FNANSAL TABLOLAR ANALZ - VZE DERS NOTLARI

NTE 1

FNANSAL TABLOLAR VE FNANSAL ANALZ

letmede gerekleen finansal nitelikli ilemlerin tanmlanarak kaydedilmesi, snflandrlmas ve zetlenmesi muhasebenin
birinci ilevini olutururken Finansal tablolarda zetlenen durumun analiz edilip yorumlanarak ilgili taraflara iletilmesi de
muhasebenin ikinci ilevini ifade eder.

Not: Muhasebenin ki temel ilevi vardr. Bunlar, Kaydetme ( defter tutma) ve Analiz (Yorum) dur.

Finansal Tablolar: Muhasebenin kayt ve snflamayla toplad bilgilerin , iletmeye ilgili taraflarca eitli amalarla
kullanlmasna olanak vermek iin zetlenerek gsterildii tablolara Finansal tablolar deni. Finansal tablolar iletme
faaliyetlerinin Skor tablosu olarak kabul edilebilir. Finansal tablolar bir bilgi iletiim aracdr.
Finansal tablolar eitli kullanclarn ekonomik kararlar verirken faydalanmalar iin iletmenin finansal durumu finansal
performans, finansal durumundaki deiiklikler ve nakit aklar hakknda bilgiler salamay hedefler.

Finansal Tablolar Analizi: Bir iletmenin finansal durumunu, faaliyet sonularn, finansal performansn ve finansal ynden
geliimini deerlendirebilmek, gelime ynn ve bykln ngrebilmek, gelecee ynelik tahminlerde bulunabilmek iin
finansal tablolarda yer alan kalemler arasndaki ilikilerin ve bunlarn zaman ierisinde gsterdii eilimlerin incelenmesini
gerektirir.
Finansal analist finansal tablolar hem iletmenin gemite yrtt faaliyetlerin sonucu olarak iletmenin baarmn
deerlendirmek hem de gelecekteki baarmnn ne olacan tahmin etmek iin inceler .

nemli: Maliye Bakanl Tarafndan yaynlanan muhasebe sistemi uygulama genel tebliinde finansal tablolarn amac 3 madde
ile ifade edilmektedir. Bunlar;

*Yatrmclar, kredi verenler ve dier ilgililer iin karar almada yararl bilgiler salamak.
*Gelecekteki nakit aklarn deerlendirmede yararl bilgileri salamak.
*Varlklar, kaynaklar ve bunlardaki deiiklikler ile iletme faaliyet sonular hakknda bilgi salamak.

nemli: Muhasebe sistemi uygulama genel teblilerinde Bilano ve Gelir tablosu temel finansal tablo olarak belirlenirken ek
finansal tablolar ise;

*Fon ak tablosu *Nakit ak tablosu *letme sermayesi deiim tablosu *Satlarn maliyeti tablosu
*z kaynak deiim tablosundan Olumaktadr.

Genel amal finansal tablolar, zel bilgi ihtiyalarn karlamak iin istee gre hazrlanm raporlar talep etme durumun da
olmayan kullanclarn gereksinimlerini karlamaya ynelik tablolardr.

nemli: TMS 1 Finansal tablolarn sunuluu standardna gre tam bir finansal tablolar seti aadakileri ierir.

*Dnem sonu finansal durum tablosu (BLANO)

*Dneme ait kar veya zarar ve dier kapsaml gelir tablosu
*Dneme ait z kaynak deiim tablosu
*Dneme ait nakit ak tablosu
*nemli muhasebe politikalarn zetleyen dipnotlar ve dier aklayc notlardr.

DPNOTLAR: Finansal durum tablosunda, kar veya zarar ve dier kapsaml gelir tablosunda, z kaynak deiim tablosunda ve
nakit ak tablosunda sunulan bilgilere ilave bilgileri ierir.

zel Amal Tablolar: zellikli bilgi sunmak iin talep edilmesi halinde hazrlanan tablolardr. zel amal tablolara Kar datm
tablosu, satlarn maliyeti tablosu, fon akm tablosu ve net alma sermayesi deiim tablosunu rnek olarak verilebilir.

NOT: Finansal tablolarn gvenilir bilgileri sunabilmesi iin hazrlanmalar srasnda belirli kurallara uyulmas gerekir. nk
finansal tablolarn analizinden beklenen sonularn alnabilmesi, bu tablolarn gerei yanstmasna baldr. Finansal tablolarn
gerei yanstmas belirli kurallarla salanr. Bu kurallar da finansal tablolarn dzenlenmesinde bir ereve oluturan muha sebe
temel kavramlar, Muhasebe ilkeleri , Trkiye muhasebe standartlar ve Trkiye finansal raporlama standartlar olarak ifade
edilebilir. letmenin finansal tablolarnn analizini yapacak analist finansal tablolarn hangi varsaymlar altnda hazrlan dn
bilmelidir. nk analizin sonularn bu erevede deerlendirmek gerekir. Aksi halde iletme ile ilgili gereklerin deiken
olduu , finansal tablolarn iletmenin finansal durumu ve faaliyet sonular ile ilgili gerei bu snrlar dahilinde yanst t
bilinmelidir.

BLANO ( FNANSAL DURUM TABLOSU): Bir iletmenin belli bir anda sahip olduu varlklarla, bu varlklarn saland kaynaklar
bir dzen iinde gsteren tablodur. Yani, Bilano , muhasebe ilklerine gre tutulan defterlerdeki hesaplarn, belirli bir tar ihte
kapatlmasyla saptanan ve gelecek dneme devrolunan bor ve alacak kalanlarnn bir listesi veya zetidir.
Bilano Aktif ve Pasif olmak zere iki blmden olumaktadr. Bir iletmenin belli bir andaki aktif toplam, pasif toplamna eittir.
nk Aktifler iletmenin sahip olduu varlklar (Mevcutlar ve alacaklar) , Pasifler ise bu varlklarn saland z ve yabanc
kaynaklar gsterir. Bu durumda varlklar z ve yabanc kaynaklarla elde edilecektir. Bu nedenle de aktif toplamndan yabanc
kaynaklar kartldnda kalan, z kaynaklarla salanan varlk toplam, yani z sermaye olacaktr.
Bilanolar deiik ekillerde dzenlenebilir. Bilanolar, biimlerine gre ve kapsamlarna gre snflandrlabilir .
Biimlerine Gre Bilano Trleri: Bilanolar dzenlenirken hesap tipi veya rapor tipi olmak zere iki formda dzenlenebilir.

*Hesap Tipi Bilano: Hesap tipi bilanoda aktif ve pasif kalemler muhasebede kullanlan hesap izelgesine benzer biimde
karlkl olarak yazlarak dzenlenir. Bilanonun hesap eklinde dzenlenmesi halinde aktifler SOL tarafta, pasifler SA tarafta
olmak zere iki stun olarak sralanr.

*Rapor Tipi Bilano: Rapor tipi bilano, aktif ve pasif kalemlerin alt alta yazlmas ile oluturulur. Rapor tipi bilano, bir iletmenin
birden fazla ylna ait bilano rakamlarn yan yana yazarak karlatrma frsat verdiinden , analiz amacyla kullanlmaya daha
uygundur.
Kapsamna Gre Bilano Trleri: Bilanolar kapsadklar bilgi dzeyi bakmndan da ikiye ayrlmaktadr.

*zet Bilano: Genel olarak hesap grup tutarlarn gsterir.

*Ayrntl Bilano: Hesap gruplar yannda her hesap grubunun da yer alan hesap kalemlerini de gsterir.

NOT: Bilano dzenlenirken deer dzenleyici hesaplar, bilanoda ilgili varlk veya kaynak kalemlerinden indirilerek
gsterilmelidir. Deer dzenleyici hesaplar baz varlk ve kaynak kalemlerini bilano gnndeki gerek deerlerine indirgemek
amacyla kullanlan hesaplardr. Varlklar blmnde pheli alacak karl, stok deer dkl karl, Menkul kymetl er
deer dkl karl, birikmi amortismanlar ve tkenme paylar ile alacak senetleri reeskont hesaplar Aktif dzenleyici
hesaplara rnektir.

Pasif dzenleyici hesaplara ise bor senetleri reeskontu hesabn rnek olarak gsterebiliriz.

BLANONUN SINIFLANDIRILMASI:

ncelikle bilanonun dzenlendii tarih ve iletme ad, bilano szckleri, raporlamada esas alnan para birimi, bilanodaki
saysal bilgilerin sonucundaki kesinlik derecesi aka belirtilmelidir. Ayrca bilanoda (Dipnotlarda) uygulanan deerleme
llerini ve amortisman yntemleri aklanmaldr.
Bilanonun belli bir dzen iinde ve bir nceki dnemin verileriyle karlatrlmal olarak sunulmas gerekmektedir. Bilano
kalemleri bilanonun hizmet edecei amaca uygun olarak anlaml ekilde ayrma tabi tutulmaldr. Birbiriyle ilgili olmayan
nitelikleri farkl kalemler ayn balk altnda toplanmamaldr.
Bilano aktif hesaplar likidite esasna gre sralanmaktadr. Bilanonun Pasifinde yer alan hesaplar ise kaynan saland yer ve
geri deme sresine gre yer alr. Bilanonun aktifinde yer alan varlklar, paraya dnme hzlarna gre en ok likitten en az
likit deere doru, Pasifinde yer alan kaynaklar ise en ksa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynaa doru sralanr.
Buna gre bilano aktifi ve pasifi kendi ierisinde blmlere ayrlr. Bilanonun Aktifinde yer alan varlklar dnen ve duran
varlklar, Pasifinde yer alan kaynaklar ise ksa vadeli yabanc kaynaklar, uzun vadeli yabanc kaynaklar ve z kaynaklar( z
sermaye) olmak zere gruplandrlmaktadr.

Dnen varlklar: Bir yl veya iletmenin normal faaliyet dnemi iinde paraya evirebilecei (Sataca, tahsil edecei) veya
kullanaca varlklardan oluur. Dnen varlklar ksa srede paraya evrilme ve tekrar varlklara yatrlma amacyla edin ilmitir.

Duran varlklar: Normal artlar altnda bir yl iinde elden karlmas dnlmeyen veya yararlar bir ylda tkenmeyecek olan
varlklardr.

Ksa vadeli yabanc kaynaklar: letmenin bir yl veya normal faaliyet dnemi iinde vadesi gelen borlarn ifade eder.

Uzun vadeli yabanc kaynaklar: letmenin bir yl veya normal faaliyet dnemi iinde vadesi gelmemi borlarnn raporland
blmdr.

z kaynaklar: letmenin sahip veya ortaklarnn sahip veya ortak sfatyla iletme varlklar zerindeki haklarnn raporland
blmdr. letmenin bilano tarihindeki denmi sermayesi ile iletmenin faaliyetleri sonucu oluup eitli adlar altnda
iletmede braklan karlar ile dnem net kar veya zarar bilanoda z kaynaklar iinde gsterilir.
Bilanonun aktifinde yer alan dnen ve duran varlklar ile pasifinde yer alan ksa vadeli ve uzun vadeli yabanc kaynaklar ile z
kaynaklar kendi ilerinde de alt blmlere ayrlr. Ayrlan her alt blm hesap numarasna gre tekrar kendi iinde bir
snflandrmaya tabi tutulur. Hesaplarn blmlenmesi her lkedeki uygulamaya gre deiiklik gsterebilir.

GELR TABLOSU: Gelir tablosu, iletmenin belli bir dnemde elde ettii btn gelirlerle bu gelirleri elde etmek amacyla ayn
dnem iinde katland btn giderleri ve bunlarn sonucunda oluan dnem net karn veya zararn belli bir dzen iinde
gsteren finansal tablodur. Gelir tablosunun dzenlenmesinde genel kabul grm muhasebe ilkelerinde belirtilen esaslara gre
hareket edilir.

Gelir Tablosu Biimleri: Gelir tablosu, bilanonun sunuluunda olduu gibi hesap tipi ve rapor tipi olmak zere iki ayr biimde
dzenlenebilmektedir.

*Hesap Tipinde, gelirler sada, giderler ise solda yer alr. Bu sunulu biiminde gelir ve giderler gruplandrlarak verilmediinden
brt sat kar , faaliyet kar , olaan kar gibi kalemlerin oluumu hakknda bilgi edinilememekte, dorudan dnemin net sonu cu
grlmektedir.

*Rapor Tipinde, Veriler karlarn oluumunu gsterecek biimde gelir ve gider unsurlar gruplandrarak verilmektedir. Bu sunu
biiminde kolaylkla iletmenin brt sat kar-zarar, faaliyet kar-zarar, olaan kar-zarar ve dnem net kar-zararn grebiliriz.
Gelir t ab losu i erik y n n d en d e zet ve a y rn tl g elir t ab los u o lmak
zere ik iy e a y rlr .
*zet Gelir Tablosu, Genel olarak hesap grup tutarlarn gsterir.

*Ayrntl Gelir Tablosu, Gruplar oluturan hesap tutarlarn da gsterir.

lkemiz uygulamasnda gelir tablosu rapor tipinde, giderler ise fonksiyon esasna gre gruplandrlarak sunulmaktadr. Gelir
tablosu aada b elirtilen 5 an a b l md en o lu mak ta d r .

*Brt Sat Kar veya Zarar *Faaliyet Kar veya Zarar *Olaan Kar veya Zarar
*Dnem Kar veya Zarar *Dnem Net Kar veya Zarar

SATILARIN MALYET TABLOSU: Satlarn maliyeti tablosu gerekte gelir tablosunun tamamlaycs niteliinde bir finansal
tablodur. Bu tablo, gelir tablosunda yer alan Satlarn Maliyeti kaleminin detayn gsterir. Gelir tablosundaki satla rn
maliyeti ksm, iletmenin dnem iindeki stok hareketleri ile satlan mamul, ilk madde ve malzeme ile ticari mal gi bi maddelerin
ve satlan hizmetlerin maliyetlerini gstermek zere ayr bir tablo halinde dzenlenir.
ncelikle retim maliyet unsurlar olan Direk lk Madde ve Malzeme giderleri, Direk ilik giderleri ve Genel retim
giderlerinin analizi asndan dikkatle incelenmesi gereken bir finansal tablodur.

Direk lk Madde ve Malzeme: retilen mamule gre kullanlacak miktar ve tutar belirlenen ve mamule gre izlemeye deer
bulunan maddeleri kapsar.

Direk ilik: retilen mamul zerinde bizzat ilem yapan alanlarn cret giderlerini kapsar.

Genel retim Giderleri: retimle ilgili olduu halde yukarda aklanan iki ana gider iine alnmayan giderler de sz konusudur.
Bunlarn tamam genel retim giderleri olarak retimi yaplan mamul maliyetine dahil edilir. Bu giderler mamullere datm yolu
ile yklenir.

Satlarn Maliyeti Tablosu , gelir tablosunun eki olarak dzenlenmek zorundadr. Bu tablo sonucuna gre oluan
satlarn
maliyeti tutar gelir tablosuna aktarlr. Gelir tablosunda satlarn maliyeti altnda hesaplardan aktarlan drt maliyet kalemi yer
alr Bunlar,

*Satlan Mamul Maliyeti (620 nolu hesap)

*Satlan Ticari Mallar Maliyeti (621 nolu hesap)
*Satlan Hizmet Maliyeti (622 nolu hesap)
*Dier Satlarn Maliyeti (623 nolu hesap) olarak sralayabiliriz.

FON AKI TABLOSU: letmenin belirli bir dnemde fon kaynaklarn ve bunlar kulland alanlar gsteren bir tablodur. Bu
tabloda fon kavram en geni anlamda kullanlmaktadr. En geni anlamyla fon, yasal olarak kullanlabilen haklarn, finansal
aralarn ve finansal olanaklarn tm anlamnda aktifin tamamn ifade etmektedir.
Fon ak tablosu, temel finansal tablolar tamamlayc ve iletmenin finansal durumunun yorumlanmasna yardmc bir kapsama
sahiptir. Fon ak tablosunun kaynaklar taraf cari faaliyet dneminde elde edilen fonlarn salam kaynaklardan m yoksa geici
ilemlerden mi salandn gsterir. Tablonun fon kullanmlar taraf ise sz konusu fonlarn kullanm yerlerinin uygunluu ile
ilgili bilgi verir. Buradan iletme ynetiminin ,finansmanda uygunluk ilkesine yani uzun vadeli yatrmlarn uzun vadeli fonlarla
finanse edilmesi gereine uyup uymadn ak olarak grebilir.
Fon ak tablosunun dzenlenebilmesi iin iletmenin birbirini izleyen iki yla ait karlatrmal finansa l durum tablolar ile son
hesap dnemine ait gelir tablosuna ihtiya vardr. Fon ak tablosunun temel olarak fon kaynaklarn ve fon kullanmlar olma k
zere iki taraf vardr. Fon kaynaklar ve fon kullanmlar daima bir birine eittir.

NAKT AKI TABLOSU: Nakit ak tablosu bir hesap dneminde oluan nakit akn, nakit giri ve klarn, yani iletmenin
tahsilat ve demelerini kaynaklar ve kullanm yerleri ile birlikte gsteren bir tablodur. Nakit ak tablosu iletmenin bug nk
nakit durumu hakknda bilgiler vererek gelecee ynelik gidiat gz nne serer. Gelir tablosu ve bilanodan nakit hareketleriyle
ilgili elde edilemeyen bir ok veriyi ayrntl olarak ortaya koyar.
Nakit Ak tablosundaki fon kavram, Fon akm tablosundaki fon kavramndan farkldr. Nakit ak tablosunda yer alan fon
kavram, nakit ve nakde e deer unsurlar ifade eder. Nakit Ak tablosu nakit ve nakde e deer kaynak ve kullanmlar ier irken,
fon akm tablosu iletmenin nakit dndaki fon kaynak ve kullanmlarn da iermektedir.
Nakit Ak Tablosu, iletmedeki nakit akn zetleyerek hem gemiin finansman politikasnn deerlendirilmesinde hem de
gelecee ynelik nakit planlamasnn yaplmasnda ynetime ve ilgili taraflara nemli bilgiler sunar. Nakit ak tablosundan elde
edilen verilerle iletmenin nakit ve nakit benzeri yaratma yeteneinin deerlendirilmesi ve kullanclarn gelecekteki nakit
aklarn lmek ve baka iletmelerle karlatrma olana salar.

Z KAYNAK DEM TABLOSU: z kaynak deiim tablosu, ilgili dnemde z kaynak kalemlerinde meydana gelen art veya
azallar gsteren tablodur. Bu tablo, iletme sahip ve ortaklarnn yapt ilave yatrmlar gsterir. Yani sermaye artrm , yedek,
fon ve kar kalemlerindeki deiiklikler bu tablo yardmyla finansal tablo kullanclarna aktarlr.
z kaynak bir yandan iletmenin faaliyetlerini yrtmesi iin gerekli olan kaynaklar gsterirken dier taraftan iletmeden
alacakl olanlara kar bir gvence oluturarak yabanc kaynaklardan yararlanlmasna da olanak salar. Ayrca iletmenin
karlaaca eitli risklere kar da bir sigorta grevi stlenmektedir.
NET ALIMA ( LETME ) SERMAYES DEM TABLOSU: Net alma ( letme) Sermayesi, dnem varlklarla ksa vadeli
yabanc kaynaklar arasndaki farktr. Dier bir anlatmla, Net alma sermayesi, dnen varlklarn uzun vadeli yabanc kaynaklar
ve z kaynaklarla finanse edilen, yani ksa vadeli yabanc kaynaklar aan ksmdr.
Net alma sermayesi deiim tablosu, net alma sermayesinin oluumunda yer alan dnen varlk ve ksa vadeli yabanc kaynak
kalemlerindeki deiimi gsteren tablodur. Net alma sermayesi deiim tablosu net alma sermayesindeki deiimin hangi
dnen varlk ve ksa vadeli yabanc kaynak kalemlerine yansdn gsterir. (Net alma sermayesi deiim tablosunun
dzenlenebilmesi iin karlatrlmal bilanolara ihtiya vardr. )

FNANSAL TABLOLAR ANALZ AISINDAN FNANSAL TABLOLAR: Finansal tablolar iletmelerin iktisadi ve finansal yaplar,
faaliyet sonular, nakit aklar, fon aklar, z kaynaklardaki deiimler vb. konularda iletmeyle ilgili karar vericiler asndan
nemli bilgiler salarlar. Bu finansal tablolarda yer alan veriler zerinden yaplacak baz analitik uygulamalar iletmeyle i lgili
finansal yorum ve deerlendirmeler asndan daha anlaml ve yararl sonular alnmasna katkda bulunur. Bu analitik
uygulamalar finansal analiz kapsamnda yrtlr.
Temel grevi iletmenin varlk ve kaynaklarn doru bir ekilde yneterek belirlenen hedef e gvenli bir ekilde ulamak olan
yneticiler, ancak doru bir ekonomik ve finansal bir yap ile hedefe ulamay baarabilir ve amalar gerekletirebilirler. Bunun
iinde gemile ilgili bilgilerden gelecekle ilgili ipular elde edilmesi gerekmektedir.
letmelerde finansal planlama ve kontrol faaliyetlerinin yrtlmesi iin mevcut ve olmas gereken finansal yapnn bilinmesine
ihtiya vardr. Finansal durumla ilgili bilgilerin kaynan da finansal tablolar oluturur. Finansal tablolarn bamsz den etimden
gemi olmas ok nemli bir gvencedir.

NTE 2

MUHASEBE ANALZLER

Muhasebe, letmenin dili olarak tanmlanmaktadr. letmelerin yapm olduklar faaliyetlerin iletmenin finansal durumuna ve
faaliyet sonularna olan etkisi, muhasebe araclyla , dier bir deyile muhasebenin kendisini ifade etme arac olan finansal
tablolar araclyla iletmeyle ilgili taraflara yanstlmaktadr.

Muhasebe Analizleri, letmenin muhasebe sisteminin iletmede gerekleen faaliyetleri ne lde yanstabildiinin
deerlendirilmesidir. Bu deerleme, iletmenin faaliyetlerinin incelenmesi, muhasebe politikalarnn finansal tablolar zerindeki
etkisinin belirlenmesi ve bylelikle finansal tablolarn faaliyetleri hem daha doru bir biimde yanstmasnn salanmas hem de
finansal tablolarn analize hazr hale getirilmesi iin yaplmaktadr.
letmeyle ilgili karar verecek olan taraflar iletmenin finansal durum ve faaliyet sonularna ilikin bilgileri finansal ta blolardan
elde etmektedirler. Dola y sy l a fin an sal an aliz in en t emel k a y n an fin an sal ta b lola r o lu tu rmak ta d r.

TAHAKKUK ESASI VE NAKT ESASI: Finansal nitelikli ilemlerin kaydedilmesinde nakit esas yerine tahakkuk esas benimsenmi
olmas ve finansal tablolarn ok eitli bilgi kullancs iin hazrlanyor olmas muhasebe analizlerini ortaya karan temel
sebeplerdir.
letmeler, Finansal tablolarnda deiim yaratan ilemleri ki bu ilemler finansal karakterli ilemlerdir.- Muhasebenin tahakkuk
esasna gre kaydederler. Tahakkuk esas, ilemlerin , nakit demenin veya tahsilatn yapld anda deil , ilemin gerekletii
anda kaydedilmesini ngrmektedir. Buradan hareketle, tahakkuk esasn benimseyen bir iletmede haslatn ortaya kmas
(Geeklemesi) tahsilatn yaplmasyla deil, mal veya hizmetin satlmasyla gereklemektedir.
Benzer ekilde, tahakkuk esasnda giderler, deme annda deil giderin gereklemesiyle olumaktadr. Tahakkuk esas
faaliyetlerden salanan haslat ve faaliyetler nedeniyle oluan giderler zerinde younlamtr.
Nakit esasna gre muhasebeletirmede ise, mal ve hizmetin satndan salanan haslat, nakit tahsilatn yapld dnemde, mal ,
sigorta, cret, elektrik vb unsurlar iin yaplan giderler de nakit knn gerekletii dnemde muhasebeletirilmektedir. Bu
ekilde yaplan muhasebe ilemleri sonucunda dnemin sonucunun (kar veya zarar) doru bir ekilde belirlenebilme olasl
ortadan kalkabilir.

MUHASEBELETRMEDEK FARKLILIKLAR: Muhasebe analizlerinin yaplmasnn dier bir sebebi de finansal tablolarn farkl
kullanclar iin hazrlanmasdr. Dolaysyla farkl bilgi kullanclarnn ve taraflarn ihtiya duyduu finansal bilginin retilmesi iin
baz dzenlemelerin yaplmas gerekebilmektedir. Bu dzenlemelerin yaplmasnn nedeni de muhasebe farkllklarnn finansal
tablolar zerindeki etkileridir. Finansal tablolarda raporlanan bilgiler, muhasebe uygulamalarndaki, lme yntemlerinde ve
tahmin yntemlerindeki farkllklardan dolay farkl olabilmektedir. Muhasebe farkllklarnn finansal tablolarda belirsizlikler
yaratabilme ihtimali muhasebe Riski olarak ifade edilmektedir. Muhasebe analizlerinin bir amac da bu risklerin deerlemesinin
yaplarak azaltlmasn salamak ve finansal tablolar daha karlatrlabilir hale getirmektir.

FAALYET TRLER: letmeler, amalarna ulaabilmek iin eitli faaliyetlerde bulunurlar. Bu faaliyetlerin zetleri, finansal
tablolar araclyla ilgili bilgi kullanclarna iletilir. Muhasebenin tanmnda da belirtildii gibi finansal tablolar ,i letmelerin
faaliyetlerinin zetlendii tablolardr.
Muhasebe Analizleri kapsamnda finansal tablolarda yer alan faaliyetler temel olarak 3 faaliyet grubunda zetlenmitir. Bunlar;

*Finansman Faaliyetleri *Yatrm Faaliyetleri *letme (retim- Sat Faaliyetleri ) dir.

1)Finansman Faaliyetlerinin Analizi: letmeler, faaliyetlerini yerine getirmek amacyla birtakm varlklara sahip olmak
zorundadr. letmenin sahip olduu bu varlklar temel olarak iki kaynaktan finanse edilir. Yabanc Kaynaklar ve z Kaynaklar . te
Finansman faaliyetleri, iletmenin eitli ihtiyalarn karlamak ve varlklarn finanse etmek iin kaynak salama faaliyetleridir.

Kaynaklar, Varlklarn ne ekilde finanse edildiini gstermektedir. Kimi iletmeler z kaynak arlkl alma politikas izlerken
kimi iletmeler de yabanc kaynak arlkl alma politikasn tercih etmektedir. z kaynak arlkl alan iletmeler, alacakllar
asndan nispeten gvenli olarak grlmektedir. nk varlklar zerinde ortaklarn hakk ok daha fazladr. Yabanc kaynak
arlkl alan iletmelerin ise riski yksektir. Borlanarak finansman politikasnn tercih edilmesinin altnda yatan etken, daha z
kaynak salanarak yksek karllk elde edilmesi, bylelikle hisse bana karn yksek olmasnn salanmasdr. Ancak borla
finansman, faaliyetlerin aksamas, yabanc kaynaklarn paynn ok olmasndan dolay yeni kaynak bulunamamas, faiz
giderlerinin z kaynak arlkl alan iletmelere gre daha yksek olmas gibi olumsuzluklar ve riskleri tamaktadr.

Yabanc Kaynaklar, Bir iletmenin gemi olay ve ilemlerinin bir sonucu olarak, gelecekte dier kii ve iletmelere nakit veya
dier varlklarla deme yaplmas veya hizmet salanmas iin mevcut yasal ve yapsal ykmllklerdir.

Yabanc kaynaklar vadelerine gre ksa vadeli yabanc kaynaklar ve uzun vadeli yabanc kaynaklar olarak iki gruba ayrlmaktadr.

*Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar: Bir yl iinde denecek borlardan olumaktadr. Bu kapsamda hem borcun doduu tarihten
itibaren en fazla bir yl vadeli olan borlar hem de borcun doduu an itibaryla vadeleri bir yln zerinde olup bilano tarihinde
vadeleri bir yl altna inmi olan uzun vadeli borlar yer almaktadr. Ksa vadeli yabanc kaynaklar, denmeleri dnen varlk
kullanm veya bir baka ksa vadeli bor yaratmas beklenen borlardr. Bu tanmdan hareketle dnen varlklarn
tanmlanmasnda bir yl esas alndnda ksa vadeli yabanc kaynaklarn da bir yl iinde veya faaliyet dnemi iinde (hangi si
uzunsa) denecek borlar olduu anlalmaktadr.
Ksa vadeli yabanc kaynaklar, iletme faaliyetleri ve finansman faaliyetleri sonucunda ortaya kmaktadr. letme faaliyetleri
sonucunda denecek vergiler, alnan avanslar, gelecek aylara ait gelirleri, ticari borlar ve dier borlar gibi unsurlar
olumaktadr. Finansman faaliyeti sonucunda ise ksa vadeli olarak doan banka kredileri , karlm bonolar gibi unsurlar ile
uzun vadeli olarak doan finansal borlarn vadeleri bir yln altna inen ana para bor, taksit ve faizleri oluturmaktadr.

*Uzun Vadeli Yabanc Kaynaklar: Vadeleri bir yln zerinde olan veya bir faaliyet dneminden ( hangisi uzunsa) sonraki
dnemlerde denecek olan borlardr. Uzun vadeli yabanc kaynaklar temel olarak finansal borlar, ticari borlar ile bor ve gider
karlklar gibi unsurlardan olumaktadr.
Uzun vadeli yabanc kaynaklarn denmesi genellikle tm bor tutar iin tek bir deme yapmak yerine vadeye kadar olan sre
iinde belirli aralklarla ve dzenli olarak yaplan demeler yoluyla gereklemektedir. Bu da deme tarihi yaklaan borcun k sa
vadeli bor haline dnmesi anlamndadr. Dolaysyla ksa vadeli borlarn denmesinde dnen varlklarn kullanlmasndan
hareketle, uzun vadeli borlarn denmesinde duran varlklarn kullanlaca eklinde yanl bir algya kaplmamak gerekir.
Yukarda da denildii gibi vadesi veya taksiti yaklaan uzun vadeli bir bor, ksa vadeli borca dneceinden demesi yine dnen
varlklarla yaplacaktr.

Yabanc Kaynaklarn Analiz Asndan nemi: Yabanc kaynaklar iletmenin varlklarn finanse etmek iin kullanlmaktadr.
Dolaysyla yabanc kaynak kullanm iletmenin varlklarnda deiim yaratmaktadr. Kullanlan ksa vadeli borlardan bazla r
aktife hem nakit girii salamakta hem de aktiften nakit kna sebep olmaktadr. Hatta bu nakit klar, kullanlan bo rcun
faizini de ierdiinden nakit girilerinden daha fazla olmaktadr.
Kimi Ksa vadeli borlar aktife stok girii salarken vadeleri geldiinde aktiften nakit kna sebep olmaktadr.
Baz ksa vadeli borlar aktife nakit girii salarken vadeleri geldiinde aktiften stok kna sebep olurlar.
Ksa vadeli borlardan bazlar aktife nakit girii salamakta ama buna karlk aktiften dorudan bir ka sebep olmamaktadr.
Aktife doruda bir giri yaratmad halde aktiften nakit kna yol aan bor trleri de vardr. letmenin devlete olan vergi
borlar, sosyal gvenlik kurumuna olan prim borlar buna rnek olarak verebilir.
Aktife nakit girii yaratmayan ve ayn zamanda da aktiften nakit kna yol amayan bor unsurlar da bulunmaktadr. Vergi
karlklar, mali kar zerinden hesaplanmakta ve sonrasnda bir baka bor unsuru olan denecek vergi ve fonlara
dnmektedir. Bor grubu kendi iinde dnm gsterdiinden aktifi etkilenmemektedir.
Ksa vadeli yabanc kaynaklarn hangi bor trlerinden oluacann bilinmesi dnen varlklarn yaplmas asndan da nemlidir.
Ksa vadeli yabanc kaynaklar dnen varlklarla denecei iin dnen varlklar kapsamnda yer alan varlklarn hem tr hem d e
tutar olarak ksa vadeli borlarla uyumlu olmas gerekmektedir.
Uzun vadeli borlar da iletmenin aktifini finanse etmektedir. Ancak denmeleri iletmenin yatrm gc ve karllyla ilgil idir.
Maddi duran varlklarn duran varlklar iindeki paynn duran varlklarn dier unsurlarna gre ok daha ykse k olmasndan
dolay yatrm gc, maddi duran varlklarn amortisman giderlerinin iletmenin elde ettii karla karlanmasyla ilgilidir. Dier bir
ifadeyle iletme en azndan amortisman giderleri kadar kar elde etmelidir.
Finansal Kiralama (Leasing): Finansal kiralama, iletmelerin sklkla kulland finansman tekniklerden birisidir. Finansal kiralama
ilemi, kiralayan ve kirac (Kullanc) arasndaki finansal kiralama szlemesiyle hayata gemektedir. Bu szlemede yer alan
koullara gre kirac , kiralayann sahip olduu bir maddi duran varl kullanma hakkna sahip olmaktadr. Bu kullanm hakk
karlnda da kirac, kiralayana kira demesi yapmaktadr.

NOT: Finansal kiralama ilemleri lkemizde 3226 Sayl Finansal Kiralama Kanunu ile yasal bir zemine kavumutur. 4842 Nolu
Baz kanunlarda deiiklik yaplmasna ilikin kanunla vergi usul kanununa eklenen mkerrer 290 madde ile finansal kiralama
ilemine ilikin deerleme hkmleri dzenlenmitir. 319 seri numaral vergi usul kanunu teblii ile uyg ulamaya ynelik usul ve
esaslar belirlenmitir.

Finansal kiralama ileminde kirac, gelir tablosunda kiralarn faize ilikin ksmn ve amortisman giderlerini gsterecektir.
Bilanoda ise kullanlan hakkn gsteren kalemi maddi olmayan duran varlklarda, kiralama szlemesinden doan
ykmlln ise yabanc kaynaklarda gsterecektir. Tek dzen hesap plannda kirac asndan finansal kiralama ileminde
kullanlan hesaplar unlardr;

301-401 Finansal Kiralama leminden Borlar Hesab

302-402 Ertelenmi Finansal Kiralama Bor Maliyetleri (-) Hesab
260- Haklar hesab
268- Birikmi Amortismanlar Hesab

NEML: TMS 17 Kiralama ilemleri standardna gre finansal kiralama, bir varln mlkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan her
trl risk ve yararlarn kiracya devredildii bir szlemedir.

KIDAM TAZMNATI: Kdem tazminat, iinin i szlemesinin sona eri biimine bal olarak ve iinin alt sre dikkate
alnarak cret tutarna gre iverence denen bir miktar para olarak tanmlanmaktadr.
Kdem tazminat, Kanunu ve Trkiye Muhasebe Standatlar 19:alanlara salanan faydalar standardnda dzenlenmitir.
kanunu asndan ele alndnda, alann i yerinden kanunda sayl hak edi koullar dorultusunda kdem tazminatna hak
kazanmas ivereni kdem tazminat deme ykmll altna sokmaktadr.
kanununa gre kdem tazminat, iinin son ald brt cret zerinden hesaplanmaktadr. Kanun her 365 gnlk sre kdem
tazminat hesaplamada 1 yl olarak kabul edilmektedir. Kdem tazminat tutar her 1 yllk alma karlnda 1 aylk crettir.
Kdem tazminatna esas alnacak cret hesaplanrken asli cret ve iiye salanan dier menfaatler toplam dikkate alnmaldr.
Vergi Kanunlarmza gre kdem tazminat, demenin gerekletii dnemde gider olarak muhasebeletirilebilmektedir. Ancak
kdem tazminat, alann o i yerinde en az bir yllk almasndan sonra hak etmi olduu bir byklk olduundan, demen in
yapld dnemde gider olarak muhasebeletirilmesi doru bir bilgi sunmayacaktr. nceki konularda da belirtildii zere
muhasebe tahakkuk esas ve dnemsellik kavram, dnemsel faaliyet sonularnn ve finansal durumun gerei yanstacak ekilde
raporlanmasn amalamaktadr. Dolaysyla yllar boyunca alm olmann karlnda hak edilen kdem tazminatnn yalnzca
dendii yl gider olarak muhasebeletirilmesi ilgili dnemin faaliyet sonularn olumsuz etkileyecektir.
Muhasebenin temel ilkelerinden olan ihtiyatllk kavram da kdem tazminat konusuyla ilgili olarak d nlmelidir. htiyatllk
kavram, kesin olarak llemese bile btn bilinen veya olas borlarn ve zararlarn kaydedilmesi gerektiini ifade etmektedir.
Kdem tazminat, yaplan tahminlerin ve hesaplamalarn sonucunda tahakkuk etmektedir. Ancak tahminlerden farkl gelimelerin
olmas durumunda ilgili alan iin nceki dnemlerde kayda alnm olan karlklarn iptal edilmesi gerekecektir.

Bor Karlklar ve Koullu Borlar: Finansman faaliyetlerinin analizinden zellik gsteren bir dier konu da bor karlklar ve
koullu borlardr. Koullu (arta bal) Durumlar kar veya zarar olarak belirsizlik ieren mevcut durum, koul veya koullar
btn olarak tanmlanmaktadr. Belirsizliin ortadan kalkmas sorunun zmlenmesi, bir olayn gereklemesi veya
gereklememesine baldr.
Genel olarak tm bor karlklar, zaman ve tutar asndan kesin olmadklarndan koulludurlar. Ancak Koullu borlar terimi
bor karlklarndan farkldr.
*Bor karlklar mevcut bir ykmllk olduklarndan ve ykmlln ifas iin iletmeden kaynak k gerekeceinden,
ykmllk olarak muhasebeletirilirler.
*Koullu borlar bor olarak muhasebeletirilmezler nk bunlar gemi olaylardan kaynaklanan olas ykmllklerdir.
Ykmlln yerine getirilmesi iin iletmeden kaynak k olas deildir ya da ilgili ykmlln tutar yeterince gvenilir bir
ekilde tahmin edilememektedir.

Gelecek Aylara / Yllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkuklar: Gelecek aylara/ yllara ait gelirler, sonraki dnem/dnemlere ait
gelirlerin iinde bulunan dnemde pein olarak tahsil edilmi ksmlarn iermektedir. Gelecek aylara ait gelirler ksa vade li
yabanc kaynaklarda, gelecek yllara ait gelirler ise uzun vadeli yabanc kaynaklarda yer almaktadr. Analiz asndan
incelendiinde gelecek aylara/ yllara ait gelirler, iletmeye nakit girii salandndan iletmenin bu nakdi faaliyetlerinde
kullanarak kazanlarn artrma olanaklarnn bulunmas iletme asndan olumlu bir durumu yanstmaktadr.
Gider tahakkuklar, iinde bulunan dnemde tahakkuk etmi olmasna ramen henz denebilir veya istenebilir durumda
olmayan giderlerin izlendii hesaptr.
z Kaynaklar: letmelerin kaynaklar vade esasna gre snflandrlmtr. Bir yl iinde denecek borlar ksa vadeli yabanc
kaynaklar, bir yldan daha uzun vadeye sahip olan borlar ise uzun vadeli yabanc kaynaklardr. Kaynaklarn dier bir unsuru olan
z kaynaklar ise ortaklarn iletmeye tahsis ettikleri sermaye ve kardan iletmeye braklan ksmlar kapsamaktadr. Bu y zden
geri denmeleri sz konusu deildir.
z kaynaklar kredi verenler asndan bir gven unsuru olarak grlmektedir. z kaynak arlkl alan bir iletme ilk bak ta
gvenli bir iletme izlenimi vermektedir. Bu izlenimi olumlu hale getirebilmek iin z kaynaklarn kendi iindeki dalmnn da
nemli olduu unutulmamaldr.
z kaynaklar grubunda tutarca en byk pay oto finansman kalemlerinin almas beklenmektedir. Kar yedekleri, gemi yllar
karlar ve dnem net kar byklnden oluan oto finansman bykl iletmenin kendi faaliyetleri sonucunda yaratt
deerlerin bir gstergesi olmasndan dolay gvenin nemli bir gstergesidir. z kaynaklar grubunda byklk olarak ikinci s ray
ortaklarn tahsis ettii byklk olan denmi sermayesinin almas beklenmektedir. Gelecek kar byklklerinin yan sra
grnt byklklerinde yer ald sermaye yedeklerinin grupta nc sray almas tercih edilmektedir. Zarar kalemleri olan
dnem net zarar ve gemi yllar zararlarnn hi olmamas veya varsa bile son srada olmas z kaynaklarn dalmnn uygun
olmas asndan nem tamaktadr.

2)Yatrm Faaliyetlerinin Analizi: letmeler faaliyetlerini srdrebilmek amacyla dnen varlklarna ve duran varlklarna yatrm
yapmaktadrlar. Dier bir ifadeyle, gerekli retim faktrlerinin edinilmesine ynelik faaliyetlere yatrm faaliyetleri denir.

VARLIKLAR, iletmenin sahip olduu ekonomik deerler olarak tanmlanmaktadr. Varlklar bilanoda dnen varlklar ve duran
varlklar olmak zere iki ana grupta raporlanmaktadr. Bu ayrmn temel noktas, varlklarn paraya dnm hzlar, dier bi r
ifadeyle likiditeleridir. Varlklar bilanoda en likitten en az likit olan varla doru sralanr. Ana gruplar asndan geerli olan bu
sralama alt gruplar ve alt gruplarda yer alan kalemlerin sralamas iin de geerlidir.

DNEN Varlklar: Dnen varlklar, bir yl ierisinde veya normal faaliyet dnemi iinde paraya evrilebilecek, tahsil edilebilecek,
satlabilecek, kullanlabilecek deerler ile para ve para benzeri varlklar ieren gruptur. letmenin sahip olduu hazr deerler,
geici yatrm amacyla elinde bulundurduu menkul kymetler, vadesi bir yln altnda olan ticari alacaklar, stoklar, gelecek aylara
ait giderler ve gelir tahakkuklar ile dier dnen varlklar bu grupta yer almaktadr.
Finansal analiz asnda ele alndnda dnen varlklar grubu iletmenin brt alma sermayesini (Kaynaklarda yer alan sermaye
ile kartrlmamaldr) Oluturmaktadr. Brt alma sermayesinin 2 temel grevi bulunmaktadr. Bunlar;

*Ksa vadeli yabanc kaynaklarn denmesi

*Gnlk faaliyetlerin yrtlmesi

Dnen varlklarn toplam byklk olarak ksa vadeli yabanc kaynaklardan byk olmas net alma sermayesinin varln
gstermektedir Ancak bu durum her zaman iin borlarn rahatlkla denebilecei ve gnlk faaliyetlerin srdrlebilecei
anlamna gelmemelidir. Finansal faaliyetlerin analizi blmnde de denildii zere ksa vadeli yabanc kaynaklar aktife salad
giriler ve aktiften sebep olduu klar itibaryla farkl bor kalemlerinden olumaktadr. Dolaysyla dnen varlklarn k sa vadeli
yabanc kaynaklar deyebilmesi iin o borcu deyebilecek grup ii dalma sahip olmas gerekmektedir.

Normal Faaliyet Dngs: Parann stoklara, stoklarn satlp alacaa, alacaklarn da tahsil edilip yeniden paraya dnm
srecine normal faaliyet dngs ad verilir.

DURAN Varlklar: Duran varlklar, iletme faaliyetlerinde bir yln zerinde kullanlmak amacyla edinilen varlklar ile vadeleri bir
yln zerinde olan alacaklar iermektedir. Duran varlklar, ticari alacaklar, dier alacaklar, finansal duran varlklar, maddi duran
varlklar, maddi olmayan duran varlklar, gelecek yllara ait giderler ve gelir tahakkuklar ile dier duran varlklar alt gruplarnda n
olumaktadr.
Duran varlklarn esas finansman yeri z kaynaklardr. z kaynaklarn yeterli olamad durumlarda z kaynaklarla b irlikte uzun
vadeli yabanc kaynaklar da duran varlklarn finansmannda kullanlmaktadr. Ksa vadeli yabanc kaynaklar duran varlklarn
finansmanna katlmamaldr.
Duran varlk unsurlarnn kendi arasnda dnm neredeyse hi yoktur. Dolaysyla duran varlklarn verimlilii ve karll grubu
oluturan kalemlerin dalmyla dorudan ilikilidir.

AMORTSMANLAR: Duran varlklarn bir yldan daha uzun srelerde iletme faaliyetlerinde kullanlma zellikleri , iletmede
kullanldklar sre zarfnda iletmenin elde ettii haslata da katkda bulunduklarn gstermektedir. Bo arsa ve araziler dndaki
maddi duran varlklar, faydal mrleri sonunda kullanlamaz hale geleceklerdir ve iletme faaliyetlerine katk
salayamayacaklardr. Ancak maddi duran varlklar mrlerinin son ylnda birden bire tkenmemektedir. Kullanldklar sre
boyunca tkendiklerinden maliyetlerini mrlerinin son dneminde gidere dntrmek yerine dnemsellik kavram ve
eletirme ilkesi gereince faydal mrlerini oluturan dnemlere datlmas, doru ve gerek bilgi sunulmasn salayacaktr.
Amo rtis man il em i , mad d i d u ra n var ln maliy etin in fay d a sala d kla r d n eml ere d at l mas o lara k ifad e
ed ilm ekt ed i r . Amortisman muhasebeletirilmesinde ilgili dneme isabet eden amortisman pay, dnem giderleri olarak
kaydedilirken aktif dzenleyici bir hesap olan birikmi amortismanlar hesabna alacak kayd yaplr. Birikmi amortismanlar hesab,
ilgili maddi duran varln yllar itibaryla gidere dnen ksmlarn topladndan varln maliyetinin ne kadarlk bir ksmnn
gidere dnt
grlebilir. Dolaysyla birikmi amortisman bykl maddi duran varln maliyetine ne kadar yaknsa, varln nispeten
eskidii ve iletmenin yeniden maddi duran varlk yatrmna gidecei dnlebilir.
Fiziki yapya sahip maddi duran varlklarn aksine, iletmeye belirli bir yasal haklar ve rekabet avantajlar salayan , madd i veya
fiziksel zellikleri bulunmayan duran varlklar da bulunmaktadr. Maddi olmayan duran varlklar olarak adland rlan bu varlklar
iletmenin faaliyet gsterebilmesi asndan gereklidir.
letmeler iletilmesi sonucunda yarar tkenecek bir varln aranp bulunmas ve bulunduu yerden alnmas iin yaplan ve
karlnda bir maddi varlk elde edilemeyen harcamalar da yapabilmektedir. zellikle madencilik faaliyetiyle uraan iletmeler
bu faaliyetleri sklkla yerine getirmektedirler.
Bu gru b u n zel n iteliin d en d o lay Amort is man il emi T K E N ME P AYI O lara k mu h
aseb ele tiril mekt ed ir.

KARILIKLAR: lkemizde muhasebe uygulamalarnda karlk terimi farkl durumlar ifade eden olaylar iin farkl anlamlarda
kullanlabilmektedir. En yaygn olarak karmza kan kullanm, Aktif kalemlerin deer kayb veya olas gide ve zararlar
kaydedebilmek iin oluturulan dzenleyici hesaplar iin olandr. Aktif dzenleyici karlk hesaplar pasif karakterli hesaplar
gibidir ve alacak kalan verirler. Alacak ilgili olduklar varlklarla ilikilendirilmek amacyla bilanonun aktifinde indirim olarak
raporlanmaldr.
Aktifte indirim olarak raporlanan baz karlk kalemleri unlardr;

Analiz asndan aktifte yer alan karlklar bir deer kaybn ifade ettii iin iletme asndan olumlu bir durum ifade
etmemektedir.

Gelecek Aylara / Yllara Ait Giderler ve Gelirler Tahakkuklar: Gelecek aylara/ yllara ait giderler sonraki dnem / dnemlere ait
giderlerin iinde bulunan dnemde pein olarak denmi ksmlarn iermektedir. Gelecek aylara ait giderler dnen varlklard a,
gelecek yllara ait giderler ise duran varlklarda yer almaktadr.
Finansal analiz asndan deerlendirildiinde gelecek aylara/ yllara ait giderler ortaya kt tarih itibaryla gerekle memi
giderlerin pein denmesi anlamna gelmektedir Dolaysyla iletme , deme tutar kadar bykl kendi faaliyetlerin de
kullanmaktan feragat etmi olmaktadr. Bu sebepten dolay eer zorunluluk halleri yoksa gelecek aylara ait giderler hesabnn
tutarca az olmas beklenmektedir.
Gelir tahakkuklar ise iinde bulunulan dnemde tahakkuk etmi olmasna ramen henz isteneb ilir durumda olmayan gelirlerin
izlendii hesaptr.

3)LETME (RETM- SATI) FAALYETLERNN ANALZ: letmelerin ana faaliyeti mal alp satmak veya rn/hizmet retip
satmak olarak zetlenebilir. Ancak iletmeler ana faaliyetleri dnda da faaliyetlerde bulunmaktadr ve bu faaliyetlerden de gelir
elde etmekte veya bu faaliyetler sonucunda giderlere katlanmaktadrlar. Dolaysyla iletmenin ana faaliyetine ilikin faaliy et
sonular ve bunlar oluturan unsurlar ile ana faaliyet dnda elde ettii gelir ve karlar ile katland gider ve zararlarn
birbirinden ayr olarak raporlanmas analiz ve yorumlarn salkl olmasn salayacaktr. Buradan hareketle bir iletmenin e lde
ettii dnem karn u ekilde gstermek yanl olmayacaktr.

KAR = HASILAT GDERLER + FAALYET DII KARLAR FAALYET DII ZARARLAR

Bu noktada eitlikte yer alan kavramlar aklamakta fayda vardr. HASILAR: mallarn teslimi veya hizmetlerin yerine getirilmesi
faaliyetleri ile bunlara yardmc olan faaliyetleri ieren tm olaan faaliyetlerin sonucunda varlklardaki artlar ve ya borlardaki
azallar olarak tanmlanmaktadr. Trkiye muhasebe standard 18: Haslat Standardnda (TMS 18) ise haslat, ortaklarn
sermayeye katklar dnda z kaynakta artla sonulanan ve iletmenin dnem iindeki olaan faaliyetlerinden elde edilen brt
ekonomik fayda tutar olarak tanmlanmaktadr. Her iki tanmdan da grlebilecei zere haslatn baz temel zellikleri
bulunmaktadr. Bunlar;
*Haslat, Kazanma Srecinin bir sonucudur.
*Haslat olaan faaliyet ile ilgili veya beklenen nakit girileriyle sonulanr.
*Haslat, brt tutar zerinden raporlanr.
Haslatn gelir tablosunda raporlanabilecek duruma gelebilmesi, ancak haslatn gereklemesiyle mmkn olabilmektedir. Bu
haslatn,
*letmenin yerine getirmeyi umduu hizmetlerin tmn veya byk bir ksmn yerine getirdiinde,
*Haslat tutar veya zaman makul derecede gvenilirlikle belirlenebilir olduunda ve
*El deitirme ilemi gerekletirildiinde kayda alnmasyla mmkndr.
TMS 18, Haslatn finansal tablolara yanstlma koullarna da yer vermektedir. Mal satna ilikin haslat,
*letmenin mallarnn sahiplii ile ilgili nemli risk ve getiri alcya devretmi olmas
*letmenin satlan mallar zerinde etkin bir kontrol veya sahipliin genel olarak gerektirdii ekilde bir ynetim etkinliini
srdrmemesi,
*Haslat tutarnn gvenilir biimde llebilmesi
*leme ilikin ekonomik yararlarn iletmece elde edilmesinin muhtemel olmas
*leme ilikin yklenilen veya yklenilecek olan maliyetlerin gvenilir biimde llebilmesi koullarnn tm salandnda
mmkn olabilmektedir.
Hizmet sunumuna ilikin bir ilemin sonucu gvenilir biimde edilebiliyorsa ileme ilgili haslat, ilemin raporlama dnemi s onu
itibaryla tamamlanma yzdesi dikkate alnarak finansal tablolara yanstlr. Dier bir deyile, ilerin tamamlanma yzdesi dikkate
alnarak haslatn dnemlere datlmas, raporlanma iin uygun olacaktr.
Dnem karnn belirlenmesinde esas alnacak dier bir etken de katlanlan giderlerdir. Giderler, iletmeye eklenen veya
iletmenden ekilen deerler hari olmak zere, haslat temini amacyla varlklarda meydana gelen azalmalar veya borlardaki
artlar olarak tanmlanmaktadr. Gider, hizmet retildiinde veya rn, haslata katkda bulunduunda kayda alnmaktadr.
Faaliyet d karlar ise haslat ve ortaklarca yaplan yatrmlar dnda tesadfi ve yan faaliyetlerden ve dnem boyunca il etmeyi
etkileyen tm dier ilem, olay ve koullardan dolay z kaynaklarda meydana gelen artlar eklinde ifade edilmektedir.
Faaliyet d zararlar ise giderler ve sermaye azaltm dnda tesadfi ve yan faaliyetlerden ve dnem boyunca iletmeyi
etkileyen tm dier ilem, olay ve koullardan dolay z kaynaklarda meydana gelen azallar eklinde ifade edilmektedir.

GELR TABLOSU: letmenin belirli bir dnemdeki faaliyet sonularn gsteren tablo gelir tablosudur. Bu noktaya kadar anlatlan
nda gelir tablosunun iletmenin ana faaliyetine ve yan faaliyetlerine ilikin bilgileri ayr ayr raporlayacak ekilde
blmlendirilmi olduunu syleye biliriz. Gelir tablosu u blmlerden olumaktadr.

*Brt Sat Kar Blm *Faaliyet Kar Blm *Olaan Kar Blm *Dnem Kar Blm *Net Dnem Kar Blm

Gelir tablosunun ilk iki blmn ana faaliyet sonularna ilikin detaylar iermekte, nc ve drdnc blmler yan
faaliyetlere ilikin sonular raporlanmaktadr. Net dnem kar blmnde ise vergi karlklar yer almaktadr.

*Brt Sat Kar Blm: Brt sat kar blm iletmenin mal/hizmet/rn satndan elde ettii toplam haslat ve bu haslat
elde etmek iin katland giderlerden olumaktadr.

*Faaliyet Kar Blm: letmenin ana faaliyetiyle ilgili olup satlarn maliyetine dahil edilemeyen aratrma- gelitirme giderleri,
pazarlama , sat ve datm giderleri ve genel ynetim giderlerinden olumaktadr. letmenin ana faaliyetiyle ilgili toplam
karll brt sat kar byklnn faaliyet giderlerini karlamas sonucunda kalan faaliyet kar ile grlmektedir.

*Olaan Kar Blm: letmenin dnem iinde sreklilik gsteren yan faaliyetlerine ilikin faaliyet sonularnn yer ald
blmdr. Bu blmde alt gruplar olarak;

-Dier faaliyetlerden olaan gelir ve karlar

-Dier faaliyetlerden olaan gider ve zararlar
-Finansman Giderleri

*Dnem Kar Blm: letmenin dnem iinde sreklilik gstermeyen yan faaliyetlerine ilikin faaliyet sonularn
gstermektedir. Bu blmde alt gruplar olarak;
-Dier Faaliyetlerden olaan gelir ve karlar
-Dier Faaliyetlerden olaan gider ve zararlar yer almaktadr.

NTE 3

FNANSAL ANALZ TEKNKLER

Finansal Analiz Tekniklerine likin Genel Bilgiler: Temel finansal tablolar, bir iletmenin finansal durumu ile finansal
durumundaki deiiklikleri aklayan birer ara nitelii tar. Bu tablolarda yer alan veriler zerinde yaplacak baz analit ik
uygulamalar, iletme ile ilgili finansal yorum ve deerlendirme asndan daha anlaml ve yararl sonulara ulamamz salar. Sz
konusu uygulamalar FNANSAL ANALZ kapsamnda yrtlr.

Finansal Analiz: Bir iletmenin finansal bilgilerinin belirli teknikler yardmyla analiz edilmesi, raporlanmas ve bu raporl arn
yorumlanarak iletme hakknda bir yargya varlmas faaliyetlerinin btndr.
letmelerde yneticinin ana grevi iletmenin varlk ve kaynaklarn yneterek hedeflenen kara gvenli bir ekilde ulamasn
salamaktr. Yani iletme, ancak doru bir ekonomik yap (varlk yaps) ve finansal yap( kaynak yaps) ile amalarn
gerekletirebilir. Bunun iin de gemile ilgili bilgilerden gelecekle ilgili baz ipular elde etmek gerekir. letmelerde finansal
planlama ve kontrol faaliyetlerinin yrtlmesi iin iletmelerin mevcut ve olmas gereken finansal durumunun bilinmesi gerekir.
Finansal durumla ilgili bilgilerin kaynann da finansal tablolar oluturur. Ancak bu tablolarda yer alan bilgilerin belirli teknikler
kullanlarak analizi yaplmaz ise iletmenin ekonomik ve finansal yapsn ve bunlarn sonularn anlamak mmkn olmaz. Analiz
sonularndan yararlanlarak gelecekle ilgili kararlarn doruluk derecesi arttrlabilir. Tespit edilen unsurlardan yararlan mak
suretiyle de iletmelerin plan ve btelerinin yaplmas yoluna gidilir.
Finansal tablolarn analizi, analizden beklenen ama, analiz sonularndan yararlanacak olan taraflar ve analizi yapan taraf n
iletme ile ilikisi dikkate alnmak suretiyle deiik alardan yaplabilir.

FNANSAL ANALZ TRLER: Finansal analiz , analizin kapsam, amac ve analizi yapann durumu dikkate alnarak snflandrlabilir.
Bu alardan konuyu yaklatmzda finansal analiz 3 farkl ekilde snflandrlabilir.

1)Finansal analizin kapsamna gre snflandrlmas

2)Finansal analizin amacna gre snflandrlmas
3)Finansal analizi yapann durumuna gre snflandrlmas

1)Kapsamna Gre Finansal Analiz eitleri: Yaplan almann kapsad dnemler dikkate alndnda finansal analiz,
*Statik Analiz *Dinamik Analiz olmak zere ikiye ayrlr.

*Statik Analiz: Belirli bir tarihte dzenlenmi veya tek bir dneme ait finansal tablolarda yer alan kalemler arasndaki ilikilerin
tespiti ve deerlendirilmesine Statik analiz denir.
Statik analiz tek bir dnemle ilgili olarak yaplr. Statik analiz iletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonularn cari faaliyet
dnemi iin gsterir ve yaplacak geni kapsaml analizin nemli bir parasn oluturur.
Statik analizde oranlar, dikey yzdelerden ve dier analitik tekniklerden yararlanlr. Statik analizde dikey yzdeler yntemi
kullanlarak bir dneme ait varlk datmlar, yabanc kaynak ve z kaynak ilikileri konusunda bilgi edinildii gibi, net sat
haslatna nispetle gelir tablosunun dier kalemlerinin byklk ve durumlarn da grmek mmkndr. Burada hesaplanan
oranlar yardmyla da iletmenin cari faaliyet dnemine ait likidite , varlk kullanmndaki verimlilik, karllk ile finansa l yaps
konusunda nemli bilgiler elde edilir. Statik analizle, iletmenin belli bir faaliyet dnemiyle ilgili yararlar ve nemli bilgiler elde
edilmesine karlk sadece dikey bir analiz yaplmas, yani bilgilerin karlatrlmamas bu analizin eksikliini tekil eder.

*Dinamik Analiz: letmelerin birbirini takip eden dnemlerine ait finansal tablolarnda yer alan kalemler aras ilikinin ve bu
kalemlerin zaman ierisinde gstermi olduu eilimlerin belirlenmesi ve yorumlanmas eklindeki analize dinamik analiz ad
verilir. Dinamik analiz belli bir faaliyet dnemine ait bilgilerin gemi dnemlerle karlatrlarak deiim, eilim ve ilikilerin
belirlenmesi, olumlu ve olumsuz gelimelerin grlmesini salar. Bu da statik analize gre dinamik analizin stnln teki l
eder. Dinamik analizde iletmenin cari dnem bilgileri;

*Gemi faaliyet dnemi sonularyla

*letmede belirlenen standartlarla
*Sektr veya benzer iletme sonularyla
*Genel Standartlarla
Karlatrlr. Bu karlatrmaya bal olarak iletmenin ulat sonularn tatmin kar olup olmad belirlenir. Olumlu sapmalarn
kalc olmas, olumsuz samalarnda giderilmesi iin aba gsterilir. Dinamik analizde karlatrmal finansal tablolar, dik ey ve
yatay yzde ve oran analiz tekniklerinden yararlanlr.

2)Amacna Gre Finansal Analiz eitleri: Yaplma amac dikkate alndnda finansal analiz
*Ynetim Analizleri *Kredi Analizleri *Yatrm Analizleri Olmak zere 3 ana balkta toplanr.
*Ynetim Analizleri: Ynetim analizleri, yneticilerin kararlarna ve izleyecekleri politikalara esas tekil etmek zere yaplan bir
analizdir. Ynetim analizlerinde hem statik hem de dinamik analizden yararlanlr. letme faaliyetlerinin baarl bir ekil de
yrtebilmesi iin finansal tablolarda yer alan bilgilerin btnyle anlalmas gerekir. Ynetim bu bilgilerden yararlanmak
suretiyle gelecekle ilgili daha salkl ve isabetli kararlar alnabilir.
Ynetim analizi, iletmenin verimliliini ,karlln arttrmak kaynaklarn etkin bir ekilde kullanmn salamak ve yneti m
kararlarnn doruluk derecesini arttrmak konularnda yneticilere yardmc olur.
Yaplacak ynetim analizlerinde temel finansal tablo bilgileri yannda iletmenin i raporlarnda yer alan finansal bilgilerd e
kullanlabilir. Bu analizde btn analiz yntemlerinden yararlanld gibi zellikle i letmeyi oluturan blm performanslarnn
llmesine ynelik teknikler de kullanlr.
*Kredi Analizleri: letmeye kredi veren kurum ve ahslarn amac, verdikleri krediyi faiziyle birlikte zamannda geri almaktr. Bu
nedenle kredi analizleri iletmeye kredi veren veya verecek olan kredi kurumlar tarafndan yaplan bir analiz tr olup
iletmenin finansal durumu ile bor deme gcn tespite ynelik olarak yaplmaktadr. Kredi analizleri asndan iletmenin
dnen varlklar ile ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki ilikiler ok nemlidir. Bu nedenle kredi analizleri asndan dnen
varlklarla ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki ilikileri konu alan analiz tekniklerinin nemi ok byktr. letmeye kredili
mal satan bir iletmenin yapt analiz ile kredi kurumlarnn yapt analiz arasnda amalar farkl olmasna ramen byk lde
benzerlikler vardr. Her iki kurumda alacakl olduklar iletmenin bor deme gcyle ilgilenirler. Kredi analizlerinde iletmenin
dnen varlklar ile ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki ilikiler yannda, dnen varlklarn yaps, sermaye yaps, z kaynak-
yabanc kaynak dengesi, duran varlklarn yaps ve finansman yntemleri zerinde de durulur.
*Yatrm Analizleri: Yatrm analizleri araclyla iletmenin gelecekteki kazanma gcnn tespiti yoluna gidilir. Yatrm analizleri
iletmenin mevcut ortaklar ile iletmeye gelecekte ortak olmay dnenler ve iletmeye uzun vadeli fon salayan veya fon
salamay dnenler tarafndan yaplr.
Bir iletmenin mevcut ortaklar ile iletmeye ortak olmay dnenler, iletmenin sreklilii, yatrmn gvencesi, karllk,
gelecekteki kazanma gc, hisse senetlerinin deerindeki artlar, kar datm politikas ve bunlarn gsterdii eilimle ilgilenirler.
Ortaklar ile ortak olmay dnenlerin bu konudaki bilgi ihtiyalar finansal tablolar ve finansal tablolarn analizi suretiyle
salanr. letmeye uzun vadeli fon salam olanlar ile fon salamay dnenler ise iletmenin bor deme gc ile ilgilenirler.

3)Analizi Yapann Durumuna Gre Finansal Analiz eitleri: Analizi yapann durumu dikkate alndnda finansal analiz;
* Analiz *D Analiz olmak zere ikiye ayrlr.

* ANALZ: Analizi yapan finansal analist eer iletme iinde bir kiiyse yaplan analize i analiz ad verilir. analizde analizi
yapacak olan kii iletmenin d kullanma da ak olan bilanosu ve gelir tablosu yannda iletmede mevcut dier tm belge v e
bilgilerden yararlanr. Bu nedenle i analizde, iletmenin karll, verimlilii, ekonomik ve finansal yaps detayl bilgilere
dayanlarak ortaya konabilir.

*DI ANALZ: Analizi yapan finansal analist eer iletme dndan bir kiiyse yaplan analize d analiz denir. D analizde finansal
analist iletme ynetiminin nc kiilerin kullanm amacyla yaynlam olduu finansal tablolar ve bunlarn dipnotlarnda yer
alan bilgilerden yararlanmak suretiyle analiz yapar. D analizi iletmeyle ilgisi bulunan satclar, kredi kurumlar, iletmeye
yatmda bulunmak isteyen yatrmclar yapar.

FNANSAL ANALZ TEKNKLER: Finansal tablolarn analizinde kullanlan temel teknikler (Yntemler)

*Karlatrmal Finansal Tablolar Analizi

*Eilim (Trend) Yzdeleri Yntemi le Analiz
*Dikey Yzde Yntemi le Analiz
*Oran Analizi

Olmak zere 4 balk altnda toplanmaktadr.

1)Karlatrmal Finansal Tablolarn Analizi: Bir iletmenin birbirini izleyen en az iki veya daha fazla faaliyet dnemine ait
finansal tablolarnn karlatrmal olarak dzenlenmesi ve bu tablolarda yer alan kalemlerin zaman iinde gstermi olduu
gelimelerin ve deiikliklerin tespit ve incelenmesidir.
Karlatrmal finansal tablolar analizi birden fazla dneme ait bilgilerin karlatrlmas ve deerlenmesini ngrdnde n
dinamik bir yapya sahiptir.
Finansal tablolarda yer alan rakamlarn karlatrlabilmesi iin faaliyet dnemlerinin e deer olmas, tablolardaki bilgilerin ayn
muhasebe kavram ve ilkelerine gre hazrlanm olmas gerekir.
Karlatrmal finansal tablolarn amac, yllar itibaryla alnan sonular dier yllarla karlatrarak baar durumu hakknda fikir
edinmektir.
Karlatrmal finansal tablolar analizinde hesaplanan deiimler hem tutar hem de yzde olarak dikkate alnmaldr.

Karlatrmal Finansal Tablolarn Dzenlenmesi: Karlatrmal finansal tablo analizinde aada belirtilen esaslara uymak
gerekir.

*Karlatrlmas yaplacak cari ve nceki dnem finansal tablolar ayn zaman dilimlerini kapsayacak ekilde hazrlanm
olmaldr.
*Finansal tablolar 3 veya 6 aylk dnemleri kapsyor ise karlatrma ya bir nceki 3 veya 6 aylk finansal tablolarla ya da bir
nceki yln ayn dnemleri ile yaplmaldr.
*Cari dneme ait finansal tablolar dnemin bte rakamlaryla karlatrabilir. Bu ilem bte kontrol kapsamndadr.
*Bir iletmenin cari ylna ait finansal tablolar dier iletmelerin ayn dnemi ne ait finansal tablolaryla karlatrlabilir. Bu
iletmenin benzer iletmelere gre baarsn deerlendirmeye yneliktir.
*Temel finansal tablolar yannda ek finansal tablolarn da karlatrma yoluyla analizi yapabilir.
*Karlaacak finansal tablolar enflasyonun bozucu etkisinden arndrlmaldr.

Karlatrmal Finansal Durum Tablolarnn Dzenlenmesi: Karlatrmal finansal durum tablolar, iletmenin birden fazla
faaliyet dnemine ait finansal durum tablosu bilgilerinin yan yana yazlarak karlatrlmalar eklin de dzenlenir ve finansal
durum tablosu kalemlerinde meydana gelen art ve azallar tutar ve yzde olarak hesaplanr. Bu tablolardan yararlanlarak
tespit edilen deiimler yorumlanarak iletmenin geliimi konusunda sonular karlr. Deerleme yaplrken iletme ile ilgili
byklkler yannda sektr ve genel ekonomideki gelimeler de dikkate alnr.

Karlatrmal Gelir Tablolarnn Dzenlenmesi: Karlatrmal gelir tablolar birden fazla faaliyet dnemine ait gelir tablolarnn
yan yana dizilmesi suretiyle dzenlenir ve gelir tablosu kalemlerinde meydana gelen art ve azallar tutar ve yzde olarak
hesaplanr. Bu tablolardan yararlanlarak tespit edilen deiimler yorumlanarak iletmenin geliimi konusunda sonular karlr.
Deerleme yaplrken iletme ile ilgili byklkler yannda sektr ve genel ekonomideki gelimelerde dikkate alnr.
2)Eilim Yzdeleri (Trend) Analizi: Finansal tablolarn analizinde kullanlan tekniklerden bir dieri Eilim yzdeleri ile analiz
tekniidir. Eiim yzdeleri (Trend) analizi ile iletmenin gsterdii gelimeler yllar itibaryla grlr. Bu analize yatay yzde
analizi denir.
Bu yntemde, birbirini izleyen dnemlere ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin temel alnan finansal tablo kalemlerine gre
gsterdii eilim yzde olarak hesaplanr. Ayrca analizin anlaml olabilmesi iin temel olarak seilen yln her bakmdan iletme
faaliyetlerini yanstacak normal bir yl olmas gerekir.
Hesaplanan eilim yzdeleri yorumlanrken fiyatlar genel seviyesindeki deiimlerin de gzden uzak tutulmamas gerekir.
Eilim yzdeleri hesaplanacak dnemin analizinden beklenen yararn salanabilmesi iin mmkn olduu kadar uzun b ir sreyi
kapsamas gerekir. Sadece birka yldaki eilime bakarak salkl karar vermek mmkn deildir.
Eilim yzdeleri hesaplanmasnda seilecek temel yln her bakmdan normal ve olaanst faktrlerin etkisinde kalmam bir y l
olmas gerekir. Aksi halde yaplacak analiz ve yorum hatal olabilir.
Finansal tablo iindeki nispi pay kk kalemler iin eilim yzdeleri hesaplanmayabilir.
Eilim yzdeleri analizinin uygulanmasnda,
*Baz Yla Gre Trend Hesaplanmas
*Bir nceki Yla Gre Trend Hesaplanmas

Finansal Durum Tablosunun Eilim Yzdeleri Yntemi le Analizi: Eilim yzdeleri yntemi ile yaplacak analizde ilk aamay,
dnemler itibaryla eilimlerin hesaplanmas oluturur. kinci aamada ise yaplan hesaplamalar raporlanarak yorumlanr.
Aada finansal durum tablosu analizi bu erevede ele alnacaktr.
Eilim yzdelerinde baz yl ve bir nceki yl olmak zere iki yaklam olduu yukarda belirtilmitir. Aada yaplacak
hesaplamalarda her iki yaklam ayr ayr ele alnacaktr.

*B az Y la G r e Fin an sal Du r u m Tab lo su E il im Y zd e le r in in He sap l an m as: Eilim yzdelerinin

hesaplanmasnda baz yl ynetimi benimsendiinde genel ekonomi ve iletme bakmndan normal olarak tamamlanm bir yla
ait finansal tablolar baz olarak alnr ve bu yln btn rakamlar 100 olarak kabul edilir. Dier yl kalemlerindeki eilimler baz yla
gre hesaplanr.

*B ir n c e ki Y la G r e Fin a n sal Du r u m Tab lo su E ilim Y zd e le r in in He sap lan m as: Bu hesaplama

eklinde finansal tablo kalemlerindeki eilim daima bir nceki yla gre hesaplanr. Bu yntemde bir nceki yln btn
rakamlar 100 kabul edilir. Bu yntem benimsendiinde eilim yzdelerinin hesaplamasnn nasl yapld aada finansal durum
tablosu ana gruplar itibar yla aklanacaktr.

Gelir Tablosunun Eilim Yzdeleri Yntemi le Analizi: Eilim yzdeleri yntemi ile yaplacak analizde ilk aamay, dnemler
itibaryla eilimlerin hesaplanmas oluturur. kinci aamada ise yaplan hesaplanmalar raporlanarak yorumlanr.

*B az Y la G r e Ge lir Tab lo su E il im Y zd e le r in i n He sap lan m as: Trend hesaplanmasnda baz yl yntemi

benimsendiinde genel ekonomi ve iletme bakmndan normal olarak tamamlanm bir yla ait finansal tablolar baz olarak alnr
ve bu yln btn 10 0 kabul edilir. Dier yl kalemlerindeki deiimler baz yla gre hesaplanr.

*B ir n c e ki Yl a G r e Ge l ir T ab lo su E il im Y zd e le r in in H e sap lan m as: Gelir tablosu rakamlarnn gsterdii

eilim bu yntemle belirlenmesinde, incelenmesi yaplan yln bir nceki yla gre eilimi hesaplanr. Enflasyonun finansal
tablolar zerindeki etkisini en ak biimde yanstan finansal analiz teknii trend analizidir. Enflasyonun iletme finansal
tablolar zerindeki bozucu e tkisi bilinmektedir. Bu nedenle de cari rakamlarla yaplan trend analizi byk lde yanltc olabilir.
Sz konusu yanlgy ortadan kaldrmak amac ile finansal tablolarn bu bozucu etkiden kurtarlmas gerekir.

3)Dikey Yzdeler Analizi: Finansal tablolarn analizinde kullanlan tekniklerden biri de dikey yzde analizidir. Dikey yzde analizi
ile finansal tablolarda bulunan bir kalemin toplam veya grup iindeki oransal bykl irdelenir. Bu yntemle her bir finansal
tablo kalemlerinin bulunduu grup toplam iimdeki oransal yzde pay ile finansal tablo toplam ilindeki oransal pay
hesaplanr. Dikey yzdeler ynetimine gre dzenlenmi finansal tablolar, farkl byklkteki iletmeler aras karlatrma iin
ortak bir baz olutururlar. Bu yntemle iletmenin finansal tablolar rakip iletmelerin finansal tablolar ile karlatrlabilir.
Dikey yzde yntemi ile tek bir dneme ait finansal tablolar analiz edilebilecei gibi birden fazla dnemin finansal tablolar da
analiz edilebilir. Bu nedenle dikey yzdeler hem statik hem de dinamik bir analiz yapma olana verir.
Dikey yzdeler yntemi iletmeler aras karlatrmalar veya iletmenin sektr iindeki yerini belirleme asndan veya
iletmenin finansal yapsnda meydana gelen deiiklikleri izleme asndan yararl bir ara niteliindedir.
Enflasyonun dikey yzde analizi zerindeki etkisi finansal tablolarn enflasyon karsnda bozulan kompozisyonuna paralellik
gsterir. Analizde bu bozulma gz nnde tutulmaldr. nk finansal tablolarda bulunan her bir unsur enflasyon dan ayn
oranda etkilenmez. Bu nedenle , analiz yaplrken bu unsurlarn etkilenme oranlar dikkate alnmaldr. Finansal tablolarn dikey
yzde yntemi ile dzenlenmesinde finansal tablo toplam yz kabul edilir ve her bir finansal tablo kaleminin toplam iindeki
yzde pay hesaplanmak suretiyle finansal tablo yzdelerle ifade edilir. Bu dzenleme finansal tablolarn analizinde mutlak
rakamlarn dourduu sakncalar ortadan kaldrr ve mutlak rakamlar mterek bir esasa indirgendii iin de iletmeler aras
karlatrmalar, sektr ortalamas ile yaplacak karlatrmalara imkan verir. Btn finansal tablolarn dikey yzde yntemiyle
analizi mmkndr.
Finansal Durum Tablosunun Dikey Yzde Yntemi le Analizi : Dikey yzde yntemi ile yaplacak analizde ilk aama, analizi
yaplacak dneme ait finansal durum tablosunun dikey yzdelerinin hesaplanmasdr. kinci aamada ise yaplan hesaplamalar
raporlanarak yorumlanr.
Finansal durum tablosu dikey yzdeler yntemi ile analiz edilirken finansal durum tablosu toplam yz kabul edilerek her bir
finansal durum tablosu kaleminin toplam iindeki yzdesi hesaplanr. Bu ekilde finansal durum tablosu rakamlar ortak bir esasa
indirgenmi olur. Ayrca finansal durum tablosunda her bir hesap grubunun toplam yz kabul edilmek suretiyle grupta yer alan
kalemlerin grup toplam iindeki yzde paynn hesaplanmas yoluna gidilerek daha detayl bir analiz iin veri oluturulabilir.
Finansal durum tablosu dikey yzdeleri aadaki hesaplamalar kapsar;

Gelir Tablosunun Dikey Yzde Yntemi le Analizi: Dikey yzde yntemi ile yaplacak analizde ilk aamay, analizi yaplacak gelir
tablosunun dikey yzdelerinin hesaplanmas oluturur. kinci aamada ise yaplan hesaplamalar raporlanarak yorumlanr. Gelir
tablosu dikey yzdeler yntemine gre analiz edilirken net satlar toplam yz kabul edilir ve her bir gelir tablosu kaleminin net
satlar iindeki yzdesi hesaplanr. Daha detayl bir analiz iin, her bir hesap grup toplam 100 kabul edilerek grupta yer alan
kalemlerin grup iindeki yzdesi hesaplanr.

4) Oran Analizi: Oran (Rasyo) Analizi ile finansal tablolarda yer alan kalemlerin nispi ilikileri incelenerek iletmenin finansal
durumu konusunda bilgi edinilir. Finansal tablolardan ok sayda oran hesaplamak mmkndr. Ancak oran hesaplamaktan
ama, yorumlanabilir bilgi retmek olmaldr. Bu nedenle anlaml iliki iinde bulunan kalemler seilerek birbiriyle oranlanr.
Daha sonra bulunan sonular , gemi yl sonularyla, benzer iletme oranlaryla veya var ise genel standartlarla karlat rlarak
iletmenin finansal durumu yorumlanr.
Finansal tablolarn analizinde kullanlan en yaygn tekniklerden biri oran analizidir. Oran finansal tablolarda yer alan iki kalem
arasndaki ilikinin matematiksel ifadesi olarak tanmlanabilir. Hesaplanan oranlar yzde veya kat eklinde ifade edilir.
Tek bana bir oran herhangi bir anlam ifade etmez. Oran herhangi bir standartla mukayese edildiinde anlam kazanr. Bu ekil de
karlatrlan orann yeterli olup olmad konusunda bir karara varlabilir. Oranlar, dier istatistiki veriler gibi daha derin
incelemeler gerektiren olay ve ilikiler zerine finansal analistin dikkatini eker.
Oran analizinden gerei gibi yararlanlabilmesi iin hesaplanan oranlarn iyi bir ekilde yorumlanmas, yorumda baz llerd en
yararlanmas gerekir. Yorumda dikkate alnmas, yorumda baz ltlerden yararlanlmas gerekir. Yorumda dikkate alnmas
gerekli l veya standartlar aada sralanmtr.
*Analistin kendi ahsi tecrbe ve gzlemleriyle oluturduu yarg yetenei,
*letmenin gemi faaliyet dnemleriyle ilgili olarak hesaplanm oranlar
*Rakip ve Baarl iletmelerin oranlar
*Btelenmi bilgilere dayanlarak hesaplanan oranlar
*letmenin faaliyette bulunduu sektre ait oran veya standartlar
*Genel standartlar.
Her sektrn kendisine zg zellikleri vardr. Bu zellikler finansal durum ve faaliyet sonular arasndaki ilikileri belirler. Oran
analizleri yoluyla iletmenin iktisadi ve finansal yaps, karll, verimlilii, iktisadi varlklarn etkin kullanm, likiditesi vb.
konularda nemli ve anlaml bilgiler elde edilir. Elde edilen bu bilgiler iletmenin amalar da dikkate alnmak suretiyle iyi bir
ekilde yorumland takdirde bir deer ifade eder.

Oran Analizinde Dikkate Alnmas Gerekli Unsurlar: Finansal tablolar analizinde baar, sadece analiz tekniklerinin
uygulanmasna bal deildir. Baar, tekniklerin uygulanmas sonucu ortaya kan verilerin uygun ve anlaml bir ekilde
deerlendirilmesini de gerektirir. Bu da byk lde bilgi tecrbe ve finansal analistin yeteneine baldr. F inansal tablolarn
analizinde yaygn olarak kullanlan oran analizinde baarl olabilmek iin aadaki faktrlerin dikkate alnmas gerekir.

*Oran analizinde anlamsz oran kullanmaktan kanlmaldr.

*Oranlar doru ve amalarna uygun biimde yorumlanmaldr.
*Oranlar zerindeki mevsimlik ve konjonktr hareketlerinin etkileri yorumda dikkate alnmaldr.
*Oranlardaki deiikliklerin nedenleri ve iletme asndan tad nem doru belirlenmelidir.
*Oran Sonular, oranda yer alan deerlerin tutarlar da dikkate alnarak yorumlanmaldr.
*Oranlar deerlendirilirken iletmenin kendi gemi yllar bilgileri yannda sektrn genel gidii de dikkate alnmaldr.
*Oran analizi ile iletmenin gemi performans deerlendirilirken gelecekle ilgili ipular yakalamak bir hedef olmaldr.

Oranlarn Snflandrlmas: Oranlar deiik ekillerde snflandrlabilir. Bu snflandrma ekillerinden birisini oranlarn
hesaplanmasnda esas alnan finansal tabloya gre yaplan oluturur. Buna gre oranlar aadaki gibi snflandrlmaktadr.

1-Finansal Durum Tablosu Oranlar

2-Gelir Tablosu Oranlar
3- Karma Oranlar
C.F Westwick ise oranlar aadaki gibi snflandrmtr.
1-st ynetici iin hesaplanan oranlar
2-Genel deerlenme iin hesaplanan oranlar
3-Pazarlama ynetimi iin hesaplanan oranlar
4-Finansal ynetim iin hesaplanan oranlar
5-Satn alma departman iin hesaplanan oranlar
6-retim departman iin hesaplanan oranlar
7-Personel departman iin hesaplanan oranlar
8-Dier kurulular iin hesaplanan oranlar

Oranlar, iletme faaliyet sonular ile finansal durumunu deerlemedeki kullanlm amalar dikkate alnmak suretiyle de
snflandrlr. Bu durumda oranlar;

1-Likidite Oranlar
2-Finansal yap oranlar
3-Varlk kullanm oranlar
4-Karllk oranlar
5-Borsa Performans oranlar Olmak zere 5 ana balk altnda toplanabilir.

Likidite Oranlar: Likidite oranlar iletmelerin ksa vadeli bor deme gcnn lmede kullanlr. Ayrca likidite oranlar
iletmelerin net alma (letme) sermayelerinin yeterli olup olmadn tespit iin de bir l olarak kullanlr. Likidite oranlar
bilano kalemleri arasndaki miktar ilikilerini dikkate alarak hesaplanrlar. Bu nedenle oranlara bakarak likidite durumu
konusunda bir karara varmadan nce varlklarn kalitesinin de gzden geirilmesi gerekir. Kalite, ilgili iktisadi varln sata
karldnda gerek deerini bulma ihtimali olarak ifade edilir. Dnen varlklarnn kalemler arasndaki dalm, minimum ve
maksimum stok miktarlar ile stoklarn ve alacaklarn kalite durumunun bilinerek likidite durumuyla i lgili deerleme yaplmas
durumunda alnacak kararlarn isabet derecesi artacaktr. Genelde iletmenin ksa vadeli yabanc kaynaklarn demekte
kullanaca varlklar dnen varlklar arasnda yer alr. Bu nedenle iletmenin ksa vadeli bor deme gc bulu nup bulunmadn
tespit iin dnen varlklarla ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki oransal ilikilerin incelenmesi gerekir. Dnen varlkl arla ksa
vadeli yabanc kaynaklar arasndaki ilikileri gsteren 3 temel oran vardr. Bunlar cari oran, likidite oran (Asist test oran) ve nakit
orandr.
Cari oran, iletmenin ksa vadeli borlarn deme gcn gsterir, her sektrde farkl olmakla birlikte , bu orann 2 olmas
genellikle yeterli kabul edilir. Oran iletmenin her bir liralk borcuna karlk ne kadar dnen varla sahip olduunu gsterir.
Cari oran yksek olmas iletmenin bor deme gcnn de yksek olduunun gstergesi olarak kabul edilir. Ancak orannn ok
yksek olmas kredi verenlerin lehine olurken, iletme lehine kabul edilemez. Orann yksek olmas iletme de atl fon
bulunduuna kaynaklarn etkin kullanlmadna iaret eder. Cari oran her bir liralk ksa vadeli borca karlk iki liralk dnen
varlk bulundurulmasn nerirse de sermaye piyasasnn yeterince gelimedii gelimekte olan lkelerde orann 1,5 olmasnn
bor deme gc asndan yeterli olaca ileri srlebilir.

Likidite Oran: Likidite (Asit- Test) Oran kaba bir oran olan cari oran tamamlayan ve cari oran daha anlaml hale getiren bir
orandr.

Likidite oran iletmenin ksa vadeli borlarn deme gcn gsterir. Stoklar dnen varlklardan ayrd iin daha keskin bir
orandr. deme gcnn belirlenmesinde stoklarn paraya evrilmeme riskini ortadan kaldrmaktadr.
Stoklarn paraya evrilmesinde bir belirsizlik vardr. Bu oran iletmenin satlar durduu anda kalan dnen varlk kalemleri ile
ksa vadeli yabanc kaynaklarn karlayp, karlayamayacan gsterir . Cari orana gre daha hassas bir orandr. Orann 1 olmas
iletmenin ksa vadeli yabanc kaynaklarnn tamamn nakit ve ksa srede nakde dntrlmesi mmkn olan iktisadi
kymetlerle deyebileceini gsterir.

Nakit Oran: Nakit oran para ve para benzeri dnen varlk kalemlerinin ksa vadeli yabanc kaynaklara blnmesi suretiyle
hesaplanr. Bu oran iletmenin elindeki mevcut hazr deerlerle ksa vadeli yabanc kaynaklarn ne lde karlandn gsterir.
Dier likidite oranlarna gre daha hassas bir orandr. Durumun iletmenin ksa vadeli borlarnn ne kadarlk ksmn
karlayabildiini gsterir ve aadaki forml yardmyla hesaplanr.

Stoklar yannda alacaklar da dnen varlklardan ayrd iin likidite oranndan da kesin bir oran olan nakit orann sektrd en
sektre farkl olmakla birlikte 0,20 olmas genellikle yeterli kabul edilir.

Likidite Analizi le Dier Oranlar: Burada faaliyet oranlar dnda kalan ve likiditeyi lmede likidite oranlarn tamamlayc
nitelik tayan, stoklarn dnen varlklara oran, iletme sermayesinin faaliyetlerden salanan fona oran, faaliyet sonucu salanan
fonlarn ksa vadeli yabanc kaynaklara oran vb oranlara yer verilir.

*Sto kla rn Dn en Varlk lara Ora n : letme sermayesinin ne kadarlk ksmnn stoklara balandn gsteren bu oran,
stoklarn dnen varlklara blnmesi suretiyle hesaplanr. Oranlarn dk olmas beklenir ancak stok devir hz ve alacak devir
hz yksek olan iletmelerde orann yksek olmas bir saknca tekil etmez

*N et al ma S ermay e sin in F aa liyetlerd en Sa lan an Fon lar Ora n : Bu oran net alma sermayesinin
faaliyetlerden salanan fonlara karlanma orann gsterir.

*Faa liyet Son u cu Yar at lan F o n larn Ksa Vad eli Yab an c Kay n ak lara Ora n : Bu oran da faaliyet sonucu
yaratlan finansal kaynaklarn ksa vadeli yabanc kaynaklarn ne kadarlk ksmn karladn gsterir. Oran genel olarak
iletmenin durumu hakknda kabaca bilgi salar.

Finansal Yap Oranlar: Bu grupta iletmenin finansal yapsnn ve uzun vadeli bor deme gcnn gstergesi olan oranlar yer
alr. Kaldra oranlar olarak da adlandrlan bu oranlar varlklarn ne kadarlk ksmnn ksa ve uzun vadeli yabanc kaynaklarla ne
kadarlk ksmnn ise z kaynaklar ile finanse edildiini , z kaynaklarla yabanc kaynaklar arasnda uygun bir denge bulunup
bulunmadn tespitte kullanlrlar.

Yabanc Kaynak Oran: Bu oran, iletmenin varlklarnn ne kadarlk ksmnn yabanc kaynaklarla finanse edildiini gsterir.
Kaldra oran olarak da bilinen bu oran, tm bor toplamnn pasif(veya aktif) toplamna blnmesi suretiyle hesaplanr.

z Kaynak Oran: Bu oran iletme varlklarndan yzde kann ortaklar veya iletme sahibince finanse edildiini gsterir. Orta ve
uzun vadeli kredi analizlerinde iletmenin kredi deerini tespit amacyla yaygn olarak kullanlr. Oran, aadaki forml
yardmyla hesaplanr.
Yabanc Kaynaklarn z Kaynaklara Oran: Yabanc kaynaklarn z kaynaklara oran iletmenin z kaynaklar ile yabanc
kaynaklar arasndaki ilikiyi gsterir. Oran yabanc kaynaklarn z kaynaklara blnmesiyle bulunur.

Orann 1 olmas yeterli grlr.

Ksa Vadeli Yabanc Kaynak Oran: Ksa vadeli yabanc kaynaklarn aktif veya pasif toplamna oran iktisadi varlklarn ne kadarlk
blmnn ksa vadeli yabanc kaynaklarla finanse edildiini gsterir.

Uzun Vadeli Yabanc Kaynak Oran: Uzun vadeli yabanc kaynaklarn pasif veya aktif toplamna oran iletmenin sahip olduu
varlklarn ne kadarlk ksmnn uzun vadeli yabanc kaynaklarla finanse edildiini gsterir.

Orann normal artlarda 1/6 olmas gerekmektedir.

Yabanc Kaynaklar Vade Yaps Oran: Ksa vadeli yabanc kaynaklarn, toplam yabanc kaynaklar iindeki nispi nemini tespite
ynelik olarak hesaplanan bu oran aadaki gibi bulunur. Bu orann genel standart olarak 2/3 dolaynda olmas kabul edilebil ir.

Finansal Yap ve Ykmllkleri Karlama Yeterlilii le lgili Dier Oranlar: Bu grupta iletmenin varlk-kaynak yapsndaki
uyum ve iletmenin sabit nitelik tayan finansal ykmllklerini yerine getirip getiremeyeceini tespit amacyla
yararlanabilecek oranlar ele alnacaktr.
*Ticari Bo r De vir H z : Ticari bor devir hz bir faaliyet dnemindeki allarn ticari borlara blnmesi suretiyle
hesaplanr. Ticari borlarn ylda ka defa dendiini gsterir. Bu oran ticari alacaklarn ortalama tahsil sresi ile
karlatrlarak deerlendirilmelidir. Al tutar temel finansal tablolarda yer almadndan bu oran i analizde kullanlabilir.

*Tic ar i B o r lar n Or talam a d e m e S r e si: Borlarn ortalama deme sresi borlarn devir hzn tamamlayc bir
orandr. Bu oran iletmenin ticari nitelikli allarndan doan borlarn ortalama ka gn sonra dendiini gsterir. Bu oran ticari
alacaklarn ortalama tahsil sresi ile karlatrlarak deerlendirilmelidir.

Duran Varlklarn z Kaynaklara Oran: Bu oran duran varlklarn ne kadarlk blmnn z kaynak ile finanse edildiini gsterir.
Oran 1 civarnda olmas arzu edilir. Bu iletme duran varlklarnn tamamnn z kaynak ile finanse edilmesi anlamna gelir.

Duran Varlklarn Devaml Sermayeye Oran: Duran varlklarn ne kadarlk bir ksmnn z kaynak ve uzun vadeli yabanc
kaynaklarla finanse edildiini gsterir. Oran duran varlklarn z kaynak ile uzun vadeli yabanc kaynaklar toplamna blnme siyle
hesaplanr. Orann 1 den kk olmas gerekir.

Maddi Duran Varlklarn z Kaynaklara Oran: Oran fiziki yapya sahip iktisadi kymetlerin ne lde z kaynak ile finanse
edildiini gsterir. Orann 1 den kk olmas istenir.
Maddi Duran Varlklarn Uzun Vadeli Yabanc Kaynaklara Oran: Maddi duran varlklarn uzun vadeli yabanc kaynaklara oran 1
tl lik uzun vadeli borca karlk iletmenin elinde ne kadarlk maddi duran varlk bulunduunu gsterir. Orann yksek olmas uzun
vadeli kredinin vadesinde geri denmesinin bir teminat niteliini tar. Oran aadaki gibi hesaplanr.

Banka Kredilerinin Aktif Toplamna Oran: Banka kredilerinin aktif toplamna oran varlklarn ne kadarlk blmnn banka
kredileriyle finanse edildiini koyar ve banka kredilerinin aktif toplamna blnmesi suretiyle hesaplanr.

Varlk Kullanm Oranlar: Bu grupta yer alan oranlar iletmenin sahip olduu ve faaliyetlerini gerekletirmede kulland iktisadi
kymetlerin ne lde etkin kullanldn tespit etmede kullanlr. Faaliyet oranlar adyla da anlan bu oranlar satlar i le eitli
aktif kalemler arasnda uygun bir denge ve iliki bulunduunu varsayar.

Alacak Devir Hz: Alacak devir hz bir faaliyet dnemindeki kredili satlarn ticari alacaklara blnmesi suretiyle hesaplanr.
Ancak analist iletmenin kredili sat tutarn belirleyemiyorsa, payda net satlar tutarna yer verilmek suretiyle oran hesaplanr.

Alacaklarn ylda ka defa tahsil edildiini gsterir. Alacak devir hz hesaplanrken aadaki hususlarn gz ard edilmeme si
gerekir.
*Dnem ba, dnem sonu ticari alacaklarda byk farkllklar meydana gelmise orann paydasnda ticari alacaklarn
ortalamasna yer verilmelidir.
*letme faaliyetleri mevsimlik hareketlerin etkisi altnda kalyorsa bunun paydadaki ticari alacaklar zerindeki etkisini gi derecek
ekilde ortalama hesaplanr.
*Gerek satlar gerekse ticari alacaklar arasnda sadece iletmenin ana ticari faaliyetinden kaynaklanan ilemlere yer verilmelidir.
*Ticari alacaklarn henz vadesi dolmam, deersiz veya pheli hale gelmemi alacaklar kapsamas salanmaldr.

Alacaklarn Ortalama Tahsil Sresi: Alacaklarn ortalama tahsil sresi alacak devir hzn tamamlayc bir orandr. letmenin
fonlarn ortalama ne kadarlk bir sre iin alacaklara balandn gsterir.

Stok Devir Hz: Stok devir hz genel anlamda aadaki gibi hesaplanr.

Stok Devir Sresi: Stok devir sresi, stok devir hzn tamamlayan bir orandr. letme stoklarnn ortalama olarak stokta kal
sresini gsterir.
Aktif Devir Hz: Aktif devir hz net satlarn net aktif toplamna blnmesi suretiyle hesaplanr. Bu oran iletmenin aktif
varlklarnn ka kat sat yaptn gsterir. Aktif devir hznn yksek olmas olumludur.

Varlk Kullanm le lgili Dier Oranlar: Daha ayrntl bir analiz iin varlk kullanm ile ilgili olarak aadaki oranlardan
yararlanlabilir.

*Br t al ma S ermay e si D ev i r H z: Oran net satlarn ortalama brt alma sermayesine blnmesiyle
bulunur.

*N et let me Ser may es i D evir H z: Net iletme sermayesi dnen varlklarla ksa vadeli yabanc kaynaklar arasndaki
farktr. Net iletme sermayesi devir hz net satlarn ortalama net iletme sermayesine blnmesiyle hesaplanr.

*Du ra n Varlk Devir H z: letmenin duran varlklarnn verimliliini lmede kullanlr ve net satlarn duran varlklara
blnmesi
suretiyle hesaplanr. Duran varlklarda ar deiim sz konusu olur ise ortalama alnmaldr.

*Ma d d i Du ra n Varlk Devir H z: Maddi duran varlk devir hz net satlarn net maddi duran varlklara blnmesi
suretiyle hesaplanr ve maddi yapya sahip iktisadi kymetlerin faaliyet dneminde ne lde etkin kullanldn gsterir.

z Ka y n ak Devir H z: z kaynak devir hz, net satlarn ortalama z kaynaklara blnmesi suretiyle
hesaplanr.

Karllk Oranlar: Karllk birok karar ve politikalar sonucu oluan net sonutur. Daha nceki incelenen oranlar iletmenin
faaliyetleri konusunda belirli sonular elde etmemize imkan verir. Ancak karllk oran iletmenin ne lde etkin ynetildii
konusunda nihai bilgileri salar.
Karllkla ilgili oranlar aadaki gibi snflandrlmaktadr.
*z Kaynaklar zerinden karllk oranlar
*Satlar zerinden karllk oranlar
*Varlklar zerinden karllk oranlar
z Kaynaklar zerinden Karllk Oranlar:

*Dn e m N et Karn n z Kay n ak lara Ora n : Bu oran net karn z kaynaklara blnmesiyle aadaki gibi hesaplanr.
Bu oran iletmeye ortaklarca tahsis edilmi bulunan deerlerin ne lde etkin ve verimli olarak kullanldn tespit etmek
amacyla hesaplanr.

*Dn e m Ka rn n z Kay n ak lar a Ora n : Dnem karnn z kaynaklara blnmesi suretiyle hesaplanr. Bu oran z kaynak
net karllk orann tamamlayan bir orandr. Vergiden nceki karn z kaynaklara oran vergi yknden kaynaklanabilecek
hatalarn nne geilmesine imkan salar.
Satlar zerinden Karllk Oranlar:

*Br t Sat Kar Ora n : Gelir tablosunun kar blmlerinden yararlanmak suretiyle satlar zerinden eitli karllk
oranlar hesaplanabilir. letmenin sat karlln gsteriri.
*Faa liyet Kar Ora n : Bu oran , faaliyet karnn net satlara blnmesiyle hesaplanr. Satlar zerinden faaliyet karlln
gsterir.

*Olaa n Kar Ora n : Satlar zerinden olaan kar gsterir. Faaliyet kar oranndan sonra karllk zerinde etkili olan
dier faaliyetlerle ilgili gelir ve giderlerle finansman giderlerinin karllk zerindeki etkisi bu orandan anlalabilir.

*Dn e m Kar Ora n : letmenin dnem kar veya zararnn net satlar iindeki orann gsterir. Bu orann yksek
olmas
olumludur.

*Dn e m N et Kar Ora n : Bu oran iletme faaliyetlerinin net verimlilii konusunda bilgi verir. letmenin uygulad eitli
politika ve kararlarnn sonularn gsterir. Bu orann yksek olmas olumludur.

Varlklar zerinden Karllk Oranlar:

*Akt if Karl lk Ora n : Bu oran , aktiflerin iletmede ne lde karl kullanldn tespit amacyla hesaplanr. Oran hem
vergiden sonraki kar hem de vergiden nceki kar esas almak suretiyle iki farkl ekilde hesaplamak mmkndr.

Du Pont Analizi: Bu analiz Du Pont firmas tarafndan uzun bir sre kullanldktan sonra aklanm ve bu nedenle adla literatre
girmitir. Du pont analizi iletmenin aktif zerinden karlln etkileyen unsurlarn analizini kapsar. Analiz iletmenin ya trmlar
zerinden karlln artrabilmek iin alnabilecek nlemler konusunda faydal bir inceleme sreci sunar. Bu analiz iletmenin
yksek kar marj ile sat yapmasnn tatminkar bir dnem karn garanti etmeyeceine, bunun iin kullanlan kaynaklarla ili kili
bir sat tutarnn da gereklemesi gerektiine iaret eder.
Borsa Performans Oranlar:

*Fiya t Kaz an Ora n : Bu oran hisse senedi bana kar pay ile hisse senedinin borsa deeri arasndaki balanty tespit
amacn gder.

*H is se Sen d i Ban a Kar: Bu oran iletmenin her bir hisse senedi bana ne kadar kar elde ettiini tespit etmek
amacyla hesaplanr.

NTE 4

NAKT AKI ANALZLER

letmeler kurulurken faaliyet konularnn ne kadar baarl olacann hesabyla giriimde bulunurlar. Genel olar ak baarl olmak
kar elde etmekle e deer kabul edilir. Modern finans teorisine gre iletme yneticinin temel amac, firma ortaklarnn irk etteki
servetlerinin deerini maksimize etmektir. Bir iletme ncelikle ne kadar karl bir sahada ie gireceinin hesabn yapar. Eer
kritik noktada iletme tahmin ettii kar elde edebilecek nakde sahip olmayacaksa satlarnn karn mevcut nakit imkanlarn a
gre yeniden planlar. letmeler kar plan ile nakit plan arasndaki ilikiyi analiz ederken iletme kar ile esnek bir plastik top gibi
oynanabileceini, iletme nakit yaps ve mevcudunun ise kristal top gibi hassas ekilde elde tutulmas gerektiini unutmamal dr.
nk kristal top elden derse para para olur ve tekrar kullanlamaz.

NAKT AKI ANALZLERNN NEM: Firmann nakit yaps ve mevcudu, firmann faaliyet baar dngsnn sinyalini verir.
letmenin nakit mevcudunu ve yapsn analiz ettiimizde, bir irketin endstrisine ve stratejisine bal olarak daha fazla veya
daha az iletme nakit sermayesine ihtiya duyduunu anlayabiliriz. letme faaliyet gsterdii sektre gre , nasl bir seviyede
stok ihtiyac olduunu ve ihtiya duyduu stou nasl finanse edeceini iyi ekilde analiz etmelidir. letme ihtiya duyduu stok
miktar ve kullanm sresine ilikin ne kadar nakit gereksinime ihtiya duyduunu iyi planlamaldr.
Nakit ihtiyacn tahmin etmek iletmeler iin olduka nemlidir. nk genelde firmalarn snrl nakit rezervleri ve bor al ma
kapasiteleri vardr. Yneticiler, eer iletmenin almas iin gerekli olan nakdin rezervlerini ve maksimum borlanma
kapasitesini atn hesaplarsa bu durumda kar hedefleri baarl olamaz.
Basit bir yaklamla, firmann nakit ihtiyacn hesaplamak gayet kolaydr. Firmann nakit gereksinimlerini tahmin etmek iin en
basit yol, her bir belirli zaman dilimi iin nakdin ieriye ve darya akn tahmin etmektir. Bu yaklama en basit tanm yla Nakit
Ak Tahmini diyebiliriz.

letme Nakit htiyac = Firma Faaliyetlerinden ve Mterilerden Tahsil Edilen Nakit Miktar ( letme Masraflar + Mal ve
Hizmet Salayanlara denen Nakit )

Gnmz nakit analizi ve ynetiminde en yaygn kullanlan ara Nakit Ak Tablosudur. letmeler nakit analizinde ve
planlamasnda nakit ak tablosu tekniini kullanr. Nakit ak tablosunu nakit btesinden ayrtran temel farkllk, nakit
btesinin firmann ne zaman ve ne kadar nakit ihtiyac olduunun tespitine ynelik olmasdr.

Nakit Ak Tablosu ise firma faaliyetlerini 3 ana balkta ele alarak firma nakit analizinin ve planlamasnn yaplmasn salar.
Bunlar;

*Firma Nakit Girileri ve klarnn Dorudan Sat ve retimle lgili Olan Hizmetleri
*Yatrm Sabit Kymet Almlar ve Satlaryla tiraklerinden Kaynaklanan Nakit Girilerini ve klarn
*Firma Finansman Kararlarndan Bor ve z Sermaye lemlerinden Kaynaklanan Nakit Hareketlerini Kapsar.
MUHASEBE YNETM VE NAKT AKI TABLOSU: letmenin salkl finansman kararlar alabilmesi ve etkin bir nakit ynetimi iin
etkin bir muhasebe sistemine sahip olmas gereklidir. Nakit Ak tablolarnn hazrlanmasnda gerekli ve nemli olan Bilano ve
Gelir tablosuna Ksaca deinelim.
Bilano: Finansal tablolar hazrlamay ama edinen finansal muhasebe, iletme gereklerini zetleyen, kaydeden ve raporlayan
bir disiplindir. Muhasebenin nakit esas ve tahakkuk esas olmak zere iki esas vardr. letmelerin nakit karl yapm
olduu faaliyetlerin muhasebeletirmesini konu alan muhasebe sistemidir. Faaliyetler iletmenin finansal yapsn etkilese de
nakit deme veya tahsilat gerektirmiyorsa muhasebe kaytlarnda grnmezler. Tahakkuk muhasebe sisteminde ise muhasebe
kaytlar, iletmenin finansal yapsn etkileyen ilemlerin oluumu ile balar. Tahakkuk muhasebe sisteminde, iletmenin finansal
durumunu veya yapsn etkileyen tm hizmet ve sat ilemleri gerekletikleri anda muhasebe kaytlarnda yer alr. Tahakkuk
muhasebesinde esas, iletmenin finansal durumunu etkileyen faaliyetlerin muhasebe ilemleri olarak grnmesidir. Gnmzde
youn ekilde kullanlan tahakkuk muhasebesi, ift tarafl kayt esasna (muzaaf kayt sistemine) gre alr.
Gelir Tablosu: letmenin kuruluundan veya mali hesap dnemi sonundan itibaren iletme faaliyetleri ilerledike iletme mamul
veya hizmet retiminde bulunup, bunlar mteriye nakit veya kredili olarak satar. Satn amac gelir veya kar elde etmektir.
Ancak bu ilemler srerken birok ey olmutur. Neler olmutur. nce bunlar grelim.
NELER OLMUTUR?

1.retim Maliyetleri olumutur

2.letme Masraflar olumutur
3.Satlardan veya dier faaliyetlerden gelirler elde edilmitir.
4.Faaliyetlerden net kar veya zarar elde edilmitir.

Yukarda sraladmz bu bilgileri belli dnemi kapsayacak ekilde dzenli olarak gsteren tabloya Gelir tablosu diyoruz. Gelir
tablosunun banda bilano da olduu gibi iletmenin ismi, tablonun tr ve ierdii dnem gsterilir. Gelir tablosunun ilk
kalemini satlar oluturur. Daha sonra satlarn maliyeti ve dier giderler yer alr. Gelir tablosunun son kalemi dnem Net Kar
veya Zarar oluturur. Gelir tablosu, bilanodan zaman dilimi asndan farkldr. Bilano iletmenin 31/12/2011 gibi belli b ir
tarihteki finansal durumunu zetler. Gelir tablosu ise bilanodan farkl olarak iletmenin bir yl , alt ay gibi belli dn emi kapsayan
faaliyetlerinin sonucunu zetler.

NAKT AKI ANALZLER:

Nakit Ak Tablosu: Bilano ve gelir tablosu tahakkuk esasna gre hazrlanm tablolardr. Nakit ak tablosu, bilano ve gelir
tablosunu birletirerek firmann nakit ak tablosu, bilano ve gelir tablosunu birletirerek firmann nakit ak yapsn gsteren
bir tablodur. letmenin faaliyet blmlerine gre hazrlanm nakit ak tablosu bilano, gelir tablosu, net alma sermaye si
deiim tablolar bilgilerini bir arada sunabilme zelliine sahip olmas nedeniyle son yllarda nemli tablo olarak ortaya kmtr.
Gerek uygulamaya gerekse son yollarda yaynlanm muhasebe ve finans kitaplarna baktmzda fon akm tablosu, alma
sermayesi kaynak ve kaynak kullanm tablosu, net alma sermayesi deiim tablosu, alma sermayesi deiim tablosu yerini
nakit ak tablosuna brakm bulunmaktadr.

letme Faaliyet Yapsna Gre Hazrlanm Nakit Ak Tablosu erii: Nakit ak tablosunun hazrlanmas, yukarda rnek olarak
verdiimiz tahakkuk esasna gre hazrlanan bilano ve gelir tablosunun nakde dntrlmesi olaydr. Nakit ak tablosunun
hazrlanmasna gemeden nce iletmenin nakit giri ve klarnn deiik bakmlardan snflandrarak vermekte yarar vardr .
Herhangi bir iletme faaliyetinin nakit giri ve klarnn genel olarak gruplanmasn aadaki gibi verebiliriz.

A.Olaan letme Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri ve klar

Olaan iletme Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri

-Mal Sat ve Mteri Hizmetlerinden Salanan Nakit Girileri

-Bor ve Faiz Tahsilatlar
-Temett Gelirleri

Olaan letme Faaliyetleri Nedeniyle Nakit klar

-Maa ve cret demeleri

-Bor ve Faiz demeleri
-Nakit Esasl Faaliyet Giderleri
-Vergi demeleri

B.letme Yatrm Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri ve klar

Yatrm Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri

-Nakit Karl Sabit Kymet Sat

-Nakit Karl Menkul Deer Sat
 Yatrm Faaliyetleri Nedeniyle Nakit klar

-Nakit Karl Satn Alnan Sabit Deerler

-Nakit Karl Menkul Deer Al

C.letme Finansman Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri ve klar

Finansman Faaliyetleri Nedeniyle Nakit Girileri

-Sermaye Artndan Salanan Nakit Girileri

-Ksa ve Uzun vadeli borlardaki artlar.

Finansman Faaliyetleri Nedeniyle Nakit klar

-letmenin Kendisine Ait Hisse Senetlerinin Nakit Karl Satn Alnmas

-Ksa ve Uzun Vadeli Bor demeleri
-Temett demeleri
Yukarda belirtilen nakit giri ve k kalemlerini, gelir tablosunun ilk rakamn oluturan sat rakamndan hareket ederek tespit
edebiliriz. Nakit ak tablosunun bu ekilde hazrlanmasna Dorudan (direkt) yntem denir. Dorudan yntemle hazrlanan
nakit ak tablosunun ilk blmn oluturan iletme faaliyetlerinin en nemli kalemi Satlardan elde edilen nakit tutardr.
Dorudan yntemle hazrlanm nakit ak tablosunun zellii, nakit hesabnn gelir tablosunun st ana kalemi olan sat geli riyle
balamasndan kaynaklanmaktadr. Eer nakit ak tablosunun dzenlenmesi gelir tablosunun son kalemi olan net karla
balanarak yaplrsa bu tr nakit ak tablosuna Dolayl ( Endirek) Yntem ile hazrlanm nakit ak tablosu denilir.
Bu iki yntemle hazrlanan tablolarn tek fark dnem faaliyetleri nedeniyle nakit aknn hesaplanmasndan gelmektedir.
Nakit giri ve klar gruplamasn dikkate alarak kapsaml nakit ak tablosunun kapsam dolayl yntemle aadaki gibidir.

LETME OLAAN DNEM FAALYETLER NET NAKIT AKIMI:

Net Kr

Net Kr Nakit Dzeltme Kalemleri

+ Amortismanlar ve Nakit k iermeyen Masraflar

+ Ticari Alacaklarda Net Azallar
+ Ticari Borlarda Net Artlar
+ Bor Gider Karl Art
+ Kredili Mterilerden Sat Fazlas Alnan Avans
+ Dier Dnen Varlklarda Azal
+ Dier Dnen Varlklarda Art
(-) Ticari Alacaklarda Net Artlar
(-) Stoklarda Art
(-) Ticari Borlarda Net Azallar
(-) Bor Gider Karl Azallar
(-) Kredili Mterilerden Al Fazlas Verilen Avans
(-) Dier Dnen Varlklarda Art
iLETME OLAAN DNEM FAALYETLERNDEN SALANAN NET NAKIT AKIMI
iLETME YATIRIM FAALYETLER NET NAKIT AKIMI:
+ Maddi Duran Varlk Sat
+ Nakit Karl Menkul Deer Sat
(-) Maddi Duran Varlk Yatrm
(-) Nakit Karl Menkul Deer Alm
iLETME YATIRIM FAALYETLER NET NAKT AKIMI
iLETME FNANSMAN FAALYETLER NET NAKT AKIMI:
+ Ksa Vadeli Borlarda Art (Ticari Borlar Hari)
+ Uzun Vadeli Borlarda Art (Ticari Borlar Hari)
+ Uzun Vadeli Alacaklarda Azal (Ticari Alacaklar Hari)
+ Hisse Senedi ihra Primi
(-) Satclara Kredi Alm Fazlas Yaplan demeler
(-) Uzun Vadeli Borlarda Azal (Ticari Borlar Hari)
(-) Uzun Vadeli Alacaklarda Art (Ticari Alacaklar Hari)
(-) Temett demeleri
iLETME FNANSMAN FAALYETLER NET NAKIT AKIMI
= TOPLAM NET NAKT AKIINDA ARTI (AZALI)
= DNEM SONU NAKT VE NAKT E DEERL KALEMLER ARTI (AZALI)

NorFuLL Paylam Mekan

zet Hazrlayan Arkadamza Teekkrler