T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

AHAP ESKTME
215ESB070

ANKARA, 2011
 Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve
retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
 NDEKLER

AIKLAMALAR .................................................................................................................... ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. AHAP ESKTMEYE HAZIRLIK YAPMAK ................................................................... 3
1.1. Ahap Temizleme ......................................................................................................... 3
1.1.1. Ahap Temizleme Yntemleri ............................................................................... 3
1.2. Budaklar Yakma .......................................................................................................... 8
1.3. Emprenye .................................................................................................................... 10
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 12
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 14
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 15
2. ESKTME YAPMAK ........................................................................................................ 15
2.1. Tanm ......................................................................................................................... 15
2.2. Eskitme Yntemleri .................................................................................................... 15
2.2.1. Doal Eskitme ..................................................................................................... 15
2.2.2. Suni Eskitme ........................................................................................................ 17
2.3. Eskitme Gereleri........................................................................................................ 18
2.3.1. Eskitme Yaplan Malzemeler .............................................................................. 18
2.3.2. Eskitme Aralar .................................................................................................. 19
2.3.3. Eskitme Boyalar ................................................................................................. 20
2.4. Eskitme Uygulamalar................................................................................................. 20
2.4.1. Kumlama-Eskitme Uygulamas ........................................................................... 20
2.4.2. Suni Eskitme Uygulamas.................................................................................... 23
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 26
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 28
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 29
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 30
KAYNAKA ......................................................................................................................... 31

i
 AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD 215ESB070
ALAN naat Teknolojisi
DAL / MESLEK Restorasyon
MODLN ADI Ahap Eskitme

Ahap eskitme ilemlerini gerekletirme becerilerinin

MODLN TANIMI
kazandrld renme materyalidir.

SRE 40/32 (+40/32 Uygulama tekrar yapmal)

N KOUL Bu modln n koulu yoktur.
YETERLK
Ahap eskitme ilemlerini gerekletirmek

MODLN AMACI Genel Ama

Ahap eskitme yeterliklerini kazanacaksnz.
Amalar
1. Ahap eskitme ncesi hazrlklarn yapabileceksiniz.
2. Ahap yzeylere eskitme yapabileceksiniz.
ETM RETM
ORTAMLARI VE Ortam: Aa ileri ve boya atlyeleri
DONANIMLARI Donanm: Ahap perdah yapma aletleri ile st yzey
uygulama ara ve gereleri

LME VE Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen
DEERLENDRME lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,
doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak
modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek
sizi deerlendirecektir.

ii
 GR
GR
Sevgili renci,

Gnmzde insanlarn, eskiye olan zlem duygularn bir nebze olsun bastrabilmek
iin yeni eserleri, eskitme teknikleri kullanarak eskitip kullandklar bilinen bir gerektir.
Ahap eskitme, buna bal olarak mobilya ve doramaclkta nemli uygulama alanlar
bulmaktadr.

Restorasyon alannda ise kullanlamayacak durumda veya kaybolan ahap paralarn

yerine yenilerinin orijinaline uygun ekil ve zellikte yaplmas kanlmazdr. Yeni yaplan
ahap paralarn sadece ekil ve zelliklerinin orijinaline benzemesi yeterli deildir. Bu
aamada, ahap eskitme gndeme gelmektedir. Yeni yaplan ahap eserlerin grnmlerinin
de orijinaline uygun renk ve tonlarda olmas, hatta ahabn ayn oranda andrlarak
(eskitilerek) kullanlmas gerekir ki yeni yaplan paralar, eser btnln bozmasn.

Ahap Eskitme modl 10. snflara ynelik olup 32 saati teori ve uygulama, 8 saati
okul dnda bireysel renme olarak toplam 40 saattir.

1
2
 RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA

Gerekli ortam salandnda ahap eskitme ncesi hazrlklar tekniine uygun

yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Evinizde ve evrenizde bulunan eski ahap rnleri inceleyiniz. Ahap

eskitmenin yaplmas ile ilgili evrenizdeki boyac ustalardan bilgi toplaynz.
Elde ettiiniz bu bilgileri snfta arkadalarnza sununuz.

1. AHAP ESKTMEYE HAZIRLIK

YAPMAK
1.1. Ahap Temizleme
Aatan hazrlanan eya; nemden, havann bozucu etkilerinden, kimyasal etkilerden;
vurma, srtnme, anma gibi etkilerden, kirlenmelerden ve mikroorganizma ad verilen ok
kk canllar ve baz bceklerden dolay bozulur. Bu bozulmalarn orijinaline sadk
kalnmas art ile restorasyonunun yaplmas gerekmektedir. lk aamada ahabn yzeyi
(patinesi) zarar grmeden yzeyde olabilecek yabanc maddelerden, yzeyde bulunan
tozdan, boya artklarndan, zaman iinde ahaba aklm ivilerden, pastan temizlenmelidir.
zellikle eski veya tamirat yaplacak ahabn tekrar kazanlmas ve st yzey
ilemlerin yaplabilmesi iin zerindeki istenmeyen maddelerden arndrlmas gerekir.
Ahap zerindeki istenmeyen maddelerin alnmasnn iin sonulandrlmasnda kaliteyi
olumlu ynde etkiledii unutulmamaldr. Ahap yzeyi temizlenirken ahabn doal yaps
ve ekli korunmaldr. Bunun iin uygun ahap temizleme yntemleri seilip itina ile ilem
sonulandrlmaldr.

1.1.1. Ahap Temizleme Yntemleri

1.1.1.1. Kimyasallarla Yzey Temizleme
Tuz asidi HCL
Klorlu hidrojenin sudaki eriyiidir. Keskin kokuludur. Sar renkli tuz asidi aa
ilerinde kullanlmaz. Saf tuz asidi, su grnmndedir. Tuz asidi, aa yzeyinde kimyasal
olaylar iin deerli bir ntrletirme gerecidir. Bol su ile ykanrsa yzeyde artk brakmaz.
Aac aartmak ve yal boyalar skmek iin kullanlr. Kimyasal boya ile boyanan aacn
rengi koyu olmusa tuz asidi ile rengi alabilir.

Oksalik asit (COOH)2

3
 Organik asitlerin en etkili olanlarndan biridir. Renksiz prizmalar biiminde
kristalleir. Renk ama ve tutkal karma gerecidir. Aataki pas lekelerini de giderir.

Sodyumhidrak asit (kostik) NaO4

Organik rnleri paralar. Yalar, yal boyalar, vernikleri eritir ve sker.

Lekelerin temizlenmesi:

Demir ivi, vida, aaca sklan ikence, nemli yzeyde braklan sistire vb. durumlarda
lekelenme olur. zellikle mee, ceviz, kestane gibi tanenli aalarda bu lekelenme daha fazla
grlr. Demir bileiklerinin oksitlenme sonucu aata yapt lekeler, suda eritilen 30 g
yonca asidi (potasyum oksalat) ile karlr. Eriyik, scak kullanlmal ve lekeli yer kuvvetle
ovulmaldr. Mavi, siyah demir lekeleri kncaya kadar ileme devam edilmelidir. Demir
bileikleri ile hazrlanm sabit mrekkep lekeleri de ayn ilem ile karlabilir.

Resim 1.1: Yzeyi temizlenmi ahap kap ile yzeyi temizlenmemi ahap kap
Asit lekeleri gidermede 1/3 orannda su ile inceltilen % 30luk perhidrol de yararl
olur. Eriyie % 2 orannda amonyak konursa kimyasal tepkime hzlanr ve ksa srede sonu
verir.

Boya skc ile temizleme:

Ahap zerine srlm ve temizlenmesi istenen boyann kimyasal zelliini bozarak

yzeyden kaznmasn kolaylatran asit ierikli malzemelerle yzeyler boyadan temizlenir.

Aada boya skc amal retilen, kullanma hazr hlde bulunan boyu skc ile
yzeyi temizleme ilemi suni eskitme yaplm mobilya kapa zerinde gsterilmitir:

Boya skc, kutusundan spatula veya ta ile alnr.

Temizlenecek yzeye konulan boya skc, spatula ile yzeyde ince bir
katman oluturacak ekilde yaylr.

4
 Resim 1.2: Boya skcnn yzeye srlmesi
Boya zcsnn boyay zmesi (rtmesi) beklenir.
Spatula ile boya katman syrlarak suni ahap, yzeyden alnr.
Yzey, zmpara ile perdah edilir.

Resim 1.3: Boya skc srlen yzeydeki boyann spatula ile kaznmas
1.1.1.2. Tel Fra ile Temizleme

zellikle yzeyden bozularak yer yer kalkm boya veya vernik ile buna benzer
yzeydeki istenmeyen maddelerin kaba temizlenmesinde tel fralar kullanlr. Zmpara ile
rahat alma olana olmayan kordon, fitil gibi yerlerde tel fra daha ok kullanlr.

Ahabn sertliine gre uygun sertlikte tel fra seilmelidir. Yumuak aalarda sert
tel fralar, yzeyi izerek yzeyin bozulmasna neden olacaktr.

Tel fra, ahap yzeyde elyaf dorultusunda orta gle, ileri geri srtlmelidir.
Tel fra kullanldktan sonra 150 numaral zmpara ile bu yzeylerdeki tel izleri
ile kalan maddeler temizlenmelidir.

5
 Resim 1.4: Tel fra ve zmpara ile yzeydeki boyann temizlenmesi
1.1.1.3. Zmpara ile Temizleme

zellikle geni ve dz yzeylerin boya ve yabanc maddelerden temizlenmesi iin

kullanlan bir yntemdir.

Zmparay takoza sararak elle veya el zmpara makineleri kullanarak ahap yzeyin
temizlenmesi salanr. Temizlenecek malzemenin tipine gre ilk nce 80100 numaral
zmpara, daha sonra 150 numara zmpara kullanlabilir.

Boyalarn zmparaya yapp zmpara yzeyini doldurmamas iin su kullanarak

zmpara yaplabilir yalnz suyun ahaba zarar verebilecei dnldnde bu yntem
gerekmedike kullanlmaz.

Resim 1.5: Titreimli zmpara ile yzeydeki boyann temizlenmesi

1.1.1.4. Kumlama Makinesi ile Temizleme

Basnl havann yardm ile kum tanelerinin yzeye arptrlmas yoluyla yaplan
yzey temizleme yntemidir. Ahap yzeyin sertliine ve temizlenecek maddenin tipine gre
kum tanesi irilii ve hava basnc ayarlanr. Aksi hlde ahabn oyularak zarar grmesine
neden olunur.

6
 Resim 1.6: Kumlama makinesi ve aparatlar
Kumlama makinesi, kompresr ve kum haznesinden oluur. Basnl hava, kum
haznesinden geerken kum tanelerini alr ve alan tarafndan dorultulan yzeye arptrlr.
arpma etkisiyle yzeyi andran kum taneleri, yzeyin temizlenmesine olanak salar.

MDF kullanlarak yaplan rstik (tablal) kapak, suni eskitme teknii ile boyanmtr.
Resim 1.7de kumlama yntemi ile kapak yzeyindeki boyann yzeyden tamamen atld
grlmektedir. Kumlama ile temizlenen yzeydeki przler, zmpara kullanlarak alnr.

Resim 1.7: Kumlama makinesi ile yzeydeki boyann temizlenmesi

Kumlama yntemi, ounlukla ince iilik gerektirmeyen geni yzeylerin
temizlenmesinde kullanlmaktadr. Resim 1.8de ahap kamyon kasa yzeyinin bir blm
kumlama ile temizlenerek temizlenmi yzey ile boyal yzey birlikte gsterilmitir.

7
 Resim 1.8: Kumlama teknii ile bir ksm boyadan temizlenmi yzey

1.2. Budaklar Yakma

Yakma ilemi, eskiden beri kullanlan bir yntemdir. Piknik tp olarak bildiimiz
tpn kna vanal hortum ve ucuna yanma bal taklarak yakma makinesi (prmz)
elde edilir.

Resim 1.9: Prmz

zellikle am tr aalardan yaplan rnlerin zamanla reinenin yzeye kmas
(kusmas) sonucu rn kalitesi bozulur. Bu nedenle am tr aalardan yaplan rnlerde
st yzey ilemlerinden nce zellikle reinelerin bol olduu blgeler prmz ile stlarak
reinelerin yzeye kmas salanr ve yzeye kan reineler yaklr.

Resim 1.10: Reine kusma riski bulunan kzlam

8
 Bu yakma ilemi srasnda prmz, ayn noktaya tutulmayp gezdirilerek ahabn
yanmas engellenmelidir.

Resim 1.11: Kzlam yzeyinin stlp kan reinelerin yaklmas

Yakma ileminin iyi sonu vermesi iin ahap yzeyine zamanla kabilecek btn
reinelerin yaklmas gerekir.

Resim 1.12: Reinesi yaklan kzlam

Ahap zerindeki reine atklar souduktan sonra yzey, sistire ve zmpara ile
temizlenerek st yzey ilemleri gerekletirilir.

Resim 1.13: Prmzle yaklan kzlam yzeyinde perdah ve renklendirme

9
1.3. Emprenye
Ahap rnlerin zamanla hava artlarndan mantar ve haaratlar tarafndan ykma
urayarak mrnn ksalmasn engellemek iin ahap ierisine derinlemesine nfuz
edebilen kimyasal malzemelerdir.

Basnl silindir kazanlarda, emprenye dolu havuzlarda fra ve pskrtme tabancalar

kullanlarak ahabn hcre eperleri doyurulur. Bylece ahabn mr 10 kata kadar uzatlr.

Kesit ls byk ahaplarda emprenye ilemi, basnl silindir kazanlar kullanlarak

yaplr.

Resim 1.14: Basnl emprenye tesisi

Basnl kazanlarda kapasitesine gre 34 m3 ahap malzeme, cinsine gre 23 saat
ierisinde emprenye edilebilir. Emprenye edilen ahap, direkt gne ve rzgra maruz
kalmayacak bir ortamda 34 gn bekletilerek dinlendirilir.

Resim 1.15: Emprenye edilmek iin basnl silindir ierisine yerletirilerek istiflenmi ahap
paralar

10
 Resim 1.16: Lata hlinde, yeil renkli emprenye edilmi ahap
Kesit ls kk ahap malzemelerde fra veya pskrtme tabancalar kullanlarak
emprenye uygulamas yaplabilir.

Resim 1.17: Ahap koruyucular

Restorasyonu gerekletirilen eser kk ise (sandk, ekmece, resim erevesi gibi)
fralar ile srlr; eer byk bir eser ise (kap, krs, minber, vitrin gibi) emprenye
malzemesi yedirildikten sonra zel hazrlanan hava ve su geirmeyen muamba ile sarlmak
sureti ile en az 3 gn boyunca bekletilmelidir.

11
 UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET

Verilen ahap malzemeyi eskitme yntemlerini uygulayarak ilemeye hazrlaynz.

lem Basamaklar neriler

Yaklacak ahap ile yakma ara Eskitme ilemi yaplacak
gerelerini alma alanna malzemeleri seiniz.
getiriniz.
Emniyet tedbirlerini alnz.
Yaklacak i parasn yakma
alanna koyup evre emniyetini Gaz vanalarn kontrol ediniz.
salaynz.
Gaz gereinden fazla amaynz.
Prmz vanasn biraz aarak
akmakla kan gaz tututurunuz. Kullandnz ara gereleri iiniz
bitince yerine kaldrnz.
Alevi yeterince aarak uygun
mesafeden ahab stnz.

Ahap yzeyinde kan reineleri

yaknz.

Ahap yzeyine kma ihtimali olan

btn reineleri yzeye karp
yaknz.

Prmzn vanasn kapatarak alevi

sndrnz.

Yanan reine atklarn sistire ile

kazyarak yzeyi temizleyiniz.

12
KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Yaklacak ahap ile yakma ara gerelerini alma alanna
getirdiniz mi?
2. Yaklacak i parasn yakma alanna koyup evre emniyetini
saladnz m?
3. Prmz vanasn biraz aarak akmakla kan gaz
tututurdunuz mu?
4. Alevi yeterince aarak uygun mesafeden ahab sttnz m?
5. Ahap yzeyine kan reineleri yaktnz m?
6. Ahap yzeyine kma ihtimali olan btn reineleri yzeye
karp yaktnz m?
7. Prmzn vanasn kapatarak alevi sndrdnz m?
8. Yanan reine atklarn sistire ile kazyarak yzeyi temizlediniz
mi?
9. Kullandnz ara gereleri iiniz bitince yerine kaldrdnz
m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

13
 LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Eski ahap eser zerindeki orijinal olmayan boya, kir vb. malzemeleri yzeyden
uzaklatrmak iin eser yzeyinde yaplan perdah ilemleri, aadakilerin hangisinde doru
olarak verilmitir?

A) Zmparalama B) Sistireleme
C) Ahap temizleme D) Kazma

2. Aadakilerin hangisinde ahap temizleme yntemi yanl verilmitir?

A) Yakma B) Kumlama
C) Boya skme D) Zmparalama

3. Yukarda verilen tel fra ile ahap temizleme kuralnda tel frann ahabn sertliine
uygun seilme gerei aadakilerden hangisinde daha doru olarak verilmitir?

A) Tel fra ince telliyse yzeyden boyay skmesi g olur.

B) Kaln telli fralar, yumuak elyafl aalarn elyaflarn yolar.
C) Tel frann tel kalnl, yzey temizleme sresini belirler.
D) Kaln telli fralar, ahaptan boya katmann daha iyi temizler.

4. Prmz olarak bildiimiz aracn kullanm alan aadakilerin hangisinde doru olarak
verilmitir?

A) Yakma B) Kumlama
C) Kazma D) Zmparalama

5. Yukarda tantlmak istenen malzeme aadakilerin hangisinde daha doru olarak

verilmitir?

A) Pinoteks B) Ahap koruyucu

C) Osmanl eskitme D) Emprenye

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

14
 RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA

Gerekli ortam hazrlandnda ahap yzeylere eskitme yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Ahap boyama atlyelerini dolaarak ahap eskitme eit ve yntemleri

hakknda bilgi toplayarak elde ettiiniz bu bilgileri snfta arkadalarnza
sununuz.

2. ESKTME YAPMAK
2.1. Tanm
Eski eserlerin onarlmas ileminde eksik paralarn yerine yenilerinin retilmesi
kanlmazdr. Yalnz yeni retilen paralarn orijinal paralarla ayn grnm vermesi ilk
etapta mmkn deildir. Yeni paralarn eski paralara (orijinaline) benzemesi iin yaplan
ileme eskitme denir.
Yeni retilen bir esere de (rne) eskimi grnmn kazandrmak iin yaplan
ilemlerin geneline eskitme ad verilir. Eskitme kap, eskitme masa, eskitme rahle gibi.

2.2. Eskitme Yntemleri

2.2.1. Doal Eskitme
Doal malzeme (ahap) zerine uygulanan, ahaba eski grnmn vermek iin
yaplan ilemlere doal eskitme denir.
Ahap rnlerin yzeylerini rtc olmayan deiik gerelerle renklendirerek doal
eskitme yaplabilecei gibi, ahap yzeyleri deiik yntem ve tekniklerle andrarak da
ahaba yllanm grnmn vermek mmkndr.

2.2.1.1. Renklendiricilerle Yaplan Eskitme

Yeni retilen ahap esere eskimi grmn kazandrmak iin bunlar, yzeyi eski
eserlerin veya eski ahabn renk tonunda renklendirilir. Renklendirmelerde toprak, anilin
boyalar, Osmanl eskitme ile renkli ahap koruyucular (pinoteks) vb. malzemeler kullanlr.
Boyalarla yaplan doal eskitme uygulamasnda kullanlan boyalarn ortak zellii rtc
olmamasdr. Ahap eserler dnda ahap kaplamal ilerde de boya kullanarak yaplan
eskitme uygulamalarna ska rastlanr.

Ahap perdah edildikten sonra istenilen renk tonuna gre yukardaki malzemelerden
uygun olan hazrlanarak yzeye fra veya bezle yedirilir. Fazla srlen boya yine temiz bir
15
bezle silinerek alnr. stenilen renk tonu yakalandnda iin niteliine uygun vernik veya
cila uygulamas yaplr.

Bu yntemle daha ucuz aalar, daha kaliteli ve az bulunan aalara benzetmek

mmkndr (Resim 2.1).

Resim 2.1: Osmanl eskitme malzemesi ile eskitilmi ahap sve

2.2.1.2. Andrarak Yaplan Eskitme

Bina restorasyonlar (yenileme) yaplrken yap elemanlarnda kullanlan ahap

paralardan kullanlamaz durumda olanlarn yerlerine orijinaline uygun yeni paralarn
yaplmas kanlmazdr.

Eksik parann yerine ayn zellikteki ahap para orijinaline uygun ekillendirilir.
Yalnz orijinal para zerinde yllarn ypratmasndan kaynaklanan izler vardr. Yl halkalar
farkl oranda anm, ekmi hatta atlamtr. Yeni paralar zerinde byle grnmler
bulunmamaktadr ve yzey dzgndr. Eski parann yanna yeni yaptnz paray
koyduunuzda aralarnda ciddi bir aykrlk ortaya kacak ve ilem sonunda istenilen sonu
elde edilemeyecektir.

Bu nedenle yeni yaplan ahap parann yzndeki yl halkalarnn andrlarak

orijinaline yakn bir grnm salanmas gerekir.

Yl halkalarnn andrlmasn imknlar dhilinde farkl metotlarla salamamz

mmkndr. Bu metotlar:

Ahap yaken perdah ilemi gerekletirilip kuruduunda ilkbahar halkas

kertilerek
Baz yakc kimyasallar kullanlp ilkbahar halkas kertilerek
Tel fra ile elyaf ynnde hareketle ilkbahar dokusu andrlarak
Kumlama makinesinde ilkbahar dokusu andrlarak

Yeni ahap paraya eski ahap para grnm kazandrldktan sonra

renklendirme, vernik veya cila ilemine geilir.

16
 Resim 2.2, 2.3 ve 2.4te rnek olarak verilen eskitme uygulamas, kumlama makinesi
ile yl halkalar andrlarak elde edilmitir. Bu ekilde yllarca grev yapm, ypranm
ahap grnm elde edilebilmektedir.

Resim 2.2: Ahap sve

Resim 2.3: Kumlama makinesinde andrlm ahap sve

Resim 2.4: Kumlama makinesinde andrlm ve Osmanl eskitme ile renklendirilmi ahap
sve
2.2.2. Suni Eskitme

MDF gibi suni malzemelerden yaplan eser yzeylerine, ahap yzeyinde bulunan
desenlerin (yl halkalarnn) deiik yntem ve teknikler kullanlarak oluturulduu
eskitmelerdir.

17
 Bu yntem, ounlukla suni malzemelerden yaplan eserlere ahap grnm
kazandrmak iin kullanlr. Gnmzde mobilya sektrnde ciddi oranda uygulama alan
bulmaktadr.

Suni eskitme yapma ilem basamaklar:

Ham MDFden yaplan eser yzeyleri ilk nce astar boya ile doyurulur.
stenen ahap trnn ilkbahar halkas renginde tm yzey boyanr.
Matbaa, toprak veya Osmanl eskitme gibi renklendiriciler, bez kullanlarak
elyaf oluturulacak ynde srlr.
Son kat vernik uygulamas yaplr.

Resim 2.5: Suni eskitme yaplm MDF pervaz

2.3. Eskitme Gereleri

Eskitme yapma gerelerini; eskitme yaplan malzeme, eskitme aralar ve eskitme
boyalar eklinde gurupta toplayabiliriz.

2.3.1. Eskitme Yaplan Malzemeler

Eskitme yaplan malzemeler; ahap, suni ahap plakalar, plastik, poliretan, al ve

beton gibi malzemelerdir. Yzey, st yzey ilemlerinin balaycl salandktan sonra her
yzeye suni eskitme yaplabilir. Piyasada ok deiik alanlarda deiik tekniklerle yaplan
eskitme rneklerini bulmamz mmkndr.

Yan tarafta otomobil kaps plastik parasna suni eskitme tekniiyle yaplan maun
eskitme rneini grmektesiniz.

18
 Resim 2.6: Plastik zerine yaplan suni eskitme
Baz suni ahap malzemeler retilirken ahapta bulunan yl halkalar derinlemesine
malzeme yzeyine ilenerek kullanld yerde st yzey ilemleri bittikten sonra bunlara
doal ahap grnm vermesi salanmtr.

Yan tarafta kap pervaznda kullanlan ahap damarl MDF pervaz grlmektedir.

Resim 2.7: Ahap damarl MDF pervaz

2.3.2. Eskitme Aralar

Eskitme yapma aralarn u ekilde snflandrabiliriz:

Andrma aralar
st yzey malzemeleri ve uygulama aralar

2.3.2.1. Andrma Aralar

Bu grupta kumlama makineleri, tel fralar ve asit ierikli damar rtc kimyasallar
sayabiliriz.

2.3.2.2. st Yzey Malzemeleri ve Uygulama Aralar

19
 Bu grupta; boya, cila ve vernikler ile boya fralar, boya tabancalar, boya srme
bezleri, zmpara ve alminyum telden bahsedebiliriz.

2.3.3. Eskitme Boyalar

Matbaa mrekkebi, toprak ve anilin boyalar ile Osmanl eskitme gibi renklendiriciler
eskitme yapmnda kullanlan renklendiricilerdir.

Bunun dnda eskitme yaplm eseri korumak iin cilalar ve vernikler kullanlr.

2.4. Eskitme Uygulamalar

2.4.1. Kumlama-Eskitme Uygulamas

Bu blmde rnek olarak setiimiz kzlam sve zerindeki kumlama-eskitme

uygulamasn, ilem basamaklarn takip ederek yapnz.

Eskitme yaplacak sve ile eskitme ileminde kullanacanz ara ve gereleri

alma alanna getiriniz.
Kumlama yaplacak sveyi salam bir yere yerletiriniz ve balaynz.

Resim 2.8: Kumlama yaplacak sve

Koruyucu maskeyi takp evre gvenliini salaynz.
Hava basnc ve kum tane saysn ayarlaynz.
Hava vanasn aarak kumlama tabancas azn uygun uzaklkta (4050 cm)
tutarak sve zerinde saa ve sola hareket ettirerek ilkbahar halkasnn
anmasn salaynz.

20
Resim 2.9: Kum ve hava basncnn ayarlanmas Resim 2.10: Svenin kumlanmas
Sve yzeyini kontrol ederek anmann eit olup olmadn inceleyip gerekirse
tekrar andrmaya devam ediniz.

Resim 2.11: Kumlama teknii ile andrlan sve

Osmanl eskitme malzemesini tinerle incelterek istenilen renk tonunda
ayarlaynz.
Srme bezini top hline getirerek Osmanl boya iine daldrp iyice slanmasn
salaynz.

Resim 2.12: Osmanl eskitmenin hazrlanmas Resim 2.13: Svenin renklendirilmesi

Osmanl eskitme ile slatlm bezi, sve zerinde elyaf ynnde hareket
ettirerek svenin tm yzeyinin ayn oranda boyanmasn salaynz.

21
 Osmanl eskitme ile boyanan sveyi kurumas iin havadar ve tozsuz bir yere
koyunuz.

Resim 2.14: Svenin renklendirilmesi Resim 2.15: Renklendirilmi sve

Svenin korunmas ve tylenmenin yok edilmesi iin yzeyi dolgu vernii ile
vernikleyiniz.
Verniklenen sveyi bekleme odasna koyarak svenin kurumasn salaynz.
Dolgu kuruduktan sonra 280 numara zmpara ile elyaf ynnde hafif hareketler
uygulayarak kalkan lifleri dzeltiniz.

Resim 2.16: Sve zerine dolgu vernii uygulama Resim 2.17: Dolgu vernii uygulanm sve
pek mat vernii, retici firma deerlerinde incelterek sveyi vernikleyiniz.
Son kat (ipek mat) vernik uygulanan svenin dinlendirme odasnda kurumasn
salaynz.

22
 -
Resim 2.18: Sve zerine son kat vernik uygulamas

Resim 2.19: Son kat vernik uygulanm sve

2.4.2. Suni Eskitme Uygulamas
rnek olarak setiimiz MDF pervaz zerinde suni eskitme uygulamasn ilem
basamaklarn takip ederek yapnz.

Eskitme yaplacak pervaz ile eskitme ileminde kullanacanz ara ve gereleri

alma alanna getiriniz.
MDF pervaz yzeyini, retici firma deerlerinde incelttiiniz sellozik astar ile
boyaynz.
Astarlanan pervaz dinlendirme odasna kaldrnz.
Astarn kuruduundan emin olduunuzda zmpara veya alminyum tel ile
zmparalayp przsz yzeyi elde ediniz. Gerekirse astarlama ilemini
tekrarlaynz.

23
 Resim 2.20: Astar boyann alminyum tel ile dzeltilmesi
Suni eskitme rengine uygun sellozik boyay retici firma deerlerinde
incelterek pervaz boya tabancas kullanarak boyaynz.
Boyann dokunma kurusunu salayana kadar bekleyiniz.

Resim 2.21: Pervaz eskitme zemininin oluturulmas

Siyah matbaa mrekkebini, top hline getirdiiniz beze emdiriniz. Bezi skarak
fazla mrekkebi kaba geri boaltnz.
Bezi elyaf dorultusu oluturacanz ynde pervaza srerek yl halkas
izgilerini oluturunuz.

Boya tabancas veya bez ile matbaa mrekkebini yzeye uygulayp mrekkep
kuruduktan sonra alminyum tel ile mrekkebi andrarak da suni eskitme yapabilirsiniz.

Matbaa mrekkebinin kurumasn bekleyiniz.

Resi
m
2.22:

24
 Matbaa mrekkebinin srlmesi Resim 2.23: Ahap grnm salanm pervaz
retici firma deerlerinde incelttiiniz ipek mat vernii boya tabancasna
koyarak pervaz vernikleyiniz.

Resim 2.24: pek mat verniin tabanca ile uygulan

in niteliine gre ipek mat vernik uygulamasndan nce dolgu vernii uygulamas
yaplabilir. Yalnz dolgu vernii zmparalanrken eskitme uygulamas andrlmamaldr.

Verniklenen pervaz dinlendirme odasna alnz.

Resim 2.25: Suni eskitme yaplm MDF pervaz

25
 UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
retmeniniz tarafndan size verilecek i parasna aadaki uygulamalar yapnz.
paras yzeyine kumlama yapnz.
paras yzeyine dolgu vernii ve boya uygulamas yapnz.
Eskitme yzeyini ipek mat vernik ile vernikleyiniz.

lem Basamaklar neriler

Kumlanacak i parasn salamca
sabitleyiniz.
paras yzeyini yeterince
andrnz.
paras yzeyini renklendiriniz.
paras yzeyine dolgu vernii
uygulamas yapnz.
Zmpara yapnz.
Kumlama-eskitme ara ve
gerelerini alma alanna
getiriniz.
Kumlama makinesi ayarlarn
yapnz.
Suni eskitme ara ve gerelerini
alma alanna getiriniz.
Vernikleme ilemi yaparken maske
kullannz.

Eskitme yzeyini ipek mat vernik Vernik uygulamas yaparken atele

ile vernikleyiniz. yaklamaynz.

paras yzeyine astar boya

uygulamas yapnz.

Astar boyay zmparalayarak yzey

dzgnln salaynz.

paras yzeyinde boya ile ahap

desen grnm salaynz.

Eskitme yzeyini ipek mat vernik

ile vernikleyiniz.

26
KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Kumlama-eskitme ara ve gerelerini alma alanna getirdiniz
mi?
2. Kumlama makinesi ayarlarn yaptnz m?
3. Kumlanacak i parasn salamca sabitlediniz mi?
4. paras yzeyini yeterince andrdnz m?
5. paras yzeyini renklendirdiniz mi?
6. paras yzeyine dolgu vernii uygulamas yaptnz m?
7. Dolgu verniini, tekniine uygun zmpara ettiniz mi?
8. Eskitme yzeyini ipek mat vernik ile verniklediniz mi?
9. Suni eskitme ara ve gerelerini alma alanna getirdiniz mi?
10. paras yzeyine astar boya uygulamas yaptnz m?
11. Astar boyay zmparalayarak yzey dzgnln saladnz m?
12. paras yzeyini renklendirdiniz mi?
13. paras yzeyinde boya ile ahap desen grnm saladnz
m?
14. paras yzeyine dolgu vernii uygulamas yaptnz m?
15. Dolgu verniini tekniine uygun zmpara ettiniz mi?
16. Eskitme yzeyini ipek mat vernik ile verniklediniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

27
 LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Yeni retilen bir esere (rne), eskimi grnmn kazandrmak iin yaplan
ilemlere genel olarak verilen adlandrma aadakilerden hangisinde doru olarak
verilmitir?

A) Kumlama B) Sistireleme
C) Eskitme D)Yakma

2. Aada verilen eskitme yntemlerinden hangisi yanl verilmitir?

A) Andrclarla yaplan eskitme B) Sistire ile yaplan eskitme

C) Renklendiricilerle yaplan eskitme D) Suni eskitme

3. MDF gibi yapay ahap malzemelerin yzeylerine boyalarla yaplan eskitme yntemi
aadakilerden hangisinde doru olarak verilmitir?

A) Andrclarla yaplan eskitme B) Doal eskitme

C) Renklendiricilerle yaplan eskitme D) Suni eskitme

4. Kullanlan yntem sonunda eskitilen ahaba, bulunduu yerde yzlerce yl grev

yapm gibi ypranm grnm salayabildiimiz eskitme yntemi aadakilerden
hangisinde doru olarak verilmitir?

A) Andrclarla yaplan eskitme B) Doal eskitme

C) Prmzle yaplan eskitme D) Suni eskitme

5. Suni eskitme yntemi ile malzeme yzeylerine ahap grnm verebilmekteyiz.

Aadakilerden hangisinde suni eskitme yapabildiimiz malzeme doru olarak verilmitir?

A) Beton B) MDF
C) Plastik D) Hepsi

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru Modl Deerlendirmeye geiniz.

28
 MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Size verilen i paras zerindeki boyay kumlama ile temizleyerek Osmanl eskitme
ile renklendiriniz.

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

Kumlama-eskitme ara ve gerelerini alma alanna getirdiniz mi?
Kumlama makinesi ayarlarn yaptnz m?
Kumlama ile boyas temizlenecek i parasn salamca sabitlediniz
mi?
paras yzeyindeki boyay kuralna uygun temizlediniz mi?
paras yzeyini renklendirdiniz mi?
paras yzeyine dolgu vernii uygulamas yaptnz m?
Dolgu verniini, tekniine uygun zmpara ettiniz mi?
Eskitme yzeyini ipek mat vernik ile verniklediniz mi?

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

29
 CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1 N CEVAP ANAHTARI

1. C
2. A
3. B
4. A
5. D

RENME FAALYET-2 NN CEVAP ANAHTARI

1. C
2. B
3. D
4. A
5. D

30
 KAYNAKA
KAYNAKA
KO Abdullah, Eskitme Yapma Notlar, Antalya, 2006.

KO Abdullah, Eskitme Uygulama ve Resimleri, Antalya, 2006.

31