KINH TE HOC Vi MO “+ Phat hanh gidy bac va kiém soat hru thong tién té NHTW doc quyén phat hanh tién gidy va tién diic. Ngan hing trung wong co thé kiém soat chat ché viéc phat hanh tién chuyén khoan cla cde ngan hang va cdc cong cu anh hudng dén quy mo tin dung cia cdc ngén hang thuong mai, thu chi ngan sdch nha nudc.., thong qua nhung cong cu cla chinh sdch tién té. Thc hién chife nang nay, ngan hang trung uong cé thé tac dong manh dén hoat dong kinh té — xd hdi. Ché dé phat hanh tién va diéu tét luu thong tién té cia NHNNVN: Theo luat dinh: “NHNN [a co quan duy nhat phat hinh tién gidy va tién kim loai theo mttc duoc chinh phi quyét dinh”. NHNN vé6i chite nang cia minh, phai du kién duoc mttc phat hanh trinh chinh phi phé duyét. Can ctf vao mite dé NHNN thuc hién viéc phat hanh theo nhiing yéu cau cia chinh sach tién té quéc gia. Di déi v6i viéc phat hinh, NHNN con sit dung cdc céng cu lai suat, tdi cap von, dy trit bat bude, thi trugng mé... dé thuc hién chinh sdch én dinh gid tri cla dong tién. * NHTW la ngan hang cia cdc ngan hang Thuc hién chtic nang nay cua NHTW xudt phat tir cdc yeu t6 khdch quan sau day: + Trén co so doc quyén phat hanh, NHTW cung ting thém phuong tién thanh todn cho cdc ngan hang va té chitc tin dung, urd thanh ngan hang cha cdc ngan hang, ngan hang thuong mai va cdc t6 chic tin dung 14 khach hang cla NHTW. + Qua trinh kinh doanh day tinh canh tranh va séi dong trén thi trudng tién té ddi hoi phai cé ngudi cdm trich dé 1a NHTW. Thuc hién chiic nang nay NHTW thong qua mot s6 nghiép vu nhu: (1) M6 tai khoan tién giti va bao quan dy trit tién té cho cdc ngan hang va t6 chic tin dung (2) Cap tin dung cho cdc ngan hang va cdc t6 chife tin dung véi tu cach 14 ngan hang cia cdc ngan hang, NHTW ludn dong SP inninnneeemememmmmeneneeeeeeeee eee 144Chuong 4. Tién té va chinh sach tién té vai trd chi ng va ngudi cho vay cudi cing d6i véi ngan hang va cdc té chitc tin dung (3) La trung tam thanh todn cia hé thong ngan hang va cdc té chitc tin dung (4) Thue hién quan ly nha nuéc d6i véi cdc ngan hang va té chitc tin dung, NHTW 18 co quan quan ly va diéu tiét hoat dong cia toan bé hé thong ngan hang bing phdp luat. “> NHTW 1a ngan hang cua Nha nuéc NHTW noi chung thudc quyén sé hitu cia nna nudc, dug thanh lap theo luat. V6i chitc nang 14 co quan quan ly nha nude va cing 14 ngan hang cua Nha nude NHTW thuc hién cdc nghiép vu sau: (1) Mé tai khoan va nhan tién cia Kho bac Nha nude (2) Té chttc thanh todn cho KBNN trong nghiép vu trai khodn kho bac (3) Lam cé van cho Nha nuéc vé cdc van dé kinh té, tai chinh va tién té, lam dai dién cho nha nudc tai cdc té chitc tién té quéc é... 4.2, Hé thong t6 chifc va diéu hanh quan tri hoat dong cua HTW 4.2.1 Hé thong té chitc Hau hét cdc nude c6 nén kinh té phat trién, hé thong té chit ngan hang dugc b6 tri theo hinh chép. Ditng dau la NHTW, toa doc xuéng 1a cdc chi nhanh cia NHTW 6 c4c tinh, thanh ph hoac cdc bang, cdc trung tam kinh té. Diém qua 3 m6 hinh té chttc dién hinh: - Ngan hang lién bang Dic: Tru so chinh NHTW dat tai thinh pho Frankfurt — Trung tam thuong mai cha CHLB, Dudi né 1a 11 chi nhdnh dat trén dia ban cha 16 bang trong ca nuéc. 145KINH TE HOC viMO - NHTW Phap: Tru s6 NHTW dat tai thi: d6 Pari, dudi n6 1a cdc chi nhanh dat trén dia ban cdc tinh, thanh pho va khu vuc. - NHTW Hoa kj: La mot kiéu té chitc khac biét voi cdc nuéc. Trong 51 bang duge chia thanh 12 khu vue ngan hang, méi khu vuc thanh lap mot ngan hang dy trét lién bang vi tu cach 1a NHTW cita khu vue 46. Ditng chép bu quan ly 12 ngan hang dy trit lién bang do hoi dong cdc thong déc quan Ly, dat tru sé tai Washington va 12 ngan hang dy tri lién bang hop thanh NHTW cia née MY. - Viét Nam: NHNN Viét Nam 1a mot phdp nhan, dat tru sé tai thd do Ha Noi va c6 cdc chi nhdnh tai céc tinh, thanh pho, dac khu trong ca nude, 4.2.2 Quan tri va diéu hanh Viée quan tri diéu hanh hoat dong cia NHTW do mot hoi déng quan tri (HDQT) dam nhiém. HDQT | co quan quyén luc cao nhat cila ngan hang, quan tri theo nguyén tic tap thé quyét dinh. Ngudi thuc thi nghi quyét cia HDQT 1a chi tich HDQT déng thdi 1a théng déc diéu hanh. Viéc diéu hanh hoat dong cla NHTW do thong déc (hodc chi tich) ngan hang déng thdi 1a chit tich HDQT chiu trach nhiém. Théng déc IA ngudi chiu tranh nhiém té chic thuc hién cdc nghi quyét cla HDQT vé phuong hudng hoat dong cdc chinh sdch va bién phdp thuc thi chinh sich, cing nhiing nhiém vu cu thé trong titng thoi ky trén linh vue tién t¢, tin dung, ngan hang. 4.3 Kiém soat mite cung tién (MS) Miic cung tién c6 thé xc dinh theo cong thtte MS=m,, x MB (4.1) =n EIememeeeeeemeeeemeeeeemeeenn=e 146Chuong 4. Tién té va chinh sach tién té Trong d6: MS 1a mifc cung tién m,, [a s6 nhan tién MBIA luong tién co sé Dé kiém sodt mtic cung tién NHTW phai kiém soat dugc luong tién co sé va s6 nhan tién. Lugng tién co sé 1a toan bd Iuong tién mat luu hanh va luong tién du tri trong cdc ngan hang, cong thifc xdc dinh: MB=C+R (4.2) Trong dé: C:1a tién mat R: 1a tién du tri trong cdc ngan hang Sé nhan tién 1A mot hé sé phan anh kha nang sinh sdi cila tién trong luu thong. Trén géc do ly thuyét so nhan tién m,, = I/ ty MS = (C+ R)}/ 1 (4.3) Ngan hang trung uong c6 nhiéu kha nang kiém soat mutc cung tién song trén thuc té kha nang nay cing bi han ché do mot so nguyén nhan, Dé la: - Su rd ri ra ngoai luu thong - Nhiing khoan dy trit du thita (tity ¥) cd thé c6 Nhu vay cong thitc (4.3) chi t6n tai & dang ly thuyét khi toan bo khéi lugng tién t¢ dutge giao dich qua ngan hang va cdc ngan hing trung gian thuc hién diing ty 1é dur tir bat budc. Trén thuc té sé nhan tién thudng duge xac dinh nhu sau: S6 nhan tién tinh theo MS, (M,) Theo phéntrén R = RR + ER Trong d6: RR (Required Reserves) a téng s6 tién du trit bat budc, ER (Excess Reserves) la tang s6 tién du trit uy ¥ (qué mtic). nS 147