Ghid Cronologic 2006

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 110

, , , , , ,

, , , , ,
, ,

, , , , ,
, , , ,



:
. .


PHARE
-
RO 2006 / 018-446.01.01.02.07

:
:

:
Timioara Str. Mure Nr. 34.

ISBN 978-973-631-570-1

, , , ,
, , , , ,
, , , ,

, , , , ,
, , ,
,

, 2009

3
4


() / 7


( ) 11
( ) 15
( ) 18
( ) 23
( ) 29
( ) 33
( ) 39
( ) 42
( ) 46
( ) 49
( ) 54
( ) 57
( ) 61
( ) 66
( ) 69
( ) 73
( ) 77
( ) 84
( ) 89
( ) 93
( ) 96
( ) 99
( ) 103
( ) 108

5

: 1552. / 111
: 1553-1716. / 126
: 1717-1778. / 134
: 1779-1867. / 146
: 1868-1918. / 165


/ 183
/ 199

6
()

2007. .
:
. /,
, ,

.
, ,
.
; ,
, .
.
,
,
. .
.
, ,
, .

, ,
.
, ,
.

, ,
,
.
, ,
, , ,
.
,
,

PHARE -,

7
.
( ) . , 2007.
,
, 24 , ,
.

;
,
. :
, ,
, ,
,
. ,
-
.
, ,
.
( , ). ,
,

. :
,
.
, , (
. 1), ( ), (
), ( . 1),
( . 1), (
. 1), , (
) (
).
,
.
: ,
; , ; ,
; , ;
, ; , .
: , (),
(), (),
(), ()

8
(). ,
, .
: (),
(), (), (),
( ), (
), ( ), (
).

, 1.000
, . ;

.


, ,
.
.


.

.
: .
,
...

, 30. 2009.

. . .

9
10

1695 Ali binar, 1853 Alibunar, 1878 Alibunr, 1922 Alibunar,


1943 Alisbrun

,
,

.
, ,
.

, ,
. ,

,
.
, a
(1762-1769),
.
, XIX .

.
, 1861. ,
.
. XIX
.
; 1898.
.
, , ()
,
,
.

. IV

11
, (),
.
, ,
.
.

.
6
:
.
, ,
IV .
,
,

. ,
II III .



. ,

1695. ,
Ali Binar ( ).

II,

.

,

. XVIII
(1702-1707)

() ,
30-40
.
, 1717.
32 .
1723. 1725. , .

12
XVIII
. 1765.
,
; 1769. -
12. . ,
, ,
. 1845.
.

(, , ). 1775.
,
XIX -
( : 1842/43 190; 1846/47 203; 1871/72 217).
1872.
. (1836 3.383
, 1850 3.946 ),

.
1848-49. ,
.
- ,
,
. 12.
1848. , ,
,
. , ,
600 . ,
.

(),

. , ,
. ,
, ,
.
XX (
), (
).

13
1904,
, ,
.
1910. 4.503
, 2.717 , 1.166 , 335 267
. 2002.
3.431 ,
.
,
: , , , ,
, , , ,
. (2002)
22.954 .

14

1773 Steierer-Dorf, 1846 Steierdorf, 1867 Steierdorfanina,


1891 Stejerlakanina, 1924 Staierdorf Anina, 1952 Anina

,
- , 36 ,
, 550-770 .
,
, .
10.000 ,
.
.

, ,
35.000 .
,
. 24. 1773,
(,
). ,
.
Steierer-Dorf, Steierdorf.
, . , 1846-
1847. ,
, 4 ( ).
1788, ,
, .
, , .
: 1786. ,
1790. .
, ,
( ) .
, 1846.
.

15
,
1846-1847, 1863.
() .
, , 10 14
.
1854. ( ), 1858.
,
(.
).
. 1859.
:
,
.
.

.
20


.

.

;

(1869).
- 1867,
- . 1872-
1873. ,
200 .
,
.
1890-1918.
: ;
,
; ;
(1893);
, (1904).

16
7. 1913. ,
, . ,
150 .
,
7. 19120;
217 .

-,
. 1927. .
1952. -
; .
,
(1984-1976),
1940. ;
(1945-
1947) . ,
, .
(1909-1993), , ,
1934. ,
( 1946, 1949-1978,
1961) .
,
, ,
.

17

1355 Alba Ecclesia (Feyereghaaz), 1853 Weisskirchen,


1881 Fehrtemplom, 1922

XIV
. 1355.
Alba Ecclesia (Feyereghaaz).
.
, 1552. , .
,
-, ,
Weisskirchen (
). Weisskirchen
Alba Ecclesia.
,
,
, .

, ,
1717. .
( ,
), .
: ,
, , , .
,
.
.
: , ,
, .
, 1717. .
. 450 100 ,

, , , , .

18
(, , , , ), e
e. 1717.
. 1777.
2.798.
1751. .
60 .
260. , ( :
).
, XV , .
1788-1791. ,
, 20.000
, .

XVIII


.

1736-1738.

.

.

.

,
.
1754.

,

,
.
, ,
. - . ,
.
- .
20. 1788. ,
.

19
. 19.
. - 1789.
. 1801.
.
1804.
.
(1807-1808); ,
, .
,
,
, 12. .

. 3
, ,
. ,
.
, ,
, . 13.
1808. ,
, .
1848-1849.
.
.

, .
. 1849.
, .
.
, ,
. ,
. , .
11. , 17. 1949.
. .

. 30. 1854.
65
, 1. 1856.
. 21. 1858.

20
.
.
70- XIX :
, .
- 1867.
.
. 1871. .
1872. , 1.
.
, I 7.
1872. .

.
.
3. 1872. , ,
45 .
, ,
,

.
5. 1876.

.

,
.
2002. , 10.675
.
- ,
, , :
, , , , , ,
, , , , ,
.

: () .
(1833-1924) ,
1872. ,
, ,
, , ,
.

21
() (1858-1942),
, 1878-1889.
.
, ,
. 1880. (
)
1883.
: (1851-
1905), ; (1863-1933), ,
,
; (1864-1926),
, .

22

1333 Baczka (?), 1437 Wazylaw, 1534 castro Bochzsa,


1690 Bocksenn, 1719 Altwerk, 1722 Neuwerk, 1723 Poksan,
1725 Deutsch-Bokschan, 1910 Romn-Bogsn, Nmet Bogsn,
1919 Boca Romn/Vasiova/Boca Montan,
1950 Boca Vasiovei/Boca Romn, 1961 Boca

- ,
, , 18
58 . 450 ,
,
. ,
.
,
, .
, .
, .
, 1717,
( ),
(1718 Altwerk) ,
(1722 Neuwerk/ ), , ,
.
, XIV
. 1950.
,
1961. ,
.
;
, 1800-1600 ...
1333.
,
. , 1437.
(Wazylaw) . 1534.
(ex castro Bochzsa),

23
(, , ) .
1522. ( : Rakovscy)

(Baczka). 1552. ;
1595.
. , 1597.
. 1604, ,
;

,
,
.
1658.
,
. ,


, , 1659. ,
. ,
- 1695.
,
.
1690-1700.
Bocksenn (Bocceni)

, , , , ,
, , , , , , ,
( ).
1723.
Poksan,
.

, XVI XVII
, , .
, , 1717.
. ,
1717. , ,
(Banater
Bergwerk Finrichtung Commission), ,
.

24
. 7.
1717.
(Bergwerkdistrict), .
: , , .
1717.
82 , 32 .

. 1718. 13
;
( ), .
1719. .
, Altwerk,
, ,
.
(, , , , ,
), .
1721.
Altwerk ,

, .
.
1722. , Neuwerk.
, 1725. 450 ,
, .
,
; , , ,
, , ,
.
,

, . 1722. ,

10 .

, (Berghauptmann)
1726.
.
.
1737. ;
, . ,

25
,
, . 1740,
1739,
.
, 1768,
, ;
(, 1742 , 1791), ,
,

.
,
, , ,
1771. .
7. 1768.

. .
,
, ,

. ,
1. 1769.
, 1754.
, 1776, , .
1768. , 1791.
. 1796.
; 1892.
.
1793-1798. ,
, , .
,
, (
, 3.000 ), ,
, .
1810,
Stegavt . 1860.
, 1914. .
1855.
,
.
1871,

26
, 31,3 ;
1873,
.
1908. .
,
1873, :
. 1898.
. 1909,
, . 1919.
: ,
1930. .
, 1872.
.
, 230 .
,
1913.

, . , ,
,
,
1931, ,
.
2002. 17.000 ,
, :
(643), (596) (432). 1880.
6.426 .

.
(1829-1908), ,
.
(1859-1923), ,
.
(1877-1945), ,
.
(1860-1945), , ,
1917-1918.
(1878-1934),
;
.
(1880-1958), .

27
. (1881-1973), ,
, ( ).
(1884-1974), , .
(1909- ), ,
;
.
(1917-1991), 1958-
1962.
(1929-1972), .
(1933-2004), ,
.

28

1321 Buzias (?), 1369 Buzus / Bozas, 1723 Busiesch,
1807 Buzis, 1905 Buzisfrd, 1920 Buzia Bi, 1956 Buzia

, 35 25
,
. + ,
(
).
104 , 128 , 5.335
, ; (,
, ) 15%.
1956. ,
, 1854,
.
,
,
.
: ,
, .
, ,
, ,
.
, Centum
Putei.
1321, Buzus / Bozas
1369, 1723. Busiesch.
(. , . )
;
.
1805. .
,
1811.
( ,
, 1817), ( , 1839,
). 1819.

29
.
:
, ,
(, 1843)
(, 1853). 1853,
1856. . 1838.
.
( ),
1802;
.
,
1838, ,
.
1828; 1838. ,
1848. .
,
, : ,
, ,
. ,
1872. ,
.

:
,
(1875),

,
(

- );
(1872),
(1874). 1875,
,
20
,
. ;
8
.
, 22. 26.
1886. XIII

30
, .

, ,
1898. .
1903.
,
(
).

; ,
1906. .
,
.
( 1896)
. M , ,
, , 1919. 1954,
,
1965. 1972,

.
,
,
. . . - Aque minerali del mondo
Prcis d`hydrologie ,
.
,
.
1960. ,
. ,
. 1990.
S.C. Tratament Balnear Buzia S.A. (
), .

.

. (1856-1917),
, .
(1912-2006), ,
,
,

31
, .

(1837-1893), .
, ,
,
. , 1876
, Ungarische Biene,
1877. Magyar Mh),
(A mhszetrl, 1884),
Grand Prix.
XIX .
1866. ,
, .
,
,
1867.
. ,
;
1988. . :
,
. , 1918. ,
; .
2001.
.

32

1241 Zent Miklous, 1333 Scent-Miclos, 1357 Sent Miklos,


1716 Veliki Simiklu ( ), 1761 St. Miklosch,
1765 Deutsche Sanktnikolaus, 1778 St. Miclos, 1806 Nagy Szent Mikls,
1910 Nagyszentmikls, 1919 Snnicolau Mare

, 65
, 18
.
.
.
5 , 26
35 ,
, ,
Triplex Confinium (1920). 12.914,
(13 ),
.
13.635 , 918 . ,
1888. , .
896 .. (
: Ajtony),
(Marosvr), .
1002. ,
, , 1021. .
1217.
.
1247, Zent Miklous. 1333.
, 1421.
.
1481. (Kinizsi Pl, Pavel Chinezu)
50.000 ;
. 1509-1511. ,
1514. (Dzsa
Gyrgy, Gheorghe Doja). .

33
1552, , ,
. 1557-1558. ,
.
,
1590.
(Bethlen Gbor)
, .
1701. , 15
.

(1718), . 1724.
(
).
1741.

, .

, 1750

.
1752.
40
,
, ,
.

(, , ,
), .
,
, 1763-1765.
( . -
, , ). 1765.
, . 1766.
1773. .
.
427 , : , ,
. 1792. 1.890 ,
. (1787)
: 5.416
. ,

34
. 1839. 9.912 , 8.306
1.606 .
1910. 2.122 10.617 (3.938
, 3.227 . 2.121 1.134 );
(1.740 ) , , 12.357 .
1778. ,
1779,
.
, 22
.
,
, 1807. 1821;
(Schreyer). 1837.
(oppidum). 1849-
1860. ; 1860.
. 1867.
, ; 1921.
, : ,
, . 1942. . 1951.
1968. , 1968.
.
( 1771, 1777, 1888),
( 1866, 1873) .
1781, ,
, ,
,

. , ,
1784. ( 1800;
,
) (1787,
, 1758), -
(1790), (1799);
(1824;
1334, 1777).
(1785-1848) 1813.
(1822-1902)
, 1887. .
, 1883, (

35
) 1896; 1908-1910. ,
.
1864. ,
.
(Bobdai
Gyertynffy Berta), ,
, (
), .
,
.
,
,
99 .
Cinquecento,
( XV-XVIII ,
(Carducci), ,
, ,
, , 5.000 .

: , ,
(Szchenyi Istvn), , . 1920.
,
20 , ,
, , .
.
,
. ,
,
. 1974.
, , ,
.
, , .
1787. ,
1837. . 1857.

, ; 1905.
; 1919.
,
.

36
XIX ,
1853. ( ).
1867. , ; 1882.
,
. 1850. ,
, , (Krber) ,
, (Deutsch) , -
, (Falye), ,
, (Raschofscrig) ,
, (1894).
: 20 150 .
: 1724. (Mathias Oexel)
.
1837. . 1850-
1919. : ,
; .
:
1870,
1895. , , 1905.
1894.
1787, 1794 (
), 1902.
.., 1913,
. ,
. (Schreyer)
1879. , Nagyszentmiklsi Kzlny (
: ), 1882. ,
Sdungarische Volksblatt ( : ),
,
(Wienwier). : .
, , 1895,
,
; Magyar Nplap ( : ),
Nagyszentmikls ( : ).
-
XIX : , ,
, ,
(1880), ,
(1905), (1910),
, .

37
(1890)
(1900).
,
.
(Rvai Mikls (1750-1807), ,
(Magyar Hrmond, 1783),
;
(1834-1904), ,
;
- (1857-1932),
; 1872. 1874.
;
(1881-1945), ;
(18841972), , ,
;
(1885-1935), ,
Bcsmegyei Napl ( : ) ;
(1904-1977), , e
, .
,
(Sziget), 23 ,
10 . 3. 1799,
, .
.
(Comorii)
1881. -, .
,
: ,
, -, , IV.

, 1757. ,
1893, .
, -: ( )
- ( )
.

38

1323 Gothalo, 1323 Gotaal, 1396 Gatal, 1406 Gathal,


1723 Gatey, 1761 Gattay, 1823(?) Gattja, 1910 Gtalja, 1920 Gtaia

, ,
, .
, , .
, ;
( , , )
, ,
. 28.518 , 21.008
.
: ( ) ,
, ,
(205,2 ), .
- .
(-
); 52 47
.
1323.
Gothalo ( : Gotaal),
. Gathal XIV
(1396), 1406. ,
. XVI
. ,
(Mezsomly Nagysomly),
, -
, ,
. , ,

.
1688. 1699.
. 1717. ,
1723. Gattay.

39
1778. ,
, ,
.
,
1823. ; ,
: . (,
,
) .
,
. 1797. .

1836. ,
.
,
1846. ,
.
; 1852. in effigie.
1857. 1867.
1870. , 1863.
, 1867. .

1898.
, ;
.
,
1935. , , 2004.
. ,
,
, (
XIX ).
, :
3.503 1910, 2002.
8.087 , 78%
, 12% , , , .
,
,
, .
, .
,
(1894-1950), ;

40
,
1938. Tkrkpek (
). ,
(1909-
1937),
1930. . ,
, 1923.
.
,
. ,
2006. .

41

200 Colonia Malva (?), 1360 Deed, 1411 Ded, 1724 Deta,
1810 Oppidum Deta, 1907 Dd, 1908 Detta, 1920 Deta

,
, ,
; 44 118
.
, :


. 91 ,
, , ,
.
.
, 3,5 .
,

,
. II
. . .
101. 271, ,
. ,
, Colonia Malva, .

XIII , .
1360,
, ,
. ,
.
1411. , 1427.
, .
1427.
, (

42
). 1446 .
, 1496 .
(1526)
(1552), , , ,
.
1597,
, 1660-
1664. ,
. 1718.
,
. , 1717,
1723; 1724. ,
: .

.
1720. ,

(1727);
.
,
.

, ,
, 1763.
60
.
,
,

, ,
, : 800
.
, ,
-
; 1788.
. : 1738-1739,
1832-1836,
.
, ,
, (oppidum) 17.

43
1810.
,
, .
1. 1858.
.
, 1718.
: ,
, 1778.
. 1848. ,
, ,
.
, - ,
,
, ,
. 1867. -
, ,
13 . (1918)
.
1867.
. :
, , ,
( Dettaer Zeitung), 1899. .


1900. .
. 1883.
,
. , 1895.
, ,
Notre Dame.
,
. 1770. 600 ,
; .
, XIX
. 1910. ,
: 2.885, 1.131,
954, 177 5.147 .
. 1918,
, , .
1919,

44
. ,
.
:
, (1924)
(1925),
PLAPAF.
1948.
, (Rmneanu).
, : ,
;
.
: , , 1962. .

. 1968.
,
.
.
1989.
. ,
, ,
,
,
.
Eybl AG, ,
(, BMW, Mercedes,
Volkswagen, Jaguar, Renault).
2002. 6.418 .
,
.
,
.
1875-1877,
,
- .
,
(1919). 1944. . ,
,
().

45

1319 Zenthgyurgh, 1723 St.Czurcz, 1853 Szent-Gyrgy,


1873 Bega-Szentgyrgy, 1922 , 1943 St. Georgen,
1947

,
,
. , ,
, ,
, , (), ,
, . 525
, (2002), 20.399 ,
, .

. , -
, , XIII-XIV
,
; ( :
), .
2
, ,
. ,
200 ,
.
,
( )
. , ,
, .
, ,
IV .

,
,
, .

46
1319. ,

. ,
, . , ,
1452. ,
a .

- ; ,
1723. Szent Czurz.

. 1724.
,
,
. -
1751.

; ,

1774. ,

,
, .

;
,

,
.

, 1781.
,
.
.
.
1787.
1.230 160 . 1850.
, 2.569
(1.486 , 1.073 , 8 ).
1865.
7.778 , 4.733

47
, 133 .
406 .
XIX :
1815, 1839.
.
100-150
: 1873. Szent-Gyrgy,
Bega-Szent-Gyrgy.
, ,
(1922);
(1947).
,
, .
2002. , , ,
3.242 , ,
, ,
.

1839. , , - ,
, ,
. , ,

, .
.
(1881-1938)
,
( ),
.
,
, ,
.

48

1333 Chumbul, 1489 Csomboly, 1723 Csombay, 1746 Schumbul,


1761 Czombol, 1766 Hatzfeld-Landestreu, 1768 Hatzfeld,
1800 (?) Zsomboly, 1899 Zsombolya, 1918 ,
1924 Jombolia, 1926 Jimbolia

,
.
, , ,
.
DJ59 (43 ) .
79,7 , 82 ,
2002. 11.605 , 100 .
, :
1910. 10.893 74,2% , 20,8%
1% ; 72,4% ,
14,8% 4,6%. : 05-
07%.
( , 1766-1778), (1779-
1849), ,
(1849-1860),
(1861-1918), ,
(1918-1924), 1924,
, ,
. .
1929.
. 1950. , 1965.
. - 1968.
;
.
Chumbul,
1333. . 1489.
Csomboly (Nagy, Kzp Bels Csomboly),
Csombolyi.

49
1520. 1552. -
, ;
1717. . ,
1723. . 1761.
Czombol,
1766, . .
.
, ,
. . - (1718-1793),
.
( . .
, , 1995),


(
). ,

100 ,
; ,
, 1.
1766, ,

.
, 12.
1766.
.

, 9. 40
. , ,
. 11.
1766, .
:
; 1788. .
,
: 1767 , ;
1778 ,
, :
, 1779.
; 1781 , ,
, 1800, , ; 1786

50
; 1791 ; 1823
; 1848
, (
, ,
, , ); 1857
,
, ,
,
; 1863 ,
, ; 1864
; 1868 : Hatzfelder Sparkasse
A.G.; 1870 , ; 1872
; 1875 ;
( ); 1878
; 1878
Rudolf Decker & Co.; 1879
; 1890 ; 1891
; 1895 ; 1895 ;
; 1896 ;
; 1896
; 1898 ,
, ; 1899
Zsombolya, 1800; 1899
; 1900
; 1902
; 1907 ,
; 1909 ; 1909
ZsSE; 1915 , .
,
1948. : ;
; ;
, ; ;
. ,
, ,

.
.
- .
XIX . 1866.
, 1934. 10.000 ; 1877.

51
(Leseverein),
. (
10.000 ) ;
, . 1865.
, , , 1893 .
1883. , Hatzfelder Sonntags Zeitung,
: Hatzfelder Zeitung ( 1900:
Zsombolyaer Zeitung),
(1887-1941), .
1890-1895. Illustrierter Hatzfelder Volks und Hauskalender,
,
. 1901. Zsombolyai
Kzlny.
,
:
,
. (-)
: /, , ,
, (), .

. .
, , 1817.
(), / . (1848-1885)
(Pesti Hrlap),
(1873,
). (1860-
1935) ,
, .
(1902).
, ,
,
, , ,
.
(1887-1966), , ,
12.000 .
(1931-2009),
, ,
Secolul 20
. ,
, , ,

52
, , -
. ,
.
(1895-1961),
;
; ,
Gr mir mein Banat.
,
. , (1877-1962),
, , ,
1910. , ,
.
, . ,
(1884-1963), ,
(, , , ).
, ,
,
.
1937-1948. .

53

1853 Antalfalva, 1922 , 1943 Kovatschitza

,
, a ,
419 , :
, , , , , ,
27.890 ( 2002. ).


.
, , ,
. 1977. ,
,
. 14
. ,
, ,
(
).
, ,
.
. ,
(I-IV
..). ,
- . ,

( , ),
(
, ,
).
(1385)
, -

54
( ).
,
. XVIII ,
. , -
, 1751-52.
.
. XVIII
, ,
1922. 1867. ,
- ,
.
1801-1803. ,
,
. 1822.
. 1802. ,
.

,

.
(
1802/3 49, 1833/4 97, 1869/70
147 ).
: 1869.
,
.
1833. .
1864.
240 .

1836.
748 ,
1850. 2.626 .
1872. , ()
. XX
, .
1911. 1.150 5.500
, .

55
, ,
(1922).
2002. , 6.764
, ,
: , . ,
,
.

1955. , ,
, , ,
, . , ,
,
, .

56

1153 Qvewen, 1392 civitas Koviniensis, 1430 castrum Koviniense,


1460 castrum Koveinse, 1853 Kubin, 1881 Kevevra, 1894 Temeskubin,
1896 Temes-Kubin, 1922

,
,
, .

,
() .
(
), ,
.

.
, 60-
.

(1100-900. . ..).

(I-IV ..),

.
.

1071. ,
. XII

( 66 , 3 3 .).
, XII ,
,

57
. ,
, .
,
.

(, ),
, .
,
, , ,

. ,
, ,
.
, ,
.

.
,
IX
,
,
.


,
,
.

80-

,
, XII XV .
, XII XIII .

. XIII ,
, .

1241. . , ,

58
XIV-XV .
, .

XIV ,
civitas (1353, 1393). 1366.
,
. ,
. 1368.
() I ( 1372.
), 1523.
II ( ).
XIV ,
.
XV ,
,
. 1439.
, .
,
, , (
). Rczkeve
( ).
,
XV . ,
, ,
1459. , .
, , 1478.
, .

. , XVIII o
.
- 1788-1791. .
1872.
. XVIII-XIX
, XIX
. 1911. ,
7.345 , , ,
. ; 2002.
14.250 .

59
-
, : , ,
, , , , , ,
. 730
2002. 36.802 .
,
.
, ,

.

60

Sec. XV Warsal, Sarvar, Waralicz, 1558 Mudava, 1717 Posneazi,


1723 Peneak, 1761 Boneak, 1867 Neumoldova,
1908 Moldova Bnya, 1919 Moldova Nou

, -
, ,
, 270 ,
.
,
, ,
,
- : 30
, - ; 55
, a .
DN57,
(114 )
(48 ) 70
. DN57 DN59
, DN57 , DN57B
, DN57B DN58 ,
, 85 . ,
, 45 .
,
195 .
.
, 325 ,
,
.
.
(1950),
1954, -
, ,
.

61
,
. Castellum Mudavae;
, 1427-1428.
, XVII . 1552.
; 1558.
, XV
: , , .
, .
1515.
Macsohovicz, 1723. Mathiovicz 1761. Matiovaz.
1773.
,
, , , ,
, .
, o .
1717.
, 32
, Posneazi. 1723.
, 1761. (
). ( ),
(1775) . , 1908.
Neu Moldova Moldova Bnya
( ).
,
; 1960.

.

.
, ,
,
Cohors III Delmatarum, .

promontoriu barat, ,
, , .

, ,
Ogaul Bieului.
, , , , .

62
, , 1776.
, Centum Putea.

.
( ),
,
. X-XI


.
.


,

(Zenthlazlovara i Possezyn),
,
,
.

1552,

.
1588.
( ).
1718. .
,
, 1722,
, , , , .
1727. , 1728.
: ,
. 1737-1739.
,
. 1741. 4
. 1771. 8 .
1848. 1849.
( 3.500 ) ,
.
, .

63
, 1896.
1898;
: ,

1918. .
. ,
, , :
, , ,
.

- ;
, ,
.
2006. 13.975 .
.
, , , , , , .
( )
, .
,
.
, ,
, .
, ,
, , ,
.
, ,
.

.
,
,
.
.
(1823-1897), ,
, 1845
( : ),
.
, ,
.
(1867); ,

64
, ,
, .
(1880-1938), ,

.
(1912-2006), ,
,
-
; .
,
.

65

1853 Ungar Zernja, 1854 Magyar Czernja, 1894 Magyar Csernya,


1910 Magyarcsernye, 1922 , 1943 Neu Zerne


( 273 , 12.705
). ,
: , ,
, .
,
.

,
.
;
,
.

.
,
.
(IV ...),
(II-IV . .). XIX
.
,
,
(, , ).
, 26. 1695. ,

, .
, 2.000
1.146 , 8.000 .
.
XVIII , ,

66
,

. 1798. ,
.
,
.
, ,
.
1816. 1871.
, ,
. ,
,
.
, (1831,
1849 1866. ). 1831.
, 392 .
1848-1849.
.
1849.
.
, .
, XIX
.
1836. 1.884 .
(1857) 2.949
(2.879 , 45 , 8 17 ).
1865.
, 12.249 ,
6.464 ( ,
, ).
, ,
. 1828.
, .
1844. ( )
( ),
. 1853.
, 1875. .
1898. ,
.
. XX

67
, , , (
), .

. ,
, 10
, , , ,
.
, ,
.
. 1911.
4.130 455 ,
2002. , 1.869 .
,
(, )
.

68

1332-37 Beche, 1342 castellanus de Beche, 1386 castrum Beche,


1440 oppidum Beche, 1853 Trk. oder Neu-Betsche,
1881 Trkbecse s Aracs, 1922 ,
1947 , 1952

,
. :
,
,
.

, ,
, ,
I (997-1038) .
,
: Beche Gregor.
,
.
Beche. ,
,
, Beche Gregor, . Toa
:
-,
. , ,
.


, ,
: . 1091.
, ,
[ ] ,
[]. ,
, .

69
IV,
1238. . (vila Weche)
.
.
. ,
, ,
.
j, XIII , ,
, - . ,
, .
, -
, .
, , 1241.
-.

.
1386.


,
.
XV

,

; 1440.
,
.

I
. ,
.
1450.
.
, 1440.
,
. 1442.
. 1451. ,
1458. ; ,

70
. 1492-1493.
.
.
1695. .
,
, XVII
. , 168 , 9
, , ; .
e e, , ,
40 , ,
.
1701. ,
.
1717. ,
, 20 . II
10. 11. 1768.
, . 1773. ,
. 1782.
.
, :
, , ,
. -,
1848. , ,
.
1886. , 1893.
.
( )
- 1751. .
.
, .
1918.
: , ,
, ,
().
.
: , ;
, , , ,
, ;
, , , , ( ,
. . , ); , ;

71
(),
; (), ;
, ; ,
, .
,
, 21.
1918. 16 , , .
: -
; ;
;
.

72

1200 Kenesna, 1332-37 Kanisa, 1853 Trk. Kanischa und Josephova,


1910 Trkkanizsa s Torontl-Jzseffalva, 1922 Nova Kanjia i
Obilievo, 1935 Novi Kneevac

, Knesa, Kenesa,
Kenesna, , ;
,
.
XIII XIV ( ,
), 1329.
, .
,

( ) . XV
, 1401, ,

, , 1509.
, . XV
, 300 .
29. 1526.
. 1551.
1718.
( ) .
, .
.
.
. XVI
60 . ,
. ,
XVI ;
, ,
.
.

73

, -
.
277 115 . ,
, , ,
: .
: ,
1/8 .
: , , .
.

.

, 30
.



XVII ,

. 1694.

,
.

,

. ,
.
1717. ( )
.
,
.
, ,
.
. 1753.
, , ,
, ,
. ,
. 1. 1781.

74
15.304 90.000
, .

, .
1792.
, ,
. ,
, ,
,
Stipendarius Servickianus, 28. 1794. .
.
, -,
.
-,

.
.
.
;
I 27. 1886.
. 2.000
, , .
, 16 .
(1867-1936),
.
.
120 ,
,
, , , , .

600 . I
,
, .
,
, .
1847.
, . 1855.
( ).
, .
, .

75
, ,
. ,
. ,

, , II XVI
. ( ) 1855.
. ,
-. ,
.

13. 1911. ; .
,
. :
1885, 1895,
1896,
( ) 1903. .
, , ,
, ,
.
,
, ,
.
; -
, .

: , ,
, - .
2002. 7.581 .

76

1697 Oravicza , 1717 Montanorawitz, 1723 Berggemeinde Orawitz,


1779 Cameral Oravicza, 1834 Bergstadt Orawitz,
1861 Deutsch-Orawitz, Rumnisch-Orawitz 1880 Oravicabnya,
1919 Oravia Montan, Oravia Romn, 1926 Oravia

-
, , ,
260-310 , 52
, , 48
122 . :
, (Brdioru de Jos), ,
, , , 15.564 .
,

, .

1926. ; 140
(1785), .
1699-1700.
. ,
1697. , , 6. 7. , ,
, ,
,
. ,

.
( 1743, 1755),
: 1847.
,
. 1854. , 1867. .
1872. , 1872. 1919. -
, . XIX
.

77
/ ,
, ,
. 1703. ,
1717. .
1870. / 923 4.000
, / 523 2.300
; , , 1.445 6.300 .

. XVI
,
.

2. 1718,
.
,
,
.
1718. 36
(
) .

694 .
1720.

.
1723.

; 1729.
, 1789.
. XVIII

( Fuhrwesen, ).
;
.
.
1737.
. 1738. - ,
,
, . 1738-
1740. , , ,

78
. ,
. 1787.
, . 1831.
. , ,

; , 1834.
.
: 1721
, XIX ;
1730 ; 1777.
; 1783 ;
1788 ; 1809
; 1833 ; 1845
, ; 1847

( )
; 1747
, 1854 ( 62,5
,
); 1855
; 1856 ; 1855
StEG (sterreichisch-
ungarische Staatseisenbahn-Gesellschaft,
), ; 1857
StEG, 1880.
; 1860 ; 1860
; 1863 -
,
; 1875
; 1878 ,
; 1896 .
1848-1849.
; ,
; ,
1872-1874,
. ,

: 1865 ; 1892-1896
; 1896-1906
(Graenzenstein); 1906-1910 ,

79
,
.
:
. 1866. Oravitzaer Sparkasse,
1894 Banca Oraviana ( 1887.
); 1888. Oraviczai Npbank. 1900.
: Kereskedelmi s
Iparbank ( : ).
.
,
. 1733. , 1777
. 1793, ,
,
1854. 1871.
; 1913,
, 1919.
. 1793.
,
, , .
1718-
1722, , , 1781,
1784. , ,
1755, 1867. .
,
1860-1861. .
, ;
.
. 1792.
(Rhdey)
,
(Ktsi Patk Jnos).
1906,
( ).
, .
:
,
.
1795. 155
.
,

80
, / (Niuny),
,
.
.
I , Die
Beschmte Eifersucht ( )
(Weisenturm). ,
, 1838. , ,
, ,
, : Die Frau Kaffeesiederin (), Mama lui
tefan cel Mare ( ) i A regny vge (
).
, , ,
; ,
, ,
,
.
,
.
1838.
,
. 1863; 1846.
; 1872. ,
7. 1889. (
) - -
( ).
12. 1888. .
1873. ,
: ,
. 29. 1898,
,
, ,
,
.
-
(1870),
(1872), (1890).
1877. ( )
( , 1802;
(Grosz) 1849).

81

1868.
Wochenzeitung ( ), 1818-1820,
. 1868-1869.
Der Berggeist ( ).
. Orawitzaer Wochenblatt ( ),
1872-1940. ;
. Progresul ()
1907-1918 1919-1924,
: Educatorul (, 1909-1914), Foaia Oraviei
( 1914-1915).
Orawitzaer Wochenblatt 1882,
Oravica s Vidke ( , 1896-1918).
1796;
, , ,
(Knoblauch).
, XVII
1950. .
,
.
(1831-1890), ,
, , ,
. ,
Familia , Tribuna
, : Junimea ()
Progresul.

.
(Maderspach Kroly 1791-1849), ,
;
(1801-1869), ,
;
(1840-1905), ,
, ;
(1847-?), , ,
;
(Szentkirlyi kos 1851-1933),
, ;

82
(1861-1927), ,
, Grand Prix
1900 ;
(1864-1940), ,
, ;
(1867-1948), , ;
(Csefk Gyula 1878-1954), ,
, ;
- (Sulyomi-Schulmann Adolf 1883-1942),
, ,
, ;
(1888-1964), ,
;
(. 1939), .
1. 1918,
-, , 4.
, ,
.

83

Sec. XIV. Bisthere, 1458 Alsoachowa, 1580 Cseres Bistra,


1699 - Ohaba Bistra, 1795 Ferdinand,1807 Ferdinandsberg,
1848 Bemhegy, 1867 Nndorhegy, 1918 Ferdinandsberg,
1924 Ferdinand, 1948 Oelu Rou

( : )
- ,
268
, , .
DN68 ,
50, 20 ,
(Cirea, : ) (Mal, : ).
2002. 11.749
6.381 .
,
,
.
.
,
.
,

.
VI-XI ,
,
. ,

XIV Bisthere .
21. 1458.

; Alsoachowa (
, ) Zobadfalw
( . .

84
1430. :
; ,
. , 1449.
.
1561.
, ,
, 1580. .
1658.
, 1718.
, .
1699-1700. (
, ).
1751. ,
. 1762.
; -
13. ,
12. .
1773. II

.
XVIII
,


.
: ,
( )
1769. .

.
,
,
, ,
(), , ,
() ( ).
1795-1796.
, ,
, .
( ;
)

85
.
, .
,
, 1807. .
, ,
1823. 1805.
,
, 200 .
1807.
.
1848.
(Flp) (Bemhegy,
: ), 1849.
1867, ,
(Nndorhegy,
)
, . XIX ,
, ,
( , ).
1880, 1.195, 442 , 400
, 224 , 18 . :
770 , 397 444 .
, 1918.
, , . 1924.
.
, 1943,
, -.
1945.
, .

8. 1948.
1960. .
, 1809.
, , ,
,
,
.
, ;
. 1814,
. 1820.

86
, ,
.
, , ,
, .
;
1823.
-,

.
1829. ,
. 1842.

. ,
,
.

. 1857.

, ,
, Erste Banater
Siebenbrger Bergwerks Gesellschaft ( -
) .
,
. ,
,
. .
, ,
, 1906-1907. .
,
;
.
, .
1960. 8.500 , 1970. 10.200
, 1990. 13.500 .
-
. 1858-1863. ,
.
, 1880;
1939, .
,

87
. 1930-1935.

. 1933. ,
4. 1938. (),
.

1893. .
, . ,
(1898-1968),
,
. (Rnai
Jen 1916-1986),
, , 1948,
,
. .
,
, ,
. , ,
.

88

1319 Rycas, sec. 14 Rygachteluke, 1436 Rekas, 1723 Reka,


1784 Rekasch, 1799 Rkas, 1899 Temesrks, 1920 Reca

,
, DN6 ( E70), ,
. 23 37
. 23.198 ,
19.916 . ,
, : , , , ,
. -
-, 45% ,
,
, 280-178 .
; 5%
, .
8.560 , :
, , , (), ()
.
1791, 1872,
. 2004. .


(III-IV ..),
1319, ,
1359. . XIV :
Rycas Rygachteluke,
, , .
, . 1393.
. ,
. 1470.
(oppidum).
1514.

89
;
1650.
1718, .
XVIII ;
, - ,
1724. ,
, ;
.
. XVIII
( ),

. 1739, 1745, 1754.
(1739.
), . ,
.
112 ;
, .
(100 ) 1786-1787. .
1899: 100
.
, 1740;
1769;
1914-1918. .
.
1740,
; 1788. ; 1791.
; 1801.
; 1835. ; 1853.
, ; 1854.
;
, 100
; 1877-1902.
; 1894. ,
; 1896.
; 1897.
; 1900. .
: ,
, , ,
, , .

90
, ,
1894. ; :
Feteasc regal, Cabernet Sauvignon, Merlot, Shiraz, Pinot Noir,
Pinot Gris, Burgund 100 .

Temesrekaser Zeitung, 1902. .
: 13.000,
( 4.800 ) ,
(2.300), (1.900) (1.700)
. 2002. :
6.556, 934, 582 + 116,
: 111 .

,
.
,
, .
( 1844-1858)
, . (1858-
1929) 1914-1919,
1885. 1890.
.
(Emlkiratok polgrmesteri mkdsem idejbl,
1924), ,
.
, ,
1922-1926. 1927-1929;
.

, , .
(Tass Antal, , 1876 ,
1937) ; ,
1904, .
, 1921.
, 1934. .
(Mihailich Gyz, , 1877 , 1966),
, 1920.

37 .
( 1910, ),

91
(1929-1935)
(
) , 1909,

.
1910. .

(Szondy Gyrgy, 1889-1961);
( ,
),
.
(. 1931), ,
,
, Doctor Honoris Causa,
.
.
, 400 ,
400 ,
1936. .
,
: . ,
(1908-2000) . ,

.

, 1967.
. ,
.

92

1717 Sechun, 1723 Seczan, 1853 Szcsn, 1878 Torontl-Szcsny,


1911 Torontlszcsny, 1922 , 1943 Petersheim

,
, ,
, -
, : ,
, , , , , .
523 ,
, 2002. , 16.377 .
,
, .
,
, , .
()
, (1100-900. . .
. .).

,
.

(1978.
),
(, ),
,
,
.
, (
), .
, ( )
,
, 1338.

93
.
(1423. ).
.
1567. 1579. ,
() ,
.
.
,
.
, 1717. ,
Sechun () 27 .
1723.
Seczan;
, .

,
.
1787.
,
,
982 .
, 1836. ,
1.624
. 1857.
2.121
.
2.089
32
.
o o ,
1806. .
.
, .
1865.
4.317 ,
2.810 , 815 ,
147 .
373 .
1828-1833. ,
1884. . , ,

94
, 1967. . XX
447 2.596 , .

, , 1922.
- , 1929.
.
,
,
(, ) (1945-1946. ).
2002. 2.647.
,
:
, .

95

1548 castellum Fagyath, 1594 Faczat,


1595 Facsd, castrum Facsd, Fachat, Fachad, Fachiat, 1597 Fachyath,
1603 Facyad, 1607 Faczatt, arx Fachaitt, 1608 Fachiath, 1616 Facsat,
1808 oppidum Olh Facset, Wallachisch Fatschet,
1851 Nmet-Facset, Olh-Facset, 1911 Facsd, 1918 Fget

, 7.201 .
10 : , ,
, , , , , ,
.
, 212.
,
22 , .
: 98 , 37
, 68 , 147 .
(. fag ),
.
1548.
, castellum Fagyath, .
, 1552. 1595,
- ,
. 1602
, 1603.
. 1616.
.
,
1660. , 300
.
, ; ,
1699. . 1697.
(castellum)
, .
.

96
,
(
), Notitia Hungariae novae historico-
geographica (, 1735-1742), ,
, .

,
(castrum nobile).
,
,
.

; .

(
,
), : Reisen von
Pressburg durch Mhren, beide Schlesien
und Ungarn nach Siebenbrgen und von
da zurck nach Pressburg (
, 1793). ,
,
,
;
: Viaggio curioso: Viaggio curioso-scientifico-antiquario per
la Valachia, Transilvania e Ungheria fino a Vienna (, 1815)
, 200
,
.
,
: Krass vrmegye trtnete, (
), , 1882-1884.
, 1774. . XVIII
, (
),
, .
,
. 1828. 1.108 , 26
.
, ,

97
86 .
1848. -
, ,
. ,
,
.
, 1876, ; 1884.
171 172 .
1885, 1899 (!).
: (Fgeana),
(Facset). 1900 ,
84 6
, - .
,
, ,
.
,
(1900: 2.479, 7.642;
2002: 3.759, 7.201), 1880.
, ,
1994.
,
. ,

(1918)
. (1898-
1977), 1932. (1904-
1984), , ,
; j psztor (
), 1930,
. , ,
(. 1918),
. (. 1922)
, -,
,
-.

98

153 - Aqua Herculis, 1736 Herkulesbad, 1867 Herkulesfrd,


1919 Bile Herculane

- , 6.019
. , 168 ,
8 , 25
, 5
(70)
.
, 20 .
(80 ), (170 )
(160 ).
,
,

(II ..), ,
, ,
(XVIII ) ,
, -,
,
.
,
153. ..,
. Ad Aquas
Herculi Sacras Ad Mediam (
) ,
(aquas sacras, ,
). ,
, therme,
. ,
, ,
.

99
.
Transilvania 1900,
,
: , , ,
.
1718 ( ) ,
,
. 1736.
,
. ,
.

.



(1751-1833).

,


,
1736. ,
.
,
,

.

, , , , .

,
, ,
, .
1801.
, ;
.
(
1847,
, )

100
,
, . 1811.
944 , 1830. 1434.
1852,

,
,
. , ,
, .
, XIX
, (
, , , ,
, ), XIX ,
,
.
1886.
; .
,
, .
1893.
, ;
.
(517
1910), XIX

, ,
. ,
,
.
II, I
, (
). ,
. 1887.
, I
(
),
( ).
1896.
:
, I I

101
(), .
1902.
.
, ,
. , , ,
, , ,
, :
, .
1922.
.
(1844-1922)
. ,
()
. ,
.
. ,
,
.
(1833-1997)
.
-.
, 1863. & (
),
: 1876-1883
, . 17 .

(1895-1983). ,

. 1921.
, ,
.

;
.

102

1335 Chaac, 1334 Chag, 1335 Chak, 1395 castrum Chaak,


1397 Chaak, 1421 oppidum Chaak, 1516 castrum Chaak,
1828 oppidum Csakovr, 1851 Cskova, 1913 Csk, 1918 Ciacova,
:

, 32
, 9 90
.
( 1893).
1968. ,
- ,
: , , , , ; 2004.
, : , ,
.
,
.
(
) ,
-; ,
.
;
:
II 1141; 1243.
; 1285. .
1333. 1337.
, 1390. ,
, , , . XIV
, ,
.
, XV ,
, , , 1551-1552,
.

103
, , 26
1554, , 63 1569. 61 1579.
, : aq aqiva,
.

1699, , 1701,
, , ,
, .
,
, , ,
, , , ,
t ; ,
, .
, 1794. 491 ( 3.000 ),
, 1900,
828 ,
4.601 .

,

.

;
1820.
, 1823.
.

.
,
, 1766-1771.
,
1864. .
: , , .
,
1900.
1732.
1741; 1881. .
, , -
, .

104
, , ,
(1960),
.
, 7.000
,
, : ,
, , , , ,
, , . .
( )
( 1823):
,
.
, .
, .
, .
;
.
(
XVIII , 1738-1739,
1803, 1831, 1837. 1873, 1887.
1912, 1848-1849, 1893 .),
,
.
; XVIII
: -, , .
: (1884),
(1885),
(1956), Notre Dame (1895), .
(1924), (1956).
, ,
(1912-1913),
, ,
, ,
.
,
: (1881),
(1883),
(1885), (1886),
(1888), (1889),
(1899), (1904), (1911),

105
(1913). ,
: (1906), (1907).
, 1743.
1795
1949. . 1888.
, ,
, , .
1867. , 1879.
, 1880. ( );
: Csakowaer
Wochenblatt ( 1881); Csakovaer Zeitung ( 1882); Tschakovaer
Zeitung, Cskova s vidke ( 1903); Csakovaer Runschau
( 1910), Ciacovaer Lebende Zeitung ( 1931).
-
: ( 1855, 1875,
1876, 1887), :
(1885), (1886),
(1887), (1898),
(1906), (1909).
, : 1912,
1913, 1914... ,
; 200 ,
; 400 ;
... , , 126
.
, 1919.
.
: . (1936),

(1936), (1937).
(1940-1945), ,
, ,
(1945), (1949),
(1951),
, ,
1900, , 2002.
2.752 .
, , ,
,
2004. .

106
;
: ( 1740-1811), ,
, ; .
(1793-1857), , ,
; (1798-1849),
, ; . (1833-1876),
; . (1888-1966), ;

(1935); (1896-1978), , , ;
(1906-1982), , ,
;
,
Ordinarius substitutus, 1954-1981;
(1912-1998), , ;
(. 1951), .
,
, XVIII , , -
, , ,
,
.

107

1247 Chaka, 1854 Cska, 1922

Chaka ();
. .
, Chaka 1247. ,
, ,
, . 17.
1256. , .
1280. ,
.
,
. 1333-1335.
. ,
, 1321. ,
,
. 1337, ,
,
. .
1334. ,
, ,
. 1360.
:
, .
1469. : ,
. 1508.
.
XVI ; 1536.
.
:
. 1557-1558.
13 . 12. 1561.
, ,
.
1563.

108
. 1580. 4
. ;
. ,
.
, 36 .
1717. 40 ,
200 . 1753.
192 . 1768.
II, ,
, ,
.

1782. ,
95.500 500
,
. 1784.

,
300 . 22.
1785. .
1785.
,
1808. .
1800.
,
. 1801.


.
1803-1809.
, ,
.
1848-1849. .
1830. 1836. 131
. 1848-1849.
:
,
, . 24. 1849.
, .
.
2. 1849. .
27. . .

109

. ,
.
,
, .
,
,
. , ,
.
,
, , ,
; .
1850. .
,
.
() . 1855.
, .
.
.
10.000 ,
, . 1857.
,
; .
,
855.000 ,
. ,
, ,
: , .
, ,
. .
: -, ,
-.
1918. ,
. ,
.
, - ,
.
, 2002.
4.707 , : ,
, , , , .

.

110

You might also like