Botim Periodik i Shoqats Atdhetare Dukagjini, Viti i XV i botimit, nr.

160, Shkurt 2017

Nr. Llog. UNIONBANK 510367047020112, Shkodr - Albania, Tel. 00355692465784, internet: www.shoqatadukagjini.com, Kryeredaktor: Luigj Shyti, mimi 30 lek / 1.5 euro

VLERSIM E 3
100 vjet arsim dhe kultur n Dukagjin

NDER DHE RESPEKT PER 2 MIRNJOHJE

J J PR
POPULLIN E TEMAL DUSHMANIT PUNN E BR N
ARSIM NGA ISH- - Kuj me -
Njerzit m t mir t bots pr mua, m t shtrenj t, m snikt, q shpir i tyre sht humanizm,

MSUES DUKAGJINAS,
J
bes e mikpritje. M 3 maj 1976 jam larguar nga gjiri i tyre, pra mbi 40 vjet. Edhe 400 vjet me e pas
jetn me nuk i harroj sepse aty pash jetesn shum t vsh r, por sofra e bujaris ma e bardh se

Q NUK JETOJN
bora e Cukalit. Aty pash besnikrin taman t shqiptarit t vrtet (si te Konstandini pr t motrn).
Aty pash kthjedhtsin e mendimeve t kristalta si uji i krojeve t tyre, aty gjeta dashurin pr dritn
(m shum se i verbri pr diellin) dhe diturin. Duke br analiz dhe sintezn e kolosit, viganit dhe
erudi t t madh Mar n Camaj nga Teluma meditoj dhe bindi vetveten se ktu sht forca e dashuris

Lazr Stani:
pr dijes dhe tabanin e toks, si shquhet shqiptari pr ndern, besn, mikun dhe humanizmin. Arsimi n Dukagjin pa arritje t mdha sidomos para viteve 90,
si n ann cilsore ashtu edhe at sasiore. Padyshim q rolin deter-
minant e kishte msuesi me prkush min e j pr t kryer misionin

+
6 e shenjt q ai kishte pr pajisjen me dije dhe edukimin e brezave
+

Dritroi,, poet
p
t rinj. Msuesit gzonin respekt, sepse mbartnin snikri n do
al e veprim. Ishin misionar t dijes e moralit, kshilltar i t mirs
e progresistes, fanar ndriues, si e cilsoni, pr far jepte e si e
vlersonin ku rrezatonin n do hap kultur, a si komunikuese e
profesionale.

i toks dhe i M SHUM SE

NJ
J URIM PR
shpirtit shqiptar
Fillimisht do t donim t dinim, si e keni njohur Dritro Agollin?
DATLINDJE, 50
VJETORI I ZEF
GJETES
Fillimisht e kam njohur nga poezit, si lexues q kur isha nxns shkolle, si e kan njohur shumica
e shqiptarve. Mbaj mend, pas shkolls s mesme, kur po bja stazhin, u botua nj libr me poezi t
zgjedhura t Dritroit, me koper na blu. At libr e kam mbajtur shum koh n dor dhe disa vargje
lirike t botuara n at libr i mbaj mend
4

Jo shpesh n gazeta dhe n media vizive, shkruhet dhe itet pr

persona apo personalitete t ditve tona q kan nj qasje pozi ve
ose e prmbledhur; jan intelektuale t vrtet evropian. Nj jet
e trazuar n poli k, nj ekonomi e pa stabilizuar me nj varfri
t madhe, nj mjedis shoqror me kriminalitet - pra n ditt tona
m shum n mediume dalin njerz nega v, t cilt i urren, nuk t
mbett gj n kujtes pr t mir...

+
cmyk

NDER DHE RESPEKT PER
POPULLIN E TEMAL DUSHMANIT
- Kuj me -
Njerzit m t mir t bots pr mua,
m t shtrenj t, m snikt, q shpir i
tyre sht humanizm, bes e mikpritje.
M 3 maj 1976 jam larguar nga gjiri i
tyre, pra mbi 40 vjet. Edhe 400 vjet me
e pas jetn me nuk i harroj sepse aty
pash jetesn shum t vsh r, por
sofra e bujaris ma e bardh se bora e
Cukalit. Aty pash besnikrin taman t
shqiptarit t vrtet (si te Konstandini
pr t motrn). Aty pash kthjedhtsin
e mendimeve t kristalta si uji i krojeve
t tyre, aty gjeta dashurin pr dritn
(m shum se i verbri pr diellin) dhe
diturin. Duke br analiz dhe sintezn
e kolosit, viganit dhe erudi t t madh
Mar n Camaj nga Teluma meditoj dhe
bindi vetveten se ktu sht forca e
dashuris pr dijes dhe tabanin e toks,
si shquhet shqiptari pr ndern, besn,
mikun dhe humanizmin.
Thash kan kaluar 40 vjet, por
shoqria e mir, kuj met dhe mbresat e
t gjith shokve e shoqeve q punuam
+ me ndrgjegje e seder burrrore, arritm
t realizonim n rritje dhe cilsi t gjitha
detyrat q i dilnin shkolls, ne msuesve,
q ajo koh e atyre viteve na quante
Komisar t Drits.
Impenjim total i t gjith shoqris dhe
shte t pr dijen dhe kulturn, masiviz-
imin e t gjithve, cilsin e prvetsimit
sa m t mir t dijes dhe lidhjen e saj
me jetn. Terreni, gjendja ekonomike,
baza materiale, gjeograa e fshatrave,
t gjitha kto ishin barriera t forta q
duheshin mposhte, kaprcyer dhe arritur
objek vat.
Po ku bhj kjo lu ?
N t gjith shoqrin, por un me
prgjegjsi intelektuale dhe ndrgjegje
do t transmetoj n kto rreshta
periudhn 1 shtator 1969 deri m 3 maj
1976, ato q pash me sy, preka me dor
dhe dgjova me vesh pr periudhn
para se un t punoja atje pr far sht
punuar atje, n at zon.
Sapo ishte formuar koopera va
bujqsore dhe Teluma ishte caktuar si
qendr e sektorit. Jo se kishte banor
shum por ishte si nj qndr e rrethit
me pika t barazlarguara nga qndra. N
kt sektor bnin pjes fshatrat Malagji,
Kajvall, Kllogjn, Teluma, Vila. Teluma
kishte 16 shtpi. Nga shtpia e par deri
te e fundit, vetm n kmb mund t
bhej lvizja, duheshin dy or e gjysm.
Merreni me mend lvizjen pr n fshatrat
e tjer t k j sektori. Vendosja e qendr
s sektorit n kt vend q vendasit e
quanin Krye Suks, n lartsin rreth
1000 m mbi nivelin e de t ishte br pr
t qen sa m n qendr t sektorit. Ktu
u ngrit sektori, shkolla 8 vjeare nga klasa
e V-VIII, lloret ishin larg e shum larg.
+
SHKOLLIM nr. 160,, Shkurt 2017 2
100 vjet arsim dhe kultur n Dukagjin
Ktu u ndrtuan zyrat e sektorit, furr
buke, mulli, rrobaqepsi, ambulac ku
Kodr Nikaj:
Elez Busha , Muhamet Kastra , Agim
vendim t veant. Msuesi Brahim She-
ga pas dreke bnt msim me kta tre
shrbente infermieri, rrje i treg s me Kapisyzi, Murzak Karagjozi, Xhevdet Lada, nxns. Njri nga kta arrin t mbaroj
ar kuj t przier, depo arma mi e kohs Ollga? studimet e larta me nota shum t mira,
pr forcat vullnetare t zons, centrali Vila, aneks i shkolls tetvjeare Universite n Bujqsor n Tiran. Sapo
telefonik q lishte t gjitha fshatrat e Te- Telum: erdhi demokracia u zgjoll pr shum vite
mal Dushmanit. Ndoc Keqi, Ali Brahusha, Rexhep De- kryetar i Komuns n Temalit me qendr
N pikpamjen administra ve shtetrore dushi, Man Mataj, Nuk Broja, Sherif Kur , n Koman.
kto fshatra grupoheshin n tri kshilla Prish k Morina, Tahir My ia. Bosh i puns ton, prjashto poli z-
popullore t fshatrave baz: 1- Vila, 2- Telum, me 1.9.1968 sht hapur imin, ishte cilsia msimore, nota me-
Malagji-Kajvall, 3- Telum-Kllogjn. Kish shkolla 8 vjeare: satare e nxnsit, klass e shkolls sipas
Arra (Arrza pas 1967) kishte kshillin e Ali Brahusha Drejtor, q u zvndsua lndve. Ky mo vim na mbante t kari-
fsha t n vete, shkolln 8 vjeare. Drej- nga Shemsi Sovali dhe ky nga un Ruzh- kuar e t lidhur ngusht e sistema kisht
tor shkolle u caktua Xhevdet Shima nga di Poda, Agos n Shuku pr matema k me punn e cila na nxiste q secili nga
Melgusha dhe msues ishin Sami Spa- zik, Elizabeta Busha biologji-kimi, An- n t bnte nj gj t mir pr t rritur
hija nga Shkodra, Njac Luan nga Beltoja, toneta Gjini gjuh-letrsi, Qazim Tahiri cilsin dhe notn mesatare, t arrijm
Zharko Camiq dhe Rek Leka nga Vraka cu, t cilin e gjeta n Kanas me 11 nxns rezultate sa m t larta, t dalin klasa,
pr 8 vjearen, ndrsa pr lloren ishte me katr klasa kolek ve, t cilt po i shkolla apo zona m e mir, pra rritej se-
msues Zef Kini vendali dhe n Kish Arr, shoqroj me foton e tyre t 46 vjetve dra pozi ve tek secili, q ather thuhej
Brahim Shega nga Oblika. Pavarsisht se m par Pastaj kan ardhur edhe t tjer ambicja revolucionare.
Kisha Arra administra visht quhej Arrz, n vitet m von, Sait Hasani, Sali Bushi, N at koh vi shkollor ndahej n tre
banort dhe ne thonim n Katund t Prenda Luli, me xhaxhan e saj Nosh Luli, semestra, i pari llonte n shtator dhe
Kishs. Kisha, pas vi t 1967 u kthye ne Harap Ograja, Gjovalin Curri, Fatmira Ul- mbydhej me 28 dhjetor, i dy llonte
shkoll 8 vjeare e objekte t tjera sociale. qinaku, Gzim Kastra , Gaspr Linadi, me 12 janar dhe mbydhej me 30 mars,
Shkolla 8 vjeare u hap me 1.9.1969, Eqerem Hyseni, Rrok Fusha, Zija Barbul- ndrsa i tre llonte me 6 prill dhe mbar-
ndrsa llorja nuk e di kur sht hap, nuk lushi, Gjergj Dodani, Zef Noshi, Marie onte n fund t vi t shkollor. Provimet e
kam t dhna, por kam dgjuar se msus Fusha, Dila Toka, File Marashi, Mediha lirimit zhvilloheshin n qershor me masa
n Kish Arra kan qen Kin Mhilli ven- Hoxha, Smajl Qershia, Ali Cani, Eqerem organiza ve shum t rrepta dhe me +
das, pastaj Gjon Podja. Hyseni, Ded Mojsiu. Me siguri se n pranin e prfaqsuesve t seksionit t
Kjo zon ishte shum e hapur nga Mali kt zon kan punuar edhe msues arsimit t rrethit.
i Cukalit, Guri i Leks, Molla e Shoshit, To- t tjer, por me keqardhje nuk i kujtoj, Pun t kujdesshme n shkoll bnt
plana q prshkohen nga Lumi i Shals, veanrisht ata q kan punuar para se edhe organizata profesionale pr t
Drini e ndan nga Puka. N kt zon me shkue un atje dhe pasi jam larguar, gjitha punt n shkoll. Vet un kam
asnj familje nuk prodhonte bukn pr por gjithsesi ju krkoj t falur q nuk pata lluar punn n arsim me arsim 7 vjear
t gjith vi n, pr shkak t mungess s mundsi q prmend. t kohs, ndrsa n vi n 1978 jam me
toks s puneshme q ishte e pakt dhe Un isha pa arsim prkats dhe pothu- arsim t lart. N pes shkollat q mby-
pjerrsis s madhe t saj. Buka prodho- aj jasht prolit, por na vun detyr q t lonte drejtoria jon sht br nj pun
hej vetm pr pak muaj. vazhdonim me korespondenc. N vi n e madhe pr shkmbimin e prevojs
N kt terren ekzistonte ky sektor q 1973 transferohet drejtori Shemsi Sovali s prparuar. Edhe sot kam etoren e
prfshihej n koop. bujq. t Shllakut, ter- dhe m emruan mua n kt detyr. nxnsit Lulash Pashuk Ze n klasn
ritor i paimagjinueshm pr nga shtrirja Periudhn m t gjat n shkolln 8 e par n Kanas me shkrimin e j me
e relievi, q kishte 5 shkolla 8 vjeare vjeare Telum ka punuar Nosh Nikoll msues Brahim Shega.
q ishin: Barcolla, Kodr Nikaj, Palaj- Luli nga Mali Kolaj t Velipojs. M 1976 Edhe sot ndjej knaqsi t veant
Gusht, Telum dhe Vil. Shkolla llore m zvendsij mua n detyrn e drejto- pr puns e mir q kemi br si staf
t veanta ishin: Thepi, Zbuqi, Kroni i rit, pasi un me vendim t kshillit t rre- msuesish dhe i prshndes dhe i faln-
Madh, Palaj, Ben, Kantjeri i Cukalit, Qer- thit u emrova n Hidrocentralin e Fierzs. deroj ata dhe t gjitha banort e Temal-
ret, Kanas, Malagji, Kajvall, Kllogjn, Arr. E para, pra A-ja e puns ishte frekue- Dushmanit n realizimin e misionit snik
N mnyr t prmbledhur n Shllak ka n mi i nxnsve n shkoll n arsimin ndaj shoqris dhe atdheut. Falnderoj
pasur 5 shkolla 8 vjeare dhe 12 shkolla e detyruar deri n moshn 16 vje me me gjith shpirt popullin e Temal-Du-
llore t veant (jo n t njj n vend ku do kusht. Fal dashamirsis pr dije shmanit. Jam krenar q nga kto shkolla
ishin edhe 8 vjearet). Kodr Nikaj apo e arsim, ndihms s organeve shtetrore u arsimuan duke rrokur t tra prolet e
si thuhet ndryshe Logu i Gegajve, ishte vendore t kohs, asnjher frekuen mi nevojshme pr zonn, por edhe m gjr,
qendra e krahins s Shllakut. Ktu ishte nuk e patm problem. Po kujtoj nj gj si Mjeku Paulin Ndue Daraj, Agronom
drejtor shkoll Zef Deda, ish deputet n t veant pr dy nxns vllezr dhe Mark Xhuri e Mark Molla, teknik avion-
Kuvendin Popullor t Shqipris, i cili nj t afrm t tyre n Sira, n afrsi t sh Gjelosh Kola, ekonomist Dosh Brush-
mbulonte tr karhinn pr shkolln por majs s Cukalit. Distanca nga shkolla m tulli, Ndue Molla, infermiere-mami Lula
edhe Shoshin e Shllakun si deputet. e afrt ishte rreth 3 or. Pr t shkuar n Mhilli e Tone Mhill aranish , msues
Un kujtoj kta msues sipas shkollave Vil duhej t kaprcenin lumin e Vils, i dhe drejtues shkolle si Kin Kola, Nikoll
n Shllak: cili tr vjeshtn dhe pranvern ishte i Brushtulli, Pjetr Zymeri, File Marashi,
Barcoll: mbushur me uj, ndrsa vers shteronte Lulash Molla, Tom Brushtulli, merce-
Ferit Kamberi, Tomazin Deda, Ru- fare, por edhe shkolla mbydhej. Si drejtor ologji Ndue Rrasa, Ded Guri, etj, etj. q
zhdi Anamali, Mustaf ?, Namik Kruja, e bej problem n seksionin e arsimit dhe nuk po m kujtohen.
Lodovik Deda. zgjidhja u arrit q t paguhej me sistem
Palaj-Gusht: gjasht orsh. Gjeta mbshtetje nga Bur- Vijon n numrin e ardhshm
Nuk kujtoj vetm katr msues sepse buqe Mandija q ishte shefe e seksinit t
ishte distanc shum e largt dhe nuk arsimit si dhe t Kolec Biba, Muamer Vuci, RUZHDI PODA
kishim kontakte: Pal Qafa, Ndoc Gjini, Lec Zadeja, Islam Dizdari. Kta vendosn Ish msues dhe drejtor shkolle n Te-
Haki Spahija, Rrok Jaku. pr arsimimin e ktyre nxnsve me nj mal-Dushman
+

VLERSIM E MIRNJOHJE
J J PR PUNN
E BR N ARSIM NGA ISH-MSUES
DUKAGJINAS, Q NUK JETOJN
Arsimi n Dukagjin pa arritje t md-
ha sidomos para viteve 90, si n ann
cilsore ashtu edhe at sasiore. Padyshim
q rolin determinant e kishte msuesi me
prkush min e j pr t kryer misionin e
shenjt q ai kishte pr pajisjen me dije
dhe edukimin e brezave t rinj. Msuesit
gzonin respekt, sepse mbartnin snikri
n do al e veprim. Ishin misionar t
dijes e moralit, kshilltar i t mirs e pro-
+ gresistes, fanar ndriues, si e cilsoni,
pr far jepte e si e vlersonin ku rreza-
tonin n do hap kultur, a si komuni-
kuese e profesionale. Prandaj, edhe pse
nj pjes e tyre nuk jetojn vlersohet
puna e tyre dhe u jemi mirnjohs pr
far kan br pr konsolidimin e shkol-
ls dhe kujtohen me shum respekt jo
vetm do 7 Mars por, edhe gjat do vi
msimor, sepse kan mbetur n memo-
rien ton. Koha e shrbimit n arsim e
tyre sht e ndryshme. Disa kan dal n
pension n arsim, disave u sht ndr-
prer jeta n mosh t re dhe disa jan
larguar nga arsimi duke kaluar n sektor
t tjer, por t gjithve u duhet vlersuar
puna.
Sigurisht do t prmendim ata q kan
jetuar e punuar n at territor t Du-
kagjinit, banort e t cilit e quajn pr
krenari se jan dukagjinas.
Prel Bregu nga Breglumi, Shal. I
pari agronom me arsim t lart. Mbasi
kontribuoi si specialist disa vite n eko-
nomin bujqsore, kaloi si msues n
shkolln e mesme bujqsore n Breglu-
mi, ku kontribu i j pr konsolidimin e
ksaj shkolle ishte i madh si n pajisjen
e nxnsve me dije shkencore e sidomos
n lidhjen e teoris me prak kn. Ishte
hokatar i lindur, gazmor dhe me a si
t rralla komunikuese me do kategori
njerzish, i cili kishte tuar respek n e
tyre. U b i pazvendsueshm q nga 7
Marsi i 1990-s.
Lazr Fusha Breglumi. Me arsim t
lart n Histori - Gjeogra. Ishte modeli
i msuesit e drejtuesit korrekt, i prkush-
tuar n shkalln siprore pr t kryer do
detyr q i ngarkohej. Kt e shfaqi kudo
ku punoi si drejtor zone n Shosh, drej-
+
PRKUJTIMORE nr. 160,, Shkurt 2017 3
tor shkolle n Abat e msues n Theth, vendlindje, e vazhdoi n qyte n e Shko- ndrrn pr t vazhduar kontribu n n
Ndrlysaj, Lotaj e Breglumi. drs dhe shum vite n Tiran derisa u arsim, ishte msuese n Ndrejaj (Shosh);
Ndue Ndrezaj Vuksanaj. Me arsim t nda nga jeta n mosh t re. shum e Mirash Binoshi Lotaj, q m von pu-
lart Bio - kimi. Shum gjurmlns kudo prkushtuar pr t jus kuar misionin e noi n sektorin ushtarak deri n rangje t
ku punoi si msues e drejtor shkolle n shenjt q msuesi ka. larta; Ndue Pjetr Marku Nnmavriq;
Vuksanaj e Breglumi dhe vitet e fundit t Prek Sokoli Lekaj. Me arsim t lart. Mirash Zef Preka Lekaj; Shaqe Zogia
jets, n Gomsiqe. Shum kontribuues q nga zhdukja e Theth; Mire Kokerrja - Palaj e t tjer.
Fran Dardha Abat. Me arsim t lart analfabe zmit, e konsolidimin e arsimit Ka pasur edhe nga ata dukagjinas, q
Matema k - Fizik. Shum korrekt e i baz n Dukagjin e deri drejtues i shkolls kan nj kontribut t madh n zhvillimin
a n pun. E lloi punn n Toplan s mesme t ndr mit n Shkodr. sht e arsimit n vendin ton me veprimtari
drejtor shkolle pastaj n Vuksanaj, Abat shum gjurmlns edhe n pushte n jasht dukagjinit si: profesor Kole Prela,
e Breglumi, ku n kt t fundit shum ekzeku v pr t cilin edhe sot shkodrant Ded Shala, Frano Gjelaj, Ndue Logu e t
vite drejtor konvik . Ishte shum prak k. asin me respekt pr a sit e j komu- tjer.
Mhill Leka Kodrshngjergj. Shum nikuese e zgjidhjen e halleve t popullit U prpoqm t prmendim msueset
puntor kudo ku punoi si n Shosh dhe si Sekretar i komite t ekzeku v Shkodr. q kan kontribuar pr konsolidimin e ar-
shum dekada n Lotaj. Nuk dinte Gjok Pjetra Nnmavriq. E lloi pu- simit n Dukagjin. Krkoj falje nse kam
shmangej puns. Fa e deshi q jetonte nn n kurset e analfabe zmit, pastaj n harruar ndonj, sepse kjo ka ardhur jo
edhe shum vite n pension. konsolidimin e arsimit llor sidomos n me dshir, por pr munges informa-
Prek Vuksani Ndrejaj, Shosh. Msues fsha n Nnmavriq derisa aty doli n pen- cioni.
me horizont t gjer sepse ishte shum sion. Nxnsit e j gjithnj shklqenin n Sigurisht q n shkollat e ndryshme
studios. Kt e pasqyronte n prm- ciklet e eprme t shkolls. t Dukagjinit kan shrbyer me devotsh-
bushjen e misionit si msues e drejtues Marash Miruku Palaj, Shosh. Me mri edhe msues nga Shkodra e Rrethi-
shkolle kudo ku punoi si n Toplan, fsha- arsim t mesm pedagogjik. Shquhej si nat e saj, t cilt nuk jetojn m, por q
trat e Shoshit, sidomos Brasht e Ndrejaj, msimdhns dhe rrezatonte shum kul- gzojn respek n ton dhe meritojn
ku shrbeu disa dekada drejtor shkolle. tur. Ra n krye t detyrs ku n mosh falnderime pr punn e br.
Pjetr Selimi Kir. Me arsim t lart t re ja morn jetn forcat e natyrs. T gjith kta q u cilsuan m lart qn-
Matema k. E karakterizonte thjeshtsia Vat Gjelosh Brraka Lekaj, Shal. drojn stoik n kujtesn ton dhe u jemi
dhe alegria. Nuk dinte t nevrikosej dhe Fillesat e puns s j ishin n zonn e mirnjohs pr punn e madhe q kan
+
do pun n arsim e bnte mir si ai duke Shals, ku ne nxnsit e j m von e br n vendosjen e bazave t sistemit
qeshur si msues e drejtor shkolle n Kir gjykuam si msimdhns i mir. E vazh- arsimor n Dukagjin e konsolidimin e j
apo Inspektor arsimi pr zonat malore. U doi m von punn si msues n Lezh n t gjitha nivelet. Puna me prkush m
nda nga jeta shume shpejt, n nj koh e sidomos drejtues i pushte t ekzeku v i tyre duhet t shrbejn si model e sh-
kur arsimi kishte shum nevoj pr t. ku me punn e j pa tuar respek n e embull frymzimi pr msueset e sotm
Ndue Bregu Breglumi. Prve msim- t gjithve. kudo q japin msim e sidomos atyre t
dhns i pasionuar n shum shkolla t Ndue Kroni Theth. Shrbeu n rinj n mnyr, q ta jus kojn besimin
Shals dhe Kastra t, ai ishte shum ak v shum shkolla si msues e drejtor si n e dhn e misionin snik t msuesit pa-
n sektorin e kulturs si krijues kngsh Toplan, Vuksanaj, Ndrlys e t tjera, varsisht nga neglizhenca e shte t pr t
e interpretues. Ishte nj vjershtor i tal- me devotshmri si shum t tjer. kontrolluar punn e tyre. Vetm kshtu
entuar. Gjergj Kroni Theth. Me arsim t lart arsimi kthehet n nivelin e krkesave t
Prenda Pjetri (Lekaj)- Vuksanaj, e Histori - Gjeogra. Gjeograa e shkollave kohs sepse momentalisht arsimi sht
martuar n Lotaj. Ndr msueset e para ku ka shrbyer sht shum e gjer si n br si lisi n der t farks duke futur
e mir arsimuar nga Dukagjini. Mbas l- Pult, Shosh, Temal, Prekal e t tjera. Ka duart gjithkush n t, duke e kthyer n
limeve t para n Breglumi, pr shum qen korrekt si msimdhns. eksperimental, duke br gjithka vetm
dekada punoi n qyte n e Puks si m- Zef Delia Gimaj. Shum korrekt n jo pr ti pajisur nxnsit me sa m shum
suese e drejtoresh konvik , e cila me pun si msimdhns pr periudhn q dije. Pr kt t fundit shteti nuk merret.
punn e saj toi respek n e t gjithve. punoi n shkollat Gimaj e Breglumi. Ishte Sot msuesi sht shum i penalizuar dhe
Shkurte Rusheta (ARA) Lekaj. Kudo edhe mik i librit ku biblioteka e j shquhej nuk sht i lir n punn e tij. Pa ngrit n
ku punoi n Breglumi e Koplik t asin ndr t tjer. lartsit e krkesave, pa i rrit autoritetin
alt m t mira, e cila nuk ishte thjesht Prve t msiprmve q patn nj q duhet t ket, duke rrit edhe krkesn
msimdhnse, ku puna nuk i bnte vaj, koh t gjat n arsim, pa edhe nj kat- e llogaris, arsimi nuk arrin n nivelin q
por ishte edhe ak ve n veprimtarit kul- egori tjetr q u ak vizuan pr vnien e duhet t ket. Kushtet jan m t mira e
turore dhe ak viste shoqrore. bazave t arsimit llor, t cilt m von niveli m i ult i arsimit se sa m prpara.
Ded Mbrapsh a Gimaj. Me ar- kaluan n sektor t tjer t ekono- T gjith duhet t ngrihen n nj front
sim t lart Histori - Gjeogra. Ka qen mis apo gjetk si dhe disa q vdiqn n pr ta eliminuar kt paradoks. sht
shum vite drejtor shkolle n Plan, Ndre- mosh t re ku sapo kishin hedh hapat i madh numri i msuesve t cilt japin
jaj-Shosh e Gimaj duke treguar a si e par n arsim. Kta ishin: Prel Gjine- msim n shkolla t ndryshme t Qarkut
menaxhuese e msimdhnie. E mbylli sha Gimaj; Zef Gjelosh Fierza Theth; t Shkodrs, t cilt duhet ta justifikojn
jetn tragjikisht n mosh t re duke ln Pllumb Lulash Malaj Lekaj; Pjetr veten, t cilt duhet t ken parasysh
mbrapa respek n e atyre q e njohn pr Kola Abat; Mhill Marku Vuksanaj; thnien e Shenjtores Terez: Jo t gjith
punn e sjelljen e j. Ndue uni Plan, i cili vdiq n krye t mund t bjn gjra t mdha por, se-
Fran Beka Lekaj, Shal. sht vler- detyrs n Pog; Ndoc Marashi Theth; cili t bj gjra t vogla me dashuri t
suar maksimalisht pr punn e j si Sokol Marashi Lotaj; Gjergj Kola Py- madhe.
msimdhns dhe ak vist shoqror. laj; Mhill Pjetr Mici Pylaj; Ndoc Mhill
Ishte shum i prga tur profesionalisht Zhuri Lotaj; Gjin Kol Avdia Gimaj; Prel Shytani
tek i cili ishin t grshetuara mja mir Mire arku - Theth msuese e prkthy-
ve t m pozi ve t edukatorit. ese; Lek Qe aj - Plan (Boks); Age Gjok
Violeta Dardha (Zylo) Abat, Shal. Marku Nnmavriq, t cils n mosh t
Me arsim t lart. E lloi punn n re forcat e natyrs ia ndrpren n mes
+

Profil intelektuali
M shum se nj j urim ppr
datlindje, 50 vjetori i Zef Gjetes
Jo shpesh n gazeta dhe n media
vizive, shkruhet dhe itet pr persona
apo personalitete t ditve tona q kan
nj qasje pozi ve ose e prmbledhur;
jan intelektuale t vrtet evropian. Nj
jet e trazuar n poli k, nj ekonomi e
pa stabilizuar me nj varfri t madhe,
nj mjedis shoqror me kriminalitet - pra
n ditt tona m shum n mediume da-
lin njerz nega v, t cilt i urren, nuk t
mbett gj n kujtes pr t mir. Duhet
konsideruar si fatkeqsi e kohs dhe
shoqris, sa fmijt tan, brezi q po
rritet nuk arrin t njoh sa duhet, modelin
e qytetarit dhe intelektualit t vrtet t
paga tur pr n familjen evropiane. Kjo
periudhe demokracie (m mir duhet
thn pluralizmi pa rregulla) ka nxjerr
njerz te suksesshm n fushn dhe pro-
fesionin e tyre, si veprimtar shoqror,
model n sjellje dhe komunikim, e t
tjera. Kta shembuj model t
njerzve t suksesshm, me t
cilt n jetojm i kemi afr, e
njohim punn dhe kontribu n
+ e tyre, jo gjithmon i bjm t
njohur sa duhet. Kjo, jo pr
thne al t mira dhe elozhe
pr t krijuar opinion, por, kjo
duhet vlersuar si nj drej m
edukimi q brezi m i ri, t njo-
h kta individ model pr t
qene si nj shembull q duhet
ndjekur. Nj shoqri si e jona,
n fakt ka nevoje pr shembuj
t mir, nprmes tyre ndosh-
ta do t mund te orientohemi
pr nj prosperitet dhe nj t
ardhme t mir.
Nuk dua te them se ndoshta dhe ndon-
j xhelozi primi ve behet pengese pr t
lla shkrime. Ashtu si nuk na mungon
guximi shpesh duke kaluar dhe ndonj
sens e k (pas krahve) t themi ndonj
t keqe pr punn, pr ndonj koleg,
m shum duhet t jemi t prire pr t
bere si thon vlersimin e kontribu t t
secilit aq m shum t ndonjrit q spi-
kat me punn dhe marrdhniet me ko-
leget n terezin e shoqris tone.
sht shkruar diku: Shembulli nuk
sht gjja kryesore q ndikon n tjert,
por ndoshta sht gjja e vetme T
faleminderit pr dhnien e tij Nj
shembull i mir midis kolegeve, miqve
dhe t njohurve veohet Prof. As. Dr.
Zef Gjeta. sht ky specialist bujqsie
dhe zhvillimi rural q ka kontribute t
tij dhe njihet nga Tropoja n Sarande,
me shum miq dhe bashkpuntore t
fushave t ndryshme. Veprimtaria, pr
rreth erek shekulli z fill si specialist i
krkimit shkencor n Institutin e Misrit
dhe Orizit n Shkodr, pr t vazhduar
si specialist dhe drejtues projektesh
n mjaft organizata vendore dhe
ndrkombtare Evropiane dhe t OKB-
PRVJETOR
se, n Tirane.
Jo t gjith njerzit q Ze i takon apo
i kane dgjuar emrin ja njohin vlerat e
puns dhe kontribu n n fushn e j, si
agronom, krijues dhe botues, por kush-
do q ka takuar qo e dhe njher sht
miqsuar dhe afruar me t si i njohur i
vjetr. sht kjo cilsi e karakter njerzore
i jashtzakonshm, ky komunikim i ngro-
het n mjediset q ai krijon, q njerzve
ju mbetet n kujtese, me shenjet dhe
kshillat q ju jep. Edhe pse et me nj
gjuhe shkodrane ai gjn mnyr dhe duke paksuar kohen n shrbim t
behet i kuptueshm e i plqyeshm kudo
n mjediset intelektuale dhe midis fer-
merve dhe nxnsve.
Veprimtaria e Zet sht n kt peri-
udh tranzicioni - duhet konsideruar
e vsh r, por dhe e arrir. N vi n
1990 ai ishte nj agronom i sapo diplo-
muar, tashme pas 25 vitesh, n saje t
nj pune t paepur, me nj prkush m
real model, t materializuar n studime,
raporte, monogra dhe krkime t mir-
llta shkencore sht n pragun e mar-
rjes t tullit Profesor. Me mijra in-
telektuale n kto kushte dhe mjedis
shoqrore kan zgjedhuar emigrimin pr
nj jet m t mir. Edhe Zet i jan kri-
juar mundsit ndoshta sht ndr spe-
cialistet e pare q pa mundsi punsimi
dhe shkollimi jasht vendit, por duket se
kto nuk e joshen - ai donte t sdonte,
t prballej me ato q po sillte ky ndry-
shim n Shqipri, t mund t kontribu-
onte n poli ke apo dhe si specialist i
fushs. Ze plqeu m mire ket Ferrin
e Tij se Parajsn e Huaj.
Zef Gjeta, ka njohje dhe bashkpun-
ime ndrkombtare, ka marre pjese n
shume konferenca, ka njohur e marre
prvoje n shume vende t zhvilluar n
bujqsi e zhvillim rural, si antar n disa
forume dhe organizata brenda dhe jasht
vendit, e gjith kjo veprimtari sht dre-
jtuar nga ai q t mund t bej ndryshime
e prmirsime kryesisht n jetn rurale
n vendin tone. Jan dhjetra projekte
q ai ka ideuar e realizuar me sukses
+
n kuadr t zhvillimit t jets n fshat,
ndrkohe si konsulent i przgjedhur nga
organizatat ndrkombtare me emr n
Bote, ka prga tur raporte t nivelit t
larte informimi dhe saktsie t vlersuar
prej tyre.
Nuk dua t jem n konikt interesi
me gazetn dhe shoqatn atdhetare Du-
kagjini, me ket shkrim ku Ze veohet
si njeri nder antaret me ak v t saj. Ai,
n Degn e Tirans, por dhe ne Shkodr
sht i prfshire n shum veprimtari
2007 2009, MADA, Drejtor Depar-
familjes dhe interesave t ngushta pri-
vate.
***
Pr Zen, mund t shkruhej gjate dhe
nga shum miq dhe bashkpuntore
t j. Me shume gjera mund t njihen,
nse mund referohemi CV-se pasur t
j, enciklopedis Wikipedia, me dhjetra
intervista, bo me, shkrime dhe kronika
gjenden t publikuara n Google sapo
t krkosh me emrin Zef Gjeta, si kolek-
sionist, pjesmarrs n emisione n TV e
t tjera, e t tjera. Zgjodha ket 50 vje-
tor t lindjes pr t thne dika modest, pjesmarrje dhe nga jasht Shkodrs.
shkurt, pavarsisht qe mund te shkruhej
shume gjate.
U prpoqm ta evidentojm si shem-
bull t mire n terezin e intelektualeve
dhe veprimtareve shoqror t Shoqats
atdhetare Dukagjini dhe jo vetm.
Urimet m t mira n datlindjen
tuaj, i lumtur dhe gjithnj i dshiruar
midis miqve, kolegeve dhe t njohurve
tuaj t shumte!
***
Nga Cv shkputem shkurt.
Zef Gjeta, lindur me 28 Janar 1967
sht i martuar, ka katr fmij jeton
n Tirane
N vitet 1985 - Janar 1990, student,
Fakulte Agronomi,
Prvoja profesionale,
2002 n vazhdim, ekspert i pa-
varur, Drejtues i IK. Rurale, koordinator
+
nr. 160,, Shkurt 2017 4
n disa projekte t BE, Lektor, tullar i
lnds Menaxhimi i Ciklit t Projekteve.
Fakulte n e Bujqsis dhe Mjedisit, Eko-
nomis dhe Agrobiznesit, Fakulte t t
Mjeksis, n degn Shnde publik,
2010 2013, FAO Koordinator Kom-
btar i Programit UNICEF dhe OBSH
2009 2010, UNDP Koordinator
Kombtar i Projek t t Blegtoris
2009, Dhoma e Treg s dhe Indus-
tris, Tiran Ekspert i Projekteve dhe Tra-
jnimeve
tamen Agjencia e Zhvillimit t Zonave
Malore n
2003 2006, FAO / GCP / ALB / 005 O-
cer Kombtar, Projek pr Mbshtetjen e
Prodhimit Bujqsor
2002 2003, Ocer Kombtar Projek
i Shrbimeve Bujqsore ASP, i Banks
Botrore
2001 2002, Ekspert Kombtar,
MADA Agjencia e Zhvillimit t Zo-
nave Malore
1999 2001, ocer ne VSO (Orga-
nizata e Vullnetarve t Prtejde t) +
1998 2001, Ocer Kombtar
Projek FAO Alb/96/008
1996 1998, Krkues shkencor,
Ins tu i Misrit dhe Orizi, Shkodr
1993 - 1996, Drejtor i departa-
men t t bo meve Shoqata Hoka-
tari
1990 1993, Krkues shkencor In-
s tu i Misrit dhe Orizi,Shkodr,
sht me profesion agronom,
grada shkencore; profesor i asociuar
dhe doktor i shkencave bujqsore.
sht nismtari dhe botues i
gazets - revists Humor Shkodran.
Ai, n vi n 1998, pas rnies s siste-
mit komunist, organizoj s pari festen e
Karnavaleve t Shkodrs s bashku me
grupe ar s ke dhe intelektuale t qyte t.
Kjo feste tashme kremtohet do vite me
Komunikon n: Anglisht, Rusisht,
Italisht dhe Greqisht
Bo me shkencore dhe letrare
Autor i shume artikujve shkencor e
divulgues, udhheqs n 15 punimeve t
ndryshme shkencore, hartues dhe zbat-
uesi i rreth 40 projekteve bujqsore n
komunitet.
Autor i 10 librave humoris k pr t rri-
tur dhe fmij
Autor i 14 librave n fushat e bujq-
sis dhe zhvillimit t qndrueshm rural,
monogra, e t tjera
Autor i librit universitar Cikli i Projek-
t dhe njohs e prak kues i 3 gjuhve
t huaja.
Gjon Fierza
 +
5

Pse bjm
j gabim,
g , kur nuk
REFLEKSION nr. 160,, Shkurt 2017

kujtojm Gjergj Kastriotin?!

Besi BEKTESHI e shte t t par dhe drejtuar pa qen i rikonvertua dhe njher n kris anizm princash shqiptar me emr t shquar
shpallur Mbret nga Kastrio , i cili prballi dhe ky shte dhe qllimi nal i bashkimit prej kohsh, por me lavdi t tuar n kt
Vendet e vogla, e kan vsh r t kri- fuqin m t madhe t kohs nuk duhet jo vetm t tokave t babait por dhe t koh. Bashkimin kombtar ai e shikonte
jojn jo vetm legjenda t mdha, por as dhe shtojm n faj dhe ta harrojm. Ajo prijsve shqiptar t shprndar dhe n dhe me martesat mes princave veri e
mite t mdha, dhe pr m tepr heronj duhet t jet periudha e lavdis ton lu me njri tjetrin. Gjat jets s j jug si vet martesa e j me vajzn e Ara-
t mdhenj! E kan t vsh r pr hap- kombtare dhe nuk ka t dyt q t kra- Kastrio ka br 30 beteja dhe prej tyre nitve. Nuk ka bibliotek kombtare t
sirn territoriale dhe popullsin. Por pop- hasohet me t, pr nga veprat e mdha ka tuar 29 dhe t gjitha ishin t forta rndsishme, por dhe ndrkombtare q
ulli shqiptar, territori shqiptar, me nj jo thjesht lu arake, por shtet formuese dhe nj gjakderdhje e madhe lu arake nuk ka modele dhe shembuj t veprs s
al kombi shqiptar, e kan nj gur t dhe shtet mbajtse n bot. Vet Europa me strategji t tuar dhe jo vetm trimr- j dhe pr t ka opera e vepra muzikore e
strmadhe q ka brenda legjendn, mi n e sotme, q vendos kushte t na pranoj isht apo burrrisht sikundr dikush mun- teatrale n bot. Portre i j i par mund
dhe heroin e madh - q i bn nder pikr- - kishte athere nj kusht t madh t dohet t thot?! Nuk vlen srish t thu- t jet ai i vi t 1466 i Gen le Bellini kur
isht kombit n sy t t gjith kombeve t ash ka vrar musliman, sepse po Kastrio ishte n Itali dhe autori i dyt
tjer jo vetm europian dhe ballkanik, lu onte jo vetm dhe thjesht pr sht Friedrich Kenner. Kryesorja pse
por akoma m shum n bot. Sigurisht krishterimin, por padyshim shum bjm gabim kur nuk e kujtojm sht se
q ky sht Gjergj Kastriot Sknderbeu m shum, pr vendin dhe amurin ne nuk kemi luksin si popull dhe komb i
dhe me t, nuk ka t krahasuar asnj g- shqiptar apo at q ngrihej mbi t vogl, t mos kemi gurn ton kom-
ur tjetr shqiptare q sigurisht renditen tjert - Kastrio t?! Mbaj larg pr 25 btare me fam ndrkombtare si fokus
pr nga lavdia dhe fama mbas j si njeriu vite fuqin dhe makinerin m t hoistorik dhe krenaria kombtare?! Kjo
q pr nj koh t caktuar mblodhi shu- shklqyer lu arake si ajo e Otoma- gur sht br dhe model i vjedhjes
micn e shqiptarve dhe lu uan me fuq- nve? Pa ndonj ndihm kaq t mad- historike te serbt, maqedonasit dhe t
in m t madhe t kohs! Para dy ditsh he pa ndonj prkrahje t vrtet tjer popuj - por tashm bota e di mir se
kishte prvjetorin e vdekjes. U kujtua sig- nga Europa e krishter, nga Papa , sht shqiptar dhe lartsi t ll n Ball-
urisht, por m shum nga nj pjes nga Mbretr t shumt q sigurisht kan dhe Europ. Pikrisht kjo gur q na
njerzish n FB. Sigurisht kjo gj sht e edhe shpresonin te Kastrio dhe dys- shrben pr bashkimin ton dhe prball
mir, por pse srish na duhet si gur e honin te vendi i vogl q ai po europianve pr tju thn se ishin dhe
madhe kombtare? Si parantez jam i mbronte nga fuqia m e madhe e ko- jemi ai komb Ne sot bjm gabim q nuk
detyruar t tregoj nj moment t trisht hs, q i bnte t dridheshin shum e kujtojm Kastrio n pr shum arsye
q demostron lkundjen e ke dhe mo- prej tyre. Ai u b kapiteni i par i dhe e para sht ajo q ne krenarin e
+ rale t kohs n marrzin e dyshimt t mbrojtjes s kurit mes Perandoris shte t t par dhe drejtuar pa qen i +
saj sot. Brenda nj dite, nj person thot s madhe Osmane dhe Perndimit t shpallur Mbret nga Kastrio , i cili prballi
se nuk e respekton Gjergj Kastrio n se e Krishter?! Ishte i vetmi kalors i fuqin m t madhe t kohs nuk duhet
ka lavdruar komunizmi dhe Enver Hox- madh q prballej me Osmant i dhe shtojm n faj dhe ta harrojm. Ajo
ha! I dy nuk e donte se kishte vrar mus- vetm me princat shqiptar dhe duhet t jet periudha e lavdis ton
liman dhe i tre nuk e respektonte se si tonte po ashtu i vetm, por duke kombtare dhe nuk ka t dyt q t kra-
turk dhe musliman kishte vrar t bashkuar shqiptart. Sigurisht q Lid- hasohet me t, pr nga veprat e mdha
krishter! M marrzi dhe m varfri hja Shqiptarve sht nj vepr e jo thjesht lu arake, por shtet formuese
psikologjike dhe historike se sa kjo, nuk mbijetess s saj, n formn q sht sot madhe e j dhe princave shqiptar dhe dhe shtet mbajtse n bot. Vet Europa
ka shanse ndodh nj shoqrie q po prball nj fuqie t shklqyer ushtarake kjo lidhje ishte, sht, dhe do t jet e sotme, q vendos kushte t na pranoj
prish drejtpeshimin e saj historik dhe dhe perandori t madhe si ajo Osmane, burim frymzimi i tyre. Ishte pr Lidhjen - kishte athere nj kusht t madh t
kombtar! Dikush kt marrzi dhe pla- dhe kjo ishte pikrisht si shtet - lidhje e Prizrenit, Rilindjen Kombtare, Pa- mbijetess s saj, n formn q sht sot
kitje historike, kt vagabondazh histor- q drejtohej nga Kastrio . Pastaj - Kastri- varsin e Shqipris, Mbretrin Shqip- prball nj fuqie t shklqyer ushtarake
ik dhe kt devijim moral kombtar e o , sht e vrtet se u kthye n religjio- tare, Lu n Nacional lirimtare, regjimin dhe perandori t madhe si ajo Osmane,
paraqet si hap prpara n histori! nin islam kur u dor- zua i vogl dhe komunist dhe duhet t jet dhe n de- dhe kjo ishte pikrisht si shtet - lidhje
Nqo se Enver Hoxha dhe diktatura, e pastaj te garda e Jeniert dhe shum mokraci?! Historia ka fajet dhe t mirat e q drejtohej nga Kastrio ... q lu uam i
paska ngritur n piedestal nj hero kom- shpejt pr betejat dhe trimrit e j n saj, por ky moment dhe lu a e Kastrio t, vetm n mbrojtje dhe tuajn dhe pr-
btar dhe t dekoruar prej saj - jo vetm shrbim t ports arri dhe gradn e mbeten frymzimi dhe shembulli m i ball Turqis mike t sotme, pr thn
q ka br mir, por sht nj nga veprat Sanxhakbej - ai ishte dhe musliman dhe madh kombtar n tore mbi armikun se sigurisht kemi histori t prbashkt t
e saj, t akademis s saj, t historiograf- pothuaj nj bektashi si pothuaj t gjith dhe shtetrim me shqiptar t bashkuar. nj gure e cila sht kaq e madhe dhe
is s saj m t mir, dhe as q m plas jeniert, por ishte dhe i edukuar me ar- Figura e j n buste dhe shtatore, n pik- lu arake sa duhet respektuar si gjith
fare se e ka br diktatura dhe ai sipr saj n m t lart t lu s dhe njohs i tura sht m e prhapura n bot. sht gurat e lla t mdha n bot pr nga
si nj nga kriminelt m t mdhenj t shum gjuhve t bots, diplomacis, pikisht shqiptare dhe me vepra n Shq- rndsia e tyre, veprat dhe lidhjet q
popullit t j q quhet Enver Hoxha! A dhe drej mit poli k. Asnj n fam dhe ipri, por dhe kryevepr e Europs jo koha krijon pr prballur m von?!
thua se diktatort e tjer - nuk paskan lu nuk ka shkuar prpara si ai dhe pse thjesht t krishter se sa t shembullit se Dakord ? Ne nuk mund ta bjm gjakun
nderuar heronjt e tyre kombtar?! nn drej min e sidomos Sulltan Muradit. si nj vend i vogl prballet me superfuq- uj dhe nuk mund t ulin dhe mi zojm
Nejse, kshtu medemek an komunistsh Ai prfaq- soi dhe n perandorin e in e kohs dhe del tuese pr nj erek gura q kalojn prmasat dhe t mi-
idiot mbase mund t ket srish - por madhe Osmane, njeriun e prga tur ako- shekulli. Nj deklarat akoma jo mir e teve, me veprat e br n koh t tyre.
jan specie n zhdukje pr fat t mir pak ma m me fam lu arake se sa pothuaj verikuar tregon se ai e ka quajtur veten Nuk mund tju shkojm pas njerzve
se ashtu ishin dhe shum se ishin ish ko- moshatari i j ose Sulltan Mehmedi, me Pirron e ri t Epirit dhe pr kt papa sharlatan q nuk duan krenari kom-
munist t konvertuar n demokrat. t cilin do t lu onte m von. Ishte mar- Piu II donte dy her t vinte n Shqipri btare se kan inat dhe me veten, as t
Kurse ata q nuk e duan se ka vrar mus- r peng sikundr ishte zakoni si pasoj e me objek vin pr ta shpallur Mbret t saj mendurve religjionar dhe as injo-
liman dhe ata q nuk e duan se paska humbjes s lu s s babait t j Gjon, dhe n disa dokumente vrtetohet kjo rantve q nuk kan lexuar dhe kuptuar
vrar katolik (m pak kta t fundit) por arri t bhej ylli i perandoris n gj. Do t kishte qen nj mrekulli, por dy rreshta. Kjo gur sht e madhe dhe
jan produktet e fundit - t dyerve t arte lu arake dhe n mosh t vogl - sigurisht pr shum arsye nuk u b kjo ato q nuk kujtohen sigurisht jan t veg-
shqyera ideologjike dhe religjionare q gjenerali m me fam si pr kurajon dhe gj, duke penguar nj pjes t mir t jl. Kjo sht koha e t vegjlve, por q
vijn me msime nga shkollat e rrapullis trupin e j t strmadh pr kohn. Sigur- historis t kishte dhe Mbre n e Epirit nuk do t shkoj shum dhe do kthej
religjionare n bot, t lejuara te ne, n isht pr Sulltanin dhe Otomant, ka br dhe trashgimtart e j. Pra nj mbretri kohn e gurave t mdha t kombit, ku
mnyr absurde! Ne sot bjm gabim q lu ra t mdha dhe t tuara, por kjo t vrtet n ann tjetr t Adria kut me m e ndritura dhe e madhja sht ajo e
nuk e kujtojm Kastrio n pr shum ar- nuk mund t jet arsye pr urrejtje dhe Italin dhe papa n?! N kohn e j u Gjergj Kastrio Sknderbeut.
sye dhe e para sht ajo q ne krenarin pathos idiot religjionar. Padyshim q u bn t famshm dhe shum familje

+

Lazr Stani: Dritroi,, ppoet i
toks dhe i shpirtit shqiptar
Fillimisht do t donim t dinim, si e
keni njohur Dritro Agollin?
Fillimisht e kam njohur nga poezit, si
lexues q kur isha nxns shkolle, si e
kan njohur shumica e shqiptarve. Mbaj
mend, pas shkolls s mesme, kur po
bja stazhin, u botua nj libr me poezi
t zgjedhura t Dritroit, me koper na
blu. At libr e kam mbajtur shum koh
n dor dhe disa vargje lirike t botuara
n at libr i mbaj mend
edhe sot e ksaj dite, si varg-
jet e poezis Mollt, pr
shembull.
+ Ajo binte er moll at
nat / At nat rinore pa tra-
zira / Nuk m kujtohet se i
thash / Por di q i thash
al t mira
Por n at koh as mund
t ndrroja se nj dit do
ta takoja poe n e madh, q
ishte edhe i pari i shkrim-
tarve shqiptar n krye t
Lidhjes s Shkrimtarve dhe
Ar stve. Por fa e solli
q disa vite m von, kur
isha student n Fakulte n e
Shkencave t merrja pjes
n nj takim t shkrimtarit,
me student t zhvilluar n
nj sall n Palla n e Kul-
turs Ali Kelmendi, aty ku
sht sot Albanian Univer-
sity. Dritroi po iste pr
poezin, i gjall, i menur me
nj elokuenc q t bnte
pr vete. Tha dika pr poez-
in herme ke, q sipas j i
ngjan monologut t morgut
n manas r, q i thot lutjet
e j n vetmi, i pa kuptuar e
i padgjuar nga askush. Shtoi se poezia
duhet t komunikoj, t emocionoj dhe
t zgjoj shpirtrat njerzor. Foli pastaj
pr modernizmin dhe tha se modern-
istt, prpiqen ta kruajn veshin e majt
me dorn e djatht dhe anasjelltas, duke
u strmunduar e zgjatur krahun pas qa-
fs. Dhe bri gjes n prkats q ne na
shkaktoi t qeshura. Tregoi edhe pr nj
ngjarje q lidhej me nj tregim, t cen-
suruar nga redaktori skema k. Nse do
ta botosh tregimin, i kish ven kusht re-
daktori, ksaj femrs duhet tia pressh
INTERVIST
sist. Kshtu q nse ndonjri nga ju e ka
lexuar at tregim, ka gjetur nj femr pa
gjoks, cica prer, t operuar n mnyr
t shmtuar. Po femrat kan sis t buku-
ra apo jo? Ne po e dgjonim gojhapur,
t emocionuar dhe fak q e mbaj mend
kt bised t vi t 1983 edhe sot e ksaj
dite, e dshmon kt. Por prap si stu-
dent i shkencave, as q e mendoja se do
t takoheshim ndonjher dhe pr m
tepr do t ishim miq. Por kjo ndodhi,
dikund n fund t viteve tetdhjet, kur
un kisha botuar dy - tre tregimet e para
n shtyp. Dritroi dha nj intervist n
gazetn Drita dhe mes dy - tre emrave
t shkrimtarve t rinj q prmendte,
i pari ishte emri im. Kjo nuk ishte gj e
vogl, ishte shum e madhe pr mua,
se un ende nuk kisha botuar nj libr.
Pas ca ditsh u takuam n shkallt e Lid-
hjes s shkrimtarve dhe i zgjata dorn
dhe iu prezantova. Ai m hodhi dorn n
qaf, m prqafoi dhe m oi pr kafe.
Biseduam aq lirshm pr m shum se
dy or, sa ngjanim si dy miq t vjetr q
i kan munguar gjat njri - tjetrit dhe
q kan shum gjera pr ti thn sho-
shojt. I ngroht n bised, i afrt, i sin-
qert dhe me humor, t bnte t ndihesh
i barabart, si m ndonj nga shokt e
tu t shkolls. Nuk e di se si, por q n
takimin e par, i drejtohesha me Dritro
dhe , dhe them se ishte a sia e j e
veant q ma krijoi kt afrsi dhe kt ta rrezikoja mikun m, por u knaqa q
ngrohtsi, thuajse prej prindi t dashur.
Pas a j takimi t par ne takoheshim
shpesh, pinim kafe, bnim humor, qesh-
nim me zemr, isnim pr letrsin dhe
librat. N kto takime, kurr nuk mbaj
+
mend t m ket folur pr par dhe par-
shmri dhe budallallqe t tjera t ksaj
natyre. Ishte vrtet nj burr i zgjuar q
dinte si t iste e t bnte pr vete at
q kishte prball. Dhe me mua, besoj
se ndihej krejt i lir, i prangoste alt,
mendimet.
A e prkrahte Dritroi nj shkrimtar
t talentuar nse e spikaste?
Jan t shumt shkrimtart q i ka
prkrahur n llimet e veta letrare, e
thon kt apo jo. Un po tregoj nj rast
shum domethns. N maj t vi t 1989
u njoha me poeten Luljeta Lleshanaku.
I botova nj cikl me poezi n gazetn
Zri i Rinis, poezi q ajo nuk mi kishte
sjell mua, po redaktorit prkats n
redaksi, para dy muajsh. Pas nj telefo-
nate t rastsishme q pata me Luljetn,
ndrmjetsova ti botoheshin poezit
te kryeredaktori. Nj dit m pas vjen
Remzi Lani n zyr dhe m thot se bm
gabim q i botuam poezit; ajo sht me
biogra t keqe, por nse t pyesin ty
thuaj nuk kam ditur gj. Ashtu do t them
edhe un. E kuptova se Luljeta nuk do
t mund t botonte m poezi n Zrin e dim pr Luljetn, q t vazhdonte shkol-
Rinis dhe disa muaj m von, nga mesi
i vers, Luljeta m sjell nj cikl poezish,
t cilat ia shtypa n makin shkrimi dhe
ia dhash Bardhyl Londos pr ti lexuar.
Bardhi i plqeu menjher dhe tha se do
ti botonte. Qesha. Kurrsesi nuk mund
b. Fjala e j, mbshtetja e j, rekoman-
edhe ai si poet i plqeu poezit e Luljets.
Bardhi, i thash, a ke dgjuar pr
Abaz Kupin?
Si nuk kam dgjuar, tha, pse?
Se nna e Luljets sht mbesa e
+
6
nr. 160,, Shkurt 2017
Abaz Kupit.
Bardhi u mvrejt n fytyr dhe hesh
nj grim.
Po pr Alush Lleshanakun ke dgjuar?
- e pyeta.
Bardhi ngri kokn dhe po m shihte
i uditur. Sikur m thoshte: dreqin
tjetr ke pr t thn.
K dgjuar pr Alush Lleshanakun?
Si nuk kam dgjuar, tha.
sht mbesa e j, vajza e vllait t
Alush Lleshanakut, dhe shtova: Bij
armiqsh m damk, jo dosido.
Bardhi, t cilin e kisha mik prej vitesh,
po m shihte meritur, sikur thoshte
dreqin t ka hipur n kok sot. Pas nj
pauze, Bardhi tha, ngjitemi e ia japim
Dritroit ti lexoj. Nse ai i merr prsipr
un do tia botoj. U ngjitm t dy bashk
n zyrn e j, ia dham poezit ti lexon-
te, pasi i treguam pr lidhjet e autores
me Abaz Kupin dhe Alush Lleshanakun.
Dritroi, pasi i lexoi tha se jo vetm
do t botoheshin, por do t shkruante
edhe nj prezan m pr poezin e po-
etes. Prgjegjsin pr bo min e merrte
ai. Atu ndrhyri Bardhi,
m dashamirsi, q ta
mbronte: Prezan m
mos bj, i tha, i botojm +
vetm poezit. Prezan-
mi me alt tua do t
ishte provokim i madh.
Ashtu ram dakord
dhe un me Dritroin
zbritm n kafe, ndrsa
Bardhi shkoi n zyr me
poezit n dor.
Si kshtu more
Dritro, ke br dhe
poezi kundr Abaz kupi
t, i thash un duke
qeshur.
E kam thn n
at poezi?, - m pye .
K thn se bridhte
me kal me faqoren e
rakis n xhep.
Hahaha, qeshi. Po
gjra burrash i paskam
thn nuk e paskam
shar. Dhe si u mendua
nj grim shtoi: Ka qen
trim, trim i artur. Dhe
patriot.
At shtator i krkova
Dritroit nj rekoman-
ln, ngaq pr shkak t biogras, ajo
nuk mund ti vazhdonte studimet e larta.
Ma dha rekomandimin menjher me
alt m vlersuese, por she i arsimit
t Krujs e gjuaj menjher n koshin e
plehrave, duke shar dika npr dhm-
dimi i j, pavarsisht pozicioneve poli k
q kishte, nuk pinte uj as t nj shef sek-
sioni arsimi, le m kund tjetr. E ll ishte
Shqipria n at koh, i ll ishte regjimi,
i ll ishte edhe autorite real i shkrim-

tarit n pushte n e zi t diktaturs.
Juve vet, kur dhe si sht prpjekur
tju prkrah?
N ditt m t zez m sht gjendur dashuris, sht i thell dhe drama k kur
n krah, si nj mik, si nj prind, pavar-
sisht se far mund t bnte n t vr-
tet. Thash se, si shkrimtar m prkrahu
q n tregimet e par, por prkrahjen
m t madhe ma dha pas shtatorit t
vi t 1990, kur m pushuan nga puna n
gazet, m shpalln armik me urdhr nga
lart, ca zyrtar rinie, q sot bjn profe-
sorin dhe patrio n, m degdisn n Kllo-
jk, duke prga tur kshtu arres min
m. Un refuzova t shkoj n Kllojk dhe
u ktheva n shtpin me, n Dukagjin, i
papun, sepse nuk pranonin t m dr-
gonin as si msues. Atje ku donin ata ose
hi. Dhe un nuk pranova tu bindesha se
e njihja mir at regjim, e dija rrezikun.
N tetor, pra pas disa javsh, n konfer-
encn pr letrsin q mbahej n Kor, jarje, n t ciln keni qen prezent ju
ngrihet Todor Keko dhe thot se gjith
ato q thoni pr liberalizimin dhe pr
demokra zimin jan brokulla se ju para
tre javsh hoqt nga puna dhe internuat
nj shkrimtar t talentuar, Lazr Stanin.
N sall shprtheu protesta dhe Dritro
Agolli, q ishte n panel, tha at q nuk
pritej:
Lazr Stanin do ta marr un n pun.
Me sa duket, sigurimi i shte t, q i
prgjonte shkrimtart hap pas hapi, q
t zhvle sonte kt protest t tyre dhe
q Dritroi t mos bnte ndonj budallal-
lk e t m merrte n pun n Lidhjen e
Shkrimtarve, hapi t nesrmen aln se
Lazr Stani sht vrar n ku s bashku
+ me t shoqen n tenta v arra sjeje.
Me qan t gjith, miqt, shokt, ko-
legt, madje edhe t afrmit e Luljets,
sepse lajmi kishte marr dhen, po un
nuk dija gj i ngujuar n shtpin me.
Pas ndonj jav, miku im Faruk Myrtaj
guxoi me ndihmn e nj kolegu gazetar
n Zrin e Popullit, t merrte n telefon
centralin e Pul t, zona ku banoja un dhe
m on al t vija urgjent n Tiran. Kur
zbrita n stacionin e trenit n kryeqytet,
miqt q kishin dal t m prisnin, nuk u
besonin syve.
Lajmi i vdekjes ishte i sigurte se kishte
dal nga burime t Ministris s Brend-
shme. Bardhyl Londo, m shihte prbal-
l j n tavolin, n kafen e Lidhjes s
Shkrimtarve dhe i rridhnin lot. At janar
llova pun n Lidhjen e Shkrimtarve, n
gazetn Drita me vendim t Dritroit.
Por Komite ekzeku v i Tirans, q pose-
donte dosjen me t kuadrit, nuk pra-
nonte tia jepte at Lidhjes, me preteks-
n se un kisha thyer urdhrin, nuk isha
paraqitur n pun ku m kishin emruar,
edhe pse tashm ishte shpallur pluralizmi
poli k.
Ta mbajn, ta ziejn e ti pin lngun,
tha Dritrio i zemruar. Ti vazhdo punn
e mos vrit mendjen. I ll ishte Dritroi
Agolli.
Sipas kndvshtrimit tuaj, si sht ve-
pra letrare e Dritroit?
Dritro Agolli ka nj krijimtari t gjer:
sht s pari poet, po edhe tregimtar nga
m t mirt, (t kujtojm Era e zhur-
mave t dikurshme) romancier, drama-
turg, mendimtar. Krijimtaria e j sht e
lidhur ngusht me njeriun shqiptar, me
shpir n e j, me tokn dhe historin, me
dramn ton ekzistenciale. sht lirik i
+
INTERVIST nr. 160,, Shkurt 2017 7
ngroht dhe i but, si era pranverore q edhe vet shkrimtart n kto vite t gjat asaj periudhe, edhe kur dgjojn
fryn mbi qilimin e luleve n livadh, sht nxitur nga xhelozit, smira, armiqsit q lvdohet emri i Dritro Agollit ndihen
i ndjeshm deri n kputje kur i kndon q ekzistojn midis krijuesve. Diktatura t fyer?
ishte nj fatkeqsi pr shqiptart, komu- Kur mendoj se sa shum kan vuajtur
i kndon jets, plakjes dhe vdekjes dhe nizmi nj fatkeqsi pr njerzimin. Por t tjert, n burgje e kampe internimi,
natyrisht, sht pate k kur i kndon rev- diktatura nuk sht vepr e shkrimtarve kur mendoj ata q u vran pa faj, u push-
olucionit. Zyloja mbett nj ndr roma- po e diktatorit dhe e shpurs s j t af- katuan pa gjyq ose me gjyqe poli ke t
net m t mir, nj parodi e hidhur pr rt, funksionarve par ak dhe levave; montuara me shpi e e dshmitar t
administratn e regjimit, e shkruar me sigurimit t shte t, gjykatave e t tjer. rrem, mua m vjen turp ti prmend ato
humor q t bn t mbash barkun me Pr shkrimtart gjithashtu diktatura, ka kam hequr vet nga komunizmi, ndaj
dor dhe q dashje ose pa dashje npr- qen nj fatkeqsi e rend, sepse krijuesi dhe sht hera e par q as publikisht
mjet asaj vepre tregohet se si i shfytyro- pa liri sht si nj shqiponj e mbyllur pr to, ndrsa miqt e mi kan shkruar.
jn njerzit pushtetet absolu ste, push- n kafaz. Por n fatkeqsin q i kishte Por un mendoj dhe them se nuk ishte
tetet e dhunshme, diktaturat. Por edhe rn mbi kok Shqipris edhe shkrim- Dritro Agolli ai q prmbysi fatet e tyre
n romanet e tjer Dritroi di t krijoj tarve u sht dashur t mbijetonin, t dhe as e kishte n dor ti ndryshonte
karaktere trsisht shqiptare, me t mi- bjn kompromise pr t jetuar e shk- kto fate, pavarsisht pozicionit poli k
rat dhe marrzit e tyre, q lexohen me ruar, krijuar familje e rritur fmij. Dhe q kishte dhe pushte t formal q i ishte
ndje. As q vihet n dyshim se vepra e shkrimtart gjithmon kan qen pr dhn. Dhe nj cop shef seksioni arsimi,
j e zgjedhur sht nj pasuri e pam- diktatorin nj kon ngjent i dyshimt, nj nj injorant province, e akte n kosh me
ueshme e kulturs ton kombtare. kon ngjent armiqsor potencial. Ndaj prbuzje nj rekomandim a letr porosi
A mundet q t na tregoni ndonj ng- prgjoheshin, spiunoheshin, komprome- t j. Me sa di un, kur i ka ecur ala ai
toheshin, rekrutoheshin disa prej tyre, t ka ndrhyr vetm pr mir. Ndaj askush
me Dritroin, q t na rrfej dika m tjer burgoseshin, dnoheshin e n raste nuk ka pse t ndihet i fyer.
shum rreth Dritroit njeri? ekstreme edhe vriteshin si ndodhi me Shqipria ka pasur edhe shkrimtar t
Un vetm si njeri dhe shkrimtar e dy poett e Librazhdit, Vilson Blloshin e tjer, q kan ndenjur n hije, si Federik
kam njohur Dritroin, kurr si kryetar Genc Lekn, apo me poe n rebel Havzi Rreshpja, Jamarber Marko, Zef Zorba
Lidhjeje, se nuk e shfaqi kurr me mua Nela. Edhe nse disa prej shkrimtarve e t tjer, pavarsisht se pena e tyre
nj autoritet t ll, jo e jo si funksionar dalin spiun, ky nuk do t jet ndonj ishte e fuqishme, n rast se Shqipria
par e, apo si deputet. Dhe larg qo si trish m i madh pr mua, por nj klith- nuk do t kishte prjetuar periudhn e
antar i Komite t Qendror! Jo si kta t m n ndrgjegje, q kurr m n kt komunizmit, a do t ishte Dritro Agolli
sotmit q t shikojn nga lart, si pr t vend t mos vijn regjime shtypse q shkrimtari m popullor?
vn n dukje pozitn e tyre poli ke, pasi shfrytzojn dobsit e njeriut, ambici- N histori nuk mund t supozohen
n t vrtet nuk kan vler tjetr. Mbaj et, zilit, smirat, veset, pr ta kompro- mundsit, ngaq ajo ndodh vetm
mend se u gzua shum kur mori vesh se mentuar njeriun, pr ta inkriminuar at, njher. Historia nuk mund t eksperi-
Luljeta po prga ste librin e saj t par shkrimtar ky ose jo. Hapja e dosjeve sig- mentohet n laborator, pr t vrtetuar
me poezi, u gzua si pr fmijn e j. M urisht sht nj gj e mir dhe un e kam t kundrtn, ose pr t par mundsit
tha q tia sillja librin kur ta mbaronte Lul- krkuar kt para shum vitesh, jo pr t t tjera. Kshtu q nse ne do t kishim
jeta, se do ti shkruante nj parathnie. poshtruar e akuzuar njerz, se un nuk pasur fa n t ishim vend i lir, t bnim t
Dhe ashtu u b. jam gjykatsi, por pr t zbuluar gjith t njjtn jet si italiant, francezt a zvicer- +
Nj her tjetr, m vjen Pano Tai, poet vrtetn e tmerrshme t a j regjimi krim- ant, nuk e dim se far do t kishin
q e kishte kaluar pjesn m t madhe t inal, pr t zbuluar dhe kuptuar dramn br poett e dnuar dhe t talentuar si
jets burgjeve me nj shkrim t shtypur llahtarshme q ka ndodhur me njerzit Rreshpja, Zorba apo Marko dhe as se si
n et letre e m thot: Lexoje far ka dhe fatet njerzore. do t ishte br Dritro Agolli. sht fakt
shkruar Dritro Agolli pr mua, por nuk Sa pr Dritroin, si e kam njohur un, se e majta, jo vetm diktatort, por edhe
di ku ta botoj. E marr shkrimin, e lexoj nuk ka qen njri i prapaskenave, i pu- e majta moderne i krijon ikonat e veta n
dhe i them Panos: Do ta botoj nesr n nve t zeza t nats, varrmihs i fateve letrsi dhe arte; e majta greke me Rico-
RD, gazet n t ciln isha kryeredaktor t shokve, miqve, kolegve, shkrim- sin, franceze me Sartrin, turke me Nazim
n at koh. N RD Dritro Agollin? tarve dhe ar stve, pavarsisht bind- Hime n e t tjer, q n fakt jan poet
uditet Panua. Po, i them n RD, madje jeve t j, besimit t j te komunizmi. dhe shkrimtar t mdhenj, pavarsisht
do ti jap dhe nj honorar t mir. Ai ka qen njeri i hapur, i drejtprdre- orien mit poli k. Kshtu ndodh edhe
T nesrmen shkrimi i botua dhe pas jt, transparent, snik, i dhembshur dhe me Hollywood-in n SHBA; shumica e
k j bo mi, sa her Dritroi iste n zemrbardh, trashgonte paret snike ar stve t njohur jan mbshtets t
gazeta kundr qeverisjes s PD-s dhe t racs. Dhe i besoj njohjes me, intu- Par s Demokra ke, q prfaqson kra-
presiden t t athershm, mua m its me, jo hamendjeve t liga dhe dys- hun liberal poli k n SHBA. Dritroi ishte
thoshin E lexove ka shkruar Dritroi himeve. nj ikon poli k e t majtve, por sht
yt?. Ata mendonin se m akuzonin ndr- Sa i madh sht rreziku, q ajo q ka nj poet dhe shkrimtar i t gjith shqip-
sa un ndjehesha i prkdhelur. Ditrroi mbetur n dosje, t jet shum pak n tarve. Par a sht prpjekur q edhe
ishte tepr i madh pr t qen i nj in- mos hi gj? shkrimtar t tjer bj popullor, por
dividi, i nj grupi individsh, i nj par e: Mund t ken hequr dosjet e veta, nuk ia doli. Dritroin e bri popullor ar
Dritroi ishte i t gjith shqiptarve. shtetar apo zyrtar t lart, por shkrim- i j.
Ka shum disku me pr implikimin tarve nuk ua ka hequr kush dosjet, i Tani si e majta n pushtet, si e djathta
edhe t shkrimtarve n krimet e ko- kan aty. Un besoj se prap n dosjet e (me termat zyrtar po i quaj se nuk e di
munizmit. A mendoni se prgjigjja m e mbijetuara deri tani ka material t mjaf- m se jan) u rrin larg shkrimtarve,
mir, ndoshta do t ishte hapja e dos- tueshm pr t kuptuar gjmn e madhe as duan tia din pr ta. Por pjesmar-
jeve? Dhe sipas jush, pr Dritroin, sa q komunizmi u ka br shqiptarve. rja e shkrimtarve n poli k, e bn vet
jan gjasat q t zbulojm nj surpriz Kjo sht m e rndsishmja. Nse disa poli kn m humane, i jep asaj fytyr
t keqe? emra spiunsh mbetn pa u deshifruar, m njerzore, jo kt fytyr kaaksh q
N kto njzet e pes vjet, pr fat t kjo nuk sht edhe aq e rndsishme. ka sot.
keq, ka nj shtrembrim t diskursit t N prgjithsi, ne edhe n at koh i Dhe s fundmi, prse brezat e ardh-
deba t pr komunizmin, diktaturn, kri- njihnim spiunt tan, n fshat, n lagje, shm duhet q ta lexojn Dritroin?
met e saj. Nse lexon far shkruhet e n qendrn e puns, n universitet, n Me argumentet se prse duhet lexuar
dgjon far thuhet, duket sikur krim- gazet; ruheshim prej tyre, por edhe i Dritro Agolli mund t shkruash nj libr
inelt m t mdhenj n diktatur na prmonim. Natyrisht ka edhe prej t ka- t tr. Un po e them me nj ali t
paskan qen shkrimtart dhe ar stt. muuarve, q nse nj dit e merr vesh, vetme: krijimtaria e j sht nj thesar i
Por kjo nuk sht e vrtet dhe nj sh- mbetesh pa al. muar i toks dhe i shpir t shqiptar.
trembrim i ll iu vjen pr shtat krim- Ju jeni nj nga ata shkrimtar, q
inelve t vrtet, atyre q vrtet kryen padrejtsit e sistemit komunist, i keni Bisedoi Valeria Dedaj
krime kundr shqiptarve. Dhe n kt hequr nn lkur, far mundet q tu
loj t pist, nj far roli e kan luajtur thoni atyre njerzve, q kan vuajtur
+

BEST 10 NORTH
"10 PERSONAZHET
SHKODRAN T VITIT 2016"
Pr t katr n vit radhazi Agjencia e
Spektakleve "Buna 1" me president dhe
producent z. Arben Mazi, organizoi n
fund t janarit 2017 n Teatrin "Migjeni"
t qyte t t Shkodrs mbrmjen gala
"BEST 10 NORTH 2016", pr t nderuar
personazhet m t spikatur publik t k j
qyte , pr kontribu n e tyre n fusha t
ndryshme sociale, kulturore dhe sport-
ive.
Pr t arritur n kt nat, pr disa vet jan pjes ak ve e jets sociale,
jav me radh ka qen publiku q ka vo-
tuar n website buna1.net pr gurat m
t shquara si: shkrimtari m i mir i vi t,
piktori, aktori, spor s , biznesmeni, poli-
kani e t tjer.
Risia e k j edicioni t katrt, "BEST 10
NORTH - 2016" lloi q n hyrje t Teatrit
"Migjeni" ku duke u duartrokitur nga t
pranishmit, u b parakalimi n tape n e
kuq i personazheve t ksaj mbrmje.
Salla e Teatrit "Migjeni" me nj pub-
lik t zgjedhur prjetoi me shum emo-
+ cion ndarjen e mimeve, t organizuar
jo si nj ceremoni solemne, por si nj
spektakl q do ta bnte at t knd-
shm e impersionues.
Spektakli u hap me mrekullin e n-
gujve t violins q solli voglushi Juri
Dajani, nxns i klass s dyt, prfor-
manca e t cilit u prit me duartrokitje
nga t pranishmit n sall.
Interpre min e shklqyer t k j tal-
en e pasuan me po kaq sukses edhe dy
violiniste nga Tirana, Ajola dhe Xhanina
nga grupi "Straight Girls".
Sipari i hapur prezantoi para publi-
kut nj dekor emocionues t realizuar
n mnyr ar s ke dhe funksionale
nga skenogra i Teatrit "Migjeni" Hysni
Halili, si dhe graka nga Valmir Hysa. N
kt pla orm magjike, po aq magjike
u shfaq para publikut edhe prezantues-
ja e ksaj mbrmje Siiljana Mazi, e cila
vendosi q n prezan m nj ur komu-
nikimi mes publikut dhe personazheve
q do t ngjiteshin n kt sken, pr
t marr "shprblimin" e mirnjohjes
s bashkqytetarve, pr veprimtarin
e tyre n shrbim t qyte t dhe m
gjer.
N kt atmosfer t ngroht q
mbizotronte n sall, lloi sipas pro-
gramit edhe "procedura" e dhnies s
mimeve pr 10 personalitetet m t
shquar t vi t 2016, t cilt u ngjitn
n sken mes duartrokitjeve dhe emo-
cioneve, duke shprehur mirnjohjen e
tyre pr vlersimin q iu bnte qyte
dhe komunite shkodran.
Kshtu, i pari q u ua n sken ishte
piktori m i ri Eros Dibra, i nominuar
nga publiku si piktori m i mir i vi t.
mimin ia dorzoi piktorja e mirn-
KULTUR
johur Ermira Jahja.
Fotogra m i mir i vi t u shpall Alban
Xhakaj, i shquar pr arritjet e ja, krye-
sisht n lmin e fotogras ar s ke dhe
pr ta nderuar me kt mim ishte zgjed-
hur znj. Brigela Demaj.
Vlerat e ktyre emocioneve i shtonte
njkohsisht edhe pjesmarrja n kt
ceremoni e shum personaliteteve q
dorzonin kto mime, por q edhe
kulturore, ar s ke e spor ve e qyte t,
t cilt shprehn konsideratat e tyre jo
vetm pr tuesit, por edhe pr punn e
lavdrueshme t Agjencis "Buna 1" pr
eviden min dhe promovimin e tyre.
Prmes emocioneve t paprshkruara
e mori aln shkrimtari dhe dramaturgu i
shquar "Mjeshtri i Madh" Fadil Kraja i cili
me menurin dhe mjeshtrin e als s
+
j tha se "Nj personalitet bhet i shquar
me veprimtarin e j kur i kalon kujt e
qyte t ku jeton e punon dhe sonte para
jush kam nderin t'ju prezantoj mikun m
dhe t gjith Shkodrs z. Agron ela, mbrmje ishte shkrimtari m i mire i vi t,
duke e zhveshur at nga veprimtaria poli-
ke dhe duke e prezantuar si nj njeri q
me humanizmin e j ka qen dhe sht i msues i poetve t rinj.
denj t shpallet si poli kani m i mir i
vi t".
N aln e j depute i Shkodrs z. Kraja.
Agron ela tha se "Kjo sken sht e
shenjt dhe un ndjehem shum mir, prit ngjitja n sken e futbollis t t vl-
por gjithmon shum i emocionuar,
sepse kt mim ma dorzoj "Mjeshtri i
Madh", prof. Fadil Kraja, nderi dhe m-
suesi i madh i qyte t ton".
Pr t'i dhn larmi e gjallri k j spe-
ktakli, ishin t uar edhe kngtaret Lo-
renca Prei, Klarisa Filipi, Klodiana Vata
+
8
nr. 160,, Shkurt 2017
dhe Anila Hoxha Gjermeni, t cilat me
prformancat e tyre, mbajtn t ndezur
atmosfern e ksaj nate.
mimi i radhs q u dha n kt
t cilin e toi Zija Vukaj, si krijues, prk-
thyes dhe n mnyr t veant mik e
Kt mim ia dorzoi prsri shkrim-
tari i mirnjohur "Mjeshtri i Madh" Fadil
Me duartrokitje nga t pranishmit u
laznis Ardit Krymi q solli n sall at-
mosfern e k j spor kaq t dashur pr
shkodrant dhe kt mim ia dorzoi po
nj ish futbollist, En aku, sot trajner i
"Albanian Ajaks School U-19" dhe ins-
pektor i spor t n Drejtorin Arsimore
Shkodr.
Prsri n fushn e spor t me
mimin e radhs n kt mbrm-
je u nderua trajneri m i mir i
vi t pr grup moshat, t cilin e +
toi Luan Shpuza.
Kt mim ia dorzoi nnkry-
etari i qarkut Shkodr z. Maxhit
Cungu.
Merita Smaja u shpall aktorja
m e mir e vi t "Best 10 north"
e njohur jo vetm pr karriern e
gjat n skenn e Teatrit "Migje-
ni", por edhe si pjes e sukseseve
t k j teatri koht e fundit.
Kt mim prmes emocione-
ve ia dorzoi kolegia, sot drej-
toresh e Teatrit "Migjeni" ak-
torja e mirnjohur znj. Rita Gjeka.
mimi i radhs q u shpall n
kt mbrmje ishte biznesmeni
m i mir i vi t q e toi Mark
Babani dhe kt mim ia dorzoi
gazetari i mirnjohur i RTSH pr
40 vite me radh, Tom Theraj.
M pas moderatorja Siiljana
Mazi foli pr organizimin para
disa javve n Tiran, ku u ndan
mime pr fasonin m t suk-
sesshm n t gjith Shqiprin,
ku pjes e k j ak vite , suksesi
ishte edhe nj nga ndrmarrje e
Shkodrs, "Madish SHPK", e cila
u vlersua n kt mbrmje me
mimin fasoni m i mir i vi t.
Pr kt, administratorit t
"Madish SHPK" z. Aleksandr
Leqejza iu dhurua nj buqet e
madhe me lule nga organizatort.
Agjencia e spektakleve "Buna
1" nuk e kishte harruar detyrn
e saj pr t vlersuar edhe tal-
ente t rinj t Shkodrs, ku kishte
przgjedhur kngtarin
e talentuar, Isli Ademi si

J KA KUPTIM KUR
JETA
PRMBUSH DSHIRA POETESH
MENDIME RRETH VLLIMIT POETIK KAM FRIK AUTORES DIANA TABAKU
Nga PREL MILANI
Diana i hipa Pega-
sit tnd t bardh
dhe udhtova, here
me ju, here vetm si
udhtare i aventurs
drejt monopateve po-
e ke q ju na keni ser-
vir n bo min e fun-
dit poe k Kam frik.
Edhe tani q prfundova ket udh m
m bhet sikur akoma nuk kam zbritur
dhe jam atje mes tyre. Ky libr sht nj
vegim jo papritur q erdhi prajshm n
bunin e poezis shkodrane. Diana elepia
kishte shtegtuar edhe pare horst- graben-
eve t poezis, ndrsa m vllimin tan-
ishm sht br pjes e fryme ar s ke
q formon imazhin dhe pasaportn e saj
poe ke. Guralect shumngjyrsh te mo-
zaikut tuaj poe k jan zgjedhur me kujdes
nga nj pirg madh koralesh t ngjashme
me nj struktur ngurte shkmbore, por
edhe fole e ngroht e gjallese n sheln
e trazuar te jete son. Autorja komunikon
lirshm n mnyre drejtprdrejt me do t emrit i ka vjedhur edhe hiret
+ mosh dhe besoj se ka arritur dshirn
q ka do krijues pr t qen e pranishme
dhe jo kalimtare.
Kam k sht nj realitet poe k, n si ja ndien shpir me aq pathos
t ciln gjendet nj grshe m racional i
koncep mit poe k dhe gicilimit t emo-
cioneve njerzore. Poemthi Ti mundesh
prve se sht nj majat e k j vllimi hur si sythe i etur, por shprthen n
e mbartur m mire nga honet e poez-
is se rimuar. T gjitha strofat nisin me
epitete krahasuese t s bukures, t mb-
kngtari m i mir i vi t.
Kt mim ia dorzoi kolegia e
j Orjeta Kelaj, q vjet u nderua
po me kt mim.
Agjencia "Buna 1" thirri para publi-
kut shkodran personalitete t tjera t
shquara, q kontribu n e tyre nuk e sh-
trin n nj apo dy vite, por n nj kar-
rier t gjat n shrbim t qyte t dhe sken pr t marr mimin e karriers, t
m gjer. Pr kt u akorduan edhe dy
mime mirnjohje.
mimi i mirnjohjes pr rapsodin dhe
lahutarin Jonuz Delaj, t cilin ia dorzoi
Kryetari i Bashkis s Malsis Madhe,
z. Tonin Marinaj dhe Akademikut z. Ah-
met Osja, t cilit ia dorzoi moderatorja
e talentuar e k j spektakli, simpa kja
Siiljana Mazi. Kt atmosfer ceremo-
niale e ngrohu dhe e gjallroi prsri pr-
formanca e dy violinisteve t talentuara,
Ajola dhe Xhanina, t cilat interpretuan
muzik instrumentale live.
Ish basketbollis i shquar i vllaznis,
trajner, por edhe personalitet i shquar
publik z. Renato Radoja u ngjit n ske-
n, duke marr bashk me duartrokitjet
edhe mimin e karriers, pr punn e j
t palodhur dhe pasiononte.
BOTIME
ingarkess este ks, t cilat kan krijuar
ndjesi t mrekullueshme komunikimeve
shpirtrore. Epitete zhdjergur,
ngrehaluc, vanitoze e t tjera
duket se peshojn si nj jehon
prej nga marrin udhe tufat e
vargjeve t k j vllimi. Shumica
e poezive kan ku n prdorshm
t metriks, ka nj marrdhnie
vepruese me kulturn dhe tra-
ditn popullore fort ndikuese nga
qyte ku ka mbire e hell shtat au-
torja . Gjithsesi autorja nuk i qn-
dron strikt nj skeme, por lviz
lirshm edhe hapsirn e vargut
t thyer. Pjesa m madhe poezive
kan temn e njohur t afeksionit
njerzor dhe t kumteve prcep-
ve q burojn nga kontekstet e
prndjeshme t poetes. Poezia e
Dians duket se buron spontan-
isht dhe rrjedhe me pas e lirshme
si burimet pasi ajn strukturat
karboni ke. Autorja mban emrin
e perndeshs romake t dashu-
ris, nga e cila prve huazimit
edhe pasionin ero k. Gjithsesi
Diana jon e thjesht njerzore
e vdekshme i kndon dashuris
si Safoja (poetesh e Greqis s
lasht). Natyra e saj pasionante,
nuk mund te mbahet e ndryd-
guese dhe lu tare e papajtueshme
mnyre vokloziane n refrene lirike t
lla si Trendali mkatar, Nj pal bashkkohore. Ndershmri, Shtat
buz skriviani gjeta, Thika me dy pre-
Nuk kishte si t ndodhte ndryshe. Nj
spor st i shpreh mirnjohjen nj kolegu
t j, ish kryetari i par i Bashkis Shkodr
dhe sot antar i Kshillit Bashkiak z. Filip
Guraziu.
Dashamirsi i gjith shkodranve,
humoris i shquar Zef Deda "Mjeshtr
i Madh", me shum emocion u ngjit n
Agjencia e spektakleve "Buna 1" mbyll
cilin ia dorzoi moderatorja e k j spe-
ktakli Siiljana Mazi.
Me humorin q e karakterizon ai u
shpreh: "Karriera ime si humorist sht e
barasvlershme me jetn me, pasi gjith
kt jet e kam kaluar mes shkodranve
t mi n t gjitha lagjet, rrugt dhe rru-
gicat e qyte t ku kam lindur dhe ku jam
rritur. Ndjehem krenar q jam bir i k j
qyte dhe pjes e ksaj skene magjike".
Qershia mbi tort ishte n mbyllje t
spektaklit, kur n sken doli pr t pr-
shndetur t uarit, zri i mrekullueshm
i kngtares s madhe sopranoja me
fam botrore Anila Hoxha Gjermeni,
vajza nga Bajram Curri, e cila studioi n
Shkolln Ar s ke "Prek Jakova" dhe q
e re interpretoi edhe n skenat e qyte t
ton.
+
9
nr. 160,, Shkurt 2017
sa, apo Prkush m e t tjera. Autorja n mnyre t veant poezia krye al
gjithashtu sht nn, msuese, vzh- q Kam frik, jan pasthirrma t forta
me sens t mpreht sa re q
drejtohen kundr t ashtu qua-
jturave tabu, hipokrite, t cilat
kur shkopsiten nga nj grua
e menur dhe pa komplekse
marrin vlera t qensishme.
Te poli kant, poetet, ar stt,
grat, polict dhe maj stt
smira dhe xhelozia sht n
shkallen m t lart mes gjith
kategorive sociale shoqrore
t do vendi. Kjo xhelozi na
bn ta shohim njeri - tjetrin me
paragjykime, t nnvle sojm
e t asim me keqdashje. Poe-
zia e Dians ka aromn, shijen,
vulgun e ndjenjave, ka stampn
e saj. Poezia e Dians sht
shoqrore e emancipuar ideja
e se cils sht se jetojm ne
nj koh tjetr, n nj shekull
tjetr n kohn e prmbysjeve
dhe ndryshimeve te mdha,
q kan krijuar hapsira dhe
dimensione te tjera. sht per-
ceptueshme, e thjeshte e iltr +
e drejtprdrejt e pa ngarkuar
me abstraksione si shum poezi
t ashtuquajtura moderne apo
postmoderne t strholluara
si plhura merimangs kur bie
e ngatrrohet ndonj pre.
N gjith vllimin mbisundon bardh-
ndaj plagve dhe ligsive t vjetra e sia dhe lozoa e shndetshme, se jeta
ka kup m kur prmbush dshira po-
Pash, Flirt njzetekatr karatesh, dhe etesh!
Knga e fundit, tulluar "Malli prtej Nj falnderim shum i madh shkon
de t" e k j spektakli e interpretuar pr kompanin "Hako SHPK", e cila ofroi
nga kjo soprano ishte dhe urimi "natn mbshtetjen e saj pr kt spektakl.
e mir", q ajo i dhuroi spektatorve n Ishte nj privilegj i madh q kt vit t
mnyr melodioze, pr t'i kujtuar se n merrte pjes si sponsor nj nga kompa-
kt sken, nuk do t mungojn kurr ak- nit m t fuqishme n Shqipri, urojm
vitete t lla, q shkodrant i kan aq q ky bashkpunim t mos jet i fundit.
shum pr zemr. Nj falnderim tjetr shkon pr
mbshtetjen "Madish SHPK", Gomisteri
kshtu nj edicion tjetr t suksesshm "Sela", Art Decor Print & Design "Terro "
t "BEST 10 NORTH", duke premtuar q si dhe Bar Restorant Bexhisteni, pron e
vit pas vi t sjell t tjera risi, t tjera familjes s Astrit Meshnunit, q gjithmo-
surpriza dhe t tjera gura t shquara t n ka ofruar mbshtetjen n shenj res-
k j qyte q nuk mungojn kurr. pek pr 10 personazhet e vi t. Gjithash-
N kt mbrmje ishin t pranishm tu u falnderuan edhe Firma "Ber oni" si
drejtues t ins tucioneve vendore, de- dhe Kancelari "Mazi".
putet, njerz t shquar t ar t, kulturs, Organizatort falnderuan Radio Tele-
spor t, biznesit etj. t cilt e ndjenin vizionin Shqiptar, si dhe t gjith tele-
veten t privilegjuar q patn nderin t'u vizionet lokale, si TV1 Channel, Star +, TV
dorzonin mimet 10 personazheve m Rozafa dhe TV Kopliku, pr pasqyrimin e
t shquar t vi t, q kt nat ishin no- k j ak vite .
minuar si m t mirt. Ky ishte edicioni i katrt dhe si i ll, ai
Suksesi i ksaj mbrmje gala q ka je- pr do vit ka tuar rritje, duke premtuar
hon edhe sot e ksaj dite meriton edhe kshtu q nga vi n vit ai do t bhet
lavdrimet e prkrahsve dhe spon- nj tradit q vetm nj qytet si Shkodra
sorve, dashamirs t mbarvajtjes s mund ta realizoj.
jets social kulturore dhe ekonomike t
qyte t. Nga RAMAZAN EKA
+

Reform n drejtsi
j apo p
drejtsi tranzitore n Shqipri?
N prpjekje pr t qen pjes e Bash-
kimit Evropian, shte yn, aktort pr-
kats dhe shoqria shqiptare po prpiqet
n dukje ti adresohet t gjitha shtjeve
te t drejtave t njeriut duke prfshir t
drejtat ekonomike, sociale dhe kulturore
nprmjet thirrjes sociale pr t br re-
form n drejtsi.
Duke marr shkas nga kjo dhe e shtyr
nga pjesmarrja n nj seminar t tullu-
ar Dosjet e pezulluara kundrejt reforms
n drejtsi, t organizuar nga Shoqata
Youth Development Group, Tiran n
t ciln ishin t pranishm student t
Juridikut dhe ak vist social, u nxita pr
t shkruar kt ar kull: Vrtet sa dosje t
pezulluara jan aktualisht npr Gjykatat
tona, t cilat ln pezull jett njerzore??
Prse lihen t pezulluara?
+ +
Pr t diskutuar n lid-
hje me nj shtje t ll
e uar ishte gazetarja Zj.
Nikoleta Kovai, e cila vuri
n dukje se shte yn sht
n nj kolaps: duket sikur
reforma n drejtsi do e
zgjidh problemin ton,
por n t vrtet reforma ka
nevoj pr njerz, pr ne q
e duam drejtsin dhe jo
besohet nj pale par ake ku
dominon falsite dhe kor-
rupsioni. Pr t br nj re-
form t mirllt nevojitet
edhe koh zike q l koh
pr menaxhimin e plot t
procesit.
Pr m tej vuri n dukje
se pr t pasur tamam dre-
jtsi, ndr t tjera media
duhet t jet e lir pasi jo
rrall ndodh q kur gazetari
futet n skuta t errta pr
t zbuluar se far sht
duke ndodhur dhe si ka
ndodhur, prfundon keq ose
kalon rreziqe me jetn.
M konkre sht, Zj. Kovai
iu referua nj dosje t pezulluar ku nj
djal sht varrosur i gjall dhe ka qn-
druar i gjall pr 48 or n Mat: shtja
sht n Gjykatn e Apelit, ndrsa per-
sonat q jan dnuar vijojn nga 10 deri
n 17 vite, ndrsa familja nuk ka ku t
ankohet duke prmendur fak n ndr t
tjera q ishte nj djal i vetm. N kto
raste a mund t itet pr mundsi am-
nis e??
Nga kndvshtrimi psikosocial, dsh-
mi pr t realizuar t drejtat humane n
AKTUALITET
aspek n ekonomik,
ekonomik social dhe kulturor si
dhe dhunimi ndaj ktyre t drejtave mund
t jen dhe zakonisht jan pjes e rrnjs
q shkakton konik n, fenomenet e er-
rta sociale dhe represion procesin e t
jetuarit. Pr m shum, veprime t lla
kan ndikim mbi ato shtresa q jan m
t prekshme sikur n ras n e msiprm.
Le t pyesim srish, sa shtje jetsore
mbeten t pazgjidhura duke ln pezull
shum aspekte jetsore? Vrtet pr
thn ndal ndodhive t lla n dukje t
par nevojitet nj reformim n drejtsi.
Por a mund t kemi reform n drejtsi
pa kaluar me sukses n llim drejtsin
tranzitore? Le t bjm nj krahasim te
t dyjave:
S pari, rregulli i programit t refor-
ms n ligj sht nj fenomen m global
i mbshtetur nga nj numr agjencish
dhe vendesh, dhe racionalizohet n baz
t zhvillimit ekonomik, demokra k dhe
paqes. Qasja e j ndaj shtjeve t refor-
ms dhe rindr mit t nj sistemi ligjor
sht n trsi plot nuanca, sidomos pr e drejtsis tranzitore?
nj vend post tranzitor sikur sht vendi
yn. Prandaj pr t br nj reform t
ll nevojitet t merret parasysh zhvil-
limi ekonomik, demokra zimi, reduk mi
i varfris dhe ndr mi i paqes.
Referuar ktyre t fundit, secili prej
nesh sht i uar pr t br nj analiz ndrvarura dhe t ndrlidhura, ather
vetjake, sa u sht zgjidhur problemi i pa-
punsis, sa demokrat jemi n realitet
n traj min dhe ndrhyrjen e shtjeve
je ke, n mbshtetjen e shtresave t
margjinalizuara dhe sa po reduktohen
koniktet familjare, sociale dhe poli ke?
S dy , drejtsia tranzitore ka am-
bicien pozi ve pr t ndihmuar shoqrit
e shtypura dhe pr br ato t lira duke
+
nr. 160,, Shkurt 2017 10
0
iu adresuar padrejtsive t bra n t
kaluarn q do t prokurojn nj t ar-
ndalemem pak duke
du cituar Prof.
Prof Asoc.
Asoc Dr.
Jordan Daci, i uari ky n kt seminar, i
D
dhme t barabart. Kjo pasi duhet pun cili theksoi q duhet t jemi t prga tur
pr t arritur dhe shkuar prtej krimeve si shoqri pr t br reformn n dre-
dhe abuzimeve t kryera gjat konikteve jtsi pasi vet shoqria jon nuk sht
q kan uar n tranzicion dhe duhet n gjendje t prodhoj nj standard t
adresohet dhunimit te t drejtave hu- ri. Prve ksaj duhet t kemi kujdes nga
mane dhe shkaqeve q kan kontribuar drejtsia represive. far do t thot kjo?
n to. Do t thot q thjesht t jemi n rregull
Po referohemi ksaj drejtsie srish me reformn n drejtsi..
kemi sdn q t mund t ngrem pyetje Prandaj, srish i rikthehem drejtsis
t lla, si n vijim: tranzitore A do ishte e prshtatshme
(a) Cili sht mekanizmi potencial i q vendi yn t lloj me kt? N thelb,
drejtsis tranzitore pr tiu adresuar drejtsia sht nj prpjekje e prjet-
shtjeve je ke si llim? shme pr tu dhn t gjithve at q u
(b) A jan kto mekanizma funksional takon Prandaj pr kt, hyn koncep i
t prshtatshm pr tia dal mban me realizimit progresiv q prshkruan nj
to? aspekt qendror t obligimeve t shte t
(c) Si mund t lidhet m s miri drejt- n lidhje me kto drejta sipas t dre-
sia tranzitore me t drejtat ekonomike, jtave ndrkombtare humane. Ndrkoh
shndetsore sociale dhe kulturore? njeh q realizimi i plot i ktyre t dre-
(d) far parimesh duhet t udhheq jtave nuk mund t arrihet menjher dhe
prfshirja e drejtave ekonomike, shnde- krkon koh n mnyr q t gjith ak-
tsore, sociale dhe kulturore n proceset tort t marrin masat e nevojshme drejt
realizimit t plot t burimeve t mund-
(e) Cilat pengesa duhen kaluar? shme. Pra, le t besojm q jemi duke u
Duke pasur parasysh q t drejtat eko- prga tur, por nevojitet vetm pak koh
nomike, shndetsore, sociale dhe kul- m shum..
turore jan pjes e kornizs ligjore te t Edhe pse tashm ka nj fokus n
drejtave universale humane, n t ciln rritje mbi reformn n drejtsi, ka pak
udhzime mbi si ta qasim
nj rregull t reforms n
drejtsi, dhe si strategjit e
adoptuara t ndryshojn n
prshtatje me vendin ton.
Kjo pasi sipas Mani (2002),
jan dy kategori n kontek-
s n e nj vendi n zhvillim:
kategoria I korrupsioni dhe
mosfunksionalizmi, kategoria
II: e paligjshme, por funksio-
nale. T gjitha kto prm-
bushin at q n nj mas
ekstreme paraqesin karak-
teris ka t nj paqeje akute,
nj munges t kapaciteteve
profesionale dhe burokra-
ke, nj kultur inamatore
dhe t dhunshme t kul-
turs poli ke dhe nj shoqri
t shprndar dhe shum
t trauma zuar nga far
ndodh.
N mbyllje t k j ar kulli,
dshiroj t theksoj nj es
t hapur pr t gjith, me
qllim q t llojm t puno-
jm si agjent t ndryshimit,
ne duhet s pari t jemi n
gjendje t kemi vizionin e nj
t gjitha t drejtat jan universale, t shoqrie bazuar n parime t barazis
dhe drejtsis sociale pr t gjith. sht
a mund t themi q drejtsia tranzitore n mnyr kri ke e rndsishme t llo-
mund t jet nj pjes kryesore e refor- jm pr t krijuar hapsira pr drejtsin
ms n drejtsi? Kjo, pasi kto t drejta tranzitore apo reformn n drejtsi q
ndrtojn kushtet minimale t krkuara t gjith njerzit t gjejn zrin e tyre, t
pr njerzit q t jetojn n nj mnyr ndrrojn dhe t krijojn nj vizion, q
dinjitoze, pr t siguruar lirin nga fri- sht i vrtet pr ta dhe bazohet n nj
ka dhe dshira, dhe prmirsim t vi- dosje t hapur/ transparente te t dre-
jueshm t ktyre kushteve. jtave universale humane.
Lidhur me kt t fundit, dshiroj t Prga tur nga: Suela NDOJA
+

t dijm *** t dijm *** t dijm *** t dijm *** t dijm *** t dijm *** t dijm
10 pproblemet m t mdha,,
q do t prcaktojn fatin e planetit ton al q v po v n rrezik jetn e do per-
Ekonomis i Banks Botrore, Jean Fran-
cois Rischard, argumenton se komunite
ndrkombtar ende jeton n koh shum
t vsh ra. Mundsia jon pr tu prbal-
lur dhe pr t hasur me nj sr problem-
esh t komplikuara sociale dhe ekonomike
sht m e madhe n kt mijvjear, se Njohja e koncep t t terrorizmit do t
ka qen gjat ktyre viteve. Zhvillimet
teknologjike, rritja ekonomike dhe evolu-
cioni kulturor t gjitha karakteris ka t
globalizmit ka zhvilluar a sin ton pr
t zgjidhur shum nga t kqijat sociale
q vazhdojn t ekzistojn. Iden kimi
i mjeteve t duhura pr tu prballur me
+ problemet sht element shum i rnd-
sishm, por hapi i par q duhet ndrmar-
r sht t iden kuarit dhe t kuptuarit e
problemeve m t mdha dhe se cilat prej
tyre kan karakter global. Nse kto prob-
leme konsiderohen globale, ather, n
nj bot trsisht t ndrvarur, ne duhet t
aplikojm metoda q do t prdoren nga
t gjitha kombet pr t zgjidhur kto prob-
leme. Dy dekadat e ardhshme do t jen
t nj rndsie mja t madhe pr plan-
e n ton. Mnyra se si do t zgjidhen kto
probleme do t prcaktoj fa n e plane t
dhe t t gjitha gjeneratave. M posht
renditen dhjet problemet m urgjente me
t cilat bota prballet sot.
1. Kolapsi global ekonomik
Sistemi global nanciar sot sht m i
ndrlidhur dhe bashkveprues se ndon-
jher tjetr, dhe nj kriz n nj nga
bankat m kryesore apo n nj nga ven-
det m t rndsishme n bot, mund
t prhapet me shpejtsin e drits.
dokush q n ditt e sotme et pr
qndrueshmri t sistemit ekonomik
botror, nuk ka informacionin e mjaf-
tueshm pr ta thn kt. Nse shihen,
t paktn depozitat bankare botrore,
sht konkluduar se sasia totale e borx-
hit t marr nga qytetart sht shum
m e madhe se sasia totale e parave n
qarkullim. Vende t ndryshme t bots,
n koh t ndryshme, jan prballur me
krizn ekonomike t vendit. Kjo nuk ka
qen aspak e leht, dhe pritet q e njjta
gj t vlej dhe pr krizn aktuale eko-
nomike me t ciln po prballemi.
2. Terrorizmi
Terrorizmi sht problemi aktual glob-
+
KURIOZITETE nr. 160,, Shkurt 2017 11
t ndryshme t bots, dhe ndryshime eks- t jetess; kan pamja ueshmri n kon-
soni n tok. Qllimi kryesor dhe par- treme n kushtet klimaterike, ku prmen- sum ushqimor; vuajn nga kequshqyerja;
sor i do qeverie duhet t jet inkurajimi den uraganet dhe trmetet q kan ndod- nuk kan akses ndaj shrbimeve shn-
dhe nxitja e individve q t bashkojn hur gjat ktyre viteve t fundit. detsore, pr t siguruar uj t pijshm.
forcat e tyre ndaj terrorizmit dhe ta to- Megjithse Bota ka burimet dhe a sit e
jn lu n ndaj j prmes prpjekjeve t 5. Mbipopullimi mja ueshme dhe t nevojshme pr t zh-
prbashkta. Qeverit duhet t njohin Numri i popullsis n bot shum dukur varfrin, q prbn vetm 1 % t
rndsin madhore t k j problemi dhe shpejt do t arrij nivele t paparashikue- t ardhurave botrore, ende njerzit pr-
si rrjedhoj, ak vite poli k i saj duhet shme dhe t paprecedent, gj e cila do ballen me varfri ekstreme dhe pasojat q
t bazohet n kt konsiderat madhore. t shoqrohet me shkur me dhe mung- vijn si rezultat i saj.
Pr t zgjidhur problemin madhor t ter- es burimesh pr t prballuar jetn.
rorizmit, ne duhet t zbulojm origjinn Rritja duhet t ndalohet ose t paktn t 8. Speciet n zhdukje
e j, t analizojm veprimet q kan limitohet, n mnyr q t mund t shm- N ditt e sotme, ak vitetet njerzore
ndrmarr kombet kundr j, dhe qn- anget kjo katastrof. Shum nga prob- prbjn shqetsim pr shkak t zhdukjes
drimin social t shoqrive ndaj k j feno- lemet mjedisore, sociale dhe ekonomike masive t specieve t ndryshme nj pa-
meni. Poli kat aktuale globale nuk kan jan krijuar ose jan rritur pr shkak t soj e cila nuk mund t kuptohet tr-
qen n gjendje ta ndalojn prhapjen problemit t mbipopullimit. N mnyr sisht. Rritja e temperaturs n oqeane
e terrorizmit dhe kan br nj pun t q t stabilizohet numri i popullsis, jo redukton a sin e planktonevepr tu
pamja ueshme pr ta minimizuar at. vetm n zonat e bots s tret, por dhe riprodhuar, dhe si rrjedhoj duke dmtu-
n zonat e industrializuara, bota duhet ar dhe vn n rrezik e gjith ekositemin
ishte e nj rndsie mja t madhe pasi t bashkpunoj q t arrij rritjen zero oqeanik. Pr m tepr, prak kat mod-
terrorizmi shpeshher ngatrrohet dhe t popullsis. Toka nuk zotron burime erne agrikulturore dmtojn hapsirat e
lidhet vetm me vende dhe popuj t cak- t mja ueshme q t prballoj rritjen punueshme t toks prmes ujrave dhe
tuar. Ndaj sht e nevojshme q bota t e madhe dhe t pakontrollueshme t erozionit, dhe gjat k j procesi shkatr-
marr masa t forta pr tu prballur me popullsis. Shum njerz sot po vdesin rohet mikro ekosistemi i mahnitshm t
kt problem. pr shkak t kequshqyerjes dhe proble- cilit i jan dashur miliona vite pr tu for-
meve q lidhen me t. Ndaj nevoja pr t muar dhe pr ti dhn jet jets n tok.
3. Prodhimi i armve t shkatrrimit kontrolluar rritjen e popullsis merr nj +
n mas rndsi madhore. 9. Impak potencial i meteorve
Prodhimi i armve t shkatrrimit n N shkurt t 2013-s, njerzit q
mas (armt brthamore, kimike dhe 6. Mungesa e ujit shkuan t punonin n qyte n Chely-
biologjike) dhe teknologjia e prdorur Nj tjetr burim, dhe n nj mas mja abinsk dgjuan se si ishte zhurma e nj
pr prodhimin e tyre sht sot nj ndr t madhe nj problem botror, i lidhur shprthimi dhe pan nj ndriim t
problemet m madhore q krcnon ngushtsisht dhe me rritjen e popullsis, shndritshm dhe m pas ndjen valn e
paqen dhe sigurin ndrkombtare. Pr- sht uji. Furnizimi me uj t pijshm tronditjes n kt qytet industrial, vetm
dorimi i ktyre armve kundrshton dhe sht i limituar. Thatsira dhe mungesa e 1500 km n lindje t Mosks. Topi i zjar-
bie ndesh me t gjitha ligjet ndrkom- zgjatur e ujit n Kaliforni sht nj shem- rit q udhtonte me nj shpejtsi pre
btare, dhe veanrisht ato humanitare bull i qart i k j problemi. Shpesh kan 30km/sek, sipas agjencis hapsinore
dhe shtjet q ato mbrojn. Kryetart lindur probleme dhe konikte ndrmjet Ruse, shprtheu n horizont, duke ln
e shteteve dhe qeverit kombtare q fermerve, njsive bashkiake, ambiental- shenja t mdha t bardha q mund t
morn pjes n Sami n n ikago n istve dhe t tjerve rreth t drejtave mbi shiheshin deri n 200 km larg. U ndezn
Maj t 2012s, argumentuan se prodhimi ujin. Koht e fundit ka patur debate dhe mijra alarme makinash, mijra xhama
i armve t shkatrrimit n mas kr- konikte mes ambientalistve dhe qe- dritaresh u thyen dhe rrjetet e kompa-
cnon dhe v n rrezik vizionin ton t veris s Los Anxhelos, lidhur me prob- nive telefonike psuan dme. Ministri
prbashkt pr t krijuar kushtet e nevo- lemin e ujit: ltrimi i ujit nga liqeni Mono i Brendshm i Rusis sht shprehur se
jshme pr nj bot pa arm brthamore, n bazn ujore t LA. Ky konikt i lindur shprthimi i meteorit, nj ndodhi mja e
n prputhje me qllimet e Ak t Kundr tregon n nj mas t madhe problemet rrall, ka rritur shqetsimet rreth ardhjes
Prodhimit t Armve Brthamore (NPT). q lindin si pasoj e mungess s ujit, ku s fundit t bots.
furnizimi me uj t pastr dhe t pijshm
4. Ndryshimet klimaterike sht shum i kushtueshm. 10. Na a dhe gazi
Ndryshimet klimaterike me t cilat Na a si lnd djegse dhe baz pr
po prballemi sot n shek XXI, sht nj 7. Varfria shum produkte sht nj problem q
ndr problemet m urgjente me t cilat N sondazhet e realizuara kt vit, shkon prtej ngrohjes globale. Edhe po
prballet bota. Toka po ngrohet, dhe varfria sht cilsuar dhe renditur si nj t mos kishte ngrohje globale, na a do
ekziston nj konsensus i madh ndrmjet nga problemet m serioze me t cilin po t ishte problem, sepse sht shum
shkenctarve q kjo realisht po ndodh prballet bota n ditt e sotme e lidhur e kushtueshme dhe ka nxitur lindjen e
dhe sht e shkaktuar nga njerzit. Me ngushtsisht me kolapsin ekonomik lu rave t shumta. Konikte t shumta
rritjen e prmasave t ngrohjes globale prfshi ktu dhe vende t lla si Mbretria kan lindur mes shteteve t ndryshme
dhe me zhdukjen e specieve dhe habi- e Bashkuar, ShBA dhe vende t tjera, q me qllim marrjen n zotrim dhe kon-
tateve t tyre, a sia e ekosistemeve pr konsiderohen si vende t fuqishme eko- trollin e zonave t pasura n kto lnd.
t prshtatur natyrshm sht zvogluar nomike. sht argumentuar, n baz t Rezerva t konsiderueshme na e dhe
jashtzakonisht shum. Shum studiues gjetjeve t ktyre sondazheve, se rritja e gazi gjenden n det, n pjes t ndry-
tashm kan pranuar dhe rn dakord kostove ushqimore dhe t energjis ishte shme t bots. Megjithat, krkimet,
se ndryshimet klimaterike jan nj ndr nj nga arsyet m serioze t uljes s nivelit shpimet dhe transpor i ktyre lndve
problemet kryesore dhe nj ndr krcni- ekonomik dhe rrjedhimisht t rritjes s mund t dmtoj rnd zonat ujore dhe
met kryesore me t cilat po prballet plan- varfris. Varfria n ditt e sotme konsis- speciet q jetojn n kto zona.
e . N vitet e fundit sht regjistruar nj ton n at q miliona njerz sot nuk kan
rritje e madhe e temperaturave n rajone ku t jetojn; jetojn nn nivelin minimal Mblodhi Ndue Sanaj
+
 +
nr. 160,, Shkurt 2017 12
*** LAJME *** LAJME *** LAJME *** LAJME *** LAJME *** LAJME ***
NDRMARRJA MADISH SHPK
NMDEROHET ME
MIMIN "BLETA E
ART"
Me 30 dhjetor 2016, n Tiran organizohet ndarja e mimit pr fa-
sonin m t suksesshm, me cimimin Bleta e Arte, pr vi n 2016,
n Republikn e Shqipris. mimi Bleta e Arte i jepet Ndrmar-
rjes MADSH shpk, n Shkodr. Ky mim, Bleta e Arte, i dorzo-
het zo t Gjergj Leqjza, i cili pas marrjes se mimit, mban dhe aln
e ras t.
T gjith shkodranet jan t gzuar pr suksesin e ksaj ndrmar-
rje, por n vean antart e Shoqats atdhetare Dukagjini.
Edhe n veprimtarin e zhvilluar n teatrin Migjeni, pr 10 per-
sonazhet shkodrane n vi t 2016, administratorit t saj, zo t Aleksandr Leqejza, per kete suk-
ses, iu dhurua nj buqete e madhe me lule, nga organizatoret e ksaj veprimtarie.

PRESIDENTI I REPUBLIKS NDERON ARTISTT

Presiden i Republikes, Shkelqesia e
j, z. Bujar Nishani, n nj ceremonin
solemne t zhvilluar, me daten 24 shkurt
2017, n Ins tucionin e Presiden t t
Republiks, ku ishin t pranishm ar-
st dhe aktor, Ministrja e Kulturs
+ +
Mirela Kumbaro, regjisor e skenarist,
familjar dhe personalitete t ar t e
kulturs, vlersoi aktor t mdhenj
t skens teatrore dhe kinematogras
shqiptare me Urdhrin Gjergj Kastrio
Sknderbeu, n mes tyre:
Urdhri Gjergj Kastrioti - Skenderbeu
Ndrek Lucn (pas vdekjes), me mo -
vacion: Me mirnjohje pr nj ar st t lindur e gjenial, i cili me interpre met
e j t shumta aq t vlersuara nga artdashsit tan, ka ln gjurm t pa-
harrueshme n ar n skenik e kinematograk modern shqiptar

TTinka Kur n, me mo vacion: Me vlersim t merituar shtetror pr in-

terpre met e saj t prkryera e mallngjyese, duke u shndrruar prej disa
dekadash me radh n njrn prej aktoreve m t adhuruara e mbresl-
nse t lmit shqiptar q nga lmi i par Tana e deri n qindra role t pa-
harrueshme npr skenat tona teatrore.

Korresponden i gazets Dukagjini

REDAKSIA Mundsoi Bo min:

Kryeredaktor: Luigj Shyti AV. ANTON KOSTERI
Redaktor: Lazr Stani, Roza Pjetri, Prel Milani, Lazr Kodra,
Suela Ndoja, Zef Nika, Zef Gjeta, Lulash Brigja Kryetar i degs s Shoqats Atdhetare
Dukagjini, Shkodr

+
cmyk