Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Sanne Visser
Vakgebied: Geschiedenis
Klas: PEH1VA
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek.
Stagegroep: Groep 6
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-) specifieke theorie)
De beginsituatie heb ik gebaseerd op de groep zelf. Welke kenmerken heeft de groep en hoe kan ik daar rekening mee houden
in mijn les.
Ook heb ik gekeken naar de kerndoelen van TULE en de methode die mijn groep heeft voor geschiedenis.
De kinderen werken rondom de zaakvakken met het 3O leren, dit heb ik beschreven in de beginsituatie zelf.
De kinderen zijn door het 3O leren gewend om in groepen samen te brainstormen over een bepaald onderwerp. Dit heb ik in mijn
les ook naar voren laten komen.
Het thema is nog niet aanbod gekomen in voorgaande jaren tijdens de lessen, maar veel kinderen hebben al vanuit eigen
interesse veel kennis opgedaan over de oorlogen. Ik heb daarom gebruik gemaakt van differentiatie met de verschillend
voorwerpen.
Verdere toelichting staat in mijn lesvoorbereidingsformulier beschreven.
Ik heb voor de lesdoelen gebruik gemaakt van een van de kerndoelen die op TULE te vinden zijn.
Deze les gaan we werken aan kerndoel 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze
leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. Aan het einde van de lesactiviteit kunnen er 2 kinderen vertellen wat het
verband is tussen de materialen en de tijd die er behandeld wordt.
Ik heb gekozen voor dit doel omdat ik denk dat het inlevingsvermogen en het besef van het verleden erg belangrijk is. De
kinderen moeten zich kunnen inleven en dit wordt met de juiste beeldvormers extra wordt benadrukt.
Ik heb er deze les voor gekozen om de leerlingen in aanmerking te laten komen met verschillende beeldvormers. Dit omdat ik dit
tijdens mijn observaties terug heb gezien dat de kinderen dit erg leuk vinden. Ze raken hierdoor geactiveerd.
De leerlingen zijn gewend om in groepen te werken, maar ze vinden dit wel nog erg moeilijk. Vandaar dat ik de kinderen ook in
groepen heb laten werken tijdens het brainstormen over de Tweede Wereldoorlog. Daarbij kwam dat de kinderen die normaal
minder aan het woord zijn, juist moesten verwoorden wat de groep besproken had.
Ik heb in deze les gekozen voor de coperatieve werkvorm ideen spuien, maar dan een variant, waarbij het eigenlijk kennis

Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
spuien zou moeten heten. De kinderen moesten de rollen eerlijk verdelen in de groep. Hier lag het accent op. Op didactisch
gebied konden de verschillende niveaus zich goed aanvullen door in groepsverband te werken.
Ik heb de leerlingen bewust laten samenwerken bij de inleiding. Op deze manier kunnen ze de indrukken met elkaar delen en
kunnen ze elkaar helpen met het verreiken van de kennis die zie al paraat hebben bij het voorwerp. Door de samenwerking is er
een grotere kans op succes volgens Frrer et al. (2008).

Een aanzet tot Ik heb de leerlingen als aanvulling samen laten werken op de serie die ze samen hebben bekeken. Ze hebben samen de
samenwerkend leren krijgt
mindmap gemaakt. Dit omdat ze op deze manier elkaar kunnen aanvullen met ideen over het onderwerp.
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*

Een aanzet tot ontdekkend
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**
De leerlingen krijgen de kans tot ontdekkend leren. Ze gaan namelijk in groepen actief op onderzoek uit bij het materiaal dat zij
hebben gekregen van mij. Dit zijn voorwerpen die ze moeten kennen als begrip voor de toets. Deze sluiten dus aan bij de les
zelf.

De proces- en Mijn lesdoelen worden meetbaar gevalueerd. Ik wijs gericht leerlingen aan met gerichte vragen. Verder wil ik vakspecifieke
productdoelen worden
begrippen terug horen en zien tijdens het nakijken en nabespreken.
expliciet gevalueerd met
de kinderen.

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
De leerlingen vinden het fijn om samen te werken. Een les waarbij een aantal leerlingen al ervaring heeft met het onderwerp is
fijn om te gebruiken als samenwerking les, vandaar dat ik heb gekozen voor een samenwerkingsopdracht. Om de leerlingen
hierna de tijd te geven om de begrippen en de indrukken te verwerken heb ik ervoor gekozen om ze zelfstandig te laten werken
in het boek, omdat ik weet dat dit de leerlingen ook een rustmoment geeft. Verder heb ik veel verschillende beeldvormers
gebruikt die de begrippen duidelijker maken voor de kinderen. Dit maakt meer indruk dan het werkboek alleen. Dit staat in
Geschiedenis en Samenleving van Cees van der Kooij en Marjan de Groot-Reuvekamp (2016).