TC

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

BETONARME DEMR

ANKARA 2007
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak
yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda
amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim
materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye
rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve
gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda
uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii
kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas
nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda
satlamaz.
 NDEKLER
indekiler
AIKLAMALAR .............................................................................................................. iii
GR ..................................................................................................................................1
RENME FAALYET-1 .................................................................................................3
1. DEMR YZEYLERNN TEMZLENMES..................................................................3
1.1.Betonarme Demirleri..................................................................................................3
1.1.1.Tanm ................................................................................................................3
1.1.2.Snflar...............................................................................................................3
1.1.3.zellikleri ...........................................................................................................4
1.3. Demir Yzeylerini Temizleme Kurallar....................................................................6
1.4. Demir Yzeylerinin Temizlenmesi ............................................................................6
LME VE DEERLENDRME ...................................................................................9
RENME FAALYET-2 ...............................................................................................10
2. DEMRLERN DZELTLMES ..................................................................................10
2.1 Demirleri Dzeltme..................................................................................................10
2.1.1.Tanm ..............................................................................................................10
2.1.2. eitleri ...........................................................................................................10
2.2. Demirleri Dzeltme Aralar ...................................................................................10
2.2.1. Tanm .............................................................................................................10
2.2.2. eitleri ...........................................................................................................10
2.3. Demirleri Dzeltme Kurallar ..................................................................................11
2.4. Demirlerin Dzeltilmesi ..........................................................................................11
LME VE DEERLENDRME .................................................................................13
RENME FAALYET 3.............................................................................................14
3. DEMRLERN KESLMES..........................................................................................14
3.1. Demirleri Kesme .....................................................................................................14
3.1.1. Tanm .............................................................................................................14
3.1.2. eitleri ...........................................................................................................14
3.2. Demirleri Kesme Aralar .......................................................................................14
3.2.1 Tanm ..............................................................................................................14
3.2.2. eitleri ...........................................................................................................14
3.3. Demirleri Kesme Kurallar ......................................................................................15
3.4. Demirlerin Kesilmesi ..............................................................................................15
LME VE DEGERLENDRME .................................................................................18
RENME FAALYET-4 ...............................................................................................19
4. DEMRLERN BKLMES........................................................................................19
4.1. Demirleri Bkme.....................................................................................................19
4.1.1.Tanm ..............................................................................................................19
4.1.2.eitleri ............................................................................................................19
4.2. Demirleri Bkme Aralar .......................................................................................19
4.2.1.Tanm ..............................................................................................................19
4.2.2.eitleri ............................................................................................................19
4.3. Demirleri Bkme Kurallar......................................................................................20
4.4. Demirlerin Bklmesi .............................................................................................20
LME VE DEGERLENDRME .................................................................................24
5. DEMRLERN BALANMASI ....................................................................................25

i
 5.1. Demirleri Balama ..................................................................................................25
5.1.1. Tanm .............................................................................................................25
5.1.2. eitleri ...........................................................................................................25
5.2. Demirleri Balama Ara ve Gereleri......................................................................25
5.2.1. Tanm .............................................................................................................25
5.2.2. eitleri ...........................................................................................................25
5.3. Demirleri Balama Kurallar ...................................................................................26
5.4. Demirlerin Balanmas............................................................................................26
LME VE DEGERLENDRME .................................................................................30
MODL DEERLENDRME...........................................................................................31
CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................33
KAYNAKA ....................................................................................................................34

ii
 AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD 582YIM020
ALAN naat Teknolojisi
DAL/MESLEK Alan ortak
MODLN ADI Betonarme Demiri
Bu modl yapnn betonarme demirlerini temizleme,
MODLN TANIMI dzeltme, kesme, bkme ve balanmas ile ilgili konulardan
oluan renme materyalidir.
SRE 40/32
N KOUL Bu modln n koulu yoktur.
YETERLK Demirleri donatya hazrlamak.
Genel Ama Gerekli ortam salandnda, demir donaty
kuralna uygun olarak hazrlayabileceksiniz.
Amalar
1. Betonarme demirlerinin yzeylerini kuralna gre
temizleye -bileceksiniz
MODLN AMACI
2. Betonarme demirlerini kuralna gre
dzeltebileceksiniz.
3. Betonarme demirlerini kuralna gre kesebileceksiniz.
4. Betonarme demirlerini kuralna gre bkebileceksiniz
5. Betonarme demirlerini kuralna gre
balayabileceksiniz.
ETM RETM
Yap atlyesi, inaat demiri, temizleme, dzeltme, kesme,
ORTAMLARI VE
bkme ve balama; ara-gereleri, eldiven, ve i elbisesi
DONANIMLARI
Modlde yer alan her bir renme faaliyetini
tamamladktan sonra verilen lme aralar ile
kazandnz bilgi, beceri ve tavrlar
LME VE
deerlendireceksiniz.
DEERLENDRME
Modl sonunda kazandnz bilgi ve beceriler,
retmeniniz tarafndan hazrlanacak lme arac ile
deerlendirilecektir.

iii
iv
 GR
GR
Sevgili renci,

naat alannda yaplan uygulamalar ok eitli ve deiken bir yap gstermektedir.

Sektrdeki i gc art , teknolojik gelimeler inaat yapmn hzlandrmaktadr. Bu

sektrler, faaliyetlerinin bir ksmn ya da tamamn kendi zel amalarna uygun olarak
projelendirilmi yaplar zerinde yrtmektedir. Bu adan bakldnda, ok amal
kullanlan yaplarn can ve mal gvenlii asndan yeterli dayanmda olmas zorunludur.
Yaplarn fiziki olarak ok salam olmas da tek bana yeterli olmamaktadr. naatn donat
demirlerinin en az yap yklerini emniyetli olarak tayabilecek dayanmda olmas gerekir.

Yaplarda yeri, zaman ve iddeti tam olarak kontrol edilemeyen d etkiler dikkate
alndnda, betonarme donat demirlerinin, dayanm zelliklerinin bilinmesi gerekir. Ayrca
bu zelliklerin bilinmesi, yap gvenlii asndan alnabilecek ek nlemlerin tespiti ve yap
projelerinin hazrlanmasnda nemli bir veri olacaktr. Bunun iin yapnn statik
sistemi,lleri ile uygulama yntem ve teknikleri nemlidir. Bir yapnn salaml, o
yapy meydana getiren yap elemanlarnn ve malzemelerinin kaliteli olmasna baldr.

Yaplarda salamlk vazgeilmez bir unsurdur. Salamlk ise pek ok yap

elemanlarnn tekniine uygun olarak ina edilmesine baldr. Betonarme demirleri ile
uygun olarak projelendirilecek betonarme yaplarn uzun yllar gvenli olarak ayakta
kalmas ile malzeme, i gc , ekonomik g ve can kayb nlenebilecektir.

1
2
 RENME FAALYET-1

RENME FAALYET-1
AMA
AMA :

Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda demir yzeylerini, tekniine uygun olarak
temizleyebileceksiniz.
ARATIRMA
ARATIRMA

Binalarn yapmnda demirlerin yzey temizliini kontrol ederek genel grnmn ve

temizlii ile ilgili bir yaz hazrlaynz. Bu konuyu snfnzda tartnz.

1. DEMR YZEYLERNN
TEMZLENMES
1.1.Betonarme Demirleri

1.1.1.Tanm

Yk tayan betonarme yap elemanlarnda ekme ve kayma gerilmelerini karlamak

amacyla kullanlan zel ekillendirilmi elik ubuklardr.

1.1.2.Snflar

St I : Normal betonarme elii

St II a : Doal sertlikte yksek kaliteli elik
St II b : Soukta ekilmi zel betonarme elii
St III a : Doal sertlikte stn kaliteli elik
St III b : Soukta ekilmi zel betonarme elii
St IV a : Doal sertlikte en stn kaliteli elik
St IV b : Soukta ekilmi zel betonarme elii

naatta en ok kullanlan yap elikleri, St 37 ve St 52 dir.

St : Almanca (Sthal) ve ngilizce (Steel) elik isimlerinin ba harfleri

I, II, III ve IV : Akma gerilmelerine gre snf numaralar
a : Doal sertlikte elik ubuk
b : Soukta ilem grm elik ubuk
37 ve 52 : Akma gerilmelerini belirleyen numaralardr (bu akma elik kesitinde
gerilmeden dolay meydana gelen daralma).

3
1.1.3.zellikleri

Piyasada betonarme demiri ad ile bilinen malzemeye, betonarme elii de

denilmektedir.

Beton eliklerinin yzey zelliklerine gre eidi vardr.

Nervrl elik: Beton ierisinde demirin (donat) syrlmasn nlemek
iin yzeyi nervrl, eitli aplarda yuvarlak demirlerdir.
Dz yzeyli elik: Yzeyi dz, eitli aplarda yuvarlak demirlerdir.
Profil yzeyli elik: Yzeyi dz, eitli aplarda , kesitleri farkl
geometrik ekillerdeki demirlerdir.

a-Nervrl elik

b. Dz yzeyli elik c. Profil yzeyli elik

Betonarme elikler piyasada ekilde bulunur:

Kangal elikler: ap ince olan elikler, tama ve kullanma kolayl

salamak bakmndan fabrikasyon olarak kangal eklinde retilir.
Firkete elikler: Betonarme elikleri, tama ve kullanma kolayl
salamak bakmndan fabrikasyon olarak firkete eklinde retilir.
Boy elikler: ap kaln olan elikler fabrikasyon olarak tam boy
eklinde retilir.

Resim 1.1: Kangal elikler Resim 1.2: Firkete elikler

4
 Resim 1.3.4 :Boy elikleri

Betonarme elik ubuklarn kesitleri genellikle daire eklinde olup () simgesi

ile gsterilir.
Betonarme elik ubuklarn aplar 8 mm den byk olup, 2er mm aralklarla
artar.
Betonarme elik ubuklarn boylar 12 m olarak retilmektedir.
1.2. Demir Yzeyini Temizleme Ara ve Gereleri
1.2.1. Mekanik Temizleyiciler

Tel fra : Demir yzey paslarnn temizlenmesinde kullanlr.

Takoz fra : Demir yzeylerinin kaba temizliinde kullanlr.
Zmpara : Demir yzeyindeki paslarn kartlmasnda kullanlr.

Resim 1.5: Tel fra Resim 1.6: Takoz fra Resim 1.7: Zmpara

1.2.2. Likit Temizleyiciler

Gaz ya
Tiner
Neft
Mazot

5
1.3. Demir Yzeylerini Temizleme Kurallar
Temizleme gereci demir yzey zelliini bozmamaldr.
Likit temizleyiciler demir kimyasal zelliini bozmamaldr.
Demir yzeyinde demir aderansn olumsuz etkileyecek maddeler
braklmamaldr.

1.4. Demir Yzeylerinin Temizlenmesi

Resim 1.8: eldiveni

lem Basamaklar:
1. eldiveninizi giyerek, demirin pas ve apaklarndan, ellerinizi koruyunuz.

Resim 1.9 Resim 1.10

2. Kangal demirin ucundan tutup 3. Firkete demirin bir ucundan tutunuz,

evredekilere zarar vermeden anz. baka bir kii de dier ucundan tutsun,
sonra ekerek anz.

Resim 1.11 Resim 1.12

6
 4. Demir zerinde yabanc madde 5. Demir zerinde yabanc madde ve pas
varsa takoz fra ile temizleyiniz. varsa tel fra ile srterek temizleyiniz.

Resim 1.13 Resim 7.14

6. Demir zerindeki yabanc 7. Demir zerindeki yalanmalar

maddeleri ve paslar zmpara ve paslar, likit malzeme srerek
kd kullanarak temizleyiniz. temizleyiniz.

7
DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, kendinizin veya arkadanzn

yapt, demir temizleme ilerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre, evet hayr
seeneklerinden uygun olan kutucuu iaretleyiniz.

KONTROL LSTES

Dersin ad Genel inaat teknolojisi rencinin

Donat demirlerini temizleme
Ama Ad Soyad
becerilerinizi llmesi
Konu Donat demirlerini temizleme Snf Nu
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1 Demir temizleme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
2 Temizlenecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
3 eldiveni giydiniz mi? ( ) ( )
4 Kangal demirleri atnz m? ( ) ( )
5 Firkete demirleri atnz m? ( ) ( )
Demirlerin zerindeki yabanc maddeleri takoz fra ile
6 ( ) ( )
temizlediniz mi?
Demirlerin zerindeki yabanc maddeleri ve paslar tel fra ile
7 ( ) ( )
temizlediniz mi?
Demirlerin zerindeki yabanc maddeleri ve paslar zmpara ile
8 ( ) ( )
temizlediniz mi?
Demirlerin zerindeki yalanmalar ve paslar likit malzeme ile
9 ( ) ( )
temizlediniz mi?
Toplam evet ve hayr cevap saylar

Bu deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlaynz.

8
 LME
LME VEVE DEERLENDRME
DEERLENDRME
Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri, aadaki sorular cevaplayarak
belirleyeceksiniz.

LME SORULARI (oktan semeli)

1. Normal betonarme eliinin simgesi aada verilenlerden hangisidir?

A) St I B) St II a
C) St II D) St III a

2. naatta en ok kullanlan yap elikleri aada verilenlerden hangisidir?

A) St 34 ve St 37 B) St 50 ve ST 52
C) St 37 ve St 52 D) St 52 ve St 70

3. naatlarda niin nervrl elikler kullanlr?

A) Aderans yksek olduu iin.

B) Karbon oran yksek olduu iin.
C) Yumak demir olduu iin.
D) naat demiri olduu iin.

4. Aada verilenlerden hangisi demir yzeyini temizleme likit malzemelerindendir?

A) Tel fra B) Tiner

C) Kl fra D) Zmpara

5. Piyasada betonarme demiri ad ile anlan malzemeye.................................. denmektedir.

( Bo braklan yere aadaki ifadelerden uygun olan yaznz.)

A) Dz yzeyli elikler B) Nervrl elikler

C) Betonarme elii D) Firkete dz ubuklar

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

deerlendiriniz Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru
cevapladysanz dier faaliyete geiniz.

9
 RENME FAALYET-2

RENME FAALYET-2
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda demirleri tekniine uygun olarak
dzeltebileceksiniz.

ARATIRMA ARATIRMA

Yakn evrenizdeki yerleim alanlarnda bulunan inaatlar inceleyerek betonarme

demirlerinin dzeltilmesiyle ilgili bir yaz hazrlaynz. Bu konuyu snfnzda tartnz.

2. DEMRLERN DZELTLMES
2.1 Demirleri Dzeltme
2.1.1.Tanm

Alm olan demirleri eki, boru, dzeltme anahtar ve makinelerle dzgn tam boy
haline getirme ilemine denir.

2.1.2. eitleri

Madrga ile dzeltmek

eki ile dzeltmek
Boru ile dzeltmek
Dzeltme anahtarlar ile dzeltmek

2.2. Demirleri Dzeltme Aralar

2.2.1. Tanm

Firkete veya kangal halindeki demirleri amak ve tam boyda dzeltmek iin
kullanlan aralardr.

2.2.2. eitleri

Madrga: Tezgh zerinde demir dzeltmede kullanlr.

eki: Tezgh zerinde demir dzeltmede kullanlr.
Boru anahtar: Betonarme demirlerinin u ksmlarnn dzeltilmesinde
kullanlr.
Dzeltme anahtarlar: Betonarme demirlerinin ekillendirilmesinde kullanlr.

10
 Resim 2.1: Madrga Resim 2.2: eki

Resim 2.3: Boru anahtar Resim 2. 4: Dzeltme anahtarlar

2.3. Demirleri Dzeltme Kurallar

Demirler ezmeden dzeltilmelidir.
Demirlerin yzeyinde keskin izler braklmamaldr.
Demirler, dzeltme aralar ile dzeltilmelidir.

2.4. Demirlerin Dzeltilmesi

Resim 2. 5 Resim 2. 6

lem basamaklar:
1. Demiri dzeltme sehpasna koyup madrga 2.Dzeltme anahtarn demirin dzeltilecek
ve eki ile yksk ksmlarna vurarak ksmna takarak tam boy olarak dzeltiniz.
1. Demiri dzeltme sehpasna
dzeltiniz. 2. Dzeltme anahtarn demirin
eki ile yksk dzeltilecek ksmna takarak tam

3. Dzeltme anahtarn ve boruyu demire

takarak demiri tam boy olarak dzeltiniz.

Resim 2.7

11
DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, kendinizin veya arkadanzn

yapt, demir dzeltme ilerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre, evet- hayr
seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz.

KONTROL LSTES

Dersin
Genel naat Teknolojisi rencinin
Ad
Donat demirlerini dzeltme becerinizi
Ama Ad Soyad
lebileceksiniz
Konu Donat demirlerini dzeltme Snf Nu
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1 Demir dzeltme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )

2 Dzeltilecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )

3 Demir dzeltme tezghn hazrladnz m? ( ) ( )

4 Demirleri madrga ve eki ile dzelttiniz mi? ( ) ( )

5 Demirleri dzeltme anahtar ile dzelttiniz mi? ( ) ( )

6 Demirleri dzeltme ve boru anahtar ile dzelttiniz mi? ( ) ( )

Toplam evet ve hayr cevap saylar

Bu deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlaynz.

12
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorular cevaplayarak

belirleyeceksiniz.
LME SORULARI (oktan semeli)

1- Aada verilenlerden hangisi demir dzeltme eitlerinden deildir?

A) Madrga ile dzeltmek.

B) Pense ile dzeltmek.
C) Boru ile dzeltmek.
D) Dzeltme anahtarlar ile dzeltmek.

2- Aada verilenlerden hangisi demir dzeltme ara eitlerinden deildir?

A) Madrga B) eki
C) Dzeltme anahtar D) Mala

3-Aada verilenlerden hangisi demirlerin u ksmlarnn dzeltilmesinde kullanlr?

A) Pense
B) Kerpeten
C) Boru anahtar
D) Dzeltme anahtarlar

4- Firkete veya kangal halindeki demirleri amak ve tam boyda ..iin

kullanlan aralardr. Bolua aadaki ifadelerden uygun olan yaznz.

A) Dzeltme B) Kesme
C) Bkme D) Temizleme

5- Aada verilenlerden hangisi demir dzeltme kurallarndan deildir?

A) Demirleri ezmeden dzeltmek.

B) Demirlerin yzeyinde keskin izler brakmamak.
C) Demirleri nce bkp sonra dzeltmek.
D) Demirleri dzeltme aralar ile dzeltmek.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

deerlendiriniz Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru
cevapladysanz dier faaliyete geiniz.

13
 RENME FAALYET-3

RENME FAALYET 3
AMA

Bu faaliyet ile, gerekli ortam salandnda, demirleri, tekniine uygun olarak

kesebileceksiniz.

ARATIRMA

Yakn evrenizdeki yerleim alanlarnda bulunan inaatlar inceleyerek betonarme

demirlerinin kesilmesine ait bilgileri ieren bir yaz hazrlaynz. Bu konuyu snfnzda
tartnz.
3. DEMRLERN KESLMES
3.1. Demirleri Kesme
3.1.1. Tanm

naat demirlerini, el makas, yer (kol) makas veya demir kesme makinesi ile keserek
istenilen lye getirmektir.

3.1.2. eitleri

El makas ile kesmek

Yer (kol) makas ile kesmek
Demir kesme makinesi ile kesmek
:
3.2. Demirleri Kesme Aralar

3.2.1 Tanm

naat demirlerini istenilen lye getirmek iin kullanlan aralardr.

3.2.2. eitleri
El makas: Genellikle ince demirlerin kesilmesinde kullanlr.
2.Yer (kol) makas: nce ve kaln demirlerin kesilmesinde kullanlr.
Demir kesme makinesi: Kaln demirlerin kesilmesinde kullanlr.

14
 Resim 3.1: El makaslar

Resim 3. 2: Yer (kol) makaslar Resim 3.3: Demir kesme

makinesi (spiral)
3.3. Demirleri Kesme Kurallar
Demir apna uygun makas semek
Demiri, makas azna doru yerletirmek
Demir kesme makinesini kullanmak

3.4. Demirlerin Kesilmesi

lem Basamaklar

Resim 3.4 Resim 3.5

1. Demirin kesilecek yerlerini metre ile 2. Kesilecek demirleri markaladktan

lp, tebeir kullanarak markalaynz, sonra kesme alannda hazrlaynz.

Resim 3.6 Resim 3.7

3. Demirleri iaretlediiniz yerden, el makasn takarak kesiniz.

15
 Resim 3.8 Resim 3.9

4. Demirleri kol makasna takarak iaretlediiniz yerden kesiniz.

Resim 3.10

5. Demir kesme makinesini kullanarak demirleri iaretlediiniz yerden kesiniz.

16
DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, kendinizin veya arkadanzn

yapt, demir kesme ilerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet- hayr
seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz.

KONTROL LSTES

Dersin
Ad
Genel inaat teknolojisi rencinin
Donat demirlerini kesme becerinizi
Ama Ad Soyad
lebileceksiniz
Konu Donat demirlerini kesme Snf Nu
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1 Demir kesme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )

2 Kesilecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )

3 Kesilecek demirleri markaladnz m? ( ) ( )

4 Demirleri el makas ile kestiniz mi? ( ) ( )

5 Demirleri kol makas ile kestiniz mi? ( ) ( )

6 Demirleri kesme makinesi ile kestiniz mi? ( ) ( )

Toplam evet ve hayr cevap saylar

Bu deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlaynz.

17
LME VE DEGERLENDRME
LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorular cevaplayarak

belirleyeceksiniz.

LME SORULARI (oktan semeli)

1. Aada verilenlerden hangisi demir kesme eitlerinden deildir?

A) El makas ile kesmek
B) Yer (kol) makas ile kesmek
C) Demir kesme makine ile kesmek
D) Boru anahtar

2. Aada verilenlerden hangisi demir kesme ara eitlerinden deildir?

A) Demir kesme makinesi B) El makas
C) Dzeltme anahtar D) Yer (kol) makas

3. Aada verilenlerden hangisi demir kesme kurallarndan deildir?

A) Demirleri temizlemek.
B) Demir apna uygun makas semek.
C) Demiri makas azna doru yerletirmek.
D) Demir kesme makinesini kullanmak.

4. Aada verilenlerden hangisi genellikle ince demirlerin kesilmesinde kullanlr?

A) Demirci el makas B) Kerpeten
C) Pense D) Demirci kerpeteni

5. naat demirlerini el makas, yer (kol) makas ve demir kesme makinesi ile istenilen
lye getirmeye..denir.

Bolua aadaki ifadelerden hangisi getirilmelidir?

A) Dzeltme B) Kesme
C) Bkme D) Balama

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

deerlendiriniz Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru
cevapladysanz dier faaliyete geiniz.

18
 RENME FAALYET-4

RENME FAALYET-4
AMA
AMA
Bu faaliyet ile gerekli ortam salandnda, demirleri, tekniine uygun olarak
bkebileceksiniz.

ARATIRMA ARATIRMA

Yakn evrenizdeki yerleim alanlarnda bulunan inaatlar inceleyerek betonarme

demirlerinin bkmesine ait bilgileri ieren bir yaz yaznz? Bu konuyu snfnzda tartnz.

4. DEMRLERN BKLMES
4.1. Demirleri Bkme

4.1.1.Tanm

Dzeltilmi olan demirleri boru, dzeltme anahtar, demir bkme tezgh ve

makinelerle dzgn ve istenilen ekilde bkme ilemidir.

4.1.2.eitleri

Boru ile bkmek

Dzeltme anahtarlar ile bkmek
Demir bkme tezgh ile bkmek

4.2. Demirleri Bkme Aralar

4.2.1.Tanm

Betonarme demirlerini istenilen l ve ekilde bkmek iin kullanlan

aralardr.

4.2.2.eitleri

1. Boru anahtar: Betonarme demirlerinin kanca bkmlerinde kullanlr.

2. Bkme anahtar: Betonarme demirlerinin ekillendirilmesinde kullanlr.

19
 3. Demir bkme tezgh: Betonarme demirlerinin zerinde dorultulup, gerekli
ekillerin verilmesinde kullanlr.
4. Demir bkme kolu: Tezgh zerinde bulunan ve demir bkmek iin kullanlan
alettir.

Resim 4.1: Boru anahtar Resim 4.2: Bkme anahtar

Resim 4.3: Demir bkme tezgh Resim 4.4: Demir bkme kolu

4.3. Demirleri Bkme Kurallar

Demir bkme noktasndan kullanlan arac kaydrlmamaldr.
Demir bkme ekline uygun ara kullanlmaldr.
Demir bkme ilemi istenilen ekilde yaplmaldr.

4.4. Demirlerin Bklmesi

lem Basamaklar

Resim 4.5 Resim 4.6

20
 1. Demirin bklecek yerlerini metre 2. Bklecek demirleri markaladktan
ile lp tebeir kullanarak markalaynz. sonra bkme tezghnda hazrlaynz.

Resim 4.7 Resim 4.8

3. Demirlerin iaretlediiniz yerine 4. Demirlerin markaladnz yerine

bkme anahtarn takarak istenilen bkme ve boru anahtarn takarak,
ekil ve lde bknz. istenilen ekilde ve lde bknz.

Resim 4. 9

21
 5. Demirleri tezghta demir bkme koluna takarak, markaladnz yerden istenilen
ekilde bknz.

Resim 4.10.a Resim 4.10.b

6. Bklm demirleri l ve eitlerine gre istifleyiniz.

22
DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, kendinizin veya arkadanzn

yapt, demir bkme ilerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet- hayr
seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz.

KONTROL LSTES

Dersin
Genel inaat teknolojisi rencinin
Ad
Donat demirlerini bkme becerinizi
Ama Ad Soyad
lebileceksiniz
Donat demirlerini bkme
Konu Snf Nu

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1 Demir bkme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )

2 Bklecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )

3 Bklecek demirleri markaladnz m? ( ) ( )

4 Demirleri bkme anahtar ile bktnz m? ( ) ( )

5 Demirleri bkme ve boru anahtar ile bktnz m? ( ) ( )

6 Demirleri bkme tezghnda bktnz m? ( ) ( )

7 Bklm demirleri istiflediniz mi? ( ) ( )

Toplam evet ve hayr cevap saylar

Bu deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlaynz.

23
 LME
LME VEVE DEERLENDRME
DEGERLENDRME
Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorular cevaplayarak
belirleyeceksiniz.

LME SORULARI (oktan semeli)

1. Aada verilenlerden hangisi demir bkme eitlerinden deildir?

A) Boru ile bkmek

B) Dzeltme anahtarlar ile bkmek
C) Demir bkme tezgh ile bkmek
D) El ile bkmek

2. Aada verilenlerden hangisi demir bkme ara eitlerinden deildir?

A) Demir bkme tezgh B) eki

C) Bkme anahtar D) Boru anahtar

3. Aada verilen aralardan hangisi demir kanca bkmlerinde kullanlr?

A)eki B ) Madrga
C) Boru anahtar D) Demirci kerpeteni

4. Dzeltilmi olan demirleri boru, dzeltme anahtar, demir bkme tezgh ve

makinelerle dzgn istenilen ekli vermeye denir.
Bolua aadaki ifadelerden hangisi getirilmelidir?

A) Dzeltme B) Kesme
C) Bkme D) Temizleme

5. Aada verilenlerden hangisi demir bkme kurallarndan deildir?

A) Bkme noktasndan arac kaydrmamak.

B) Bkme ekline uygun arac kullanmak.
C) Bkmeyi istenilen ekilde yapmak.
D) Demirleri nce bkp sonra dzeltmek

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

deerlendiriniz Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru
cevapladysanz dier faaliyete geiniz.

24
 RENME FAALYET-5

AMA RENME FAALYET-5

Bu faaliyet ile, gerekli ortam salandnda, demirleri tekniine uygun olarak
balayabileceksiniz.

ARATIRMA ARATIRMA

Yakn evrenizdeki yerleim alanlarnda bulunan inaatlar inceleyerek; betonarme

demirlerinin balanmasna ait bilgileri ieren bir yaz yaznz? Bu konuyu snfnzda
tartnz.
5. DEMRLERN BALANMASI
5.1. Demirleri Balama
5.1.1. Tanm

Hazrlanm olan demirleri, demir balama aralar ve balama tel ile tezghta,
istenilen ekilde balamaktr.

5.1.2. eitleri

Yarm balama
Yarm atkl balama
Dz atkl balama
Kede atkl balama
apraz atkl balama
Tam balama

5.2. Demirleri Balama Ara ve Gereleri

5.2.1. Tanm

naat demirlerini, istenilen l ve ekilde balamak iin kullanlan aralardr.

5.2.2. eitleri

1.Demirci kerpeteni: Betonarme demirlerinin balama teli ile birletirilmesinde

ve tel kesmede kullanlr.

25
 Resim 5.1: Demirci kerpeteni

2.Demir balama teli: betonarme demirlerinin birbirine balanmasnda kullanlan

teldir.

5.3. Demirleri Balama Kurallar

Demirler sk bir ekilde balanmaldr.
Balamada gereinden fazla tel kullanlmamaldr.
Uygun balama eidi seilmelidir.

Resim 5.2: Demir balama teli

5.4. Demirlerin Balanmas

lem basamaklar

ekil 1 ekil 2

26
 1. Demirlerin altndan balama 2. Demirlerin birinin altndan dierinin
telini alarak yarm balama yapnz. stnden teli alarak yarm atkl
balama yapnz.

ekil 3 ekil 4

3. Demirlerin birine sarg yapp 4. Demirlerin birine sarg yapp

altndan, dierinin stnden teli altndan, dierinin stnden teli
alarak kede atkl balama yapnz. alarak dz atkl balama yapnz.

ekil 5 ekil 6

5. Demirlerin birine sarg yapp 6. Demirlerin birinin altndan,

altndan, dierinin stnden, teli dierinin stnden, teli alarak
alarak apraz atkl balama yapnz. tam balama yapnz.

27
 Resim 5.3.a Resim 5.3.b

7. Demirlerin balama ekillerini uygulayarak donaty oluturunuz.

28
DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, kendinizin veya arkadanzn

yapt, demirleri balama ilerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre, evet- hayr
seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz.

KONTROL LSTES
Dersin
Genel inaat teknolojisi rencinin
Ad
Donat demirlerini balama becerinizi
Ama Ad Soyad
lebileceksiniz
Konu Demirlerini balama Snf Nu
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1 Demir balama aralarn hazrladnz m? ( ) ( )

2 Balanacak demirleri hazrladnz m? ( ) ( )

3 Balanacak demirleri markaladnz m? ( ) ( )

4 Demirleri yarm balama ile baladnz m? ( ) ( )

5 Demirleri yarm atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )

6 Demirleri kede atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )

7 Demirleri dz atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )

8 Demirleri apraz atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )

9 Demirleri tam balama ile baladnz m? ( ) ( )

Demirleri balama ekillerini uygulayarak donaty
10 ( ) ( )
oluturdunuz mu?
Toplam evet ve hayr cevap saylar

Bu deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlaynz.

29
 LME
LME VE
VE DEERLENDRME
DEGERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda kazandnz bilgileri aadaki sorular cevaplayarak

belirleyeceksiniz.

LME SORULARI (oktan semeli)

1. Aada verilenlerden hangisi demir balama eitlerinden deildir?

A) Yarm balama B) Yarm atkl balama

C) Dz atkl balama D) Tek balama

2. Aada verilenlerden hangisi demir balama ara eitlerinden deildir?

A) Kerpeten B) eki
C) Demirci kerpeteni D) Pense

3. Aada verilenlerden hangisi demir balama kurallarndan deildir?

A) Balamalar sk olmal
B) Gereinden fazla tel kullanlmamal
C) Herkes istedii ekilde balamaldr
D) Uygun balama eidi seilmeli

4. Hazrlanm olan demirleri, demir ve tel ile tezgahta, dzgn istenilen

ekilde balamaktr.
Bolua aadaki ifadelerden hangisi getirilmelidir?

A) Dzeltme aralar B) Kesme aralar

C) Bkme aralar D) Balama aralar

5. Aada verilenlerden hangisi betonarme demirlerinin birbirine balanmasnda

kullanlan malzemedir?

A) Demir balama teli B) Demir dzeltme anahtar

C) Demir bkme anahtar D) Demir bkme tezgh

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

deerlendiriniz Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru
cevapladysanz dier faaliyete geiniz.

30
 MODL DEERLENDRME

MODL DEERLENDRME
Soru : lleri verilen bir betonarme kiriin demir donatsn hazrlaynz (kiri
kesiti 25 x 40 cm ve boyu 300 cmdir).

Aadaki performans testi ile modlle kazandnz yeterlikleri lebilirsiniz.

PERFORMANS TEST
Dersin
Genel inaat teknolojisi rencinin
Ad
Demiri donatya hazrlama becerinizi
Ama Ad Soyad
lebileceksiniz.
Demirleri temizleme, dzeltme, kesme,
Konu Snf Nu
bkme ve balama yapabilme
Balang saati
Zaman Biti saati
Toplam sre
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1 Demir temizleme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
2 Demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
3 eldivenini giydiniz mi? ( ) ( )
4 Kangal demirleri atnz m? ( ) ( )
5 Firkete demirleri atnz m? ( ) ( )
6 Demirlerin zerindeki yabanc maddeleri temizlediniz mi? ( ) ( )
7 Demirlerin zerindeki paslar tel fra ile temizlediniz mi? ( ) ( )
8 Demirlerin zerindeki paslar zmpara ile temizlediniz mi? ( ) ( )
Demirlerin zerindeki yalanmalar ve paslar likit
9 ( ) ( )
malzeme ile temizlediniz mi?
10 Demir dzeltme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
11 Dzeltilecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
12 Demir dzeltme tezghn hazrladnz m? ( ) ( )
13 Demirleri madrga ve eki ile dzeltiniz mi? ( ) ( )
14 Demirleri dzeltme anahtarlar ile dzelttiniz mi? ( ) ( )

31
 15 Demir kesme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
16 Kesilecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
17 Kesilecek demirleri markaladnz m? ( ) ( )
18 Demirleri kesme aralar ile kestiniz mi? ( ) ( )
19 Demir bkme aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
20 Bklecek demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
21 Bklecek demirleri markaladnz m? ( ) ( )
22 Demirleri bkme tezghn hazrladnz m? ( ) ( )
23 Demirleri bkme aralar ile bktnz m? ( ) ( )
24 Bklm demirleri istiflediniz mi? ( ) ( )
25 Demir balama aralarn hazrladnz m? ( ) ( )
26 Balanacak demirleri hazrladnz m? ( ) ( )
27 Balama telini hazrladnz m? ( ) ( )
28 Balanacak demirleri markaladnz m? ( ) ( )
29 Demirleri yarm balama ile baladnz m? ( ) ( )
30 Demirleri yarm atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )
31 Demirleri kede atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )
32 Demirleri dz atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )
33 Demirleri apraz atkl balama ile baladnz m? ( ) ( )
34 Demirleri tam balama ile baladnz m? ( ) ( )
Demirleri balama ekillerini uygulayarak donaty
35 ( ) ( )
oluturdunuz mu?
Toplam evet ve hayr cevap saylar

Modl deerlendirmesi sonucunda eksik olduunuz konular yeniden tekrar ederek

eksik bilgilerinizi tamamlaynz. Kendinizi yeterli gryorsanz bir sonraki modle gemek
iin retmeninize bavurunuz.

32
 CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI

1 A
2 C
3 A
4 B
5 C

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

1 B
2 D
3 C
4 A
5 C

RENME FAALYET-3 CEVAP ANAHTARI

1 D
2 C
3 A
4 A
5 B

RENME FAALYET-4 CEVAP ANAHTARI

1 D
2 B
3 D
4 A
5 D

FAALYET-5 CEVAP ANAHTARI

1 D
2 B
3 C
4 D
5 A

33
 KAYNAKA

KAYNAKA

ARUNTA Do. Dr. H.Ylmaz, Yap Teknolojisi Ders Notlar.

GDE Recep, Ders Notlar, (Yaynlanmam), 2004.
LAFARGE / DALSAN, Al Uygulama Kitap.
OYMEL Do. Dr. Sabit, Yap Bilgisi, Cilt I-II, Devlet Kitaplar, 2003.
KSZOLU Halim , mit YEGL, Kksal ZCAN, Nazm DNDAR,
Naim YAMAN, Yapclk ve lem Yapraklar, 1979.
TAYMAZ Haydar; Yap Bilgisi Cilt III, 1990.

34