Energielabel C-

verplichting
voor

kantoren
Business Meeting Vastgoedjournaal
15/2/2017

Thomas Piessens (RVO.nl)

Annemieke de Vries (Min. BZK)
Pijler energiebesparing

100 PJ additionele energiebesparing in 2020

(* NEV 2016)
16PJ dienstensector, 12PJ industrie

Afgesproken intensiveringspakket
(* additioneel op Wm)
Label C-verplichting kantoren: 8,6PJ in 2023

Verkenning naar uitbreiding andere sectoren

Energieverbruik . daarom beginnen met kantoren

(Bron: ECN Sipma 2014)

Label C-verplichting kantoren in het kort ...

ieder gebouw(deel) met functie kantoor 100m moeten op 1-1-2023

verplicht over een geldig energielabel C of beter beschikken.

verplichting vereist een Energie -Index van 1,3 of beter

Uitzondering:

Kantoor(ruimte) als nevenfunctie van andere gebruiksfunctie

Monumenten (Rijk/prov./gem.), * beschermede stads- en dorpsgezichten behoren hier niet toe

Binnen 2 jaar te slopen/transformeren/onteigenen panden

Stand van zaken ...
Schatting KANTOREN 15.180 kantoren label (F t/m A++++)
85 miljoen m opp.
8.376 kantoren label C.
n= 67.500 panden
>12% voldoet aan wetgeving
26.4% >A
(Bron: RVO.nl, peildatum 1-1-17)

7.4% B
13.8% C

13.4% D

53%
12.1% E 43 miljoen m

7.6% F ca.

G C
19.5% G
(Bron: EIB/ECN nov. 2016)
Voldoe ik al ?

indicatie

invoer postcode
A
B
C
D
E
F
G

f
<1981
<1992
<1999

<1973
<2005
<2003
>2006

RVO.nl instrument
 Geen geldig energielabel C, dan...

Aanmelden
geldig label
* adviseur meldt label af.

maatwerkadvies door verken mogelijkheden uitvoeren

deskundige financile regelingen maatregelen
* U vindt een gekwalificeerd adviseur op www.qbis.nl * 210000 [W] Energieprestatieverbetering
EIA bestaande bedrijfsgebouwen

* zonneboilers, warmtepompen &

ISDE biomassaketels

* hernieuwbare energietechnieken;
SDE+ biomassa, geothermie, water, wind en zon.
Maatregelen op een label

isolatie van de begane grondvloer hoog rendement ketel

isolatie van de gevel warmtepomp

isolatie van het dak warmtekrachtkoppeling (WKK)

HR++ glas warmtepompboiler

kierdichting zonnecollector en zonneboiler voor warmwater

zonwering warmte/koudeopslag in de bodem

spaarlampen en/of HF-verlichting met

warmteterugwinning uit ventilatielucht
spiegeloptiekarmaturen

veegschakeling, daglichtschakeling en/of zonnepanelen voor elektriciteit

aanwezigheidsdetectie voor verlichting
 Wat kost het ?
A

Naar C vanaf G1 G2 F E D C B
B

Spouwmuurisolatie Rc 1,3 8 8
C
D
E

Dakisolatie Rc 3,5 11
F
G

HR++ glas 33
<2005
>2006

Balansventilatie met WTW

<1981
<1992
<1999

<1973
<2003

HR107 6 6
HF verlichting 9 9
LED verlichting 13 13 13
Totaal bijbehorende
geschatte investering: Veegpulsschakeling 1 1 1
860 miljoen Zon PV
Totaal kosten /m2 57 39 14 13 9
 Wat kost het ?
A

Naar A vanaf G1 G2 F E D C B
B
C

Spouwmuurisolatie Rc 1,3 8 8
D
E

Dakisolatie Rc 3,5 11
F
G

HR++ glas 33
<2005

<1981
<1992
<1999

<1973
<2003
>2006

Balansventilatie met WTW 7 7

HR107 6 6
HF verlichting 5
Totaal bijbehorende LED verlichting 13 13 13 13 13
geschatte investering: Veegpulsschakeling 1 1 1 1
1400 miljoen
Zon PV 3 6 16 24 6 6
Totaal kosten /m2 64 45 37 21 37 11 6
 5 jaar

Wat levert het op ? VAN NAAR

F C
14,- p / m LABEL LABEL
3,- m / j

13,- p / m
per jaar
A

5 jaar
4.5 jaar
B
C

VAN NAAR

E C
D

57,- p / m
E

13,- p / m LABEL LABEL

3,- m / j
F
G

6.5 jaar
<1973
<1981
<1992
<2005

<2003

<1999

VAN NAAR
>2006

D C
9,- p / m LABEL LABEL
1.50 m / j

Energielabel naar bouwjaar o.b.v. Bouwbesluit

 6 jaar

Wat levert het op ? VAN NAAR

F A
14,- p/m 37,- p / m LABEL LABEL
6,- m / j
per jaar

4.5 jaar
A

4.5 jaar
B
C

VAN NAAR

E A
D

64,- p/m
E

21,- p / m LABEL LABEL

5,- m / j
F
G

8.5 jaar
<1973
<1981
<1992

VAN NAAR
<2005

<2003

<1999
>2006

D A
37,- p / m LABEL LABEL
4,- m / j

Energielabel naar bouwjaar o.b.v. Bouwbesluit

Waarom bewegen ?

IN DE KANTORENMARKT
 U wordt gedwongen door:

WETGEVING
energiebesparende maatregelen
TVT 5 jaar.

MARKTWERKING

FINANCIERS

streep door de (her)financiering van panden zonder groen label

 Het is belangrijk omdat:

40% CO2 uitstoot

voortkomt uit gebouwen.

goed onderhouden
gebouwen bijdragen aan
veiligheid, comfort en
gezondheid van gebruikers

het kosten bespaart op

energie en onderhoud.
 Een duurzaam & groen gebouw :

verlaagt risico op belegging

economische veroudering

exploitatiekosten
gebruikstevredenheid

kans op leegstand
huurinkomsten

imago voordelen

Bron Troostwijk real estate

financile incentives door overheid en banken

Tip
Anticipeer op de toekomst

Hulpmiddel

Mutatiemomenten/DMOP

Let op huurcontract

Maak gebruik van subsidies

meer dan het verleden interesseert mij de toekomst, want daarin ben ik van plan te leven.
Einstein