Kennisportfolio Recht

Schema rechtsfeiten
Auteur: Sanne Janssen
Rechtsfeiten: feiten
met een
rechtsgevolg

Menselijke
Blote rechtsfeiten
handelingen

Feitelijke
Rechtshandelingen
handelingen

Onrechtmatige
Eenzijdig
daad

Meerzijdig Wanprestatie

Rechtmatige daad

Definitie rechtshandeling
Auteur: Sanne Janssen
Een handeling van een of meer rechtssubjecten waarbij deze een rechtsgevolg
beogen, terwijl het objectieve recht dat rechtsgevolg ook aan de handeling
verbindt.

Onrechtmatige daad
Auteur: Sanne Janssen
Vereisten:
1. Onrechtmatig handelen/nalaten
2. Toerekenbaarheid
3. Schade
4. Causaal verband
5. Relativiteitseis
Kelderluikarrest
Auteur: Sanne Janssen

De rechtbank oordeelde dat het ongeval aan de man zelf te wijten was, hij
namelijk beter moeten opletten toen hij naar het toilet liep. Het hof oordeelde dat
het aan de schuld van de medewerker te wijten was dat de man in het kelderluik
was gevallen. De medewerker had op een simpele wijze het gat kunnen
barricaderen en daarmee het ongeval kunnen voorkomen. Hij had rekening
moeten houden met onoplettende bezoekers. Het hof oordeelde dat de
medewerker en de man beide voor de helft verantwoordelijk waren. De Hoge
Raad overwoog dat er aan de hand van vier criteria moest worden gekeken of er
sprake was van een onrechtmatige daad.

Deze vier criteria zijn:

Hoe waarschijnlijk kan de niet-inachtneming van de vereiste
onopletendheid en voorzichtigheid worden geacht?
Hoe groot is de kans dat uit deze niet-inachtneming ongevallen staan?
Hoe ernstig kunnen de gevolgen zijn?
Hoe bezwaarlijk zijn de te nemen veiligheidsmaatregelen?

De mate van onrechtmatigheid kan dan worden beoordeeld aan de kans op het
ongeval, de ernst van de gevolgen en de bezwaarlijkheid van de te nemen
veiligheidsmaatregelen.
In casu is er derhalve sprake van een onrechtmatige daad, de man moest echter
wel voor de helft van de schade opdraaien.

Volledig arrest: https://www.studytubelaw.nl/arresten/117-kelderluik

Arrest psychiatrisch ziekenhuis

Auteur: Sanne Janssen

Verpleegkundige psychiatrisch ziekenhuis moet s nachts zoekactie houden om

weggelopen patint op te sporten. Daar is protocol voor bij ziekenhuis (gaan met
twee personen, krijgen speciale zoeklamp mee) en protocol wordt gevolgd.
Verpleegkundige komt te val en loop scheurtje in ellepijp op. Centrale Raad van
Beroep (gaat om een ambtenaar) hanteert sinds 2000 voor ambtenaren zelfde
norm als voor werknemers geldt, namelijk de norm van art. 7:658 lid 2 BW. Geen
sprake van risicoaanvaarding (enkele feit dat dit tijdens werktijd gebeurt, is niet
voldoende); werkgever heeft geen zorgverplichting geschonden. Geen
schadevergoeding.
(NB: vroegere situatie voor ambtenaren was risicoaansprakelijheid voor overheid,
tenzij sprake van eigen schuld bij ambtenaar, dan schuldaansprakelijkheid.
M.a.w.: overheid betaalde altijd, tenzij werknemer iets fout deed; dan betaalde de
overheid alleen als overheid ook blaam trof. Eigen schuld ambtenaar in dit
verband veel minder streng dan huidig criterium bewuste roekeloosheid)
Arrest dienstongeval militair
Auteur: Sanne Janssen

Tijdens het doorsnijden van een tiewrap (plastic binder) waarmee

camouflagenetten zijn vastgebonden snijdt militair zich in eigen vingers. Geen
risicoaansprakelijkheid, dus militair voert aan dat werkgever in zorgplicht te kort
is geschoten door geen veiliger hulpmiddelen beschikbaar te stellen, zoals
schaar, kniptang of stevige handschoenen.
Rechter gaat niet mee in dit verweer. Mes behoort bij standaarduitrusting militair.
Gevaar van uitschieten aanwezig, maar rechter ziet niet in welke
veiligheidsmaatregelen getroffen hadden kunnen worden.
(NB: in gewoon dienstverband waarbij bijv. regelmatig tiewraps doorgesneden
moeten worden bijv. 25 keer op een dag- kun je er rustig vanuit gaan dat rechter
dan wel veilig gereedschap nodig acht. Zo niet: niet aan zorgverplichting voldaan
en dus betalen!)

Arrest dakbedekker
Auteur: Sanne Janssen

Dakbedekker/timmerman komt op deel dak waarop hij niet mag komen, want niet
veilig. Het gaat om een ervaren timmerman die daar ook niets te zoeken heeft.
Ondanks meerdere waarschuwingen van collegas gaat deze man toch op
onveilige deel en valt naar beneden.
Werkgever schadeplichtig, want:
- geen afdoende maatregelen getroffen (deel dak afgezet, duidelijke
voorlichting + officile waarschuwing timmerman desnoods timmerman
naar huis sturen): niet voldaan aan zorgplicht
- geen opzet (hij wil niet naar beneden vallen) of bewuste roekeloosheid,
want niet bewust: juist zin ervaring maakt de man roekeloos, niet bewust,
want ziet het gevaar niet meer.

Arrest verankerde ladder

Auteur: Sanne Janssen

Matroos op schip moet last naar boven dragen. Zoals vereist door wetgeving is er
een verankerde ladder (= vaste ladder) aanwezig. Toevalligerwijs staat op dat
moment naast de verankerde ladder een losstaande ladder (eerder door ander
gebruikt; nog niet weggezet). Matroos pakt losse ladder, ladder schuift en
matroos valt. Matroos verwijt de werkgever dat daar losstaande ladder stond (te
weinig controle op opruimen; personeel niet genoeg genstrueerd t.a.v. opruimen
maar ook noodzaak gebruik vaste ladder, enz.): o.g.v. ervaringsregels is bekend
dat personeel niet genoeg opgelet en de losse ladder zou kunnen pakken.
Dit verwijt gaat te ver volgens de HR: geen schending van de zorgplicht.
(NB: indien geen schending van de zorgplicht, kom je aan bewuste roekeloosheid
niet meer toe!) Immers, wanneer de werkgever heeft voldaan aan zijn zorgplicht
hoeft hij de werknemer niet te betalen (hij hoeft hem ook niet te betalen bij
bewuste roekeloosheid of opzet, maar daar hoef je niet meer naar te kijken want
hij hoeft al niet meer te betalen.)
Arrest hydraulische ketel
Auteur: Sanne Janssen

Deksel van hydraulische ketel komt omhoog door corrosie schroefdraad:

werknemer krijgt gloeiende vloeistof in gezicht. Werkgever aansprakelijk, niet
vanwege corrosie op zich (dan heb je het over pure risicoaansprakelijkheid en dat
is 7:658 niet), maar omdat het verwijt kon worden gemaakt dat werkgever zich
niet door deskundigen had laten voorlichten over gevaren en daarmee
samenhangende preventieve maatregelen.
Conclusie: machine met gebrek zal bijna altijd tot schadeplichtigheid werkgever
leiden, want ofwel onvoldoende voor laten lichten over gevaren, enz ofwel
onvoldoende laten onderhouden. Indien deskundige ernaast zit of externe
aansprakelijkheid (natuurlijk kun je wel de derde aanspreken; hier zie je ook het
belang van de voor werknemer gunstige bewijslastverdeling)

Aanneming van werk

Auteur: Sanne Janssen

Aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer,

zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten
dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te
leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld.

Overeenkomst van opdracht

Auteur: Sanne Janssen

De overeenkomst van opdracht is de overeenkomst waarbij de ene partij, de

opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders
dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in
iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard,
het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen
vervoeren van personen of zaken.

Arbeidsovereenkomst
Auteur: Sanne Janssen

De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de

werknemer, zich verbindt in dienst van (gezagsverhouding) de andere partij, de
werkgever, tegen loon gedurende zekere
tijd arbeid te verrichten.