Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 38

Dch Hoc

Khai Quat
Tac gia:
Tr Me Tn

T SCH T VI L S http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

LC TH (S CA NG HNH HU THIN)

i 9 (trn 9), dm 1 (di 1), tri 3, phi 7, 2 v 4 lm vai (2 vai phi, 4 vai
tri), 6 v 8 lm chn (6 chn phi, 8 chn tri)

LC TH

Nam
9

ng Ty
3 7

Bc
1

Ta c th din t di dng ma phng nh sau:


4 9 2
3 5 7
8 1 6

Lc Th ch v s sinh ha ca cc S Ng Hnh (thuc v vn vt, con


ngi). Trn Lc Th c 9 con s, khng c s 10 v ch v vic ngi (Nhn
S), thuc v t, ni v Hu Thin nn Lc Th c hnh vung. Tng s ca
cc con s trn Lc Th (Hu Thin) l 45, trong khi trong H (Tin Thin)
l 55. Tuy khng c s 10, nhng trong Lc Th s 5 gia vn chu ton cng
vic lm cho cc s 1 v 6, 2 v 7, 3 v 8, 4 v 9 vn ng cnh nhau nh trong
H . S 5 l s chuyn tip, c t vo gia cc s Dng 1, 3, 5, 7,
9 d cng hay tr vi s 5 th cng thnh s m th hin Dng sinh m, v
cc s m 2, 4, 6, 8, 10 d cng hay tr vi s 5 th cng thnh s Dng th

T sch T Vi L S - 38 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

hin m sinh Dng. Tng s Dng ngoi (tc l khng tnh s Dng 5
gia) bng tng s m v bng 20 (1 + 3 + 7 + 9 = 2 + 4 + 6 + 8), ngha l m
Dng qun bnh. Cc con s trong Lc Th hnh thnh mt Ma Phng Trn,
trong khi cng dc, cng ngang, hay cng cho ta lun lun c 15. Trong
H th gia c s Sinh (5) v s Thnh (10) ca hnh Th, l thuc Tin
Thin, t nhin, cha hot ng. Lc Th gia khng c s Thnh (s 10)
ca Th, v s i hot ng bn ngoi, l thuc Hu Thin (coi di),
vn vt hot ng. Trn a Bn thuc Hu Thin th Th bn phng Thn
Tut Su Mi (T M, T Kh) ph gip cc hnh kia.

Trong Lc Th th m Dng phn tn ra 4 Phng v 4 Hng: cc


s Dng (s L) th ng bn phng chnh (Chnh Phng), s m (s
Chn) th ng bn hng ph (Bng Phng), lm cho cc s m Dng i
xen k vi nhau tc ng cho nhau m sinh ha. Cc s th t u t di i
ln (1 ln 2, 3 ln 4, 5 gia, 6 ln 7, 8 ln 9), c ngha Thi Cc Tnh di
nay chuyn ng v phn m Dng. m trong Ng Hnh chuyn ng
mnh khp 4 phng, 4 hng to vt. Tri li, H ch c bn phng
chnh v Trung Cung, mi ni u c mt s m v mt s Dng bao bc ly
nhau. Cc s th t th i xng nhau theo hai trc Bc Nam v ng Ty: 1
qua 2, 3 qua 4, 5 gia, 6 qua 7, 8 qua 9. Trong H th m Dng Ng
Hnh khi cha sinh ha, cn gi c s v hp nht trong Thi Cc.
Trong Lc Th th tng s tung honh u l 15, s 15 i hot ng
ngoi, ch cn s 5 gia v do s 5 y m c cc s 6, 7, 8, 9 l s Thnh nn
thuc v Hu Thin. S ca H gia th tng s l 15 (10 + 5), bng tng
s cc s Sinh (1, 2, 3, 4, 5) nn thuc Tin Thin.
S ca Lc Th cng c s 10 (1 + 9, 2 + 8, 3 + 7), thm s 5 gia thnh 15.
H , s ca Tri t c 10 (bi v 1 + 2 + 3 + 4 = 10), thm s Sinh k tip
(s 5) th thnh 15.
Lc Th th ly s 5 C (s l) thng lnh 4 s Ngu (s Chn), lm dc
ngang cho nhau, lin nhau (1 - 6, 2 - 7, 3 - 8, 4 - 9), gy n ci Dng ca Bin
s. S ca Tri t cng ly s Sinh 5 thng lnh 5 s Thnh m ra ci Th ca
Thng S.
Vch ca Tin Thin Bt Qui th C Ngu i nhau. Lc Th th s Sinh
v s Thnh cng i nhau. Tin Thin Bt Qui th ly thun m, thun Dng
m t di, cn Lc Th th ly s ln nht (s 9) v s nh nht (s 1),
nghi l s Sinh v Thnh m t di
Trong Lc Th, nu b s 5 gia th s Sinh 1 s gia hai s Thnh 6 v
8. S Thnh 9 s gia hai s Sinh 2 v 4. Hai s Sinh 3 v 4 cng mt pha,
hai s Thnh 6 v 7 th cp bn nhau. Tin Thin Bt Qui th Cn l qu

T sch T Vi L S - 39 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Dng t gia hai qu m l Tn v oi. Khn l qu m t gia hai


qu Dng l Cn v Chn. Li oi l hai qu m cng mt ch. Khm Cn
l hai qu Dng cng mt ch.

Nh vy l cng lm biu l cho nhau.


Nu b s 5 gia th 8 s cn li ca Lc Th chim 8 hng trong khng
gian nh 8 qu Tin Thin. Tng hai s i xng ca Lc Th th bng nhau v
bng 10 (1 + 9 = 2 + 8 = 3 + 7 = 4 + 6) ging nh tng hai qu i xng trong
Tin Thin th bng nhau v bng 9 (1 + 8 = 2 + 7 = 3 + 6 = 4 + 5) hoc bng 7
nu s dng h nh phn (7 + 0 = 6 + 1 = 5 + 2 = 4 + 3) (Ch Lc Th thuc
h thp phn, cn Bt Qui th coi nh thuc h nh phn l hp l nht)
Trong Lc Th th s Sinh 1, 3, 4 c xp thun, s Thnh 6, 7, 9 c xp
nghch, s 2 v 8 i chi nhau. Hu Thin Bt Qui th Khn M cng
Trng N, Thiu N (Li oi) c xp thun, cn Cn Cha v Trng Nam,
Thiu Nam (Khm Cn) c xp nghch. Phn Trng Nam, Trng N (Chn
Tn) th i chi nhau. Nh vy cng lm biu l cho nhau. Nh vy Tin Thin
v Hu Thin cng lm biu l, th dng cho nhau m lm cho v tr vn vt
sinh ng khng ngng

M DNG VN HNH TRONG LC TH:


S Dng th i t di ln trn, t tri qua phi: 1 Bc, ln 3 ng, vo
gia 5, qua 7 Ty, ln 9 Nam. Dng cc s 9 (nn ho Dng c gi l
Ho Cu, v s 9 c gi l Lo Dng)
S m th i t trn xung di, t tri qua phi: 2 Ty Nam, qua 4 ng
Nam, xung 8 ng Bc, qua 6 Ty Bc. m cc s 6 (nn ho m c gi
l Ho Lc, v s 6 gi l Lo m nh trn vit)
H th tt c cc s Sinh Thnh u thun hnh, s chuyn ng ca
m Dng Ng Hnh mi v ci nguyn l t nhin ca Thi Cc. Lc Th
th s Dng Sinh (1, 3) th thun hnh m s Dng Thnh (7, 9) th nghch
hnh, cn s m Sinh (2, 4) li nghch hnh, cn s m Thnh (6, 8) li thun
hnh. S chuyn ng ca m Dng Ng Hnh Lc Th ni v ci nguyn l
ca Thi Cc phn tn v chuyn ng rng ri to nn cc vt

NG HNH SINH HA TRONG LC TH:


Hai hnh Ho v Kim thay i v tr vi nhau
S 1 - 6 thuc Thu hng Bc

T sch T Vi L S - 40 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

S 3 - 8 thuc Mc ng
S 5 thuc Th gia
S 2 - 7 thuc Ho Nam cu H chuyn qua Ty
S 4 - 9 thuc Kim Ty cu H c chuyn qua Nam
S kin nay lm cho Phng V sinh khc ca Ng Hnh ni Lc Th tri
ngc vi Ng Hnh ni H : hai hnh i nghch nhau th li tng sinh
(Mc sinh Ha, Kim sinh Thy), cn hai hnh i theo vng trn m li i
nghch (nghch hnh) th li tng khc. S thay i ny th hin s thay i
t tnh qua ng, t Sinh qua Ho, t Th qua Dng, t L qua Biu, t Thi
Cc qua V Tr. H , hai nhm s 2 - 7 thuc Ho Nam v 4 - 9 thuc
Kim Ty cng giao nhau gia l Th m tng sinh (Ha sinh Th, Th sinh
Kim). Lc Th th hai nhm s y i chi cho nhau thnh ra Ho khc Kim
theo chiu nghch vng ngoi. l Ng Hnh ra ngoi m hot ng nn
c khc ch. Nu ta ly 2 - 7 ca H cng li th l s 9 ca Lc Th thuc
Kim vn cn n , v ly s 9 ca Lc Th chia ra th 2 - 7 ca H thuc
Ho cng cn bng dng .
NG HNH LC TH

Nam
9

Kim
9

ng Mc Th Ha Ty
3 3 5 7 7

Thy
1

Bc
1
Ch mi tn en ch chiu tng sinh
Mi tn xanh ch chiu tng khc

T sch T Vi L S - 41 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

VN M DNG CN BNG TRONG LC TH

Lc Th th m 20 (= 2 + 4 + 6 + 8), Dng 25 (= 1 + 3 + 5 + 7 + 9) nn
m Dng khng cn bng v tng th . Phi chng iu ny th hin vn vt
do to ha sinh ra th Dng thng ln hn m? (Dng thng hu
d) (Ch nu khng tnh s 5 tm th m Dng c s cn bng). m
Dng khng cn bng v tng th nhng c s cn bng v hng (Bc 8 + 1
+ 6, ng 4 + 3 + 8, Nam 4 + 9 + 2, Ty 2 + 7 + 6)
H tng trng cho Ni Gii (Thin), Lc Th tng trng cho Ngoi
Gii (), H thuc v l Thi Cc, v hnh. Lc Th thuc v Kh V Tr,
hu hnh. H l Th, Lc Th l Dng. H thuc v Ni Hng Tin
Thin, Lc Th thuc v Ngoi Hng Hu Thin. H l o Ni Thnh,
ni tr. Lc Th l Do Ngoi Vng, ngoi tr.

HU THIN BT QUI
Cn c vo H v Lc Th, vua Chu Vn Vng xp t li 8 qu
Tin Thin, t ra Hu Thin Bt Qui, ch v hot ng ca Nhn S (vic
ngi) v sp xp li 64 Trng Qui cho hp vi cuc sng con ngi, ri vit
Ho T, Thon T ging gii v cc vch v qu. Phng v v th t ca
Hu Thin Bt Qui c sp xp theo l tr ca con ngi.
Th t cu Hu Thin Bt Qui l Cn Khm Cn Chn (thuc Dng
Nghi), Tn Li Khn oi (thuc m Nghi) trong Li Nam v Khm
Bc, khc vi Tin Thin Bt Qui l Cn Nam Khn Bc. Bt qui ny ch
v nhn sinh, do Thy Ho cn thit cho i sng con ngi nn c coi trng
v t Khm Li hai trc chnh l trc Bc Nam. Vt sinh do Thy m vt
trng do Ha (iu ny ph hp vi quan nim hin i l c nc mi c s
sng). Khi ng th Dng sinh v thnh Ha, khi ngng th m sinh v thnh
Thy. Nh vy Thy Ha l m Dng, khi khi ng th l Khm Li trong Hu
Thin Bt Qui (v l Cn Khn trong Tin Thin Bt Qui).
Theo th t sp xp th:
Cn 1 Khm 2 Cn 3 Chn 4 Tn 5 Li 6 Khn 7 oi 8
Cn l tri, t Ty Bc ni c ni thp v c bnh nguyn sa mc nn
bu tri cao sng. Cn gia Khm v oi l nc trn tri xung m ao.
Khm l Nc, t chnh Bc, lc na m v phi ny lnh v ma nhu
Cn l Ni, t ng Bc v ni ny c ni cao ni ting. Cn gia
Khm v Chn, ni cao hng ly ma gi v sm st v cn cn dng gia nc
(Khm) v cy (Chn) th cy mi sng c.

T sch T Vi L S - 42 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Chn l Sm, t chnh ng v ni y l bin thng c sm. Sm ng


bin ng lm cho vn vt tng trng
Tn l Gi, t ng Nam v gi ng Nam nhiu v mt. i din vi
Cn l Tn, gi ng Nam l gi mt trn tri (Cn) thi xung. Tn gia
Chn v Li, sm st (Chn) sinh ra la (Li), la sinh ra gi (Tn)
Li l La, t chnh Nam v hng ny nng v vo lc gia tra mt tri
chi chang
Khn l t, t Ty Nam v ni y nhiu cao nguyn ln (t). Khn
gia Li v oi ngn cch nc m ao v Ha Kim khng cho khc ch nhau.
oi l m Ao, t chnh Ty v ni y nhiu ni nn c nhiu m h,
ti nc nui vn vt.

HU THIN BT QUI

Nam
Li
6

Tn 5 Khn 7

ng Chn 4 oi 8 Ty

Cn 3 Cn 1

Khm ng phn m Dng nghi


2 Ty Bc - ng Nam
Bc

Ch cc qu nhn t trong ra ngoi

T sch T Vi L S - 43 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Mun d nh th c th s dng cch c nh sau:


Cn tam lin (Cn ba vch) Ty Bc, Tut Hi
Khm trung mn (Khm gia y) chnh Bc, c T
Cn pht qung (Cn p xui) ng Bc, Su Dn
Chn ngng bn (Chn nm nga) chnh ng, c Mo
Tn h on (Tn di khuyt) ng Nam, Thn T
Li trung h (Li gia khuyt) chnh Nam, c Ng
Khn lc on (Khn su on) Ty Nam, Mi Thn
oi thng khuyt (oi khuyt trn) chnh Ty, c Du
V Hu Thin Bt Qui ch v nhn sinh nn Cn tng Cha, Khn tng M.
Khm tng Th Nam (Trung Nam), Cn tng Thiu Nam, Chn tng
Trng Nam, Tn tng Trng N, Li tng Th N (Trung N), oi tng
Thiu N. Qu c mt vch Dng th l qu Dng, tng l con trai. Qu c
mt gch m th l qu m, tng l con gi. Bn qu Cn, Khm, Cn, Chn
phn Dng Nghi u l qu Dng (1 vch Dng lm ch), l cha dt ba
trai. Bn qu Tn, Li, Khn, oi phn m u l m qui (1 vch m lm
ch), l m du ba gi. Theo th t ca Hu Thin Bt Qui th ta thy Cha
(Cn) i trc, cn Trng Nam (Chn) th c hu, gi ln (Trng N) th ly
chng xut gia trc, cn gi t (Thiu N) th np bng m v ly chng sau
cng, ng nh t chc ca gia nh loi ngi.
Trong Tin Thin Bt Qui th c hai qu i nhau th cng bng 9 (Cn
Khn (1 + 8), oi Cn (2 + 7), Li Khm (3 + 6), Chn Tn (4 + 5)) m s 9 l
s ca Lo Dng (ho 9 hay ho Cu), m Dng chi v Tri (Tin Thin).
Hu Thin th c hai qu i nhau, ngoi tr Li Khm l trc chnh ca Tri th
cng bng 9 (3 + 6), u cng li bng 6 (Cn Tn (1 + 5), Khn Cn (8 + 7 =
15, 1 + 5 = 6), Chn oi (4 + 2)) m s 6 l s ca Lo m (ho Lc) m m
th thuc v t (ngi v vt) (Hu Thin).

NG HNH CA HU THIN BT QUI


Tin Thin ho qui l Tng ca m Dng t nhin t to ra hnh
kh ch khng mang sn hnh kh, cn Ng hnh ca Hu Thin Bt qui do con
ngi xp t ra theo thc t mi trng xung quanh v cng ph hp vi
hnh t nhin ging nh H :
Khm l nc nn mang hnh Thy, t Phng Bc, ma ng, na m,
kh hu lnh

T sch T Vi L S - 44 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Li l la nn mang hnh Ha, t Phng Nam, ma H, gia tra, kh hu


nng
Cn v oi Phng Ty, c nhiu ni non hm m kim kh nn thuc
Kim
Chn v Tn Phng ng, vng gip bin c, cy c xanh tt nn thuc
Mc
Cn ng Bc v Khn Ty Nam l hai ni c nhiu cao nguyn v ni
ln, u l t nn thuc Th
Hu Thin ngi xa chia Th lm hai l Cn Th v Khn Th ri a
Th Trung Cung ra hai hng khc nhau: Cn Th ra ng Bc, Khn Th ra
Ty Nam v Th c th iu chnh cuc vn hnh sinh khc ca cc hnh
Kim, Ha, Mc, Thy. Cn Th ng Bc dng iu l Thy Mc tng
sinh, Khn Th Ty Nam dng iu l Ha Kim tng khc. Do ang
tng sinh (Thy sinh Mc) m tr nn tng khc (Mc khc Th, Th khc
Thy), ang tng khc (Ha khc Kim) m tr nn tng sinh (Ha sinh Th,
Th sinh Kim) l do vai tr ca Th. Phng v ca Bt Qui c b tr li
cho ph hp vi phng hng v thi tit. V t thi th Mc ch ma Xun,
Mc sinh Ha nn Xun chuyn sang H. Ha ch ma H li sinh Th, Th
vng T Qu v trung tm. H tin sang giai on Trng H, Th li sinh
Kim nn ma H chuyn sang ma Thu. Kim li sinh Thy nn Thu chuyn
sang ng. Thy li sinh Mc nn ng chuyn sang Xun. V mt thi tit th
Th vng t qu nn thng 6 l thng trung gia H sang Thu nn dng Th
trung gian gia Ha v Kim, cn thng 12 l thng trung chuyn tip gia
ng sang Xun nn dng Th trung gian gia Thy v Mc

T sch T Vi L S - 45 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

LC TH V HU THIN BT QUI

Nam
9
Ha

ng Ty
3 7
Mc Kim
5 Th

Bc
1
Thy

Ni r hn:
Cn thuc Kim i Thy v gn Khm
Khm thuc Thy i Th v gn Cn
Cn thuc Th i Mc v gn Chn
Chn thuc Mc i Ha v gn Li
Li thuc Ha i Th v gn Khn
Khn thuc Th i Kim v gn oi
oi thuc Kim
Ring hnh Th ca Cn Khn th xuyn qua hnh Th Trung Cung ca H
li c tc dng lm thay i s sinh khc gia Thy Mc v Kim Ha: t
Khn Th gia Li Ha v oi Kim lm cho hai hnh ny ang tng khc
(Ha khc Kim) li thnh tng sinh (Ha Li sinh Th Khn, Th Khn sinh
Kim oi). t Cn Th vo gia Khm Thy v Chn Mc lm cho hai hnh
nay ang tng sinh (Thy sinh Mc) li thnh ra tng khc (Mc Chn khc
Th Cn, Th Cn khc Thy Khm). Hu Thin Bt Qui th Khn Cn
nguyn l Th, i mt nhau Ty Nam ng Bc, xuyn qua trung tm Th

T sch T Vi L S - 46 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

iu ha s sinh khc gia Ha Kim v Thy Mc ca Li oi, Khm Chn.


H th Th Trung Cung ym tr cho cc hnh khc. Th ng vai tr quan
trng l nh vy.
Ch c sch cho rng Cn (Dng) l Dng Kim, oi (m) l m Kim,
Khn (m) l m Th, Cn (Dng) l Dng Th, Chn (Dng) l Dng
Mc, Tn (m) l m Mc
Tm qu Hu Thin mang cc s cung ca Lc Th nh sau:
Nht Khm, nh Khn, tam Chn, t Tn, ng Trung, lc Cn, tht oi,
bt Cn, cu Li cung (Khm cung 1, Khn cung 2, Chn cung 3, Tn cung 4,
Trung ng cung 5, Cn cung 6, oi cung 7, Cn cung 8, Li cung 9)

M DNG TRONG HU THIN BT QUI


Hu Thin Bt Qui th bn Dng Nghi c bn qu Dng, bn m
Nghi c bn qu m, ngha l m Dng phn tn nh m Dng phn
tn Lc Th. m Dng phn r lp thnh mt th qun bnh tuyt i
i ti mt th mt qun bnh tm thi, ri li tr v qun bnh, v c nh th mi
nn mi c s sinh ng v sinh ha. Tri li, Tin Thin th phn Dng
Nghi c hai qu Dng v hai qu m, phn m Nghi c hai qu m v hai qu
Dng. l s qun bnh m Dng v trong m c Dng, trong Dng
c m theo l t nhin ca l Thi Cc
ng phn m Dng Nghi hi lch theo hng Ty Bc - ng Nam to
ra mt th tm thi mt qun bnh m Dng c th tr v th qun bnh
trong sinh hot ca vn vt. Trc Ty Bc - ng Nam l trc dc ca a cu,
hi lch so voi thin cu, nh vy s sp xp hp vi t nhin. Tin Thin th
ng phn m Dng Nghi theo trc Bc Nam l theo l t nhin ca V Tr
(Thin L), l trc chnh ca bu tri V Tr.
Hu Thin, c m v Dng u t trn h xung. Tin Thin m
Dng lu hnh trong V Tr theo th t nhin theo chiu thun, t tri qua
phi, t ng qua Ty, Dng nh di bc ln, m nng t trn h xung
m Dng l nguyn l c bn th Tin Thin v Hu Thin u tng t
v cng hot ng theo nh lut c hu Tiu Trng Tin Thoi ch c mt
iu khc l Hu Thin, khi ln mnh th i ra ngoi hot ng.
Thiu Dng t Chn (1 vch) qua Li (hai vch) l Dng sinh tc Thiu
Dng ti oi (2 vch) v Cn (3 vch) l Dng trng, tc Thi Dng.
Trong khi th m Chn (2 vch) qua Li ti oi (u 1 vch) v chm dt
Cn. l Dng trng, m tiu.

T sch T Vi L S - 47 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thiu m t Tn (1 vch) qua Khm (2 vch) v Khn (3 vch) l m


trng tc Thi m. Trong khi th Dng Tn (2 vch) qua Khm (1 vch)
qua Cn (1 vch) v chm dt Khn. l m trng Dng tiu
cng l m cc th Dng Sinh, m thnh th Dng suy v ngc li
Dng thng (i ln Nam) v m ging (i xung pha Bc)
Ta cng thy rng nu theo Ho th Dng t Chn di i ln Cn cao
(Nam) l Dng i thun (thng), cn m th t Tn trn i xung Khn di
(Bc) l Khn i nghch (ging). Theo Qui th phn Dng c Cn 1, oi 2,
Li 3, Chn 4, t Cha n con l Dng i thun. Phn m c Tn 5, Khm 6,
Cn 7, Khn 8, t Con ln M l m i nghch.

PHI HP HU THIN V TIN THIN

Nam

Li 6
ng Nam Cn 1 2 Ty Nam

Tn 5 Khn 7
oi 2 Tn 5

ng Chn 4 oi 8 Ty
Li 3 Khm 6

Cn 3 Cn 1
Chn 4 Cn 7
Khm 2
ng Bc Khn 8 Ty Bc

ng phn m Dng nghi Bc ng phn m Dng nghi


ca Tin Thin ca Hu Thin

Ch Hu Thin ghi ch m

T sch T Vi L S - 48 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

VN M DNG CN BNG TRONG HU THIN BT QUI


Trong Hu Thin th cc qu i xng vi nhau: Cn vi Tn, Khm vi Li, Cn
vi Khn, Chn vi oi. Khm vi Li c c im l cc vch tng ng ca
hai qu i xng lun lun tri nghch m Dng v tng m Dng ca hai
qu i xng lun lun cn bng nn c s cn bng m Dng hng Bc
Nam, cn Cn vi Tn, Cn vi Khn, Chn vi oi th c c im l
cc vch tng ng ca hai qu i xng khng lun lun tri nghch m
Dng hoc tng m Dng ca hai trng qui i xng khng lun lun bng
nhau ngha l trong Hu Thin th m Dng khng cn bng theo mi hng
Phn Dng gm c Cn, Khm, Cn, Chn vi tng s vch Dng l 6,
vch m l 6 (t l 1/1). Phn m l Tn, Li, Khn, oi vi tng s vch
Dng l 6, vch m l 6. Nh vy gia hai phn trn th m Dng cn bng
ngha l trong Hu Thin th m Dng cn bng gia phn Dng v phn
m (Ch nh dch hc thi Tng Thiu Khang Tit cn c vo Tng m
a ra s phn loi mi l qu c nhiu ho Dng l qu m, qu c nhiu ho
m l qu Dng. Do ba qu thuc Cn (Dng) l Khm, Cn, Chn v ba
qu thuc Khn (m) l Tn, Li, oi)
Ch nu vit cc qu trn di h nh phn (coi di) th Cn l 111 (= 7),
oi 110 (= 6), Li 101 (= 5), Chn 100 (= 4), Tn 011 (= 3), Khm 010 (= 2),
Cn 001 (=1), Khn 000 (= 0). Th t ca Hu Thin l 7 2 1 4 3 5 0 6 . Tng
bn qu Dng l 14 (= 7 + 2 + 1 + 4), tng cc qu m l 14 (= 3 + 5 + 0 + 6)
nn c s cn bng gia hai phn m Dng, nhng v hng th khng c s
cn bng cho tt c cc hng (tng hai qu i xng qua tm nu khc 7 th
hng khng cn bng: 7 + 3, 2 + 5, 1 + 0, 4 + 6)

SU MI BN QU KP (TRUNG QUI) CA HU THIN


Su mi bn trung qui Tin Thin c sp xp li theo th t, khng
da vo s chuyn ha ca m Dng Ng Hnh v c vit thnh Chu Dch
ng dng cho vic lp thn x th ca con ngi. Bng trt t di y cch
thnh lp cng nh Tin Thin, v d trc ht ly 8 qu Hu Thin Cn Khm
Cn Chn Tn Li Khn oi ln lt t ln qu Cn, ri n 8 qu Hu
Thin ln lt t ln qu Khm... v chm dt ln lt t 8 qu Hu Thin
ln qu oi. S th t c m t 1 n 64, nhng trong bng ny th dng h
nh phn ghi thay v v Tng ca qu. Vi s sp xp trn th cc qu cng
mt ct ngang u c qu H ging nhau

T sch T Vi L S - 49 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Sau y l th t 64 trng qui Hu Thin xp t tri qua phi, t trn xung


di. Trng qui do Cn, Khm, Cn, Chn sinh ra th thuc phn Dng, cn
trng qui do Tn, Li, Khn, oi sinh ra th thuc phn m.
Trong bng ta d dng nhn thy rng cc ct dc Cn Cn Tn Khn
u cha qu nhm s Dng (qu s l) i xen k vi cc ct dc Khm Chn
Li oi u cha qu nhm s m (qu s chn). Ch v Tng qu th qu
nhm s Dng lc no cng c vch trn cng l vch Dng, cn qu nhm
s m lc no cng c vch trn cng l vch m

Bng 64 qu dch theo trt t ca Hu Thin:

Nam
Cn 63 62 61 60 59 58 57 56
Khm 23 22 21 20 19 18 17 16
Cn 15 14 13 12 11 10 9 8
Chn 39 38 37 36 35 34 33 32
Tn 31 30 29 28 27 26 25 24
Li 47 46 45 44 43 42 41 40
Khn 7 6 5 4 3 2 1 0
oi 55 54 53 52 51 50 49 48
Cn Khm Cn Chn Tn Li Khn oi
Bc

63 62 61 60 59 58 57 56
3 2
2

23 22 21 20 19 18 17 16

T sch T Vi L S - 50 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

15 14 13 12 11 10 09 08

39 38 37 36 35 34 33 32

31 30 29 28 27 26 25 24

47 46 45 44 43 42 41 40

07 06 05 04 03 02 01 00

55 54 53 52 51 50 49 48

VN M DNG CN BNG TRONG 64 TRNG QUI HU


THIN
Trong Hu Thin th cc trng qui i xng vi nhau c c im l
tng m Dng ca hai trng qui i xng ny th khng cn bng (tng s
vch Dng v m ca hai qu i xng th khng bng nhau) hoc cc vch
tng ng ca hai qu i xng khng lun lun tri nghch m Dng ngha l
trong Hu Thin th m Dng khng cn bng theo mi hng
Phn Dng gm bn nhm qu Cn, Khm, Cn, Chn c tng s vch
Dng l 96, vch m l 96 (t l 1/1). Phn m l bn nhm qu Tn, Li,
Khn, oi vi 32 trng qui thuc m c tng s vch Dng l 96, vch m

T sch T Vi L S - 51 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

l 96. Nh vy gia hai phn trn th m Dng cn bng ngha l trong Hu


Thin th m Dng cn bng gia phn Dng v phn m

**Ch nu vit cc qu trng qui di h nh phn th trong Tin Thin


tng ca hai trng qui i xng khng bng 63 nn khng c s cn bng v
hng nhng li c s cn bng gia hai phn m Dng v tng cc trng qui
thuc phn Dng l 1008, tng cc trng qui thuc m l 1008

S KT HP GIA TIN THIN BT QUI V H , HU THIN


BT QUI V LC TH

Trn H 5 con s sinh u tin l nhng s c bn hnh thnh h ta


khng gian nguyn thy, chng c sinh ra cng vi s hnh thnh ca V Tr.
V tr ban u ny ngi xa coi l Tri khng th p t c, v cc con s
Thnh cng phi theo v tr Tin Thin m to ha n nh hay ni khc i th
V Tr c sinh ra cng phi bt u t nh n ln ging nh cc con s.
cng l ci Th Tin Thin ca cc con s. T 5 cp sinh thnh m cc con
s cng sinh ra v tn. Gi tr ca 10 con s l cn bng gia hai min m
Dng (m nghi, Dng nghi) nhng li khng cn bng theo hng. S mt
cn bng ny l yu t to ra ci dng ca cc con s Hu Thin. Chng bt
buc phi vn ng to ra s cn bng theo cc hng (s Lc Th), nhng
khi t c s cn bng theo cc hng th li mt cn bng v hai min m
Dng. Tng t nh vy Tin Thin Bt Qui th c s cn bng v cc
hng nhng li khng cn bng v hai min m Dng trong khi Hu Thin
Bt Qui th c s cn bng v hai min m Dng (v hai min m Dng
khng b ct thnh hai na vng trn nh Tin Thin m l mt vng khp kn)
nhng li khng c s cn bng v cc hung. S kt hp gia Tin Thin Bt
Qui v H hay s kt hp gia Hu Thin Bt Qui v Lc Th to nn s
hon chnh v s cn bng trong c cc hng v cc min (trong khi s kt hp
gia Tin Thin Bt Qui v Lc Th hay s kt hp gia H v Hu Thin
Bt Qui khng da n s hon chnh v s cn bng trong c cc hng v
cc min). Phi chng chnh s vn ng lin tc ca cc con s i n s
cn bng v cc hng v cn bng gia hai min m Dng (khi t cn bng
v hng th vn ng i n cn bng gia hai min m Dng v ngc li)
khin v tr vn vt lun lun vn ng? Nu H v Tin Thin Bt Qui l
m hnh v ci Th ca cc con s th Lc Th v Hu Thin Bt Qui l m
hnh v ci Dng ca cc con s. Th v Dng ging nh m v Dng, tuy
tng phn nhng khng th ri nhau.

T sch T Vi L S - 52 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

PHN BIT CCH S DNG TIN THIN BT QUI V HU


THIN BT QUI
Khoa L S s dng Hu Thin Bt Qui hi v vic ca con ngi, Tin
Thin Bt Qui hi v vn ln c nh hung ti tan x hi c mt nh
th no. V sau Hu Thin Bt Qui c t vo a Bn ng dng trong
cc mn hc thut tm nhn s thuc Hnh Nhi H Hc, cn Tin Thin Bt
Qui c t vo Thin Bn ng dng trong Thin Vn Hc thuc Hnh Nhi
Thng Hc.

H CAN CHI
vn dng qui lut m Dng Ng Hnh trong i sng, c nhn to ra
h Can Chi (10 Can, 12 Chi) lp lch theo Can Chi o c thi gian
NGUYN TC XC NH M DNG NG HNH PHNG
HNG CA THP CAN
C 5 hnh, 2 yu t m Dng thnh ra s dng 10 Can phi hp c hai
yu t m Dng v Ng Hnh. Thp Can gm c 10 tn, mi tn c ng
vo mt s nh sau:
Gip (1), t (2), Bnh (3), inh (4), Mu (5), K (6), Canh (7), Tn (8) Nhm
(9) Qu (10)
S phn nh m Dng cho 10 Can c cn c vo s ca H , Dng
l s L, m l s Chn. Nhu vy:
m Dng:
Gip Bnh Mu Canh Nhm thuc Dng
t inh K Tn Qu thuc m

Ngi ta cho rng s phn nh Ng Hnh ca Thp Can cng da vo H


. Trong H th Th Trung ng. Trong dy s ca Thp Can t 1 n 10
th 5 v 6 (Mu K) cng chnh gia. Do Mu K c xp vo gia, hnh
Th. T theo nguyn tc tng sinh ca cc hnh qui nh hnh ca
cc Can cn li:
Th sinh Kim nn Canh Tn hnh Kim
Kim sinh Thy nn Nhm Qu hnh Thy
Thy sinh Mc nn Gip t hnh Mc
Mc sinh Ha nn Bnh inh hnh Ha.
Nh vy Ng Hnh:

T sch T Vi L S - 53 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Gip t hnh Mc
Bnh inh hnh Ha
Mu K hnh Th
Canh Tn hnh Kim
Nhm Qu hnh Thy

NG HNH CA THP CAN

Ha
27
Bnh
inh

Mc
38 Th Kim
Gip 5 10 49
t Mu Canh
K Tn

Thy
16
Nhm
Qu

Cn c vo m Dng c ngi phn bit nh sau:


Gip l thi k mm sng ca vn vt ny sinh bng dy nn Gip l cy ln
t kh hu m p, vn vt ti tt nn t l lai c
Bnh nng bc nh hun nn Bnh la ca mt tri
inh nng m khng gt nn inh la ca n uc hay bp l
Mu t cao ro, t thnh quch hay b
K t m thp hay t rung vn

T sch T Vi L S - 54 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Canh kh hu thu lim nn Canh l dao kim


Tn kh hu trong mt nn Tn l vng bc trang sc
Nhm nc n lm lit nn Nhm nc sng h
Qu m thp t t nn Qu nc ma hay nc sng ri tng git.
C ngi ch cn c vo m Dng m cho rng:
Gip l Dng Mc, Mc giai doan pht trin, trng thnh
t l m Mc, Mc giai an suy yu, tn t
Bnh l Dng Ha, Ha ang mnh
inh l m Ha, Ha ang suy yu ln bi
Mu l Dng Th, t cao, t cng, t mu m
K l m Th, t thp, t mm, t bc mu
Canh l Dng Kim, Kim ang cng
Tn l m Kim, Kim ang suy
Nhm l nc mnh
Qu l nc yu.
V Thin Can c gn ghp Ng Hnh nn phi c qui lut sinh khc ca n.

S SINH KHC GIA THIN CAN


THIN CAN TNG HP (THIN CAN NG HP):
Ngi ta ly cp s sinh thnh ca ng hnh hp nhau trong H phi hp
vi v tr th t ca THIN CAN to ra THIN CAN tng hp. Trong H
th 1 - 6, 2 - 7, 3 - 8, 4 - 9, 5 - 10 i cp i vi nhau. i vi THIN CAN th
Gip 1, t 2, Bnh 3,...,Qu 10. Hai Can cng cp s th tng hp. Nh vy:
Gip (1, +) hp K (6, -)
t (2, -) hp Canh (7, +)
Bnh (3, +) hp Tn (8, -)
inh (4, -) hp Nhm (9, +)
Mu (5, +) hp Qu (10, -)
Gip hp K cn c gi l Gip K tng hp.
Nhn xt:
Thin Can tng hp th tun theo lut giao cm (nguyn tc m Dng gp
nhau th ht nhau), v cng v tr (i cp vi nhau) trn H . Tng hp th
cch 5 (5 l s trung cung trn H ).

T sch T Vi L S - 55 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Cn c vo ng hnh th ta nhn thy rng Thin Can tng hp th phi


hai yu t l phi ng hnh tng khc (ngha l khc nhau a n s ha
sinh nh trn cp), ngha l phi c s tri ngc v m Dng th mi
c s tng hp.
Gip hp K (Dng Mc khc m Th)
t hp Canh (m Mc b Dng Kim khc)
Bnh hp Tn (Dng Ha khc m Kim)
inh hp Nhm (m Ha b Dng Thy khc)
Mu hp Qu (Dng Th khc m Thy)

THIN CAN TNG KHC (THIN CAN XUNG)


Gip ph (cn gi l khc hay xung) Mu (Dng Mc khc Dng Th)
t ph K (m Mc khc m Th)
Bnh ph Canh (Dng Ha khc Dng Kim)
inh ph Tn (m Ha khc m Kim)
Mu ph Nhm (Dng Th khc Dng Thy)
K ph Qu (m Th khc m Thy)
Canh ph Gip ( Dng Kim khc Dng Mc)
Tn ph t (m Kim khc m Mc)
Nhm ph Bnh (Dng Thy khc Dng Ha)
Qu ph inh (m Thy khc m Ha)
Nhn xt:
Khi Hng Can ph nhau th cng m Dng (nguyn tc ng kh th y
nhau) v hnh tng khc. Tng khc th cch 4 nh Gip 1 Mu 5, cch 4.
Nh vy phi cng m Dng v ng hnh tng khc th mi c s xung
nhau (Nh vy xung nhau th khng a n s ha sinh)

THIN CAN TNG XUNG


Gip (+ Mc) xung Canh (+ Kim)(1 - 7)
t (- Mc) xung Tn (- Kim)(2 - 8)
Bnh (+ Ha) xung Nhm (+ Thy) (3 - 9)
inh (- Ha) xung Qu ( - Thy)(4 - 10)
Mu ( + Th) K (-, Th) bt tng xung

T sch T Vi L S - 56 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Nhn xt:
Tng xung th cch 6, v i hi cng m Dng, hnh xung khc. Nu
khc m Dng hoc hnh khng khc th khng xung)

THIN CAN NG HP HA (ha l bin thnh ci khc)


Nu hp cn c theo cp s ca H ghp hai Can tng hp vi nhau th
ha cn c vo ng vn ca ng Y, bin i tnh cht ng hnh ca Thp Can
gi l Can bin ha hay Thin Can ng ha. Theo Ng Vn ca ng Y
th Thin Can ng ha nh sau:
Gip K hp ha Th
t Canh hp ha Kim
Bnh Tn hp ha Thy
inh Nhm hp ha Mc
Mu Qu hp ha Ha
Gii thch
C Hi Thng Lng ng th cn c vo v (Can m) chng (Can Dng)
phi hp, con chu sinh thnh gii thch Thin Can ng hp ha nh sau:
Gip (chng), K (v) Vng Dn, sinh Dng Ha l Bnh (trng nam),
Ha Bnh sinh ha Th (trng Tn). Vy Gip K hp ha Th
Canh (chng), t (v), Vng T, sinh Dng Th l Mu (trng nam),
Th sinh Kim (trng tn). Vy t Canh hp ha Kim
Bnh (chng), Tn (v), Vng Su, sinh Dng Kim l Canh (trng
nam), Kim sinh Thy (trng tn). Vy Bnh Tn hp ha Thy
Nhm (chng), inh (v), Vng Hi, sinh Dng Mc l Gip (trng
nam), Mc sinh Ha (trng tn). Vy inh Nhm hp ha Mc
Mu (chng), Qu (v), Vng Mi, sinh Dng Thy l Nhm (trng
nam), Thy sinh Mc (trng tn). Vy Mu Qu hp ha Ha
Theo Thiu V Hoa th Thp Can ha hp l do phng v ca 28 thin th
quyt nh theo vn kh hc thuyt.
Ch : khi hp (tc l khc m Dng, ng hnh tng sinh hoc tng
khc) th s a n ha nh cp bn trn

T sch T Vi L S - 57 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

THP CAN V PHNG HNG:


S dng phng v trn H cn c vo ng hnh
Gip t hnh Mc nn phng ng (v hnh Mc phng ng)
Bnh inh hnh Ha nn phng Nam
Mu K hnh Th nn trung ng
Canh Tn hnh Kim nn phng Ty
Nhm Qu hnh Thy nn phng Bc

THP CAN v MA
Gip t thuc ma Xun
Bnh inh thuc ma H
Mu K thuc Trng H
Canh Tn thuc ma Thu
Nhm Qu thuc ma ng

THP CAN V THN TH


Gip l u
t l vai
Bnh l trn
inh l rng li
Mu K l mi mt
Canh l gn
Tn l ngc
Nhm l bp chn
Qu l chn

THP CAN V TNG PH


Gip l mt
t l gan
Bnh l rut non

T sch T Vi L S - 58 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

inh l tim
Mu l d dy
K l l lch
Canh l rut gi
Tn l phi
Nhm l bng quang
Qu l Tng
S l l Ph, s chn l Tng

NGUYN TC NH M DNG NG HNH PHNG HUNG CA


THP NH CHI
Thp Nh Chi bao gm tn ca 12 con vt, mi tn c ng vo mt s nh
sau:
T (1), Su (2), Dn (3), Mo (4), Thn (5), T (6), Ng (7), Mi (8), Thn
(9), Du (10), Tut (11), Hi (12)
PHN NH M DNG: theo s trn H , Dng l l, m l Chn
nn:
m Dng
T Dn Thn Ng Thn Tut thuc Dng
Su Mo T Mi Du Hi thuc m
Ng hnh
V tr ca 12 a Chi l v tr c nh theo hai trc Bc Nam (Thy Ha)
v ng Ty (Mc Kim). Mi hai Chi c vit theo chiu thun trn
mt vng trn, mi Chi cch nhau mt gc 30 , T bt u t hng
Bc. xc nh hnh cho cc Chi mt cch hp l nht, ngi xa
chn hnh ca cc cung nh sau:
Hi T (hng Bc) thuc Thy
Dn Mo (hng ng) thuc Mc
T Ng (hng Nam) thuc Ha
Thn Du (hng Ty) thuc Kim
Cn hnh Th chnh gia th chia lm 4, nm 4 cung Thn Tut Su Mi
iu ha qu trnh sinh khc gia cc hnh (Thn Tut Dng Th, Su Mi
m Th)

T sch T Vi L S - 59 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Nu xt v cc tit trong nm th trc T Ng tng ng vi hai tit ng Ch


(T) v H Ch (Ng), cn trc Mo Du th tng ng vi hai tit Xun Phn
(Mo) v Thu Phn (Du) trong nm. Theo lch Kin Dn (lch s dng thng
11 c tit ng Ch) th thng Ging c tit Lp Xun l thng Dn. Nh vy
theo lch ny th 4 cung Thn Tut Su Mi l 4 thng giao ma. Cc thng ny
hnh Th.
C ngi cho rng:
Dn dng Mc
Mo m Mc
Thn dng Th, t thp
T m Ha
Ng dng Ha
Mi m Th, t kh ro
Thn dng Kim
Du m Kim
Tut dng Th, t cao
Hi m Thy
T dng Thy
Su m Th, t t mm

A CHI V PHNG HUNG


Dn Mo Thn phng ng, Mo thuc chnh ng
T Ng Mi thuc phng Nam, Ng thuc chnh Nam
Thn Du Tut thuc phng Ty, Du thuc chnh Ty
Hi T Su thuc phng Bc, T thuc chnh Bc
Cc Chi khc tuy v tr thuc phng xen k thin v phng chnh gn mnh,
v d Dn thuc ng Bc thin ng

A CHI LC XUNG (TNG XUNG)


T v Ng tng xung (Dng Thy khc Dng Ha)
Dn v Thn xung (Dng Kim khc Dng Mc)
Mo v Du xung (m Kim khc m Mc)

T sch T Vi L S - 60 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

T v Hi xung (Am Thy khc m Hoa)


Cn Su v Mi xung, Thn v Tut xung trong mt s sch coi l tng
ha nhau v u thuc hnh Th, hoc coi l ng loi tng xung hay bng hu
tng xung
Nhn xt:
Khi hai Chi xung nhau th cng m Dng, Phng Hng i nhau v
hnh tng khc. a Chi Tng xung th cch 6 ging nh thin can. Nh vy
ging nh Thin Can, phi c s cng m Dng (v hnh tng khc) th
mi c tng xung
Bt c Chi no khi m theo th t , Chi l 1 ti v tr th 7, ta c Chi
xung, xung tt khc nn gi l Tht St (Tht l 7, St l hung thn). Ngi xa
gii thch s 7 ny l s tn cng ca Tri t, l kh cc m Dng
Tng xung thc cht l xung khc nhau, tng khc nn khng tt
Gii Thch:
Thiu V Hoa cho rng Lc xung l s i ch gia cc ngi ca 12 a Chi,
cng tc l s tng khc ca ng hnh
T Ng tng xung: Qu Thy n tng trong T khc inh Ha n tng trong
Ng. K Th n tng trong Ng phn khc li Qu Thy n tng trong T nn ni
T Ng tng xung
Su Mi tng xung: K Th n tng trong Mi khc Qu Thy n tng
trong Su. inh Ha n tng trong Mi khc Tn Kim n tng trong Su nn ni
Su Mi tng xung
Dn Thn tng xung: Gip Mc n tng trong Dn khc Mu Th n tng
trong Thn. Canh Kim n tng trong Thn phn khc li Gip Mc n tng trong
Dn nn ni Dn Thn tng xung
Mo Du tng xung: Tn Kim n tng trong Du khc t Mc n tng trong
Mo, nhng ng xung Ty m khng xung c (ngha l Mo Mc ch c th
xung Du Kim ch khng th khc Du Kim)
Thn Tut tng xung: Qu Thy n tng trong Thn khc inh Ha n tng
trong Tut. Tn Kim n tng trong Tut phn khc li t Mc n tng trong
Thn nn ni Thn Tut tng xung
T Hi tng xung: Canh Kim n tng trong T khc Gip Mc n tng
trong Hi. Nhm Thy n tng trong Hi phn khc li Bnh Ha n tng trong
T nn ni T Hi tng xung

T sch T Vi L S - 61 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

A CHI NH HP (A CHI LC HP, A CHI TNG HP) v


A CHI LC HP HA
Tng hp vi nhau th tt
T (+ Thy) hp Su (- Th)
Dn (+ Mc) hp Hi (- Thy)
Mo (- Mc) hp Tut (+ Th)
Thn (+ Th) hp Du (- Kim)
T (- Ha) hp Thn (+ Kim)
Ng (+ Ha) hp Mi (- Th)
Nhn xt:
Cung nh hp th i xung qua trc thng ng, hai cung i nhau theo hng
ngang trn a Bn
Chi Dng th hp vi chi m v ngc li (khc kh th ht nhau). Nh vy
th phi khc m Dng mi c s hp nhau (v phi c s tng sinh hoc
tng khc v ng hnh nh cp bn trn )
Ch : Thiu V Hoa cn chia tng hp ra thnh trong hp c khc v trong
hp c sinh. Trong hp c khc ngha l hai Chi tuy hp nhau nhng ng hnh
th khc nhau nh T (Thy) hp Su (Th). Trong hp c sinh th hai Chi hp
nhau v ng hnh tng sinh nh Dn (Mc) hp Hi (Thy). Hp c khc th
trc tt sau xu, hp c sinh th cng ngy cng tt.
C ngi gii thch rng:
Theo s sp xp ca a Chi trong 12 cung th:
T Su di lm t hp Th
Ng Mi trn lm tri [Ng trn lm mt tri (Thi Dng), Mi lm
mt trng (Thi m)] hp Ha
Thin Kh ca tri ta xung, a Kh ca t bc ln to ra 4 ma
Xun H Thu ng
Dn Hi di ngang hp Xun Mc
Xun ri n H nn Mo Tut hp H Ha
H n Thu nn tin ln Thn Du hp Thu Kim
Thu n ng nn T Thn hp ng Thy
Mt s ngi vit:
T Su hp ha Th

T sch T Vi L S - 62 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Dn Hi hp ha Mc
Mo Tut hp ha Ha
Thn Du hp ha Kim
T Thn hp ha Thy
Ng Mi hp ha Ha
Thiu Khang Tit th cho rng:
T v Su hp ha thnh Th
Dn v Hi hp ha Mc
Mo v Tut hp ha Ha
Thn v Du hp ha Kim
T v Thn hp ha Thy
Ng v Mi hp, Ng l Thi Dng, Mi l Thi m, hp vi nhau
thnh Th
Nhng a s cc sch cho rng a Chi th ch hp khng c ha, 6 cp trn
l lc hp, cn c vo hp vi 4 ma ri t hp lun vi ng hnh ca 4 ma,
khng c ha nh Thin Can
Nhn xt: Theo nguyn tc cp trn, khi hp th s c ha, nn a
Chi khi hp th phi c Ha)

A CHI TNG HNH


L cn tr ln nhau, khng ha hp
T (+ Thy) Ng (+ Ha)
Mo (- Mc) Du (- Kim)
Dn (+ Mc) Thn (+ Kim)
T (- Ha) Hi (- Thy)
Thn (+ Th) Tut (+ Th)
Su (- Th) Mi (- Th)
Nhn nh
t nht cn phi c s cng m Dng mi c s tng hnh. Theo thin
th tng hnh cn phi cng m Dng v ng hnh khc nhau, do
Thn v Tut, Su v Mi khng tng hnh.

T sch T Vi L S - 63 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

A CHI TNG HI (A CHI LC HI, A CHI NH HI)


L hi ln nhau, l chu hi, b hi tc l tng khc. Tng hi th khng tt.
Trn a Bn th Nh hi l hai cung i nhau theo hng dc
T (+ Thy) Mi (- Th) tng hi
Su (- Th) Ng (+ Ha) tng hi
Dn (+ Mc) T (- Ha) tng hi
Mo (- Mc) Thn (+ Th) tng hi
Thn (+ Kim) Hi (- Thy) tng hi
Du (- Kim) Tut (+ Th) tng hi
Gii thch:
Thiu V Hoa cn c vo sch Kho Nguyn ghi rng phm bt c vic g tt
nht l gp hp, k gp Xung. Lc Hi pht sinh t Lc hp
T hp vi Su b Mi xung: Su b xung, T khng cn g hp cho nn T
Mi tng hi
Su hp vi T b Ng xung: T b xung, Su khng cn g hp cho nn
Su Ng tng hi
Dn hp vi Hi b T xung: Hi b xung, Dn khng cn g hp cho nn
Dn T tng hi
Mo hp vi Tut b Thn xung: Tut b xung, Mo khng cn g hp cho
nn Mo Thn tng hi
Thn hp vi Du b Mo xung: Du b xung, Thn khng cn g hp cho
nn Thn Mo tng hi
T hp vi Thn b Dn xung: Thn b xung, T khng cn g hp cho
nn T Dn tng hi
Ng hp vi Mi b Su xung: Su b xung, Ng khng cn g hp cho
nn Ng Su tng hi
Mi hp vi Ng b T xung: Ng b xung, Mi khng cn g hp cho nn
Mi T tng hi
Thn hp vi T b Hi xung: T b xung, Thn khng cn g hp cho nn
Thn Hi tng hi
Du hp vi Thn b Tut xung: Thn b xung, Du khng cn g hp cho
nn Du Tut tng hi
Tut hp vi Mo b Du xung: Mo b xung, Tut khng cn g hp cho
nn Tut Du tng hi

T sch T Vi L S - 64 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Hi hp vi Dn b Thn xung: Dn b xung, Hi khng cn g hp cho


nn Hi Thn tng hi

A CHI TNG HNH (PHT)


Hnh l do Mn cc tc y qu, y qu th s a n s tn hi. a Chi
c ba hnh gi l a Chi tam hnh
TR TH CHI HNH
Dn hnh T
T hnh Thn
Thn hnh Dn
Gi l tr th chi hnh hay c th chi hnh (tc l do c quyn th, quyn
binh, th lc m b pht)
Gii thch:
Dn cha Gip Mc, T cha Mu Th, Mc khc Th
T cha Bnh Ha, Thn cha Canh Kim, Ha khc Kim
Thn cha Canh Kim, Dn cha Gip Mc, Kim khc Mc
Ba chi cc hnh u thi k c Lc (v tr Lm Quan), can Dng
mnh lit, cc hnh vo v tr c lc mnh m m c ch nhau nn gi l tr
th chi hnh

V N CHI HNH
Su hnh Tut
Tut hnh Mi
Mi hnh Su
gi l v n chi hnh (b hnh pht v v n, chu n nhng khng bo p, li
cn hi n nhn)
Gii thch:
Su cha Qu Thy, Tut cha inh Ha, Thy khc Ha
Tut cha Tn Kim, Mi cha t Mc, Kim khc Mc
Mi cha inh Ha, Su cha Tn Kim, Ha khc Kim
Ba chi ny dng ton can m c ch nhau, c tnh ca m l tiu nhn, gi
tr, v n bc ngha nn gi l v n chi hnh

T sch T Vi L S - 65 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

V L CHI HNH
T hnh Mo
Mo hnh T
gi l v l chi hnh (hnh pht do v l)
Gii thch:
Mo Mc vng, T Thy vng, nc vng qu cy ng s cht, cy
vng qu s ht ht nc, nn d Thy sinh Mc nhng nu qu thnh s hnh
nhau, khng bit l ngha nhng nhn sinh nhau nn gi l v l chi hnh.
Ngoi ra hai sao ny cn cha o Hoa l mt sao ch tu sc dm dc

T HNH CHI HNH


Ng hnh Ng
Du hnh Du
Thn hnh Thn
Hi hnh Hi
gi l t hnh chi hnh v t mnh hnh mnh
Nu xp vo tng cp v phng hng ta c
Dn Ng Tut T Du Su Thn T Thn Hi Mo Mi
T Ng Mi Thn Du Tut Dn Mo Thn Hi T Su
Dn Ng Tut Ha cc, qui vi T Ng Mi Nam Phng thuc Ha, Ha
mn cc nn hnh.
T Du Su Kim cc, qui vi Thn Du Tut Ty Phng thuc Kim, Kim
mn cc nn hnh.
Thn T Thn Thy cc, nc chy v ng th thnh, Dn Mo Thn phng
ng nn Thn T Thn hnh vi Dn Mo Thn.
Hi Mo Mi Mc cc, Thy sinh Mc nhng nc nhiu lm l t hi cy.
Hi T Su di thuc Phng Bc Thy, cy ng xung di, nn Hi
Mo Mi hnh Hi T Su.
C sch ni s 10 l s ln nht ca H , thnh cc, tr nhng chi t hnh,
cc Chi khc m bt u t Chi n chi th 10 l Chi hnh. Th d Mo l
cung th 1 m theo chiu thun cung th 10 l T, Mo T tng hnh. T theo
chiu nghch n cung th 10 li l Mo

T sch T Vi L S - 66 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Nu ch cn c vo Cc v Phng, c thuyt cho rng cc Chi sau hnh ln


nhau:
Thn T Thn Hi Mo Mi Dn Ng Tut T Du Su
Hi T Su Dn Mo Thn T Ng Mi Thn Du Tut
Thn T Thn thuc Thy cc, li qui v Hi T Su phng Bc thuc
Thy, Thy mn cc nn hnh. L lun tng t cho cc Chi sau.
Thiu V Hoa th gii thch cn c vo sch m Ph Kinh nh sau:
Tam hnh sinh Tam hp, ging nh Lc Hi sinh Lc Hp. Theo o
Tri m ni tam hnh l s cc, tc ti c y ry khp ni nn phi dn n
s xp.
Thn T Thn tam hp, thm ba ngi Dn Mo Thn th Thn hnh khc Dn,
T hnh khc Mo, Thn t hnh Thn
Dn Ng Tut tam hp, thm ba ngi T Ng Mi th Dn hnh T, Ng t
hnh Ng, Tut hnh Mi
T Du Su tam hp, thm ba ngi Thn Du Tut th T hnh Thn, Du t
hnh Du, Su hnh Tut
Hi Mo Mi tam hp, thm ba ngi Hi T Su th Hi t hnh Hi, Mo
hnh T, Mi hnh Su
Tng hnh ch v hung, ch v cc vic nh b tn hi, bnh tt, lao t.
Nguyn tc ca tng hnh ging nh Tam Hp Cc. Ch khc nhau l ba T c
th hnh mt Mo, mt Mo c th hnh ba T, cn hai Mo khng th hnh mt
T, hoc mt T khng hnh c hai Mo. Ngoi ra c trng hp tham hp
vong hnh, tham sinh vong hnh u l nhng trng hp c cu.

A CHI V TAM HP HI CC (TAM HP CC)


Dn Ng Tut thuc tam hp Dng Ha (Ha cc) (hay Dn Ng Tut hp
thnh Ha cc)
Thn T Thn thuc tam hp Dng Thy (Thy cc)
T Du Su thuc tam hp m Kim (Kim cc)
Hi Mo Mi thuc tam hp m Mc (Mc cc)
Gii thch tam hp cc theo l thuyt vn kh:
Lc Kh theo ng Y gm c:
Quyt m Phong Mc l s kh
Thiu m Qun Ha l nh kh

T sch T Vi L S - 67 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thiu Dng Tng Ha l tam kh


Thi m Thp Th l t kh
Dng mnh To Kim l ng kh
Thi Dng Hn Thy l lc kh hay chung kh
Thn T Thn bt u cng gi Dn
Hi Mo Mi bt u cng gi Hi
Dn Ng Tut bt u cng gi Thn
T Du Su bt Du cng gi T
Cn c vo ngi ta cho:
Thn T Thn hp thnh mt cc, l Thy cc
Hi Mo Mi hp thnh mt cc, l Mc cc
Dn Ng Tut hp thnh mt cc, l Ha cc
T Du Su hp thnh mt cc, l Kim cc
Cc v Phng Hng u ly T Ng Mo Du xp vo gia hai chi khc,
nhng phng l kh thnh, cc l kh chuyn vo
Ch : Thiu V Hoa cho rng:
Tam hp cc l ly Sinh Vng M hp thnh cc.
Thy Trng Sinh ti Thn, Vng T, M Thn nn ba Chi Thn T
Thn hp thnh Thy cc.
Mc Trng Sinh Hi, Vng Mo, M Mi nn ba Chi Hi Mo
Mi hp thnh Mc cc.
Ha Trng Sinh Dn, Vng Ng, M Tut nn ba Chi Dn Ng
Tut hp thnh Ha cc.
Kim Trng Sinh T, Vng Du, M Su nn ba Chi T Du Su
hp thnh Kim cc.
Tam hp ha cc c ct c hung ty theo quan h sinh khc. Nu b khc m
c Tam hp cc tng sinh cu gip th li ct, nu b khc m li b tam hp
cc khc thm vo th li l hung

T sch T Vi L S - 68 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

MA V M DNG NG HNH

M DNG:
Xun H: Dng kh tng trng, m kh tiu gim thuc Dng
Thu ng: m kh tng gia, Dng kh tiu tn, thuc m

NG HNH
Xun thuc Mc v lc cy c sanh ti, ang pht trin
H thuc Ho v lc kh tri nng nc
Thu thuc Kim v lc cy c tn t do Kim khc Mc
ng thuc Thy v lc kh tri lnh lo, nc lnh
T Qu tc 18 ngy cui giao ca 4 ma thuc Th nn gi l tp kh

Ma Vng(Trng) Tng(Sinh) Hu(Lo) T Tuyt(T)


Xun Mc Ha Thy Kim Th
H Ha Th Mc Thy Kim
Thu Kim Thu Th Ho Mc
ng Thu Mc Kim Th Ho
T Qu Th Kim Ho Mc Thu
Ma Xun: Mc Kh thnh vng nn Mc Vng (Trng), Mc sinh Ho
nn Ho Tng, Thu kh gi nua v qua ma ng, cy rt ht nc, nn
Thu Hu (Lo), Kim khc Mc nn Kim T, Mc khc Th nn Th Tuyt.

S SUY VNG CA NG HNH TRONG NM THEO MA


Hnh Vng Tng Hu T Tuyt
Mc Ma Xun Ma ng Ma H T Qu Ma Thu
Ho Ma H Ma Xun T Qu Ma Thu Ma ng
Th T Qu Ma H Ma Thu Ma ng Ma Xun
Kim Ma Thu T Qu Ma ng Ma Xun Ma H
Thu Ma ng Ma Thu Ma Xun Ma H T Qu

T sch T Vi L S - 69 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

S SUY VNG CA NG HNH THEO THIN CAN


S dng vng Trng Sinh theo di, nm Dng th Trng Sinh bt u t
Dn Thn T Hi v a Chi i thun, nm m th Trng Sinh bt u t T
Ng Mo Du v a Chi i nghch tip tc ghi cc giai on k tip ca
vng Trng sinh: Trng Sinh, Mc Dc, Quan i, Lm Quan, Vng, Suy,
Bnh, T, M, Tuyt, Thai, Dng

VNG TRNG SINH


Ton b cc Hnh u sinh trng theo chu k nh sau:
Thai (Hnh kh mi bt u kt tinh, thi k gy mm mng)
Dng (Hnh kh ang tng ln, nh con c nui trong bng m)
Trng Sinh (Hnh kh c sinh ra, nh tr con mi sinh, thi k manh nha
pht ng ca Hnh)
Mc Dc (Hnh kh cn non yu, nh con cn u th, c tm gi cho sch
s, chn tay cn v lc, khng chng cm gi c g c, cn non yu d
cht, gi l bi a)
Quan i (Hnh kh ln, nh con ln cho i m)
Lm Quan (Hnh kh trong thi k mnh m, trng vng, con pht trin
c, nh con trai tr thnh thanh nin ln khe i lm quan, nn ng cn
v tr ca Lm Quan cn gi l Lc v)
Vng (Hnh kh vng n cc im, sp sa i vo giai on suy, gi
l vng a)
Suy (Hnh kh bc vo giai on bt u suy yu, l d kh v lc kh
thnh ca vng vn cn st li)
Bnh (Hnh kh suy yu lm ri, nh gi b m au)
T (cht, Hnh kh tan)
M (chn vi, to ho thu tng, c d kh, hi quang phn chiu)
Tuyt (kh tuyt, hon ton ht khng cn g c)
Trong chu k trn, Hnh kh c sc nh hung n ngoi ng k l Trng
Sinh, Mc Dc, Lm Quan, Vng v M)
Phn nh nh hng: trong chu k 12 trn th ch c v tr ca Trng Sinh,
Mc Dc, Lm Quan, Vng v M l c kh sc c th nh hng ra
bn ngoi
Phn nh m Dng:

T sch T Vi L S - 70 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thai, Dng, Trng Sinh, Mc Dc, Quan i, Lm Quan thuc v Dng,


hung thnh, theo chiu thun.
Vng, Suy, Bnh, T, M, Tuyt thuc m, hung suy, theo chiu
nghch
Gip Dng Mc th Trng Sinh ti Hi (Mc Dc T v i thun)
t m Mc th Trng Sinh ti Ng (Mc Dc T v i nghch)
Bnh Dng Ho th Trng Sinh ti Dn
inh m Ho th Trng Sinh ti Du
Mu Dng Th th Trng Sinh ti Dn
K m Th th Trng Sinh ti Du
Canh Dng Kim th Trng Sinh ti T
Tn m Kim th Trng Sinh ti T
Nhm Dng Thy th Trang Sinh ti Thn
Qu m Thu th Trng Sinh ti Mo

VNG VNG TNG HU T CA KH NG HNH LU CHUYN


TRN 12 CUNG A CHI (Gii thch trn c s Ma trong nm)
Mc Kh: l kh ca Ma Xun, s bt u sinh vo lc bt u Ma ng,
kp thnh vng vo Ma Xun, Thu sinh Mc nn Mc sinh Hi (Hi l
thng 10, thng bt u Ma ng, Hi thuc Thu). Theo chiu thun, Trng
Sinh Hi, Mc Dc T...T Du (Thai) n Dn th theo chiu tin, hung
vng thuc Dng l v tr ca Gip (Dng) Mc, cn t Mo n Thn theo
chiu thai, hng suy thuc m l v tr ca t (m) Mc
Ho Kh: l kh ca Ma H, sinh Dn, Trng sinh Dn, Thai T. Gii
thch nh trn. T T n T l v tr Bnh (Dng) Ho, t Ng n Hi l v tr
inh (m)Ho
Kim Kh: l kh ca Ma Thu, sinh T, Trng Sinh T, Thai Mo. T
Mo n Thn l v tr ca Canh (Dng) Kim, t Du n Dn l v tr ca Tn
(m) Kim
S gii thch Kim sinh T khng th dng thng bt u cho Ma m kh
ch v ng hnh tng sinh gii thch cho v tr Trng Sinh, nn mt s
ngi gii thch nh sau: Kim kh ny sinh vo thng T u Ma H kp
thnh vng vo u Ma Thu, ma m Kim kh lm ch. H thuc Ho, nhng
Ho sinh Th, m Th sinh Kim, qu H Th thnh nht trong 4 qu, vy Kim
kh sinh ti T H Ho

T sch T Vi L S - 71 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thu Kh: l kh ca Ma ng, gii thch s bt u sinh nh Mc Kh.


Thu kh sinh Thn, Tuyt T, Thai Ng... T Ng n Hi l v tr ca
Nhm Thu, t T n T l v tr ca Qi Thu
Th Kh: theo bi Bt Qui th vng Trung Tm, tn ra 4 gc Thn Tut
Su Mi, vy Th vng Thn Tut Su Mi, ph vo Thu v Ho nn sinh
Thn Dn

S SUY VNG CA NG HNH CC A CHI


Hnh Mc Trng Sinh Hi, Vng Mo, T Ng, M Mi
Hnh Ho Trng Sinh Dn, Vng Ng, T Du, M Tut
Hnh Kim Trng Sinh T, Vng Du, T T, M Su
Hnh Thu Th Trng Sinh Thn, Vng T, T Mo, M Thn

S SUY VNG CA NG HNH CC A CHI CN C VO NG


HNH BN MA (Thiu V Hoa)
Ma Xun, Hnh Mc sinh Hi, Vng Mo, M Mi
Ma H, Hnh Ho v Th sinh Dn, Vng Ng, M Tut
Ma Thu, Hnh Kim sinh T, Vng Du, M Su
Ma ng, Hnh Thu sinh Thn, Vng T, M Thn
Ng Hnh ca cc a Chi vng cui bn Ma, v M Thn Tut Su
Mi, ngha l s thnh suy u do trt t ca bn Ma v thuc tnh ca ng
hnh quyt nh, cng nh Xun i th H n, H i th Thu n.

PHONG (GI)
Phong l gi, ty ng hnh phi hp phng hung v 4 Ma ta suy ra:
Xun: ng Phong lm ch
H: Nam Phong lm ch
Thu: Ty Phong lm ch
ng: Bc Phong lm ch
ng Xun giao nhau, ng Bc Phong lm ch
Xun H giao nhau, ng Nam Phong lm ch
H Thu giao nhau, Ty Nam Phong lm ch

T sch T Vi L S - 72 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thu ng giao nhau, Ty Bc Phong lm ch

NG KH
Ma Xun, Phong kh lm thi lnh
Ma H, Th kh lm thi lnh
Ma Thu, To kh lm thi lnh
Ma ng, Hn kh lm thi lnh

KH HU
Ma Xun m, mun vt pht sinh
Ma H nng, mun vt trng thnh
Ma Thu mt, mun vt thu nhm
Ma ng lnh, mun vt n tng

NG HNH V TNH TNH (Theo Thiu V Hoa)


Mnh Kim th ngha kh
Mnh Ho ch v l, trong c x thng c l. Nu Ho nhiu, Ho vng
th nng ny d hng vic
Mnh Th gi ch tn, ni mt l mt, hai l hai, gi li. Th vng th thch
tnh, khng thch ng, do mt thi c
Mnh Mc th hin t, tm lng tt. Nhng Mc vng th tnh cch khng
khut phc, c bit Tang Mc th th cht ch khng chu sng qu gi
Mnh Thu th mu tr, thng minh ham hc, nhng phi tri qua nhiu gian
kh. Thu vng th tnh tnh gp nng, hung bo d gy ra tai ha

A CHI V TNG PH
T, bng quang
Su Mi, l lch
Dn, mt
Mo, gan
Thn Tut, d dy
T, tim
Ng, rut non

T sch T Vi L S - 73 - http://www.tuvilyso.com
DCH HC KHI QUT Tc gi: Tr M Tn

Thn, rut gi
Du, phi
Tut, d dy
Hi, thn

CHIA NHM CA CC CUNG


Cung Dn Thn T Hi gi l T Sinh
Cung T Ng Mo Du gi l T Tuyt
Cung Thn Tut Su Mi gi l T M

T sch T Vi L S - 74 - http://www.tuvilyso.com

You might also like