Toelichting lesontwerp
Student: Lucrisia Mans
Vakgebied: Levensbeschouwing
Klas: Peh16vd
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek en zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend
Docent: F. Vonk
Stagegroep: 6/7
Welke keuzes heb ik hier gemaakt en waarom?
Pedagogische beginsituatie.
Uit mijn sociogram blijkt dat een groot deel van de klas met bijna iedereen kan samen werken. Ze
kiezen daarbij het liefst wel voor hun vriendjes of vriendinnetjes tijdens het maken van opdrachten of
het vrij spelen. Tevens is er in mijn sociogram te zien dat twee leerlingen als negatief in de klas worden
gekozen. Deze twee leerlingen zitten naast elkaar toe.
Uit de klimaatschaal die ik in de klas heb afgenomen is te lezen dat een grote groep leerlingen zich op
hun gemak voelen binnen de groep. Tevens kun je lezen dat de leerlingen niet bang zijn om een
antwoord te geven zonder uitgelachen te worden. Hier is van 21 keer bijna nooit op gestemd.
Dit kan ik afleiden uit de lessen. De leerlingen steken vaak zelf de vinger op of geven antwoord op de
vragen.
Uit mijn pedagogische beginsituatie blijkt dat ik rekening moet houden met de twee leerlingen die
negatief zijn gekozen. Door deze leerlingen bij een andere leerling, in overleg met mijn mentor, te
plaatsen. Mijn doel is om de twee leerlingen beter in de groep te plaatsen, waardoor er misschien een
groter saamhorigheidsgevoel word gecreerd in de groep.
Vakspecifieke beginsituatie.
De leerlingen bevinden zich in de volgende levensbeschouwelijke fase van James Fowler.
Fase 2: mythisch letterlijke levensbeschouwing
Verhalen geven samenhang en zin aan het leven. Symbolische verhalen worden letterlijk opgevat,
horend bij een aparte wereld die onderscheiden wordt van de eigen ervaringswereld.
(J. De Schepper)
De leerlingen bevinden zich in bovenstaande fase omdat ze Pasen nog niet zien als het christelijk
feest waar Jezus Christus opstond uit zijn graf, maar als een feest met de paashaas. Ze leggen de link
met het geloof nog niet.
Productdoel
Aan het einde van de les/tijdens de les kunnen de leerlingen:
- Vertellen wat Pasen inhoudt.
- Vertellen welke andere christelijke dagen er in de paasweek voorkomen.
- Filosoferen over Pasen.
Procesdoel
Aan het einde van de les/tijdens de les kunnen de leerlingen:
- In een groep samenwerken en hier feedback over geven.
- In een groep hun bevinden delen en beargumenteren waarom ze iets doen.
- In gesprek gaan over wat er bij het paasfeest hoort.
- Gebruik maken van een woordspin.
Kerndoel 38
De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen
die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om
te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
(Kerndoel 38, sd)
Ik ga deze les met de hele klas samen uitvoeren. De leerlingen zitten op hun eigen plek in de kring.
Ik kies ervoor om deze les in de kring uit te voeren, omdat de leerlingen zo goed naar elkaar kunnen
luisteren en elkaar kunnen aankijken. De leerlingen krijgen zo de kans op elkaar te reageren.
De leerlingen leren zo door middel van hun eigen klasgenoten wat het paasfeest precies is en wat het
inhoudt. Deze bevindingen en gedachten schrijven ze in een woordspin. We bespreken klassikaal
deze woordspin en trekken als klas een conclusie wat ze al weten van Pasen.
Door samen met elkaar in gesprek te gaan delen we onze ervaringen met Pasen en vullen we de
woordspin aan.
Door als groep te filosoferen over dit onderwerp kom je ook veel te weten over de leerlingen zelf. Ze
leren elkaar kennen en de saamhorigheid in de groep wordt groter.
Tijdens deze les maak ik gebruik van een woordspin. De leerlingen gaan samen in gesprek met elkaar
en filosoferen over het paasfeest. De ervaringen en bevindingen van de leerlingen worden door de
leerlingen in de woordspin opgeschreven. Elke leerling mag hierbij iets over vertellen over het
paasfeest. Geen enkele valt leerling buiten de groep, omdat iedereen een bijdrage levert aan de
woordspin.
n.v.t.
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**

De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
Aan het einde van de les evalueer ik de les met de leerlingen.
Ik stel de leerlingen een aantal vragen om te kijken of de proces- en productdoelen zijn behaald.
- Wat heb je deze les geleerd?
- Wat vond je van de werkvorm?
- Wat vond je van het filosoferen en delen van je eigen paasverhaal?

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
Aan het einde van de les evalueer ik de les met de leerlingen. De evaluatie vindt plaats in de kring.
Ik kies tijdens de evaluatie om in de kring te zitten, zodat de leerlingen elkaar kunnen aankijken en
elkaar goed kunnen verstaan. Alle leerlingen hebben een kans om hun bevindingen over de les met de
anderen te delen. Deze bevindingen bespreken we klassikaal in de kring.

*bij tenminste 3 lesontwerpen

** bij tenminste 1 lesontwerp

Bibliografie
J. De Schepper. (sd). Levensbeschouwing ontwikkelen. Kwintessens.
Kerndoel 38. (sd). tule.slo. Opgehaald van
http://tule.slo.nl/OrientatieOpJezelfEnWereld/F-L38.html