Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 195

T.C.

ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2235


AIKRETM FAKLTES YAYINI NO: 1234

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Yazar
r.Gr. Hlya GRSOY

Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN

ANADOLU NVERSTES
Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.
Uzaktan retim tekniine uygun olarak hazrlanan bu kitabn btn haklar sakldr.
lgili kurulufltan izin almadan kitabn tm ya da blmleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayt
veya baflka flekillerde oaltlamaz, baslamaz ve datlamaz.

Copyright 2011 by Anadolu University


All rights reserved
No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without
permission in writing from the University.

UZAKTAN RETM TASARIM BRM

Genel Koordinatr
Prof.Dr. Levend Kl

Genel Koordinatr Yardmcs


Do.Dr. Mjgan Bozkaya

retim Tasarmcs
Arfl.Gr.Dr. rem Erdem Aydn

Grafik Tasarm Ynetmenleri


Prof. Tevfik Fikret Uar
r.Gr. Cemalettin Yldz
r.Gr. Nilgn Salur

lme Deerlendirme Sorumlusu


r.Gr. Taner fiiflman

Kitap Koordinasyon Birimi


Yrd.Do.Dr. Feyyaz Bodur
Uzm. Nermin zgr

Kapak Dzeni
Prof. Tevfik Fikret Uar

Dizgi
Akretim Fakltesi Dizgi Ekibi

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ISBN
978-975-06-0909-1

2. Bask

Bu kitap ANADOLU NVERSTES Web-Ofset Tesislerinde 25.000 adet baslmfltr.


ESKfiEHR, Kasm 2011
indekiler iii

indekiler
nsz ............................................................................................................ vii

Hukuk Dili.................................................................................. 2 1. NTE


GENEL OLARAK............................................................................................ 3
KAVRAMLAR.................................................................................................. 4
Dil ................................................................................................................. 4
Gnlk Dil ..................................................................................................... 6
Konuflma ve Yaz Dili ................................................................................... 6
zel Dil-Mesleki Dil...................................................................................... 6
Hukuk Dili ..................................................................................................... 6
Uygulamada Hukuk Dilinin Kullanm ........................................................ 9
Yasalarn Dili ................................................................................................. 9
zet ............................................................................................................... 11
Kendimizi Snayalm ..................................................................................... 12
Okuma Paras ........................................................................................... .. 13
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 13
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 13
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 14

Dilekeler.................................................................................. 16 2. NTE
DLEKELER .................................................................................................. 17
GENEL (AD) DLEKELER .......................................................................... 19
erik .............................................................................................................. 19
Baflvurulan Makamn Ad (Hitap) .......................................................... 20
Dilekenin Metni ..................................................................................... 20
Tarih......................................................................................................... 20
Ad, Soyad ve mza .................................................................................. 20
Adres ........................................................................................................ 21
Ek/Ekler ................................................................................................... 21
Dilekenin Verilecei Yer ........................................................................... 21
rnekler......................................................................................................... 21
ADL DLEKELER ........................................................................................ 22
Genel Olarak ................................................................................................. 22
Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler............................................................ 23
Dava Dilekesinin erii.............................................................................. 23
Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin ncelenmesi .................... 23
Mahkemenin Ad ..................................................................................... 23
Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme .............................................. 23
Anayasa Yargs ....................................................................................... 23
dari Yarg................................................................................................ 24
Adli Yarg................................................................................................. 24
Uyuflmazlk Yargs.................................................................................. 26
Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri ........................................................... 26
Davann Konusu............................................................................................ 26
Davann Dayand Sebepler ........................................................................ 27
iv indekiler

Hukuksal Nedenlerin zeti .......................................................................... 27


Cevap Sresi .................................................................................................. 27
Deliller (Kantlar)........................................................................................... 27
stem Sonucu ................................................................................................. 28
mza ............................................................................................................... 28
Ekler ............................................................................................................... 28
DAVA DLEKESNN EKSK DZENLENMESNN YAPTIRIMI ................ 28
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
ER ......................................................................................................... 29
DER ADL DLEKELERN ER ......................................................... 30
Cevap Dilekesi............................................................................................. 30
Replik Dilekesi (Cevaba Cevap Dilekesi) ................................................ 32
Dplik Dilekesi (Davalnn 2. Cevap Dilekesi) ....................................... 33
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN DLEKELER ................................... 35
CEZA DAVALARINA LfiKN DLEKELER ................................................. 35
DAR (YNETSEL) YARGIYA LfiKN DLEKELER ................................ 36
zet ............................................................................................................... 38
Kendimizi Snayalm ..................................................................................... 39
Okuma Paras ........................................................................................... .. 40
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 40
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 41
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 41

3. NTE Adli Yazflma ............................................................................ 42


ADL YAZIfiMALARIN GENEL LKELER...................................................... 43
Resmi Yazflma Kurallar ............................................................................... 43
Resmi (Adli) Yazlarn Blmleri.................................................................. 44
Adli Yazflma Trleri...................................................................................... 48
Tutanaklar................................................................................................ 48
Belgeler-Makbuzlar ................................................................................. 57
Raporlar ................................................................................................... 59
Mzekkereler ve Talimatlar .................................................................... 60
zet................................................................................................................ 67
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 68
Okuma Paras .............................................................................................. 69
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 69
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 70
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 70

4. NTE Adli (Yargsal) Kararlar........................................................... 72


GRfi .............................................................................................................. 73
HUKUK DAVALARINA LfiKN KARARLAR................................................ 73
Ara Kararlar.................................................................................................... 73
Son Kararlar (Hkmler) .............................................................................. 77
CEZA DAVALARINA LfiKN KARARLAR.................................................... 81
Ara Kararlar.................................................................................................... 81
Son Kararlar (Hkmler) .............................................................................. 82
indekiler v

zet................................................................................................................ 90
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 91
Okuma Paras .............................................................................................. 92
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 92
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 92
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 93

cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri.................... 94 5. NTE


CRA TAKPLER............................................................................................ 95
cra Takip Talebi ........................................................................................... 95
deme Emirleri ............................................................................................. 96
cra Emirleri ................................................................................................... 97
Taflnr Teslimine Veya Taflnmaz Tahliye Ve Teslimine Dair cra Emri ... 98
CRA DARELERNDE LANEN TEBLGAT YAPILACAK EVRAKLAR ......... 98
zet................................................................................................................ 117
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 118
Okuma Paras .............................................................................................. 119
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 119
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 120
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 120

lanlar ve Tebli Belgeleri....................................................... 122 6. NTE


LNLAR......................................................................................................... 123
lan Verilecek Durumlar ............................................................................... 124
Uygulamada Yaplan lanlarla lgili Baz rnekler ..................................... 124
lan rnekleri ................................................................................................ 125
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER.............................................................. 134
Tebli ve Belgelendirme............................................................................... 134
Tebligat eflitleri............................................................................................ 135
rnek Belgeler .............................................................................................. 135
zet................................................................................................................ 139
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 140
Okuma Paras .............................................................................................. 141
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 141
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 141
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 141

Szleflmeler .............................................................................. 142 7. NTE


GRfi .............................................................................................................. 143
SZLEfiME TRLER .................................................................................... 144
rnekler......................................................................................................... 144
zet................................................................................................................ 161
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 162
Okuma Paras .............................................................................................. 163
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 163
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 163
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 163
vi indekiler

8. NTE Noter Belgeleri ........................................................................ 162


NOTER .......................................................................................................... 165
NOTERLK PERSONEL................................................................................. 166
TRKYE NOTERLER BRL...................................................................... 167
Trkiye Noterler Birliinin Grevleri .......................................................... 168
RNEKLER..................................................................................................... 169
zet................................................................................................................ 184
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 185
Okuma Paras .............................................................................................. 186
Kendimiz Snayalm Yant Anahtar ............................................................. 186
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 187
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 187

Szlk ................................................................................... 187


Dizin ...................................................................................... 189
nsz vii

nsz
Adalet nlisans Program kapsamnda hazrlanmfl olan bu kitap, size adli ifl-
ler erevesinde yapacanz yazflmalardaki usul ve kullanlacak hukuk dilini
gstermeyi hedeflemektedir.
Dil insanlarn iletiflim aracdr. Mesleki dil, o meslein olmas gerektii gibi ye-
rine getirilmesinde nemli bir unsurdur. Bu balamda hukuk dilini temel hatlar
ile kavramak adli yazflma yapacak kifliler iin ok nemlidir.
Adli yazflmalarn kurallara uygun yaplmas, adli mekanizmalarn iflleyifli a-
sndan son derece nemlidir. Adli yazflmalarn kurallara uygun olmas, her fley-
den nce adli mekanizmann iflleyiflini hzlandracaktr. Kurallara uygun yaplan
bir yazflmann muhatab olan kifli, kurum veya kurulufllar yaznn kimden geldi-
ini, kime gittiini, hangi tarihte yazldn ve de en nemlisi konusunu rahatlk-
la grebilecektir.
Kitabmz adli mekanizmalarda grev alacak kiflilerin grevleriyle ilgili adli ya-
zflmalar ele almaktadr. Konular ele alnrken hem genel bilgiler verilmekte hem
de rnekler sunulmaktadr. rnekler sizler iin avukatlardan, noterlerden ve e-
flitli kurumlardan alnmfl ve deifltirilerek kitabmzda yer almfltr.
nitelerin baflnda belirlenen Amalarmz ile o nitenin amac ortaya konul-
maktadr. Her nitenin baflnda Anahtar Kavramlar ile nitenin iindeki nemli
kavramlarn dikkatinizi ekmesi amalanmaktadr. nite iinde yer alan Sra Sizde
alflmalar ile rencinin nitede edindii bilgileri kendisinin deerlendirmesi is-
tenmektedir. nitenin sonunda yer alan Okuma Paras ile konuyu pekifltirmesi,
Kendimizi Snayalm ile de rencinin ifllenen konuyu kavrayp kavramadn an-
lamas amalanmaktadr.
Kitabmzn yazar Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi Adalet Meslek Ykse-
kokulunda grevli r. Gr. Hlya GRSOYa teflekkr ederiz. Kitabmzn size
faydal olmasn dileriz.

Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN
1
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
Dil kavramn tanmlayabilecek,
Hukuk ve dil iliflkisini aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar

Hukuk Dili Yaz Dili


Yasa Dili Szel Dil

indekiler

Hukuk Dili ve Adli GENEL OLARAK


Hukuk Dili KAVRAMLAR
Yazflmalar
Hukuk Dili

GENEL OLARAK
Hukuk sosyal ve normatif bir bilim olarak byk lde dil kullanmna ve ifa-
de becerisine dayanmaktadr (Karayaln, 1994, s. 74). Salkl, yanlflsz bir Trk
dili dzeyi oluflturmadan hukuk metinlerinin anlafllmas, yorumlanmas, adaletli
ve gereklere uygun bir flekilde uygulanmas kesinlikle mmkn deildir. Huku-
ku yaratanda dildir.
in dflnr Konfyse sormufllar: Bir lkeyi ynetmeye arlsaydn yapa-
can ilk ifl ne olurdu? Yant: Hi kuflkusuz dili gzden geirmekle bafllardm ol-
mufl ve kantlarn flyle aklamfl: Dil kusurlu olursa, szckler dflnceyi iyi an-
latamaz; dflnce iyi anlatlamazsa, yaplmas gerekenler iyi yaplamaz. devler
gerei gibi yaplmazsa tre ve kltr bozulur. Tre ve kltr bozulursa, adalet yan-
lfl yola sapar. Adalet yoldan karsa flaflknlk iine dflen yurttafl ne yapacan,
iflin nereye varacan bilemez. flte bunun iindir ki hibir fley dil kadar nemli de-
ildir (iftpnar, 2008, s. 184).

Bilge Konfysa katlyor musunuz? SIRA SZDE SIRA SZDE


1
Trkiye Cumhuriyetinin kurulufl yllarnda, Osmanlnn dil miras doal olarak
benimsenmek durumunda kalnmfltr. Bu sebeple hukuk dilini D figereklefltiren
NELM ya- D fi N E L M
salar, ounlukla Osmanlca szck ve terimlerle yazlmfltr. Atatrkn bafllatt
dil devriminin yerleflmesi, yaygnlaflmas uzun sre aldndanS OdildeR U arlaflmann S O R U
hukuk ve yargya intikali kolay olmamfltr.
Trkenin sadelefltirilmesindeki geliflmelerden, hukuk dili de nemli lde
DKKAT DKKAT
payn almfltr. rnein; Anayasa (teflkilat- esasiye), yasa (kanun), tzk (ni-
zamname), tzel kiflilik (hkmi flahsiyet), yasama (teflri) gibi yzlerce yeni sz-

N N
ck kazanlmfltr. SIRA SZDE SIRA SZDE

Birka rnekte siz arafltrn. SIRA SZDE SIRA SZDE


AMALARIMIZ AMALARIMIZ
2
Hukukta da, dilde sadelefltirmeye karfl kanlar olmufltur ve bu her zaman her
mesleki dil iinde olacaktr. fiunu bilmek gerekir ki, kkeni neD fi N E L M D fi N E L M
K olursa
T A Polsun terim- K T A P
lere iliflkin szcklerin ounluu, anlatmak istedii kavram tam olarak ortaya ko-
yamayabilir. Yani anlamda eksiklik meydana gelebilir. nk her S O hukuk
R U teriminin S O R U
biimsel yaps ve bir de bu szce yklenen anlam vardr.T ESzck
LEVZYON
ana dilimiz- TELEVZYON
DKKAT DKKAT

SIRA
N T E RSZDE
NET SIRA
N T E RSZDE
NET

AMALARIMIZ AMALARIMIZ
4 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

de olursa, kavram anlamada kolaylk salayabiliriz. Kavram ise, o terimin soyut,


genel ve evrensel anlamn ortaya koymaktadr (Aflolu, 2001).
Hukuk dilinin Trkeleflmesi, sadeleflmesi iki yolla olmaktadr. Birincisi, gn-
mze kadar gerek eski alarda gerek son yllarda kullanlan Trke terimler ve
szckleri toparlayp derlemek ve onlar yaflatmak fleklinde, ikincisi de henz kar-
fll bulunmamfl eski kavramlara, eski terimlere ve eski hukuk szcklerine yeni
karfllklar bulabilmek yoluyla olmaldr. Bunlardan en g olan grld gibi
ikincisi olmaktadr. Hukuk dili her fleyden nce anlafllr ve en iyi ifade flekline sa-
hip olmaldr. Kavramlara en iyi anlamlar verebilecek kelimelerin bulunmas de-
mektir. Bu husus gz nne alndnda hukuk terminolojisi ile ilgili eserlerin g-
nmzde hizmete sunulduu aflikardr. Trk dilini sadelefltirerek gelifltirme hare-
ketlerinin Trk Hukuk dilinin en yce hukuk dflncelerini ifade etmeye kadar ge-
liflmesinin bir anlam bulunmakta olduunu grmekteyiz (ongur, 1967, s.74).
Toplumsal yaflamn gerei olan yasalardan ve yaptrmlardan oluflan hukuk di-
linin anlafllr olmamas, o toplumun fertleri tarafndan anlafllamayan kurallar y-
znden, ynetenler ve ynetilenler arasnda uurumlar oluflturacaktr. Anlafllmak
ve anlamak gibi kiflinin en temel ihtiyalarnn karfllanamad bir topluluk iinde
de, fertlerin kaosa srklenmesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kurallarn
en ak haliyle verebilmeli ki, hukuk da fertler tarafndan anlafllabilir bir konuma
gelebilsin (iftpnar, 2008: s.183).

KAVRAMLAR

Dil
Beden dili dnyann her Dil, her fleyden nce iletiflim aracdr. Kendini daha iyi ve doru anlatmann tek
yerinde ayn etkide iletiflim yolu ise dili iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse beden dili iletiflimi salayan
kurar, ancak szel dilde
iletiflim kurabilmek iin veya tkayan aratr.
ortak dil kullanmak gerekir. Ortak dil kullanmann anlam sadece ayn szckleri kullanp ayn cmleleri
kurmak deildir, kavramlarn anlam zerinde anlaflmak, szckleri doru yerde
kullanmak demektir. Hatta bir anlam ifade etmek iin farkl szckler kullan-
mak iletiflime engel deildir, ancak farkl anlamlara gelen szckleri birbirinin
yerine kullanmak ve bunu belirli amalar dorultusunda kastl olarak semek
kavram karmaflasna yol amaktadr. Kavramlarn anlamn korurken ayn anlam-
da yeni kavramlar reterek kullanmak ise kavram karmaflasna neden olmak fly-
le dursun dili varsllafltrr. Kavramlarn anlamna uygun ve daha z szckler o
kavramlarn anlafllmasna yardmc olur. Bu durum terimlerin zlefltirilmesinde
aka grlr. rnek verilecek olursa muris kavram hukukulara bir anlam
ifade ederken hukuk bilmeyen kiflilere bir anlam ifade etmez. Bir yerden oku-
mak, renmifl olmak o kavram anlamaya yeterli deildir. Bir kavramn anlam-
n bilmediiniz iin ne demek olduunu sorduunuzda aldnz yant kavram
anlamanz salar. Muris ne demek diye sorulduunda kalt (miras) brakan l-
mfl kifli diye yant verilir, yleyse muris yerine kalt (miras) brakan denilirse or-
tak dili kullandmz herhangi bir kifli bu kavram duyduunda ne demek oldu-
unu kolaylkla anlar ve anlayarak renir.
nsan, bilmedii fleye bilmedii anlamlar ykler, kimi zaman ondan korkar, ki-
mi zaman onu gereksiz yceltir, kimi zaman ise gereksiz aflalar. Fakat sonunda
deer yarglarmz, iliflkin olduu konudaki bilgimize gre deiflir. Kavramlarn an-
lafllrl iletiflimde sadelik salar. Kullanlan szcklerin duruluu iletiflim kuran-
lar gereksiz yarglardan arndrr ve iletiflimi kavram karmaflasndan korur. Ezber-
1. nite - Hukuk Dili 5

lediklerimizi bir yana brakp anladklarmz konuflmaya baflladmz anda asln-


da baflkalarnn azndan konuflmay brakp kendimize dnp zgn grfllerimi-
zi anlatabilme becerisi de gsterebiliriz. Anlamadan kabul ettiklerimiz, sorgulama-
dan zihnimize yerlefltirdiimiz, hibir zaman bize ait olmayan grfllerdir. Anla-
mak tanmn okuyup zihne yerlefltirmek deildir, kavram kavramn arfltrdkla-
ryla badafltrarak kullanld yere gre zihinde bir snflandrmaya gitmektir.
Kavram arfltrd bir anlamla bir terim olarak zihne yerleflebilecei gibi arfl-
trd bir baflka anlamla gnlk dilde kullanlan bir szck olarak zihne yerleflebi-
lir. nemli olan arfltrd anlamlar birbirinden ayrarak uygun yerde kullan-
maktr, bunu yapabilmek doru kullanmlar okuyup yinelemekten geer. Dolay-
syla okurken seici olmak zihni korumann ilk kuraldr.
Seiciliin ltleri, anlatlan fleyin ieriine deil nasl anlatldna dayanr.
Kullanlan szcklerin seiminde gsterilen zen, yazm kurallarna uygunluk l- zen ya da zensizlik
amalad anlama yakn
tlerden bazlardr. Dflnerek yazan ve kendini anlatma kaygs taflyan kifli, an- duran szcklerin seimiyle
latmak istediine en yakn szc bulup karma konusunda uraflt lde llr.
zenli saylr. Dflnmeden yazan kifliyse usuna rastgele gelen szckleri anlam-
n sorgulamadan kullanr ve baflarsz olur. Yazm kurallar konusu ise ayr bir tar-
tflma konusudur. Herkesin kendine gre koyduu kural yazm kural olamaz. Ku-
rallar, iliflkin olduu konunun uzmanlarnca bilimsel ltlere gre tartfllarak va-
rlan ortak kanya gre konulur (Ycel, 2010).
Bireyler aras iletiflimde temel ama, bir bireyin zihninde oluflturduu mesaj
aynen veya ona yaklaflan bir biimde baflka bir bireyin zihnine aktarmaktr. Zihin-
ler arasnda bu aktarm gereklefltirecek telepati gibi olaan ve dorudan bir ba
yoktur. Bu nedenle dil bu mesaj aktaran temel ve yegane ara olmaktadr. Bu ara
sayesinde mesajlarmz ayn arac kullananlar tarafndan ayn anlamlar arfltra-
bilecek trde alglanr, zmlenir ve bylece aktarlp paylafllmfl olur.
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan kelimelerle temsil edildii bir ileti-
flim kodu, duygu ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm aracdr. nsanlar
kelimelerden veya iflaretlerden oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine duygular-
n ve dflncelerini bildirirler. Bir grup insan belli nesne ve kavramlar belirli ses
ve iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil ortaya kar. Dili seslerin bir
araya gelmesi ile oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir grup insann evren,
onu oluflturan nesneler ve evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve dflnceleri-
ni simgeler. Dil bir dizgedir zira kelimelerin belli kurallar uyarnca bir dzen iin-
de sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve dizilimi bir insan grubunun kl-
trn, yaflam ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn ve yaratclk dze-
yini yanstr.
Dilin temel nitelikleri afladaki gibi sralanabilir:
Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
Dil bir uzlaflmay ifade eder.
Dil evren hakkndaki dflnceleri simgeler.
Dil bir dizgedir.
Dil iletiflim iin kullanlr.
Dil, belli bir grup insan arasnda iletiflimi gereklefltirmek amacyla evrene ilifl-
kin dflncelerin uzlaflmsal gstergelerle dizgelenerek kullanld bir ara olarak
tanmlanabilir.
Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kurallarn iinde en nemlisi hukuk-
tur. Hukuk sadece yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile davranfllar
gsteren buyurucu kurallar deil; bunlarn inenmesi durumunda zorlayc
6 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

yaptrmlar da ngrr. Toplumsal dzenin salanmasnn baflka yolu da yoktur.


Bu nedenle hukuk, adalete ynelik bir toplumsal yaflam dzeni diye de tanmla-
nabilir. Bununla birlikte dil ve hukuk toplumsal yaflam iin olmazsa olmaz un-
surlarndandr.

Gnlk Dil
Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve yaz dilinden az ok farklarla ay-
rlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil trdr.

Konuflma ve Yaz Dili


Bir dilin iki yn vardr: Konuflma dili, yaz dili.
Konuflma dili temel olup Konuflma dili, yaz dilinden farkl olarak, eflitli syleyifl zellikleri taflyan ve
daha eskidir. Dil yazdan gnlk hayatta pratik maksatla konuflmada kullanlan dildir. nsanlar daha yazy
ayr olarak dflnlebilir,
ama konuflmadan ayr bilmeden de yz yllar boyunca konuflarak anlaflabilmifllerdir. Bu yzden dilin ya-
olarak dflnlemez. psnn kavranmas konuflmann flartlarnn bilinmesine baldr. Bu dil sosyal taba-
kalara, coraf blgelere bal olarak bir takm farkllklar gsterebilir. Leheler, fli-
veler ve azlar bu deiflikliin tabii sonulardr.
Yaz dili ise bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya kan ve eflitli
ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnmasnda kullanlan dildir. Dier bir ifadeyle
yaz dili, bir lkede konuflulan flive ya da azlar iinden yaygnlaflp egemen olan
ortak dilin yazflmalarda kullanlmas, bilim ve sanat yaptlarnn bu ortak dille ya-
zlmas sonucu ortaya kan yazl dildir. Yaz dili ses, flekil ve cmle bakmndan
ifllenmifl ve gelifltirilmifl, yani bir kltr ve medeniyet dilidir. zerinde rahata d-
flnmek ve ifllemek mmkn olduundan yaz dili, nesiller boyunca daima geliflti-
rilir ve zenginlefltirilir.

SIRA SZDE Yaz dili ve konuflma


SIRA SZDEdilini karfllafltralm.
3
zel Dil-Mesleki Dil
D fi N E L M D fi N Eolanlarn
Ayn meslekten LM veya ayn alanda alflanlarn kendi aralarnda konufl-
tuklar kendine zg kelimelerden oluflan dil trdr. Mesleki dil, kiflilerin uz-
S O R U manlaflmak Sistedikleri
O R U meslee ait terimler ile kltrler aras anlayfln vurgulan-
masn ve farkl lkelerden meslektafllar ile bilgi alflveriflinde bulunmalarn sa-
lamaktadr. Grafik tasarm - Mesleki DilHer meslein mensuplarnn kendi arala-
DKKAT DKKAT
rndaki iletiflim srasnda kullandklar o meslee zg baz terimler vardr. Ayr-
ca gnlk dildeki kelimeler bir meslein mensuplar tarafndan ok farkl bir an-

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
lam yklenmifl biimde kullanlabilir. Mesleki dil ad verilen bu zel dili nc
kiflilerin anlamas ok gtr.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
Hukuk Dili
Hukuk disiplini ile ilgili ok eflitli alanlarda farkl kullanm rneklerini grebile-
K T A P ceimiz zel K dil
T Atrdr.
P Her disiplin gibi hukukun da kendine zg bir termi-
nolojisi ve bu terminoloji kapsamndaki kavramlar ifade eden kelimelerden olu-
flan bir dili vardr.
TELEVZYON
HukukT szl
ELEVZYON
ve yazl iletiflime dayal ancak teknik nitelikte bir sosyal bilimler
daldr. Hukuki durumu doru biimde ifade edip aktarmak iin hukuki kavramla-
rn tam karflln verecek kelimelerin seilmesi gerekir. Son derece nem taflyan
terminoloji sorunu Trkede ve dier dnya dillerinde hukuk dilini gnlk dilden
NTERNET daha farkl NveT Ekimi
R N E T zaman da daha ar-adal bir sluba sahip, karmaflk yapda
1. nite - Hukuk Dili 7

ve anlafllmas zor bir dil (rnein ngilizcede legalese, Almancada juristische


fachsprache vb) klar.
letiflimsel adan yasalarn insan iliflkilerini dzenlemek ve bozulduunda sos-
yal dzeni salamak zere yasalar iliflkileri tanmlamakta, hangi davranfllara izin
verilip verilmediini aklayp, hakszla urayanlarn haklarn aramalarn sala-
maktr. Yasalarn ve dolaysyla yasa dilinin temel ifllevi insanlar ynlendirmek ve
davranfllarn snrlandrmaktr. Bu adan deerlendirildiinde hukuk dilsiz var
olamaz veya hukuk dilden bamsz olarak dflnlemez. Ancak hukukun, gnde-
lik iletiflimde kullanlmayan szcklerle dolu, kendine has bir dile sahip olmas
nemli bir mesleki zelliidir (Akt. Dnmez, 2009, s. 26).
Hukuk dilini yazl veya szl olmasna ve resmiyet derecesine gre iki alt s- Hukuk dilinin temel
nfa ayran bilim adamlarna gre, anlaflma, vasiyet gibi belgeler kalplaflmfl yazl zelliklerinin aklk ve
sadelik, bilimsel tutarllk ve
hukuk metinlerini oluflturmakta, resmi yazl trler arasnda ise yasalar, hukuku- terim birlii, kesinlik ve
larn dava dilekeleri ve Yksek Mahkeme kararlar yer almaktadr. Hukuk dilinin belirginlik olmas gerektii
sylenebilir.
dier bir alt snf olan ve deiflmeyen formllerden oluflan kalplaflmfl szl dile
rnek olarak da evlilik treni ve tank yeminleri rnek gsterilebilir. erii deifl-
meyen kalplaflmfl szl metinlerin aksine resmi szl hukuk metinleri ierik de-
iflikliine izin vermekle birlikte zel bir planlama gerektirir. rnein, hakimlerin
tank sorgulamalar bu snfta deerlendirilebilir. Grg tanklarnn sylemi, danfl-
ma amal grup iinde, bilirkifli aklamalar ise nceden planlanabildii iin resmi
szl grup iinde yer almaktadr. Gndelik hukuk sylemi de ounlukla resmi ol-
mayan bir yapya sahiptir ve hakimler ve avukatlar aras konferanslar veya hukuk-
ularn kendi aralarnda yaptklar hukukla ilgili konuflmalar iermektedir.
Uzun ve karmaflk tmceler, olaandfl tmce yaplar, znesiz ve edilgen ifa-
deler, belirsiz dil, eski dil kullanm, yeni kelimeler tretilmesi, mevcut kelimele-
rin bilinen anlamlarnn dflnda kullanlmas, efl anlaml szcklerin birlikte kul-
lanlmas, genifl zamana yer verilmesi, resmiyet gibi nedenler hukuk dilini gn-
lk dile gre daha g anlafllan bir dil haline getirir (Akt. Dnmez 2009, s. 27).
Hukuk uygulamasnda ortaya kan sorunlarn nemli bir blmnn yasalarda
ve dier hukuki metinlerde (szleflmeler, kararlar vs) kullanlan dilden kaynak-
land ileri srlebilir. Tm hukuki dzenleme ve metinlerin sade bir slup ile
ve kavramlarn ieriini en uygun biimde ifade edecek kelimeler kullanlmak
sureti ile kaleme alnmas gerekir.
Hukukun doasndaki balayclk ile zorlayclk, hukuki dzenlemeler ile
metinlerin insanlar tarafndan anlafllabilir olmasn zorunlu klar. Zira insanlar
ancak anladklar kurallara uyabilirler. Anlamadklar kurallara riayet etmedikleri
iin insanlara yaptrm uygulamak adaletsizlik olur. Bu nedenle hukuk dili, y-
neldii kitlenin diline, dier bir deyiflle gnlk dile, konuflma diline mmkn
mertebe yakn olmaldr.
Hukuk dili kullanlrken, dilin doal iflleyifli ve geliflimi gz ard edilmemeli ve
aflrlk teflkil edecek kullanmlardan zenle kanlmaldr. Bu balamda zellikle
yasama faaliyeti srasnda yasa taslaklarnda halkn kulland dilden seilmifl ve
doktrin ve uygulama tarafndan kabul grmfl kelimelerin kullanlmas hukuk dili-
ne dair sorunlarn ortaya kmasn bafltan nleyebilecektir.
zel dil olan hukuk dili hibir zaman mutlak snrlarla genel dilden ayrlamaz.
Hukukun toplumsal ifllevlerinin her biri hukuk dilinin doal dilden genel dil er-
evesinden hibir zaman kopamayacan gsterir (zden 1974, s. 6). Dier yan-
dan, zel hale gelen hukuk dili genel dilin oluflumunda etkili olmaya bafllayabilir
(Sav 2005, s. 233).
8 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Trk yasa dilinde de dier meslek alanlarna benzer biimde hukuk alanna
zg szck ve terimler olduka yaygn olarak kullanlmaktadr. ounlukla
Arapa szcklerden oluflan ve zaman zaman szdizimi dzeyine de taflan bu
teknik terim ve szckler doal olarak her yasann kapsad alanla ilgili deiflik-
lik gstermektedir. rnein; Trk yasa dilinde, byk lde ska kullanlan bi-
linmeyen szcklerden kaynaklanan anlafllamama durumu sz konusudur. Bu
szcklerin Arapa, Farsa arlkl eski Osmanl Trkesi olduu grlmektedir
(zyldrm 2001, s. 91).
lkemiz zelinde ise hukuk dilinin gl sorununun temeli Cumhuriyet ta-
rihinden de gerilere uzanr. Trk tarihinde tm dnemlerde devlet yneticileri
Bunlar, kimi zaman baflka toplumlarla etkileflimler sonucunda bu toplumlarn dillerinden etkilene-
kendilerine dflman-rakip
olan ancak geliflmifl bir rek kendi dillerine terim-kavram-kelime aktarmas yapmfllardr. Ancak ilk za-
uygarlk dzeyinde bulunan manlarda zararsz olan bu tutum zaman iinde son derece aflrya giderek halkn
toplumlardr.
hukuksal metinleri anlamakta zorlanmasna ve hatta bunlar hi anlamamasna
yol amfltr. Bunun zerine Trk diline ynelik genel nitelikte bir arlafltrma ha-
reketi ile birlikte Trke hukuk dilinin arlafltrlmas ve sadelefltirilmesi abalar
gndeme gelmifltir.
deal olan halkn muhatab olduu ve riayet ykm altnda bulunduu huku-
ki metinler ile dzenlemeleri kolaylkla anlamasdr. Anadilde ayn kavram karfl-
layan kelimeler mevcut ise yabanc kkenli kelimelerden vazgemek gerekir. An-
cak anadilde hukuk terminolojisinin teknik kavramlarn karfllayan kelimeler mev-
cut deilken, hukuksal anlamlar isellefltirilmifl yabanc kkenli hukuk terminolo-
jisi kelimelerini bir kenara brakp mevcut kelimelerle oynamak suretiyle bunlarn
anlam ve ieriini deifltirmek veya terminolojik adan kavramn anlam ve ieri-
ini karfllamaktan uzak yapay kelimeler yaratmak, tehlikeli ve fayda getirmekten
ok onarlmaz zararlara yol aan poplist bir tutum olur.
Bu nedenle ncelikle kavram ve terimlere ynelik kelimeler arasnda ciddi bir
tasnif yapmak ve anlamlar gerekten isellefltirilmifl ve Trkelefltirmenin gereksiz
olduu kelimeleri veya terim ve kavram tam olarak ifade edebilen bir z Trke
karflln bulmakta hukuk dnyasnn ittifak salayamad Osmanlca terimleri ta-
mamen olduu halleriyle brakmak gerekmektedir. nk adal bir dile yol asa
da bu durum terim birlii asndan son derece nemlidir. Bir terimin tam karfll-
nn Trke bir kelime olmamas, bu terimin kendisini anlam ve ierik asndan
karfllamaktan uzak befl alt tane Trke kelime ile temsil edilmesinden ok daha
iyidir. Aksi bir hareket tarzn benimseyerek anlatlmak istenen kavram tam olarak
karfllayan yabanc kkenli tek kelime yerine bir ka kelimeden oluflan, yapayl
her halinden anlafllan ve kavramn ieriini karfllamaktan ok uzak olan Trke
kelimeler koymak hukuk dilini katletmekten baflka bir fley olmayacaktr.
Hukuk dilinin sadelefltirilmesinde uygulanacak usul de ok nemlidir. Bu hu-
sustaki alflmalar tek baflna yasa koyucunun kotarmas kesinlikle mmkn deil-
dir. Yasa koyucunun tek baflna altndan kalkmasnn kesinlikle mmkn olmad-
bu iflte teorisyen ve uygulayclar ile iflbirlii yapmas zorunludur. zellikle de
hukuk uygulamasnn tepesinde bulunan yksek yarg organlar ihmal edilmeme-
lidir. Gerekten yksek yarg organlar zellikle de Yargtay yllardr hukuk dilinin
arlafltrlmas abalarna, terimlere yeni Trke karfllk kelimeler bulmak suretiyle
en byk destek ve katky salamaktadr.
Unutulmamas gereken bir husus hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalar sonu-
cunda tretilen Trke karfllk kelimelerin ancak hukuk dnyas ve doktrin tara-
fndan benimsenmesi durumunda bu abalarn hedefine ulaflmfl olacadr. Hu-
1. nite - Hukuk Dili 9

kuk uygulamaclarn oluflturan hkim, savc ve avukatlar hukuk dilinin arlafltrl-


mas alflmalarnda adeta bir szge grevi grmektedir. Hukuk terimlerini karfl-
lamaya ynelik ihdas edilen Trke kelimelerin yerindelii ve kullanlabilirlii
doktrin ve uygulamaclar tarafndan titizlikle denetlenip snanmaktadr. Sonu ola-
rak, hukuk dilinin arlafltrlmas iin yaplacak alflmalarda baflarl olunmas iin
hukuki kavramn anlam ve ierii gz ard edilmeksizin gnlk dilden kelimeler-
den karfllk bulmak veya tretmek zorunludur.

Uygulamada Hukuk Dilinin Kullanm


Hukuk dilinin kullanm esas itibar ile hukuki metinler hazrlanp kullanlmas
balamnda olmaktadr. Hukukta ihtarname, ihbarname, beyanname, teklifname,
taahhtname, mukavelename-akit-szleflme, senet, polie, fatura gibi pek ok ev-
rak-belgeler hazrlanp kullanlr. Bunlarn tm hukuki deer taflyan belgelerdir.
Bu belgelerden bir ksm, rnein senet, delil niteliindedir. Adalet meslek perso-
neli (paralegal) tm bu belgelerin neminin farknda olmak ve bunlarn her birini
ilgili olduklarn kategorinin gerekli kld biim ve ierikte dzenlemek veya d-
zenlenmesine araclk etmek zorundadr. Her belge ierii dikkate alnarak dzen-
lenmeli ve bu yaplrken de ieriin gerektirdii kelimeler kullanlmaldr. Belge
belli bir flekle tabi ise flekil flartlarna riayet edilerek bu belge dzenlenmelidir. r-
nein ihbarname durum tespiti yapan ve bir hususu bildiren bir belgedir. htarna-
me belli bir hususa ynelik talep ve bu talebin gerei belli bir sre iinde yerine
getirilmediinde de buna bir hukuki sonu balama uyarsnda bulunan bir belge-
dir. Hukuki belge dzenlenirken hukuk dili doru kullanlmaldr.

Yasalarn Dili
Hukukta deiflmez kural fludur: Yasalarn dili olabildiince ak, anlafllr, sade ve
zl olmal ki, insanlar, hak ve zgrlklerinin snrlarn ve nasl kullanlacaklar-
n yasalara bakarak kolaylkla anlayabilsinler. Yasa koyucu bu grevini baflard
oranda hi kuflkusuz yurttafl-birey de yasalar bilme ve onlara uyma devlerini da-
ha iyi yerine getirecektir (TCK m. 4).
Hukukla dil arasndaki balantnn bilinmesi, bizi ikinci bir aflama olarak hu-
kuk dilinde en belirleyici aktr olan yasa diline gtrr. Yasa dilinin nasl olma-
s gerektii konusu zerindeki dflnceler gibi bu gerekliliin salanamad du-
rumlarda ortaya kacak olan olumsuzluklar konusunda da benzer grfllerin
varlndan sz edebiliriz. Yasa dilinin olmas gerekenden daha farkl bir biim-
de ele alnmas durumunda ortaya baz sorunlarn kaca ve bu sorunlarn he-
men hemen neler olaca konusunda genel bir mutabakat vardr. rnein yasa
dilinin halk tarafndan anlafllabilir bir dil olmas gerektii yaygn bir grfltr.
Halk tarafndan anlafllmann bir zorunluluk olmad fleklinde grfllerle de kar-
fllafllmaktadr. Fakat bu grfllerin nemli bir ounlukta olduu sylenemez.
Yasa dilinin olmas gerekene uygun olarak nasl oluflabilecei konusunda tam
bir uzlafl sz konusu deildir.
Bir yaznn nasl bir dille kaleme alnaca her fleyden nce o yazyla ne ama-
landna baldr. Bu itibarla, yasa dili sz konusu olduunda, bu dilin belirlen-
mesinde yasayla ne amalandnn saptanmas ve bu amacn gereklefltirilmesin-
de nasl bir dilin kullanlmas gerektiinin ortaya konulmas zorunludur ( Akt. Er-
din, 2008, s.212).
Yasalarn kolaylkla anlafllabilir olmas ve endifle duyulan sorunlarn doumu-
nun engellenmesi, bu yasalarn halkn yabanc olmad bir dille yazlmasna ba-
10 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ldr. Yasalar halkn yabanc olmad bir dille kaleme alnrsa, halk bu dille yazl-
mfl yasalara da yabanc olacaktr. Bu durumda bireyler, zgrlklerinin ve bu z-
grlkler erevesindeki eylemlerinin sonularn kestiremeyecektir (Akt. Erdin,
2008, s.213).
Anlafllabilirliin salanmas kullanlan dilin zelliklerine baldr. Yasa dili ak
ve sade olmaldr. Btn yazlar iin olduu gibi, yasa metni iin de geerli ve ge-
rekli olan, aklk ve sadeliin her fleye tercih edilmesidir. Kapal, zor anlafllr me-
tinler haklarn kaybolmasna neden olabilir. Ak ve sade olmamas sebebiyle ya-
say anlayamayan bir takm haklarnn var olduundan ve bu haklarn korunmas
iin hukuki baz yollara baflvurabileceinden habersiz yaflayan insanlarn oun-
lukta olduu bir toplumda haklarn sahiplerini bulabilmesinden sz etmek mm-
kn deildir. Ayrca hukukun sadece teknik anlamda adaleti datyor olmas
nemli bir yeterlilik deildir. erik asndan mkemmeliyeti salayan bir yasa,
mutlak adaletin sistemlefltirilmesinde hukuka nemli katklar salayabilecek olsa
da, zor anlafllr bir dil, yasann yneldii insanlarn davranfllarnda hukuk kuralla-
rndan faydalanmalarn ve hukuku davranfllarnda kendilerine rehber edinmeleri-
ni zorlafltracaktr. Bu durumda, ortaya kan uyuflmazlklarn yasadaki adil z-
me uygun bir sonuca ulaflmalar mmkn olabilse de, insanlarn hukukun rehber-
liinde bir hayat yaflamalar zorlaflacak, hukukun nleyici (proaktif) yn ihmal
edilmifl olacaktr.
Zorunlu olmad halde yasa metnine dahil edilmifl cmle ve ayrntlar, yasay
okumak durumunda olan kim olursa olsun, varl gibi gereksiz bir yorgunlua ve
karflkla sebep olacaktr. Ayrca, yasa bir mantk sanat olmadndan aflr ince-
liklerle okuyucuya zor anlar yaflatmamaldr (Akt. Erdin, 2008, s.214).
Yasa dilinde aklk ve sadelikle anlafllabilirliin salanmasnda nemli bir l-
, yaflayan dil lsdr. Ak, sade ve herkesin anlayabildii metinler yaflayan
dilde yazlan metinlerdir. Yaflan dil, halk tarafndan bizzat konuflulan ve yazlan dil
yani kullanlan dildir (Akt. Erdin, 2008, s.215).
Yasada kullanlan dil, kesin belirgin ve okuyan herkeste ayn dflnceyi bra-
kacak bir dil olmaldr. Bu dil, gerek uygulamada, gerek yasann anlamnn ortaya
konmasnda flphe ve tereddde yer vermeyecek, okuyanlar kapsamn belirlen-
mesinde sorunlarla karfl karflya brakmayacak flekilde olmaldr. Bu, yasada kulla-
nlan kelime ve terimler zerinde gerekli anlaflmann salanmas demektir.
Yasa dilinin kesinlik ve belirgin zellii, uygulamada ve yasa ile bal olan
halkn temel haklarnn ve zgrlklerinin korunabilmesinde de ok nemlidir.
Aksi taktirde, hukuktan beklenen adil yarglamaya glge dflebilecektir (Akt. Er-
din, 2008, s.216).
Yasa dilinin slubunda bulunmas gereken nemli bir hususta estetiktir. slup
temiz ve zarif, kolay ve berrak olmal, okuyanda cazibeli bir intiba brakmaldr.
Byle bir slup, yasa dilini mahiyetinden kaynaklanan anlafllmazlklardan kurtarr
(Akt. Erdin, 2008, s.218).
Yasa diliyle ilgili olarak karfllafllan temel sorunlar, bir yandan yasa ieriini
doru bir flekilde ifade eden bir dilin kullanlmas, dier yandan, bu dilin yneldi-
i kitle tarafndan anlafllabilir olmasnn salanmasdr. Yasann kendisinden bek-
lenen fonksiyonu yerine getirebilmesi iin, bu sorunlarn doru bir flekilde z-
me kavuflturulmas gerekir.
1. nite - Hukuk Dili 11

zet

N
A M A Dil kavramn tanmlamak, N
A M A Hukuk ve dil iliflkisini aklamak,
1 2
Dil, her fleyden nce bir iletiflim aracdr. Kendi- Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kuralla-
ni daha iyi ve doru anlatmann tek yolu ise di- rn iinde en nemlisi hukuktur. Hukuk sadece
li iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse be- yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile
den dili iletiflimi salayan veya tkayan aratr. davranfllar gsteren buyurucu kurallar deil;
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan keli- bunlarn inenmesi durumunda zorlayc yapt-
melerle temsil edildii bir iletiflim kodu, duygu rmlar da ngrr. Toplumsal dzenin salan-
ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm masnn baflka yolu da yoktur. Bu nedenle hu-
aracdr. nsanlar kelimelerden veya iflaretler- kuk, adalete ynelik bir toplumsal yaflam dzeni
den oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine diye de tanmlanabilir. Bununla birlikte dil ve
duygularn ve dflncelerini bildirirler. Bir grup hukuk toplumsal yaflam iin olmazsa olmaz un-
insan belli nesne ve kavramlar belirli ses ve surlarndandr. Burada hukuku yaratanda dildir.
iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil hukuk dilinin anlafllr olmamas, o toplumun
ortaya kar. Dili seslerin bir araya gelmesi ile fertleri tarafndan anlafllamayan kurallar yzn-
oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir den, ynetenler ve ynetilenler arasnda uu-
grup insann evren, onu oluflturan nesneler ve rumlar oluflturacaktr. Anlafllmak ve anlamak gi-
evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve d- bi kiflinin en temel ihtiyalarnn karfllanamad
flncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira keli- bir topluluk iinde de, fertlerin kaosa srklen-
melerin belli kurallar uyarnca bir dzen iinde mesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kural-
sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve larn en ak haliyle verebilmelidir.
dizilimi bir insan grubunun kltrn, yaflam
ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn
ve yaratclk dzeyini yanstr.
12 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Ayn meslekten olanlarn veya ayn alanda alflanla-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru rn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelime-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- lerden oluflan dil tr afladakilerden hangisidir?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. zel dil
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- b. Konuflma dili
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. Hukuk dili
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. d. Yaz dili
e. Resmi dil
1. Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve
yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konufl- 7. Afladakilerden hangisi gereke anlamndadr?
ma dili olarak da adlandrlan dil tr afladakilerden a. Amme
hangisidir? b. Celse
a. Mesleki dil c. Ehlivukuf
b. zel dil d. Esbab- mucibe
c. Gnlk dil e. Mruruzaman
d. Hukuk dili
e. Yaz dili 8. Bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya
kan ve eflitli ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnma-
2. Afladakilerden hangisi dilin temel zelliklerinden snda kullanlan dil afladakilerden hangisidir?
biri deildir? a. Gnlk dil
a. Dil evrenin kendisini simgeler. b. Hukuk dili
b. Dil bir uzlaflmay ifade eder. c. Konuflma dili
c. Dil bir dizgedir. d. Mesleki dil
d. Dil iletiflim iin kullanlr. e. Yaz dili
e. Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
9. Afladaki efllefltirmelerden hangisi yanlfltr?
3. Teflri ne anlama gelmektedir? a. Tzel kiflilik- Hkmi flahsiyet
a. Anayasa b. Sorumluluk- Mesuliyet
b. Kanun c. Yarg- Mddeiumumi
c. Devlet d. Szleflme- Akit
d. Nizam e. Taflnr- Menkul
e. Yasama
10. Yasa diliyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yan-
4. Afladaki dillerden hangisi daha eskidir? lfltr?
a. Yaz dili a. Yaln ve zl olmaldr.
b. Mesleki dil b. Eski hukuki terimler kullanlmaldr.
c. Resmi dil c. Anlafllr olmaldr.
d. Konuflma dili d. Ak olmaldr.
e. Hukuk dili e. Kesin, belirgin olmaldr.

5. Afladakilerden hangisi hukuk dilinin temel zellik-


lerinden biri deildir?
a. Ak
b. Abartl
c. Bilimsel tutarlk
d. Terim birlii
e. Kesinlik
1. nite - Hukuk Dili 13

Okuma Paras Sra Sizde Yant Anahtar


Hukuk-dil iliflkisinin, dogmatik hukuk bilimi-yasma- Sra Sizde 1
uygulama yahut hukuk bilimcisi-yasakoyucu-uygula- Bilge Konfysa yerden ge kadar hakldr. Dilin
mac etkinlikleri ile bunlarn karfllkl etkileflimleri ve gcn temelini szckler oluflturur. Szckler, ana di-
iletiflimleri alannda bu alann dflnda kalan yurttafllarn lin kendine zg dnya grflne, z, kk ve ses yap-
dorudan anlayp, aracsz bir iletiflime ve etkileflime sna uygun deilse kusurlu saylrlar. Bu durum oun-
geemedikleri bir meslek diline, kendine zg bir dile lukla, dier dillerden dorudan alnt yaplan ya da ya-
dnfltn gryoruz. Bu dil karflsnda-genel dil kul- banc kklerden uydurma szcklerde sz konusudur.
lanmnn zellikle dflnda kald anlamlarda meslek-
ten olmayan yurttafllar durma gre-bilseler byle olma- Sra Sizde 2
yacak- yersiz bir korkuya veya umuda kaplrlar. Bir Yrtme (icra), yarg (adalet), kamu (amme), zgr-
hukuki kavram kl gibi savrulabilecei gibi bayrak gi- lk (hrriyet), savc (mddeiumumi), yarg (hakim),
bi de dalgalanabilir. ..................... gereke (esbab- mucibe), yarglama (muhakeme),
duruflma (celse), tank (flahit), bilirkifli (ehlivukuf),
Kaynak: kesiz H. (1993). Hukuk ve Dil, adafl sorumluluk (mesuliyet), szleflme (akit), taflnr (men-
Hukuk Fakltesi ve Hukuk Kuram incelemeleri. (s.475). kul), taflnmaz (gayrimenkul), kovuflturma (takibat),
Alkm Yaynevi, stanbul. tutuklama (mevkufiyet), zamanaflm (mruruzaman),
erteleme (tecil).

Kendimiz Snayalm Yant Anahtar Sra Sizde 3


1. c Ayrntl bilgi iin Gnlk Dil konusuna baknz. Konuflma dili, nesillere ve fertlere bal olarak varln
2. a Ayrntl bilgi iin Dil konusuna baknz. devam ettirdii iin fertlerle birlikte o da kaybolur. Ya-
3. e Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna z dili ise kt zerinde devam eden gelenekle nesiller
baknz. boyunca srp gider. Bylece nesillerin hayat tecrbe-
4. d Ayrntl bilgi iin Konuflma ve Yaz Dili konu- leri nesilden nesile artarak zenginleflir. Bu bakmdan
suna baknz. yazl gelenee sahip olan milletlerin medeniyet seviye-
5. b Ayrntl bilgi iin Hukuk Dili konusuna baknz. leri yksektir.
6. a Ayrntl bilgi iin zel Dil-Mesleki Dil konu-
suna baknz.
7. d Ayrntl bilgi iin Genel Olarak (Sra Sizde 2)
konusuna baknz.
8. e Ayrntl bilgi iin Konuflma ve Yaz Dili konu-
suna baknz.
9. c Ayrntl bilgi iin Genel Olarak (Sra Sizde 2)
konusuna baknz.
10. b Ayrntl bilgi iin Yasalarn Dili konusuna
baknz.
14 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AfiIOLU . (2001) Dil ve Hukuk, Cumhuriyet Gaze-
tesi Bilim Teknik Eki (3 Kasm 2001).
FTPINAR B. (2008). Toplumsal Kurallarn Metni Olan
Hukuk ve Hukuk Dili, Uluslar aras Sosyal Arafltr-
malar Dergisi, Volume 1/5.
ONGUR R. (1967). Trk Hukuk Dili Nasl zlefltiri-
lebilir?, TDK Yaynlar, Ankara niversitesi Bas-
mevi.
DNMEZ . H. (2009). Cumhuriyet Dnemi Trk Ede-
biyatnda Bir letiflim Ortam Olarak Mahkemeler,
Doktora Tezi, Ankara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Halkla liflkiler ve Tantm Anabilim Dal.
ERDN S. (2008). Yasalarn dili, http://www.turkhu-
kuksitesi.com/makale_900.htm
KARAYALIN Y. (1994). Hukukta retim-Kaynaklar-
Metod Problem zme, 4. Bask, Banka ve Ticaret
Hukuku Arafltrma Enstits, Trkiye fl Bankas
Vakf, Ankara.
KESZ H. (1997). Hukuk ve Dil, adafl Hukuk Fel-
sefesi ve Hukuk Kuram ncelemeleri, Alkm Yayne-
vi, stanbul.
ZDEN Y. (1974). Hukukta Dil, Ankara Barosu Dergi-
si, 1974/5.
ZYILDIRIM I. (1999). Trk Yasa Dili, Hacettepe ni-
versitesi Edebiyat Fakltesi Dergisi, Cilt 16, Say: 1.
SAV A. (2005). Hukuk Dili Olarak Trke, adafl Trk
Dili Dergisi, Cilt 17, Say 209.
YCEL . (2010). Dil ve letiflim, http://acikarsiv.ati-
lim.edu.tr/eng/browse/44/329.pdf
http://www.edebiyatsanat.com/dil-bilgisi/61-dil-
tarihi/421-konusma-dili-yazi-dili.html
2
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlayabilecek,
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke yazarken dikkat edilecek husus-

N
lar sralayabilecek,

N
Adli dilekeleri inceleyebilecek,
Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda yaptrm aklayabilecek bilgi
ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Dileke
Dileke hakk
Dava dilekeleri

indekiler

DLEKELER
GENEL (AD) DLEKELER
ADL DLEKELER
DAVA DLEKESNN EKSK
DZENLENMESNN YAPTIRIMI
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ
KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
Hukuk Dili ve Adli ER
Dilekeler
Yazflmalar DER ADL DLEKELERN
ER
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN
DLEKELER
CEZA DAVALARINA LfiKN
DLEKELER
DAR (YNETSEL) YARGIYA
LfiKN DLEKELER
Dilekeler

DLEKELER
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunulan, imzal ve adresli, pullu veya Dileke yetkili makamlara
pulsuz yazya, istida, arzuhl veya dileke denir. Dier bir ifade ile bir dilekte ya yaz ile baflvurma hakk
olarak da tanmlanr.
da flikayette bulunmak veya bilgi vermek amacyla resmi makamlara sunulan tarih-
li, imzal mektuptur. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hak-
szln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek yahut tzel kiflilerce ilgili makamlara
yazlan yazlara dileke denir. stida, arzuhal de denilir.
Dileke hakk, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun-
mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bulunmak suretiyle de demokratik ka-
tlm salayan siyasal haklardandr.
Dileke hakk, Anayasann 74. maddesinde; Vatandafllar, kendileriyle veya kamu
ile ilgili dilek ve flikyetleri hakknda, yetkili makamlara ve Trkiye Byk Millet Mec-
lisine yaz ile baflvurma hakkna sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu, di-
leke sahiplerine yazl olarak bildirilir. Bu hakkn kullanlma biimi kanunla dzenle-
nir. Anayasann 74. maddesinin devamnda kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu,
gecikmeksizin dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir denmektedir. Dileke hakk-
nn kullanlmasyla ilgili olarak, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kul-
lanlmasna Dair Kanun kabul edilmifl bulunmaktadr. Trk vatandafllar kendileriyle
veya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakknda, Trkiye Byk Millet Meclisine ve
yetkili makamlara yaz ile baflvurma hakkna sahiptirler. (Ek fkra: 02/01/2003 - 4778
S.K./25. md.) Trkiyede ikamet eden yabanclar karfllkllk esas gzetilmek ve dilek-
elerinin Trke yazlmas kaydyla bu haktan yararlanabilirler (3071 S.K. m.3).
Dilekenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Trk vatandafllarnn ve
Trkiyede ikamet eden yabanclarn kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve flikyetle-
ri konusunda yetkili makamlara yaptklar baflvurularn sonucu veya yaplmakta
olan ifllemin safahat hakknda dileke sahiplerine en ge otuz gn iinde gerek-
eli olarak cevap verilir. fllem safahatnn duyurulmas halinde alnan sonu ayr-
ca bildirilir (3071 S.K. m.7, Deifliklik; 2/1/2003-4778/27 madde).
3071 sayl Yasann 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yaz ile baflvuru hak-
kn, 4. maddesi dilekede bulunmas gereken unsurlar ve 7. maddesi de dileke-
nin sonucundan muhataplarnn 2 ay iinde bilgilendirileceini belirtmektedir.
Anayasal ve yasal dzenlemelerden anlafllaca gibi, verilen dilekenin ierii-
nin kabul edilmez olduu durumda dilekelerin bu nedenle iflleme konulamayaca-
nn baflvurucuya bildirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gerei olarak ortaya k-
maktadr. Bu ak dzenlemelere karfln uygulama; dileke sahiplerinin saiklerinin
sorgulanmas, bazlarnn gzaltna alnmalar ve tutuklanmalar biiminde olmufltur.
18 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

SIRA SZDE Dileke hakknn yasal dayanaklar nelerdir?


SIRA SZDE
1
Anayasann 38. maddesine gre; Kimse, ifllendii zaman yrrlkte bulunan ka-
D fi N E L M nunun su Dsaymad
fi N E L M fiilden dolay cezalandrlamaz; kimseye suu iflledii zaman,
kanunda o su iin konulmufl olan cezadan daha ar bir ceza verilemez. Ayn d-
S O R U zenleme Avrupa S O R nsan
U Haklar Szleflmesinin 7. maddesinde de yer almaktadr.
Hukuk kurallar, bazen aka resmi yerlere yaplacak baflvurularn (mracaat-
larn) szl veya yazl olabileceini ngrebilir (rnein, K m. 62ye gre, genel
DKKAT DKKAT
haciz yolunda itiraz, yazl veya szl yaplabilir). Bu durumda baflvuru; istenirse
yazl olarak (bir dileke ile) veya istenirse de szl flekilde yaplabilir.

N N
SIRA SZDE
rnein, K m. 169a gre SIRA SZDE
Buna karfllk eer hukuk kural, baflvurunun mutlaka yazl olarak yaplmasn
kambiyo senetlerine zg
takipte itiraz mutlaka yazl
ngryorsa, baflvuru ancak yazl olarak (bir dileke ile) yaplabilir.
bir dileke ile yaplr. Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda di-
K T A P lekelerin belliK TbirA biimde
P yazlmas, Kanun (HMK m. 119) gereidir. Dava dileke-
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm (meyyidesi) vardr (HMK
119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik
TELEVZYON
olmas hlinde,
TELEVZYON
hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre ve-
rir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a gre; dava dilekesin-
de afladaki hususlar bulunur:
NTERNET N T E R ve
1. Taraflarn N E Tvarsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadlar ile adresleri,
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda
ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas
HMK madde 116ya gre ilk itirazlar afladaki hallerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralnn bulunmad hllerde yetki itiraz.
b) Uyuflmazln tahkim yoluyla zmlenmesi gerektii itiraz.
c) fl blm itiraz.
leri srlmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117de gsterilmifltir. Buna gre;
(1) lk itirazlarn hepsi cevap dilekesinde ileri srlmek zorundadr; aksi hlde
dinlenemez.
(2) lk itirazlar, dava flartlarndan sonra incelenir.
(3) lk itirazlar, n sorunlar gibi incelenir ve karara balanr.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin, belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda di-
lekelerin belli bir biimde yazlmas Kanun (HMK m. 119) gereidir ve dava dileke-
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm vardr (HMK m. 119/2).
Dileke, normal olarak, dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya dzen-
lettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bil-
gisayar ile yazlabilir.
2. nite - Dilekeler 19

Uygulamada bazen, genellikle ok sayda baflvuru yaplmasnn sz konusu ol-


duu hallerde, ifllemleri ve deerlendirmeyi kolaylafltrmak iin, basl (matbu) di-
lekeler de kullanlmaktadr. Bunlara, rnek dileke veya form dileke de de-
nilmektedir. rnein renci kredileri, kayt yenileme, kooperatif yelii baflvuru-
su vb. konularda ok sayda baflvurunun sz konusu olduu durumlarda, hem ko-
laylk hem de olas eksikliklerin nlenmesi amacyla bu tr dilekelerin kullanld-
gzlemlenmektedir. Uygulamada, ad dileke olmamasna karfln, icra takiple-
rinde kullanlan takip talebi de, bir basl dileke rnei olarak gsterilebilir. Ba-
sl dilekeler, bofl braklan yerlerin ilgilisi tarafndan yaz makinesiyle veya oku-
nakl bir el yazsyla doldurulmasyla tamamlanr.
Bir dilekenin flu flekilde ele alnmas uygundur: Tam, ksa, ak, doru ve uy-
gun bir ifade ile kaleme alnmas gerekir.
Dileke yazmnda gz nnde bulundurulmas gereken kurallar flunlardr:
Dilekeler, konularna gre uzun veya ksa olabilir. Konular ksa ve z ola-
rak belirtilir. Gereksiz ayrntlara yer verilmez.
Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr. Anlatmn yaln ve duru olma-
sna zen gsterilir. Ssl, yapmack, laubali bir ifadeden kesinlikle kanl-
maldr.
Dilekeler; izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya dolmakalemle,
okunakl el yazsyla yazlmaldr.
Dileke hangi kuruma veriliyorsa, bu makamn ad bafla yazlr. Kurum ad-
nn sa altna kurumun bulunduu flehir ad yazlr.
Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
Daha sonra konunun belirlendii metin blmne geilir. Bu bir flikyet di-
lekesiyse, flikyet salam kantlara dayandrlmaldr. Eer ifl isteme dilek-
esiyse, renim durumu, yafl, ksa bir zgemifl, kurumca aranan sekin ni-
telikler ak seik belirtilmelidir.
Dilekede bir durum belirtiliyorsa, son cmle Durumu bilgilerinize saygla-
rmla sunarm. bir istek belirtiliyorsa Gereini izinlerinize sayglarmla su-
narm. fleklinde olmaldr.
Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad yazlmal, imzalanmaldr. Ta-
rih, isim ve imzann bir satr stnde olabilecei gibi dilekenin sa st k-
flesine de konulabilir.
Sol alt kfleye ak adres yazlmaldr.
Dileke, herkesin zaman zaman yazmak zorunda kalabilecei bir mektup
trdr. Dilekenin ilk bakflta gven verici bir dzen iinde olmas gerekir.
Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kullanlmaz.

HMK madde 119a gre; dava dilekesinde hangi hususlar bulunur?SIRA SZDE SIRA SZDE
2
GENEL (AD) DLEKELER
D fi N E L M D fi N E L M
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta ou zaman kanunlara gre belli
ierikleri bulunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilekelerdir.
S O R U S O R U
erik
Herhangi bir makama baflvurulmas halinde verilen genel dilekenin, belli bir ie-
DKKAT DKKAT
rii, kural olarak bulunmaz. Bu dilekeler, serbest bir biimde dzenlenir. Bu di-
lekenin hibir kurala bal olmakszn hazrlanmas anlamna gelmez. Genel di-

N N
lekenin de uygulamada kendiliinden oluflan belli baz eleri SIRA SZDE
vardr. Bunlar; SIRA SZDE

AMALARIMIZ AMALARIMIZ

K T A P K T A P
20 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

baflvurulan makamn ad (hitap), dilekenin metni, tarih, dileke sahibinin ad ve


soyad ve imzas ile adrestir. Bunlarn yannda, dilekenin durumuna gre daha
baflka elerin dilekede bulunmas gerekebilir. rnein, ekler blm gibi.

Baflvurulan Makamn Ad (Hitap)


Dilekenin baflnda, baflvurunun yapld, baflvurulan makamn adnn bulunmas
gerekmektedir. Ayn zamanda baflvurulan makamn adresi de yazlr. rnein;

ANKAYA BELEDYE BAfiKANLIINA,


MAMAK NFUS MDRLNE,
ADALET BAKANLII BLG fiLEM DARES BAfiKANLIINA
T.C. BAfiBAKANLIK DAREY GELfiTRME BAfiKANLIINA
T.C. ANKARA VALL L SALIK MDRLNE
Vs.

Yanlfl makama yaplan baflvurunun ortaya karaca sakncalar nlemek ama-


cyla, dileke doru makama hitaben yazlmaldr.
Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanuna gre (m. 5), Dileke, konusuyla
ilgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda, bu makam tarafndan yetki-
li idari makama gnderilir ve ayrca dileke sahibine de bilgi verilir.
Hitap edilen makamn ad byk harflerle; adreste yer alan kelimelerin ilk harf-
leri byk, dier harfleri kk yazlr. rnein (Baflbakanlk;2004/29).

T.C.
BAfiBAKANLIK
(dareyi Gelifltirme Baflkanlna)

T.C.
ANKARA NVERSTES
(renci flleri Daire Baflkanlna)

Dilekenin Metni
Metin ksm, dileke sahibini dileke yazmaya ynelten ksm olup, dilekenin belki de
en nemli ana ksmdr. Bu ksmda dileke sahibi, durumu anlatr ve dileini belirtir.

rnek:
31 Ocak 1985 ylndan bu yana Ankara niversitesi Adalet Meslek Yksekoku-
lunda alflmaktaym. 31 Austos 2010 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Ge-
rekli ifllemlerin yaplmasn sayglarmla arz ederim.

Tarih
Dilekenin hangi tarihte verildiini belgelemek iin, dilekede tarih ksmnn bu-
lunmas bir zorunluluktur. Tarih; gn, ay ve yl rakamla, aralarna (/) iflareti konu-
larak yazlr. rnein; 28/11/2010 gibi.
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi, metnin bitiminden hemen
sonra ayn satra veya ad ve soyadn zerine yazlabilir.

Ad, Soyad ve mza


Metnin bitiminden sonra sa alta, dileke sahibinin/sahiplerinin ad, soyad yazlr
ve imzalanr. Dileke sahibinin okuma yazma bilmemesi durumunda imza yerine
parmak izi veya dileke sahibinin mhr baslr.
2. nite - Dilekeler 21

Dileke hakknn kullanlmasna dair kanuna gre (m. 4 Deiflik madde:


02/01/2003 - 4778 S.K./26. md.) Trkiye Byk Millet Meclisine veya yetkili ma-
kamlara verilen veya gnderilen dilekelerde, dileke sahibinin ad, soyad ve im-
zas ile ifl veya ikametgah adresinin bulunmas gerekir.
Resmi Yazflma Ynetmelii (m.13) kiflilere yazlan yazlarda; Sayn kelimesin-
den sonra ad kk, soyad byk harflerle, unvan ise kk harflerle yazlaca
ngrlmektedir (Baflbakanlk;2004/29 m. 16).

Adres
Dilekenin gnderildii kurum veya kiflilerin, gerektiinde daha ayrntl bilgi ala-
bilmeleri iin baflvuracaklar grevlinin ad, soyad ve unvan adres blmnn sa-
nda yer alr (Baflbakanlk;2004/29 m. 22).

Ek/Ekler
Dilekede ek bulunmas durumunda adres blmnden sonra yaz alannn solu-
na konulan EK/EKLER: ifadesi konularak altna yazlr. Ek adedi birden fazla ise
numaralandrlr (Baflbakanlk;2004/29 m. 18). Ekler dilekenin arkasna eklenerek
gerekli merciye sunulur.

Bir dilekede tarih dilekenin neresine yazlr? SIRA SZDE SIRA SZDE
3
Dilekenin Verilecei Yer
D fi N E L M Dileke postaDaraclyla
fi N E L M
Hazrlanan dileke, dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa, dilekenin o ma-
gnderiliyorsa, bunun
kamn varsa ilgili evrak blmne kaydettirilerek, kayt numaras alnr. Bu ifl- iadeli taahhtl mektup
lem, hem dilekenin kaybolmamas gibi bir sakncay ortadan kaldrr.
S O R U Kayt numa- biiminde gnderilmesinde
S O R U
yarar bulunmaktadr.
ras sayesinde, daha sonra evrak takip imkn salar. Bylelikle dilekenin, ilgili
yere varp varmad
DKKAT DKKAT
rnekler saptanmfl olur.

Genel adi dilekeler hakknda verilen bu aklamalara istinaden basit baz rnek-

N N
ler aflada verilmifltir. SIRA SZDE SIRA SZDE

rnek:
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
XXXX NVERSTES XXXX FAKLTES XXXXX MESLEK YKSEKOKULU MDRLNE
ANKARA
K T A P K T A P
Okulunuz Adalet program 1. snf, XXXXXX numaral rencisiyim. Burs almak iin
mracaatta bulunduum kurumdan renci belgesi istenmektedir. Gereini bilgilerinize arz
ederim. TELEVZYON TELEVZYON

07.02.2011
Ad Soy.
NTERNET (imza) NTERNET

Adres:
Ad Soy.
XXXXXXXX
Keiren/Ankara
22 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ADL DLEKELER

Genel Olarak
Sann ar cezal olmayan Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve ounlukla ierikleri yasalar tara-
duruflmalara gelmekten fndan belirlenmifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dilekeleri, flikayet/itiraz di-
kendi istemi zerine
mahkeme baflk lekeleri, davaya cevap dilekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan vares-
tutulmasdr. Duruflmalar te tutulma dilekesi gibi dilekelerdir.
katlmamas anlamndadr.
Adli dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri (muhakeme usulleri) bak-
mndan farkllklar gsterebilir. Bu yzden, aflada durumu daha iyi aklayabil-
mek iin, deiflik yarglama yntemleri gz nne alnarak rnekler verilecektir.
Ancak zerinde zellikle vurgulanmak gerekir ki, adli dilekelerin tm, aflada
belirtilenlerden ibaret deildir.
Dilekeleri incelemeye gemeden evvel, dilekenin, genellikle bir hak arama
ve/veya savunma yapma hakknn kullanmyla ilgili olmas nedeniyle hak arama
zgrl ve bu hakkn ktye kullanlmamas nemli bir husustur.
Anayasamzn 36. maddesi, herkesin meflru vasta ve yollardan yararlanarak
yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve savunma hakkna sahip
olduunu belirtmektedir. Hak arama zgrl, insann sahip olmas gereken en
temel haklardan olmas nedeniyle, insan haklarn dzenleyen metinlerde de bu
hususa aka yer verilmektedir. Haklar ihlal edilen kifliler, ihlal edilen haklarnn
yerine getirilmesini yalnzca Devletten talep edebilirler. Baflka bir ifadeyle kiflilerin
kendi haklarn bizzat kendilerinin almalar mmkn deildir. Hatta kendiliinden
hak alma (istisnalar dflnda) bir sutur. Bunu nlemenin yolu, hak aramak iin
Devletin oluflturduu mercilere (mahkemelere, adli makamlara) baflvurulmas zo-
runluluudur. Anayasamz da, hak arama zgrln, yarg mercilerine baflvuru
olarak kabul etmektedir (m.36). Bundan kan sonu, mahkeme dflnda hak ara-
ma zgrlnn kullanlabilmesi mmkn deildir. Kiflilerin haklarn korumak
zere dava amalar ve alan davada kendilerini savunmalar en doal haklardr.
Ancak, bu hakkn kullanlmasnda da genel hukuk kurallarnn getirdii baz snr-
lamalarn bulunmas doaldr. Bu snrlardan biri, dava ama veya savunma yapma
hakknn ktye kullanlmamasdr. Burada da herkesin, haklarn kullanrken ve
borlarn yerine getirirken drstlk (iyi niyet) kurallarna uymak zorunda olup,
bir hakkn aka ktye kullanlmasn (srf baflkasna zarar verecek flekilde kul-
lanlmasn) hukuk dzeni korumaz kural geerlidir. Bu kural her ne kadar Me-
deni Kanunda (m.2) yer almakta ise de, aslnda bu kural btn hukuk dzeni ve
bu arada, davalar ve icra takipleri iin de geerli kabul edilen temel bir ilkedir. Hak
arama zgrl bakmndan, baflkas hakknda herhangi somut bir emare ve ne-
den yok iken, onun hakknda su duyurusunda bulunulmas veya flikyete gidil-
mesi halinde yahut baflvurulan makama verilen dilekelerde aflrya gidilmesi (di-
er bir ifadeyle, flikyet hakknn amaca uygun ve uygun aralarla yaplmamas)
halinde veya haksz dava almas, icra takibi yaplmas ve benzeri yollara gidilme-
si durumunda hak arama zgrl ktye kullanlmfl olacandan, zarara ura-
yan kifli zarar ve ziyan davas aabilir. fiayet dava hakk ktye kullanld ise, ko-
flullarn oluflmas halinde aleyhine dava alan davalnn, bu davay kazanmasn-
dan sonra kendisine karfl (daha nce) haksz dava aan kimseye karfl tazminat
davas ama hakk vardr. Eer davac, davay amakta kendini hakl gryor idi
ise ve somut davadaki olaylarda da kendisini doruluyorsa, davay kaybetse dahi,
bilahare daval durumunda bulunann, daha sonra at tazminat davasnn reddi
gerekir (YILMAZ, 2008:46-48).
2. nite - Dilekeler 23

Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler


Genel olarak dava, bir uyuflmazln zlmek zere yarg organ nne getirilme-
sidir. Dava, kural olarak bir dileke ile alr (Ylmaz, 2008:48).

Dava Dilekesinin erii


Bir hukuk davasna iliflkin dava dilekesinde nelerin yer olaca Hukuk Muhake-
meleri Kanununun 119. maddesinde aka saylan hususlarn bulunmas gerekir.

Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin


ncelenmesi

Mahkemenin Ad
Dava dilekesinin en baflna, davann ald mahkemenin ad yazlr. Mahkeme-
lerin grev ve yetkisi yarglama hukukunun temel kavramlarndandr. Genel
kabul gren grfle gre, grev bir uyuflmazla hangi tr mahkemenin bakaca-
n; yetki ise, hangi yerdeki mahkemece baklacan ifade eder. Genel olarak, g-
revli ve yetki mahkemenin neresi olduu kanunla belirlenir.

Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme


Devletin temel ifllevlerinden biri yargdr ve Anayasamza (m.9) gre yarg yetkisi
Trk Milleti adna bamsz mahkemelerce kullanlr.
Zamanla, zel hukuk uyuflmazl - ceza hukuku uyuflmazl, adli yarg - ida-
ri yarg gibi ayrmlar bafllad ve bunlarn kendi ilerinde de ayrntl dzenleme-
ler dodu. Bunlarn oluflumu, yaklaflk son iki yz yllk sre ierisindedir. inde
bulunduumuz zamanda da bu oluflum gittike gelifltiini ve yeni hukuki dzen-
lemelerin yapldn ve bunlara paralel olarak da bunlardan doan uyuflmazlkla-
rn doduunu gryoruz (rnein, internet hukuku ve bundan doan uyuflmaz-
lklar gibi). nsanln neredeyse her geen gn ve hatta saat gelifltii dikkate al-
nrsa, bundan sonrasnda da geliflimin srecei muhakkaktr. flte bu erevede,
bugn lkemizde de eflitli mahkemeler kurulmufl ve bunlarn grevleri de ayr ay-
r saylmfltr. Ortaya kan hukuki uyuflmazlklar, nitelikleri itibariyle gruplandrl-
makta, bunlar iin ayr kurallar (yarglama yntemleri) konulmakta ve bu uyufl-
mazlklar iin ayr mahkemeler oluflturulmaktadr. Bu gruplandrmaya yarg yolu
adn veriyoruz. Bugn lkemizde drt ana yarg yolu vardr. Bunlar, Anayasa Yar-
gs, dari Yarg, Adli Yarg ve Uyuflmazlk yargsdr.

Anayasa Yargs
Kanunlarn, kanun hkmnde kararnamelerin ve Trkiye Byk Meclisi tz-
nn anayasaya flekil ve esas bakmlarndan uygun olup olmad ve baz yksek
kamu grevlilerinin (Anayasa Mahkemesi, Yargtay, Danfltay, Askeri Yargtay, As-
keri Yksek dare mahkemesi baflkan ve yeleri, bunlarn baflsavclar ve vekilleri;
Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu ve Sayfltay Baflkan ve yeleri; Cumhurbaflka-
n; Bakanlar Kurulu yeleri) grevleriyle ilgili sulardan dolay Yce Divan sfaty-
la yarglanmas, anayasa yargsnn grev alanna girer. 07.05.2010 tarih 5982 say-
l Kanunun 18. maddesiyle, Anayasann 148. maddesine eklenen yeni hkmler-
le, bireysel baflvuru, Anayasa Mahkemesinin grev ve yetkileri arasnda dzenlen-
mifltir. Bireysel baflvuru, Avrupa nsan Haklar Mahkemesine baflvurularn oklu-
una karfl yeni bir yarg yolu ama amacn taflmaktadr.
24 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Anayasa yargsnda grevli mahkeme, Anayaska Mahkemesidir. Anayasa Mah-


kemesinin uygulayaca yarglama usul kurallar, 2949 sayl Anayasa Mahkemesi-
nin Kuruluflu ve Yarglama Usulleri Hakknda Kanunu tarafndan dzenlenmektedir.

dari Yarg
darenin (Devlet ve onun gibi kamu gcn kullanma yetkisine sahip kamu ma-
kamlarnn) kamu alanndaki glerini kullanmasndan kaynaklanan eylem ve ifl-
lemlerinin denetimi (yani, bu konudaki uyuflmazlklar) idari yargnn grev alan-
na girer. dari yargda, daval olarak hep dare bulunur. dari uyuflmazlklar iin
ayr (zel) mahkemeler oluflturulmufltur.
Genel idari yarg iki derecilidir: ilk derece mahkemeleri ve st derece mahkeme-
si (Danfltay). lk derece mahkemeleri, blge idare mahkemeleri, idare mahkemele-
ri ve vergi mahkemeleri olarak e ayrlrlar. Bunlarla ilgili olarak 2576 sayl Blge
dare Mahkemeleri, dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluflu ve G-
revleri Hakknda Kanun vardr. dare ve vergi mahkemeleri kurullar, baflkan ve iki
yeden oluflur. dare mahkemelerinin grevleri flunlardr: (vergi mahkemelerinin g-
revine giren davalarla ilk derecede Danfltayda zmlenecek olanlar dflndaki) ip-
tal davalar; tam yarg davalar; tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szlefl-
melerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi
iin yaplan idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin
davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K. m.5) Vergi mahkemelerinin grev-
leri flunlardr: Genel bteye, il zel idareleri, belediye ve kylere ait vergi, resim ve
harlar ile benzeri mali ykmler ve bunlarn zam ve cezalar ile tarifelere iliflkin da-
valar; ve bunlarla ilgili konularda 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hak-
knda Kanun uygulanmasna iliflkin davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K.
M.6) Blge idare mahkemeleri, blge idare mahkemesi baflkan ile iki yeden olu-
flur (2576 S. K. m.3). Bu vesileyle belirtelim ki, blge idare mahkemeleri, idare mah-
kemeleri ve vergi mahkemeleri lkemizin her ilinde deil, belli blgelerde kurul-
mufltur. Blge idare mahkemelerinin grevleri flunlardr: Yarg evresindeki idare ve
vergi mahkemelerinde tek hakim tarafndan 7 nci madde hkmleri uyarnca verilen
kararlar itiraz zerine inceler ve kesin olarak hkme balar; yarg evresindeki ida-
re ve vergi mahkemeleri arasnda kan grev ve yetki uyuflmazlklarn kesin kara-
ra balar; dier kanunlarla verilen grevleri yerine getirir (2576 S. K. m.8).
dari yargdaki st dereceli mahkeme, Danfltaydr. Danfltayn grevleri flun-
lardr: idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derece
mahkemesi olarak Danfltayda grlen davalarla ilgili kararlara karfl temyiz istem-
lerini inceler ve karara balar; Danfltay Kanununda yazl idari davalar ilk ve son
derece mahkemesi olarak karara balar; Baflbakanlk veya Bakanlar Kurulunca
gnderilen kanun tasar ve teklifleri hakknda grfln bildirir; tzk tasarlarn
inceler, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz flartlaflma ve szleflmeleri hakknda d-
flncesini bildirir; Devlet Baflkanl ve Baflbakanlk tarafndan gnderilen ifllem
hakknda grfln bildirir; kanunlarla verilen grevleri yapar (Danfltay K. m.23).
Danfltay, ayn zamanda bir st dereceli mahkeme olmakla birlikte, baz davalar
Danfltayda ilk derece mahkemesi olarak grlr ((Danfltay K. m. 24).

Adli Yarg
Dier yarg yollarna (anayasa yargs, idari yarg ve uyuflmazlk yargsna) girme-
yen btn uyuflmazlklar, adli yargda grlr. Adli yarg Ceza Yargs ve Medeni
Yarg olarak ikiye ayrlr.
2. nite - Dilekeler 25

Ceza yargs, ceza kanunlarnn ihlalinden doan hukuki uyuflmazlklarn -


zmlendii yarg alandr. Ceza yargsnda grevli olan mahkemeler, genel mahke-
meler ve uzmanlk mahkemeleri olarak ikiye ayrlr. Genel grevli mahkemeler,
sulh ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ve ar ceza mahkemesidir. Sulh ce-
za mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sak-
l kalmak zere, iki yla kadar (iki yl dahil) hapis cezalar ve bunlara bal adli pa-
ra cezalar ile bamsz olarak hkmedilecek adli para cezalarna ve gvenlik ted-
birlerine iliflkin hkmlerin uygulanmas, sulh ceza mahkemelerinin grevi iinde-
dir (5237 S. K. m.10). Ar ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ay-
rca grevli kld haller sakl kalmak zere, arlafltrlmfl mebbet hapis, meb-
bet hapis ve on yldan fazla hapis cezalarn gerektiren sularla ilgili dava ve iflle-
re bakmakla ar ceza mahkemeleri grevlidir (5235 S. K. m.12). Asliye ceza mah-
kemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kal-
mak zere, sulh ceza mahkemelerinin, ar ceza mahkemelerinin ve zel ceza
mahkemelerinin grevleri dflnda kalan dava ve ifllere asliye ceza mahkemelerin-
de baklr (5235 S, K. m.11).
zel hukuk alannda ortaya kan uyuflmazlklar, medeni (hukuki) yarglama- ekiflmesiz yargda ortada
bir dava yoktur; bunlarda
nn konusunu oluflturur. Medeni yarg, ekiflmesiz yarg (nizasz kaza) ve ekifl- daval taraf da yoktur;
meli yarg (nizal kaza) olarak ikiye ayrlr. hakim bu davlarda
kendiliinden (resen
Medeni yargdaki mahkemeler de derecelidir; ilk derece mahkemeleri, ikin- arafltrma ilkesini uygular ve
ci derece (blge adliye istinaf) mahkemeleri ve Yargtaydr. lk derece mahkeme- bu ifllerde mahkemenin
(hakimin) verdii karar
leri, genel mahkemeler ve zel mahkemeler olarak ikiye ayrlr. Genel mahkeme- maddi anlamda kesin
ler, sulh hukuk ve asliye hukuk (ve onun bir dairesi olarak asliye ticaret) mahke- hkm oluflturmaz.
meleridir. zel mahkemeler ise, ifl mahkemesi, kadastro mahkemesi, icra tetkik
mercii ve tketici mahkemesidir. Sulh hukuk mahkemesi, tek hakimden oluflur.
HMK madde 4e gre sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun deer veya tuta-
rna baklmakszn; Kiralanan taflnmazlarn, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayl cra ve
flas Kanununa gre ilamsz icra yoluyla tahliyesine iliflkin hkmler ayrk olmak
zere, kira iliflkisinden doan alacak davalar da dhil olmak zere tm uyuflmaz-
lklar konu alan davalar ile bu davalara karfl alan davalar, taflnr ve taflnmaz
mal veya hakkn paylafltrlmasna ve ortakln giderilmesine iliflkin davalar, tafl-
nr ve taflnmaz mallarda, sadece zilyetliin korunmasna ynelik olan davalar, bu
Kanun ile dier kanunlarn, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hkimini g-
revlendirdii davalar,grrler.
Asliye hukuk mahkemesi, medeni yargdaki asl mahkemedir ve sulh hukuk
mahkemesi ile dier zel mahkemelerin grevlerine girmeyen btn hukuk dav-
lar asliye hukuk mahkemesinde grlr. Bugn her il merkezi ile blgelerin co-
rafi durumlar ve ifl younluu gz nnde tutularak belirlenen ilelerde asliye hu-
kuk ve sulh hukuk mahkemesi kuruluflu vardr. Grevi HMK madde 2 de dzen-
lenmifltir. Maddeye gre; Dava konusunun deer ve miktarna baklmakszn mal-
varl haklarna iliflkin davalarla, flahs varlna iliflkin davalarda grevli mahke-
me, aksine bir dzenleme bulunmadka asliye hukuk mahkemesidir.
Bu Kanunda ve dier kanunlarda aksine dzenleme bulunmadka, asliye hu-
kuk mahkemesi dier dava ve ifller bakmndan da grevlidir. Ayrca lm veya v-
cut btnlnn yitirilmesinden doan zararlarn tazmini davalarnda grev. HMK
madde 3e gre; Her trl idari eylem ve ifllemler ile idarenin sorumlu olduu di-
er sebeplerin yol at vcut btnlnn ksmen veya tamamen yitirilmesine
yahut kiflinin lmne bal maddi ve manevi zararlarn tazminine iliflkin davalara
26 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

asliye hukuk mahkemeleri bakar. darenin sorumluluu dflnda kalan sebeplerden


doan ayn tr zararlarn tazminine iliflkin davalarda dahi bu hkm uygulanr.
30/1/1950 tarihli ve 5521 sayl fl Mahkemeleri Kanunu hkmleri sakldr.
Ticaret uyuflmazlklarnn ok olduu yerlerde, asliye hukuk mahkemesinin bir
dairesi olarak ayr asliye ticaret mahkemeleri kurulmufltur. Bu mahkemelerin g-
revleri Trk Ticaret Kanunun 21 nci maddesinde belirtilmifltir.
Kadastro mahkemesi, taflnmaz mal mlkiyetine ve snrl ayni haklara, tapuya
tescil veya flerh edilecek veyahut beyanlar hanesinde gsterilecek sair haklara, s-
nr ve l uyuflmazlklarna, kadastroya veya tapu sicilini ilgilendiren benzeri da-
valara ve zel kanunlarca kendisine verilen ifllere bakar; kadastroya veya kadastro
ile ilgili verasete ait uyuflmazlklar zmleyebilecei gibi, istek zerine veraset
belgesi de verebilir. Kadastro mahkemesi, yalnz kadastro ifllerine mnhasr olmak
zere, velisi veya vasisi bulunmayan kklere ve kstllara kayym tayin eder,
bunlarn menfaatlerini korumak amacyla Trk Medeni Kanununun hakimin iznini
flart kld hallerde bu izni verir; HMK 465 ve bunu takip eden maddeleri gerein-
ce adli yardm taleplerini inceleyerek kabul edebilir; tutana dzenlenen taflnmaz
mallara ait ihtiyati tedbir karar verebilir (Kadastro Kanunu m. 25).
cra mahkemesi, cra ve flas Kanununun uygulanmasyla ilgili olarak ortaya kan
eflitli uyuflmazlklarda grevli bir uzmanlk mahkemesidir. Grevleri flunlardr: fiika-
yet (K m. 16); istihkak davalar, ihalenin feshi; itirazn kaldrlmas talebi ve benzeri.
Tketici mahkemeleri: 4077 sayl Tketicinin Korunmas Hakkndaki Kanun
(m. 23)a gre, bu Kanunun uygulanmasyla ilgili olarak ortaya kacak olan her
trl uyuflmazln zm iin kurulmas ngrlen mahkemelerdir.
Fikr ve sna haklar hukuk mahkemesi, Patent Haklar Hakknda 551 sayl
KHK, Endstriyel Tasarmlarn Korunmas Hakknda 554 sayl KHK, Corafi flaret-
lerin Korunmas Hakknda 555 sayl KHK, Markalarn Korunmas Hakknda 556
sayl KHK, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 76 uyarnca kurulan zel (ihtisas)
mahkemelerdendir.

Uyuflmazlk Yargs
Bazen bir davann hangi yarg koluna (hangi mahkemeye) ait olduunda tereddt
ortaya kabilmektedir. zellikle, idari yarg ile adli yarg arasnda tereddt olabil-
mekte ve bir davann hangi yarg yerinde grlecei konusunda duraksama do-
maktadr. Bu sebeple, bu uyuflmazln belirlenmesi iin ayr bir mahkeme olarak
Uyuflmazlk Mahkemesi kurulmufltur.
Uyuflmazlk mahkemesi, Anayasa ile grevlendirilmifl, adli idari ve askeri yarg
mercileri arasndaki grev ve hkm uyuflmazlklarn kesin olarak zmeye yetki-
li ve 2247 sayl Uyuflmazlk Mahkemesinin Kurulufl ve flleyifli Hakknda Kanunla
kurulup grev yapan bamsz bir yksek mahkemedir (2247 S. K. m.1).

Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri


Dava dilekesinde nce davacnn ad soyad, adresi ve varsa kanuni ve iradi tem-
silcisinin ad, soyad ve adresi; daha sonra davalnn ad, soyad adresi ve varsa ka-
nuni temsilcisinin ad, soyad ve adresi yazlr.

Davann Konusu
Dava dilekesinde, taraflardan sonra ve fakat dava sebebinden nce, davann ko-
nusunun ne olduunun ksaca belirtilmesi gerekir (HMK m. 119/d). Bu ksm, di-
2. nite - Dilekeler 27

lekeye ilk bakldnda davann neye iliflkin olduunun anlafllmasna yarar. Bu


da zellikle, ne miktar zerinden har alnaca ve ayrca dilekenin verildii mah-
kemenin grevli olup olmad gibi hususlarn hemen anlafllmasna yardm eder.
Davann konusu, eer malvarl hakkna iliflkinse, davann konusunun para ola-
rak gsterilmesi gerekir.

Davann Dayand Sebepler


Dava dilekesinin belki de en nemli ksm, davann dayand sebeplerin bildiril-
dii ksmdr. Bu ksmda, davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra
numaras altnda ak zetleri belirtilmek gerekir (HMK m. 119/g).
Davacnn olaylarda, nemli olmadka gereksiz ok kk ayrntya girmeme-
si ve fakat davann dayana olan btn olaylar eksiksiz bildirmesi gereklidir. Di-
lekede olaylar eksik anlatlacak olursa, dilekede anlmayan olaylarn daha son-
ra davaya sokulmak istenilmesi halinde, iddiann (davann) deifltirilmesi ve ge-
niflletilmesi yasa (HMK m.319) ile karfllafllr. HMK m. 119/e hkm de, dava di-
lekesinde vakalarn ak zetlerinin belirtilmesi gerekliliini ve yeterliliini vur-
gulamaktadr. Vakalarn srasyla verilmesi, dilekenin daha iyi anlafllabilmesi
iin gereklidir. Bu, hem davaya cevap verecek olan daval, hem de mahkeme a-
sndan nemlidir.

Hukuksal Nedenlerin zeti


Kanuna (HMK m. 119/g) gre, davac dava dilekesine hukuksal nedenlerin ze-
tini yazar. Hukuksal nedenden kast, genel bir ifade ile, davacnn iddiasn hakl
gsteren hukuk kurallardr (kanun, tzk, ynetmelik vb. hkmleridir). Dava di-
lekesinde davac, kendini iddiasn hakl gsteren hukuk kurallarn belirtebilir.
zellikle davann bir avukat araclyla yrtlmesi halinde, avukatn yazd da-
va dilekesinde dayanlan hukuksal nedenleri gstermesi gerekir. nk, Avukat-
lk Kanununa (m. 2) gre, avukatln amac, uyuflmazlklarn adalet ve hakkaniye-
te uygun olarak zmlenmesinde yarg organlarna yardm etmektir ve avukat bu
amala, hukuksal bilgi ve deneyimlerini adalet hizmetine ve kiflilerin yararlanma-
sna tahsis eder. Davac dayand hukuksal nedenleri dava dilekesinde bildirme-
mifl (veya yanlfl bildirmifl) de olsa, hakim Trk yasalarn kendiliinden uygulaya-
candan (HMK m.119/g) hukuksal nedenlerin hi bildirilmemifl veya yanlfl bildi-
rilmifl olmasnn herhangi bir yaptrm yoktur.. Yargtay da, yerleflmifl kararlarnda
bu husus belirtilmektedir.

Cevap Sresi
Cevap verme sresi HMK 127. maddesine gre dava dilekesinin tebliinden itiba-
ren 2 haftadr. Ancak, durum ve koflullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde
hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda
mahkemeye baflvuran davalya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay gememek
zere ek bir sre verilebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara
derhl bildirilir.

Deliller (Kantlar)
Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunumuzun 119. maddesinin f. bendine gre de-
lillerin nelerden ibaret olduunun dava dilekesinde bildirilmesi gerekir.
28 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

stem Sonucu
Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan istemi yazlr. Bu ne-
denle, bu ksma istem sonucu, neticei talep, sonu veya sonu/istem gibi bafl-
lklar konulur. Kanun (m. 119/) ise, ak bir flekilde iddia ve savunma demektedir.
Dava bir ksmi dava ise, davacnn istem sonucu ksmnda fazlaya iliflkin hakla-
rn sakl olduu yolunda bir ifade kullanmas zorunludur. Aksi takdirde, dava edil-
meyen ksmn daha sonra dava edilememesi tehlikesi ortaya kar. nk, fazlaya
iliflkin haklarn sakl (mahfuz) tutulmamas halinde, bir grfle gre geriye kalan
(fazlaya iliflkin) haktan zmnen (st rtl olarak) feragat edilmifl veya alacak olan
ikinci davada ilk davann kesin hkm teflkil etmifl saylaca benimsenmektedir.
stem sonucunun sonu, arz ve talep ederim, sunar ve isterim gibi bir ifade
ile balanr. Dava, vekil araclyla alyorsa, vekil olarak (bilvekale) arz ve talep
ederim gibi bir ifade kullanlr. stem sonucu ksmnda, hukuk davalarnda, yarg-
lama giderleri (avukatlk creti) istenilmesine gerek yoktur. nk mahkeme yar-
glama giderlerine kendiliinden hkmeder.

mza
Dava dilekesinin altnda, davacnn veya varsa kanuni temsilci veya vekilin imza-
s bulunur (HMK m. 119/h). Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz flleri Ynet-
meliine (m. 37ye) gre, ifl sahiplerinin her trl istemlerinin imzalaryla belgelen-
dirilmesi (tevsiki) gerekir. Yaz bilmeyenlerin kimlikleri tespit edildikten sonra, is-
temleri altna sol ellerinin baflparma bastrlr. Dava dilekesinin altnn imzalan-
mamfl olmas durumunda bu eksiklik daha sonra tamamlanabilir

Ekler
Dava dilekesinde bulunmas gerekli dokuz e dflnda ek/ekler ksmna da de-
inmek gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.121) gre, dava dilekesin-
de sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve
vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya
sadece rneklerin dilekeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerden
getirilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayc aklama-
nn dilekede yazlmas ve gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur
(fkra I.). Birinci fkra oturumda istenen hususlarn ongnlk kesin sre iinde ye-
rine getirilmesini veya eksikliin tamamlanmasn davac tarafa bildirir.
Ekler de dava dilekesi gibi, karfl tarafn saysndan bir fazla olarak mahkeme-
ye verilmeli ve bylece eklerin de karfl tarafn eline gemesi salanmaldr. Uygu-
lamada genellikle ok sayda ekin bulunduu davalarda davaclarn bazen eklerin
bir nsha olarak mahkemeye verdikleri ve bu yzden dileke eklerinin karfl tara-
fa gnderilmedii gzlemlenmektedir. Ayrca dava bir vekil araclyla alyorsa,
vekilin vekaletnamesini dava dilekesi ile birlikte mahkemeye vermesi gerekir, ve-
kaletnamesini vermeyen vekil dava aamaz.

DAVA DLEKESNN EKSK DZENLENMESNN


YAPTIRIMI
Yazl yarglama ynteminde (tahriri muhakeme usulnde) esas cevap sresi iki haf-
ta (4353 sayl Kanuna tabi kamu kurulufllar hakknda otuz gndr) dr. HMK mad-
de 119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn ek-
sik olmas hlinde, hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin s-
re verir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.
2. nite - Dilekeler 29

EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ KAZAYA) LfiKN


DLEKELERN ER
HMK, esas olarak ekiflmeli (nizal) yargy dzenlemektedir. lkemizde ilk kez
6100 sayl Hukuk Kanunu ile ekiflmesiz yarg iflleri kanun olarak dzenlenmifltir.
Kabul tarihi 12/1/2011 ve yrrle girifl tarihi 01.10.2011dir. ekiflmesiz yargda
HMK madde 383 gereince: ekiflmesiz yarg ifllerinde grevli mahkeme, aksine
bir dzenleme bulunmad srece sulh hukuk mahkemesidir. 01.10.2011 tarihin-
de yrrle girecek olan HMK madde 384e gre Kanunda aksine hkm bu-
lunmadka, ekiflmesiz yarg iflleri iin talepte bulunan kiflinin veya ilgililerden bi-
rinin oturduu yer mahkemesi yetkilidir.
ekiflmesiz Yarglama usul, HMK madde 385e gre;
(1) ekiflmesiz yarg ifllerinde, niteliine uygun dflt lde, basit yarglama
usul uygulanr.
(2) ekiflmesiz yarg ifllerinde aksine bir hkm bulunmadka resen arafltrma
ilkesi geerlidir.
(3) Mahkemeler dflndaki resm makamlara braklan ekiflmesiz yarg ifllerinde
uygulanacak usul, ilgili zel kanunlarnda belirtilen hkmlere tabidir.
ekiflmeli (nizal) yarg ile ekiflmesiz (nizasz) yarg birbirinden farkldr. n-
k genel olarak, ekiflmeli yargda, iddia ve karfl iddia arasnda bir uyuflmazlk
(ekiflme, niza) olmasna karfln, ekiflmesiz yargda kural olarak, bir karfl iddia
sz konusu deildir. Yalnzca bir talep vardr, yani ekiflmesiz yargda, ekiflme-
li yargda olduu gibi karfl taraf yoktur. ekiflmesiz yargda bir sbjektif hakta rnein, evlenmeye izin
yoktur. Ayrca ekiflmeli yargda, hakimin kendiliinden harekete gemesi ilkesi isteminde karfl taraf
(hasm) yoktur ve yalnzca
geerli olmamasna karfln, ekiflmesiz yargda hakimin kendiliinden harekete bir iddia vardr.
gemesi ilkesi esastr.
lkemizde, ekiflmesiz yargya iliflkin HMK belirtilen hkmler uygulanacaktr.
Hkm bulunmamas halinde ise nitelii itibariyle uyuflan ekiflmeli yargya iliflkin
kurallar (HMK gibi) uygulanacaktr. Uygulamada ekiflmesiz yarg iflleri de ekifl-
meli yarg gibi dflnlmektedir. Bu erevede ekiflmesiz yarg iflleri iin, dava,
hasm dava, tek tarafl dava gibi terimler kullanlmakta veya hasmsz, hasm-
sz davadr fleklinde aklamalar yaplmaktadr. Oysa, ekiflmesiz yargda karfl ta-
raf olmadndan, uygulamadaki ekiflmeli yargda bir dava deil, bir istek (ta-
lep, istem) sz konusudur.
Uygulamada, ekiflmesiz yarg iflleri, ekiflmeli yarg iflleri gibi dflnldn-
den, bu ifllerde de davaya benzetme yaplarak, ekiflmesiz yarg ifllerindeki dilek-
eler de dava dilekeleri gibi dzenlenilmekte ve dilekelerde daval bafll a-
larak, daval olarak kamu hukuku veya kamu hukuk yerine ksaltma kullanlarak
KH, hasmsz gibi ibareler konulmaktadr. Oysa, ekiflmesiz yarg ifllerinde kar-
fl taraf bulunmad iin uygulamadaki bu tutum hataldr. ekiflmesiz yargda bir
dava yoktur, bir istek vardr. Uygulamada bazen, dilekelerde yalnzca davac ha-
nesi almakta ve daha sonra konuya geilmektedir. Ortada bir dava deil bir istek
olduundan, ekiflmesiz yarg ifllerine ait dilekelerde (davac deil) istekte bulu-
nan veya istem sahibi gibi bir ifadenin kullanlmas gerekmektedir.

Genel bilgileriniz flnda ekiflmesiz yargya rnek dflnn. SIRA SZDE SIRA SZDE
4
D fi N E L M D fi N E L M

S O R U S O R U

DKKAT DKKAT
30 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ANKARA NBET SULH HUKUK MAHKEMES HKML

DAVACI : XXX XX
VEKL : Av. YYY YY
(Adres antette)
DAVALI : HASIMSIZ
D.KONUSU : Mirasclk belgesinin verilmesine havi dilekedir
AIKLAMALAR
1. Mvekkil ile AAA AA in 04.03.1990 tarihinde evlenmifller ve bu evlilikten 24.06.1996
doum tarihli B isimli mflterek ocuklar bulunmaktadr.
2. AAA AA 19.05.2008 tarihinde vefat etmifl ve geride miras olarak E dan olma Mvek-
kil efli ile mflterek ocuklar almfltr. Baflkaca kanuni miraslar bulunmamaktadr.
3. Murisin miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini
talep etmekteyiz.
HUKUK DELLLER : M.K,Nfus kanunu ve ilgili tm yasal mevzuat
DELLLERMZ : nfus kaytlar, gmme izin belgesi,tank vs tm yasal deliller.
STEM : Aklanan ve resen tespit edilecek nedenlerle Muris AAA AA in
miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini vekil eden
adna arz ve talep ederiz.

Davac Vekili
Av. YYY YY

EK: 1. Nfus kayt tablosu sureti


2. gmme izin belgesi
3. vek.sureti

DER ADL DLEKELERN ER


Dier adli dilekelerden kast, dava dilekeleri (yani dava aan dilekeler) dflnda
kalan dilekelerdir. rnein, (davaya cevap dilekesi), hakimin reddi dilekesi,
mazeret dilekesi, eski hale getirme dilekesi, slah dilekesi gibi.
Kanun genel olarak dier adli dilekelerin ieriinin ne olacan dzenleme-
mifltir. Ancak, ayrk (istisnai) olan baz durumlarda, kanunda ierik hakknda h-
kmler vardr. rnein, (davaya) cevap dilekesi (HMK m.126), temyiz dilekesi
(HMK m. 461) gibi.

Cevap Dilekesi
Dava almas zerine, daval olarak gsterilen kimsenin, kendisini savunma ihti-
yacnda bulunduu flphesizdir. Anayasann herkes, meflru vasta ve yollardan
faydalanmak suretiyle yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve
savunma hakkna sahiptir diyen 36. maddesi, davalnn savunma hakkn, kiflinin
temel haklar arasnda saymfltr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m. 116) gre, daval, ilk itirazlar ile birlikte
esas dava hakkndaki cevabn ve varsa karfl delillerini, dava dilekesinin kendisi-
ne teblii tarihinden itibaren iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kurulufllar iin,
otuz), (veya hakim tarafndan HMK 127 gereince bir sre tayin edilmifl ise, mah-
keme kalemine bildirmek ve bir rneini de davacya tebli ettirmek zorundadr.
Davalnn verecei cevap dilekesinde (layihasnda) nelerin yer alaca Kanun-
da (HMK m. 129) gsterilmifltir. Buna gre;
2. nite - Dilekeler 31

HMK madde 129- (1) Cevap dilekesinde afladaki hususlar bulunur:


a) Mahkemenin ad.
b) Davac ile davalnn ad, soyad ve adresleri; daval yurt dflnda ise alan
dava ile ilgili ifllemlere esas olmak zere yurt iinde gsterecei bir adres.
c) Davalnn Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras.
) Varsa, taraflarn kanuni temsilcilerinin ve davac vekilinin ad, soyad ve ad-
resleri.
d) Davalnn savunmasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altn-
da ak zetleri.
e) Savunmann dayana olarak ileri srlen her bir vakann hangi delillerle is-
pat edilecei.
f) Dayanlan hukuki sebepler.
g) Ak bir flekilde talep sonucu.
) Davalnn veya varsa kanuni temsilcisinin yahut vekilinin imzas.
(2) 121 inci madde hkm cevap dilekesi hakknda da uygulanr.
Bunun dflnda 121. maddede dava dilekesinde sz edilen ve davacnn elin-
de bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve vergiye tabi olmakszn daval sa-
ysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya sadece rneklerin dilekeye ek-
lenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerde getirilecek belge ve dosyalar iin
de bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yaplmas ve gerekli
posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur hkm burada uygulanr.
Bir cevap dilekesinde esas itibariyle flu hususlar yer alr:
Mahkemenin ad; cevap dilekesinin baflna, davann ald grevli ve yetkili
mahkemenin ad yazlr. fli ok olan yerlerde davay gren mahkemenin (birden
fazla asliye hukuk mahkemesinin veya sulh hukuk mahkemesinin) hangi dairesi
olduu, dava dilekesinin nbeti mahkemece tevzii zerine artk bu aflamada bi-
lindii (rnein; Ankara Asliye Hukuk 3. Mahkemesi gibi) iin dilekede bunun
mutlaka bildirilmesi gerekir. Aksi takdirde, cevap dilekesinin hangi mahkemeye
verilecei konusunda karflklk ortaya kar.
Dosya esas numaras; mahkeme adn altna sa (veya sol) kfleye, dosya nu-
maras (rnein: 2008/603) yazlr. Bylece, verilen cevap dilekesinin ilgili dosya-
ya girmesi salanmfl olur.
Taraflarn ad, soyadlar ve adresleri; cevap dilekesinde, nce (cevap veren) dava-
lnn ad, soyad ve adresi; daha sonra eer vekil tutmufl ise vekilin ad, soyad ve adre-
si yazlr. Bundan sonra da, karfl tarafn ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi yazlr.
Dilekenin (talebin, tebliin, cevabn) konusu; taraflarn bildirilmesinden son-
ra, dilekenin konusunun ne olduu yazlr. rnein, cevap dilekesidir gibi.
Cevaplar; dava dilekesinde, nasl vakalar ksm ok nemli ise, cevap dilek-
esinde de cevaplar ksm ok nemlidir. Bu ksmda daval, davacnn iddialar-
na cevap verir. Dava dilekesinde, davac eer dayand vakalar sra numaras
altnda bildirmifl ise, davalnn cevaplarnn da ayn sra numaras altnda bildiril-
mesi uygun olur. Ayrca, davalnn baflka savunmalar ve iddialar varsa, bunlar da
cevap dilekesinde bildirmesi gerekir. zellikle defiler (rnein, zamanaflm
defi) ve tahkim itiraz mutlaka cevap dilekesinde bildirilmelidir. Ayn zamanda
ilk itirazlar da cevap dilekesinde bildirilmelidir. Aksi halde bunlarn daha sonra
ileri srlmeleri olanakszdr. Daval, cevap dilekesinde dayand savunmalar
hi atlanmakszn esas hatlar ile vermelidir. Bunlara iliflkin ayrntnn daha sonra
tamamlanmas mmkndr. Kanun (HMK m. 319), davalnn cevap dilekesini
karfl tarafa (davacya) tebli ettirdikten sonra, onu muvafakati olmakszn, savun-
32 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ma sebeplerini deifltiremeyeceini belirtmektedir. Burada yasaklanan husus, da-


ha sonra, savunmaya iliflkin olarak esasl bir savunma sebebinin deifltirilmesi ve-
ya yeni getirilmesidir. Bafllangta ileri srlen savunma sebebini destekleyen olay-
larn daha sonra yarglamaya sokulmas yasak deildir. Yasak olan yeni vaka
kompleksinin davaya sokulmasdr. Bu yzden, davalnn cevap dilekesinde sa-
vunma nedenlerini btn esaslaryla ve ayrntlarna girmeden belirtmesi gereke-
cektir. Daval, cevap dilekesine karfllk dava amak istiyorsa, HMK madde 133
gereince Karfl dava, cevap dilekesiyle veya esasa cevap sresi iinde ayr bir
dileke verilmek suretiyle aabilir.
Hukuksal nedenler; daval savunmasnn dayand hukuksal kurallar (yasa
maddelerini) bildirir (HMK m. 129/f). Ancak, bunlarn bildirilmemesi veya yanlfl
ya da eksik bildirilmesinin herhangi bir nemi yoktur. nk bunlar hakim ken-
diliinden uygulamak zorundadr.(Ylmaz, 2008:77).
Cevap sresi; davac, davalnn verdii cevap dilekesine karfl olan cevaplarn iki
hafta iinde, replik dilekesi ile bildirmek zorundadr (HMK 127) Daval davacya iki
haftadan fazla bir sre verebilir. Daha az sre veremez. Daval, cevap dilekesinde,
davacnn ne kadar sre iinde cevap verebileceinden hi sz etmezse veya on gn-
den daha az bir sre verirse, bu takdirde kanuni sre olan iki hafta sre geerlidir.
Deliller; daval, savunmasnn dayana olan delilleri cevap dilekesinde bildi-
rir. Btn delillerini tm ayrntlaryla anmak zorunda deildir. Uygulamada, dava-
l belli bafll delillerini bildirdikten sonra, ayrca .... dier kanuni deliller gibi bir
ifade de kullanmaktadr. Daval, dava dilekesinde tm delilleri bildirmek zorun-
da olmayp, bunlar daha sonra hakimin istemesi zerine gsterebilir.
stem sonucu; Kanun, bu blm ak savunma olarak belirtilmektedir (HMK
m.219/g). Bu ibare, kaynak Nflatel Usul Kanununda (m. 175/b) olduu gibi, is-
tem sonucu olarak anlafllmaldr. Daval, sonuta, yukarda anlan nedenlerle da-
vann (ksmen veya tamamen) reddi gerekir gibi bir istemde bulunur.
Davalnn (veya vekilinin) imzas; cevap dilekesinin, daval (veya vekili) tara-
fndan imzalanmas gerekir. Cevap dilekesinde, kanunda (HMK m. 129/) dolay,
yukarda ksa ksa belirtilen unsurlarn bulunmas gerekir.

Replik Dilekesi (Cevaba Cevap Dilekesi)


Replik, dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba karfllk davacnn yantdr.
HMK madde 136ya gre;
(1) Davac, cevap dilekesinin kendisine tebliinden itibaren iki hafta iinde ce-
vaba cevap dilekesi; daval da davacnn cevabnn kendisine tebliinden
itibaren iki hafta iinde ikinci cevap dilekesi verebilir.
(2) Davacnn cevaba cevap, davalnn da ikinci cevap dilekesi hakknda, da-
va ve cevap dilekelerine iliflkin hkmler, niteliine aykr dflmedii sre-
ce kyasen uygulanr.
Kanuna (HMK m.136) gre, davalnn cevap dilekesinde ileri srd cevap-
lara karfl davac, gerei halinde iki hafta iinde inkar veya kabul gsterir akla-
ma yapmak zorunadr. Bu sre iinde defi de ileri srebilir. Bu flekilde davacnn
verdii replik (cevap) dilekesi hemen davalya tebli edilir. Replik dilekesinde
davac, davalnn cevap dilekesinde ileri srdklerine cevap verir. Bu cevabnda
dava dilekesinde ileri srmedii yeni vakalar ileri srerse, davann geniflletilmesi
ve deifltirilmesi itiraz ile karfllaflabilir. Replik dilekesi davacnn dava dilekesin-
de zet olarak belirttii ve davalnn karfl koyduu vakalara aklama olana sa-
lar. Replik dilekesi de esas itibariyle cevap dilekesi gibi dzenlenir.
2. nite - Dilekeler 33

rnek:
.......... fi MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE

..........
DOSYA NO :
CEVABA CEVAP
VEREN (DAVACI) :
VEKL :
KARfiI TARAF (DAVALI) :
VEKL :
KONU : Daval tarafn cevaplarna karfl cevaplarmzn ve dava-
nn esasna iliflkin beyanlarmzn sunulmasdr.
AIKLAMALAR :
1-Daval iflveren tarafndan, toplu ifl szleflmesi uyarnca
yaplmas gereken ikinci yl zamlarnn yrrle girmesine .... gn kadar bir sre kala
iflilere ve yesi olduklar T..S taraf olan .......... Sendikasna, T..Se uymayaca ve 1
yl boyunca iflilere sfr zam verecei, isteyenin bu flartlarda alflmaya devam edebile-
cei, kabul etmeyenlerin ise ifl szleflmelerinin feshedilecei bildirilmifltir.
2- Taraflar arasnda bu konu bir haftadan biraz daha uzun
bir sre grfllmfl, daval iflveren bu istemlerinde srar edince sendika tarafndan ken-
disine iflyerinde ekonomik kriz yaflanmadn ok iyi bildikleri, ancak buna ramen bil-
medikleri baz hususlar varsa ve iflveren taraf gerekten de zor durumda ise, T..S uya-
rnca cretlerde yaplacak artfllar 6 aylk dnemler halinde yaplaca iin, imzalanmfl
olan T..Se de uygun olarak 6 ay iin, ve ancak hibir iflinin ifl szleflmesinin feshedil-
memesi flartyla bu talebi kabul edebilecekleri bildirilmifltir. Bu bildirim zerine daval ifl-
veren, mvekkilimin de aralarnda bulunduu .... iflinin ifl szleflmesini feshetmifltir.
3- Her ne kadar daval iflveren feshin gerekesi olarak ekono-
mik kriz iddiasnda bulunuyorsa da, bu iddia gerekleri yanstmamaktadr. Zira, ifltigal ala-
n ve ihracata dnk yapsyla iflveren ekonomik krizden hi etkilenmemifl, hatta dviz kur-
larndaki artfl da kazancnn artmasn salamfltr. Daval iflveren, ekonomide meydana ge-
len klmeye karfln bymesini daha da hzlandrmfl ve retim kapasitesini artrmfltr.
4- flverenin toplu iflten karma eyleminin tek gerek sebe-
bi, iflileri Toplu fl Szleflmesi gerei almalar gereken haklarndan mahrum brakmak
ve iflyerinde kalan dier iflilere de gzda vermektir. Zira yllardr iflyerinde alflan
mvekkilim de dahil .... tane iflinin ifl akdini ekonomik kriz gerekesiyle fesheden ifl-
veren, aradan bir ay gemeden .......... gazetesine ilan vererek yeni ifli alm yapmfl ve
dava aldktan sonra da bu almlar devam etmifltir.

TALEP SONUCU : Yukarda arz ve izah edilen nedenlerle, ifl akdinin feshi
iflleminin iptaliyle mvekkilimin ifle iadesine, boflta geen sre cretiyle sendikal tazmi-
natn davacdan tahsiline ve yarglama giderleriyle vekalet cretinin daval zerinde b-
raklmasna karar verilmesini vekaleten talep ederim. Sayglarmla...

DAVACI VEKL

Dplik Dilekesi (Davalnn 2. Cevap Dilekesi)


Davalnn verdii ikinci cevaba, dplik layihas denir. Kaynak Nflatel Usul Kanu-
nunda bizim Kanunun 209 ve 212. maddelerini kapsayan ksmnn st bafll, rep-
lik ve dpliktir. HMK, 136. maddesine gre davacnn verdii replik (cevaba ce-
vap) dilekesine karfl, daval tebliden itibaren iki hafta iinde dplik dilekesi ve-
rebilir. HMK, cevap dilekesinin ieriine iliflkin 119 dava dilekesine eklenecek
34 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

olan ve getirtilmesi istenilen belgelerle ilgili 121. ve cevap dilekesinin uzatlmas-


na iliflkin 127. madde hkmleri dplik layihas hakknda da uygulanr (HMK m.
136). Bu nedenle, dplik layihasnn ierii de dava dilekesi gibi dzenlenir ve
dplik layihasnda sz edilen ve davalnn davac saysndan bir fazla dzenlen-
mifl rneklerin dplik dilekesine eklenerek verilmesi ve baflka yerlerde getirtile-
cek belge ve dosyalar iin bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dileke-
de yaplmas gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur (HMK m. 120).
Dplik layihasnda daval, davacnn vermifl olduu replik dilekesinde ileri
srd hususlara cevap verir. Daval bunlara ek olarak cevap dilekesinde yap-
may unuttuu savunmay yapmaz. Aksi takdirde savunmann geniflletilmesi ve/ve-
ya deifltirilmesi yasa ile karfl karflya kalr. Dplik dilekesi verme sresi, kural
olarak on gn ise de, iflin nitelii itibariyle dplik layihasnn bu sre iinde dzen-
lenmesi zor veya olaanst (istisnai) nedenlerle mmkn deilse, davalya yeni
bir sre verilebilir ve durum derhal davacya bildirilir.
rnek:
.......... SULH HUKUK MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO :

CEVABA CEVAP
VEREN DAVACI :
VEKL :
KARfiI TARAF
(DAVALI) :
KONU : Dplik Dilekemizdir.
AIKLAMALAR :1- Davac tarafndan alan dava ile ilgili olarak evvelce mah-
kemenize sunmufl olduumuz ilk itirazlarmz ve cevaplarm-
z tekrar ediyoruz.
2- Bu arada davac tarafndan Cevaba Cevap dilekesinde be-
lirtilen aflada maddeler halinde belirtilmifl bulunan hususlar
dava dilekesinde hibir flekilde bahsedilmeyen yeni hususlar-
dr. Bunlar davann geniflletilmesi kapsamnda ele alnmaldr.
Davacnn bu beyanlarn kabul etmiyoruz. Mahkemece de da-
vann geniflletilmesi kapsamnda deerlendirilmesini talep edi-
yoruz. Bu hususlar flunlardr;

a)
b)
c)
d)

3- Davac tarafndan zamanaflm itirazmz konusunda veri-


len cevaplar da tatmin edici deildir. Yasa aktr. ..................
gerei dava zamanaflm dolmufltur.

TALEP SONUCU : Aklanan nedenlerle davann zamanaflm nedeni ile red-


dine, mahkeme aksi kanaatte ise davaya cevap ve davacnn cevaplarna cevap dileke-
lerimizde belirtilen dier itirazlarmzn kabul ile davann reddine karar verilmesini ve-
kaleten saygyla talep ederiz.

DAVALI VEKL
2. nite - Dilekeler 35

CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN DLEKELER


cra ve flas hukuku uygulamasnda da bir ksm dava dilekesi, bir ksm da dier
konularda olmak zere ok sayda dileke yazlmaktadr. Dava dilekelerinin flek-
li bakmdan icra ve iflas kanununda, HMKdan farkl bir dzenleme yer almamak-
tadr. (Ylmaz, 2008:s.92).
rnek:
STANBUL CRA HUKUK MAHKEMESNE
(crann Durdurulmas taleplidir)

Borca itiraz eden


Davac : X
Daval Alacakl : Y
cra dairesi
ve Dosya no : stanbul 2. cra Mdrlnn 2008-2 sayl dosyas
Dava konusu : Kambiyo takibine ve borca itiraz
Aklamalar :
1- Kambiyo senetlerine mahsus deme emrini 12.04.2008 tarihin-
de tebli aldm. Sresinde mahkemenize itiraz ediyorum.
2- Senedin asli unsurlarndan olan tanzim tarihi senette bulun-
madndan, takibe konu belge senet niteliini taflmamakta olup,
kambiyo takibine konu edilemez.
3- Bu nedenle takibe konu senet hkmnde olmadndan taki-
bin ve deme emrinin iptalini talep etmem gerekmifltir. Alacak-
l grnenin hakkmda haciz ifllemi yapmamas iin takibin bir
miktar teminat yatrmam karfllnda durdurulmasn talep edi-
yorum.

Sonu ve stem :Yukarda aklanan nedenlerle ncelikle takibin durdurulmasn,


kambiyo senedine dayanmayan takibin ve deme emrinin iptali-
ni, haksiz takip nedeniyle alacakl grnenin bana %40 tazminat
demesine karar verilmesini arz ederim.

Davac X
(mza)

** Bu dileke 2 suret hazrlanmal


** 2 adet davetiye ve bunlar posta pulu

CEZA DAVALARINA LfiKN DLEKELER


Ceza yarglamas denince, akla kamu davas gelir ve kamu davasn savc bir iddi-
aname ile aar. te yandan ceza yarglamasnda kendiliinden arafltrma ilkesi var-
dr. Bu sebeple ceza davalarna iliflkin dilekelerin eksik olmasnn, medeni yarg-
lamann aksine herhangi bir yaptrm, ilke olarak bulunmamaktadr. Yeni Ceza
Muhakemesi Kanunumuz, eski kanun zamannda mevcut bulunan kiflisel (flahsi)
dava messesesini kaldrmfltr.
36 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:
T.C.
.......................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
SORUfiTURMA NO : 2006/
ESAS NO : 2006/
DDANAME NO : 2006/

DDANAME
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE

DAVACI : K.H.
MAKTL :
MADUR :
VEKL :
HBAR EDEN :
MfiTEK :
VEKL :
fiPHEL :
MDAF :
SU :
HBAR TARH :
fiKAYET TARH :
SU TARH :
YAKALAMATARH :
GZALTI TARH :
TUTUKLAMA TARH :
TAHLYE TARH :
SU YER : ..........................
YASA MADDES : TCK.
KANITLAR : nfus kayd,sabka kayd,tm dosya kapsam.
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
Olay tarihinde, .............................................flphelinin yklenen suu iflledii
anlaflldndan,
fiphelinin yklenen sutan, kovuflturmasnn mahkemenizde yaplarak,
fiphelinin eylemine uyan,TCK. maddeleri uyarnca cezalandrlmasna karar
verilmesi, kamu adna talep ve iddia olunur.00.00.2006

Cumhuriyet Savcs-00000

eki-Soruflturma dosyas.

DAR (YNETSEL) YARGIYA LfiKN DLEKELER


dari davalar, Danfltay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanlklarna ve
grevli olduu durumlarda, Askeri Yksek dare Mahkemesi Baflkanlna hitaben
yazlmfl dilekelerle alr. dari yargda alabilecek olan davalar, hukuk davalar
gibi eflitlilik gstermez. dari dava trleri flunlardr (YUK m. 2/1):
a. dari ifllemler hakknda yetki, flekil, sebep, konu ve maksat ynlerinden bi-
ri ile hukuka aykr olduklarndan dolay iptalleri iin menfaatleri ihlal edi-
lenler tarafndan alan iptal davalar,
b. dari eylem ve ifllemlerden dolay kiflisel haklar dorudan zarara urayanlar
tarafndan alan tam yarg davalar
2. nite - Dilekeler 37

c. Tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szleflmelerinden doan uyuflmaz-


lklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi iin yaplan her trl ida-
ri szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin davalar.
dari Yarglama Usul Kanunun 3. maddesine gre: dari davalar, Danfltay,
idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanlklarna hitaben yazlmfl imzal di-
lekelerle alr.
dari davalarn zelliinden ileri gelen baz farklar vardr. Dilekeler:
a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadlar veya un-
vanlar ile adresleri,
b. Davann konusu ve sebepleri ile dayand deliller
c. Davaya konu olan idari ifllemin yazl bildirim tarihi,
d. Vergi, resim, har, benzeri mali ykllkler ve bunlarn zam ve cezalarna
iliflkin davalarla tam yarg davalarnda uyuflmazlk konusu,
e. Vergi davalarnda davann ilgili bulunduu verginin veya vergi cezasnn ne-
vi ve yl, tebli edilen ihbarnamenin tarihi ve numaras ve varsa mkellef
hesap numaras gsterilir.
Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya rnekleri, karfl taraf saysndan
bir fazla olarak, dava dilekesine eklenir (dari Yarglama Usul Kanununu-YUK
m.3). Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr. Ancak, aralarnda maddi veya hu-
kuki ynden ballk ya da sebep-sonu iliflkisi bulunan birden fazla iflleme karfl bir
dileke ile de dava alabilir (YUK 5/1). Birden fazla flahsn mflterek dileke ile da-
va aabilmesi iin davaclarn hak veya menfaatlerinde ifltirak bulunmas ve davaya
yol aan maddi olay veya hukuki sebeplerin ayn olmas gerekir (YUK 5/2).
rnek:
........NBET DARE MAHMEMES BAfiKANLIINA
Gnderilmek zere

..........NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKMLNE


..........

-Yrtmenin Durdurulmas Taleplidir


Duruflma stemlidir
DAVACI : XXX XXX
XXX MANSA
DAVALI : ptali istenen ifllemi yapan makam
DAVANIN KONUSU : ptal ve Tam Yarg davas
PTAL STENLEN
DAR fiLEM : ptali istenen ifllemin tarih ve says
TEBL TARH : 00.00.2004
DAVANIN ZAHI :
(Bu blmde dava konusu yaplan idari ifllemin hukuka aykrlk nedenleri yazlr.)
HUKUK SEBEPLER : dari Yarglama Usul Kanunu, vs.
DELLLER : ...............

SONU VE STEM : Yukarda aklanan nedenler ve resen mahkemece tespit


edilecek sair iptal nedenleri ile................tarihli................sayl................konulu iflleminin
PTALNE ve YRTLMESNN DURDURULMASINA karar verilmesini sayglarmla arz
ederim. .../05/2004
XXX Davac
EKLER :
1) ptal konusu yaplan idari ifllem.
2) Belge 2
3) Belge 3
38 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

N
A M A Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlamak,
N
A M A Adli dilekeleri incelemek,
1 3
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunu- Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve
lan, imzal ve adresli, pullu veya pulsuz yazya, ounlukla ierikleri yasalar tarafndan belirlen-
istida, arzuhl veya dileke denir. Kifliyi ve ka- mifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dileke-
muyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hak- leri, flikayet/itiraz dilekeleri, davaya cevap di-
szln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek ya- lekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan
hut tzel kiflilerce ilgili makamlara yazlan yaz- vareste tutulma dilekesi gibi dilekelerdir. Adli
lara dileke denir. Dileke hakk, sorulara cevap dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri
almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun- (muhakeme usulleri) bakmndan farkllklar gs-
mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bu- terebilir.

N
lunmak suretiyle de demokratik katlm sala-
yan siyasal haklardandr. Dileke, normal olarak, Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda
A M A
dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya 4 yaptrm aklamak,
dzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk Yazl yarglama ynteminde (tahriri muhakeme
yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bilgisayar usulnde) esas cevap sresi iki hafta (4353 say-
ile yazlabilir. Mevzuatmzda dileke hakknn l Kanuna tabi kamu kurulufllar hakknda otuz
yasal dayanaklar bulunmaktadr. 1982 Anayasa- gn) dr. HMK madde 119/2 Birinci fkrann (a),
s madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Di- (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususla-
leke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun ka- rn eksik olmas hlinde, hkim davacya eksikli-
bul, HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii. i tamamlamas iin bir haftalk kesin sre verir.

N
Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas h-
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke ya- linde dava almamfl saylr. Ceza yarglamasn-
A M A

2 zarken dikkat edilecek hususlar sralamak, da kendiliinden arafltrma ilkesi vardr. Bu se-
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta beple ceza davalarna iliflkin dilekelerin eksik
ou zaman kanunlara gre belli ierikleri bu- olmasnn, medeni yarglamann aksine herhangi
lunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilek- bir yaptrm, ilke olarak bulunmamaktadr.
elerdir. eriinde baflvurulan makamn ad (hi-
tap), dilekenin metni, tarih, ad, soyad ve imza,
adres ve ek/ekler bulunur. Hazrlanan dileke,
dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa, di-
lekenin o makamn varsa ilgili evrak blm-
ne kaydettirilerek, kayt numaras alnr.
2. nite - Dilekeler 39

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Dilekelerin yazmnda gz nnde bulundurulma-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru s gerek kurallarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- yanlfltr?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- dolmakalemle, okunakl el yazsyla yazlmaldr.
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ b. Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. c. Dilekeler mutlaka ksa olmaldr.
d. Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
1. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olan kanun e. Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad
afladakilerden hangisidir? yazlmal, imzalanmaldr.
a. 01.11.1988 tarih ve 74 sayl Kanun
b. 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Kanun 7. Baflvurulan makamn ad dilekede nereye yazlma-
c. 01.11.1974 tarih ve 74. sayl Kanun ldr?
d. 01.11.1978 tarih ve 3071. sayl Kanun a. Dilekenin baflna
e. 01.11.1988 tarih ve 3071 sayl Kanun b. Dilekenin alt sa tarafna
c. Dilekenin alt sol tarafna
2. Afladakilerden hangisi dileke yazmnda gz d. Dilekenin alt ortasna
nnde bulundurulmas gerekenlerdendir? e. Dilekenin herhangi bir yerine
a. Hukuki sebeplerin zeti
b. Ak bir flekilde iddia ve savunma 8. Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mah-
c. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei kemeden olan isteminin yazld ksm afladakilerden
d. Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kul- hangisidir?
lanlmaz a. Deliller
e. Davay mtekabilinin kabule flayan bulunmad- b. Cevap sresi
iddias c. Davann konusu
d. Davann dayand sebepler
3. Bir dilekede dileke sahibini dileke yazmaya y- e. stem sonucu
nelten ksm afladakilerden hangisidir?
a. Baflvurulan makam 9. Dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba kar-
b. Tarih fllk davacnn yant afladakilerden hangisidir?
c. Metin a. Cevap dilekesi
d. Adres b. Replik dilekesi
e. Datm c. Dplik dilekesi
d. Dava dilekesi
4. Bir hukuk davasna iliflkin dava dilekesinde nelerin e. Islah dilekesi
yer olaca hangi kanunun hangi maddesine gre yaz-
lacan afladakilerden hangisi belirler? 10. dari davalardaki dilekelerle ilgili afladaki ifade-
a. HMK m. 119 lerden hangisi yanlfltr?
b. Anayasa m. 74 a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin
c. Dileke hakknn kullanlmas madde 3071 ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri yazlr.
d. HMK m. 116 b. Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr.
e. HMK m. 86 c. Dilekede davaya konu olan idari ifllemin yazl
bildirim tarihi belirtilir.
5. HMK m. 127e gre 4353 sayl Kanuna tabi kurulufl- d. Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava
lar iin daval ka gnde cevap vermesi gerekir? aabilmesi mmkn deildir.
a. 7 e. Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya
b. 10 rnekleri, karfl taraf saysndan bir fazla olarak,
c. 20 dava dilekesine eklenir.
d. 30
e. 45
40 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


Davac bakmnda dava dilekesi, daval bakmndan 1. b Ayrntl bilgi iin Dileke Ve Dileke Hakk
ise cevap layihas olduka nemlidir. Hatta, dava, dava Nedir? konusuna baknz.
dilekesi ile kazanlr ya da kaybedilir sz yaygn bir 2. d Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler ko-
sz olarak kullanlmaktadr. Bu adan dilekelere, ge- nusuna baknz.
rekli zenin gsterilmesi ve davann salam bir oturtul- 3. c Ayrntl bilgi iin erik konusuna baknz.
mas gereklidir. nk, dilekede yaplacak hatann yar- 4. a Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler ko-
glama iinde dzeltilmesi olduka gtr, bazen mm- nusuna baknz.
kn olmayabilir. Bu sebeple dileke yazlmadan nce 5. d Ayrntl bilgi iin Cevap Sresi konusuna ba-
iyi bir arafltrma ve hazrln, bu erevede hukuki nite- knz.
lendirmenin yaplarak bu nitelendirmeye uygun flekilde, 6. c Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler ko-
kanunda belirtilen koflul vakalara karfllk gelen somut nusuna baknz.
vakalarn, hukuki gerekelerinin yazlmas gerekir. 7. a Ayrntl bilgi iin Baflvurulan Makamn Ad (Hi-
tap) konusuna baknz.
Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri (2010). Medeni Usul 8. e Ayrntl bilgi iin stem Sonucu konusuna ba-
Hukuku. (s. 310), Yetkin, Ankara. knz.
9. b Ayrntl bilgi iin Replik Dilekesi (Cevaba Ce-
vap Dilekesi) konusuna baknz.
10. d Ayrntl bilgi iin dari (Ynetsel) Yargya lifl-
kin Dilekeler konusuna baknz.
2. nite - Dilekeler 41

Sra Sizde Yant Anahtar Yararlanlan ve Baflvurulabilecek


Kaynaklar
Sra Sizde 1 http://www.tdk.gov.tr
1982 Anayasas madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sa- YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
yl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul, Yetkin Yaynlar, Ankara
HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii YILMAZ, E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
Sra Sizde 2 YILMAZ, E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a Ankara.
gre; dava dilekesinde afladaki hususlar bulunur: PEKCANITEZ H., ATALAY O., ZEKES M. (2010), Me-
1. Taraflarn ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin deni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
ad ve soyadlar ile adresleri, Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
2. Ak bir flekilde dava konusu, Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn 02.12.2004/8125.
sra numaras altnda ak zetleri ve delillerinin ne-
lerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin
imzas.

Sra Sizde 3
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi,
metnin bitiminden hemen sonra ayn satra veya ad ve
soyadn zerine yazlabilir.

Sra Sizde 4
Nfus ktnn deifltirilmesi, miraslk belgesi (ve-
raset ilam) verilmesi, evlenmeye izin, bir kimsenin ga-
ipliine karar verilmesi (MK m.45 vd.) kymetli evrakn
iptali gibi ifller ekiflmesiz yargya ait rneklerdir. Bu
davalarda aleyhine karar verilecek veya kendisinden
talepte bulunduunuz bir karfl taraf yoktur. Hakimin
bir konuda karar vermesi talep edilmektedir.
3
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladmzda

N
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar tanmlayabilecek,

N
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilecek,
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlarn mzekkere ve talimat-
lar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Resmi Yaz Tutanak
Resmi Belge Belgeler, Makbuzlar, Raporlar
Resmi Yazlarn Blmleri Mzekkere ve Talimatlar

indekiler

Hukuk Dili ve Adli ADL YAZIfiMALARIN GENEL


Adli Yazflma LKELER
Yazflmalar
Adli Yazflma

ADL YAZIfiMALARIN GENEL LKELER


Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik (Yazflma
Ynetmelii) (m.2) btn kamu kurum ve kurulufllarn kapsar. Bu Ynetmeliin
amac, resmi yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alflveriflinin salkl,
hzl ve gvenli bir biimde yrtlmesini salamaktr.

Resmi Yazflma Kurallar


Yazflma Ynetmeliinin amac, tm kamu kurulufllarnda resmi yazflmalarda tek
dzelii ve yazlarn kurallara uygun bir biimde hazrlanmasn salamaktr. Ya-
zflma Ynetmeliinin getirdii kurallar, tm kamu kurulufllarnn konuyla ilgili bi-
rim ve grevlerini kapsar.
Yazflma ynetmeliinde aklanan kurallarda geen kavramlarn tanmlar da
yaplmfltr (m.4). Bu Ynetmelikte geen;
a) Resm yaz: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve
tzel kiflilerle iletiflimlerini salamak amacyla yazlan yaz, resm belge, res-
m bilgi ve elektronik belgeyi,
b) Resm belge: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek
ve tzel kiflilerle iletiflimlerini salamak amacyla oluflturduklar, gnderdik-
leri veya sakladklar belirli bir standart ve ierii olan belgeleri,
c) Resm bilgi: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve
tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin, ses ve grnt fleklinde olufltur-
duklar, gnderdikleri veya sakladklar bilgileri,
d) Elektronik ortam: Belge ve bilgilerin zerinde bulunduu her trl bilgisa-
yar, gezgin elektronik aralar, bilgi ve iletiflim teknolojisi rnlerini,
e) Elektronik belge: Elektronik ortamda oluflturulan, gnderilen ve saklanan
her trl belgeyi,
f) Dosya plan: Resm yazlarn hangi dosyaya konulacan gsteren kodlara
ait listeyi,
g) Yaz alan: Yaz kadnn st, alt, sol ve sa kenarndan 2,5 cm boflluk bra-
klarak dzenlenen alan,
h) Gvenli elektronik imza: Mnhasran imza sahibine bal olan, sadece imza
sahibinin tasarrufunda bulunan gvenli elektronik imza oluflturma arac ile
oluflturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimlii-
44 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

nin ve imzalanmfl elektronik veride sonradan herhangi bir deifliklik yap-


lp yaplmadnn tespitini salayan elektronik imzay, ifade eder.
Yazflma Ynetmeliine (m.5) gre, Kamu kurum ve kurulufllar arasnda yaz-
l iletiflim, kat kullanlarak veya elektronik ortamda yaplr. Katla yaplan resmi
yazflmalarda daktilo veya bilgisayar kullanlr. Bu tr yazflmalar, yaznn ieriine
ve ivedilik durumuna gre faks ile de gnderilebilir. Faksla yaplan yazflmalarda,
yazda belirtilen hususlarda hemen ifllem yaplabilir. Ancak bunlarn befl gn ier-
sinde resmi yaz ile teyidinin yaplmas gerekir. Elektronik ortamda yazflmalar il-
gili mevzuatta belirtilen gvenlik nlemlerine uyularak yaplr. Elektronik ortamda
yaplan yazflmalar bu ortamn zellikleri dikkate alnarak kaydedilir, dosyalanr ve
ilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yaz kda dklerek de iflleme al-
nr. Her kurum kendisi ve gerektiinde kurum iindeki birimler adna resmi elek-
tronik posta (e-posta) adresi belirlenir. Bu adreslerin belirlenmesi koordinasyon
baflkanl tarafndan yaplr. Kamu kurum ve kurulufllar elektronik ortamda yap-
lacak yazflmalarda, bu ynetmelie aykr olmamak kaydyla gerekli dzenleme-
leri yapabilir.
Bu hkm, son zamanlarn teknolojisine uygun bir hkmdr ve bu dzenle-
menin adli yazflmalara yansmas da doal kabul edilmelidir. Hatta buna benzer
hkmn yarg organlar ile bireyler arasndaki iliflkiler bakmndan gelifltirilmesi
gerekmektedir.

Resmi (Adli) Yazlarn Blmleri


Resmi yazlar, A4 Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve ikincil blmler bulunur. Ana
(210x297mm) ve A5 blmler, bir yazda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve yazlfl biimleri be-
(210x148mm) boyutlarna
gre kesilmifl bafllkl kda lirlenmifl blmlerdir. Bunlar, bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin, im-
yazlacaktr (Yazflma za blm ve paraftr (Ylmaz, 2008:131). kincil blmler, bir yaznn zellii do-
Ynetmelii m.7).
laysyla yazlmas gereken ve ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bunlar, il-
gi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras, gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, say-
fa numaras, devam iflareti ve onay bloudur.
Bafllk (Antet), yazy gnderen kurum ve kuruluflun adnn belirtildii blm-
dr. Bafllk kdn yaz alannn st ksmna ortalanarak yazlr. Bafllklarn ilk sa-
tr, T.C. ksaltmasn, ikinci satr ise kuruluflun adn gsterir. Bunun altna mah-
keme, baflsavclk, icra mdrl gibi kuruluflun ve birimin ismi yazlacaktr.
Alt kurulufl (ya da birim) adlar, yaz makinesi ile yazlr.

SIRA SZDE Resmi bir yazflma yazacanzda bafllnz nasl olacak, yukardaki bilgiler flnda bir
SIRA SZDE
1 rnek veriniz.

D fi NSay:
rnein, E L M2007//25371, Say ve Devrak
fi N E kayt
L M numaras, dosya planna gre verilir, baflln son satrndan
Say: 2010/25 Delil tespiti iki aralk aflada ve yaz alannn en solundaki Say: yan bafllndan sonra yazlr.
gibi.]
S O R U Bu ifadedenSsonra O R U kod numaras verilir. Kod numarasndan sonra ksa izgi (-) ifla-
reti konularak dosya numaras, dosya numarasndan sonra (-) iflareti konularak ev-
rak kayt numaras yazlr. Genel evrak biriminden say verilmesi durumunda araya
DKKAT eik izgi (/)D iflareti
K K A T konulur. Evrak kayt numaras, yazy gnderen birimde ve/ve-

ya kurumun genel evrak biriminde ald numaradr. Resm yazflmalarda Baflbakan-

N N
SIRA SZDE
Tarih; gn, ay ve yl rakamla,
lk tarafndanSIRA belirlenen
SZDE kodlama sistemine ve dosya planna uyulmas zorunludur.
aralarna (/) iflareti Yaznn yetkili amir tarafndan imzalanarak ilgili birimden say verildii zaman
konularak yazlr (Yazflma belirten tarih blm, say ile ayn hizada olmak zere yaz alannn en sanda yer
Ynetmelii m.11).
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
20/07/2010 gibi] alr.

K T A P K T A P

TELEVZYON TELEVZYON
3. nite - Adli Yazflma 45

Konu, saynn bir aralk altna Konu: yan bafllndan sonra, bafllk blmn-
deki T.C. ksaltmas hizasn gemeyecek biimde yazlr. Yaznn konusu, an-
laml ve zl bir flekilde ifade edilir (Yazflma Ynetmelii m.12). rnein;

Konu: Aile nfus kayt rnei gnderilmesi


Konu: Yurt dfl tahdit fifli dzenlenmesi

Gnderilen makam; yaznn gnderildii kurum, kurulufl ve kifli ile bunlarn


bulunduklar yeri belirtir. Bu blm; konunun son satrndan sonra, yaznn uzun-
luuna gre iki-drt aralk afladan ve kad ortalayacak biimde byk harfler-
le yazlr. Yaznn gnderildii yerin belirlenmesine iliflkin dier hususlar parantez
iinde kk harflerle ikinci satra yazlr (Yazflma Ynetmelii m.13). rnein;

KIRfiEHR CUMHURYET BAfiSAVCILIINA


ANKARA 25. CRA MDRLNE
ADANA 1. AIR CEZA MAHKEMES BAfiKANLIINA

Resmi olmayan kifli ve kurulufllara yazlan yazlarda, alc kifli ve kuruluflun ad-
resi de ayrca yazlr. rnein;

XXX NfiAAT A.fi.


XX Sokak No 000/25
Cebeci/ANKARA

Kiflilere yazlan yazlarda; Sayn kelimesinden sonra ad kk, soyad byk,


unvan ise kk harflerle yazlr. rnein;

Sayn Av. XXX YYY


XX Cad. 00/36
Kzlay/ANKARA

lgi, yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk olduunu veya baz bel-
gelere baflvurulmas gerektiini belirten blmdr. lgi: yan bafll, gnderilen
makam blmnn iki aralk altna ve yaz alannn soluna kk harflerle yazlr.
lgide yer alan bilgiler bir satr geerse, lgi kelimesinin alt bofl braklarak ikin-
ci satra yazlr. lginin birden fazla olmas durumunda, a, b, c gibi kk harfler
yanlarna ayra iflareti ) konularak kullanlr. lgide, ... tarihli ve ...sayl ibare-
si kullanlr. lgide yaznn says, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak be-
lirtilir. lgi, tarih srasna gre yazlr. Yaz ayn konuda birden fazla makamn yaz-
sna karfllk veya daha nce yazlmfl ok sayda yazyla ilgili ise bunlarn hepsi be-
lirtilir (Yazflma Ynetmelii m.14). rnein;

LG: 21/07/2009 tarihli yaznz.


LG: 25/06/2010 tarihli, 00/2 sayl yazmz
LG: a. 21/01/2007 tarihli yaznz
b. 20/02/2007 tarihli yazmz
c. Adalet Bakanlnn 04/03/2007
tarihli ve 000/12 sayl yazs
Metin, lgiden sonra bafllayp mzaya kadar sren ksmdr. Metne, lginin
son satrndan itibaren iki aralk, lgi yoksa gnderilen yerden sonra aralk b-
raklarak bafllanr. Metindeki kelime aralarnda ve nokta, virgl, soru iflareti gibi ya-
46 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

z unsurlarnn arasnda bir vurufl boflluk braklr. Paragraf bafllarna yaz alannn
1.25 cm ierisinden bafllanr. Paragraf bafl yaplmad durumlarda paragraflar ara-
snda bir satr aral boflluk braklr. Metin iinde geen saylar rakamla ve/veya
yaz ile yazlabilir. nemli saylar rakam ile yazldktan sonra parantez ierisinde
yaz ile de gsterilebilir. Metin iinde veya izelgelerde l gruplara ayrlarak ya-
zlan byk saylarda gruplar arasna nokta (22.465.660), saylarn yazlflnda ke-
sirleri ayrmak iin ise virgl (25,33 -yirmi befl tam yzde otuz ) kullanlr. Yaz,
Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzu ile Trke Szlk esas alna-
rak dil bilgisi kurallarna gre yaflayan Trke ile yazlr. Metinde zorunlu olmadk-
a yabanc kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kanlr. Trk Dil Kuru-
mu tarafndan hazrlanan mla Klavuzunda bulunmayan ksaltmalarn kullanlma-
snn zorunlu olduu durumlarda, ksaltmann ilk kullanld yerde parantez iin-
de ksaltmann ak biimi gsterilir (Yazflma Ynetmelii m.15). Alt makama ya-
zlan yazlar Rica ederim., st ve ayn dzey makamlara yazlan yazlar Arz ede-
rim., st ve alt makamlara datml olarak yazlan yazlar Arz ve rica ederim. bi-
iminde bitirilir.
Metnin bitiminden itibaren iki-drt aralk boflluk braklarak yazy imzalayacak
olan makam sahibinin ad, soyad ve unvan yaz alannn en sana yazlr. mza
ad ve soyadn zerinde braklan bofllua atlr. Elektronik ortamda yaplacak ya-
zflmalarda, imza yetkisine sahip kifli yazy, gvenli elektronik imzas ile imzalar.
Yazy imzalayann ad kk, soyad byk harflerle yazlr. Unvanlar ad ve soya-
dn altna kk harflerle yazlr. Akademik unvanlar ismin n tarafna kk harf-
lerle ve ksaltlarak yazlr. Yazy imzalayacak olan makam, yaznn gidecei ma-
kama gre kurum/kuruluflun imza yetkileri ynergesine veya yetkili makamlar-
ca verilen imza yetkisine uyularak seilir. Yazy makam sahibi yerine yetki devre-
dilen kifli imzaladnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, yetki devredenin
makam Baflbakan a., Vali a. ve Rektr a., biiminde ikinci satra, imzalayan
makamn unvan ise nc satra yazlr. Yaz vekleten imzalandnda, imzala-
yann ad ve soyad birinci satra, vekalet brakann makam Baflbakan V., Vali
V. ve Rektr V. biiminde ikinci satra yazlr. Yaznn iki yetkili tarafndan im-
zalanmas durumunda st makam sahibinin ad, soyad, unvan ve imzas sada
ikiden fazla yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad,
soyad, unvan ve imzas solda olmak zere yetkililer makam srasna gre soldan
saa doru sralanr (Yazflma Ynetmelii m.16).
Onay gerektiren yazlar ilgili birim tarafndan teklif edilir ve yetkili makam ta-
rafndan onaylanr. Yaz onaya sunulurken imza blmnden sonra uygun satr
aral braklarak yaz alannn ortasna byk harflerle OLUR yazlr. OLUR un
altnda onay tarihi yer alr. Onay tarihinden sonra imza iin uygun boflluk brak-
larak onaylayann ad, soyad ve altna unvan yazlr.Yazy teklif eden birim ile
onay makam arasnda makamlar varsa bunlardan onay makamna en yakn yetki-
li Uygun grflle arz ederim. ifadesiyle onaya katlr. Bu ifade, teklif eden birim
ile onay blm arasna uygun boflluk braklarak yazlr ve yaz alannn solunda
yer alr. Elektronik ortamda hazrlanan yazya onay verecek yetkili kifli resm yaz-
y gvenli elektronik imzas ile imzalar (Yazflma Ynetmelii m.17).
Yaznn ekleri imza blmnden sonra uygun satr aral braklarak yaz ala-
nnn soluna konulan EK/EKLER: ifadesinin altna yazlr. Ek adedi birden fazla
ise numaralandrlr. Ek listesi yaz alanna smayacak kadar uzunsa ayr bir sayfa-
da gsterilir. Yaz eklerinin datmdaki baz yerlere gnderilmedii durumlarda,
3. nite - Adli Yazflma 47

Ek konulmad ya da Ek-.... konulmad, baz eklerin konulmas durumunda ise,


Ek-.... Konuldu ifadesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m.18). rnein;

EK: Gerekeli karar


EK: Dava dilekesi rnei
EKLER: 1) Satfl ilan (2 adet)
2) 30 TL posta pulu

Baz adli yazflmalarda, kendisine yaz yazlan makamn belli iflleri yapmas ge-
rekiyorsa bu hususlar, yaznn altnda ek blmnden hemen sonra nemli not-
lar, Tana sorulacak sorular, Sann kimlii ve adresi, Nfusuyla ilgili bilgi-
ler gibi bafllklar altnda gerekli bilgiler yazlr.
Datm, yazlarn gerei ve bilgi iin gnderildii yerlerin protokol sras esas
alnarak belirtildii blmdr. EKLER den sonra uygun satr aral braklarak
yaz alannn soluna DAITIM: yazlr. Ek yoksa datm EKLERin yerine yazlr.
Yaznn gereini yerine getirme durumunda olanlar, Gerei ksmna, yaznn ie-
riinden bilgilendirilmesi istenenler ise Bilgi ksmna protokol srasyla yazlr.
Gerei ksm datm bafllnn altna, Bilgi ksm ise Gerei ksm ile ayn sa-
tra yazlr. Bilgi ksm yoksa kurum ve kurulufl adlar dorudan DAITIM bafl-
lnn altna yazlr (Yazflma Ynetmelii m.19).
Yaznn kurum iinde kalan nshas, yazy hazrlayan ve kurum tarafndan be-
lirlenen en fazla 5 grevli tarafndan paraf edilir. Paraflar, adres blmnn hemen
stnde ve yaz alannn solunda yer alr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalar-
da paraflar elektronik onay yoluyla alnr. Yazy paraflayan kiflilerin unvanlar ge-
rektiinde ksaltlarak yazlr, (:) iflareti konulduktan sonra byk harfle adnn bafl
harfi ve soyad yazlr. El yazs ile tarih belirtilerek paraflanr (Yazflma Ynetme-
lii m.20).
Yaz gizlilik derecesi taflyorsa, gizlilik derecesi belgenin st ve alt ortasna b-
yk harflerle krmz renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; ok gizli, gizli, zel,
hizmete zel fleklinde grev alan ve hizmet zelliine gre kurum veya kurulufl-
a belirlenir (Yazflma Ynetmelii m.23). ok gizli gizlilik dereceli yazlarda, dfl
zarf aan grevli i zarf zerinde yer alan ok gizli ibaresini grdnde zarf
amadan yetki makama sunar. Bu grevli dfl zarfn iinde yer alan evrak senedini
imzalayarak bu nshasn gnderen makama iade eder (Yazflma Ynetmelii m.
29). rnek;

OK GZL (yaz makinesi ile) OK GZL (krmz damga ile)


HZMETE ZEL (yaz makinesi ile) HZMETE ZEL (krmz damga ile)

ncelik verilmesi gereken durumlarda yazya cevap verilmesi gereken tarih


metin iinde, yaznn ivedi ve gnl olduu ise sayfann sa st ksmnda byk
harflerle krmz renkli olarak belirtilir. Yazy alan bu ivediliin gereini yapmak-
la ykmldr. Resm yazlara uygun srede cevap verilmemesi durumunda ilgili
kurum ve kurulufllara tekit yazs yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 24).
Sayfa numaras, yaz alannn sa altna toplam sayfa saysnn kancs olduu-
nu gsterecek flekilde verilir (Yazflma Ynetmelii m. 25). Birden ok sayfal ya-
zlarda, yaznn bitmediini belirten iflarettir. Sayfann son satrndan sonra, sayfa-
nn sa alt kflesine (./....) iflareti konularak yaznn devam ettii belirtilir.
48 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Bir yazdan rnek kartlmas gerekiyorsa rneinin uygun bir yerine Aslnn
ayndr ifadesi yazlarak imzalanr ve mhrlenir. Kurum ve kurulufllar elektronik
ortamdaki belgelerin deifltirilmesini ve aslna uygun olmayan biimde oaltlma-
sn nleyen teknik tedbirleri alr (Yazflma Ynetmelii m. 26).
Yazy gnderenin iletiflim bilgileri zarfn sol st kflesinde, yaznn gidecei ye-
rin iletiflim bilgileri ise zarfn ortasnda yer alr. Yaznn gizlilik derecesi zarfn st ve
alt ortasna, ivedilik derecesi ise sa st kfleye gelecek biimde krmz renkle be-
lirtilir. ok gizli yazlar ift zarf ile gnderilir. zarfa yaz konulur, zarfn kapanma
yerlerine hazrlayann paraflar atlr ve saydam bant ile paraflar rtlecek flekilde
zarf kapatlr. zarfn zerine de iletiflim bilgileri yazlarak, yaznn ok gizli oldu-
u zarfn st ve alt ortasna, varsa ivedilik derecesi sa st kfleye gelecek biimde
krmz renkle belirtilir. zarf ve iki suret evrak senedi dfl zarfn iine konularak
gizlilik derecesi olmayan yazlar gibi kapatlp, zerine gidecei yer ve evrak says
yazlr. Dfl zarfn zerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi krm-
z renkli olarak belirtilir. Elektronik ortamdaki yazflmalar kurum ve kurulufllarn e-
posta adresi zerinden yaplr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalarn ve gnde-
rilen belgelerin gizli olmas durumunda bunlar bir iletinin ekinde gnderilir ve ile-
tinin konu ksmna gizlilik derecesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 28).
Kt kullanlarak hazrlanan resm yazlar en az iki nsha olarak dzenlenir
(Yazflma Ynetmelii m. 6). Bilgisayarla yazlan yazlarda Times New Roman ya-
z tipi ve 12 karakter boyutunun kullanlmas esastr. Rapor, form ve analiz gibi
zellii olan metinlerde farkl yaz tipi ve karakter boyutu kullanlabilir (Yazflma
Ynetmelii m. 8).

Adli Yazflma Trleri


Adli yazflmalarda izlenen genel ilkeleri, Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve
Usuller Hakkndaki Ynetmelik hkmleri erevesinde belirtilmifltir. Yeri geldik-
e de, adli yazflmalarn baz zellikleri bulunduunu ve bu adan dier resmi ya-
zflmalardan farkllklar gsterdiini ifade ettik. Aflada adli yazflma trleri ve r-
nekleri verilmifltir.

Tutanaklar
Tutanak (zabt, zabtname) TDK szlnde Meclis, mahkeme gibi yerlerde sy-
lenen szlerin, olduu gibi yazya geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
anlatan yaz; birok kimselerin imzalad rapor olarak tanmlamaktadr. Dier
bir ifadeyle tutanak herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun ve ilgili-
lerin imzasn taflyan belge dir. Yasalarn zel bir biim aramad basit bir tuta-
nakta, konu aka belirtilir ve tutanan alt ilgililer tarafndan imzalanr. Genellik-
le rastland zere, bu tr yaznn en st ksmna tutanak ibaresi de konulabilir.
Buna karfllk, yasalar bazen tutanaklarn neleri iereceine ve dzenlenmesine
iliflkin hkmler iermektedir. Bu gibi durumlarda, yasann arad hususlarn tu-
tanakta yer almas gerekir. HMK madde 154e gre;
(1) Hkim, tahkikat ve yarglama ifllemlerinin icrasyla, iki tarafn ve dier ilgi-
lilerin szl aklamalarn, gerekirse zet olarak zabt ktibi araclyla tu-
tanaa kaydettirir.
(2) Taraflar veya dier ilgililer szl aklamalarn hkimin izniyle dorudan da
tutanaa yazdrabilir.
(3) Afladaki hususlar mutlak olarak tutanaa yazlr:
3. nite - Adli Yazflma 49

a) Mahkemenin ad, duruflmann ald yer, gn ve saat.


b) Hkim, zabt ktibi, hazr bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni tem-
silcileri, fer mdahil ve tercmann ad ve soyadlar.
c) Yarglamann aleni ya da gizli yapld.
) Beyanda bulunana okunmak ve imzas alnmak kaydyla ikrar, yeminin
edas, davann geri alnmasna muvafakat, davadan feragat, davay kabu-
le iliflkin beyanlar ve sulh mzakereleri ile sonucu.
d) Beyanda bulunana okunmak kaydyla taraf, tank, bilirkifli veya uzman
kifli beyan.
e) Duruflma dflnda yaplan ifllemlerin zeti.
f) Taraflarn sunduklar belgelerin neler olduu.
g) Taraflarn soruflturmaya iliflkin istekleri ile dier kanunlarn tutanaa ya-
zlmasn emrettii konular.
) Ara kararlar ve hkmn sonucu.
h) Karar veya hkmn aklanma biimi.
(4) Tutanakta sz edilen veya dosyaya konduu belirtilen belgeler de tutana-
n eki saylr.
(5) Tahkikat ve yarglama srasnda yaplan ifllemler teknik aralarla kayda al-
nrsa, bu durum bir tutanakla tespit olunur.
Tutanan imzalanmas ve imza atamayanlarn durumu HMK madde 155e
gre;
(1) Tutanak, hkim ve zabt ktibi tarafndan derhl imzalanr.
(2) Tutanaa imza atamayacak durumda olan kimsenin parmak izi alnr, bunun
hangi parmaa ait olduu belirtilir. Ancak elinde parmak bulunmayanlar,
imza yerine mhr veya zel iflaret kullanabilirler.
Tutanan ispat gc HMK madde 156ya gre;
(1) n inceleme, tahkikat ve yarglama ifllemleri, ancak tutanakla ispat oluna-
bilir.
Zabt ktibi bulundurulmas zorunluluu HMK madde 157ye gre;
(1) Mahkemede veya mahkeme dflnda hkim huzuruyla yaplacak btn ifl-
lemlerde zabt ktibinin hazr bulunmas zorunludur.
(2) Hukuki veya fiil engellerle zabt ktibi grev yapamayacak durumda olur
ve iflin gecikmesinde saknca bulunursa, grevin niteliine uygun yemin et-
tirilmek kofluluyla, baflka bir kimse, zabt ktibi olarak grevlendirilebilir.
Tutanak rnei verilmesi HMK madde 158e gre;
(1) Tutanaklarn tamam veya bir ksmnn rnekleri, talep hlinde taraflara ve-
ya fer mdahile verilir. Bu rneklere mahkemenin mhr baslr ve aslna
uygun olduu yaz iflleri mdr tarafndan imza olunarak onaylanr.
(2) Tutanan eki niteliinde bulunan ve gizlilik karar kapsamnda kalan bel-
gelerin rnei ancak hkimin izni ile verilebilir.
rnein; Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.154) gre, tutanak yazman, (za-
bt katibi), hakimin denetim ve gzetimi altnda soruflturma ve yarglamann yr-
yfln tutana yazar. Tutanak, mahkemenin ve hakimlerin adlarn, soruflturma
ve yarglamann yapld yeri, duruflmann ald gn ve saati, iki tarafn vekille-
rinin adlarn, yaplan yarglama ve ifllem ile iki tarafn ne gibi belgeler gsterdik-
lerini, yarglamann kamuya ak yaplmadn veya kamuya akln ortadan kal-
drlmasn gerektiren nedenleri, ikrar, sulhu, davaya tamamen veya ksmen son
50 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

veren feragati, iddia ve savunmalarn zetini, tanklarn ifadelerini, bilirkiflilerin


aklamalarn, uyuflmazlk konusunun keflif ve muayenesi durumunda rapor ze-
tini ve verilen kararla szl aklanfl biimini ierir. Tutanan, tanklarn ve bilir-
kiflilerin ifadelerini ve iki tarafn ikrar, sulh ve feragatine iliflkin ksmlar, bunlarn
huzurunda okunarak kendilerine imza ettirilir. Tutanaklar, kdn yalnz bir tara-
fna yazlr ve her sayfann baflna sra numaras konur. Yeni alan bir dava tuta-
nann dzenlenmesine bafllanrken, sayfann ortasna, mahkemenin ad ve yeri,
altna hkim/hkimlerin adlar, altna tutanak yazmann ve taraflarn adlar ve satr
baflna geilerek ksaca davann konusu yazlr. Her duruflma iin en bafla ve say-
fann ortasna bir duruflma numaras konur, altna yine sayfann ortasna hkim ve-
ya hakimlerin adlar, altna, duruflma tarihi ve satr baflna geilerek taraflardan ge-
len ve gelmeyenler yazlr. Duruflma sona erdii zaman, tutanak yazman tutana
hemen imza eder ve hkime imza etmesi iin verir (Hukuk ve Ticaret Mahkeme-
leri Yaz fller Ynetmelii m.29-30).
Tutanaklara birka rnek verelim:
Tensip tutana, dava aldktan sonra mahkeme tarafndan hazrlanan ve ta-
raflara ya da nc flahslara ilk duruflmaya kadar yaplmas gerekli ifllemleri du-
yuran, taraflar duruflma gnnden haberdar eden bir mahkeme karardr.

Tensip Tutana rnekleri;

T.C.
Yeni ad duruflmaya hazrlk
tutanadr. ADIYAMAN
ASLYE HUKUK MAHKEMES

ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava dilekesi Mahkememize gel-
mekle. Mahkememizin esas defterinin yukardaki saysna kayd yapld.

GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesinin ve eklerinin duruflma gn ile birlikte davalya gnderilmesine,
2) HMK.nun 121. maddesi gereince dava dilekesinde belirtilen ve getirttirilmesi gere-
ken belge ve dosyalarn masraf davac tarafndan karfllandnda ilgili yerlerden ge-
tirttirilmesi iin mzekkere yazlmasna,
3) HMK.nun 122. maddesi uyarnca dava dilekesi ve davetiyenin davalya tebliinden
itibaren ( ) gn iinde ilk itirazlar ile birlikte esas hakkndaki cevab ve varsa karfl de-
lillerini mahkeme kalemine bildirmesine ve bir rneini davacya tebli ettirmesine,
4) flbu tensip tutanann birer rneklerinin taraflara davetiye ile birlikte gnderilmesine,
5) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn saat: .....a braklmasna karar verildi. .../.../....

Katip Hakim
3. nite - Adli Yazflma 51

T.C.
ANKARA
fi MAHKEMES

ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Davac vekili tarafndan verilen dava dilekesi mahkememize gelmifl
olmakla esas defterine kayt yapld.

GERE DfiNLD:
1) Davac adna duruflma gnn bildirir davetiye ile tebliine,
2) Daval adna dava dilekesi ile birlikte duruflma gn davetiye ile tebliine
3) Davann mahiyetine gre ilgili yerlere mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle duruflmann .../.../.... gn, saat .....a braklmasna karar verildi. .../.../....

Katip Hakim

T.C.
ANKARA
CRA MAHKEMES

ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Davac tarafndan verilen dava dilekesi bu gn Mahkememize gelmifl
olup esasna kayd yaplmakla:

GERE DfiNLD:
1) Ait olduu icra dosyasnn celbine,
2) Taraflar adna duruflma gnn bildirir meflruhatl davetiye karlmasna
3) Bu sebeplerle duruflmann .../.../.... gn, saat: ....a braklmasna tensiben karar ve-
rildi. .../.../....

Katip Hakim
52 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
ARI
ASLYE CEZA MAHKEMES

ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
SANIK :
SU :
SU TARH :
.... SUUNDAN SANIK HAKKINDA Mahkememize dava almfl oldu-
undan esas defterine kayd yapld, incelendi.

GERE DfiNLD:
1) Sann mahkemeye celbine,
2) Sann nfus kaydnn getirilmesine,
3) Sann sabkaya kaydnn getirilmesine,
4) Duruflmann .../.../.... gn, saat: ...da yaplmasna tensiben karar verildi.

Katip Hakim

SIRA SZDE Tensip tutanana bir rnekte siz bulun.


SIRA SZDE
2
Duruflma iin tutanak dzenlenir ve tutanak duruflma hakimi ile zabt katibi ta-
D fi N E L M D fi N E L M
rafndan imzalanr. Bu tutanaa Duruflma Tutana denir. Duruflmann nasl ya-
placa hakknda Ceza Yarglama Yasasnda gsterilen kurallara uyulup uyulma-
S O R U S O R U
d ancak tutanakla saptanabilir. Tutanakta silindi ve kaznt yaplamaz. Farkna
varlan yanlfllarn dzeltilmesi ve tutanaa ekler yaplmas halinde bunlarn ayrca
DKKAT hakim ve tutanak
D K K A katibi
T tarafndan imza edilmesi gerekir. Tutanak yazlrken imza-
lama iflinde ksa mrl boya kalemi ile kurflun kalem kullanlmamaldr. Tutana-
n her sahifesi duruflma hakimleri ve zabt katibi tarafndan ayr ayr imza edilme-

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
li ve tutanak hibir zaman imzasz braklmamaldr. Aksine hareket bozmaya ne-
den olur. mza edilmeyen tutanan ilgili olduu oturumun tekrarlanmas icap
AMALARIMIZ eder. AMALARIMIZ
Duruflma tutanana; duruflmann yapld yer ve tarih, hakimlerin, cumhuriyet
savcsnn, tutanak katibinin ve varsa tercmann ad ve soyad, iddianamede yaz-
K T A P l suun neKolduu,
T A P davac ve sank ile vekillerinin ad ve soyad, duruflmann ak
Bu ifllemler; duruflmada m gizli mi yapld, duruflma srasnda yaplan tm ifllemler verilen karar (h-
okunarak evrak ve belgeler,
iddia ve savunmalar ile km fkras) yazlr (beraat, mahkumiyet, davann reddi, davann dflrlmesi, mu-
Tbilirkifli
E L E V veZ Ytank
ON hakemeninT Edurmas
L E V Z Y O Nkararlar hkmdr.). Duruflma tutanann dzenlenmesi sa-
beyanlardr.
dece taraf aleniyetinin deil kamu aleniyetinin de gvencesidir.

NTERNET NTERNET
3. nite - Adli Yazflma 53

Duruflma tutana rnekleri;

DURUfiMA NO : 5
DURUfiMA TARH : 00.05.2011
HAKM : XX YY 00000
KATP : AAA BBB 000

Belli gn ve saatte duruflma ald. Davac vekili Av. ZZ TT ile daval vekili Av.
CCC DDD geldi, ak duruflmaya baflland.
Tank E Vun ifadesini ieren talimat cevab geldii grld. Okundu.
Davac vekilinin 00.03.2011 tarihli dilekesini okundu.
Daval vekilinin bugnk tarihli dilekesini ve eklerini ibraz etti. Dilekenin ve ek-
lerin birer rnei davac vekiline verildi. Daval vekili dilekeyi incelemek ve gerekirse ce-
vap vermek zere mehil istedi.
GERE DfiNLD:
1) Daval vekiline 15 gnlk kesin mehil verilmesine,
2) Bu nedenle duruflmann 10.06.2011 saat 10.15e braklmasna karar verildi.

Katip Hakim

DURUfiMA NO : 2
DURUfiMA TARH : 00.01.2011
HAKM : XX YY 00000
KATP : AAA BBB 000

Belli gn ve saatte oturum ald. Sank gelmedi, ak olarak duruflmaya baflland.


GERE DfiNLD:
Sann savunmasnn alnmas iin ktas komutanlna talimat yazlmasna, bu
sebeple duruflmann 00.02.2001saat 9.30a braklmasna karar verildi.

Katip Hakim

cra ve flas Kanununa gre cra ve flas daireleri yaptklar ifllemlerle, kendile-
rine yaplan istem ve beyanlar hakknda bir tutanak yaparlar. Bu tutanaklara cra
Tutana denir. Szl itirazlar ile istem ve beyanlarn altlar ilgililer ve icra md-
r veya yardmcs yahut katibi tarafndan imzalanr.
lamlarn ve ilam niteliindeki belgelerin icrasna iliflkin ifllemler, icra tutana-
na tarih sras ile dzenli olarak geirilir. Bu tutanan ilk sayfas takip talebini ie-
rir. Bu sayfaya ilamn veya belgenin tarih ve numaras; hangi mahkeme veya ma-
kamdan verildii, alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soya-
d, yerleflim yerindeki adresi, vergi kimlik numaras; borlu ve varsa kanuni tem-
silcisinin ad, soyad; alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras ve yerle-
flim yerindeki adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi (yerleflim yeri gstermezse icra dairesinin bulunduu yer
yerleflim yeri saylr) ve hkmn veya belgenin zeti; bir terekeye karfl alan ta-
kiplerde kendilerine tebligat yaplacak olan miraslarn ad ve soyad; yerleflim ye-
54 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rindeki adresleri; alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk paras ile tuta-
r, faizli alacaklarda faizin miktar ile ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi; ala-
caklnn takip yollarndan hangisini setii geirilir. lamsz takibe iliflkin btn ifl-
lemler, icra tutanana tarih sras ile kaydedilir. Bu tutanan ilk sayfasn teflkil
eden takip talebinde birinci fkrada yazl hususlara ek olarak, talep senede daya-
nyorsa senedin tarih ve zeti ve senet yoksa borcun sebebi de gsterilir.cra tuta-
nana birbirini takip eden sayfa numaralar verilmesi ve gerekirse tutanan sonu-
na eklenecek sayfalarla birlikte dosya iine konulmas zorunludur. Yaz ile veya
szl olarak yaplan talepler, itirazlar ve her trl bildirim, derhal ait olduu tuta-
naa geirilir ve bunlarn alt tarih belirtilerek, ilgisi ve icra mdr veya yardm-
cs veya katibi tarafndan imzalanr. Reddedilen paralar ve bu paralardan yaplan
kanuni kesinti miktar tablo halinde tutanakta gsterilir.

cra tutana rnekleri;

T.C.
BAFRA
CRA MDRL

CRA TUTANAI
Sayfa (2)
SAYI : 2011/0000
Alacakl vekili Av. XXX YYY geldi. Vekaletnamesini ibraz etti. Borluya ait olan
Ankara ili, ZZZ Mahallesi, TTT Caddesi mevkiinde bulunan ve Tapuda 00 Pafta, 0000 Ada,
0 Parsel, 000 Sahife, 0000 sra noda kaytl. 0 katl otelin haczine karar verilmesini ve mez-
kur gayrimenkuln tapu kayt ve ap rneklerinin celbedilmesi hususunda Ankara Tapu Si-
cil Muhafzlna tezkere yazlmasn talep etti. mzas alnd. 00.02.2011

Alacakl Vekili
(mza)

Alacakl vekili geldi. 00.02.2011 tarihinde borluya ait gayrimenkuln haczini talep et-
mifl, bu hususta Ankara 1. Blge Tapu Sicil Muhafzlna gerekli tezkere yazlmflt. Ancak
ad geen Memurluka cevap verilmemifl bulunmaktadr. Alacan srncemede braklma-
mas iin Ankara 1. Tapu Sicil Muhafzlna Acele ve gne bal kayd ile tekid yazs gn-
derilmesini talep ederim dedi. mzas alnd 00.03.2011

Alacakl Vekili
(mza)
3. nite - Adli Yazflma 55

T.C
ANKARA
CRA MDRL

DOSYA NO .:2004/0000
OCUKTESLMTUTANAI

ALACAKLI : XXX YYY (DAVACI)


VEKL : Av. ZZ TT
BORLU : AA BB (DAVALI)
ADRES : CCC Sk. No:00 /0 DDD ANKARA

BOR MK : OCUK TESLM


TARH VE SAAT : 00.09.2007

Karar ve Tensip gereince davalnn adresine gelindi: Gelinen adreste davac baba
AA BB hazr karar anlatld. Anladm dedi. Karar gerei daval babada bulunan ocuklar FFF
BB ve GGG BB davac babadan salkl olarak alnarak 00.09.2007 gn saat 00.00dan
00.09.2007 gn saat 00.00 aras davac anne ile flahsi mnasebetinin tesisi iin anneye tes-
lim edildi: Davac XXX YYY sz alarak ocuklar salkl flekilde teslim aldm dedi. Tutanak
okunarak hep birlikte imza altna alnd.

CRA NFAZ MEMURU ALACAKLI BORLU Pedagog

Keflif srasndaki tm ifllem ve alflmalar, verileri ve hakimin keflif yeri ile ilgi-
li gzlemlerini ieren ve hazr bulunanlarca her sayfas imzalanan tutanakla, keflif
ifli sona erer.
HMK madde 288e gre;
(1) Hkim, uyuflmazlk konusu hakknda bizzat duyu organlar yardmyla bu-
lunduu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak ama-
cyla keflif yaplmasna karar verebilir. Hkim gerektiinde bilirkifli yardm-
na baflvurur,
(2) Keflif karar, mahkemece, szl yarglamaya kadar taraflardan birinin talebi
zerine veya resen alnr..
HMK madde 290a gre;
(1) Keflfin yeri ve zaman mahkeme tarafndan tespit edilir. Keflif, taraflar hazr
iseler huzurlarnda, aksi takdirde yokluklarnda yaplr.
(2) Mahkeme keflif srasnda tank ve bilirkifli dinleyebilir. Keflif srasnda, yap-
lan tm ifllemler ve beyanlar ieren bir tutanak dzenlenir. Plan, izim, fo-
toraf gibi belgeler de tutanaa eklenir.
(3) Mahkeme, bir olayn nasl gemifl olabileceini tespit iin temsili uygulama
da yaptrabilir.
Hakim keflif srasndaki gzlemlerini keflif tutanana yazdrmaldr. Keflif ha- Keflif srasnda tutulan keflif
kimin, ekiflmeli yer ve olay hakknda dorudan bilgi edinmesini salayan bir in- tutana keflifte nemli bir
yer tutar. Hakim, taraflar ve
celeme fleklidir. Keflif zellii itibari ile hakimin gzlemine, olay yerini incelemesi- Yargtay, keflfin nasl ve ne
ne dayandndan gzlemin tutanaa geirilmesi gerekir. Bu her fleyden nce de- flekilde yaplmfl olduunu
keflif tutanan inceleyerek
lillerin doru olarak takdir edilmesi asndan nemlidir. renebilirler.
56 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Keflif tutana rnei;

T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII

Soruflturma no: 2006/


KEfiF TUTANAI
00/00/2006 gn, saat-00.00 sralarnda, Krklareli-merkez----- meydana gelen, lm
olay nedeniyle keflif yaplmasna karar verilerek,keflif ekibi,baflta C.Savcs-XXX YYY ,so-
ruflturma katibi--- ,hizmetli---- ,bilirkifli listesinde yazl,teknik/bilirkifli---- olduu
halde,piyasadan serbest pazarlk usulyle temin edilen,--- plakal arala,--- keflif ma-
halline gelindi.Olay yerinde keflife baflland.
TEKNK/BLRKfi-XXX YYY:
olu,1965 doumlu,Krklareli-merkez- mah. sok.no. de oturur.
Fotoraf ve video-kamera ekiminden anlar.
Engel hali yok.
CMK.64/5 maddesi uyarnca grevimi adalete bal kalarak,bilim ve fenne uygun
olarak, tarafszlkla yerine getireceime namusum ve vicdanm zerine yemin ede-
rim fleklinde, yemini yaptrld.
Teknik-bilirkifliden,olay yerinin fotoraflanmas ve video-kameraya ekilmesi istendi.
MfiTEK-ADI SOYADI-T.C.kimlik no-
olu, den olma, 00/00/1900 doumlu,
Krklareli-merkez- nfusu kaytl,
Krklareli-merkez- oturur. nolu telefonu kullanr.
CMK.234 maddesi uyarnca,delillerin toplanmasn isteme,soruflturmann gizlilik ve ama-
cn bozmamak kaydyla,C.Savcsndan belge rnei isteme,vekili yoksa, kendisine baro ta-
rafndan bir vekil grevlendirilmesini isteme,CMK.153 maddesine uygun olmak kofluluy-
la,vekili aracl ile soruflturma belgelerini, elkonulan ve muhafaza altna alnan eflyay in-
celeme, C.Savcsnn kovuflturmaya yer olmadna dair kararna,sresi iinde, itiraz etme
haklar olduu,anlatlp,akland.
Mflteki,haklarn anladn,vekil istemediini beyan ettiinden,mfltekiden,
fiikayet ve delilleri soruldu:
Beyan okundu.Dorudur.bana aittir dedi.mzas tutanak sonunda alnd.
TANIK -ADI SOYADI-T.C.kimlik no-
olu, dan olma,00/00/1900 doumlu,
Krklareli-merkez- nfusuna kaytl,
Krklareli-merkez- oturur. nolu telefonu kullanr.
Engel hali yok.
CMK.53 maddesi uyarnca, grevinin nemi anlatld.
CMK.55 maddesi uyarnca,usulne uygun yemini yaptrld.
Olay hakknda bilgi ve grgs soruldu:
Beyan okundu.Dorudur.bana aittir.dedi.mzas tutanak sonunda alnd.
Teknik-bilirkifliden soruldu:
Olay yerinde,bana gsterilen yerleri,deiflik alardan fotorafladm ve video-kameraya
ektim.ektiim fotoraf ve grntleri rtufl ve montaj yapmakszn,sadece olay yeri-tarih-
ifllem bilgilerini fotoraflara ve VCDye teknik olarak yazp, (5)gn iinde Cumhuriyet Sav-
clna vereceim dedi.
Beyan okundu.Dorudur,bana aittir.dedi.mzas tutanak sonunda alnd.
3. nite - Adli Yazflma 57

Bilirkifliye istedii sre verildi.


Bilirkiflinin harcad mesai,yapt iflin nitelii nazara alnarak, bilirkifli cretinin daha
sonra takdir edilmesine karar verilerek, keflife son verildi.
Tutanak,okunup,imzaland.00/00/2006

XXX YYY ZZZ


Cumhuriyet.Savcs Soruflturma Katibi Teknik-Bilirkifli
Ad soyad Ad soyad Ad soyad
Hizmetli Mflteki Tank

Belgeler-Makbuzlar
Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin hakime ya da yetkili soruflturmacya bil-
dirilmesidir. Tank olma durumu veya tann yapt flahitlik anlamna da gelebil-
mektedir. Aflada eflitli belge ve makbuz rneklerini inceleyeceiz.
cray geri brakma belgesi: stei usulne uygun olduundan kendisi K m.
36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden
bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
(Deiflik: 2/3/2005 - 5311/5 md.) lma karfl istinaf veya temyiz yoluna baflvu-
ran borlu, hkmolunan para veya eflyann resm bir mercie depo edildiini ispat
eder yahut hkmolunan para veya eflya kymetinde icra mahkemesi tarafndan ka-
bul edilecek taflnr rehni veya esham veya tahvilt veya taflnmaz rehni veya mu-
teber banka kefaleti gsterirse veya borlunun hkmolunan para ve eflyay karfl-
layacak mal mahcuz ise icrann geri braklmas iin blge adliye mahkemesi ve-
ya Yargtaydan karar alnmak zere icra mdr tarafndan kendisine uygun bir
sre verilir. Bu sre ancak zorunluluk hlinde uzatlabilir.
Borlu, Devlet veya adl yardmdan yararlanan bir kimse ise teminat gsterme
zorunluluu yoktur. creti ilgililer tarafndan verilirse blge adliye mahkemesi ve-
ya Yargtay tarafndan icrann geri braklmas hakkndaki karar icra dairesine en
uygun vastalarla bildirilir. Nafaka hkmlerinde byle bir sre verilemez.
Blge adliye mahkemesince baflvurunun hakl grlmesi hlinde teminatn geri
verilip verilmeyeceine karar verilir. Yargtay tarafndan hkmn bozulmas hlin-
de borlunun baflvurusu zerine, bozmann mahiyetine gre teminatn geri verilip
verilmeyeceine mahkemece kesin olarak karar verilir. Blge adliye mahkemesin-
ce baflvurunun esastan reddine karar verilmesi veya Yargtay tarafndan hkmn
onanmas hlinde alacaklnn istemi zerine baflkaca iflleme gerek kalmakszn te-
minata konu olan para alacaklya denir. Mal ve haklar ise, maln trne gre icra
dairesince paraya evrilir. lm alacaklsnn teminat zerinde rhan hakk vardr.
fiu flekilde olabilir;

Alacakl................... vekili Av. .................. yyy ................ Mahkemesinden verilen .........


tarihli ve ........... sayl hkme dayanarak borlu ........ aleyhine takip yapmfl, borluya icra
emri tebli edilmifltir. Ancak, borlu vekili, takibin dayana olan hkm temyiz ettiklerini
bildirerek, Mahkemesinden ald belgeyi gstermifl ve ....... liray ( aylk kira bedeli olan
........ liray) tamamen depo etmifl (yeterli teminat mektubu gstermifl) ve Yargtaydan icra-
y geri brakma karar getirmek iin sre verilmesini istemifltir.
stei usulne uygun olduundan kendisi K m. 36ya gre Yargtaydan icray geri b-
rakma karar getirmesi iin tebli tarihinden bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gs-
terir belgedir.

cra Mdr
58 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Bilindii gibi makbuz alnd belgesi, teslim edilen bir para veya maln alnd-
na iliflkin bir belge olup, genellikle teslim alnan fleyin ne olduunu kimin tarafn-
dan (m adna) teslim edildiini ierir ve mutlaka tesellm edenin adn soyadn ve
imzasn ierir.
rnek:

Borlu XXX YYYden borcuna karfllk olarak 5000 (beflbin) TLyi teslim aldm. 00/11/2008

ZZZ VVV
(mza)

Teslim/Tesellm belgesi dzenlenir. rnek vermek gerekirse;

Kasten adam ldrmek suundan sank ................hakknda tahkikata esas olmak zere;
Aflada cins ve miktar belirtilen maktule ait eitim elbise stnn incelenerek mermi-
nin girifl ve kfl delikleri vcuttaki seyri ile atfln mesafesi hususunda tanzim edilecek eks-
pertiz raporunun tanzimi maksadyla afladaki malzeme tarafmdan teslim edilmifl-
tir........./........../...............
CNS MKTARI
Maktule ait eitim elbisesi st 1 adet
anta 1 adet
Tfek 1 adet
Tfek mermisi 8 adet

Teslim Eden Teslim Alan

Temyize baflvurulduuna iliflkin belgeyi rneklersek;

T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII

Temyiz no: 2011/ 00/00/2011

YARGITAY ( ) CEZA DARES BAfiKANLIINA


gnderilmek zere
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE

TEMYZ EDEN : XXX YYY


Krklareli Cumhuriyet Savcs-20000
TEMYZ EDLEN KARAR : Krklareli Ar Ceza Mahkemesinin,
00/00/2006 gn ve E.2006/ K.2006/ sayl karar.
SRE TUTUM TARH : 00/00/2006
TEMYZ TARH : 00/00/2006
TEMYZ NEDENLER : Sann,sahtecilik suunu,
gerek bir olayn kantlanmasn salamak saikiyle
hareket ederek,ifllemifl olmas nedeniyle, eyleminde hafifletici neden bulunduundan,
hakknda TCK.347. maddesinin uygulanmas gerektii halde,
3. nite - Adli Yazflma 59

olufla uygun olmayan gerekeyle TCK.342/2. maddesi uya-


rnca cezalandrlmasna karar verilmesi,
usul ve yasaya aykr grldnden, kararn temyizen in-
celenerek, sank lehine bozulmasna karar verilmesi, kamu adna arz ve talep olunur.

XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-20000

Yetki belgesini flu flekilde rnekleyebiliriz;

T.C.
ANKARA
CRA MDRL
SAYI : 2009/0000

YETKBELGES

Alacakl A.fi. vekili Av. , Av. tarafndan borlu aleyhine yaplan


icra takibinde;
Borlu adna intikal eden Lleburgaz 1.Blge Tapu Sicil Mdrl mah. mevkii
000 ada 000 parsel, 000 ada 000 parselde bulunan taflnmazlarn miraslar adan tapuya tes-
cil ifllemi iin iflbu belge ..K. 94.maddesi gereince alacakl vekilinin istei zerine veril-
mifltir.00.07.2007

cra Md.Yrd.

Raporlar
Raporlara rnek olarak ilknce bilirkifli raporunu verebiliriz. Hukuki uyuflmazlk-
lar zmekle grevli yarg makamlarnn zellikle hakimin, hukuki bilgi ve tecr-
besini aflan zel ve teknik bilgi ile zmlenebilecek nitelikte bulunan uyuflmaz-
lklarda farkl alanlarda uzmanlk sahibi kiflilerin bilgisine ihtiya duyulmas halin-
de, ilgili olay hakknda uzman kiflinin arafltrma yaparak hazrlad rapora bilirki-
fli raporu denir.

...................... MAHKEMESNE
(Dosya Esas no. 2009/.........) :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
VEKL :
BLRKfiDEN STENLEN HUSUS :
DAVACININ DDASI :
DAVALININ SAVUNMASI :
NCELEME VE GRfiMZ :
SONU :

Bilirkifli
(imza)
60 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Adli yazflma olarak raporlara dier bir rnek olarak iflas idaresinin ikinci ala-
cakllar toplantsna sunduu raporu verebiliriz. fiu flekilde yazlr;

KNC ALACAKLILAR TOPLANTISINA


GRfi (MFLS, FLAS DARES) :
FLAS SAFHATI :
FLAS DARESNN FAALYETLER :
SIRA CETVEL :
MFLSN AKTF :
DAVALARIN VE CRA
TAKPLERNN DURUMU :
DER HUSUSLAR :
TOPLANTIDAN STENLEN
KARARLAR :
SONU :
(FLAS iDARES)

Mzekkereler ve Talimatlar
Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st makama yazlan yazdr. Yarglama maka-
mnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yaz olarak
da tanmlanr. Talimat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sylenmesi ya da
yazl olarak iletilmesidir.
eflitli flekillerde inceleyerek rnek verelim. lk olarak adres tespitini rnekle-
yelim;

T.C.
XXX
SULH CEZA MAHKEMES

ESAS NO : 2006/ 000 ESAS


L EMNYET MDRLNE
KARAMAN

HVYET HAKKINDA YALAN BEYANDA BULUNMAK suundan sank ..................


hakknda mahkememizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara kara-
r gereince;
Emniyet Mdrlnzce ..... ve ....... olma 1988 D.lu ....... uyruklu sank ...... ........
hakknda varsa yurt ii ve yurt dfl adresinin tam olarak tespit edilerek sonucunun
ACELE Mahkememize gnderilmesi rica olunur.

Hakim .........

SANIK :
.......... ...................
........... ve ........... olu 1988 D.lu
............... doumlu

Bilirkifli incelemesi / talimat dier bir rnek olarak verebiliriz;


3. nite - Adli Yazflma 61

T.C.
.......................................... BLRKfiYE DOSYA TESLM
SULH CEZA MAHKEMES TUTANAI

Esas No : 2003/000
HAKM : XXX YYY 42690
KATP : ZZZ TTT
TARH : . 2005
Orman Kanununa Muhalefet suundan sank hakknda mahke-
memizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince,
Dosyann Bilirkifli tevdii ile gerekli inceleme yaplarak dzenle-
necek ek raporun mahkememize ibraz etmesi istenilmifl olup, Bilirkifli bu gn mahkememi-
ze mracaat etmekle, huzura alnd, kimliinin tespitine geildi.

Bilirkifli : olu 1970 DS.de flube mdrlnde or-


man mhendisi olarak grev yapar. San tanmaz, yapaca ifl ihtisas dairesinde usulen
yemini yaptrld.
Bilirkifliye yapaca ifl anlatld.

Bilirkifli Beyannda; Yapacam ifli anladm, gerekli raporumu hazrlayabilmem iin


dosya tarafma verilsin, mehil verilsin raporumu ibraz edeceim dedi.Beyan okutuldu, im-
zas alnd.

BLRKfi

GERE DfiNLD:
1-Dosyann bilirkifli rapor hazrlamak zere teslimine,
2-Bilirkiflinin raporunu sunmas iin (10) gn sre verilmesine,
3-Yemin tutanann hep birlikte imza altna alnmasna karar verildi.

Hakim Katip Dosyay teslim aldm.


Bilirkifli
00.05.2005

Bir dier rnek nfus kayd getirtme olabilir. fiu flekilde yazlr;

.............NFUS MDRLNE,

Mahkememize alan yafl tashihi davas sebebiyle;


1. Aflada nfus kayd ve taraf belirlenene ait tekmil aile nfus kat rneinin celbine,
2. Davac, ................. olan doum tarihinin ispatiyle gerek doum tarihi olduu ileri
srlen ................. olarak kayden tashihi ile nfusa bu flekilde tescilline engel olup
olmadnn bildirilmesine,
3. Ad geenin yaflnn daha nce tashih grp grmediinin,
4. Doumun resmi bir messesede vuku bulup bulmadnn,
5. Nfus tescil tarihi ile doum belgesi rneinin gnderilmesinin istenilmesine karar
verilmifltir.
Karar gereince istenilen kayt rnei ve bilgilerin yarglamann brakld .......... ta-
rihinden nce Mahkememize gnderilmesi rica olunur. ..../..../........

Hakim
EK: Cevap iin (.....) liralk posta pulu
62 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
HAZIRLIK BROSU

Soruflturma no: 2006/ 00/00/2006

................... NFUS MDRLNE

Aflada kimlik bilgileri yazl flahsn, nfus kaydnn gnderilmesi rica olunur.

XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-00000

T.C.KMLK NO :
ADI :
SOYADI :
BABA ADI :
ANNE ADI :
DOUM TARH :
DOUM YER :
NFUSA KAYITLI OLDUU YER :

not-yazmza (10) gn iinde cevap verilmesi, eer bu sre iinde istenen bilgilerin gn-
derilmesi imkansz ise, sebebi ve en ge hangi tarihte cevap verilebileceinin(10) gn iin-
de bildirilmesi, aksine davranfln,CMK.332/2 maddesi delaletiyle TCK.257 maddesine, ayk-
rlk oluflturabileceinin bilinmesi.

Dosya getirtme/gnderme;

............ MAHKEMESNE (CRA DARESNE)


Mahkemenizde baklmakta olan davann yaplan ak duruflmas srasnda:

Aflada dosya numaras yazl dosyann/dosyalarn Mahkemece celbine karar verilmifl


olmakla duruflmann brakld ......./......../2009 gnnden nce gnderilmesinin temini ri-
ca olunur. ......./........./2009
Celbi istenilen Dosyalar: ...................

Hakim

Emanete alma;

EMANET MEMURLUUNA,
Yukarda esas numaras yazl mahkememiz dosyas iin yatrlan 100 TLnin mahkeme-
miz emanetine alnmas rica olunur.

Hakim
3. nite - Adli Yazflma 63

Haciz kararnn kaldrlmas;

.............. CRA MDRLNE

Mahkememizden verilen ihtiyati haciz karar, bu defalk kaldrlmfl olup buna dair veri-
len karardan bir rnek iliflikte gnderilmektedir.
Gereinin yaplarak sonucunun mahkememize bildirilmesi rica olunur. 00/05/2009

Hakim
EK: 125000 TLlik ek asl
Mdrlnze ait 2007/0000 sayl dosya
00/05/2009 tarihli karar.

Hastaneye sevk;

.................. DEVLET HASTANES BAfiTABBLNE,

Davac tarafndan dava nfus mdrl aleyhine alan yafl tahsisi davasnn
mahkememizde yaplan tetkikinde:
Yukarda resmi ve sol kolu mhrl olarak gnderilen kz 00/07/1974
doumlu dava tarihi olan 15/10/2009 tarihinde ka yafllarnda olduunun kemik grafikleri
ekilerek tespiti ile bu hususta dzenlenecek heyet raporunun duruflmann brakld
00/12/2009 tarihinden evvel mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/10/2009

Hakim

flas karar bildirimi ve avans tahsisi;

...................... FLAS MDRLNE

................. A.fi. tarafndan talep edilen iflas zerine davac flirketin iflasna, iflasn
00/05/2006 saat 00:00da almasna, 120000 TLlik iflas avansnn Mdrlmz emrine
gnderilmesine karar verilmifltir.
Verilen karardan bir rnekle 120000 TL avansn mdrlnze denmesi iin reddiyat
makbuzu yazmz ekinde gnderilmifltir.
Gerei iin rica olunur. 01/05/2006

EK: 00/11/2005 tarihli iflas karar ve


120000TLlik reddiyat makbuzu.

htiyati tedbir konulmas;

.............. TAPU MDRLNE,

htiyati tedbir isteyen davac tarafndan daval aleyhine ihtiyati tedbir


karar istenmifl olmakla Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 00/05/2009 gn ve
2009/000 D.fl, esas 2009/00 karar sayl karardan bir rnek ekte gnderilmifltir.
Karar gereinin yaplmas rica olunur. 00/05/2009

flas Memuru
EK: Bir adet karar.
64 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

lan yaymlatma;

VLAYET MAKAMINA,

liflik olarak gnderilen ilann Afyonda yaymlanan gnlk gazetelerden birinde ilan et-
tirilerek ilan ieren gazete nshasnn mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/11/2007

Hakim

Kasada belge saklanmas;

.............. HUKUK MAHKEMES YAZI fiLER


MDRLNE

Mahkememize ait 2007/000 esas sayl esas sayl dosyaya konulmak zere daval
tarafndan verilmifl bulunan 00/05/2007 tarihli ve davac tarafndan imzalanp d-
zenlenmifl 25000 TL (yirmibeflbin) bor senedi mahkememiz kasas bulunmadndan mah-
kemeniz kasasnda muhafaza edilmek suretiyle iliflikte gnderilmifltir. Gereini rica ederim.
00/10/2007

Hakim

Konkordato mhleti verilmesi;

.............. MDRLNE
BURSA

Bursada ......................... A.fi ................ caddesi No:000/00deki flirket vekili tarafndan


vaki konkordato mhlet talepleri Bursa cra Hakimliinin 12/12/2009 tarih ve 2009/1258
esas sayl karar ile kabul edilerek ad geen flirkete karar tarihinden itibaren aylk mh-
let verilmifltir.
Knun 287. maddesi gereince muamele yaplarak neticenin Hakimliimize bildirilme-
si rica olunur. 12/12/2009

Hakim

Su ihbar;

CUMHURYET BAfiSAVCILIINA

Tasfiyenin almasna karar verilen ... Afi ve onunla ilgili kiflilerin 35 sayl KHK, 2644 sa-
yl kanun ve Kna aykr ifllemlerinin tespit edildii, ekli 00/11/2009 tarihli bilirkifli raporu
ile anlaflldndan ad geenler hakknda gerekli yasal ifllemlerin yaplmas; dava almas
halinde iddianamenin, dava almamas halinde ise takipsizlik kararnn bir rneinin mah-
kememize gnderilmesinin temini rica olunur. 00/01/2010

Hakim

EK: 08/11/2009 tarihli bilirkifli raporu


3. nite - Adli Yazflma 65

Tank dinleme talimat;

CUMHURYET BAfiSAVCILIINA

Davac ................ tarafndan daval .................. aleyhine alan boflanma davasnn yap-
lan yarglamas srasnda:
Alanyada bulunan ekte gnderilen talimatta ad ve adresleri yazl daval tanklarnn ta-
limatta belirtilen konular bilgi ve grglerinin olup olmadnn anlafllmas bakmndan
Alanya mahkemelerince talimat yolu ile dinlenmesine karar verilmifltir.
Karar gereince tanklarn dinlenilerek tutulacak tutanan mahkememize iadesinin sa-
lanmas rica olunur. 00/12/2009

Hakim

Not: Beher tank iin 300er TLden


5 tank iin toplam 1500 TL
Mahkemeler veznesine 00/12/2009
gn ve 00000 Y. Sayl makbuzla yatrlmfltr.

Tapu kaytlar getirtme:

T.C
..............
CRA MDRL

SAYI :2003/0000

TAPU KADASTRO GENEL MDRLNE


ANKARA

........................... tarafndan borlu .......................... aleyhine yaplan masrafsz


11.713.000.000 TLnin tahsili ile ilgili icra takibinde;
....... ve ........... olma 1341 Malatya doumlu, Malatya ili Merkez lesi ....... mah.,
......ky C:00 Say.:00 Kt::00/00. da nfusu kaytl Borlu adna kaytl GAYRMENKUL ma-
l olup olmadnn sorulmasna karar verilmifltir.
Karar gereince borlu adna kaytl Gayrimenkul olmas halinde Ada parsel numaras
ile dier zelliklerinin bildirilmesi rica olunur..00.05.2004

ELDEN TAKPLDR

cra Md.Yrd.
66 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Tarafn mali ve itimai durumu;

T.C.
..................
CRA MDRL

Dosya No: 2004/000

TARIM VE KYfiLER BAKANLII


dari ve Mali fller Dairesi Baflkanl Merkez kmal Mdrl
..................

LG : 00/12/2004 gn ve 000000000-00/0000 sayl yaznz.

Alacakl ................ Vekili Av ................... tarafndan borlu ................. aleyhine yaplan


icra takibinde;
Borlunun almakta olduu Maaflndaki haczin bu dosyaya flamil olmak zere FEKKNE
KARAR verilmifltir.
Karar gereinin ifas rica olunur.05.07.2005

ELDEN TAKPLDR
cra Md. Yrd.

Taflnmazn imar durumu;

BELEDYE MAR MDRLNE

Davac ............. vekili tarafnda daval Karayollar Genel Mdrl aleyhine alan ka-
mulafltrma bedelinin arttrlmas davasnn yaplan duruflma srasnda:
..........00000 ada ve 000 parseli oluflturan taflnmazn imar sahas veya imar mcavir alan
ierisinde bulunup bulunmadn ve imar durumunun ayrntl olarak duruflmann brakl-
d 00/04/2009 tarihinden nce mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/02/2009

Hakim

Not: Cevap iin (00) TL posta pulu ektedir.


3. nite - Adli Yazflma 67

zet

N
A M A
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar ta- N
A M A
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve ra-
1 nmlamak, 3 porlarn mzekkere ve talimatlar aklayabilmek,
Yazflma Ynetmelii, btn kamu kurum ve ku- Tutanak TDK szlnde Meclis, mahkeme gi-
rulufllarn kapsar. Bu ynetmeliin amac, resmi bi yerlerde sylenen szlerin, olduu gibi yazya
yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alfl- geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
veriflinin salkl, hzl ve gvenli bir biimde y- anlatan yaz; birok kimselerin imzalad ra-
rtlmesini salamaktr. Yazflma Ynetmelii- por olarak tanmlanmaktadr. eflitli tutanaklar
nin amac, tm kamu kurulufllarnda resmi yazfl- vardr. Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin
malarda tek dzelii ve yazlarn kurallara uygun hakime ya da yetkili soruflturmacya bildirilmesi-
bir biimde hazrlanmasn salamaktr. Yazflma dir. Tank olma durumu veya tann yapt fla-
Ynetmeliinin getirdii kurallar, tm kamu ku- hitlik anlamna da gelebilmektedir. Raporlara r-
rulufllarnn konuyla ilgili birim ve grevlerini nek olarak bilirkifli raporunu ve iflas idaresinin
kapsar. Yazflma Ynetmeliinde ynetmelikte ikinci alacakllar toplantsna sunduu raporu ve-
bulunan ve de resmi yazflmalarda kullanlan kav- rebiliriz. Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st
ramlar tanmlanmfltr (mad.4). Bu kavramlar res- makama yazlan yazdr. Yarglama makamnn
m yaz, resm belge, resm bilgi, elektronik or- bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir
tam, elektronik belge, dosya plan, yaz alan, makama yazd yaz olarak da tanmlanr. Tali-
gvenli elektronik imzadr. mat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sy-

N
lenmesi ya da yazl olarak iletilmesidir.
A M A
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilmek,
2 Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve
ikincil blmler bulunur. Ana blmler, bir ya-
zda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve ya-
zlfl biimleri belirlenmifl blmlerdir. Bunlar,
bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin,
imza blm ve paraftr. kincil blmler, bir ya-
znn zellii dolaysyla yazlmas gereken ve
ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bun-
lar, ilgi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras,
gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numara-
s, devam iflareti ve onay bloudur. Resmi yaz-
lar, A4 (210x297mm) ve A5 (210x148mm) boyut-
larna gre kesilmifl bafllkl kda yazlacaktr
(Yazflma Ynetmelii m.7).
68 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Bir yazda imza blm ne flekilde olmaldr?
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru a. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve yaz-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- ya ortal flekilde
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve sola
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- yanaflk flekilde
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. sola yanaflk flekilde
d. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
1. Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda ve- ortal flekilde
ya gerek ve tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin, e. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
ses ve grnt fleklinde oluflturduklar, gnderdikleri sa yanaflk flekilde
veya sakladklar bilgilere ne denir?
a. Resmi yaz 6. Belge ve bilgilerin zerinde bulunduu her trl bil-
b. Resmi belge gisayar, gezgin elektronik aralar, bilgi ve iletiflim tek-
c. Resmi bilgi nolojisi rnlerine ne ad verilir?
d. Dosya plan a. Elektronik belge
e. Yaz alan b. Resmi belge
c. Resmi bilgi
2. Alt makama yazlan yazlarda afladaki ifadelerden d. Elektronik ortam
hangisi kullanlr? e. Resmi yaz
a. Arz ederim
b. Arz ve rica ederim 7. Dosya plan afladakilerden hangisini ifade etmek
c. Sayglarm sunarm iin kullanlmaktadr?
d. lginize a. Resm yazlarn hangi dosyaya konulacan gs-
e. Rica ederim teren kodlara ait listeyi
b. Yaz kadnn st, alt, sol ve sa kenarndan 2,5
3. Resmi yazlara uygun srede cevap verilmemesi du- cm boflluk braklarak dzenlenen alan
rumunda ilgili kurum ve kurulufllara afladakilerden c. Gvenli elektronik imzay
hangisi yazlr? d. Elektronik ortamda oluflturulan, gnderilen ve
a. Dileke saklanan her trl belgeyi
b. Tekit yazs e. Elektronik belgeyi
c. Aslna uygunluk onay
d. Gizlilik durumu 8. Herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun
e. vedilik durumu ve ilgililerin imzasn taflyan belge ne ad verilir?
a. Dosya
4. Yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk b. Tutanak
olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini c. Belge
belirten blm afladakilerden hangisidir? d. Rapor
a. Konu e. Makbuz
b. Gnderilen makam
c. Onay
d. lgi
e. Metin
3. nite - Adli Yazflma 69

Okuma Paras
9. Hakimin keflif srasndaki gzlemleri afladakiler- Tutanan tamam veya bir ksmnn suretleri, talep
den hangisine yazlmaldr? hlinde iki tarafa verilir (m. 155, Av K m. 46). Bugn
a. Bilirkifli raporuna uygulamada, avukatla takip edilen ifllerde, tutanan
b. cra tutanana bir nshas duruflma sonunda hemen avukata veril-
c. Keflif tutana mektedir.
d. Tensip tutanana Szl yarglamann yaplma biimi ancak tutanak ile is-
e. Makbuzlara pat edilebilir (m. 153).

10. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilme- Kaynak: Pekcantez H ve dierleri (2010). Medeni Usul
si konusunda belli bir makama yazd yazya ne ad Hukuku. (s.368). Ankara
verilir?
a. Tutanak
b. Raporlar
c. Makbuz
d. Belge Kendimizi Snayalm Yant Anahtar
e. Mzekkere 1. c Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
2. e Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
3. b Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
4. d Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
5. e Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
6. d Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
7. a Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
8. b Ayrntl bilgi iin Tutanaklar konusuna
baknz.
9. c Ayrntl bilgi iin Tutanaklar konusuna
baknz.
10. e Ayrntl bilgi iin Mzekkere konusuna
baknz.
70 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra Sizde Yant Anahtar Yararlanlan ve Baflvurulabilecek


Kaynaklar
Sra Sizde 1 YILMAZ E. YILMAZ . (2006). Hukuk Rehberi, 8. Bask,
T.C. Yetkin Yaynlar, Ankara
ANKARA YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
ASLYE HUKUK MAHKEMES Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Sra Sizde 2 Ankara.
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010). Medeni
T.C. Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
ANKARA http://www.tdk.gov.tr
SULH HUKUK MAHKEMES
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
ESAS NO : Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
HAKM : 02.12.2004/8125.
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava di-
lekesi Mahkememize gelmekle, yukarda yazl esas defterine
kayd yapld.

GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesi ile duruflma gnnn taraflara teblie -
kartlmasna,
2) Dilekede sz edilen ve davacnn elinde bulunan belge-
leri davalya saysndan bir fazla dzenlenmifl rnekleri
alnarak teblie kan davetiyeye eklenmesine,
3) Baflka yerden getirilecek kaytlar mevcut ise gerekli bilgi-
ler verildii ve giderleri karflland takdirde getirtilmesi
iin mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn, saat .....a brakl-
masna karar verildi. .../.../....

Katip Hakim
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

4
Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar aklayabilecek,
Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapabilecek bilgi ve beceriler kazana-
bileceksiniz.

Anahtar Kavramlar

Karar Hukuk Davalarna liflkin Kararlar


Adli Karar Ceza Davalarna liflkin Kararlar
Yargsal Karar

indekiler

GRfi
HUKUK DAVALARINA LfiKN
Hukuk Dili ve Adli Adli (Yargsal) KARARLAR
Yazflma Kararlar
CEZA DAVALARINA LfiKN
KARARLAR
Adli (Yargsal) Kararlar

GRfi
Genel bir deyiflle karar, bir ifl ya da sorun hakknda dflnlerek verilen kesin
yarg (hkm), herhangi bir durum iin tartfllarak verilen kesin yarg, bir ifl ve-
ya sorun hakknda varlan sonu, herhangi bir ifl hakknda nasl bir ifllem yapla-
cann sonuca balanmas veya ortaya kan bir uyuflmazlkta kimin hakl olduu-
nun belirlenmesi anlamna gelir. Dier bir ifadeyle karar, yasama organndan Yasama ile ilgili kararlar,
idari yargsal kurum ve kurulufllar veya tzel kifliler topluluundan verilip hukuk- genellikle bir yasa
tarafndan gsterilen bir
sal durum yaratan yahut hukuksal durum belirten aklamadr. emir veya gerek zerine
Adli (yargsal) kararlar, ok ksa bir anlatmla, yarg yetkisine sahip olan organ- verilir,
lar tarafndan verilen kararlardr. Adli karar kavram, her ne kadar (genellikle)
yargsal karar karfll olarak kullanlyorsa da, kanmca adli karar kavram,
yargsal kararlar ierdii gibi, yarg yetkisi bulunmayan ancak adaletin gerek-
lefltirilmesine hizmet eden dier baz organlarn (rnein, icra Mdrlerinin disip-
lin kurullarnn vb. kifli ve kurullarn) kararlarn da ierdiinden, bu blmde ad-
li karar st kavramn incelemekteyiz.Yeri geldike deinilecei gibi, adli kararlar
teknik baz terimlerle ifade edilmektedir. rnein; Ara karar, hazrlayc karar, ni-
hai karar, son karar, sonhkm, hkm, ksa karar, forml onama karar vb.
Adli yazlarda nelerin yer almas gerektiini genel olarak aklanmflt. Buna g-
re, kararlarn da tamam, ksa, ak, doru olmas ve uygun bir ifade (slup) ile ya-
zlmas gerekir. Bunun dflnda, kararlarda yasalarn arad biimin kullanlmas da
zorunludur.

HUKUK DAVALARINA LfiKN KARARLAR

Ara Kararlar
Mahkemeler, dava almasndan itibaren son kararn verilmesine kadar eflitli usul Hukuk yarglamasnda
kararlar genellikle, ara
ifllemleri yaparlar. Bu usul ifllemlerinin nemli bir blmn ara kararlar. Ksa ta- kararlar ve nihai
nmlama ile ara kararlar, dava srasnda yarglamann yrtlmesine ynelik ola- kararlar olarak ikiye ayrlr
rak yaplan ve bir anlamda, nihai karara varlmas prosedr erevesinde alnan
kararlard; nihai kararlar (hkmler) ise, uyuflmazl (ilk derece mahkemesi nn-
de) zen kararlardr.]oluflturur. Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
veya tamamen sonvermeyen ve fakat yarglama srasnda ortaya kan baz sorun-
lar zen kararlardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan el ekmez; aksine
bu tr kararlarla yarglama devam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar, mah-
74 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

kemeyi son kararara doru gtrc ve deyifl yerinde ise son karar hazrlayc ni-
telikte kararlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran zellik, ara kararlarnn
bafll baflna temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak yaratmadk-
lar srece) bu kararlardan rcu edilebilmesinde kendini gsterir. Ara kararlarna
rnek olarak, ilk itirazlarn reddine, taraflarn delil gstermelerine, bekletici sorun
veya nsorun yapmamaya, davalarn ayrlmasna veya birlefltirilmesine, eski hale
getirilme istemine, adli yardm taleplerine, bozmaya uymaya, yarglamann iadesi
istemini kabule, slah isteminin kabulne veya reddine, davaya katlma vb. husus-
lara iliflkin kararlar gsterilebilir. Bu rneklerden grld gibi, ara karar taraflar
arasnda ortaya kan bir sorun hakknda olabilecei gibi, nc kiflilerle ilgili so-
runlar (rnein, davaya katlma) bakmndan da sz konusu olabilir.
dari kararlar, idari Mahkemenin yarglamay yrtrken yapaca dier baz usul ifllemleri daha
tasarrufa yetkili kifli veya vardr. rnein, duruflma gn belirlenmesi, taraflarn ve dier ilgililerin (tanklar,
kurulufllar tarafndan
yasalara veya dier bilirkifli vb) duruflmaya arlmas, tebligat yaplmas gibi. Mahkemenin bu ifllem-
hukuksal dzenlemelere leri elbette teknik anlamda ara karar deildirler. Bunlar mahkemenin baz d-
uygun olarak verilip emir
veya yasaklamay ieren zenleyici ifllemleri (tasarruflar) dir. Ancak uygulamada bu tasarruflarda, genellik-
yahut bir sfat veya yetki le ara kararlar ile birlikte verilmekte ve adeta bunlarda ara karar gibi ifllem gr-
veren yahut bunlar kaldran
ve iinde yerine getirilme mektedir. Ara kararlarnn biimi (flekli) konusunda, son kararlardan (HMK m.
gc bulunan kararlardr. 294) farkl olarak, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn bii-
miyle ilgili olarak, genellikle flyle bir yol izlenmektedir:
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m. 297 k-
yasen uygulanarak orada anlan hususlara yer verilmekte; yok eer duruflma iin-
de bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonun-
da G.D.- Gerei Dflnld- denilerek ara karar (kararlar) yazlmaktadr.
Bunlarn dflnda, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi kararlarda ise,
genellikle HMK m.297 kyasen uygulanmaktadr. Ancak, belirtelim ki ihtiyati ted-
bir duruflma srasnda istenilmifl veya daha nce istenilmifl olmakla birlikte durufl-
mada karara balanyorsa yine tutanan sonunda bu hususa yer verilmektedir.
Hakim kendiliinden (resen) ara kararndan dnebilecei gibi taraflarn istemi
zerine de ara kararndan rcu edebilir.Ara kararndan rcu edilmesi istemi, kara-
r veren mahkemeye verilen bir dileke ile veya duruflma srasnda tutanaa da ge-
irilen bir beyanla olur. Doaldr ki, ara kararndan rcu edilebilmesi (dier bir ifa-
de ile hkimi ikna ederek bu yolda karar alabilmesi), gerektirici sebeplerin (esba-
b mucibenin) iyi hazrlanmasna ve sunulmasna baldr.
Ara kararlara birka rnek verelim:
Duruflma ii ara kararlar;
X.Y.
1. Davac vekilinin 7 gn iinde kaleme verecei adrese gre, davalya dava dilekesi
ve duruflma gnnn davetiye ile tebliine,
2. Davac vekilinin delillerini ve belgelerini 10 gnlk kesin sre iinde liste halinde
vermesine ve tebli ettirmesine,
3. Davac vekilinin delillerinin tebliinden itibaren 10 gnlk kesin sre iinde daval
vekilinin karfl delil ve belgelerini liste halinde vermesine ve tebli ettirmesine,
4. Bu nedenlerle duruflmann 00/02/2008 gn saat 00:30a braklmasna karar veril-
mifltir. 00/01/2008
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 75

htiyati tedbir;

............................................. MAHKEMESNE

DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
KONU : htiyati Tedbir Karar Verilmesi ve Bononun iptali talebi.
AIKLAMALAR :
1. Dava dosyasna sunmufl olduumuz satfl szleflmesi gereince, Mvekkilim ..., da-
val ... den .../.../... tarihinde ... adet ... marka dizst bilgisayar almfl ve bedeli olan
... TL.nin ... TL.sini peflin ve nakit para olarak demifl kalan ksm iinde .../.../... d-
zenleme .../.../... vade tarihli ...TL.lik bono vermifltir.
2. Mvekkilim ..., bilgisayarlar getirdiinde bunlarn ... marka olmad ve ayrca bilgi-
sayarlardan ... tanesinin istedii zelliklerde olmadn grmfltr. Mvekkilim der-
hal davaly durumdan haberdar etmifl ve bunun zerine sz konusu bilgisayarlar ia-
de edilmifl, daval da peflin olarak denen ...TL.yi mvekkilime geri vermifltir. Ancak
daval, mvekkilimin vermifl olduu ...TL.lik bonoyu o anda yannda olmad ge-
rekesiyle daha sonra iade edeceini beyan etmifltir.
3. Ancak davalya ekilen ihtarnameye ramen daval, bonoyu iade etmedii gibi ...
Bankas ... flubesi araclyla tahsile koymufltur.
4. Bu nedenlerle htiyati Tedbir Karar verilmesi ve ayrca yukarda belirtilen bononun
iptali iin dava almas zorunlu hale gelmifltir.
HUKUK NEDENLER : 6762 S. K. m. 688, 669 ve ilgili mevzuat.
HUKUK DELLLER : .../.../... tarihli satfl szleflmesi, Noterden ekilen protesto rnei,
tank beyanlar ve dier deliller.
SONU VE TALEP : Yukarda akladmz nedenlerle, bedelsiz kalan bononun iptali-
ne, deme ve protesto ifllemlerinin durdurulmas konusunda ncelikle ihtiyati tedbir kara-
rnn verilmesine, yarglama giderlerinin ve avukatlk cretinin davalya ykletilmesine ka-
rar verilmesini saygyla talep ederim. .../.../...

Davac Vekili
76 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
........
fi MAHKEMES
ARA KARAR

ESAS NO : 2010/000 Esas


HAKM : XXX YYY 00000
KATP : ZZZ TTT 00000
DAVACI : AAA BBB (0000000000)
VEKL : CCCC DDDD- .... Sokak No: 0/0 ......../......
DAVALI : ..... BAfiKANLII - ........
DAVA : Tespit
DAVA TARH : 00.01.2010
ARA KARAR TARH : 00/03/2010

Davac AAA BBB tarafndan ...... BAfiKANLII aleyhine alan Tespit davas nedeniyle
mahkememize tensiben verilen 00/03/2010 tarihli ara karar gereince;
Davac vekili dava dilekesinde; Yarglama sonuna kadar davacnn salk gvencesin-
den yararlanmasn teminen sosyal gvencesinin teminen ihtiyati tedbir yoluyla devamnn
salanmasn talep etmifl olup, dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda davacnn dava
sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmasna karar verilmifl olup aflada-
ki hkm tesis olunmufltur.

GERE DfiNLD:
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar TEDBREN SALIK GVENCESNDEN
YARARLANDIRILMASINA,
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmas
iin gerekli ifllemlerin Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yaplmasna,
Dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda karar verilmifltir. 00/03/2010

Katip 0000 Hakim 00000

Sre uzatm karar;


4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 77

T.C.
...............
ASLYE SULH HUKUK MAHKEMES

DOSYA NO : 2008/...
ARA KARARINDAN DNME
STEYEN DAVACI : ...... ........
VEKL : ......... ........
KARfiI TARAF/ DAVALI : ........ ...........
VEKL : ......... ..................
DAVA KONUSU : ... tarihli oturumda alnan yeniden keflif yaplmasna
iliflkin ara kararndan dnlmesi istemidir.
DNME NEDENLER :
1) Bilindii gibi, Mahkemenizde grlmekte olan elatmann nlenmesi davasnda, da-
valnn taflnmazna vaki elatmasnn nlenilmesi istenilmifltir.
2) Davamzn delilleri arasnda da keflif yaplmas talep edilmifl bulunduundan, bug-
ne kadar iki kez keflif yaplmfltr ve bu kefliflere karfl daval tarafn herhangi bir iti-
raz szkonusu olmamfltr.
3) Yaplan iki keflifte, davalnn elatmasnn haksz oludu ak ve seik flekilde ortaya
kmfltr. Buna karfln, Mahkemenizce yeniden (nc kez) keflifyaplmasna karar
verilmesi, hem davay uzatacak hem de yarglama giderlerini artracaktr. Bilindii gi-
bi, davalarn abuk ve ucuz grlmesi hem HMK m.77nin bir gerei, hem de Ana-
yasa m.141, IVn bir buyruudur.
Bu nedenle yeniden keflif yaplmasna iliflkin olarak ... tarihli oturumda alnan karar-
dan dnlmesi gerekir.
STEM SONUCU : ... tarihli ara kararnzn kaldrlarak, yarglamaya devamla, deliller de
toplanmfl olduuna gre nihai karar verilmesi vekil olarak arz ve talep ederim.

Davac Vekili

Sre uzatm kararna bir rnek oluflturalm. SIRA SZDE SIRA SZDE
1
Son Kararlar (Hkmler)
Son kararlar (nihai kararlar, hkmler), yarglamaya son veren, D fidier
N E L Mbir ifadeyle D fi N E L M
mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Mahke-
menin iflten (dosyadan) el ekmesi, uyuflmazln esas hakknda S O verilecek
R U bir ka- S O R U
rarla; uyuflmazln esastan grlebilmesinin mmkn olmad durumlarda, usul-
den verecei bir kararla veya davann konusuz kalmas halinde verilecek bir karar-
DKKAT DKKAT
larda olabilir. Son karar, bu nitelii dolaysyla ara karardan ayrlr.
HMK 297. maddesine gre;

N N
1) Hkm Trk Milleti Adna verilir ve bu ibareden sonra SIRA SZDE hususla-
afladaki SIRA SZDE
r kapsar:
a) Hkm veren mahkeme ile hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin ad
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
ve soyadlar ile sicil numaralar, mahkeme eflitli sfatlarla grev yapyor-
sa hkmn hangi sfatla verildiini.
K T A P K T A P

TELEVZYON TELEVZYON
78 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

b) Taraflarn ve davaya katlanlarn kimlikleri ile Trkiye Cumhuriyeti


kimlik numaras, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadlar
ile adreslerini.
c) Taraflarn iddia ve savunmalarnn zetini, anlafltklar ve anlaflamadkla-
r hususlar, ekiflmeli vakalar hakknda toplanan delilleri, delillerin tar-
tfllmas ve deerlendirilmesini, sabit grlen vakalarla bunlardan ka-
rlan sonu ve hukuki sebepleri.
) Hkm sonucu, yarglama giderleri ile taraflardan alnan avansn harcan-
mayan ksmnn iadesi, varsa kanun yollar ve sresini.
d) Hkmn verildii tarih ve hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin im-
zalarn.
e) Gerekeli kararn yazld tarihi.
2)Hkmn sonu ksmnda, gerekeye ait herhangi bir sz tekrar edilmeksizin,
taleplerden her biri hakknda verilen hkmle, taraflara yklenen bor ve
tannan haklarn, sra numaras altnda; ak, flphe ve tereddt uyandrma-
yacak flekilde gsterilmesi gereklidir.
Son kararlar, her fleyden nce usule, esasa ve davann konusuz kalmasna ilifl-
kin son kararlar olarak e ayrmakta ve daha sonra bunlar da kendi arasnda ba-
z alt bafllklara (rnein, eda, tespit, inflai istemlere iliflkin son kararlar; davann
ksmen veya tamamen kabul hakknda son kararlar; sulh, kabul ve feragat halin-
de verilen son kararlar gibi) blmekte isek de, Hkm
HMK madde 321e gre;
(1) Tahkikatn tamamlanmasndan sonra, mahkeme taraflarn son beyanlarn
alr ve yarglamann sona erdiini bildirerek kararn tefhim eder. Taraflara
beyanda bulunabilmeleri iin ayrca sre verilmez.
(2) Kararn tefhimi, mahkemece hkme iliflkin tm hususlarn gerekesi ile bir-
likte aklanmas ile gerekleflir. Ancak zorunlu hllerde, hkim bu duru-
mun sebebini de tutanaa geirmek suretiyle, sadece hkm zetini tutana-
a yazdrarak karar tefhim edebilir. Bu durumda gerekeli kararn en ge
bir ay iinde yazlarak teblie kartlmas gerekir.
Son kararda yazlmas gereken fleyleri flu flekilde sralayabiliriz;
Mahkemenin ad (bafllk); Son kararda en ste, karar veren mahkemenin ad
yazlr. Bu yazfl, Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Y-
netmelikte belirtildii gibi olur. Herne kadar bu baflln en ste, kad ortalaya-
cak flekilde yazlmas gerekirse de uygulamada sol st kfleye yazlmas yaygn bir
alflkanlktr. Bu alflkanln asl nedeni mahkemelerimizin, genellikle basl (mat-
bu) kat kullanmayp, her kada bafll yeniden yaz makinesi ile yazmak alfl-
kanlndan ve yaz makinesiyle yazmda sol bafltan bafllama kolaylndan ileri
gelmektedir. Buna karfllk, basl (matbu) bafllkl kullanan baz mahkemelerimiz-
de daha doru olarak bafllk ortada yer almaktadr.
Esas ve karar numaralar; her ne kadar HMK m.297 esas ve karar numaralarn-
dan sz etmiyorsa da, uygulamada olduu gibi kararn esas ve karar numaralar-
nn hemen bafllktan sonra sol boflluktan bafllayarak yazlmas gerekir. Esas No,
Karar No ibareleri, alt alta yazlabilecei gibi yan yanada yazlabilir (Ylmaz,
2008: 183).

SIRA SZDE Esas ve kararSIRA


numaralarn
SZDE nasl yazlacan gsteren rnekler retelim.
2
KARAR bafll; yine uygulamada, son kararn sa stne (byk harflerle)
D fi N E L M D fi N E L M
KARAR kelimesi yazlmakta olup, bu bir zorunluluk olmamasna karfln bu yaz-
nn ne olduunu ilk bakflta grebilmek asndan yarar salamaktadr.
S O R U S O R U

DKKAT DKKAT

SIRA SZDE SIRA SZDE


4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 79

Hakim veya hakimlerin ad ve soyadlar ile sicil numaralar; esas ve karar numa-
ralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere son karar veren hakim veya hakimle-
rin adlar ile sicil numaralar yazlr.

rnek:
HAKM : XXX YYY 00000
veya toplu mahkemelerde;

BAfiKAN : AAA BBB 00000


YE : CCC DDD 00000
YE : EEE FFF 12365

Tutanak katibinin ad soyad ve sicil numaras; hakim veya hakimlerin ad ve so-


yadndan sonra gelmek zere tutanak (zabt) katibinin ad ve soyad ile sicil numa-
ras yazlr.
rnek:
KATP : XXX YYY 00/00000
Taraflarn ve davaya katlanlarn kimleri ile varsa yasal temsilci ve vekillerinin
ad ve soyadlar ile adresleri; davacnn ve eer davac tarafta birden fazla kifli var-
sa her birinin ayr ayr ad soyadlar ile ak adreslerinin yazlmas gerekir (Ylmaz,
2008: 184). Dava arkadafllarnn bir veya bir kann ad soyad ve adresleri ile yeti-
nilerek dierlerinden yalnzca vesaire, ve arkadafllar gibi bir ifade ile sz edil-
mesi usule aykr olur. Davann almasndan sonra dier taraf (daval), karfllk da-
va amflsa, bu durumda asl davann davacs, karfllk davann davals; asl dava-
nn davals ise, karfllk davann davacs olduundan bu hususa da kararda yer ve-
rilir. Eer son karar, ekiflmeli (nizal) yargya deil de ekiflmesiz (nizasz) yarg-
ya aitse, ekiflmesiz yargda dava dan deil, istem den sz edildii iin davac
yerine istem sahibi, daval yerine karfl taraf denilmesi uygun olur.
rnein:
Davac ve Karfl Daval
Daval ve Karfl Davac
Davac /Mukabil Daval
Daval/Mukabil Davac

Taraflarn yasal temsilcisi veya taraflar kendilerini iradi temsilcinin (vekil) ile
temsil ettirmifl iseler, onlarn ad soyad ve ak adreslerinin son kararda gsterilme-
si gerekir. Bilindii gibi, Tebligat Kanunu m. 11e gre vekil ile takip edilen ifller-
de tebligat asile deil vekile yaplr. Bu nedenle vekilin (ve yasal temsilcinin) ad-
resinin gsterilmesi zorunludur.
Davaya feri mdahil fleklinde katlan olmuflsa, son kararda onun ad ve soyad
ile adresinin de gsterilmesi gerekir. Asli mdahil, bizatihi sfatyla zaten taraf ol-
duu iin onun son kararda (davac taraf olarak ) gsterilmesi doaldr.
80 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:

DAVACILAR : 1) ...... ..........., 0. cad. No: 00/0 ................./ANKARA


2) ................. ............., 0000. sokak .......... sitesi 00/00
....... /ANKARA

VEKLLER : 1) Av. ..... ......., ............ sokak 00/00 .............../ANKARA


2) Av. ............ .............., Ayn adres

DAVALI : 1) ........... .........., ......... sok. 00/0 ............../ANKARA


VEKL : Av. ...... ..........., ............ cad. No: 000/00 ANKARA
MDAHL : .............. ............., .......... sok.
No: 00/00 ............../ANKARA

Dava (istem) konusu; bu ksmda, ksaca davann (istemin) konusu yazlr.


rnein:
Alacak davas,
Boflanma davas,
Tahliye davas gibi.
Dava tarihi ve karar tarihi; zorunlu olmamasna karfln uygulamada yerinde ola-
rak, davann alfl tarihi ile kararn verilifl tarihi de son kara yazlmaktadr.
Yarglamann ak yaplp yaplmad; uygulamada doru olarak yapld gibi,
yarglamann ak cereyan ettii veya akl ortadan kaldran sebepler de son ka-
rara yazlmaldr.
ddia ve savunmann zetleri; son kararda (ayr ayr bafllklar altnda) nce da-
vacnn iddias; daha sonra da davalnn savunmas zetlenir. Bu zette davacnn
ve davalnn dilekelerinde dayandklar esas noktalar gsterilir.
Taraflarn anlafltklar ve anlaflamadklar konular ve deliller; HMK m.321 iki ta-
rafn anlafltklar ve anlaflamadklar hususlar, ihtilafl konular hakknda toplanan
deliller in de son karar da gsterilmesi gerektiini belirtmektedir. Burada ayr bir
bafllk atmak yerine iddia ve savunmann zetleri bafll altnda bunlar akla-
mak tekrardan kanmak asndan yerinde olur. Bu nedenle iddia ve savunma-
nn zetler yazlrken ayr ayr davacnn ve davalnn hangi vakalar hakknda an-
lafltklar hangilerinde anlaflamadklar vurgulanmal ve ayrca iki tarafn kendini
hakl karmak iin dayand deliller aka gsterilmelidir.
Gereke; ok genel bir anlatmla, mahkemenin vard sonucun gerektirici ne-
denlerini gsterir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, Anayasa buyruudur
(Anayasa m.141). Dolaysyla, mahkemenin son kararnn gerekesiz olmas, bir
temyiz nedenidir. HMK m. 321 ve devam maddeleri gereince hkm, gerekeyi
delillerin tartflmas, ret ve stn tutma sebepleri, sabit grlen vakalarla bunlar-
dan karlan sonu ve hukuki sebep olarak ifade etmektedir. Mahkeme, son ka-
rarnda vard sonucun hukuksal dayanan da gstermek zorundadr. HMKya
gre, hakim Trk kanunlarn kendiliinden uygular. Taraflarn dayandklar hu-
kuksal nedenlerle bal deildir.
Hkm sonucu (hkm fkras); davann taraflar dilekelerinde iddia ve sa-
vunmalarna belirtirler ve dilekelerinin sonunda istem sonucu ksmnda da mah-
kemenin neye karar vermesi gerektiini zetle verirler. flte hkm sonucu ksmn-
da mahkemenin, taraflarn talepleri hakknda ayr ayr karar vermesi gerekir. Aksi
takdirde mahkeme, eksik ve yarglama yapmfl olmas tehlikesiyle (bozma ile) kar-
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 81

fl karflya kalr. Her dava ald tarihteki duruma gre karara balanr. Eer mah-
keme, usulden dolay davay sona erdiriyorsa, yani son kararn dayana davann
esas deil de usul ise, hkm sonucu ksmnda bu husus aka belirtilir. rne-
in; grevsizlikten, yetkisizlikten davann reddinde olduu gibi.
Hkm sonucunun ak, flphe ve tereddt uyandrmayacak flekilde verilmesi
gerekir. Bu husus, zellikle hkmn icras bakmndan nem taflr. Her ne kadar,
hkmn yeterince ak olmamas halinde tavzih messesinin (HMK 305 vd.) ifl-
letmesi dflnlebilirse de bu yola olabildiince ayrksal (istisnai) durumlarda gi-
dilmesi beklenebilir. Kald ki, tavzih messesenin iflletilebilmesinin de belli ko-
flullarn varlna bal olduu unutulmamaldr.
Bu arada hatrlatalm ki, hukukumuzda terditli (basamakl) olarak hkm veri-
lemez; flarta bal hkm verilemez. Hkm sonucunda, nce asl istemler hakkn-
da teker teker karar verilir. Daha sonra ikincil (feri) konularda gerekli kararlar al-
nr. rnein, faiz istenilmesi halinde faizi hangi tarihten itibaren ne miktar (oran)
zerinden karar verildii belirtilir. cra ifllerinde inkar tazminat bakmndan da ay-
n flekilde karar verilir. Bunun dflnda alnmas gerekli kararlar varsa (rnein na-
faka; ihtiyati tedbirin hkmn kesinleflmesine kadar devam vb), bu hususlara da
yer verilir.
Asl davadan sonra karfllk dava almflsa bu durumda mahkeme, hkm so-
nucunda, asl dava bakmndan ve karfllk dava bakmndan durumu ayr ayr ele
alarak, hkm fkrasn dzenlemelidir.Bunlarn dflnda, yarglama giderlerinin de
karara balanmas zorunludur. nk hakim taraflarca aksi kararlafltrlmadka
davay kaybeden taraf yarglama giderlerine kendiliinden mahkum eder. Taraflar
davada ksmen hakl, ksmen haksz kmfllarsa, yarglama giderleri aralarnda b-
lfltrlr. Baz durumlarda, hkmn sonucu ksm, zellikler gsterir. rnein,
davann sulh ile sonulanmasnda, davann konusuz kalmasnda benzerlerinde ol-
duu gibi.
Kanun yolu ve sresi; hkm sonucu ksmnda, varsa taraflarn kanun yoluna
gidebilecekleri hatrlatlr. Bu ksmda temyiz sresinin ka gn olduu ve hangi ta-
rihten (tebliden/tefhimden) itibaren bafllad da belirtilir
Kararn verildii tarih; hkm sonucunun yazm bittikten sonra, kararn verildi-
i tarih yazlr. Tarihin nasl yazlaca hususunda yukardaki aklamalar yeterlidir.
Karar veren hakim veya hakimlerin ve tutanak katibinin imzalar; hkmn al-
t, hakim (veya toplu mahkemelerde, hakimler) ile tutanak katibi tarafndan imza-
lanrlar.

CEZA DAVALARINA LfiKN KARARLAR


Ceza davalarndaki karar terimi, hukuk davalarndaki karardan baz alardan ay-
rlr. Bunun nedeni, ceza yarglamasnn kendine has zelliklerinden gelir. Bu fark-
llklar da gz nne alarak, ceza davalarndaki kararlar bakmndan da hukuk da-
valar iin yaplan blmlemeye benzer bir tutum izlenir.

Ara Kararlar
Ceza yarglamasnda da ara kararlar, son karar hazrlayc nitelikte kararlar olup,
bu kararla hakim veya mahkeme uyuflmazlktan el ekmez; aksine, ara kararlar sa-
yesinde son karara yaklaflr. Ara kararlar bu nitelikleriyle son kararlardan ayrlr. Bu
anlamdaki ara kararlar bakmndan, ceza yarglamasyla hukuk yarglamas arasn-
da pek fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki ara kararlarn biimi konu-
sunda, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn flekli ile ilgili ola-
rak genellikle flyle bir yol izlenir:
82 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla son kararlardaki flekil k-
yasen uygulanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma sa-
fahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnld deni-
lerek ara karar yazlmaktadr.
rnek vermek gerekirse;

2002/000
GERE DfiNLD :
............. C.Baflsavclnn 00.11.2002 tarih, 2002/0000 nolu iddianamesi ile sann
sanklarn ......... Devlet Ormannn ........... kyndeki hudutlar dahilinde yakacak nitelikli yafl
mefle emvallerini baltayla kesip bir ata bal iki araba ile gtrrlerken yakalandklarnda
6831 Sayl yasa uyarnca cezalandrlmalar istemi ile kamu davas almfltr.
Sank ............ .............. savunmasnda ,olay gn yannda ............... .......... olduu
halde ihtiyalar iin kuru yaprak dallarn topladklarn,baltay aa kesmede kullanmad-
n,kuru dallar dzeltmek zere kullandklarn. Atarabasna yklediklerini ve yakalandklar-
n, aa kesmediini, kurumufl orman emvalini topladn savunmufltur.
Sann eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Sank ........ ............... savunmasnda , zerine atl suu kabul ettiini beyan etmifltir.
Sana eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Katlan idare vekili, sanklarn cezalandrlmasn talep etmifl, katlma dilekesinde
tazminat talebinde bulunmamfltr.
Mahkememizce mahallinde keflif yaplmfl,tutanak mmzi dinlenmifl, tutanak mm-
zi ........... ........... sanklarn su zabtnda yazl kaak orman emvallerini at arabas ile nakle-
derken sust yakaladklarn, yakacak ihtiyalar iin kullanacaklarn beyan ettiklerini, su
zabtnn doru olduunu beyan etmifltir.
Bilirkifli ........ ........... mahkememize raporunu ibraz etmifltir.Vermifl olduu raporun-
da sz konusu emvallerin aalarn yan dallarndan elde edilmifl rnler olduklar, gvde
odunlar olmadklar ve kesim neticesinde aalarn hayatiyetlerini kaybetmemifl olduklar,fi-
dan niteliinde olmadklar, 2002 ylnn Kasm aynda elde edilmifl rnler olduunu , tazmi-
nat hesaplayarak raporunu mahkememize vermifltir.
LEHE OLAN KANUN HKMNN BELRLENMES :
................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................

Son Kararlar (Hkmler)


Son karar ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarglamadan el ekmesi so-
nucunu douran kararlardr. Son karar teriminin, hkm ile ayn anlamda olup
olmad konusunda baz duraksamalar var ise de, genellikle kabul edildiine g-
re ceza yarglamasnda her iki terim ayn anlama gelmektedir.
Ceza Muhakemesi Kanunu (m. 223), hkm kavramn flyle aklamaktadr:
1. Duruflmann sona erdii aklandktan sonra hkm verilir. Beraat, ceza ve-
rilmesine yer olmad, mahkumiyet, gvenlik tedbirine hkmedilmesi, da-
vann reddi ve dflmesi karar, hkmdr.
2. Beraat karar:
a. Yklenen fiilin kanunda su olarak tanmlanmamfl olmas,
b. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmediinin sabit olmas,
c. Yklenen su asndan failin kast veya taksirinin bulunmamas,
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 83

d. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmesine ramen, olayda bir huku-


ka uygunluk nedeninin bulunmas,
e. Yklenen suun sank tarafndan ifllendiinin sabit olmamas hallerinde
verilir.
3. Sank hakknda;
a. Yklenen sula balantl olarak yafl kkl, akl hastal veya sar
ve dilsizlik hali ya da geici nedenlerin bulunmas,
b. Yklenen suun zorunluluk hali ya da cebir veya tehdit etkisiyle ifllenmesi,
c. Meflru savunmada snrn heyecan, korku ve telafl nedeniyle afllmas,
d. Kusurluluu ortadan kaldran hataya dfllmesi, hallerinde, kusurunun
bulunmamas dolaysyla ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
4. fllenen fiilin su olma zelliini devam ettirmesine ramen;
a. Etkin piflmanlk,
b. fiahsi cezaszlk sebebinin varl,
c. Karfllkl hakaret,
d. fllenen fiilin hakszlk ieriinin azl dolaysyla, faile ceza verilmemesi
hallerinde, ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
5. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde sank hakknda mahkumiyet
karar verilir.
6. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde, belli bir cezaya mahkumiyet
yerine veya mahkumiyetin yan sra gvenlik tedbirine hkmolunur.
7. Ayn fiil nedeniyle, ayn sank iin nceden verilmifl bir hkm veya almfl
bir dava varsa davann reddine karar verilir.
8. Trk Ceza Kanununda ngrlen dflme sebeplerinin varl ya da sorufltur-
ma veya kovuflturma flartnn gerekleflmeyeceinin anlafllmas hallerinde,
davann dflmesine karar verilir. Ancak, soruflturmann veya kovuflturmann
yaplmas flarta bal tutulmufl olup da flartn henz gerekleflmedii anlafl-
lrsa; gerekleflmesini beklemek zere, durma karar verilir. Bu karara itiraz
edilebilir.
9. Derhal beraat karar verilebilecek hallerde durma, dflme veya ceza verilme-
sine yer olmad karar verilemez.
10. Adli yarg dflndaki bir yarg merciine ynelik grevsizlik karar kanun yolu
bakmndan hkm saylr.
84 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek vermek gerekirse;

T.C.
..............
CUMHURYET BAfiSAVCILII

Soruflturma No : 2010/1000000
Karar No :2010/0000000
SON KARAR

KOVUfiTURMAYA YER OLMADIINA DAR KARAR

DAVACI :.............. ..................


fiKYET :.................... KURUMU L MDRL .........

fiPHELLER :
1-................... ................. olu .............den olma, 00/01/1958 doumlu, ............ ili,
MERKEZ ilesi,
......... ky/mahallesi, 000 cilt,000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .......... kasa-
bas ........mah. No: 0 merkez / .......... ikamet eder.
2- ................... , .............. kz ............ den olma, 00/03/1955 doumlu, ............ ili, MER-
KEZ ilesi, ....... ky/mahallesi, 000 cilt, 000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .............
kasabas ......... Mahallesi ......... Sok. no: 00 Merkez/ ............... ikamet eder
SU : Kamu Kurumunu Dolandrmak ddialar
SU TARH : 00/03/1994 ve sonras
SU YER :Krflehir Merkez
HBAR TARH : 02/04/0000

SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND

..................................................................................................................................
Yukarda akland zere ;
Her ne kadar flphelilerin kamu kurumu madur ......... y dolandrma kast ile bo-
flanmak sureti ile zerlerine altl su iflledikleri iddia olunmufl ise de, flphelilerin su kast
ile hareket ederek salt maafl almak amac ile yaflanarak zerlerine altl suu ifllemedikleri
anlaflldndan flpheliler hakknda KAMU ADINA KOVUfiTURMA YAPILMASINA YER OL-
MADIINA,
Kararn flikayeti kuruma ve flphelilere TEBLNE,
Kararn tebliden itibaren yasal 15 gn gn iinde .................... Ar Ceza Mahke-
mesinde itiraz yolu ak olmak zere CYY nn 172-173. maddesi uyarnca karar verildi.
15.04.2010

CUMHURYET SAVCISI
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 85

Btn hakimlik ve mahkemelerin her trl kararlar, karfl oy yazlar (ayrflk


olaylar) dahil, gerekli olarak yazlr. Kararlarn rneklerinde karfl oy yazlar da
gsterilir (CMK m.34).
Hkmn gerekesinde gsterilmesi gereken hususlar flunlardr (CMK m.230):
1) Mahkmiyet hkmnn gerekesinde afladaki hususlar gsterilir:
a) ddia ve savunmada ileri srlen grfller.
b) Delillerin tartfllmas ve deerlendirilmesi, hkme esas alnan ve reddedilen de-
lillerin belirtilmesi; bu kapsamda dosya ierisinde bulunan ve hukuka aykr
yntemlerle elde edilen delillerin ayrca ve aka gsterilmesi.
c) Ulafllan kanaat, sann su oluflturduu sabit grlen fiili ve bunun nitelendiril-
mesi; bu hususta ileri srlen istemleri de dikkate alarak, Trk Ceza Kanununun
61 ve 62 nci Maddelerinde belirlenen sra ve esaslara gre cezann belirlenmesi;
yine ayn Kanunun 53 ve devam Maddelerine gre, cezaya mahkmiyet yerine
veya cezann yan sra uygulanacak gvenlik tedbirinin belirlenmesi.
d) Cezann ertelenmesine, hapis cezasnn adl para cezasna veya tedbirlerden bi-
rine evrilmesine veya ek gvenlik tedbirlerinin uygulanmasna veya bu husus-
lara iliflkin istemlerin kabul veya reddine ait dayanaklar.
2) Beraat hkmnn gerekesinde, 223 nc Maddenin ikinci fkrasnda belirtilen hal-
lerden hangisine dayanldnn gsterilmesi gerekir.
3) Ceza verilmesine yer olmadna dair kararn gerekesinde, 223 nc Maddenin
nc ve drdnc fkralarnda belirtilen hallerden hangisine dayanldnn gste-
rilmesi gerekir.
4) Yukardaki fkralarda belirtilen hkmlerin dflnda baflka bir karar veya hkmn ve-
rilmesi hlinde bunun nedenleri gerekede gsterilir.
Hkmn gerekesi ve hkm fkrasnn ierecei hususlar da (CMK m.232)
flyledir:
1) Hkmn baflna, Trk Milleti adna verildii yazlr.
2) Hkmn baflnda;
a) Hkm veren mahkemenin ad,
b) Hkm veren mahkeme baflkannn ve yelerinin veya hkimin, Cumhuriyet
savcsnn ve zabt ktibinin, katlann, madurun, vekilinin, kanun temsilcisinin
ve mdafiin ad ve soyad ile sann ak kimlii,
c) Beraat karar dflnda, suun ifllendii yer, tarih ve zaman dilimi,
d) Sann gzaltnda veya tutuklu kald tarih ve sre ile halen tutuklu olup olma-
d, yazlr.
3) Hkmn gerekesi, tmyle tutanaa geirilmemiflse aklanmasndan itibaren en
ge onbefl gn iinde dava dosyasna konulur.
4) Karar ve hkmler bunlara katlan hkimler tarafndan imzalanr.
5) Hkimlerden biri hkm imza edemeyecek hle gelirse, bunun nedeni mahkeme
baflkan veya hkmde bulunan hkimlerin en kdemlisi tarafndan hkmn altna
yazlr.
6) Hkm fkrasnda, 223 nc Maddeye gre verilen kararn ne olduunun, uygula-
nan kanun Maddelerinin, verilen ceza miktarnn, kanun yollarna baflvurma ve taz-
minat isteme olanann bulunup bulunmadnn, baflvuru olana varsa sresi ve
merciinin tereddde yer vermeyecek flekilde aka gsterilmesi gerekir.
7) Hkmlerin nshalar ve zetleri mahkeme baflkan veya hkim ile zabt ktibi tara-
fndan imzalanr ve mhrlenir.
Son kararlarda bulunmas gereken hususlar inceleyelim.
Son kararda en stte, karar veren mahkemenin ad yazlr.
86 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:
T.C.
ANKARA
SULH CEZA MAHKEMES

Son kararda, daha sonra, verilen hkmn Esas (E.), Karar (K.) ve Cumhuriyet
Baflsavcl esas (C. Baflsav. E.) numaralar yazlr.

rnek:

ESAS NO : 2006/000
KARAR NO : 2008/00
C. BfiSAV. E. NO : 2005/0000

Son kararn sa stne (byk harflerle) KARAR kelimesinin yazlmas, uygu-


lamada yapld gibi sz konusu kararn ne olduunu grebilmek asndan yerin-
de olur.
Esas, Karar ve Cumhuriyet Baflsavcl numaralarndan sonra sol bafltan baflla-
mak zere, son karar veren hakim veya hakimlerin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM : AAA BBB 00000
veya ar ceza mahkemelerinde
BAfiKAN : XXX YYY 00000
YE : ZZZ TTT 00000
YE : CCC DDD 00000

Asliye ceza ve ar ceza mahkemelerinde Cumhuriyet Baflsavcs (veya Savcs)


da duruflmalarda hazr bulunur. Bu nedenle yarglamada hazr bulunan Cumhuri-
yet Baflsavcsnn (veya savcsnn) ad ve soyad ile sicil numaras da belirtilir.

rnek:
C.BAfiSAV. (SAV) : DDD EEE 00000

Daha sonra tutanak (zabt) katibinin ad soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP : ZZZ VVV 00000
Kamu davasnda davac Kamu Hukuku (K.H.)dur. Bu nedenle iddianamede,
davac hanesinin karflsna K.H. yazlr.
rnek:
DAVACI : K.H.
Davada eer madur/mflteki (yaknc) varsa, onun ad soyad ile adresi yer
alr. Ayn flekilde olayda, ldrlen (maktul) varsa, onun ad soyad ile oturduu
(nfusa kaytl olduu) yer de belirtilir.
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 87

rnek:
MADUR(E) : XXX YYY, 00. cad. ......... sokak .........../Ankara
MfiTEK : ZZZ TTT, ...... sitesi No: 00 .........../Ankara
MAKTUL(E) : DDD AAA, .......... lesi nfusuna kaytl
Eer ceza davasna katlan (mdahale eden) varsa onlarn ad ve soyad ile ad-
resleri de yazlr.
Suu iflleyen kiflinin (kiflilerin) ad, soyad, adres ve kimliklerinin son kararda
aka gsterilmesi gerekir. zellikle, ad benzerliinden domas olas yanlfllkla-
r ortadan kaldrmak amacyla, sann kimliinin aka kararda belirtilmesi gere-
kir. Bilindii gibi, lkemizde bazen gerek sank yerine baflka bir sann (bilerek
veya yanlfllkla) cezaevlerinde yatt bir gerektir. Bu nedenle sann gerek
kimliinin saptanmas olduka nemlidir.
Sank kendini vekil ile temsil etmiflse, vekilinin ad, soyad ile adresi de yazlr.
Eer sank nezarete alnmflsa, tevkif edilmiflse ve tahliye olunmuflsa (ve hatta ye-
niden tevkif olunmufl ise) bunlar da ayr ayr yazlabilir.
Dava konusu suun tr, son kararda ksaca belirtilir. Suun ifllendi tarih de ka-
rarda belirtilir. Son kararn verildii tarihin de bu arada belirtilmesi, uygulamada
kolaylk salar.
Yarglamann ak m yoksa gizli mi yapld belirtilir. Gereke, son kararn
(hkmn) nemli blmlerinden biridir. Burada mahkeme, vard sonucun ge-
rekesini belirtir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, ayn zamanda bir anaya-
sal buyruktur. Gereke, mahkemenin vard sonucun doru olup olmadn de-
netleme olana verdii gibi, taraflar da gereke sayesinde karadan tatmin olabilir-
ler. Uygulamada, baz mahkemeler gereke baflln kullanrken, baz mahke-
meler, Gerei Dflnld baflln kullanmaktadrlar.
Hkm fkras ksm, mahkemenin vard sonucu gsteren ksmdr. Daha n-
ce de belirttiimiz gibi, hkm beraata, mahkumiyete, durmaya, dflmeye, redde
iliflkin olur (CMK m.223). Hkmn fkrasnn sonunda kararn verildii tarih yaz-
lr. Karar hkm veren hakim veya hakimler tarafndan imzalanr. Yine yarglama-
nn resmi tan durumunda olan tutanak katibi de karar imzalar.

Son kararda tutanak katibinin sicil numaras ve ad sizce neden bulunur?


SIRA SZDE SIRA SZDE
3
D fi N E L M D fi N E L M

S O R U S O R U

DKKAT DKKAT

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE

AMALARIMIZ AMALARIMIZ

K T A P K T A P

TELEVZYON TELEVZYON

NTERNET NTERNET
88 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Konumuzla ilgili birka rnek verelim:

T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES TRK MLLET ADINA
KARAR
DDANAMENN
DEERLEN.NO :2006/000

HAKM : .......... ................... 00000


KATP : .............. ............... 000000
DAVACI : K.H.
fiPHEL :............. ............... - ............. ve ............olu, 1958 do.
............. merkez h.............. .......... nf.kaytl halen ............. mah.
............cad. No:00 ................ adresinde oturur.
SU :NTELKL HIRSIZLIK
SU TARH
VE ZAMANI : 00.08.2006

Yukarda ak kimlii ve yklenen suu yazl ............ ......... hakknda tanzim olunan
........... C.Baflsavclnn 00.09.2006 gn, 2006/0000 esas sayl iddianamesi mahkememize
gelmekle, iddianamenin deerlendirmesi Defterinin 2006/000 srasnda kayd yapld.

GERE DfiNLD :
fipheli ............... .............. hakknda 5237 S.TCK.142/1-f,145/1,168/1 maddeleri
uyarnca nitelikli hrszlk suundan kamu davas almfl ise de , nitelikli hrszlk suunun
Asliye Ceza Mahkemesindeki mevattaki sulardan olduu anlaflldndan iddianamenin ia-
desine dair afladaki karar verilmifltir.

HKM:
........... C.Baflsavclnn flpheli ................. ............ hakknda dzenlenen
00.09.2006 tarih, 2006/472 iddianame numaral iddianamesinin ADESNE ,
Kararn C.Baflsavclna tevdiine,
Dair , karar tebli tarihinden itibaren 7 gn iinde mahkememize verilecek bir di-
leke ile ............ Asliye Ceza Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere dosya zerinde ya-
plan inceleme sonunda karar verildi 00.09.2009

Katip 000000 Hakim 00000


4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 89

T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES KARAR
BERAAT

ESAS NO : 2003/000
KARAR NO : 2004/00
C.S.ESAS NO : 2003/000
HAKM : .............. ........... 000000
KATP : ........... ............ 00000
DAVACI : K.H.
SANIK : ......... .............,.... ve ......dan olma 1956 d.lu. ......i,merkez,
......ky nf.kaytl halen ......mah...... sok.No:00 D:0
........... adresinde oturur.Seyyar kfteci,evli,........... ocuklu,okur yazar,
Sabkasz,T.C.slam.
SU : TEHDT.
SU TARH : 00.03.2003
KARAR TARH : 00.01.2004

Yukarda ak kimlii yazl sanklar hakknda atl sutan mahkememizde yaplan ak


yarglama sonunda:
GERE DfiNLD :
............................................................................................................
HKM : Gerekesi yukarda akland zere;
..................................................... tehdit ettii iddias ile mahkememize kamu davas
almfl ise de, mfltekinin soyut beyanndan baflka sann mahkumiyetine yeterli,her trl
flpheden uzak, kesin ve inandrc delil elde edilemediinden sann atl sutan BERA-
ATNE,
Yarglama giderlerinin kamu zerinde braklmasna,
Dair karar mflteki ve sann yokluunda,yasa yolu ak olmak zere aka okunup
usulen anlatld.00.01.2004

Katip 000000 Hakim 000000


90 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

N
A M A
Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar ak- N
A M A Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapmak,
1 lamak, 2 Ceza davalarndaki karar terimi, hukuk dava-
Hukuk yarglamasnda kararlar genellikle, ara
larndaki karardan baz alardan ayrlr. Bunun
kararlar ve nihai kararlar olarak ikiye ayrlr.
nedeni, ceza yarglamasnn kendine has zel-
Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
liklerinden gelir. Ara kararlar bakmndan, ceza
veya tamamen son vermeyen ve fakat yarglama
yarglamasyla hukuk yarglamas arasnda pek
srasnda ortaya kan baz sorunlar zen karar-
fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki
lardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan
ara kararlarn biimi konusunda, yasal bir d-
el ekmez; aksine bu tr kararlarla yarglama de-
zenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn
vam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar,
flekli ile ilgili olarak genellikle flyle bir yol izle-
mahkemeyi son kararara doru gtrc ve de-
nir: Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa,
yifl yerinde ise son karar hazrlayc nitelikte ka-
ounlukla son kararlardaki flekil kyasen uygu-
rarlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran
lanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar
zellik, ara kararlarnn bafll baflna temyiz edile-
alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan
memelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak ya-
sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnl-
ratmadklar srece) bu kararlardan rcu edile-
d denilerek ara karar yazlmaktadr. Son karar
bilmesinde kendini gsterir. Uygulamada, ara ka-
ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarg-
rarlarnn biimiyle ilgili olarak, genellikle flyle
lamadan el ekmesi sonucunu douran kararlar-
bir yol izlenmektedir: Eer duruflma dflnda bir
dr. Son karar teriminin, hkm ile ayn an-
karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m.
lamda olup olmad konusunda baz tartflmalar
297 kyasen uygulanarak orada anlan hususlara
olsa da, genellikle kabul edildiine gre ceza
yer verilmekte; yok eer duruflma iinde bir ka-
yarglamasnda her iki terim ayn anlama gel-
rar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasn-
mektedir. Hkmn gerekesi ve hkm fkras-
dan sonra, tutanan sonunda G.D.- Gerei D-
nn ierecei hususlar da CMK m.232de dzen-
flnld- denilerek ara karar yazlmaktadr. Son
lenmifltir.
kararlar, yarglamaya son veren, dier bir ifadey-
le mahkemenin dosyadan el ekmesi sonucunu
douran kararlardr. Mahkemenin dosyadan el
ekmesi, uyuflmazln esas hakknda verilecek
bir kararla; uyuflmazln esastan grlebilmesi-
nin mmkn olmad durumlarda, usulden ve-
recei bir kararla veya davann konusuz kalmas
halinde verilecek bir kararlarda olabilir. Son ka-
rarlarda hangi hususlarn bulunaca HMK mad-
de 297de dzenlenmifltir.
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 91

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Ceza yarglamasnda ara kararda afladakilerden
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru hangisinin bulunmas aranmaz?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Karar veren mahkemenin ad
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Verilen hkmn esas ve karar numaralar
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Karar veren hakim veya hakimlerin adlar
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. Tutanak katibinin ad ve soyad
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Mbaflirin ad ve soyad

1. Afladakilerden hangisi bir ifl ya da sorun hakkn- 6. Afladakilerden hangisi son karar anlamndadr?
da dflnlerek verilen kesin hkm ifade eder? a. Hkm
a. Ara karar b. Ara karar
b. Son karar c. Bilirkifli
c. Karar d. Tespit
d. Ynetsel yarg e. Keflif
e. Yargsal karar
7. Sre uzatm karar afladakilerden hangisine rnek-
2. Afladakilerden hangisi dava konusu uyuflmazla tir?
ksmen veya tamamen son vermeyen ve yarglama s- a. Son karar
rasnda ortaya kan sorunlar zen kararlardr? b. Keflif
a. Ara karar c. Ara karar
b. Son karar d. Tespit
c. Karar e. Bilirkifli
d. Ynetsel yarg
e. Yargsal karar 8. Son kararda mahkemenin ad nereye yazlr?
a. Alt ortaya
3. Afladakilerden hangisi ara kararlarn son kararlar- b. ste
dan ayran zelliklerden biridir? c. st saa
a. Temyiz edilmesi mmkn olan kararlardr. d. Alt saa
b. Ara kararlarda rcu edilemez. e. Alt sola
c. Ara karlarda slah isteminin reddine karar verile-
mez. 9. Zabt katibinin ad ve soyad son kararda nereye ya-
d. Ara kararlar temyiz edilemez. zlr?
e. Yarglamann iadesi istemini kabule iliflkin ara a. st ortaya
karar verilemez. b. Tanklardan sonra
c. Sann adndan sonra
4. Afladakilerden hangisi mahkemenin dosyadan el d. Hakim veya hakimlerin adndan sonra
ekmesini gerektiren durumlardan biridir? e. Alt ortaya
a. Dosyann bilirkifliye gnderilmesi
b. Keflif yaplmas 10. Ceza davalarnda iddiac ksmna afladakilerden
c. Tanklarn ifadelerinin alnmfl olmas ile hangisi yazlr?
d. Harcn eksik yatrlmas sebebiyle a. C.S.
e. Uyuflmazln esas hakknda karar verilmesi b. K.H.
c. A.C.
d. C.D.
e. D.A.
92 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras Sra Sizde Yant Anahtar


Kararlarn ara karar ve nihai kararlar olarak ayrm, Sra Sizde 1
usl hukukunda ska yaplmaktadr. Bu ayrm, karar ............ NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKML
verildikten sonra hkimin uyuflmazln zmne de-
vam edip etmemesine gre belirlenmektedir. Eer h- DOSYA NO :
kim, karar verildikten sonra davaya devam etmiyor, o DAVACI : ...... Apartman Ynetimi adna ..... .....
uyuflmazlktan elini ekiyorsa, bu tr kararlar nihai ka- VEKL : Av. ....................
rarlardr. Nihai karar veren hkim, davada ileri srlen DAVALI : Ankara belediye baflkanl
talep hakknda kesin olarak karar vermektedir. Bu, ta- D. KONUSU : Cevap sresinin uzatlmas talebine havi
lebin kabul, reddi veya ksmen kabul ksmen reddi dilekedir.
fleklinde olabilir.
Alan davaya verilecek cevaplarn hazrlanabilmesi iin ilgili
Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri (2010). Medeni Usul mdrlklerden bilgi ve belgelerin alnmas gerekmektedir.
Hukuku. (s.511), Yetkin, Ankara. Yaz ve belgelere cevap sresi iinde ulafllmas zor olmas ne-
deniyle cevap sremizin duruflma gnne kadar uzatlmasn
vekil eden adna talep ederiz.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar Daval vekili


1. c Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna
baknz. Sra Sizde 2
2. a Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna ba- ESAS NO : 2009/0000
knz. KARAR NO : 2010/00000
3. d Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna ba-
knz. ESAS NO: KARAR NO:
4. e Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko- 2009/0000 2010/00000
nusuna baknz.
5. e Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko- Sra Sizde 3
nusuna baknz. Yarglamann baflndan sonunda orda olan bir kiflidir.
6. a Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko- Yarglamann resmi tan tutanak katibidir. Bu neden-
nusuna baknz. le de hkmde yani son kararda tutanak katibinin de
7. c Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna ba- ad, soyad ve sicil numaras bulunmaldr.
knz.
8.b Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko-
nusuna baknz.
9. d Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko-
nusuna baknz.
10. b Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) ko-
nusuna baknz.
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 93

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010), Mede-
ni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
http://www.tdk.gov.tr
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125
5
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapabilecek,
cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak evraklar yazabilecek bilgi ve be-
ceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
cra takibi
deme Emri
cra Emri

indekiler

cra ve flasa liflkin CRA TAKPLER


Hukuk Dili ve Adli
Belge Dokman CRA DARELERNDE LANEN
Yazflmalar rnekleri TEBLGAT YAPILACAK EVRAKLAR
cra ve flasa liflkin Belge
Dokman rnekleri

CRA TAKPLER

cra Takip Talebi


cra takipleri, takip talebi ile bafllar. cra flas Kanununa (K) m. 58e gre takip cra takibinin, gerek haciz
yolu ile gerek rehinin paraya
talebi, icra mdrne yaz ile veya szl olarak yaplr. Takip talebi, takibe giri- evrilmesi yolu ile ve
flen kiflinin, belirli miktar bir parann denmesi veya teminat gsterilmesi iin icra gerekse, iflas yolu ile takipte
takibi yaplmasna iliflkin icra dairesine ynelik talebidir. Takip alacaklnn icra da- alacaklnn takip talebi ile
bafllayaca hususu, K m.
iresine ynelttii talep zerine bafllar. Alacakl, icra dairesinden szl ya da yazl 42de aka dzenlenmifltir.
takip talebinde bulunabilir. Szl talepler bakmndan takip talebinin yapld ta-
rih olarak, gerekli harlarn yatrlmfl olmas flartyla talebin icra memuru tarafn-
dan tutanaa geirildii ve imzaland tarih esas alnr. Yazl takip talepleri iin,
uygulamada, basl rnek kullanlmakta ve alacakl bu rnein bofl ksmlarn ken-
di isteine gre doldurmaktadr. Ancak alacakl isterse, bu basl rnek yerine ken-
disi de usulne uygun olarak takip talebi metnini hazrlayabilir. Takip talebi, sz-
l olarak yapldnda, icra mdr, alacaklnn kendisine yapt szl aklama-
lar bir tutanaa yazar ve bunun alt alacakl ile icra mdr tarafndan imzalanr.
Btn icra ve iflas takipleri bakmndan, bir tip takip talebi dzenlenmifltir. rnein, genel ilamsz icra
takibi, kambiyo senetlerine
Takip yapmak isteyen alacakl hangi takibi yapmak istiyorsa, takip talebinin ken- mahsus haciz veya iflas yolu
disiyle ilgili ksmlarn doldurur. ile takip, btn ilaml takip
yollar rehinin paraya
Takip talebinin ierii flyledir: evrilmesi yolu ile ilamsz
Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soyad, vergi kim- yahut ilaml takip
lik numaras, yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc memlekette oturu-
yorsa Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi, alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras
Takip terekeye karfl almflsa, mirasnn ad, soyad ve yerleflim yerinde-
ki adresleri
Alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk parasyla tutar, faizli ala-
caklarda faiz miktar ile ifllemeye bafllad gn, alacak veya teminat yaban-
c para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi
Taflnr rehni veya ipotekle temin edilmifl bir alacak talebinde rehin edilenin ne
olduu, rehin edilen nc flahslar tarafndan verilmifl veya mlkiyet nc
flahsa gemifl ise ad ve soyad rehnedilen fley zerinde, sonra gelen rehin hak-
k varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi
96 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Takip, ilama veya ilam hkmndeki belgeye mstenit ise ilam veya belgeyi
veren makamn ad; ilam veya belgenin tarihi, numaras ve zeti
Adi veya haslat kiralarna ait takip talebi
Tevdi edilen senet (polie, emre muharrer senet, ek)in tarih ve numaras,
zeti, senede dayal deilse borcun sebebi
Alacaklnn takip yollarndan hangisini talep eyledii.

SIRA SZDE Yukardaki bilgiler flnda bir rnek oluflturalm.


SIRA SZDE
1
deme Emirleri
D fi N E L M cra takibi,Ddeme
fi N E L M
emrinin borluya tebli edilmesi ile hkmlerini dourur. de-
me emri, icra takibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok byk bir neme sa-
S O R U hip olup icraS takip
O R U ifllemlerinin birincisidir. deme emrinin dzenlenmesi, alacak-
lnn talebi zerine gerekleflir. leri srlen hakkn maddi hukuk bakmndan tet-
kiki yaplmaz, borlu deme emrinin kendisine tebli edilmesinden nce dinlenil-
DKKAT DKKAT
mez. Borlu, gnderilen deme emrine, tebli tarihinden itibaren yedi gn iinde
itiraz edebilir. tiraz halinde, genel haciz yolu ile yaplan takiplere ait deme emri

N N
SIRA SZDE sz konusuSIRA ise SZDE
icra takibi olduu aflamada durur ve artk alacaklnn iddia ettii
hak ekiflmeli yargya intikal eder. Buna karfln itiraz yaplmaz ise, deme emri, ar-
tk talep flekli ve maddi anlamda kesin hkm nitelii kazanr.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
deme emri, hibir durumda borluya ynelik koflulsuz bir deme talimat ier-
mez, aksine borlu iin, borcunu demek suretiyle alacaklsn tatmin etmek ya da
K T A P itiraz yolu ile
K takibe
T A Pkarfl koymak hususunda seenek sunan bir davet niteliindedir.
deme emrini icra dairesi dzenler. Alacaklnn verdii takip talebi alan icra
mdr, borlunun talebi uyarnca ilgili deme emrini dzenleyerek borluya
TELEVZYON
gnderir. TUygulamada,
ELEVZYON
bu ifllemler iin basl rnekler kullanlr. cra mdr, ta-
kip talebindeki bilgilere gre basl deme emri rneinin bofl ksmlarn doldu-
rarak, deme emrini dzenler. lgili deme emri, borlunun demesine gre, ge-
nel haciz yolu ile ilgili ilamsz takipte deme emri; taflnr rehninin paraya evril-
NTERNET mesi yolu ileN T Etakip
R N E T taleplerinde deme emri; ipotein paraya evrilmesi yolu ile
takip taleplerinde deme emri; adi kiraya ve haslat kirasna ait takip taleplerinde
deme emri; kambiyo senetleri (ek, polie ve emre muharrer senet) zerine ha-
ek, polie ve emre ciz yolu ile yaplacak takip taleplerinde deme emri; kambiyo senetlerine mah-
muharrer senet sus iflas yolu ile takip taleplerinde deme emri; iflas yolu ile adi takip taleplerin-
de deme emri olabilir.
Uygulama icra mdrnn Bu deme emirlerinin ierikleri ve buna gre yaplacak ifllemlerle uygulanacak
iflini kolaylafltrma gibi yasal prosedrler birbirlerinden farkllk gsterir. lgili deme emri yerine yanlfl
dflnlse bile, bu husus
icra mdrnn deme emri gnderilmesi veya deme emrinin yasal ieriinden farkl bir dzen-
sorumluluunu ortadan leme yaplmas halinde, buna karfl flikyet yoluna (K m. 16) gidilebilir. Uygula-
kaldrmaz.
mada, deme emirlerinin icra mdr tarafndan deil de, alacakl tarafndan dol-
durularak takip talebiyle birlikte icra dairesine verildii grlmektedir.
deme emri, takipte borluya karfl yaplan birinci icra (iflas) takip ifllemidir.
Kural olarak, deme emri gnderilmeden ve ona savunma hakk verilmeden, da-
ha sonraki takip ifllemlerine geilemez. Bu durumda, borlu flikayet yoluna gide-
rek yaplan ifllemlerin iptalini isteyebilir. Bu husus, kamu dzeni ile ilgili olduun-
dan, buradaki flikayet, sreye tabi deildir.
Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri iermesi gerektii hakknda hkmler
iermektedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana paradan olufltuu grl-
mektedir.
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 97

1. Takip talebindeki kaytlar


2. htar blm
htar blmnde kanun koyucu, her bir deme (icra) emri ve borlunun bu
emir zerine neleri yapmas gerektiinin; bunlarn yaplmas veya yaplmamas ha-
linde karfllafllacak olaslklarn neler olduunun yazlmasn ngrlmfltr.
deme (icra) emirlerinin ieriklerini dzenleyen hkmlerin kamu dzenine
iliflkin hkmler olmas sebebiyle, uygulamada da gzlendii zere, kanuna uy-
gun olmayan ierikteki deme emirlerinin sresiz flikyet yoluyla iptal edilecei
grlmektedir (Ylmaz, 2008:264-265).

cra Emirleri
Alacaklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde (K m.38) belge bulunmas halin-
de, alacakl borluya karfl ilaml icra takibi yapar.
Takip talebi zerine icra mdr, alacaklnn takip talebine ekleyerek verdii
belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olup olmadn incelemek zorundadr.
cra sz konusu belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olmamas halinde, icra
mdr icra emri gndermez. Gnderirse, icra emrinin iptali iin buna karfl sre-
siz flikayet yoluna gidilebilir.
cra emirleri takibin cinsine gre farkllklar gsterir. Ancak bunlarn ortak yn-
lerinden biri, icra emrine karfl itiraz edilememesidir.
lamlar, kural olarak on yl gemekle zaman aflmna urar. Ancak, gayrimen-
kul ve menkul mallarn mlkiyetine ve dier ayni haklara, flahs ve aile hukukuna
iliflkin ilamlar zamanaflmna uramazlar. laml icraya baflvurmak iin, hkmn ke-
sinleflmesi, kural olarak flart deildir. Ancak gayrimenkuln aynna iliflkin haklara,
aile ve flahsn hukukuna iliflkin ilamlar hakem kararlar; ceza mahkemesi ilamlar-
nn tazminata ve yarglama giderlerine iliflkin hkm fkralar gibi baz ilamlar, ke-
sinleflmedike icraya konulamazlar.
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplma-
masna irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin
ilamlarn yerine getirilmesinde icra emri; para borcu veya teminat verilmesi bak-
mndan borcun yedi gn ierisinde denmesi gerekir, yedi gn iinde bor den-
mezse borlu hakknda cebri icra uygulanacaktr, yedi gn iinde borlu mal be-
yannda bulunulmas gerekmektedir. Beyanda bulunulmad takdirde veya gere-
e aykr beyanda bulunulduunda hapis cezas ile cezalandrlr.
Bir iflin yaplmas bakmndan icra emrinde belirtilen ifli, icra emrinin teblii ta-
rihinden itibaren, ifli, verilen sre iinde yaplmazsa, K m.30 gereince icra yo-
luyla yerine getirileceini bilinmelidir. Kanuna (K m.30) gre; borlu, belli sre-
de ifle bafllamaz veya bitirmez ve ifl baflkas tarafndan yaplabilecek ifllerden ise o
iflin yaplmas iin gerekli giderler icra mdr tarafndan bilirkifliye tespit ettirilir.
Alacakl tespit ettirilen bu paray der ve ifl yaptrlr. Eer alacakl bunu kabul et-
mezse, ayrca talebe gerek olmakszn, icra mdr borlunun yeteri kadar maln
haczeder, satar ve elde edilen para ile ifl yaptrlr. flin baflkas tarafndan yaptrl-
mas mmkn deilse, iflin yaplmad takdirde cra ve flas Kanununun 343.
maddesine gre bir aydan aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Bir iflin yaplmas bakmndan eer ilamn konusu, bir iflin yaplmasna iliflkin
ise, sz konusu iflin verilen sre iinde yaplmamas halinde borlunun cra ve f-
las Kanununun 343. maddesine gre (bir aydan aya kadar hafif hapis) cezalan-
drlaca bilinmelidir.
98 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn Yararlanma hakk kald-
rlmasna iliflkin olarak ilamn konusu, bir irtifak hakknn kaldrlmas veya yeni
bir irtifak hakk tesisine dair olabilir. Bu durumda icra emrinin tebliinden itibaren
yedi gn iinde irtifak hakk tesis edilmesi gerekir. Sresi iinde irtifak hakkn kal-
drlmazsa ilam hkmnn zorla icra edileceini ve ilama muhalefet nedeniyle c-
ra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (1 aydan 3 aya kadar hafif ceza) ceza-
landrlacaktr.

Taflnr Teslimine Veya Taflnmaz Tahliye Ve Teslimine


Dair cra Emri
cra mdr, ilamn konusunun, taflnr teslimi veya taflnmaz tahliye ve teslimi ol-
duunu grrse, borluya buna iliflkin icra emri gnderir.
htar blmne gre:
fl bu emrinin teblii tarihinden itibaren yedi gn iinde taflnmaz/taflnrn
teslim edilmesi gerekmektedir.
Bu sre iinde tahliye/teslim etmezseniz, icra mahkemesinden veya ait ol-
duu mahkemeden yahut Yargtaydan icrann geri braklmasna dair karar
sunulmazsa, cra ve flas Kanununun 24 ve 26. maddelerine gre ilam hk-
mnn zorla icra olunacan eer gerekirse icra emri tebliine gerek olma-
dan haciz yolu ile icra olunaca bilinmelidir.

CRA DARELERNDE LANEN TEBLGAT YAPILACAK


EVRAKLAR
cra dairesine ilanen tebligat yaplacak evraklarn bazlar ve rnekleri flu flekildedir.
Taflnr teslimine veya taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri;

T.C.

...................... cra Dairesi


Dosya No : ........................

TAfiINIR TESLMNE VEYA


TAfiINMAZ TAHLYE VEYA TESLMNE LfiKN

CRA EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ............................................
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki ............................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa ............................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki ............................................
adresi :...........................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ............................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ............................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras : ..........................................

3-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve ............................................


numaras : ..........................................

4-Talebin neden ibaret olduu :...........................................


5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 99

Yukarda yazl .............................. iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren


(7)gn iinde (tahliye) ve teslim etmeniz; bu mddet iinde (tahliye) ve teslim et-
mezseniz icra mahkemesinden veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu
mahkemeden yahut Yargtaydan icrann geri braklmasna dair bir karar getirmez-
seniz cra flas Kanununun 24 ve 26 nc maddeleri gereince ilm hkmnn zorla
icra olunaca, (teslimi emredilen mal yedinizde bulunmazsa, ilmda yazl deeri-
nin, taflnr maln deeri ilmda yazl olmad halde veya ihtilaf halinde, icra md-
r tarafndan haczin yapld tarihteki rayice gre takdir olunan deerinin alnaca,
bu deer de denmedii takdirde ayrca icra emri tebliine gerek kalmakszn haciz
yolu ile icra olunaca) ihtar olunur.

(K m.24, 26)
....../....../............
cra Mdr
Mhr ve mza

ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulmasna iliflkin icra emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

OCUK TESLM VEYA OCUKLA KfiSEL LfiK


KURULMASINA LfiKN CRA EMR

1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ..................................


vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki ..................................
adresi, alacakl yabanc lkede oturuyorsa ..................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi : ................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad ..................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ..................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras : ................................

3-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve .................................


numaras : ................................

4-Talebin neden ibaret olduu : ................................

Teslimi hkmolunan ocuu iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn
iinde teslim etmeniz; kn ilm hkmleri dairesinde lehine hkm verilen ile
kiflisel iliflki kurmasna engel olmamanz; aksi halde ocuk nerede bulunursa bulun-
sun cra ve fls Kanununun 25/25-a maddesi gereince ilm hkmnn zorla icra
olunaca; ilmn icras srasnda ocuk gizlenir veya kiflisel iliflki kurulmasna engel
olunursa ayn Kanunun 341 inci maddesindeki cezann uygulanaca ihtar olunur.

(K m.25, 25a)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
100 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna, ir-
tifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn icra emri;

T.C.
.........................cra Dairesi
Dosya No : ........................

PARA BORCUNA VEYA TEMNAT VERLMESNE VEYA BR fiN YAPILMASINA


VEYA YAPILMAMASINA, RTFAK HAKKININ VEYA GEM ZERNDEK NTFA
HAKKININ KALDIRILMASINA LfiKN LMLARIN YERNE GETRLMESNDE

CRA EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve ................................


vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ve ................................
yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc ................................
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei ................................
yerleflim yerindeki adresi :...............................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :...............................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ................................


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile ................................
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ................................
zerinden talep edildii ve faizi :...............................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad, ................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresleri :...............................

5-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve numaras :...............................

6-lm veya belgeye dayal olarak istenen alacan ................................


veya teminatn; yaplmas veya yaplmamas ................................
istenen iflin; kaldrlacak veya ykletilecek irtifak ................................
hakknn veya gemi zerindeki irtifak veya intifa ................................
hakknn neden ibaret olduu ve faizi :...............................

A)Yukarda yazl borcu (teminat) iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7)
gn iinde demeniz (vermeniz); cra ve flas Kanununun 32 nci maddesi gerein-
ce ve bu sre iinde borcu (teminat) demez. (vermez) iseniz, icra mahkemesinden
veya Yargtaydan veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu mahkemeden
icrann geri braklmasna dair bir karar getirmediiniz takdirde cebri icra yaplaca;
yine bu mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz beyan-
da bulunmaz veya hakikate aykr beyanda bulunursanz 337 nci madde gereince
hapis ile cezalandrlacanz,
B) Yukarda yazl ifli iflbu icra emrinin, teblii tarihinden itibaren .............. sre
iinde yapmanz, aksi halde, 30 uncu madde gereince ilm hkmnn icraen yeri-
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 101

ne getirilecei; ifl yalnz tarafnzdan yaplmasna dair ise bu sre iinde yaplmama-
s halinde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
C)Yukarda yazl iflin ........... sre iinde yaplmamas, aksi halde 343 nc mad-
dedeki cezay gerektirecei,
D)Yukarda yazl iflin yaplmasna veya yaplmamasna iliflkin ilm hkm yeri-
ne getirildikten sonra, ilm hkmn ortadan kaldracak bir eylemde bulunursanz
mahkemeden ayrca hkm almaya gerek kalmadan, nceki ilm hkmnn tekrar
zorla yerine getirilecei,
E)Yukarda yazl irtifak hakkn veya gemi zerindeki intifa hakknn icra emri-
nin teblii tarihinden itibaren (7) gn iinde yklemeniz (kaldrmanz), aksi halde
ilm hkmnn zorla yerine getirilecei ve ilm hkmne muhalefetin ayrca cra ve
fls Kanununun 343 nc maddesindeki cezay gerektirecei, ihtar olunur.

(K m.30, 31, 32)


....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

potein paraya evrilmesi yolu ile takipte icra emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE

CRA EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve ....................................


vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ....................................
yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc ....................................
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei ....................................
yerleflim yerindeki adresi :...................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ....................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ....................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :...................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ....................................


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile ....................................
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ....................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ....................................
zerinden talep edildii ve faizi :...................................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad, ....................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresleri :...................................
5-Bor senedi ve tarihi ve taahhdn sebebi :...................................
6-Rehnedilenin ne olduu :...................................
102 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

7-Rehnedilen nc flahs tarafndan verilmifl .................................


veya mlkiyeti nc flahsa gemiflse onun ve .................................
daha sonra gelen rehin hakk sahibinin ad, soyad, .................................
yerleflim yerindeki adresi :................................

flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bu
sre iinde bor denmez veya icra mahkemesinden icrann geri braklmasna dair
bir karar getirilmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.

(K m.149)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

lamsz takipte deme emri;

T.C.
......................cra Dairesi
Dosya No : ........................

LMSIZ TAKPTE DEME EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve ................................


vekilinin ad soyad, vergi kimlik numaras ................................
ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc ................................
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei ................................
yerleflim yerindeki adresi :...............................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :...............................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ................................


tutar, faizli alacaklarda faizin miktar ile ................................
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ................................
zerinden talep edildii ve faizi :...............................

4-Senet ve tarihi ve senet yoksa borcun sebebi :...............................

5-Bir terekeye karfl yaplan takiplerde miraslarn ................................


ad soyad, yerleflim yerindeki adresleri :...............................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz (teminat vermeniz); borcun tamamna veya bir ksmna veya ala-
caklnn takibat icras hakkna dair bir itiraznz varsa, senet altndaki imza size ait de-
ilse yine bu (7) gn iinde ayrca ve aka bildirmeniz; aksi halde icra takibinde bu
senedin sizden sadr olmufl saylaca; imzay reddettiiniz takdirde icra mahkemesi
nnde yaplacak duruflmada hazr bulunmanz; buna uymazsanz itiraznzn geici
olarak kaldrlaca; senet veya borca itiraznz yazl veya szl olarak icra dairesi-
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 103

ne yedi gn iinde bildirmediiniz takdirde ayn mddet iinde 74 nc madde ge-


reince mal beyannda bulunmanz, aksi halde hapisle tazyik olunacanz, hi mal
beyannda bulunmaz veya geree aykr beyanda bulunursanz hapisle cezalandr-
lacanz; dava ve takip ifllemlerine esas olmak zere kendinize ait bir adresi itirazla
birlikte bildirmek zorunda olduunuz; adresinizi deifltirdiiniz halde yurt iinde ye-
ni bir adres bildirmediiniz ve yeni adresinizin de tespit edilemedii durumda, takip
talebinde gsterilen adrese karlacak tebligatn size yaplmfl saylaca; bor den-
mez veya itiraz edilmezse cebr icraya devam edilecei ihtar olunur.

(K m.60)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza

Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

TAfiINIR REHNNN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE


DEME EMR

1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ........................................


vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki ........................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa .......................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki ........................................
adresi :.......................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ........................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ........................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :.......................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ........................................


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile ........................................
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ........................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ........................................
zerinden talep edildii ve faizi :......................................

4-Bor senedi ve tarihi ve taahhdn sebebi :.......................................

5-Rehnedilen fleyin ne olduu :.......................................


........................................

6-Rehnedilen nc flahs tarafndan verilmifl ........................................


veya mlkiyeti nc flahsa gemiflse onun ve ........................................
daha sonra gelen rehin hakk sahibinin ad, ........................................
soyad, yerleflim yerindeki adresi :.......................................
104 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde borcu demeniz;
rehin hakkna karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde dilek-
e ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; borcun bir ksmna itiraznz var-
sa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl sayla-
canz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve aka bildirmeniz; aksi
halde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; bu sre iinde rehin hakknda ak-
a itiraz etmediiniz takdirde alacaklnn rehin hakkn takip safhas iinde artk tar-
tflma konusu olamayaca; srf rehin hakkna itiraz edildii takdirde alacaklnn bu
takip yolundan vazgeerek takibinin haciz yolu ile devamn ve 74 nc madde ge-
reince mal beyannda bulunmanz isteyebilecei, bu sreler iinde itiraz edilmez
ve bor denmezse rehnin satlaca ihtar olunur.

(K m.146, 147)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE


DEME EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve ......................................


vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ......................................
ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc ......................................
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei ......................................
yerleflim yerindeki adresi :.....................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ......................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ......................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :.....................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ......................................


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile ......................................
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ......................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ......................................
zerinden talep edildii ve faizi :.....................................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad, ......................................


soyad, yerleflim yerideki adresleri :.....................................

5-potek belgesi ve tarihi (ipotek bir cari hesap ......................................


veya ifllemeyecek kredi vesaire gibi bir ......................................
mukavelenin teminat olarak verilmiflse tarih ......................................
ve numaras) :.....................................

6-Rehnedilenin ne olduu :.....................................


5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 105

7-Rehnedilen nc flahslar tarafndan verilmifl .........................................


veya mlkiyeti nc flahslara gemifl ise .........................................
onun ve daha sonra gelen rehin hakk sahibinin .........................................
ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi :........................................

flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bor-
ca karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde yazl veya szl
olarak (ipotek hakkna itiraz edilemez mad. 150) icra dairesine bildirmeniz; borcun
bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdir-
de itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve
aka bildirmeniz, aksi takdirde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; sresi
iinde itiraz edilmez ve bor denmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilece-
i ihtar olunur.

(K m.149/b)
......./......../..........
cra Mdr
Mhr ve mza

flas yolu ile adi takipte deme emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

FLS YOLU LE AD TAKPTE


DEME EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ...................................


ad, soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki..................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa, :..................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi :..................................

2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin ...................................


ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi, ...................................
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :..................................

3-Alacan Trk parasyla tutar, faiz ...................................


miktar ve ifllemeye bafllad gn; ...................................
alacak veya teminat yabanc para ise alacan hangi ...................................
tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi :..................................

4-Senet ve tarihi :..................................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz, bu sre iinde borcunuz olmadna veya iflsa tbi flahslardan
bulunmadnza dair bir itiraznz varsa dileke ile icra dairesine bildirmeniz ve kon-
kordato teklif edebileceiniz; ayn sre iinde bor denmedii takdirde alacaklnn
ticaret mahkemesinden ifls karar isteyebilecei ihtar olunur.

(K m.155)
........../......./......
cra Memuru
Mhr ve mza
106 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kambiyo senetlerine (ek, polie ve emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deme emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

KAMBYO SENETLERNE (EK, POLE VE EMRE MUHARRER SENET)


ZG FLS YOLU LE TAKPTE DEME EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin :..............................


ad,soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki:..............................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa, :..............................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi :..............................

2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin :..............................


ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi, :..............................
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :..............................

3-Alacan Trk parasyla tutar,faiz :..............................


miktar ve ifllemeye bafllad gn; :..............................
alacak yabanc para ise alacan hangi :..............................
tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi :..............................

4-Senet ve tarihi :..............................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (5) gn
iinde demeniz; kambiyo senedi ve borca ait her trl itiraz ve flikyetlerinizi yine
bu (5) gn iinde sebepleriyle birlikte ve dier tarafa tebli edilecek nshadan bir
fazla dileke ile icra dairesine bildirmeniz; (5) gn iinde bor denmedii; veya iti-
raz ve flikyet edilmedii takdirde, alacaklnn ticaret mahkemesinden iflsnz iste-
yebilecei; itiraz ve flikyet edildii takdirde alacaklnn ticaret mahkemesinden itiraz
ve flikyetin kaldrlmas ve iflsnza karar verilmesini isteyebilecei ihtar olunur.

(K m.171)
........../......./..........
cra Memuru
Mhr ve mza

Adi kiraya ve haslat kiralarna ait takipte deme emri;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

AD KRAYA VE HASILAT KRALARINA AT TAKPTE


DEME EMR

1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve .....................................


vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki .....................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa .....................................
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 107

Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki .........................................


adresi .........................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, .........................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl .........................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :........................................

3-Alacan Trk parasyla tutar, faiz miktar ve .........................................


ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat .........................................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur .........................................
zerinden talep edildii ve faizi :........................................

4-Bir terekeye karfl yaplan takiplerde miraslarn .........................................


ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresleri :........................................

5-Szleflme ve tarihi :........................................

Yukarda yazl borcu iflbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..................
gn iinde demeniz; borcun bir ksmna veya tamamna veya alacaklnn takibine
karfl bir itiraznz varsa, yine bu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..............
gn iinde aka ve sebepleri ile birlikte cra ve fls Kanununun 62 nci maddesi
hkm gereince dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; kira aktini
ve szleflmedeki imzanz kesin ve ak olarak reddetmediiniz takdirde, akdi kabul
etmifl saylacanz; yukardaki sreler iinde borcu demeniz veya itiraz etmezseniz,
alacaklnn icra mahkemesinden tahliyenizi isteyebilecei ve kesinleflen kira alaca-
ndan dolay da haciz talep edilebilecei ihtar olunur.*

(K m.269)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

Yazl szleflme ile kiralanan taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tahliye emri;

T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

YAZILI SZLEfiME LE KRALANAN TAfiINMAZIN KRA SRESNN


BTMES DURUMUNDA TAHLYE EMR

1-Kiralayann ve varsa temsilcisinin ad, :........................................


soyad ve yerleflim yerindeki adresi :........................................

2-Kiracnn ve varsa temsilcisinin :........................................


yerleflim yerindeki adresi :........................................

3-Tahliyesi istenen taflnmazn :........................................


nevi ve mevkii :........................................

4-Szleflme ve tarihi :........................................


108 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

numaral bentte yazl kira sresi bitmifl olan taflnmaz iflbu tahliye emrinin
teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde tahliye ve teslim etmeniz; kirann yenilen-
diine veya uzatldna dair bir itiraznz varsa (7) gn iinde dileke ile veya szl
olarak icra dairesine bildirmeniz; mddeti iinde itiraz etmez veya kendiliinizden
tahliye etmezseniz icraen karlacanz; itiraznz kaldrlrsa cra ve fls Kanunu-
nun 273 nc maddesi gereince zorla tahliye olunacanz ihtar olunur.

(K m. 272, 273)
......../........./..........
cra Memuru
Mhr ve mza

tiraz belgesi;

T.C.
..................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

TRAZ BELGES

1-Borlu ve varsa vekilinin


ad ve soyad :...........................................
2-tirazn nitelii ve tarihi :...........................................

flbu belge cra ve flas Kanununun 62,176-a maddeleri gereince


.................................................................................. verilmifltir.

(K m. 62/son, 176/ a,son)


........./........./............
Belgeyi alan cra Memuru
mza Mhr ve mza

Haciz tutana;

T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

HACZ TUTANAI

Alacaklnn ve varsa vekilinin veya .........................................................


temsilcisinin ad ve soyad .........................................................
Borlunun ve varsa vekilinin veya .........................................................
temsilcisinin ad ve soyad :........................................................
Haczin hangi gn ve saatte ve nerede .........................................................
ve kimin huzurunda yapld :........................................................
Alacan miktar :........................................................
Haciz edilen mallar ve takdir edilen .........................................................
kymetler (*) :........................................................
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 109

Lira Kurufl Adet Cinsi


............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
TOPLAM

Kymeti takdir eden bilirkiflinin ad, soyad, .....................................................


meslei ve adresi :....................................................
Bilirkifliye takdir edilen cret miktar :....................................................
Yeni alacakllarn ifltirak ve bu yzden .....................................................
ilve suretiyle yaplan yeni hacizler :....................................................
Borlunun ve nc kiflilerin iddialar :....................................................
Yedieminin ad, soyad ve yerleflim yerin- .....................................................
deki adresi kendisine takdir edilen creti, .....................................................
edilmemiflse sebebi :....................................................
Haciz taflnmaza iliflkin ise cinsi, nitelii, .....................................................
snrlar, kymeti ve gerekli dier hususlar :....................................................

cra Mdr Alacakl veya Vekili Borlu veya Vekili Yediemin


Mhr ve mza veya Temsilcisi veya Temsilcisi

_____________________________________________
(*) Haczedilen mal daha nce ihtiyaten haczedilmiflse Bilirkifli
ihtiyaten haciz sahibinin ifltirak hakk,haczi kabil
mallarn kfi gelmemesi veya hi bulunmamas hali.

(K m.102)

Davet kad;

T.C.
........................... cra Dairesi
Dosya No : .............................

DAVET KIDI

1-Alacaklnn ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................


2-Borlunun ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................
3-Haczin yapld gn ve saat :.....................................
cra ve fls Kanununun 102 nci maddesi uyarnca yaplan haciz srasnda kendi-
niz veya Tebligat Kanunu hkmlerine gre tebelle yetkili kimse hazr bulunma-
dndan iflbu kdn tebli tarihinden itibaren sz edilen Kanunun 103 nc mad-
desi gereince (3) gn iinde haciz tutanan tetkik ve bir diyeceiniz varsa bildir-
meniz iin icra dairesine baflvurmanz tebli olunur. *

(K m.103)
....../....../.........
cra Mdr
Mhr ve mza
110 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Taflnrn ak arttrma flartnamesi ve tutana;

T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

TAfiINIRIN AIK ARTIRMA fiARTNAMES VE TUTANAI

Alacaklnn ad ve soyad :.......................................................


Borlunun ad soyad :.......................................................
Artrmann yaplaca yer,gn ve saat :.......................................................
Birinci artrma tarihi :.......................................................
kinci artrma tarihi :.......................................................
lnn flekli :.......................................................

Taflnrn takdir edilen kymeti


Lira Kurufl Adeti Cinsi
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............
............... ............... ............... ............... ............... ...............

ARTIRMA fiARTLARI
1-Tayin edilen zamanda mal defa barldktan sonra en ok artrana satlr. fiu
kadar ki artrma bedeli, maln tahmini deerinin % 60n bulmak ve satfl isteyenin
alacana rhan olan dier alacaklar o mal ile temin edilmifl ise bu suretle rhan
olan alacaklarn toplamndan fazla olmak flarttr. Artrma bu miktara bali olmazsa
satfl geri braklr ve artranlar taahhtlerinden kurtulurlar.
2-Yukardaki flartlar dairesinde mal satlmazsa ikinci artrmaya braklr ve ikinci
artrmada mal defa barldktan sonra en ok artrann stnde braklr. fiu ka-
dar ki, artrma bedelinin, maln tahmin edilen deerinin % 40n bulmas ve satfl is-
teyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmas ve bundan bafl-
ka paraya evirme ve paralarn paylafltrlmas giderlerini gemesi flarttr. Aksi halde
satfl talebi dfler.
3-haleye katlp daha sonra ihale bedelini yatrmamak suretiyle ihalenin fehine
sebep olan tm alclar ve kefilleri, teklif ettikleri bedel ile son ihale bedeli arasnda-
ki farktan ve dier zararlardan ve ayrca temerrt faizinden mteselsilsen sorumlu-
durlar. hale fark ve temerrt faizi ayrca hkme hacet kalmakszn dairece tahsil
olunur. Bu fark, varsa ncelikle teminat bedelinden tahsil olunur.
4-Satfltan mtevellit Belediye har ve resimleriyle damga resmi ve % ...... K.D.V.
..................... ...................... ait olacaktr.
5-Baflkaca lzumlu izahat ........................................................................................

(K m.114)
......../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 111

ARTIRMA

Artrma yapld yer, saat ................................................................................

ARTIRILAN MKTAR ARTIRANLAR


Lira Kurufl Ad Soyad mzas
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan karfllarnda yazl bedel-
le alcsna (alclara) ihale olunmufltur.
Tarih..............................Saat..............................Dakika..............................
cra Mdr Telll Alc

Alcya, ihale bedelini demek zere ........................................... gn sre verildi.


cra Mdr ...../...../......... Alc

stekli kmadndan, teklif edilen fiyat % 60 n bulunmadndan satfl yaplma-


mfltr.
...../...../......... cra Mdr Telll
1. ARTIRMA

ARTIRILAN MKTAR ARTIRANLAR


Lira Kurufl Ad Soyad mzas
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
............... ............... ....................................... .................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan kanun flartna uygun en
ok fiyat veren yukarda yazl...................................................................... s (lar) na
ihale olunmufltur.
...............................Tarih ............................... Saat ............................... Dakika
cra Mdr Telll Alc
112 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Alcya, ihale bedelini demek zere ............................................ gn sre verildi.


cra Mdr ...../...../......... Alc

hale olunmamas ve satfl talebinin dflmesi sebebi : ..............................................


...../...../......... cra Mdr Telll

Taflnrn ak arttrma ilan;

T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................

TAfiINIRIN AIK ARTIRMA LNI

Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla
karlmfl olup:

Birinci artrmann ...../...../........ gn saat ........................... de ..........................de


yaplaca ve o gn kymetlerinin % 60na istekli bulunmad takdirde ...../...../..........
gn ayn yer ve saatte 2. artrmann yaplarak satlaca; flu kadar ki, artrma bede-
linin maln tahmin edilen deerinin %40n bulmasnn ve satfl isteyenin alacana
rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmasnn ve bundan baflka paraya evir-
me ve paylarn paylafltrma giderlerini gemesinin flart olduu; mahcuzun satfl bede-
li zerinden % ....... orannda K.D.V.nin alcya ait olaca ve satfl flartnamesinin ic-
ra dosyasnda grlebilecei; gideri verildii takdirde flartnamenin bir rneinin iste-
yene gnderilebilecei; fazla bilgi almak isteyenlerin yukarda yazl dosya numara-
syla Dairemize baflvurmalar iln olunur. ......./....../..........

...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza

Takdir Edilen Deeri


Lira Krfl. Adedi Cinsi Nitelii ve nemli zellikleri
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
(K m.114/1, 114/3)

Taflnmazn ak arttrma flartnamesi ve tutana;

T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 113

TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA fiARTNAMES VE TUTANAI

1-Alacaklnn ad ve soyad .............. .............. .............. ..............


2-Borlunun ad ve soyad .............. .............. .............. ..............
3-Artrmann yaplaca, yer, gn,saat .............. .............. .............. ..............
4-fiartnamenin ak bulundurulduu ilk gn.............. .............. .............. ..............
Birinci Artrma : ....../....../........ gn saat ................... ................... ...................

5-Artrma tarihi ........kinci Artrma : ...../....../........ gn saat ............... ...............


6-Taflnmazn tapu kayd ve nitelii :
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
7-Tapu sicilindeki dier bilgiler ......................... ......................... .........................
8-Taflnmaz zerindeki mkellefiyetler .................... .................... ....................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
9-Takdir olunan deer .............................. .............................. ..............................
10-Artrmaya ifltirak iin alnan teminatn nevi ve miktar .................. ..................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
11-Taflnmazn son imar durumu ......................... ......................... .........................
12-Baflkaca lzumlu izahat ......................... ......................... .........................

A-Artrmaya ifltirak edenlerin taflnmazn yukarda yazl tahmini deerinin yzde


yirmisi olan .............. lira ............ kurufl pey akesi veya bir bankann teminat mek-
tubunu tevdi etmeleri lzmdr. Bu taflnmaz zerinde hakk olan alacakl veya ilgili-
den artrmaya ifltiraki halinde alaca mezkur nisbet reddesinde ise ayrca pey ake-
si ve teminat aranmaz.
B-Taflnmaz zerindeki ........... ile birlikte satlacak borlunun mezkur taflnmaz
ile temin edilmifl flahsi ........... borcu alcya intikal eyliyecektir. potek ve ipotekli
bor senediyle temin edilmifl olup bu suretle mflteriye devrolunan bortan asl bor-
lunun kurtulmas alacaklnn mracaat hakknn mahfuz olduunu ihaleden itibaren
bir sene iinde kendisine bildirmifl olmasna baldr (Trk Medeni Kanunu madde:
888 Taflnmaz zerindeki rehinle temin edilmifl muaccel borlar mflteriye devredil-
meyerek satfl bedelinden tercihan denecektir.
C-Tyin edilen zamanda taflnmaz, defa barldktan sonra teklif olunan en
yksek bedel ................... lira ..............kuruflu gemek flartiyle en ok artrana ihale
edilir. Bedel bu miktar bulmazsa en ok artrann taahhd sakl kalmak zere artr-
ma (10) gn daha uzatlarak 10 uncu gn ayn saatte yaplacak artrmada taflnmaz
en ok artrana verilen en yksek bedel (*) (Satfl isteyenin alacana rhan olan di-
er alacaklar ve satfl giderlerini gemek flartiyle ihale edilir. Mecmuu olan ................
lira ........... kuruflun mezkr taflnmaz ile temin edilmifl alacaklar byle bir bedel el-
de edilmezse ihale yaplamaz ve alc taahhtlerinden kurtulur.) ile ihale edilir.
114 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

D-Artrma iin teklif muayyen para olmaldr. fiart ve kayt kabul olunmaz. Tek-
lifler yaz ile veya flifahen olur. Yaz ile yazlan teklif artrmadan en az bir gn evvel
yaplr. Bu teklif artrma gn artrmaya bafllamazdan evvel hazr alanlara sylenebi-
lir. Alc artrma bedeli haricinde olarak fera harcn vermeye mecburdur. Bundan
baflka alcya ait alacak giderler ve hususlar :
....................... ........................ ............................ ......................... ......................
E-Taflnmaz kendisine ihale olunan kimse mddetinde paray vermezse ihale ka-
rar fesholunarak kendisinden evvel en yksek teklifte bulunan kim ise arzetmifl ol-
duu bedelle almaya raz olursa ona, raz olmaz veya bulunmazsa hemen (7) gn
mddetle artrmaya karlr. En ok artrana ihale edilir ve iki ihale arasndaki fark
ve geen gnler iin %10 hesap olunacak faiz ve dier zararlar ayrca hkme hacet
kalmakszn memuriyetimizce alcdan tahsil olunur. (X) ........../........./.........

cra Mdr
Mhr ve mza

(*) Satfl isteyene rhan olan byle alacakl mevcut deilse parantez iin-
deki ksm izilir.
(X) (K m.124, 125)

Bor demeden aciz vesikas;

T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

BOR DEMEDEN ACZ VESKASI

Alacaklnn ad, soyad ve yerleflim : ...........................................................


yerindeki adresi : ............................. .............................
Borlunun ad, soyad ve yerleflim : ...........................................................
yerindeki adresi : ...........................................................
Takibin hangi yolla yapld : ...........................................................
Yaplan ifllemin sonucu : ...........................................................
Alacan faiz ve gider ile birlikte : ...........................................................
miktar : ...........................................................
Aciz vesikasnn ne miktar ............................................................
alacak iin verildii ve ka- ............................................................
nuni dayana : ...........................................................
Takip ifls yolu ile yaplmak- .............................................................
ta ise mflisin alaca kabul .............................................................
veya reddettii : ...........................................................

flbu aciz vesikas cra ve flas Kanununun (143), (251) inci maddeleri gereince
alacakl ............................ e verilmifltir.

(K m.143, 251)
........../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 115

Muvakkat rehin a belgesi;

T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................

MUVAKKAT REHN AII BELGES

1-Alacaklnn ad, soyad : ...................................................................


2-Borlunun ad, soyad : ...................................................................
3-Alacan miktar : (................................................................)
4-Rehnedilenin takdir edilen kymeti : (................................................................)
5-Takdir edilen kymete gre ak
kalan miktar : ...................................................................

flbu rehin a belgesi cra ve fls Kanununun 150/f maddesi uyarnca


....../....../.......... tarihinde alacakl ...................................... verilmifltir.

(K m.150/f)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

Reddiyat makbuzu;

T.C.
...................................cra Dairesi
....................................Mahkemesi CLT No:
SIRA No :
Dosya No : ...................................
Borlunun ad, soyad : ..............................................................................
Alacaklnn ad, soyad : ..............................................................................

REDDYAT MAKBUZU

B E YA N I

No . Tarihi Lira Kurufl

.......................... .......................... .......................... ..........................


.......................... .......................... .......................... ..........................
.......................... .......................... .......................... ..........................
.......................... .......................... .......................... ..........................
Tutar ..........................
Tahsil resmi olarak ..........................
Cezaevi harc ..........................
Verilmesi lzm gelen ..........................
116 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yukarda (*) ............................................... lirann ................................. kuruflun


.............................. verilmesi lazmdr.
........./......./........
Mhr ve mza

Mezkr paray cra veznesinden tamamen aldm.


Alann smi ve mzas
HTAR : (*) Lira ve Kurufl yaz ile yazlacaktr.

Har tahsil mzekkeresi;

T.C.
cra Dairesi (Hkimlii)
Dosya No :....................................

HAR TAHSL MZEKKERES


Ykmlnn ad, soyad : .........................................................................
Ykmlnn son yerleflim
yerindeki adresi : .........................................................................
Harcn kesinlefltii tarih : .........................................................................

Lira Kurufl
Harcn tr ve nitelii
miktar : .........................................................................
Toplam
.................................................................................................. Defterdarlna
.............................................................................................. Malmdrlne

Yukarda ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi yazl mkellefin ve mkellef


bulunduu .................lira ................. krfl. harcn, Harlar Kanununun 130 uncu mad-
desi gereince tahsili rica olunur.

(492 Sayl K. m. 28, 130)


........./......./...........
cra Mdr Hkim
Mhr ve mza Mhr ve mza

SIRA SZDE cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak baflka hangi evraklar olabilir arafltralm.
SIRA SZDE
2
D fi N E L M D fi N E L M

S O R U S O R U

DKKAT DKKAT

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE

AMALARIMIZ AMALARIMIZ

K T A P K T A P
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 117

zet

N
A M A
cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapmak,
N
A M A
cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak ev-
1 2 raklar yazmak,
cra takipleri, takip talebi ile bafllar. Takip talebi, cra dairesine ilanen tebligat yaplacak evraklara
icra mdrne yaz ile veya szl olarak yaplr. flunlar rnek verebiliriz; taflnr teslimine veya
Btn icra ve iflas takipleri bakmndan, bir tip taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri,
takip talebi dzenlenmifltir. Takip yapmak iste- ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulma-
yen alacakl hangi takibi yapmak istiyorsa, takip sna iliflkin icra emri, para borcuna veya teminat
talebinin kendisiyle ilgili ksmlarn doldurur. c- verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yapl-
ra takibi, deme emrinin borluya tebli edilme- mamasna, irtifak hakknn veya gemi zerindeki
si ile hkmlerini dourur. deme emri, icra ta- intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn ic-
kibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok ra emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile ta-
byk bir neme sahip olup icra takip ifllemleri- kipte icra emri, ilamsz takipte deme emri, Ta-
nin birincisidir. deme emrini icra dairesi d- flnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte
zenler. Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri deme emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile
iermesi gerektii hakknda hkmler iermek- takipte deme emri, iflas yolu ile adi takipte de-
tedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana me emri, kambiyo senetlerine (ek, polie ve
paradan olufltuu grlmektedir; takip talebin- emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deki kaytlar, ihtar blm. cra emrinde ise ala- deme emri, adi kiraya ve haslat kiralarna ait
caklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde bel- takipte deme emri, yazl szleflme ile kiralanan
ge bulunmas halinde, alacakl borluya karfl taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tah-
ilaml icra takibi yapar. cra mdr, ilamn ko- liye emri, itiraz belgesi, haciz tutana, davet ka-
nusunun, taflnr teslimi veya taflnmaz tahliye ve d, taflnrn ak arttrma flartnamesi ve tutana-
teslimi olduunu grrse, borluya buna iliflkin , taflnrn ak arttrma ilan, taflnmazn ak
icra emri gnderir. arttrma flartnamesi ve tutana, bor demeden
aciz vesikas, muvakkat rehin a belgesi, red-
diyat makbuzu, har tahsil mzekkeresi.
118 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Taflnr teslimine veya taflnmaz tahliye ve teslimine
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru dair icra emrinde taflnmaz/taflnrn ka gn iinde tes-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- lim edilmesi gerektii belirtilir?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. 7
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- b. 10
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. 15
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. d. 20
e. 30
1. cra takibi alacaklnn afladakilerden hangisine y-
nelttii taleple bafllar? 7. cra emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yan-
a. Asliye Hukuk Mahkemesi lfltr?
b. Sulh Hukuk Mahkemesi a. cra mdr gnderir.
c. Ticaret Mahkemesi b. cra emrine karfl itiraz edilebilir.
d. cra Dairesi c. Takibin cinsine gre farkllklar gsterir.
e. Savclk Makam d. Alacaklnn ad ve soyad yazlr.
e. Borlunun ad ve soyad yazlr.
2. deme emrinin dzenlenmesi iin afladakilerden
hangisi gerekir? 8. deme emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
a. Alacaklnn talebi yanlfltr?
b. Borlunun talebi a. cra takibinin temelini teflkil eder.
c. Mahkemenin talebi b. Borlu deme emrinin kendisine tebli edilme-
d. 3. kiflinin talebi sinden nce dinlemez
e. Borlu vekilinin talebi c. Borlu deme emrine itiraz edebilir.
d. Uygulamada bas rnekler kullanlr.
3. deme emrini afladakilerden hangisi dzenler? e. cra takip ifllemlerinin sonuncusudur.
a. Ticaret Mahkemesi
b. cra Dairesi 9. deme emrine karfl borlu tebli tarihinden itiba-
c. Asliye Hukuk Mahkemesi ren ka gn iinde itiraz edebilir?
d. Sulh Hukuk Mahkemesi a. 7
e. fl Mahkemesi b. 10
c. 15
4. Taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emrinde d. 20
afladakilerden hangisi bulunmaz? e. 30
a. lm veren mahkeme
b. lmn tarih ve numaras 10. Takip talebinin ieriinde afladakilerden hangisi
c. Rehnedilenin ne olduu bulunmaz?
d. Talebin neden ibaret olduu a. Alacaklnn ad ve soyad
e. Alacaklnn ad soyad b. Borlunun ad ve soyad
c. Takip terekeye karfl almflsa, mirasnn ad ve
5. potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme
soyad
emrinde bulunmas gerekenlerle ilgili afladaki ifade-
d. Borlunun takip yollarndan hangisini talep ey-
lerden hangisi yanlfltr?
ledii
a. Alacaklnn ad ve soyad yazlmaldr.
e. Alacan veya talep olunan teminatn cins ve
b. Borlunun ad ve soyad yazlmaldr.
Trk parasyla tutar
c. Kanuni temsilci varsa ad ve soyad yazlmaldr.
d. Rehnedilen ne olduu belirtilmelidir.
e. Alacan veya istenen teminatn altn olarak kar-
fll bulunmaldr.
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 119

Okuma Paras Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


1. d Ayrntl bilgi iin cra Takip Talebi konusuna
Takip talebindeki kaytlar hemen hemen tm takip baknz.
yollar iin, zellikleri ve baflvurulacak yolun belirlen- 2. a Ayrntl bilgi iin deme Emri konusuna ba-
mesi dflnda mflterek iken, deme emri dzenlenme- knz.
si ve gnderilmesi her takip yolu iin farkllk gsterir. 3. b Ayrntl bilgi iin deme Emri konusuna ba-
cra mdr borlu saysndan bir fazla deme emri knz.
dzenler. Bir nsha borluya verilir, dieri icra dosyas- 4. c Ayrntl bilgi iin cra Dairelerinde lanen Teb-
na konur. Ancak, alacakl isterse, bir nsha daha d- ligat Yaplacak Evraklar konusuna baknz.
zenlenerek cretsiz olarak kendisine verilir. Nshalar 5. e Ayrntl bilgi iin cra Dairelerinde lanen Teb-
arasnda fark bulunursa borludaki esas alnr (m. 60, ligat Yaplacak Evraklar konusuna baknz.
III, IV) 6. a Ayrntl bilgi iin Taflnr Teslimine Veya Ta-
flnmaz Tahliye Ve Teslimine Dair cra Emri
Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri. (2010). cra ve flas konusuna baknz.
Hukuku, (s. 161), Yetkin Yaynlar, Ankara 7. b Ayrntl bilgi iin cra Emirler konusuna ba-
knz.
8. e Ayrntl bilgi iin deme Emirleri konusuna
baknz.
9. a Ayrntl bilgi iin deme Emirleri konusuna
baknz.
10. e Ayrntl bilgi iin cra Takip Talebi konusuna
baknz.
120 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra Sizde Yant Anahtar


Sra Sizde 1 Sra Sizde 2
rnek vermek gerekirse; Taflnr rehninin paraya evrilmesinde borlunun mal
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ................. beyannda bulunmasna davet kad, kinci haciz ih-
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ................. barnamesi, nc haciz ihbarnamesi (bildirim), stih-
ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc ................. kak iddiasnn bildirilmesine iliflkin belge, Taflnmazn
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei ................. ak arttrma ilan, flasa (iflasn kapanmasna-iflasn
yerleflim yerindeki adresi :................. kaldrlmasna) iliflkin ilan, Tasfiyenin tatili ilan, Basit
2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, .................. tasfiyede alacakllar davet ilan, Adi tasfiye ve iflasn
soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl .................. almasnn ilan, Sra cetvelinin ve ikinci alacakllar top-
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras :................. lantsnn ilan, Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu
3-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn, .................. ile ilaml takipte icra emri, K.nun 153.maddesi gerei
ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresleri :................. ipotek alacaklsna gnderilen muhtra, Gayrimenkuln
4-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla .................. kymet takdir raporunun ilanen teblii, K.nun
tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile .................. 135.maddesi gerei dzenlenen tahliye emri vb.
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat ..................
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur ..................
zerinden talep edildii ve faizi :.................
5-Taflnr rehni veya ipotekle temin edilmifl olan ..................
bir alacak talebinde rehnedilenin ne olduu .................. Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
rehnedilen nc flahslar tarafndan verilmifl .................. Kaynaklar
veya mlkiyeti nc flahsa gemifl ise ad ve .................. KURU B. ARSLAN R. YILMAZ E. (2010). cra flas Huku-
soyad, rehnedilen fley zerinde, sonra gelen re- .................. ku, 24. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
hin hakk varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad, .................. PEKCANITEZ H. ATALAY O. SURGURTEKN .M.,
soyad, yerleflim yerindeki adresi :................. ZEKES M. (2010), cra ve flas Hukuku, Yetkin Ya-
6-Takip, ilma veya ilm hkmndeki belgeye ................... ynlar, Ankara.
mstenit ise ilm veya belgeyi veren makamn ................... LK N. G. (2006). cra Hukukunda deme Emri, Mar-
ad, ilm veya belgenin tarihi, numaras ve zeti : ................. mara niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, Yksek
7-Ad veya haslat kiralarna ait takip talebi : ................. Lisans Tezi, stanbul
8-Tevdi edilen senet (Polie, emre muharrer senet, .............. YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
ek) in tarih ve numaras, zeti, senede dayal ................... Yetkin Yaynlar, Ankara
deilse borcun sebebi : ................. YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2. Bas-
9-Alacaklnn takip yollarndan hangisini setii : ................. k, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Yukardaki ( ) bentte yazdm hakkmn alnmasn
Ankara
talep ederim.
......../......../...............
Alacakl veya Vekilinin
mzas

(K m.8, 58)
6
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
lanlar inceleyebilecek,
Tebligatlar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
lan
Tebligat

indekiler

Hukuk Dili ve Adli lanlar ve Tebli LNLAR


Yazflmalar Belgeleri TEBL-TEBLGAT VE BELGELER
lanlar ve Tebli Belgeleri

LNLAR
lan genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli baz nc kiflilerin ha-
beri olsun diye aklama, bir durumu yayn yoluyla bildirme gibi anlamlara gelir.
Basn lan Kurumu Teflkiline Dair (1961 tarihli ve 195 sayl) Kanun resmi ilanlar
flyle tanmlamaktadr: Kanun, tzk ve ynetmeliklerle yaynlanmas mecburi
olan (zel dernekler hari) veya genel ve katma bteli dairelerle il zel idareleri,
belediyeler, kyler ve iktisadi devlet teflekklleri ve sermayesinin yarsndan fazla-
s kamu hukuku tzel kiflilerine ait bulunan teflekkllerin verdikleri, reklam mahi-
yetini taflmayan ilanlar, resmi ilan saylr (m.29). Yine ayn Kanunun 40. madde-
sine gre resmi ilanlar, resmi ilan saylmayan ve gerek ve tzel kifliler tarafndan
gazete ve dergilerde (mevkutelerde) yaynlanmak zere verilip de reklam mahiye-
tinde bulunmayan ilanlar hususi ilan saylr (fkra I). Satfl artrmak gibi ticari gaye-
lerle veya bir yere veya bir fikre rabet salamak gibi maddi veya manevi menfa-
at temini maksadyla gazete ve dergilerde yaz, resim veya izgilerle yaplan ilan-
lar, reklam saylr (fkra II).
Resmi ilanlar, Basn lan Kurumunun flubesi bulunan yerlerin belediye hudut- 195 sayl Kanunu 41/IIye
gre Basn ilan kurumunun
lar iinde bu flubeler aracl ile yaymlatlr. Kurumun flubesi bulunmayan yerler- bir grevi de, resmi ilanlarn
de, resmi ilanlarn yaymlanmasna valilikler arac olurlar. Gazete ve dergiler aldk- gazete ve dergilerde
lar resmi ilanlar zamannda yaymlarlar; hakl bir neden bulunmadka bu ilanla- yaymlanmasna arac
olmaktr.
r almaktan kanamazlar (TK m. 37. maddesi hkm sakldr) (195 s.K. m.31).
Resmi ilanlar, grfl fark aranmakszn, 34. maddede belirtilen niteliklere sa-
hip gazete ve dergilere Basn lan Kurumu Genel Kurulunun saptayaca esaslar
erevesinde datlr (195 s.K. m.32). Ancak, 7201 sayl Tebligat Kanunu gere-
ince yaynlatlacak ilanlarn, tebligat karan makamn tayin ettii gazetelerde
yaymlanmas zorunludur (195 s.K. m. 33,I). lanen tebligatn yaynlanaca gaze-
te, nitelikleri belirlenen gazetelerden biri deilse, tebligat karan makam, bunu
gerektiren zel sebebi, ilanla birlikte kuruma ve valilie bildirmekle grevli bu-
lunmaktadr. Bu grev yerine getirilmezse, tebligat ilan, genel usule gre yayn-
latlr (195 S.K. m.33,II).
Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nitelikleri, ierik, sayfa, say ve l-
s, kadro, fiili satfl, en az yayn yaflam sresi bakmndan ve uygun grlecek di-
er ynlerden Basn lan Kurumu Genel Kurulunca saptanr (195 s.K. m.34). Dat-
ma esaslar, dergi ve gazetelerin nitelikleri ve bunlara 35. madde gereince ykleti-
lecek devler hakknda Kurum Genel Kurulunca verilecek kararlar, Resmi Gazete
124 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ile ilan edilir (195 s.K. m. 37). Resmi ilanlarn fiyat tarifesi, Basn lan Kurumu Ge-
nel Mdrlnn nerisi zerine Bakanlar Kurulunca saptanr ve Resmi Gazetede
yaynlanr (195 s.K. m.39). zel ilanlar ise, bunlar veren gerek veya tzel kiflilerin
isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerle yaymlanr (195 s.K. m.43, I). Basn
lan Kurumunun arac olduu ilanlarn altna Basn kelimesi ve bu kelimenin ya-
nna kurumun ald yllk sra numaras konur (195 s.K. m. 46). (Ylmaz, 2008:202).

lan Verilecek Durumlar


Mevzuatmzda, ilan verilmesine iliflkin olarak eflitli hkmler bulunmaktadr. Bu
hkmlerin bir ksmnda yalnzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise, ilann
nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve hatta baz hkmlerde de ilann hangi
niteliklere sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir.

SIRA SZDE lan edilecekSIRA


rnekler
SZDE dflnelim.
1
Uygulamada Yaplan lanlarla lgili Baz rnekler
D fi N E L M D fi N E L M
Yasada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanacana iliflkin bir hkm yoksa ilan
ilgililerin kolayca bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr. Yargtayn da eflit-
S O R U li kararlarndaS Obelirtildii
R U gibi, Resmi Gazete, serbest satlan ve her yerde datlan
ve bu bakmdan ilan konusunun ilgilinin bilgilenmesini salayacak en emin bir ga-
DKKAT zete niteliinde
D K olmadndan,
KAT ilann Resmi Gazete ile yaplmas doru deildir. Bu
sebeple Resmi Gazete ile adli ilan yaynlanmas uygulanmasna, yasal zorunluluk
bulunmad srece baflvurulmamaldr.

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Uygulamada yaplan ilanlarn hemen hepsinde (istisnalar hari), ...........Mah-
kemesinden bafll kullanlmaktadr. Baz ilanlarda ............. Mahkemesinden A
AMALARIMIZ Bye duyuru;AMALARIMIZ
XX A.fi flas daresinden Duyuru fleklinde ilan yneldii kifli veya
kifliler aka gsterilmektedir.

KSIRA
T SZDE
A P K TSZDE
SIRA A P
Sizce bu uygulama doru mudur?
2
Trkiye Barolar Birlii Baflkanl
T DE L Efi V N ZEYL O MN TDELfiEVN EZ LYOMN
Ankara 00/12/2008
BARO BAfiKANLII
S O R U S O R U
_______________
NTERNET NTERNET
DUYURU NO: 2008/000
DKKAT DKKAT
lgi:00.00.2002 tarih,2002/00 sayl duyurumuz.
lgide kaytl duyurumuz ile kredi baflvurusu ve baflvuru srasnda talep edilen belgeler

N N
SIRA SZDE bildirilmiflti. SIRA SZDE
Bu kez; Halk Bankasnca kredi amacyla alacak hesap iin avukat stajyerlerinin imza
rnei istenmifltir.
AMALARIMIZ
T.BarolarAMALARIMIZ
Birliinin internet sitesinde de yaynlanan baflvuru formuna, ekte bir kopyas
sunulan imza rnei formu eklenmifl olup, mutlak surette kredi taleplisine imzalattrlma-
s ve baflvuru formlarna eklenmesi gerekmektedir. mza rnei olmayanlarn banka hesap-
lar alamayacaktr. Bu nedenle baflvuru formlarnn Birliimize gnderilirken istenen dier
K T A P K T Amutlaka
belgeler ile birlikte P imza rneinin bulunmasna zen gsterilmelidir.
Bilgilerinize rica ederim. Sayglarmla.
Trkiye Barolar Birlii
TELEVZYON TELEVZYON Baflkan
Av. Xxxxxxx

NTERNET NTERNET
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 125

ADALET BAKANLIGINDAN
1- Bakanlmzca, yazl ve mlakat snavlar ile 9-5. dereceli kadrolara 140 adet icra
mdr ve icra mdr yardmcs aktan ve naklen alnacaktr.
2- ...................................................
..........................................................
........................................................
....................................................................................... DUYURULUR.
(Basn: 00000)

T.C.
................ cra Dairesi
Dosya No : 2009/0000 E.

TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA LNI


Satlmasna karar verilen taflnmazn cinsi, nitelii, kymeti, adedi, nemli zellikleri:
1. K.127 Md. GRE SATIfi LANININ TEBL:
Adresleri tapuda kaytl olmayan alakadarlara, gnderilen tebligatlarn tebli imknszl-
halinde ifl bu satfl ilan tebli yerine kaim olmak zere ilanen tebli olunur.
2. K.nun 151.Md. GRE SIRAYA TRAZ:
Alacaa mahsuben ihalenin yaplmas veya satfl bedelinin sra cetveli yaplmadan ipo-
tek alacaklsna deneceinden, alakadarlarn satfl takip ederek K. nun 142.md. gre iti-
razlar olann bu hakkn 7 gn iinde kullandklarna dair dosyamza derkenar ibraz etme-
leri, K.83.100.142.151 MK nun 789,777 md. gre ayrca tebli olunur.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
..........................................tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.

(K m.126) 00.07.2010
(*) lgililer tabirine irtifak hakk sahipleri de dahildir
XXXX YYYY
cra Mdr Yard.

lan rnekleri
sim deifliklii;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/0000
.. li, Mahallesi . Cilt, sahife ve 00/00 hanede kaytl .
Ve .. olma doumlu . z ad Mahkememiz gn 2010/00-
00 ilam ile olarak dzeltilmifltir. Keyfiyet MK 27. maddesi gereince ilan olunur.

Vasiyetname ilan;
... SULH HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Vasiyetnamesi sebebiyle terekesine Mahkememizce el konulan mteveffiye
n kanuni miraslarnn sfat ve adetleri tesbit olunamadndan. lanen tebligat yaplmas-
na karar verilmifltir.
Bu itibarla, muris Bursa Noterliince tanzim olunun .//.. tarih
. Sayl vasiyetnamesinde: Bursada . Caddesi numara de muhkim.
nin mahallesinde Hane: ., Cilt: ., Sahife:..., kaytl, kz .
Doumlu e manen medyun gitmemek iin vefatnda ikamet ettii evde ev
eflyas olarak ne zuhur ederse cmlesinin mumaileyh e verilmesine vasiyet et-
mifltir.
lgililere ve 3. flahslara ilanen duyurulur.
126 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Vasi atanmas ilan;


.. ALE MAHKEMESNDEN
0000/000
Halen . Sokak No: . Kat: adreste ikamet eden ., ayn adreste
ikamet eden kardeflleri . ve ye reflit olmamalar, anne ve babalarnn ve-
fat etmesi nedeniyle vasi tayin edilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.

Gaiplie karar verilmesi ilan;


ASLYE HUKUK HAKMLNDEN,
0000/00
Davaclar . ve tarafndan alan gaiplik davasnn yaplan duruflmas s-
rasnda:
Dava konusu .. Caddesi .. Sokak, No. . . adresinde ikamet ederken
davaclarn murisi olan (..) 2009 Kasm ayndan bu yana kayp olduun-
dan bahisle, bugne kadar kendisinden bir haber alnamadn, akli dengesinin yerinde
bulunmadn, kendisinin . yafllar civarnda bulunduu, lmne muhakkak nazar ile
baklabilecei dflnlerek: .. tanyan ve bilenlerin iflbu ilan tarihinden itibaren
bir yl ierisinde Mahkememizin 0000/00 sayl dosyasna mracaatlar MKnun 32 vd 32/2
maddeleri gereince ilan olunur.

Tescil ve iptal davasnda yasal miraslar davet;


ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Davac . Tarafndan, davar Ky tzel kiflilii ve .. mal-
mdrl ve keza Orman daresi Genel Mdrl aleyhine Mahkememizde almfl bu-
lunan tescil davasnn yaplan ak duruflmas srasnda:
Mahalli ve gazete ilanlarnn yaplmasna karar verilmifl olmakla.
. li .. ilesi, Ky hudutlar iinde kain bulunan, dorusu or-
man, bats , kuzeyi hali boflluk, gneyi ise ksmen dere ve ksmen de yayla i-
men al ile evrili bulunan dava konusu . Metrekarelik taflnmaz ile ilgili ve alakalar
bulunanlarn ilanmzn gazetede neflredildii tarihten sonra gelen ay ierisinde yukarda
esas numaras yazl bulunan Mahkememizde dava dosyasna baflvurular ilan olunur.

Haksz rekabet ile ilgili duyuru ilan;


CRA MDRLNDEN
0000/000
Davaclar XXXXX YYYY Bykflehir Belediyesi ve Dfl Ticaret A.fi. tarafndan daval
. Maazalar Ltd. fiti. aleyhine alan haksz rekabet davasnn yaplan ak durufl-
mas sonucunda:
. Asliye Ticaret Mahkemesinin verilen ././. Tarih, / Esas, /.
karar sayl ilam ile; daval . XXXXX Maazalar Ltd. fitinin davacnn XXXXX tica-
ret nvan ile markasna karfl haksz rekabet teflkil etmesi nedeniyle bu haksz rekabetin
nlenmesine ve davalya .. numaral .././. Tarihli ticaret nvannn iptali ile sicil-
den silinmesine: XXXXX szcnn marka olarak kullanlmasnn yasaklanmasna:
Davalnn haksz rekabet nedeniyle davacnn urad zararlar hakknda maddi manevi
tazminat hakknn sakl tutulmasna;
Karar verilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 127

htiyati tedbir karar;


ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/000
Davac hamiline yazl .. Bankas flubesindeki hesaba y-
nelik keflideci .. oldan say ve .././. Tarihli
TLlik eki kabettiinden bahisle iptalini istemifltir.
TTK.nun 673 maddesine gre yukarda nitelikleri yazl ekin 3 ay iinde mahkememi-
ze getirilmesi ya da yollanmas, aksi halde iptaline karar verilecei ilan olunur. ././.

Taflnmaz ak artrma ilan;


T.C.
. cra Dairesi
Dosya No :2009/.. E.
TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA LANI
Satlmasna karar verilen taflnmazn cinsi, nitelii, kymeti, adedi, nemli zellikleri:
1. K.127 Md. GRE SATIfi LANININ TEBL:
Adresleri tapuda kaytl olmayan alakadarlara, gnderilen tebligatlarn tebli imkanszl-
halinde ifl bu satfl ilan tebli yerine kaim olmak zere ilanen tebli olunur.
2. K.nun 151.Md. GRE SIRAYA TRAZ:
Alacaa mahsuben ihalenin yaplmas veya satfl bedelinin sra cetveli yaplmadan ipo-
tek alacaklsna deneceinden, alakadarlarn satfl takip ederek K. nun 142.md. gre iti-
razlar olann bu hakkn 7 gn iinde kullandklarna dair dosyamza derkenar ibraz etme-
leri, K.83,100,142,151 MK nun 789,777 md. gre ayrca tebli olunur.
.. Merkez ..Mah. ada, . nolu parsel m2, alana sahip olup, arsann
imar durumuna gre bodrum+2 katl betonarme karkas mesken inflaat yaplabilir vaziyette-
dir. Arsann % kullanm aln olmasndan dolay mevcut parsele m2 taban alann-
da tek daireli . adet mesken inflaat yaplabilir. Arsa dou cepheli olup flehir merkezine 3.
km. uzaklktadr. arsa yol cephesinden .. m. ekmesi mevcuttur. Arsann 1/3 hissesi
.. TL muhammen bedelle satlacaktr.
Satfl flartlar :
1 Satfl ././. gn saat .. den ..e kadar .cra Mdrl nnde;
ak artrma suretiyle yaplacaktr. Bu artrmada tahmin edilen deerin % .n ve rhan-
l alacakllar varsa alacaklar toplamn ve satfl giderlerini gemek flart ile ihale olunur. By-
le bir bedelle alc kmazsa en ok artrann taahhd sakl kalmak flartyla ././. g-
n de saat .. de ikinci artrmaya karlacaktr. Bu artrmada da tahmin edilen dee-
rin % n ve rhanl alacakllarn alaca ile satfl ve paylafltrma giderlerini gemesi flar-
tyla en ok artrana ihale olunur.
2 Artrmaya ifltirak edeceklerin, tahmin edilen deerin % 20si orannda pey akesi ve-
ya bu miktar kadar banka teminat mektubu vermeleri lzmdr. Satfl peflin para iledir, alc
istediinde (10) gn gememek zere sre verilebilir. Damga vergisi, tapu alm harc ve
masraflar gayrimenkuln teslim masraflar ve KDV alcya aittir. Tapu satm harc, taflnma-
zn aynndan doan birikmifl vergi borcu ile tellaliye resmi satfl bedelinden denir.
3 potek sahibi alacakllarla dier ilgilerin (*) bu gayrimenkul zerindeki haklarn
zellikle faiz ve giderlere dair olan iddialarn dayana belgeler ile (15) gn iinde dairemi-
ze bildirmeleri lazmdr; aksi takdirde haklar tapu sicil ile sabit olmadka paylaflmadan ha-
ri braklacaktr.
128 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

4 Satfl bedeli hemen veya verilen mhlet iinde denmezse cra ve flas Kanununun
133 nc maddesi gereince ihale feshedilir. ki ihale arasndaki farktan ve %10 faizden alc
ve kefilleri mesul tutulacak ve hibir hkme hacet kalmadan kendilerinden tahsil edilecektir.
5 fiartname, iln tarihinden itibaren herkesin grebilmesi iin dairede ak olup gide-
ri verildii takdirde isteyen alcya bir rnei gnderilebilir.
6 Satfla ifltirak edenlerin flartnameyi grmfl ve mnderecatn kabul etmifl saylacak-
lar, baflkaca bilgi almak isteyenlerin /.. E. sayl dosya numarasyla mdrlm-
ze baflvurmalar, tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.

(K m.126)

.././
cra Mdr

Taflnr ak artrma ilan;


T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................

TAfiINIRIN AIK ARTIRMA LANI


Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla karl-
mfl olup:
Birinci artrmann ....../....../.......... gn saat ..................................... de
.................................. de yaplaca ve o gn kymetlerinin % 60na istekli bulunmad tak-
dirde ....../....../............ gn ayn yer ve saatte 2. artrmann yaplarak satlaca; flu kadar ki,
artrma bedelinin maln tahmin edilen deerinin %40n bulmasnn ve satfl isteyenin alaca-
na rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmasnn ve bundan baflka paraya evirme
ve paylarn paylafltrma giderlerini gemesinin flart olduu; mahcuzun satfl bedeli zerinden
% ....... orannda K.D.V.nin alcya ait olaca ve satfl flartnamesinin icra dosyasnda grle-
bilecei; gideri verildii takdirde flartnamenin bir rneinin isteyene gnderilebilecei; faz-
la bilgi almak isteyenlerin yukarda yazl dosya numarasyla Dairemize baflvurmalar iln
olunur. ......./....../..........

...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza

Takdir Edilen Deeri


Lira Krfl. Adedi Cinsi Nitelii ve nemli zellikleri
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
............... ............... ............... ............... ...............................................
(K m.114/1, 114/3)
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 129

Ad tasfiye ve iflsn almasnn ilan;


T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................

AD TASFYE VE FLASIN AILMASININ LANI


Mflisin ad, soyad ve adresi :.............................................................................
flsn ald tarih :............................................................................
................................. inci Ticaret Mahkemesince iflsna karar verilmifl olan yukarda is-
mi ve adresi yazl mflis hakkndaki tasfiyenin flimdilik .....................................................flek-
linde icras tensip klnmfl olduundan:
1 Mflisten alacakl olanlarla taflnr ve taflnmazlar zerinde istihkak iddiasnda bulu-
nanlar ilndan itibaren bir ay (*) iinde .......................................... cra ve fls Dairesine ya-
zl olarak alacak ve istihkak iddialarn kaydettirmeleri ve delillerini (senet, defter, hlsas
vesaire) nin asl veya onayl rneklerini tevdi etmeleri,
2 Mflise borlu olanlarn ayn sre iinde kendilerini ve borlarn bildirmeleri, aksi
halin cra ve fls Kanununun 336 nc maddesi uyarnca cezai sorumluluu gerektirecei.
3 Mflisin mallarn her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar, o mallar ze-
rindeki kanun haklar sakl kalmak flartyla bunlar ayn sre iinde ifls dairesi emrine tev-
di etmeleri ve etmezlerse geerli mazeretleri bulunmadka ceza sorumlulua urayacakla-
r ve rhan haklarndan mahrum kalacaklar,
4 - ....../....../....... ........................ gn saat .................. de ilk toplant yaplacandan
alacakllarn bu toplantya gelmeleri veya yetkili bir vekil gndermeleri ve ayn zamanda
mflis ile mflterek borlu olanlar ve kefillerinin ve borcu tekeffl edenlerin veya bunlarn
vekillerinin bu toplantda hazr bulunmaya haklar olduu ilan olunur.
......./......./..........
fls Mdr
Mhr ve mza
* 1- Pek uzak yerlerde veya yabanc
lkelerde ikamet eden alacakllar
iin sre uzatlabilir.
2- Reddedilen bir mirasn tasfiyesi lazm
geldiinde miras hkmleri gereince
evvelce alacakllar davet edilmiflse
1 numaral bentteki sre (10) gne indirilir.

flasa (iflasn kapanmasna iflasn kaldrlmasna) iliflkin ilan;


T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................

FLASA (FLASIN KAPANMASINA FLASIN KALDIRILMASINA) LfiKN LAN


Mflisin ad, soyad ve adresi :....................................................................
flsn almas veya kapanmas veya
kaldrlmas karar veren mahkeme : ...................................................................
Kararn tarih ve says ile zeti : ....................................................................
Yukarda adresi yazl ............................................hakknda..................................Ticaret
130 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Mahkemesinin ....../...../.... tarih ve ...................................................................................sayl kara-


ryla iflsna (iflsn kapanmasna evvelce verilen ifls kararnn kaldrlmasna) karar verilmifl
bulunduu cra ve fls Kanununun 166 (254 182) maddesi gereince tebli ve iln olunur.
(K m.166, 181, 182, 254)
........./......../............
fls Mdr
Mhr ve mza

Tasfiyenin tatili ilan;


T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................
TASFYENN TATL LANI
Mflisin ad, soyad :.................................................................................
ve yerleflim yerindeki adresi :.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad ve adresi yazl mflisin masaya ait hi bir mal bulunmadndan cra ve
fls Kanununun 217 nci maddesi uyarnca tasfiyenin tatiline karar verilmifltir. flbu iln tari-
hinden itibaren 30 gn iinde alacakllar tarafndan gideri peflin verilerek iflsa iliflkin ifllem-
lerin yrtlmesinin devam istenmedii takdirde iflsn kapatlaca tebli ve iln olunur.
(K m.217)
....../....../............
fls Mdr
Mhr ve mza

Basit tasfiyede alacakllar davet ilan;


T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................

BAST TASFYEDE ALACAKLILARI DAVET LANI


Mflisin ad, soyad ve :.................................................................................
yerleflim yerindeki adresi :.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad yazl mflisin, ifls dairesince defteri tutulan mallarnn bedellerinin tasfi-
ye giderlerini koruyamayaca anlaflldndan basit tasfiye usulnn uygulanmas kararlafl-
trlmfltr.
Bu sebeple alacakllarn bu iln tarihinden itibaren ............ gn iinde ? alacaklarn ve
iddialarn bildirmeleri, bu mddet iinde alacakllardan birinin giderleri peflin vermek sure-
ti ile tasfiyenin ad flekilde yaplmasn isteyebilecei cra ve fls Kanununun 218 inci mad-
desi gereince iln olunur.
(K m.218)
....../....../...........
flas Mdr
Mhr ve mza
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 131

Sra cetvelinin ve ikinci alacakllar toplantsnn ilan;


T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................
SIRA CETVELNN VE KNC ALACAKLILAR TOPLANTISININ LANI
Mflisin ad, soyad ve adresi :............................................................................
:............................................................................
:............................................................................
Mflis ....................... ............................. ......................... ....................... hakkndaki ala-
cak ve istihkak iddialarnn tahkik ve tetkik ifllemi bitmifl, olup cra ve fls Kanununun 206
ve 207 nci maddeleri gereince dzenlenen alacakllar sra cetveli incelemeye hazrdr.
Alacan esasna ve miktarna iliflkin itirazlarn (15) gn iinde iflsa karar verilen yer-
deki ticaret mahkemesinde dava yoluyla ileri srlebilecei; yalnz sraya iliflkin itirazlarn
ise (7) gn iinde flikyet yoluyla icra mahkemesinde ileri srlebilecei; gereken kanuni
ifllemin ifas (mflis alacakllarna konkordato teklif ettiinden bu konunun mzakeresi) iin
ikinci alacakllar toplants gn olarak tayin edilen ...../...../....... gn saat ............... de
............................ hazr bulunmalar veya yetkili bir vekil gndermeleri lzumu cra ve fls
Kanununun 232, 234, 235, 309/d maddeleri gereince iln ve tebli olunur.
(K m.232, 234, 235, 309/d)
......../......../...........
fls Mdr
Mhr ve mza

hale sonucu ilan;


T.C.
BAfiBAKANLIK
Vakflar Genel Mdrl . Blge Mdrl

HALE SONUCU LANI

hale kayt numaras* 2000/0000


1) hale Konusu flin
a) Ad
b) Nitelii, tr ve miktar
c) Yaplaca yer
d) Bafllang ve bitifl tarihi
2) Szleflme Bedelinin
a) Karfllanaca kaynak
b) Karfllanaca kaynan miktar
.. li Merkez, pafta, ada, . nolu parselde kaytl .. 2000-2002
yl Statik Proje Temini Hizmet Alm fli iin teklif verilmediinden ifle ait ihale iptal edilmifl-
tir. ./../..
Kamuoyuna saygyla duyurulur.
LAN OLUNUR.
132 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yarg ilanlar;
ASLYE CEZA HAKMLNDEN

Esas No : 2008/00
Karar No : 2009/00
Davac : K.H.
Sank : ve olu, .. yl . doumlu
Merkez kynde oturur.
Su : Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Mu
halefet
Su Tarihi : //2000-./../2000
Su Yeri : /.
Karar Tarihi : ./../2009
Yukarda ak kimlik bilgileri ve zerine atl suu yazl sank hakknda Grevli Cum-
huriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Muhalefet sularndan Asliye Ceza
Mahkemesine kamu davas almfl ise de; sann Grevli Cumhuriyet Savcsna Svme ve
Pasaport Kanununa muhalefet sularndan dolay alan kamu davasnn 765 sayl TCK'nun
102/4 ve 5271 sayl yasann 223. maddesi gereince ayr ayr dflrlmesine, karar verilmifl
olup, sann yazflmalar sonucu bulunamadndan gerekeli kararn 7201 Sayl Yasann 28
ve devam maddeleri gereince ilan suretiyle teblii, yayn tarihinden itibaren 15 gn ieri-
sinde itiraz yoluna baflvurulamad takdirde kesinleflmifl saylaca ilan olunur.

.. SULH CEZA HAKMLNDEN

Esas No : 2005/000
Karar No : 2006/000
5682 Sayl Pasaport Kanunun 33. Maddesine Aykrlk suundan Mahkememizin yuka-
rda Esas ve karar numaras yazl ././.. tarihli ilam ile 33/1 maddesi gereince .
TL idari para cezas ile cezalandrlan .. ve . olu, doumlu,
Uyruklu 'un adresi mehul olup tm aramalara ramen bulunamamfl ve
karar tebli edilememifl olmakla
1 - 7201 sayl Tebligat Kanununun 29. maddesi gereince hkm zetinin RESM GA-
ZETEDE LANEN TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl saylacana ka-
rar verilmifl olup, ilan olunur.

AIR CEZA MAHKEMESI BAfiKANLIINDAN

Dosya No : 2005/000
Karar No : 2010/000
Ruhsatsz Ateflli Silahlarla Mermileri Satn Alma veya Taflma veya Bulundurma, Pek Az
Sayda Mermi Bulundurma veya Taflma suundan sanklar , . ve
. hakknda ;
Mahkememizin ././. tarih ve 2005/00 Esas 2010/00 Karar sayl ilam ile 765 sa-
yl Trk Ceza Kanunu 102/4,104/2 maddelerinde ngrlen zaman aflm sreleri dol-
mufl olduundan sanklar hakkndaki kamu davasnn ORTADAN KALDIRILMASINA ka-
rar verilmifltir.
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 133

Mahkememiz karar sank 'e tm aramalara ramen tebli edilememifltir.


1 - 7201 sayl Tebligat Kanunun 29.maddesi gereince ilam RESM GAZETEDE LANEN
TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl, saylacana
karar verilmifl olup, LAN OLUNUR.
ASLYE CEZA HAKMLNDEN

HKM ZET

Dosya No : 2003/000
Karar No : 2007/000
Sank : ., ve . olu, //
.. doumlu, 000000000000 Vatandafl nolu, ............... No
lu Pasaport Hamili ........... Ky ............ nfusunda
kaytl.
Su : Hrszlk
Su Tarihi : ././2003
Uygulanan Kanun Mad. : Trk Ceza Kanunu 141/1
Verilen Ceza Miktar : 10 Ay Hapis, Belirli Haklar Kullanmaktan Yoksun B
rakma(TCK 53/1)
Karar Tarihi : .//2007
Henz kesinleflmemifl bulunan ve Yargtay yolu ak olmak zere verilen hkm zeti
olup, sann cezaevindeki flahsi dosyas ile birlefltirilmesi ve gerei, lan olunur.

ASLIYE CEZA HAKMLNDEN


Esas No : 2000/3000
Karar No : 2005/4000
Sank : : . ve .'den olma ././. ..
D.lu. Merkez nfusuna kaytl
Su : Gndz Bina inde Hrszlk
Su Tarihi : ././.
Karar Tarihi : ././.
Kanun Maddesi : 765 SY. TCK. 491/4,81/2
Hkm : 2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
Ek Karar : nfazn 5275 SY. YS. 98/3 md durdurulmas
Yukarda ak kimlii yazl sana mahkememizden verilen karar tm aramalara ra-
men bulunup tebli edilemediinden 7201 S. Tebligat Kanunu hkmleri uyarnca Resmi
Gazetede ilan yolu ile tebliine karar verilmifl olup, hkm zetinin Resmi Gazetede ila-
nndan itibaren 15 gn ierisinde tebli edilmifl saylp 7 gn iinde mahkememize veya bu-
lunduu mahal mahkemesine dileke verilmesi veya zabt katibine beyanda bulunulmas
suretiyle karar ynnden Yargtaya temyiz yolunun Ek karar ynnden de .. Ar Ceza
Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere kesinleflecei ve ilan masraflarnn sanktan tah-
sil edilecei ilanen tebli olunur.
134 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

TEBL-TEBLGAT VE BELGELER
Tebli; ksaca, bildirim, yazl bildirme anlamna gelir. Tebli kelimesinin oulu
olan ve ancak, artk bugn iin dilimizde tebli kelimesi ile zdefl olarak kulla-
nlan tebligat terimi, hukuksal bir ifllemin ilgili kimsenin bilgisine sunulmas iin
yetkili makamn, yasa ve yntemine uygun bir biimde yaz ile veya ilan yoluyla
yapt belgeleme ifllemi demektir. Tebligat bilgilendirme yannda belgelendirme
zellii de bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn usul yasalar ile iliflki-
si daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr (Kuru vd., 2001:36).
Hukuk sistemimizde, ilke olarak, bir yarg organ tarafndan veya bir ynetsel
kat tarafndan alnan kararn ilgilisinin bilgisine sunulmas ve onun bu karara kar-
fl davranfl biimini belirlemesi; zellikle, bu karardan hoflnut deilse bu karara
karfl yasal baflvuru yollarna mracaat edebilmesi iin, kararn ona bildirilmesi ge-
rekir. Alnan karar veya yaplan ifllem, ancak ilgilisine bildirilmekle tamamlanr ve
bu bildirme ile baz sonular doar. Bu durumda, tebliin zorunlu olmas nedeniy-
le, eer o ifllem hi tebli edilmezse veya yanlfl tebli edilirse yaplan ifllem veya
alnan karar da bir hkm ifade etmeyecektir.
Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hu-
kuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek olan mu-
hatabna bildirilmesine baldr. Tebligat Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve
savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu suretle adil bir yarglamann ya-
plmasn salayan ok nemli bir aratr (Kuru vd., 2001:36).
Yazl yarglama usulnde davacnn iki, davalnn iki dileke verme hakk ol-
Bu dilekeler dava dilekesi, duuna gre, dilekelerin karfllkl olarak mutlaka teblii zorunludur. Eer bir di-
cevap dilekesi, cevaba leke karfl tarafa tebli edilmezse, dier tarafn cevap vermesi iin gerekli olan s-
cevap verme-replik
dilekesi, davalnn ikinci re bafllamaz. Bunun hukuki sonucu ise, yarglama sreci dediimiz, sre yrmez
cevap-dplik dilekeleridir. ve ok basit bir ifadeyle, davac olan ok uzun sre beklemek durumunda kalabi-
lir. Bunun nedeni tebligat iflleminin usule uygun bir flekilde hukuken gerekleflti-
rilmemesidir (Ylmaz vd., 2007:45).
Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei gibi kulla-
nlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin kullanlabilmesi de, yetkili makam
veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Bu
neminden dolay, kanun koyucu tebligat konusunu zel olarak dzenlemifl ve
tebligatn yaplfln ve bu yaplfln usulne uygun olduunun belgelenmesini zel
birtakm flekil flartlarna balamfltr.
Tebligata iliflkin temel ve genel nitelikte kurallar ierin mevzuatn baflnda 1959
tarih ve 11/2/1959 Tarihli Ve 7201 Nolu Tebligat Kanunu gelir. Bu Kanunda 1985
ylnda 3220 sayl kanunla, 2003 ylnda 4829 sayl kanunla ve 2011 ylnda tebli-
gatn yaplmas: 11/1/2011 - 6099 s. K. m. 1 deifliklikler yaplmfltr. Tebligat Ka-
nunundan baflka, tebligata iliflkin kurallarn yer alan bir dier mevzuat da, Tebligat
Kanununa gre hazrlanarak yrrle konulmufl olan Tebligat Tzdr.

Tebli ve Belgelendirme
Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve tzkte emredilen flekillerle tevsik ve do-
laysyla ispat olunabilir.Yazl tebligat; bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili ki-
flilere bildirmek iin, mahkemelerce yasaya uygun biimde yaplan bir belgelendir-
me ifllemidir (Deliduman, 2006:29). Tebligat Yasas ile Tznde ngrlen yol-
da ifllem yaplmfl olmadka tebli memuru tarafndan yaplan yazl beyan onun
mcerret sznden ibaret kalr ve dolaysyla belgelendirilmifl saylmaz. Durum
tebli mazbatasna nedenleri ile birlikte ak bir flekilde yazlmadka, komflulara
haber vermenin olanaksz olduu fleklinde bir yoruma gitmek mmkn deildir.
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 135

Tebligat eflitleri Tebligat Kanununun birinci


maddesinde saylan
Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin ni- kurulufllar tarafndan
telii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bakmndan flu flekilde ayrma tabi tu- Tebligat Kanunu hkmleri
uyarnca karlan tebligat
tulabilir (Turan, 2006:84): veya bunlarn araclyla
Niteliine Gre Tebligat: Resmi tebligat, zel tebligattr. (noter) yaplan tebligattr.
Yaplfl fiekline Gre Tebligat: Posta idaresi araclyla, memur araclyla,
zel hukuk hkmlerine tabi
dorudan doruya, ilan yoluyla tebligattr. kurulufllar ve kifliler ili
Konusuna Gre Tebligat: Yargsal (kazai), idari, mali tebligat fleklindedir. Tebligat Kanunu hkmleri
dflnda braklan kamu
Yaplacak Yere Gre Tebligat: Yurt ii, yurt dfl, yurt dflndan gelen tebligat kurulufllar tarafndan 5584
fleklindedir. sayl Posta Kanunu
hkmleri uyarnca yaplan
tebligattr.
rnek Belgeler
Tebli -tebell belgesi;

ADI SOYADI :
GREV :
GREV YER :
TEBL YAPILACAK YAZININ TARH VE SAYISI : B.08.4.MEM.4.04.02.00
YAZININ Z :
TEBL EDLD YER :
TEBL TARH ve SAAT SAAT :
Yukarda ad soyad, grevi ve grev yeri yazl bulunan flahsa sz konusu yaz kendi-
sine tebli edilmifltir.
TEBL EDEN TEBELL EDEN 05./03/2010....
05./03/2010
(Ad Soyad) (Ad Soyad)
(Unvan) (Unvan)

Davetiye rnei;

T. C.
Dosya No.
TAAHHTL
No.
Adres:
Not: Bu ksma davet edilen flahsn adresi yazlacaktr.
Davetiyenin 2 nci sahifesi (birinci sahifenin arkas)
Yer :
Tarih :
Gn :
Saat :
DAVETYE
Taraflarn ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin:
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :................................................................................................
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :................................................................................................
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :..........................................................

Tebliin mevzuu
:......................................................................................................
...............................................................................................................................................
..........................................................................................................
136 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

eflitli kurumlarn memur eliyle yaplan tebligatn tebli belgesi;


T.C.
XXXX NVERSTES REKTRL
DSPLN VE CEZA fiLER BROSU
Geici Disiplin Soruflturmas Komisyonu

TESLM VE TEBL BELGES

................. ................... ....... .....nin ...../...../2010 tarihli ve B.30.2.ALU.0.61.00.00-


....................................... sayl yazsyla eklerini teslim aldm ve tebell ettim.
Tebell Tarihi
...../...../2010

Ad Soyad- Unvan- mzas Ad Soyad- Unvan- mzas


Teslim - Tebli Eden Teslim Alan-Tebell Eden
Tebli mazbatas ve tebli mazbatal zarf;

TEBL MAZBATASI
Tebli evrak.

1 - Adresinde veya ................................ da muhatap


..............................................................................
2 - ................................................ sebebiyle muhatap
yerine ...................................................................
3 - Tebliin yaplmas ............................ sebebiyle
temin edilmediinden .......................................
..............................................................................
4 - Muhatabn muvakkaten .....................................
gittii .................................................. tarafndan
bildirildiinden ....................................................
5 - (.........................) mehil tayin edip (ikinci defa)
tebligat karldndan keyfiyet haber verilerek
muhatap yerine ...................................................
...............................................................................
6 - .............. ............ ................ tebellden imtina
ettiinden ............ ............. ............... ...............
................ .............. ........... ............... ...............
7 - Adreste kimse bulunmamas zerine ................
............... ............ .............. ............... .................
8 - Tebli yapacak kimse .............. .............. ..........
sebebiyle imtina ettiinden ................ ..............
..................... .................. ................... ...............
....... ................ huzurunda .............. ................

Tebligat yaplann

Tebli tarihi (imza veya parmak izi) imza ................


............... ...... ...................... .................... .................
Tebli memurunun imzas :

Muhatap adresini deifltirmiflse tebli memuru


tarafndan
Tesbit edilen yeni adres :
............. .................... ................. .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. .................... ................. ..............
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 137

TEBL MAZBATALI ZARF

Teblii karan
Merciin ad : ...................................... TAAHHTL
Dosya No : ......................................
Teblii daveti de tazammun ediyorsa, Esas No.
hazr bulunulmas
lazm gelen : ......................................
Yer : ......................................
Tarih : ......................................
Gn : ......................................
Saat : ......................................
Bu zarf : ...................................... ADRES:
htiva eder : ...................................... ......... ........... .......... .......... ...........
......... ........... .......... .......... ...........
mza ve mhr ......... ........... .......... .......... ...........
......... ........... .......... .......... ...........

Tebligat Tz. m. 33, 75 Not : Bu ksma muhatabn adresi


yazlacaktr.

Telgrafla tebli zarf;

TELGRAFLA TEBL ZARFI

TEBL

Alnd yer Alan


memurun
Merkezi

Kelime

imzas
Tarih

Tarih
kfl

Saat

Saat
Sra

No.

Muhtemel iflaretler ...............................................................................................


Teblii karan mercii ..........................................................................................
Dosya numaras ................................... Tarihi ......................................................
Teblii isteyen ........................................................................................................
Tebliin muhatab ..................................................................................................
..................................................................................................
..................................................................................................
Tebli edilecek hususlar :

Memuriyet unvan, isim ve soyad


138 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

TEVD LSTES

Tebligat karan Merci :...........................................

CRET
Evrak veya Muhatabn Ad, Soyad Gidecei Yer NOT
Sra No
Telgraf No. Lira Kr.

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Yekn

Yukarda yazl ............ adet evrak


Listeyi tanzim ayrmfl ve bunlara toplam ............
lira .............kuruflluk posta pulu
eden : ............................... tarifeye uygun olarak
yapfltrlmfltr.

PTT Memuru
mza ve Mhr
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 139

zet

N
A M A
lanlar incelemek,
1
lan genellikle kamuoyunun veya belli baz n-
c kiflilerin haberi olsun diye aklama, bir duru-
mu yayn yoluyla bildirme anlamna gelir. Resmi
ilanlar Basn ln Kurumu tarafndan yaplr. Mev-
zuatmzda, konuyla ilgili baz hkmlerde yal-
nzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise,
ilann nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve
hatta baz hkmlerde de ilann hangi niteliklere
sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir. Ya-
sada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanaca-
na iliflkin bir hkm yoksa ilan ilgililerin kolayca
bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr.

N
A M A
Tebligat aklamak,
2 Tebli, yazl bildirme anlamna gelir. Tebligat
bilgilendirme yannda belgelendirme zellii de
bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn
usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bu-
lunmas gereken hukuki bir kuraldr. Usule ilifl-
kin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, ken-
dilerine balanan hukuki sonular dourabil-
mesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek
olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat
Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve sa-
vunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu
suretle adil bir yarglamann yaplmasn sala-
yan ok nemli bir aratr. Tebligatn nemi sa-
dece davada iddia ve savunma hakknn gerei
gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn za-
manda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin
kullanlabilmesi de, yetkili makam veya mercile-
rin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yapl-
masna baldr. Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk
hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve Tzkte
emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat
olunabilir. Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak
tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nite-
lii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bak-
mndan ayrma tabi tutulmaktadr.
140 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Tebligat Kanununun birinci maddesinde saylan ku-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru rulufllar tarafndan Tebligat Kanunu hkmleri uyarn-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- ca karlan tebligat veya bunlarn araclyla yaplan
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz tebligat afladakilerden hangisidir?
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- a. Resmi tebligat
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ b. lan yoluyla tebligat
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. c. dari tebligat
d. Mali tebligat
1. Resmi ilanlar afladakilerden hangisinin araclyla e. zel tebligat
yaynlanr?
a. Basn lan Kurumu 7. Afladakilerden hangisi Tebligat Kanununa gre ya-
b. Adliye plan snflandrmalardan biri deildir?
c. Baflbakanlk a. Niteliine gre tebligat
d. Bireyler b. Yaplfl flekline gre tebligat
e. Avukat c. Konusuna gre tebligat
d. Yaplacak yere gre tebligat
2. Basn lan Kurumunun flubesi bulunmayan yerlerde, e. Kullanlan kada gre tebligat
resmi ilanlarn yaymlanmasna afladakilerden hangisi
arac olur? 8. Bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere
a. Kaymakam bildirmek iin, mahkemelerce kanuna uygun biimde
b. l zel daresi yaplan belgelendirme ifllemine ne ad verilir?
c. Valilik a. Dileke
d. Adliye
b. Tutanak
e. Belediye
c. Yazl tebligat
d. Karar
3. Resmi ilanlarn fiyat tarifesi afladakilerden hangisi
e. ln
tarafndan saptanr?
a. Maliye Bakanl
9. Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nite-
b. Baflbakanlk
likleri afladakilerden hangisi tarafndan saptanr?
c. iflleri Bakanl
a. Adliye
d. Adalet Bakanl
b. Bakanlar Kurulu
e. Bakanlar Kurulu
c. Belediye
d. Basn ln Kurumu Genel Kurulu
4. Afladakilerden hangisi konusuna gre tebligata r-
e. Avukat
nek deildir?
a. Yargsal tebligat
10. lnla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
b. Mali tebligat
a. Duyuru, duyurma anlamna gelir.
c. dari tebligat
b. Gazete ve dergiler resmi ilan yaynlamayabilir.
d. zel tebligat
c. Basn ln Kurumu vardr.
e. Kazai tebligat
d. Gerekli durumlarda ilnen tebligat yaplabilir.
e. Resmi ilnlar vardr.
5. Afladakilerden hangisi yaplfl flekline gre tebligat
eflidi deildir?
a. Posta idaresi araclyla tebligat
b. Resmi tebligat
c. Memur araclyla tebligat
d. Dorudan doruya tebligat
e. lan yoluyla tebligat
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 141

Okuma Paras Sra Sizde Yant Anahtar


Yaplan soruflturmaya ramen, ikametgh, meskeni Sra Sizde 1
veya iflyeri bulunamayan kimsenin adresi mehul (bi- Ad deifliklii, gaiplik karar, evlenme ilan, kar koca
linmiyor) saylr. Adresi bilinmeyenlere tebligat iln yo- arasnda mal rejimi, vesayet altna alma, miraslarn
luyla yaplr. ln yoluyla tebligat, tebligatta baflvurula- tespiti, ak arttrma, tescilin ilan, kayym tayini, ak
cak son aredir. (Teb.K.m.28; Teb.Tz.m.46). ln yolu arttrma, haksz rekabet, temsil yetkisinin geri alnmas,
ile tebligatn yaplfl flekli iin bkz.Teb.K.m.29,30, ticaret sicilinin aleniyeti, umumun salna, yenecek
Teb.Tz. m.47,48,50. ln yolu ile tebli, son iln tari- ve iilecek fleylere iliflkin sularn ilan, genel haciz ka-
hinden itibaren kural olarak, yedi gn sonra yaplmfl rar, artrma ilan, iflasn ilan vs.
saylr. (Teb.K.m.31, Teb.Tz. m.49)
Sra Sizde 2
Kaynak: Kuru B. ve dierleri (2000). cra ve flas Hu- Bu tr ilan uygulamalar daha doru ve kabullenilmesi
kuku, (s. 90). Yetkin Yaynlar. Ankara. gerekli ilan uygulamalardr. lann amac bildirim ol-
duuna gre, onu bilecek kiflilerin dikkatini ekmek
bakmndan bu tr uygulama daha dorudur.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar Yararlanlan ve Baflvurulabilecek


1. a Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna Kaynaklar
baknz. DELDUMAN S. (2006). Tebligat Hukuku Bilgisi, Yetkin
2. c Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz. Yaynlar, Ankara
3. e Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz. KURU B., ARSLAN R., YILMAZ E. (2000), cra ve fls
4. d Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna Hukuku, Yetkin Yaynlar, Ankara
baknz. TURAN A. U. (2006). Tebligat Hukuku ve Tebligat Su-
5. b Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna lar, Sekin Yaynevi, Ankara
baknz. YILMAZ E.,YILMAZ . (2006). Hukuk Rehberi 4. Cilt,
6. a Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna Yetkin Yaynlar, Ankara
baknz. YILMAZ E., ALAR T. (2007). Tebligat Hukuku, 5.
7. e Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
baknz. YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
8. c Ayrntl bilgi iin Tebli ve Belgelendirme Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
konusuna baknz. YILMAZ E., (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
9. d Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz. Ankara
10. b Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz. Resmi Gazete
7
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
Szleflme kavramn aklayabilecek,

N
Szleflme trlerini listeleyebilecek,
Szleflme rneklerini inceleyebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Szleflme Szleflme Trleri

indekiler

Hukuk Dili ve Adli GRfi


Szleflmeler
Yazflmalar SZLEfiME TRLER
Szleflmeler

GRfi
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, bat, kontrat gibi farkl terimlerle
de anlan szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu dourmaya ynelik karfl-
lkl ve birbirine uygun irade aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. Bir sz-
leflmenin kurulabilmesi ve hukuki sonularn dourabilmesi iin baz koflullarn
mevcut olmas gerekir. Borlar Kanunun 1. maddesinde Akdin nikad bafll al-
tnda ki taraf karfllkl ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettikleri takdir-
de akid tamam olur fleklinde bir hkm getirilmifltir. Bu hkm gereince bir sz-
leflmenin kurulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu taraflarn bir hukuki
sonu dourmak zere karfllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini aklamala-
r zorunludur. Aksi takdirde bir szleflmenin varlndan sz edilemez. Szleflme-
ye taraf olan kifliler alacakl ve borlu olarak adlandrlrlar. Bir szleflmede kural
olarak en az bir alacakl ve borlunun bulunmas gerekir. Ancak birden ok kifli-
nin de alacakl ve/veya borlu tarafn oluflturmas mmkndr. Bu durumda da
szleflme iki taraf arasnda kurulmufl olmaktadr.
Bundan baflka bir szleflmenin oluflabilmesi iin taraflarn irade aklamalarnn
karfllkl olmas gerekir. rade aklamalarnn karfllkl olmas dendiinde taraflar-
dan her birinin kendi irade aklamasn dier tarafa yneltmesi ve ayn zamanda
karfl tarafn irade aklamasna da muhatap olmas gerektii anlafllr. Dier bir ifa-
de ile szleflmenin taraflarndan her biri hem irade aklamas sahibi hem de dier
tarafn irade aklamasnn muhatab durumundadr. Szleflmenin kurulabilmesi
iin szleflmenin taraflarndan birinin ynelttii szleflme yapma teklifinin dier ta-
rafn kabul etmesi gerekir. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi icap, dier tara-
fn bu teklife verdii olumlu cevap ise kabul adn alr. Bu karfllkl irade aklama-
larnn birbirine uygun olmas gerekir. Birbirine uygun bu irade aklamalarnn bir
araya gelmesiyle szleflme kurulmufl olur (Akipek, Kkgngr, 2002:18-19).
Szleflmeler, hukukumuzda byk bir blm itibariyle Borlar Kanununun
akdin muhtelif nevileri baflln taflyan ikinci ksmnda (BK m. 182 vd.) dzen-
lenmektedir. Ancak szleflmeler bunlardan ibaret deildir. Borlar Kanunu dflnda
baz kanunlarmzda da szleflme tipleri dzenlenmifltir. Bunlarn dflnda, idari
szleflmeler gibi baz zelliklere sahip szleflmelerde mevcuttur. Ayn zamanda
uluslararasndaki eflitli iliflkileri dzenlemek zere iki tarafl veya ok tarafl anlafl-
malar da vardr.
144 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

SIRA SZDE Borlar Kanunu


SIRA dflnda
SZDE hangi kanunlarda szleflme tiplerinin olabileceini dflnelim.
1
Szleflmelerin geerlilii iin, genel olarak onlarn belli bir biimde yaplmas
D fi N E L M
rnek olarak tapuya kaytl flart deildirD (BK
fi N Em.
L M11, I). Ancak, baz hallerde szleflmenin geerli olabilmesi iin
taflnmazlarn satm iin kanun aka belli bir flekil flart ngrmfl olabilir.
tapu memuru nnde
S O R flartn
yaplmas U verebiliriz. Kanun flekli,
S O R eer
U geerlilik flart olarak ngrmflse, o szleflmenin mutlaka
kanunda aranan flartlara uygun yaplmas ve bor yk altna girenlerce imzalan-
mas gerekir. Aksi halde, ortada geerli bir szleflmenin varlndan sz edilemez
DKKAT DKKAT
(Ylmaz, 2008:185).
Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken asgari hususlar flunlardr:

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Taraflarn ad, soyad (unvan) ve adresleri,
Szleflmenin konusu,
Taraflarn karfllkl hak ve ykmllkleri
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
Taraflarn imzas.

K T A P SZLEfiME
K T ATRLER
P
Szleflme trleri flu flekilde gruplandrabiliriz;
Mlkiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler; satfl szleflmesi, bafllama
TELEVZYON szleflmesi,T Etrampa
L E V Z Y O(takas)
N szleflmesi.
Kira szleflmeleri de menkul Kullandrmaya ynelik szleflmeler; kira szleflmesi, ariyet (kullanma dn-
- gayrimenkul kiras, c) szleflmesi, karz (dn) szleflmesi.
finansal kiralama (Leasing)
fleklinde olabilir. fl grme szleflmeleri; hizmet szleflmesi, eser (istisna) szleflmesi, veklet sz-
NTERNET N T E R N(vedia)
leflmesi, emanet ET szleflmesi.
Teminat szleflmeleri kefalet szleflmesi de denebilir.
Kanunlarda dzenlenmemifl szleflmelerde vardr. Bu szleflmeleri flu flekilde
snflandrabiliriz;
Karma ve bileflik szleflmeler ve yeni szleflme trleri.

SIRA SZDE Yeni szleflme trleri


SIRA SZDEarafltralm.
2
rnekler
D fi N E L M D ana
Limited flirket fi N Eszleflmesi;
LM

S O R U S O R U ABC LMTED fiRKET ANA SZLEfiME RNE

MADDE 1-
DKKAT KURULUfi:D K K A T
Aflada, ad, soyad, ikametgah ve uyruklar yazl kurucular arasnda bir limited flirket

N N
SIRA SZDE kurulmufltur.SIRA SZDE
1-................... T.C.Uyruklu olup, .........................................adresinde mukimdir.
2-.................... T.C. Uyruklu olup, ........................................adresinde mukimdir.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
MADDE 2-
fiRKETN NVANI:
K T A P K T A..................................................
fiirketin nvan P . GVENLK HZMETLER LMTED fiR-
KETdir.

TELEVZYON TELEVZYON

NTERNET NTERNET
7. nite - Szleflmeler 145

MADDE 3-
AMA VE KONU:
fiirketin Ama ve Konusu: 5188 Sayl zel Gvenlik Hizmetlerine dair Kanun, bu kanu-
nun tzk ve ynetmenlikler erevesinde belirtilen Koruma, Gvenlik ve Eitim hizmetle-
rinin verilmesidir.
fiirket yrrlkte bulunan tm mevzuata uymak ve kanun gerektirdii hallerde izin al-
mak kayd ile, aflada yazl ama ve konularda faaliyet gstermek iin kurulmufltur:
1- fiahslar ile her trl zel ve tzel statl: Holding, flirket, tesis, banka, finans kuru-
mu, alflverifl merkezi, ifl yerleri, turistik tesis, site, tatil ky, hasta hane, niversite,
faklte, akademi, yksek okul, retim kurumlar, depo, salk tesisleri, enerji san-
tralleri, rafineleri, baraj, kara-deniz ulaflm ve nakil vastalar, hava meydanlar, li-
manlar toplu konut alanlar, metrolar, gar ve terminaller, spor karfllaflmalar, sahne
gsterileri ve toplu gsterilerin yapld alanlar ve yerler ile v.b. tesis iflletme toplan-
t ve vastalarn sabotaja, hrszla soyguna yamaya, ykmaya alflanlarn iflten al
konmasna, salk ve vcut btnlklerine gelecek tehdit ve tehlikelere karfl koru-
mak gvenliklerini salamak,
2- Bankalar ve her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllar aras para nak-
lini yapmak, Paralarn toplanmas, saylmas ve datlmas, para naklinin korunmas
ve gvenliini salamak,
3- Banka Otomatik Vezne Makinelerinin doldurulmas, dolu olup olmadnn kontro-
l, tekrar doldurulmas, hizmete sokulmas ve bakm,
4- Maafl paketlerinin oluflturulmas ve yerlerine teslim edilmesi,
5- Her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllarn ekonomik-siyasi-stratejik
gvenlik ettlerini hazrlamak, personel gvenlik tahkikatlarn yapmak, bu konula-
ra ynelik arafltrma ve danflmanlk hizmetini vermek,
6- Yurt ii ve yurt dflnda koruma eitim ve gvenlik eitim ve retimini verecek te-
sis kurmak, iflletmek koruma ve gvenlik personeli yetifltirmek ve eitmek, eitimli
personelin grev bafl ve tazeleneme eitimlerini yapmak,
7- Amalarna uygun ifller yapan gerek ve tzel kiflilerle ortaklk kurmak, mevcut or-
taklk ve tesislere ifltirak etmek, araclk etme kayd ile hisse senetleri ve pay senet-
leri ile taahhtlerini satn almak, kendi pay ve hisse senetlerini satmak ve mbadele
etmek,
8- Faaliyetleri ile ilgili konularda yurt ii ve yurt dflnda olmak zere tm sektrdeki bi-
lumum ze kifliler, tzel kifliler kamu kurulufllar ve bal teflekkllerin fizibilite, ta-
sarm, iletiflim a, kurulufl, iflletim, eitim ve re organizasyon ile bu konularla ilgili
ihalelere girmek, taahhtlerde bulunmak, szleflmeler akdetmek, taahht altna gir-
mek,
9- fiirket amalarn gereklefltirmek iin her trl menkul ve gayri menkulleri alr satar
kiralar ve gerektiinde kiraya verir,
10- Faaliyet konular ile ilgili olarak bayilik, messeselik ve acentalklar alr ve verir.
Yukarda gsterilen konulardan baflka ifllere girmek istedii takdirde Sanayi ve Ticaret
Bakanlnn iznine ve ortaklar kurulunun onayna sunulur ve Trk ticaret kanununun h-
kmlerine gre iflleme tabi tutulur.

MADDE 4-
fiRKETN MERKEZ VE fiUBELER :
fiirketin merkezi Ankaradr. .................................. ili ........... ilesindedir. adres deiflikli-
inde ticaret siciline tescil ve Trkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan ettirilir. Sanayi ve Tica-
ret Bakanlna bildirilir.
146 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Tescil ve ilan edilmifl adresinden ayrlmfl olmasna ramen, yeni adresini sresi iinde
tescil ettirmemifl ise bu durum fesih sebebi saylr. Tescil ve ilan edilmifl adrese yaplmfl teb-
ligat flirkete yaplmfl saylr.

MADDE 5-
fiRKETN SRES:
fiirketin sresi tescil ve ilan tarihinden bafllamak zere 99 yldr.

MADDE 6-
fiRKETN SERMAYES:
fiirketin sermayesi herbiri 00.00YTL deerinde 4000 hisseye ayrlmfl olup,100.000.00
YTLdir. Bu sermayenin,
3990 hisse karfll 00.000.00YTLsi ...............................
10 hisse karfll 000.00 YTLsi ................................
tarafndan muvazaadan ari olarak tamamen taahht edilmifltir. Sermayenin 1/4 flirke-
tin kuruluflunun tescil tarihinden itibaren en ge 3 ay ierisinde, kalan 3/4 ise 00/00/2005
tarihinde nakten denecektir.

MADDE 7-
LANLAR :
fiirkete ait ilanlar Trk Ticaret Kanununun 37. Madde hkmleri sakl kalmak suretiyle
flirket merkezinin bulunduu yerde en az bir gazete ile yedi gn evvel yaplr.

MADDE 8-
fiRKETN DARES
fiirketin iflleri ve muameleleri ortaklar kurulu tarafndan seilecek bir veya birka mdr
tarafndan yrtlr.lk 10 yl iin .................... flirket mdr olarak seilmifltir.

MADDE 9-TEMSL VE LZAM


fiirketi mdrler temsil ederler, flirketi her hususta temsil ve ilzam edecek ortaklar kuru-
lu tarafndan tespit ve ilan olunur.
fiirketi flirket mdr ................................ 10 yl sreyle
fiirkete ait gayri menkullerini (taflnmazlarnn) alm, satmn, Resmi ve hususi daireler,
messeseler, flirketler ve ortaklar ile hakiki ve hkmi flahslar nezdin de temsile,flirket ala-
caklarn tahsile ahzu kabza, flirket adna ticari hesap, posta ek hesaplar atrmaya,bu he-
saplardan para ekmeye, flirket adna verilmifl bilumum ek ve alacak senetlerini tahsile,
bunlar ciro ederek teminat olarak kullanmaya, flirket demeleri iin ek ve senet tanzim et-
meye, kambiyo taahhdnde bulunmaya, flirket adna bankalarda borlu cari hesaplar a-
maya ve bu hesaplardan para ekmeye, bankalardan teminat mektuplar almaya ve verme-
ye, flirketi ilzam ederek bor altna sokmaya, taahhtlerde bulunmaya resmi ve zel mes-
seslere teklif vermeye ve bu yerlerle szleflmeler imzalamaya flirket adna yazflmalar yap-
maya, flirketi adli idari ve mali mercilerde ve makamlarda sonuna kadar temsile Temsil ve
lzam maddesin inde sz edilen yetkililerin tamamn kullanmaya flirketi esas mukavelesi-
nin ama ve konu maddesindeki iflleri yrtmeye velhasl bu szleflmede aksine hkm bu-
lunmayan tm iflleri bafllatp neticelendirmeye, flirketi flirket kaflesi altnda mnferiden vaaz
edecei imza ile temsil ve ilzama, hatta nc flahslara vekalet vererek mdrlk yetkisi-
nin tamamn veya bir ksmn devredebilir.Ancak flirket mdr mdrlk sfatn devrede-
mez. Ayrca 3.flahslara vekalet vererek flirketin ifllerinin yrtlmesini salayabilir. lk 10 yl
iin, flirket mdrlne seilen ................................ flirket kaflesi altnda ataca mnferit
imzas ile flirketi her hususta temsil ve ilzam eder.
7. nite - Szleflmeler 147

MADDE 10-
HESAP DNEM :
fiirketin hesap yl Ocak aynn birinci gn bafllar ve aralk aynn otuzbirinci gn so-
na erer. Yalnz ilk hesap yl flirketin kesin surette kurulduu tarihten bafllayarak Aralk ay-
nn otuzbirinci gn sona erer.

MADDE 11-
KARIN DAITILMASI :
fiirketin safi kr yaplmfl her eflit masraflarn kartlmasndan sonra kalan miktardr.
safi krdan her sene evvela %5 ihtiyat akesi ayrlr. Kalan kr hissedarlarn verecei karara
gre denmifl sermaye zerinden hisseleri nispetinde datlr. Kra fltirak edenlerle hisse-
darlara datlmas kararlafltrlan miktardan Trk Ticaret Kanununun 466nc maddesinin
2.fkrasnn 3.bendi gereince %10 ayrlarak umumi yedek ake eklenir. Kardan bir ksmn
pay sahiplerine datlmas veya flirket adna iflletilmesi veya memurlara, mstahdemlere ik-
ramiye olarak verilmesi gibi kararlar flirket esas sermayesinin en az %51ni temsil eden his-
sedarlarn kararna baldr.

MADDE 12-
YEDEK AKE :
htiyat akesi, flirket sermayesinin%20sine kncaya kadar ayrlr. Bu miktarn azalmas
halinde yeniden ihtiyat akesinin ayrlmasna devam olunur. Kanuni ve ihtiyari ve ihtiyat
akeleriyle kanun ve szleflme hkmlerine gre ayrlmas gereken mebla, safi kardan ay-
rlmadka hissedarlara kar datlmaz.

MADDE 13-
KANUN HKMLER :
Bu szleflmede anlan hususlar hakknda Trk Ticaret Kanununun hkmleri uygulanr.

KURUCU ORTAKLAR
Ad Soyad Ad Soyad

Sresi belirli ksmi sreli ifl szleflmesi;

SRES BELRL KISM SREL fi SZLEfiMES

Aflada isim (nvan) ve adresleri yazl bulunan iflveren ile ifli arasnda SRES BE-
LRL KISM SREL fi SZLEfiMES yaplmfltr. Taraflar bundan sonra iflveren ve ifl-
i olarak anlacaktr.
I. TARAFLAR
fiVERENN
Ad soyad (nvan) : .........................................................................
Adresi : .........................................................................
Tlf, faks, E - mail : .........................................................................
fiVEREN VEKL
Ad, soyad, nvan : ...........................................................................
Tlf, faks, E- mail : ...........................................................................
fiNN
Ad soyad : ..........................................................................
Baba ad : ..........................................................................
Doum yeri ve yl : ..........................................................................
148 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

kamet adresi : ..........................................................................


Tlf, faks, E - mail : ...........................................................................

2. fiNN ALIfiMA YER : flverenin....................................snrlar iindeki dei-


flik iflyerlerinde, iflveren veya vekilinin gsterecei yerler.

3. YAPILACAK fi : ..........................................................................

4. SZLEfiMENN SRES : Bu ifl szleflmesi, .../.../....tarihinde yrrle girmek


zere .... yl /.... ay sreli olup, srenin bitiminde herhangi bir bildirime gerek kalmakszn
kendiliinden sona erer.

5. fiE BAfiLAMA TARH : .../.../....

6. DENEME SRES : Deneme sresi (bireysel ifl szleflmelerinde en fazla


iki ay olabilir.) .... aydr. Taraflar, bu sre iinde ifl szleflmesini ihbarsz ve tazminatsz ola-
rak feshedebilirler.

7. ALIfiMA SRES : Haftalk alflma sresi haftann .... gnnde (Bu s-


re Kanunun 13 nc maddesi ile madde gerekesi ve Fazla alflma ve Fazla Srelerle a-
lflma Ynetmelii gerei, iflyerindeki tam sreli ifl szleflmesiyle alflan iflilerin haftalk
normal alflma srelerinin 2 / 3 nden daha az olacaktr) ...... saattir. Bu sre, haftann a-
lfllan gnlerine eflit flekilde blnerek uygulanr. flverenin gerekli grmesi halinde (hafta-
lk alflma gn says 6 gnden az olarak belirlenen iflyerlerinde) haftalk alflma gn say-
s en fazla 6 gne kadar kartlr.
Ayrca, iflin nitelii ve flartlarna gre, ifle bafllama ve bitifl saatleri de, ifliler iin farkl fle-
killerde dzenlenebilir ve gerektiinde deifltirilebilir.
Ara dinlenme sresi ve kullanma zamanlar iflveren tarafndan Kanunun 68 inci madde-
sinde belirtilen sreden az olmamak zere iflin durumuna gre belirlenir.

8. CRET VE DEME ZAMANI : flinin aylk NET / BRT creti ...........YTL dir. fli-
nin creti imza karfllnda kendisine denir / veya banka hesabna yatrlr / iflinin yazl
talebi ile belirledii ve bu talepte kendisi ve mutemedin tatbik imzalar bulunmak koflulu ile
mutemedine imza karfllnda denir.
cret ayda bir denir. Kural olarak ifllemifl cretlerin deme tarihi, ertesi ayn ilk ifl g-
ndr. Zorunlu bir neden olmadka, cretler deme gnnden itibaren en ge 20 gn iin-
de denir.
cret demelerinde cret hesap pusulas verilir.

9. DENKLEfiTRME UYGULAMASI : fli denklefltirme uygulamas yaplmasn kabul eder.


Haftalk .... saatlik normal alflma sresi, iflveren tarafndan gerekli grldnde:
a) Haftalk normal alflma sresi, iflyerinde haftann alfllan gnlerine gnde onbir
saati aflmamak kofluluyla farkl flekilde datlabilir. Bu halde, younlafltrlmfl ifl haf-
tas veya haftalarndan sonraki dnemde iflinin daha az srelerle alfltrlmas sure-
tiyle, toplam alflma sresi, alfllmas gereken toplam normal sreyi gemeyecek
flekilde (Denklefltirme uygulanmasnn bireysel ifl szleflmesi ile yaplan alflmada
iki aylk sre iinde tamamlanmas gerekmekte olup, bu srenin toplu ifl szleflme-
leri ile drt aya kadar artrlabilecei gibi 76 nc madde gerei kartlan Haftalk fl
Gnlerine Blnemeyen alflma Sreleri Ynetmeliinde belirtilen hallerde de alt
aya kadar kartlabilecektir.
7. nite - Szleflmeler 149

Para baflna, akort veya gtr gibi yaplan ifl tutarna gre cret denen ifllerde de
ilgili Ynetmeliin denklefltirmeye iliflkin hkmleri uygulanr.
Denklefltirme dnemi iinde gnlk ve haftalk alflma sreleri ile denklefltirme s-
resi uygulamasnn bafllang ve bitifl tarihleri iflverence belirlenir) denklefltirilir.
b) ...... saatlik haftalk normal alflma sresinin, haftann alfllan gnlerine farkl flekil-
lerde datlarak alfllmas ( denklefltirme uygulanmas ) durumunda, iki aylk alfl-
ma sresi iinde, iflinin haftalk ortalama normal alflma sresi olan ..... saati afla-
maz.

10. TELAF ALIfiMASI : Zorunlu nedenlerle iflin durmas, ulusal bayram ve genel tatil-
lerden nce veya sonra iflyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle normal alflma sre-
lerinin nemli lde altnda alfllmas ya da iflin tmyle durdurulmas veya iflinin tale-
bi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iflveren, iki ay ierisinde ifliye, alfllmayan bu s-
reler karfll olarak telafi alflmas yaptrabilir.
Telafi alflmas, gnlk 3 saati geemez ve gnlk alflma sresi ile birlikte de alflma
sresi toplam 11 saati aflamaz.
Telafi alflmas fazla srelerle alflma veya fazla alflma saylmaz, karfllnda fazla s-
relerle alflma veya fazla alflma creti denmez.

11. YILLIK CRETL ZN (Szleflme sresi bir yldan fazla ise) : Yllk cretli izin
sresi ve izine iliflkin hususlar fl Kanunu nda belirtilen koflullarda uygulanr. zin kullanma
zaman ifl koflullarna gre iflveren tarafndan belirlenir. zin sresi, iflinin hizmet sresine
gre :
- Bir yldan befl yla kadar ( 5 yl dahil ) .... gn ( en az 14 gn),
- Befl yldan fazla onbefl yldan az .... gn ( en az 20 gn),
- Onbefl yl ( dahil ) ve daha fazla olanlara .... gn ( en az 26 gn),
Hizmet sresi befl yldan az olsa dahi onsekiz ve daha kk yafltaki ifli ile, 50 ve da-
ha yukar yafltaki ifliye .... Gn ( en az 20 gn ) olarak kullandrlr.
fli acil bir durum olmadka izine ayrlaca tarihten bir ay nce, yazl talepte bulun-
mak zorunda olup, belirtilen tarihte izin verilip verilmeyecei de talep tarihinden itibaren
bir hafta iinde yazl olarak ifliye bildirilir.
Yllk cretli izin ve dier izinlerle ilgili hususlara fl Kanunu ve Yllk cretli zin Ynet-
meliinin ilgili hkmleri uygulanr.
zin dnemine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri ayrca izin sre-
sine eklenir.
zin dnemine iliflkin creti peflin veya avans olarak denir.
zinli olunan dnemde iflinin hastalanmas halinde doktor raporu ( zel doktor olma-
mak kaydyla) ile belgelenmek koflulu ile istirahat dnemi izin sresinden saylmaz.
Dier izinler: flinin evlenmesi halinde 3, ocuunun doumunda, ana, baba, efl ve o-
cuunun lmnde, yangn sel gibi tabii afetlerde gn cretli izin verilir.

12. HAFTA TATL ALIfiMASI VE CRET : alfllmayan hafta tatili gn creti bir ifl
karfll olmakszn ifliye denir. fli gerek grlmesi halinde hafta tatilinde alflmay ka-
bul eder. Gerektiinde hafta tatili hafta iinde de kullandrlabilir. Hafta tatili yaplmayarak
alfllmas halinde bu gnn creti ayrca % 50 zaml olarak denir.

13. ULUSAL BAYRAM GENEL TATL ALIfiMASI : alfllmayan ulusal bayram ve ge-
nel tatil gnlerine ait cret ifliye denir. fli gerek grldnde ulusal bayram ve genel
tatillerde alflmay kabul eder. Tatil yaplmayarak alfllan ulusal bayram ve genel tatil gn-
leri iin ayrca bir gnlk daha cret denir.
150 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

14. DER KOfiULLAR:


a) fli fl Kanununun 7 inci maddesine gre, geici ifl iliflkisi ile alflmay kabul eder.
b) fli, iflyerinde alflma mevzuat ve iflveren tarafndan belirlenmifl bulunan alflma
flartlarna, ifl disiplinine, ifl sal ve ifl gvenlii kurallarna, iflveren tarafndan kar-
tlmfl ve kartlacak olan ynetmelik, genelge, sirkler, talimat gibi dzenlemelere
uymay kabul eder.
c) fliye bireysel veya toplu ifl szleflmesi veyahut da iflyeri ynetmelii ekinde bulu-
nan disiplin ceza cetvelinde yer alan alflma, disiplin ve klk - kyafet konularna
uymamas halinde, disiplin suu oluflturan hususun karflsnda yer alan cezalar uy-
gulamas yaplr. cret kesme cezas yaplmas halinde (Kanunun 38 inci maddesi-
ne gre cret kesme cezasnn uygulanabilmesi, hangi konularda ve ne kadar yap-
lacana iliflkin szleflme veya szleflme ekinde veyahut da iflyeri ynetmeliinde
hkm bulunmasna bal olup cezaya iliflkin szleflme eki cetvel veya iflyeri ynet-
meliinin imzas karfllnda ifliye verilmesi ve imzal belgesinin ifli zlk dosya-
snda saklanmas gerekmektedir.) kesinti tutar ile gerekesi derhal yazl olarak ifl-
iye bildirilir. Yaplan kesinti bir ay iinde alflma ve Sosyal Gvenlik Bakanl
nn T.C. Ziraat Bankas Ankara - Merkez fiubesindeki 30401 / 276505 nolu hesab-
na yatrlr.
d) fli ifl szleflmesi devam ettii srece, zel de olsa iflverenin yazl izni olmadan bafl-
ka bir iflte alflamaz.
e) fli, iflverene ve iflyerine ait her trl ifl srlarn saklamay, iflverene zarar verecek
davranfllarda bulunmamay kabul eder.
f) fli, iflyerindeki makine, alet ve tehizat usulne uygun olarak ve zenle kullanma-
y, grevi ile ilgili olmayan ifllerle uraflmamay, kendisine teslim edilmemifl makine,
alet ve edevat kullanmamay kabul eder. flinde kullanlmak zere teslim edilen
malzeme, ara ve gereleri iflyeri dflna karmaz, amac dflnda kullanamaz. fli, ifl
szleflmesinin sona ermesinde, kendisine teslim edilmifl bulunan her trl demirbafl
eflyay eksiksiz olarak teslim etmeyi, kendi kast veya kusurundan meydana gelmifl
zararlar varsa, tazmin etmeyi taahht eder.
g) fli, iflyerine alkoll iki veya uyuflturucu madde almfl olarak gelmemeyi ve bu
maddeleri iflyerinde kullanmamay, alflmas ile ilgili olmayan eflya ve maddeler ile
taflnmas ya da kullanlmas yasaklanmfl maddeleri iflyerine sokmamay taahht
eder.
h) flverenin, iflilerin bir blmne veya tmne szleflme gerei olmakszn, teflvik
amal olarak yapaca sreklilik arz etmeyen nakdi ve ayni demeler, ifli bakmn-
dan kazanlmfl hak niteliinde olmayp, tekrarlanaca anlamna gelmez.
) flveren tarafndan szleflme sresi dolmadan ve herhangi bir bildirimde bulunma-
dan ve bildirim sresine iliflkin cret denmeksizin ifl szleflmesi sona erdirebilir. Bu
durumda, szleflmenin sona erdirildii tarihle, szleflmede belirtilen sona erme tari-
hine kadar geecek olan sreye ait cretleri ifliye denir.
j) fl szleflmesinin iflveren tarafndan feshinde; fesih bildiriminde sebep gsterilmedi-
i veya gsterilen sebebin geerli olmad hususunda ortaya kacak uyuflmazlklar,
bir ay iinde ifl mahkemesine veya anlaflma salanmas halinde zel hakeme gt-
rlr.
k) fli, zel bir beceri gerektirmedii takdirde ve Hazrlama Tamamlama ve Temizleme
flleri Ynetmeliine aykr olmamak koflulu ile kendi blmndeki hazrlama ta-
mamlama ve temizleme iflini yapar,
7. nite - Szleflmeler 151

l) fl szleflmesinin ksmi sreli olmas nedeniyle Fazla alflma ve Fazla Srelerle alfl-
ma Ynetmelii nin 8 inci maddesi (d) fkrasna gre, fazla alflma ve fazla sreler-
le alflma yaptrlamayacaktr.
m) ..........................................................................................................................................
n) Bu szleflmede yer almayan hususlarda fl Kanunu ve dier ilgili mevzuat uygulanr.
o) Szleflmenin uygulanmasnda kacak uyuflmazlklarda, 5521 sayl fl Mahkemeleri
Kanununun 5 inci maddesi gerei, dava olunann ikametgah saylan yer veya ifli-
nin iflini yapt iflyeri mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
Sresi belirli ksmi sreli bu ifl szleflmesi...... sayfa ve her sayfas ..... suret olarak d-
zenlendi, taraflarca okundu, ilk sayfalar parafland, son sayfas imzaland ve birer sureti ta-
raflara verildi. .../..../...

fiVEREN VEYA VEKL fi


Ad, soyad, imzas Ad, soyad, imzas

Satfl szleflmesi;

SATIfi SZLEfiMES

Bir yanda .......................................... .................................... (bu szleflmede ALICI ola-


rak anlmaktadr) ile dier yanda......................................... (bu szleflmede SATICI olarak
anlmaktadr) afladaki szleflme flartlarn tespit etmifllerdir.
1. KONU
flbu szleflme ....................... miktarn kadn SATICI tarafndan ALICIYA satlmas ve
SATICININ mali teslim tarihine kadar kendi deposunda saklamasnn flartlarn dzenle-
mektedir.
2. SZLEfiMENN YRRLK TARH
flbu szleflme imza tarihinde yrrle girecektir.
3. TARAFLARIN RTBATLARI - FATURA BLGLER
3.1. ALICI
Adres :
Tel. No :
Faks No :
E-Posta :
Vergi Dairesi :
V.D. Sicil No :
3.2. SATICI
Adres :
Tel. No :
Faks No :
E-Posta :
Vergi Dairesi :
V.D. Sicil No :
4. MALIN TESLM TARH
4.1. flbu szleflme konusu .............................. adet ................... aflada belirtilen tarih-
lerde SATICI tarafndan ALICIYA teslim edilecek ve ALICI tarafndan afladaki maddelerde
belirtilen senet SATICIYA iade edilecektir.
152 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra Cins Miktar Teslim Tarihi Tutar (YTL)


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM

5. BEDEL
...........................................nin fiyat KDV dahil ............................. YTL. dir (ayrca yazy-
la yazlacak). ALICIYA daha sonra teslim edecei mal deposunda saklamas ve/veya baflka
nedenlerle SATICI bu toplam bedel dflnda hi bir nam altnda ve hi bir nedenle ALICI-
DAN baflka bedel ve/veya fiyat fark talep etmeyecektir.
6. DEME
ALICI ../../2005 Tarihinde ........................... YTL.yi (yazyla da yazlacak) faturas ve ifl-
bu szleflmede belirtilen senetlerin usulne uygun olarak tanzim edilerek kendisine teslimi
karfllnda SATICIYA deyecektir.
7. CEZA fiART ve FORCE MAJEUR
7.1. SATICI bu szleflmeden doan ykmllklerini yerine getirmedii takdirde ALICI-
NIN zarar ve ziyann karfllamann yan sra ve ............................... YTL ceza-
i flart ayrca ALICIYA deyecektir.
7.2. SATICI her halde satt mal ALICIYA bu szleflmede belirtilen tarihlerde teslim et-
meyi, teslim edemediinde ALICININ bu szleflmeden doan alacaklarn demeyi ve maln
teslimi taahhd asndan zorunluluk halinin olmayacan kabul ve taahht etmektedir.
8. SATICI SENETLER
8.1. ALICININ peflin demesi ve satlan maln vadeli teslimi nedeniyle SATICI aflada
belirtilen senetleri ALICIYA 7. maddede belirtilen deme tarihinde teslim edecektir.

Sra Keflide Tarihi Vade Tarihi Borlular Bedeli


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM

8.2. Bu senetler alacak senedi olup, SATICININ bu szleflmedeki ykmllklerinden


birini yerine getirmemesi halinde sonraki tarihli senetlerdeki alacak muaccel olacaktr ve
ALICI elindeki senet bedellerinin tamamnn denmesini vadesini beklemeksizin SATICI-
DAN talep edebilecektir.
9. SZLEfiMENN FESH ve SON BULMASI
9.1. SATICI iflbu szleflmede belirtilen tarihte senetleri teslim etmedii takdirde faturas-
nn bedeli kendisine ALICI tarafndan denmeyecei gibi iflbu szleflme kendiliinden fes-
holur.
7. nite - Szleflmeler 153

9.2. SATICI ifl bu szleflmeden doan ykmllklerini yine iflbu szleflmede belirtilen
tarihlerde yerine getirmedii takdirde ALICI sre vermeksizin szleflmeyi feshedebilir ve
elindeki senetlerin tamamnn bedelinin ve cezai flartn denmesini SATICIDAN talep ede-
bilir. Bu halde satc her trl kaybnn tazminini de ayrca talep edebilir.
9.3. Bu szleflmede belirtilen ykmllklerin tamamnn yerine getirilmifl olmas ve ta-
raflarn bir dierinden talebi kalmadnda iflbu szleflme kendiliinden son bulur.
10. UZLAfiMAZLIKLARIN ZM VE YETKL MERC
flbu szleflmeden ya da szleflmenin maddelerinin yorumundan doan anlaflmazlkla-
rn zmnde Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
11. SZLEfiMENN EKLER
Taraflarn imza sirkleri ve yetki belgeleri
flbu ...... sayfadan ve ..... maddeden ibaret szleflme metnini okuduk, mahiyetini anla-
dk ve taraflar adna serbest irademizle imzaladk.
Ankara,...../....../2005

SATICI SATICI

Kira szleflmesi;

KRA SZLEfiMES
(Meskenler/Konutlar in)
DARES (BURAYA TAfiINMAZIN BALI OLDUU TAPU DARES
YAZILACAK)
Mahallesi (Buray tapudaki mahallesi hanesinde yazan yazlacak)
Cadde/Soka (Cadde veya sokak yazlacak)
Numaras (Apartman kap numaras ve Daire kap numaras yazlacak)
Kiralanann Cinsi Apartman dairesi
Kiralayan (Kiraya verenin tam ad ve soyad yazlacak)
Kiralayann T.C. Kimlik No (Kiraya verenin T.C. Kimlik no yazlacak)
Kiralayann Adresi (Kiraya verenin tam adresi yazlacak)
Kirac (Kiracnn tam ad ve soyad yazlacak)
Kiracnn T.C. Kimlik No (Kiracnn T.C. Kimlik no yazlacak)
Kiracnn Adresi (Kiracnn tam adresi yazlacak)
Akdin Bafllang Tarihi (Kira szleflmesinin bafllang tarihi yazlacak)
Akdin Sresi (Kira szleflmesinin sresi yazlacak)
Yllk Kira Bedeli (Kira bedelinin yllk toplam yazlacak)
Aylk Kira Bedeli (Her ay denecek kira bedeli yazlacak)
Kira Bedelinin deme fiekli Her ayn beflinci gn akflamna kadar peflin olarak
Kiralanan Kullanm fiekli Yalnzca mesken (konut) olarak
Kiralanann Durumu Salam, tam ve kullanlmaya elverifllidir
Kiralananla Birlikte Teslim .......... marka kombi, elektrik (endeks...........), su
Edilen Demirbafllar (endeks...........) ve doalgaz (endeks...........) sayalar, su ve
doalgaz sayalarna ait kartlar ve kiralanann apartman
kaps ve daire kapsnn ikifler adet anahtar.

(imza) (imza) (imza)


154 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

GENEL KOfiULLAR

1. Kirac, kiralanan zenle kullanmak zorundadr.


2. Kirac, kiralananda ve evrede oturanlara iyi niyet kurallar iinde davranmaya zo-
runludur.
3. Kirac, kiralanan ksmen veya tamamen nc kiflilere kiralayamaz, alt kiraya ve-
remez; devir ve temlik edemez.
4. Kirac, kiralayann yazl izni olmadka, kiralananda deifliklik yapamaz; aksi halde,
doacak zarar karfllamak zorundadr.
5. nc kiflilerin kiralanan zerinde hak iddia etmeleri halinde, kirac, durumu der-
hal kiralayana haber vermek zorundadr.
6. Kirac, kiralananda yaplmas gereken onarmlar, derhal kiralayana bildirmek zo-
rundadr; aksi halde doacak zarardan sorumludur.
7. Kirac, kat malikleri kurulunca kendisine tebli edilen hususlar, kiralayana haber
vermek zorundadr.
8. Kirac, kat malikleri kurulu karar uyarnca, yaplmas gereken ifllere izin vermek zo-
rundadr.
9. Kirac, kiralanandaki onarmlara katlanmak ve kiralanandaki olaan kullanmdan
dolay yaplmas gereken onarmlar yapmak/yaptrmak ve giderlerini karfllamak
zorundadr.
10. Kiralanann mlkiyet hakkndan doan vergileri kiralayana, kullanmdan doan ver-
gi, resim ve harlar kiracya aittir. Uyuflmazlk halinde, yerel rf ve detler uygula-
nr.
11. Kirac, kira szleflmesinin sonunda, kiralanan ald flekilde, kiralayana teslim et-
mek zorundadr: Keza kiralananla birlikte teslim edilen demirbafllar da alnd fle-
kilde, kiralanana teslim edilmedii takdirde, oluflan hasarlarn bedelinin kiralayana
denmesi veya eski hale getirilmesi zorunludur.
12. Kiralanann iyi ve kullanlmaya elveriflli halde teslim edildii asldr. Aksi durum ki-
rac tarafndan ispatlanmak zorundadr. Kiralanann normal kullanmndan dolay
ortaya kacak ypranma ve eksikliklerden dolay kirac sorumlu deildir.
13. Kirac, kira szleflmesinin sona ermesi veya satla kartlmas halinde, kiralanann
gezilmesine ve incelenmesine izin vermek zorundadr.
14. Kiralanann boflaltlmas/tahliyesi gerektii hallerde, kiralanann boflaltlmamas du-
rumunda ortaya kacak zararlardan dolay kirac sorumlu olacaktr.
15. Kirac, kendisi veya birlikte oturanlarn sal iin ciddi tehlike oluflturmayan kusur-
lardan dolay, kiralayan teslim almaktan kanamaz, szleflmeyi bozamaz ve kira-
dan indirim talebinde bulunamaz.
16. Kirac, kiralana yapt faydal ve lks fleylerin bedelini kiralayandan isteyemez ve
szleflme bitiminde bunlar kiralayana teslim etmek zorundadr.
17. Kirac, kiralayann yazl olurunu almak ve giderleri kendisine ait olmak zere, ge-
nel anten, uydu anteni, kablo televizyon gibi donanmlar yaptrabilir.

(imza) (imza) (imza)


7. nite - Szleflmeler 155

ZEL KOfiULLAR

1. Kiralanan alt kiraya verilemez, ortak alnamaz; devir ve temlik edilemez.


2. Kiralanan, mesken dflnda herhangi bir amala kullanlamaz.
3. Kiralananda, kirac, efli ve ocuklarnn dflnda kimse kalamaz.
4. Kira bedelleri, her ayn beflinci gn akflamna kadar, kiralayann ............... banka-
s, ..................... fiubesindeki ................................. numaral hesabna yatrlacaktr.
Kira parasnn baflka bir flubeden havale edilmesi halinde, ayn sre iinde hesapta
olacak flekilde ifllem yaptrlacak olup, aksi durumda temerrt hkmleri uygulana-
caktr. Bir ayn kira parasnn denmemesi halinde dnem sonuna kadar iflleyecek
kira paralarnn tm muacceliyet kazanacaktr.
5. Kiralanann kapc/kaloriferci, yakt ve genel giderleri kirac tarafndan denecektir.
6. Kaplar, pencereler, shh tesisat aralar salam, tam ve kullanlmaya elveriflli olarak
teslim edilmifltir.
7. Kirac, kiralanan zenle kullanacak; kiralayan da gerekli onarmlar, kiracnn uya-
rsndan itibaren on gn iinde -teknik olanakszlar hari- yaptracaktr.
8. Kirac, elektrik aboneliini kendi adna yaptracak, szleflme sonunda hesab kesti-
rerek, buna iliflkin makbuz fotokopisini kiralayana verecektir.
9. Kirac, gn iinde, aile beyannamesini mahalle muhtarlna verecektir.
10. Szleflmeden doacak uyuflmazlklardan dolay, Ankara mahkemeleri ve icra m-
drlkleri yetkili olacaktr.
flbu, on yedi genel ve on zel kofluldan oluflan szleflmeyi, hr iradelerimizle iki
nsha olarak imzaladk. ..............200....
Kirac: Mteselsil Borlu ve Kefil: Kiralayan:
(imza) (imza) (imza)
(isim) (isim) (isim)

Yap-ifllet devret szleflmesi;

YAP-fiLET DEVRET SZLEfiMES


Bir tarafta, ......................... adresinde bulunan .........................Bakanl (aflada ksaca
Bakanlk olarak anlacaktr.) le dier tarafta .....................................adresinde mukim
.......................... Anonim fiirketi (aflada ksaca fiirket olarak anlacaktr) arasnda aflada-
ki flartlarla bir Yap-fllet Devret Szleflmesi dzenlenmifltir.
Madde 1- Szleflmesinin konusu Taflnmaz Tapu kayd
li
lesi
Mahallesi
Mevkii
Pafta No
Ada No
Parsel No
Vasf
Yzlm m2
Madde 2- rtifak Hakknn Sresi Bafllama ve Bitifl Tarihi
Birinci maddede nitelikleri belirtilen alan zerinde afladaki koflullarla sreli irtifak hak-
k kurmufltur.
156 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Hakkn sresi: 49 (krkdokuz) yldr.


Bu hak .../.../.... tarihinde bafllayp .../.../.... tarihinde sona erecektir.
Madde 3- rtifak Hakknn Konusu
Birinci maddede belirtilen taflnmaz mal zerinde....yat kapasiteli tali yat liman ve yan
niteleri yaplacaktr.
Madde 4- rtifak Hakkna Konu Taflnmazn Kullanm fiekli
rtifak hakk kurulan alan snrlar ilerisinde Bakanlka verilen Yatrm Belgesi esasla-
r dorultusunda yukarda belirtilen niteler yaplacaktr.
rtifak hakk sresince, irtifak hakk konusu taflnmaz maln kullanm amac deifltirilme-
yecek ve ama dfl kullanlmayacak, ksmen de olsa tesise ait nitelerden herhangi biri
(Kuafr, Dkkan, Diskotek, Bar, Kafeterya ve Satfl, Maazalar gibi) Bakanln izni olma-
dan baflkasna kiraya verilmeyecektir. Bu senedin konusu olan irtifak hakk Maliye ve Gm-
rk Bakanl ile Bakanln oluru olmadan devredilmeyecektir.
Madde 5- nflaatn Bafllama ve Bitim Tarihleri
Bakanlk tarafndan verilecek Yatrm Belgesinde aksine bir hkm bulunmadka irtifa
hakk konusu taflnmazn hak lehtar veya temsilcisine tesliminden itibaren iki ay iinde in-
flaat ruhsat alnarak inflaata bafllanacak ve inflaat iki yl iinde bitirilecektir.
Madde 6- Zeminin rtifak Hakk Bedeli:

A- rtifak Hakk Bedeli:


lk yl iin .......................................YTLdir.
kinci ve izleyen yllar iin kullanm bedeli ise Maliye ve Gmrk Bakanlnca, (Bte
ve Mali Kontrol Genel Mdrl) her yl yaymlanan Devlet haleleri genelgesinde belirti-
len artfllarnn bir nceki yl irtifak hakk bedeline eklenmesi suretiyle saptanr. Saptanan
bu bedele hak lehtarnca herhangi bir mahkeme ve Makama baflvurarak itiraz edilmez.
lk yldan sonraki ikinci ve izleyen yllk dilimlerin ilk yl irtifak hakk bedelleri ye-
niden takdir edilir ve izleyen yllarn bedellerinin tahakkuk ve tahsili yukardaki hkmler-
ce tabii olur.

B- Haslattn Pay Alnmas:


rtifak hakknda konu taflnmaz mal zerinde gereklefltirilen tesisin iflletmeye geme-
sinden sonra: toplam yllk haslattan %1 orannda pay alnacaktr. Bu payn ilk yllk d-
neminde %50 orannda alnaca kabul ve taahht edilecektir.

C- deme Zaman:
lk yl temin irtifak hakk bedeli, hakkn tapuya tescilinden nce denecektir. 2. ve m-
teakip yllar irtifak hakk bedelleri ise her yl hakkn bafllang tarihine tekabl eden tarih-
ten nce (01 Ocak) ilgili Maliye Dairesine yatrlacaktr.
Haslattan alnacak pay bilano yln takip eden Mays ay iinde ilgili Maliye Dairesine
yatrlacaktr.
Sresi iinde denmeyen irtifak hakk bedelleri iin 6183 sayl Yasann 51. maddesinde
belirtilen gecikme zamm oran uygulanacaktr.
ki yl st ste irtifak hakk bedelinin zamannda denmemesi halinde irtifak hakk iptal
edecektir.
Madde 7- Teminat
fiirket Bakanln .../.../.... tarihli yazsndan itibaren 30 gn ierisinde yazda belirtilen
ykmllklerin yerine getirileceine iliflkin Noterden onayl bir taahhtname ile 50.000
(elli bin).-YTL. tutarndaki kesin ve sresiz bir teminat mektubunu Bakanla teslim etmifl
olmaldr. Teminatn iadesi ve gerektiinde paraya evrilmesi hususunda Kamu Arazisinin
Turizm Yatrmlarna Tahsisi Hakknda ki Ynetmenlik hkmleri uygulanacaktr.
7. nite - Szleflmeler 157

Madde 8- Plan ve Projelerde Tadilat


rtifak hakk konusu taflnmazn zerinde inflaat edilecek yap ve tesisler, fiirket tarafndan
Bakanlktan alnacak Yatrm Belgesine esas plan ve projelere uygun olarak yaplacaktr.
rtifak hakk kurulan alan snrlar dflndaki: Hazineye ait veya Devletin hkm ve tasar-
rufu altndaki yerlerde inflaat yapld arazi veya doann grnfl ve doal yaps deifl-
tirildii takdirde bu hak iptal edilecektir.
Madde 9- nflaatn ve flletmenin Kontrol
Bakanlk ile ................... Bakanl inflaat aflamasnda ve iflletme sresince irtifak hakk
konusu taflnmazn zerindeki btn yap ve tesisleri kontrol etmeye veya ettirmeye yetki-
lidir. Bu srada belirlenecek hata ve noksanlklar Bakanlklarca saptanacak sre ve flartlarla
fiirket tarafndan tamamlanacaktr.
nflaatn projede belirtilen sre ierisinde projeye uygun olarak tamamlamasn mtea-
kip her 3 ylda bir ilgili idarelerin yresinde yapaca kontrollerde tesisin onarmnn gerek-
tii saptand takdirde masraf kendisi tarafndan karfllanmak koflulu ile gerekli onarm hak
lehtarnca yaplacak ve Hazineden hibir bedel talebinde bulunmayacaktr.
Madde 10- Kynn Korunulmas ve Kullanlmas rtifak hakk kurulan taflnmazn kulla-
nm srasnda evre ve deniz kirliliinin nlenmesi iin gereken nlemler alnacak ve bu
konudaki mevzuata titizlikle uygulanacaktr.
zerinde irtifak hakk kurulan taflnmazn evresindeki Devletin hkm ve tasarrufu al-
tndaki yerler (zellikle, kylar, kumsallar) kumunun kullanmna ak tutulacak gelifl geifl
kesinlikle engellenmeyecektir.
Madde 11- Vergi Resim, Har, Prim ve Dier Harlar
rtifak hakk tesisi bedeli taflnmaz maln kullanlmasnn karflldr. Tapuya tescil. ter-
kin, yap ve tesisler iin, ......, ......., ....... ve benzeri kurulufllara denmesi gereken her trl
vergi, resim har, prim ve benzeri mkellefiyetler fiirket tarafndan karfllanacaktr. Ayrca
492 sayl Harlar Kanunun eki 4 sayl tarifesinin 13. maddesinin (A) fkrasnda belirle-
nen%30 tapu harc ile 2464 sayl ............................. Kanunundaki yap kullanma izni harc
da yine flirkete karfllanacaktr.
Madde 12- Devir
Lehine irtifak hakk tesis edilen flirket hakkn tamam veya bir ksmn.... Bakanl ile
Bakanln izni olmakszn baflkasna devredilemeyecektir.
fiirket, mevcut veya gelecekte karlan hisselerinin devrine iliflkin her trl tasarrufu Ba-
kanla bildirmek, bakanlk ile .......................... Bakanlnn olumlu grflne dayanan ya-
zl izni ile gereklefltirmek zorundadr.
Gerek irtifak hakknn tamamnn satfl yoluyla devrinde ve gerekse hak lehtar flirketin
hisselerinin satfl yoluyla devrinde ................................ bakanl ile Bakanlk yazl izin ve-
rirken gerekli grd takdirde taahht senedindeki koflullarda deifliklik yaplabilir.
Hak lehtar bu flirketin baflka bir flirket ile birleflmesinde ...................................... Bakan-
lnca olumlu grfl verilmesi halinde Bakanlka birleflmeye izin verilebilir.
Madde 13- Alt Yap Giderlerine Katlma
rtifak hakk konusu arazinin bulunduu turizm geliflim alannda Belediye hizmetlerinin
Belediyece dier hizmetlerin ilgili kurulufllarca karfllanmas halinde Bakanlka bu hizmet-
lerin grlmesi iin kurulacak idarenin kararlarna kesinlikle uyulacak ve talep edilen katk
paylar hak lehtarnca denecektir.
Madde 14- rtifak Hakknn Son Bulmas
rtifak hakk tannan sre sonunda bitecektir. zerinde irtifak hakk kurulan alan sresi
sonunda zerindeki btn yap ve tesisleriyle beraber salam ve ifller durumda Hazineye
teslim edilecektir. Bunun iin flirket veya bir baflka nc kifli tarafndan herhangi bir hak,
tazminat veya bedel talep edilmeyecektir.
158 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Madde 15- rtifak Hakknn ptali


Bu taahht senedinin 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, maddelerinin yerine getirilme-
mesi szleflmenin nemli lde ihlali saylr ve Hazinece bir tazminat denmeksizin tm
yap ve tesisler salam ve ifller durumda Hazineye intikal eder.
Madde 16- Tahliye
rtifak hakknn lehtar, hak sresi sonunda veya bu taahhtnamede belirtilen ve belirtil-
meyen dier nedenlerden dolay hakkn son bulmas halinde taflnmaz tahliye etmez ve bu
taahhtnamede yazl flartlarla Hazineye teslim etmez ise, her geen gn iin olayn vuku
bulduu yln irtifak hakk bedelinin %20 (yzde yirmi) si kadar ceza demek zorundadr.
Ceza denmesi taflnmazn kullanlmasna ve tahliyenin geciktirilmesine neden olmaz.
Madde 17- Sorumluluk
Hak lehtar kesin tahsisin yapld tarihten itibaren taflnmazn Hazineye fiilen teslim
edilecei gne kadar evreye verebilecei her trl zarar ve ziyadan (kaza dahi olsa) idari,
mali ve cezai adan sorumludur.
Madde 18- Sre Uzatmm
1- Tabii afetler (yangn, zelzele, su baskn vs.)
2- lkede genel veya iflin yapld yerde ksmi seferberlik ilan,
3- Genel ve ksmi grev. lokavt gibi ksmi hak ve kullanmndan doan imkanszlklarn
meydana gelmesi.
4- Bulaflc hastalk, salgn gibi olaylarn kmas ve benzeri hallerde sre uzatm tale-
binde bulunulamaz.
Madde 19- Ormanlk Alanlarda Uygulanacak Kurallar
lgili Kanununun 15. maddesine gre denmesi gereken orman fonuna katlma pay
tahsis tarihini takip eden 3. yldan itibaren 5 ylda ve 5 eflit taksitle flirket tarafndan dene-
cek, makbuzlarn birer rnei Bakanl verilecektir.
fiirket adna tahsis edilen taflnmaz maln ana nitelii bozulmadan orman varl zedelen-
meden kullanlacaktr. Yangndan ve zararllardan korunmas iin gerekli tedbirler flirket ta-
rafndan alnacaktr. nflaat srasnda kaldrlacak aalar ile devrik ve rk aalarn kesim
ve nakil ifllemlerinin mahalli orman idaresince yaplmas salanacaktr.
Madde 20- Uygulanacak Hkmler
Bu taahhtnamede belirtilmeyen hallerde 2634 sayl ................... Kanunun ve .............
Yatrmlarna tahsisi hakknda ynetmenlik hkmleri.,bunlarda ak bir hkm olmamas
halinde ilgili mevzuat uygulanacaktr.
Madde 21- Husumetin Kabul
zerinde irtifak hakk kurulun taflnmaz malla ilgili olarak almfl ya da alacak her tr-
l davaya iliflkin husumeti hak lehtar karfllayacak, alan davalar rendii tarihten itiba-
ren 15 (onbefl) gn iinde yazl olarak yerel ilgili......dairesine bildirilecektir. Bildirilmeme-
sinden dolay Hazine aleyhine doabilecek her trl zarar ziyandan hak lehtar Hazineye
veya hak lehtar aleyhine sonulanacak olursa hak lehtar Hazineden urad veya uraya-
ca zarar ziyana ve kar kaybna karfl herhangi bir tazminat, hak bedel ve benzeri bir fley
istemeyecektir.
Madde 22- Hafriyat Srasnda Bulunacak Tarihi Eserler
Proje uygulama srasnda eski ve tarihi eserlere rastlanldnda kaz ifllemleri derhal dur-
durulacak, bulunan eserler kaz flerinde muhafaza edilecek, durumdan hemen en yakn
mlki amirlii haberdar edilecektir.
Madde 23- Uyuflmazlklarn zm yeri

Uyuflmazlklarn zm yeri taflnmazn bulunduu iledeki..........Daireleri ve Mahkeme-


dir. .../.../...
7. nite - Szleflmeler 159

Hazine Temsilcisi Hak Sahibi

Ad ve Soyad Ad ve Soyad

mza mza

Vedia szleflmesi;

V E D A S Z L E fi ME S
Madde 1-
TARAFLAR:
Bir tarafta ........................................... adresinde ikamet eden ....................... ile dier ta-
rafta ................................................ adresinde ikamet eden .................... arasnda afladaki
koflullarla bir vedia szleflmesi akdolunmufltur.
flbu szleflmede ;
..................... saklatan,
..................... saklayan olarak anlacaktr.
Madde 2-
KONU:
flbu szleflmenin konusu, mlkiyeti saklatana ait olan 25 adet ..................nn saklayan
tarafndan muhafaza edilmesidir.
Madde 3-
TARAFLARIN YKMLLKLER:
Saklatan, szleflme konusu eflyay saklayana ../../200.. tarihinde teslim edecektir.
Saklayan, bu eflyay, saklatan geri isteyene kadar muhafaza edecektir.. Saklayan sz ko-
nusu eflyay kullanamaz ve baflkalarna kullandrtamaz.
Saklayan, szleflme konusunu saklatann talebi halinde derhal geri verecektir. Eflya, ki-
litli bir depo iinde muhafaza edilecek ve eflyaya gelebilecek her trl ziyan ve hasardan
dolaysyla saklayan sorumlu olacaktr.
Saklatan, eflyay saklamas karfllnda saklayana her ay .........TL. deyecektir. deme-
ler ayn son gn yaplacaktr.
Madde 4-
YETKL MAHKEME:
flbu szleflmeden domas muhtemel uyuflmazlklar iin .............. Mahkemeleri ve icra
daireleri yetkili olacaktr.
flbu szleflme, ../../200.. tarihinde ........... da iki nsha olarak imzalanmfl ve bir nsha
saklayana teslim edilmifl, ikinci nsha saklatanda kalmfltr.
Saklayan Saklatan

Paylaflmal mal ayrl-Szleflme rnei

PAYLAfiMALI MAL AYRILII


(T.M.K.md.244 il 255)

Efller birlikte sz alarak, ../../.... tarihinde evlendik. Aramzda paylaflmal mal ayrl re-
jimini kabul ettik:
1- Her birimizin, yasal snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim, ya-
rarlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml olacak-
tr. Aksi takdirde aidiyeti isbat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallardan
saylacaktr.
160 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi halinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mal-
larn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yann-
da, dierimize ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlki-
yetimizdeki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir.
5- Paylafltrma dfl kalan bir maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna hi
veya uygun bir karfllk almakszn katkda bulunan taraf mal rejiminin sona ermesi
durumunda, dierinden katks orannda hakkaniyete uygun bir bedel denmesini
isteyebilecektir. Bu istem paylafltrma dfl kalan maln yerine geen deerler iin de
geerli olacaktr.
6- Bu mal rejiminin kurulmasndan sonra birimizin edindii ve ailemizin ortak kullanm
ve yararlanmasna zgledii mallar ile ailemizin ekonomik geleceini gvence alt-
na almaya ynelik yatrmlar veya bunlarn yerine geen deerler, mal rejiminin so-
na ermesi durumunda aramzda eflit olarak paylafllacaktr.
7- Her birimizin kendisine ait olan manevi tazminat alacaklar, miras yoluyla edindii
mallar ile karfllksz kazandrmada bulunann ak iradesinden aksi anlafllmadka,
salar aras veya lme bal tasarruflarla edinilen mallar, paylaflma dfl kalacaklardr.
8- Paylaflma, olanaklar lsnde ayn olarak yaplacaktr. Olanak bulunmad durum-
da bedel eklenmek suretiyle paylar denklefltirilecektir. Birimizin dierine deyecei
bedel, mallarn tasfiye anndaki srm deerine gre hesaplanacaktr. Bu hesapla-
mada, paylaflm konusu mallarn edinilmesinden dolay bor varsa, srm deerle-
rinden indirilecektir.
9- Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline %.. Orannda faiz y-
rtlecektir.
10- Birimizin lm durumunda, paylaflma konusu mallar arasnda ev eflyas veya birlik-
te yafladmz konut bulunduunda, sa kalan, bunlar zerinde kendisine miras ve
paylaflmadan doan hakkna mahsup edilmek ve yetmedii takdirde bir bedel ek-
lenmek suretiyle mlkiyet hakk tannmasn isteyebilecektir diye szlerini bitirdiler.
Not:
9.Paragrafla ilgili olarak: Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline
faiz yrtlmemesi veya gvence istenmemesi konusunda anlaflabilirler.

DKKAT : - Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler


yaplmayacaktr.
- flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
TARAFLAR TARAFLAR
MZA MZA

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
7. nite - Szleflmeler 161

zet

N
A M A Szleflme kavramn aklamak,
N
A M A Szleflme trlerini listelemek,
1 2
Szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu do- Szleflme trleri flu flekilde gruplandrlabilir; ml-
urmaya ynelik karfllkl ve birbirine uygun ira- kiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler, kul-
de aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. landrmaya ynelik szleflmeler, ifl grme szlefl-
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, meleri, teminat szleflmeleri ve kanunlarda d-
bat, kontrat gibi farkl terimlerle de anlr. Bor- zenlenmemifl dier szleflme trleri.

N
lar Kanunun 1. maddesinde ki taraf karfllkl
ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettik- A M A Szleflme rneklerini incelemek,
3
leri takdirde akid tamam olur fleklinde bir h- Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
km getirilmifltir. Buna gre bir szleflmenin ku- asgari olarak taraflarn ad, soyad (unvan) ve ad-
rulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu resleri, Szleflmenin konusu, taraflarn karfllkl
taraflarn bir hukuki sonu dourmak zere kar- hak ve ykmllkleri taraflarn imzas bulunur.
fllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini ak- Bunlarn dflnda bulunmas gerekenler ise sz-
lamalar gerekmektedir. leflmenin zelliklerine gre deifliklik gster-
mektedir.
162 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Afladakilerden hangisi ifl grme szleflmelerinden
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru biri deildir?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Bafllama szleflmesi
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Hizmet szleflmesi
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Eser szleflmesi
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. Veklet szleflmesi
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Emanet szleflmesi

1. Afladakilerden hangisi basit bir szleflme rnein- 7. Afladakilerden hangisi teminat szleflmesi ile ayn
de yer almas gereken asgari hususlardan biri deildir?
anlamdadr?
a. Taraflarn ad ve soyad
a. Birleflik szleflme
b. Taraflarn adresleri
b. Karma szleflme
c. Szleflmenin konusu
c. Kefalet szleflmesi
d. Taraflarn varsa efllerinin adlar
d. Hizmet szleflmesi
e. Taraflarn imzas
e. Karz szleflmesi
2. Afladakilerden hangisi kullandrmaya ynelik sz-
leflmelerden biridir? 8. Afladaki szleflme trlerinden hangisi kanunda d-
a. Kira szleflmesi zenlenmemifltir?
b. Hizmet szleflmesi a. Satfl szleflmesi
c. Eser Szleflmesi b. Bafllama szleflmesi
d. Kefalet szleflmesi c. Trampa szleflmesi
e. Satfl szleflmesi d. Tek satclk szleflmesi
e. Eser szleflmesi
3. Afladakilerden hangisi szleflme anlamna gelme-
mektedir? 9. Afladakilerden hangisi eser szleflmesi anlamna
a. Akit gelmektedir?
b. Mukavele a. Kira szleflmesi
c. Bat b. stisna szleflmesi
d. Kontrat c. Vekalet szleflmesi
e. ln d. Karz szleflmesi
e. Ariyet szleflmesi
4. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi ne ad verilir?
a. Karz 10. Afladakilerden hangisi mlkiyet hakkn geirme-
b. cap ye ynelik szleflmelerden biridir?
c. Kabul
a. Emanet szleflmesi
d. Ariyet
b. Hizmet szleflmesi
e. Eser
c. Trampa szleflmesi
d. dn szleflmesi
5. Szleflmelerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
e. Vedia szleflmesi
yanlfltr?
a. Trleri vardr.
b. Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
asgari hususlar vardr.
c. Borlar Kanunu dflnda baz kanunlarmzda da
szleflme trleri dzenlenmifltir.
d. Uluslararas iliflkileri dzenleyen szleflmelerde
vardr.
e. Her zaman belli bir flekilde yaplmas flarttr.
7. nite - Szleflmeler 163

Okuma Paras Sra Sizde Yant Anahtar


Metin, taraflarn irade aklamalarn ieren belgedir. Sra Sizde 1
Taraflar bu belgelerde zerinde karfllkl olarak anlafl- Borlar Kanunu dflnda Medeni Kanununda, Ticaret
maya vardklar hususlar belirtirler. Metnin mutlaka da Kanununda, Hukuk Muhakemeleri Kanununda, cra ve
bizzat borlu veya alacakl tarafndan kaleme alnmas iflas Kanununda ve pek ok zel kanunda szleflme
flart deildir; taraflar senedin metni bir baflkasna yazd- tipleri dzenlenmifltir.
rabilirler. Dier taraftan metnin el yazsyla veya dakti-
loyla yahutta baflka bir arala yazlmfl olmasnn da Sra Sizde 2
nemi yoktur. Sadece el yazs vasiyetnamede, vasi- Yeni szleflme tr olarak garanti szleflmesi, kredi sz-
yetname metninin vasiyeti tarafndan bizzat kendi el leflmesi, tek satclk szleflmesi, alacaklarn satfl (fac-
yazs ile yazlmas zorunluluu vardr (MK. m.538); ak- toring) szleflmesi, pazarlama imtiyaz (franchising) sz-
si halde geerli olmaz. leflmesi, satm iin brakma szleflmesini verebiliriz.

Kaynak: Akntrk, T. (2009). Borlar Hukuku. (s. 37).


Beta stanbul.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar Yararlanlan ve Baflvurulabilecek


1. d Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna ba- Kaynaklar
knz. AKINTRK, T. (2009). Borlar Hukuku, Beta, stanbul.
2. a Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna AKPEK, fi., KKGNGR, E. (2002). Szleflmeler
baknz. Rehberi, 2. Bask, Yetkin Yaynevi, Ankara.
3. e Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna ba- YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
knz. Yetkin Yaynlar, Ankara.
4. b Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna ba- YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
knz. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
5. e Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna ba- YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
knz. Ankara.
6. a Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
7. c Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
8. d Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
9. b Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
10. c Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
8
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

N
Noterlik mesleini aklayabilecek,

N
Noterlik ifllemlerini listeleyebilecek,
Noterlik ifllemlerine rnek verebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Noter Noterler Birlii
Noterlik fllemleri

indekiler

NOTER
Hukuk Dili ve Adli NOTERLK PERSONEL
Noter Belgeleri
Yazflmalar TRKYE NOTERLER BRL
RNEKLER
Noter Belgeleri

NOTER
Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi 1512 sayl Noterlik Kanunu tara- Noterlik bir kamu hizmetidir.
fndan dzenlenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii salamak ve anlafl-
mazlklar nlemek iin ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka grev-
leri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Ynetmeliine gre uygun olarak yerine
getirebilen gerek kiflidir (N.K. m.1). Noter, yaplmas kanun ile baflka bir makam,
merci veya flahsa verilmemifl olan her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grev-
lendirilmifltir. Noterlik Kanunu ve dier kanunlarda resmi olarak yaplmalar emre-
dilen ve mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmleri-
ne gre yapmak noterin grevidir (N.K. m. 60) (Ylmaz, 2008:193).
Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun ola-
rak onaylamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif edebilecek te-
mel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belir-
tilmifltir.
Noterlerin grevleri Noterlik Kanunu madde 60da afladaki gibi sralanmfltr:
1. Yaplmas kanunla baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
nevi hukuki ifllemleri dzenlemek,
2. Kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl
olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak,
3. Gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi yapmak,
4. Bu kanuna uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki im-
za, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak,
5. Bu kanun hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya r-
neklerinden veya getirilen ktlardan rnek karp vermek,
6. Belgeleri bir dilden dier dile veya bir yazdan baflka bir yazya evirmek,
7. Protesto, ihbarname ve ihtarname gndermek,
8. Kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek,
9. Bu ve dier kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
Trkiye Cumhuriyetinde noterin tanm flu flekilde yaplabilir: Noter, Adalet
Bakan tarafndan atanan ve grevlendirilen; tarafsz ve drst, mesleki uzmanla
ve bamszla sahip; bir kamu hizmeti erevesinde yasal gvenlii salamak ve
anlaflmazlklar nlemek iin taraflarn iradelerine uygun olarak ifllemleri belgelen-
diren; Noterlik Kanununa uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerin-
deki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylayan; Noterlik Kanunu
166 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya
getirilen ktlardan rnek karp veren; belgeleri bir dilden dier bir dile veya bir
yazdan baflka bir yazya eviren, protesto, ihbarname ve ihtarname gnderen; ta-
flnmaz satfl vaadi szleflmesi yapan; yasal olarak tescili gereken ifllemleri tescil
eden; tespit iflleri, defter onaylamak, vasiyetname ve lme bal tasarruflar ile il-
gili ifller, tebligat iflleri, aylk ve yllk ifl cetvelleri verilmesi iflleri ile birlikte Noter-
lik Kanunu ve dier kanunlar tarafndan verilen baflkaca grevleri noterlik huku-
ku kurallarna uygun olarak yapan; kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen
ve yaplmalar kanun ile baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
tr yasal ifllemi dzenlemek yetkisine sahip olan, cretini ilgili taraflardan alan,
vergi deyen ve lm, istifa, meslekten karma ya da yafl haddi nedeniyle grevi
son bulan gerek kiflidir. (Gren, 2010:12).
Noterlike dzenlenebilecek szleflmeler flunlardr: Evlenme szleflmesi, gayri-
menkul satfl vaadi szleflmesi, miras taksimi szleflmesi, gayrimenkul bafllama
vaadi szleflmesi, flirket szleflmesi, irtifak hakk vaadi ve ortak mlkin idaresi sz-
leflmesi, MK 748 gre skna hakk szleflmesi, (BK 507) kayd hayat flartyla irat
balanmas szleflmesi, (BK 511) lnceye kadar bakma szleflmesi, mlkiyeti mu-
hafaza kayd ile satfl szleflmesi, kira szleflmesi, menkul mallarda hibe szleflme-
si, taksim ve ifraz szleflmesi, evlat edinme szleflmesi.

SIRA SZDE Noterlerin yapabilecei


SIRA SZDE baflka ifllemler olabilir mi dflnelim.
1
ncelikle noterlerin ilgililerin fiziki ve hukuki durumlarn tespit zorunlulukla-
BuD koflullar
fi N E Lkimlik
M tespiti, D fi N E L M
r vardr. nk bir hukuki ifllemin geerli olabilmesi bir ksm genel ve zel ko-
adres tespiti, yetenek tespiti
ve gerek istein tespitidir. flullara baldr. Noter bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat eden kifli veya ki-
S O R U flilerin ncelikle
S O R kimlik
U ve adresleri ile yetenek yani hukuki ehliyet ve akli duru-
munu tespit edecektir. Sonra da bu kiflilerin gerek isteklerini renerek talep edi-
len hukuki ifllemleri buna gre oluflturacaktr.
DKKAT DKKAT

NOTERLK PERSONEL

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Noterlik dairesi personeli, noterin emri altnda bulunan ifle yeter saydaki ktip ve
hizmetlilerden meydana gelir (N.K. m. 42). En az iki ktip bulunan noterliklerde,
AMALARIMIZ
ktiplerdenAMALARIMIZ
biri baflktiplik grevini yapar.
Baflktip noterlik dairesinin personelinin flefidir (N.K. m. 43). Noterlik dairesinde
bulunan evrak, defter ve demirbafl eflyadan noterle birlikte baflktip sorumludur.
K T A P Noter ktibi
K T olabilme
A P flartlar Noterlik Kanunu m. 44e gre afladaki gibi
belirtilmifltir:

TELEVZYON Noter ktibi


T E L E olabilmek
V Z Y O N iin Devlet Memurlar Kanununda yazl flartlara sahip bulunmak,
ceza veya disiplin karar ile meslekten karlmfl olmamak, alt aylk adaylk sresini geir-
mek ve yeterlii noter tarafndan onaylanmak flarttr. Yeterlii onaylanmayan aday alt ay
daha alfltrlabilir. Yine baflar gstermezse o noterlikte alfltrlamaz. Trkiye Noterler Bir-
NTERNET N T Etarafndan
lii veya odalar RNET alacak kurslar bitirenler, adayla ncelikle alnrlar.

Noter, noter katibi aday hakknda alt aylk adaylk sresinin sonunda bir rapor
dzenler.. Bu raporda adayn yeterlii onaylanmflsa aday Noter Ktibi olur. Du-
rum siciline ifllenmek zere rapor ile birlikte Odaya bildirilir. Yeterlii onaylanma-
8. nite - Noter Belgeleri 167

yan aday 6 ay daha alfltrlabilir, yine baflar gstermezse o noterlikte alfltrlmaz.


Bu takdirde noter adayn alflt servisler ve sresini ve adayn yeterliliinin ne-
den onaylanmadn gerekeli olarak aklayaca bir raporu Odaya gnderir.
Noterlikte alflan ktipler, gnmz koflullarnda bilgisayar kullanmay bilmek
zorundadrlar. Ayrca Noterlik Hukuku konusunda da bilgi sahibi olmalar gerek-
mektedir. Bu nedenle noterlikte ktip olarak yeni alflmaya bafllayan birinin nce-
likle Adalet Meslek Yksekokulu mezunu olmas gereklidir. Bu mmkn olmad-
takdirde en azndan ktiplik grevine bafllayanlarn imza yetkisi alabilmeleri iin
belirli bir sre noterlik hukuk dersi almalar ve uygulanacak snavda baflarl olma-
lar n kofluldur (zkan, 2008:52).
Trkiye Adalet Akademisi, noter ktipleri iin hizmet ncesi ve hizmet ii eflit-
li mesleki kurslar amaktadr (Trkiye Adalet Akademisi m. 33). Ayrca, Trkiye
Noterler Birlii de noter ktiplerini yetifltirmek zere kurs programlar dzenle-
mektedir (N.K. m. 166).

TRKYE NOTERLER BRL


Trkiye Noterler Birlii ile ilgili dzenlenme NK m. 163dedir. Madde flu flekildedir;

Noterlik mesleinin amalarna uygun bir flekilde grlmesini, meslein geliflmesini ve


meslektafllar arasnda birlik ve yardmlaflmay salamak zere, kamu kurumu niteliinde ve
tzel kiflilie sahip, Trkiye Noterler Birlii kurulur. Birliin merkezi Ankaradr.
(Deiflik 2. fkra: 18.06.1997 - 4276/26. md.) Birlik ve organlar, kurulufl amalar dfln-
da faaliyette bulunamazlar.
Birlik, amacna uygun ifllerde kullanlmak zere menkul ve gayrimenkul edinebilir.
Birlik, protokol kurallarna uygun olarak resmi trenlere katlr.
Oda Baflkanl ve oda ynetim kurulu yelii grevleri cretsiz grlr. Bu ifllerde ilgi-
li olan yolculuk ve ikamet giderleri ile dier zaruri giderler Birlik btesinden denir.
Trkiye Noterler Birlii Baflkanl, baflkan yardmcl, genel sekreterlii ve saymanl
grevleri cretlidir. Birlik Ynetim Kurulunun Baflkanlk Divannda grev almamfl yeleri
ile disiplin kurulu baflkan ve yelerine katldklar toplantlar iin huzur hakk denir.
Bu kimselerden Ankaradan baflka illerden seilenlere yolculuk ve ikamet giderleri ile
dier zaruri giderler Birlik Btesinden denir. Bunlarn miktar Kongrece belli edilir.

Adalet Bakanlnn gzetim ve denetimi, organlarn grevden uzaklafltrlmas


ve grevlerine son verilmesi durumu NK m.164de dzenlenmifltir. Maddeye gre:

(Deiflik: 14.02.1984 - 2980 / 2. md.)


Adalet Bakanl, Trkiye Noterler Birlii ile Birliin mahalli organlar olan odalar ze-
rinde gzetim ve denetim hakkna sahiptir. Birlik ve odalarn her trl faaliyetleri ile hesap
ve ifllemleri adalet mfettiflleri veya Cumhuriyet savclarnca denetlenir. Denetleme usul
ynetmelikte gsterilir.
(Deiflik 2. fkra: 18.06.1997 - 4276/27. md.) Amalar dflnda faaliyet gsteren Trkiye
Noterler Birliinin merkezdeki sorumlu organlar ile noter odalarnn baflkan ve ynetim ku-
rullarnn grevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seilmesine, Adalet Bakanl-
nn veya bulunduklar yer Cumhuriyet Baflsavclnn istemi zerine, o yerdeki asliye hu-
kuk mahkemesince basit usule gre yarglama yaplarak karar verilir ve dava en ge ay
iinde sonulandrlr.
168 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Grevlerine son verilen organlarn yerine en ge bir ay ierisinde yenileri seilir. Yeni
seilenler eskilerin sresini tamamlarlar.
Adalet Bakanlnn bu Kanun uyarnca Birlik organlarnn karar ve ifllemleri hakkndaki
tasarruflarna, Birliin merkez ve mahalli organlar tarafndan uyulmas zorunludur. Bakanlk
tasarruflarn, idari yarg merciinin yrtmenin durdurulmasna veya esasna iliflkin karar ve-
ya kanuni bir sebep olmakszn yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliinde ye-
ni bir karar veren veya Kanunun zorunlu kld ifllemleri Bakanln uyarsna ramen yeri-
ne getirmeyen birlik organlar hakknda da yukardaki fkralar hkmleri uygulanr.
Grevlerine son verilen organ yelerinin kanunda yazl ceza sorumluluklar sakldr. Bu
organlarn yukardaki fkra gereince grevlerine son verilmesine neden olan tasarruflar
hkmszdr.
(Bu fkra 18/6/1997 tarih ve 4276 sayl Kanunun 27 nci maddesiyle altnc ve yedinci
fkralarnn birlefltirilmesi suretiyle altnc fkra olarak yeniden dzenlenmifltir.) Ancak, milli
gvenliin, kamu dzeninin su ifllenmesini veya suun devamn nlemenin yahut yakala-
mann gerektirdii hallerde gecikmede saknca varsa, Birliin merkezindeki organlar ile
odalarn baflkan ve ynetim kurullar vali tarafndan faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten
men karar, yirmidrt saat iinde grevli hkimin onayna sunulur. Hkim, kararn krkse-
kiz saat iinde aklar; aksi halde, bu idari karar kendiliinden yrrlkten kalkar.

Noterler, Trkiye Noterler Birliinin tabii yeleridir. Yafl tahdidine tabi tutulan
noterler, Birliin fahri yesi olurlar.Birlik Ynetim Kurulu, meslee yararl olmufl
kiflilerin fahri yelie kabulne karar verebilir (NK m. 165).

Trkiye Noterler Birliinin Grevleri


Trkiye Noterler Birliinin grevleri NK m.166 flu flekilde dzenlenmifltir;
1. Meslektafllar arasnda birlik ve yardmlaflmay salamak,
2. Meslein geliflmesi iin kitap ve dergi yaynlamak, konferanslar dzenlemek,
milletleraras toplantlara katlmak ve sair gerekli alflmalarda bulunmak,
3. Noter ktiplerini yetifltirmek iin kurslar amak,
4. Noterlii ilgilendiren konularda grfln yetkili mercilere kendiliinden
veya istek zerine bildirmek,
5. Uyulmas zorunlu meslek kurallarn tespit ve tavsiye etmek,
6. Noter ve ktiplerine, ynetmelikte gsterilecek belirli bir sre ve tutarda
bor para vermek,
7. yelerinin ev sahibi olmalar, ocuklarnn tahsillerini iyi flartlarla yapabilme-
leri ve sair sosyal hizmetlerden faydalanmalar konusunda tedbirler almak,
8. Her adli yln almasndan evvel kendi alflmalar ve mesleki ihtiyalar
hakknda Adalet Bakanlna rapor vermek,
9. Noterliklere ait evrakn korunmas ve saklanmas iin ortak tedbirler almak,
10. Birliin taflnr ve taflnmaz mallar ile paralarn Birlik amalarna uygun
flekilde ynetmek ve iflletmek,
11. Noterlerle ktip ve hizmetliler arasnda yaplacak szleflmeler iin tek tip
szleflme rnei hazrlamak,
12. Noterlik ifllemlerinin bu kanuna uygun flekilde yaplmasn salamak ve
zellikle kambiyo senetlerinin (ek, polie ve emre muharrer senet) pro-
testolar ile sair konularda noterler arasnda rekabeti nlemek amac ile il-
gili resmi ve zel kurulufllarla temas etmek, gerekirse varlan sonular ta-
raflarn uymakla ykml olduu bir protokole balamak (lgili resmi ve
8. nite - Noter Belgeleri 169

zel kurulufllar, Trkiye Noterler Birlii ile gerekli temasta bulunmaktan


ve protokol dzenlemekten kanamazlar),
13. Noterlerin genel menfaatlerini ve meslekin ahlak, dzen ve geleneklerini
korumak,
14. Noter odalarnn ye says ve faaliyeti gz nnde bulundurulmak sure-
tiyle noter odalarna Birlike verilecek denek miktarn ve deme fleklini
belli etmek,
15. (5728 sayl Kanun ile deifltirildi 8 fiubat 2008 R.G.) 109 uncu madde
hkmleri sakl kalmak zere, her nevi ortak hesap paylaflm esaslarn
belirlemek,
Noterlerin grevleri genel Noterlik K.m. 60da, zel olarak Noterlik K.m.61d
v.d.nda dzenlenmifltir. Noterlik ifllemlerinin flekli ise, Noterlik K.m. 72 v.d. ile
Noterlik Kanunu Ynetmeliinde ayrntl bir flekilde dzenlenmifltir. Trkiye No- Hkimler, avukatlar ve dier
terler Birlii noterlik ifllemlerinin forml rneklerini yaymlamfltr. Bu rnekler uy- grevlilerin
gulamalar nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunluluu yannda, adalet hizmetle- rnekler, ayrca avukatlarn
rinde alflanlarn da bilmelerinde byk yarar vardr. Yaplan ifllem, kanunlara kendi ifllemlerini
dzenlemeleri asndan da
ne kadar ok uygun olursa, olas uyuflmazlklarda o kadar azalacaktr. byk yarar salayacaktr.

Sizce Noterler Birliinin noterlik ifllemlerinin forml rneklerinin SIRA


faydalar
SZDEnelerdir? SIRA SZDE
2
RNEKLER
D fi N E L M D fi N E L M
Uygulamadan birka rnek verelim.
Onaylama flerhi;
S O R U S O R U
ONAYLAMA fiERH

DKKAT DKKAT
(AZLNAME-HBARNAME-HTARNAME-STFANAME)
( N.K.60,90-92, 106, NKY 98 )

N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
(lgilinin getirdii veya dairede yazdrd ve ilgilinin imzasnn onayland ifllem)

LGL AMALARIMIZ AMALARIMIZ


ADI VE SOYADI
ADRES
VERG DARES VE SCL NUMARASI K T A P K T A P
MZA

Bu (azilname,hbarname,htarname,stifaname) altndaki imzann, T Egsterdii..............


LEVZYON TELEVZYON
verilmifl...........gn,..........kayt ve.......... seri numaral, fotorafl..............gre............
ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna.........cilt,...... aile sra,...... sra nu-
maralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............, doum tarihi............. olan,
halen yukardaki adreste bulunduunu ve Vergi Dairesinde kaytl N Tolduunu
ERNET syle- NTERNET
yen......................... ait olduunu, dairede huzurumda imzaladn,(haricen imzalaya-
rak dairede huzurumda kendisine ait olduunu kabul ettiini) bir nshasnn kendi-
sine verildiini,..... adedinin muhataba tebli iin iflleme alndn, birinin de daire-
de saklandn onaylarm............. yl............ aynn............gn.../....../......

NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
170 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

NOT:
1-Vekletin yapld noterlik ile tarih ve yevmiye numaras belli ise azilnamenin bir
nshas o noterlie gnderilir.
2-Veklet ayn noterlikte yaplmfl ise azilname vekletname zerine flerh edilir.
3-lgilinin bilgi iin gnderilmesini istedii yerlere de birer nsha gnderilir.
4-Har hesab iin 1986/58 ve 1989/29 sayl genelgelere baknz.
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllat-
lncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm ifllemleri (1998/44 sayl genel yaz), li-
mitet flirket hisse devirleri (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnameleri (1989/70,
1990/3 ve 1005/44 sayl genelgeler) onaylamalarnda yazlmaldr.
Dzenleme fleklinde geri alma hakk szleflmesi (vefa);

DZENLEME fiEKLNDE GER ALMA HAKKI SZLEfiMES


(VEFA)
(TMK 736, Eski M.K 660)
(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre
dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)

.................. yl................... aynn................. gn......../........../...... Aflada


mhr ve imzas bulunan ben........................ Noteri............................adresindeki
dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii............................ veril-
mifl................... gn,.................... kayt ve.............................. seri numaral, foto-
rafl............................. gre............................ ili,............................. ile-
si,..............................mahallesi/ky nfusuna..................................
cilt,.......................... aile sra,.............................sra numaralarnda kaytl olup, ba-
ba ad,............................... ana ad......................... doum tarihi.............................
olan ve.................................... Vergi Dairesinin......................... sicil numarasnda
kaytl olduu anlafllan ve halen................................... adresinde oturduklar-
n,....................olduklarn syleyen............................. ile gsterdi-
i.................................. verilmifl.......................... gn ........................... kayt
ve............................ seri numaral, fotorafl....................... gre.....................
ili,.................................. ilesi,.............................. mahallesi/ky nfusu-
na................... cilt........................... aile sra,..................... sra numaralarnda kayt-
l olup, baba ad......................... ana ad............................... doum tari-
hi......................... olan ve.......................... Vergi Dairesinin..................... sicil nu-
marasnda kaytl olduu anlafllan, halen...........................adresinde oturduu-
nu,..................... olduunu syleyen......................... birlikte geri alma hakk sz-
leflmesi dzenlenmesini istediler bana baflvurarak. Her ikisinin de bu ifllemi yap-
ma yeteneinin bulunduunu ve........................ olduunu anladm. lgililerin kim-
likleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden kan sahibi oldum ......................sze
bafllad:................ya ait iken...............tarihinde satn aldm ve............ paf-
ta.............. ada..................parsel nolu taflnmaz mal,satn aldm tarihten itiba-
ren..........yl iinde baflkasna satmayacam,bu sre iinde satcnn ald bedeli
demesi halinde taflnmaz mal kendisine geri satacam ve tapuda devir ifllemini
yapacam, durumun tapuya flerh verilmesini kabul ederim. (Ceza flart da konu-
labilir) diye szn bitirdi. ........................sze bafllayarak ...............sattm ta-
flnmaz mal satfltaki flartlarla.......yl iinde geri almay ve geri alma hakknn ta-
puya flerh verilmesini kabul ettiimi bildiririm diye szlerini bitirdi.
8. nite - Noter Belgeleri 171

Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Gerek istek-
lerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland, mhrlendi.

Satc Alc Noter


ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI
NVAN
MZA MZA RESM MHR VE MZA

NOT: 1- fllem fotorafl yaplr.


2.- fllem tapu ktne flerh verilir.
3- fierhin verildii tarihten itibaren on yl gemekle sona erer.
4- lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzenleme
bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yaplmas,
5- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama
bafllatlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl
Genel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava
vekaletnamelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,

Dzenleme fleklinde nalm (flufa) hakkndan feragat;

DZENLEME fiEKLNDE
NALIM (fiUFA) HAKKINDAN FERAGAT

(TMK 733/2 birinci cmle,Eski M.K 732 )

(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre


dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)

.................. yl................ aynn.................. gn......./......../........ Aflada m-


hr ve imzas bulunan ben................................. Noteri.................................. adresin-
deki dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii.................................... ve-
rilen........................ gn,.............. kayt ve................... seri numaral, fotoraf-
l........................... gre........................ ili,.................... ilesi.........................mahalle-
si/ky nfusuna................... cilt,.................. aile sra,................... sra numaralarnda
kaytl olup, baba ad................... ana ad................... doum tarihinin.........................
olduu anlafllan ve halen................................................ adresinde oturduunu
ve............. Vergi Dairesinin............. sicil no.sunda kaytl olduunu syle-
yen........................ nalm hakkndan feragatname yaplmasn istedi.
Kendisini yukarda yazl kimlik ile tandm gibi, bu ifllemi yapma yeteneinin
bulunduunu ve.................... olduunu anladm..................... sze bafllad: Hisseda-
r bulunduum...............taflnmazdaki flufa hakkmdan feragat ediyorum. Dier his-
sedarlarn bu feragatm tapuya flerh ettirebileceklerini kabul ve beyan ederim. Di-
ye szlerini bitirdi.
Yazlan bu tutanak okumas iin kendisine verildi. Okudu, yazlanlarn gerek istei
olduunu bildirmesi zerine ilgili ve tarafmdan imzaland, mhrlendi.............y-
l.............aynn............. gn....../....../.......

LGL NOTER
ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI - NVANI
MZA RESM MHR VE MZA
172 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

NOT: 1) n alm hakkndan feragatin tapu ktne flerh verilmesi gerekir.


2) lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzenle-
me bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yaplmas,
3) Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl Ge-
nel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava vekalet-
namelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,

Dzenleme fleklinde payl mlkiyeti devam ettirme ykmll szleflmesi;

DZENLEME fiEKLNDE PAYLI MLKYET DEVAM ETTRME YKMLL


SZLEfiMES
(fiuyuun idame mkellefiyeti)

(TMK 698,Eski M.K 627)


(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre
dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)

.............. yl...........aynn............ gn......../......../....... Aflada mhr ve imzas


bulunan ben.......... Noteri.................................................adresindeki dairemde grev ya-
parken yanma gelen ve gsterdii....................... verilmifl........................... gn,...............
kayt ve.......................... seri numaral, fotorafl.......................... gre..........................
ili,....................... ilesi,.....................................mahallesi/ky nfusuna..................
cilt,................ aile sra,...................... sra numaralarnda kaytl olup, baba
ad..................... ana ad.................... doum tarihi.......................... olan ve.........................
Vergi Dairesinin...............................sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan ve halen
...............................adresinde oturduunu,olduunu syleyen......................... ile gster-
dii................................ verilmifl......................... gn,....................... kayt
ve................................ seri numaral, fotorafl........................... gre..........................
ili,...................... ilesi,....................... mahallesi/ky nfusuna...................
cilt,.................. aile sra,........... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad............... ana
ad...................... doum tarihi............................ olan ve................... Vergi Dairesi-
nin................... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan,halen............................. adre-
sinde oturduunu,...............olduunu syleyen......................... birlikte bana baflvurarak
payl mlkiyeti devam ettirme szleflmesi dzenlenmesini istediler.
Her ikisinin de bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve................. oldu-
unu anladm.
lgililerin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden kan sahibi oldum.
Sze bafllad: ................................. ile payl (mflterek) mlkiyetimizde bulu-
nan.............pafta.............ada.............parsel zerindeki.....................gayrimenkuldeki
payl durumun Medeni Kanunun 698.maddesine gre................yl sre iin srdrl-
mesi paydafllardan biri payn nc kifliye satt takdirde satn alana karfl flufa
(nalm) hakkn kullanmayacam bildiririm(bildiririz) diye szlerini bitirdi.
Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Ger-
ek isteklerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland,
mhrlendi.

Paydafl Paydafl Noter


ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-NVANI
MZA MZA RESM MHR VE MZA
8. nite - Noter Belgeleri 173

NOT: 1. fllem fotorafl yaplr.


2. Szleflme tapu ktne flerh verilir.
3. Paylaflmay isteme hakk en ok on ylla snrlandrlabilir.
4. lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzen-
leme bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yapl-
mas,
5. Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl Ge-
nel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava vekalet-
namelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,
6-Bu ifllem taraflarn ifltiraki ile yaplabilecei gibi tek tarafl bir irade beyan (Payl
Mlkiyeti Devam Ettirme Ykmll bafll ad altnda) dahi yaplabilir.

Dzenleme fleklinde satfl vaadi szleflmesi okur yazar olmayanlar iin;

DZENLEME fiEKLNDE SATIfi VAAD SZLEfiMES


(OKUR YAZAR OLMAYANLAR N)

(T.M.K.1009,B.K.22-213,TAPU K.26,N.K.60,72,75,84-89)

............yl............aynn............gn.../....../...... Aflada mhr ve imzas


bulunan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairem-
de grev yaparken yanma gelen ve gsterdii................................ veril-
mifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............g-
re............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile s-
ra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum ta-
rihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl
olduu anlafllan ve halen........................ adresinde oturduunu, okur yazar ol-
madn syleyen........................... ile gsterdii.............. veril-
mifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............g-
re............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile s-
ra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum ta-
rihi............. olan ve............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl ol-
duu anlafllan, halen.....................adresinde oturduunu, okur yazar olmadn
syleyen............................... birlikte bana baflvurarak satfl vaadi szleflmesi d-
zenlenmesini istediler.
Her ikisinin de bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve okur yazar olma-
dn anladm.
Yanlarnda tank olarak gelenlerden ve gsterdii.............. veril-
mifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............g-
re............ ili,............ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile s-
ra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum ta-
rihinin............. olduu anlafllan......................... adresinde oturduunu syle-
yen................................ ile gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt
ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ile-
si,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda
kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihinin............. olduu an-
lafllan......................... adresinde oturduunu syleyen.............................. tank
olarak geldiklerini sylediler.
174 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendilerinin tankla engel halleri olmadn sorarak rendiim gibi, ilgilile-


rin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden ve tanklarn beyanlarndan kan
sahibi oldum.
Dzenleme fleklinde satfl vaadi szleflmesi yapmak isteyenlerden satmay vaad
eden....................... flu suretle sze bafllad: (Bu ksma satmay vaad edenin gerek
istekleriz yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Sz alan almay vaad eden............................ flu suretle sze bafllad: (Bu ksma
alcnn gerek istekleri yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Yazlan bu szleflme tanklar huzurunda ilgililere aka okunup anlatld. lgi-
liler szleflmede yazl olanlarn gerek istekleri olduunu tanklar yannda syledi-
ler. Tanklarnda ilgililerin beyanlarnn aynen yazldn belirtmeleri zerine szlefl-
menin altna ilgililerin sol el bafl parmak izleri bastrlarak, tarafmdan imzaland, m-
hrlendi.............yl............ aynn............ gn.../....../......

SATMAYI VAAD EDEN ALMAYI VAAD EDEN


ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI
SOL EL BAfi PARMAK Z SOL EL BAfi PARMAK Z

TANIK TANIK NOTER


ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-NVANI
MZA MZA RESM MHR VE MZA

NOT:
1-fllem fotorafl yaplr.
2-braz edilmiflse mlkiyet belgesi fotokopisi eklenir.(Tapu vs.)
3-Belge ibraz edilmemiflse alc ve satcnn beyanlar blmne Satcnn mlkiyete
iliflkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildii fleklinde bir not eklen-
melidir.
4- Szleflmenin tanzimi esnasnda ilgililer, szleflme deerinin arsann en son emlak
vergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi deerinden az olamayaca hususun-
da ikaz edilip, bu ikaznda szleflmede belirtilmesi gerekir.(1995/59 sayl genelge)
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllat-
lncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel
yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekaletnamele-
rine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
6-Kimlik hakknda tank dinlenebilir.
8. nite - Noter Belgeleri 175

Dzenleme fleklinde kapal vasiyetname tevdi ve emanet tutana;

DZENLEME fiEKLNDE KAPALI VASYETNAME


TEVD VE EMANET TUTANAI

(T.M.K.502,514,531,538,542, N.K.60,69,72,78,80,84-89,101)

............yl............aynn............gn..../....../...... Aflada mhr ve imzas bulunan


ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde grev yapar-
ken yanma gelen ve gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt ve.............. se-
ri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky n-
fusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana
ad............ doum tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numa-
rasnda kaytl olduu anlafllan ve halen.....................adresinde oturduunu, okur ya-
zar olduunu syleyen.........................bana baflvurarak dzenleme fleklinde kapal
zarf iinde bir vasiyetname tevdi ve emanet tuta1nann dzenlenmesini istedi.
Kendisinin bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve gsterdii belgeden
ad geen kifli olduunu anladm.
lgili flu suretle sze bafllad: (Bu ksma el yazs ile vasiyet yapp saklanmak
zere Noterlie tevdi edenin beyan yazlacak) diye szlerini bitirdi.
braz edilen ve ilgilisince iinde bizzat kendisinin tanzim ettii vasiyetnamesi-
nin bulunduu beyan edilen bir adet kapal zarfn kapatlan ksm noterlik mhr
ile mhrlenip imzalandktan ve ilgilisine de imza ettirildikten sonra..... yl sre ile
saklanmak zere Noterlik emanetine alnd. Zarfn zerine ilgilinin ad ve soyad ile
teslim tutanann tarih ve yevmiye numaras yazld ve emanet defterinin..... sra nu-
marasna kaydedildi. lgilinin kaytl olduu nfus idaresine gerekli bildirimin gnde-
rilecei ilgiliye akland. Alnan kapal zarf ierisindeki vasiyetname muhafaza edil-
mek zere elik kasaya konuldu. Yazlan iflbu tutanak ilgili ile birlikte imza edilerek
mhrlendi.............yl............ aynn............gn.../....../......

SAKLANMAK ZERE KAPALI


VASYET VEREN NOTER
ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-NVANI
MZA RESM MHR VE MZA

NOT:
1-15 yafln bitirenler vasiyetname yapabilir.
2-fllem fotorafl yaplr.
3-Vasiyet edenin kaytl olduu Nfus daresine bildirilir.
4-Fihrist defterine ve emanet defterine kaydedilir.(N.K.Yn.49/son)
5-Kanunda amir bir hkm bulunmamasna ramen ilgilinin yetenei ynnden
doktor raporu istenmesi tavsiye olunur.
6-Yabanc uyruklu vasiyetiler ynnden 1994/59 sayl genelgeye baknz.
7- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl ge-
nel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletna-
melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
176 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Dzenleme fleklinde vekaletname okur yazarlar iin;

DZENLEME fiEKLNDE VEKALETNAME


(OKUR YAZARLAR N)
( N.K.60,72,84-89)

............yl............aynn............gn.../....../...... Aflada mhr ve imzas bulu-


nan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde grev
yaparken yanma gelen ve gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt
ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,............. ma-
hallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, ba-
ba ad.........., ana ad............ doum tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesi-
nin............... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan ve halen......................... adre-
sinde oturduunu, okur yazar olduunu syleyen.................... bir vekaletname d-
zenlenmesini istedi.
Kendisini yukarda yazl belge ile tandm gibi bu ifllemi yapma yeteneinin
bulunduunu ve okuryazar olduunu anladm.
Bunun zerine....................flu suretle sze bafllad: (Bu ksma ilgilinin gerek
istei yazlacak) diye szn bitirdi.
Yazlan bu tutanak okumas iin kendisine verildi. Okudu. Yazlanlarn gerek
istei olduunu beyan etmesi zerine ilgili ve tarafmdan imzaland, mhrlen-
di.............yl............ aynn............gn.../....../......

VEKALET VEREN NOTER


ADI SOYADI ADI VE SOYADI-NVANI
MZA RESM MHR VE MZA

NOT:
1-Nitelii bakmndan tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnameler fotorafl
yaplr.(N.K.Yn.93)
2-Tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnamelerin dzenlenmesi srasnda dik-
kat edilecek hususlar iin 1976/26, 1977/34, 1994/58, 1998/43,49 sayl genelgelere
baknz.
3-lgilinin yaflllk, hastalk veya dfl grnfl itibariyle yeteneinden flphe edilmesi
veya bu konuda ihbar ve flikayet bulunmas dflnda rapor alnmas tamamen Noterin
takdirindedir. (N.K.Yn.91)
4- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl ge-
nel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletna-
melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.

Genel vekaletname rnei;


8. nite - Noter Belgeleri 177

VEKALETNAME
TRKYE CUMHURYET
NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :
Leh ve aleyhimde almfl ve alacak dava ve takiplerden dolay T.C yarg organlar-
nn, meclislerinin, daire ve kurulufllarnn her ksm ve derecesinde, her yol ve sfat-
la beni temsile hak ve menfaatlerimi korumaya, davalar amaya icra takibinde bulun-
maya, almfl davalara katlmaya, takibe ve neticelendirmeye, tahkime ve hakem ta-
yinine, her nevi dileke ve evraklar beni temsilen kendi imzas ile ilgili kurum ve ku-
rulufllara vermeye, tebli ve tebelle tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gste-
rilenleri kabul veya redde, protesto, ihtarname, ihbarname keflidesine, keflide olu-
nanlara cevap vermeye, yemin teklif, kabul ve redde, keflif yaptrmaya kefliflerde ha-
zr bulunmaya, keflif raporlarna itiraza, yeniden keflif talebinde bulunmaya, ihtiyati
ve icrai tedbir ve hacizler yaptrmaya ve kaldrtmaya, icra daireleri, Yargtay, Sayfl-
tay, Danfltay, Blge dare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri ve Devlet Gvenlik Mah-
kemeleri ile, kanunlarla kurulmufl ve kurulacak yarg organlar ve dier devlet daire-
lerinin tmnde gerekli her trl kanuni ifllemleri yapmaya, iflleri takibe, murafaaya,
kararlar temyiz etmeye, kararlarn dzeltilmesi ve yarglamann iadesini istemeye,
hakim, bilirkifli, hakem flahit,katip ve ehlivukuflar flikayete ve redde, dava nakline,
duruflmalara katlmaya, elden evrak alp vermeye kayt ve suretler karmaya, dosya-
lar tetkike, yanlfllklar dzelttirmeye, vergi daireleri, vergi itiraz, takdir temyiz ve il
uzlaflma komisyonlar ile kanunlarla bu konularda kurulmufl ve bundan sonra kuru-
lacak organlarda beni temsile, uzlaflma talebinde bulunmaya, tutanaklar imzalama-
ya, itiraza, gerekli kanunl ifllemleri takip ve neticelendirmeye, duruflmalardan vares-
te tutulmam yolunda talepte bulunmaya tm kararlarn infazn ilgili kurulufllardan is-
temeye bu yetkilerin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle ve
bu yetkileri birlikte veya ayr ayr kullanmak zere ahzu kabza, sulh ve ibraya, dava-
y kabule veya redde, davadan ve temyizden feragate, feragati davay kabule, icra
ihalelerine ifltirak etmeye, adma pey srmeye mezun ve yetkili olmak ze-
re................Caddesi No:00/0......... stanbul adresinde mukim Kadky Vergi Dairesi-
nin 0000000000 sicilinde kaytl stanbul barosu avukatlarndan Av..............., ayn ad-
reste mukim 0000000 SSK sicil numaral Av.................. ve yine ayn adreste mukim
0000000 SSK sicil numaral Av.......................... tarafmdan vekil tayin edildi.

VEKALET VEREN..........:
mza

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
178 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Genel vekaletname rnei;

TRKYE CUMHURYET
NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :
GENELVEKALETNAME

VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :

VEKL OLAN :

Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilumum dava ve takipler ile benimde
baflkalar aleyhine atm veya aacam dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkeme-
lerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin ve komisyonlarnn her ksm ve de-
recesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gibi her sfat, tarik ve suretle be-
ni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muhafazas iin uygun grecei
tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava amaya, ifltirak tale-
binde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi imzas ile ilgili mer-
cilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzeltilmesini ta-
lep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red etmeye, ka-
bule, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule ve
bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya red-
de, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai ted-
bir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier dev-
let dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mra-
faaya, temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma
isteminde bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglama-
nn iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn ve bir ksmn s-
lah isteminde bulunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan vazgeme,
feragat ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ks-
m veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak ze-
re birlikte ve ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..

VEKALET VEREN..........:
mza

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 179

Boflanma davalar iin verilebilecek vekaletname;

TRKYE CUMHURYET fotoraf


NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME

VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :

VEKL OLAN :

Eflim.............................. kz/olu...............doumlu..................... ya karfl atm veya


aacam, gerekse eflimin bana karfl at veya aaca Boflanma davas ve buna bal
davalardan dolay leh ve aleyhimde almfl veya alacak bilumum dava ve takipler ile
gerek dier nc flahslar tarafndan Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilu-
mum dava ve takipler ile gerekse benimde baflkalar aleyhine atm veya aacam
dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkemelerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin
ve komisyonlarnn her ksm ve derecesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gi-
bi her sfat, tarik ve suretle beni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muha-
fazas iin uygun grecei tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden da-
va amaya, ifltirak talebinde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi im-
zas ile ilgili mercilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzel-
tilmesini talep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red ve ka-
bule, raporlara itiraza, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenle-
ri kabule ve bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule ve-
ya redde, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai
tedbir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier devlet
dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mrafaaya,
temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma isteminde
bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglamann iadesini is-
temeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn veya bir ksmn slah isteminde bu-
lunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan ve temyizden vazgemeye, fera-
gate ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ksm veya
tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak zere birlikte ve
ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..

VEKALET VEREN..........:
mza

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
180 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Ara satfllarnda verilecek vekletname;

TRKYE CUMHURYET
NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME

VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :

VEKL OLAN :

Sahibi bulunduum ve bulunacam bilumum motorlu nakil vastalarmn alakal trafik,


maliye, sigorta vesaire makam ve dairelerde adma kayt ve tescillerini yaptrmaa, pla-
kasn, motorlu ara tescil belgesi ve trafik belgesi alm iin mracaatlarda bulunmaya,
lzumlu evrak, defter ve vesaiklerin tanzim ve imzaya, sigorta muamelelerini ve ara mu-
ayenelerini yaptrmaya, velhasl bu iflten dolay benim kanunen yapabileceim bilumum
muameleleri baflndan sonuna kadar takip ve intaca, dilerse vastay trafikten ekmeye ve
ekme belgesi almaya, nakil iin yol belgesi almaya, dileke ve beyannameleri imzaya,
bu hususlarla ilgili beyan ve taahhtlerde bulunmaya, yine dilerse namna diledii zel
ve tzel kiflilerden diledii bedel ve koflullarla peflin olarak motorlu aralar, ticari plaka-
lar ve her trl motor blou satn almaya, satfl szleflmelerini dzenlemeye ve imzalama-
ya, dilerse szleflmeleri feshe, fesihnameleri imzalamaya, szleflmeler zerinde dzeltme-
ler yapmaya, dzeltme beyannamelerini imzalamaya, bedellerini demeye, ticari ara
tahsis belgesi almaya S.S.K, Emekli Sand ve Ba-kurdaki ifllemlerimi takibe, vergi da-
irelerine namma mracaatla adma vergi mkellefiyeti tesis ve tescil ettirmeye, vergi nu-
maras almaya buna ait belgeleri imzalamaya, vergi sicil kartn elden talep ve teslim al-
maya, zayiinden motorlu aralar tescil belgesi, trafik belgesi ve plakalarn kartmaya, sa-
hibi bulunduum aralar hurdaya kartmaya, hurda belgesi ve trafikten ekme belgesi
almaya, vergi dairesinden kaytlarn sildirmeye, bu hususlarla ilgili beyan ve taahhtler-
de bulunmaya, dilerse baflkalarn tevkil, teflrik ve azle birlikte veya ayr ayr yetkili olmak
zere................................. y vekil tayin ettim.

Vekaleti Veren :
.....................................................

VEKALET VEREN..........:
mza

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 181

Edinilmifl mallara katlma;

TRKYE CUMHURYET
NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :

EDNLMfi MALLARA KATILMA


(T.M.K. 202/1, 218 il 241, Trk M.K.nun Yrrl ve
Uygulama fiekli Hk.K.nun 10/3.md.)

Efller birlikte sz alarak, (../../....) tarihinde evlendik. Evlenme tarihinden geerli ol-
mak zere aramzda edinilmifl mallara katlma rejimini kabul ediyoruz:

1- Bu mal rejiminin bafllangcndan bu tarihe ve bu tarihten sonra da devam sresin-


ce, her birimizin alflmasnn karflln oluflturan edinimler, sosyal gvenlik ve sos-
yal yardm kurumlarndan yaplan demeler, alflma gcmzn kayb nedeniyle
denmifl veya yaplacak olas demeler, kiflisel mallarmzn gelirleri ve bu kalemde
saylan mallarmzn yerine gemifl veya geecek gelirler her birimizin ayr ayr ve
kendisine ait edinilmifl maln oluflturacaktr.
2- Ayr ayr ve yalnzca kiflisel kullanmda bulunan eflyalar ile evlenmeden nce ve-
ya sonra miras yoluyla veya her hangi bir flekilde karfllksz kazanma yoluyla elde et-
tiimiz malvarl deerleri, hkmolunmufl veya hkmolunacak manevi tazminat ala-
caklar ve bu kalemde saylan deerlerin yerine geen deerler her birimizin kiflisel
maln oluflturacaktr.
3- Her birimiz, kanunl snrlar iinde, kendisine ait olan edinilmifl mallar ile kiflisel
mallarn ynetmek, bunlardan yararlanmak ve bunlar zerinde tasarrufta bulunmak
hakkna sahip olacaz. Ancak birbirimizin rzasn almak suretiyle payl mlkiyet ko-
nusu malmzdaki kendimize ait pay zerinde tasarrufta bulunabileceiz.
4- Her birimiz, kendisine ait borcundan dolay flahsna ait olan edinilmifl ve de kifli-
sel tm malvarl ile sorumlu olacaktr.
5- Mal rejiminin sona ermesi durumunda her birimiz dierinin zilyetliinde bulunan
mallarn geri alacaktr.
6- Birbirimizden olan karfllkl borlarmz takas suretiyle deyeceiz.
7- Her birimizin kiflisel mallar ile edinilmifl mallar, mal rejiminin sona ermesi halin-
de, sona ermesi anndaki durumlarna gre ayrlacaktr.
8- Tasfiye srasnda, daha stn yarar bulunduunu ispat eden ve dier eflin payn
deyen efl, payl mlkiyet konusu maln blnmeden kendisine verilmesini isteyebilir.
9- Birimize sosyal gvenlik veya sosyal yardm kurumlarndan yaplan toptan demeler
veya ifl gcnn kayb dolaysyla denmifl olan tazminatlar, toptan deme veya tazmi-
nat yerine mr boyunca irat balanmfl olsayd, mal rejiminin sona ermesi durumun-
da, sona erdii tarihte bundan sonraki dneme ait iradn peflin sermayeye evrilmifl de-
eri ne olacak idiyse, tasfiyede o miktarda kiflisel mal olarak hesaba katlacaktr.
10- Birimizin, mal rejiminin sona ermesinden nceki bir yl iinde, dierinin rzas
alnmadan, olaan hediyeler dflnda, yapt karfllksz kazandrmalar veya birimizin,
mal rejiminin devam sresince dierinin katlma alacan azaltmak kastyla yapt
devirler, onun edinilmifl malna deer olarak eklenecektir.
11- Her birimizin kiflisel mallarna iliflkin borlar kendisinin edinilmifl mallarndan
veya edinilmifl mallarna iliflkin borlar kiflisel mallarndan denmifl ise, tasfiye sra-
snda denklefltirme yaplacaktr.
182 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

12- Birimize ait bor Ona ait olan mal kesimini ykmllk altna sokacak, ancak
hangi mal kesimine ait olduu anlafllamayan bor, o eflin edinilmifl mallarna iliflkin
saylacaktr.
13- Birimize ait mal kesiminden yine ona ait dier kesimindeki maln edinilmesine, iyi-
lefltirilmesine veya korunmasna katkda bulunulmas durumunda, o kesimde deer art-
mas veya azalmas olmuflsa, katk oranna ve maln tasfiye zamanndaki deerine veya
mal daha nce elden karlmflsa hakkaniyete uygun olarak denklefltirme yaplacaktr.
14- Artk deer; eklenmeden ve denklefltirmeden elde edilen miktarlar da dahil ol-
mak zere, her birimizin edinilmifl mallarnn toplam deerinden bu mallara iliflkin
borlar karldktan sonra kalan miktar olacaktr.
15- Tasfiyede mallarn srm deerleri esas alnacak, mal rejiminin sona erdii sra-
da mevcut olan edinilmifl mallar tasfiye anndaki deerleriyle hesaba katlacak, edi-
nilmifl mallara hesapta eklenecek olanlarn deeri maln devredildii tarih esas alna-
rak hesaplanacaktr.
16- Her birimiz, dierine ait artk deerin yars zerinde hak sahibi olacak, alacaklar
takas edilecektir.
17- Katlma alaca ve deer artfl pay ayn veya para olarak denebilecektir. Ayn
demede mallarn srm deeri esas alnacaktr.
18- Tasfiyenin sona erdii tarihten bafllayarak, katlma alacana ve deer artfl pay-
na %.. orannda faiz uygulanacaktr.
19- Birimizin lm halinde sa kalan, lene ait olup birlikte yafladklar konut ze-
rinde, katlma alacana mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifa
veya oturma hakk; ayn koflullar altnda ev eflyas zerinde mlkiyet hakk isteyebi-
lecektir, diye szlerini bitirdiler. Not: 3.Paragrafla ilgili olarak : Efllerden birinin, die-
rinin rzas olmadan payl mlkiyet konusu maldaki pay zerinde tasarrufta buluna-
bileceine dair szleflmeye hkm koyabilirler.
6.Paragrafla ilgili olarak: Efller karfllkl borlar ile ilgili dzenleme yapabilirler.
16.Paragrafla ilgili olarak:
a) Efller deer artflndan pay almaktan vazgeebilecekleri gibi pay orann da deifl-
tirebilirler.
b) Efller artk deere katlmada baflka bir esas kabul edebilirler.
18.Paragrafla ilgili olarak: Efller katlma alacana ve deer artfl payna faiz yrtl-
meyeceini, borludan gvence istenmeyeceini kararlafltrabilirler.
19.Paragrafla ilgili olarak: Efller aile konutu ile ev eflyalar hakknda Trk Meden Ka-
nununun 240 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilenlerden farkl dzenleme ya-
pabilirler.
DKKAT :
a) Efller szleflmede kiflisel mallarn gelirlerinin edinilmifl mallara dahil olmayacan
kararlafltrabilirler.
b) Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler yapl-
mayacaktr.
c) Bu szleflme rnei, Trk Meden Kanununun Yrrl ve Uygulama fiekli Hak-
knda Kanunun 10 uncu maddesinin nc fkrasna dayanarak baflvuruda bulunan
ve szleflmenin bafllangcn evlenme tarihine kadar gtrmek isteyen efllerle ilgilidir.
d) flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)

mza

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 183

Mal ayrl szleflmesi;

TRKYE CUMHURYET
NOTERL

Yevmiye No :
Tarih :

MAL AYRILII
(T.M.K.md.242, 243, 245, 246 ve 248)

Efller birlikte sz olarak,../../.... tarihinde evlendik. Aramzda mal ayrl rejimini ka-
bul ettik:

1- Her birimizin, kanunl snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim,
yararlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml ola-
caktr. Aksi takdirde aidiyeti ispat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallar-
dan saylacaktr.
3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi hlinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mal-
larn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yannda,
dierine ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlkiyetimiz-
deki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir, diye szlerini bitirdiler.
Not:

DKKAT - Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllem-


ler yaplmayacaktr.

- flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)


TARAFLAR TARAFLAR
MZA MZA

NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
184 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

NA M A Noterlik mesleini aklamak, N


A M A Noterlik ifllemlerine rnek vermek,
1 3
Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi Trkiye Noterler Birlii noterlik ifllemlerinin for-
1512 sayl Noterlik Kanunu tarafndan dzen- ml rneklerini yaymlamfltr. Bu rnekler uygu-
lenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii lamalar nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunlu-
salamak ve anlaflmazlklar nlemek iin ifllem- luu yannda, adalet hizmetlerinde alflanlarn
leri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka g- da bilmelerinde byk yarar vardr. rnekler,
revleri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Y- ayrca avukatlarn kendi ifllemlerini dzenleme-
netmeliine gre uygun olarak yerine getirebilen leri asndan da byk yarar salayacaktr.Yap-
gerek kiflidir. Noter, yaplmas kanun ile baflka lan ifllem, kanunlara ne kadar ok uygun olursa,
bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan olas uyuflmazlklarda o kadar azalacaktr. Bu r-
her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grevlen- nekler gz nne alnarak noterlik ifllemleri ya-
dirilmifltir. plabilir. rnek olarak onaylama flerhini, dzen-

N
leme fleklinde geri alma hakk szleflmesi v.b.
A M A Noterlik ifllemlerini listelemek, verebiliriz.
2 Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlen-
mifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak
ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif
edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu
ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belir-
tilmifltir. Buna gre Noterler, yaplmas kanunla
baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl
olan her nevi hukuki ifllemleri dzenlemek, ka-
nunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve
mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllem-
leri bu kanun hkmlerine gre yapmak, gayri-
menkul satfl vaadi szleflmesi yapmak, NKya
uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn
zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflare-
ti veya tarihi onaylamak, NK hkmlerine gre
yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rnek-
lerinden veya getirilen ktlardan rnek karp
vermek, belgeleri bir dilden dier dile veya bir
yazdan baflka bir yazya evirmek, protesto, ih-
barname ve ihtarname gndermek, kanunen tes-
cili gereken ifllemleri tescil etmek, bu ve dier
kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
8. nite - Noter Belgeleri 185

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Yukardaki genel vekalet rneinde 2 nolu ksmda
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Noterin Ad
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. mza
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Tarih
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. TC Kimlik No
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Adres

1. Trkiye Noterler Birliinin merkezi afladaki iller- 6. Yukardaki genel vekalet rneinde 3 nolu ksmda
den hangisindedir?
afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
a. Bursa
a. Adres
b. Adana
b. Noterin Ad
c. Ankara
c. Noterin mzas
d. stanbul
d. Vekalet Verenin mzas
e. zmir
e. Baba Ad
2. Noterlerin atamasn afladakilerden hangisi yapar?
a. Adalet Bakanl 7. Noterlerin bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat
b. Difliflleri Bakanl eden kifli veya kiflilerin afladaki zelliklerinden hangi-
c. iflleri Bakanl sini tespit etmesi gerekmez?
d. Baflbakanlk a. Kimlik
e. Bakanlar Kurulu b. Adres
c. Hukuki ehliyet
3. Afladakilerden hangisi noter ktipleri iin hizmet d. Mal varl
ncesi ve hizmet ii eflitli mesleki kurslar amaktadr? e. Akli durumu
a. Adliyeler
b. Barolar 8. Noter, noter katibi aday hakknda ki raporu ne za-
c. Trkiye Barolar Birlii man dzenler?
d. Milli Eitim Bakanl a. 1 ayn sonunda
e. Trkiye Adalet Akademisi b. 2 ayn sonunda
c. 3 ayn sonunda
TRKYE CUMHURYET d. 6 ayn sonunda
NOTERL
e. 12 ayn sonunda
Yevmiye No :
Tarih :
9. Trkiye Noterler Birliini afladakilerden hangisi
GENELVEKALETNAME
denetler?
VEKALET VEREN :
a. Baflbakanlk
Ad Soyad :
b. flleri Bakanl
1 :
2 :
c. Adalet Bakanl
Vergi No : d. Difl flleri Bakanl
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky e. Bakanlar Kurulu
Cilt No Aile S.No Birey No
3 : 10. Noterlerle ktip ve hizmetliler arasnda yaplacak
szleflmeler iin tek tip szleflme rnei hazrlamak afla-
Afladaki 3 soruyu bu rnee gre cevaplaynz. dakilerden hangisinin grevidir?
4. Yukardaki genel vekaletname rneinde 1 nolu k- a. Noterin
smda afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmek- b. Trkiye Noterler Birliinin
tedir? c. Baronun
a. Adres d. Avukatlarn
b. Baba Ad e. Adliyenin
c. TC Kimlik No
d. mza
e. Noterin Ad
186 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras Sra Sizde Yant Anahtar


Gvenilir hukuki belge dzenlemek suretiyle kifliler Sra Sizde 1
arasndaki anlaflmazlklar nlemek gibi bir temel grev Ayrca Noterlerin taahhtname, kefaletname, vasiyetna-
yrten noterlerin ayrca ne tr ifller yapabilecekleri de me, vakf senedi, aile vakf senedi, muvafakatname,
NK 60 ve ynetmeliin 7. maddesinde tespit edilmifltir. sulhname, yediemin senedi, rehin senedi, bor senedi,
Bu temel erevede noterler hukuk belgesi dzenle- fesihname, ibraname, flahadetname, piyango kura ve
mek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun olarak onay- toplant tutana, tespit tutana, vekaletname, defter
lamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif onay, evirme imza sirkleri, protesto, ihbar, ihtar iflle-
edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllem- mi yapma yetkileri vardr.
ler kanunda tek tek saylmfl ve zetle aflada belirtil-
mifltir. Burada nemli olan konu bu ifllerin (hukuki ifl- Sra Sizde 2
lem) niteliinde olmasdr. Noterler Birliinin forml rnekleri uygulamada tekd-
zelii salamaya yarayacaktr. Bu amala oluflturulmufl
Kaynak: Gren . (2010). Karfllafltrmal Avukatlk- rneklerdir. Uygulamalarn ifllerini kolaylafltrr ve ayn
Noterlik Hukuku, (s.162) Adalet Yaynlar. zamanda dilde ve flekilde birlik salanmfl olur.

Kendimiz Snayalm Yant Anahtar Yararlanlan ve Baflvurulabilecek


1. c Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birlii ko- Kaynaklar
nusuna baknz. GREN . (2010). Karfllafltrmal Avukatlk-Noterlik
2. a Ayrntl bilgi iin Noter konusuna baknz. Hukuku, Adalet Yayn
3. e Ayrntl bilgi iin Noterlik Personeli konusu- Noterlik Kanunu, 05.02.1972 gn, 14090 s. Resmi Gaze-
na baknz. te.
4. b Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz. ZBEK M. S. (2009), Noter Senetlerinde Sahtelik, Yet-
5. d Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz. kin Yaynlar, Ankara.
6. a Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz. ZKAN S. (2008). Noterlerin alflma Koflullar ve So-
7. d Ayrntl bilgi iin Noter konusuna baknz. runlar, Kocaeli niversitesi Sosyal Bilimler Enstit-
8. d Ayrntl bilgi iin Noterlik Personeli konusu- s Yksek Lisans Tezi, Kocaeli
na baknz. ULUKAPI ., ATALI M. (2001). Noterlik Hukuku, 2. Bas-
9. c Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birlii ko- k, Mimoza Yaynlar, Konya
nusuna baknz. YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
10. b Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birliinin Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
Grevleri konusuna baknz. YILMAZ E., (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
Szlk 187

Szlk
A M
Ara Karar: Mahkemelerden Verilen Ve Yarglamay Sona Er- Mazbata: Tutanak
dirmeyerek, Davann ncelenmesini Kolaylafltran Karar- Mevattaki:
lardr. Mevkute: Dergi
Ariyet: Mal (fiey) dnc. Mmzi: mza Eden Kifli
Mzekkere: Yaz, Tutanak
B
Beher: Her Bir. R
Belge: Genellikle Kalc Nitelikte Ve Kifli Ya Da Makinece Oku- Reddiye: Bir Grfl Reddetmek in Yazlan Yaz
nabilen Bir Veri le Bunun Yazl Olduu Veri Ortam. Rhan: ncelik, stnlk, mtiyaz.
Bidayet: Bafllang.
Bilirkifli: zm, zel Bilgi Ve Teknie Bal Konularda S-fi
Yargcn Baflvurduu htisas Sahibi Kimse. Safahat: Safhalar, Evreler.
Saik: Neden, Sebep, Gd.
D Son Karar: Mahkemelerden Verilen, Yargcn Davadan Elini
Dil: nsanlarn Dflndklerini Ve Duyduklarn Bildirmek ekmesi Sonucunu Douran Ve Dava Konusu Uyufl-
in Kelimelerle Veya flaretlerle Yaptklar Anlaflma, Li- mazla Son Veren Kararladr.
san, Zeban. Szleflme: ki Veya Daha ok Kiflinin Bir Hukuki Ba Yarat-
Dileke Hakk: Vatandafllarn, Kendileriyle lgili Dilek Ve mak, Bu Ba Deifltirmek Veya Ortadan Kaldrmak Ama-
Yaknmalar Hakknda, Tek Bafllarna Veya Topluca Yet- cyla Karfllkl Ve Birbirlerine Uygun rade Beyanyla
kili Makamlara Ve TBMM Yaz le Baflvurma Hakk. Yaptklar Hukuki fllemdir.
Sulhname: Sulh Szleflmesi, Uzlafltrma Belgesi.
E Skna Hakk: Bir Evde Veya Evin Bir Blmnde Oturma Hak-
Esbab Mucibe: Gereke, Gerektirici Nedenler. k Veren Kifliye Bal Bir rtifak Hakk; Oturma Hakk.
Eser: Yapt. fiahadetname: Resmi Makamlarn, zel Bir Kurumun Veya
Bir Kiflinin Bildii Bir Olguyu Onamak Ve Dorulamak
F in Dzenlendii Belge.
Fek: Bir Hukuksal Snrlamann Kaldrlmas.
T
Tebligat: Hukuki Bir fllemin, lgili Kimsenin Bilgisine Sunul-
braname: Aktarma Belgesi, Alacaklnn Borludan Her Tr- mas in Yetkili Makamn, Yasa Ve Ynetimine Uygun
l Alacan Aldn Ve Bylece Borludan Herhangi Bir Biimde Yaz le Veya lnla Yapt Bildirim fllemi
Bir Alaca Kalmadn Ve Onu bra Ettiini Gsteren Tekit: Daha nce Yazlan Bir Yazy Cevab Gelmedii in
Belge. Yenileme.
hbarname: Bildirim Tesellm: Teslim Alma.
ln: Kamuoyunun Haberi Olsun Diye Aklama Tevdi Edilen: Sunulan
ntifa Hakk: Yararlanma Hakk Trampa: Bir Hak Veya Bir Maln Baflka Bir Hak Veya Mal le
rtifak Hakk: Bir Taflnmaz zerinde, Bir Kullanma Ve Ya- Deifltirilmesini Amalayan Szleflme.
rarlanmaya Rza Gstermeyi Yahut Mlkiyete zg Ba- Tutanak: Resmi Memur nnde Yaplan fllem Ve stem Ve
z Haklarn Kullanlmasndan Kanmay Gerektiren Ve Kararlar Gsteren Belge.
Dier Bir Taflnmaz Veya Kifli Yararna Ayni Hak Olarak
Kurulan fllem. V
tirazat ptidaiye: lk tirazlar Vedia: Saklatm.
vedi: Acele

K
Karz: dn; Bor Alp Verme.
Dizin 189

Dizin
A
Adi dileke 21 deme emri 94, 96, 102-107, 1171
Adli dileke 22, 38
Akit 143 R
Ara karar 73, 74, 76, 77, 81, 82, 90 Raporlar 42, 59, 60, 67
Ariyet 144 Resmi belge 42, 68
Resmi ilan 123, 124
B Resmi yaz 42-44, 48, 67
Bat 143
Baflktip 166 S-fi
Belgeler 42, 43, 45, 48, 49, 52, 53, 55, 56 Son karar 73, 74, 77-82, 84-87, 90
Szel dil 4, 11
D Szleflme 143-153, 155, 158-160, 165, 166, 168, 170-174, 180,
Dileke 17-21, 28, 32, 35, 37, 38 182, 183
Sulhname 186
E Skna hakk 166
Elektronik belge 43, 67 fiahadetname 186
Elektronik ortam 43, 44, 46-48, 67
Eser 144, 158 T
Talimatlar 42, 67
H Tebligat 123, 125, 132, 134, 135, 136
Haciz 95, 96, 98, 99, 104, 107-109, 112, 117 Tebli 125, 128, 131-137
Hukuk dili 3, 4, 7, 9 Trampa 144
Tutanak 42, 48-50, 52-57, 67

braname 186 V
cap 143 Vedia 144, 159
cra emri 97-102, 105, 117
cra takibi 95-97, 102, 117 Y
ln 125, 132, 133 Yasa dili 9, 10
Yaz dili 6
K
Kabul 143, 148-150, 152, 156, 158, 159
Karz 144
Kontrat 143

M
Makbuzlar 42, 57
Mazbata 134, 136, 137
Mukavele 143, 146
Mzekkere 42, 50, 60, 67

N
Noter 165-180, 182, 183
Noterler Birlii 166-169

You might also like