Trkiye Kent almalar Bibliyografyas

1. Tanmlayc ereve

1.1 Konu

stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi Sosyoloji Aratrma Merkezi ve Marmara Belediyeler Birlii
tarafndan yrtlecek Trkiyede Kent almalar Bibliyografyas projesiyle, ilk aamada Trkiye kentleri
hakknda yaplm tez, makale, kitap, rapor vb. eserler incelenecektir. kinci aamada ngilizce; son
aamada ise Franszca ve Almanca dillerinde Trkiye kentleri zerine yaynlanm almalarn ortaya
karlmas hedeflenmektedir. nternet siteleri, ktphanelerin web siteleri, ktphaneler, kitaplar ve
sahaflar araclyla kent ile ilgili kaynaklara ulalacaktr. Ulalan bu kaynaklar, web tabanl dinamik bir
yazlm program araclyla hem kronolojik hem de konu/tema/kavram/yntem eksenli
snflandrlacaktr. Bu bibliyografyann kent zerine alan aratrmaclara, akademisyenlere, rencilere
ve yerel ynetimlere kaynaklk tekil etmesi hedeflenmektedir. Bibliyografya ile hem kent konusunda
daha nce yaplm aratrmalara hzlca ulalabilecek hem de aratrmalarn tekrar etmesi engellenerek
kaynaklarn doru kullanlmas salanacaktr.

1.2. Ama ve Hedefler

1.2.1. Ama

Dnyada ve Trkiyede kentlemenin artarak devam etmesi bu ve gelecek yzyln kentler a olacan
gstermektedir. Bu balamda uluslararas alanda ve Trkiyede kente ilikin sorunlar ve sorular artarken
bu konuda akademik almalarn da nicel ve nitel adan gelitii sylenebilir. Trkiyede Kent almalar
Bibliyografyas projesiyle bu konuya ilgili aratrmaclara ve kurumlara rehberlik edecek ve srekli
gncellemeye ak ve eriilebilirlii yksek olan bir web sitesi/yazlm hazrlamak amalanmaktadr. Bu
web tabanl yazlmla, Trkiyede yaplm almalarn derli toplu bir arada bulunduu ve bu
almalarnn konulara gre snflandrld bir platform hazrlanm olacaktr. Ayrca bu web sitesi,
aratrmaclara kent ile ilgili literatr aklar tespit etmelerine yardmc olmay amalamaktadr. Dier
taraftan bu projeyle, dnyada birok niversitede bir disiplin olarak grlen kent almalar alanna
dikkat ekilip farkl dallardaki bilim insanlarn bu alana daha fazla nem vermeye ve bu alanda daha fazla
alma yapmaya tevik etmek de arzulanmaktadr. Bu bibliyografyann Trkiye kentleri zerine aratrma
yapan kiilerin bir buluma ve ibirlii noktas olmas da gelecek hedefleri arasndadr. Yaplan
aratrmalardan hareketle belirli dnemlerde belli temalarn arlk kazanmasnn tarihsel ve toplumsal
arka plann ortaya karlacaktr.

1.2.2 Hedefler/ Beklenen Sonular:

1. Bu proje kapsamnda, Trkiyede sosyal bilimler (sosyoloji, tarih, mimari ve ehir ve blge planlama
vb. alanlarda) alannda Trkiye kentleri zerine yaynlanm (Trke, ngilizce, Franszca ve Almanca) tez,
makale, kitap, rapor vb. kaynaklarn (ehir, kent, kentlilik, kentsel, kentleme gibi anahtar kavramlar
araclyla) ortaya karlmas,

2. Bibliyografyaya eriimi mmkn klacak web tabanl bir yazlmn gelitirilmesi,

1
3. Kaynaklarn incelenmesi ve ardndan tasnif edilip alanlarna, konularna, anahtar kelimelerine ve
yntemlerine gre tasnif edilmesi sisteme giriinin yaplmas,

4. Kaynak olarak belirlenen kitap ve makalelerin PDF dokman halinde bulunmas ve telif sorununa yol
amayacak ekilde link verilmesi veya bulunduu ktphanelerin gsterilmesi,

5. Aratrmaclarn ve kurumlarn rettikleri almalar paylaabildikleri ve srekli gncellenebilen bir

platformun oluturulmas,

6. Proje tamamlandktan sonra Trkiye Kent almalar konusunda her yl bibliyografya zerinden
aratrmalarn ve makalelerin retilmesi ve yaymlanmas,

7. Kent konusunda alan niversitelerin, aratrma merkezlerinin, yerel ynetimlerin vb. kurum ve
kurulularn bu konudaki almalarna katk salanmas, (kullanc adlar oluturarak kurumlarn ve
kiilerin kullanm oranlarnn tespit edilmesi)

8. Trkiye Kent almalar konusunda dnemsel zellikler, en ok deinilen alt balklar ve disiplinlere
gre ilgi dzeyleri deerlendirmeye tabi tutulup kent almalarnn genel bir profilinin ortaya karlmas,

9. Her yl sonunda en ok atf alan yazarlar belirlenip bu yazarlarla en ok atf alan eserleri, alma
konular ve dnyada kent almalar zerine bir bilimsel etkinlik (altay/sempozyum) dzenlenmesi,

1.3. nem ve Gerekeler:

Dnyada disiplinler aras bir alma alan olarak kent almalar kabul grmektedir. Toplumsal,
ekonomik, siyasi ve ekolojik problemlerin deerlendirilmesinde kent almalar nemli bir alan
oluturmaktadr. niversitelerde kent almalar zerine birok yksek lisans ve doktora program
almaya balamaktadr. Trkiyede ise kentler zerine farkl disiplinlerde eitli almalar yaplyor
olmasna ramen disiplinler aras almalar ok azdr. Disiplinlerin birbirinden haberdar olmasn
salayacak bir platforma ihtiya bulunmaktadr.

Trkiyede zellikle belli yllarda belli konu balklar zerinden kent ile ilgili almalar yapldn
sylemek mmkndr. Disiplinler aras almalarn azl ve almalarn belli konular zerine
younlam olmas kent almalar konusunda Trkiyeyi geri planda brakmaktadr. Bu projenin nemi
aratrmaclara bu gerei gsterecek ve farkl almalar yaplmas konusunda aratrmaclar tevik
edecek olmasdr. Aratrmaclarn dier almalardan haberdar olmas, ayn konularn benzer biimde
aratrlmasna, kaynak ve zaman israfna yol amaktadr.

Bu projeyle birlikte kent ile ilgili farkl disiplinlerce yaplm almalarn tek bir platformda toplanmasnn
disiplinler aras almalar tevik edecei dnlmektedir. Oluturulacak web sitesiyle birok farkl
almaya eriilebilirliin artacak olmas bu projenin bir dier nemini gstermektedir. Bugne kadar
hazrlanm baz bibliyografya almalar olsa da srekli gncellenebilecek aktif bir platforma ihtiya
duyulduu grlmektedir.

Yerel ynetimlerde alan uzmanlar ve aratrmaclarn kolay eriebildikleri kaynaklardan sklkla

faydaland bilinmektedir. zellikle tez almalar ve internet zerinden ilk aramada ortaya ka

2
almalar kullanlmaktadr. Ancak bu konuda yaplm farkl aratrmalara eriim salanmad iin
raporlar ve yaplan almalar ounlukla eksik kalmaktadr. Trkiyede yerel ynetimlerin giderek nemli
roller stlenecei dikkate alnrsa burada alan uzmanlarn ok daha fazla bilgiye erime ihtiyac iinde
olaca sylenebilir. Bu balamda yerel ynetimlerin bilgiye eriimini hem nicelik hem de nitelik asndan
iyiletirmek iin srekli gncellenen bir bibliyografyaya ihtiya bulunmaktadr.

Trkiye kentleri zerine sadece lkemizde almalar yaplmamaktadr. Gerek Trk gerekse yabanc
aratrmaclar Trkiye kentleri zerine yurt dnda almalar yapmaktadrlar. Bu almalardan da
haberdar olmak gerektii aktr. Bu bibliyografyann ngilizce, Franszca ve Almanca dillerinde yaplm
aratrmalar ve yaynlar iermesi nemlidir. Bylelikle dnyada Trkiye kentleri hakknda retilen
bilgilere de eriilebilecektir. Ayrca burada yanl ya da yanl retilen almalara ynelik itirazlar
gelitirilebilecektir. Bu almalar bibliyografyada sunularak Trkiyedeki aratrmaclarn dikkatine
sunularak farkl yaynlarda eletiri/kritik yazlar yazmalarna katkda salanmas planlanmaktadr.

Trkiye kentleri ile dnya kentlerini kyaslayan almalar literatrde olduka azdr. Trkiye kentleri,
konusundaki almalara ulalabilir olmas bu trden karlatrmal almalar artracaktr. Ayrca
aratrmaclara kent almalar konusunda nemli bir tevik salayaca phesizdir. Dnyada
gerekletirilen karlatrmal kent almalarnda Trkiyenin de yeri artacaktr. Trkiyede bu
sempozyum serisinin gerekletirilecek olmas uluslararas ortamda Trkiyeye saygnlk kazandracaktr.

1.4. Hedef Kitle

1. Trkiye genelinde kent ile ilgili alma yapacak bilim insanlarna teorik zeminin haritasn gsterecek
bu almann hedef kitlesi zellikle kent alannda alacak akademisyen ve aratrmaclardr.

2. Kent konusunda alan kamu ve zel sektr ve sivil toplum kurulular,

3. Yerel ynetimler,

4. niversitelerin kent ile ilgili birimleri ve aratrma merkezleri,

5. Sosyal bilimler, mimarlk ve ehir ve blge planlama, yerel ynetimler alanlarnda lisansst eitim
gren rencileri de bu almann hedef kitlesindendir.

1.5. Riskler

Riskin Tanm Riskin Tahmini Gc (Yksek, Tedbirler

Orta, Dk)

(I) Eski kaynaklara ulaamama Yksek Tm veri tarama motorlarna ve

riski sahaflara bavurulacak.

(II) Tasnif aamasnda eserlerin Orta Eserlerin mevcut olduu yerlerdeki

ieriine ulaamama riski akademisyenlerle iliki kurma

3
2. Literatr, Metot ve Teknikler

2.1. Literatr

Trkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakf tarafndan Kent Aratrmalar Bibliyografyas kitab,
Rockefeller Vakf desteiyle kent tarihiliine yeni balayan aratrmaclara yol gsterebilecek bir kaynak
kitap (nsz) olma amacyla 2001 ylnda sunulmutur. almada 1994 ylnda hazrlanan Trkiye Kent
Aratrmalar Bibliyografyasndaki bilgiler gncelletirilmi ve geniletilmitir. Kitap 17.000i akn
veriden olumaktadr. Ekonomi aratrmalar, g, demografi ve nfus, sosyo-kltrel gruplar, kent
kltr- sosyal bilim aratrmalar, salk, evre, siyaset-ynetim-toplum, kent ve tarih, arkeoloji ve tarihi
miras, kent planlamas ve mimarlk balklaryla almann kapsam oluturulmutur. almada 81 ilin
her biri birer balk olarak yer alm ve bu balklar altnda her il hakknda yaplan almalar sralanmtr.
Daha sonra da 7 corafi blge ayr olarak bir balk oluturmutur. Eser bilgileri olarak eser ad, yazar ad,
metin tr, yaynevi / yaynland yer, bask yl, sayfa says verilmitir.

Konuya dair bir dier bibliyografya rnei Jean-Franois Prouse tarafndan 2000 ylnda IFEA tarafndan
yaynlanan La mgapole dIstanbul 1960-2000 Guide Bibliographique adl eserdir. alma
bibliyografya, stanbul hakknda genellemeler, eko-corafi yaklam, evre ve sismolojik, mimari grnm
ve ehir plancs, etno-sosyolojik grnm, idari rehberlik politika ve jeopolitik, ekonomik, demografi ve
nfus, stanbul'da ulam sorunu balklarndan olumaktadr. Son olarak da yararl dergi ve bltenler,
kaynak yerler verilmitir.

2.2. Metot

Bu projede yntem olarak, dokman inceleme teknii kullanlarak verileri toplama ve tasnif etme ilemi
yaplacaktr. almann uygulamasnda ilk aamada kent ile ilgili anahtar kavramlar belirlenecektir. kinci
aamada kent konusu ile ilgili kitaplar, makaleler ve son olarak da niversitelerde kent konulu yksek
lisans ve doktora tezleri incelenecektir. Bu anahtar kavramlar kullanarak ktphaneler ve ilgili kitap,
yayn kataloglar tarandktan sonra ulalan eserlerin giri ve sonu blmleri ve kaynakalarndan
yararlanlarak, dier kaynaklara ulalmaya allacaktr. Daha sonra, literatr taramas srecinde
kullanlacak tablolar oluturulup tarama yaplacak, Milli Ktphane, . . Merkez Ktphanesi, Beyazt
Devlet Ktphanesi, Atatrk Kitapl, SAM vb. mekanlar ve, TO-KAT, Ulakbim ve YK tez tarama siteleri
gibi kaynaklar araclyla srasyla nce kitap taramas, daha sonra makale ve tez taramas yaplacaktr. Bu
bibliyografyadan kolay istifade edilmesi adna almalar iki ana tasnife tabii tutulacaktr: Birinci tasnif
kronolojik sraya gre, ikincisi ise konulara gre yaplacaktr. Bu sayede bibliyografya kullancs istedii
almaya dair net bir dkme sahip olabilecektir.

Kitap taramas yaplrken, kent konusunda fazla eser kazandrm yazarlarn eserleri zel tasnife tabi
tutulup bu eserlerin kaynakalar taranacaktr. Bu alanda ne km ve referans kitap konumuna
ykselmi almalarn kaynakalar zellikle taranacaktr. Kitaplarn tekrar basklarna ve yeni isimle-isim
deiiklii ile yaynlanm eserlere dikkat edilecektir. Makalelerin taranmas esnasnda ise referans
makale dzeyine ulam almalarn kaynakalar taranacaktr. Kent ilgili olarak ok yayn yapm
dergilerin tm saylar batan sona taranacaktr. Bu taramalar srasnda ulalan kent ile ilgili zel saylar
varsa bu saylar ayrca taranacaktr. Kent ile ilgili tezlerin taranmasnda ise; YK tez veri taban ilgili

4
anahtar kavramlar araclyla taranacaktr; ancak YK tez veri taban 1984 ylna kadar mevcut
olduundan, daha eski tarihli tezler iin enstitlerin veri tabanlar taranacaktr. Kent ilgili doktora
tezlerinin kaynakalar zellikle taranp dier tez vb. kaynaklara ulalacaktr. Kent ile ilgili Trkiyede
gnmze dein yaplm sempozyum, panel, kongre ve toplantlara sunulmu bildiri metni veya
makaleler de tasnif edilip hem akademinin hem de akademi d dnyann kente ilgisi ve ynelimi ortaya
karlmaya allacaktr. Son olarak derleme ve yorumlama srecinde ise tm almalar konularna ve
tarihlerine gre deerlendirilerek Trkiyede kent almalar ve almalarn geliimine dair karmlar
yaplacaktr.

2.3. Kapsam ve Snrllklar

Bu alma kent ile ilgili sosyal bilimler, mimarlk ve ehir ve blge planlama alanlarndaki kitap, makale,
tez almalar vb. kapsamaktadr. Ulalabilen kaynaklarn konu bakmndan snflandrlaca
almamzda zamansal ve meknsal nedenlerle ulalamayan kaynaklar, konularna gre yaplacak olan
snflandrmann dnda tutulacaktr. Bu almann tarihsel olarak harf inklabnn ilan olan 1928 ylndan
gnmze kadar yaplm olan sosyal bilim alannda yaymlanm kent almalar ile snrll vardr.1

3. Uygulama Admlar

3.1. Proje Ekibini Oluturma: Kent almalar bibliyografyas almasnn proje ekibini oluturma,
uygulama admlarnn birincisini oluturmaktadr.

3.2. Danma Kurulu Oluturma: Alanda ne km isimlerden mteekkil bir danma kurulu
oluturulmas planlanmaktadr.

3.3. Atlye almas: Kaynak taramas yaplrken kullanlacak anahtar kavramlar oluturmak iin
konunun uzmanlaryla bir atlye almas yaplacaktr.

3.4. Yazlm Program Satn Alma veya Yazdrma: Literatr taramada ve kaynaklar dzenli bir ekilde
incelemeye olanak veren, bir firma tarafndan gelitirilen bir yazlm program satn alnacaktr veya bir
yazlm gelitirilecektir.

3.5. Proje Ekibi Eitimi: Satn alnan yazlm programnn kullanm eitiminin proje ekibine verilmesi
gerekmektedir. Ayrca bibliyografya ve ktphane uzmanlaryla atlye almas yaparak hem eitim
alnmas hem de uygulama yaplmas planlanmaktadr.

3.6. Tarama yaplacak mekanlar ve kaynaklar belirleme

Mekanlar

a) Milli Ktphane

b) Babakanlk Devlet Arivleri Genel Mdrl

1
Bu snrllk proje ekibinin geniletilmesi ve btenin artrlmas ile zlebilir ve/veya bir baka proje
olarak formle edilebilir.

5
c) Beyazt Devlet Ktphanesi

d) .. Merkez Ktphanesi

e) SAM Ktphanesi

f) Hacettepe . Ktphanesi

g) Ankara . Ktphanesi

h) Boazii . Ktphanesi

i) Bilgi . Ktphanesi

j) Ko ve Sabanc . Ktphaneleri

k) IFEA

l) Tarih Vakf

Kaynaklar

a) Trkiye Makaleler Bibliyografyas

b) Trkiye Kitaplar Bibliyografyas

c) TUBTAK-ULAKBM Katalou

d) TO-KAT (Ulusal Toplu Katalog)

e) YK Tez Tarama Katalou

f) Turk Medline, Ulusal Salk Bilimleri Sreli Yaynlar Veritaban

g) ASOS ndeksi

h) Google akademik

j) Trkiyedeki niversitelerin Sosyal Bilimler, mimarlk ve ehir ve blge planlama alanlarnda

almalar yrten blmlerinin tmnn gerek Blm dergileri, gerekse Enstit ve Faklte dergileri

k) Kent Aratrmalar Bibliyografyas (Trkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakf)

l) E-Kaynaklar

www.gigapedia.com

www.pdfqueen.com

www.kitapyurdu.com

6
www.alcamsatcam.com

www.pandora.com.tr

www.idefix.com

www.eeski.com

www.sahafci.com

www.netkitap.com

www.kitapdostu.com

www.kitapalemi.com

3.7. Tarama Yaplmas

Belirlenen mekanlarda ve kaynaklarda ilgili eserlerin taramas yaplacaktr.

3.8. Veri Girii

Yaplan taramalarn ardndan almalarn siteye yklenmesi salanacaktr.

3.9. Derlenen Kaynaklarn Yorumlanmas

Trkiye kent almalar konusunda genel deerlendirme yaplmasn salayabilecek konularn tespit
edilerek ilgili aratrmaclara sipari edilmesi ve hazrlk yapmalarnn istenmesi planlanmaktadr. Farkl
disiplinlerden aratrmaclarn belirli alanlar zel olarak deerlendirmesi hedeflenmektedir.

3.10. Proje Tantm ve Sempozyum

Proje ktlarnn tantld ve derlenen kaynaklar erevesinde hazrlanan yazlarn paylald bir tantm
toplants ve sempozyum dzenlenmesi planlanmaktadr.

7
4. Proje Grubu yeleri ve Tanmlar

Proje Grubu yeleri ve Tanmlar

Proje Grubu yeleri Sorumlu Olduu Faaliyetler

4.1. Proje Yrtcs Projenin yazlmas, koordine edilmesi ve sonulandrlmas

ile ilgili tm srelerin yrtlmesini salamakla grevlidir.
Yrd. Do. Dr. Murat entrk

4.2. Proje Koordinatr Projenin uygulama admlarnn yrtlmesinden

sorumludur.

4.3. Bursiyerler Proje kapsamnda yaplmas planlanan kaynaklar tarama,

inceleme ve raporunun hazrlanmasndan sorumlu
olacaklardr.

4.4. Danma Kurulu Proje sresince her aamaya grleriyle katkda

bulunacaklardr.

4.5. Eitimciler Proje konusunda eitim verecek kiilerdir.

4.6. Yazarlar Proje sonunda almalar deerlendirecek kiilerdir.

8
5. Zamanlama

alma Plan ve Zaman izelgesi

1.yl
YAP. / TARH 1.Nsn. 1.Haz. 1.Tmz. 1.Ekm. 1.Ocak 1.Nisan

30.May. 30.Haz 30.Ey. 30.Ar. 30.Mart

Proje ekibini +
oluturma

Atlye almas ve
Anahtar Kavramlar
Belirleme +

Yazlm
programnn satn
alnmas +

Eitim verme +

Tarama Yaplacak
Mekanlar ve
Kaynaklar +
Belirleme

Tarama +

Veri girii +

Derlenen
Kaynaklarn
Yorumlamas +

Lansman ve +

sempozyum

9
2.yl

YAP. / TARH 1.Nsn. 1.Haz. 1.Tmz. 1.Ekm. 1.Ocak 1.Nisn.

30.May. 30.Haz 30.Ey. 30.Ar. 30.Mart

Proje ekibini +
oluturma

Atlye almas ve
Anahtar Kavramlar
Belirleme +

Eitim verme +

Tarama Yaplacak
Mekanlar ve
Kaynaklar +
Belirleme

Tarama +

Veri girii +

Derlenen
Kaynaklarn
Yorumlamas +

2. ylsonu
Deerlendirme
Sempozyumu +

10
6. Bte

1.yl

Bte Kalemleri 1 Kii Says Birim cret alma sresi Toplam

Proje Yrtcs

Proje Koordinatr 1

Danman Kurulu 5

Bursiyerler 10

Eitmenler

2.yl

Bte Kalemleri 1 Kii Says Birim cret alma sresi Toplam

Proje Yrtcs

Proje Koordinatr 1

Danman Kurulu 5

Bursiyerler 5

Eitmenler 3

3.yl

Bte Kalemleri 1 Kii Says Birim cret alma sresi Toplam

Proje Yrtcs

Proje Koordinatr

Danman Kurulu

Bursiyerler 5

Eitmenler 3

11
Bte Kalemleri 2 Birim cret Adet Toplam

Yazlm

Konaklama

Krtasiye

Ulam

Haberleme

lan, reklam

Grafik alma

Bask

Donanm

Yazlm

ngrlmeyen Giderler

KAYNAKA

Kent Aratrmalar Bibliyografyas, Trkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakf.

Prouse, J-F. 2000. La mgapole dIstanbul 1960-2000 Guide Bibliographique, Institut Franais dEtudes
Anatoliennes.

12