HASTANE HJYENK

KLMLENDRME
SSTEMLER LE
NFEKSYON
KONTROL
Cokun ZTEMR
Cokun ZTEMR

- 1974 Turhal
- 1997 ODT Makine Mhendislii Blm
- 2001 Ko niversitesi EMBA
- Demirdkm, ntes profesynel yneticilik
- Nova Mekanik ve Yap Sistemleri
Hastanelerde birok faktr infeksiyon
kontrol asndan nem arzeder;
- Dier hastalar
- Yiyecekler, ime suyu
- Islak mahaller (WC, lavabolar, banyolar)
- El temizlii
- Atk ynetimi
- amarlar
- Klima sistemi
Hijyenik klima sistemi
Konu Balklar:

Niin hastanelerde iklimlendirme sistemleri

1
nemlidir?

2 Hijyenik klima sistemlerine genel bak

Hastane iklimlendirme sistemlerindeki

3 uluslararas standartlar

4 Ne yaplmamal
 Niin hastanelerde iklimlendirme sistemleri
1
nemlidir?
- Partikllerle dolu bir armosferde yayoruz

rnek: Hzl yryen bir insan 7.500.000 partikl

/ dakika

Mikro organizmalarn bazlar partikller

zerinde tanabilirler
-Sonu olarak hijyenik iklimlendirmenin birincil
amac;
Hastanelerde, zellikle ameliyathane /
younbakm gibi kritik blgelerde havadaki
partikl saysn ve hava ak ynlerini kontrol
altnda tutmaktr.

Bunun yannda bu tip mahallerde scaklk ve

nemi belli deerler arasnda tutmak gerek konfor
gerekse mikrobiyolojik reme miktarnn belli
limitlerin altnda tutulmas iin nemlidir.
-Yanl uygulama ve iletme durumunda
hastanede kullanlan klima sisteminin kendisi
infeksiyon kayna olabilir

Zamannda deitirilmeyen filtreler

Yanl sistem seimleri

rnek : Hasta bina sendromu, legionella

pneumophilia
2 Hijyenik klima sistemlerine genel bak

-Klima santrali fonksiyonlar:

- Havay filtreleme
- D ortam taze havas salama
- Istma
- Soutma
- Nemlendirme
 Istc fleme
n Filtre Batarya Fan Susturucu

Soututu
Emi fan Karm kinci Batarya
Hcresi Kademe
Filtre

(Hijyenik Klimalarda ikinci kademe filtre en sonda olmaldr)

Hijyenik klima santralinde aranmas gereken
zellikler neler olmaldr;
- Eurovent sertifikas bulunmaldr
(Eurovent bir kalite sertifikas deil bamsz bir test raporudur)

Filtre kaak miktar: F9 (Filtre bypass < %0.5) ok nemli!

F7 ( %1 < Filtre bypass < %4)
Mekanik dayanm snf: 2A (1000 Pa basn altnda sehim 0-4 mm/m)
1A (1000 Pa basn altnda sehim 0-10 mm/m)
Gvde kaak miktar: B (700 Pa pozitif basnta 63 ls/m, 400 Pa negatif
basnta 44 ls/m)
Isl geirgenlik: T2 ( .5 < U < 1.4 W/mK)
T3 ( .5 < U < 1 W/mK)
Hijyenik klima santralinde aranmas gereken
zellikler neler olmaldr;
- Minumum 50 mm kaya yn (DIN 4102 A1 snf)
- Cihaz i yzeyi tercihen paslanmaz elikten yaplm olmaldr
- Santral temizlenebilir ve ykanabilir zellikte olmaldr nemli
- Santralde tm hcrelere dardan eriim kolayca mmkn olmal ve
hcrelerde gzetleme cam bulunmaldr
- Santrallerde i aydnlatma bulunmaldr
- Santrallerde nemlendirme buharla yaplmaldr
- Istc ve soutucu bataryalar tercihen epoksi kapl olmal bakr kollektr
kullanlmaldr
- Filtrelerin kirlendiini mutlaka kullanc otomatik kontrol sisteminden
grebilmelidir nemli
- Youma tavas mutlaka paslanmaz sadan olmal ve gerekli ak
salayacak eimli olmaldr nemli
 Paket Tip Hijyenik Klima Cihazlar;

- Konvansiyonel klima santrali sistemine gre

daha az yer kaplar
- Kullanm daha kolaydr
- Sistem btn ile standart fabrika testli
geldii iin konvansiyonel sistemlere gre
daha az sorun yaanr
Kanal Ekipmanlar;

Laminer Flow nitesi

180x240 cm
H14 Filtreli
Hepa filtreler ve filtre kutular;

500 x hepa filtre

- HEPA filtreler ilk olarak 1940l yllarda Amerikan
Atom Enerjisi Komisyonu tarafndan Manhattan
Projesinin yani ilk atom bombas projesinde
radyoaktif partikllerin filtre edilmesi amac ile
retilmilerdir.
 Hepa filtreler ve filtre kutular;

- 3. Kademe filtrelerdir
- H14 snf bir hepa filtre .3 mikron dan byk
paracklar %99.995 orannda tutabilir
- Hepa filtre szdrmazl ve hepa filtre kutusu
szdrmazl partikl kontrolndeki en can alc
noktadr !
 Kanal tipi elektirikli stc;

-Ameliyathane veya youn bakmlarda genel sistem

ayar deerinden daha farkl bir scaklk istendii
takdirde kanal tipi elektirikli stc devreye girer

rnek: Bebek ameliyatlar 26+ C gerektirir

VAV (Variable air volume) Cihaz; CAV (Constant Air Volume) Cihaz;

-Hepa filtreler sistemde temizken 200 Pa kirli iken

450 Pa basn olutururlar
- Filtre mr boyunca deien bu basnc kompanse
etmek iin VAV veya CAV cihazlar kullanlr
- Hava debisinin sabit kalmas mekanlardaki basn
dengesini korumak asndan ok nemlidir
Shut Off damper;

-Sistemde HEPA filtre deiimlerinde mahalde

havann kapatlmas iin kullanlr

-Elektirik kesintilerinde devreye girerek kapal

konuma geer bu sayede mahale hava szntlarn
nler
Tarihe
1961 ylnda, Willis Whitfield tarafndan
bir hacimdeki partikl
konsantrasyonunu daha iyi kontrol
etmek amac ile ilk olarak New
Mexicoda Sandia National
Labaratvarlarnda odann bir yzeyine
yerletirilen HEPA filtrelerden geirilen
havann dier taraftan emilmesi ile ilk
yatay laminar flow oluturuldu. Bu
uygulama sayesinde, havada bulunan
partikller ok daha etkin bir ekilde
elimine edilebildi.
Bu rn ilk olarak silah gelitirme
almalarnda kullanld
Laminar Flow Cihaz;
- Sistemde hasta zerinde laminar (tek
ynl) bir filtre edilmi hava ak
salayarak kontrol edilen blgeyi partikl
konsantrasyonu asndan etkin bir
ekilde kontrol altnda tutar

- Basite ok sayda hepa filtrenin

birletirilmesinden oluur
Kanal Ekipmanlar;

Laminer Flow nitesi

180x240 cm
H14 Filtreli
 Hastane iklimlendirme sistemlerindeki
3
uluslararas standartlar

Temiz oda:

Partikl saysnn, partikl girii ve oluumunun ve dier

parametrelerin (scaklk, nem, basn) kontrol altnda tutulduu oda
(DIN 14644-1)
Temiz oda standartlar;
- Su anda kullanlan tm standartlarn k noktas Amerikan

MIL STD 209 Clean room and work station requirements controlled
environments

- Bu standart havada bulunan partikl miktarn kenarlar 1 feet (30.48

cm) olan
kp eklindeki hacim ierisindeki partikl saysna gre snflandrr.

- Bu standart her ne kadar resmi olarak yrrllkten kaldrlm olsada

ierisindeki terminoloji hala ok yaygn olarak kullanlmaktadr

- Gnmzde bu standardn yerini ISO 14644 Clean rooms and

associated environments standard temel standart olarak kabul
grmeye balamtr.
 Hava
Deiimi Enerji tketimi
ISO 14644 FED 209 (m3/h) Ak Konfigrasyonu (kW/hm2)

3 1 500-600 Unidirectional 1,2

4 10 400-500 Unidirectional 1

5 100 200-300 Unidirectional 0,7

6 1000 20-60 Turbulent 0,4

7 10000 15-25 Turbulent 2

8 100000 8-25 Turbulent 0,15

 Partikl saysn kontrol etmek iin belli miktarda filtre edilmi
havann temiz oda ierisinden belli bir ak konfigrasyonu ile
transfer edilmesi gerekir.

Temiz odalarda adet temel ak konfigrasyonu kullanlmaktadr

- Tek ynl (Unidirectional) ak

- Trblansl ak

- Tekynl ve Trblansl ak birlikte

Tek Ynl (Unidirectional) Ak:
Tek ynl ak sistemlerinde hava ak izgileri gayet dzenlidir
Hava ak izgileri belirgin ve keskindir.
Tavsiye edilen kesit hava hz 0,3 - 0,45 m/s
ISO 5 (FED 209 klas 100) ve daha yksek snfl temiz odalar iin
tavsiye edilir
Trblansl Ak:
Ak izgileri belirli bir dzen arzetmezler
Kullanlan HEPA filtreler son fleme noktasnda olmak zorunda
deildir
ISO 6 (FED 209 klas 1000) ve daha dk snfl temiz odalar iin
tavsiye edilir
Dn menfezi lokasyonlar Tek ynl ak kadar nemli deildir
Tek ynl ve Trblansl Ak
Birlikte:
Trblansl ve tek ynl (unidirectional) ak konfigrasyonlarnn i
ie uygulanmasdr.
Neden: yksek snf gerektiren uygulamalarda kurulum ve iletme
maliyetini drmektir.
Medikal Uygulamalar:
-Tavan tipi laminar flow cihaz: - Laminar flow kabini:
Niin laminar ak:
Hastanelerde infeksiyona sebep olan mikroorganizmalar partikller zerinde
hareket ederler ve havada milyonlarca partikl bulunur.
rnek: Hzl yryen bir insan 7.500.000 partikl / dakika
Operasyon sonras infeksiyon riski ameliyathanedeki partikl says ile
ilikilidir.
ISO 6 = FED 209 class 1000 ve daha ileri hijyen snflar turbulent akl
sistemlerle salanamaz
Hastane iklimlendirmesi konusunda uluslararas
standartlar;

- Hastaneler ve bunlara ait hijyenik mahallerin iklimlendirilmesi konusunda ulusal

standardmz bulunmamaktadr.

- Dnyada kabul gren standartlar svire ve Almanya orjinlidir.

- Genel hastane mahalleri iin kabul gren en geerli direktif VDI 6022 Hygiene
requirements for ventilation and air conditioning systems and units

- Kritik hacimler ii u anda lkemizde kullanlan ve Avrupada da geni kabul

gren standart DIN 1946-4 n ubat 1999 revizesidir.

- Bu standart hacimleri Class 1 ve Class 2 olarak iki farkl katagoride irdeler

Hijyenik klima sistemlerinde yeni yaklamlar;

- 1993 ylnda SWKI (Schweizerischer Verein von Wrme-und Klima-Ingenieuren /

svire Istma Klima Mhendisleri Dernei) nin yaynlam olduu direktif ile
mevcut standartlarn deiim sreci balamtr.

- Bunun akabinde VDI (Verein Deuctscher Ingenieure/Alman Mhendisler

Dernei) nin tarafndan adapte edilerek VDI 2167 bal altnda, taslak olarak
2004 ylnn Aralk aynda yaynlanmtr

- Standardnn bu yeni yaklamlar paralelinde taslak metni en son DIN 1946-4

2007-6 revizesi taslak olarak bu ay ierisinde yaynlanm bulunmaktadr
Hijyenik klima sistemlerinde yeni yaklamlar;

Yeni standartlarda ameliyathane hacimleri 1A ve 1B olarak iki kategoriye

ayrlmtr.
1 A snf:
Ortopedik veya kaza sonras mdahaleler. (rn. total endoprotezler-diz,
kala, bilhassa omurga ameliyatlar.
- Genel Cerrahi (rn. hemi-a plantasyonu)
- Kalp ve damar cerrahisi (rn. Damar protez)
- Nroirurjik ameliyatlar
- rolojik ameliyatlar
- Jinekoloji (Gs Protezleri)
- Transplantasyonlar (rn. btn organ)
- Geni alanl tmr operasyonlar
- Toplam sreye bal ameliyatlar (hazrlanma, enstrman zelliklerine bal
kesme-dikme) Tp rnlerine bal sreler gz nne alnnca dk
Trblansl (laminer) ak nem kazanr.
Hijyenik klima sistemlerinde yeni yaklamlar;

1 B snf:

- Diagnostik Artoskopi
Mediastinokopi ve Thorakoskopi
Kalp kateter muayenesi
Kalp Pili mplantasyonlar

zetle:
Yeni standartlar ISO 7 (Class 10.000) den ISO 5 (class 100) snfna geii
ngrmektedir.
Resirkle Laminar Ak:
4 Ne yaplmamal

Hijyenik klima sistemlerinde yeni yaklamlar;

- Hijyenik klima sistemleri gerekli proje ynetimi admlar takip edilerek kabul
grm standartlar nda uygulanmaldr.

-Hijyenik mahallerde amac dnda kulanlan klima cihazlar infeksiyon riskini ciddi
oranda artrr.

-zetle : Hijyenik mahallerde split klima ve kanal tipi split klima kesinlikle
kullanlmamaldr.