KINH TE HOC VIMO
nee AeA
“> Néu mic san luong thuc té lén hon mic san luong tiém
nang nghia Ia nén kinh té cé lam phat cao
Trude hét chinh phi cé thé gidm chi tigu mua sim hang hod va
dich vu (hoac tang thué) hanh dong nay cia chinh phd kich thich lam
giam téng cdu cla nén kinh té, dén lugt né 1am gidm san Itong theo
cap sé nhan, su giam sit cha san lugng kéo theo viéc gidm cong an
viéc lim, tang that nghiép, nhung ddi lai lam phat giam xudng.
C6 thé tém tat co ché truyén dan nay nhue sau:
Gl= AD! > Ytb> Plat
Tt => ChIV.NxXt) >aDL > Yt =Pl wt)
* Trudng hop nén kinh té co mic san luong thuc té thap
hon mic san hrong tiém nang nghia 14 trén thi trudng lao
dong céng n viéc lam it, that nghiép cao
Chinh phi c6 thé tang chi tieu dé mua sim hang hoa va dich vu
hoae giam thué. Hanh dong nay cia chinh phd sé din dén su gia tang
téng cdu cia nén kinh té, va dén luot né lam tang san lugng theo cap
s6 nhan, su tang Ién cita san Iuong kéo theo sy gia tang cia cong an
viéc lam, giam that nghiép, song ddi lai ching ta lai phdi chap nhan
mot mic lam phat cao hon.
Co ché nay duge tém tat nh sau:
Gt=> atayt aul et)
TL => CTUt.NXT)=> ADT => YT sul PH
1.2. Phan tich tae dong cia chinh sach tai khoa v6i muc tiéu
6n dinh trén dé thi
Muc tiéu én dinh 1 diéu chinh tong cdu dé dua san lugng can
bang trd vé mttc san luong tiém nang, nhim chong 4p luc suy thoai va
lam phat cao.
168Chuong 5. Chinh sach tai khod
Thuc hién diéu do, chinh phi cé thé sir dung chinh sach tai khoa
m6 rong hay thu hep.
1.2.1. Thue hién chinh sach tai khoa mé rong
Hinh 5.1: Muc tiéu 6n dinh trén do thi chi tiéu
AD
Truong hop Y< Y*, trén hinh 5.1 téng cdu tuong tng vdi dudng
AD,, san lugng can bang Y, thap hon Y*, nén kinh té€ bi ap luc suy
thodi, that nghiép nhiéu. Muon chéng suy thodi, chinh pha phai 1am
tang téng cdu thong qua tang chi mua sm hang hod va dich vu hodc
giam thué rong. nghia 1a Chinh phu thuc hién chinh sdch tai khod mo
rong. Chinh sch nay, lam tang tong céu, dudng téng cdu AD, dich
chuyén Jén trén, san luong tang. Trén hinh 5.1 dudng tong cau dich
chuyén lén tién dén vi tri cha dudng AD,, san luong sé tién vé mic san
luong tiém nang Y*. that nghiép gidm xuéng bang véi ty l¢ that nghiép
tu nhién.
1.2.2. Thuc hién chinh sach tai khoa that chat (thu hep)
Trudng hop Y>Y*, trén hinh 5.1, dudng téng cdu tong tng vi tri
cua AD), san luong can bang (Y,) cao hon mifc san lugng tiém nang
169KINH TE HQC Vi MO
rr
Y*, nén kinh té bi 4p luc cao ca lam phat. Mu6n chong lam phat phai
gidm t6ng céu, thuc hién chinh sdch tai khod that chat, thong qua viéc
cat giam chi tiéu mua sim hang hod va dich vu hoc tang thué rong.
Chinh s4ch nay, lam giam téng cau, trén hinh 5.1, duong tong cdu AD,
dich chuyén xudng duéi quay tré vé vi tri cla dutng téng cdu AD;,
san lugng sé tré vé mtfc san luong tiém nang, tinh trang lam phat duge
khac phuc.
1.3, Cac nhan té 6n dinh tu dong
Nhan t6 6n dinh ty dong 1a nhan t6 ma ban than né cé tac dung
tu han ché dugc nhiing giao dong cia cia ky kinh doanh. Hé théng tai
chinh hién dai cé nhiing yéu t6 tu 6n dinh, dién hinh 1a thué luy tién va
tro cap that nghiép.
Thué lus tién
Thue hién muc ti¢u binh dang, cong bing, han ché bot xu hudng
phan hod gidu nghéo, Chinh phd cdc nudc thudng sit dung cdch dinh thué
lu tién, dién hinh 18 thué thu nhap. Day 1a loai thué dénh vao ngudi gidu
vdi mitc thué sudt cao hon so véi thué suat dinh vao ngudi nghéo.
Trong thdi ky suy thodi, san lugng giam stit nén thu nhap ctta cdc
ho gia dinh, hing kinh doanh thudng gidm, day ho xudng miic thué
suat thdp hon. Do dé lugng thué chinh phi thu dugc sé gidm. Déng
thi, lugng thué thu dugc theo thué suat luy tién sé it hon so véi trudng
hgp thu theo thué suat cd dinh. Nghia 1a, tiéu ding néu cé gidm sé
giam cham hon, diéu nay cé tac dung ngan chan duoc khuynh huéng
sut giam nhanh cia téng miic cdu, han ché bét tinh trang suy thoi
kinh té.
Trong thoi ky m6 rong, thu nhap quéc dan tang lén, s6 thu vé
thué cia chinh pha ciing tang lén, mat di: Quéc hoi chua kip diéu
chinh thué sudt. Vi vay, hé thong thué cé vai trd quan trong nhu mét
cé may én dinh tu dong hét sttc nhay cam.
170Chuong 5. Chinh sach tai khod
Tro cap that nghiép
Mot s6 nuéc dp dung ché d6 trg cap that nghiép. Khi nén kinh t€
bi suy thodi, lugng ngudi that nghiép tang lén. Nhitng ngudi that
nghiép duoc hudng mot khoan trg cap, ho co thé khéng cat gidm tiéu
ding qué déng. Hanh dong d6 cé thé phan nao han ché su sut gidm
cia téng cdu, han ché bot tinh trang suy thodi.
Ngugce lai, trong thdi ky mé rong, san lugng quéc dan tang
nhanh, that nghiép cing giam di, do dé tro cp cling giam theo. Diéu
nay cé tic dung han ché bét mot phan su gia tang cia téng cau va gitip
han ché téc do gia tang cia gid.
Thuc té, cdc nhan té én dinh ty dong khéng hoan toan triét tiéu
dugc chu ky kinh doanh. Ching chi cé téc dung Jam gidm nhe bién do
dao dong cia chu ky kinh doanh. Vi vay, phan con lai phu thudc vao
viéc diéu phéi cdc chinh sch kinh té vi m6 ca chinh phd.
1.4. Chinh sach tai Khoa trong thuc tién
Thue té khi thuc thi chinh sach tai khod c6 nhiéu vin dé can phai
ban Juan thém vi:
Thit nhdt: Tinh bat dinh
Khi quyét dinh chinh sdch tai khod dén mic nao ? Thuong gap
phai 2 van dé, dé 1a:
- Chinh phi khong ndm dugc chac chan vé gid tri nhitng thong so
chi chét (Vi du nhu: m, m’, m’’, MPC...) ma chi cé nhiing con s6 uéc
tinh thu nhap ti qué khit. Vi vay sai léch khi ude tinh vé sé nhan sé
dan dén nhiing sai léch vé quyét dinh mc thay déi trong chinh sdch
tai khod.
- Chinh sch tai khod phai qua mét thdi gian mdi phat huy tac
dung, do vay chinh sdch tai khod chi c6 tac dung khi mifc san luong
dat 6 mic san luong tiém nang. Vi du: hién tai dau tu (1) dang 6 mite
171