Kultura e Francs

Letrsia Franceze ka origjinn e vet qysh nga Mesjeta. Frngjishtja

nuk ishte ende gjuh e mirfillt por ishte e ndar n disa dialekte
(kryesisht: veriore ol dhe jugore oc ). Secili shkrimtar prdorte
gramatikn dhe drejtshkrimin e vet. Shum tekste mesjetare
franceze nuk jan t nnshkruara- si sht rasti me
veprat Tristan dhe Iseult, ose me Lancelot and the Holy Grail, mes
t tjerash. Nj pjes e konsiderueshme e letrsis mesjetare
Franceze u inspirua nga Matter of France, si p.sh. The Song of
Roland dhe Chansons de geste. Roman de Renart u shkrua m
1175 nga Perrout de Saint Cloude, dhe tregoi historin e
personazhit mesjetar Reynard ('dhelpra') ; kjo sht gjithashtu nj
shembull i mir i tregimeve t hershme Franceze.

Duke marr parasysh karakterin anonim t shum shkrimeve

franceze t Mesjets, disa shkrimtar t asaj kohe u bn shum
t famshm : Chrtien de Troyes, pr shembull. Kultura 'Oc' kishte
gjithashtu shum ndikim n Mesjet.

Rreth historis s gjuhs franceze, nj ndr shkrimtart m t

rndsishm sht pa dyshim Franois
Rabelais. Frngjishtja moderne mori nj pjes t madhe nga stili i
tij. Vepra e tij m e famshme sht sigurisht Gargantua and
Pantagruel. M von, Jean de La Fontaine shkruajit Fables, nj
koleksion i tregimeve t shkurtra, t shkruara n vargje, dhe q
zakonisht prfundojn me nj msim moral.

Gjat shekullit t 17t, shkrimet e Pierre Corneille, Jean

Racine dhe Molire, librat moral dhe filozofik t Blaise
Pascal dhe Ren Descartes ndikuan thell n aristokraci duke ln
trashgimi t rndsishme pr autort e dakadave q pasuan.

Por letrsia franceze e arrin kulmin e saj n shekujt 18 dhe 19.

Shekulli i 18t i pa shkrimet e shkrimtarve, eseistve dhe
moralistve t mdhenj si Voltaire, Denis Diderot dhe Jean-
Jacques Rousseau.

Sa i prket letsis pr fmij n at koh, Charles Perrault ishte

shkrimtari m i madh i kohs, me tregime si : Maoku me
izme, Cinderella, Bukuroshja q fle dhe Bluebeard.