,

, , , ,
, ,

, ,
, [1].
'
,
[2],
, ,
" "
, , "
" [3].

[4]:

.

.

.

, ,
,
.

,
,
,
,
,
,
.

(449)
(754)[5].

 " " " " . .

, 325 .. 787
.. . ,
, ,
,
, .

,
.
" "[6].
[7].
, .
, , , , ,
, , [8].

,
[9]:

) :
,
, ,

. ,
.
) :
,

,
, , ( )
.

.
" 48 .." ,
 ,
" "[10]. , ,


[11].

, "
" 37 [12]
(. concilium universale/generale)
6 381 ..[13].
. : " ,-, -
. ,
, , .
,
,
."[14].

" "
' " .
' , . ',
', ', '
', ', '
' '"[15].

,
" ,
"[16] "

"[17]. , " ,
, ", ,
" ."[18].

, , ,
, , . ,


'
[19].

,
. ,

() [20],

[21]. , "


"[22].
 ,
, , "
,
"[23].
[24].
(+373), (+407), (+662),
(+750), (+826),
, , ,
(337-361), (717-741),
( ) (741-775) (1250-1282),
, [25].

, . "[26].

(. : ).

,
[27]
[28].

' , , ,
.
, ,
, [29]:

'
. ,
'
.
, 861
, ,

. (Pitra, Juris ecclesiast. Graecorum historia et monumenta
. II . 449), (
) , Migne 137, 1004) (
Migne 144, 992) .
879-880
, ,
. ,
, , ,
, (. Jugie
. . . 664-665).
(. 48) ,
,
, .
1848
 (Mansi XL
. 383), ( ,
, 1899 . 181
, ) 1872 . 41) .
.
) '
1283
, ( Jugie . . . 665).
.

1341
.
1054
(Jugie . . 666).
. (. V . 143)
) 1484
. ,
.
..

,
. E ,
:

[30]: " ...

8
...".

[31]: " ,
.
787
.
...
...".

"
(1716/25)"[32]: "...


...'
, '

".
 "
1727"[33]: "... ,
...
,

...".

" 1895
"[34]: " ,


..."[35].

, "
"[36], 879
,
. [37]: "
,

...
".

" ...
". ,
" , '

"
.

,
[38], 879
" ".

[39]: "
... ...
...
... ...
...
...".

, ,

"": "...
879...".

, :
 [40]: "
(879-880),

".

. , [41]: "...
,

.".

,
, ()
-- () :

"
(1848)"[42]: "...
,
".

[43]: "
, '
... ,
".

, [44]: "
... 879 ..."[45].
9 . [46]: "

,
...". .:
9 . , , : "
'
(!)"[47].

, "

..."[48] [49]:
"... ,

."

,
:[50]: "... ...
...
...".
 - [51]: "
(879)".

O [52]:"... ,
,
,

879.".

. [53]: " ,
".

[54]: "
879
FILIOQUE...". 9
[55]: "
1341".

[56]: " .
879
...
14 . (1341, 1347, 1351)
.
,
.".

, .
.
, ,
. ( ). " "
879, , ,
,
:

[57]: " [ 879]

, , '

,

... 383
,
, ... ,

. ...
... ...
. ,
 ,
, , ,
, , ,
. ,

... '

,
.".

[58]: "
: .
, :
879-80, .. . 261 .., . :
879-80, ..
. 166 ..
, . ', , 1983,
. 342 .. . : 879-880, '
, .. . 238 ..
,
".

[59]: " ...

879/80, ,
, 787, ,
,
,
,
. ,
...
'
.
.". [60]: "
879/80, ,
,
...
, ...

."[61].

. ,
.
. :

[62]: "

 ,
, ..

."

[63]: "'
,

."

[64]: "..
879 .. ...
... , '
, ,
, .".

.
20 325 .
(
) .

.
.

381
. ,
("") ,
, (
).

, ,
431 .
.
,

.

.

, 451 . 650

,
.

5 21 553
165 ,
.
, .


(, , ..).

680
150 289
.
.
, .

691 , "
". 211
.
, ,
"", ,
.

, ,
, 787
.
.

.


" " ( )

879
. (872 - 882)
(858 - 867, 877 - 886).
A 787, , ,
o ,
,
. ,
(794) (809).

1341-1351 ( )

(1341, 1347, 1351)

"...
"[65]. ,
, ,
,
. 1341
, ,
[66]. 1341 ,
, 1347 1351
,
,
[67]. , 1351, " ...
"[68].

325

,
,

, ,

(

)


300 [1]

,
(),
,
K ,

'
, 325
,

.

[2].

,
.
,
.

49 [3].
,
.

,
.

4
,

,
,
,
,
.
324 325,
, .
,
.
,
,
,
,
,

, .

20 325,
14
19.
, .

[4] ,
[5].

-
,
, ,
,
.

,
. ,
,
.
[6]

,
, .

,
,
. ,
, ,
.
, ,
,
.
4 :

,
,
 ,



2 , ,
, .
a priori ,
- ,

,
,
.

, .

, ,
.
,
,
, .

, ,
,
2 ,
,


.
.

[7].

, ,
.
[8] 318,
, , 300[9].

[10],
,
[11].
318, [12].

,
, ,
, .
, ,
,
.
, ,

[13].
,
, .

,
,

.
,
,
.

, .
().

:
,
.

: ()
.
 :
().

-: ,
,
.

: '
,
,
.

: (. )
.

:
( ).

:
.

: .

-: , .

:
.

: .

-:
.

:
.

:
,
.

:
.

,
, ,
, , 13 ,
[14],
,


[15].
,
.


,
.

. F.Hort, A.E.Burn .von Harnack ,
,
,
. H.Lietzmann,
.
,
.
, ..

, ,
. ,
.
,
.
, [16],
.
,
,
.
.
,
, ,
, .

, ,
.

,
.
, ,
, ,
. , ,
.
, , ' ,
( )
, ' ,
, , '
, [17],
[18].
, ,
, '
[19].


,
.

, ,
, ,
, , , , '
, , '

, , ,
, .

, , ,
, [ ,]
, [] [
] .

" ' '"

, "
"[20]. ",
,
"[21] [22].
" " " "
" " [23]:

" "[24]

' .. (260-265
..[25]) " ,
, ...
"[26]:

, , ,
. . .
, .
, .
. , ,
,
. ,
,
, , .
, ,
. , , ,
. , -
 , , .
, '
, .[27][28].

, ,
381 ..
, [1].
[2],
[3].

,
,
.

,
383 ,
[4], ,
, ,
.

381

,
,

, ,

(

)

()

,
,

150

,
,
 ,
,

,
,
[5],
,
50 .
[6], ,
,
,
,
.
,
, [7] ,

(351) . -
359, 400 ,
[8], [9]

,
[10].

,
, . ,
, 360
,
,
,
, ,
.
,
[11].

[12] [13]
.
,

[14],
.
,
, [15].
, 449,
, ,
, [16].

, , ,
[17] .
, ,
,
- -
, , [18].
,
[19]. ,

, , 382,
, .

[20]
.
. ,
,
,
[21] ,

[22].

150 ,
, , ,
, , ,
, ..[23]. ,
[24]. ,
,
.
, ,
,
.
[25][26] 372 ,
, .
153 379
,
[27].

,
.
[28] ,
. ,


.
 ,
.

.
,
, .
,
, .
,
,
.

,
()[29], [30].
,
,
[31]. 30
381. ,

,
.
[32] .
, ,
. , ,
, ,
,
.

, ,
.

,
, , (
), , ,
.
[33]
:

.
.
.
. [34].

[35].

(7), .
4 , [36],
5 , o
 6 6 ,
[37].
5 6 ,
382, 7
[38].
5, 6, 7
4, , 5

, 6 2 7 1 .

.

1, 5, 6 (), 7
.

, .
().

:
.
,
.
(, , ..).

:
.
[39], ,
[40].
( - ),
, 6
,
.

:
.
.
,

.
, , ...
[41].

: ,
.

: .
, [42].
,
, .
 :
.

,
, ,

.
.

:
.
. , ,
, , ,
,
.

[43] ,
382,
[44], .
[45]
,
,
.

,

, .
.
,
.
[46].
, ,
.

.

,
, , ,
,
[47].

:
 , ,
, ,
, , ,


[48],

,
.
(150) .

,
,

. Hort, Harnack[49], Kattenbush[50], Kuntze[51]
,
.
,
,
.
,
.

.

,
,
, , ,
, .. [52] . ,
[53][54],
, ,
, 50
[55].

-
,
. ,
. Schwarz,
,
,
[56][57]
.

Hort Harnack ,
, 33 178,
, . Schmidt
86 ,
, ,
76 126 3/5.
, ,
.
140 87 , 23 , 22
28 .
56 [58] , 53
- [59],
3 19
, [60] ,
, ,
[61].
38 170.
, ,
,
,
,
,
,
,
[62].

,
.

[63]. ,

, .

,
,

[64]
( H.Scwhartz
,
[65],
-);

,
; [66]

,
[67],
,
[68], , ,

[69].
 -

1. , , ,
, .

2. , ,
,
, ,
, ' .

3. '

.

4. ,
.

5. .

6.
.

7. ,
.

8. , , ,
,
, .

9. , , .

10. .

11. .

12. .

,

,
.
, [70]
.

,
[71].

, ,
, ,
,
, .

341-360,
[72].


[73],
.
,
, , .
[74]
,
.
[75].

, , ,
. :
 8 , , ,
,
, .

. B 3, 17-18,
A.Adam
, .
6, 63/ 8,12/ 3,6.
15, 26.
,
.

, .
1, 21,

. ,
,



[76]

3
,
, .
() 359,
. (
, ), .
,
, ,
.

, ,
.


.
6 7
,
, 33.
,
[77],
,
.
4
[78],
[79].
,
.

,
[80].
 Filioque

()
, filioque.

,
. ,

[81].
,
,
[82],
, .

filioque ,
, 589.
809/810 (),
, ,
. ,
, ,
[83].
filioque
.
, ,

.
,
filioque ,
,
, ,
[84].
( ),
( ),
[85].

,
, ( ),

, .
,
[86].
,
6
. ,

,
,
.


,
E 431
,
[1].
,
[2] .

() ,

.
,
[3]. ,
,
,
, ,
, ,

[4].

431

,
,

, ,

(

)

()

200 , (250

)

,




,
, .
,
,
, [5].

, ,
,
[6]. ,
, 428
, ,
, ,
[7].
, ,
,
[8]. , [9],
[10] . ,
,
, ,
, [11]. '
[12].
,
,
.

, ,
,

[13].
, , [14],


[15].

, , ,
. ,
,
430,
. [16],
,
. ,
,
[17][18].
, [19]
, ,
.


, [20]
, () 19 430,
, [21].
7 , ,
.
,
.
[22],
,
[23].

16
, 50
,

[24]. 7 ,

160 [25] ,
,
. 16 ,
22 , ,
, .

,
.
,
, ,
. 16
, ,
. ,

[26],

[27].


22
[28], 150 ,
.


, .
.
,
, ,
.
,
200 , , 54.

[29], ,

[30].

,
, ,
,
. 10 11
,

[31]
,
, .

, ,
.
,

. ,


,
. ,
, .
,
,
,

.

.
, ,
.
[32],
450,
[33].
, ,
,

.

, ,
. ,
[34],
.

,
12 [35].
, ,
[36].
() [37],
, 433
[38].
, [39],
,
, .


[40].

[41].

, ,
.
,
[42]. ,
, ,
 [43],
[44]. O
411 418,
, ,
[45].

,
.
) Vaticana 172 )
Segvierana 146 ) 177, 58
[46].
Casinsesis, 318 ,
Veronesis, Palatina, Toronensis, Sichardina,
Winteriana[47].

, ,
, .
[48].
,
, .
8 , 7
, 1, 2, 4, 5
, 3
, 6
, 7
.
1 4.

, .
().

: ,
50
, .
:
.
:
.
: .
:
,
, .
:
, .
:

 , .
:
, .
.
,
.

, ,
[49]. ,

, .
,
, ,
, .

,
[50].

,
. ,
.
, .
.
.

[51], ,
, ,
, ' , ,
, ,
.
,
. ,
,
.
, ,

, '

,
, , .
 ,

.
, , ,

, .

[ ]

, ,
. ...

, , , , , , ,
,
,
...

1. ... ,
,
,
...

4. ,
,
.

[ ,
7]

, ,
,
.
,
,
, , ,
, ,
. , , ,
, ,

, ,
,
,
, ,
.

[ 8]

.
, ,

. , ,
, ,
,
 ,
, ,

, ,
.
,
,

,
, ,
, ,
,
.
,
, ,
.
, .

,

[52].

,
[53].
,
,
.
[54]
.

'
,
,
,

[55].

,

, 451.
,

[1].

 .
,
[2],
.



, ,
-,

,
80
.

451

,
,
, .

()

(

)

630 .

,
 , .

, ,

.
, ,
.
,
,
, ,
,
, . ,
, ,
, , .
,
,
. ,

,
,
, ( )
.

,
,
, .
,
,

,
[3].
,
[4], ,
.
.
, ,
[5]. ,
,

, [6].
,

[7].
(444), (446)
(442) ,
.

, ,

, .
 ,

, ,
.


,
[8].
, [9].
,
, . , ,

,
, , ,
[10].
, ( )
, [11].
,

,

.
,
[12]. , 448,
,
.

, .
,
, ,
, ,
[13]. ,
( ,
),
,

[14]. 449

(latrocinium Ephesinum).
,
,
.

[15].
,
, 449.

8 451.


.

[16], .

1 451 ,
,
, [17],
.

630 [18],

350[19].
,
.

[20].
, , ,
, ,
.

.
,
. ,

.
.


, ,
[21].

[22].

().
,

().
,
, (),
() .
,
,
,

[23]. ,
, ,
30 .

,
, , ,
.

.

.
,
, ..
,
,
. ,
.
, .

. ,
,

, ,

[24].
,
[25].
,
.
, ,
,
[26].

,
, [27].


[28]

.
.
, [29].

[30].
,
5
, [31].
13 , .
[32] ,
 [33].
,
,

, [34].
, ,
,
,
.
, ,
[35].
,
.

,
.
.
,
[36].

,
, .
.

, ,
, .
,
, ,

[37]. 25 451,
,
[38],
[39].
17[40] 1
.

,
[41].
,
,

,

, .
,
 ,

.

,
,
.
, ,
, , ,

,
,
[42].
...
,
[43],
[44].

( )
O

,
[45], ,
.
, ,
[46].
, .
,
, ,
.

.
 .

, .

,
,
.
,
, . ,

, , , ,
.
,
, .
, . ,
,
.

,

[47]. ,

, [48].

[49]

'2:

'1:
':
':

': ':
)


)

(433)
(448)
(448)
'
(449)

1.
1.
1. 1. 1. 1.


, , (.
, )




2.

2. 2. 2. 2. 2.





,

,

3.
3.
3. 3. 3. 3.



,

4. 4.
4. 4. 4.
4.



,
.
, ,

5.
5.
5. 5.
5. 5.



,
,

,

6.

6. 6.
6. 6.
6.



,

, ,

,
 7. 7. 7.
7. 7. 7.





,

8.
8.
8.
8.
8. 8.



,


,
,

9.
9.
9. 9. 9.
9.






. ,

,

10.
10. 10.
10.
10. () 10.

, ,
,

11.
11.
11. 11. 11.
11.





,
.

12. 12. 12. 12. 12.

12. '
, ,

, ,

.
.
. ,

,

13.
13. 13.
13.



,

,

14. 14.
14.
, 14. '

,




,
.

15. 15.

15.



,

. ,

16.
16.



,
,

17.
17.










,

18.

18.

19. 19.





,

20.
20.

,
,

21.

21.

22. 22.


,

23. 23.



,

24.
24.

25.
25.







.

26.




.

30 .

.
.


,
,

, ,
.
[50]. ,

,
.



.

, .
().

: ,
.
: ,
.
:
, .
: ,

.
:
.
:
:
.
: ,
.
: ,
,
.
:
40 .
:
, .
:
( ) ,
.
: ,
.
.
:
.
:
.
:
,
.
: ,
.
.
:
,
.



.
. ,
.
,
, ,
.
,
7 ,
.

, ,
, .


, ,
[51].
, ,

[52].

,


[53].
, ,

,
[54].
,
[55].


01.

02.

03.

04.

05.

06.

07.

08.

09.

10.

11.

12.

13.

14. 7

15.

, :

1.
(-) , .

2.
, .

3. .

4. .

5. .
1

325 .. . .
318 .
.
.
.

381 .. . .
150 36 .
, .
, ,
, .

431 .. . .
, 200 .
,
.

451 .. . 630 .
.
.

5 :

5 21 553 .., 165 .

.
, , ... .

6 :

680 .. .
. 150 - 289 .
.
, .

691 .. .
, : .
,
, 5 6, ,
, : , ,
.

787 .. , .
.
367 .

.

.

879-880 .. .
.
(872-882) /
(858-867, 877-886). 7
, ,
. [K
(794) (809)].
9

1341 ..
, ,
.
, , ( 1341)
(. ),
.
. 1341
,
.

.

,

,
.

) ,

) ,
) , 451

) .

1341

.
,
, .
983 1009 - 1046.
1045 10 (1058-9),

.

, 1453
,
,
.

,
.
1453
, .

.
.
1453
,

.

. ()
.
879
381
.
, ,
.

,
9 ( ) .
,
. , :
, ( ).
..

, 7,
( 7
), ,
,
, ( ,
!) ( , , 2,
705 .., . 363-364).
, , (8),
, ; (7 ).
7, !

( 12 )
, , (+1379)
, (J.Hergenrother, Photius II, .
539 ..).

,
20 , . , (
,
,
,
(School of Arts and Sciences)


,
1970.
,
). . .
.
, :

1453.

, . .
,
.

, ,
,
, . ,

7,
( ) 1848. ,
,
. 8 ,
, ,
.
, , . ,
;
, :
7, 8;!
.

: ,
1907 ,
879-880 :
 Psuedosynodus Photiana (= )
.
[http://www.newadvent.org/cathen/04312b.htm].
,
, .
, ,
, . ,
.

,
7,
:

1.
, ;

2. ,
, ,
;

3. - ,
,
; (. ).
8
7;
, 7 ;

4.
, ,
;
;

5. ,
1848

, ,
7 ;

,
9, 7,
. 9 .