kultura eta aisia

erdiko kaiera

Liburuak
kritika Kazetaritza eta literatura
Azukrea belazeetan. bost kronikatan
Inazio Mujika Iraola.
Idazlea da Alberto Barandiaran, eta kaze-
Erein, 1987. 176 orrialde. 11,50 euro. taria. Bere baitan daude biak. Eta biak iku-
Hemeroteka siko ditu irakurleak argitara eman duen
azken liburuan ere: Postkronikak (Elkar)
Gorka Bereziartua altsasuarrak aspaldi argitaratutako bost
erreportajeren berridazketa da. Lehenen-
Belazea sutan, go biak Higinia Luz Goi eta Nicolasa
Agirrezabalagaren heriotzei buruzko datu
azukrea lautadetan berrien xerka Auschwitzera (Polonia) eta
Zaragozara (Espainia)
SEKULA egiaztatzerik izan ez dudan anekdotak honela dio: Gabriel egindako bidaien kroni-
Garca Marquezek, bere estiloari gatz gehiago nondik botako, kak dira; hirugarrenak
kamioikada bat liburu hartu zuela, eta bere burua isolatu, haiek ira- Argentinako diktadura
kurtzeko. Ari dela, ari dela, han joan zaio adiskide bat. Pilatuta dauz- garaia du ardatz; azken
kan liburuak begiratu, eta atzaparkada batekin haizeak hartzera bida- bietan berriz, kazetari-
li ditu erdiak. Gero, bakeroen atzeko poltsikotik liburuxka bat atera tza da gogoetarako
dio, 200 orri eskas, eta esan: Hau irakur ezak, eta esango didak. gaia: frankismoan Etxa-
Gabok Pedro Paramo irakurri zuen liburuaren azalean, Juan Rulfo dela- rri Aranazko alkate
ko batek idatzitako nobela. Hura leitu ondoren etorriko zen Macon- Postkronikak. izandako Jesus Ulaiarri
do. Handik ikasiak omen Cien aos de soledaden erabiliko zituen triki- Alberto buruz egina da lauga-
mailu tekniko batzuk, hala nola, narrazio-denboraren dislokazioa. Barandiaran. rren testua, eta Madril-
Inazio Mujika Iraolaren Azukrea belazeetan ipuin bilduman ere ageri Elkar. go martxoaren 11ko
zaigu Rulfo, bizpahiru kontakizunen atariko aipuetan. Ez dut uste 142 orrialde. atentatuez, libur ua
kasualitatea denik. Izan ere, 1987ko lan honi, Pedro Paramorena ez, baina 14,75 euro. ixten duena. y
mexikarrak idatzitako Lautada sutan ipuin bildumaren traza hartu diot.
Zenbait alorretan antzekotasunak nabarmenak dira: nekazal giroan
kokatutako istorioak dira bi liburuetakoak; biek ala biek darabilte hiz- Hiru gai nagusi
kera oso herrikoia; gordinak dira istorio askoren amaierak, baina oso Jakinen azken zenbakian
modu sotilean daude kontatuta... Eta biak dira ipuin liburu bikainak.
Rulforenean lautadak ematen die batasuna ipuinei; Mujikarenean Kalean da Jakin aldizkariaren 172. zenbakia.
mendi aldeko auzuneak. Eta hasierako narrazioek ukitu fantastikoren Bihilabetekariak ez du gai nagusirik landu
bat badute ere, tonu errealistakoak dira oro har. Beharrezkoa, bidena- azken zenbaki honetan: horren ordez,
bar, nekazal munduaren behazunezko malkoez berba egiteko. Gaiak sailean, elkarren arteko loturarik ez
Azukrea belazeetanen badira pasarteak, hilketa batzuen deskriba- duten hiru artikulu plazaratu dituzte. Euskal
penak adibidez bereziki Begiak zabalikekoa ipuina galduko luke- liburutegi digitalei buruz idatzi dute Gerar-
tenak pultsu handiko narratzaile batek kontatu ezean. Baina Muji- do Luzuriagak eta Roberto Kerexetak. Julen
kak, orduan 24 urte, ederki zekien zer egin nahi zuen. Horri esker Zabalok eta Jean Pierre Massiasek idatzitako
irakurleak ez du tentsio narratiboa behin ere galduko salbu eta, artikuluan Euskal Herriko lurralde-gatazka
agian, Hezeak ezkoari deien, nire ustez hori baita liburuari ken dakio- dute hizpide. Xabier Agirre Urteagak
keen gizen bakarra. 22 urte beranduago, arrunt gozagarria da berriz, Nazionalismoa biribilgunean artikulua
liburu honen irakurtzea. publikatu du. Egunen gur pilean sailean
Gainera, sekula kontatu ez didaten anekdota batek zera dio: Ber- daude, ohiko moduan, arteaz, literaturaz,
nardo Atxagak, narratibari ekiteko gogoz, hartu omen zuela teknologiaz eta enparauez
kamioikada bat liburu, eta bere burua isolatu, haiek irakurtzeko. Ari idatzitako artikuluak. y
dela, ari dela, han joan zaio adiskide bat. Pilatuta dauzkan liburuak
begiratu, eta atzaparkada batekin haizeak hartzera bidali ditu Jakin 172.
erdiak. Gero, bakeroen atzeko poltsikotik liburuxka bat atera dio, Batzuen artean.
200 orrira ez da iristen. Hau irakur ezak, eta esango didak. Atxa- Jakin.
gak Azukrea belazeetan ikusi zuen azalean. Gero etorriko zen 121 orrialde.
Obaba. Baina hara iristeko, uste dut ezinbestekoa izan zela Uheska- 10,50 euro.
ko zulotik, Perretxetik eta Olamuinotik pasatzea. n

30 ! 2009 KO ABUZTUAREN 2A