Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 35

ThanhVinh Page 1 9/16/2002

________________________________________________________________________

Giamilia - Truyn ni i v tho nguyn.


Tsinghiz Aitmatp.

Li ni u

Qu l danh bt h truyn... v Kirghizia - mt nc cng ha vng Trung A' ca Lin


X, - d trc y bn c c v nghe k bit bao nhiu i chng na, song khi ti
ni bn vn thy thn phc n v cng.
Ch ngm ring cnh h Ixc-kun thi, ta cng thy thi hng mun ct ln thnh li:
Ixc-kun by trc mt ta
Nh chn y trong ngy i tic...
Cn xung quanh h l nhng dy ni trp trng vi nhng ng my l lng bn trn,
chng khc no mt on chin hm ang bi v mt ni no .
Nh mt on vn ng vin du lch, nhng hng cy c ua nhau vn ln cao mi trn
nhng sn ni dc ng. n cho cnh h Ixc-kun ny c c nhng on xe t cc
thnh ph xa xi, ch u phi ch ca Kirghizia thn thuc.
Xe ta ang i dc b sng Narn cun cun; tri v chiu, v bng nhin pha xa xa
thy le ln nhng nh la v nhng ting rm rm vang ng mi lc mt tng. trn
nhng cao khhc nhau ang sng ln v nhp nhy nhng nh n, nh th nhng
thn linh thnh thin m m thm n gip cho con ngi lao ng vy. y l ni
nh my thy in Tactgun ang c xy dng.
Ni y ngy trc u c ng s g, nhng ngi cng nhn xy dng khai ph
chng qua nhng vch hoang vu. Ni y mi v sau vn cn rn vang nhng ting
mn n, v khe ni th lun lun b khi m che khut, c nh cnh chin trng trn
nhng bc tranh khc c xa vy: l giai on din ra ci gi l nhng cng vic khai
quang- thu dn nhng vch ni hoc ch l nhng tng c th gy nguy him cho
nhng cng trnh sau ny di h mng.
Ton b lch s ca cng trnh ny dng nh l biu tng cho nhng g din ra trong
nn vn hc Kirghizia.
Chng phi l mt th k trc y Tctgun, nh th dn gian ni ting ca Kirghizia
cng khai ph nhng con ng u tin trong nn vn hc dn tc nh vy sao?
Bt chp mi gnh nng ca s phn ng sng cho n tn Cch mng thng Mi v
" m lng mnh ra n cho nhng l c ". Th ca ca ng v ang tc ng to
ln n s pht trin ca ton b nn vn hc tip sau. N cha y nhng li di hun
cao qu m cho n nay cc nh vn, nh th u t ca Kirghizia - k c lp gi v lp tr
ang noi theo:
Hy dnh mun ngn li p nht
ngi ca ngi bn dn cy,
Mt khc kh dn dy ma nng,
Nhng tm hn trong trng anh minh,
Nh ng qun ngi bn chng mnh!

ng vit v ngi nng dn Kirghizia nh vy y.


Cn nhng cng vic khai quang... Liu lao ng ca nh vn c im g ging nh

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 2 9/16/2002
________________________________________________________________________
nhng cng vic khng? v nh vn cng mun gip cho mi ngi i tin hnh cng
vic xy dng ha bnh v bng ting ni phn n ca mnh lm n tung nhng tng
tn d ca qu kh, ca nhng thin kin v nhng cnh ln xn i khi cn nng trn
u hc.
uysen, nhn vt trong truyn va "Ngi thy u tin" ca nh vng ni ting Kirghizia
Tsinghiz Aitmatp, qu tht l c nhng nt "khc kh dn dy ma nng". Chn dung
ca anh l th ny y: "Thy lng l bc i, khng ni mt li, v nghim ngh, i lng
my nhu li nh i cnh chim ng, v nt mt st li nh luyn bng thp".
L mt chin s Hng qun phc vin ng ra t chc trng hc u tin lng qu
Kirghizia ho lnh, uysen vp phi s hoi nghi ca nhng ngi c con ci m anh
mun truyn li cho chng nhng hiu bit, d cha phi l hon chnh g lm ca ring
anh, vp phi thi th ch t coi mnh l ch nhn ca cuc i ny.
Trong nhiu vic anh cn ngy th, thiu kinh nghim, nn nng, v ci bn tnh si
ng v khng khoan nhng ca anh khin anh c nt g ging nh ngi ng vin
cng sn Nga Nagunnp trong tiu thuyt "t v hoang" ca Mikhain Slkhp. nhng
ngay c vi nhng nhc im , uysen vn truyn n cho chng ta lng nhit tnh .
c dng cm v tnh cao thng m anh mang theo vo cuc u tranh nguy him v
khng cn sc chng li k th mnh.
Sau khi gii thot c Antnai, mt hc sinh gi ca mnh ra khi quyn lc ca g
chng a ch, uysen tht ln: "My tng giy xo ln Antnai nh xo ln m
c di hn, my tng hm hi c Antnai? .. My lm. Thi ca my ht, by
gi n thi ca Antnai, ci thi ca my mt kip ri..."
S phn ca Antnai v ca cc nhn vt n khc trong cc tc phm ca Ts. Aitmatp
rt ng ch . Qua c phn ca h ta thy hin r nhng s bin i c thc hin
vng Trung A' di chnh quyn X Vit, nhng vin cnh m ra trc mt mi ngi
, nhng sc mnh tinh thn m cc nhn vt va mi y thi cn cam chu lm n l
cho nhng tp qun v thi quen nay thc c chnh mnh.
"Hnh phc ca ngi n b l sinh con ci, trong nh d dt", - theo l thi c h
ngi m ln trong truyn va "Giamilia" gio hun cho c con du ca mnh nh
vy. Ci tn Giamilia cng ch nhn tin c nhc qua trong nhng bc th ca chng
ch t mt trn gi v. V ngay c tnhng bc th cng ging ht nhau, nh th "nhng
con cu non trong n".
Vi ngi ph n tr kia, tt c nhng iu bo trc mt tng lai m chng kh
khn g cng on c l n s nh th no. Chc chn l ch s khng ging nh
ngi n b m Antnai gp trong ngi lu du mc ca g a ch: "i mt n
nh mu tro lnh ca b ta nhn thn th, khng biu l mt cm xc g ht. C nhng
con ch b nh p lin min t khi cn b". nhng xt v i th th trc mt Giamilia
cng ch l mt cuc i v v v bun chn, khnhg h c ch cho nhng tnh cm v
kht vng cao qu.
Bi vy m ngi ph n tr khao kht tm n vi chng trai aniyar c n,
hin lnh, ng thi li rt kiu hnh: qua nhng bi ca m anh hat, trc mt ch thy
h m ra mt tm hn phong ph v mt tm lng ho hip.
Mi tnh ca Giamilia vi aniyar khng phi l mt ham mun k quc. N m ra
mt li thot cho tm trng khng tho mn ca nhn vt n i vi cuc sng tinh
thn bun t m Giamilia nh phi bng lng trong ci gia nh, ni mi ngi i x
vi ch, theo nh hc ngh, l t t v hon ton khng mt cht cay nghit g.

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 3 9/16/2002
________________________________________________________________________
V vic Giamilia b lng ra i- d c khin cho nhiu ngi trong lng phi ln ting
ph phn mt cch y gin d i vi "K o tu", - nhng trn thc t l s lt xc
tht s ca ch, l s bo v quyn c hng hnh phc chn chnh, ch khng phi
na vi, ca ch.
Cu chuyn v mi tnh ca anh li xe Iliax vi c Axen, nhng ni o le bi kch hnh
v ca n, thi trn trng m c nhn vt chnh, k c li nng i vi Axen, c
Baitemir, u bc l trong quan h vi Axen, - tt c nhng chuyn u c Ts.
Aitmatp k trong truyn va "Cy phong non trm khn " r rng n mc chng ta
hiu ngay rng, trc mt chng ta l nhng con ngi ca mt nc Kirghizia mi.
Nh vn mnh dn miu t nhng hon cnh sng kh khn v phc tp. Mt trong
nhng hon cnh nh vy c cp trong truyn va "Mt lc ".
V sng tc ca Ts. Aitmatp, ngi ta tranh lun nhiu c qu hng ng, c
cc ni khc: khng mt ai c th bng quan trc nhng sng tc c. Tnh hin
i r rng trong phong cch ngh thut ca ng, s mnh dn thot ra khi khun kh
ca nhng ti v th php t trc n nay vn c vn hc a chung mt mc
nht nh lm gng cho mt lot cc nh vn Kirghizia khc, c bit l lp cc nh
vn tr.
Andry Turcp.

Giamilia
Th l gi y ti li ng trc bc tranh nh y, bc tranh lng trong tm khung gin
d. Sng mai ti c vic phi v bn, v ti chm ch ngm nhn bc tranh hi lu, dng
nh n c th ni vi ti mt li chc mng tt lnh tin chn ti ln ng.
Bc tranh ny cha bao gi ti gi i trin lm. Hn na, mi khi c b con bn ln
chi, ti tm cch giu bit n i. Chng phi bc v c iu g ng cho ti xu h, m
ch v n hon ton khng phi l mt mu mc ngh thut. N gim d nh mnh t v
trn .
lp su trong cng va bc tranh l mt mng tri thu nht nha. Gi la nhng m
my en nh b m trng rui nhan trn dy ni xa xa. cn cnh ca bc tranh l tho
nguyn ngi cu mu nu . Mt di nhng ng en en cha kp kh sau my trn ma
va qua. My bi cy kh gy ri chen chc bn v ng. Dc thheo vt bnh xe nham
nh c vt chn hai ngi i b in du lin lin. Cng ra xa, vt chn cng m dn trn -
ng, cn hai ngi dng nh ch bc thm mt bc na l ra khi tm khung ca bc
tranh. Mt trong hai ngi ... nhng thi, ti ni trc nh vy hi sm qu.
Hi y ti cn tr di lm. Chin tranh sang nm th ba. Cha anh chng ti chin u
nhng mt trn xa xi, u gn Cucxc v rin. Chng ti by gi mi ch l
nhng thiu nin la tui mi lm, vy m chng ti lm lng trong nng trang.
Cng vic nh nng nhc nhn hng ngy nng ln i vai cn non yu ca chng ti.
Vt v nht l vo nhng ngy gt hi. Hng tun lin chng ti khng c mt nh,
ngy m bit tm ngoi ng rung, trn sn p hay trn ng ti thc ra ga.
Vo mt ngy ma nh th, tri nng nh thiu nh t, li lim nh nng ln v gt
hi nhiu, ti nh chic Briske khng ti t ga v, v ti c nh gh qua nh.
Ngay cnh ch sng cn, trn mt tri i nh cui xm, c hai ci sn bao quanh bng
tng Toc-xi vng chi. Quanh nh dng liu mc cao ti tt. y l nh chng ti. T
thu no n gi, hai gia nh chng ti vn cnh nhau. Chnh ti l con "Nh ln". Ti

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 4 9/16/2002
________________________________________________________________________
c hai anh, c hai ln tui hn ti, c hai cng cha v v cng i chin u, lu cha c
tin tc g gi v.
B ti gi, lm th mc. Sng tinh m c c kinh Coran cu nguyn, cu kinh xong
c n xng mc lm vic, xng ngay trong sn chung ca bn. Bui ti khuya b
mi v nh.
nh ch cn m ti v a em gi nh tui.
Sn bn, hay "Nh b" nh dn bng thng gi, l ch h hng gn ca chng ti. u
nh c k chng ti l anh em vi nhau, nhng ti gi h l b con gn v chng ti sng
chung thnh mt gia nh. Hai nh chng ti gn b vi nhau nh vy ngay t thi cn l
dn du mc, khi ng ni chng ti cng dng tri mt ch, gia sc cng chn chung.
khng ch ring hai nh chng ti, m c xm Aran chy dc sut bn tn di t gia hai
con sng, u l ngi cng b tc vi nhau c, cng mt dng h.
Sau khi tp th ha c t lu, ng ch "Nh b" qua i, li b v ga vi hai con
trai nh tui. Theo tc l c ca aat m hi y dn bn vn tun theo th khng c
ngi n b ga vi hai con trai nh i ni khc, bi th h ng thu xp cho b ti ly
b lm l. Bn phn i vi t tin buc b ti phi lm nh vy: v b ti l ch h hng
gn nht vi ngi qu c
Th l chng ti c thm mt gia nh th hai. "Nh b" c coi l mt h c lp: c
c ngi ring, gia sc ring, nhng tht ra chng ti vn sng chung vi nhau.
Nh b cng a tin hai con vo qun i. Xac, anh con c, ci v c t lu th i.
Hai ngi vn gi th v, thc ra th ha hon lm mi c mt l.
"Nh b" ch cn b m m ti gi l "kichi-apa", tc l m b, v ch con du b, tc l
v anh Xac. Hai m con lm lng t sng n ti nng trang. B m b ti l ngi
nhn hu, d tnh, hin lnh, nhng lm lng th khng thua g bn tr, d l o mng
hay ti nc: tm li, b cm vng chic cuc trong tay. dng nh thng cng, s
phn ban cho b mt ngi con du c nt hay lm. Giamilia tht xng vi m: lc
no cng lun chn lun tay, khng bit mt l g, m ang kho lo. Ch phi ci tnh
nt hi khc ngi .
Ti yu qu ch Giamilia ht ch ni. Ch cng yu qu ti. Chng ti thn nhau lm,
nhng khng dm gi nhau bng tn. Nu khng phi l ch em mt nh th chc chn ti
gi ch ch n gim l Giamilia. nhng ti gi ch l "gin", tc l ch du c, cn
ch gi ti l "kichin bala", ngha l ch em b bng, mc d ti chng b bng g cho
cam, v ch cng chng hn tui ti bao lm. nhng tc l bn l nh vy: ch du gi
em trai chng l "kichin bala" hay "kaini ca ti".
Cng vic ca c hai nh do m ti qun xuyn, c em gi ti thm mt tay. Em gi
ti l mt c b k cc, tc tt bm bn ln my si ch. Ti khng bao gi qun c em
ti ln lng ra lm nh th no trong nhng ngy gay go y. Chnh em ti a cu
v b ca hai nh i chn bi c ngoi vn rau, chnh em ti i nht kigic v ci
kh nh c ci un. Chnh c em mi hch ca ti lm cho m ti p lng, c
n v qun i nhng ngh bun phin v khng c tin tc g v hai con trai.
Gia nh chng ti ng c l th m trong nh vn c ha thun, no , y l nh m
ti. M ti l ngi nh ot mi cng vic ca c hai nh, l ngi gi gn t m gia
nh. M ti v lm con du ng b ti t hi cn non tr, by gi cha ng chng ti cn
sng cuc i du mc, ri sau m ti lun lun thnh knh tng nh n ng b ti
v cai qun hai gia nh rt mc cng bng. Trong bn ai cng coi m ti l ngi ni tr
ng trng nht, chu o nht v khn kho nht. Mi vic trong nh u do m ooi ct

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 5 9/16/2002
________________________________________________________________________
t. Cn b ti th thc tnh m ni, dn bn khng coi ng l ch gia nh. Nhiu ln ti
nghe thy ngi ta ni vi nhau, nhn vic ny vic n: "Ny, ny, chng cn n hi
ustca lm g ( qu chng ti, ngi ta gi nhng ngi kho tay ngh l ustca t
knh trng), ng ta ch bit c ci ru ca mnh thi. Mi vic trong nh u do b m c
nh ot, n ni vi b y th mi n thua..."
Cn ni r rng tuy cn t tui, ti vn thng can d vo cng vic gia nh. S d ti c
th xen vo nh vy l v hai anh ti i chin u. Nhiu khi l bng a, nhng i lc
cng l ni ng n, ngi i ta gi ti l chng gighit ca hai gia nh, ngi bo v v
nui sng hai nh. Ti ly th lm hnh din, v khng lc no lng qun trch nhim ca
mnh. Thm na, m ti cng khuyn khch ti c tnh c lp. M ti mun ti bit thu
xp vic nh v lanh ln tho vt, ch ng nh b ti, sut ngy ch li ci ca c bo
gt.
Th l ti cho chic briska dng li cnh nh, dii bng rp ca cy liu, ni lng dy
chng nga, ri i v pha cng, v ti thy bc i trng rzmt ang trong sn nh
ti. Vn nh mi khi, bc ci trn lng nga, chic nng buc bn yn, M ti ng cnh
bc. Hai ngi ang bn ci chuyn g . Lc n gn, ti nghe thy m ti ni:
- Khng c! Phi bit knh s Thng mi c ch: i thu no n b li nh xe
briska ti thc bao gi y? Khng, hy cho con du ti c yn, xin mc cho n
lm n nh t trc n gi. C th ny ti cng ti mt ti mi li ri, th bc hy
th lo liu cng vic ca hai nh ny i xem c kham ni khng no! May l con b nh
ti ln... C tun nay ti cha c lc no ng thng ln c, m c lng, c nh th
va hng hc cn r y, li cn vt ng ang ho ht ch nc na ch, - M ti c v
nng ny, chc chc li nht u chic khn vn tc vo c o. M ti thng lm nh
vy mi khi c iu g tc gin.
- hay, ci b ny mi l ch! - rzmt o nghing ngi i trn yn, tht ln bng
ging tht vng, - Nu nh chn ti cn lnh ln ch khng qu ct nh th ny th ti g
ti phi n y cu cnh b kia ch? Gi nh trc kia th ti c qung nhng bao thc
ln xe, rianh nga i l rnh chuyn... y khng phi l cng vic ca n b, ti bit
qu i ch, nhng bi u ra n ng?... V th chng ti tnh nc cy nh ch em v cc
chin s. B th b khng cho con du b i, cn chng ti li b cp trn mng nhic
thm t... B i cn bnh m, vy m chng ta khng thc hin c k hoch. Liu c
ang tm c khng, cn mt mi no na?
Ti n gn, tay ko l chic roi trn mt t. Thy ti, ng i trng t ra mng r khc
thng, chc ng cht ny ra mt nh g.
- Thi c, nu b lo gi gn con du nh th th y, c kaini ca c y y, - bc vui
mng tr vo ti, - cu y s khng cho a no bn mng n gn ch mnh. B chng
cn nghi ngi g na! Xit ca chng ta gii o ! Chnh cc ch nh ny nui sng
chng ta, ch c chng n mi g c th b cho chng ta.
M ti khng cho ng i trng ni ht li.
- R khip cha, nom c ra ci b dng g khng, thng mt nt kia! - m mng ti, - Tc
tai tm lum th kia ka... M ci ng lo nh ny cng n t, chng dnh ly mt lc ct
tc cho con na...
- phi y, hm nay thng b ngh chi nh b m, - rzmt kho lo ni la
theo m ti. - Xit ny, hm nay chu nh, chm cho nga n thm mt cht, ri ngy
mai bc s giao xe briska cho Giamilia: hai ch em s chung sc cng lm. Phi cn thn
y, chu , chu s phi chu trch nhim v ch Giamilia. Xin b ng lo ngi, baibits

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 6 9/16/2002
________________________________________________________________________
. Xit s khng cho ai chng gho ch n u. Nu cn na ti s cho c aniyar
cng i. B bit anh ta ri y: anh chng hin nh cc t... mi mt trn v. C ba
ngi s cng nh xe ti thc ra ga. Th th cn a no dm ng n con du b na?
Bc ni ng khng, Xit? Chu ngh th no? Bc nh giao cho Giamilia nh xe ch
thc, nhng m chu vn cha thun, chu hy ni cho m chu nghe ra i.
c bc i trng phnh nnh, li c bc hi kin coi mnh nh ngi ln, ti thch
tr lm. Thm na, ti hnh dung ra ngay ci lc ti cng vi ch Giamilia nh xe nga
ra ga, tht th v bit bao. Ti lm ra v mt nghim chnh, ni vi m ti:
- Chng vic g phi lo cho ch y, d thng ch y c c b ch si n tht chc?
V nh mt tay nh xe lc li, ti tia nc bt qua k rng mtcch thnh tho, ko l ci
roi ng sau, va bc i va ung a hay vai ra dng nh c.
- H, ci thng ny! - m ti ngc nhin v dng nh c phn vui sng, nhng ri ngay
tc th, m ti qut ln bng ging cu knh:- Ri tao s cho my thy th no l ch si!
My bit ci g m dm ni, r trng khn hn vt!.
- Ch n khng bit th ai bit no, trong gia nh b n l chng gighit ca c hai nh,
ng cho b t ho qu i ch! - rzmt va bnh ti va nhn m ti mt cch e d,
ch lo m ti li vn mt mc gi c.
Nhng m ti khng ni li cu no, ch ci u xung th di, tht ln:
- Gighit g n, mi t tui u m ngy m lm lng qun qut, chng lc no thy
mt nh... Nhng chng gighit thn yu ca chng ta by gi u, c tri bit! Nh
ca qunh qu, c nh khu lu tri b hoang ....
Ti i c mt qung xa v khng nghe r m ti ni g na. Va i ti va vung roi
qut vo gc nh, bi bay m c ln, thm ch em gi ti mm ci vi ti, ti cng
khng p li (em gi ti lc y ang nm kigic trong sn, hai tay v bm bp). Dng b
quan trong, ti n di mi hin. Ti ngi xm xung, thong th ra tay, di bng nc
trong v. Ri ti vo bun, ung mt cc sa chua, rt cc na em ra trn bu ca s
v bt u b vn bnh m th vo cc.
M ti v bc rzmt vn ngoi sn. C iu, hai ngi khng bn ci na, m bnh
tnh ni chuyn khe kk vi nhau. Chc l hai ngi ni v cc anh ti. M ti chc chc
li a ng tay o ln lau i mt sng hp, trm ngm gt u p li khi nghe rzmt
ni (chc bc ta an i m ti), v mt m l, m ti, nhn i tn u u pha trn rng
cy, nh hy vng nhn thy my ngi con trai ca mnh ng y.
m lng trong ni bun phin, hnh nh m ti thun theo li thnh cu cu bc
rzmt. Cn bc ta hi lng v c nh , vung roi qut nga phng nhanh ra khi
sn.
ng nhin, lc y c m ti ln ti u khng th ng mi chuyn v sau s ra sao.
Ti bit chc mi mi rng ch Giamilia s iu khin thnh tho c briska hai nga.
Ch snh nga lm: ch vn l con mt ngi chn nga n bn Bakair vng ni m.
Anh Xac ti trc kia cng tng chn nga. C ln, trong mt cuc ua nga vo
ma xun, u nh anh y khng ui kp ch Giamilia. Nghe n rng sau , tc kh
v b b mt, anh Xac bt cc ch, chuyn ny chng r thc h ra sao. nhng c mt
s ngi li bo anh ch ly nahu v yu nhau. D sao i na, hai ngi n vi nhau ch
c c bn thng. Chin tranh n ra, anh Xac c gi vo qun i.
Ti khng bit nn gii thch th no, c l v t tm b, ch Giamilia theo b i chn
nga n (ng gi ch c mnh ch, ch va l con gi va l con trai ca b), bi th tnh
nt ch c nhng nt nh n ng, mt ci g d di v i khi thm ch hi th. Giamilia

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 7 9/16/2002
________________________________________________________________________
lm vic hm h, xc vc nh n ng. Ch bit cch n vi hng xm lng ging,
nhng k no khng bit iu li i gy chuyn vi ch th ch chng chu lp, ch chi
khng thua mt ai, c ln ch cn tm tc vt u k kia xung.
Nhiu ln hng xm n nh than phin:
- ng v c th du con g qu ha th? Mi chn t chn ro v nh chng m mm
nm ming mi! Khng cn king n ai, khng cn bit ngng ngng g na!
- N th m li hay c y! - m ti p li, - Con du chng ti n a n ngay ni thng.
Cn hn ci li trc mt th im thin tht ri li chi vng sau lng. Con du cc ng cc
b b ngoi th ra v nhu m lm, nhng nhng c nh th chng khc g qu trng ung:
bn ngoi th sch s nhn nhi, nhng bn trong th thi khm khng sao ngi c.
i vi ch Giamilia, b v m b ti khng bao gi t ra khe kht, khng bi lng tm
vt nh thi thng m chng nng du. B vm b ti rt mc n cn vi ch, thng
yu ch v ch mong mun c mt iu: ch trung thnh vi thng v vi chng.
Ti hiu lng hai ngi . Bn con trai u trong qun i, Giamilia l ngun an i ca
b v m b ti, ch l con du duy nht ca c hai nh, v th b m ti qu ch lm.
nhng ti khng hiu c m ti. M ti khng phi l ngi yu ai th ch mt mc
l yu. M ti vn khc nghit v c on. M ti sng theo l li ring ca mnh v
khng bao gi lm tri l thng. Hng nm, c ma xun n l m ti li dng ci lu
du mc sn v t g tng xng khi (chic lu ny b ti lm t hi cn trai tr). M
ti dy d chng ti chu thng chu kh lm n v tn knh nhng ngi ln. M ti i
hi mi ngi trong gia nh phi mt mc tun li, khng c ci li.
Th m ch Giamilia, ngay t ngy mi bc chn v nh chng t ra khc tnh khc
nt, khng nh mi c gi khc v lm du con ngi ta. Thc ra ch cng tn knh v
vn li ngi i ln, nhng khng bao gi chu ci u vng chu mt b, tuy vy ch cng
khng c ci li quay mt i lm bm chi vng sau lng nh nhng nng du khc. Bao
gi cng th, bng ngh th no th ch ni thng ra nh vy, khng h s by t kin
ca mnh. M ti thng ng v pha ch, cho l ch ni phi, nhng bao gi cng ginh
cho mnh ting ni quyt nh.
Ti cho rng v thy Giamilia thng tnh v cng tm, m ti coi ch nh ngi ngang
hng vi mnh, thm m c sau ny s ch thay mnh, v ch s tr thnh ngi ni tr
cng quyn th nh mnh, mt baibits nh mnh, ngi gi gn t m gia nh.
- Con , nh n c Alakh, con c vo lm con mt nh b th, c tri ban phc
lnh, - m ti rn bo Giamilia. - y l phc cho con. Hnh phc ca ngi n b l
sinh con ci, trong nh d dt. n nh thng , tt c nhng g b m lm ra sau ny
s l ca con c. C ai mang theo ca ci xung m c u. C iu, ci phc n chr
vi ngi no bit gi gn danh d v lng tm m thi. Li m dn con ghi nh ly, phi
bit gi mnh mi c, con !...
Nhng tnh tnh Giamilia vn c ci g khin hai m chng khng yn lng: ch vui v qu
l liu, c nh tr th. i khi dng nh chng c duyn c g, ch bng ph ln ci, m
li ci rt to, rt vui sng. i lm v, ch khng bc bnh thng, m chy o vo sn,
nhu qua con mng. Chng c duyn c g ch cng m ly m c hay m b m hn.
Giamilia cn thch ht na, ch lun lun khe kh ht cu g, ngay c trc mt ngi ln
tui. Tt c nhng ci c nhin khng n nhp vi quan nim c truyn trong bn v
tnh nt na ca con du trong gia nh. nhng c hai b m chng u t trn anh bng
cch t nh rng dn d Giamilia s chnh chn hn" lc tr trung ai m chng th. Cn
vi ti, trn i ny khng c ngi no ng yu hn ch Giamilia. Hai ch em ti sng

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 8 9/16/2002
________________________________________________________________________
vi nhau rt vui, t dng v c chng ti cng c th ci ph ln v chy ui nhau
quanh sn.
Ch Giamilia xinh tht l xinh. Vc ngi thon th, cn i, tc cng khng xon tt
thnh hay bm du v nng, chic khhn trng ch chong rt kho trn u, cho xung
trn mt cht, nom rt hp vi ch, lm tn hn nc da bnh mt ca khun mt bu bu,
khin ch cng thm duyn dng. Mi khi ch Giamilia ci, i mt hnh o en ly, nh
mu bing bic ca ch li bng ln sc sng hng sau ca tui tr, hay khi bng nhin
ch ct ting ht nhng khc ca xung x quen thuc trong bn, i mt p ca ch le
sng mt cch dn d, khng c v g l mt c gi ngy th c.
Ti thng thy nhiu chng gight, nht l nhng anh chng mt trn v, c hay
lm lt nhn ch. Chnh Giamilia cng thch bng a, nhng ca ng ti, ch vn e nt
nhng anh no i qu trn. Tuy nhin iu bao gi cng lm ti ng lng. Ti ghen
v ch, nh cc cu em thng ghen v ch mnh, v h thy cc chng tr tui xn n
gn Giamilia l ti kim cch ngn cn. Ti lm b ta y, hm h nhn h, nh mun
dng b dng ca mnh bo vi h: "Cc anh ng c m sung s qu. Ch y l v anh
ti u, v ch tng rng khng c ai che chn cho ch y!"
Nhng lc y, ti c t ra l mng, d ng lc hay khng ng lc cng c xen vo
cu chuyn ca h, tm cch ch nho nhng anh chng tn tnh ch, v nu lm nhh vy
m khng n thua g, ti m cu, c mt sng my sa kht mi hoi.
My chng trai ci ln ra.
- ny, hy nhn ch b ny mt t m xem! Hnh nh c y l gin ca ch ta th phi.
Tht nhn qu, th m bn mnh chng bit g ht!
Ti c nn gin, nhng vn cm thy i tai phn bi chy bng ln, v c qu, nc mt
ti c tro ra. Ch Giamilia, gin ca ti, hiu lng ti lm. Mc d bun ci n nn
rut, ch gng km li, lm ra v nghim ngh.
- Th cc anh tng gin l ca vng vi trn ng cho ai mun nht th nht ? - ch
ly mt t th nh c, ni vi cc chng gighit. - nh cc anh th c l gin l ca ri
ca nht thc y, ch nh chng ti th khng u! Ta i ch khc i, kaini ca ch, ti
xin kiu cc anh! - Ri lm iu vnh vang trc mt h, u ct cao kiu hnh, hai vai
ngng nguy nh khiu khch, ch b i cng vi ti, lng l mm ci.
Trong n ci y, ti thy c s bc bi, ln nim vui sng. C l lc y ch ngh thm:
"i, ch em ngc nghch qu! Nu ch ch mun chi bi cho tha tnh ring th ai cm
gi ni ch? C nh c bm theo tng bc cng khng canh gi ni kia m!" Nhng ln
nh th, ti lng thinh nh cm thy mnh c li. Phi, ti ghen v ch Giamilia, ti tn
sng ch, ti kiu hnh v ch l gin ca ti, kiu hnh v sc p ca ch, v tnh tnh
phng khong, khng chu l thuc vo ai ca ch. Ti vi ch l i bn ch thhn, khng
giu nhau iu g.
Do y, bn cn rt t n ng. V th c nhng g c x vi ph n mt cch trng tro,
t v khinh mit ra l: cn g phi tn cng vi bn n b ny, ch nguy ngn tay mt
ci l no cng lao theo ngay!
Mt ln, bi c, xmn, mt ngi h xa ca gia nh ti c bm ly Giamilia toan gi
tr ma mnh. G cng thuc loi nhng k cho rng khng mt c gi no cng ni s
cm d ca mnh. Giamilia cm tc gt tay hn ra v ng pht du di chn ng c
kh, ni ch ang ngi ngh trong bng rp.
- B ci thi y i! - ch ni, ging au xt v xoay lng li pha hn. - Ci ng cc ngi
l th nga c ca n, cn c th trng mong g khc cc ngi kia ch!

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 9 9/16/2002
________________________________________________________________________
xmon nm xoi di chn ng c, bu cp mi t, ni:
- Mo ch tht treo cao l thi... R kho lm b, thm cht i c m li cn bt mi
ch bai...
Giamilia quay ngot li.
- C l ti thm tht y! C iu chng qua s kip bt ch em chng ti phi chu cnh
nh vy, th m ci ngu xun nh anh li giu ct chng ti. Chng th phi sng cnh
v lnh xa chng mt trm nm, ch nhng th nh anh ti c nh tot vo: tht l tm.
Nu nh khng phi thi bui chin tranh th c m ch n thm ni chuyn vi nh anh!
- Th y cng bo th m! y l ti chin tranh, thiu cy roi ca chng nn ng y mi
pht ri!- xmn ci khy, - Ny, nu ng y m l v t th ng y s ht ging
khc ngay thi m.
Giamilia toan nhy x n trc mt hn, ch nh ni cu g cho b tc, nhng ri li
lng thinh: ch hiu rng chng nn dy vi hn lm g. Ch nhn hn hi lu bng con
mt cm gin. Ri ch nh bt mt cch gh tm, nht ci chng nng di t ln v b
i.
By gi ti ng trn chic xe mogiara ng sau ng c. Thy ti, ch Giamilia quay
ngot i. Ch hiu tm trng ti lc y. Ti c cm gic nh khng phi ch b xc phm,
m chnh l ti, chnh ti b lng nhc. Trong lng au ng, ti trch ch:
- Nhng th nh th ch dy vi n lm g, bt chuyn vi chng n lm g kia ch?
Cho n tn chiu, Giamilia lun lun cau c, , khng ni vi ti li no v khng h
ci nh trc. Khi ti a xe mgiara li gn, v khng mun cho ti ng n chuyn
ban ny - n gy cho ch ni ut hn gh gm m ch gi kn trong lng - ch giang tay
ly xc mnh ci chng nng vo b c, xc ngay c b ln, gi cao pha trc
che lp mt. Ch lng bng b c vo trong xe nh huch mt ci, ri lp tc xc ngay
b khc. Lng sau xe y c. Lc y xe i, ti ngonh li nhn v thy ch ta mnh
vo cn cy chng nng, ng lng mt lt, v chn chng, ngh ngi iu g, ri ch cht
nh ra, li hm h bt tay vo vic.
Khi chic mgiara cui cng cht y c, Giamilia dng nh qun ht mi th trn
i, ch ngm nhn hong hn khng dt. ng xa, pha bn kia sng, u cui tho
nguyn Cadcxtan, vng mt tri ma gt bui chiu t mt mi r ri ang phun la nh
ci ming l tanr. N t t ln xung sau ng chn tri, ht ln nh la hng nhum
nhng m my xp b nh v nm nhng tia hi quang cui cng xung tho nguyn
mu hoa c im nhng vt xanh bic ca bng ti n sm nhng ch t thp.
Giamilia nhnh cnh mt tri ln, v mt hn hoang trm lng nh ang chim ngng mt
cnh thn tin. gng mt ch sng ln v du dng, cp mi h m mm ci hin lnh
nh tr th. Ri dng nh tr li nhng cu trch mc ch chc but ra t ming ti,
ch quay li v ni, nh th ni tip sau cu chuyn gia chng ti:
- M thi, em ng bn tm n hn, kichin bala , mc xc hn! nn c phi l ngi
u na?...- ch cht im bt, a mt di theo vnh mt tri ang li dn, on th di,
trm ngm ni tip: - Nhng k nh g xmn ny lm sao bit c ngi ta p ci g
trong tm hn? M cng chng ai bit c u. C l trn i khng c nhng ngi
n ng nh th
Trong lc ti a my con nga quay tr li, ch Giamilia kp chy n ch m ph n
lm vic cch chng ti mt qung, v ting ni oang oang vui v ca h vang n tai ti.
Tht kh ni r iu g xy n vi ch: c l tm hn ch bng sng lc ch ngm
cnh mt tri ln, hoc chng qua ch cm thy vui v lm vic gii. Ti ngi trn

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 10 9/16/2002
________________________________________________________________________
ng c cao trn xe mgiara v nhnh Giamilia. Ch tho b chic khn chong trng
nh v giang rng hai tay, chy theo ngi bn gi, bng qua ng c ct tri ang m
dn trong bng ti. Vt o di mc bay phn pht trc gi. Tht nhin, ni bun trong
lng ti cng eens u mt: "Hi u m bn tm n my cu lo lu ca g xmn
y!"
- No, dn bc ln! - Ti vung roi qut my con nga, gic gi.
Hm y, theo li dn ca bc i trng, ti quyt ch b b ct tc, trong lc ch
i ti vit th tr li anh Xac. V chuyn th t ny chng ti cng c php tc ring:
cc anh ti vit th v th gi cho b, ngi giao thng ca bn trao th cho m chng
ti, cn c th v tr li l nhim v ca ti. Cha c th anh Xac ti bit trc anh
vit g. Mi l th ca anh u ging nhau nh nhng con cu non trong n. Bao gi anh
cng m u bng cu: "Tin sc khe ca ti", tip nht nh l: " Ti gi l th ny
qua bu in v cho b m ti hin bn Talax thnh vng, trm hoa ua n v ngt
hng thm, cho ngi cha v cng qu mn ca ti l Gintsbai..." Tip dau n m
ti, m anh, ri l n chng ti, theo th t nghim ngt. Ri n nhng cu khng
bao gi thiu c thm hi sc khe v i sng ca cc cxakan trong bn, thm hi
b con h gn, v mi n cui th, anh Xac mi nh vi v vit thm: "Ti cng gi
li thm hi v ti l Giamilia..."
ng nhin, khi b m cn sng, cc cxakan v b con h gn vn khe mnh m
trong th nhc n v trc tin, nht l li th gi ring cho v th thc l khng tin,
khim nh l ng khc. Khng ch ring anh Xac cho nh thh l phi, m bt c
ngi n ng no bit t trng cng u tha nhn nh vy. iu ny chng cn ging
gii nhiu, tc l bn l nh vy, chng nhng khng phi l chuyn em ra bn ci
c, m chng ti cng chng bn khon g lm v chuyn y, n cha ng k bng bn
thn l th. Mi l th l mt s kin vui mng c nh u mong mi.
M ti bt ti c i c li bc th my ln. Ri va cm ng va thnh knh, m ti
a hai bn tay nt n ra n ly n, gi mnh giy mt cch lng tng nh gi con chim
c th bay v i bt c lc no. Cui cng, m ti ng y my ngn tay cng mt
cch kh nhc, gp l th thnh hnh tam gic.
- i hi cc con yu qu ca m, nh s gn gi th ca cc con nh gi ba h mnh! -
m ti ni, ging run run m l. - Con hi thm b m, gia nh, b con c c bnh
yn khng... nh c lm sao u, vn bn thi m. nhng cn cc con th sao? Ch
cn con vit cho mt ch thi - con cn sng,- th l , chng cn g hn na...
M ti cn nhn l th gp hnh tam gic hi lu, ri ct n vo chic ti da b nh ng
tt c th t by lu nay v cho vo rng kha li.
Nu lc ch Giamilia c nh, chng ti cng a th cho ch c. Mi ln ch
Giamilia cm l th gp hnh tam gic trong tay, ti thy mt ch bng ln. Ch c
nhm mt cch nghin ngu, mt lt vi qua nhng dng ch. nhng c cng gn n
cui, i vai ch cng r xung, mu ng hng trn m ch tn dn. Ch chau i lng
my bng bnh, v khng c nt my dng cui, ch tr li m ti bc th, h hng lnh
lng nh tr vt g va mn.
Hn l m ti hiu tm trng con du theo mnh, nn tm cch lm cho ch khuy kha.
- Sao li th, con? - m ti va ni va kha rng. - ng l phi vui mng th m con
li r vy! Phi u ch mnh con c chng i b i? Khng phi ch ring con bun
kh, y l ni au bun chung ca ton dn, con hy gng cng ton dn chu ng.
Con tng th ch, c ai l ngi khng bun, khng mong nh chng... C iu bun

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 11 9/16/2002
________________________________________________________________________
th bun, nhng khng nn l ra ngoi, ch gi kn trong lng thi!
Giamilia lng thinh. nhng ci nhn bng bnh, bun ru ca ch nh mun ni: "M
chng hiu g c, m !"
Ln ny th ca anh Xac vn gi t Xaratp. Anh nm qun y vin y. Anh vit
trong th rng nh tri ph h, ma thu anh s v nh, v anh b thng. Th trc anh
bo tin ny, v th c nh u vui sng v sp c n anh v.
Tuy th, hm y ti vn khng nh, ti ra sn p la. Ti thng ng m ngoi y.
Ti dt nga ra buc bi c linh lng. ng ch tch c lnh cm khng cho chn gia sc
bi ny, nhng mun cho nga ca mnh bo tt, ti vn th trm y. Ti bit mt
ch khut khu t thp, li vo ban m na th khng ai trng thy c. nhng ln
ny, khi tho nga dn ra bi th thy bn con nga ca ai th ra bi linh lng ri. Ti
tc lm. Ti l ch c xe briska hai nga, ti c quyn tc qu i ch. Khng n o g
ht, ti nh ui my con nga ny i tht xa cho k lo xc no dm xm nhp vo
a phn ca ti mt bi hc. nhng bng nhin ti nhn ra hai con nga ca aniyar,
anh chng m lc ban ngy bc i trng nhc n. Sc nh rng ngy mai, ch em ti
s cng aniyar nh xe ch thc ra ga, ti mc my con nga v tr li sn p.
Th ra aniyar cng y. Anh va tra du xong vo cc bnh xe briska ca mnh v
ang vn my chic -cu trn trc.
- Anh anik, nga ca anh di thung lng phi khng?- ti hi.
aniyar chm ri quay u li:
- Hai con ca ti.
- Th cn i kia?
- A, ca ci c g... c Giamilia phi khng? Nga ca c y y. C y vi ch l th
no, gin ca ch ?
- Phi, gin.
- Chnh bc i trng th nga y, bo ti trng nom...
May m ti khng ui my con nga y i!
m xung, ngn gi hy hy t ni thi xung lc ban chiu lng hn. Trn sn p
cng vng lng. aniyar nm di cnh ti, di chn ng rm, nhng lt sau anh ng
ln v i ra sng. Cch mt qung khng xa, anh dng li bn b dc ng, ri c ng
y, tay chp sau lng, u hi ng v mt bn. Anh ng xoay lng v pha ti. Ci dng
hnh di di, gc cnh, nh o bng ru ca anh in m nt trong nh trng m du.
dng nh anh ang lng nghe mt cch nhy bn ting n o di sng, ting n o v
m mi lc mt mnh thm nhng khc nng. Hay c l anh cn lng nghe mhng m
thanh v ting st sot ban m m tai ti khng thu nhn dc. "Anh chng li nh ra
ng ven sng y, ngi u k quc tht!" - ti ci khy.
aniyar mi xut hin bn chng ti cch y t lu. Ln y, mt thng b chy ra ch
ct c, phi bo rng c mt anh thng binh v lng, cn anh ta l ai, ngi nh no th n
khng bit. i, tht l mt bin c phi thng! bn ti bao gi cng th: h c ngi no
mt trn v l c lng, gi tr ln b, khng tr mt ai l lt ra xem ngi mi n,
tay bt mt mng, hi xem anh ta c gp ngi thn ca mnh ngoi y khng, n
nghe tin tc. Th l ting reo h ni ln khng th tng tng ni, ngi no cng on
gi on non: c l anh mnh v, hay c khi l ng du gia cng nn? Nhng ngi ang
ct c b c cng vic, chy a v xem s th ra sao.
Th ra aniyar chnh gc l ngi qu ti, sinh bn ny. ngi ta k li rng anh m ci
t thu nh, ba nm tri n nh u ht nh ny sang nh khc, ri anh b n bng

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 12 9/16/2002
________________________________________________________________________
tho nguyn Tscmc, vi nhng ngi Cadakh l b con h ngoi vi anh. Ch b
chng cn ai l b con h gn, v th chhwng ai gi ch v, ri ngi ta qun bng ch
i. Khi c ngi hi aniyar lm n sinh sng ra sao t hi b nh ra i, anh ch tr li
cho qua chuyn, c lng trnh. nhng tuy vy vn c th bit c rng anh nm
mi cay ng, tha bit th no l thn phn ca k m ci. Cuc sng x y aniyar
ln ln khp y, nh ngn lng chng. Mt thi gian di, anh chn cu vng t
mn Tscmc, ln ln anh i o mng trn cc hoang mc, ri lm cc khu m
Angren gn Tasken, t ni ny anh vo qun i.
Dn bng nim n n aniyar khi anh tr v lng qu. "N lang thhang phiu bt
khp ni, nay li tr v, nh vy l ci s n li c ung nc con mng qu hng. N
vn cha qun ting m , ch i khi vi ting Cadakh thi, n ni ting qu ta vn
si lm".
"D mun trng cch tr, con Tunpar rt cuc s tm li by. Ai m khng yu qu qu
hng, yu qu b con dn bn! Anh tr v l phi lm! B con bn ta vui lng, vong linh
t tin anh cng hh h. n tri ri y chng ta s nh thng bn c, s sng yn
lnh. Cn anh, cng nh mi ngi khc, anh s lp gia nh, v trn nc nh anh s bc
ln ngn khi bp m cng", - cc c cxakan ni nh vy.
Nhc n t tin aniyar, cc c nh li ch xc anh l ngi dng h no. Th l trong
bn chng ti xut hin "mt ngi b con mi" - aniyar.
Ri mt hm, bc i trng rzmt a mt anh lnh cao ln, hi g, tp tnh chn tri
ra ch chng ti ct c. Chic o ca-pt vt trn vai, anh bc lt t, c khng chu
cho con nga ci ln phi nc kiu nh ca rzmt b xa mnh. Bn cnh ah chng
aniyar cao ku, bc i trng tm vc nh b v hiu ng nom chng khc g con chim
d ven sng. Bn tr thm ch ph ln ci.
Ci chn b thng ca aniyar vn cha lnh hn, u gi khng gp li c, vic ct c
khng thch hp vi anh, v th ngi ta anh cng lm vi bn tr con chng ti, trong
coi my ct c. Th thc l lc u chng ti khng thch aniyar. trc ht chng ti
khng a ci tnh kn o ca anh. Anh t ni, v nu c ni, ta vn c cm gic nh lc y
anh cn mi ngh chuyn g khc tn u u, cn ang theo ui nhng ngh ring t,
v cng khng th hiu c anh c nhn thy ta khng, mc d anh vn nhn thng vo
mt ta bng cp mt m mng, t l.
- Ti nghip anh chang, chc l vn cha hon hn sau nhng ngy mt trn! - ngi ta
x xo v anh.
Nhng c iu l l mc d lc no cng trm ngm nh vy, aniyar lm vic li rt
nhanh nhn v chnh xc, nhn anh lc y c th tng anh l con ngi h hi v ci
m. C l qung i th u m ci, long ong ln n khin anh quen gi kn tnh
cm v ngh ca mnh, to cho anh ci tnh d dt y chng? C th lm.
Cp mi mng ca aniyar, vi nhng np nhn nh hn r bn khe ming lun lun
mm cht, i mt nhn bun ru, im tnh, duy c i lng my mm mi, lun lun
ng y lm cho khun mt gy g lc no cng c v mt mi ca anh linh hot hn
ln. i khi anh dng tai nghe, dng nh va bt gp mt m thanh g m tai ngi
khc khng nghe c, th l i lng my anh ging hn ln v mt anh bng sng mt
nim hn hoan kh hiu. Ri anh mm ci hi lu, vui sng v chuyn g khng r.
Chng ti coi tt c l iu k quc. Chng phi ch c th m thi, anh cn c nhng
thi k quc khc na. Bui chiu, sau khi tho nga ra khi xe, chng ti t tp bn cnh
tp lu, ch ch cp dng nu n, cn aniyar tro ln "cn canh gc" v ngi l y

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 13 9/16/2002
________________________________________________________________________
cho n ti mt.
- Anhh ta lm g y, lm nhim v canh gc chc? - chng ti ci, bo nhau.
C ln, v t m ti theo aniyar ln cn. dng nh y chng c g c bit. Bn b
l tho nguyn trung du tri rng mnh mng, chm trong bng ti mu hoa c. Cnh
ng m ti dng nh dn dn tan ra trong im vng.
Lc ti n, aniyar cng chng bun ti na. Anh ngi b gi, nhn u ng trc
mt, nh mt t l nhng trong sng. V ti li c cm gic nh anh ang chm ch lng
nghe nhng m thanh m tai tiiu khng nghe thy c. i lc anh lng tai nghe v ngi
lng i, mt m to. C iu g lm anh khc khoi, ti tung chng nh anh sp ng ln
v phi m ht tm hn, nhng khng phi m ra vi ti - anh khng n ti, - m
phi m ra trc mt ci g v cng rng ln, bao la m ti cha tng bit. Ri nhnh anh,
ti khng nhn ra anh na: aniyar ngi r, u oi, nh ch l anh ang ngh ngi sau
bui lm.
Nhng bi ct c ca nng trang chng ti ri rc trn cc khu bi bi bn sng
Kurkuru. Sng Kurkuru ra khi hm ni mt ch cch bn chng ri khng xa v
chy qua thung lng thnh dng d di, khng g ch ng ni. Ma ct c l ma nc l
cc con sng trn ni xung. T chiu, nc bt u dng cao, c lm v ngu bt.
Na m, ang ng trong lu, ti cht thc gic v sng chuyn mnh d di. m xanh
thm, lng ng, sao tri nh nhng con mt sng nhn vo lu, gi lnh o o thc ti
tng cn, vn vt u ng c, duy c con sng vn gm tht, nh dm da chm n ch
chng ti. Tuy chng ti khng ngay trn b sng, nhng ban m, nghe nh nc gn
k bn mnh, cm gic y khin ti bt gic hong s: ng nh nc n cun phng c
ngi ln lu i th sao? Cc bn ti ng say l, gic ng kh lng nh thc ni ca
ngi ct c, ring ti khng th chp mt c, v ti ra ngoi lu.
Cnh ban m trn bi sng Kurkuru tht l p v ng s. y trn bi c, nhng
con nga b trng chn ln thnh nhng vt en en. m nga n no n c ngm s-
ng v by gi thnh thong li th ph ph, m mng trong gic ng chpp chn. Cn
ngay bn cnh, sng Kurkuru vt cong mt cy liu nh t m v ti t, nhyh chm
chm vo b, x m m. Sng khng ngt gm ro, m ti trn y ting m o
cung lon, d tn. Khng khip. Rng rn.
Nhng m nh th, bao gi ti cng nh ti aniyar. Ban m anh thng ng trn
nhng ng c ngay b sng. Anh khng s hay sao? Ting nc sng gm ro khng
lm anh tai ? anh c ng khng nh? Ti sao ban m anh ng mt mnh trn b sng?
Anh tm thy g th v trong ? Con ngi k quc, khng phi ngi ca th gian ny.
Hin gi anh u? Ti nhn t pha, khng thy ai. B spng chy ra xa, nhp nh
nhng g t thoai thoi, nhng nh ni m m trong m ti. ng kia, trn th-
ngngun, m thanh vng v vng vc sao.
Dng nh n lc aniyar phi tm ngi trong bn kt bn. nhng anh vn mt
thn mt mnh h trc, c nh th anh khng h bit th no l b bn hay th ch, thin
cm hay ghen ght. Vy m trong bn, chng gighit no c th t bo v mnh v bo v
ngi khc, c th lm vic ngha, nhng i khi cng c th lm iu c, dm cng li
cc cxakan v lm theo mnh trong cc ba tic tng hay ma chay, th anh chng nh
th thng c mi ngi king n, thm ch c ph n mt ti.
Nhng, nu mt k nh aniyar, sng tch bit, khng can d vo mi vic thng ngy
trong bn, th ngi ta khng n hn, s khc th ni vi ging bao dung:
- Hn khng lm hi ai, cng chng c ch cho ai. Kh thn hn, hn sng vt v cho qua

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 14 9/16/2002
________________________________________________________________________
ngy on thng, thi th cng c ...
Ngi nh th thng chuc ly s giu ct hay thng hi ca thin h. Cn chng ti,
nhng g trai mi ln, bao gi cng mun t ra gi dn hn tui thc ca mnh c th
snh ngang vi nhng chng gighit thc th, chng ti lun lun ch nho aniyar (d
nhin khng phi l trc mt anh, m gia chng ti vi nhau thi). Chng ti ch nho
c vic anh ra sng t git ly chic o c ng bn ti ca mnh. A'o git xong cha kh
anh em ra mc: anh ch c c chic o y thi.
Thc cng l, aniyar xem chng c v im m v hin lnh, vy m chng ti khng
h dm ln vi anh. Khng phi v anh nhiu tui hn chng ti (hn nhau ba bn tui c
l bao, vi nhng ngi nh th chng ti chng king n g, vn my tao chi ti l th-
ng), cng khng phi v anh nghim ngh hoc lm ra b ta y, iu i khi vn c
th gi nn mt ci g ging nh s knh n, khng phi th. V trm ngm cau c ca
anh ngm cha mt ci g khng th hiu c, khin chng ti phi e d, mc d chng
ti vn sn sng ch nho bt c k no.
C th duyn do khin chng ti e n aniyar l mt s vic nh th ny. Ti vn rt t
m v thng hay lm ry ngi khc bng nhng cu hi n iu, m hi chuyn chin
tranh nhng ngi tng chin u mt trn li l nim say m thc s ca ti. Hi
aniyar v bn trong ma ct c, ti lun lun tm dp thun li d hi mt iu g
anh chng mi mt trn v ny.
Mt bui chiu, sau ngy lm, chng ti ngi bn ng la, chng ti n xong v
thung dung ngh ngi.
- anik, trc khi i ng, anh k cho nghe chuyn g v chin tranh i, - ti ni.
Thot u aniyar lng thinh, hnh nh cn bc mnh l ng khc. Anh nhn ngn la
hi lu, ri ngng u ln, nhn chng ti.
- K chuyn chin tranh ? - anh hi ri nh tr li cho nhng duy t ring ch mnh,
anh ni bng ging khn khn: - Khng, cc cu khng nn bit g v chin tranh th hn.
Ri anh quay i, v ly mt m c kh nm vo ng la, v bt u thi cho chy bng
ln, mt khng nhn ai trong bn chng ti.
aniyar khng ni g thm. Nhng, ch mt cu ngn ngi y t ming anh ni ra cng
khin chng ti hiu c rng khng th ni v chin tranh mt cch n gin nh vy,
khng th t to nn mt chuyn c tch a ta vo gic ng. Chin tranh ng li
thnh u trong tri tim su thm ca con ngi , v k chuyn v n khng phi l d
dng.
Ti xu h vi chnh mnh, v khng bao gi ti hi chuyn aniyar v chin tranh na.
Nhng, bui ti hm ri cng mau chng chm vo lng qun, cng nh trong bn
ngi ta chhwng cn g n chnh aniyar na.
Sng sm hm sau, ti cng vi aniyar a nga ra sn p, va lc ch Giamilia
cng n. Nhn thy chng ti, t xa ch gi to:
- ny, kichin bala, dt nga ca ti li y! My ci vng c nga ca ti u ri nh?
- Ri dng nh sot i vn lm ngh nh xe nga, ch bt u xem xt chic briska ra
dng thng tho lm, dng chn lay th xem moay bnh xe c n kht vi trc khng.
Khi ti vi aniyar ci nga li gn, chng ti nom tht tc ci di con mt ca
Giamilia. i chn gy cuc di ngong ca aniyar bung thong, x trong i ng gi
da, ng qu rng, lc no cng ch chc tut ra. Cn ti thc nga bng hai gt chn
khng giy sm en li.
- R tht l xng i! - Giamilia vui v ht u ln. Ri khng chn ch, ch sai bo

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 15 9/16/2002
________________________________________________________________________
chng ti: - Lm nhanh nhanh ln, phi vt qua c tho nguyn trc khi nng gt.
Ch nm ly dy cng , vng vng dt my con nga n xe briska v bt u ng
nga vo xe. Ch t tay ng nga, ch c mt ln ch bo ti by cho ch cch sp t
giy cng . Ch khng n aniyar nh th khng h c anh bn cnh.
Thi c quyt, thm ch l t tin, nh c thch thc ca Giamilia r rng khin
aniyar sng st. Vi v c cm, nhng cng khng giu c s khm phc ngm
nmm, anh mm cht mi mt cch l lng, nhn ch lm. Khi anh lng lng vc mt bao
ti thc mt bn cn ln, em ra xe, ch Giamilia c anh:
- Th l ci qui g, mi ngi c hng hc lm mt mnh nh th ? Khng, anh bn ,
lm nh th khng n u, a tay u! Ny, kichin bala, sao li c ng mt nhn nh
th, tro ln xe xp cc bao ti i!
Ch Giamilia nm ly tay aniyar v lc h nm tay nhau cng xc ti thc ln th anh
chng ti nghip c mt ln v thn. Ri mi ln hai ngi nng ti thc ln, tay nm
cht tay, u gn nh chm vo nhau th ti li thy aniyar va ngng ngng va au
kh, mm cht mi, c khng nhn vo mt Giamilia. Cn ch Giamilia th thn nhin nh
khng, dng nh khng n anh chng cng lm vi mnh, lun ming bng a
vi ch cn thc. Cui cng, khi xe cht y bao ti v chng ti cm dy cng
trong tay, ch Giamilia nhy mt ranh mnh, va ci va ni:
- Ny, anh g i... A, tn anh l aniyar phi khng? Nom anh cng ra v ng my ru
y ch, anh i trc m ng i!
aniyar li lng lng qut nga, v xe t ngt chuyn bnh. "i, khn kh thn i,
ngi u m gp chuyn g cng thn th bn ln!" - ti ngh thm.
Chng ng chng ti phi vt qua kh xa: chng hai mi kilmet qua tho nguyn, ri
qua mt hm ni v ra ga. Ch c ci l t lc khi hnh cho n lc ti ni, ng lc
no cng xung dc, nga khng nhc sc.
Bn Kukiru chng ti nm ri theo b sng, trn sn dy Ni Hng-V. Chng no cha
vo n hm ni th vn cn nhn thy bn vi nhng rng cy thm en.
Mt ngy chng ti ch i c mt chuyn. Chng ti ra i t sng, qu tra mi n ga.
Tri nng nh la, cn ga by ra cnh tng chen chc x y nhau, khng th len
qua c: xe briska, xe mgiara ch nhng bao ti thc t khp vng thung lng n,
la v b th thc t cc nng trang xa xi trn ni v. ngi i p ti l tr em v
nhng ch v lnh thn hnh en nhm, xng o bc phch, chn i t rch toc v vp
vo , mi rm mu nt n v nng v bi.
cng phng thu nhn thc c treo mt bng khu hiu: "Tng bn la cho mt trn!"
sn ga tht l n o hn n, nhng ngi ti thc chen y, h ht nhau. Cnh y, sau
bc tng thp, mt chic u my ang dn toa, pht ra nhng cm hi nc nng bng
dy c, tung ra x than nng nc thn kh. Nhng on tu vn vt lai qua, gm tht inh
tai nhc c. My con lc h ngoc nhng chic mm y nc bt, rng ln mt cch
gin d v tht vng, c ph phc di t khng chu ng dy.
ch nhn thc di mi tn nng hm hp, thc cht cao nh ni. Phi vc bao ti thc
i ln mt chic cu vn, mang ti tn ngn ng st mi nh. Hi thc bc ngt ngt,
bi n nghn th.
- Ny, anh bn, coi chng y! - ngi thu nhn ng di go ln, mt ngu v mt
ng. - Chuyn ln tn trn cng kia! - Anh ta gi nm m hm da v tht mng om
sm.
Nhng anh ta la mng ci ni g kia ch. Chng ti bit cn mang bao ti n u v mang

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 16 9/16/2002
________________________________________________________________________
n ng ch. Nhng ht la ny chng ti nai lng ra a n t cnh ng v. Trn
ng rung, ph n, ng gi v tr em trng nn cy la ri li hi lm tng ht mt;
y, gi y, trong v ma khn trng, ngi th lai my lin hp vn ang nnh vt vi
chic my cc cch ca mnh, chic my ng phi loi b t lu, y ph n sut ngy
g lng xung vi nhng chic lim nng rc, v bn tay b bng ca tr em vn ang
cht chiu lm lt tng bng la ri.
n by gi ti vn cn nh nhng bao ti thc ti vc hi y nng bit chng no! y
l vic ca nhng ngi n ng cng trng nht. Ti tro ln cao, long chong trn
chic cu vn ko kt vng xung, rng cn cht mp chic bao ti, c gi cho n khi
tut mt. C hng nga ngy v bi xc vo, xng sn nh on i di sc nng ca ti
thc, mt ny om m. Bit bao ln ui sc gia ng, cm thy mun mc cho n ri
v ln xung cng vi n. nhng ng sau ti cn nhng ngi khc ang i ln. H
cng vc nhng bao ti nng, l nhng tr em trc tui ti, nhng thiu nin ang ln,
hoc nhng ngi v b i c con cng ln bng ti. uu nh khng phi thi bui
chin tranh, ai li cho h khun vc nng nh th! Khng, ti khng c quyn chn b-
c, mt khi ph n cng ang lm cng vic y.
Th y kia, ch Giamilia ang i pha trc, vy xn cao qu gi, ti thy nhng btp
tht trn mp trn cp d bnh mt p ca ch cng ln, ti thy ch c gng ht sc
vc cho c bao ti, tm thn mm mi ca ch un cong xung do dai nh tm thp.
Ch thnh thong ch mi dng li mt lt dng nh ch cm thy mi bc ca ti cng
ui sc hn.
- C ln, kichin bala, ch cn mt qung na thi!
Nhng ting ni cha ch khng cn trong tro na, m nghn ngo.
Trt thc xong tr xung, chng ti thng gp aniyar. Anh bc u u, vng vng
trn cu vn, ch hi khp khing cht t, nom anh vn c c v lm l nh mi khi. Gp
chng ti, aniyar a mt nhn Giamilia, ci nhn u bun, nng chy, cn ch vn thng
tm lng mi nh, sa li b o vy nhu nt. Ln no anh cng nhn ch nh th mi
gp ch ln u, cn Giamilia vn khng g n anh.
Phi, iu thnh l thng: Giamilia hoc ch nho anh hoc khng bn tm g n
anh. y l ty theo tam trng ca ch. C lc xe chng ti ang i, ch cht ny ra mt
ngh, th l ch ln ting bo ti: "No, phng ln i!" v ch h nga, vung roi trn u,
thc nga phi nc i. Ti cho xe ui theo ch. Chng ti vt qua xe aniyar, b mc
anh chm trong m my bi m mt mi cha lng ht. Tuy y ch l tr a bn, nhng
khng phi ai cng nn nhn ni. Th m aniyar hnh nh khng gin. Chng ti phng
xe nh bay vt qua, cn anh trn mt nhn Giamilia ang ng trn xe ci vang, ci
nhn va khm phc va bun bc. Ti quay li. aniyar vn nhn ch qua m my bi.
nh mt anh biu l mt ci g hin hu, sn lng tha thc ht thy, nhng ti cn on
nhn thy ci nhn y cha ng mt ni bun dai dng thm kn.

D l Giamilia giu ct hay hon ton th , aniyar cha bao gi tc gin. dng nh
anh th vi mnh s nn nhn ht. Thot u ti thng hi anh, v nhiu ln ti bo ch
Giamilia:
- Ch c ch nho anh y lm g, gin, anh y hin lnh th kia m!
- K anh ta! - Ch Giamilia ci v khot tay. - Ch a chi t thi m, vi anh chng im
lm th chng sao u m lo!
Th ri sau ti cng tru gho, ch nho aniyar khng km g chnh Giamilia. Ci

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 17 9/16/2002
________________________________________________________________________
nhn dai dng k l ca aniyar bt u lm ti lo ngi. Nhng lc ch Giamilia vc bao
ti ln vai, aniyar nhn ch mi gh ch. M k cng phi thi, ni n o huyn no,
chen y hn n ny, trong ci sn ga nhn nho nh cnh ch phin ny, gia m
ngi tt t, la ht n khn c ny, ch Giamilia ni bt hn ln bi nhng c ng
vng vng, chnh xc, dng i thanh thot, nh th mi vic din ra ch rng ri thnh
thang vy.
Khng th khng ngm nhn ch c. ly mt bao ti trn thnh xe, ch dn ngi
ln, n ngc ra, gh vai n v nga u v pha sau, l ci c thon th rt p v hai
bm tc chy nng ng sang mu nu ca ch gn chm t. aniyar lm nh tnh c
dng li, ri c nhn theo ch cho n khi ch i n tn ca. Chc hn anh tng nhn th
cng khng ai thy, nhng ti nhn thy ht v ti bt u khng a ci li nhn nh
vy, thm ch cm thy nh b ngi ta xc phm n tnh cm ca mnh: ti khng th
no cho rng aniyar xng ng vi Giamilia.
"Gm cha, ngay n anh chng ny cng nhn ch Giamilia nh th th cn ni g n
nhng k khc!" - ti tc ln rut. Ci tnh ch k tr con m ti cn cha thot c bng
ln thnh cn ghen dn vt. thng tr em bao gi cng ghen tc khi ngi ngoi yu
mn ngi thn ca mnh. Th l, ng l thng hi aniyar, ti li cm ght anh n ni
h thy anh b ch giu l ti m c trong bng.
Nhng, nhng tr tinh nghch ca ti v ch Giamilia dn n mt kt cc rt ng
bun. Trong s bao ti chng ti dng ch thc ra ga, c mt bao to lm, ng c
n by pt thc, lm bng vi len th. thng th phi c ti v ch Giamilia mi khun
c ti thc y, ch mt ngi th khng kham ni. Th ri ln y, sn p, chng ti
nh tru aniyar mt v. Chng ti khun ti thc to tng y ln xe briska ca anh, ri
cht nhng ti khc ln trn. Lc i qua mt lng Nga, ti vi ch Giamilia chy vo try
to mt khu vn nh ai khng r v chng ti ci a sut dc ng. Ch Giamilia
ly to nm vo aniyar. Ri nh mi ln, chng ti cho xe vt ln trc, li m my
bi m mt. Mi n lc qua khi hm ni, ch ng xe la chy ngang qua ng ci,
anh mi ui kp chng ti: lc y ng b chn. T y, chng ti cng ra ga, v th
qui no m chng ti qun bng mt ti thc by pt, mi n lc thc gn xong
chng ti mi nh ra. Ch Giamilia tinh nghch huch khuu tay vo sn ti v ht hm
v pha aniyar. Anh ng cnh xe briska, lo lng nhn bao ti, r rng ang suy tnh
xem nn xoay x cch no y. Ri anh a mt nhn quanh v thy Giamilia ang ci r
ra, mt anh r: anh hiu u ui s tnh.
- Tht cht qun li, khng th na ng tt mt y! - Giamilia ku to bo.
aniyar nm mt ci nhn d tn v pha chng ti, v chng ti cha kp ngh li th anh
vn ti thc trn y xe, dng n vo thnh xe, ri anh nhy xung t, mt tay gi
ly, vc ln lng v em i. Thot u, hai ch em ti lm nh khng c g c bit.
Nhng ngi khc th ng nhin li cng khng g n chuyn y: mt ngi vc
bao ti thc cng nh mi ngi . nhng khi aniyar ti gn cu vn, Giamilia ui kp
anh:
- B ti thc xung, ti a y m!
- X ra! - anh ni dn ging v bc ln cu.
- Xem ka, anh ta vc c y!- Giamilia tht ln, nh t bo cha.
Ch vn ci khe kh, nhng ting ci c v gng go, nh th ch p mnh phi ci.
Chng ti thy aniyar mi lc mt tp tnh nhiu hn bn chn b thng. Sao
chng ti khng ngh n chuyn y t trc nh? Cho n by gi ti vn khng th tha

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 18 9/16/2002
________________________________________________________________________
th cho mnh ci tr a di dt , vi v chnh ci thng ti ngu ngc by ra ci tr
tai c y!
- Quay li i! - Ch Giamilia tht gi qua ting ci khng vui.
Nhng aniyar khng th quay tr li na: sau lng anh c nhng ngi khc ang ln
theo.
Ti khng cn nh r tip s th ra sao. Ti thy aniyar cng ngi di ti thc
khng l, u ci thp, mi mm cht. Anh vc chm chp, thn trng nhc bn chn b
thng. R rng mi bc i u lm anh au n n ni anh ngoo u i v ng lng
giy lt. V cng leo ln cao trn cu vn, anh cng long chong hn. Ti thc lm anh
lo o. Cn ti th khip s v xu h n ni kh rt c c hng. Kinh hi n ngy
ngi , ti cm thy bng mi ng gn th tht ci sc nng anh mang trn lng v s
au n khng sao chu ni trong ci chn b thng ca anh. Ka, anh li lng ngi i,
u ngt mnh, th l trc mt ti mi vt u trng trnh, ti sm li, mt t chui i
di chn ti.
Ti cht tnh, thot khi trng thi sng s khi c ngi no bp mnh tay ti, n ni ti
cm thy nhc but trong xng. Ti khng nhn ra ngay ch Giamilia. Mt ch trng
bch, trng con ngi thao lo trong i mt m to, mi vn cn run run sau ln ci mi
ri. Lin , khng ch ring hai ch em ti, m tt c nhng ngi c mt y, k c
ngi thu nhn thc cng chy n chn cu vn. aniyar bc thm hai bc na, mun
xc li ti thc trn lng cho cn, v anh t t qu mt chn xung. Giamilia a hay tay
ln bng mt.
- Vt xung! vt xung! - Ch go ln.
Nhng khng hiu sao, aniyar khng vt ti thc, mc d t lu anh c th qung n
sang m bn cu vn cho ri xung t, n khi x ng nhng ngi i sau. Nghe thy
ting Giamilia, anh dn ngi ln, ng thng chn, bc thm bc na, v li b long
chong.
- Vt n xung, ch ! - ngi nhn thc qut m ln.
- Vt xung! - mi ngi la tht.
Ln ny aniyar cng vn tr vng.
- Khng, anh ta khng chu vt xung u! - c ngi th tho ging c quyt.
Dng nh ht thy mi ngi , c nhng ngi i trn cu vn sau lng anh cng nh
nhng ngi ng di u hiu rng anh khng chu qung ti thc xung, tr phi anh
ln c xung cng vi n. Bu khng kh yn lng nh t. Sau bc tng, pha bn ngoi,
chic u my xe la git ging tht ci.
Cn aniyar lo o, nh khng cn nghe thy g ht, vn leo ln cao, n gn ci mi
tn nng bng, nhng tm vn cu cong on i di chn anh. C leo c hai bc anh li
dng, mt thng bng, v li ly sc bc tip. Nhng ngi i pha cau cng c ln theo
cho ha nhp vi anh, anh dng h cng dng. Ln cu dc m i nh th tht l mt, h
dn dn kit sc, nhng khng ai cu, khng ai la mng anh. nh b rng buc vi nhau
bng si dy v hnh, h vc ci vt nng ca mnh leo ln, nh i trn con ng mn
nguy him, trn chui, sinh mng ngi ny gn lin vi sinh mng ngi kia. Ci
yn lng ha ng v chao o n iu ca h tun theo mt nhp iu duy nht,
nng n. Mt bc, li mt bc na theo aniyar, ri li bc na. Mt ch v b i i
ngay sau anh nhn anh vi bit bao thng cm, rng nghin cht ch cu nguyn cho
anh! Bn thn ch l chn khng ni, nhng ch cu nguyn cho anh.
Ch cn cht xu na l ht phn dc ca cu vn. nhng aniyar li long chong, ci

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 19 9/16/2002
________________________________________________________________________
chn b thng khng cn tun theo anh na. Anh s ng ln nho ngay by gi, nu
khng bung ti thc ra.
- Chy ln mau! sau lng anh y! - Ch Giamilia tht bo ti, cn ch ht hong gi
hay tay ra nh th hnh ng c th gip g cho aniyar.
Ti bng mnh chy ln cu vn. Len qua hhng ngi v bao ti, ti chy n ch
aniyar. Anh nhn ti qua khuu tay. Trn vng trn t m m hi, sm ti ca anh ni
hn ln nhng ng mch mu. mt anh ngu nh mun t chy ti bng ngn la
gin. Ti toan ly ti thc.
- Lui ra! - aniyar nt n bng ging khn khn v tip tc bc ln.
Khi aniyar th hng hc, khp khing bc xung cu vn, hay tay anh bung thng nh
hai chic roi. Mi ngi lng lng trnh li cho anh i, cn ngi thu nhn thc khng
nn ni, gt ln:
- Ny, anh ha r ri y h? Chng l ti khng phi l ngi hay sao, u c phi ti
khng cho anh thc bn di? Ai bo anh i vc ti thc nng nh th?
- y l vic ca ti, - aniyar k p.
Anh nh bt sang mt bn, ri i n xe ca mnh. Cn ti v ch Giamilia khng dm
ngc mt nhn ln. Chng ti va xu h va gin. aniyar qu chp nht ci tr a
di dt ca chng ti.
Sut m hm y, chng ti lng l nh xe i. aniyar th vn d vn nh vy. V th
chng ti khng th hiu c anh c gin chng ti khng, hay qun ht ri. nhng
chng ti kh tm, lng tm giy v.
Bui sng, khi chng ti ng thc vo bao sn kho, ch Giamilia cm ly ci bao ti c
hi y, dm mt chn ln ming bao v x nh rot mt ci.
- y, gi ch ci ca n ny! - ch qung ci bao ti xung chn ch cn thc, khin ch
ta sng st. - V ni vi i trng l ln sau ng c nht nhng ci bao nh th cho
ngi ta!
- nhng ch lm sao th? C chuyn g vy?
- Chng sao c.<O:P</O:P
Sut ngy hm sau, aniyar khng h t ra gin di, anh vn thng nhin v lm l, duy
ch tp tnh hn mi khi, nht l khi vc ti thc. Hn l sau ci vic hm qua, vt thng
anh li ty ln d di. iu lun lun nhc cho chng ti nh rng chng ti c li vi
anh. Gi nh anh ci hoc ni a th tnh th s du i, mi bt ha gia chng ti s
nha dn.
Giamilia cng lm ra v nh khng c chuyn g khc thng. Bn tnh kiu hnh, ch vn
ci, nhng ti thy sut ngy ch bt rt trong lng.
Ln y, khi chng ti ri ga v th tri ti. Xe aniyar i trc. m p huyn o. Ai
m khng bit nhng m thng Tm, sao trn tri xa xm mun trng m li nh rt
gn, rc r l thng! Tng ngi r mn mt. y ka, mt ngi nh vin sng gi, lp
lnh nhng tia sng lnh but, t trn by tri ti thm nhn xung tri t, y v ngc
nhin th ngy. Xe chng ti i trong khe ni, v ti ngm nhn ngi sao mi khng dt.
Nga trn ng v thch th phi nc kiu, si ro ro di bnh xe. Gi t tho nguyn
a li mi phn dng dng ca ngi cu ang n hoa ln vi hng thm thoang thong
ca la m chn ang ngui i, tt c nhng ci ha vi mi hc n v mi dy thng
xe m m hi nga lm cho u c ti hi chong vng.
Mt bn ng, trn u chng ti l lng nhng vch rp bng nhng bi tm xun,
um tm, cn bn kia ng, xa xa v pha di, gia nhng bi liu v nhng cy dng nh

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 20 9/16/2002
________________________________________________________________________
mc hoang di, con sng Kukuru khng h bit ngng ngh x sng m m. Thnh
thong, ni no pha sau, c ting m m xuyn sut khng gian: y l nhng on tu
bng qua cu v mi lc mt ri xa, cun theo hi lu ting g u u ca bnh xe.
Ngi trn xe lc tri mt m, mt nhn lng nga nhp nh, tai lng nghe m thng
Tm, th ht hng m thm thm, thc thc v bit bao! Xe ch Giamilia i trcc. Ch
th lng giy cng , mt nhn hai bn v khe kh ct ting ht. Ti hiu ch: s im lng
ca chng ti gy cho ch cm gic nng n. Vo mt m nh m nay, ngi ta tkhng
th im lng, ci m nh m nay khin ngi ta t dng mun ca ht!
V ch ct ting ht. Ch ht c l cn l v ch mun lm cch no cho quan h ca chng
ti vi aniyar tr li hn nhin nh trc kia, ch mun xua tan ci cm gic ch c li
vi aniyar. Ting ht ca ch m vang, si ni, ch ht nhng bi ngn vn lu truyn
trong bn, i loi nh: " Em vy chic khn hng nhn nh anh yu" hay "Ngi yu ti
trn no ng xa xm mun dm". Ch bit v khi bi ca nh th, v ch ht bng
ging cht phc, chn tnh, nghe tht d a. nhng t nhin ch ngng bt v gi to bo
aniyar:
- Ny, anh aniyar, anh ht mt bi g i ch! Anh c phi l gighit hay khng y?
- Ch c ht i, Giamilia, c ht i! - aniyar ghm nga li, lng tng p, - Ti vn
ngh ch ht y, dng c hai tai lng nghe y.
- Th anh tng chng ti khng c tai chc? R chn, khng mun ht th thi vy! - v
ch Giamilia li ct ting ht.
No ai bit v sao ch li bo aniyar ht! C l y ch l chuyn bnh thng thi, m
cng c th l ch mun bt chuyn vi anh chng? Thc ra, ch mun ni chuyn vi
aniyar th ng hn, bi v lt sau ch li ln ting gi:
- Ny anh aniyar i, anh tng yu bao gi cha? - v ch ph ln ci.
aniyar khng tr li g ht. Giamilia cng nn thinh.
"Li i bo ci anh chng y ht kia ch, r kho m !"- ti ci ma.
Ti ch con sui nh ct ngang ng ci, nga nn v lp cp trn nhng phin m -
t, ng nh bc, i chm li. Khi chng ti qua ch sui cn, aniyar qut roi thc nga
v bt cht ct ting ht, ging anh ng ngng, git ny ln nhng ch xe qua g:
i nhng gii ni xanh
n mnh sau tuyt trng
i i mnh t cha ng!
Ht n y, t nhin anh ngp ngng, hng hng ho, nhng ri li hht tip hai cu sau
bng mt ging su lng pht ra t lng ngc, tuy thc ra c hi khn khn:
i nhng gii ni xanh
n mnh sau tuyt trng
Tm ni mm nui dng i ta.
Ri anh li nghn li, nh s hi iu g, v im bt.
Ti hnh dung r mn mt anh ang bi ri nh th no. nhng ngay trong ting ht rt
r, t on y vn c ci g cm ng l thng. Hn l anh c ging ht hay, nhng thc
khng th tin c rng ngi c ging ht nh th li l aniyar.
- L tht y! - ti but ming ni.
Cn ch Giamilia thm ch ku ln:
- Sao trc y anh giu mnh th nh! No, ht i, ht tht hay vo!
Pha trc hin ra mt khong sng: y l ch ra khi hm ni i vo thung lng. T ni
y mt ln gi nh thi ti. aniyar li ct ting ht. Lc u anh cng ht rt r, ngp

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 21 9/16/2002
________________________________________________________________________
ngng, nhng ri ging anh mnh dn ln, m vang khp hm ni, di ting trn cc vch
pha xa.
iu lm ti ngc nhin nht l bn thn iu ht mi thit tha, nng chy lm sao. Ti
khng bit gi n l g, m ngay n gi ti cng khng bit, hay ni cho ng hn l
khng th din gii cho rch ri c: phi chng y ch l ging ht hay cn l mt ci
g quan trng hn ny sinh t chnh tm hn con ngi , mt ci g c th khin ngi
khc cng xc ng nh th, c th khi dy nhng ngh thm kn nht.
c g ti c th lm hin li, d ch l t nhiu, ting ht ca aniyar! Ting ht ca anh
hu nh khng c li, n phi m tm hn rng ln ca con ngi khng cn li. trc
kia cng nh sau ny, cha bao gi ti c nghe ting ht no nh vy: n khng ging
ln iu Kirghizia, cng khng ging ln iu Cadakh m dung hp c hai. Nhc iu
ca aniyar thm ht nhng ln iu hay nht ca hai dn tc anh em v ha thnh mt
bi ca duy nht, c mt khng hai. y l bi ca ca ni i v tho nguyn, khi th ngn
vang vt ln nh nhng ngn ni Kirghizia, khi th tri rng bao la nh tho nguyn
Cadcxtan.
Nghe anh ht, ti ngc nhin: "Th ra anh chng aniyar ny l nh thh y! Ai m ng
c!"
Chng ri i trong tho nguyn, trn con ng mn nhn t mm v by gi ting
ht ca aniyar thc l mnh mang, ln iu lun lun i mi, ni tip nhau uyn
chuyn l thng. Con ngi y m c tm hn phong ph nh th ? C chuyn g xy
n vi anh vy? dng nh by lu nay, anh vn ch ch i ngy ny, gi ny ca
mnh!
V t nhin, ti bng hiu nhng ci l i ca anh khin mi ngi bn khon v
ch nho: tnh m mng, a l loi, tnh lm l. By gi ti hiu ti sao anh thng ngi
sut bui chiu trn cn canh gc v ti sao anh thng ng m mt mnh bn sng, ti
sao anh lng nghe nhng m thanh ngi khc khng nghe thy c v ti sao i khi
mt anh bng chy rc ln, i lng my thng ngy vn c v e d bng cchh ngc
ln. y l mt con ngi yu say m. Anh ang yu say m, ti cm thy th, khng
phi ch l yu m mt ngi khc; y l mt th tnh yu khc, ht sc ln lao: yu
cuc sng, yu ci t ny. ng, anh p tnh yu trong lng, trong iu nhc ca
mnh, n l l sng ca anh. ngi i no mang trong mnh mt tm hn t lnh khng th
ht nh vy c, d c ging hay n u.
Khi hi m cui cng ca ting ht dng nh tt hn, cm hng xn xang mi m
ca bi ca nh nh thcc tho nguyn ang thiu thiu ng. Tho nguyn cm kch nghe
ting ngi ht, sung sng c v v trong iu ht thn quen. La m chn bing bic
ang ch thu hoch rp rn nh ln nc mnh mang, v nhng vt nh sng lc sp rng
ng lt trn cnh ng. m liu gi ng o cnh nh xay rung l xo xc, my
ng la ca cc khu tri ng bn kia sng tn li, mt bng ngi ci nga m ru
bn b sng nhm hng bn lng, lc th bin mt trong nhng khu vn, lc th li xut
hin. Gi t pha y thi ti dn hng to chn, hng mt ngt ca ng ang tr hoa
thm thm nh mi sa ti mi bt v mi nng m ca kigic ang kh.
aniyar m mi ht. m thng Tm m ui nn th nghe anh ht. C n my con
nga cng chuyn sang i bc mt t lu, nh s lm tan bin mt pht giy huyn
diu ny.
t nhin, ln n mt m thanh cao nht, vang vng nht, aniyar bng ngng bt,
khng ht na v h ln mt ting, qut nga phi nc i. Ti c tng l ch Giamilia s

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 22 9/16/2002
________________________________________________________________________
gic nga ui theo anh v ti cng sn sng cho nga phi, nhng ch khng nhc nhch.
Trcs ch ngi ng u v mt bn vai, gi ch vn ngi nh th, dng nh vn lng
nghhe nhng m thanh cha tn lnh cn ang bay ln trn khng. aniyar i xa, v
cho n lc v ti bn, hai ch em chng ti khng tht ln mt li no. V chng, cn g
phi ni kia ch? Li ni khng phi bao gi cng bc l c ht ni lng ta...
T hm y tr i, trong i sng ca chng ti hnh nh c ci g i khc. By gi
ti lun lun mong ch mt iu g tt lnh, ng thm c. T sng, chng ti ng thc
vo bao sn kho, ch ra ga, v chng ti nng lng cho xe i tht mau khi tr v
c nghe aniyar ht. Ting ht ca anh thm vo hn ti, theo ti tng bc: sng sng
ti cng n chy qua bi c linh lng m sng n ch ct nga, mt tri ti ci nh
ln sau dy ni n cho ti. Ti nghe thy ging ht y c trong ting ro ro m du ca
trn ma la mch vng ng m cc c gi qut thc tung ra trc gi, c trong nhp bay
uyn chuyn ca con diu hu n c ln vng trn khng trung cao vt gia tho
nguyn. Nhn bt c ci g ti cng nghe thy ting ht y, cng mng tng n iu
nhc ca aniyar.
Bui chiu, khi xe chng ti qua hm ni, ln no ti cng tng chng nh ti lc vo
mt th gii khc. Ti lim dim mt nghe aniyar ht v trc mt ti hin ln nhng
cnh tng thn quen l lng t thu u th: c lc l nhng m my lang thang ma
xun du hin, mu khi bing bic bng bnh lt ri tm cao su bay, pha trn nhng
nh lu; c lc l nhng n nga h vang, nn v rm rp trn mt t di ting m
vang, phi nh bay ra bi chn ma he, v nhng con nga non bm cha xn, mt rc ln
ngn la en man di, va kiu hnh phng i va nh in nh di chy qun xung
quanh m; khi th l nhng by cu nh ln phn thch bnh thn ta xung cc sn sc;
khi th l mt thhc nc t vch xung si ln tng m bt trng la; khi th l
cnh tho nguyn bn kia sng, vng mt tri nh nhng ln xung sau bi cy, v xa xa,
mt ngi ci nga n c lng thng ng chn tri bc la, dng nh i theo
vng dng, ch cn cch n mt tm tay, ri cng chm nt trong m cy bi v trong
bng ti.
Bn kia sng, tho nguyn Cadakh rng bao la x dt ni non ca chng ti v hai bn,
tri ra oai nghim v hoang vng...
Nhng vo ma h ng ghi nh y, khi chin tranh p n, nhng m la bng chy
trn tho nguyn, hng on nga chin dm ngp tho nguyn trong m bi m mt
nng rc, nhng ngi a tin phng nga v khp cc ng. Ti cn nh, t b bn kia,
mt ngi i Cadakh ci nga phi nc i, go ln bng ci ging hu ca ngi chn
cu:
- Hy ln nga, hi dn chng Kirghizia: k th ti! - ri ngi tip tc lao i trong
cn lc bi v trong lp sng hi nng bc ln m mt nh sng m.
Tho nguyn thi thc ton dn vng dy, v nhng trung on k binh u tin ca
chng ti t trn ni ko xung, bng qua cc thung lng trong ting m m d tn v
trnh trng. Hng nghn i bn p va chm long xong, hng nghn chng gighit a
mt nhn khp tho nguyn: pha trc l nhng l c dng cao bay php phi, pha
sau, bn kia m bi bc ln di v nga, ting khc trang nghim y au xt ca
nhng ngi v v b m di xung mt t: "Cu cho tho nguyn tr gip cc anh, cu
xin anh linh trng s Manax ca chng ta ph h cho cc anh!"
u nhn dn lm vo cnh chin tranh, y cn li nhng con ng chua xt...
V ton b th gii nhng v p trn gian ny cng nhng ni lo u khc khoi ny,

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 23 9/16/2002
________________________________________________________________________
aniyar phi m ra trc mt ti trong bi ca ca anh. Anh hc c u? Ai
dy cho anh nhng cu ca ? Ti hiu rng tnh yu qu hng nh th ch c th c
mt ngi nhiu nm rng mong nh qu nh, au kh v tnh yu qu hng. Nghe
anh ht, ti nhn thhy chnh anh cn l mt ch b nh tui lang thang trn cc no
ng tho nguyn. C l chnh khi y, tmhn anh thai nghn ra nhng bi ca qu
hng chahwng? hay c l nhng bi ca y ra i khi anh bng qua nhng dm ng
khi la ca chin tranh?
Nghhe aniyar, ti mun s xung t m gh ly n nh a con m hn m, ch v mt
l ci t c th lm cho con ngi yu n n th. Khi y ln u tin ti thy trong
ti bng thc dy mt ci g mi m m ti khng bit gi l g, nhng l mt ci g
khng th cng li ni, l nhu cu bc l tm tnh. Phi, bc l, khn gphi ch l chnh
mnh nhn thy v cm nhn th gii, m cn phi lm cho ngi khc nhn thy ci mnh
nhn, truyn cho h nhng ngh v cm gic ca mnh, k vi mi ngi v v p ca
t nc, nh aniyar lm vi tnh cm thm thit nng hu. Ti lng ngi i, bt
gic cm thy s hi v vui sng trc ci g cha tng bit. nhng hi y ti vn cha hiu
rng ti cn cm ly bt v.
Ti thch v t b. Ti thng v li nhng bc tranh nh trong sch gio khoa, v bn b
vn bo ti v "ging ht". trng cc thy cng khen ti mi khi ti a tranh ca ti ln
bo tng. nhng ri chin tranh xy n, cc anh ti i b i, ti b hc vddi lm
nng trang cng nh tt c cc bn cng la tui. Ti qun c bt mu cng bt v v
khng h ngh rng ri y s c lc ti li nh n nhng th y. nhng ting ht ca
aniyar lm tm hn ti xao xuyn. Ti nh sng trong chim bao, ti nhn th gii
bng con mt ngc nhin nh th ci g cng mi thy ln u.
Cn ch Giamilia t nhin thay i mi l lm sao! dng nh ch cha bao gi l c gi
hay ci, hot bt, hay tru chc. Ni bun ti sng ca ma xun vng vn trn imt
thn th kia. Dc ng, ch lun lun mi m ngh ngi iu g. N ci m mng, khc
khoi phng pht trn mi ch, ch thm lng vui sng chuyn g khng r, iu ch
ring mnh ch bit. i khi, vc ti ln vai, ch c ng ngy ra, rt r n kh hiu,
dng nh trc mt ch l mt thc nc cun cun v ch khng bit c nn i tip hay
khng. Ch trnh mt aniyar, khng nhn vo mt anh.
C ln, sn p, Giamilia ni vi aniyar, ging c lm ra v bc bi nhng vn yu
ui:
- Ny, ci chic o va-ri ra i. a ti git cho.
Ri, git xong chic o sng, ch tri ra phi v ngi cnh y, ly tay vut tm o hi
lu cho phng, cn thn tng li tng t, soi i vao o mn ra nng, lc u, ri li bt
u vut tm o, lng l bun ru.
Sut trong thi gian y, ch c mt ln ch Giamilia ci vang, ting ci d li cun ca
ch, v mt ch li ngi sng nh trc. Mt m ng n o tt vo sn p, y l
nhng thiu ph, nhng c gi v nhng chng gighit phc vin va cnh ng linh
lng v.
- Ny, cc c , khng phi ch cc c mi c quyn n bnh m tiu mch u nh, em
ra tht chng anh i, khng th chng anh qung cc c xung sng by gi!- Cc chng
gighit va gi chng nng ln da.
- ng c hng gi chng nng ra da chng ti! Bn gi vi nhau th chng ti s c
mn ngon tht i ngay, cn cc anh th xin t kim ly m n! - Giamilia lanh lnh p
li.

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 24 9/16/2002
________________________________________________________________________
- A, th thfi cho tt c cc xung thm thy cung!
Th l cc c gi v cc chng trai x vo tm ly nhau. H la ht, ku r, ci a x
y nhau xung nc.
- Tm ly, li i! - Giamilia ci to hn ht thy nhanh nhn v kho lo ln trnh nhng
ngi xn n bt mnh.
Nhng l mt iu l cc chng gighit dng nh ch thy c mt mnh ch Giamilia. Anh
no cng c tm cho bng c ch m gh ly. Ri ba chng trai cng v c ch v
khing ra b sng.
- Hn i, khng th cho m xung sng!
- No, lng ly i!
Giamilia kho lo thot c, ch nga mt ci to, va ci va gi cc bn gi n
cu. nhng cc c bn cng ang nho nho chy trn trn b sng, va chy va lm
nhng chic khn chong ri xung nc. Giamilia bay xung sng gia ting ci r ca
cc chng gighit. Ch lp ngp b ln, tc t m, xa tung, nhng li cng p hn trc.
Chic o di vi hoa t dnh st vo ngi , lm ln ln b i trn trnh khe mnh, i
v gi t rn chc, cn ch chng g ht, vn ci nghing ng, v nc chy rng
rng vui v trn khun mt bng bng ca ch.
- Hn i! - cc chng gighit ni p.
Giamilia hn h, nhng ri li bay xung nc v li ci, ht u ht nhng m tc t
dnh nng ra pha sau.
Mi ngi trn sn p u ci vui trc tr tinh nghch ca lp tr. Cc c gi qut
thc cng bun xng xung, lau nhng git nc mt a ra, nhng np rn trn khun mt
nu sm ca cc c ngi ln nim vui sng khin cc c tr hn li trong giy lt. Cn
ti cng ci tht lng, ln ny ti qun bng mt bn phn ca mnh l phi st sng bo
v ch Giamilia khng cho cc chng gighit chng gho.
Ch ring aniyar l khng ci. Tnh c ti nhn thy anh v ti im bt. Anh ng mt
mnh cui sn, hai chn choi ra. Ti c cm gic nh anh sp lao vt ti, ging git ch
Giamilia khi tay cc chng gighit. Anh nhn ch khng dt, ci nhn bun ru, m ui,
trong nim vui ln vi ni au n. ng, c hnh phc cng nh ni au kh ca anh
u do sc p ca ch Giamilia m ra. Khi cc chng gighit m gh ly ch, bt ch hn
tng anh mt th aniyar ci u xung, dng bnh chc b i, nhng anh vn khng i.
Lc , ch Giamilia cng nhn thy anh. Lp tc ch khng ci na v ci gm mt
xung.
- Thi, n th ri! - t nhin, ch y pht nhng chng gighit cht nh ra.
C anh chng li toan m ly ch.
- Thi i ch! - ch x anh chng ra, ngng u ln a mt nhn v pha aniyar mt
thong ci nhn ngng ngng nh bit li, ri ch chy vo bi cy vt nc cho kh o.
Ti vn cha hiu r quan h gia hai ngi , v th tht l ti khng dm ngh n
chuyn y. nhng khng hiu sao ti y ny trong lng khi thy ch Giamilia bun ru v
by gi chnh ch li trnh mt aniyar. Chng th ch c vui ci v tru chc aniyar
nh trc cn hn. nhng m m, khi chng ti tr v bn v nghe ting ht ca
aniyar, ti li cm thy vui mng cho hai ngi , nim vui khng th ni r duyn c v
sao.
Lc i trong hm ni, ch Giamilia ngi xe, nhng ra n tho nguyn th ch xung i
b. Ti cng xung i b, i b nghe ht th v hn. Thot u chng ti ngi no i
cnh xe ngi y, nhng dn d chng ti i li gn xe aniyar lc no khng bit. Mt

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 25 9/16/2002
________________________________________________________________________
sc mnh b n no khng r li cun chng ti n vi anh, chng ti mun nhn cho r
v mt v nh mt anh trong bng ti. ngi ang ht l anh y chng, anh chng
aniyar a l loi, lc no cng cu quu y!
Ln no ti cng thy Giamilia bng hong xc ng, t t cha tay ra cho anh, nhng
anh khng nhn thy, mt anh nhn tn u u trn cao, ni xa xm, gy ta vo lng
bn tay, ngi lc l, cn tay Giamilia mm nhn ri thng xung thnh xe. Th l ch git
mnh, rt pht tay li v dng bc. Ch ng gia ng, r, ng ngc, nhn theo anh hi
lu, ri li i tip.
i khi ti c cm gic rng ti vi ch Giamilia cng chung mt ni khc khoi kh
hiu. C l tnh cm y nng nu trong tm hn chng ti t lu v by gi n
ngy n bc l ra chng?
Lc lm vic, ch Giamilia vn cn hng say mi mit, nhng nhng pht ngh him hoi,
khi chng ti dng li sn p, ch ng ngi khng yn. Ch i v vn n ch nhng
ngi qut thc, t nguyn gip h mt tay xc my xng thc, ht cao v mnh, tung ra
trc gi, ri t nhin ch b chic xng xung, i n ch my ng rm. y ch
chn mt ch mt ngi ngh, v dng nh s cnh c n, ch gi ti:
- Li y, kichin bala, li y ngi vi ch!
Ti vn mong ch ch ni vi ti iu g qua trng, gii thch cho ti r ci g lm xo
ng tm hn ch. nhng ch khng ni g c. Ch lng l t u ti ln gi ch, mt nhn
tn u u, ch xoa ngc mi tc r tre ca ti v nhng ngn tay nng hi run run ca
ch du dng ve vut mt ti. Ti ngc mt ln ngm nhn khun mt xao xuyn bn
chn, v tng chng nh nhn thy chnh mnh. Ch cng ang b dy v bi mt ni
nim chi , mt ci g ang tch t v chn mng trong tm hn ch, i mt li thot.
Ch s ci . Ch kh tm, va mun li va khng mun th tht vi lng rng ch
yu say m, cng nh ti va mun li va khng mun ch yu aniyar. Bi v d sao
ch cng l con du ca b m ti, l v ca anh ti!
Nhng nhng ngh nh vy ch len vo c ti trong giy lt. Ti xua ui n i ngay.
i vi ti lc y, khng g vui th hn l c nhn thy i mi d rung cm h m
mt cch ngy th ca ch, c nhn thy i mt m l ca ch. Ch xinh p bit bao,
gng mt ch nh ln nim cm hng v say m trong sng bit bao! Hi y ti nhn
thy tt c nhng ci nhng khng hiu ht. Ngay by gi ti cng thng t hi: c
l tnh yu l mt cm hng cng h cm hng ca ha s hay ca nh th chng? Nhn ch
Giamilia, ti mun chy ra tho nguyn, ht vang ln hi t xem ti phi lm g, lm
cch no ch ng c ni xao xuyn kh hiu y, nim vui sng kh hiu y. Ri mt
hm, hnh nh ti tm ra cu tr li.
Nh mi ln, chng ti nh xe t ga v. m xung, sao chi cht tng m trn tri,
tho nguyn thiu thiu ng, ch c ting ht ca aniyar ph tan s yn tnh, ngn vang v
tt lng dn trong bng ti xa xm mn mng. Ti v ch Giamilia i b theo sau anh.
Nhng ln ny c chuyn g xy n vi aniyar vy? iu ht ca anh cha chan mt ni
bnf m du, thm tha, mt cm gic c n n ni ngi nghe nghn ngo thng cm
mun a nc mt.
Ch Giamilia bc i, u ci thp tay bm cht ly thnh xe. Khi ting ht ca aniyar li
vt cao, ch ngng u ln, nhy ln xe ngi cnh aniyar. Ch ngi nh ha , tay
khoanh trc ngc. Ti i bn cnh, hi vt ln trc mt cht v lic nhn hai ngi .
aniyar vn ht, dng nh khng thy ch Giamilia ngi cnh mnh. Ti thy hai
tay ch Giamilia thn thw bung xung, v ch p st vo aniyar, ng nh u ln vai

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 26 9/16/2002
________________________________________________________________________
anh. Ch mt thong, nh s i nhp phng ca con nga b qut roi, ging anh git ny
ln v li vang di vi sc mnh mi. Anh ht v tnh yu!.
Ti bng hong sng st. Tho nguyn nh tng bng n hoa, rung rinh, y li bng ti,
v trong tho nguyn mnh mng y ti thy cp tnh nhn say m. Hai ngi khng
n ti, dng nh khng c ti y. Ti va i va nhn h: h qun ht mi s i,
cng nhau lc l theo iu ht. V ti khng nhn ra h. Vn ch l aniyar y vi tm o
lnh c sn khng ci khuy, nhng mt anh hnh nh chy rc trong bng ti. y vn
l ch Giamilia ca ti ngi p st vo aniyar, nhng sao m trm lng v bn ln, hai
hng mi long lanh git l. y l nhng con ngi mi, v cng hnh phc. chng
phi l hnh phc sao Tt c iu nhc y cm hng y, aniyar hon ton dng tng
ch, anh ht l v ch, anh ht v ch.
Lng ti li xn xang mt ni nim kh hiu vn n vi ti mi khi aniyar ht. Bng
nhin ti hiu r ti mun g. Ti mun v hai ngi .
Ti s hi chnh nhng ngh ca ti. nhng nim mong mun mnh hn ni s. Ti s
v hai ngi ng nh th, hai con ngi hnh phc. Phi, v h ng nh lc ny!
nhng liu ti c lm ni khng? Ti cm thy nghn th v x hi v vui sng. Ti bc
i trong trng thi m man ngy ngt du ngt. Ti cng cm thy trn tr hnh phc, bi
v ti vn cha bit c mun to bo y ri y s gy cho ti bao nhiu kh khn. Ti t
nh lng: cn bit nhn ci th gian nh aniyar nhn thy n, ti s dng mu k li bi
ca ca aniyar, trong bc v ca ti s c ni i, tho nguyn, ngi , cy c, my tri
v sng nc. Thm ch lc y ti ngh: "Nhng ta s ly mu u? Nh trng khng cho
mu v u: chnh trng cng ang cn!" dng nh mi chuyn chung quy li ch ty
thuc vo mu v thi.
Ting ht ca aniyar t nhin ngng bt. y l v ch Giamilia bng bt m gh ly
anh, nhng ri ch bung ra ngay, lng ngi i giy lt, nhoai ngi nhy xung xe.
aniyar lng l gh dy cng , my con nga dng li. Ch Giamilia ng trn ng,
quay lng v pha anh, t nhin ch ngng phht u ln, hi xoay mt li pha anh, v
c cm nc mt, tht ln:
- ka, anh nhn g m nhn gm th? - ch im lng mt lt, ri nghim ging ni thm. -
ng nhn ti nh th, cho xe i i! - V ch i v xe ca mnh. - Cn ch na, sao ch
c trn mt ra nhn nh vy? - Ch quc c ti. - Ngi xung, cm ly dy cng i! Ti
tht n kh vi vc ngi !
"Sao bng dng ch y li th nh?" - ti bn khon, gic nga i. nhng k cng d on
ra thi: ch ang lm vo cnh kh x, bi v ch c chng, ang nm iu tr mt
qun y vin ti Xaratp. nhng ti tuyt nhin chng mun ngh ngi g ht. Ti gin ch
v gin chnh mnh, v c l ti s on ght ch Giamilia nu ti bit rng aniyar s thi
khng ht na, ti s khng bao gi cn c nghe ging ht ca anh.
Ti mt cht ngi , ton thn ri r, v ch mun mau mau v n nh nm ln ra
rm. My con nga i nc kiu, lng nhp nh trong bng ti, xe xc khng th chu ni,
dy cng c tut khi tay.
V n sn p, ti tho qung my chic vng c nga, nm xung gm xe, l c n
rm v nm vt xung. Ln ny aniyar a nga ra bi cho n c.
Nhng sng ra, khi thc gic, ti cm thy vui sng trong lng. Ti s v Giamilia v
aniyar! Ti lim dim mt, hnh dung r mn mt aniyar v Giamilia ng nh trong
bc v sp ti ca ti. dng nh ch vic cm ly bt, thuc mu v v l xong ngay.
Ti chy ra sng, tm ra ri chy li ch th my con nga. C linh lng t m lnh

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 27 9/16/2002
________________________________________________________________________
lnh qut tanh tch vo i chn trn, m au ni vo hai bn chn nt n, nhng ti vn
cm thy thchh th. Ti va chy va quan st mi din bin xung quanh. Mt tri vn
mnh nhln sau dy ni, cy hng dng mc hoang trn b kenh vn v pha mt tri.
m cc th xa u trng hau hu xm xt vy ly n, nhng n khng chu thua: n th
ra nhng chic li vng, n ly nhng tia nng ban mai, cho bi qu nang cht cng
ht ung no nh sng. Kia l li qua mng, mt t nt nh v xe c qua li nhiu nc r
qua nhng vt bnh xe.
Kia l m my bc h thm thm mc cao ngang tm tht lng, nom nh mt hn o
nh mu tm nht. Ti chy trn mnh t qu hng, trn u ti chim n thi nhau lao vun
vt. Chao i, nu ti c mu v th tuyt qu, ti s v c vng mt tri bui sng ny, c
dy ni xanh im nhng vt trng kia, c cnh ng c linh lng long lanh sng sm
ny, c cy hng dng mc hoang bn b knh kia!
Khi ti tr li sn p, nim hn hoan rng r trong lng ti tt ngm. Ti thy ch
Giamilia cau c, gy rc i. Chc m qua ch khng ng: hai mt ch thm qung. Ch
khng mm ci vi ti v khng hi han g c. nhng khi bc i trng rzmt n,
ch ti gp bc v khng cho hi g ht, ni lun:
- Xe ca ng, ng ly li i! ng mun iu ti i lm u cng c, nhng nh xe
ra ga th ti khng i na u!
- Ka sao th, Giamilia, con rui no n t chu y? - rzmt ngc nhin, hi bng
ging hin hu.
- Rui bu di ui b y! ng c m ct vn ti! Ti bo l ti khng mun nh xe
ra ga na, c th thi!
N ci bin mt trn gng mt rzmt.
- Mun hay khng th c c phi ch thc ra ga! - ng ng chic nng xung t. - Nu
c a no chng gho chu th c bo bc, bc s qut chic nng vo c n cho k n
gy nng th thi! Khng th dng c gi chng: y l c ch bnh m cho b i, trong
c c chng c! - Ni ri bc quay ngot i, tp tnh chng nng b i.
Ch Giamilia bi ri, bng mt, a mt nhn v pha aniyar v kh th di. aniyar
ng cch y mt qung, quay lng v pha ch, git mnh si dy da vng c nga, xit
cho cht li. Anh nghe thy ht nhng g hai ngi ni vi nhau. Ch Giamilia cn ng
y mt lt, tay ve vy chic roi, ri ch phy tay mt cch tht vng v tr v xe briska
ca mnh.
Hm y chng ti ra v sm hn thng l. Sut dc ng aniyar c gic nga i tht
mau. Ch Giamilia th r v lng l. Cn ti, ti khng sao tin c trc mt ti li l
tho nguyn chy en thui. Mi hm qua cn khc hn. C nh th ti va c nghe k
cu chuyn c tch, v bc tranh hnh phc lm xao ng tm tr ti vn cn ln vn
trong u c. Dng nh ti chp c mt mu chi li nht ca cuc sng. Ti hnh
dung r tng nt t m, ch ring iu cng lm ti bi hi. Ti khng sao yn lng
c, mi cho n khi nh cp c mt t giy trng du cp ca ch cn thc ti mi
bnh tm li. Ti chy ra sau ng rm, tim p thnh thch, k t giy ln tm bn xc
bng g bo nhn nh th c ca my ngi qut thc dc ng.
- Cu xin thnh Ala ban phc lnh! - ti lm bm nh hi xa ln u tin cha ti t ti
ln mnh nga, v ti chm u bt ch xung giy. y l nhng nt v u tin, cn
vng v. Nhng khi nhng ng nt phc ha hnh nh aniyar vch ra trn giy, ti
qun ht mi th trn i! Ti mng tng thy cnh tho nguyn thng Tm m
y hin hin trn giy, ti tng nh nghe thy ting ht ca aniyar v nhn thy chnh

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 28 9/16/2002
________________________________________________________________________
anh, u nga ra sau, ngc phanh trn, v ti nhn thy ch Giamilia np u vo vai anh.
y l bc ha u tin ti v theo mnh: ny l chic xe briska ca c hai ngi , dy
cng b thng xung tm chn pha trc, lng my con nga nhp nh trong bng ti,
xa hn na l tho nguyn, nhng ngi sao xa xm.
Ti v say sa n ni khng g n xung quanh, mi ti lc c ting ai gi trn u
ti mi sc tnh.
- Ch lm sao th, ic ri ?
Ha ra l ch Giamilia. Ti lung cung, mt v khng kp giu bc v.
- Xe cht xong hng t lu, chng ti gi ch sut mt gi m chng thy u! Ch
lm g y?... Ci g th ny? - ch hi v cm ly t giy. - H! - Ch nhn vai ra chiu
bc tc.
Ti ch mun chui tt xung di t. Ch Giamilia nhn bc v mi khng dt, ri ch ng-
c i mt bun ru, long t ln nhn ti v k ni:
- Cho ch ci ny nh, kichin bala... Ch s ct k lm k nim... - on ch gp t giy
lm hai, nht vo khoang ngc o.
Xe chng ti ra n ng ci m ti vn cha bnh tm li c. Mi vic din ra nh
trong gic chim bao. Ti khng th tin rng ti v c mt hnh nh ging nh
nhng g ti nhn thy. nhng u trong y lng ti dyln mt nim hoan h
th ngy, thm ch l t ho, v nhng m c mi lc mt to bo hm, mi lc mt
quyn r hn, khin ti chong vng u c. Ti cn mun v v vn bc tranh khc na,
nhng khng phi bng bt ch, m bng thuc mu kia. Ti khng rng xe chng
ti chy rt nhanh. y l v aniyar ra sc gic nga. Giamilia khng chu thua km.
Ch nhn y, i lc mm ci ci g khng r, n ci cm ng v thn thng nh
bit mnh c li. Ti cng mm ci: th l ch khng cn gin ti v aniyar na, v nu
ch ni th hm nay anh s ht...
Ln ny chng ti n ga sm hn mi bn nhiu, nhng nga th m m hi trng nh
bt x phng. Xe cha dng hn, aniyar bt u xc bao ti ln vai. Anh vi v nh
vy lm g, c iu g mi l n vi anh, thc kh m hiu c. Khi nhng on xe
la m m phng qua, anh dng li, nhn theo hi lu bng con mt m chiu. Giamilia
cng di theo hng mt, nh c on xem anh ang ngh ngi g.
- Anh li y h ti vi, c mt ming st mng nga gn nh sp long, gip ti dt hn
n ra, - ch gi aniyar.
Khi aniyar kp mng nga gia hai u gi, dt hn c ming st ra ri ng thng
dy, Giamilia nhn thng vo mt anh, ni kh:
- Sao anh li th nh, chng l anh khng hiu ? ... Trn i ny phi chng ch c mnh
ti?
aniyar lng lng nhn i ni khc.
- Anh tng ti th d x ? - Giamilia th di.
i lng my aniyar xch ln nh i cnh xe ra, anh nhn ch, ci nhn yu ng v
bun ru, ni vi ch cu g, nhng ni nh qu ti khng nghe r. Ri anh ro bc v xe
ca mnh, thm ch c v hi lng, khng r duyn c v sao. Anh va i va vut ve
ming st. Ti nhn anh v bn khon: cu ni cha ch Giamilia c g ng cho anh hi
d nh th? C g ng hi lng hi d khi mt ngi th di nng n ni vi anh: "Anh
tng ti th d x ?...
Chng ti bc d thc xong xui v sp ra v th c mt thng binh vo sn, ngi
ny gy g, mc chic o khoc lnh nhu nt, vai eo ti hnh l. My pht trc va c

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 29 9/16/2002
________________________________________________________________________
chuyn xe la ga. ngi lnh nhn quanh qun ri ln ting hi:
- y c ngi no bn Kukuru khng?
- Ti Kukuru u! - ti va tr li va bt c ngh xem ngi ny l ai.
- Th ch l con nh ai y nh? - ngi lnh nh i n ch ti th cht nhn thy ch
Giamilia, anh mm ci ngc nhin, vui sng.
- Ka Krim, anh y ? - ch Giamilia reo ln.
- , c Giamilia! - anh lnh chy b ti, hai tay nm cht ly tay ch Giamilia.
Th ra y l mt ngi cng lng vi ch.
- Tht l may qu! C nh th bit trc ti mi tt vo y! - anh lnh ni, ging ho
hng. - Ch l ti va ch Xac v y, chng ti cng nm mt qun y vin m. n
tri, ch mt vi thng na anh y s v thi. Lc chia tay, ti bo anh y: vit th cho v
cu i, t s mang v cho... y, trao tn tay nh, nguyn ven, khng suy xuyn g. -
Krim a cho ch Giamilia l th gp hnh tam gic.
Ch Giamilia hp tp cm ly l th, mt ln ri ti nht i v d dt lic nhn aniyar.
Anh ng mt mnh cnh xe briska hay chn choi rng nh ln y sn p, i mt
tuyt vng nhn Giamilia.
Lp tc, ngi t bn pha x n, trong s c c nhng ngi quen v b con thn
thch ca anh lnh, ngi ta xm li hi han dn dp. Giamilia cha kp cm n anh mang
gip l th th chic xe ca aniyar m m phng qua, lng ln ra khi sn ga, nhy
chm chm trn cc g, tung bi m mt trn ng.
- G kia ha r ri chc! - ngi ta tht vi theo.
Anh lnh b li i u khng r, cn ti vi ch Giamilia vn ng gia sn nhn
nhng ct bi bc ln mi lc mt xa dn.
- Ch em ta i thi, gin, - ti ni.
- Ch c v i, mc ch! - ch p bng ging chua xt.<O:P</O:P
Th l ln u tin trong sut thi gian y, chng ti nh xe i ring r tng ngi . Kh
nng ngt ngt lm cho mi kh se cng au rt nh phi bng. t nt n, b thiu
t n nng trng trong ngy, gi y dng nh ngui i, nom nh ph mt lp
mui trng xm. Trong khung cnh m o mu mui trng y lung linh mt vng mt tri
hong hn chp chn, khng c hnh th r rt. Pha trn ng chn tri nht nha,
nhng m my bo mu da cam ang t li, gi kh o ti tng cn, kt thnh bt
trng xa trn mm nga, kh nhc lt ngc nhng c bm, ri vn vt chuyn ra xa, o
ln ti t nhng cm ngi trn cc ngn i.
"Tri sp ma chc?" - ti ngh.
Ti cm thy b v qu chng, lng ti trn ngp ni lo u khc khoi! Ti thng tay
qut my con nga lc no cng chc chuyn sang i bc mt. Nhng con chim bo gy
guc, cng di lo s chy i tm ch tr trong khe! L ngu bng kh ho ca hoang mc
b cun ln ng ci: vng chng ti khng c loi l ny, n b la t ni no bn vng
Cadakh y. Mt tri ln hn. Bn b khng mt bng ngi . Ch c tho nguyn
nhc l sau mt ngy nng gt.
Ti v n sn kho th tri ti. Vng lng, khng mt phy gi. Ti go to gi
aniyar.
- Hn ra sng ri, - ngi gc kho p. - i bc qu th ny, ngi ta b v nh ht ri.
Ngoi sn khng c gi, cng chng c vic g lm.
Ti la nga ra bi cho n c v nh tt ra sng. Ti bit ci ch aniyar a thch trn b
sng dc ng.

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 30 9/16/2002
________________________________________________________________________
Anh ngi khom lng, ci gc xung u gi, lng nghe ting nc sng ro m m di chn
b dc. Ti bng mun li gn, m ly anh v ni vi anh iu g tt p. nhng ni g
vi anh c? ti ng y mt lt, cch anh mt qung, ri quay tr li. Sau , ti nm
rt lu trn ng rm, nhn by tri y my en ang ti dn li v ngh ngi: "Ti sao
cuc sng kh hiu v phc tp n th nh?"
Ch Giamilia vn cha v. Ch i u bit tm th nh? Ti khng ng c, tuy mt l.
Nhng tia chp ngun le l ng xa, bn trn cc dy ni, gia lng nhng m my
en.
Lc aniyar v, ti vn cha ng. Anh i lang thang v vn trn sn, chc chc li nhn ra
ng. Ri anh gieo mnh xung m rm sau ng c, cnh ti. "By gi anh y s b i
ni khc, khng li bn na y! nhng anh y i u c? Mt thn mt mnh,
khng ca khng nh, ai cn n anh y?" V gia lc ang thim thip ng, ti m
mng nghe thy ting lc cc chm chp ca chic briska ang n gn. Hnh nh xe ca
ch Giamilia v...
Ti khng nh ti ng bao nhiu lu, ch bit bng nhin ngay st bn tai ti, c ting
chhn bc st sot trn rm, nh thh c mt cnh chim t t kh chm vo vai ti. Ti
m mt ra. y l ch Giamilia. Ch ngoi sng v, chic o di vt nc mt lnh.
Ch dng li, lo ngi nhn khp xung quanh, ri ngi xung cnh aniyar.
- Anh aniyar, em n, chnh em n vi anh, - ch ni khe kh.
Bn b yn lng, mt tia chp lng l trn xung pha di.
- Anh gin phi khng? Gin lm phi khng?
V li yn lng, ch c mt tng t l ri xung sng v mt ting "bm" m nh.
- Em c li g u? anh cng khng c li...
Xa xa, mt ting sm vang rn trn ni. nh chp di sng khun mt trng nghing ca
Giamilia. Ch nhn quanh v np st vo aniyar. aniyar t hai tay ln vai ch, v vai
ch run ln bn bt. Ch nm xung m rm, cnh anh.
Gi nng hng hc nh hi la t tho nguyn v, xoy lc, bc tung m rm ln,
thc vo tp lu lung lay ra sn kho, ri quay tt nh con c, nghing ng chy trn -
ng. Gia nhng m my li le ln nhng tia la xanh, ting sm lt rt v tan ra trn
u chng ti. Cnh tng y va gh rn va vui th: cn ging ti, cn ging cui
cng ca ma h.
- Anh li tng em s i anh ly anh ta ? - ch Giamilia th thm, ging thm thit. -
Khng u, khng i no! Anh ta cha bao gi yu em c. Ngay c cu thm hi em, anh
ta cng ch vit thm vo cui l th gi v nh. Em chng cn g con ngi y cng vi
th tnh yu mun mng ca anh ta, mc cho thin h mun ni g th ni! Anh yu qu
ca em, chng trai c n ca em, em s khng nhng anh cho ai c! Em yu anh t lu
ri. Ngay c khi cha bit anh, em yu anh v ch i anh, th ri anh ti, nh th
anh bit em vn ch i anh!
Nhng tia chp xanh lng nhng ni tip nhau phng xung sng, ch chn b d.
Nhng git ma gi but, ri chnh chch lot sot trn m rm.
- Giamiliam, Giamantai! - aniyar th thm gi ch bng nhng tn u ym nht ca ting
Kazaxtan v ting Kirghizia. - Quay li y, em, cho anh nhn vo mt em mt cht!
Cn ging bng ra.
Mnh d b dt khi lu vt v nh con chim b bn h qun qui v cnh. Ma trt xung
tng t o o nh hn mt t, b gi thi dt i pha di. Sm chuyn dn cho ngang
qua c bu tri, m m nh v st l mnh lit. Chp ngun la sng trn ni, chi li

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 31 9/16/2002
________________________________________________________________________
nh m ut kim hng rc chhy v ma xun. Gi gm go, lng ln di b dc.
Ma vn trt xung, ti nm vi mnh trong m rm v tay t ln ngc, cm thy tim
p thnh thch. Ti sung sng. Ti c cm gic nh ln u tin ti c ra ngoi nhn
ngm mt tri sau mt trn m. C ma cng nh nh chp u xi vo ti di lp rm,
nhng ti sung sng, ti mm ci ng thip i, khng hiu nhng m thanh lt n tai
ti l ting aniyar v Giamilia th thm vi nhau hay l ting ma ang ngt dn ri nh
trn rm.
By gi sp vo ma ma, ri chng bao lu na s l m thu. Khng kh thm m
mi ngi cu m t v mi rm t lc thu sang. nhng ci g ang ch i chng ti
trong ma thu? Chng r v sao, ti khng ngh ti chuyn y.
Ma thu nm , sau hai nm b hc, ti li n trng. Ht vui hc, ti thng ra ch
b dc ven sng, ngi cnh ci sn kho trc kia, by gi tr nn hoang vng. y
ti dng mu ca hc sinh v nhng bc phc ha u tin. Ngay vi trnh hiu
bit ca ti lc by gi, ti cng tha hiu khng phi ti v bc no cng thnh cng c.
"Mu kh gi! Gi m c loi mu v thc s th phi bit! - ti t nh, tuy ti chng hnh
dung c thuc mu thc s n nh th no.
Mi sau ny ti mi c nhn thy th mu v pha du thc s ng trong ng ch.
C mu hay khng l mt chuyn, nhng c l cc thy gio ti ni ung: v l vic cn
hc mi lm c. nhng lc y ti u dm m n chuyn hc tp. Hc vi hnh g:
lu nay chng c tin tc g v cc anh ti, m ti khng i no chu ri ti ra, ri l a
con trai duy nht ca gia nh, "chng gighit v l ngi nui sng c hai gia nh"! Ti
chng dm h rng ni n chuyn y. Th m, c nh c tnh tru ngi, ma thu nm y
p n ni ti ch mun cm ly bt v li cnh p y.
Sng Kukuru gi but cn hn i, tng nhng khc nng l ra, mc y ru xanh
sm v vng da cam. Cy liu mm yu tri ht l, ta ln vo nhng lc sng gi ban
mai, nhng nhng cnh phong nh b vn cn gi c nhng chic l y n vng a.
nhng ch ng nc, my tp lu m khi, gi ma ca ngi chhn nga sm en li
trn m c mu hung, v nhng ln khi mng mnh thm thm mu xanh lam un
o tun ln qua nhng l thng khi. Nhng con nga c gy nhom h vang lng nh
thng thy v ma thu, l nga ci chy tan tc i u ht, v t gi cho n ma xun,
khng d g gi c chng trong by. Gia sc c a t trn ni v i lang thang tng
by trn ng ra. Tho nguyn sm nu mu cy c chht kh, chng cht nhng vt
ng mn ngang dc do gia sc dm nn.
Chng bao lu sau, gi tho nguyn ni ln, bu tri tr nn u m, ma lnh xung:
im bo sp c tutt. Mt hm thi tit khng n ni xu, ti ra sng: ti rt thch
ngm bi thanh lng tr vng ni rc nh la trn bi ct bi. Ti ngi mt ch cch
khc sng cn mt qung, trong bi liu. Bng chiu xung. Bng nhin ti nhn thy
hai ngi ang i, r rng h va li qua sng. y l aniyar v Giamilia. Ti khng
th ri mt khi khun mt lo lng nghim ngh ca hai anh ch. Vai eo chic ti dt
ng , aniyar bc lt t, vt chic o khoc knh khng ci khuy c p vo ng i
ng gi da vt gt. Ch Giamilia cht chic khn chong trng lc ny tut xung
sau gy, ch mc b o vy sc s p nht ch vn thng din vo nhng ngy ch
phin, bn ngoi mc chic o vt n bng nhung k may chn. Tay ch xch mt bc
nh, tay kia ni ly s dy eo ti dt ca aniyar. Hai ngi va i va chuyn tr g
vi nhau.
Kia, hai ngi vo con ng mn dn qua khe, gia nhng lm cy bi. Ti nhn

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 32 9/16/2002
________________________________________________________________________
theo h v khng bit phi lm g. Ln ting gi h chng? nhng li nh dnh vo vm
ming.
Nhng tia nng thm cui cng trn trn nhng m my en m trng ni ui
nhau tri nhanh dc thheo dy ni. Tri bng ti. aniyar v Giamilia khng h ngoi
nhn li, i mit v pha ng tu trnh. u anh ch thong hin vi ln na trong m
lm cy, ri bin mt.
- Giamilia-a-a! - ti rn sc go tong ln.
"A-a-a!" - ting vang di li t nhiu pha.
- Giamilia-a-a! - Ti go ln ln na, v cung cung cm u ui theo h, lao ba
xung nc, vt qua sng.
Nc gi but bn vt ln tng cm ln, tp vo mt, qun o ti t m, ti c chy ba
i, chng cn bit u l ng na. t nhin, ti vp chn, ng xp xung t. Ti c
nm nh th, khng ngng u ln, nc mt gin gia khp mt. dng nh bng ti
nng ln i vai ti. Nhng thn cy nh mm mi rt ln vi vt, bun ru.
- Giamilia! Giamilia! - ti nc n nghn ngo nut nc mt.
Ti phi xa la nhng ngi thn yu gn gi nht ca mnh. Mi n lc ny, nm xoi
trn mt t, ti mi hiu ti yu ch Giamilia. Phi, y l mi tnh u, mi tnh thu
nin thiu ca ti.
Ti c nm nh th mi, p mt vo ci tay t m. Va ri khng phi ti ch gi t
aniyar v Giamilia, ti gi t tui th ca mnh.
Khi ti ln m trong bng ti, ln c v n nh th sn nho c ln, ting bn p
nga long xong, c ngi thng yn nga, g xmn sau ru ngt ngng trn mnh
nga, ht tng ln:
- L ra phi tng c con ch hoang lc loi y ra khi bn t lu ri kia! Tht l im
nhc cho c dng h! Ti m v c n th ti git cht ti ngay ti ch, ti v g cng
cam lng. Khng th cho bt c thng du ng no cng d d c n b con gi
bn ta em i! No, ln nga, cc chng gighit, n khng th trn thot i u c, ta
ui n ga l tm c thi!
Ti lnh tot c ngi : h s phng nga i u? nhng khi bit chc h ui theo
ng ci ra ga ch khng phi ra ch ng trnh tu, ti ln vo nh, ly chic o d
lng ca b chm kn u khi ai nhn thy ti khc.
C bn xn xao bn tn, thi th bao nhiu iu ong ting ve! cc b cc ch thi nhau ch
trch Giamilia.
- Ci con ngu n ht ch ni! c lm du mt gia nh nh th m b trn i, ng l
n t xo nt hnh phc ca n.
- Th hi, cn thm mun ci g mi c ch? Ti sn ca thng cha y vn vn c
c mt chic o khoc lnh c kh v i ng rch nt!
- Th hn, ng y lm sao c c mt sn y gia sc! Mt thng t c v thn, cu
b cu bt, kh rch o m. Chng sao, ri c xinh p s ngh li thi, nhng lc y th
mun ri!
- Chnh th! M Xac li khng ng mt lm chng n , khng ng mt lm ch gia
nh ? Mt chng gighit c khi nht bn!
- Cn b m chng na ch? khng phi bt c ai cng c Tri ban cho mt b m
chng nh th! C gii c i kim cho ra mt baibits nh th i! N t hy hoi i ni,
con b ngu xun, t dng v c chuc ha vo thn!

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 33 9/16/2002
________________________________________________________________________
C l ch mt mnh ti khnng ch trch ch Giamilia, gin trc kia ca ti. D anh
aniyar ch c chic o khoc lnh c k vi i ng rch nt, nhng ti bit tm hn anh
giu c hn tt c chng ti. Khng, ti khng tin rng chung sng vi anh, ch Giamilia
s bt hnh. Ti ch thng m ti thhi. Ti cm thy hnh nh ch Giamilia ra i em
theo c sc lc trc kia ca m ti. M ti ru r, gy rc i, v by gi ti hiu rng m
ti khng th chu c khi thy cuc sng i khi ph v mt cch qu t ngt nhng
nn np c xa. Mt ci cy d to khe n u mt khi b bo trc tung c r th cng
khng cn tri dy c. trc y, m ti khng bao gi nh ai xu ch lun kim: nh
vy chm n lng kiu hnh ca m ti. Th m, c ln i hc v, ti thy hay tay m ti
run run, m ti khng nhn thy l kim v khc.
- Ny, con lun h m s ch i! - m ti bo v th di no n. - Giamilia ri s kh mt
i... Chao i, l ra n s thnh mt ngi ni tr m ang bit bao! N i ri!... N r
b ht... Ti sao n b i nh? Hay nh ta n cm thy kh chu?
Ti mun m ly m, an i m, k cho m ti bit aniyar l ngi th no, nhng ti
khng dm, v nh vy, ti s gy cho m ti vt thng lng sut i khng hn gn
c.
Nhng ri vic ti c dnh lu vo chuyn ny cng khng cn l chuyn b mt na, tuy
ti chng c li g...
t lu sau anh Xac v. Tt nhin anh au bun, mc d trong lc say ru anh c ni vi
xmn:
- N i l ng thi. Ri n s cht ng cht ch cho m xem. Thi bui ny thiu g
n b. Ngay c mt c c tc bng vng cng cha ng gi bng mt g trai hn km
nht i!
- ng th! - xmn p.- Ch tic l hm y ti khng v c thng y, ch khng th
ti git quch n i l xong chuyn! Cn con y th c nm tc n buc vo ui nga,
ko l i cho ng i! Chhc l hai a xung min Nam i hi bng sinh sng, hay i
lm thu lm mn, thng ny khng phi l ln u sng cuc i lang thang na ri! C
iu ti khng sao hiu c l s th th no m chng ai hay bit g c, thm ch chng
ai ng n na. Chnh ci con tin y n gy ra chuyn, t n dn xp ht! Ti m tm
c th phi bit!...
Nghe xmn ni nh vy, ti ch mun ni p vo mt hn: "Mi vn cha sao qun c
nhng li ch y ni nh tt vo mt mi bi ct c y thi. Bng d mi u gi lm!"
C ln ti ngi nh, v bc tranh cho t bo tng ca nh trng. M ti loay hoay bn
bp l. Bng nhin anh Xac xng xc chy vo. Mt ti nht, i mt cau c hn hc,
anh xn n v g vo mi ti mt t giy:
- Chnh my v ci ny phi khng?
Ti sng s c ngi . y l bc v u tin ca ti. Hnh nh aniyar v Giamilia sng
ng lc y ang nhn ti:
- Em v y.
- Th ai y? - anh ch ngn tay vo t giy/
- aniyar
- Qun phn bi! - anh Xac qut vo mt ti.
Anh x vn bc v ri i ra, ng sm ca li.
S yn lng nng n ko di hi lu, ri m ti hi:
- Con bit ?
- Vng, con bit.

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 34 9/16/2002
________________________________________________________________________
Ta mnh vo bp l, m ti nhn ti vi bao nhiu bn khon trch mc. Ri khi ti ni:
"Con s cn v hay anh ch y ln na!" th m ti lc u y v chua xt v chn nn.
Ti nhn nhng mu giy vn ba bn di sn, v mt ni ut hn gh gm khin ti
nght th. Mc cho ngi ta bo ti l k phn bi. Ti phn bi ai kia ch? Phn bi gia
nh ? Phn bi gia tc ? nhng ti khng phn bi chhn l, chn l ca cuc sng, chn
l ca hai con ngi ! Ti khng th ni vi ai iu y, ngay c m ti cng s khng
hiu ti.
Trc mt ti, tt c u nha i, nhng mnh giy hnh nh ling vng trn sn nh
nhng vt sng. Khonh khc m aniyar v Giamilia trong bc tranh nhn ti nh ngi
tht n su vo k c ti n ni ti tng chng nghe thy bi ca ca aniyar, bi ca
anh ht trong ci m thng Tm ng ghi nh y. Ti nh li hai ngi t b bn
lng ra i nh thh no, v ti cng nn nng mun ln ng ra i nh h, mnh bo v
kin quyt dn thn vo con ng kh khn i tm hnh phc.

- Con s i hc... M ni vi b cho con. Con mun tr thnh ha s! - Ti c quyt ni


vi m ti.
Ti inh ninh m ti s trch mc ti v a khc, s nhc n my anh ti b mnh
trong chin tranh. nhng l thay, m ti khng khc, ch kh ni, ging bun ru:
- c con c i i... Con lng cnh, con mun bay nhy th no ty ... Ai m
on trc c, bit u con li chng bay cao?Cha bit chng con ngh th m phi.
Con c i i... C th sau ny con s ngh li. Bi bi v v u phi l mt ngh... C
hc i ri con s hiu ra... nhng ch c qun minha m cha...
T hm y. Nh b tch ring ra, khng lm n chung vi chng ti na. t lu sau, ti i
hc.
Tt c cu chuyn ch c th.
Hc ht trung cp, ti c gi n trng cao ng m thut. Ti y, ti trnh by bi
thi tt nghip ca ti: y l bc tranh ti hng m c v ra t lu.
D on c rng bc tranh y v aniyar v Giamilia. Hai ngi i trn con ng
tho nguyn vo mt ngy thu. trc mt h l khong xa ti sng, rng ln.
Mc d bc v ca ti cha phi l hong m - ti ngh u c n ngay mt lc c, -
nhng ti qu bc v y v cng, n l ni khc khoi c thc u tin ca ti trong s
nghip sng tc.

Ngay c by gi, i khi ti vn tht bi, c nhng pht nng n ti mt lng tin chnh
mnh. Khi y ti b li cun n trc bc tranh y, bc tranh v aniyar v Giamilia.
Ti nhn hai ngi hi lu v ln no ti cng ni chuyn vi anh ch.
Gi ny anh ch u, anh ch ang sng bc trn con ng no? Gi y c bit bao
nhiu con ng mi trn tho nguyn ca chng ta: khp Cadcxtan cho n tn Antai
v Xibiri! V vn con ngi dng cm ang lao ng . C l anh ch cng n
nhng vng y chng? Ch ra i, Giamilia ca ti, ch i trn tho nguyn bao la,
khng h ngoi u nhn li. C th ch mt mi, c th ch mt lng tin chnh
mnh chng? ch hy da vo aniyar. hy anh ht cho ch nghe bi ca v tnh yu, v
t nc, v cuc sng. Sao cho tho nguyn chuyn mnh v ngi ln mi mu sc!
Mong ch hy nh li m thng Tm ys! C i i, Giamilia, ng hi tic g c, ch
tm thy hnh phc kh khn ca mnh!

dactanhan@yahoo.com UNSW
ThanhVinh Page 35 9/16/2002
________________________________________________________________________
Ti nhn hai ngi v nghe thy ting ni ca aniyar. Anh gi ti cng ln ng: vy l
n lc sa son hnh trang. Ti s i trn tho nuyn v bn lng ti, v y ti s
tm thy nhng mu sc mi.
Mong sao mi nt v ca ti u vang ln iu ht ca aniyar! Mong sao mi nt v ca
ti u php phng nhp tim p ca Giamilia!

Ht.
Phm Mnh Hng di.ch

dactanhan@yahoo.com UNSW

You might also like