Professional Documents
Culture Documents
ADL102U
ADL102U
Yazar
r.Gr. Hlya GRSOY
Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN
ANADOLU NVERSTES
Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.
Uzaktan retim tekniine uygun olarak hazrlanan bu kitabn btn haklar sakldr.
lgili kurulufltan izin almadan kitabn tm ya da blmleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayt
veya baflka flekillerde oaltlamaz, baslamaz ve datlamaz.
Genel Koordinatr
Prof.Dr. Levend Kl
retim Tasarmcs
Arfl.Gr.Dr. rem Erdem Aydn
Kapak Dzeni
Prof. Tevfik Fikret Uar
Dizgi
Akretim Fakltesi Dizgi Ekibi
ISBN
978-975-06-0909-1
2. Bask
indekiler
nsz ............................................................................................................ vii
Dilekeler.................................................................................. 16 2. NTE
DLEKELER .................................................................................................. 17
GENEL (AD) DLEKELER .......................................................................... 19
erik .............................................................................................................. 19
Baflvurulan Makamn Ad (Hitap) .......................................................... 20
Dilekenin Metni ..................................................................................... 20
Tarih......................................................................................................... 20
Ad, Soyad ve mza .................................................................................. 20
Adres ........................................................................................................ 21
Ek/Ekler ................................................................................................... 21
Dilekenin Verilecei Yer ........................................................................... 21
rnekler......................................................................................................... 21
ADL DLEKELER ........................................................................................ 22
Genel Olarak ................................................................................................. 22
Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler............................................................ 23
Dava Dilekesinin erii.............................................................................. 23
Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin ncelenmesi .................... 23
Mahkemenin Ad ..................................................................................... 23
Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme .............................................. 23
Anayasa Yargs ....................................................................................... 23
dari Yarg................................................................................................ 24
Adli Yarg................................................................................................. 24
Uyuflmazlk Yargs.................................................................................. 26
Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri ........................................................... 26
Davann Konusu............................................................................................ 26
Davann Dayand Sebepler ........................................................................ 27
iv indekiler
zet................................................................................................................ 90
Kendimizi Snayalm...................................................................................... 91
Okuma Paras .............................................................................................. 92
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................ 92
Sra Sizde Yant Anahtar .............................................................................. 92
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 93
nsz
Adalet nlisans Program kapsamnda hazrlanmfl olan bu kitap, size adli ifl-
ler erevesinde yapacanz yazflmalardaki usul ve kullanlacak hukuk dilini
gstermeyi hedeflemektedir.
Dil insanlarn iletiflim aracdr. Mesleki dil, o meslein olmas gerektii gibi ye-
rine getirilmesinde nemli bir unsurdur. Bu balamda hukuk dilini temel hatlar
ile kavramak adli yazflma yapacak kifliler iin ok nemlidir.
Adli yazflmalarn kurallara uygun yaplmas, adli mekanizmalarn iflleyifli a-
sndan son derece nemlidir. Adli yazflmalarn kurallara uygun olmas, her fley-
den nce adli mekanizmann iflleyiflini hzlandracaktr. Kurallara uygun yaplan
bir yazflmann muhatab olan kifli, kurum veya kurulufllar yaznn kimden geldi-
ini, kime gittiini, hangi tarihte yazldn ve de en nemlisi konusunu rahatlk-
la grebilecektir.
Kitabmz adli mekanizmalarda grev alacak kiflilerin grevleriyle ilgili adli ya-
zflmalar ele almaktadr. Konular ele alnrken hem genel bilgiler verilmekte hem
de rnekler sunulmaktadr. rnekler sizler iin avukatlardan, noterlerden ve e-
flitli kurumlardan alnmfl ve deifltirilerek kitabmzda yer almfltr.
nitelerin baflnda belirlenen Amalarmz ile o nitenin amac ortaya konul-
maktadr. Her nitenin baflnda Anahtar Kavramlar ile nitenin iindeki nemli
kavramlarn dikkatinizi ekmesi amalanmaktadr. nite iinde yer alan Sra Sizde
alflmalar ile rencinin nitede edindii bilgileri kendisinin deerlendirmesi is-
tenmektedir. nitenin sonunda yer alan Okuma Paras ile konuyu pekifltirmesi,
Kendimizi Snayalm ile de rencinin ifllenen konuyu kavrayp kavramadn an-
lamas amalanmaktadr.
Kitabmzn yazar Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi Adalet Meslek Ykse-
kokulunda grevli r. Gr. Hlya GRSOYa teflekkr ederiz. Kitabmzn size
faydal olmasn dileriz.
Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN
1
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
Dil kavramn tanmlayabilecek,
Hukuk ve dil iliflkisini aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
indekiler
GENEL OLARAK
Hukuk sosyal ve normatif bir bilim olarak byk lde dil kullanmna ve ifa-
de becerisine dayanmaktadr (Karayaln, 1994, s. 74). Salkl, yanlflsz bir Trk
dili dzeyi oluflturmadan hukuk metinlerinin anlafllmas, yorumlanmas, adaletli
ve gereklere uygun bir flekilde uygulanmas kesinlikle mmkn deildir. Huku-
ku yaratanda dildir.
in dflnr Konfyse sormufllar: Bir lkeyi ynetmeye arlsaydn yapa-
can ilk ifl ne olurdu? Yant: Hi kuflkusuz dili gzden geirmekle bafllardm ol-
mufl ve kantlarn flyle aklamfl: Dil kusurlu olursa, szckler dflnceyi iyi an-
latamaz; dflnce iyi anlatlamazsa, yaplmas gerekenler iyi yaplamaz. devler
gerei gibi yaplmazsa tre ve kltr bozulur. Tre ve kltr bozulursa, adalet yan-
lfl yola sapar. Adalet yoldan karsa flaflknlk iine dflen yurttafl ne yapacan,
iflin nereye varacan bilemez. flte bunun iindir ki hibir fley dil kadar nemli de-
ildir (iftpnar, 2008, s. 184).
N N
ck kazanlmfltr. SIRA SZDE SIRA SZDE
SIRA
N T E RSZDE
NET SIRA
N T E RSZDE
NET
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
4 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
KAVRAMLAR
Dil
Beden dili dnyann her Dil, her fleyden nce iletiflim aracdr. Kendini daha iyi ve doru anlatmann tek
yerinde ayn etkide iletiflim yolu ise dili iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse beden dili iletiflimi salayan
kurar, ancak szel dilde
iletiflim kurabilmek iin veya tkayan aratr.
ortak dil kullanmak gerekir. Ortak dil kullanmann anlam sadece ayn szckleri kullanp ayn cmleleri
kurmak deildir, kavramlarn anlam zerinde anlaflmak, szckleri doru yerde
kullanmak demektir. Hatta bir anlam ifade etmek iin farkl szckler kullan-
mak iletiflime engel deildir, ancak farkl anlamlara gelen szckleri birbirinin
yerine kullanmak ve bunu belirli amalar dorultusunda kastl olarak semek
kavram karmaflasna yol amaktadr. Kavramlarn anlamn korurken ayn anlam-
da yeni kavramlar reterek kullanmak ise kavram karmaflasna neden olmak fly-
le dursun dili varsllafltrr. Kavramlarn anlamna uygun ve daha z szckler o
kavramlarn anlafllmasna yardmc olur. Bu durum terimlerin zlefltirilmesinde
aka grlr. rnek verilecek olursa muris kavram hukukulara bir anlam
ifade ederken hukuk bilmeyen kiflilere bir anlam ifade etmez. Bir yerden oku-
mak, renmifl olmak o kavram anlamaya yeterli deildir. Bir kavramn anlam-
n bilmediiniz iin ne demek olduunu sorduunuzda aldnz yant kavram
anlamanz salar. Muris ne demek diye sorulduunda kalt (miras) brakan l-
mfl kifli diye yant verilir, yleyse muris yerine kalt (miras) brakan denilirse or-
tak dili kullandmz herhangi bir kifli bu kavram duyduunda ne demek oldu-
unu kolaylkla anlar ve anlayarak renir.
nsan, bilmedii fleye bilmedii anlamlar ykler, kimi zaman ondan korkar, ki-
mi zaman onu gereksiz yceltir, kimi zaman ise gereksiz aflalar. Fakat sonunda
deer yarglarmz, iliflkin olduu konudaki bilgimize gre deiflir. Kavramlarn an-
lafllrl iletiflimde sadelik salar. Kullanlan szcklerin duruluu iletiflim kuran-
lar gereksiz yarglardan arndrr ve iletiflimi kavram karmaflasndan korur. Ezber-
1. nite - Hukuk Dili 5
Gnlk Dil
Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve yaz dilinden az ok farklarla ay-
rlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil trdr.
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
lam yklenmifl biimde kullanlabilir. Mesleki dil ad verilen bu zel dili nc
kiflilerin anlamas ok gtr.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
Hukuk Dili
Hukuk disiplini ile ilgili ok eflitli alanlarda farkl kullanm rneklerini grebile-
K T A P ceimiz zel K dil
T Atrdr.
P Her disiplin gibi hukukun da kendine zg bir termi-
nolojisi ve bu terminoloji kapsamndaki kavramlar ifade eden kelimelerden olu-
flan bir dili vardr.
TELEVZYON
HukukT szl
ELEVZYON
ve yazl iletiflime dayal ancak teknik nitelikte bir sosyal bilimler
daldr. Hukuki durumu doru biimde ifade edip aktarmak iin hukuki kavramla-
rn tam karflln verecek kelimelerin seilmesi gerekir. Son derece nem taflyan
terminoloji sorunu Trkede ve dier dnya dillerinde hukuk dilini gnlk dilden
NTERNET daha farkl NveT Ekimi
R N E T zaman da daha ar-adal bir sluba sahip, karmaflk yapda
1. nite - Hukuk Dili 7
Trk yasa dilinde de dier meslek alanlarna benzer biimde hukuk alanna
zg szck ve terimler olduka yaygn olarak kullanlmaktadr. ounlukla
Arapa szcklerden oluflan ve zaman zaman szdizimi dzeyine de taflan bu
teknik terim ve szckler doal olarak her yasann kapsad alanla ilgili deiflik-
lik gstermektedir. rnein; Trk yasa dilinde, byk lde ska kullanlan bi-
linmeyen szcklerden kaynaklanan anlafllamama durumu sz konusudur. Bu
szcklerin Arapa, Farsa arlkl eski Osmanl Trkesi olduu grlmektedir
(zyldrm 2001, s. 91).
lkemiz zelinde ise hukuk dilinin gl sorununun temeli Cumhuriyet ta-
rihinden de gerilere uzanr. Trk tarihinde tm dnemlerde devlet yneticileri
Bunlar, kimi zaman baflka toplumlarla etkileflimler sonucunda bu toplumlarn dillerinden etkilene-
kendilerine dflman-rakip
olan ancak geliflmifl bir rek kendi dillerine terim-kavram-kelime aktarmas yapmfllardr. Ancak ilk za-
uygarlk dzeyinde bulunan manlarda zararsz olan bu tutum zaman iinde son derece aflrya giderek halkn
toplumlardr.
hukuksal metinleri anlamakta zorlanmasna ve hatta bunlar hi anlamamasna
yol amfltr. Bunun zerine Trk diline ynelik genel nitelikte bir arlafltrma ha-
reketi ile birlikte Trke hukuk dilinin arlafltrlmas ve sadelefltirilmesi abalar
gndeme gelmifltir.
deal olan halkn muhatab olduu ve riayet ykm altnda bulunduu huku-
ki metinler ile dzenlemeleri kolaylkla anlamasdr. Anadilde ayn kavram karfl-
layan kelimeler mevcut ise yabanc kkenli kelimelerden vazgemek gerekir. An-
cak anadilde hukuk terminolojisinin teknik kavramlarn karfllayan kelimeler mev-
cut deilken, hukuksal anlamlar isellefltirilmifl yabanc kkenli hukuk terminolo-
jisi kelimelerini bir kenara brakp mevcut kelimelerle oynamak suretiyle bunlarn
anlam ve ieriini deifltirmek veya terminolojik adan kavramn anlam ve ieri-
ini karfllamaktan uzak yapay kelimeler yaratmak, tehlikeli ve fayda getirmekten
ok onarlmaz zararlara yol aan poplist bir tutum olur.
Bu nedenle ncelikle kavram ve terimlere ynelik kelimeler arasnda ciddi bir
tasnif yapmak ve anlamlar gerekten isellefltirilmifl ve Trkelefltirmenin gereksiz
olduu kelimeleri veya terim ve kavram tam olarak ifade edebilen bir z Trke
karflln bulmakta hukuk dnyasnn ittifak salayamad Osmanlca terimleri ta-
mamen olduu halleriyle brakmak gerekmektedir. nk adal bir dile yol asa
da bu durum terim birlii asndan son derece nemlidir. Bir terimin tam karfll-
nn Trke bir kelime olmamas, bu terimin kendisini anlam ve ierik asndan
karfllamaktan uzak befl alt tane Trke kelime ile temsil edilmesinden ok daha
iyidir. Aksi bir hareket tarzn benimseyerek anlatlmak istenen kavram tam olarak
karfllayan yabanc kkenli tek kelime yerine bir ka kelimeden oluflan, yapayl
her halinden anlafllan ve kavramn ieriini karfllamaktan ok uzak olan Trke
kelimeler koymak hukuk dilini katletmekten baflka bir fley olmayacaktr.
Hukuk dilinin sadelefltirilmesinde uygulanacak usul de ok nemlidir. Bu hu-
sustaki alflmalar tek baflna yasa koyucunun kotarmas kesinlikle mmkn deil-
dir. Yasa koyucunun tek baflna altndan kalkmasnn kesinlikle mmkn olmad-
bu iflte teorisyen ve uygulayclar ile iflbirlii yapmas zorunludur. zellikle de
hukuk uygulamasnn tepesinde bulunan yksek yarg organlar ihmal edilmeme-
lidir. Gerekten yksek yarg organlar zellikle de Yargtay yllardr hukuk dilinin
arlafltrlmas abalarna, terimlere yeni Trke karfllk kelimeler bulmak suretiyle
en byk destek ve katky salamaktadr.
Unutulmamas gereken bir husus hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalar sonu-
cunda tretilen Trke karfllk kelimelerin ancak hukuk dnyas ve doktrin tara-
fndan benimsenmesi durumunda bu abalarn hedefine ulaflmfl olacadr. Hu-
1. nite - Hukuk Dili 9
Yasalarn Dili
Hukukta deiflmez kural fludur: Yasalarn dili olabildiince ak, anlafllr, sade ve
zl olmal ki, insanlar, hak ve zgrlklerinin snrlarn ve nasl kullanlacaklar-
n yasalara bakarak kolaylkla anlayabilsinler. Yasa koyucu bu grevini baflard
oranda hi kuflkusuz yurttafl-birey de yasalar bilme ve onlara uyma devlerini da-
ha iyi yerine getirecektir (TCK m. 4).
Hukukla dil arasndaki balantnn bilinmesi, bizi ikinci bir aflama olarak hu-
kuk dilinde en belirleyici aktr olan yasa diline gtrr. Yasa dilinin nasl olma-
s gerektii konusu zerindeki dflnceler gibi bu gerekliliin salanamad du-
rumlarda ortaya kacak olan olumsuzluklar konusunda da benzer grfllerin
varlndan sz edebiliriz. Yasa dilinin olmas gerekenden daha farkl bir biim-
de ele alnmas durumunda ortaya baz sorunlarn kaca ve bu sorunlarn he-
men hemen neler olaca konusunda genel bir mutabakat vardr. rnein yasa
dilinin halk tarafndan anlafllabilir bir dil olmas gerektii yaygn bir grfltr.
Halk tarafndan anlafllmann bir zorunluluk olmad fleklinde grfllerle de kar-
fllafllmaktadr. Fakat bu grfllerin nemli bir ounlukta olduu sylenemez.
Yasa dilinin olmas gerekene uygun olarak nasl oluflabilecei konusunda tam
bir uzlafl sz konusu deildir.
Bir yaznn nasl bir dille kaleme alnaca her fleyden nce o yazyla ne ama-
landna baldr. Bu itibarla, yasa dili sz konusu olduunda, bu dilin belirlen-
mesinde yasayla ne amalandnn saptanmas ve bu amacn gereklefltirilmesin-
de nasl bir dilin kullanlmas gerektiinin ortaya konulmas zorunludur ( Akt. Er-
din, 2008, s.212).
Yasalarn kolaylkla anlafllabilir olmas ve endifle duyulan sorunlarn doumu-
nun engellenmesi, bu yasalarn halkn yabanc olmad bir dille yazlmasna ba-
10 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
ldr. Yasalar halkn yabanc olmad bir dille kaleme alnrsa, halk bu dille yazl-
mfl yasalara da yabanc olacaktr. Bu durumda bireyler, zgrlklerinin ve bu z-
grlkler erevesindeki eylemlerinin sonularn kestiremeyecektir (Akt. Erdin,
2008, s.213).
Anlafllabilirliin salanmas kullanlan dilin zelliklerine baldr. Yasa dili ak
ve sade olmaldr. Btn yazlar iin olduu gibi, yasa metni iin de geerli ve ge-
rekli olan, aklk ve sadeliin her fleye tercih edilmesidir. Kapal, zor anlafllr me-
tinler haklarn kaybolmasna neden olabilir. Ak ve sade olmamas sebebiyle ya-
say anlayamayan bir takm haklarnn var olduundan ve bu haklarn korunmas
iin hukuki baz yollara baflvurabileceinden habersiz yaflayan insanlarn oun-
lukta olduu bir toplumda haklarn sahiplerini bulabilmesinden sz etmek mm-
kn deildir. Ayrca hukukun sadece teknik anlamda adaleti datyor olmas
nemli bir yeterlilik deildir. erik asndan mkemmeliyeti salayan bir yasa,
mutlak adaletin sistemlefltirilmesinde hukuka nemli katklar salayabilecek olsa
da, zor anlafllr bir dil, yasann yneldii insanlarn davranfllarnda hukuk kuralla-
rndan faydalanmalarn ve hukuku davranfllarnda kendilerine rehber edinmeleri-
ni zorlafltracaktr. Bu durumda, ortaya kan uyuflmazlklarn yasadaki adil z-
me uygun bir sonuca ulaflmalar mmkn olabilse de, insanlarn hukukun rehber-
liinde bir hayat yaflamalar zorlaflacak, hukukun nleyici (proaktif) yn ihmal
edilmifl olacaktr.
Zorunlu olmad halde yasa metnine dahil edilmifl cmle ve ayrntlar, yasay
okumak durumunda olan kim olursa olsun, varl gibi gereksiz bir yorgunlua ve
karflkla sebep olacaktr. Ayrca, yasa bir mantk sanat olmadndan aflr ince-
liklerle okuyucuya zor anlar yaflatmamaldr (Akt. Erdin, 2008, s.214).
Yasa dilinde aklk ve sadelikle anlafllabilirliin salanmasnda nemli bir l-
, yaflayan dil lsdr. Ak, sade ve herkesin anlayabildii metinler yaflayan
dilde yazlan metinlerdir. Yaflan dil, halk tarafndan bizzat konuflulan ve yazlan dil
yani kullanlan dildir (Akt. Erdin, 2008, s.215).
Yasada kullanlan dil, kesin belirgin ve okuyan herkeste ayn dflnceyi bra-
kacak bir dil olmaldr. Bu dil, gerek uygulamada, gerek yasann anlamnn ortaya
konmasnda flphe ve tereddde yer vermeyecek, okuyanlar kapsamn belirlen-
mesinde sorunlarla karfl karflya brakmayacak flekilde olmaldr. Bu, yasada kulla-
nlan kelime ve terimler zerinde gerekli anlaflmann salanmas demektir.
Yasa dilinin kesinlik ve belirgin zellii, uygulamada ve yasa ile bal olan
halkn temel haklarnn ve zgrlklerinin korunabilmesinde de ok nemlidir.
Aksi taktirde, hukuktan beklenen adil yarglamaya glge dflebilecektir (Akt. Er-
din, 2008, s.216).
Yasa dilinin slubunda bulunmas gereken nemli bir hususta estetiktir. slup
temiz ve zarif, kolay ve berrak olmal, okuyanda cazibeli bir intiba brakmaldr.
Byle bir slup, yasa dilini mahiyetinden kaynaklanan anlafllmazlklardan kurtarr
(Akt. Erdin, 2008, s.218).
Yasa diliyle ilgili olarak karfllafllan temel sorunlar, bir yandan yasa ieriini
doru bir flekilde ifade eden bir dilin kullanlmas, dier yandan, bu dilin yneldi-
i kitle tarafndan anlafllabilir olmasnn salanmasdr. Yasann kendisinden bek-
lenen fonksiyonu yerine getirebilmesi iin, bu sorunlarn doru bir flekilde z-
me kavuflturulmas gerekir.
1. nite - Hukuk Dili 11
zet
N
A M A Dil kavramn tanmlamak, N
A M A Hukuk ve dil iliflkisini aklamak,
1 2
Dil, her fleyden nce bir iletiflim aracdr. Kendi- Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kuralla-
ni daha iyi ve doru anlatmann tek yolu ise di- rn iinde en nemlisi hukuktur. Hukuk sadece
li iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse be- yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile
den dili iletiflimi salayan veya tkayan aratr. davranfllar gsteren buyurucu kurallar deil;
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan keli- bunlarn inenmesi durumunda zorlayc yapt-
melerle temsil edildii bir iletiflim kodu, duygu rmlar da ngrr. Toplumsal dzenin salan-
ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm masnn baflka yolu da yoktur. Bu nedenle hu-
aracdr. nsanlar kelimelerden veya iflaretler- kuk, adalete ynelik bir toplumsal yaflam dzeni
den oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine diye de tanmlanabilir. Bununla birlikte dil ve
duygularn ve dflncelerini bildirirler. Bir grup hukuk toplumsal yaflam iin olmazsa olmaz un-
insan belli nesne ve kavramlar belirli ses ve surlarndandr. Burada hukuku yaratanda dildir.
iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil hukuk dilinin anlafllr olmamas, o toplumun
ortaya kar. Dili seslerin bir araya gelmesi ile fertleri tarafndan anlafllamayan kurallar yzn-
oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir den, ynetenler ve ynetilenler arasnda uu-
grup insann evren, onu oluflturan nesneler ve rumlar oluflturacaktr. Anlafllmak ve anlamak gi-
evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve d- bi kiflinin en temel ihtiyalarnn karfllanamad
flncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira keli- bir topluluk iinde de, fertlerin kaosa srklen-
melerin belli kurallar uyarnca bir dzen iinde mesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kural-
sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve larn en ak haliyle verebilmelidir.
dizilimi bir insan grubunun kltrn, yaflam
ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn
ve yaratclk dzeyini yanstr.
12 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Ayn meslekten olanlarn veya ayn alanda alflanla-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru rn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelime-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- lerden oluflan dil tr afladakilerden hangisidir?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. zel dil
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- b. Konuflma dili
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. Hukuk dili
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. d. Yaz dili
e. Resmi dil
1. Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve
yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konufl- 7. Afladakilerden hangisi gereke anlamndadr?
ma dili olarak da adlandrlan dil tr afladakilerden a. Amme
hangisidir? b. Celse
a. Mesleki dil c. Ehlivukuf
b. zel dil d. Esbab- mucibe
c. Gnlk dil e. Mruruzaman
d. Hukuk dili
e. Yaz dili 8. Bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya
kan ve eflitli ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnma-
2. Afladakilerden hangisi dilin temel zelliklerinden snda kullanlan dil afladakilerden hangisidir?
biri deildir? a. Gnlk dil
a. Dil evrenin kendisini simgeler. b. Hukuk dili
b. Dil bir uzlaflmay ifade eder. c. Konuflma dili
c. Dil bir dizgedir. d. Mesleki dil
d. Dil iletiflim iin kullanlr. e. Yaz dili
e. Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
9. Afladaki efllefltirmelerden hangisi yanlfltr?
3. Teflri ne anlama gelmektedir? a. Tzel kiflilik- Hkmi flahsiyet
a. Anayasa b. Sorumluluk- Mesuliyet
b. Kanun c. Yarg- Mddeiumumi
c. Devlet d. Szleflme- Akit
d. Nizam e. Taflnr- Menkul
e. Yasama
10. Yasa diliyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yan-
4. Afladaki dillerden hangisi daha eskidir? lfltr?
a. Yaz dili a. Yaln ve zl olmaldr.
b. Mesleki dil b. Eski hukuki terimler kullanlmaldr.
c. Resmi dil c. Anlafllr olmaldr.
d. Konuflma dili d. Ak olmaldr.
e. Hukuk dili e. Kesin, belirgin olmaldr.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AfiIOLU . (2001) Dil ve Hukuk, Cumhuriyet Gaze-
tesi Bilim Teknik Eki (3 Kasm 2001).
FTPINAR B. (2008). Toplumsal Kurallarn Metni Olan
Hukuk ve Hukuk Dili, Uluslar aras Sosyal Arafltr-
malar Dergisi, Volume 1/5.
ONGUR R. (1967). Trk Hukuk Dili Nasl zlefltiri-
lebilir?, TDK Yaynlar, Ankara niversitesi Bas-
mevi.
DNMEZ . H. (2009). Cumhuriyet Dnemi Trk Ede-
biyatnda Bir letiflim Ortam Olarak Mahkemeler,
Doktora Tezi, Ankara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Halkla liflkiler ve Tantm Anabilim Dal.
ERDN S. (2008). Yasalarn dili, http://www.turkhu-
kuksitesi.com/makale_900.htm
KARAYALIN Y. (1994). Hukukta retim-Kaynaklar-
Metod Problem zme, 4. Bask, Banka ve Ticaret
Hukuku Arafltrma Enstits, Trkiye fl Bankas
Vakf, Ankara.
KESZ H. (1997). Hukuk ve Dil, adafl Hukuk Fel-
sefesi ve Hukuk Kuram ncelemeleri, Alkm Yayne-
vi, stanbul.
ZDEN Y. (1974). Hukukta Dil, Ankara Barosu Dergi-
si, 1974/5.
ZYILDIRIM I. (1999). Trk Yasa Dili, Hacettepe ni-
versitesi Edebiyat Fakltesi Dergisi, Cilt 16, Say: 1.
SAV A. (2005). Hukuk Dili Olarak Trke, adafl Trk
Dili Dergisi, Cilt 17, Say 209.
YCEL . (2010). Dil ve letiflim, http://acikarsiv.ati-
lim.edu.tr/eng/browse/44/329.pdf
http://www.edebiyatsanat.com/dil-bilgisi/61-dil-
tarihi/421-konusma-dili-yazi-dili.html
2
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlayabilecek,
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke yazarken dikkat edilecek husus-
N
lar sralayabilecek,
N
Adli dilekeleri inceleyebilecek,
Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda yaptrm aklayabilecek bilgi
ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Dileke
Dileke hakk
Dava dilekeleri
indekiler
DLEKELER
GENEL (AD) DLEKELER
ADL DLEKELER
DAVA DLEKESNN EKSK
DZENLENMESNN YAPTIRIMI
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ
KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
Hukuk Dili ve Adli ER
Dilekeler
Yazflmalar DER ADL DLEKELERN
ER
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN
DLEKELER
CEZA DAVALARINA LfiKN
DLEKELER
DAR (YNETSEL) YARGIYA
LfiKN DLEKELER
Dilekeler
DLEKELER
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunulan, imzal ve adresli, pullu veya Dileke yetkili makamlara
pulsuz yazya, istida, arzuhl veya dileke denir. Dier bir ifade ile bir dilekte ya yaz ile baflvurma hakk
olarak da tanmlanr.
da flikayette bulunmak veya bilgi vermek amacyla resmi makamlara sunulan tarih-
li, imzal mektuptur. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hak-
szln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek yahut tzel kiflilerce ilgili makamlara
yazlan yazlara dileke denir. stida, arzuhal de denilir.
Dileke hakk, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun-
mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bulunmak suretiyle de demokratik ka-
tlm salayan siyasal haklardandr.
Dileke hakk, Anayasann 74. maddesinde; Vatandafllar, kendileriyle veya kamu
ile ilgili dilek ve flikyetleri hakknda, yetkili makamlara ve Trkiye Byk Millet Mec-
lisine yaz ile baflvurma hakkna sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu, di-
leke sahiplerine yazl olarak bildirilir. Bu hakkn kullanlma biimi kanunla dzenle-
nir. Anayasann 74. maddesinin devamnda kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu,
gecikmeksizin dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir denmektedir. Dileke hakk-
nn kullanlmasyla ilgili olarak, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kul-
lanlmasna Dair Kanun kabul edilmifl bulunmaktadr. Trk vatandafllar kendileriyle
veya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakknda, Trkiye Byk Millet Meclisine ve
yetkili makamlara yaz ile baflvurma hakkna sahiptirler. (Ek fkra: 02/01/2003 - 4778
S.K./25. md.) Trkiyede ikamet eden yabanclar karfllkllk esas gzetilmek ve dilek-
elerinin Trke yazlmas kaydyla bu haktan yararlanabilirler (3071 S.K. m.3).
Dilekenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Trk vatandafllarnn ve
Trkiyede ikamet eden yabanclarn kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve flikyetle-
ri konusunda yetkili makamlara yaptklar baflvurularn sonucu veya yaplmakta
olan ifllemin safahat hakknda dileke sahiplerine en ge otuz gn iinde gerek-
eli olarak cevap verilir. fllem safahatnn duyurulmas halinde alnan sonu ayr-
ca bildirilir (3071 S.K. m.7, Deifliklik; 2/1/2003-4778/27 madde).
3071 sayl Yasann 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yaz ile baflvuru hak-
kn, 4. maddesi dilekede bulunmas gereken unsurlar ve 7. maddesi de dileke-
nin sonucundan muhataplarnn 2 ay iinde bilgilendirileceini belirtmektedir.
Anayasal ve yasal dzenlemelerden anlafllaca gibi, verilen dilekenin ierii-
nin kabul edilmez olduu durumda dilekelerin bu nedenle iflleme konulamayaca-
nn baflvurucuya bildirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gerei olarak ortaya k-
maktadr. Bu ak dzenlemelere karfln uygulama; dileke sahiplerinin saiklerinin
sorgulanmas, bazlarnn gzaltna alnmalar ve tutuklanmalar biiminde olmufltur.
18 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
N N
SIRA SZDE
rnein, K m. 169a gre SIRA SZDE
Buna karfllk eer hukuk kural, baflvurunun mutlaka yazl olarak yaplmasn
kambiyo senetlerine zg
takipte itiraz mutlaka yazl
ngryorsa, baflvuru ancak yazl olarak (bir dileke ile) yaplabilir.
bir dileke ile yaplr. Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda di-
K T A P lekelerin belliK TbirA biimde
P yazlmas, Kanun (HMK m. 119) gereidir. Dava dileke-
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm (meyyidesi) vardr (HMK
119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik
TELEVZYON
olmas hlinde,
TELEVZYON
hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre ve-
rir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a gre; dava dilekesin-
de afladaki hususlar bulunur:
NTERNET N T E R ve
1. Taraflarn N E Tvarsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadlar ile adresleri,
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda
ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas
HMK madde 116ya gre ilk itirazlar afladaki hallerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralnn bulunmad hllerde yetki itiraz.
b) Uyuflmazln tahkim yoluyla zmlenmesi gerektii itiraz.
c) fl blm itiraz.
leri srlmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117de gsterilmifltir. Buna gre;
(1) lk itirazlarn hepsi cevap dilekesinde ileri srlmek zorundadr; aksi hlde
dinlenemez.
(2) lk itirazlar, dava flartlarndan sonra incelenir.
(3) lk itirazlar, n sorunlar gibi incelenir ve karara balanr.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin, belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda di-
lekelerin belli bir biimde yazlmas Kanun (HMK m. 119) gereidir ve dava dileke-
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm vardr (HMK m. 119/2).
Dileke, normal olarak, dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya dzen-
lettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bil-
gisayar ile yazlabilir.
2. nite - Dilekeler 19
HMK madde 119a gre; dava dilekesinde hangi hususlar bulunur?SIRA SZDE SIRA SZDE
2
GENEL (AD) DLEKELER
D fi N E L M D fi N E L M
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta ou zaman kanunlara gre belli
ierikleri bulunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilekelerdir.
S O R U S O R U
erik
Herhangi bir makama baflvurulmas halinde verilen genel dilekenin, belli bir ie-
DKKAT DKKAT
rii, kural olarak bulunmaz. Bu dilekeler, serbest bir biimde dzenlenir. Bu di-
lekenin hibir kurala bal olmakszn hazrlanmas anlamna gelmez. Genel di-
N N
lekenin de uygulamada kendiliinden oluflan belli baz eleri SIRA SZDE
vardr. Bunlar; SIRA SZDE
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
K T A P K T A P
20 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
BAfiBAKANLIK
(dareyi Gelifltirme Baflkanlna)
T.C.
ANKARA NVERSTES
(renci flleri Daire Baflkanlna)
Dilekenin Metni
Metin ksm, dileke sahibini dileke yazmaya ynelten ksm olup, dilekenin belki de
en nemli ana ksmdr. Bu ksmda dileke sahibi, durumu anlatr ve dileini belirtir.
rnek:
31 Ocak 1985 ylndan bu yana Ankara niversitesi Adalet Meslek Yksekoku-
lunda alflmaktaym. 31 Austos 2010 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Ge-
rekli ifllemlerin yaplmasn sayglarmla arz ederim.
Tarih
Dilekenin hangi tarihte verildiini belgelemek iin, dilekede tarih ksmnn bu-
lunmas bir zorunluluktur. Tarih; gn, ay ve yl rakamla, aralarna (/) iflareti konu-
larak yazlr. rnein; 28/11/2010 gibi.
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi, metnin bitiminden hemen
sonra ayn satra veya ad ve soyadn zerine yazlabilir.
Adres
Dilekenin gnderildii kurum veya kiflilerin, gerektiinde daha ayrntl bilgi ala-
bilmeleri iin baflvuracaklar grevlinin ad, soyad ve unvan adres blmnn sa-
nda yer alr (Baflbakanlk;2004/29 m. 22).
Ek/Ekler
Dilekede ek bulunmas durumunda adres blmnden sonra yaz alannn solu-
na konulan EK/EKLER: ifadesi konularak altna yazlr. Ek adedi birden fazla ise
numaralandrlr (Baflbakanlk;2004/29 m. 18). Ekler dilekenin arkasna eklenerek
gerekli merciye sunulur.
Bir dilekede tarih dilekenin neresine yazlr? SIRA SZDE SIRA SZDE
3
Dilekenin Verilecei Yer
D fi N E L M Dileke postaDaraclyla
fi N E L M
Hazrlanan dileke, dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa, dilekenin o ma-
gnderiliyorsa, bunun
kamn varsa ilgili evrak blmne kaydettirilerek, kayt numaras alnr. Bu ifl- iadeli taahhtl mektup
lem, hem dilekenin kaybolmamas gibi bir sakncay ortadan kaldrr.
S O R U Kayt numa- biiminde gnderilmesinde
S O R U
yarar bulunmaktadr.
ras sayesinde, daha sonra evrak takip imkn salar. Bylelikle dilekenin, ilgili
yere varp varmad
DKKAT DKKAT
rnekler saptanmfl olur.
Genel adi dilekeler hakknda verilen bu aklamalara istinaden basit baz rnek-
N N
ler aflada verilmifltir. SIRA SZDE SIRA SZDE
rnek:
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
XXXX NVERSTES XXXX FAKLTES XXXXX MESLEK YKSEKOKULU MDRLNE
ANKARA
K T A P K T A P
Okulunuz Adalet program 1. snf, XXXXXX numaral rencisiyim. Burs almak iin
mracaatta bulunduum kurumdan renci belgesi istenmektedir. Gereini bilgilerinize arz
ederim. TELEVZYON TELEVZYON
07.02.2011
Ad Soy.
NTERNET (imza) NTERNET
Adres:
Ad Soy.
XXXXXXXX
Keiren/Ankara
22 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
ADL DLEKELER
Genel Olarak
Sann ar cezal olmayan Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve ounlukla ierikleri yasalar tara-
duruflmalara gelmekten fndan belirlenmifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dilekeleri, flikayet/itiraz di-
kendi istemi zerine
mahkeme baflk lekeleri, davaya cevap dilekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan vares-
tutulmasdr. Duruflmalar te tutulma dilekesi gibi dilekelerdir.
katlmamas anlamndadr.
Adli dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri (muhakeme usulleri) bak-
mndan farkllklar gsterebilir. Bu yzden, aflada durumu daha iyi aklayabil-
mek iin, deiflik yarglama yntemleri gz nne alnarak rnekler verilecektir.
Ancak zerinde zellikle vurgulanmak gerekir ki, adli dilekelerin tm, aflada
belirtilenlerden ibaret deildir.
Dilekeleri incelemeye gemeden evvel, dilekenin, genellikle bir hak arama
ve/veya savunma yapma hakknn kullanmyla ilgili olmas nedeniyle hak arama
zgrl ve bu hakkn ktye kullanlmamas nemli bir husustur.
Anayasamzn 36. maddesi, herkesin meflru vasta ve yollardan yararlanarak
yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve savunma hakkna sahip
olduunu belirtmektedir. Hak arama zgrl, insann sahip olmas gereken en
temel haklardan olmas nedeniyle, insan haklarn dzenleyen metinlerde de bu
hususa aka yer verilmektedir. Haklar ihlal edilen kifliler, ihlal edilen haklarnn
yerine getirilmesini yalnzca Devletten talep edebilirler. Baflka bir ifadeyle kiflilerin
kendi haklarn bizzat kendilerinin almalar mmkn deildir. Hatta kendiliinden
hak alma (istisnalar dflnda) bir sutur. Bunu nlemenin yolu, hak aramak iin
Devletin oluflturduu mercilere (mahkemelere, adli makamlara) baflvurulmas zo-
runluluudur. Anayasamz da, hak arama zgrln, yarg mercilerine baflvuru
olarak kabul etmektedir (m.36). Bundan kan sonu, mahkeme dflnda hak ara-
ma zgrlnn kullanlabilmesi mmkn deildir. Kiflilerin haklarn korumak
zere dava amalar ve alan davada kendilerini savunmalar en doal haklardr.
Ancak, bu hakkn kullanlmasnda da genel hukuk kurallarnn getirdii baz snr-
lamalarn bulunmas doaldr. Bu snrlardan biri, dava ama veya savunma yapma
hakknn ktye kullanlmamasdr. Burada da herkesin, haklarn kullanrken ve
borlarn yerine getirirken drstlk (iyi niyet) kurallarna uymak zorunda olup,
bir hakkn aka ktye kullanlmasn (srf baflkasna zarar verecek flekilde kul-
lanlmasn) hukuk dzeni korumaz kural geerlidir. Bu kural her ne kadar Me-
deni Kanunda (m.2) yer almakta ise de, aslnda bu kural btn hukuk dzeni ve
bu arada, davalar ve icra takipleri iin de geerli kabul edilen temel bir ilkedir. Hak
arama zgrl bakmndan, baflkas hakknda herhangi somut bir emare ve ne-
den yok iken, onun hakknda su duyurusunda bulunulmas veya flikyete gidil-
mesi halinde yahut baflvurulan makama verilen dilekelerde aflrya gidilmesi (di-
er bir ifadeyle, flikyet hakknn amaca uygun ve uygun aralarla yaplmamas)
halinde veya haksz dava almas, icra takibi yaplmas ve benzeri yollara gidilme-
si durumunda hak arama zgrl ktye kullanlmfl olacandan, zarara ura-
yan kifli zarar ve ziyan davas aabilir. fiayet dava hakk ktye kullanld ise, ko-
flullarn oluflmas halinde aleyhine dava alan davalnn, bu davay kazanmasn-
dan sonra kendisine karfl (daha nce) haksz dava aan kimseye karfl tazminat
davas ama hakk vardr. Eer davac, davay amakta kendini hakl gryor idi
ise ve somut davadaki olaylarda da kendisini doruluyorsa, davay kaybetse dahi,
bilahare daval durumunda bulunann, daha sonra at tazminat davasnn reddi
gerekir (YILMAZ, 2008:46-48).
2. nite - Dilekeler 23
Mahkemenin Ad
Dava dilekesinin en baflna, davann ald mahkemenin ad yazlr. Mahkeme-
lerin grev ve yetkisi yarglama hukukunun temel kavramlarndandr. Genel
kabul gren grfle gre, grev bir uyuflmazla hangi tr mahkemenin bakaca-
n; yetki ise, hangi yerdeki mahkemece baklacan ifade eder. Genel olarak, g-
revli ve yetki mahkemenin neresi olduu kanunla belirlenir.
Anayasa Yargs
Kanunlarn, kanun hkmnde kararnamelerin ve Trkiye Byk Meclisi tz-
nn anayasaya flekil ve esas bakmlarndan uygun olup olmad ve baz yksek
kamu grevlilerinin (Anayasa Mahkemesi, Yargtay, Danfltay, Askeri Yargtay, As-
keri Yksek dare mahkemesi baflkan ve yeleri, bunlarn baflsavclar ve vekilleri;
Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu ve Sayfltay Baflkan ve yeleri; Cumhurbaflka-
n; Bakanlar Kurulu yeleri) grevleriyle ilgili sulardan dolay Yce Divan sfaty-
la yarglanmas, anayasa yargsnn grev alanna girer. 07.05.2010 tarih 5982 say-
l Kanunun 18. maddesiyle, Anayasann 148. maddesine eklenen yeni hkmler-
le, bireysel baflvuru, Anayasa Mahkemesinin grev ve yetkileri arasnda dzenlen-
mifltir. Bireysel baflvuru, Avrupa nsan Haklar Mahkemesine baflvurularn oklu-
una karfl yeni bir yarg yolu ama amacn taflmaktadr.
24 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
dari Yarg
darenin (Devlet ve onun gibi kamu gcn kullanma yetkisine sahip kamu ma-
kamlarnn) kamu alanndaki glerini kullanmasndan kaynaklanan eylem ve ifl-
lemlerinin denetimi (yani, bu konudaki uyuflmazlklar) idari yargnn grev alan-
na girer. dari yargda, daval olarak hep dare bulunur. dari uyuflmazlklar iin
ayr (zel) mahkemeler oluflturulmufltur.
Genel idari yarg iki derecilidir: ilk derece mahkemeleri ve st derece mahkeme-
si (Danfltay). lk derece mahkemeleri, blge idare mahkemeleri, idare mahkemele-
ri ve vergi mahkemeleri olarak e ayrlrlar. Bunlarla ilgili olarak 2576 sayl Blge
dare Mahkemeleri, dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluflu ve G-
revleri Hakknda Kanun vardr. dare ve vergi mahkemeleri kurullar, baflkan ve iki
yeden oluflur. dare mahkemelerinin grevleri flunlardr: (vergi mahkemelerinin g-
revine giren davalarla ilk derecede Danfltayda zmlenecek olanlar dflndaki) ip-
tal davalar; tam yarg davalar; tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szlefl-
melerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi
iin yaplan idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin
davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K. m.5) Vergi mahkemelerinin grev-
leri flunlardr: Genel bteye, il zel idareleri, belediye ve kylere ait vergi, resim ve
harlar ile benzeri mali ykmler ve bunlarn zam ve cezalar ile tarifelere iliflkin da-
valar; ve bunlarla ilgili konularda 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hak-
knda Kanun uygulanmasna iliflkin davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K.
M.6) Blge idare mahkemeleri, blge idare mahkemesi baflkan ile iki yeden olu-
flur (2576 S. K. m.3). Bu vesileyle belirtelim ki, blge idare mahkemeleri, idare mah-
kemeleri ve vergi mahkemeleri lkemizin her ilinde deil, belli blgelerde kurul-
mufltur. Blge idare mahkemelerinin grevleri flunlardr: Yarg evresindeki idare ve
vergi mahkemelerinde tek hakim tarafndan 7 nci madde hkmleri uyarnca verilen
kararlar itiraz zerine inceler ve kesin olarak hkme balar; yarg evresindeki ida-
re ve vergi mahkemeleri arasnda kan grev ve yetki uyuflmazlklarn kesin kara-
ra balar; dier kanunlarla verilen grevleri yerine getirir (2576 S. K. m.8).
dari yargdaki st dereceli mahkeme, Danfltaydr. Danfltayn grevleri flun-
lardr: idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derece
mahkemesi olarak Danfltayda grlen davalarla ilgili kararlara karfl temyiz istem-
lerini inceler ve karara balar; Danfltay Kanununda yazl idari davalar ilk ve son
derece mahkemesi olarak karara balar; Baflbakanlk veya Bakanlar Kurulunca
gnderilen kanun tasar ve teklifleri hakknda grfln bildirir; tzk tasarlarn
inceler, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz flartlaflma ve szleflmeleri hakknda d-
flncesini bildirir; Devlet Baflkanl ve Baflbakanlk tarafndan gnderilen ifllem
hakknda grfln bildirir; kanunlarla verilen grevleri yapar (Danfltay K. m.23).
Danfltay, ayn zamanda bir st dereceli mahkeme olmakla birlikte, baz davalar
Danfltayda ilk derece mahkemesi olarak grlr ((Danfltay K. m. 24).
Adli Yarg
Dier yarg yollarna (anayasa yargs, idari yarg ve uyuflmazlk yargsna) girme-
yen btn uyuflmazlklar, adli yargda grlr. Adli yarg Ceza Yargs ve Medeni
Yarg olarak ikiye ayrlr.
2. nite - Dilekeler 25
Uyuflmazlk Yargs
Bazen bir davann hangi yarg koluna (hangi mahkemeye) ait olduunda tereddt
ortaya kabilmektedir. zellikle, idari yarg ile adli yarg arasnda tereddt olabil-
mekte ve bir davann hangi yarg yerinde grlecei konusunda duraksama do-
maktadr. Bu sebeple, bu uyuflmazln belirlenmesi iin ayr bir mahkeme olarak
Uyuflmazlk Mahkemesi kurulmufltur.
Uyuflmazlk mahkemesi, Anayasa ile grevlendirilmifl, adli idari ve askeri yarg
mercileri arasndaki grev ve hkm uyuflmazlklarn kesin olarak zmeye yetki-
li ve 2247 sayl Uyuflmazlk Mahkemesinin Kurulufl ve flleyifli Hakknda Kanunla
kurulup grev yapan bamsz bir yksek mahkemedir (2247 S. K. m.1).
Davann Konusu
Dava dilekesinde, taraflardan sonra ve fakat dava sebebinden nce, davann ko-
nusunun ne olduunun ksaca belirtilmesi gerekir (HMK m. 119/d). Bu ksm, di-
2. nite - Dilekeler 27
Cevap Sresi
Cevap verme sresi HMK 127. maddesine gre dava dilekesinin tebliinden itiba-
ren 2 haftadr. Ancak, durum ve koflullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde
hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda
mahkemeye baflvuran davalya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay gememek
zere ek bir sre verilebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara
derhl bildirilir.
Deliller (Kantlar)
Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunumuzun 119. maddesinin f. bendine gre de-
lillerin nelerden ibaret olduunun dava dilekesinde bildirilmesi gerekir.
28 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
stem Sonucu
Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan istemi yazlr. Bu ne-
denle, bu ksma istem sonucu, neticei talep, sonu veya sonu/istem gibi bafl-
lklar konulur. Kanun (m. 119/) ise, ak bir flekilde iddia ve savunma demektedir.
Dava bir ksmi dava ise, davacnn istem sonucu ksmnda fazlaya iliflkin hakla-
rn sakl olduu yolunda bir ifade kullanmas zorunludur. Aksi takdirde, dava edil-
meyen ksmn daha sonra dava edilememesi tehlikesi ortaya kar. nk, fazlaya
iliflkin haklarn sakl (mahfuz) tutulmamas halinde, bir grfle gre geriye kalan
(fazlaya iliflkin) haktan zmnen (st rtl olarak) feragat edilmifl veya alacak olan
ikinci davada ilk davann kesin hkm teflkil etmifl saylaca benimsenmektedir.
stem sonucunun sonu, arz ve talep ederim, sunar ve isterim gibi bir ifade
ile balanr. Dava, vekil araclyla alyorsa, vekil olarak (bilvekale) arz ve talep
ederim gibi bir ifade kullanlr. stem sonucu ksmnda, hukuk davalarnda, yarg-
lama giderleri (avukatlk creti) istenilmesine gerek yoktur. nk mahkeme yar-
glama giderlerine kendiliinden hkmeder.
mza
Dava dilekesinin altnda, davacnn veya varsa kanuni temsilci veya vekilin imza-
s bulunur (HMK m. 119/h). Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz flleri Ynet-
meliine (m. 37ye) gre, ifl sahiplerinin her trl istemlerinin imzalaryla belgelen-
dirilmesi (tevsiki) gerekir. Yaz bilmeyenlerin kimlikleri tespit edildikten sonra, is-
temleri altna sol ellerinin baflparma bastrlr. Dava dilekesinin altnn imzalan-
mamfl olmas durumunda bu eksiklik daha sonra tamamlanabilir
Ekler
Dava dilekesinde bulunmas gerekli dokuz e dflnda ek/ekler ksmna da de-
inmek gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.121) gre, dava dilekesin-
de sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve
vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya
sadece rneklerin dilekeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerden
getirilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayc aklama-
nn dilekede yazlmas ve gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur
(fkra I.). Birinci fkra oturumda istenen hususlarn ongnlk kesin sre iinde ye-
rine getirilmesini veya eksikliin tamamlanmasn davac tarafa bildirir.
Ekler de dava dilekesi gibi, karfl tarafn saysndan bir fazla olarak mahkeme-
ye verilmeli ve bylece eklerin de karfl tarafn eline gemesi salanmaldr. Uygu-
lamada genellikle ok sayda ekin bulunduu davalarda davaclarn bazen eklerin
bir nsha olarak mahkemeye verdikleri ve bu yzden dileke eklerinin karfl tara-
fa gnderilmedii gzlemlenmektedir. Ayrca dava bir vekil araclyla alyorsa,
vekilin vekaletnamesini dava dilekesi ile birlikte mahkemeye vermesi gerekir, ve-
kaletnamesini vermeyen vekil dava aamaz.
Genel bilgileriniz flnda ekiflmesiz yargya rnek dflnn. SIRA SZDE SIRA SZDE
4
D fi N E L M D fi N E L M
S O R U S O R U
DKKAT DKKAT
30 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
DAVACI : XXX XX
VEKL : Av. YYY YY
(Adres antette)
DAVALI : HASIMSIZ
D.KONUSU : Mirasclk belgesinin verilmesine havi dilekedir
AIKLAMALAR
1. Mvekkil ile AAA AA in 04.03.1990 tarihinde evlenmifller ve bu evlilikten 24.06.1996
doum tarihli B isimli mflterek ocuklar bulunmaktadr.
2. AAA AA 19.05.2008 tarihinde vefat etmifl ve geride miras olarak E dan olma Mvek-
kil efli ile mflterek ocuklar almfltr. Baflkaca kanuni miraslar bulunmamaktadr.
3. Murisin miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini
talep etmekteyiz.
HUKUK DELLLER : M.K,Nfus kanunu ve ilgili tm yasal mevzuat
DELLLERMZ : nfus kaytlar, gmme izin belgesi,tank vs tm yasal deliller.
STEM : Aklanan ve resen tespit edilecek nedenlerle Muris AAA AA in
miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini vekil eden
adna arz ve talep ederiz.
Davac Vekili
Av. YYY YY
Cevap Dilekesi
Dava almas zerine, daval olarak gsterilen kimsenin, kendisini savunma ihti-
yacnda bulunduu flphesizdir. Anayasann herkes, meflru vasta ve yollardan
faydalanmak suretiyle yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve
savunma hakkna sahiptir diyen 36. maddesi, davalnn savunma hakkn, kiflinin
temel haklar arasnda saymfltr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m. 116) gre, daval, ilk itirazlar ile birlikte
esas dava hakkndaki cevabn ve varsa karfl delillerini, dava dilekesinin kendisi-
ne teblii tarihinden itibaren iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kurulufllar iin,
otuz), (veya hakim tarafndan HMK 127 gereince bir sre tayin edilmifl ise, mah-
keme kalemine bildirmek ve bir rneini de davacya tebli ettirmek zorundadr.
Davalnn verecei cevap dilekesinde (layihasnda) nelerin yer alaca Kanun-
da (HMK m. 129) gsterilmifltir. Buna gre;
2. nite - Dilekeler 31
rnek:
.......... fi MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO :
CEVABA CEVAP
VEREN (DAVACI) :
VEKL :
KARfiI TARAF (DAVALI) :
VEKL :
KONU : Daval tarafn cevaplarna karfl cevaplarmzn ve dava-
nn esasna iliflkin beyanlarmzn sunulmasdr.
AIKLAMALAR :
1-Daval iflveren tarafndan, toplu ifl szleflmesi uyarnca
yaplmas gereken ikinci yl zamlarnn yrrle girmesine .... gn kadar bir sre kala
iflilere ve yesi olduklar T..S taraf olan .......... Sendikasna, T..Se uymayaca ve 1
yl boyunca iflilere sfr zam verecei, isteyenin bu flartlarda alflmaya devam edebile-
cei, kabul etmeyenlerin ise ifl szleflmelerinin feshedilecei bildirilmifltir.
2- Taraflar arasnda bu konu bir haftadan biraz daha uzun
bir sre grfllmfl, daval iflveren bu istemlerinde srar edince sendika tarafndan ken-
disine iflyerinde ekonomik kriz yaflanmadn ok iyi bildikleri, ancak buna ramen bil-
medikleri baz hususlar varsa ve iflveren taraf gerekten de zor durumda ise, T..S uya-
rnca cretlerde yaplacak artfllar 6 aylk dnemler halinde yaplaca iin, imzalanmfl
olan T..Se de uygun olarak 6 ay iin, ve ancak hibir iflinin ifl szleflmesinin feshedil-
memesi flartyla bu talebi kabul edebilecekleri bildirilmifltir. Bu bildirim zerine daval ifl-
veren, mvekkilimin de aralarnda bulunduu .... iflinin ifl szleflmesini feshetmifltir.
3- Her ne kadar daval iflveren feshin gerekesi olarak ekono-
mik kriz iddiasnda bulunuyorsa da, bu iddia gerekleri yanstmamaktadr. Zira, ifltigal ala-
n ve ihracata dnk yapsyla iflveren ekonomik krizden hi etkilenmemifl, hatta dviz kur-
larndaki artfl da kazancnn artmasn salamfltr. Daval iflveren, ekonomide meydana ge-
len klmeye karfln bymesini daha da hzlandrmfl ve retim kapasitesini artrmfltr.
4- flverenin toplu iflten karma eyleminin tek gerek sebe-
bi, iflileri Toplu fl Szleflmesi gerei almalar gereken haklarndan mahrum brakmak
ve iflyerinde kalan dier iflilere de gzda vermektir. Zira yllardr iflyerinde alflan
mvekkilim de dahil .... tane iflinin ifl akdini ekonomik kriz gerekesiyle fesheden ifl-
veren, aradan bir ay gemeden .......... gazetesine ilan vererek yeni ifli alm yapmfl ve
dava aldktan sonra da bu almlar devam etmifltir.
TALEP SONUCU : Yukarda arz ve izah edilen nedenlerle, ifl akdinin feshi
iflleminin iptaliyle mvekkilimin ifle iadesine, boflta geen sre cretiyle sendikal tazmi-
natn davacdan tahsiline ve yarglama giderleriyle vekalet cretinin daval zerinde b-
raklmasna karar verilmesini vekaleten talep ederim. Sayglarmla...
DAVACI VEKL
CEVABA CEVAP
VEREN DAVACI :
VEKL :
KARfiI TARAF
(DAVALI) :
KONU : Dplik Dilekemizdir.
AIKLAMALAR :1- Davac tarafndan alan dava ile ilgili olarak evvelce mah-
kemenize sunmufl olduumuz ilk itirazlarmz ve cevaplarm-
z tekrar ediyoruz.
2- Bu arada davac tarafndan Cevaba Cevap dilekesinde be-
lirtilen aflada maddeler halinde belirtilmifl bulunan hususlar
dava dilekesinde hibir flekilde bahsedilmeyen yeni hususlar-
dr. Bunlar davann geniflletilmesi kapsamnda ele alnmaldr.
Davacnn bu beyanlarn kabul etmiyoruz. Mahkemece de da-
vann geniflletilmesi kapsamnda deerlendirilmesini talep edi-
yoruz. Bu hususlar flunlardr;
a)
b)
c)
d)
DAVALI VEKL
2. nite - Dilekeler 35
Davac X
(mza)
rnek:
T.C.
.......................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
SORUfiTURMA NO : 2006/
ESAS NO : 2006/
DDANAME NO : 2006/
DDANAME
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE
DAVACI : K.H.
MAKTL :
MADUR :
VEKL :
HBAR EDEN :
MfiTEK :
VEKL :
fiPHEL :
MDAF :
SU :
HBAR TARH :
fiKAYET TARH :
SU TARH :
YAKALAMATARH :
GZALTI TARH :
TUTUKLAMA TARH :
TAHLYE TARH :
SU YER : ..........................
YASA MADDES : TCK.
KANITLAR : nfus kayd,sabka kayd,tm dosya kapsam.
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
Olay tarihinde, .............................................flphelinin yklenen suu iflledii
anlaflldndan,
fiphelinin yklenen sutan, kovuflturmasnn mahkemenizde yaplarak,
fiphelinin eylemine uyan,TCK. maddeleri uyarnca cezalandrlmasna karar
verilmesi, kamu adna talep ve iddia olunur.00.00.2006
Cumhuriyet Savcs-00000
eki-Soruflturma dosyas.
zet
N
A M A Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlamak,
N
A M A Adli dilekeleri incelemek,
1 3
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunu- Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve
lan, imzal ve adresli, pullu veya pulsuz yazya, ounlukla ierikleri yasalar tarafndan belirlen-
istida, arzuhl veya dileke denir. Kifliyi ve ka- mifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dileke-
muyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hak- leri, flikayet/itiraz dilekeleri, davaya cevap di-
szln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek ya- lekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan
hut tzel kiflilerce ilgili makamlara yazlan yaz- vareste tutulma dilekesi gibi dilekelerdir. Adli
lara dileke denir. Dileke hakk, sorulara cevap dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri
almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun- (muhakeme usulleri) bakmndan farkllklar gs-
mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bu- terebilir.
N
lunmak suretiyle de demokratik katlm sala-
yan siyasal haklardandr. Dileke, normal olarak, Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda
A M A
dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya 4 yaptrm aklamak,
dzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk Yazl yarglama ynteminde (tahriri muhakeme
yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bilgisayar usulnde) esas cevap sresi iki hafta (4353 say-
ile yazlabilir. Mevzuatmzda dileke hakknn l Kanuna tabi kamu kurulufllar hakknda otuz
yasal dayanaklar bulunmaktadr. 1982 Anayasa- gn) dr. HMK madde 119/2 Birinci fkrann (a),
s madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Di- (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususla-
leke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun ka- rn eksik olmas hlinde, hkim davacya eksikli-
bul, HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii. i tamamlamas iin bir haftalk kesin sre verir.
N
Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas h-
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke ya- linde dava almamfl saylr. Ceza yarglamasn-
A M A
2 zarken dikkat edilecek hususlar sralamak, da kendiliinden arafltrma ilkesi vardr. Bu se-
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta beple ceza davalarna iliflkin dilekelerin eksik
ou zaman kanunlara gre belli ierikleri bu- olmasnn, medeni yarglamann aksine herhangi
lunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilek- bir yaptrm, ilke olarak bulunmamaktadr.
elerdir. eriinde baflvurulan makamn ad (hi-
tap), dilekenin metni, tarih, ad, soyad ve imza,
adres ve ek/ekler bulunur. Hazrlanan dileke,
dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa, di-
lekenin o makamn varsa ilgili evrak blm-
ne kaydettirilerek, kayt numaras alnr.
2. nite - Dilekeler 39
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Dilekelerin yazmnda gz nnde bulundurulma-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru s gerek kurallarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- yanlfltr?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- dolmakalemle, okunakl el yazsyla yazlmaldr.
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ b. Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. c. Dilekeler mutlaka ksa olmaldr.
d. Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
1. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olan kanun e. Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad
afladakilerden hangisidir? yazlmal, imzalanmaldr.
a. 01.11.1988 tarih ve 74 sayl Kanun
b. 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Kanun 7. Baflvurulan makamn ad dilekede nereye yazlma-
c. 01.11.1974 tarih ve 74. sayl Kanun ldr?
d. 01.11.1978 tarih ve 3071. sayl Kanun a. Dilekenin baflna
e. 01.11.1988 tarih ve 3071 sayl Kanun b. Dilekenin alt sa tarafna
c. Dilekenin alt sol tarafna
2. Afladakilerden hangisi dileke yazmnda gz d. Dilekenin alt ortasna
nnde bulundurulmas gerekenlerdendir? e. Dilekenin herhangi bir yerine
a. Hukuki sebeplerin zeti
b. Ak bir flekilde iddia ve savunma 8. Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mah-
c. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei kemeden olan isteminin yazld ksm afladakilerden
d. Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kul- hangisidir?
lanlmaz a. Deliller
e. Davay mtekabilinin kabule flayan bulunmad- b. Cevap sresi
iddias c. Davann konusu
d. Davann dayand sebepler
3. Bir dilekede dileke sahibini dileke yazmaya y- e. stem sonucu
nelten ksm afladakilerden hangisidir?
a. Baflvurulan makam 9. Dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba kar-
b. Tarih fllk davacnn yant afladakilerden hangisidir?
c. Metin a. Cevap dilekesi
d. Adres b. Replik dilekesi
e. Datm c. Dplik dilekesi
d. Dava dilekesi
4. Bir hukuk davasna iliflkin dava dilekesinde nelerin e. Islah dilekesi
yer olaca hangi kanunun hangi maddesine gre yaz-
lacan afladakilerden hangisi belirler? 10. dari davalardaki dilekelerle ilgili afladaki ifade-
a. HMK m. 119 lerden hangisi yanlfltr?
b. Anayasa m. 74 a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin
c. Dileke hakknn kullanlmas madde 3071 ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri yazlr.
d. HMK m. 116 b. Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr.
e. HMK m. 86 c. Dilekede davaya konu olan idari ifllemin yazl
bildirim tarihi belirtilir.
5. HMK m. 127e gre 4353 sayl Kanuna tabi kurulufl- d. Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava
lar iin daval ka gnde cevap vermesi gerekir? aabilmesi mmkn deildir.
a. 7 e. Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya
b. 10 rnekleri, karfl taraf saysndan bir fazla olarak,
c. 20 dava dilekesine eklenir.
d. 30
e. 45
40 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Sra Sizde 3
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi,
metnin bitiminden hemen sonra ayn satra veya ad ve
soyadn zerine yazlabilir.
Sra Sizde 4
Nfus ktnn deifltirilmesi, miraslk belgesi (ve-
raset ilam) verilmesi, evlenmeye izin, bir kimsenin ga-
ipliine karar verilmesi (MK m.45 vd.) kymetli evrakn
iptali gibi ifller ekiflmesiz yargya ait rneklerdir. Bu
davalarda aleyhine karar verilecek veya kendisinden
talepte bulunduunuz bir karfl taraf yoktur. Hakimin
bir konuda karar vermesi talep edilmektedir.
3
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladmzda
N
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar tanmlayabilecek,
N
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilecek,
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlarn mzekkere ve talimat-
lar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Resmi Yaz Tutanak
Resmi Belge Belgeler, Makbuzlar, Raporlar
Resmi Yazlarn Blmleri Mzekkere ve Talimatlar
indekiler
SIRA SZDE Resmi bir yazflma yazacanzda bafllnz nasl olacak, yukardaki bilgiler flnda bir
SIRA SZDE
1 rnek veriniz.
D fi NSay:
rnein, E L M2007//25371, Say ve Devrak
fi N E kayt
L M numaras, dosya planna gre verilir, baflln son satrndan
Say: 2010/25 Delil tespiti iki aralk aflada ve yaz alannn en solundaki Say: yan bafllndan sonra yazlr.
gibi.]
S O R U Bu ifadedenSsonra O R U kod numaras verilir. Kod numarasndan sonra ksa izgi (-) ifla-
reti konularak dosya numaras, dosya numarasndan sonra (-) iflareti konularak ev-
rak kayt numaras yazlr. Genel evrak biriminden say verilmesi durumunda araya
DKKAT eik izgi (/)D iflareti
K K A T konulur. Evrak kayt numaras, yazy gnderen birimde ve/ve-
N N
SIRA SZDE
Tarih; gn, ay ve yl rakamla,
lk tarafndanSIRA belirlenen
SZDE kodlama sistemine ve dosya planna uyulmas zorunludur.
aralarna (/) iflareti Yaznn yetkili amir tarafndan imzalanarak ilgili birimden say verildii zaman
konularak yazlr (Yazflma belirten tarih blm, say ile ayn hizada olmak zere yaz alannn en sanda yer
Ynetmelii m.11).
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
20/07/2010 gibi] alr.
K T A P K T A P
TELEVZYON TELEVZYON
3. nite - Adli Yazflma 45
Konu, saynn bir aralk altna Konu: yan bafllndan sonra, bafllk blmn-
deki T.C. ksaltmas hizasn gemeyecek biimde yazlr. Yaznn konusu, an-
laml ve zl bir flekilde ifade edilir (Yazflma Ynetmelii m.12). rnein;
Resmi olmayan kifli ve kurulufllara yazlan yazlarda, alc kifli ve kuruluflun ad-
resi de ayrca yazlr. rnein;
lgi, yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk olduunu veya baz bel-
gelere baflvurulmas gerektiini belirten blmdr. lgi: yan bafll, gnderilen
makam blmnn iki aralk altna ve yaz alannn soluna kk harflerle yazlr.
lgide yer alan bilgiler bir satr geerse, lgi kelimesinin alt bofl braklarak ikin-
ci satra yazlr. lginin birden fazla olmas durumunda, a, b, c gibi kk harfler
yanlarna ayra iflareti ) konularak kullanlr. lgide, ... tarihli ve ...sayl ibare-
si kullanlr. lgide yaznn says, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak be-
lirtilir. lgi, tarih srasna gre yazlr. Yaz ayn konuda birden fazla makamn yaz-
sna karfllk veya daha nce yazlmfl ok sayda yazyla ilgili ise bunlarn hepsi be-
lirtilir (Yazflma Ynetmelii m.14). rnein;
z unsurlarnn arasnda bir vurufl boflluk braklr. Paragraf bafllarna yaz alannn
1.25 cm ierisinden bafllanr. Paragraf bafl yaplmad durumlarda paragraflar ara-
snda bir satr aral boflluk braklr. Metin iinde geen saylar rakamla ve/veya
yaz ile yazlabilir. nemli saylar rakam ile yazldktan sonra parantez ierisinde
yaz ile de gsterilebilir. Metin iinde veya izelgelerde l gruplara ayrlarak ya-
zlan byk saylarda gruplar arasna nokta (22.465.660), saylarn yazlflnda ke-
sirleri ayrmak iin ise virgl (25,33 -yirmi befl tam yzde otuz ) kullanlr. Yaz,
Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzu ile Trke Szlk esas alna-
rak dil bilgisi kurallarna gre yaflayan Trke ile yazlr. Metinde zorunlu olmadk-
a yabanc kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kanlr. Trk Dil Kuru-
mu tarafndan hazrlanan mla Klavuzunda bulunmayan ksaltmalarn kullanlma-
snn zorunlu olduu durumlarda, ksaltmann ilk kullanld yerde parantez iin-
de ksaltmann ak biimi gsterilir (Yazflma Ynetmelii m.15). Alt makama ya-
zlan yazlar Rica ederim., st ve ayn dzey makamlara yazlan yazlar Arz ede-
rim., st ve alt makamlara datml olarak yazlan yazlar Arz ve rica ederim. bi-
iminde bitirilir.
Metnin bitiminden itibaren iki-drt aralk boflluk braklarak yazy imzalayacak
olan makam sahibinin ad, soyad ve unvan yaz alannn en sana yazlr. mza
ad ve soyadn zerinde braklan bofllua atlr. Elektronik ortamda yaplacak ya-
zflmalarda, imza yetkisine sahip kifli yazy, gvenli elektronik imzas ile imzalar.
Yazy imzalayann ad kk, soyad byk harflerle yazlr. Unvanlar ad ve soya-
dn altna kk harflerle yazlr. Akademik unvanlar ismin n tarafna kk harf-
lerle ve ksaltlarak yazlr. Yazy imzalayacak olan makam, yaznn gidecei ma-
kama gre kurum/kuruluflun imza yetkileri ynergesine veya yetkili makamlar-
ca verilen imza yetkisine uyularak seilir. Yazy makam sahibi yerine yetki devre-
dilen kifli imzaladnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, yetki devredenin
makam Baflbakan a., Vali a. ve Rektr a., biiminde ikinci satra, imzalayan
makamn unvan ise nc satra yazlr. Yaz vekleten imzalandnda, imzala-
yann ad ve soyad birinci satra, vekalet brakann makam Baflbakan V., Vali
V. ve Rektr V. biiminde ikinci satra yazlr. Yaznn iki yetkili tarafndan im-
zalanmas durumunda st makam sahibinin ad, soyad, unvan ve imzas sada
ikiden fazla yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad,
soyad, unvan ve imzas solda olmak zere yetkililer makam srasna gre soldan
saa doru sralanr (Yazflma Ynetmelii m.16).
Onay gerektiren yazlar ilgili birim tarafndan teklif edilir ve yetkili makam ta-
rafndan onaylanr. Yaz onaya sunulurken imza blmnden sonra uygun satr
aral braklarak yaz alannn ortasna byk harflerle OLUR yazlr. OLUR un
altnda onay tarihi yer alr. Onay tarihinden sonra imza iin uygun boflluk brak-
larak onaylayann ad, soyad ve altna unvan yazlr.Yazy teklif eden birim ile
onay makam arasnda makamlar varsa bunlardan onay makamna en yakn yetki-
li Uygun grflle arz ederim. ifadesiyle onaya katlr. Bu ifade, teklif eden birim
ile onay blm arasna uygun boflluk braklarak yazlr ve yaz alannn solunda
yer alr. Elektronik ortamda hazrlanan yazya onay verecek yetkili kifli resm yaz-
y gvenli elektronik imzas ile imzalar (Yazflma Ynetmelii m.17).
Yaznn ekleri imza blmnden sonra uygun satr aral braklarak yaz ala-
nnn soluna konulan EK/EKLER: ifadesinin altna yazlr. Ek adedi birden fazla
ise numaralandrlr. Ek listesi yaz alanna smayacak kadar uzunsa ayr bir sayfa-
da gsterilir. Yaz eklerinin datmdaki baz yerlere gnderilmedii durumlarda,
3. nite - Adli Yazflma 47
Baz adli yazflmalarda, kendisine yaz yazlan makamn belli iflleri yapmas ge-
rekiyorsa bu hususlar, yaznn altnda ek blmnden hemen sonra nemli not-
lar, Tana sorulacak sorular, Sann kimlii ve adresi, Nfusuyla ilgili bilgi-
ler gibi bafllklar altnda gerekli bilgiler yazlr.
Datm, yazlarn gerei ve bilgi iin gnderildii yerlerin protokol sras esas
alnarak belirtildii blmdr. EKLER den sonra uygun satr aral braklarak
yaz alannn soluna DAITIM: yazlr. Ek yoksa datm EKLERin yerine yazlr.
Yaznn gereini yerine getirme durumunda olanlar, Gerei ksmna, yaznn ie-
riinden bilgilendirilmesi istenenler ise Bilgi ksmna protokol srasyla yazlr.
Gerei ksm datm bafllnn altna, Bilgi ksm ise Gerei ksm ile ayn sa-
tra yazlr. Bilgi ksm yoksa kurum ve kurulufl adlar dorudan DAITIM bafl-
lnn altna yazlr (Yazflma Ynetmelii m.19).
Yaznn kurum iinde kalan nshas, yazy hazrlayan ve kurum tarafndan be-
lirlenen en fazla 5 grevli tarafndan paraf edilir. Paraflar, adres blmnn hemen
stnde ve yaz alannn solunda yer alr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalar-
da paraflar elektronik onay yoluyla alnr. Yazy paraflayan kiflilerin unvanlar ge-
rektiinde ksaltlarak yazlr, (:) iflareti konulduktan sonra byk harfle adnn bafl
harfi ve soyad yazlr. El yazs ile tarih belirtilerek paraflanr (Yazflma Ynetme-
lii m.20).
Yaz gizlilik derecesi taflyorsa, gizlilik derecesi belgenin st ve alt ortasna b-
yk harflerle krmz renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; ok gizli, gizli, zel,
hizmete zel fleklinde grev alan ve hizmet zelliine gre kurum veya kurulufl-
a belirlenir (Yazflma Ynetmelii m.23). ok gizli gizlilik dereceli yazlarda, dfl
zarf aan grevli i zarf zerinde yer alan ok gizli ibaresini grdnde zarf
amadan yetki makama sunar. Bu grevli dfl zarfn iinde yer alan evrak senedini
imzalayarak bu nshasn gnderen makama iade eder (Yazflma Ynetmelii m.
29). rnek;
Bir yazdan rnek kartlmas gerekiyorsa rneinin uygun bir yerine Aslnn
ayndr ifadesi yazlarak imzalanr ve mhrlenir. Kurum ve kurulufllar elektronik
ortamdaki belgelerin deifltirilmesini ve aslna uygun olmayan biimde oaltlma-
sn nleyen teknik tedbirleri alr (Yazflma Ynetmelii m. 26).
Yazy gnderenin iletiflim bilgileri zarfn sol st kflesinde, yaznn gidecei ye-
rin iletiflim bilgileri ise zarfn ortasnda yer alr. Yaznn gizlilik derecesi zarfn st ve
alt ortasna, ivedilik derecesi ise sa st kfleye gelecek biimde krmz renkle be-
lirtilir. ok gizli yazlar ift zarf ile gnderilir. zarfa yaz konulur, zarfn kapanma
yerlerine hazrlayann paraflar atlr ve saydam bant ile paraflar rtlecek flekilde
zarf kapatlr. zarfn zerine de iletiflim bilgileri yazlarak, yaznn ok gizli oldu-
u zarfn st ve alt ortasna, varsa ivedilik derecesi sa st kfleye gelecek biimde
krmz renkle belirtilir. zarf ve iki suret evrak senedi dfl zarfn iine konularak
gizlilik derecesi olmayan yazlar gibi kapatlp, zerine gidecei yer ve evrak says
yazlr. Dfl zarfn zerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi krm-
z renkli olarak belirtilir. Elektronik ortamdaki yazflmalar kurum ve kurulufllarn e-
posta adresi zerinden yaplr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalarn ve gnde-
rilen belgelerin gizli olmas durumunda bunlar bir iletinin ekinde gnderilir ve ile-
tinin konu ksmna gizlilik derecesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 28).
Kt kullanlarak hazrlanan resm yazlar en az iki nsha olarak dzenlenir
(Yazflma Ynetmelii m. 6). Bilgisayarla yazlan yazlarda Times New Roman ya-
z tipi ve 12 karakter boyutunun kullanlmas esastr. Rapor, form ve analiz gibi
zellii olan metinlerde farkl yaz tipi ve karakter boyutu kullanlabilir (Yazflma
Ynetmelii m. 8).
Tutanaklar
Tutanak (zabt, zabtname) TDK szlnde Meclis, mahkeme gibi yerlerde sy-
lenen szlerin, olduu gibi yazya geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
anlatan yaz; birok kimselerin imzalad rapor olarak tanmlamaktadr. Dier
bir ifadeyle tutanak herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun ve ilgili-
lerin imzasn taflyan belge dir. Yasalarn zel bir biim aramad basit bir tuta-
nakta, konu aka belirtilir ve tutanan alt ilgililer tarafndan imzalanr. Genellik-
le rastland zere, bu tr yaznn en st ksmna tutanak ibaresi de konulabilir.
Buna karfllk, yasalar bazen tutanaklarn neleri iereceine ve dzenlenmesine
iliflkin hkmler iermektedir. Bu gibi durumlarda, yasann arad hususlarn tu-
tanakta yer almas gerekir. HMK madde 154e gre;
(1) Hkim, tahkikat ve yarglama ifllemlerinin icrasyla, iki tarafn ve dier ilgi-
lilerin szl aklamalarn, gerekirse zet olarak zabt ktibi araclyla tu-
tanaa kaydettirir.
(2) Taraflar veya dier ilgililer szl aklamalarn hkimin izniyle dorudan da
tutanaa yazdrabilir.
(3) Afladaki hususlar mutlak olarak tutanaa yazlr:
3. nite - Adli Yazflma 49
T.C.
Yeni ad duruflmaya hazrlk
tutanadr. ADIYAMAN
ASLYE HUKUK MAHKEMES
ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava dilekesi Mahkememize gel-
mekle. Mahkememizin esas defterinin yukardaki saysna kayd yapld.
GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesinin ve eklerinin duruflma gn ile birlikte davalya gnderilmesine,
2) HMK.nun 121. maddesi gereince dava dilekesinde belirtilen ve getirttirilmesi gere-
ken belge ve dosyalarn masraf davac tarafndan karfllandnda ilgili yerlerden ge-
tirttirilmesi iin mzekkere yazlmasna,
3) HMK.nun 122. maddesi uyarnca dava dilekesi ve davetiyenin davalya tebliinden
itibaren ( ) gn iinde ilk itirazlar ile birlikte esas hakkndaki cevab ve varsa karfl de-
lillerini mahkeme kalemine bildirmesine ve bir rneini davacya tebli ettirmesine,
4) flbu tensip tutanann birer rneklerinin taraflara davetiye ile birlikte gnderilmesine,
5) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn saat: .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip Hakim
3. nite - Adli Yazflma 51
T.C.
ANKARA
fi MAHKEMES
ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Davac vekili tarafndan verilen dava dilekesi mahkememize gelmifl
olmakla esas defterine kayt yapld.
GERE DfiNLD:
1) Davac adna duruflma gnn bildirir davetiye ile tebliine,
2) Daval adna dava dilekesi ile birlikte duruflma gn davetiye ile tebliine
3) Davann mahiyetine gre ilgili yerlere mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle duruflmann .../.../.... gn, saat .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip Hakim
T.C.
ANKARA
CRA MAHKEMES
ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
DAVA :
DAVA TARH :
Davac tarafndan verilen dava dilekesi bu gn Mahkememize gelmifl
olup esasna kayd yaplmakla:
GERE DfiNLD:
1) Ait olduu icra dosyasnn celbine,
2) Taraflar adna duruflma gnn bildirir meflruhatl davetiye karlmasna
3) Bu sebeplerle duruflmann .../.../.... gn, saat: ....a braklmasna tensiben karar ve-
rildi. .../.../....
Katip Hakim
52 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
ARI
ASLYE CEZA MAHKEMES
ESAS NO :
HAKM :
KATP :
DAVACI :
SANIK :
SU :
SU TARH :
.... SUUNDAN SANIK HAKKINDA Mahkememize dava almfl oldu-
undan esas defterine kayd yapld, incelendi.
GERE DfiNLD:
1) Sann mahkemeye celbine,
2) Sann nfus kaydnn getirilmesine,
3) Sann sabkaya kaydnn getirilmesine,
4) Duruflmann .../.../.... gn, saat: ...da yaplmasna tensiben karar verildi.
Katip Hakim
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
li ve tutanak hibir zaman imzasz braklmamaldr. Aksine hareket bozmaya ne-
den olur. mza edilmeyen tutanan ilgili olduu oturumun tekrarlanmas icap
AMALARIMIZ eder. AMALARIMIZ
Duruflma tutanana; duruflmann yapld yer ve tarih, hakimlerin, cumhuriyet
savcsnn, tutanak katibinin ve varsa tercmann ad ve soyad, iddianamede yaz-
K T A P l suun neKolduu,
T A P davac ve sank ile vekillerinin ad ve soyad, duruflmann ak
Bu ifllemler; duruflmada m gizli mi yapld, duruflma srasnda yaplan tm ifllemler verilen karar (h-
okunarak evrak ve belgeler,
iddia ve savunmalar ile km fkras) yazlr (beraat, mahkumiyet, davann reddi, davann dflrlmesi, mu-
Tbilirkifli
E L E V veZ Ytank
ON hakemeninT Edurmas
L E V Z Y O Nkararlar hkmdr.). Duruflma tutanann dzenlenmesi sa-
beyanlardr.
dece taraf aleniyetinin deil kamu aleniyetinin de gvencesidir.
NTERNET NTERNET
3. nite - Adli Yazflma 53
DURUfiMA NO : 5
DURUfiMA TARH : 00.05.2011
HAKM : XX YY 00000
KATP : AAA BBB 000
Belli gn ve saatte duruflma ald. Davac vekili Av. ZZ TT ile daval vekili Av.
CCC DDD geldi, ak duruflmaya baflland.
Tank E Vun ifadesini ieren talimat cevab geldii grld. Okundu.
Davac vekilinin 00.03.2011 tarihli dilekesini okundu.
Daval vekilinin bugnk tarihli dilekesini ve eklerini ibraz etti. Dilekenin ve ek-
lerin birer rnei davac vekiline verildi. Daval vekili dilekeyi incelemek ve gerekirse ce-
vap vermek zere mehil istedi.
GERE DfiNLD:
1) Daval vekiline 15 gnlk kesin mehil verilmesine,
2) Bu nedenle duruflmann 10.06.2011 saat 10.15e braklmasna karar verildi.
Katip Hakim
DURUfiMA NO : 2
DURUfiMA TARH : 00.01.2011
HAKM : XX YY 00000
KATP : AAA BBB 000
Katip Hakim
cra ve flas Kanununa gre cra ve flas daireleri yaptklar ifllemlerle, kendile-
rine yaplan istem ve beyanlar hakknda bir tutanak yaparlar. Bu tutanaklara cra
Tutana denir. Szl itirazlar ile istem ve beyanlarn altlar ilgililer ve icra md-
r veya yardmcs yahut katibi tarafndan imzalanr.
lamlarn ve ilam niteliindeki belgelerin icrasna iliflkin ifllemler, icra tutana-
na tarih sras ile dzenli olarak geirilir. Bu tutanan ilk sayfas takip talebini ie-
rir. Bu sayfaya ilamn veya belgenin tarih ve numaras; hangi mahkeme veya ma-
kamdan verildii, alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soya-
d, yerleflim yerindeki adresi, vergi kimlik numaras; borlu ve varsa kanuni tem-
silcisinin ad, soyad; alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras ve yerle-
flim yerindeki adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi (yerleflim yeri gstermezse icra dairesinin bulunduu yer
yerleflim yeri saylr) ve hkmn veya belgenin zeti; bir terekeye karfl alan ta-
kiplerde kendilerine tebligat yaplacak olan miraslarn ad ve soyad; yerleflim ye-
54 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
rindeki adresleri; alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk paras ile tuta-
r, faizli alacaklarda faizin miktar ile ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi; ala-
caklnn takip yollarndan hangisini setii geirilir. lamsz takibe iliflkin btn ifl-
lemler, icra tutanana tarih sras ile kaydedilir. Bu tutanan ilk sayfasn teflkil
eden takip talebinde birinci fkrada yazl hususlara ek olarak, talep senede daya-
nyorsa senedin tarih ve zeti ve senet yoksa borcun sebebi de gsterilir.cra tuta-
nana birbirini takip eden sayfa numaralar verilmesi ve gerekirse tutanan sonu-
na eklenecek sayfalarla birlikte dosya iine konulmas zorunludur. Yaz ile veya
szl olarak yaplan talepler, itirazlar ve her trl bildirim, derhal ait olduu tuta-
naa geirilir ve bunlarn alt tarih belirtilerek, ilgisi ve icra mdr veya yardm-
cs veya katibi tarafndan imzalanr. Reddedilen paralar ve bu paralardan yaplan
kanuni kesinti miktar tablo halinde tutanakta gsterilir.
T.C.
BAFRA
CRA MDRL
CRA TUTANAI
Sayfa (2)
SAYI : 2011/0000
Alacakl vekili Av. XXX YYY geldi. Vekaletnamesini ibraz etti. Borluya ait olan
Ankara ili, ZZZ Mahallesi, TTT Caddesi mevkiinde bulunan ve Tapuda 00 Pafta, 0000 Ada,
0 Parsel, 000 Sahife, 0000 sra noda kaytl. 0 katl otelin haczine karar verilmesini ve mez-
kur gayrimenkuln tapu kayt ve ap rneklerinin celbedilmesi hususunda Ankara Tapu Si-
cil Muhafzlna tezkere yazlmasn talep etti. mzas alnd. 00.02.2011
Alacakl Vekili
(mza)
Alacakl vekili geldi. 00.02.2011 tarihinde borluya ait gayrimenkuln haczini talep et-
mifl, bu hususta Ankara 1. Blge Tapu Sicil Muhafzlna gerekli tezkere yazlmflt. Ancak
ad geen Memurluka cevap verilmemifl bulunmaktadr. Alacan srncemede braklma-
mas iin Ankara 1. Tapu Sicil Muhafzlna Acele ve gne bal kayd ile tekid yazs gn-
derilmesini talep ederim dedi. mzas alnd 00.03.2011
Alacakl Vekili
(mza)
3. nite - Adli Yazflma 55
T.C
ANKARA
CRA MDRL
DOSYA NO .:2004/0000
OCUKTESLMTUTANAI
Karar ve Tensip gereince davalnn adresine gelindi: Gelinen adreste davac baba
AA BB hazr karar anlatld. Anladm dedi. Karar gerei daval babada bulunan ocuklar FFF
BB ve GGG BB davac babadan salkl olarak alnarak 00.09.2007 gn saat 00.00dan
00.09.2007 gn saat 00.00 aras davac anne ile flahsi mnasebetinin tesisi iin anneye tes-
lim edildi: Davac XXX YYY sz alarak ocuklar salkl flekilde teslim aldm dedi. Tutanak
okunarak hep birlikte imza altna alnd.
Keflif srasndaki tm ifllem ve alflmalar, verileri ve hakimin keflif yeri ile ilgi-
li gzlemlerini ieren ve hazr bulunanlarca her sayfas imzalanan tutanakla, keflif
ifli sona erer.
HMK madde 288e gre;
(1) Hkim, uyuflmazlk konusu hakknda bizzat duyu organlar yardmyla bu-
lunduu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak ama-
cyla keflif yaplmasna karar verebilir. Hkim gerektiinde bilirkifli yardm-
na baflvurur,
(2) Keflif karar, mahkemece, szl yarglamaya kadar taraflardan birinin talebi
zerine veya resen alnr..
HMK madde 290a gre;
(1) Keflfin yeri ve zaman mahkeme tarafndan tespit edilir. Keflif, taraflar hazr
iseler huzurlarnda, aksi takdirde yokluklarnda yaplr.
(2) Mahkeme keflif srasnda tank ve bilirkifli dinleyebilir. Keflif srasnda, yap-
lan tm ifllemler ve beyanlar ieren bir tutanak dzenlenir. Plan, izim, fo-
toraf gibi belgeler de tutanaa eklenir.
(3) Mahkeme, bir olayn nasl gemifl olabileceini tespit iin temsili uygulama
da yaptrabilir.
Hakim keflif srasndaki gzlemlerini keflif tutanana yazdrmaldr. Keflif ha- Keflif srasnda tutulan keflif
kimin, ekiflmeli yer ve olay hakknda dorudan bilgi edinmesini salayan bir in- tutana keflifte nemli bir
yer tutar. Hakim, taraflar ve
celeme fleklidir. Keflif zellii itibari ile hakimin gzlemine, olay yerini incelemesi- Yargtay, keflfin nasl ve ne
ne dayandndan gzlemin tutanaa geirilmesi gerekir. Bu her fleyden nce de- flekilde yaplmfl olduunu
keflif tutanan inceleyerek
lillerin doru olarak takdir edilmesi asndan nemlidir. renebilirler.
56 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII
Belgeler-Makbuzlar
Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin hakime ya da yetkili soruflturmacya bil-
dirilmesidir. Tank olma durumu veya tann yapt flahitlik anlamna da gelebil-
mektedir. Aflada eflitli belge ve makbuz rneklerini inceleyeceiz.
cray geri brakma belgesi: stei usulne uygun olduundan kendisi K m.
36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden
bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
(Deiflik: 2/3/2005 - 5311/5 md.) lma karfl istinaf veya temyiz yoluna baflvu-
ran borlu, hkmolunan para veya eflyann resm bir mercie depo edildiini ispat
eder yahut hkmolunan para veya eflya kymetinde icra mahkemesi tarafndan ka-
bul edilecek taflnr rehni veya esham veya tahvilt veya taflnmaz rehni veya mu-
teber banka kefaleti gsterirse veya borlunun hkmolunan para ve eflyay karfl-
layacak mal mahcuz ise icrann geri braklmas iin blge adliye mahkemesi ve-
ya Yargtaydan karar alnmak zere icra mdr tarafndan kendisine uygun bir
sre verilir. Bu sre ancak zorunluluk hlinde uzatlabilir.
Borlu, Devlet veya adl yardmdan yararlanan bir kimse ise teminat gsterme
zorunluluu yoktur. creti ilgililer tarafndan verilirse blge adliye mahkemesi ve-
ya Yargtay tarafndan icrann geri braklmas hakkndaki karar icra dairesine en
uygun vastalarla bildirilir. Nafaka hkmlerinde byle bir sre verilemez.
Blge adliye mahkemesince baflvurunun hakl grlmesi hlinde teminatn geri
verilip verilmeyeceine karar verilir. Yargtay tarafndan hkmn bozulmas hlin-
de borlunun baflvurusu zerine, bozmann mahiyetine gre teminatn geri verilip
verilmeyeceine mahkemece kesin olarak karar verilir. Blge adliye mahkemesin-
ce baflvurunun esastan reddine karar verilmesi veya Yargtay tarafndan hkmn
onanmas hlinde alacaklnn istemi zerine baflkaca iflleme gerek kalmakszn te-
minata konu olan para alacaklya denir. Mal ve haklar ise, maln trne gre icra
dairesince paraya evrilir. lm alacaklsnn teminat zerinde rhan hakk vardr.
fiu flekilde olabilir;
cra Mdr
58 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Bilindii gibi makbuz alnd belgesi, teslim edilen bir para veya maln alnd-
na iliflkin bir belge olup, genellikle teslim alnan fleyin ne olduunu kimin tarafn-
dan (m adna) teslim edildiini ierir ve mutlaka tesellm edenin adn soyadn ve
imzasn ierir.
rnek:
Borlu XXX YYYden borcuna karfllk olarak 5000 (beflbin) TLyi teslim aldm. 00/11/2008
ZZZ VVV
(mza)
Kasten adam ldrmek suundan sank ................hakknda tahkikata esas olmak zere;
Aflada cins ve miktar belirtilen maktule ait eitim elbise stnn incelenerek mermi-
nin girifl ve kfl delikleri vcuttaki seyri ile atfln mesafesi hususunda tanzim edilecek eks-
pertiz raporunun tanzimi maksadyla afladaki malzeme tarafmdan teslim edilmifl-
tir........./........../...............
CNS MKTARI
Maktule ait eitim elbisesi st 1 adet
anta 1 adet
Tfek 1 adet
Tfek mermisi 8 adet
T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-20000
T.C.
ANKARA
CRA MDRL
SAYI : 2009/0000
YETKBELGES
cra Md.Yrd.
Raporlar
Raporlara rnek olarak ilknce bilirkifli raporunu verebiliriz. Hukuki uyuflmazlk-
lar zmekle grevli yarg makamlarnn zellikle hakimin, hukuki bilgi ve tecr-
besini aflan zel ve teknik bilgi ile zmlenebilecek nitelikte bulunan uyuflmaz-
lklarda farkl alanlarda uzmanlk sahibi kiflilerin bilgisine ihtiya duyulmas halin-
de, ilgili olay hakknda uzman kiflinin arafltrma yaparak hazrlad rapora bilirki-
fli raporu denir.
...................... MAHKEMESNE
(Dosya Esas no. 2009/.........) :
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
VEKL :
BLRKfiDEN STENLEN HUSUS :
DAVACININ DDASI :
DAVALININ SAVUNMASI :
NCELEME VE GRfiMZ :
SONU :
Bilirkifli
(imza)
60 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Adli yazflma olarak raporlara dier bir rnek olarak iflas idaresinin ikinci ala-
cakllar toplantsna sunduu raporu verebiliriz. fiu flekilde yazlr;
Mzekkereler ve Talimatlar
Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st makama yazlan yazdr. Yarglama maka-
mnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yaz olarak
da tanmlanr. Talimat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sylenmesi ya da
yazl olarak iletilmesidir.
eflitli flekillerde inceleyerek rnek verelim. lk olarak adres tespitini rnekle-
yelim;
T.C.
XXX
SULH CEZA MAHKEMES
Hakim .........
SANIK :
.......... ...................
........... ve ........... olu 1988 D.lu
............... doumlu
T.C.
.......................................... BLRKfiYE DOSYA TESLM
SULH CEZA MAHKEMES TUTANAI
Esas No : 2003/000
HAKM : XXX YYY 42690
KATP : ZZZ TTT
TARH : . 2005
Orman Kanununa Muhalefet suundan sank hakknda mahke-
memizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince,
Dosyann Bilirkifli tevdii ile gerekli inceleme yaplarak dzenle-
necek ek raporun mahkememize ibraz etmesi istenilmifl olup, Bilirkifli bu gn mahkememi-
ze mracaat etmekle, huzura alnd, kimliinin tespitine geildi.
BLRKfi
GERE DfiNLD:
1-Dosyann bilirkifli rapor hazrlamak zere teslimine,
2-Bilirkiflinin raporunu sunmas iin (10) gn sre verilmesine,
3-Yemin tutanann hep birlikte imza altna alnmasna karar verildi.
Bir dier rnek nfus kayd getirtme olabilir. fiu flekilde yazlr;
.............NFUS MDRLNE,
Hakim
EK: Cevap iin (.....) liralk posta pulu
62 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
HAZIRLIK BROSU
Aflada kimlik bilgileri yazl flahsn, nfus kaydnn gnderilmesi rica olunur.
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-00000
T.C.KMLK NO :
ADI :
SOYADI :
BABA ADI :
ANNE ADI :
DOUM TARH :
DOUM YER :
NFUSA KAYITLI OLDUU YER :
not-yazmza (10) gn iinde cevap verilmesi, eer bu sre iinde istenen bilgilerin gn-
derilmesi imkansz ise, sebebi ve en ge hangi tarihte cevap verilebileceinin(10) gn iin-
de bildirilmesi, aksine davranfln,CMK.332/2 maddesi delaletiyle TCK.257 maddesine, ayk-
rlk oluflturabileceinin bilinmesi.
Dosya getirtme/gnderme;
Hakim
Emanete alma;
EMANET MEMURLUUNA,
Yukarda esas numaras yazl mahkememiz dosyas iin yatrlan 100 TLnin mahkeme-
miz emanetine alnmas rica olunur.
Hakim
3. nite - Adli Yazflma 63
Mahkememizden verilen ihtiyati haciz karar, bu defalk kaldrlmfl olup buna dair veri-
len karardan bir rnek iliflikte gnderilmektedir.
Gereinin yaplarak sonucunun mahkememize bildirilmesi rica olunur. 00/05/2009
Hakim
EK: 125000 TLlik ek asl
Mdrlnze ait 2007/0000 sayl dosya
00/05/2009 tarihli karar.
Hastaneye sevk;
Davac tarafndan dava nfus mdrl aleyhine alan yafl tahsisi davasnn
mahkememizde yaplan tetkikinde:
Yukarda resmi ve sol kolu mhrl olarak gnderilen kz 00/07/1974
doumlu dava tarihi olan 15/10/2009 tarihinde ka yafllarnda olduunun kemik grafikleri
ekilerek tespiti ile bu hususta dzenlenecek heyet raporunun duruflmann brakld
00/12/2009 tarihinden evvel mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/10/2009
Hakim
................. A.fi. tarafndan talep edilen iflas zerine davac flirketin iflasna, iflasn
00/05/2006 saat 00:00da almasna, 120000 TLlik iflas avansnn Mdrlmz emrine
gnderilmesine karar verilmifltir.
Verilen karardan bir rnekle 120000 TL avansn mdrlnze denmesi iin reddiyat
makbuzu yazmz ekinde gnderilmifltir.
Gerei iin rica olunur. 01/05/2006
flas Memuru
EK: Bir adet karar.
64 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
lan yaymlatma;
VLAYET MAKAMINA,
liflik olarak gnderilen ilann Afyonda yaymlanan gnlk gazetelerden birinde ilan et-
tirilerek ilan ieren gazete nshasnn mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/11/2007
Hakim
Mahkememize ait 2007/000 esas sayl esas sayl dosyaya konulmak zere daval
tarafndan verilmifl bulunan 00/05/2007 tarihli ve davac tarafndan imzalanp d-
zenlenmifl 25000 TL (yirmibeflbin) bor senedi mahkememiz kasas bulunmadndan mah-
kemeniz kasasnda muhafaza edilmek suretiyle iliflikte gnderilmifltir. Gereini rica ederim.
00/10/2007
Hakim
.............. MDRLNE
BURSA
Hakim
Su ihbar;
CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
Tasfiyenin almasna karar verilen ... Afi ve onunla ilgili kiflilerin 35 sayl KHK, 2644 sa-
yl kanun ve Kna aykr ifllemlerinin tespit edildii, ekli 00/11/2009 tarihli bilirkifli raporu
ile anlaflldndan ad geenler hakknda gerekli yasal ifllemlerin yaplmas; dava almas
halinde iddianamenin, dava almamas halinde ise takipsizlik kararnn bir rneinin mah-
kememize gnderilmesinin temini rica olunur. 00/01/2010
Hakim
CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
Davac ................ tarafndan daval .................. aleyhine alan boflanma davasnn yap-
lan yarglamas srasnda:
Alanyada bulunan ekte gnderilen talimatta ad ve adresleri yazl daval tanklarnn ta-
limatta belirtilen konular bilgi ve grglerinin olup olmadnn anlafllmas bakmndan
Alanya mahkemelerince talimat yolu ile dinlenmesine karar verilmifltir.
Karar gereince tanklarn dinlenilerek tutulacak tutanan mahkememize iadesinin sa-
lanmas rica olunur. 00/12/2009
Hakim
T.C
..............
CRA MDRL
SAYI :2003/0000
ELDEN TAKPLDR
cra Md.Yrd.
66 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
..................
CRA MDRL
ELDEN TAKPLDR
cra Md. Yrd.
Davac ............. vekili tarafnda daval Karayollar Genel Mdrl aleyhine alan ka-
mulafltrma bedelinin arttrlmas davasnn yaplan duruflma srasnda:
..........00000 ada ve 000 parseli oluflturan taflnmazn imar sahas veya imar mcavir alan
ierisinde bulunup bulunmadn ve imar durumunun ayrntl olarak duruflmann brakl-
d 00/04/2009 tarihinden nce mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/02/2009
Hakim
zet
N
A M A
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar ta- N
A M A
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve ra-
1 nmlamak, 3 porlarn mzekkere ve talimatlar aklayabilmek,
Yazflma Ynetmelii, btn kamu kurum ve ku- Tutanak TDK szlnde Meclis, mahkeme gi-
rulufllarn kapsar. Bu ynetmeliin amac, resmi bi yerlerde sylenen szlerin, olduu gibi yazya
yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alfl- geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
veriflinin salkl, hzl ve gvenli bir biimde y- anlatan yaz; birok kimselerin imzalad ra-
rtlmesini salamaktr. Yazflma Ynetmelii- por olarak tanmlanmaktadr. eflitli tutanaklar
nin amac, tm kamu kurulufllarnda resmi yazfl- vardr. Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin
malarda tek dzelii ve yazlarn kurallara uygun hakime ya da yetkili soruflturmacya bildirilmesi-
bir biimde hazrlanmasn salamaktr. Yazflma dir. Tank olma durumu veya tann yapt fla-
Ynetmeliinin getirdii kurallar, tm kamu ku- hitlik anlamna da gelebilmektedir. Raporlara r-
rulufllarnn konuyla ilgili birim ve grevlerini nek olarak bilirkifli raporunu ve iflas idaresinin
kapsar. Yazflma Ynetmeliinde ynetmelikte ikinci alacakllar toplantsna sunduu raporu ve-
bulunan ve de resmi yazflmalarda kullanlan kav- rebiliriz. Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st
ramlar tanmlanmfltr (mad.4). Bu kavramlar res- makama yazlan yazdr. Yarglama makamnn
m yaz, resm belge, resm bilgi, elektronik or- bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir
tam, elektronik belge, dosya plan, yaz alan, makama yazd yaz olarak da tanmlanr. Tali-
gvenli elektronik imzadr. mat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sy-
N
lenmesi ya da yazl olarak iletilmesidir.
A M A
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilmek,
2 Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve
ikincil blmler bulunur. Ana blmler, bir ya-
zda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve ya-
zlfl biimleri belirlenmifl blmlerdir. Bunlar,
bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin,
imza blm ve paraftr. kincil blmler, bir ya-
znn zellii dolaysyla yazlmas gereken ve
ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bun-
lar, ilgi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras,
gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numara-
s, devam iflareti ve onay bloudur. Resmi yaz-
lar, A4 (210x297mm) ve A5 (210x148mm) boyut-
larna gre kesilmifl bafllkl kda yazlacaktr
(Yazflma Ynetmelii m.7).
68 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Bir yazda imza blm ne flekilde olmaldr?
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru a. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve yaz-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- ya ortal flekilde
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve sola
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- yanaflk flekilde
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. sola yanaflk flekilde
d. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
1. Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda ve- ortal flekilde
ya gerek ve tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin, e. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
ses ve grnt fleklinde oluflturduklar, gnderdikleri sa yanaflk flekilde
veya sakladklar bilgilere ne denir?
a. Resmi yaz 6. Belge ve bilgilerin zerinde bulunduu her trl bil-
b. Resmi belge gisayar, gezgin elektronik aralar, bilgi ve iletiflim tek-
c. Resmi bilgi nolojisi rnlerine ne ad verilir?
d. Dosya plan a. Elektronik belge
e. Yaz alan b. Resmi belge
c. Resmi bilgi
2. Alt makama yazlan yazlarda afladaki ifadelerden d. Elektronik ortam
hangisi kullanlr? e. Resmi yaz
a. Arz ederim
b. Arz ve rica ederim 7. Dosya plan afladakilerden hangisini ifade etmek
c. Sayglarm sunarm iin kullanlmaktadr?
d. lginize a. Resm yazlarn hangi dosyaya konulacan gs-
e. Rica ederim teren kodlara ait listeyi
b. Yaz kadnn st, alt, sol ve sa kenarndan 2,5
3. Resmi yazlara uygun srede cevap verilmemesi du- cm boflluk braklarak dzenlenen alan
rumunda ilgili kurum ve kurulufllara afladakilerden c. Gvenli elektronik imzay
hangisi yazlr? d. Elektronik ortamda oluflturulan, gnderilen ve
a. Dileke saklanan her trl belgeyi
b. Tekit yazs e. Elektronik belgeyi
c. Aslna uygunluk onay
d. Gizlilik durumu 8. Herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun
e. vedilik durumu ve ilgililerin imzasn taflyan belge ne ad verilir?
a. Dosya
4. Yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk b. Tutanak
olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini c. Belge
belirten blm afladakilerden hangisidir? d. Rapor
a. Konu e. Makbuz
b. Gnderilen makam
c. Onay
d. lgi
e. Metin
3. nite - Adli Yazflma 69
Okuma Paras
9. Hakimin keflif srasndaki gzlemleri afladakiler- Tutanan tamam veya bir ksmnn suretleri, talep
den hangisine yazlmaldr? hlinde iki tarafa verilir (m. 155, Av K m. 46). Bugn
a. Bilirkifli raporuna uygulamada, avukatla takip edilen ifllerde, tutanan
b. cra tutanana bir nshas duruflma sonunda hemen avukata veril-
c. Keflif tutana mektedir.
d. Tensip tutanana Szl yarglamann yaplma biimi ancak tutanak ile is-
e. Makbuzlara pat edilebilir (m. 153).
10. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilme- Kaynak: Pekcantez H ve dierleri (2010). Medeni Usul
si konusunda belli bir makama yazd yazya ne ad Hukuku. (s.368). Ankara
verilir?
a. Tutanak
b. Raporlar
c. Makbuz
d. Belge Kendimizi Snayalm Yant Anahtar
e. Mzekkere 1. c Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
2. e Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
3. b Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
4. d Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
5. e Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli) Yazlarn
Blmleri konusuna baknz.
6. d Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
7. a Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma Kurallar
konusuna baknz.
8. b Ayrntl bilgi iin Tutanaklar konusuna
baknz.
9. c Ayrntl bilgi iin Tutanaklar konusuna
baknz.
10. e Ayrntl bilgi iin Mzekkere konusuna
baknz.
70 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesi ile duruflma gnnn taraflara teblie -
kartlmasna,
2) Dilekede sz edilen ve davacnn elinde bulunan belge-
leri davalya saysndan bir fazla dzenlenmifl rnekleri
alnarak teblie kan davetiyeye eklenmesine,
3) Baflka yerden getirilecek kaytlar mevcut ise gerekli bilgi-
ler verildii ve giderleri karflland takdirde getirtilmesi
iin mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn, saat .....a brakl-
masna karar verildi. .../.../....
Katip Hakim
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
4
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar aklayabilecek,
Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapabilecek bilgi ve beceriler kazana-
bileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
indekiler
GRfi
HUKUK DAVALARINA LfiKN
Hukuk Dili ve Adli Adli (Yargsal) KARARLAR
Yazflma Kararlar
CEZA DAVALARINA LfiKN
KARARLAR
Adli (Yargsal) Kararlar
GRfi
Genel bir deyiflle karar, bir ifl ya da sorun hakknda dflnlerek verilen kesin
yarg (hkm), herhangi bir durum iin tartfllarak verilen kesin yarg, bir ifl ve-
ya sorun hakknda varlan sonu, herhangi bir ifl hakknda nasl bir ifllem yapla-
cann sonuca balanmas veya ortaya kan bir uyuflmazlkta kimin hakl olduu-
nun belirlenmesi anlamna gelir. Dier bir ifadeyle karar, yasama organndan Yasama ile ilgili kararlar,
idari yargsal kurum ve kurulufllar veya tzel kifliler topluluundan verilip hukuk- genellikle bir yasa
tarafndan gsterilen bir
sal durum yaratan yahut hukuksal durum belirten aklamadr. emir veya gerek zerine
Adli (yargsal) kararlar, ok ksa bir anlatmla, yarg yetkisine sahip olan organ- verilir,
lar tarafndan verilen kararlardr. Adli karar kavram, her ne kadar (genellikle)
yargsal karar karfll olarak kullanlyorsa da, kanmca adli karar kavram,
yargsal kararlar ierdii gibi, yarg yetkisi bulunmayan ancak adaletin gerek-
lefltirilmesine hizmet eden dier baz organlarn (rnein, icra Mdrlerinin disip-
lin kurullarnn vb. kifli ve kurullarn) kararlarn da ierdiinden, bu blmde ad-
li karar st kavramn incelemekteyiz.Yeri geldike deinilecei gibi, adli kararlar
teknik baz terimlerle ifade edilmektedir. rnein; Ara karar, hazrlayc karar, ni-
hai karar, son karar, sonhkm, hkm, ksa karar, forml onama karar vb.
Adli yazlarda nelerin yer almas gerektiini genel olarak aklanmflt. Buna g-
re, kararlarn da tamam, ksa, ak, doru olmas ve uygun bir ifade (slup) ile ya-
zlmas gerekir. Bunun dflnda, kararlarda yasalarn arad biimin kullanlmas da
zorunludur.
Ara Kararlar
Mahkemeler, dava almasndan itibaren son kararn verilmesine kadar eflitli usul Hukuk yarglamasnda
kararlar genellikle, ara
ifllemleri yaparlar. Bu usul ifllemlerinin nemli bir blmn ara kararlar. Ksa ta- kararlar ve nihai
nmlama ile ara kararlar, dava srasnda yarglamann yrtlmesine ynelik ola- kararlar olarak ikiye ayrlr
rak yaplan ve bir anlamda, nihai karara varlmas prosedr erevesinde alnan
kararlard; nihai kararlar (hkmler) ise, uyuflmazl (ilk derece mahkemesi nn-
de) zen kararlardr.]oluflturur. Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
veya tamamen sonvermeyen ve fakat yarglama srasnda ortaya kan baz sorun-
lar zen kararlardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan el ekmez; aksine
bu tr kararlarla yarglama devam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar, mah-
74 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
kemeyi son kararara doru gtrc ve deyifl yerinde ise son karar hazrlayc ni-
telikte kararlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran zellik, ara kararlarnn
bafll baflna temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak yaratmadk-
lar srece) bu kararlardan rcu edilebilmesinde kendini gsterir. Ara kararlarna
rnek olarak, ilk itirazlarn reddine, taraflarn delil gstermelerine, bekletici sorun
veya nsorun yapmamaya, davalarn ayrlmasna veya birlefltirilmesine, eski hale
getirilme istemine, adli yardm taleplerine, bozmaya uymaya, yarglamann iadesi
istemini kabule, slah isteminin kabulne veya reddine, davaya katlma vb. husus-
lara iliflkin kararlar gsterilebilir. Bu rneklerden grld gibi, ara karar taraflar
arasnda ortaya kan bir sorun hakknda olabilecei gibi, nc kiflilerle ilgili so-
runlar (rnein, davaya katlma) bakmndan da sz konusu olabilir.
dari kararlar, idari Mahkemenin yarglamay yrtrken yapaca dier baz usul ifllemleri daha
tasarrufa yetkili kifli veya vardr. rnein, duruflma gn belirlenmesi, taraflarn ve dier ilgililerin (tanklar,
kurulufllar tarafndan
yasalara veya dier bilirkifli vb) duruflmaya arlmas, tebligat yaplmas gibi. Mahkemenin bu ifllem-
hukuksal dzenlemelere leri elbette teknik anlamda ara karar deildirler. Bunlar mahkemenin baz d-
uygun olarak verilip emir
veya yasaklamay ieren zenleyici ifllemleri (tasarruflar) dir. Ancak uygulamada bu tasarruflarda, genellik-
yahut bir sfat veya yetki le ara kararlar ile birlikte verilmekte ve adeta bunlarda ara karar gibi ifllem gr-
veren yahut bunlar kaldran
ve iinde yerine getirilme mektedir. Ara kararlarnn biimi (flekli) konusunda, son kararlardan (HMK m.
gc bulunan kararlardr. 294) farkl olarak, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn bii-
miyle ilgili olarak, genellikle flyle bir yol izlenmektedir:
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m. 297 k-
yasen uygulanarak orada anlan hususlara yer verilmekte; yok eer duruflma iin-
de bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonun-
da G.D.- Gerei Dflnld- denilerek ara karar (kararlar) yazlmaktadr.
Bunlarn dflnda, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi kararlarda ise,
genellikle HMK m.297 kyasen uygulanmaktadr. Ancak, belirtelim ki ihtiyati ted-
bir duruflma srasnda istenilmifl veya daha nce istenilmifl olmakla birlikte durufl-
mada karara balanyorsa yine tutanan sonunda bu hususa yer verilmektedir.
Hakim kendiliinden (resen) ara kararndan dnebilecei gibi taraflarn istemi
zerine de ara kararndan rcu edebilir.Ara kararndan rcu edilmesi istemi, kara-
r veren mahkemeye verilen bir dileke ile veya duruflma srasnda tutanaa da ge-
irilen bir beyanla olur. Doaldr ki, ara kararndan rcu edilebilmesi (dier bir ifa-
de ile hkimi ikna ederek bu yolda karar alabilmesi), gerektirici sebeplerin (esba-
b mucibenin) iyi hazrlanmasna ve sunulmasna baldr.
Ara kararlara birka rnek verelim:
Duruflma ii ara kararlar;
X.Y.
1. Davac vekilinin 7 gn iinde kaleme verecei adrese gre, davalya dava dilekesi
ve duruflma gnnn davetiye ile tebliine,
2. Davac vekilinin delillerini ve belgelerini 10 gnlk kesin sre iinde liste halinde
vermesine ve tebli ettirmesine,
3. Davac vekilinin delillerinin tebliinden itibaren 10 gnlk kesin sre iinde daval
vekilinin karfl delil ve belgelerini liste halinde vermesine ve tebli ettirmesine,
4. Bu nedenlerle duruflmann 00/02/2008 gn saat 00:30a braklmasna karar veril-
mifltir. 00/01/2008
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 75
htiyati tedbir;
............................................. MAHKEMESNE
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
KONU : htiyati Tedbir Karar Verilmesi ve Bononun iptali talebi.
AIKLAMALAR :
1. Dava dosyasna sunmufl olduumuz satfl szleflmesi gereince, Mvekkilim ..., da-
val ... den .../.../... tarihinde ... adet ... marka dizst bilgisayar almfl ve bedeli olan
... TL.nin ... TL.sini peflin ve nakit para olarak demifl kalan ksm iinde .../.../... d-
zenleme .../.../... vade tarihli ...TL.lik bono vermifltir.
2. Mvekkilim ..., bilgisayarlar getirdiinde bunlarn ... marka olmad ve ayrca bilgi-
sayarlardan ... tanesinin istedii zelliklerde olmadn grmfltr. Mvekkilim der-
hal davaly durumdan haberdar etmifl ve bunun zerine sz konusu bilgisayarlar ia-
de edilmifl, daval da peflin olarak denen ...TL.yi mvekkilime geri vermifltir. Ancak
daval, mvekkilimin vermifl olduu ...TL.lik bonoyu o anda yannda olmad ge-
rekesiyle daha sonra iade edeceini beyan etmifltir.
3. Ancak davalya ekilen ihtarnameye ramen daval, bonoyu iade etmedii gibi ...
Bankas ... flubesi araclyla tahsile koymufltur.
4. Bu nedenlerle htiyati Tedbir Karar verilmesi ve ayrca yukarda belirtilen bononun
iptali iin dava almas zorunlu hale gelmifltir.
HUKUK NEDENLER : 6762 S. K. m. 688, 669 ve ilgili mevzuat.
HUKUK DELLLER : .../.../... tarihli satfl szleflmesi, Noterden ekilen protesto rnei,
tank beyanlar ve dier deliller.
SONU VE TALEP : Yukarda akladmz nedenlerle, bedelsiz kalan bononun iptali-
ne, deme ve protesto ifllemlerinin durdurulmas konusunda ncelikle ihtiyati tedbir kara-
rnn verilmesine, yarglama giderlerinin ve avukatlk cretinin davalya ykletilmesine ka-
rar verilmesini saygyla talep ederim. .../.../...
Davac Vekili
76 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
........
fi MAHKEMES
ARA KARAR
Davac AAA BBB tarafndan ...... BAfiKANLII aleyhine alan Tespit davas nedeniyle
mahkememize tensiben verilen 00/03/2010 tarihli ara karar gereince;
Davac vekili dava dilekesinde; Yarglama sonuna kadar davacnn salk gvencesin-
den yararlanmasn teminen sosyal gvencesinin teminen ihtiyati tedbir yoluyla devamnn
salanmasn talep etmifl olup, dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda davacnn dava
sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmasna karar verilmifl olup aflada-
ki hkm tesis olunmufltur.
GERE DfiNLD:
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar TEDBREN SALIK GVENCESNDEN
YARARLANDIRILMASINA,
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmas
iin gerekli ifllemlerin Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yaplmasna,
Dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda karar verilmifltir. 00/03/2010
T.C.
...............
ASLYE SULH HUKUK MAHKEMES
DOSYA NO : 2008/...
ARA KARARINDAN DNME
STEYEN DAVACI : ...... ........
VEKL : ......... ........
KARfiI TARAF/ DAVALI : ........ ...........
VEKL : ......... ..................
DAVA KONUSU : ... tarihli oturumda alnan yeniden keflif yaplmasna
iliflkin ara kararndan dnlmesi istemidir.
DNME NEDENLER :
1) Bilindii gibi, Mahkemenizde grlmekte olan elatmann nlenmesi davasnda, da-
valnn taflnmazna vaki elatmasnn nlenilmesi istenilmifltir.
2) Davamzn delilleri arasnda da keflif yaplmas talep edilmifl bulunduundan, bug-
ne kadar iki kez keflif yaplmfltr ve bu kefliflere karfl daval tarafn herhangi bir iti-
raz szkonusu olmamfltr.
3) Yaplan iki keflifte, davalnn elatmasnn haksz oludu ak ve seik flekilde ortaya
kmfltr. Buna karfln, Mahkemenizce yeniden (nc kez) keflifyaplmasna karar
verilmesi, hem davay uzatacak hem de yarglama giderlerini artracaktr. Bilindii gi-
bi, davalarn abuk ve ucuz grlmesi hem HMK m.77nin bir gerei, hem de Ana-
yasa m.141, IVn bir buyruudur.
Bu nedenle yeniden keflif yaplmasna iliflkin olarak ... tarihli oturumda alnan karar-
dan dnlmesi gerekir.
STEM SONUCU : ... tarihli ara kararnzn kaldrlarak, yarglamaya devamla, deliller de
toplanmfl olduuna gre nihai karar verilmesi vekil olarak arz ve talep ederim.
Davac Vekili
Sre uzatm kararna bir rnek oluflturalm. SIRA SZDE SIRA SZDE
1
Son Kararlar (Hkmler)
Son kararlar (nihai kararlar, hkmler), yarglamaya son veren, D fidier
N E L Mbir ifadeyle D fi N E L M
mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Mahke-
menin iflten (dosyadan) el ekmesi, uyuflmazln esas hakknda S O verilecek
R U bir ka- S O R U
rarla; uyuflmazln esastan grlebilmesinin mmkn olmad durumlarda, usul-
den verecei bir kararla veya davann konusuz kalmas halinde verilecek bir karar-
DKKAT DKKAT
larda olabilir. Son karar, bu nitelii dolaysyla ara karardan ayrlr.
HMK 297. maddesine gre;
N N
1) Hkm Trk Milleti Adna verilir ve bu ibareden sonra SIRA SZDE hususla-
afladaki SIRA SZDE
r kapsar:
a) Hkm veren mahkeme ile hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin ad
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
ve soyadlar ile sicil numaralar, mahkeme eflitli sfatlarla grev yapyor-
sa hkmn hangi sfatla verildiini.
K T A P K T A P
TELEVZYON TELEVZYON
78 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
DKKAT DKKAT
Hakim veya hakimlerin ad ve soyadlar ile sicil numaralar; esas ve karar numa-
ralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere son karar veren hakim veya hakimle-
rin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM : XXX YYY 00000
veya toplu mahkemelerde;
Taraflarn yasal temsilcisi veya taraflar kendilerini iradi temsilcinin (vekil) ile
temsil ettirmifl iseler, onlarn ad soyad ve ak adreslerinin son kararda gsterilme-
si gerekir. Bilindii gibi, Tebligat Kanunu m. 11e gre vekil ile takip edilen ifller-
de tebligat asile deil vekile yaplr. Bu nedenle vekilin (ve yasal temsilcinin) ad-
resinin gsterilmesi zorunludur.
Davaya feri mdahil fleklinde katlan olmuflsa, son kararda onun ad ve soyad
ile adresinin de gsterilmesi gerekir. Asli mdahil, bizatihi sfatyla zaten taraf ol-
duu iin onun son kararda (davac taraf olarak ) gsterilmesi doaldr.
80 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
rnek:
fl karflya kalr. Her dava ald tarihteki duruma gre karara balanr. Eer mah-
keme, usulden dolay davay sona erdiriyorsa, yani son kararn dayana davann
esas deil de usul ise, hkm sonucu ksmnda bu husus aka belirtilir. rne-
in; grevsizlikten, yetkisizlikten davann reddinde olduu gibi.
Hkm sonucunun ak, flphe ve tereddt uyandrmayacak flekilde verilmesi
gerekir. Bu husus, zellikle hkmn icras bakmndan nem taflr. Her ne kadar,
hkmn yeterince ak olmamas halinde tavzih messesinin (HMK 305 vd.) ifl-
letmesi dflnlebilirse de bu yola olabildiince ayrksal (istisnai) durumlarda gi-
dilmesi beklenebilir. Kald ki, tavzih messesenin iflletilebilmesinin de belli ko-
flullarn varlna bal olduu unutulmamaldr.
Bu arada hatrlatalm ki, hukukumuzda terditli (basamakl) olarak hkm veri-
lemez; flarta bal hkm verilemez. Hkm sonucunda, nce asl istemler hakkn-
da teker teker karar verilir. Daha sonra ikincil (feri) konularda gerekli kararlar al-
nr. rnein, faiz istenilmesi halinde faizi hangi tarihten itibaren ne miktar (oran)
zerinden karar verildii belirtilir. cra ifllerinde inkar tazminat bakmndan da ay-
n flekilde karar verilir. Bunun dflnda alnmas gerekli kararlar varsa (rnein na-
faka; ihtiyati tedbirin hkmn kesinleflmesine kadar devam vb), bu hususlara da
yer verilir.
Asl davadan sonra karfllk dava almflsa bu durumda mahkeme, hkm so-
nucunda, asl dava bakmndan ve karfllk dava bakmndan durumu ayr ayr ele
alarak, hkm fkrasn dzenlemelidir.Bunlarn dflnda, yarglama giderlerinin de
karara balanmas zorunludur. nk hakim taraflarca aksi kararlafltrlmadka
davay kaybeden taraf yarglama giderlerine kendiliinden mahkum eder. Taraflar
davada ksmen hakl, ksmen haksz kmfllarsa, yarglama giderleri aralarnda b-
lfltrlr. Baz durumlarda, hkmn sonucu ksm, zellikler gsterir. rnein,
davann sulh ile sonulanmasnda, davann konusuz kalmasnda benzerlerinde ol-
duu gibi.
Kanun yolu ve sresi; hkm sonucu ksmnda, varsa taraflarn kanun yoluna
gidebilecekleri hatrlatlr. Bu ksmda temyiz sresinin ka gn olduu ve hangi ta-
rihten (tebliden/tefhimden) itibaren bafllad da belirtilir
Kararn verildii tarih; hkm sonucunun yazm bittikten sonra, kararn verildi-
i tarih yazlr. Tarihin nasl yazlaca hususunda yukardaki aklamalar yeterlidir.
Karar veren hakim veya hakimlerin ve tutanak katibinin imzalar; hkmn al-
t, hakim (veya toplu mahkemelerde, hakimler) ile tutanak katibi tarafndan imza-
lanrlar.
Ara Kararlar
Ceza yarglamasnda da ara kararlar, son karar hazrlayc nitelikte kararlar olup,
bu kararla hakim veya mahkeme uyuflmazlktan el ekmez; aksine, ara kararlar sa-
yesinde son karara yaklaflr. Ara kararlar bu nitelikleriyle son kararlardan ayrlr. Bu
anlamdaki ara kararlar bakmndan, ceza yarglamasyla hukuk yarglamas arasn-
da pek fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki ara kararlarn biimi konu-
sunda, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn flekli ile ilgili ola-
rak genellikle flyle bir yol izlenir:
82 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla son kararlardaki flekil k-
yasen uygulanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma sa-
fahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnld deni-
lerek ara karar yazlmaktadr.
rnek vermek gerekirse;
2002/000
GERE DfiNLD :
............. C.Baflsavclnn 00.11.2002 tarih, 2002/0000 nolu iddianamesi ile sann
sanklarn ......... Devlet Ormannn ........... kyndeki hudutlar dahilinde yakacak nitelikli yafl
mefle emvallerini baltayla kesip bir ata bal iki araba ile gtrrlerken yakalandklarnda
6831 Sayl yasa uyarnca cezalandrlmalar istemi ile kamu davas almfltr.
Sank ............ .............. savunmasnda ,olay gn yannda ............... .......... olduu
halde ihtiyalar iin kuru yaprak dallarn topladklarn,baltay aa kesmede kullanmad-
n,kuru dallar dzeltmek zere kullandklarn. Atarabasna yklediklerini ve yakalandklar-
n, aa kesmediini, kurumufl orman emvalini topladn savunmufltur.
Sann eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Sank ........ ............... savunmasnda , zerine atl suu kabul ettiini beyan etmifltir.
Sana eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Katlan idare vekili, sanklarn cezalandrlmasn talep etmifl, katlma dilekesinde
tazminat talebinde bulunmamfltr.
Mahkememizce mahallinde keflif yaplmfl,tutanak mmzi dinlenmifl, tutanak mm-
zi ........... ........... sanklarn su zabtnda yazl kaak orman emvallerini at arabas ile nakle-
derken sust yakaladklarn, yakacak ihtiyalar iin kullanacaklarn beyan ettiklerini, su
zabtnn doru olduunu beyan etmifltir.
Bilirkifli ........ ........... mahkememize raporunu ibraz etmifltir.Vermifl olduu raporun-
da sz konusu emvallerin aalarn yan dallarndan elde edilmifl rnler olduklar, gvde
odunlar olmadklar ve kesim neticesinde aalarn hayatiyetlerini kaybetmemifl olduklar,fi-
dan niteliinde olmadklar, 2002 ylnn Kasm aynda elde edilmifl rnler olduunu , tazmi-
nat hesaplayarak raporunu mahkememize vermifltir.
LEHE OLAN KANUN HKMNN BELRLENMES :
................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................
T.C.
..............
CUMHURYET BAfiSAVCILII
Soruflturma No : 2010/1000000
Karar No :2010/0000000
SON KARAR
fiPHELLER :
1-................... ................. olu .............den olma, 00/01/1958 doumlu, ............ ili,
MERKEZ ilesi,
......... ky/mahallesi, 000 cilt,000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .......... kasa-
bas ........mah. No: 0 merkez / .......... ikamet eder.
2- ................... , .............. kz ............ den olma, 00/03/1955 doumlu, ............ ili, MER-
KEZ ilesi, ....... ky/mahallesi, 000 cilt, 000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .............
kasabas ......... Mahallesi ......... Sok. no: 00 Merkez/ ............... ikamet eder
SU : Kamu Kurumunu Dolandrmak ddialar
SU TARH : 00/03/1994 ve sonras
SU YER :Krflehir Merkez
HBAR TARH : 02/04/0000
..................................................................................................................................
Yukarda akland zere ;
Her ne kadar flphelilerin kamu kurumu madur ......... y dolandrma kast ile bo-
flanmak sureti ile zerlerine altl su iflledikleri iddia olunmufl ise de, flphelilerin su kast
ile hareket ederek salt maafl almak amac ile yaflanarak zerlerine altl suu ifllemedikleri
anlaflldndan flpheliler hakknda KAMU ADINA KOVUfiTURMA YAPILMASINA YER OL-
MADIINA,
Kararn flikayeti kuruma ve flphelilere TEBLNE,
Kararn tebliden itibaren yasal 15 gn gn iinde .................... Ar Ceza Mahke-
mesinde itiraz yolu ak olmak zere CYY nn 172-173. maddesi uyarnca karar verildi.
15.04.2010
CUMHURYET SAVCISI
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 85
rnek:
T.C.
ANKARA
SULH CEZA MAHKEMES
Son kararda, daha sonra, verilen hkmn Esas (E.), Karar (K.) ve Cumhuriyet
Baflsavcl esas (C. Baflsav. E.) numaralar yazlr.
rnek:
ESAS NO : 2006/000
KARAR NO : 2008/00
C. BfiSAV. E. NO : 2005/0000
rnek:
C.BAfiSAV. (SAV) : DDD EEE 00000
Daha sonra tutanak (zabt) katibinin ad soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP : ZZZ VVV 00000
Kamu davasnda davac Kamu Hukuku (K.H.)dur. Bu nedenle iddianamede,
davac hanesinin karflsna K.H. yazlr.
rnek:
DAVACI : K.H.
Davada eer madur/mflteki (yaknc) varsa, onun ad soyad ile adresi yer
alr. Ayn flekilde olayda, ldrlen (maktul) varsa, onun ad soyad ile oturduu
(nfusa kaytl olduu) yer de belirtilir.
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 87
rnek:
MADUR(E) : XXX YYY, 00. cad. ......... sokak .........../Ankara
MfiTEK : ZZZ TTT, ...... sitesi No: 00 .........../Ankara
MAKTUL(E) : DDD AAA, .......... lesi nfusuna kaytl
Eer ceza davasna katlan (mdahale eden) varsa onlarn ad ve soyad ile ad-
resleri de yazlr.
Suu iflleyen kiflinin (kiflilerin) ad, soyad, adres ve kimliklerinin son kararda
aka gsterilmesi gerekir. zellikle, ad benzerliinden domas olas yanlfllkla-
r ortadan kaldrmak amacyla, sann kimliinin aka kararda belirtilmesi gere-
kir. Bilindii gibi, lkemizde bazen gerek sank yerine baflka bir sann (bilerek
veya yanlfllkla) cezaevlerinde yatt bir gerektir. Bu nedenle sann gerek
kimliinin saptanmas olduka nemlidir.
Sank kendini vekil ile temsil etmiflse, vekilinin ad, soyad ile adresi de yazlr.
Eer sank nezarete alnmflsa, tevkif edilmiflse ve tahliye olunmuflsa (ve hatta ye-
niden tevkif olunmufl ise) bunlar da ayr ayr yazlabilir.
Dava konusu suun tr, son kararda ksaca belirtilir. Suun ifllendi tarih de ka-
rarda belirtilir. Son kararn verildii tarihin de bu arada belirtilmesi, uygulamada
kolaylk salar.
Yarglamann ak m yoksa gizli mi yapld belirtilir. Gereke, son kararn
(hkmn) nemli blmlerinden biridir. Burada mahkeme, vard sonucun ge-
rekesini belirtir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, ayn zamanda bir anaya-
sal buyruktur. Gereke, mahkemenin vard sonucun doru olup olmadn de-
netleme olana verdii gibi, taraflar da gereke sayesinde karadan tatmin olabilir-
ler. Uygulamada, baz mahkemeler gereke baflln kullanrken, baz mahke-
meler, Gerei Dflnld baflln kullanmaktadrlar.
Hkm fkras ksm, mahkemenin vard sonucu gsteren ksmdr. Daha n-
ce de belirttiimiz gibi, hkm beraata, mahkumiyete, durmaya, dflmeye, redde
iliflkin olur (CMK m.223). Hkmn fkrasnn sonunda kararn verildii tarih yaz-
lr. Karar hkm veren hakim veya hakimler tarafndan imzalanr. Yine yarglama-
nn resmi tan durumunda olan tutanak katibi de karar imzalar.
S O R U S O R U
DKKAT DKKAT
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
K T A P K T A P
TELEVZYON TELEVZYON
NTERNET NTERNET
88 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES TRK MLLET ADINA
KARAR
DDANAMENN
DEERLEN.NO :2006/000
Yukarda ak kimlii ve yklenen suu yazl ............ ......... hakknda tanzim olunan
........... C.Baflsavclnn 00.09.2006 gn, 2006/0000 esas sayl iddianamesi mahkememize
gelmekle, iddianamenin deerlendirmesi Defterinin 2006/000 srasnda kayd yapld.
GERE DfiNLD :
fipheli ............... .............. hakknda 5237 S.TCK.142/1-f,145/1,168/1 maddeleri
uyarnca nitelikli hrszlk suundan kamu davas almfl ise de , nitelikli hrszlk suunun
Asliye Ceza Mahkemesindeki mevattaki sulardan olduu anlaflldndan iddianamenin ia-
desine dair afladaki karar verilmifltir.
HKM:
........... C.Baflsavclnn flpheli ................. ............ hakknda dzenlenen
00.09.2006 tarih, 2006/472 iddianame numaral iddianamesinin ADESNE ,
Kararn C.Baflsavclna tevdiine,
Dair , karar tebli tarihinden itibaren 7 gn iinde mahkememize verilecek bir di-
leke ile ............ Asliye Ceza Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere dosya zerinde ya-
plan inceleme sonunda karar verildi 00.09.2009
T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES KARAR
BERAAT
ESAS NO : 2003/000
KARAR NO : 2004/00
C.S.ESAS NO : 2003/000
HAKM : .............. ........... 000000
KATP : ........... ............ 00000
DAVACI : K.H.
SANIK : ......... .............,.... ve ......dan olma 1956 d.lu. ......i,merkez,
......ky nf.kaytl halen ......mah...... sok.No:00 D:0
........... adresinde oturur.Seyyar kfteci,evli,........... ocuklu,okur yazar,
Sabkasz,T.C.slam.
SU : TEHDT.
SU TARH : 00.03.2003
KARAR TARH : 00.01.2004
zet
N
A M A
Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar ak- N
A M A Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapmak,
1 lamak, 2 Ceza davalarndaki karar terimi, hukuk dava-
Hukuk yarglamasnda kararlar genellikle, ara
larndaki karardan baz alardan ayrlr. Bunun
kararlar ve nihai kararlar olarak ikiye ayrlr.
nedeni, ceza yarglamasnn kendine has zel-
Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
liklerinden gelir. Ara kararlar bakmndan, ceza
veya tamamen son vermeyen ve fakat yarglama
yarglamasyla hukuk yarglamas arasnda pek
srasnda ortaya kan baz sorunlar zen karar-
fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki
lardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan
ara kararlarn biimi konusunda, yasal bir d-
el ekmez; aksine bu tr kararlarla yarglama de-
zenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn
vam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar,
flekli ile ilgili olarak genellikle flyle bir yol izle-
mahkemeyi son kararara doru gtrc ve de-
nir: Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa,
yifl yerinde ise son karar hazrlayc nitelikte ka-
ounlukla son kararlardaki flekil kyasen uygu-
rarlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran
lanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar
zellik, ara kararlarnn bafll baflna temyiz edile-
alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan
memelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak ya-
sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnl-
ratmadklar srece) bu kararlardan rcu edile-
d denilerek ara karar yazlmaktadr. Son karar
bilmesinde kendini gsterir. Uygulamada, ara ka-
ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarg-
rarlarnn biimiyle ilgili olarak, genellikle flyle
lamadan el ekmesi sonucunu douran kararlar-
bir yol izlenmektedir: Eer duruflma dflnda bir
dr. Son karar teriminin, hkm ile ayn an-
karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m.
lamda olup olmad konusunda baz tartflmalar
297 kyasen uygulanarak orada anlan hususlara
olsa da, genellikle kabul edildiine gre ceza
yer verilmekte; yok eer duruflma iinde bir ka-
yarglamasnda her iki terim ayn anlama gel-
rar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasn-
mektedir. Hkmn gerekesi ve hkm fkras-
dan sonra, tutanan sonunda G.D.- Gerei D-
nn ierecei hususlar da CMK m.232de dzen-
flnld- denilerek ara karar yazlmaktadr. Son
lenmifltir.
kararlar, yarglamaya son veren, dier bir ifadey-
le mahkemenin dosyadan el ekmesi sonucunu
douran kararlardr. Mahkemenin dosyadan el
ekmesi, uyuflmazln esas hakknda verilecek
bir kararla; uyuflmazln esastan grlebilmesi-
nin mmkn olmad durumlarda, usulden ve-
recei bir kararla veya davann konusuz kalmas
halinde verilecek bir kararlarda olabilir. Son ka-
rarlarda hangi hususlarn bulunaca HMK mad-
de 297de dzenlenmifltir.
4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar 91
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Ceza yarglamasnda ara kararda afladakilerden
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru hangisinin bulunmas aranmaz?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Karar veren mahkemenin ad
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Verilen hkmn esas ve karar numaralar
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Karar veren hakim veya hakimlerin adlar
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. Tutanak katibinin ad ve soyad
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Mbaflirin ad ve soyad
1. Afladakilerden hangisi bir ifl ya da sorun hakkn- 6. Afladakilerden hangisi son karar anlamndadr?
da dflnlerek verilen kesin hkm ifade eder? a. Hkm
a. Ara karar b. Ara karar
b. Son karar c. Bilirkifli
c. Karar d. Tespit
d. Ynetsel yarg e. Keflif
e. Yargsal karar
7. Sre uzatm karar afladakilerden hangisine rnek-
2. Afladakilerden hangisi dava konusu uyuflmazla tir?
ksmen veya tamamen son vermeyen ve yarglama s- a. Son karar
rasnda ortaya kan sorunlar zen kararlardr? b. Keflif
a. Ara karar c. Ara karar
b. Son karar d. Tespit
c. Karar e. Bilirkifli
d. Ynetsel yarg
e. Yargsal karar 8. Son kararda mahkemenin ad nereye yazlr?
a. Alt ortaya
3. Afladakilerden hangisi ara kararlarn son kararlar- b. ste
dan ayran zelliklerden biridir? c. st saa
a. Temyiz edilmesi mmkn olan kararlardr. d. Alt saa
b. Ara kararlarda rcu edilemez. e. Alt sola
c. Ara karlarda slah isteminin reddine karar verile-
mez. 9. Zabt katibinin ad ve soyad son kararda nereye ya-
d. Ara kararlar temyiz edilemez. zlr?
e. Yarglamann iadesi istemini kabule iliflkin ara a. st ortaya
karar verilemez. b. Tanklardan sonra
c. Sann adndan sonra
4. Afladakilerden hangisi mahkemenin dosyadan el d. Hakim veya hakimlerin adndan sonra
ekmesini gerektiren durumlardan biridir? e. Alt ortaya
a. Dosyann bilirkifliye gnderilmesi
b. Keflif yaplmas 10. Ceza davalarnda iddiac ksmna afladakilerden
c. Tanklarn ifadelerinin alnmfl olmas ile hangisi yazlr?
d. Harcn eksik yatrlmas sebebiyle a. C.S.
e. Uyuflmazln esas hakknda karar verilmesi b. K.H.
c. A.C.
d. C.D.
e. D.A.
92 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010), Mede-
ni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
http://www.tdk.gov.tr
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125
5
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapabilecek,
cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak evraklar yazabilecek bilgi ve be-
ceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
cra takibi
deme Emri
cra Emri
indekiler
CRA TAKPLER
Takip, ilama veya ilam hkmndeki belgeye mstenit ise ilam veya belgeyi
veren makamn ad; ilam veya belgenin tarihi, numaras ve zeti
Adi veya haslat kiralarna ait takip talebi
Tevdi edilen senet (polie, emre muharrer senet, ek)in tarih ve numaras,
zeti, senede dayal deilse borcun sebebi
Alacaklnn takip yollarndan hangisini talep eyledii.
N N
SIRA SZDE sz konusuSIRA ise SZDE
icra takibi olduu aflamada durur ve artk alacaklnn iddia ettii
hak ekiflmeli yargya intikal eder. Buna karfln itiraz yaplmaz ise, deme emri, ar-
tk talep flekli ve maddi anlamda kesin hkm nitelii kazanr.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
deme emri, hibir durumda borluya ynelik koflulsuz bir deme talimat ier-
mez, aksine borlu iin, borcunu demek suretiyle alacaklsn tatmin etmek ya da
K T A P itiraz yolu ile
K takibe
T A Pkarfl koymak hususunda seenek sunan bir davet niteliindedir.
deme emrini icra dairesi dzenler. Alacaklnn verdii takip talebi alan icra
mdr, borlunun talebi uyarnca ilgili deme emrini dzenleyerek borluya
TELEVZYON
gnderir. TUygulamada,
ELEVZYON
bu ifllemler iin basl rnekler kullanlr. cra mdr, ta-
kip talebindeki bilgilere gre basl deme emri rneinin bofl ksmlarn doldu-
rarak, deme emrini dzenler. lgili deme emri, borlunun demesine gre, ge-
nel haciz yolu ile ilgili ilamsz takipte deme emri; taflnr rehninin paraya evril-
NTERNET mesi yolu ileN T Etakip
R N E T taleplerinde deme emri; ipotein paraya evrilmesi yolu ile
takip taleplerinde deme emri; adi kiraya ve haslat kirasna ait takip taleplerinde
deme emri; kambiyo senetleri (ek, polie ve emre muharrer senet) zerine ha-
ek, polie ve emre ciz yolu ile yaplacak takip taleplerinde deme emri; kambiyo senetlerine mah-
muharrer senet sus iflas yolu ile takip taleplerinde deme emri; iflas yolu ile adi takip taleplerin-
de deme emri olabilir.
Uygulama icra mdrnn Bu deme emirlerinin ierikleri ve buna gre yaplacak ifllemlerle uygulanacak
iflini kolaylafltrma gibi yasal prosedrler birbirlerinden farkllk gsterir. lgili deme emri yerine yanlfl
dflnlse bile, bu husus
icra mdrnn deme emri gnderilmesi veya deme emrinin yasal ieriinden farkl bir dzen-
sorumluluunu ortadan leme yaplmas halinde, buna karfl flikyet yoluna (K m. 16) gidilebilir. Uygula-
kaldrmaz.
mada, deme emirlerinin icra mdr tarafndan deil de, alacakl tarafndan dol-
durularak takip talebiyle birlikte icra dairesine verildii grlmektedir.
deme emri, takipte borluya karfl yaplan birinci icra (iflas) takip ifllemidir.
Kural olarak, deme emri gnderilmeden ve ona savunma hakk verilmeden, da-
ha sonraki takip ifllemlerine geilemez. Bu durumda, borlu flikayet yoluna gide-
rek yaplan ifllemlerin iptalini isteyebilir. Bu husus, kamu dzeni ile ilgili olduun-
dan, buradaki flikayet, sreye tabi deildir.
Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri iermesi gerektii hakknda hkmler
iermektedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana paradan olufltuu grl-
mektedir.
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 97
cra Emirleri
Alacaklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde (K m.38) belge bulunmas halin-
de, alacakl borluya karfl ilaml icra takibi yapar.
Takip talebi zerine icra mdr, alacaklnn takip talebine ekleyerek verdii
belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olup olmadn incelemek zorundadr.
cra sz konusu belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olmamas halinde, icra
mdr icra emri gndermez. Gnderirse, icra emrinin iptali iin buna karfl sre-
siz flikayet yoluna gidilebilir.
cra emirleri takibin cinsine gre farkllklar gsterir. Ancak bunlarn ortak yn-
lerinden biri, icra emrine karfl itiraz edilememesidir.
lamlar, kural olarak on yl gemekle zaman aflmna urar. Ancak, gayrimen-
kul ve menkul mallarn mlkiyetine ve dier ayni haklara, flahs ve aile hukukuna
iliflkin ilamlar zamanaflmna uramazlar. laml icraya baflvurmak iin, hkmn ke-
sinleflmesi, kural olarak flart deildir. Ancak gayrimenkuln aynna iliflkin haklara,
aile ve flahsn hukukuna iliflkin ilamlar hakem kararlar; ceza mahkemesi ilamlar-
nn tazminata ve yarglama giderlerine iliflkin hkm fkralar gibi baz ilamlar, ke-
sinleflmedike icraya konulamazlar.
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplma-
masna irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin
ilamlarn yerine getirilmesinde icra emri; para borcu veya teminat verilmesi bak-
mndan borcun yedi gn ierisinde denmesi gerekir, yedi gn iinde bor den-
mezse borlu hakknda cebri icra uygulanacaktr, yedi gn iinde borlu mal be-
yannda bulunulmas gerekmektedir. Beyanda bulunulmad takdirde veya gere-
e aykr beyanda bulunulduunda hapis cezas ile cezalandrlr.
Bir iflin yaplmas bakmndan icra emrinde belirtilen ifli, icra emrinin teblii ta-
rihinden itibaren, ifli, verilen sre iinde yaplmazsa, K m.30 gereince icra yo-
luyla yerine getirileceini bilinmelidir. Kanuna (K m.30) gre; borlu, belli sre-
de ifle bafllamaz veya bitirmez ve ifl baflkas tarafndan yaplabilecek ifllerden ise o
iflin yaplmas iin gerekli giderler icra mdr tarafndan bilirkifliye tespit ettirilir.
Alacakl tespit ettirilen bu paray der ve ifl yaptrlr. Eer alacakl bunu kabul et-
mezse, ayrca talebe gerek olmakszn, icra mdr borlunun yeteri kadar maln
haczeder, satar ve elde edilen para ile ifl yaptrlr. flin baflkas tarafndan yaptrl-
mas mmkn deilse, iflin yaplmad takdirde cra ve flas Kanununun 343.
maddesine gre bir aydan aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Bir iflin yaplmas bakmndan eer ilamn konusu, bir iflin yaplmasna iliflkin
ise, sz konusu iflin verilen sre iinde yaplmamas halinde borlunun cra ve f-
las Kanununun 343. maddesine gre (bir aydan aya kadar hafif hapis) cezalan-
drlaca bilinmelidir.
98 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
rtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn Yararlanma hakk kald-
rlmasna iliflkin olarak ilamn konusu, bir irtifak hakknn kaldrlmas veya yeni
bir irtifak hakk tesisine dair olabilir. Bu durumda icra emrinin tebliinden itibaren
yedi gn iinde irtifak hakk tesis edilmesi gerekir. Sresi iinde irtifak hakkn kal-
drlmazsa ilam hkmnn zorla icra edileceini ve ilama muhalefet nedeniyle c-
ra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (1 aydan 3 aya kadar hafif ceza) ceza-
landrlacaktr.
T.C.
CRA EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ............................................
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki ............................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa ............................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki ............................................
adresi :...........................................
(K m.24, 26)
....../....../............
cra Mdr
Mhr ve mza
ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulmasna iliflkin icra emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
Teslimi hkmolunan ocuu iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn
iinde teslim etmeniz; kn ilm hkmleri dairesinde lehine hkm verilen ile
kiflisel iliflki kurmasna engel olmamanz; aksi halde ocuk nerede bulunursa bulun-
sun cra ve fls Kanununun 25/25-a maddesi gereince ilm hkmnn zorla icra
olunaca; ilmn icras srasnda ocuk gizlenir veya kiflisel iliflki kurulmasna engel
olunursa ayn Kanunun 341 inci maddesindeki cezann uygulanaca ihtar olunur.
(K m.25, 25a)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
100 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna, ir-
tifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn icra emri;
T.C.
.........................cra Dairesi
Dosya No : ........................
CRA EMR
A)Yukarda yazl borcu (teminat) iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7)
gn iinde demeniz (vermeniz); cra ve flas Kanununun 32 nci maddesi gerein-
ce ve bu sre iinde borcu (teminat) demez. (vermez) iseniz, icra mahkemesinden
veya Yargtaydan veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu mahkemeden
icrann geri braklmasna dair bir karar getirmediiniz takdirde cebri icra yaplaca;
yine bu mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz beyan-
da bulunmaz veya hakikate aykr beyanda bulunursanz 337 nci madde gereince
hapis ile cezalandrlacanz,
B) Yukarda yazl ifli iflbu icra emrinin, teblii tarihinden itibaren .............. sre
iinde yapmanz, aksi halde, 30 uncu madde gereince ilm hkmnn icraen yeri-
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 101
ne getirilecei; ifl yalnz tarafnzdan yaplmasna dair ise bu sre iinde yaplmama-
s halinde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
C)Yukarda yazl iflin ........... sre iinde yaplmamas, aksi halde 343 nc mad-
dedeki cezay gerektirecei,
D)Yukarda yazl iflin yaplmasna veya yaplmamasna iliflkin ilm hkm yeri-
ne getirildikten sonra, ilm hkmn ortadan kaldracak bir eylemde bulunursanz
mahkemeden ayrca hkm almaya gerek kalmadan, nceki ilm hkmnn tekrar
zorla yerine getirilecei,
E)Yukarda yazl irtifak hakkn veya gemi zerindeki intifa hakknn icra emri-
nin teblii tarihinden itibaren (7) gn iinde yklemeniz (kaldrmanz), aksi halde
ilm hkmnn zorla yerine getirilecei ve ilm hkmne muhalefetin ayrca cra ve
fls Kanununun 343 nc maddesindeki cezay gerektirecei, ihtar olunur.
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
CRA EMR
flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bu
sre iinde bor denmez veya icra mahkemesinden icrann geri braklmasna dair
bir karar getirilmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.149)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
T.C.
......................cra Dairesi
Dosya No : ........................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz (teminat vermeniz); borcun tamamna veya bir ksmna veya ala-
caklnn takibat icras hakkna dair bir itiraznz varsa, senet altndaki imza size ait de-
ilse yine bu (7) gn iinde ayrca ve aka bildirmeniz; aksi halde icra takibinde bu
senedin sizden sadr olmufl saylaca; imzay reddettiiniz takdirde icra mahkemesi
nnde yaplacak duruflmada hazr bulunmanz; buna uymazsanz itiraznzn geici
olarak kaldrlaca; senet veya borca itiraznz yazl veya szl olarak icra dairesi-
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 103
(K m.60)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde borcu demeniz;
rehin hakkna karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde dilek-
e ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; borcun bir ksmna itiraznz var-
sa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl sayla-
canz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve aka bildirmeniz; aksi
halde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; bu sre iinde rehin hakknda ak-
a itiraz etmediiniz takdirde alacaklnn rehin hakkn takip safhas iinde artk tar-
tflma konusu olamayaca; srf rehin hakkna itiraz edildii takdirde alacaklnn bu
takip yolundan vazgeerek takibinin haciz yolu ile devamn ve 74 nc madde ge-
reince mal beyannda bulunmanz isteyebilecei, bu sreler iinde itiraz edilmez
ve bor denmezse rehnin satlaca ihtar olunur.
(K m.146, 147)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bor-
ca karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde yazl veya szl
olarak (ipotek hakkna itiraz edilemez mad. 150) icra dairesine bildirmeniz; borcun
bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdir-
de itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve
aka bildirmeniz, aksi takdirde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; sresi
iinde itiraz edilmez ve bor denmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilece-
i ihtar olunur.
(K m.149/b)
......./......../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz, bu sre iinde borcunuz olmadna veya iflsa tbi flahslardan
bulunmadnza dair bir itiraznz varsa dileke ile icra dairesine bildirmeniz ve kon-
kordato teklif edebileceiniz; ayn sre iinde bor denmedii takdirde alacaklnn
ticaret mahkemesinden ifls karar isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.155)
........../......./......
cra Memuru
Mhr ve mza
106 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kambiyo senetlerine (ek, polie ve emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (5) gn
iinde demeniz; kambiyo senedi ve borca ait her trl itiraz ve flikyetlerinizi yine
bu (5) gn iinde sebepleriyle birlikte ve dier tarafa tebli edilecek nshadan bir
fazla dileke ile icra dairesine bildirmeniz; (5) gn iinde bor denmedii; veya iti-
raz ve flikyet edilmedii takdirde, alacaklnn ticaret mahkemesinden iflsnz iste-
yebilecei; itiraz ve flikyet edildii takdirde alacaklnn ticaret mahkemesinden itiraz
ve flikyetin kaldrlmas ve iflsnza karar verilmesini isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.171)
........../......./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
Yukarda yazl borcu iflbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..................
gn iinde demeniz; borcun bir ksmna veya tamamna veya alacaklnn takibine
karfl bir itiraznz varsa, yine bu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..............
gn iinde aka ve sebepleri ile birlikte cra ve fls Kanununun 62 nci maddesi
hkm gereince dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; kira aktini
ve szleflmedeki imzanz kesin ve ak olarak reddetmediiniz takdirde, akdi kabul
etmifl saylacanz; yukardaki sreler iinde borcu demeniz veya itiraz etmezseniz,
alacaklnn icra mahkemesinden tahliyenizi isteyebilecei ve kesinleflen kira alaca-
ndan dolay da haciz talep edilebilecei ihtar olunur.*
(K m.269)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Yazl szleflme ile kiralanan taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tahliye emri;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
numaral bentte yazl kira sresi bitmifl olan taflnmaz iflbu tahliye emrinin
teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde tahliye ve teslim etmeniz; kirann yenilen-
diine veya uzatldna dair bir itiraznz varsa (7) gn iinde dileke ile veya szl
olarak icra dairesine bildirmeniz; mddeti iinde itiraz etmez veya kendiliinizden
tahliye etmezseniz icraen karlacanz; itiraznz kaldrlrsa cra ve fls Kanunu-
nun 273 nc maddesi gereince zorla tahliye olunacanz ihtar olunur.
(K m. 272, 273)
......../........./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
tiraz belgesi;
T.C.
..................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
TRAZ BELGES
Haciz tutana;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
HACZ TUTANAI
_____________________________________________
(*) Haczedilen mal daha nce ihtiyaten haczedilmiflse Bilirkifli
ihtiyaten haciz sahibinin ifltirak hakk,haczi kabil
mallarn kfi gelmemesi veya hi bulunmamas hali.
(K m.102)
Davet kad;
T.C.
........................... cra Dairesi
Dosya No : .............................
DAVET KIDI
(K m.103)
....../....../.........
cra Mdr
Mhr ve mza
110 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
ARTIRMA fiARTLARI
1-Tayin edilen zamanda mal defa barldktan sonra en ok artrana satlr. fiu
kadar ki artrma bedeli, maln tahmini deerinin % 60n bulmak ve satfl isteyenin
alacana rhan olan dier alacaklar o mal ile temin edilmifl ise bu suretle rhan
olan alacaklarn toplamndan fazla olmak flarttr. Artrma bu miktara bali olmazsa
satfl geri braklr ve artranlar taahhtlerinden kurtulurlar.
2-Yukardaki flartlar dairesinde mal satlmazsa ikinci artrmaya braklr ve ikinci
artrmada mal defa barldktan sonra en ok artrann stnde braklr. fiu ka-
dar ki, artrma bedelinin, maln tahmin edilen deerinin % 40n bulmas ve satfl is-
teyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmas ve bundan bafl-
ka paraya evirme ve paralarn paylafltrlmas giderlerini gemesi flarttr. Aksi halde
satfl talebi dfler.
3-haleye katlp daha sonra ihale bedelini yatrmamak suretiyle ihalenin fehine
sebep olan tm alclar ve kefilleri, teklif ettikleri bedel ile son ihale bedeli arasnda-
ki farktan ve dier zararlardan ve ayrca temerrt faizinden mteselsilsen sorumlu-
durlar. hale fark ve temerrt faizi ayrca hkme hacet kalmakszn dairece tahsil
olunur. Bu fark, varsa ncelikle teminat bedelinden tahsil olunur.
4-Satfltan mtevellit Belediye har ve resimleriyle damga resmi ve % ...... K.D.V.
..................... ...................... ait olacaktr.
5-Baflkaca lzumlu izahat ........................................................................................
(K m.114)
......../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 111
ARTIRMA
T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................
Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla
karlmfl olup:
...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 113
D-Artrma iin teklif muayyen para olmaldr. fiart ve kayt kabul olunmaz. Tek-
lifler yaz ile veya flifahen olur. Yaz ile yazlan teklif artrmadan en az bir gn evvel
yaplr. Bu teklif artrma gn artrmaya bafllamazdan evvel hazr alanlara sylenebi-
lir. Alc artrma bedeli haricinde olarak fera harcn vermeye mecburdur. Bundan
baflka alcya ait alacak giderler ve hususlar :
....................... ........................ ............................ ......................... ......................
E-Taflnmaz kendisine ihale olunan kimse mddetinde paray vermezse ihale ka-
rar fesholunarak kendisinden evvel en yksek teklifte bulunan kim ise arzetmifl ol-
duu bedelle almaya raz olursa ona, raz olmaz veya bulunmazsa hemen (7) gn
mddetle artrmaya karlr. En ok artrana ihale edilir ve iki ihale arasndaki fark
ve geen gnler iin %10 hesap olunacak faiz ve dier zararlar ayrca hkme hacet
kalmakszn memuriyetimizce alcdan tahsil olunur. (X) ........../........./.........
cra Mdr
Mhr ve mza
(*) Satfl isteyene rhan olan byle alacakl mevcut deilse parantez iin-
deki ksm izilir.
(X) (K m.124, 125)
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
flbu aciz vesikas cra ve flas Kanununun (143), (251) inci maddeleri gereince
alacakl ............................ e verilmifltir.
(K m.143, 251)
........../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 115
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
(K m.150/f)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Reddiyat makbuzu;
T.C.
...................................cra Dairesi
....................................Mahkemesi CLT No:
SIRA No :
Dosya No : ...................................
Borlunun ad, soyad : ..............................................................................
Alacaklnn ad, soyad : ..............................................................................
REDDYAT MAKBUZU
B E YA N I
T.C.
cra Dairesi (Hkimlii)
Dosya No :....................................
Lira Kurufl
Harcn tr ve nitelii
miktar : .........................................................................
Toplam
.................................................................................................. Defterdarlna
.............................................................................................. Malmdrlne
SIRA SZDE cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak baflka hangi evraklar olabilir arafltralm.
SIRA SZDE
2
D fi N E L M D fi N E L M
S O R U S O R U
DKKAT DKKAT
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
K T A P K T A P
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 117
zet
N
A M A
cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapmak,
N
A M A
cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak ev-
1 2 raklar yazmak,
cra takipleri, takip talebi ile bafllar. Takip talebi, cra dairesine ilanen tebligat yaplacak evraklara
icra mdrne yaz ile veya szl olarak yaplr. flunlar rnek verebiliriz; taflnr teslimine veya
Btn icra ve iflas takipleri bakmndan, bir tip taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri,
takip talebi dzenlenmifltir. Takip yapmak iste- ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulma-
yen alacakl hangi takibi yapmak istiyorsa, takip sna iliflkin icra emri, para borcuna veya teminat
talebinin kendisiyle ilgili ksmlarn doldurur. c- verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yapl-
ra takibi, deme emrinin borluya tebli edilme- mamasna, irtifak hakknn veya gemi zerindeki
si ile hkmlerini dourur. deme emri, icra ta- intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn ic-
kibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok ra emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile ta-
byk bir neme sahip olup icra takip ifllemleri- kipte icra emri, ilamsz takipte deme emri, Ta-
nin birincisidir. deme emrini icra dairesi d- flnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte
zenler. Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri deme emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile
iermesi gerektii hakknda hkmler iermek- takipte deme emri, iflas yolu ile adi takipte de-
tedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana me emri, kambiyo senetlerine (ek, polie ve
paradan olufltuu grlmektedir; takip talebin- emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deki kaytlar, ihtar blm. cra emrinde ise ala- deme emri, adi kiraya ve haslat kiralarna ait
caklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde bel- takipte deme emri, yazl szleflme ile kiralanan
ge bulunmas halinde, alacakl borluya karfl taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tah-
ilaml icra takibi yapar. cra mdr, ilamn ko- liye emri, itiraz belgesi, haciz tutana, davet ka-
nusunun, taflnr teslimi veya taflnmaz tahliye ve d, taflnrn ak arttrma flartnamesi ve tutana-
teslimi olduunu grrse, borluya buna iliflkin , taflnrn ak arttrma ilan, taflnmazn ak
icra emri gnderir. arttrma flartnamesi ve tutana, bor demeden
aciz vesikas, muvakkat rehin a belgesi, red-
diyat makbuzu, har tahsil mzekkeresi.
118 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Taflnr teslimine veya taflnmaz tahliye ve teslimine
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru dair icra emrinde taflnmaz/taflnrn ka gn iinde tes-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- lim edilmesi gerektii belirtilir?
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz a. 7
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- b. 10
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ c. 15
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. d. 20
e. 30
1. cra takibi alacaklnn afladakilerden hangisine y-
nelttii taleple bafllar? 7. cra emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yan-
a. Asliye Hukuk Mahkemesi lfltr?
b. Sulh Hukuk Mahkemesi a. cra mdr gnderir.
c. Ticaret Mahkemesi b. cra emrine karfl itiraz edilebilir.
d. cra Dairesi c. Takibin cinsine gre farkllklar gsterir.
e. Savclk Makam d. Alacaklnn ad ve soyad yazlr.
e. Borlunun ad ve soyad yazlr.
2. deme emrinin dzenlenmesi iin afladakilerden
hangisi gerekir? 8. deme emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
a. Alacaklnn talebi yanlfltr?
b. Borlunun talebi a. cra takibinin temelini teflkil eder.
c. Mahkemenin talebi b. Borlu deme emrinin kendisine tebli edilme-
d. 3. kiflinin talebi sinden nce dinlemez
e. Borlu vekilinin talebi c. Borlu deme emrine itiraz edebilir.
d. Uygulamada bas rnekler kullanlr.
3. deme emrini afladakilerden hangisi dzenler? e. cra takip ifllemlerinin sonuncusudur.
a. Ticaret Mahkemesi
b. cra Dairesi 9. deme emrine karfl borlu tebli tarihinden itiba-
c. Asliye Hukuk Mahkemesi ren ka gn iinde itiraz edebilir?
d. Sulh Hukuk Mahkemesi a. 7
e. fl Mahkemesi b. 10
c. 15
4. Taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emrinde d. 20
afladakilerden hangisi bulunmaz? e. 30
a. lm veren mahkeme
b. lmn tarih ve numaras 10. Takip talebinin ieriinde afladakilerden hangisi
c. Rehnedilenin ne olduu bulunmaz?
d. Talebin neden ibaret olduu a. Alacaklnn ad ve soyad
e. Alacaklnn ad soyad b. Borlunun ad ve soyad
c. Takip terekeye karfl almflsa, mirasnn ad ve
5. potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme
soyad
emrinde bulunmas gerekenlerle ilgili afladaki ifade-
d. Borlunun takip yollarndan hangisini talep ey-
lerden hangisi yanlfltr?
ledii
a. Alacaklnn ad ve soyad yazlmaldr.
e. Alacan veya talep olunan teminatn cins ve
b. Borlunun ad ve soyad yazlmaldr.
Trk parasyla tutar
c. Kanuni temsilci varsa ad ve soyad yazlmaldr.
d. Rehnedilen ne olduu belirtilmelidir.
e. Alacan veya istenen teminatn altn olarak kar-
fll bulunmaldr.
5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri 119
(K m.8, 58)
6
HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
lanlar inceleyebilecek,
Tebligatlar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
lan
Tebligat
indekiler
LNLAR
lan genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli baz nc kiflilerin ha-
beri olsun diye aklama, bir durumu yayn yoluyla bildirme gibi anlamlara gelir.
Basn lan Kurumu Teflkiline Dair (1961 tarihli ve 195 sayl) Kanun resmi ilanlar
flyle tanmlamaktadr: Kanun, tzk ve ynetmeliklerle yaynlanmas mecburi
olan (zel dernekler hari) veya genel ve katma bteli dairelerle il zel idareleri,
belediyeler, kyler ve iktisadi devlet teflekklleri ve sermayesinin yarsndan fazla-
s kamu hukuku tzel kiflilerine ait bulunan teflekkllerin verdikleri, reklam mahi-
yetini taflmayan ilanlar, resmi ilan saylr (m.29). Yine ayn Kanunun 40. madde-
sine gre resmi ilanlar, resmi ilan saylmayan ve gerek ve tzel kifliler tarafndan
gazete ve dergilerde (mevkutelerde) yaynlanmak zere verilip de reklam mahiye-
tinde bulunmayan ilanlar hususi ilan saylr (fkra I). Satfl artrmak gibi ticari gaye-
lerle veya bir yere veya bir fikre rabet salamak gibi maddi veya manevi menfa-
at temini maksadyla gazete ve dergilerde yaz, resim veya izgilerle yaplan ilan-
lar, reklam saylr (fkra II).
Resmi ilanlar, Basn lan Kurumunun flubesi bulunan yerlerin belediye hudut- 195 sayl Kanunu 41/IIye
gre Basn ilan kurumunun
lar iinde bu flubeler aracl ile yaymlatlr. Kurumun flubesi bulunmayan yerler- bir grevi de, resmi ilanlarn
de, resmi ilanlarn yaymlanmasna valilikler arac olurlar. Gazete ve dergiler aldk- gazete ve dergilerde
lar resmi ilanlar zamannda yaymlarlar; hakl bir neden bulunmadka bu ilanla- yaymlanmasna arac
olmaktr.
r almaktan kanamazlar (TK m. 37. maddesi hkm sakldr) (195 s.K. m.31).
Resmi ilanlar, grfl fark aranmakszn, 34. maddede belirtilen niteliklere sa-
hip gazete ve dergilere Basn lan Kurumu Genel Kurulunun saptayaca esaslar
erevesinde datlr (195 s.K. m.32). Ancak, 7201 sayl Tebligat Kanunu gere-
ince yaynlatlacak ilanlarn, tebligat karan makamn tayin ettii gazetelerde
yaymlanmas zorunludur (195 s.K. m. 33,I). lanen tebligatn yaynlanaca gaze-
te, nitelikleri belirlenen gazetelerden biri deilse, tebligat karan makam, bunu
gerektiren zel sebebi, ilanla birlikte kuruma ve valilie bildirmekle grevli bu-
lunmaktadr. Bu grev yerine getirilmezse, tebligat ilan, genel usule gre yayn-
latlr (195 S.K. m.33,II).
Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nitelikleri, ierik, sayfa, say ve l-
s, kadro, fiili satfl, en az yayn yaflam sresi bakmndan ve uygun grlecek di-
er ynlerden Basn lan Kurumu Genel Kurulunca saptanr (195 s.K. m.34). Dat-
ma esaslar, dergi ve gazetelerin nitelikleri ve bunlara 35. madde gereince ykleti-
lecek devler hakknda Kurum Genel Kurulunca verilecek kararlar, Resmi Gazete
124 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
ile ilan edilir (195 s.K. m. 37). Resmi ilanlarn fiyat tarifesi, Basn lan Kurumu Ge-
nel Mdrlnn nerisi zerine Bakanlar Kurulunca saptanr ve Resmi Gazetede
yaynlanr (195 s.K. m.39). zel ilanlar ise, bunlar veren gerek veya tzel kiflilerin
isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerle yaymlanr (195 s.K. m.43, I). Basn
lan Kurumunun arac olduu ilanlarn altna Basn kelimesi ve bu kelimenin ya-
nna kurumun ald yllk sra numaras konur (195 s.K. m. 46). (Ylmaz, 2008:202).
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Uygulamada yaplan ilanlarn hemen hepsinde (istisnalar hari), ...........Mah-
kemesinden bafll kullanlmaktadr. Baz ilanlarda ............. Mahkemesinden A
AMALARIMIZ Bye duyuru;AMALARIMIZ
XX A.fi flas daresinden Duyuru fleklinde ilan yneldii kifli veya
kifliler aka gsterilmektedir.
KSIRA
T SZDE
A P K TSZDE
SIRA A P
Sizce bu uygulama doru mudur?
2
Trkiye Barolar Birlii Baflkanl
T DE L Efi V N ZEYL O MN TDELfiEVN EZ LYOMN
Ankara 00/12/2008
BARO BAfiKANLII
S O R U S O R U
_______________
NTERNET NTERNET
DUYURU NO: 2008/000
DKKAT DKKAT
lgi:00.00.2002 tarih,2002/00 sayl duyurumuz.
lgide kaytl duyurumuz ile kredi baflvurusu ve baflvuru srasnda talep edilen belgeler
N N
SIRA SZDE bildirilmiflti. SIRA SZDE
Bu kez; Halk Bankasnca kredi amacyla alacak hesap iin avukat stajyerlerinin imza
rnei istenmifltir.
AMALARIMIZ
T.BarolarAMALARIMIZ
Birliinin internet sitesinde de yaynlanan baflvuru formuna, ekte bir kopyas
sunulan imza rnei formu eklenmifl olup, mutlak surette kredi taleplisine imzalattrlma-
s ve baflvuru formlarna eklenmesi gerekmektedir. mza rnei olmayanlarn banka hesap-
lar alamayacaktr. Bu nedenle baflvuru formlarnn Birliimize gnderilirken istenen dier
K T A P K T Amutlaka
belgeler ile birlikte P imza rneinin bulunmasna zen gsterilmelidir.
Bilgilerinize rica ederim. Sayglarmla.
Trkiye Barolar Birlii
TELEVZYON TELEVZYON Baflkan
Av. Xxxxxxx
NTERNET NTERNET
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 125
ADALET BAKANLIGINDAN
1- Bakanlmzca, yazl ve mlakat snavlar ile 9-5. dereceli kadrolara 140 adet icra
mdr ve icra mdr yardmcs aktan ve naklen alnacaktr.
2- ...................................................
..........................................................
........................................................
....................................................................................... DUYURULUR.
(Basn: 00000)
T.C.
................ cra Dairesi
Dosya No : 2009/0000 E.
(K m.126) 00.07.2010
(*) lgililer tabirine irtifak hakk sahipleri de dahildir
XXXX YYYY
cra Mdr Yard.
lan rnekleri
sim deifliklii;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/0000
.. li, Mahallesi . Cilt, sahife ve 00/00 hanede kaytl .
Ve .. olma doumlu . z ad Mahkememiz gn 2010/00-
00 ilam ile olarak dzeltilmifltir. Keyfiyet MK 27. maddesi gereince ilan olunur.
Vasiyetname ilan;
... SULH HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Vasiyetnamesi sebebiyle terekesine Mahkememizce el konulan mteveffiye
n kanuni miraslarnn sfat ve adetleri tesbit olunamadndan. lanen tebligat yaplmas-
na karar verilmifltir.
Bu itibarla, muris Bursa Noterliince tanzim olunun .//.. tarih
. Sayl vasiyetnamesinde: Bursada . Caddesi numara de muhkim.
nin mahallesinde Hane: ., Cilt: ., Sahife:..., kaytl, kz .
Doumlu e manen medyun gitmemek iin vefatnda ikamet ettii evde ev
eflyas olarak ne zuhur ederse cmlesinin mumaileyh e verilmesine vasiyet et-
mifltir.
lgililere ve 3. flahslara ilanen duyurulur.
126 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
4 Satfl bedeli hemen veya verilen mhlet iinde denmezse cra ve flas Kanununun
133 nc maddesi gereince ihale feshedilir. ki ihale arasndaki farktan ve %10 faizden alc
ve kefilleri mesul tutulacak ve hibir hkme hacet kalmadan kendilerinden tahsil edilecektir.
5 fiartname, iln tarihinden itibaren herkesin grebilmesi iin dairede ak olup gide-
ri verildii takdirde isteyen alcya bir rnei gnderilebilir.
6 Satfla ifltirak edenlerin flartnameyi grmfl ve mnderecatn kabul etmifl saylacak-
lar, baflkaca bilgi almak isteyenlerin /.. E. sayl dosya numarasyla mdrlm-
ze baflvurmalar, tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.
(K m.126)
.././
cra Mdr
...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Yarg ilanlar;
ASLYE CEZA HAKMLNDEN
Esas No : 2008/00
Karar No : 2009/00
Davac : K.H.
Sank : ve olu, .. yl . doumlu
Merkez kynde oturur.
Su : Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Mu
halefet
Su Tarihi : //2000-./../2000
Su Yeri : /.
Karar Tarihi : ./../2009
Yukarda ak kimlik bilgileri ve zerine atl suu yazl sank hakknda Grevli Cum-
huriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Muhalefet sularndan Asliye Ceza
Mahkemesine kamu davas almfl ise de; sann Grevli Cumhuriyet Savcsna Svme ve
Pasaport Kanununa muhalefet sularndan dolay alan kamu davasnn 765 sayl TCK'nun
102/4 ve 5271 sayl yasann 223. maddesi gereince ayr ayr dflrlmesine, karar verilmifl
olup, sann yazflmalar sonucu bulunamadndan gerekeli kararn 7201 Sayl Yasann 28
ve devam maddeleri gereince ilan suretiyle teblii, yayn tarihinden itibaren 15 gn ieri-
sinde itiraz yoluna baflvurulamad takdirde kesinleflmifl saylaca ilan olunur.
Esas No : 2005/000
Karar No : 2006/000
5682 Sayl Pasaport Kanunun 33. Maddesine Aykrlk suundan Mahkememizin yuka-
rda Esas ve karar numaras yazl ././.. tarihli ilam ile 33/1 maddesi gereince .
TL idari para cezas ile cezalandrlan .. ve . olu, doumlu,
Uyruklu 'un adresi mehul olup tm aramalara ramen bulunamamfl ve
karar tebli edilememifl olmakla
1 - 7201 sayl Tebligat Kanununun 29. maddesi gereince hkm zetinin RESM GA-
ZETEDE LANEN TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl saylacana ka-
rar verilmifl olup, ilan olunur.
Dosya No : 2005/000
Karar No : 2010/000
Ruhsatsz Ateflli Silahlarla Mermileri Satn Alma veya Taflma veya Bulundurma, Pek Az
Sayda Mermi Bulundurma veya Taflma suundan sanklar , . ve
. hakknda ;
Mahkememizin ././. tarih ve 2005/00 Esas 2010/00 Karar sayl ilam ile 765 sa-
yl Trk Ceza Kanunu 102/4,104/2 maddelerinde ngrlen zaman aflm sreleri dol-
mufl olduundan sanklar hakkndaki kamu davasnn ORTADAN KALDIRILMASINA ka-
rar verilmifltir.
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 133
HKM ZET
Dosya No : 2003/000
Karar No : 2007/000
Sank : ., ve . olu, //
.. doumlu, 000000000000 Vatandafl nolu, ............... No
lu Pasaport Hamili ........... Ky ............ nfusunda
kaytl.
Su : Hrszlk
Su Tarihi : ././2003
Uygulanan Kanun Mad. : Trk Ceza Kanunu 141/1
Verilen Ceza Miktar : 10 Ay Hapis, Belirli Haklar Kullanmaktan Yoksun B
rakma(TCK 53/1)
Karar Tarihi : .//2007
Henz kesinleflmemifl bulunan ve Yargtay yolu ak olmak zere verilen hkm zeti
olup, sann cezaevindeki flahsi dosyas ile birlefltirilmesi ve gerei, lan olunur.
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER
Tebli; ksaca, bildirim, yazl bildirme anlamna gelir. Tebli kelimesinin oulu
olan ve ancak, artk bugn iin dilimizde tebli kelimesi ile zdefl olarak kulla-
nlan tebligat terimi, hukuksal bir ifllemin ilgili kimsenin bilgisine sunulmas iin
yetkili makamn, yasa ve yntemine uygun bir biimde yaz ile veya ilan yoluyla
yapt belgeleme ifllemi demektir. Tebligat bilgilendirme yannda belgelendirme
zellii de bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn usul yasalar ile iliflki-
si daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr (Kuru vd., 2001:36).
Hukuk sistemimizde, ilke olarak, bir yarg organ tarafndan veya bir ynetsel
kat tarafndan alnan kararn ilgilisinin bilgisine sunulmas ve onun bu karara kar-
fl davranfl biimini belirlemesi; zellikle, bu karardan hoflnut deilse bu karara
karfl yasal baflvuru yollarna mracaat edebilmesi iin, kararn ona bildirilmesi ge-
rekir. Alnan karar veya yaplan ifllem, ancak ilgilisine bildirilmekle tamamlanr ve
bu bildirme ile baz sonular doar. Bu durumda, tebliin zorunlu olmas nedeniy-
le, eer o ifllem hi tebli edilmezse veya yanlfl tebli edilirse yaplan ifllem veya
alnan karar da bir hkm ifade etmeyecektir.
Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hu-
kuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek olan mu-
hatabna bildirilmesine baldr. Tebligat Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve
savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu suretle adil bir yarglamann ya-
plmasn salayan ok nemli bir aratr (Kuru vd., 2001:36).
Yazl yarglama usulnde davacnn iki, davalnn iki dileke verme hakk ol-
Bu dilekeler dava dilekesi, duuna gre, dilekelerin karfllkl olarak mutlaka teblii zorunludur. Eer bir di-
cevap dilekesi, cevaba leke karfl tarafa tebli edilmezse, dier tarafn cevap vermesi iin gerekli olan s-
cevap verme-replik
dilekesi, davalnn ikinci re bafllamaz. Bunun hukuki sonucu ise, yarglama sreci dediimiz, sre yrmez
cevap-dplik dilekeleridir. ve ok basit bir ifadeyle, davac olan ok uzun sre beklemek durumunda kalabi-
lir. Bunun nedeni tebligat iflleminin usule uygun bir flekilde hukuken gerekleflti-
rilmemesidir (Ylmaz vd., 2007:45).
Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei gibi kulla-
nlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin kullanlabilmesi de, yetkili makam
veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Bu
neminden dolay, kanun koyucu tebligat konusunu zel olarak dzenlemifl ve
tebligatn yaplfln ve bu yaplfln usulne uygun olduunun belgelenmesini zel
birtakm flekil flartlarna balamfltr.
Tebligata iliflkin temel ve genel nitelikte kurallar ierin mevzuatn baflnda 1959
tarih ve 11/2/1959 Tarihli Ve 7201 Nolu Tebligat Kanunu gelir. Bu Kanunda 1985
ylnda 3220 sayl kanunla, 2003 ylnda 4829 sayl kanunla ve 2011 ylnda tebli-
gatn yaplmas: 11/1/2011 - 6099 s. K. m. 1 deifliklikler yaplmfltr. Tebligat Ka-
nunundan baflka, tebligata iliflkin kurallarn yer alan bir dier mevzuat da, Tebligat
Kanununa gre hazrlanarak yrrle konulmufl olan Tebligat Tzdr.
Tebli ve Belgelendirme
Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve tzkte emredilen flekillerle tevsik ve do-
laysyla ispat olunabilir.Yazl tebligat; bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili ki-
flilere bildirmek iin, mahkemelerce yasaya uygun biimde yaplan bir belgelendir-
me ifllemidir (Deliduman, 2006:29). Tebligat Yasas ile Tznde ngrlen yol-
da ifllem yaplmfl olmadka tebli memuru tarafndan yaplan yazl beyan onun
mcerret sznden ibaret kalr ve dolaysyla belgelendirilmifl saylmaz. Durum
tebli mazbatasna nedenleri ile birlikte ak bir flekilde yazlmadka, komflulara
haber vermenin olanaksz olduu fleklinde bir yoruma gitmek mmkn deildir.
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 135
ADI SOYADI :
GREV :
GREV YER :
TEBL YAPILACAK YAZININ TARH VE SAYISI : B.08.4.MEM.4.04.02.00
YAZININ Z :
TEBL EDLD YER :
TEBL TARH ve SAAT SAAT :
Yukarda ad soyad, grevi ve grev yeri yazl bulunan flahsa sz konusu yaz kendi-
sine tebli edilmifltir.
TEBL EDEN TEBELL EDEN 05./03/2010....
05./03/2010
(Ad Soyad) (Ad Soyad)
(Unvan) (Unvan)
Davetiye rnei;
T. C.
Dosya No.
TAAHHTL
No.
Adres:
Not: Bu ksma davet edilen flahsn adresi yazlacaktr.
Davetiyenin 2 nci sahifesi (birinci sahifenin arkas)
Yer :
Tarih :
Gn :
Saat :
DAVETYE
Taraflarn ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin:
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :................................................................................................
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :................................................................................................
Ad ve soyad :................................................................................................
Adresi :..........................................................
Tebliin mevzuu
:......................................................................................................
...............................................................................................................................................
..........................................................................................................
136 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
TEBL MAZBATASI
Tebli evrak.
Tebligat yaplann
Teblii karan
Merciin ad : ...................................... TAAHHTL
Dosya No : ......................................
Teblii daveti de tazammun ediyorsa, Esas No.
hazr bulunulmas
lazm gelen : ......................................
Yer : ......................................
Tarih : ......................................
Gn : ......................................
Saat : ......................................
Bu zarf : ...................................... ADRES:
htiva eder : ...................................... ......... ........... .......... .......... ...........
......... ........... .......... .......... ...........
mza ve mhr ......... ........... .......... .......... ...........
......... ........... .......... .......... ...........
TEBL
Kelime
imzas
Tarih
Tarih
kfl
Saat
Saat
Sra
No.
TEVD LSTES
CRET
Evrak veya Muhatabn Ad, Soyad Gidecei Yer NOT
Sra No
Telgraf No. Lira Kr.
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
Yekn
PTT Memuru
mza ve Mhr
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 139
zet
N
A M A
lanlar incelemek,
1
lan genellikle kamuoyunun veya belli baz n-
c kiflilerin haberi olsun diye aklama, bir duru-
mu yayn yoluyla bildirme anlamna gelir. Resmi
ilanlar Basn ln Kurumu tarafndan yaplr. Mev-
zuatmzda, konuyla ilgili baz hkmlerde yal-
nzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise,
ilann nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve
hatta baz hkmlerde de ilann hangi niteliklere
sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir. Ya-
sada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanaca-
na iliflkin bir hkm yoksa ilan ilgililerin kolayca
bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr.
N
A M A
Tebligat aklamak,
2 Tebli, yazl bildirme anlamna gelir. Tebligat
bilgilendirme yannda belgelendirme zellii de
bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn
usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bu-
lunmas gereken hukuki bir kuraldr. Usule ilifl-
kin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, ken-
dilerine balanan hukuki sonular dourabil-
mesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek
olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat
Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve sa-
vunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu
suretle adil bir yarglamann yaplmasn sala-
yan ok nemli bir aratr. Tebligatn nemi sa-
dece davada iddia ve savunma hakknn gerei
gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn za-
manda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin
kullanlabilmesi de, yetkili makam veya mercile-
rin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yapl-
masna baldr. Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk
hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve Tzkte
emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat
olunabilir. Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak
tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nite-
lii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bak-
mndan ayrma tabi tutulmaktadr.
140 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Tebligat Kanununun birinci maddesinde saylan ku-
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru rulufllar tarafndan Tebligat Kanunu hkmleri uyarn-
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- ca karlan tebligat veya bunlarn araclyla yaplan
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz tebligat afladakilerden hangisidir?
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- a. Resmi tebligat
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ b. lan yoluyla tebligat
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. c. dari tebligat
d. Mali tebligat
1. Resmi ilanlar afladakilerden hangisinin araclyla e. zel tebligat
yaynlanr?
a. Basn lan Kurumu 7. Afladakilerden hangisi Tebligat Kanununa gre ya-
b. Adliye plan snflandrmalardan biri deildir?
c. Baflbakanlk a. Niteliine gre tebligat
d. Bireyler b. Yaplfl flekline gre tebligat
e. Avukat c. Konusuna gre tebligat
d. Yaplacak yere gre tebligat
2. Basn lan Kurumunun flubesi bulunmayan yerlerde, e. Kullanlan kada gre tebligat
resmi ilanlarn yaymlanmasna afladakilerden hangisi
arac olur? 8. Bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere
a. Kaymakam bildirmek iin, mahkemelerce kanuna uygun biimde
b. l zel daresi yaplan belgelendirme ifllemine ne ad verilir?
c. Valilik a. Dileke
d. Adliye
b. Tutanak
e. Belediye
c. Yazl tebligat
d. Karar
3. Resmi ilanlarn fiyat tarifesi afladakilerden hangisi
e. ln
tarafndan saptanr?
a. Maliye Bakanl
9. Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nite-
b. Baflbakanlk
likleri afladakilerden hangisi tarafndan saptanr?
c. iflleri Bakanl
a. Adliye
d. Adalet Bakanl
b. Bakanlar Kurulu
e. Bakanlar Kurulu
c. Belediye
d. Basn ln Kurumu Genel Kurulu
4. Afladakilerden hangisi konusuna gre tebligata r-
e. Avukat
nek deildir?
a. Yargsal tebligat
10. lnla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
b. Mali tebligat
a. Duyuru, duyurma anlamna gelir.
c. dari tebligat
b. Gazete ve dergiler resmi ilan yaynlamayabilir.
d. zel tebligat
c. Basn ln Kurumu vardr.
e. Kazai tebligat
d. Gerekli durumlarda ilnen tebligat yaplabilir.
e. Resmi ilnlar vardr.
5. Afladakilerden hangisi yaplfl flekline gre tebligat
eflidi deildir?
a. Posta idaresi araclyla tebligat
b. Resmi tebligat
c. Memur araclyla tebligat
d. Dorudan doruya tebligat
e. lan yoluyla tebligat
6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri 141
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
Szleflme kavramn aklayabilecek,
N
Szleflme trlerini listeleyebilecek,
Szleflme rneklerini inceleyebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Szleflme Szleflme Trleri
indekiler
GRfi
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, bat, kontrat gibi farkl terimlerle
de anlan szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu dourmaya ynelik karfl-
lkl ve birbirine uygun irade aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. Bir sz-
leflmenin kurulabilmesi ve hukuki sonularn dourabilmesi iin baz koflullarn
mevcut olmas gerekir. Borlar Kanunun 1. maddesinde Akdin nikad bafll al-
tnda ki taraf karfllkl ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettikleri takdir-
de akid tamam olur fleklinde bir hkm getirilmifltir. Bu hkm gereince bir sz-
leflmenin kurulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu taraflarn bir hukuki
sonu dourmak zere karfllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini aklamala-
r zorunludur. Aksi takdirde bir szleflmenin varlndan sz edilemez. Szleflme-
ye taraf olan kifliler alacakl ve borlu olarak adlandrlrlar. Bir szleflmede kural
olarak en az bir alacakl ve borlunun bulunmas gerekir. Ancak birden ok kifli-
nin de alacakl ve/veya borlu tarafn oluflturmas mmkndr. Bu durumda da
szleflme iki taraf arasnda kurulmufl olmaktadr.
Bundan baflka bir szleflmenin oluflabilmesi iin taraflarn irade aklamalarnn
karfllkl olmas gerekir. rade aklamalarnn karfllkl olmas dendiinde taraflar-
dan her birinin kendi irade aklamasn dier tarafa yneltmesi ve ayn zamanda
karfl tarafn irade aklamasna da muhatap olmas gerektii anlafllr. Dier bir ifa-
de ile szleflmenin taraflarndan her biri hem irade aklamas sahibi hem de dier
tarafn irade aklamasnn muhatab durumundadr. Szleflmenin kurulabilmesi
iin szleflmenin taraflarndan birinin ynelttii szleflme yapma teklifinin dier ta-
rafn kabul etmesi gerekir. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi icap, dier tara-
fn bu teklife verdii olumlu cevap ise kabul adn alr. Bu karfllkl irade aklama-
larnn birbirine uygun olmas gerekir. Birbirine uygun bu irade aklamalarnn bir
araya gelmesiyle szleflme kurulmufl olur (Akipek, Kkgngr, 2002:18-19).
Szleflmeler, hukukumuzda byk bir blm itibariyle Borlar Kanununun
akdin muhtelif nevileri baflln taflyan ikinci ksmnda (BK m. 182 vd.) dzen-
lenmektedir. Ancak szleflmeler bunlardan ibaret deildir. Borlar Kanunu dflnda
baz kanunlarmzda da szleflme tipleri dzenlenmifltir. Bunlarn dflnda, idari
szleflmeler gibi baz zelliklere sahip szleflmelerde mevcuttur. Ayn zamanda
uluslararasndaki eflitli iliflkileri dzenlemek zere iki tarafl veya ok tarafl anlafl-
malar da vardr.
144 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Taraflarn ad, soyad (unvan) ve adresleri,
Szleflmenin konusu,
Taraflarn karfllkl hak ve ykmllkleri
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
Taraflarn imzas.
K T A P SZLEfiME
K T ATRLER
P
Szleflme trleri flu flekilde gruplandrabiliriz;
Mlkiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler; satfl szleflmesi, bafllama
TELEVZYON szleflmesi,T Etrampa
L E V Z Y O(takas)
N szleflmesi.
Kira szleflmeleri de menkul Kullandrmaya ynelik szleflmeler; kira szleflmesi, ariyet (kullanma dn-
- gayrimenkul kiras, c) szleflmesi, karz (dn) szleflmesi.
finansal kiralama (Leasing)
fleklinde olabilir. fl grme szleflmeleri; hizmet szleflmesi, eser (istisna) szleflmesi, veklet sz-
NTERNET N T E R N(vedia)
leflmesi, emanet ET szleflmesi.
Teminat szleflmeleri kefalet szleflmesi de denebilir.
Kanunlarda dzenlenmemifl szleflmelerde vardr. Bu szleflmeleri flu flekilde
snflandrabiliriz;
Karma ve bileflik szleflmeler ve yeni szleflme trleri.
MADDE 1-
DKKAT KURULUfi:D K K A T
Aflada, ad, soyad, ikametgah ve uyruklar yazl kurucular arasnda bir limited flirket
N N
SIRA SZDE kurulmufltur.SIRA SZDE
1-................... T.C.Uyruklu olup, .........................................adresinde mukimdir.
2-.................... T.C. Uyruklu olup, ........................................adresinde mukimdir.
AMALARIMIZ AMALARIMIZ
MADDE 2-
fiRKETN NVANI:
K T A P K T A..................................................
fiirketin nvan P . GVENLK HZMETLER LMTED fiR-
KETdir.
TELEVZYON TELEVZYON
NTERNET NTERNET
7. nite - Szleflmeler 145
MADDE 3-
AMA VE KONU:
fiirketin Ama ve Konusu: 5188 Sayl zel Gvenlik Hizmetlerine dair Kanun, bu kanu-
nun tzk ve ynetmenlikler erevesinde belirtilen Koruma, Gvenlik ve Eitim hizmetle-
rinin verilmesidir.
fiirket yrrlkte bulunan tm mevzuata uymak ve kanun gerektirdii hallerde izin al-
mak kayd ile, aflada yazl ama ve konularda faaliyet gstermek iin kurulmufltur:
1- fiahslar ile her trl zel ve tzel statl: Holding, flirket, tesis, banka, finans kuru-
mu, alflverifl merkezi, ifl yerleri, turistik tesis, site, tatil ky, hasta hane, niversite,
faklte, akademi, yksek okul, retim kurumlar, depo, salk tesisleri, enerji san-
tralleri, rafineleri, baraj, kara-deniz ulaflm ve nakil vastalar, hava meydanlar, li-
manlar toplu konut alanlar, metrolar, gar ve terminaller, spor karfllaflmalar, sahne
gsterileri ve toplu gsterilerin yapld alanlar ve yerler ile v.b. tesis iflletme toplan-
t ve vastalarn sabotaja, hrszla soyguna yamaya, ykmaya alflanlarn iflten al
konmasna, salk ve vcut btnlklerine gelecek tehdit ve tehlikelere karfl koru-
mak gvenliklerini salamak,
2- Bankalar ve her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllar aras para nak-
lini yapmak, Paralarn toplanmas, saylmas ve datlmas, para naklinin korunmas
ve gvenliini salamak,
3- Banka Otomatik Vezne Makinelerinin doldurulmas, dolu olup olmadnn kontro-
l, tekrar doldurulmas, hizmete sokulmas ve bakm,
4- Maafl paketlerinin oluflturulmas ve yerlerine teslim edilmesi,
5- Her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllarn ekonomik-siyasi-stratejik
gvenlik ettlerini hazrlamak, personel gvenlik tahkikatlarn yapmak, bu konula-
ra ynelik arafltrma ve danflmanlk hizmetini vermek,
6- Yurt ii ve yurt dflnda koruma eitim ve gvenlik eitim ve retimini verecek te-
sis kurmak, iflletmek koruma ve gvenlik personeli yetifltirmek ve eitmek, eitimli
personelin grev bafl ve tazeleneme eitimlerini yapmak,
7- Amalarna uygun ifller yapan gerek ve tzel kiflilerle ortaklk kurmak, mevcut or-
taklk ve tesislere ifltirak etmek, araclk etme kayd ile hisse senetleri ve pay senet-
leri ile taahhtlerini satn almak, kendi pay ve hisse senetlerini satmak ve mbadele
etmek,
8- Faaliyetleri ile ilgili konularda yurt ii ve yurt dflnda olmak zere tm sektrdeki bi-
lumum ze kifliler, tzel kifliler kamu kurulufllar ve bal teflekkllerin fizibilite, ta-
sarm, iletiflim a, kurulufl, iflletim, eitim ve re organizasyon ile bu konularla ilgili
ihalelere girmek, taahhtlerde bulunmak, szleflmeler akdetmek, taahht altna gir-
mek,
9- fiirket amalarn gereklefltirmek iin her trl menkul ve gayri menkulleri alr satar
kiralar ve gerektiinde kiraya verir,
10- Faaliyet konular ile ilgili olarak bayilik, messeselik ve acentalklar alr ve verir.
Yukarda gsterilen konulardan baflka ifllere girmek istedii takdirde Sanayi ve Ticaret
Bakanlnn iznine ve ortaklar kurulunun onayna sunulur ve Trk ticaret kanununun h-
kmlerine gre iflleme tabi tutulur.
MADDE 4-
fiRKETN MERKEZ VE fiUBELER :
fiirketin merkezi Ankaradr. .................................. ili ........... ilesindedir. adres deiflikli-
inde ticaret siciline tescil ve Trkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan ettirilir. Sanayi ve Tica-
ret Bakanlna bildirilir.
146 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Tescil ve ilan edilmifl adresinden ayrlmfl olmasna ramen, yeni adresini sresi iinde
tescil ettirmemifl ise bu durum fesih sebebi saylr. Tescil ve ilan edilmifl adrese yaplmfl teb-
ligat flirkete yaplmfl saylr.
MADDE 5-
fiRKETN SRES:
fiirketin sresi tescil ve ilan tarihinden bafllamak zere 99 yldr.
MADDE 6-
fiRKETN SERMAYES:
fiirketin sermayesi herbiri 00.00YTL deerinde 4000 hisseye ayrlmfl olup,100.000.00
YTLdir. Bu sermayenin,
3990 hisse karfll 00.000.00YTLsi ...............................
10 hisse karfll 000.00 YTLsi ................................
tarafndan muvazaadan ari olarak tamamen taahht edilmifltir. Sermayenin 1/4 flirke-
tin kuruluflunun tescil tarihinden itibaren en ge 3 ay ierisinde, kalan 3/4 ise 00/00/2005
tarihinde nakten denecektir.
MADDE 7-
LANLAR :
fiirkete ait ilanlar Trk Ticaret Kanununun 37. Madde hkmleri sakl kalmak suretiyle
flirket merkezinin bulunduu yerde en az bir gazete ile yedi gn evvel yaplr.
MADDE 8-
fiRKETN DARES
fiirketin iflleri ve muameleleri ortaklar kurulu tarafndan seilecek bir veya birka mdr
tarafndan yrtlr.lk 10 yl iin .................... flirket mdr olarak seilmifltir.
MADDE 10-
HESAP DNEM :
fiirketin hesap yl Ocak aynn birinci gn bafllar ve aralk aynn otuzbirinci gn so-
na erer. Yalnz ilk hesap yl flirketin kesin surette kurulduu tarihten bafllayarak Aralk ay-
nn otuzbirinci gn sona erer.
MADDE 11-
KARIN DAITILMASI :
fiirketin safi kr yaplmfl her eflit masraflarn kartlmasndan sonra kalan miktardr.
safi krdan her sene evvela %5 ihtiyat akesi ayrlr. Kalan kr hissedarlarn verecei karara
gre denmifl sermaye zerinden hisseleri nispetinde datlr. Kra fltirak edenlerle hisse-
darlara datlmas kararlafltrlan miktardan Trk Ticaret Kanununun 466nc maddesinin
2.fkrasnn 3.bendi gereince %10 ayrlarak umumi yedek ake eklenir. Kardan bir ksmn
pay sahiplerine datlmas veya flirket adna iflletilmesi veya memurlara, mstahdemlere ik-
ramiye olarak verilmesi gibi kararlar flirket esas sermayesinin en az %51ni temsil eden his-
sedarlarn kararna baldr.
MADDE 12-
YEDEK AKE :
htiyat akesi, flirket sermayesinin%20sine kncaya kadar ayrlr. Bu miktarn azalmas
halinde yeniden ihtiyat akesinin ayrlmasna devam olunur. Kanuni ve ihtiyari ve ihtiyat
akeleriyle kanun ve szleflme hkmlerine gre ayrlmas gereken mebla, safi kardan ay-
rlmadka hissedarlara kar datlmaz.
MADDE 13-
KANUN HKMLER :
Bu szleflmede anlan hususlar hakknda Trk Ticaret Kanununun hkmleri uygulanr.
KURUCU ORTAKLAR
Ad Soyad Ad Soyad
Aflada isim (nvan) ve adresleri yazl bulunan iflveren ile ifli arasnda SRES BE-
LRL KISM SREL fi SZLEfiMES yaplmfltr. Taraflar bundan sonra iflveren ve ifl-
i olarak anlacaktr.
I. TARAFLAR
fiVERENN
Ad soyad (nvan) : .........................................................................
Adresi : .........................................................................
Tlf, faks, E - mail : .........................................................................
fiVEREN VEKL
Ad, soyad, nvan : ...........................................................................
Tlf, faks, E- mail : ...........................................................................
fiNN
Ad soyad : ..........................................................................
Baba ad : ..........................................................................
Doum yeri ve yl : ..........................................................................
148 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
3. YAPILACAK fi : ..........................................................................
8. CRET VE DEME ZAMANI : flinin aylk NET / BRT creti ...........YTL dir. fli-
nin creti imza karfllnda kendisine denir / veya banka hesabna yatrlr / iflinin yazl
talebi ile belirledii ve bu talepte kendisi ve mutemedin tatbik imzalar bulunmak koflulu ile
mutemedine imza karfllnda denir.
cret ayda bir denir. Kural olarak ifllemifl cretlerin deme tarihi, ertesi ayn ilk ifl g-
ndr. Zorunlu bir neden olmadka, cretler deme gnnden itibaren en ge 20 gn iin-
de denir.
cret demelerinde cret hesap pusulas verilir.
Para baflna, akort veya gtr gibi yaplan ifl tutarna gre cret denen ifllerde de
ilgili Ynetmeliin denklefltirmeye iliflkin hkmleri uygulanr.
Denklefltirme dnemi iinde gnlk ve haftalk alflma sreleri ile denklefltirme s-
resi uygulamasnn bafllang ve bitifl tarihleri iflverence belirlenir) denklefltirilir.
b) ...... saatlik haftalk normal alflma sresinin, haftann alfllan gnlerine farkl flekil-
lerde datlarak alfllmas ( denklefltirme uygulanmas ) durumunda, iki aylk alfl-
ma sresi iinde, iflinin haftalk ortalama normal alflma sresi olan ..... saati afla-
maz.
10. TELAF ALIfiMASI : Zorunlu nedenlerle iflin durmas, ulusal bayram ve genel tatil-
lerden nce veya sonra iflyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle normal alflma sre-
lerinin nemli lde altnda alfllmas ya da iflin tmyle durdurulmas veya iflinin tale-
bi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iflveren, iki ay ierisinde ifliye, alfllmayan bu s-
reler karfll olarak telafi alflmas yaptrabilir.
Telafi alflmas, gnlk 3 saati geemez ve gnlk alflma sresi ile birlikte de alflma
sresi toplam 11 saati aflamaz.
Telafi alflmas fazla srelerle alflma veya fazla alflma saylmaz, karfllnda fazla s-
relerle alflma veya fazla alflma creti denmez.
11. YILLIK CRETL ZN (Szleflme sresi bir yldan fazla ise) : Yllk cretli izin
sresi ve izine iliflkin hususlar fl Kanunu nda belirtilen koflullarda uygulanr. zin kullanma
zaman ifl koflullarna gre iflveren tarafndan belirlenir. zin sresi, iflinin hizmet sresine
gre :
- Bir yldan befl yla kadar ( 5 yl dahil ) .... gn ( en az 14 gn),
- Befl yldan fazla onbefl yldan az .... gn ( en az 20 gn),
- Onbefl yl ( dahil ) ve daha fazla olanlara .... gn ( en az 26 gn),
Hizmet sresi befl yldan az olsa dahi onsekiz ve daha kk yafltaki ifli ile, 50 ve da-
ha yukar yafltaki ifliye .... Gn ( en az 20 gn ) olarak kullandrlr.
fli acil bir durum olmadka izine ayrlaca tarihten bir ay nce, yazl talepte bulun-
mak zorunda olup, belirtilen tarihte izin verilip verilmeyecei de talep tarihinden itibaren
bir hafta iinde yazl olarak ifliye bildirilir.
Yllk cretli izin ve dier izinlerle ilgili hususlara fl Kanunu ve Yllk cretli zin Ynet-
meliinin ilgili hkmleri uygulanr.
zin dnemine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri ayrca izin sre-
sine eklenir.
zin dnemine iliflkin creti peflin veya avans olarak denir.
zinli olunan dnemde iflinin hastalanmas halinde doktor raporu ( zel doktor olma-
mak kaydyla) ile belgelenmek koflulu ile istirahat dnemi izin sresinden saylmaz.
Dier izinler: flinin evlenmesi halinde 3, ocuunun doumunda, ana, baba, efl ve o-
cuunun lmnde, yangn sel gibi tabii afetlerde gn cretli izin verilir.
12. HAFTA TATL ALIfiMASI VE CRET : alfllmayan hafta tatili gn creti bir ifl
karfll olmakszn ifliye denir. fli gerek grlmesi halinde hafta tatilinde alflmay ka-
bul eder. Gerektiinde hafta tatili hafta iinde de kullandrlabilir. Hafta tatili yaplmayarak
alfllmas halinde bu gnn creti ayrca % 50 zaml olarak denir.
13. ULUSAL BAYRAM GENEL TATL ALIfiMASI : alfllmayan ulusal bayram ve ge-
nel tatil gnlerine ait cret ifliye denir. fli gerek grldnde ulusal bayram ve genel
tatillerde alflmay kabul eder. Tatil yaplmayarak alfllan ulusal bayram ve genel tatil gn-
leri iin ayrca bir gnlk daha cret denir.
150 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
l) fl szleflmesinin ksmi sreli olmas nedeniyle Fazla alflma ve Fazla Srelerle alfl-
ma Ynetmelii nin 8 inci maddesi (d) fkrasna gre, fazla alflma ve fazla sreler-
le alflma yaptrlamayacaktr.
m) ..........................................................................................................................................
n) Bu szleflmede yer almayan hususlarda fl Kanunu ve dier ilgili mevzuat uygulanr.
o) Szleflmenin uygulanmasnda kacak uyuflmazlklarda, 5521 sayl fl Mahkemeleri
Kanununun 5 inci maddesi gerei, dava olunann ikametgah saylan yer veya ifli-
nin iflini yapt iflyeri mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
Sresi belirli ksmi sreli bu ifl szleflmesi...... sayfa ve her sayfas ..... suret olarak d-
zenlendi, taraflarca okundu, ilk sayfalar parafland, son sayfas imzaland ve birer sureti ta-
raflara verildi. .../..../...
Satfl szleflmesi;
SATIfi SZLEfiMES
5. BEDEL
...........................................nin fiyat KDV dahil ............................. YTL. dir (ayrca yazy-
la yazlacak). ALICIYA daha sonra teslim edecei mal deposunda saklamas ve/veya baflka
nedenlerle SATICI bu toplam bedel dflnda hi bir nam altnda ve hi bir nedenle ALICI-
DAN baflka bedel ve/veya fiyat fark talep etmeyecektir.
6. DEME
ALICI ../../2005 Tarihinde ........................... YTL.yi (yazyla da yazlacak) faturas ve ifl-
bu szleflmede belirtilen senetlerin usulne uygun olarak tanzim edilerek kendisine teslimi
karfllnda SATICIYA deyecektir.
7. CEZA fiART ve FORCE MAJEUR
7.1. SATICI bu szleflmeden doan ykmllklerini yerine getirmedii takdirde ALICI-
NIN zarar ve ziyann karfllamann yan sra ve ............................... YTL ceza-
i flart ayrca ALICIYA deyecektir.
7.2. SATICI her halde satt mal ALICIYA bu szleflmede belirtilen tarihlerde teslim et-
meyi, teslim edemediinde ALICININ bu szleflmeden doan alacaklarn demeyi ve maln
teslimi taahhd asndan zorunluluk halinin olmayacan kabul ve taahht etmektedir.
8. SATICI SENETLER
8.1. ALICININ peflin demesi ve satlan maln vadeli teslimi nedeniyle SATICI aflada
belirtilen senetleri ALICIYA 7. maddede belirtilen deme tarihinde teslim edecektir.
9.2. SATICI ifl bu szleflmeden doan ykmllklerini yine iflbu szleflmede belirtilen
tarihlerde yerine getirmedii takdirde ALICI sre vermeksizin szleflmeyi feshedebilir ve
elindeki senetlerin tamamnn bedelinin ve cezai flartn denmesini SATICIDAN talep ede-
bilir. Bu halde satc her trl kaybnn tazminini de ayrca talep edebilir.
9.3. Bu szleflmede belirtilen ykmllklerin tamamnn yerine getirilmifl olmas ve ta-
raflarn bir dierinden talebi kalmadnda iflbu szleflme kendiliinden son bulur.
10. UZLAfiMAZLIKLARIN ZM VE YETKL MERC
flbu szleflmeden ya da szleflmenin maddelerinin yorumundan doan anlaflmazlkla-
rn zmnde Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
11. SZLEfiMENN EKLER
Taraflarn imza sirkleri ve yetki belgeleri
flbu ...... sayfadan ve ..... maddeden ibaret szleflme metnini okuduk, mahiyetini anla-
dk ve taraflar adna serbest irademizle imzaladk.
Ankara,...../....../2005
SATICI SATICI
Kira szleflmesi;
KRA SZLEfiMES
(Meskenler/Konutlar in)
DARES (BURAYA TAfiINMAZIN BALI OLDUU TAPU DARES
YAZILACAK)
Mahallesi (Buray tapudaki mahallesi hanesinde yazan yazlacak)
Cadde/Soka (Cadde veya sokak yazlacak)
Numaras (Apartman kap numaras ve Daire kap numaras yazlacak)
Kiralanann Cinsi Apartman dairesi
Kiralayan (Kiraya verenin tam ad ve soyad yazlacak)
Kiralayann T.C. Kimlik No (Kiraya verenin T.C. Kimlik no yazlacak)
Kiralayann Adresi (Kiraya verenin tam adresi yazlacak)
Kirac (Kiracnn tam ad ve soyad yazlacak)
Kiracnn T.C. Kimlik No (Kiracnn T.C. Kimlik no yazlacak)
Kiracnn Adresi (Kiracnn tam adresi yazlacak)
Akdin Bafllang Tarihi (Kira szleflmesinin bafllang tarihi yazlacak)
Akdin Sresi (Kira szleflmesinin sresi yazlacak)
Yllk Kira Bedeli (Kira bedelinin yllk toplam yazlacak)
Aylk Kira Bedeli (Her ay denecek kira bedeli yazlacak)
Kira Bedelinin deme fiekli Her ayn beflinci gn akflamna kadar peflin olarak
Kiralanan Kullanm fiekli Yalnzca mesken (konut) olarak
Kiralanann Durumu Salam, tam ve kullanlmaya elverifllidir
Kiralananla Birlikte Teslim .......... marka kombi, elektrik (endeks...........), su
Edilen Demirbafllar (endeks...........) ve doalgaz (endeks...........) sayalar, su ve
doalgaz sayalarna ait kartlar ve kiralanann apartman
kaps ve daire kapsnn ikifler adet anahtar.
GENEL KOfiULLAR
ZEL KOfiULLAR
C- deme Zaman:
lk yl temin irtifak hakk bedeli, hakkn tapuya tescilinden nce denecektir. 2. ve m-
teakip yllar irtifak hakk bedelleri ise her yl hakkn bafllang tarihine tekabl eden tarih-
ten nce (01 Ocak) ilgili Maliye Dairesine yatrlacaktr.
Haslattan alnacak pay bilano yln takip eden Mays ay iinde ilgili Maliye Dairesine
yatrlacaktr.
Sresi iinde denmeyen irtifak hakk bedelleri iin 6183 sayl Yasann 51. maddesinde
belirtilen gecikme zamm oran uygulanacaktr.
ki yl st ste irtifak hakk bedelinin zamannda denmemesi halinde irtifak hakk iptal
edecektir.
Madde 7- Teminat
fiirket Bakanln .../.../.... tarihli yazsndan itibaren 30 gn ierisinde yazda belirtilen
ykmllklerin yerine getirileceine iliflkin Noterden onayl bir taahhtname ile 50.000
(elli bin).-YTL. tutarndaki kesin ve sresiz bir teminat mektubunu Bakanla teslim etmifl
olmaldr. Teminatn iadesi ve gerektiinde paraya evrilmesi hususunda Kamu Arazisinin
Turizm Yatrmlarna Tahsisi Hakknda ki Ynetmenlik hkmleri uygulanacaktr.
7. nite - Szleflmeler 157
Ad ve Soyad Ad ve Soyad
mza mza
Vedia szleflmesi;
V E D A S Z L E fi ME S
Madde 1-
TARAFLAR:
Bir tarafta ........................................... adresinde ikamet eden ....................... ile dier ta-
rafta ................................................ adresinde ikamet eden .................... arasnda afladaki
koflullarla bir vedia szleflmesi akdolunmufltur.
flbu szleflmede ;
..................... saklatan,
..................... saklayan olarak anlacaktr.
Madde 2-
KONU:
flbu szleflmenin konusu, mlkiyeti saklatana ait olan 25 adet ..................nn saklayan
tarafndan muhafaza edilmesidir.
Madde 3-
TARAFLARIN YKMLLKLER:
Saklatan, szleflme konusu eflyay saklayana ../../200.. tarihinde teslim edecektir.
Saklayan, bu eflyay, saklatan geri isteyene kadar muhafaza edecektir.. Saklayan sz ko-
nusu eflyay kullanamaz ve baflkalarna kullandrtamaz.
Saklayan, szleflme konusunu saklatann talebi halinde derhal geri verecektir. Eflya, ki-
litli bir depo iinde muhafaza edilecek ve eflyaya gelebilecek her trl ziyan ve hasardan
dolaysyla saklayan sorumlu olacaktr.
Saklatan, eflyay saklamas karfllnda saklayana her ay .........TL. deyecektir. deme-
ler ayn son gn yaplacaktr.
Madde 4-
YETKL MAHKEME:
flbu szleflmeden domas muhtemel uyuflmazlklar iin .............. Mahkemeleri ve icra
daireleri yetkili olacaktr.
flbu szleflme, ../../200.. tarihinde ........... da iki nsha olarak imzalanmfl ve bir nsha
saklayana teslim edilmifl, ikinci nsha saklatanda kalmfltr.
Saklayan Saklatan
Efller birlikte sz alarak, ../../.... tarihinde evlendik. Aramzda paylaflmal mal ayrl re-
jimini kabul ettik:
1- Her birimizin, yasal snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim, ya-
rarlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml olacak-
tr. Aksi takdirde aidiyeti isbat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallardan
saylacaktr.
160 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi halinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mal-
larn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yann-
da, dierimize ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlki-
yetimizdeki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir.
5- Paylafltrma dfl kalan bir maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna hi
veya uygun bir karfllk almakszn katkda bulunan taraf mal rejiminin sona ermesi
durumunda, dierinden katks orannda hakkaniyete uygun bir bedel denmesini
isteyebilecektir. Bu istem paylafltrma dfl kalan maln yerine geen deerler iin de
geerli olacaktr.
6- Bu mal rejiminin kurulmasndan sonra birimizin edindii ve ailemizin ortak kullanm
ve yararlanmasna zgledii mallar ile ailemizin ekonomik geleceini gvence alt-
na almaya ynelik yatrmlar veya bunlarn yerine geen deerler, mal rejiminin so-
na ermesi durumunda aramzda eflit olarak paylafllacaktr.
7- Her birimizin kendisine ait olan manevi tazminat alacaklar, miras yoluyla edindii
mallar ile karfllksz kazandrmada bulunann ak iradesinden aksi anlafllmadka,
salar aras veya lme bal tasarruflarla edinilen mallar, paylaflma dfl kalacaklardr.
8- Paylaflma, olanaklar lsnde ayn olarak yaplacaktr. Olanak bulunmad durum-
da bedel eklenmek suretiyle paylar denklefltirilecektir. Birimizin dierine deyecei
bedel, mallarn tasfiye anndaki srm deerine gre hesaplanacaktr. Bu hesapla-
mada, paylaflm konusu mallarn edinilmesinden dolay bor varsa, srm deerle-
rinden indirilecektir.
9- Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline %.. Orannda faiz y-
rtlecektir.
10- Birimizin lm durumunda, paylaflma konusu mallar arasnda ev eflyas veya birlik-
te yafladmz konut bulunduunda, sa kalan, bunlar zerinde kendisine miras ve
paylaflmadan doan hakkna mahsup edilmek ve yetmedii takdirde bir bedel ek-
lenmek suretiyle mlkiyet hakk tannmasn isteyebilecektir diye szlerini bitirdiler.
Not:
9.Paragrafla ilgili olarak: Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline
faiz yrtlmemesi veya gvence istenmemesi konusunda anlaflabilirler.
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
7. nite - Szleflmeler 161
zet
N
A M A Szleflme kavramn aklamak,
N
A M A Szleflme trlerini listelemek,
1 2
Szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu do- Szleflme trleri flu flekilde gruplandrlabilir; ml-
urmaya ynelik karfllkl ve birbirine uygun ira- kiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler, kul-
de aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. landrmaya ynelik szleflmeler, ifl grme szlefl-
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, meleri, teminat szleflmeleri ve kanunlarda d-
bat, kontrat gibi farkl terimlerle de anlr. Bor- zenlenmemifl dier szleflme trleri.
N
lar Kanunun 1. maddesinde ki taraf karfllkl
ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettik- A M A Szleflme rneklerini incelemek,
3
leri takdirde akid tamam olur fleklinde bir h- Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
km getirilmifltir. Buna gre bir szleflmenin ku- asgari olarak taraflarn ad, soyad (unvan) ve ad-
rulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu resleri, Szleflmenin konusu, taraflarn karfllkl
taraflarn bir hukuki sonu dourmak zere kar- hak ve ykmllkleri taraflarn imzas bulunur.
fllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini ak- Bunlarn dflnda bulunmas gerekenler ise sz-
lamalar gerekmektedir. leflmenin zelliklerine gre deifliklik gster-
mektedir.
162 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 6. Afladakilerden hangisi ifl grme szleflmelerinden
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru biri deildir?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Bafllama szleflmesi
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. Hizmet szleflmesi
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Eser szleflmesi
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. Veklet szleflmesi
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Emanet szleflmesi
1. Afladakilerden hangisi basit bir szleflme rnein- 7. Afladakilerden hangisi teminat szleflmesi ile ayn
de yer almas gereken asgari hususlardan biri deildir?
anlamdadr?
a. Taraflarn ad ve soyad
a. Birleflik szleflme
b. Taraflarn adresleri
b. Karma szleflme
c. Szleflmenin konusu
c. Kefalet szleflmesi
d. Taraflarn varsa efllerinin adlar
d. Hizmet szleflmesi
e. Taraflarn imzas
e. Karz szleflmesi
2. Afladakilerden hangisi kullandrmaya ynelik sz-
leflmelerden biridir? 8. Afladaki szleflme trlerinden hangisi kanunda d-
a. Kira szleflmesi zenlenmemifltir?
b. Hizmet szleflmesi a. Satfl szleflmesi
c. Eser Szleflmesi b. Bafllama szleflmesi
d. Kefalet szleflmesi c. Trampa szleflmesi
e. Satfl szleflmesi d. Tek satclk szleflmesi
e. Eser szleflmesi
3. Afladakilerden hangisi szleflme anlamna gelme-
mektedir? 9. Afladakilerden hangisi eser szleflmesi anlamna
a. Akit gelmektedir?
b. Mukavele a. Kira szleflmesi
c. Bat b. stisna szleflmesi
d. Kontrat c. Vekalet szleflmesi
e. ln d. Karz szleflmesi
e. Ariyet szleflmesi
4. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi ne ad verilir?
a. Karz 10. Afladakilerden hangisi mlkiyet hakkn geirme-
b. cap ye ynelik szleflmelerden biridir?
c. Kabul
a. Emanet szleflmesi
d. Ariyet
b. Hizmet szleflmesi
e. Eser
c. Trampa szleflmesi
d. dn szleflmesi
5. Szleflmelerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
e. Vedia szleflmesi
yanlfltr?
a. Trleri vardr.
b. Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
asgari hususlar vardr.
c. Borlar Kanunu dflnda baz kanunlarmzda da
szleflme trleri dzenlenmifltir.
d. Uluslararas iliflkileri dzenleyen szleflmelerde
vardr.
e. Her zaman belli bir flekilde yaplmas flarttr.
7. nite - Szleflmeler 163
Amalarmz
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;
N
Noterlik mesleini aklayabilecek,
N
Noterlik ifllemlerini listeleyebilecek,
Noterlik ifllemlerine rnek verebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Noter Noterler Birlii
Noterlik fllemleri
indekiler
NOTER
Hukuk Dili ve Adli NOTERLK PERSONEL
Noter Belgeleri
Yazflmalar TRKYE NOTERLER BRL
RNEKLER
Noter Belgeleri
NOTER
Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi 1512 sayl Noterlik Kanunu tara- Noterlik bir kamu hizmetidir.
fndan dzenlenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii salamak ve anlafl-
mazlklar nlemek iin ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka grev-
leri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Ynetmeliine gre uygun olarak yerine
getirebilen gerek kiflidir (N.K. m.1). Noter, yaplmas kanun ile baflka bir makam,
merci veya flahsa verilmemifl olan her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grev-
lendirilmifltir. Noterlik Kanunu ve dier kanunlarda resmi olarak yaplmalar emre-
dilen ve mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmleri-
ne gre yapmak noterin grevidir (N.K. m. 60) (Ylmaz, 2008:193).
Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun ola-
rak onaylamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif edebilecek te-
mel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belir-
tilmifltir.
Noterlerin grevleri Noterlik Kanunu madde 60da afladaki gibi sralanmfltr:
1. Yaplmas kanunla baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
nevi hukuki ifllemleri dzenlemek,
2. Kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl
olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak,
3. Gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi yapmak,
4. Bu kanuna uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki im-
za, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak,
5. Bu kanun hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya r-
neklerinden veya getirilen ktlardan rnek karp vermek,
6. Belgeleri bir dilden dier dile veya bir yazdan baflka bir yazya evirmek,
7. Protesto, ihbarname ve ihtarname gndermek,
8. Kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek,
9. Bu ve dier kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
Trkiye Cumhuriyetinde noterin tanm flu flekilde yaplabilir: Noter, Adalet
Bakan tarafndan atanan ve grevlendirilen; tarafsz ve drst, mesleki uzmanla
ve bamszla sahip; bir kamu hizmeti erevesinde yasal gvenlii salamak ve
anlaflmazlklar nlemek iin taraflarn iradelerine uygun olarak ifllemleri belgelen-
diren; Noterlik Kanununa uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerin-
deki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylayan; Noterlik Kanunu
166 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya
getirilen ktlardan rnek karp veren; belgeleri bir dilden dier bir dile veya bir
yazdan baflka bir yazya eviren, protesto, ihbarname ve ihtarname gnderen; ta-
flnmaz satfl vaadi szleflmesi yapan; yasal olarak tescili gereken ifllemleri tescil
eden; tespit iflleri, defter onaylamak, vasiyetname ve lme bal tasarruflar ile il-
gili ifller, tebligat iflleri, aylk ve yllk ifl cetvelleri verilmesi iflleri ile birlikte Noter-
lik Kanunu ve dier kanunlar tarafndan verilen baflkaca grevleri noterlik huku-
ku kurallarna uygun olarak yapan; kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen
ve yaplmalar kanun ile baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
tr yasal ifllemi dzenlemek yetkisine sahip olan, cretini ilgili taraflardan alan,
vergi deyen ve lm, istifa, meslekten karma ya da yafl haddi nedeniyle grevi
son bulan gerek kiflidir. (Gren, 2010:12).
Noterlike dzenlenebilecek szleflmeler flunlardr: Evlenme szleflmesi, gayri-
menkul satfl vaadi szleflmesi, miras taksimi szleflmesi, gayrimenkul bafllama
vaadi szleflmesi, flirket szleflmesi, irtifak hakk vaadi ve ortak mlkin idaresi sz-
leflmesi, MK 748 gre skna hakk szleflmesi, (BK 507) kayd hayat flartyla irat
balanmas szleflmesi, (BK 511) lnceye kadar bakma szleflmesi, mlkiyeti mu-
hafaza kayd ile satfl szleflmesi, kira szleflmesi, menkul mallarda hibe szleflme-
si, taksim ve ifraz szleflmesi, evlat edinme szleflmesi.
NOTERLK PERSONEL
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
Noterlik dairesi personeli, noterin emri altnda bulunan ifle yeter saydaki ktip ve
hizmetlilerden meydana gelir (N.K. m. 42). En az iki ktip bulunan noterliklerde,
AMALARIMIZ
ktiplerdenAMALARIMIZ
biri baflktiplik grevini yapar.
Baflktip noterlik dairesinin personelinin flefidir (N.K. m. 43). Noterlik dairesinde
bulunan evrak, defter ve demirbafl eflyadan noterle birlikte baflktip sorumludur.
K T A P Noter ktibi
K T olabilme
A P flartlar Noterlik Kanunu m. 44e gre afladaki gibi
belirtilmifltir:
Noter, noter katibi aday hakknda alt aylk adaylk sresinin sonunda bir rapor
dzenler.. Bu raporda adayn yeterlii onaylanmflsa aday Noter Ktibi olur. Du-
rum siciline ifllenmek zere rapor ile birlikte Odaya bildirilir. Yeterlii onaylanma-
8. nite - Noter Belgeleri 167
Grevlerine son verilen organlarn yerine en ge bir ay ierisinde yenileri seilir. Yeni
seilenler eskilerin sresini tamamlarlar.
Adalet Bakanlnn bu Kanun uyarnca Birlik organlarnn karar ve ifllemleri hakkndaki
tasarruflarna, Birliin merkez ve mahalli organlar tarafndan uyulmas zorunludur. Bakanlk
tasarruflarn, idari yarg merciinin yrtmenin durdurulmasna veya esasna iliflkin karar ve-
ya kanuni bir sebep olmakszn yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliinde ye-
ni bir karar veren veya Kanunun zorunlu kld ifllemleri Bakanln uyarsna ramen yeri-
ne getirmeyen birlik organlar hakknda da yukardaki fkralar hkmleri uygulanr.
Grevlerine son verilen organ yelerinin kanunda yazl ceza sorumluluklar sakldr. Bu
organlarn yukardaki fkra gereince grevlerine son verilmesine neden olan tasarruflar
hkmszdr.
(Bu fkra 18/6/1997 tarih ve 4276 sayl Kanunun 27 nci maddesiyle altnc ve yedinci
fkralarnn birlefltirilmesi suretiyle altnc fkra olarak yeniden dzenlenmifltir.) Ancak, milli
gvenliin, kamu dzeninin su ifllenmesini veya suun devamn nlemenin yahut yakala-
mann gerektirdii hallerde gecikmede saknca varsa, Birliin merkezindeki organlar ile
odalarn baflkan ve ynetim kurullar vali tarafndan faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten
men karar, yirmidrt saat iinde grevli hkimin onayna sunulur. Hkim, kararn krkse-
kiz saat iinde aklar; aksi halde, bu idari karar kendiliinden yrrlkten kalkar.
Noterler, Trkiye Noterler Birliinin tabii yeleridir. Yafl tahdidine tabi tutulan
noterler, Birliin fahri yesi olurlar.Birlik Ynetim Kurulu, meslee yararl olmufl
kiflilerin fahri yelie kabulne karar verebilir (NK m. 165).
DKKAT DKKAT
(AZLNAME-HBARNAME-HTARNAME-STFANAME)
( N.K.60,90-92, 106, NKY 98 )
N N
SIRA SZDE SIRA SZDE
(lgilinin getirdii veya dairede yazdrd ve ilgilinin imzasnn onayland ifllem)
NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
170 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
NOT:
1-Vekletin yapld noterlik ile tarih ve yevmiye numaras belli ise azilnamenin bir
nshas o noterlie gnderilir.
2-Veklet ayn noterlikte yaplmfl ise azilname vekletname zerine flerh edilir.
3-lgilinin bilgi iin gnderilmesini istedii yerlere de birer nsha gnderilir.
4-Har hesab iin 1986/58 ve 1989/29 sayl genelgelere baknz.
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllat-
lncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm ifllemleri (1998/44 sayl genel yaz), li-
mitet flirket hisse devirleri (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnameleri (1989/70,
1990/3 ve 1005/44 sayl genelgeler) onaylamalarnda yazlmaldr.
Dzenleme fleklinde geri alma hakk szleflmesi (vefa);
Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Gerek istek-
lerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland, mhrlendi.
DZENLEME fiEKLNDE
NALIM (fiUFA) HAKKINDAN FERAGAT
LGL NOTER
ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI - NVANI
MZA RESM MHR VE MZA
172 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
(T.M.K.1009,B.K.22-213,TAPU K.26,N.K.60,72,75,84-89)
NOT:
1-fllem fotorafl yaplr.
2-braz edilmiflse mlkiyet belgesi fotokopisi eklenir.(Tapu vs.)
3-Belge ibraz edilmemiflse alc ve satcnn beyanlar blmne Satcnn mlkiyete
iliflkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildii fleklinde bir not eklen-
melidir.
4- Szleflmenin tanzimi esnasnda ilgililer, szleflme deerinin arsann en son emlak
vergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi deerinden az olamayaca hususun-
da ikaz edilip, bu ikaznda szleflmede belirtilmesi gerekir.(1995/59 sayl genelge)
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllat-
lncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel
yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekaletnamele-
rine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
6-Kimlik hakknda tank dinlenebilir.
8. nite - Noter Belgeleri 175
(T.M.K.502,514,531,538,542, N.K.60,69,72,78,80,84-89,101)
NOT:
1-15 yafln bitirenler vasiyetname yapabilir.
2-fllem fotorafl yaplr.
3-Vasiyet edenin kaytl olduu Nfus daresine bildirilir.
4-Fihrist defterine ve emanet defterine kaydedilir.(N.K.Yn.49/son)
5-Kanunda amir bir hkm bulunmamasna ramen ilgilinin yetenei ynnden
doktor raporu istenmesi tavsiye olunur.
6-Yabanc uyruklu vasiyetiler ynnden 1994/59 sayl genelgeye baknz.
7- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl ge-
nel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletna-
melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
176 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
NOT:
1-Nitelii bakmndan tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnameler fotorafl
yaplr.(N.K.Yn.93)
2-Tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnamelerin dzenlenmesi srasnda dik-
kat edilecek hususlar iin 1976/26, 1977/34, 1994/58, 1998/43,49 sayl genelgelere
baknz.
3-lgilinin yaflllk, hastalk veya dfl grnfl itibariyle yeteneinden flphe edilmesi
veya bu konuda ihbar ve flikayet bulunmas dflnda rapor alnmas tamamen Noterin
takdirindedir. (N.K.Yn.91)
4- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama baflla-
tlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl ge-
nel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletna-
melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
VEKALETNAME
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
Leh ve aleyhimde almfl ve alacak dava ve takiplerden dolay T.C yarg organlar-
nn, meclislerinin, daire ve kurulufllarnn her ksm ve derecesinde, her yol ve sfat-
la beni temsile hak ve menfaatlerimi korumaya, davalar amaya icra takibinde bulun-
maya, almfl davalara katlmaya, takibe ve neticelendirmeye, tahkime ve hakem ta-
yinine, her nevi dileke ve evraklar beni temsilen kendi imzas ile ilgili kurum ve ku-
rulufllara vermeye, tebli ve tebelle tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gste-
rilenleri kabul veya redde, protesto, ihtarname, ihbarname keflidesine, keflide olu-
nanlara cevap vermeye, yemin teklif, kabul ve redde, keflif yaptrmaya kefliflerde ha-
zr bulunmaya, keflif raporlarna itiraza, yeniden keflif talebinde bulunmaya, ihtiyati
ve icrai tedbir ve hacizler yaptrmaya ve kaldrtmaya, icra daireleri, Yargtay, Sayfl-
tay, Danfltay, Blge dare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri ve Devlet Gvenlik Mah-
kemeleri ile, kanunlarla kurulmufl ve kurulacak yarg organlar ve dier devlet daire-
lerinin tmnde gerekli her trl kanuni ifllemleri yapmaya, iflleri takibe, murafaaya,
kararlar temyiz etmeye, kararlarn dzeltilmesi ve yarglamann iadesini istemeye,
hakim, bilirkifli, hakem flahit,katip ve ehlivukuflar flikayete ve redde, dava nakline,
duruflmalara katlmaya, elden evrak alp vermeye kayt ve suretler karmaya, dosya-
lar tetkike, yanlfllklar dzelttirmeye, vergi daireleri, vergi itiraz, takdir temyiz ve il
uzlaflma komisyonlar ile kanunlarla bu konularda kurulmufl ve bundan sonra kuru-
lacak organlarda beni temsile, uzlaflma talebinde bulunmaya, tutanaklar imzalama-
ya, itiraza, gerekli kanunl ifllemleri takip ve neticelendirmeye, duruflmalardan vares-
te tutulmam yolunda talepte bulunmaya tm kararlarn infazn ilgili kurulufllardan is-
temeye bu yetkilerin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle ve
bu yetkileri birlikte veya ayr ayr kullanmak zere ahzu kabza, sulh ve ibraya, dava-
y kabule veya redde, davadan ve temyizden feragate, feragati davay kabule, icra
ihalelerine ifltirak etmeye, adma pey srmeye mezun ve yetkili olmak ze-
re................Caddesi No:00/0......... stanbul adresinde mukim Kadky Vergi Dairesi-
nin 0000000000 sicilinde kaytl stanbul barosu avukatlarndan Av..............., ayn ad-
reste mukim 0000000 SSK sicil numaral Av.................. ve yine ayn adreste mukim
0000000 SSK sicil numaral Av.......................... tarafmdan vekil tayin edildi.
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
178 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
GENELVEKALETNAME
VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :
VEKL OLAN :
Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilumum dava ve takipler ile benimde
baflkalar aleyhine atm veya aacam dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkeme-
lerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin ve komisyonlarnn her ksm ve de-
recesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gibi her sfat, tarik ve suretle be-
ni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muhafazas iin uygun grecei
tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava amaya, ifltirak tale-
binde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi imzas ile ilgili mer-
cilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzeltilmesini ta-
lep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red etmeye, ka-
bule, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule ve
bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya red-
de, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai ted-
bir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier dev-
let dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mra-
faaya, temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma
isteminde bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglama-
nn iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn ve bir ksmn s-
lah isteminde bulunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan vazgeme,
feragat ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ks-
m veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak ze-
re birlikte ve ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 179
Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME
VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :
VEKL OLAN :
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
180 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME
VEKALET VEREN :
Ad Soyad :
Baba Ad :
TC Kimlik No :
Vergi No :
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No
Adresi :
VEKL OLAN :
Vekaleti Veren :
.....................................................
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 181
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
Efller birlikte sz alarak, (../../....) tarihinde evlendik. Evlenme tarihinden geerli ol-
mak zere aramzda edinilmifl mallara katlma rejimini kabul ediyoruz:
12- Birimize ait bor Ona ait olan mal kesimini ykmllk altna sokacak, ancak
hangi mal kesimine ait olduu anlafllamayan bor, o eflin edinilmifl mallarna iliflkin
saylacaktr.
13- Birimize ait mal kesiminden yine ona ait dier kesimindeki maln edinilmesine, iyi-
lefltirilmesine veya korunmasna katkda bulunulmas durumunda, o kesimde deer art-
mas veya azalmas olmuflsa, katk oranna ve maln tasfiye zamanndaki deerine veya
mal daha nce elden karlmflsa hakkaniyete uygun olarak denklefltirme yaplacaktr.
14- Artk deer; eklenmeden ve denklefltirmeden elde edilen miktarlar da dahil ol-
mak zere, her birimizin edinilmifl mallarnn toplam deerinden bu mallara iliflkin
borlar karldktan sonra kalan miktar olacaktr.
15- Tasfiyede mallarn srm deerleri esas alnacak, mal rejiminin sona erdii sra-
da mevcut olan edinilmifl mallar tasfiye anndaki deerleriyle hesaba katlacak, edi-
nilmifl mallara hesapta eklenecek olanlarn deeri maln devredildii tarih esas alna-
rak hesaplanacaktr.
16- Her birimiz, dierine ait artk deerin yars zerinde hak sahibi olacak, alacaklar
takas edilecektir.
17- Katlma alaca ve deer artfl pay ayn veya para olarak denebilecektir. Ayn
demede mallarn srm deeri esas alnacaktr.
18- Tasfiyenin sona erdii tarihten bafllayarak, katlma alacana ve deer artfl pay-
na %.. orannda faiz uygulanacaktr.
19- Birimizin lm halinde sa kalan, lene ait olup birlikte yafladklar konut ze-
rinde, katlma alacana mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifa
veya oturma hakk; ayn koflullar altnda ev eflyas zerinde mlkiyet hakk isteyebi-
lecektir, diye szlerini bitirdiler. Not: 3.Paragrafla ilgili olarak : Efllerden birinin, die-
rinin rzas olmadan payl mlkiyet konusu maldaki pay zerinde tasarrufta buluna-
bileceine dair szleflmeye hkm koyabilirler.
6.Paragrafla ilgili olarak: Efller karfllkl borlar ile ilgili dzenleme yapabilirler.
16.Paragrafla ilgili olarak:
a) Efller deer artflndan pay almaktan vazgeebilecekleri gibi pay orann da deifl-
tirebilirler.
b) Efller artk deere katlmada baflka bir esas kabul edebilirler.
18.Paragrafla ilgili olarak: Efller katlma alacana ve deer artfl payna faiz yrtl-
meyeceini, borludan gvence istenmeyeceini kararlafltrabilirler.
19.Paragrafla ilgili olarak: Efller aile konutu ile ev eflyalar hakknda Trk Meden Ka-
nununun 240 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilenlerden farkl dzenleme ya-
pabilirler.
DKKAT :
a) Efller szleflmede kiflisel mallarn gelirlerinin edinilmifl mallara dahil olmayacan
kararlafltrabilirler.
b) Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler yapl-
mayacaktr.
c) Bu szleflme rnei, Trk Meden Kanununun Yrrl ve Uygulama fiekli Hak-
knda Kanunun 10 uncu maddesinin nc fkrasna dayanarak baflvuruda bulunan
ve szleflmenin bafllangcn evlenme tarihine kadar gtrmek isteyen efllerle ilgilidir.
d) flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
8. nite - Noter Belgeleri 183
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
MAL AYRILII
(T.M.K.md.242, 243, 245, 246 ve 248)
Efller birlikte sz olarak,../../.... tarihinde evlendik. Aramzda mal ayrl rejimini ka-
bul ettik:
1- Her birimizin, kanunl snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim,
yararlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml ola-
caktr. Aksi takdirde aidiyeti ispat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallar-
dan saylacaktr.
3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi hlinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mal-
larn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yannda,
dierine ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlkiyetimiz-
deki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir, diye szlerini bitirdiler.
Not:
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
184 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
zet
N
leme fleklinde geri alma hakk szleflmesi v.b.
A M A Noterlik ifllemlerini listelemek, verebiliriz.
2 Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlen-
mifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak
ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif
edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu
ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belir-
tilmifltir. Buna gre Noterler, yaplmas kanunla
baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl
olan her nevi hukuki ifllemleri dzenlemek, ka-
nunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve
mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllem-
leri bu kanun hkmlerine gre yapmak, gayri-
menkul satfl vaadi szleflmesi yapmak, NKya
uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn
zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflare-
ti veya tarihi onaylamak, NK hkmlerine gre
yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rnek-
lerinden veya getirilen ktlardan rnek karp
vermek, belgeleri bir dilden dier dile veya bir
yazdan baflka bir yazya evirmek, protesto, ih-
barname ve ihtarname gndermek, kanunen tes-
cili gereken ifllemleri tescil etmek, bu ve dier
kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
8. nite - Noter Belgeleri 185
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin aflada- 5. Yukardaki genel vekalet rneinde 2 nolu ksmda
ki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar duru- a. Noterin Ad
munuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz b. mza
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayaca- c. Tarih
nza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ d. TC Kimlik No
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ. e. Adres
1. Trkiye Noterler Birliinin merkezi afladaki iller- 6. Yukardaki genel vekalet rneinde 3 nolu ksmda
den hangisindedir?
afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
a. Bursa
a. Adres
b. Adana
b. Noterin Ad
c. Ankara
c. Noterin mzas
d. stanbul
d. Vekalet Verenin mzas
e. zmir
e. Baba Ad
2. Noterlerin atamasn afladakilerden hangisi yapar?
a. Adalet Bakanl 7. Noterlerin bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat
b. Difliflleri Bakanl eden kifli veya kiflilerin afladaki zelliklerinden hangi-
c. iflleri Bakanl sini tespit etmesi gerekmez?
d. Baflbakanlk a. Kimlik
e. Bakanlar Kurulu b. Adres
c. Hukuki ehliyet
3. Afladakilerden hangisi noter ktipleri iin hizmet d. Mal varl
ncesi ve hizmet ii eflitli mesleki kurslar amaktadr? e. Akli durumu
a. Adliyeler
b. Barolar 8. Noter, noter katibi aday hakknda ki raporu ne za-
c. Trkiye Barolar Birlii man dzenler?
d. Milli Eitim Bakanl a. 1 ayn sonunda
e. Trkiye Adalet Akademisi b. 2 ayn sonunda
c. 3 ayn sonunda
TRKYE CUMHURYET d. 6 ayn sonunda
NOTERL
e. 12 ayn sonunda
Yevmiye No :
Tarih :
9. Trkiye Noterler Birliini afladakilerden hangisi
GENELVEKALETNAME
denetler?
VEKALET VEREN :
a. Baflbakanlk
Ad Soyad :
b. flleri Bakanl
1 :
2 :
c. Adalet Bakanl
Vergi No : d. Difl flleri Bakanl
Nfus Kayt Bilgileri : li lesi Mahalle/Ky e. Bakanlar Kurulu
Cilt No Aile S.No Birey No
3 : 10. Noterlerle ktip ve hizmetliler arasnda yaplacak
szleflmeler iin tek tip szleflme rnei hazrlamak afla-
Afladaki 3 soruyu bu rnee gre cevaplaynz. dakilerden hangisinin grevidir?
4. Yukardaki genel vekaletname rneinde 1 nolu k- a. Noterin
smda afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmek- b. Trkiye Noterler Birliinin
tedir? c. Baronun
a. Adres d. Avukatlarn
b. Baba Ad e. Adliyenin
c. TC Kimlik No
d. mza
e. Noterin Ad
186 Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
Szlk
A M
Ara Karar: Mahkemelerden Verilen Ve Yarglamay Sona Er- Mazbata: Tutanak
dirmeyerek, Davann ncelenmesini Kolaylafltran Karar- Mevattaki:
lardr. Mevkute: Dergi
Ariyet: Mal (fiey) dnc. Mmzi: mza Eden Kifli
Mzekkere: Yaz, Tutanak
B
Beher: Her Bir. R
Belge: Genellikle Kalc Nitelikte Ve Kifli Ya Da Makinece Oku- Reddiye: Bir Grfl Reddetmek in Yazlan Yaz
nabilen Bir Veri le Bunun Yazl Olduu Veri Ortam. Rhan: ncelik, stnlk, mtiyaz.
Bidayet: Bafllang.
Bilirkifli: zm, zel Bilgi Ve Teknie Bal Konularda S-fi
Yargcn Baflvurduu htisas Sahibi Kimse. Safahat: Safhalar, Evreler.
Saik: Neden, Sebep, Gd.
D Son Karar: Mahkemelerden Verilen, Yargcn Davadan Elini
Dil: nsanlarn Dflndklerini Ve Duyduklarn Bildirmek ekmesi Sonucunu Douran Ve Dava Konusu Uyufl-
in Kelimelerle Veya flaretlerle Yaptklar Anlaflma, Li- mazla Son Veren Kararladr.
san, Zeban. Szleflme: ki Veya Daha ok Kiflinin Bir Hukuki Ba Yarat-
Dileke Hakk: Vatandafllarn, Kendileriyle lgili Dilek Ve mak, Bu Ba Deifltirmek Veya Ortadan Kaldrmak Ama-
Yaknmalar Hakknda, Tek Bafllarna Veya Topluca Yet- cyla Karfllkl Ve Birbirlerine Uygun rade Beyanyla
kili Makamlara Ve TBMM Yaz le Baflvurma Hakk. Yaptklar Hukuki fllemdir.
Sulhname: Sulh Szleflmesi, Uzlafltrma Belgesi.
E Skna Hakk: Bir Evde Veya Evin Bir Blmnde Oturma Hak-
Esbab Mucibe: Gereke, Gerektirici Nedenler. k Veren Kifliye Bal Bir rtifak Hakk; Oturma Hakk.
Eser: Yapt. fiahadetname: Resmi Makamlarn, zel Bir Kurumun Veya
Bir Kiflinin Bildii Bir Olguyu Onamak Ve Dorulamak
F in Dzenlendii Belge.
Fek: Bir Hukuksal Snrlamann Kaldrlmas.
T
Tebligat: Hukuki Bir fllemin, lgili Kimsenin Bilgisine Sunul-
braname: Aktarma Belgesi, Alacaklnn Borludan Her Tr- mas in Yetkili Makamn, Yasa Ve Ynetimine Uygun
l Alacan Aldn Ve Bylece Borludan Herhangi Bir Biimde Yaz le Veya lnla Yapt Bildirim fllemi
Bir Alaca Kalmadn Ve Onu bra Ettiini Gsteren Tekit: Daha nce Yazlan Bir Yazy Cevab Gelmedii in
Belge. Yenileme.
hbarname: Bildirim Tesellm: Teslim Alma.
ln: Kamuoyunun Haberi Olsun Diye Aklama Tevdi Edilen: Sunulan
ntifa Hakk: Yararlanma Hakk Trampa: Bir Hak Veya Bir Maln Baflka Bir Hak Veya Mal le
rtifak Hakk: Bir Taflnmaz zerinde, Bir Kullanma Ve Ya- Deifltirilmesini Amalayan Szleflme.
rarlanmaya Rza Gstermeyi Yahut Mlkiyete zg Ba- Tutanak: Resmi Memur nnde Yaplan fllem Ve stem Ve
z Haklarn Kullanlmasndan Kanmay Gerektiren Ve Kararlar Gsteren Belge.
Dier Bir Taflnmaz Veya Kifli Yararna Ayni Hak Olarak
Kurulan fllem. V
tirazat ptidaiye: lk tirazlar Vedia: Saklatm.
vedi: Acele
K
Karz: dn; Bor Alp Verme.
Dizin 189
Dizin
A
Adi dileke 21 deme emri 94, 96, 102-107, 1171
Adli dileke 22, 38
Akit 143 R
Ara karar 73, 74, 76, 77, 81, 82, 90 Raporlar 42, 59, 60, 67
Ariyet 144 Resmi belge 42, 68
Resmi ilan 123, 124
B Resmi yaz 42-44, 48, 67
Bat 143
Baflktip 166 S-fi
Belgeler 42, 43, 45, 48, 49, 52, 53, 55, 56 Son karar 73, 74, 77-82, 84-87, 90
Szel dil 4, 11
D Szleflme 143-153, 155, 158-160, 165, 166, 168, 170-174, 180,
Dileke 17-21, 28, 32, 35, 37, 38 182, 183
Sulhname 186
E Skna hakk 166
Elektronik belge 43, 67 fiahadetname 186
Elektronik ortam 43, 44, 46-48, 67
Eser 144, 158 T
Talimatlar 42, 67
H Tebligat 123, 125, 132, 134, 135, 136
Haciz 95, 96, 98, 99, 104, 107-109, 112, 117 Tebli 125, 128, 131-137
Hukuk dili 3, 4, 7, 9 Trampa 144
Tutanak 42, 48-50, 52-57, 67
braname 186 V
cap 143 Vedia 144, 159
cra emri 97-102, 105, 117
cra takibi 95-97, 102, 117 Y
ln 125, 132, 133 Yasa dili 9, 10
Yaz dili 6
K
Kabul 143, 148-150, 152, 156, 158, 159
Karz 144
Kontrat 143
M
Makbuzlar 42, 57
Mazbata 134, 136, 137
Mukavele 143, 146
Mzekkere 42, 50, 60, 67
N
Noter 165-180, 182, 183
Noterler Birlii 166-169