Mn hc

QU TRNH THIT
B TRUYN KHI
 GII THIU MN HC
CHNG I: NHNG KHI NIM
CHUNG V TRUYN KHI
CHNG II: HP TH
CHNG III. HP PH
CHNG IV. CHNG CT
CHNG V. TRCH LY
CHNG VI. SY
 MC TIU MN HC
- Trnh by c nh ngha v phn
loi c cc qu trnh truyn khi.
- Trnh by cc biu din thnh phn
pha
- Trnh by c qu trnh khuch tn,
ng lc khuch tn.
- Lm cc bi tp lin quan n
chng.
Chng 1: Nhng Kin Thc C
Bn Ca Qu Trnh Truyn Khi
I. nh ngha v phn loi cc qu trnh
truyn khi
II. Cc biu din thnh phn pha
III. Cn bng pha
IV. Qu trnh khuch tn
V. ng lc khuch tn
VI. Phng php tnh thit b truyn
khi
I. nh Ngha & Phn Loi
1. nh ngha:
Qu trnh di chuyn vt cht t pha
ny sang pha khc khi hai pha tip
xc trc tip vi nhau gi l qu
trnh truyn khi hay qu trnh
khuch tn.
I. nh Ngha & Phn Loi
2. Phn loi:
Hp thu Kt tinh
Chng Sy
Hp ph Ha tan
Trch ly Trao i ion
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
1.Cc loi nng thnh phn
a. Thnh phn phn mol (x,y)
b.Thnh phn phn khi lng ( y , x)
c. Thnh phn t s mol (X,Y)
d.Thnh phn t s khi lng ( Y , X )
e. Nng mol (Gy , Lx)
f. Nng khi lng G y , Lx
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
Gi
G, L : sut lng mol ca pha y (pha kh), pha x (pha lng), ,
kmol/h
Gi , Li sut lng mol ca cu t ang xt trong pha y, pha x,
kmol/h
y, x :nng phn mol ca cu t ang xt trong pha y, pha x
Y, X : nng t s mol ca cu t ang xt trong pha y, pha x
Vx, VY : lu lng th tch pha x, pha y, m3/h
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha

G , L : sut lng k/lng ca pha y (pha kh), pha x (pha lng), ,

kg/h
G: i , Li :sut lng k/lng ca cu t ang xt trong pha y, pha x
kmol/h
y , x : nng phn k/lng ca cu t ang xt trong pha y,
pha x

Y ,X
: nng t s k/lng ca cu t ang xt trong pha y,
pha x
i: cu t bt kz ca hn hp
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
Thnh phn phn mol Li Gi
x y
L G

Li Gi
Thnh phn khi lng
x y
L G
Li Gi
Nng t s mol
X Y
L Li G Gi
Nng t s khi lng
Li Gi
X Y
L Li G Gi
Nng mol Li Gi
Cx Cy
Vx Vy
Nng khi lng Li Gi
Cx Cy
Vx Vy
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha

2. Quan h gia cc nng thnh phn pha

II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
2. Quan h gia cc nng thnh phn pha
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha

2. Quan h gia cc nng thnh phn pha

II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha

2. Quan h gia cc nng thnh phn pha

x Cx x y
Cx Cy
y Cy xM A (1 x)M B yM A (1 y)M B

x Cx xM A yM A
Cy Cy
xM A (1 x)M B yM A (1 y)M B
y Cy
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
Bi 1. Hn hp dung dch bao gm Etanol v
nc, trong etanol chim 30% th tch,
nhit lm vic 20 C. Xc nh:
a. Thnh phn phn khi lng.
b. Thnh phn t s mol
c. Thnh phn t s khi lng
d. Nng mol
e. Nng khi lng
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
Ta c: Thnh phn thnh phn mol:
X
= 0.3
C2 H 5OH
a, Thnh phn phn khi lng:
x * M e tan ol
x
x * M e tan ol (1 x) M nuoc
0.3 * 46
0.523kg / kg
0.3 * 46 (1 0.3)18
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
b, Thnh phn t s mol
x 0.3
X 0.43mol / mol
1 x 1 0.3
c, Thnh phn t s khi lng
x * M e tan ol 0.3 * 46
X 1.1kg / kg
(1 x)M nuoc 0.7 *18
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
d, Nng mol:
T nhit 200 C tra bng ta c:
e tan ol 789kg / m 3

nuoc 998kg / m 3

1 x 1 x
924kg / m 3

e tan ol nuoc
x
Cx 10.7 kmol / m 3

xM e tan ol (1 x) M nuoc
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
e, Nng khi lng
xM e tan ol
Cx 492,4kmol / m3
xM e tan ol (1 x) M nuoc
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
2. Chn n v ng ng vi loi thnh phn
phn mol
a. kmol CO2 / kmol hn hp kh
b. mol CO2 / mol nc
c. kg NaOH / kg hn hp
d. kg NaOH / kg nc
II. Cc Biu Din Thnh Phn Pha
BI TP
Bi 3 (BTVN)
Mt hn hp Etanol - Nc, trong t s
gia s mol Etanol trn s mol Nc bng
52%. Xc nh t s khi lng, nng phn
mol, nng khi lng ca Etanol trong hn
hp.
Ly kt qu t s khi lng, xc nh nng
phn khi lng v t s mol, nng phn mol,
ca etanol trong hn hp (xem nh d liu trn
cha c).
III. Cn Bng Pha
1.3.1. Khi nim v cn bng pha:
Pha x Pha y

y M

x M

x
 - Gi : x , y
III. Cn Bng Pha ln lt l pha lng
v pha kh
AMMONIAC + KHNG -x ,y l nng ca
KH
ammoniac trong
pha lng v pha kh
- vt , vn l vn tc
NHIT ca pha kh vo
V P SUT lng, v ca lng
KHNG I vo kh
NC
Ban u, x = 0, y>0
III. Cn Bng Pha
AMMONIAC+ KHNG Qa trnh truyn
KH
khi xy ra
vt vn
NHIT
V P SUT
- y gim dn, x
KHNG I
NC + tng dn
AMMONIAC
III. Cn Bng Pha Qa trnh cn bng
ng
AMMONIAC+ KHNG
KH y ycb
vt vn x xcb
NHIT
Ti trng thi cn
V P SUT
KHNG I bng pha, qu
NC + trnh di chuyn
AMMONIAC vt cht gia hai
pha l bng nhau
III. Cn Bng Pha
1.3.1. Khi nim v cn bng pha:
Ti mi iu kin xc nh s tn ti mt mi quan
h cn bng gia nng ca cu t trong hai pha v
c biu din bng ng cn bng
Khi cn bng th s khuch tn tng cng ca hai
pha bng 0
Khi cha cn bng, s xy ra qu trnh khuch tn
ca cu t gia hai pha a h v trng thi cn
bng
Gii hn ca qu trnh truyn khi l khi h t
trng thi cn bng
III. Cn Bng Pha
Chiu khuch tn ca cu t s tun theo quy lut:

Nu nh y < ycb vt cht chuyn t pha x vo

pha y

Nu nh y > ycb vt cht chuyn t pha y vo

pha x
Cht phn b s i vo pha no c nng
lm vic thp hn nng cn bng
III. Cn Bng Pha
Bi 1: Trng hp no sau y vt cht
ch yu chuyn t pha x sang pha y?

a. x < xcb
b. x = xcb
c. x > xcb
d. Khng xc nh
III. Cn Bng Pha
1.3.2.Quy tc pha
Quy tc pha cho php xc nh c th thay i bao
nhiu yu t m cn bng khng b ph hy.
C = k - + n
Trong :
C: bc t do
: s pha trong h
k: s cu t c lp trong h
n: s yu t nh hng n cn bng ca h
1.3. Cn Bng Pha
1.3.3. Cc nh lut v cn bng pha

nh lut Henry: i vi dung dch l tng p

sut ring phn p ca kh trn cht lng t l vi
phn mol x ca n trong dung dch
p = H.x

H l hng s Herry, c n v l p sut, ph

thuc vo tnh cht ca kh, lng, nhit
1.3. Cn Bng Pha
1.3.3. Cc nh lut v cn bng pha

nh lut Raoult: p sut ring phn ca mt

cu t trn dung dch bng p sut hi bo ha
ca cu t ( cng nhit ) nhn vi nng
phn mol ca cu t trong dung dch
p = Pbhi.x
III. Cn Bng Pha
trng thi cn bng, ta c:
nh lut Henry:
nh lut Raoult: p* = Po.x
Theo Clapeyron v Dalton, ta c:p* = P.y*
Phng trnh cn bng:
y*=(H/P)x
y*=(Po/P)x
III. BI TP
1. Mt dung dch l tng tun theo nh lut
Henry c hng s Henry l 950 mmHg, p
sut lm vic ca h 860 mmHg, nng
pha lng bng 0,28 phn mol. Xc nh nng
cn bng ca pha kh.
Ta c:
H = 950 mmHg = 1.25 atm
P=860 mmHg = 1.13atm
x= 0.28mol/mol
Nng cn bng pha kh: ycb
III. BI TP
Thng qua phng trnh ng cn
bng ta c nng cn bng ca
pha kh.
y =(H/P)x
= (1.25/1.13)0.28
= 0.31 mol/mol
III. BI TP
2(BTVN). Mt dung dch l tng tun theo
nh lut Raoult c p sut hi bo ha bng
680 mmHg, p sut lm vic ca h 735mmHg.
Xc nh nng cn bng ca pha kh khi
nng pha lng bng 0,33 phn mol.

Ta c:
pbh = 680 mmHg = 0.89 atm
P = 735 mm Hg = 0.97 atm
x = 0.33 mol/mol
III. BI TP
Thng qua phng trnh ng cn bng ta c
nng cn bng ca pha kh.
pbh 0.89
ycb x 0.33 0.3mol / mol
P 0.97
IV. Qu Trnh Khuch Tn
1. Khuch tn phn t
- Xy ra trong lp mng ch chuyn
ng dng
- ng lc l chnh lch nng gia hai
b mt tip xc. Khuch tn t ni nng
cao n ni nng thp trong lp mng
- Xy ra rt chm.
- Ph thuc vo b mt, thi gian, nng

IV. Qu Trnh Khuch Tn
2. Khuch tn i lu
Xy ra trong nhn pha ch chuyn
ng xoy
Xy ra l nh s xo trn ca cc phn t
trong dng
ng lc ca qu trnh khuch tn i lu
l s chnh lch nng trong nhn v nng
b mt tip xc.
Khuch tn phn t quyt nh tc cho c qu
trnh khuch tn
IV. Qu Trnh Khuch Tn
BTVN
Qu trnh truyn khi xuyn pha l g?
V. ng Lc Khuch Tn
Nu tnh theo pha y
y = y* y
hay y = y y*
Nu tnh theo pha x
x = x* x
hay x = x x*
V. ng Lc Khuch Tn
1.Phng trnh truyn khi

Vn tc ca mt qu trnh no cng
t l thun vi ng lc v t l
nghch vi tr lc.
Trong qu trnh truyn khi ng lc
l hiu s nng v tr lc l s
cn tr cht khuch tn chuyn ng
qua lu th
Phng trnh truyn khi:
G k y F ytb k x F xtb
Trong :
- G: lu lng mol ca cu t truyn t pha
ny sang pha kia kmol/h ????
- ky, kx: h s truyn khi tnh theo nng
pha kh v pha lng mol/s.m2 (n v ng
lc)
ytb , xtb : ng lc trung bnh ca qu trnh
F: b mt tip xc pha, m2
: thi gian truyn khi
2.ng lc trung bnh
- ng lc ca qu trnh thay i t u
n cui nn khi tnh ton phi dng
ng lc trung bnh.
-Khi ng cn bng l ng cong th
tnh theo ng lc trung bnh tch
phn.
y d yc
ytb yd
dy

yc
y ycb
2.ng lc trung bnh
- Khi ng cn bng l ng thng
th tnh theo ng lc trung bnh logarit.

yc yd yc yd
ytb ytb
yc yc
2,3 lg ln
yd yd
2.ng lc trung bnh
BI TP
1. Qu trnh truyn khi ngc chiu c ng
lm vic l ng thng y=0,35.x+0,6; nng
phn mol ca dng lng vo v ra khi thit b
ln lt l: 0,1mol/mol v 0,6mol/mol. Xc
nh ng lc trung bnh ca qu trnh truyn
khi theo pha kh, bit phng trnh ng
cn bng y=1,1.x.
2.ng lc trung bnh
BI TP
Ta c:
Phng trnh ng lm vic: y=0,35.x+0,6
Phng trnh ng cn bng: y=1,1.x
xd = 0.1 mol/mol
xc = 0.6 mol/mol
Tnh ng lc trung bnh ca qu trnh
truyn khi ytb y yc yd
tb
yc
ln
yd
2.ng lc trung bnh
BI TP
V y l qu trnh truyn khi ngc chiu nn Th
v xvo
d
phng
xc trnh lm vic ta c:
yd =0,35* xc +0,6
= 0.35*0.6 +0.6
= 0.81 mol/mol
yc =0,35* xd +0,6
= 0.35*0.1 +0.6
= 0.635 mol/mol
2.ng lc trung bnh
BI TP
Th xd v xc vo phng trnh cn bng ta c nng
pha hi cn bng:
yd 1,1.x c 1.1* 0.6 0.66
*

yc 1,1.x d 1.1* 0.1 0.11

*

ng lc truyn khi:
yd yd y *
d 0.81 0.66 0.15mol / mol
yc yc y *
c 0.635 0.11 0.525mol / mol
2.ng lc trung bnh
BI TP
V ng cn bng l ng thng nn ng
lc trung bnh ca qu trnh truyn khi tnh
theo cng thc:

yc yd 0.525 0.15
ytb
yc 0.525
ln ln
yd 0.15
2.ng lc trung bnh
BI TP 2 (BTVN)
Mt qu trnh truyn khi ngc chiu c
ng lm vic l ng thng y=0,4.x+0,1;
nng cn bng ca pha kh ti u vo v
u ra ca thit b tnh theo phn mol ln lt
l: 0,41mol/mol v 0,86mol/mol. Xc nh ng
lc trung bnh ca qu trnh truyn khi theo
pha lng, bit phng trnh ng cn bng
y=1,1.x.
VI. Phng Php Tnh TBTK
1. Tnh ng knh
V
D
0,785w0

Trong , V, 0 l lu lng th tch (m3/s) v vn tc

trung bnh (m/s) ca pha lin tnh trn ton b tit din
thit b.
Thng thng trong cc qu trnh truyn khi th pha kh
l pha lin tc. Ngoi ra, nhng qu trnh khng c pha
kh th pha lng c xem l pha lin tc.
2.Tnh chiu cao
L phn chiu cao lm vic
ca thp, kch thc phn trn
v di ty thuc nhng b
phn c lp .
2.Tnh chiu cao
2.1. Tnh chiu cao theo
phng trnh truyn khi
2.2. Tnh chiu cao theo bc thay i
nng Bc thay i nng
ng trn th x-y l
mt khong th tch
no ca thit b
trong tin hnh
qu trnh truyn cht
sao cho nng ca
cu t phn b khi ra
khi th tch bng
nng i vo th
tch ny
2.2. Tnh chiu cao theo bc thay i
nng
S bc thay i nng gi l s mm l
thuyt (hay cn gi l s a l thuyt) c
xc nh bng phng php th.
- Trc ht phi xc nh bng ng cn bng
v ng lm vic .
- Xc nh bc l thuyt:
Trong l h s hiu
N lt
t
N chnh thng ly t 0.2
n 0.9
2.2. Tnh chiu cao theo bc thay i
nng
Chiu cao thit b c xc nh nh sau:
i vi thp mm:
H h( Nt 1), m h: Khong cch gia hai
mm
i vi thp m:
H ho .N t , m
h0 : Chiu cao tng ng vi bc
thay i nng
CU HI N TP
1. Truyn khi l g?Yu t no quyt nh n tc
truyn khi?
ng lc ca qu trnh truyn khi l g? Khi qu
trnh truyn khi xy ra , ng lc ca qu trnh
truyn khi s xy ra nh th no?
o
2. Khuch tn i lu l g? ng lc ca qu trnh
khuch tn i lu l g?
3. Khuch tn phn t l g? ng lc ca qu trnh
khuch tn phn t l g?Cc yu t nh hng n
qu trnh khuch tn phn t?
CU HI N TP
- Qu trnh khuch tn no xy ra trong qu trnh
truyn khi rt nhanh. Qu trnh khuch tn no
quyt nh tc qu trnh truyn khi?
4. Hy cho bit chiu khuch tn ca qu trnh
truyn khi: hp thu, chng, trch ly lng-lng, trch
o
ly lng rn, hp ph. sy?
5. Cc biu din thnh phn pha?
6. Gi x, y l nng lm vic trong pha x, y.
Trong trng hp no, vt cht di chuyn t pha x
sang pha y? Trng hp no vt cht di chuyn t
pha y sang pha x? (x* v y* l nng cn bng
trong pha x v y).
CU HI N TP
7. Trong cng thc tnh ng knh thit b truyn
khi, lu lng s dng l lu lng ca pha no?
8. Biu thc ca nh lut Henry?Hng s Henry ph
thuc vo yu t no? Biu thc ca nh lut
Raoult?(ghi r n v tnh)
9. Ti trng thi cn bng pha, nng cu t trong
hai pha c c im g? Qu trnh khuch tn xy ra
nh th no?
10. Cch xc nh s mm l thuyt trong tnh chiu
cao thit b theo s bc thay i nng ?