Professional Documents
Culture Documents
Lesontwerp + Toelichting Geschiedenis
Lesontwerp + Toelichting Geschiedenis
Lesontwerp + Toelichting Geschiedenis
Productdoelen
-De kinderen weten aan het einde van de les hoe het Oude Rome is
ingericht. Dit is deels herhaling voor leerlingen. Er komt nu meer informatie
bij ten opzichte van vorige leerjaren.
-Dit sluit aan bij het kenmerkend aspect/leerlijn die gaat over het Romeinse
Wereldrijk. Het vindt zich plaats in de tijd van de Grieken en de Romeinen.
-De kinderen verbreden hun kennis over het Oude Rome. Zij zoeken naar
eigen informatie, die zij laten terugkomen in een woordenweb. Het
woordenweb is in deze het product.
Procesdoelen
-De kinderen gaan aan de slag met het verbeteren van de samenwerking.
De relaties tussen leerlingen worden bevordert door de betrokkenheid van
de gehele groep te vergroten.
Beginsituatie:
Pedagogisch
Er zitten 18 jongens en 13 meisjes in de klas. De onderlinge relaties tussen leerlingen moeten worden bevorderd. De kinderen die negatief zijn gekozen moeten
worden betrokken bij de groep. Dit zal de betrokkenheid vergroten. Ik wil dit doen door heterogene groepen samen te stellen. Zo zitten jongens en meisjes door elkaar
en met verschillende leeftijdsgenoten in de groep. Dit zal de sfeer verbeteren.
Didactisch
Bij eerdere geschiedenislessen wordt er vanuit de methode gewerkt. Ik kies ervoor om de kernbegrippen uit de methode te hanteren, maar ik laat de kinderen geen
standaardvragen maken. Ik denk dat hierdoor de betrokkenheid erg hoog zal zijn. De leerlingen gaan op een actieve manier/werkvorm aan de slag met geschiedenis.
De kinderen uit groep 8 hebben volgens mijn mentor alle informatie al eens gehad. Na elk tijdvak volgt er een proefwerk. Gekeken naar de methode wordt er voor een
groot deel beroep gedaan op het begrijpend lezen. De leerlingen lezen de tekst en beantwoorden de vragen. De leerlingen hebben al eens een filmpje gezien over het
Forum Romanum. Ik ga er dan ook vanuit dat ze van dit begrip al veel weten.
Gesproken met mijn mentor zijn onderstaande kerndoelen voor dit onderwerp al behaald/ deels behaald. Het onderwerp wordt herhaald maar de informatie wordt
breder en moeilijker.
Volgens Tule Slo zouden kerndoel 51, 52 en 53 in groep 8 dus al voor een heel deel moeten zijn behaald.
Lesverloop
Tijd Leerinhoud Didactische handelingen Leeractiviteit Materialen / Organisatie
Leraar leergedrag leerling(en)
7 minuten Inleiding: Ik lees een verhaal voor aan de leerlingen. Dit De leerlingen luisteren naar het verhaal dat ik ze voorlees. Boeken over het Oude
Tijd van verhaal gaat over spartacus. Maar wie is dat nu Dit is voor hen de eerste beeldvormer die in deze Rome
Grieken en eigenlijk en wat gaat hij doen? Ik open het boek geschiedenisles wordt gebruikt. Dit zou de betrokkenheid
Romeinen en begin te lezen. van de leerlingen moeten vergroten. Ze worden als het ware
wordt in de tijd van Grieken en Romeinen gesleurd.
ingeleid met Nadat ik het verhaal over Spartacus heb
een verhaal. voorgelezen, vraag ik. Wie weet in welk tijdvak De les wordt interactief doordat de leerkracht vragen stelt.
dit verhaal zich afspeelt? Alle leerlingen proberen na te denken in welk tijdvak dit
Ik verwijs terug naar de tijdbalk. verhaal zich afspeelt.
5 minuten Fotos van De Romeinen lieten zoals jullie misschien al De kinderen luisteren naar de vraag en denken na wat voor Fotos: zie hulpschema
de weten veel sporen na. Zo ook in Hoogeloon. vondst er in Hoogeloon zou kunnen zijn geweest.
Romeinse Heeft iemand hier al eens wat over gelezen?
villa in
Hoogeloon. Als ik merk dat leerlingen dit lastig vinden laat ik De leerlingen luisteren en bekijken de foto van de
fotos zien van de reconstructie van de reconstructie. Ze activeren zichzelf door eventuele vragen te
Romeinse Villa. Ik vertel de leerlingen dat deze stellen over dit onderwerp.
villa in Hoogeloon is teruggevonden.
Vandaag gaan we het hebben over het Oude De kinderen gaan bij zichzelf na wat ze al ooit hebben
Rome. Wat weten jullie al van het oude Rome? gehad over het Oude Rome. Ze activeren hun voorkennis en
Ik laat de leerlingen een foto zien van het Oude openen hun pre-concepten.
Rome.
25 minuten Zelf aan de In het Oude Rome kun je dus heel veel vinden. De leerlingen luisteren naar de opdracht. Bij wie zitten we in
slag met het Ik ga jullie zo dadelijk opdelen in groepen en de groep? Ze gaan samen met de groep aan de slag. Elk
oude Rome. geef jullie allen een begrip. Hierover ga je nummer heeft een ander begrip toegewezen gekregen. Hier
zoveel mogelijk informatie opzoeken. Ik roep gaat hij/zij mee aan de slag. Als allereerst openen ze het
straks na dit werk een leerling/nummer naar subjectief concept. Wat weet ik al? De voorkennis van de
voren die de woordweb mag komen leerlingen wordt geactiveerd.
presenteren.
Laat onderstaande begrippen steeds Hierna gaan ze zelfstandig op zoek naar begrippen die te
terugkomen: maken hebben met het begrip dat ik ze heb toegewezen. Ze
-triomfboog houden rekening met de tijd. De timer staat namelijk aan.
-Circus Maximus
-Colosseum Na deze tijd evalueren ze samen met de hele groep. Ieder
-Gladiatorengevechten heeft zijn/haar eigen inbreng die hij/zij kan vertellen.
-Forum Romanum.
-Aquaduct.
Elk nummer uit jouw groepje krijgt een ander
begrip toegewezen. Verdeel het blad in 4 delen.
Ga eerst eens aan de slag met:
-wat weet ik al?
-wat ga ik opzoeken?
De laatste stap die jullie zetten is het onderling
bespreken van de mindmap.
Ik wilde deze les rekening houden met opnieuw mijn persoonlijke leerdoel waar ik volgens mijn POP aan wil werken. Het orde houden,
overzicht houden en opnieuw grenzen stellen. Ik heb dit gedaan door de theorie te raadplegen. Dit zie je ook terugkomen in mijn POP.
Tijdens de introductie wilde ik kinderen boeien met het verhaal wat ik voorlas over Spartacus, de gladiator.
Tijdens de kern van de les gingen de kinderen in groeperingsvormen aan de slag.
Tijdens het slot wilde ik samen met de kinderen reflecteren/evalueren.
Gladiatorengevechten
Aquaduct
Circus Maximus
Het Oude Rome
Hulpschema bij het ontwerpen van geschiedenislessen
Leerinhoud
Kernconcepten
1. Ontwikkeling van tijdsbesef (te koppelen aan kerndoel 51)
[Onder dit kernconcept heb je altijd minimaal 1 keuze gemaakt]
a. Cyclisch tijdsbesef [In je les? Ja/nee, evt hoe]
b. Lineair tijdsbesef Ja, ik wil gebruikmaken van de tijdbalk.
c. Verschillende periodiseringen naast elkaar [In je les? Ja/nee. Zo ja, welke perioden?]
2. Kennis en inzicht in historische werkelijkheid (te koppelen aan kerndoel 52)
[Dit onderdeel is het onderwerp van je les. Waar ga je het met de leerlingen over hebben. Ook als je vooral in
het heden bezig bent, dan is dat een onderdeel van het tijdvak Televisie en Computer. Gebruik Tule hier als
leidraad als je er niet uitkomt. ]
a. De tien tijdvakken: namen en iconen
De tijd van Grieken en Romeinen.
b. De kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken
De verspreiding van het Grieks-Romeinse Rijk. Dit zie je terugkomen in Rome.
c. Canon van Nederland
[Indien van toepassing: Welk(e) canonvensters komen voor in je les? Hier mag je ook canonvensters
noemen uit regiocanons, maar geef dat duidelijk aan.]
3. Historisch denken en redeneren
[Dit is een essentieel onderdeel van iedere geschiedenisles, maar is niet direct te koppelen aan de kerndoelen
(wel deels kerndoel 53). Toch moet iedere geschiedenisles hier iets uit bevatten. Welke keuze maak je als
docent? Waar geef je meer nadruk tijdens deze les? Vul eventueel aan met een voorbeeld tussen haakjes
erachter.]
a. Continuteit en verandering [in je les? Ja/nee, evt hoe]
b. Tijd- en standplaatsgebondenheid [in je les? Ja/nee, evt hoe]
c. Feiten en meningen
d. Bedoelde en onbedoelde gevolgen [in je les? Ja/nee, evt hoe]
e. Oorzaak en gevolg [in je les? Ja/nee, evt hoe]
f. Personen, De gladiator Spartacus.
Gebeurtenissen, Aanleg van aquaducten, triomfbogen, Circus Maximum en Forum Romanum.
Verschijnselen, [als dit aan bod komt, geef aan welke]
Structuren en [als dit aan bod komt, geef aan welke]
Ontwikkelingen [als dit aan bod komt, geef aan welke]
Contexten
1. Schaalniveau: lokale-, regionale-, Nederlandse-, Europese-, wereldgeschiedenis
Europees niveau. Het gaat namelijk over het Oude Rome. Dit hoort bij Itali.
Maar ook op lokaal niveau. Er is namelijk een romeinse villa teruggevonden.
2. Perspectief (bril): politiek (staatsinrichting), sociaal-economisch, cultureel
Ik wil bij het oude Rome de kinderen vooral door de culturele bril laten kijken.
Het Forum Romanum kijkt vanuit verschillende perspectieven. Politiek, sociaal-economisch, religieus.
3. Erfgoededucatie:
[Zit er erfgoed in je les? Zo ja, is dat materieel en/of immaterieel erfgoed? Geef voorbeelden.]
Didactiek
1. Gebruik tijdbalk Ik heb de tijdbalk gebruikt die in de klas hangt. Tijd van Grieken en Romeinen.
2. Beeldvormingsschema: [welke beeldvormers komen in je les voor? Gebruik het schema en vul aan]
a. De werkelijkheid (schoolomgeving, voorwerpen)
b. Afbeeldingen (tekening, foto, film, dvd, model, grafiek, kaart, enz.)
-Filmpje van vroeger en nu. Een stukje over het oude Rome.
http://www.npo.nl/vroeger-zo/12-01-2011/TELEA_1062584
Reconstructie Villa Hoogeloon.
c. Het gesproken woord (verhaal, uitleg, interview, radio, enz.)
d. Het geschreven/gedrukte woord (teksten, tabellen)
e. Doen (leven als, spelen als, spelen met, schrijven, spreken, tekenen, herdenken en vieren)
3. Werkvormen: [benoemen van werkvormen indien deze niet in het beeldvormingsschema passen]
Gekeken naar de 21e eeuwse vaardigheden denk ik dat ik er al een aantal heb toegepast. (Slo.nl)
De ICT-basisvaardigheden/informatievaardigheden zijn de leerlingen zelf al mee aan de slag gegaan. Het opzoeken en
verwerken van informatie op de computer. Ik wijs leerlingen op goede bronnen. (mediawijsheid)
De leerlingen mogen in groepjes eerst zelfstandig werken, hierna samenwerken en communiceren. Zij brengen eigen
vaardigheden in om tot een goed resultaat te komen.