Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp

Student: Sanne Visser Docent: Fred Vonk

Vakgebied: Levensbeschouwing Stagegroep: 6
Klas:
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?

Toelichting/ onderbouwing van keuzes

(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-) specifieke theorie)

Kennis over (kinderen Ik heb in mijn beginsituatie besproken hoeveel leerlingen ik heb. Hier heb ik ook
in) de groep is
geplaatst welke verschillen er in de klas zitten. Sociaal en cognitief. Dit heb ik
nadrukkelijk verwerkt in
de omschrijving van de kunnen controleren door de schoolresultaten en het sociogram.
beginsituatie van de
groep, zowel in Wanneer we naar het vak gaan kijken weet ik dat de leerlingen geen specifieke
pedagogische zin lessen krijgen over levensbeschouwing. Ze krijgen dit in combinatie met projecten
(gedrag, aangeboden. Zoals nu over de Tweede Wereldoorlog. Door te hebben
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in geobserveerd heb ik waargenomen dat er in de klas een tamelijk verschil is in
didactische zin kennis over levensbeschouwelijke zaken. Ik ben hierover ook in gesprek gegaan
(vakspecifieke met een leerling. Het verschil ligt vooral bij dit onderwerp op het gebied van
beginsituatie). empathie. Een aantal leerlingen is al bezig geweest met het onderwerp verlies en
een ander heeft er totaal geen affiniteit mee. Hier moet ik ook rekening mee houden
tijdens mijn les.

Ik heb voor het onderwerp verlies gekozen, omdat ik merkte dat de leerlingen erg
verschillend reageerde op het nieuws dat een broer van een jongen uit de klas is
overleden. De jongen zelf is erg open en vind het fijn om erover te praten. Echter is
deze leerling pas een aantal weken in de klas.

In deze les wil ik dan ook samen als klas stilstaan bij het begrip verlies. Dit om het
samen zijn sterker te maken en te laten zien dat verlies niet altijd hetzelfde hoeft te
betekenen voor iedereen.

Ook zijn de leerlingen nu bezig met het onderwerp WO2 met het projectwerk. Dit
heb ik in mijn les als inleiding gekozen. De leerlingen zijn hier de afgelopen weken
mee bezig geweest en hebben hier al voorkennis van.

Daarnaast heb ik vermeld dat de kinderen in fase 4 zitten van de ontwikkelingslijn

van Erikson (2008). Dit omdat het nog basisschoolkinderen zijn van de gemiddelde
leeftijd van 10 jaar.

De lesdoelen zijn Mijn lesdoelen zijn aangepast op de beginsituatie. Ik heb namelijk doelen gepakt die
afgestemd op de
aansluiten bij het onderwerp verlies, wat momenteel in de klas speelt. Verder heb ik
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt interessedifferentiatie in mijn lesdoel. De leerlingen mogen namelijk zelf kiezen of
zichtbaar dat kennis van ze gaan tekenen of schrijven over het gevoel dat ze hebben bij het onderwerp
vakdidactiek en verlies.
leerlijnen op een
logische manier is In de leerlijnen moeten de kinderen in groep 6 op dit moment zich leren te gedragen
verwerkt.
vanuit respect van waarden en normen. Wanneer het gaat over verlies en waarden
en normen, past hier ook het tonen van respect bij.

Doordat er vanuit de beginsituatie is gebleken dat het tonen van respect / empathie
naar elkaar rondom de dood en het verlies nog stroef gaat is het goed voor de
 groep om hier nog even bij stil te staan

Werk- en Ik heb ervoor gekozen om deze les vooral individueel en klassikaal aan de slag te
groeperingsvormen
gaan. Dit omdat de leerlingen even voor zichzelf moesten kijken naar wat hun eigen
zijn afgestemd op
specifieke kenmerken betekenis is van verlies.
van de groep n op
specifieke kenmerken Vervolgens heb ik voor een werkvorm gekozen die vrij is. De leerlingen mochten na
van vakdidactiek. het tekenen namelijk rondlopen door het lokaal met de zelfgemaakte tekening of het
verhaal en ze mochten zelf kiezen bij wie en met wie ze het gingen bespreken, na
een aantal minuten heb ik de kinderen klassikaal laten kijken naar de werkjes. Dit
heb ik gedaan om ook de kinderen die het liever niet willen delen de kans te bieden
het voor zichzelf te houden. Ik wil namelijk geen druk leggen op de kinderen
wanneer het op dit onderwerp aankomt.

Werk- en Ik heb mijn werkvorm beschreven bij mijn lesdoel. Vooral bij het lesdoel waarbij de
groeperingsvormen
kinderen de betekenis tekenen/schrijven over het woord verlies. Ook heb ik tijdens
zijn functioneel
ondersteunend bij het het rondlopen van de leerlingen benadrukt dat ze met respect naar elkaars werk
behalen van de kijken. Het gesprek is het meest waardevol
lesdoelen.

Een aanzet tot De leerlingen hebben vooral samenwerkend leren aan bod gekregen tijdens de les
samenwerkend leren
door met elkaar in gesprek te gaan over de tekeningen die zij gemaakt hebben.
krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp*

Een aanzet tot Door de kinderen eerst te laten tekenen en vervolgens in gesprek te gaan over de
ontdekkend leren krijgt
betekenis van verlies heb ik ze vrijgelaten in het beeld wat de leerlingen hebben bij
op een logische wijze
plek in het lesontwerp** het onderwerp verlies.

De proces- en Ik heb als procesdoel om de leerlingen te leren omgaan met verlies. Dit is een lang
productdoelen worden
procesdoel dat misschien wel je hele leven een procesdoel zal blijven. Het is
expliciet gevalueerd
met de kinderen. belangrijk voor de groep om hierover te praten. Dit heb ik dan ook als evaluatie. Ik
wil dat er een aantal leerlingen toelichten waarom respect zo belangrijk is bij een
onderwerp als verlies.

De werkvormen die Ik heb differentiatie toegepast in mijn evaluatie voor de lesdoelen. Een onderwerp
worden gehanteerd bij
als verlies is moeilijk voor sommige leerlingen om te bespreken en ik heb er dan
evaluatie zijn passend
bij vakdidactiek en ook voor gekozen om dit door iedere leerling op zijn eigen manier te laten verlopen.
sluiten aan op De ene leerling luistert liever naar een andere leerling die het wel fijn vindt om te
specifieke kenmerken uiten wat zijn betekenis is voor het onderwerp verlies.
van de groep.

Erikson, E. H. (2008). Het kind en de samenleving. HOUTEN, Nederland: Uitgeverij het Spectrum.