Thng Lng

_ Trng thnh
cng con

BE
TRAI k
TI
GIOI g
CUN SA(H h O u (c h g i p
C A C 8 A c C H A MC N U I O A V
B TRAI THANH TAl

*|
 M C LC
LI NI U

CHNG 1: CNG T LP SM, CON TRAI BN S CNG XUT SC

CHNG 2: TNH KIN CNG GIP TR MNH M HN

CHNG 3: TINH THN TRCH NH IM GIP TR TR NN NI TRI

CHNG 4: RN TR BIT CHU NG GIAN KH

CHNG 5: T TIN GIP TR THY M NH GII GIANG

CHNG 6: KCH THCH LNG DNG CM CA B TRAI

CHNG 7: LM MT A TR BIT KHOAN DUNG LNG

CHNG 8: DY TR TNH T QUYT

CHNG 9: RN LUYN CHO TR THI TCH cc CU TIN

CHNG 10 : SM DY CHO TR NHN BIT GI TR THC CA NG TIN

 LI NI U
Cc bc cha m lun mong con ci mnh sau ny s l mt ti nng trin vng, nhng
i vi cc cu con trai, lm th no vun p con mnh tr thnh mt trang nam t ti
ba khng phi tt c cc ng b b m u c th thc hin mt cch sun s. Khng c
nhng a tr tht bi m ch c cc bc ph huynh cha bit cch gio dc con mnh.
gio dc con mnh thnh mt ti nng trin vng, cha m cn hiu c cc c trng tnh
cch ca con ci mnh, t c cch gio dc hp l.

Mt ngi n ng xut sc s c cc phm cht dng cm chnh trc, khoan dung

lng, quang minh li lc, ng ng chnh chnh, c tinh thn trch nhim, chn thnh
thng thn, nhanh nhn quyt on. X hi lun cn nhng ngi n ng nh th, v cha
m no cng mong mun con trai mnh chnh l mt ngi n ng nh vy, nhng dy
d c con mnh tr thnh ngi n ng l tng khng phi chuyn d dng, chnh
l mt mn hc, mt b mn ngh thut, i hi cc bc lm cha lm m phi n lc v b
cng sc rt nhiu.

Gio dc b trai i hi cha m cn ch v coi trng hon, ch mt cht bung lng

hay l l, cc b trai s sinh ra ngy cng nhiu vn khin cha m phi au u, v d
nh t ti, tnh li cao, nhu nhc, trn trnh trch nhim v.v c a tr thm ch cn lao
vo con ng bo lc v phm ti. Chnh s bung lng v sai lm ca cha m trong cch
gio dc khin con trai mnh thiu ht thc tin cuc sng, thm ch cn tr thnh tai
ha cho gia nh v x hi.

Lm cha m chng ai mong con mnh i lch vo con ng cc oan v phn din, ai
cng k vng con s tr thnh mt ngi ti nng! V nhng l do , cun sch ny tng
hp nhng v d t thc tin cuc sng nhm trang b cho cc bc ph huynh nhng
phng php kh thi nht, gip cc bc ph huynh bi dng cc trang nam t ti nng
ca mnh. Gia nh l ngi trng u tin ca cc cu b, ph huynh chnh l th h gio
vin u tin ca chng, cha m khng ch em li sinh mnh cho cc b, m cn lun nh
hng n s trng thnh ca chng, xy p nn tng lai ca tr.

T mt gc no , x hi i hi v mong mun cc b trai ct t c si dy

ai gia nh, nhng rt nhiu cu b li s s c lp. Thi thanh nin l lc cc chng trai
bt u xa ri b m v chnh thc da vo bn thn mnh, h bc vo thi k c lp.
Ci b hng lot cc hn ch do cha m t ra chnh l mt mt xch quan trng trong qu
trnh trng thnh ca ngi n ng, tuy nhin hng lot cc vn s ni gt nhau ny
sinh, lc ny i hi cha m phi gip con trai mnh khc phc cc kh khn, tr thnh
mt ngi xut sc.

Nm gi tin b pht trin ca loi ngi thk 21 l nhng nhn ti c t cht cao.
Nhn ti khng do tri sinh, khng phi ngu nhin, cng khng phi chuyn mt chc mt
lt. Nhn ti n t s ch o xut sc, s o to c khoa hc, s quan tm v gio dc
mt cch st sao, c hiu qu ca ph huynh ngay t khi con cn b. Thc t cho thy: Nu
ngay t nh tr khng c c s bi dng cc t cht mt cch khoa hc th khng th t
ln ln thnh nhn ti kit xut, thm ch li tri vo dng chy ca nhng ngi ht sc
bnh thng.

Gii tnh em li cho cc b trai mt nng lng rt ln, do cha m ng tham vng
gio dc con mnh lun bit nghe li, tht ngoan ngon, tht n ha m cn cn c vo bn
tnh ca con gio dc v nh hng con mt cch ng n. Con trai cng rn nh ,
chng chu kh mt cht mi c th mi gia ch, rn luyn nng lc ca chng. Con
trai cn c lp nn cha m hy cc b c lp suy xt, c lp quyt nh, nh vy mi
gip cc b thot khi tnh li; to khng gian cho b pht trin c lp gip tr hc
c cch phn tch thng tin, bit tn trng ngi khc.

Cc bc cha m trong thi i ngy nay nn hng tm mt xa hon mt cht, cc cu

con trai khng phi l ti sn t hu ca ring bn thn mnh, m chng l tong lai ca
t nc. Cha m hy c v con t la chn con ng i ca mnh v hem na hy
chng t bc i trn con ng y. Ph huynh cn hiu rng cng vi vic bi dng k
nng v bn lnh cho con, cn cn ch trng bi dng phm cht ca tr: Con trai bn cn
bit t lc t cng, tr thnh k mnh trong cuc sng, c thnh tu trong s nghip, do
tr cn c tt c cc phm cht u t m mt ngi n ng xut sc cn c l: cong
ngh chnh trc, t tin, nhng phm cht ny s chnh l con thuyn kin c gip tr vt
qua sng gi trn con ng tin v pha trc, gip chng chin thng mi kh khn tr
ngi ca cuc i.

Ch c con trai bn nm tri nhng gian kh trong cuc sng, hc cch trn trng
mi ngi, hiu thun vi cha m, tong lai con bn mi c th tr thnh mt ngi n
ng c tnh cch kin cng, dng cm quyt on, t tin, khng s gian nan, lc quan yu
i v khoan dung lng. Tong lai ca con trai bn nm trong tay ca chnh cc bn,
nu mun bi dng con mnh tr thnh mt ti nng trin vng, th cun sch ny chnh
l s la chon tt nht cho cc bc cha me!
 CHNG : CNG T LP SM,
CON TRAI BN S CNG XUT SC
CHA M HC CCH BUNG TAY, CON CI MI C TH SM T LP

Khi con trai bn bc n ngng ca s t lp, dng cm t quyt vn mnh ca

mnh, chnh l lc chng khng cn da dm vo gia nh v tr nn cng ci. Tt nhin
gia nh c th bao bc cho con, nhng trc nhng sng gi thc s ca cuc i, tt
hon ht hy chng t i mt v tri nghim, v ch c nhng ngi bit t lc cnh
sinh mi c th tr thnh k mnh trong cuc sng.

CHO CON QUYN c LA CHN

Li. dnh cho cha m:
 Con trai bn cn c khng gian cho s t do la chn, hy cho con c quyn la
chn, ni th rt d, nhng quan trng l b m tm phc khu phc thc hin th khng
phi l chuyn om gin. Nu bn mun tomg lai con mnh l mt bu tri xanh y hy
vng, con c th si cnh bay, th ngay t by g i bn hy cho con trai mnh quyn c
la chn, con sm hc c cch t lp.

Mi cu b u c nhng s thch v hng th ca ring mnh, nu cha m p con lm

nhng vic chng khng thch, mi mi cng ch l th da chn p, kt qu thm ch cn
ngc li mong mun ca bn.

Nhng cu b ngy nay thng thiu tnh t ch, thiu kh nng t quyt. Nguyn
nhn ny l do u? L do cha m lun xy cho con sn mt phng knh m p, khin kh
nng sng c lp ca con b thui cht. Chng s mt i kh nng t duy c lp v c hi
t gnh trch nhim. D l gp kh khn g tr s tm ngay n cha m c gip ,
li cho cha m gii quyt. Nhng cu b nh th sau ny kh c th ng vng trong x hi
cnh tranh gay gt. Do mun gip con c tng lai rng m, cha m phi hnh ng
ngay t lc ny, hy trao cho con quyn c la chn.

Ch khi hc c tnh t lp, cc b trai mi c th ging nh mt ci cy, c mt ch

ng v si tn trong khng gian thuc v mnh. S t lp ni n y, khng ch n
thun l cho con khng gian c lp tn ti v sng, nh c phng ring, t qun o
ring, c v tin ring. S tht l i vi con trai bn quan trng nht l c khng gian c
lp, suy ngh c lp, c linh hn, phm cch c lp v mt tinh thn c lp. Cha m
khng th coi con trai mnh l mt sn phm phc ch, cng khng th l sn phm ph
thuc. Con trai bn l thn dn ca mt th h sau b m chng, tr s vt tri hn i
cha, hon thnh nhng c nguyn m i cha cha thc hin c. Cha m nn tn trng
con trai mnh ngay t nh, hy cho con quyn c t la chn, cho con sc sng to v
b. i vi cc cu con trai, c t lp ngha l c t tn v t tin, trong t tng ca ring
mnh, ch chng khng phi l thn dn ca cha m, chng s t n lc dng xy tri t
ca mnh.

Chu Khi Nam l mt qun qun Th vn hi Athens & b mn bn sng trng c li

lom . B m cu u l nng dn, do vy nguyn vng lm nht ca h l cho Chu Khi
Nam c hc hnh, thot khi cnh ca bn nng. gom tin cho con tr hc ph
trng im, con trai c vo thnh p h n hc, tip nhn nn gio dc tt, cha m
Kh&i Nam n Qung Chu lm n bun bn. D vic bun bn ca h khng pht t,
nhng con c toi nguyn gic m hc hnh, h bt chp mi gian kh ngy m
lm vic gp nht tng ng.

Mt ngy nm 1999, b m Khi Nam bng nhn c tin bo t trng hc, h mi

bit rng Khi Nam giu h ng k hc mn bn sng hom mt nm nay & trng th
thao, iu tri ngc hn vi suy ngh ban u ca h, hai ngi do d mi vn cha
th a ra c quyt nh. Hun luyn vin trng th thao ni Chu Khi Nam rt c t
cht v mn bn sng, Khi Nam cng ni rng bn thn rt thch mn th thao ny, hy
vng tr thnh x th chuyn nghip. Cui cng cha m tn trng s la chn ca
Khi Nam, cu hc bn sng trng th thao. V h cho rng, l cuc i ca con
trai nn con t la chn.
 Chng ta cn bit rng, thnh cng ca mt con ngi ph thuc vo rt nhiu yu t,
trong c rt nhiu c duyn v bin s m cc bc ph huynh khng th d on hay
iu khin c. Khng ch v t nn con trai mnh mt cch nhn to ch em n tn
thng ln cho con trai bn. Hin nay rt nhiu gia nh dy con trai mnh bng tm trng
vi vng, ch nhn ci li trc mt, bt con trai mnh pht trin theo mt qu o nht
nh do chnh cha m k vng, to nn p lc ln cho con.

Cha m lun cho rng con cn nh, khng bit phi la chn th no, nu b m lun
gip con la chn, sau ny con khn ln s t hiu c ni vt v ca b m v s lun
cm n b m v iu . Cng c nhng bc cha m cho rng, mnh l cha l m, c quyn
quyt nh mi vic cho con, tt c nhng g mnh lm cng ch l v tt cho con m thi.
Cc bc ph huynh c suy ngh nh vy, khi gio dc con h c hng hn tin hnh, qun i
cm nhn ca con ci. Ti thng nghe thy mt s ph huynh than phin rng: Mnh
sut ngy phi chy theo cu con trai phc tng, cha vt v hay sao m n vn cn
trch mnh khng tn trng nguyn vng ca n? Tht ra tng nh b m ang chy theo
con, nhng thc t th con trai h ang b nguyn ca b m y v pha trc. Nhng
bc ph huynh y khng t nguyn ca con trai mnh ln hng u, h khng hiu rng
cn tn trng c tnh, nhn cch v s thch ca con, con trai h khng c mt khng
gian pht trin, v chng khng th khng phc tng cc p lc do b m to ra, nghe theo
s sp t tt nht ca cha m.

Nh vy, lm th no con c s la chn tt nht? Di y l ba gi dnh cho cc

bc ph huynh:

1. Rn luyn thc la chn cho con

Con trai bn khng phi sinh ra bit la chn th no, chng cn c b m bi

p trong cuc sng hng ngy. Cha m c th thng xuyn to cc c hi cho con c
la chn, nh vy con bn s dn hnh thnh thc t ch.

2. Khng nn qun con qu cht

B m khng nhng tay vo tt c mi vic ca con. Nu cho rng ch cn l vic ca

con mnh th cng l vic trong phm vi mnh phi ph trch th bn ang qun con mnh
qu nghim v qu chi tit. Con ng ca con trai bn s do chnh chng bc i, cha m
khng th theo con sut c cuc i, hy cho con khng gian t do pht trin.

3. con c trng thnh t trong cc tri nghim

Khi con bn i mt vi nhng vn kh, cha m c th khng cn a ra cho con

qu nhiu kin, hy con trai bn t tri nghim v so snh, trong nhng kt qu ,
con trai bn s rt ra c s la chn ring cho mnh.
 C LP SNGH L l QUAN TRNG
NHT I VI CC CU B
Li. dnh cho cha m:

Trong qu trnh con bn lm vic, chng s t mnh nhn thc su sc v th gii,

dn hnh thnh nn mt h thng cc kinh nghim, ng thi rt ra c cc quy lut v
phomg thc nht nh, nng cao nng lc lm vic ca bn thn. Do vy, khi gio dc
con trai, bn nn da trn nguyn tc Cha m tr t tay lm, hy con bn tri
nghim cuc sng, hc cch t duy, pht trin tr lc trong qu trnh lm vic.

c lp t duy ngha l con trai bn t ch i vi cng vic, vi ngi khc, vi cc

vn kh, tm ti suy ngh, a ra quyt nh hoc tm ra bin php gii quyt vn theo
cch ca mnh. Khi tr t a ra cc cu hi cho bn thn, suy ngh k cc vn , trong qu
trnh c lp gii quyt cc vn tr s tin dn ti cnh ca ca s thnh cng, tr
thnh mt b trai ti gii. Einstein tng ni: Hc cch c lp t duy v c lp phn
on cn quan trng hon hc kin thc. Nhng ngi khng quyt tm bi dng thi
quen t duy s mt i nim vui ln nht trong cuc sng. Hc nhi bt t tc vng, t nhi
bt hc tc iW. T duy c v nh gieo ht, hnh ng c v nh tri chn, cng chm
ch cn mn khi gieo ht th v ma cng bi thu. Nhng ngi khng bit t duy s chng
th thu hoch c g, nhng ngi bit t duy mi c th tn hng c s vui sng.
Cc cu con trai nu khng c kh nng t duy v phn on c lp th c l c cuc i s
thiu tnh t lp, ch ng ni g ti s bt ph hay sng to, tong lai kh c th tr
thnh mt ngi ti gii. V vy, ngay t nh cha m nn to cho con tht nhiu c hi c
lp t duy v gii quyt vn , con trai bn sau ny ln ln c th tr thnh mt ngi
ti c kh nng c lp t duy v phn on. Vic c lp t duy s lm phong ph sc
tng tng ca con trai bn, gip pht trin tr lc cho tr.

Sau ba com ti, ng b ngi mt bn c bo, cu con trai ngi mt bn lm bi tp.

B oi, cu ny lm th no ?

Nghe con trai hi, ng b nhu my, khng bit y l ln th my cu b hi ri,

cu con trai c gp vn g cng cu cu b, khng chu t mnh t duy cht no. Nhn
cu hi cu con trai a cho, ng b cng nhu my hcm na, cu hi ny i vi con trai
tht tnh khng c g l kh, ch cn ng no mt cht, t duy mt cht l c th a ra
cu tr li.
 Con xem tht k li cu hi, sau th suy ngh mt cht, con s bit ngay cu tr l&i
l g.

Ng&i cha mun con mnh t tm ti suy ngh, nn khng ni p n cho con.

Khng nhn c cu tr li, cu b quay tr li bn hc, cng nhn my nhn mt

nhn vo cu hi trc mt, cu khng bit phi bt u t u.

Nhn v nhn nh, kh s& ca con trai, ngi cha ngh y cng khng phi l cch
lm hay. Ngh th, ng bung t bo xung, n ngi cnh bn con. Thy b ngi cnh
mnh, cu b ng b bng lng cho mnh cu tr li, nhng ng b khng lm th, ng
cm mt cy bt v mt t giy, vit ra nhng iu kin bi cho. Lc u cu b cha
hiu b ang nh lm g, mt cu nhn trn trn ln trang giy. Sau mt lt, cu b
nhn ra cu tr li nm trn nhng iu kin b vit. Ri cu da vo cch t duy ca
mnh vit ra cu tr li. Kh y, ng b khng h ni mt li, ch dng nh mt c v
con trai t mnh i tm p n.

T v sau, khi cu con trai gp phi cc vn kh, cu khng vi vng i hi

ngay ngi khc, m t mnh th sc t duy, t mnh i tm cu tr li.

Trong cu chuyn trn, ngi b trc kia c l thng a ngay ra cho con mnh cu
tr li, khin cu con trai dn sinh ra tnh li, khng c kh nng t suy ngh v gii quyt
cc vn . Khi ngi b nhn ra iu , ng thay i ngay phong php, ng dng
cch gi , gip con trai tm ra con ng, khi cu b c tn hng s vui sng v t
mnh gii quyt c vn , cu cng dn hc c cch t mnh t duy khi gp phi cu
hi kh, to thnh thi quen c lp trong gii quyt kh khn.

Rn gia kh nng c lp t duy cho con l vic ht sc quan trng, c bit trong
thi bui bng n kin thc ngy nay. Nhim v chnh ca thanh thiu nin l hc tp, hc
tt c mi kin thc t khoa hc n vn ha, to nn tng vng chc cho vic thc hin l
tng tong lai ca mnh. Nhng c nhng a tr ch bit ghi nh cc kin thc trong
sch v mt cch my mc th ng, khin i no tr thnh ci kho cha kin thc ch
khng h thng qua vic t mnh t duy, cch lm l khng khoa hc. Tt nhin vic ghi
nh kin thc l rt quan trng, nhng quan trng hon l phi c lp t duy. N chnh l
cha kha gip ngi mu mui tr nn sng sut; gp phi bt c vn g m khng chu
t duy th ngi sng sut cng bin thnh k mu mui. Rn luyn kh nng t duy c lp
cho con trai bn l chic cu ni khng th thiu gip con bn pht hin ra nhng tri thc
mi dn n con ng thnh cng.

Nhng cc bc cha m li qu yu con trai mnh, ch s con phi chu kh, nn lm

mi vic cho con t n ung, ng ngh, hc hnh, giao du bn b ca con, thm ch c
nhng ng b b m cn lm bi tp h con. Tt c mi vic ca con u do b m ng ra
gii quyt, ong nhin dn n chuyn tr chng cn phi c lp t duy, c lp phn
on hay c lp gii quyt vn .

Vy cha m phi bi dng kh nng t duy c lp ca con trai mnh nh th no?

 I. c v cho tnh hiu k ca con

Rt nhiu b trai c tnh hiu k, kh nng t duy c lp ca b trai phn ln do tnh

hiu k to nn. Cha m nn tn trng tnh hiu k ca con, ng v nhng cu hi ngy
ng m giu ci con, nhm trnh tn thong lng t tn ca tr. cn da vo c im
tui v s tch ly tri thc ca con gii thch ngn ngun cho con bng nhng li l d
hiu; hoc bn c th khng tr li cu hi ca con, m gi tr t i quan st v bt tay
vo th sc, hiu qu s ln hon rt nhiu.

2. Chia s vi tr nim vui trong cng vic

Khi con trai hon thnh xong mt vic, b m nn kp thi dnh cho con s cng nhn
v tn thnh. Gi tr tn ti v kh nng lm vic c khng nh s khin tr cm thy
hng th v phn khi hon bao gi ht, cm hng tip tc cng vic v s t tin ca tr s
c tng ln ng k. Trong qu trnh con trai bn t lm vic g , tr s suy ngh phn
tch xem nn lm th no l tt nht, c gng tm ra cch thc tt hon v nng cao c
kh nng t duy c lp ca mnh.

3. Cha m nn hc cch cn bng mi quan h gia quyn uy ca mnh

v s t ch ca tr

V d khi ngi m ngi git qun o, cc b trai thng hay i qua i li ch m, cng
mun git qun o nh m. Lc ny ngi m khng nn cm thy phin phc hay s tr
lm t qun o, hy ly mt chic khn nh cho b git v hi con phi git th no mi
sch nh?, lm vy con trai bn s dng hnh ng hoc li ni biu t, thc y
con t m quan st, tp theo, t ny sinh hng th t duy.

4. Rn luyn tinh thn sng to cho con

Hy t bo v tp ch khoa hc bi dng cho con hng th i vi vic hc tp tri

thc mi, tm ti cc vn mi.

BI DNG KH NNG HNH NG CA CON

 Li. dnh cho cha m:

Cha m mun con tr thnh ngi xut sc th nn bi dng tnh t lp ca con, v

ch c nhng ngi da vo tnh c lp v kin nh ca bn thn, suy xt cng vic
bng b c ca chnh mnh, ni ln ting ni ca chnh mnh, b&c i trn i chn ca
chnh mnh, mu s bng bn lnh ca mnh th m i thnh cng.

Cha m hy vng con mnh thnh ti, nhng ch hy vng thi th cha m cn dy
con mnh thnh ti, c bit i vi cc cu con trai chun b bc sang thi k thanh nin,
cn chuyn i t ph huynh on thun thnh ph huynh kim hun luyn vin. Dy
cho con trai bit cch t lp l nhim v khng th thoi thc ca cha m, v t lc t cng
l mt mn hc quan trng nht ca i ngi. Nh gio dc o Hnh Tr tng ni: Nh
mu ca chnh mnh, m hi ca chnh mnh, t lm cng vic ca mnh; c da vo tri
vo t vo ngi khc th u cn l ho hn. Ci g l th m c cuc i mnh c th
da vo nht? l tri thc, l tr tu, l m hi. Tc ng xa c cu ni rt hay: Ch
ngi khc trng cy th ch c ton c, ch ngi khc nu cho n th c bt nc
canh. L n ng con trai khng th c i da vo cha m. Do vy, ngi ng da vo
nht trong cuc i ny chnh l bn thn mnh.

Cc nh gio dc c cu ni ni ting rt ch l: Min l con bn c kh nng lm

c th hy cho chng t lm; min l con bn c th ngh ra c, hy chng t suy
ngh. Cc bc ph huynh u bit rng dy con bit cch bt c quan trng hon nhiu vic
cho con c n, nhng trong thc t cuc sng, rt nhiu cha m v tnh cho con c
ch khng phi l cch bt c, v lc no h cng lo lng con mnh s mt, s au, s tn
thong, s vp ng.

Khng ging nh cc ng b b m chu , cc bc cha m phong Ty rt coi trng

kh nng lao ng ca con mnh, t nh h dy con nhn bit v s dng cc dng c v
nhng in gia dng trong cuc sng thng ngy, v d khi trong nh c g b hng
h u cho con mnh th sa cha; khi cha m s dng cc dng c nh ca, gia, tua vt,
km... h va dng va gii thiu cho tr tn ca cc vt dng, cch dng, tnh nng ca
chng cng nh s dng chng th no cho an ton, ng thi h cn dy con mnh cc
thao tc chnh i vi nhng cng c y, ng h con thng xuyn s dng ng mc ch.
V vy chng ta cng c th da vo quan nim dy con ca cc ph huynh phong Ty, khi
con trai bt u ln su, by tui, hy dy chng cch s dng cc in gia dng hng
ngy nh bp ga, ni com in, t lnh, my git... Nu trong nh c nhng vt gp s
c nh, cha m nn tn dng c hi ny ng vin con trai mnh dn th sc sa cha,
cho d con bn c sa c hay khng cha m cng khng nn trch con, m nn cng con
tm xem con sa cha ng ch no, sau hng dn con cch lm tt hn.

Nhiu khi cha m cng c th cho con mnh nhng dng c nh v an ton nh ko
nh, ba nh, km con trai bn hc c trong lc vui chi, nh vy con trai bn khng
ch bit c tnh nng ca tng vt dng m chng cn ci thin c kh nng hot ng
ca mnh. V d khi chic xe chi ca tr b hng, cha m c th gi con trai n cng
mnh sa cha, tr s tu tt gip b ly dng c ny dng c kia. Tr s va a dng c
cho b, va t ra cc cu hi, ngi cha nn tr li con mt cch tht t m tng vn con
trai mnh t ra, thm ch hng dn con t bt tay vo sa, hai b con ngu nhin s tr
thnh i bn bnh ng v cng gip nhau.

Mt ngy ma h, Eric a ba con ra bi bin sa chic tu g.

Eric t ci hm dng c rt to ln sn tu, trong hm c y cc loi dng c cn

thit, no l km, ko, c l, ba th g cng c.

i cha oi chng ta phi sa chic tu ny th no y ?Con khng bit nn bt u

t u!Cu con trai Tom ng trn tu, nhn my nhn mt hi cha.

Con trai yu qu ca ta, ng vi lo lng, chng ta s phn cng cng vic tr&c, cha
tin rng chng ta s hon thnh vic sa con tu ny mt cch va nhanh va hiu qu!

Eric ch mt thanh g b bung ra trn boong tu v ni: Cc con, tr&c tin chng ta
hy ng li thanh g kiaTom, con hy gip ta p tm g kh bo xung, cn con,
George, anh chng tinh nghch, ng c ng ng nghing mi th, con hy ti hm dng
c v ly cho ta nhng chic inh to cng ci ba li y!

Nghe theo li phn cng ca cha, George lp tc i ly ba v nhng chic inh.

Thy con ly c dng c n, Eric bn ni: Cc chng trai thng ninh ca cha, cc
con hy t sa con tu i nh, ta phi ngi ngh ngoi mt lt y, by gi xem cc con th
hin ra sao!

Ni xong, Eric bn ngi phch ngay xung cnh c con gi nh Phebe 4 tui v choi
a v&i con.

Nhng cha h nm pht sau, hai anh em ang sa tu bt u ci nhau.

George, em tht l ngc, thiu cht na th em ng c inh ln tay anh ri.

u phi l li ca em, l do li ca ci inh y ch, n khng chu nghe theo s

ch huy ca em.

Tri , thi anh cm ba cho, ci tay cht tit ca em ch c cm scla n l gii

thi!

Ny, anh cng ch hon g em u, anh nhn tm g m anh p xung xem, chng
cn g c, u th cao u th thp lm sao m em ng inh c?

Thi, thi no, hai bc th nh ti nng, khng ci nhau na. cha lm mu cho
cc con mt ln l cc con s bit cch thi. Ta cc con t ra tay sa chic tu g nh
ny l v mun cc con hiu rng ch da vo dng kh v sc mnh th khng th lm tt
c vic g, cn phi nm bt c cc k nng nht nh, ngoi ra cng thm mi
ngn tay kho lo th mi c th lm tt c cng vic sa cha ny!

Thl, t vic lm th no gi chc c mt ci c vt b t xu, n vic dng bao

nhiu lc l va vt cht c n, t vic lm thno iu chnh to nh ca
chic c l, n vic kt hp th no gia u c v chn tay; t cc loi km khc nhau
cho n cch s dng chng, Eric kin tr ging gii mt cch chi tit cho hai con trai,
ng thi ng cn hai a tr t tay lm c thc hnh lun.

Rt nhanh sau , hai cu con trai bit s dng cc dng c ng cch, v hai cu
li tip tc t sa cha con tu nh.

Thay v vic a tay nng con mnh dy th cha m hy rn luyn cho tr dng kh v
cch t ng ln sau mi ln vp ng, lm c nhng im di y s rt c l i cho vic
rn gia con trai bn tr thnh mt ngi xut sc.

I. Ngay t nh nn tp cho con kh nng t gii quyt cc vn trong

cuc sng

Thng th cc bc ph huynh cho rng vic t lo liu cho cuc sng ca mnh ch l
nhng chuyn nh vt vnh, nhng trn thc t n khng ch lin quan n vic cuc sng
ca con trai bn c d chu khng, m cn lin quan n chuyn tr c rn luyn c s t
tin hay khng. Nhng b trai c chun b k nng t gii quyt cc vn trong cuc
sng, chu trch nhim v cng vic mnh lm th d c gp kh khn g tr cng c th khc
phc, lu dn s gip tr nng cao lng t tin ca mnh. Cn nhng a tr thiu k nng t
gii quyt vn , vic g cng da vo cha m, gp phi vn g cng ku gi cha m tr
gip, lu dn s sinh ra tm l t ti, tr s cm thy mnh km ci so v i bn b trong hc
tp cng nh trong cuc sng.

2. Hy bung tay con t lm

Cha m nn con ri khi vng tay m p ca mnh, ng lo con trai bn s vp ng,

ch khi tr hc c cch t ng dy sau khi ng th sau ny tr m i c th bc i mt
cch vng chc. S trng thnh ca mt b trai thc cht chnh l mt qu trnh khng
ngng thc hnh, khi tri qua nhng kh khn v vp ng khng ngng, tr m i nm bt
c nhiu hon cc k nng, hiu qu s ln hon nhiu.

3. Bi dng tnh t lp cho con

Nh gio dc hc ni ting ngi Montessori cho rng vic bi dng tnh t lp cho
cc b trai l v cng quan trng, b ni: Dy d, trc ht l hng dn con trai mnh
tin ln bng con ng t lp. B cho rng bn thn cc b trai c mt tim lc pht trin
to ln, cn tn trng tnh t ch v tnh t lp ca cc b, hy bung tay tr c pht
trin trong cc hot ng. B cho rng cc bc cha m nn tr thnh cc nh quan st,
ngi hng dn v tr gip cho s pht trin ca tr.

4. Gio dc tr yu lao ng
 Rt nhiu bc cha m ch quan tm n vic hc tp ca con ci mnh, khin tr ch
quan tm n thnh tch hc tp, lm mt i k nng c bn nht sinh tn: l kh
nng lao ng. Mt nh gio dc hc tng ni: i vi cc tr nh, vic lao ng khng ch
gip tr c c cc k nng, k xo nht nh m cn l bin php tt nht tin hnh
gio dc o c, kch thch o c, tr lc, thm m v tnh cm ca tr. Tri thc c th
thc y s trng thnh ca cc b trai, nhng ch l mt mt ca s pht trin. i
vi nhng ngi trc sau g cng phi bc chn vo ngng ca cuc sng, m nhn
mt vai tr nht nh trong x hi th iu quan trng hn c l hc lm ngi v hc t
lc cnh sinh. Gio dc lao ng chnh l c s bi dng c tnh tt, phm cht ch, lng
ng cm v tinh thn trch nhim ca tr.

VUN P TNH T LP CHO TR T NHNG

CNG VIC NH
Li. dnh cho cha m:

Cc b trai t khi sinh ra c tham vng &n c thnh cng, y cng chnh l
mt trong nhng ng lc quan trng thc y tr pht trin tim nng. Kht vng
thnh cng ca tr cn c tha mn trong thc tin, lm vic nh i vi cc b trai
khng phi l chuyn c hay khng cng c, l mn hc bt buc trong qu trnh
trng thnh ca chng. Cha m trong cuc sng hng ngy phi con trai mnh tham
gia vo mt s cng vic nh nht nh, con bn tha mn c kht vng thnh cng
ngay trong qu trnh lao ng, v trong qu trnh lao ng y s hc c s t lp.

Rt nhiu bc ph huynh phng Ty u con trai mnh lm mt s vic nh va

vi sc ca chng, v d vic nh c trong vn hoa, dn rc hay ct c... Nhng b trai
c rn luyn trong lao ng sau ny khng ch c s khe mnh v th lc m cn c mt
cuc sng hnh phc. Phn cng vic nh cho con chnh l mt trong nhng phng thc
tt nht con bn xy dng gi tr ca bn thn v kh nng t tin vo mnh. Nhiu nh
gio dc kt lun: Nhng a tr quen vi vic m nhn cc vic nh, trong qu trnh
bc ti tui thnh nin s d thch nghi vi cuc sng hn nhng a tr thiu kinh
nghim v tinh thn trch nhim.

Nhng b trai t nh bit gip cha m lm vic nh s bit chm sc cho bn thn
mnh nhiu hn so vi nhng a tr khng bit lm vic nh. Ngay t nh chng hiu
c gi tr khi lm mt vic tt, mi khi hon thnh mt cng vic no tr s cm thy
rt vui sng. cc b trai hc cch dnh thi gian cho cng vic nh th c hai bn cha
m v con ci u c li. Khi con trai bn chia s vi bn cng vic nh, bn s c nhiu hn
thi gian choi a v giao lu vi tr ch khng cn phi c ngy bn rn vi vic nh.

con trai gip cha m vi cng vic nh khng phi v cng vic nh qu nhiu hay
qu quan trng, cha m khng th lm ht nn cn n con gip, cng khng phi v cha m
ngi lm m y cho con trch nhim gnh vc cc cng vic nh, m mc ch bn c
th gio dc con mnh thng qua cc cng vic . Khi lao ng tr s cm nhn c nim
vui m cng vic mang li, hiu c ngha v v trch nhim ca mnh i vi gia nh,
y chnh l hiu qu m khi ta ch dy con bng li ni th khng bao gi c c. Khi lm
vic, tr s thy c s vt v ca mnh, do s cng bit trn trng v yu qu sc lao
ng ca ngi khc. Thng qua cc cng vic nh, kh nng t duy lgic v kh nng phn
on ca tr cng c rn luyn, v trong khi lm vic tr phi ng no suy ngh nn lm
th no tng hiu qu cng vic. Qua thi gian, con trai bn s hc c thi quen t
duy tt. Kh nng hot ng chn tay ca tr cng c nng cao, s hot ng ca cc
khp xong tay v u ngn tay khin thn kinh tiu no c kch thch, i no tr nn
linh hot hon.

v phong din gio dc con ci t lp, cc bc cha m Nht Bn lm rt tt, ng

chng ta tham kho.

Nht, mt trong nhng ni dung quan trng ca gio dc phm cht l gio dc
ch sinh tn, h c th bt gp hnh nh cc em b & trn o hoang hay trong rng su.
Rt nhiu b trai phi hc t mnh i mt vi thg&i t nhin ng s khng c ngun
n&c ngt, sau phi dng tri, tm qu rng, nht c kh, tm ngun n&c, t mnh
ngh cch cu vin cho mnh. Cc bc ph huynh Nht Bn mun rn luyn cho con mnh
kh nng c lp sinh tn. Cn tr trong qu trnh rn luyn y s hc c ngha quan
trng ca lao ng. Mt a tr va t hoang o tr v ni vi cha m: T trc
n nay con c ngh rng tt c nhng thit b hin i m chng ta ang s dng vn d
c sn, nhng qua thi gian & hoang o con hiu, ha ra tt c nhng th u
do lao ng m c. Trc kia cha m c ni lao ng l vinh quang, con chng thy c
ngha g, nhng by gi con hiu c hm ngha ca tng ch .

Trong L lun v tr&ng thnh trong t lp, nh gio dc Montessori coi t lp l

lc ht cho s pht trin ca tt c cc loi sinh vt t nhin. Quan im ny cho rng nu
cha m lm thay con mi vic, khng cho con lao ng, con ln ln trong s yu thong
m bc ca lng knh, th mi trng tng chng rt m m y s cp i mt cch tn
nhn c hi trng thnh t lp ca con bn. Lm th no cc b trai c th t lp, thc
s tr thnh mt trang nam t? Nh mt cu b tng ni: Hy bung tay ra, hy con
t lm .

Trong mi b trai lun c sc mnh nam tnh, sc mnh cn c chuyn thnh s

theo ui thnh cng, v vy c rt nhiu b trai mc d cha nm c cc k nng cn
thit nhng vn sm th sc mnh. c kht vng thnh cng thc y, t r s i chinh
phc tng mc tiu mt trong cc cuc chin, cho d nhng cuc chin y ban u ch
l nhng tr chi c tnh thch thc nhng n s dn dn rn luyn tnh cch cho con bn.

Trong cuc sng v hc tp hng ngy, cha m nn sp xp cho con tham gia lm mt
s vic bt buc, nhm gip tr tha mn kht vng thnh cng ngay trong qu trnh lao
ng, hc c tnh t lp t lao ng, y chnh l qu trnh bi dng ch lm trai cho
con tr. Nhng nu nhu cu tnh cm ca con trai bn b coi nh, khi khng c p ng
mong mun thnh cng, hoc mong mun khng c nui dng v pht trin, tr s
mt dn ng c tin ln pha trc, chng s khng th pht huy c tim nng ca
mnh, thm ch c th lm tn thng n nhn cch ca tr.

Trong khi ngi ta cn ang khng ngng bn ci lm th no rn luyn cho cc b

gi tnh t lp, th bn thn cc b trai v nn vn ha x hi sm nng cao yu cu t
lp i vi chng. V cc b trai lun thch tm hiu v khm ph, vy cha m hy tun theo
quy lut y, hy tr c thc hnh v lao ng nhiu hn.

Con hy quyt nh vic ny. Khi con trai bn t mun c lao ng, c phi
bn s tr li nh vy khng? Hoc c rt nhiu bc cha m kh lm c iu ny, c bit
l khi phi i mt vi nhng b trai ng ngc. Nhng nu bn c th a ra cu tr li
nh vy, con trai bn s rt cm ng, bi v bn trao cho tr quyn c quyt nh, s
tin tng ny ca bn s khin b cm thy gnh nng ca mnh, v chng s n lc khng
ngng khi ph nim tin y. Quyt tm y s tr thnh sc mnh tr vn ln, vn
ln trong t lp, y chnh l iu m cc bc ph huynh mong mun v k vng.

TN TRNG n h n g b m t n h c a t r

Li. dnh cho cha m:

Xem trm nhng iu ring t ca con hiu th gii ni tm ca tr s lm tn

thong l&n n con trai bn, cha m no cng yu thong v quan tm n con mnh,
nhung bn cn tha nhn v tn trng th gii c lp ca tr, cn chp nhn vic con
trai bn c nhng b mt nh ca ring chng.

D con trai bn cn nh nhng chng cng phi c quyn c mt khng gian thng
tin ring, mt khng gian sng ring ph hp vi bn thn, ging nh mi ngi ln u
c cch sng ring ca mnh vy. Cha m khng nn ly c yu thng con m coi nh
quyn li ca con, bn nn lng nghe v tn trng nguyn vng cng nh kin ca tr,
ng bao gi dng bin php ca mnh x l th gii ring ca con. Trong cuc sng,
cc cu con trai lun khin cha m khng bao gi yn tm, chng thch nghch ngm v gy
ri nn hay gy ra phin phc, v vy cha m ngh cch kim tra ngn ko, cp sch,
nht k v th t ca con. Thm ch c bc ph huynh khi pht hin ra con trai mnh c
nhng iu khng ng n cn mi hn thm t theo con tng bc iu tra, h i
x vi con mnh khng khc g nhng k phm ti.
 Cha m lc no cng cho rng con mnh vn cha ln, vn cha hiu bit, vi th thng
qua vic xem trm th t, nht k ca con c th bit c t tng hnh ng ca con, kp
thi pht hin cc vn ca con trnh cho con trai mnh lm ng lc li, cc cu con
trai tuy cn nh, cha c kinh nghim sng nhng khi gp phi vn g li khng
mun ni vi cha m, do cha m quan tm hon n nhng thay i trong tm l v hnh
ng ca con l vic ht sc bnh thng v cn thit; mt s ph huynh cn cho rng l
con trai ca mnh nn vic g cng phi nghe theo s sp t ca cha m, con khng c
c bt c iu g ring t giu cha m.

Can thip vo th gii ring ca con s em li rt nhiu nh hng bt li, gy ra mu

thun gia cha m v con ci. Cng vi s khn ln hng ngy ca tr, chng s ngy cng
coi trng th gii ring ca mnh, ght ngi khc can thip vo cuc sng ca chng, thm
ch cha m cng khng ngoi l, tc ng xu ti mi quan h gia cha m v con ci.

Trng Ngha l mt cu hc sinh rt thng minh lm lnh, cu ght nht vic cha m
lc li ngn ko ca mnh xem trm nht k v th t, v vy pha trn cng ca ngn
ko cu mt t giy trng, trn t giy mt si tc lm du nim phong. Chiu ti
tan hc tr v nh, cu khng thy si tc u, r rng l b m lc ngn ko ca cu,
iu ny khin Ngha rt tc gin.

M y hm sau, trong ngn ko cu mt t giy c ghi: V phm nhn quyn!

Kt qu l b m vn c m ngn ko ca cu b. N gy khc cu li vit mt t giy

cho vo ngn ko, trn giy c ghi: Nhng ngi xem trm l nhng ngi khng ng
c tn trng.

Ln ny th xy ra chuyn ln, cha m Trng Ngha rt bc tc v m ngay

ngn ko trc mt cu, ri ni: Mun tn trng th tn trng cha m sinh ra mnh
y ny, con cha t cch i hi c tn trng. Trng Ngha ci l: B m lm
vy l vi phm quyn ring t ca con! ng b in tit khng km ch qut m ln:
Tr&c mt b con khng c quyn cng dn, con ch l con trai ca b, ch c quyn cng
dn g ht! B l b ca con, nn b c quyn xem nht k v th t ca con!

Phn ln cc bc cha m u xut pht t s quan tm i v i con trai, mong mun

con trai mnh trng thnh mt cch lnh mnh, s con mnh b nh hng nhng mt
xu ca x hi m hnh ng ngc nghch, do h lun mun tm hiu rt cuc con mnh
ang ngh g, sau lng mnh lm nhng vic g, m t c mc ch , vic xem trm
th t v nht k ca con l con ng hiu qu nht. Bn u ng rng khi bn m trm
cp sch ca con trai, xem trm nht k hay lc ngn ko ca con cng chnh l lc tr ng
ca tri tim mnh, v vy cha m cn phi tn trng s ring t ca con. Cc bc ph huynh
nn hc tp cc bc ph huynh M trong vic tn trng th gii ring ca con. Trong cc gia
nh M, cha m khng c t vo phng ca con, h bao gi cng g ca v c s
cho php ca con, h m i bc vo.

Thc t rt nhiu bc ph huynh bit rng xm nhp vo th gii ring ca con l vic
khng c o c, nhng tnh trch nhim mnh m thc gic h, khin h khng
th khng xem trm nht k hay th t ca con, thm ch cn lc li cp sch ca con v i hy
vng tm c manh mi g .

Cc ng b b m lm vic xu t tm lng tt, ang v tnh xm phm quyn ring

t ca tr. Nht k v th t ca cc cu con trai l mt trong nhng biu hin ring t, c
bit l nht k, l khng gian ring cc cu th l t tng, suy ngh v tnh cm ca
mnh, l noi tr b qua mi s phin nhiu ca th gii bn ngoi t duy mi vic v bc
l thc bn ng ca mnh. Nhng thanh thiu nin ang dn thnh lp cho mnh mt th
gii ring, cho d hng ngy vn tip xc vi cc thnh vin trong gia nh, vi bn b, thy
c, tr vn khng khi cm thy c c. Tr thng cm thy c rt nhiu chuyn nhng
ngi xung quanh khng hiu c chng. Trong nhng trng hp nh vy tr s mn
n nht k th l nhng phin mun trong lng, mi b trai lun ngh nht k l thnh
gi trung thnh, chng khng bao gi tit l cc b mt cho ngi khc, k l vi nht k s
khin tr cm thy c an i, cho d c bao bin cho bn thn th no i chng na, nht
k cng khng bao gi trch mc hay lm kh tr. Cho nn mi cun nht k l th gii b
mt tuyt i ca tr. Cc b trai s ngh ra rt nhiu cch bo v cun nht k, thc cht
l bo v s ring t ca mnh, l vic ht sc bnh thng, cha m cn hiu tm l ny
ca tr.

TR C QUYN TRANH LUN VI CHA M

Li. dnh cho cha m:

Cha m nn lm th no x l c vic tranh lun vi con trai, l mt ni dung

m cc nh gio dc ht sc coi trng. Tt nhin kh cc b trai c nhng lc khin cha m
au u, cha m cng khng nn th l cm con khng c ni, hy tm mt cch nh
nhng ph bnh tr, nhng i vi cc tranh lun chnh ng ca tr, hy phn tch cho
tr ch ng ngn cn mt cch v l.

Trong khi dy tr, cc bc cha m thng gp phi s phn khng hoc ci li ca con.
i vi nhng tranh lun ca tr, rt nhiu bc cha m khng nhn nhn mt cch ng
n, thm ch khng th tha th, h cho rng a tr lm th l khng nghe li, l bt hiu,
mi khi gp phi tnh trng tong t nh vy, cha m u khng ch con mt cch mnh
lit, h lun hy vng con trai mnh s thun nh mt ch cu non. Nhng rt nhiu
chuyn gia tm l li cho rng: Nhng b trai thc s bit tranh lun vi cha m sau ny ln
ln s t tin hon v c tnh t lp hon. Tin s tm l hc ngi c - b Angelica -
chng minh: S tranh lun gia cc thh khc nhau chnh l bc i quan trng dn ti
thnh cng cho th h i sau.
 Khi con ci tranh lun vi cha m, cc bc cha m nn x tr th no? Cch lm thng
minh nht l hy tr c quyn tranh lun, hy chm ch lng nghe nhng li l tr
a ra. Khi con trai bn c tranh lun chnh l lc chng cm thy c nht. y
cng chnh l lc tr cm thy phn chn nht, vui v nht v chm ch nht, iu ny rt
c li cho s pht trin i no ca tr. ng thi cn c th duy tr khng kh dn ch
trong gia nh, rn luyn kh nng ca con trn mi phong din. Nghin cu pht hin
ra rng, nhng cu b nh vy s c kh nng giao tip v cc nng lc khc rt tt, l bn
p gip cc b pht trin trong tong lai.

Vng Lc hc lp 9, thng ngy cu b rt thch c tranh lun vi b m. Kh

bt u hc lp Mt, lp Hai, cu b cm thy cha m mnh iu g cng hiu, ni g cng
ng, b m bo lm g cu cng ngoan ngon nghe li, trong mt Vng Lc b m cu
b l v i nht.

Ln dn ln, kh hc n lp Ba, lp Bn, Vng Lc bt u nghi ng rng liu

nhng li b m ni c ng hay khng, lc no cu cng cm thy hnh nh l sai. Khi
hc n cui cp tiu hc, s nghi ng v cch ngh ca b m cng ngy cng ln, lc
ny Vng Lc bt u ni ra kin ca mnh, cu thng tranh lun vi b n mt
ta tai, nhng m cu ch ngi nghe khng h ln ting, kt qu ca cc Vn tranh lun l
cu thua lin hi. Mi ln nh th Vng Lc ci u chng ni chng rng, b cu lc
no cng ci v an i con trai: Con trai b ng c vi nn ch nh, con cn nh, cha
tch ly c nhiu kin thc nn con cn phi hc rt nhiu th! Vng Lc nghe cu
ni y, thy mnh nh b chc tc.

Ln n cp Hai, cu vn thng thch tranh lun vi b v cn thng tranh lun

n mc b cu khng p tr c. Lc ny Vng Lc nhn b dng dng t c,
b cu ch ci ci, nhn cu v&i nh mt na n phc na khng. Cn m cu th lun
ngh rng hu sinh kh y, iu ny khin Vng Lc ht sc t ho.

Thng qua vic tranh lun gia con trai vi b m, tr s dn hnh thnh suy ngh ca
ring mnh, rn luyn tnh t tin. Khi tranh lun thnh cng, tr s cm thy sung sng, c
cm gic c thnh cng, c c hi nh lng c kh nng ca bn thn mnh, rn
luyn ch cho tr. v th nhng bc ph huynh thng thi thng khng bao gi p t
suy ngh ca mnh vi tr, h lun to cho con khng kh tranh lun thoi mi v bnh ng.
Trong qu trnh tranh lun, cha m nn nh nhng khuyn bo con, ly l l thuyt phc
con, ng nn coi vic con tranh lun l vic lm bt knh i vi cha m. Qua vic tranh
lun, con trai bn c th thu c hai li ch sau:

I. Kch thch s pht trin ca tr lc

Khi con trai bn c nhu cu c tranh lun vi cha m, l lc chng c tin b

v kh nng ngn ng v s thc tnh v thc. Khi tranh lun, tr phi da vo s quan
st v phn tch mi trng xung quanh mnh la chn v vn dng nhng t ng cng
nh cch biu t thch hp, th hin nhng suy ngh ca mnh mt cch c l nht u
tr vi cha m, iu thc y s pht trin kh nng ngn ng ca tr. Khi tranh ci vi
cha m, tr s hc c k nng logic ca vic tranh lun, bin lun, c li cho s pht trin
t duy sau ny ca con trai bn.

2. Gip tr hnh thnh ch c nhn

Cc nh tm l hc cho rng, tranh lun c th gip tr tr nn t tin v t lp. Trong

lc tranh lun vi cha m, cc cu b s cm thy bn thn mnh c tn trng, v tr s
bit nn lm th no th hin c ch c nhn. S tranh ua ginh git cng gip tr
gic ng c thc ca bn thn.

Tuy nhin, khi con tranh lun vi mnh, bn cng nn tun th theo nhng quy tc
nht nh, khng c tr qu t do, hy hng dn con bn tranh lun da trn c s
ni l l. Nu con trai bn vi phm quy tc tranh lun, cha m nn kp thi can thip. iu
lu y l cc quy tc do cha m t ra, nn xut pht t thc t, da vo tnh hnh ca
con trai mnh, cn hp l hp tnh nu khng cc cuc tranh lun s khng cn bnh ng.
 CHNG 2: TNH KIN CNG
GIP TR MNH M HN
GIP TR HC T THT BI

Ch khi c tnh kin cng, c ch khng chu khut phc cc b trai mi c th vt

qua c nhng tht bi cng nh thng trm ca cuc i, hiu c th no l kin tr
trong hc tp, cng vic v s nghip. Khi con trai bn i mt vi kh khn, chng c th
t hnh thnh mt tm thi cn bng, ch kin nh, im tnh vt qua mi kh khn,
dng cm tin v pha trc.

Li. dnh cho cha m:

Nhng vp ng nho nh khng phi l nhng khong cch qu kh vt qua, cha m

nn rn luyn con mnh tr thnh mt chng trai mnh m. Nu c gp tht bi g, tr c
th c ch ng dy, ch kin cng y s thc y tr t c nhng thnh
tu huy hong.
 Trong sut qu trnh trng thnh, mi cu b s u phi vp ng. Sau mi ln vp
ng tr phi bit t mnh ng dy, t r mi c th ng vng vng hon, c th bc
nhng bc t tin hon. T nh hy dy cho con bn tinh thn v dng kh t ng dy
sau vp ng, th trn con ng trng thnh sau ny tr mi c th hc c lm th no
khc phc kh khn, mi hc c tnh kin cng. ng nn va thy tr gp cht vp
vp vi vng can thip, gip tr vt qua cnh kh khn, iu s khin con trai bn
mt dn i kh nng t mnh gii quyt cc vn , mt i c hi trng thnh trong khi
gii quyt kh khn v quan trng hn tr s mt i c hi hc cch g ri v chin thng
kh khn.

Cha ca tng thng M John Kennedy rt coi trng vic rn gia tnh cch v tinh
thn kin cng cho con trai mnh. Mt ln, ng nh xe nga a con trai i choi, lc
qua ch ngot do xe nga ang i rt nhanh nn Kennedy con b ng khi xe. Ngi
cha lp tc dng c xe li, Kennedy con ng rng cha s chy n v b mnh tr li xe,
nhng khng ng ng li ngi ung dung trn xe chm thuc th gin.

Kennedy con bn gi: B oi, mau li y con dy.

Con ng c au khng? Ngi cha hi.

Vng, au lm , con khng th ng dy c na. Kennedy con va tht tht va

ni.

D nh th vn phi kin tr ng ln v t ln xe nga. Ngi cha nghim khc

ni.

Kennedy con t t ng dy, xiu vo tin v pha xe nga, ri leo ln xe mt cch

kh nhc.

Ngi cha li bt u qut chic roi nga, on hi con trai: Cn bit v sao b li
con t leo ln xe khng? Kennedy con lc lc u.

Ngi cha tip tc ni: Con ngi l nh vy, vp ng, ng dy, tip tc chy, li
vp ng, li ng dy v li tip tc chy. Trong mi trng hp, ngi m con c th
da dm chnh l bn thn con, khng ai c th lun & bn nng con dy bt c kh no
con ng.

K t , Kennedy cha cng coi trng vic rn luyn con trai mnh hom, v d ng
thrng a cu n tham d cc hot ng x giao, dy cu bit cch cho hi, tm bit
ngi khc, giao tip lnh hot, lm th no th hin din mo tinh thn, kh cht v
phong ca bn thn, lm th no kin nh v&i nim tin ca mnh. C ngi hi
Kennedy cha: ng qu bn, sao vn kin tr dy con nhng th ch tit nhng
y?

Kennedy tr li rng: Ti ang hun luyn n tr thnh tng thng.

Trn sut ng i ca mnh, c nhng lc con trai bn thc s cn cha m gip ,

nhng khng c bin s gip ca cha m thnh mt noi da dm, nu khng s
to cho tr thi quen li. i vi nhng ngi kit xut, s la chn ca h l: T b
c da dm, t mnh von ln phn u.

con n nhng noi c ngi con da dm hay ch cho con noi c th tm ngi
nh v l mt cch lm khng thng thi. ch nc nng khng th hc boi, cn ch
nc su tr s hc boi nhanh hon v tt. Khi cm thy pha sau khng c ng lui, tr
mi bit tm cch vo b an ton. vo tnh th nc si la bng mi bc l ht nhng
kh nng tim n ca cc cu b.

Nhng b trai c cha m qu bao bc thng khng t mnh lm nn c iu g

to tt. Cn nu chng t da vo bn thn mnh th d c phi nm mi tht bi tr cng
nhanh chng pht huy c cc kh nng khin ngi khc phi ngc nhin. Cha m khng
nn nng con trai mnh qu nhiu, hy chng t vp ng, t ng dy. Ch nhng
ngi c ch kin cng, th khi gp phi kh khn mi c th pht huy dng kh v tr
tu ca mnh, pht huy c sc mnh ln nht khc phc mi kh khn.

KIN CNG I MT VI THT BI V N i

AU
Li. dnh cho cha m:

Ngi n ng mun t lc cnh sinh, tr thnh k mnh trong cuc sng, c thnh
tu trong s nghip th nht thit phi c ch kin cng, v ng i ca ai cng c
nhng qung gp ghnh, bin i lun c sng to gi &n. La tui nh ng v thanh
thiu nin chnh l qung thi gian quan trng rn gia tnh cch cho con trai bn, v
th trong thi gian ny tr s nh hng t b m nhiu hon bt c ai. Con trai bn c
hnh thnh c ch kin cng hay khng chnh l tiu ch quan trng nh gi s
thnh cng ca cha m trong vic gio dc con mnh.

Trong cuc i ca mt con ngi, phn ln thi gian l phi tri qua kh khn v va
vp. Cn trong qu trnh trng thnh ca mi a tr, chng thng gp nhng kh khn
trong hc tp, nhng iu khng may mn trong cuc sng, trong tong lai cn gp nhiu
hon na nhng va vp trong cng vic, tht bi trong s nghip. Do vy cha m nn dy tr
nhn thc mt cch ng n nhng kh khn m chng gp phi, gip tr ti luyn ch
kin cng khi i din vi nhng iu khng may mn. Trong mi con ngi lun c
nhng kh nng tim n, trc tht bi v au kh, ch kin cng v lng dng cm s
gip con trai bn vt qua mi kh khn.
 Gio dc con trai l mt tin trnh di v lp i lp li, cc bc cha m cn kin tr bn
b, khng ngng tch ly v bi dng kinh nghim, dy con cch i mt vi nhng vp
vp, c tnh khim tn, im m, duy tr s cn bng trong t tng.

Phu nhn Gandh nguyn th tng n , khng ch l mt lnh t xut sc m cn

l v lnh o gii nht trong lng con trai mnh.

B Gandhi cho rng: Mc tiu ca gio dc l ch trng vo vic bi dng nhn

cch hon thin cho con trai, chng vng vng i mt vi nhng kh khn trong cuc
sng sau ny. L mt ngi m, b lun dy con mnh hc cch bnh tnh i ph vi
nhng tht bi, n lc khc phc nhng kh khn, pht trin kh nng km ch tnh cm
c nhn.

Kh con trai l&n Rajiv ca b 12 tui, cu b bnh v phi tin hnh phu thut. Rajiv
rt lo lng v s hi, bc s ch bit an i rng: Phu thut nh nhng khng au cht
no, chu ng s.

Nhng b Gandhi lun cho rng con lm hiu mi vic, nhng li ni di nh

vy c th nh hng khng tt n cu. B n bn ging Rajiv v nh nhng ni vi
con: Th nht, sau kh phu thut vi ngy s kh au y; th hai, khng ai c th chu
au thay cho con c nn con phi chun b tinh thn cho tht tt nh; th ba, khc lc
v ku la s khng gip con gim au m ngc li n c th khin con b au u.

Rajiv nghe li m, cu dng cm n nhn cuc phu thut. Sau phu thut, cu
khng h khc v au m v cng khng go tht m dng cm chu ng tt c.

Mi ngi trong cuc i s gp v s nhng au kh v vp vp, i vi cc b trai,

ung hoc tim thuc l nhng kh khn u tin trong cuc i. Mt b trai c tr tu,
nhng k nng sng li km, c bit l thiu ch kin nhn, sau ny ln ln cng s lun
long ong ln n, mu s bt thnh.

Khi con trai bn mang b mt s hi, ton thn run ry, ku go mt cch tuyt vng:
m oi, con s lm, con s lm, con khng mun tim u... bn s lm g gip con
mnh tr nn mnh m? Hy thng thn ni vi con rng: Nhng ni au trong cuc sng
khng ch c tim hoc ung thuc u, con hy mnh m ln, phi mnh dn n nhn ni
au v kh khn, hy lm mt ng nam nhi u i tri chn p t. Khng nht thit
phi tm mi cch bt con mnh chu kh, ch cn bn dy cho con thi ng n khi i
din vi kh khn v au kh cng nh hnh ng mt cch ng gii quyt nhng kh
khn .

Ngay t nh cha m nn dy tr cch chun b tm l n nhn kh khn, chin thng

nhng ro cn, nhng vic g tr c kh nng t lm th hy cho tr gii quyt. Nu tr
mc li, cha m cng khng nn qu tht vng v li ln u con, cng khng nn tha
mn i hi ca tr mt cch v iu kin, trnh to cho con thi quen n y trch
nhim. i vi nhng b trai thiu st v mt tm l, cha m cng cn phi nhn ni hon,
hng dn tr chin thng kh khn, chin thng bn thn bng mt suy ngh tch cc.
Gip tr hc cch nhn thng vo s tht, c ch kin nh, chn la cho mnh cch sng
tt nht.

DY TR BIT LM BN VI THT BI
Li. dnh cho cha m:

Nhng hnh ng tch cc hay tiu cc ca cc bc cha m sau nhng vp vp ca

con trai mnh c th khin con trai bn tr nn mnh m hoc yu ui hcrn sau mi ln
vp ng. Gio dc kh nng i ph, h&ng dn con bit cch i din vi nhng trc
tr, vt qua chng v n nhn chng l mt trong nhng yu t quan trng ca bi
hc tht bi.

Cc bc cha m lun nhm tng rng bi hc tht bi l con trai mnh chu kh
mt cht, nm mi tht bi mt cht, cha m ch by ra trc mt con tht bi nhng li
cha hng dn con mnh i din vi tht bi mt cch ng n, sau khi gp phi tht
bi cn phi lm g. Trn thc t, bng cch hng dn con i phn tch nguyn nhn ca
s tht bi t rt ra bi hc kinh nghim, khc phc kh khn, cha m s khin tr cm
nhn c nim vui thnh cng, c v tinh thn vt gian kh ca tr. Mi vic nh, mi
kh khn nh trong cuc sng u c tc dng rn luyn ngh lc v ch ca tr.

Cc cu b lun c nhu cu v mong mun khng ngng c th sc vi nhng thch

thc ca tht bi, tri nghim vi tht bi s gip tr c kh nng i din, tip cn v gii
quyt mi vn trong tong lai. Qua vic vn dng mi kh nng ca mnh gii quyt
nhng vn ny sinh trong cuc sng, cc b trai s hc c cm gic vinh d, cm gic
c tha mn, hnh thnh phm cht kin tr v bn b, ng thi cng tri nghim d v
ca thnh cng mt cch tch cc.

Khi con trai bn tp i chng s b ng, khi hc cch mc qun o s ci nhm khuy, t
nh n ln tr s gp phi v vn kh khn, va vp. Khi tri qua nhng kh khn , tr s
hc c cch kim ch tm trng ca mnh, dm i mt vi nhng tht bi v im tnh
coi nhng va vp ch l cc cuc th thch m thi. c rt kinh nghim t trong tht bi s
gip nng cao kh nng gii quyt kh khn, i tm p n, v chp nhn tht bi. Khi tr
duy tr c thi tch cc, hnh thnh cc phm cht kin cng, bn b th trong v vn
kh khn ca cuc sng mi c th nhn thy nhng nh dong hy vng. Cha m cn dy
con mnh cch bt tay cho n nhng tht bi, v tht bi chnh l ngi trng tuyt vi
o to cho con bn tnh kin tr v nhn ni. Bit chp nhn tht bi th mi c th tip
nhn thnh cng.
 Con trai ch Lu nm nay nm tui, va mi i hc mu gio. Mt ln b b c gio ph
bnh v thng xuyn khng ng tra. V th cui tun no, sau ba com tra, cu thng
rt r ni vi m: M oi con khng mun ng tra, m ng bt con ng tra c khng
?Vic ng tra i vi cu tr thnh mt vic rt kh hon thnh v l mt trch
nhim ht sc ln lao. Vic qua hon hai thng ri nhng tinh thn ca cu b vn
khng c chuyn bin tt, b rt s lm sai vic g trng mu gio v s b ph bnh.

Ch Lu v cng lo lng, bn tm n cc chuyn gia gio dc: Ti sao con trai ti li

c tm trng nng n nh vy? Ti phi lm sao tinh thn chu li nh trc y? V
lm th no rn luyn chu khng nn lng khi gp phi kh khn, dm i mt v
khc phc kh khn? Ti khng mun con trai mnh ngay kh cn nh mang theo tm l
nng n, tinh thn xung dc sau mi tht bi. Ti hy vng chu s tr thnh mt chng
trai kin cng v ci m.

Tht bi v vp vp ri cng s xut hin trong cuc sng ca con trai bn, do cha
m cn dy tr cch mm ci i mt vi tht bi, gi l sc khng vi tht bi.
Chng s gip tr, ging nh qu bng, b nh mnh nhng vn s n hi khi gp vp
vp.

THT BI L MN HC BT BUC THNH

CNG
Li. dnh cho cha m:

Tri qua nhiu ln vp ng, con ngi mi c th thnh cng. S tht bi n khng
ph thuc vo con ngi, cho d bn thch hay khng, vui v n nhn hay khng, tht
bi vn c n. Hy gip con trai bn hiu rng, vp ng l mt phn ca cuc sng, bit
nhn nhn tht bi mt cch ng n tr mi c th nhanh chng trng thnh, chn
chn, sau ny m&i lm ch cuc i ca chnh mnh.

Trong mt cc cu con trai, cha m nh mt tm gong, nh ngi dn ng, cha m

i mt vi vp ng th no v hnh trung s nh hng n thi ca tr. Nu i mt
vi tht bi, cha m c thi lc quan tch cc, coi tht bi l mt thi c mi ca cuc
i th con trai bn cng s hc tp cha m, thng thn i mt vi tht bi, i mt vi
nhng th thch bng mt suy ngh tch cc; nu cha m bi quan tiu cc, trn trnh s
tht, th khng ch lm gim uy tn ca cha m trong mt con m khng th dy con c ci
nhn ng n khi gp tht bi.
 Nhng ngi thnh cng l nhng ngi chu nhiu tht bi. Mi ngi u
trng thnh v pht trin trong qu trnh nhn thc tht bi, chin thng nhng vp ng.
Nu nhn nhn s tht bi mt cch sai lch, chn cch dng bc trc kh khn, th lm
vic g cng khng thnh cng.

nh, Minh l mt cu b rt hot bt, mi gi hot ng ngoi tri cu u cng

cc bn chy nhy nghch ngm ra tr. Hm khi ang choi a, b pht hin ra & gc
sn c mt chic thuyn g c th ngi ln v lc l c, cu cm thy v cng hng
khi.

Minh vi chy li, nhng mt c bn gi nh n nhanh hon cu mt b&c. Minh

Minh bt chp x lun c bn, tranh ln chic thuyn g, c b cng khng d dng t b.
Hai a tr ging co, x y nhau. Lc y m ca c bn xut hin, chy n v trch mc
Minh rt nng n.

M Minh ng ngoi ch n con, thy con trai mnh mt ta tai v ang nhn m
c bn rt s hi. Tuy hnh ng ca con trai mnh nh thl khng ng mc, khng
nhng bn cng choi, nhng r rng l chuyn rt nh gia hai a tr, vy m m
ca b gi kia can thip khng hp l vo cuc tranh ci khin cu b khng bit x tr
ra sao, thm ch s hi.

Nhng m Minh khng tin n gip con gii thch v khuyn bo. Ch vn ng
bn ngoi nh tr ni chuyn vi ngi khc nh khng c chuyn g xy ra, nhng vn
lic mt theo di tin trnh cu chuyn, ch thy con trai mnh d mt v thanh minh
my cu vi m c b, tuy ging ni rt b, trng cu cng rt cng thng, nhng r rng
Minh c gng gii thch vi m ca bn. Sau d&i s gip d ca m c b, c hai
a tr u c leo ln chic thuyn choi, bn tr nhanh chng qun i cu chuyn
khng vui lc trc.

Thy cnh , m Minh thm nh mnh hnh ng ng v khng nhng mi

vo chuyn ca bn tr.

Nhng vn ca con trai bn hy con t i din, gii quyt. Ch khi cho con bit
rng vp vp l mt phn tt yu ca cuc sng, tr mi c th dng cm i mt. gc
gio dc tr, iu quan trng nht l hy gip con c thc i mt vi nhng tht bi. Cha
m l ngi thy u tin trong cuc i con, v th cc bc cha m c nh hng quan
trng n vic hnh thnh tnh cch tr. i vi nhng b trai c tnh cch yu ui, vp
ng s l mt thch thc ln lao. C nhng b ch v thnh tch hc tp khng nh hoc
mi quan h vi mi ngi khng c tt s ny sinh tm trng chn hc, nghim trng
hon c tr cn nhy lu t st, tt c l do cc chu khng th nhn thc mt cch ng n
cc tht bi.

Khi con trai bn gp kh khn trong hc tp, trc tin, bn hy dy con khc phc t
tng li, ng vin con t i mt vi kh khn. Ch khi cc b thc s nm tri qua s
au kh do tht bi mang li th tr mi c ng lc gii quyt v khc phc kh khn. Nu
ngay t u cha m can thip, tr s khng bao gi t mnh ng no tm ra phong n gii
quyt. Mi quan h gia con ngi l nh vy, tt c nhng vic khc cng ging nh th,
ch khi con bn khng th t mnh i mt vi kh khn, bin qu trnh ny thnh sc
mnh, tr mi c th chuyn th b ng thnh th ch ng, t mi chin thng c
kh khn.

Do t duy tru tng ca cc b trai cha hon thin, kh nng chu ng cng ch c
gii hn nht nh, nn vic rn luyn cho tr hnh thnh tnh cch mnh m kin cng
khng phi l cng vic ngy mt ngy hai c th t c, cng khng phi c kim tm l
c, quan trng l bn cn sm gip tr hiu rng vp ng l mt phn trong cuc sng, tr
cn t mnh i mt vi cc kh khn. Cha m nn tng bc rn luyn cho con kh nng
chp nhn vp ng ngay trong cuc sng hng ngy, con hiu rng trn i c thun c
nghch, c kh au c vui sng, tr hiu c cuc sng ch thc, c nhn thc hon
chnh i vi nhng kh khn, t hc c bn lnh chin thng nhng vp ng.

NG VIN CON CHIN t h n g chng gai

Li. dnh cho cha m:

Dy cho tr bi hc tht bi khng phi cng vic mt s&m mt chiu, cha m cn c

thc dy con kh nng chng chi vi chng gai, ng vin con dng cm i mt vi vp
ng, chin thng kh khn. Nh vy, tcrng lai tr mi c th vng vy trn bin i y
sng gi, dng cm tin v pha tr&c.

Chng gai, vp ng l mt trong nhng iu chng ta buc phi tri qua trong cuc
i. Khi con trai bn gp phi kh khn, bn cn gip con tin tng rng bn thn tr lun
c kh nng t khc phc kh khn. Cha m nn hng dn v tr gip con mt cch hp
l, khng c thay tr gii quyt vn . Khi tr chin thng kh khn bng chnh s n lc
ca bn thn, cha m nn kp thi khen ngi con, tr cm nhn c trn vn nim vui
chin thng, tr s hc c cch khng nh bn thn. Khi tr tht bi, cha m khng nn
ch trch, cng khng nn ch ci tr, m hy ng vin tr tip tc c gng.

Cha m nn tn trng thc t lc t cng ca tr. Khng nn qu nung chiu con

trai, thay con lm mi vic, tr khoanh tay ng nhn nh th cuc sng ca tr khng
thuc v bn thn chng. Nu lc no cha m cng lm thay con tr, tr s ngh cha m
khng tin tng mnh, iu lm tn thong n lng t tn ca tr. X hi m tr phi
i mt trong tng lai l mt x hi cnh tranh khc lit, mt khi bc chn vo cuc
sng th ai cng s gp trc tr, vp vp, do vy t nh cha m nn bit khch l con trai
mnh bit vt qua chng gai. Mi a tr khi va gp phi kh khn u bi ri cha tm
ra cch gii quyt, nhng cha m khng nn ni vi con bng nhng li l tiu cc nh:
Sao con ngc th, c mi chuyn on gin nh vy m cng khng lm c. Nhng cu
ni y ch khin tr mt i dng kh, tr s tr nn t ti, yu ui. Cch lm ng n nht
l gip tr phn tch k cng nguyn nhn dn n tht bi, dng nhng li l tch cc ng
vin con vt qua kh khn, mi khi con trai bn gii quyt xong mt vn , tr s hc
c trong kinh nghim v khng ngng tch ly kh nng chu ng ca mnh. Trong
cuc sng sau ny, d c gp phi kh khn trc tr g, tr cng c th ung dung i mt,
n nhn nhng th thch ca cuc sng bng mt thi tch cc.

V chng John thng con trai Jerry lm nhng vic vt qu kh nng ca cu,
h cho rng: Tht bi l m thnh cng, ch c tri qua tht bi mi c th cm nhn
nim hnh phc ca thnh cng, v ch c bc ln thnh cng tng b&c mt tr mi c
th thc s trng thnh.

Cu b Jerry 10 tui khng ch bit t chm sc bn thn mnh trong sinh hot hng
ngy, m mi vic t sa cha ng nc, in gia dng trong nh cho n sa xe
t, th g cu cng rnh, trng cu nh mt ngi ln nh tui.

Khi Jerry m&i 4 tui, cu rt thch th vi ci m un n&c nng. Ban u John cng
nghe li v khng cho Jerry tip xc vi m n&c. Tuy nhin, anh c th m bo con
trai s khng th ng n ci m y n&c nng , nhng khi khng c ngi ln trng
th khng th m bo c rng Jerry s khng nghch ngm. Cui cng John quyt
nh dy Jerry cch xch m n&c, v dy cu b nu xch khng ng cch s xy ra
nguy him, ng thi anh dy con trong trrig hp gp nguy him th trnh nh th
no.

Sau khi n&c si, m n&c rt nng, John bo Jerry: Khi nc si hoi n&c s lm
n&c nng v tay s b bng, cho nn phi lt vi mi xch c m, sau John trc
tip lm mu. Tip , John cho Jerry th xch m nc, nhng i nc si trong
m thnh n&c m m bo an ton .

Jerry rt ho hng khi ln u tin c th nghim, va nhc m nc ln cu

lm na m nc ln ngi. John vn kin tr hng dn con: Do lc ca cnh tay
con cn yu, con phi dng hai tay xch m. Ni xong, John li rt y n&c m vo.

Khng, b oi, con s khng xch m n&c na u ,Jerry s st li b&c, con

bit m n&c rt nguy him ri, t nay v sau con s khng bao gi ng vo na u.

Con trai yu qu, hy dng cm ln no, b'bit l con lm c, con hy tin vo

bn thn mnh.John c v con, con c lm theo cch bh&ng dn, chc chn con s
lm c.

Di s ng vin v hng dn ca b, Jerry dng cm th li ln na, ln ny

cu b xch c m nc ln mt cch an ton.

Cch ngh ca John rt em gin: Phi cho tr c hi tht bi, ng h con i mt

vi tht bi, dn sa cc li sai ca nnh, sau cui cng tr s thu c kt qu. vi
phcmg php ny, John khng ch dy con phcmg php hc tp v phcmg php phn
tch lm vic m cn dy tr thi hc tp ng n.

Khi tr vp ng, cha m nn kp thi gip tr vc dy dng kh chin thng kh khn.

Hy c v tr Con hy th li ln na, b m tin rng con s thnh cng. V d khi con trai
bn gp phi mt chuyn c tnh thch thc ln, tr tht bi ht ln ny n ln khc, bn
c th ng vin con: Con ng s, iu chng c g ng s c, con hy can m
tip tc lm, chc chn con s chin thng! Tuy cha m bit rng kh nng thnh cng ca
con l rt nh th vn nn con th lm. Tuy con trai bn tht bi, nhng tr s thu c
s tri nghim au kh, sau ny tr s bit cch trnh, cng thm ccr hi th thch vi
kh khn. Qu trnh con trai bn i t tht bi n thnh cng chnh l qu trnh tr t rn
luyn, dn tr nn chn chn. Nhng thi quen tt v kh nng gii quyt vn s c
hnh thnh trong qu trnh ny.

TNG CNG KH NNG CHNG CHI VI

CHNG GAI
Li. dnh cho cha m:

Dy con bi hc tht bi l vic lm cn thit, cha m cn ch n mt xch quan

trng trong bi hc ny, l tng cng kh nng hi phc ca con sau mi tht bi.
Hng dn con i mt vi kh khn bng ci nhn ng n, rn luyn cho con kh
nng khi phc v lng tin sau mi vp ng, trong cuc sng sau ny kh mt mnh i
mt vi kh khn tr s c tm th ung dung t ti v lun lc quan.

Kh khn v chng gai c tc dng thc y s trng thnh ca tr. Cha tng chu
ng qua i kht s khng thy c ht v tuyt vi ca thc n v nc ung; cha tng
tri qua kh khn v tht bi th khng th cm nhn ht c nim vui ca thnh cng;
cha tng nm tri qua au kh th khng bao gi c th cm nhn c hnh phc l g.
Ai cng s tri qua rt nhiu kh nn trong cuc i, ngi no b gc ng ngay khi va i
mt vi kh nn th khng bao gi c c hnh phc. V th d c gp kh khn g cha m
cng nn ng vin con trai mnh vt qua khc bng lnh y, dm n nhn nhng
thch thc mi.

Cng vi s pht trin ca lch s, con ngi ngy cng nhn thc r tm quan trng
ca kh nng ong u vi tht bi. Do vy, ngi ta khng ngng a ra cc nhn nh
rng cn dc sc hon na trong vic rn luyn kh nng chng chi vi mi th thch cho
th h sau, cn tr tri qua kh khn, tr lm quen vi vic chu ng p lc, hc cch
nhanh chng ly li thng bng, tip tc i din vi cuc sng mt cch tch cc. X hi
hin i vi nhiu thi c nn s ln tr gp phi kh khn cng cng ngy cng nhiu, do
vic rn luyn cho tr kh nng ng u vi tht bi l ht sc quan trng.

Mt sng Ch nht nm 1999, trong gi t qun khi l&p 8 ti trng im cp hai,

c rt nhiu hc sinh ang ni chuyn v ci a, lp hc rt n o, ch mnh L Khit
vn ang chm ch hc. C gio ch nhim bng y ca b&c vo, ng c L Khit
ang nhc nh bn Trcmg Cng v Dcmg Dcmg ngi bn d&i. C gio cha hiu
vn tin thng ti trc mt L Khit v ph bnh nghim khc: Gi t qun ti
sao em li ni chuyn, khng hc bi cn nh h&ng n vic hc ca cc bn khc. L
Khit thanh minh vi c gio rng mnh khng ni chuyn, khng ng c gio vn ni:
Em khng phi hc na, c hc cng khng c, th Hai em n vn phng nh trmg
vit tng trnh. L Khit ngh rng nh trng s ui hc cu, m b c gio ph bnh
tr&c mt c lp cu cm thy lng t trng b tn thcmg gh g&m, ngh i ngh li cu
khng hiu sao mnh li phi chu oan c, li ngh n chuyn b ui hc cu khng cn
mt mi no nhn cha m v bn b, L Khit cm thy rt tuyt vng.

Hom by gi ti, L Khit mua 10 vin thuc ng ti mt hiu thuc cng trng,
cu nh ung thuc t t chng minh s trong sch ca mnh. G& gii lao ngy hm
sau, my bn cng k tc x pht hin ra L Khit nm hn m bt tnh trn ging, vi
vng gi xe cp cu, kp thi cu cu thot khi s nguy him n tnh mng, trnh c
tm thm kch xy ra.

Trong cuc sng thng ngy, chng ta vn thng gp mt s b trai ch v nhng

chuyn rt nh b tn thng tm l; v im thi khng c nh hoc v thy c, cha
m trch mng m b nh ra i; v b ngi khc hiu nhm nn ny sinh ngh chn sng.
Rt nhiu hin tng tng t v hu qu ca n khin chng ta au lng. Tc ng c cu:
Ci kh l ci khn. Tht bi c th gip ngi ta rn luyn c kinh nghim, hc c
cch phn tch v x l vn thc s khn ln. Nhng cc cu b ngy nay do rt t
tri qua vp ng nn khng rn luyn c cho mnh kh nng t vn dy sau mi va vp,
ch cn gp phi tht bi nho nh cng lm tr t b hoc gc ng hon ton. Con ngi
lun phi i mt vi rt nhiu tht bi, khng ai c i khng gp kh khn. Do gip
con nhn thc mt cch ng n v tht bi, hiu ng v kh khn, rn luyn cho tr kh
nng ng u vi kh khn l vic ht sc cn thit. i vi nhng b trai cha tip xc
nhiu vi th gii bn ngoi, kh khn v vp ng l khng th trnh khi. Lm th no
gip tr vt qua c s suy sp tinh thn sau mi tht bi, iu chnh tm l v khi
phc tinh thn l mt trong nhng bi hc quan trng cho cc bc cha m.

I. C to ra nhng chng ngi vt, rn luyn kh nng i ph vi

kh khn ca tr

Bt c ai trong sut qu trnh trng thnh u phi tri qua v s cc chng ngi.
Nu con ng trng thnh ca cc b trai qu bng phng, vic g cng thun bum xui
gi, th kh ti luyn c tinh thn vt kh. V vy, trong qu trnh trng thnh ca con
trai, cha m nn c thc to cho con mt s tnh hung tr ngi tr hc c kh nng
i ph vi kh khn, rn luyn cho con kh nng gii quyt vn , vng vng vt qua
cc chng ngi, thc hin mc tiu ca mnh.
hin i vi nhiu thi c nn s ln tr gp phi kh khn cng cng ngy cng nhiu, do
vic rn luyn cho tr kh nng ng u vi tht bi l ht sc quan trng.

Mt sng Ch nht nm 1999, trong gi t qun khi l&p 8 ti trng im cp hai,

c rt nhiu hc sinh ang ni chuyn v ci a, lp hc rt n o, ch mnh L Khit
vn ang chm ch hc. C gio ch nhim bng y ca b&c vo, ng c L Khit
ang nhc nh bn Trcmg Cng v Dcmg Dcmg ngi bn d&i. C gio cha hiu
vn tin thng ti trc mt L Khit v ph bnh nghim khc: Gi t qun ti
sao em li ni chuyn, khng hc bi cn nh h&ng n vic hc ca cc bn khc. L
Khit thanh minh vi c gio rng mnh khng ni chuyn, khng ng c gio vn ni:
Em khng phi hc na, c hc cng khng c, th Hai em n vn phng nh trmg
vit tng trnh. L Khit ngh rng nh trng s ui hc cu, m b c gio ph bnh
tr&c mt c lp cu cm thy lng t trng b tn thcmg gh g&m, ngh i ngh li cu
khng hiu sao mnh li phi chu oan c, li ngh n chuyn b ui hc cu khng cn
mt mi no nhn cha m v bn b, L Khit cm thy rt tuyt vng.

Hom by gi ti, L Khit mua 10 vin thuc ng ti mt hiu thuc cng trng,
cu nh ung thuc t t chng minh s trong sch ca mnh. G& gii lao ngy hm
sau, my bn cng k tc x pht hin ra L Khit nm hn m bt tnh trn ging, vi
vng gi xe cp cu, kp thi cu cu thot khi s nguy him n tnh mng, trnh c
tm thm kch xy ra.

Trong cuc sng thng ngy, chng ta vn thng gp mt s b trai ch v nhng

chuyn rt nh b tn thng tm l; v im thi khng c nh hoc v thy c, cha
m trch mng m b nh ra i; v b ngi khc hiu nhm nn ny sinh ngh chn sng.
Rt nhiu hin tng tng t v hu qu ca n khin chng ta au lng. Tc ng c cu:
Ci kh l ci khn. Tht bi c th gip ngi ta rn luyn c kinh nghim, hc c
cch phn tch v x l vn thc s khn ln. Nhng cc cu b ngy nay do rt t
tri qua vp ng nn khng rn luyn c cho mnh kh nng t vn dy sau mi va vp,
ch cn gp phi tht bi nho nh cng lm tr t b hoc gc ng hon ton. Con ngi
lun phi i mt vi rt nhiu tht bi, khng ai c i khng gp kh khn. Do gip
con nhn thc mt cch ng n v tht bi, hiu ng v kh khn, rn luyn cho tr kh
nng ng u vi kh khn l vic ht sc cn thit. i vi nhng b trai cha tip xc
nhiu vi th gii bn ngoi, kh khn v vp ng l khng th trnh khi. Lm th no
gip tr vt qua c s suy sp tinh thn sau mi tht bi, iu chnh tm l v khi
phc tinh thn l mt trong nhng bi hc quan trng cho cc bc cha m.

I. C to ra nhng chng ngi vt, rn luyn kh nng i ph vi

kh khn ca tr

Bt c ai trong sut qu trnh trng thnh u phi tri qua v s cc chng ngi.
Nu con ng trng thnh ca cc b trai qu bng phng, vic g cng thun bum xui
gi, th kh ti luyn c tinh thn vt kh. V vy, trong qu trnh trng thnh ca con
trai, cha m nn c thc to cho con mt s tnh hung tr ngi tr hc c kh nng
i ph vi kh khn, rn luyn cho con kh nng gii quyt vn , vng vng vt qua
cc chng ngi, thc hin mc tiu ca mnh.
 2. ng vin tr khc phc kh khn, rn luyn dng kh ng u
vi chng gai

Khi gp phi kh khn, ai cng c mt trong hai thi , mt l tht vng v li bc;
hai l hng hi chp nhn th thch, t rn luyn mnh trong kh khn. c bit i vi cc
b trai, sau khi gp phi kh khn, tr rt d mt tinh thn, la chn cho mnh cch li
bc. Lc ny, cc b rt cn s hng dn, ng vin ca cha m can m i mt vi
thc t, dng cm nghnh chin vi kh khn. V d, ln u tin con vp ng, cha m ni
vi con: ng s, ng mt cht th u c sao, con trai ca b m l dng cm nht, ch
khng nn sut xoa thong st khin tr cm thy vic vp ng l chuyn ht sc to tt.
Nhng phn ng khc nhau ca cha m c th nh hng n thi ng x ca tr.

3. Kp thi gip tr hiu ng n v tht bi

Trong thc t, rt nhiu kh khn c th khc phc bng s n lc, nhng cng c rt
nhiu kh khn khng th chin thng c. Khi con trai bn gp phi trc tr ln, cha m
khng nn lm ng, hy kp thi khi thng v gip con trai c nhn thc ng n v
tht bi, phn tch nguyn nhn gy ra kh khn. Cha m cng cn gip tr hiu r nht u
nhc im ca bn thn mnh, hiu c ngn ngun ca tht bi, tr s khng cn s
hi, quan trng hn tr c thi ng n, mi l mu cht ca s thnh cng.

C rt nhiu trc tr xy ra ngoi d tnh ca con ngi, v d mi trng hc tp thay

i, bin c gia nh, b phn bi, hoc s nghip hc hnh khng nh ..., v vy cha m
cn gip tr tng cng kh nng vt ln sau mi tht bi, tc l gip tr khc phc v
chin thng kh khn hiu qu nht. i Cao Lc ni: Kh khn v chng gai rt c sc
hp dn i vi ngi kin cng. Bi v ch khi trong tht bi, mi ngi mi thc s
hiu r bn thn mnh.
 C H N G 3: T IN H T H N T R C H
N H I M G I P T R T R N N N I
TRI
TN H T LP GIP T R C sc N HI TRC THT BI
Tnh thn trch nhim l mt trong nhng iu kin tt yu chng ta b&c ti
thnh cng v hnh phc, v vy, cha m nn hun c cho b trai tnh trch nhim ngay t
nh. X hi tcmg lai c bo hiu l mt x hi cnh tranh khc lit, trong qu trnh
cnh tranh khng ch i hi bn lnh m cn cn tinh thn trch nhim.

T MNH CHU TRCH NHIM

Li. dnh cho cha m:
 Ch khi hc c tnh trch nhim, con trai bn mi thc s c kh nng cnh tranh,
m iu ct yu kh cha m gip tr hnh thnh tnh thn trch nhim chnh l cho con mt
khng gian pht trin t do, hy bung tay cho tr c t sng, hc hnh v lm vic.

Lev Tolstoy cho rng: Nu mt ngi khng c lng nhit tnh th anh ta s chng lm
c vic g, m im bt u ca lng nhit tnh chnh l tnh trch nhim. Tinh thn
trch nhim l phm cht quan trng trong nhn cch, quan h ti v tr, thnh cng trong
s nghip v hnh phc gia nh.

Trong cuc sng hng ngy, cha m lun thay con mnh gnh vc trch nhim nh
vic: cha m vi chy n con dy sau mi ln tr vp ng, h khng dy con cn thn
khi i m ch ti ng i khng bng phng; tr b bng ming do ham n, cha m
khng dy con mnh nn i canh ngui hy n m c t trch mnh lm thc n nng; tr
b sc vt cn do thch tru trc, cha m khng dy bo con phi yu qu ng vt m li
gip con nh con vt y v.v. Chnh cch gio dc sai lm ny ca cha m khin tr mt i
tnh trch nhim, chng cho rng tt c nhng g khng vui v l do ngi khc gy ra, tt
c nhng sai lm u khng thuc trch nhim ca mnh.

Mt b trai t nh thiu i tinh thn trch nhim, khi lm vic s thiu tnh ch
ng v tnh cu tin. Nhng a tr ny thch li cha m, lun lun b ng, thiu t tin
v ng lc lm vic, thiu kh nng t km ch, d b li ko v b cm d, t cho mnh l
trung tm, xa ri tp th, thch ty tin, thiu s ng cm, khng bit cch hp tc vi
ngi khc. Nhng b trai khng c tinh thn trch nhim khng bao gi bit quan tm
n gia nh, ch bit n nhn tnh yu v s quan tm t mi ngi trong gia nh; khng
c trch nhim vi cha m, ch bit i hi m khng bao gi bit bo p cha m; khng c
trch nhim vi tp th, vi t nc, ch bit lo hng th m khng chu cng hin.
Nhng b trai nh vy chng bao gi tr nn ti gii c. V vy, cha m cn gio dc con t
chu trch nhim v bn thn mnh.

1. con trai bn t lm vic ca mnh

Giao vic ph hp vi sc tr, ng vin tr t ng hon thnh, v d nh cha m c

th tr t thu dn choi ca mnh, dn dp phng, dn ging, t tm, git chn,
qun o lt, hc cch t gii quyt mi vic trong cuc sng; t lm bi tp v nh, lm vic
c u c cui.

2. Rn luyn tnh trch nhim cho b ngay t nh

Khi tr i t xc n, t x giy, cha m nn con c t lm, tr dn hnh

thnh nn thi quen. Khi con trai bn ln hon mt cht, cha m c th tr t sp xp
cp sch ca mnh, n com xong dn dp bt a, qut nh, lau nh v.v. Cc b s dn hnh
thnh thi quen lao ng, tinh thn trch nhim t cng dn c ti luyn.

3. b nm tri ng ca vic khng c trch nhim

 Cha m c th tr nm cht tri ng ca vic khng c trch nhim, tr bit
cao cnh gic khi i mt vi thc t, sau ny b s khng cn hp tp khi lm vic.

4. Nn mu mc lm gng cho tr

Tr con lun thch bt chc cc hnh ng ca ngi ln, nhng ng b b m khng

c trch nhim vi con mnh, vi gia nh v vi x hi th khng th nui dy c mt
a tr c tinh thn trch nhim. V vy, ngay trong cuc sng hng ngy cha m nn gi k
lut i vi bn thn, hy l tm gong sng cho con, ngay trong v thc cng dn to
cho tr tinh thn trch nhim.

5. Cho tr c bnh ng tham gia cng vic nh nh cc thnh vin

trong gia nh

Khi trong nh c vic cn a ra quyt nh, cha m nn trng cu kin ca tr, l

mt thnh vin ca gia nh, b trai ca bn cng c quyn c pht biu kin ca bn
thn.

6. Dy con bit gnh vc trch nhim, khng n y, trn trnh

Khi gp phi tht bi, hy tr dng cm i mt. V d b khng cn thn lm hng

choi ca bn, cha m nn chu t sa cha hoc bi thng.

7. Khi tr lm vic, cha m nn coi trng qu trnh hn kt qu

Nu v qu coi trng kt qu m trch mc, mng m con hoc xn tay vo lm thay

con th cha m u lm nht tnh tch cc ca tr. Tr con rt cuc vn l tr con, khi
lm vic khng trnh khi c sai st, cha m cn ht sc im tnh, v d khi ging
chiu khng gn gng, gi sch sp xp ln xn, chn chiu git khng sch v.v. iu quan
trng nht l trong khi lm nhng vic tr thu c nhng tri nghim tm l v
trch nhim. Khi c th sc nhiu, thc trch nhim ca b s khng ngng c
nng cao.

8. Rn luyn cho tr thi quen c u c cui, chu trch nhim n

cng

Tinh thn trch nhim cao cn c duy tr bng ch kin cng v thi bnh tnh,
do vy gip con bn c trch nhim trong cng vic hy bt u bng vic rn luyn cho
con c thi quen lm vic c u c cui, chu trch nhim n cng. Cc b trai lun c
tnh hiu k, s thch, dam m nhiu, tuy vy ch thch th c vi pht, gp cht kh khn
hay tht bi tr s khng kin tr na. V vy, khi cha m giao vic cho tr cn gim st ton
b qu trnh, khng con b cuc d dng. Mun tr kin tr hon thnh c mt cng
vic, bn c th chn cho con bn nhim v tong i d dng, phong ph con bn lun
cm thy mi m, nh vy s gip b c hng th tip tc cng vic.

TR T CHU TRCH NHIM VE L i LM

CA MNH
Li. dnh cho cha m:

Khi con trai bn lm iu g tn hi n li ch ca ngi khc, khng nn ng lng

vi tr trch c ngi khc m nn gip tr phn tch nhng sai lm ca bn thn, b
hiu rng ai cng phi chu trch nhim i vi hnh vi ca bn thn mnh, phi da vo
s c gng ca bn thn c ngi khc tha th.

Trong cuc sng chng ta thng nghe cc bc ph huynh than rng: Cc b trai by
gi tht chng c trch nhim g c! Rt nhiu tr n ung xong l phi tay ng dy, lm
sai vic g cng khng mun hoc khng dm nhn ti; thm ch n bi tp ca mnh cng
khng lm xong, vn l do u? Mt phn l do cha m qu bao bc con, khi tr b bt
nt nhiu ph huynh lin trch c con lin hi, c ngi li li con n tm k bt nt con
mnh tnh s. V yu thong con nn h th chu thit mnh ch khng con ci phi
chu cht ti thn no. Khi tr lm sai iu g, cng lm h cng ch trch mng con my
cu, sau t mnh li gnh cho con ton b trch nhim v sai lm, rt t cha m dy c
cho con mnh cch t gnh vc trch nhim do mnh gy ra.

Cc ng b, b m lun cho rng con trai mnh cn qu nh b, cha hiu g c, nu ai

bt p khi tr phm li th cha m lp tc xin li thay con, h cho rng biu hin nh vy
l thu tnh t l. Thc ra l cch lm sai lm. Khi cc b trai mc li d nhiu hay t cha
m hy tr t chu trch nhim, khi nh hc c cch t khc phc sai lm ca mnh
khi ln tr mi c th dng cm gnh vc trch nhim.

V lc no cha m cng chu ng thay cho tr, dn dn tr cm thy vic g cng c cha
m che ch, gii quyt h, tr s tr nn ngang ngc, mun lm ma lm gi g th lm.
gc khch quan, bao che cho li lm ca con khng nhng khng gip con c gio dc
ng n m khng th to dng cho tr tinh thn trch nhim trc hnh vi, li ni ca
mnh, l l do ti sao nhng a tr ngy nay kh dy bo.

Khi tr mc li ri hy tr t xin li v bi thng tn hi. Cch ny khng ch

tr nhn c s tha th t ngi khc m quan trng hon n khin tr bit chu trch
nhim vi li ni v hnh vi ca mnh, gip cc b nng cao tinh thn t k lut, suy ngh v
hnh ng chn chn, c th gnh vc v chu trch nhim v mi chuyn sau ny, d dng
ha nhp vi cuc sng.

Mt cu b 12 tui ang choi bng trong vT th khng may bng lm v ca

knh ca nh hng xm. Ngi hng xm ni: Knh nh ta l loi knh tt gi 12,5 la,
chu phi n cho ta. Khi y 12 ,5 la c th mua 12 5 con g. Cu b khng c cch no,
nh v tm b. ng b hi: Knh l do con lm v phi khng? Cu b ci u nhn.
Ngi b bn ni: Vy th con phi n thi, v con v m. Con khng c tin th b s
cho con vay. Sau mt nm phi tr cho b. Trong thi gian mt nm y cu b nh
giy, a bo, lm thm kim 12,5 la tr cho b. Cu b y sau ny tr thnh
tng thng M, ng chnh l Lincoln.

Sau s vic ny Lincoln hiu mnh phi chu trch nhim v nhng sai lm ca mnh.
Ch khi gio dc tr hiu c hu qu v nhng hnh ng ca bn thn, tr mi bit chu
trch nhim v hnh ng ca mnh. Trong cuc sng hng ngy, cha m nn tr t gnh
vc trch nhim ca bn thn. V nh khi tr gp rc ri, bn nn ni: l do la chn
ca con, con hy ngh xem ti sao li ra th ny?, ch bn khng nn ni vi b rng: Con
rt c gng ri, y l ti b khng gip con. Tuy ch l mt cu ni nhng n
phn nh nhng quan nim khc nhau. Nu bn gip con trai mnh gnh vc trch
nhim, tr s ngh rng mnh khng cn phi c trch nhim, iu rt bt li cho tr v
sau.

Rt nhiu bc ph huynh gp phi vng mc trong vic dy con, v d quen ngi cnh
con hc bi t nh. Nu b m khng th tr s khng lm bi hoc lm khng cn
thn. Tr khng th t chu trch nhim v vic hc hnh ca mnh m ngi ln khng
dm b mc; nhng cha m khng kin quyt bung tay th tr s khng bao gi c trch
nhim. con t chu trch nhim vic hc ca mnh, cha m c th ln k hoch tng
bc mt. Thc t, ch cn cha m chu kh suy xt v cch dy d ca mnh, dm m
ong trch nhim gio dc tr, thng xuyn tm ti phong php th s tm c chin
lc gio dc ring ph hp vi con mnh.

Dy tr bit yu thong nhng ngi xung quanh. Khi n com bn hy tr bng

com cho ng b trc, tr chn hoa qu ngon phn ng b, cha m. Khi lm nhng vic
v hnh gip tr hc c cch quan tm v tn trng ngi ln. Dng nhng ngn t
lch s, v d khi gp ngi ln phi xng h, cho v hi l ... u l nhng hiu bit
u tin, cha m cn dy cho b. i mua , cha m hy nh b xch gip mt t, khi c
n ngon, cha m khng nn v yu chiu con m ni di m khng thch n, ng to cho
tr thi quen n mt mnh, bn hy ni vi b rng m cng thch n v cng tr chia s
mn ngon . Khi con trai bn t ra quan tm ti b m hoc ngi thn, cha m nn kp
thi hng ng, ng vin con. Tm li, khi tr bit chu trch nhim trc hnh ng ca
mnh, sau ny tr s l ngi c trch nhim vi gia nh, vi ngi khc v vi tp th, c
vy tr mi tr thnh ngi xut sc.
 DY CON BIT XIN L i NGI KHC
Li. dnh cho cha m:

Trong cuc sng khng ai khng c sai lm, khng ai khng mc li, c bit l tr
nh, mun con mnh tr thnh ngi tt cha m cn dy tr bit nhn li v xn li. Khi
tr c x vi ngi khc bng thi chn thnh v l , tr s nhn c s tha th v
khoan dung t ngi khc.

Rt nhiu ph huynh tm nim rng: Con h ti m. H cho rng tr khng c kh

nng chu trch nhim th cha m nn thay con ni xin li l iu oTLg nhin. Tuy quan
im ny khng sai, nhng cch cha m gnh trch nhim v ngha v cho con s nh
hng tiu cc ti s trng thnh ca tr.

Do vy, cha m cn phi dy con trai mnh bit t ni xin li, tr bit c u l
trch nhim v ngha v ca bn thn, t mi rn gia tnh trch nhim, nng lc
gnh vc trch nhim gia nh, x hi.

Xin li cng i hi phi c dng kh, hy nhc tr xin li ngi khc khi s , lm
ngi khc khng vui hoc b tn thng, l mt s b p, s an i v cng th hin s
tn trng i vi mi ngi. Bng cch ny khng ch gip tr nhn c s tha th ca
ngi khc, m quan trng hn cc b s bit chu trch nhim trc hnh vi v li ni ca
mnh, bit hi hn khi mc li. Khi giao tip vi mi ngi, xin li l cch trc tip v hiu
qu nht sa li. Hc cch xin li, ng thi bit sa cha li lm l th hin phm cht
nhn cch ca con ngi. Khi con trai bn bit chn thnh xin li, tr s t gnh vc trch
nhim ca mnh, iu ny rt c li cho vic tng cng tnh t k lut v thn trng trong
li ni hnh ng ca tr, gip tr c lp m nhn mi trch nhim v ngha v ca
mnh, sau ny s bc ra x hi mt cch t tin.

Ngi ta vn cho rng xin li s lm mnh mt mt. Thc t xin li li khin ngi ta
nng cao s tn trng bn thn. Cha m c th k cho con nhng ln nhn li ca bn thn
mnh, gip tr hiu xin li thc cht l c trch nhim vi hnh vi ca mnh, tr dn dn
hiu c xin li l ht sc cn thit cho vic duy tr mi quan h tt p gia mnh v
ngi khc, tr s bit cch chn thnh xin li, v s nhn c s tha th t ngi khc.
Khi xin li tr thnh mt phng thc sng ca tr, tr s hiu c li ch do vic nhn
li em li.

Vy cha m nn dy con xin li th no?

 I. Hc cch xin li con

Trong cuc sng gia nh, cha m cng cn chu trch nhim bng cch xin li con.
Quan nim truyn thng cho rng vic cha m xin li con ci s lm mt i tnh uy nghim.
V vy, khng t cha m khng xin li tr v mun gi s din ca ngi ln.

Nhng nghin cu ch ra rng cha m bit xin li con khng ch gip mi quan h
trong gia nh c dung ha, m cn l cch trc tip gip tr hiu xin li khng phi l
vic khin ta mt mt. Cha m xin li con khng h lm mt i tnh tn nghim m cn
khin tr cng knh trng hon.

2. Gip tr bit phn bit ng sai, dm nhn li

Tr khng bit xin li c th v tr cha hiu c khi nim ng sai, khng bit ci g
l ng, ci g l sai, v sao li ng, v sao li sai, tr cng khng bit sa cha li lm nh
th no, do cha m khng th c ng l trch mng tr, hy kin tr gii thch cho tr v
sao sai, sai u.

Nhn li cng i hi phi c dng kh. Tr khng dm nhn li c th do lo s phi

gnh chu hu qu, cha m hy cho tr mt cm gic yn tm, ni vi tr rng bit sa cha
khi mc li th s l tr ngoan.

3. Khng xin li kiu but ming

Nhng tr bit xin li nhng li thng xuyn mc li, cha m khng ch ch n li

xin li ca tr m cn cn ti hnh ng sa cha li lm. Nhiu khi v mun nhanh
chng kt thc phin phc, c thy mnh mc li l tr lin xin li. Nhng chng bao lu
sau tr li mc li sai lm c. Tnh trng ny cho thy tr khng hiu c hm ngha thc
s ca li xin li. Gp tnh hung , cha m nn ni vi tr: Ch khi khng lp li sai lm
c th li xin li mi c gi tr.

Tr cn hc hi lu di mi c th hiu c ngha thc s ca li xin li. Khi tr bit

ni li xin li xut pht t y lng, ngha l tr khng ch nm bt c mt k nng trong
cuc sng m cn hc c cch lm th no chuc li, bit chu trch nhim trc
hnh vi ca mnh, bit quan tm n tnh cm ca ngi khc. tr hc cch xin li chnh
l gip tr trong qu trnh trng thnh gy dng kin thc v ci ng ci sai, quan tm
n cm nhn ca ngi khc, hc cch chuc li.
KHNG KHUYN KHCH TR NI Di, BAO BIN
Li. dnh cho cha m:

Trong cuc sng, khng trnh c nhng lc tr v tnh hay c ni di, bao bin
cho hnh vi ca mnh. Khng th ph nhn rng, hnh vi chng t con trai bn ang
trng thnh mt cch lnh mnh, nhng khi cha m nm bt c thi quen tm sinh l
ca con, p dng nhng bin php thit thc ng lc ngn chn thi bao bin ca con,
gip con tr&ng thnh lnh mnh c tm hn v th cht.

Ngy nay rt nhiu cu b thng tm mi l do bao bin cho li lm ca mnh. Cha

m cn tm hiu cn nguyn, gip tr thay i thi xu ny. Trong cuc sng, nhiu bc cha
m quen bao bin cho bn thn, h khng bit rng mnh v tnh truyn cho con thi
quen xu y. Nhiu ngi li k vng qu ln vo con mnh, h cho rng con mnh rt thng
minh, khi tr khng tp trung hc h cho rng: Ch v con trai li nn mi hc km, ch
thc t n rt thng minh, sau ny n s thnh cng. l cch ngh ca rt nhiu bc ph
huynh, do vy h c lin tc t an i bn thn mnh trong khi kt qu hc tp ca con
khng c nh , iu nhiu khi v tnh hy hoi c tong lai ca con.

Mt b m chia s mt s kinh nghim dy con ca mnh:

Khi tp i con b vp ng, ti lin dng chn dm mnh xung t trch: t h th,
lm con trai yu ca m b ng. Con bt cn ng phi ci bn, ti lin dng tay nh ci
bn: Cha ci bn h, lm con trai yu m au. Sau , mi ln chu c ch iu g lin
n&c mt gin gia nhn ti, i ti tm cho chu vt th mng.

Thot ci b vo hc mu gio, bt u hiu nhiu chuyn, nhng c mi khi mc

li g chu lin tm c& thoi thc. Chu thng ni: M oi hm nay con b ng, v b
ngoi khng ngoan, b cm tay con khng chc! M oi hm nay con n trng mu
gio mun, v b h, b khng gi con ng gi. Ci ny khng ngoan, ci kia khng tt,
ch mnh b l ci g cng tt.

Con trai thch i chn t chy trn nn nh. Kh tri lnh ti i dp bng cho b, b
c chy mt t l li b dp ra. Ti li i vo nhng ch nm pht sau l khng bit dp
chu vt u ri. Ti chng c cch g nh tri thm ln sn, con tin chn trn nhy
nht. Nhng b li i chn khng vo c nh v sinh, cui cng b nhim lnh v st. Bc
s ni phi tim, chu s qu c th va nh ti va ku go: M h lm, ai bo m
khng tri thm vo nh v sinh? Ti bng sng s. Trong i mt ngn nc ca con,
ti nhn thy c s on hn, nu c nh vy, khi con trai ti ln, ch cn khng tm c
mt cng vic l tng, chu s li nhn ti bng i mt on hn ri ni: Tt c l do m
khng ra g, khng lo ni cho con mt cng vic t t. Th khng phi l con hn ti c
i sao! Ti khng th b tip tc bao bin nh vy, chu cn chu trch nhim vi bn
thn. Nu khng sau ny b li trch ti: M khng ra g, khng dy con chu trch
nhim vi mnh t b.

T vin v, vic u tin ti lm l g tm thm trn sn ra, sau rnh rt ni vi

con: Con i dp bng vo, nu con khng i dp m b cm lnh th chnh con l ngi
h."

Trn ng i c ngn vn cch kim c thoi thc nh may ri, sc khe yu, gia
nh hon cnh... Napoleon Hill ni: Kim c gii thch cho tht bi l thi quen ca con
ngi. Thi quen y ko di theo lch s nhn loi, nhng n l mt n ch mng i vi
thnh cng. v d trn, b trai ny lun tm cch bao bin cho mnh trong mi trng
hp, thm ch mnh b lnh m cng trch m h. Cng may ngi m tnh ng, nhn ra
cch gio dc sai lm trc , kp thi sa sai, trnh cho con trai sau ny cng hay kim c
bao bin cho nhng tht bi ca mnh.

Cc b trai u quen bao bin cho mnh, n chnh l ro cn trn con ng trng
thnh ca tr. Nu tr thng kim c i ph vi s kim tra gim st ca cha m, tr
s dn c thi quen ni di bo v bn thn. Khc phc thi quen xu ny ca tr th no
l vn cha m cn nghim tc nhn nhn v suy xt. Cch tt nht trnh cho tr khi bao
bin l khng cho tr c l do kim c. Nu b kim c b m khng n trng, cha m hy
a con n gp bc s, tr s khng c c g na. Hng ngy nn tr chuyn nhiu vi con,
lm tt cng tc t tng cho tr. Nhiu cu con trai khng tin tng cha m, khng mun
cho cha m bit suy ngh thc ca mnh nn thng kim c ly l vi cha m. Chuyn
khng tin tng ny xut pht t vic ph huynh t quan tm n cm nhn v nhng iu
cn t vn ca con, l tr ngi cho vic giao tip gia cha m v con. V th cha m nn
lng nghe cm nhn v cch nhn ca con v vic g hay ai , cng con tm cch gii
quyt cc vn .

K tht bi lun bao bin cho tht bi ca mnh, cn ngi thnh cng khng c thi
quen v cng khng cn thu dt. V ngi thnh cng lun c trch nhim vi hnh vi v
mc tiu ca mnh, bit cch hng th thnh qu ca bn thn, cn vt b mi ci c
tm cch gii quyt vn th mi khng s bao bin nhn chm ti nng v tim lc ca
bn thn.

CC B TRAI LM VIC NH
Li. dnh cho cha m:

Thay v ch dy con bng nhng li ni sung, hoc trch c con, cha m hy cc

b trai lm vic nh thy c s vt v ca cha m. Lm vic nh khng khin tr b
p lc t t&ng m ngc li, cn gip b c trch nhim i vi cng vic gia nh,
khin tr c ng lc, bit trn trng cuc sng hon v c ch t lp.
 Nh t tng Nht Bn Fukuzawa Yukichi tng ni: Gio dc l con ng dy ngi
ta c lp, t tn, m ra cho ta cch t lm nn thc tin. Bn nn gip con hiu quan
nim tin bc v lng nhn i, tiu chun nh gi ng sai, qua hng lot ch gio
dc xoay quanh chuyn tin bc, thong mi, gip tr thit lp quan nim ng n v ti
chnh, hnh thnh nhn cch c lp. C th nhiu ph huynh cho rng con trai mnh cn
nh, sau ny tr bit nn lm g l c, khng nn i hi qu cao con. Nhng h khng
rng tnh c lp v tinh thn trch nhim c hnh thnh v rn gia tng cht mt
trong cuc sng hng ngy. Nhng ng b b m lun thay con lm mi vic, ngh rng mt
ngy no con mnh bng nhin tr nn c lp v c trch nhim. iu ny l khng th.

Ngy cng c nhiu cha m than phin con trai mnh yu ui, k nng sng km, l
v t lc sinh ra tr lun c cha m v ngi thn bao bc, nhn c s chm sc v
mi mt. Tr s khng hiu c s vt v ca cha m, chng ch mun c n ngon nht,
mc hiu t nht, ci g cng i hi phi nht, v i rt nhiu gia nh, p lc v vic
dy d con cng ngy cng ln, hin tng nh ngho nui cu m ngy cng tr nn ph
bin, tr s khng thng cm c vi kh tm ca cha m. Do , cha m hy cc b
c cng lo liu vic nh, tr s hc c s t lp v trch nhim.

Chng ta cng xem gia nh ny rn con tinh thn trch nhim qua cng vic nh th
no.

Cu b nh ti nm nay 8 tui. Chu mun g c y, nu thch l i b m

mua bng c. N gh h ti thcmg lng v&i con, v m rt bn, nn nh con m
ong vic nh trong vng mt thng, b vui v nhn li. Hai m con tho ra mt bn
hp ng v&i ni dung con qun l 30 0 tin n trong thng ca gia nh, con m bo
ba n no cng c rau v thc n; ghi chp chi tiu hng ngy vo s tay, ng thi
mi ngy phi vit mt trang nht k, vit cm nhn khi i mua , v bi hc kinh
nghim.

Ch hoi xa nh mt cht, nn mi ngy i ch, cu u mang theo mt chai nc

lnh khi tn tin mua kem. Nhiu lc i lu cu mang theo c mt cht n, chng
ti khng h phi lo lng. Hng ngy cu kim li, nhng i ch cng bit mc c ra tr.
C lc ti a ra kin: Hm nay nn mua tht n nh? cu nghe xong cng vui v ng
, sau hi ti gi tht, ti bn ni ton b gi cc loi tht, cu nghe xong nhn trn bo:
Tht t th , hay thi mnh ng n tht na? Ti ph ci. Con trai mt xu h v
ngh: Thmnh n loi tht r nht m nh? Ti vui v chp nhn.

T khi giao cho con lo liu vic nh, chng ti thy chu khng cn tiu tin lung tung
na, mi ln chi tiu u tnh ton k cng. Mt hm, ti a chu vo siu th. Tri kh
nng nn ti bo con mua mt chic kem n, nhng cu kin quyt lc u: Con khng n
u, n kem l ht tin mua thc n y. Ti nhn thy con mnh thc s l&n khn
hon xa.

Mun gip con rn luyn tinh thn trch nhim, cha m hy cho con c hi c lm
vic nh. V d thng ngy cha m chm lo cho con chuyn n i li, c th i li con
lm mt s vic nh va sc nh lm com ti, dn dp nh, hoc con thit k cc hot
ng gii tr. Cha m c th thng bo vi con tng thu nhp hng thng ca mnh l bao
nhiu, cn tit kim bao nhiu, phi chi tiu bao nhiu... gip tr hiu cn bn tnh hnh
ti chnh chi tiu trong nh, tr s thy c gi tr v tc dng ca bn thn m cm thy
t ho v c trch nhim hon.
 CHNG 4: RN TR BIT CHU
NG GIAN KH
TRI QUA GIAN KH, TR S TR NN XUT SC HN

Trong x hi cnh tranh, cnh tranh gia ngi vi ngi khng ch v kin thc v
tr nng, m cn v ch v ngh lc, khng c tinh thn v kh nng chu gian kh th s
khng th chin thng trong cuc cnh tranh khc lit y. Cng vi s pht trin ca con
tr, cha m nn rn luyn cho tr tinh thn chu gian kh t nh.

KH TRC, SNG SA
Cha m nn p dng nhiu phomg php kh gio, hy tr i ma i d&i tri
sm st, thch ng c v&i mi hon cnh kh khn, rn luyn ch qua gian kh.
Phcmg php gio dc ny c ngha gio dc cao v hin thc hom bt k th vt cht
no.

Trong tong lai, tr khng th tn ti di s bao bc ca cha m. Dy con bit tit

kim cn thc t hon nhiu vic k vng con sau ny con kim c nhiu tin. Cha m
chng ai n con chu kh, nhng di s bao bc v mi mt tr s mt i kh nng ch
ng, rt kh ha nhp vo x hi, rt d b x hi o thi. Tr ch c mt ln khn ln v
khng th quay ngc li, v th, chng ta cn dnh nhiu cng sc trong vic dy con. Dy
con thnh cng t th cha m vt v c i. Khng n tr chu kh, sau ny tr s cng
kh hon. Rt nhiu cha m lc no cng m p con trn tay, lo con lnh, con i, con ng...
Thc t, kiu bao bc qu ng y s khin tr mt i nng lc, cng ngy cng li, cng
khng bit cch i din vi nhng sng to gi ln trong i.

H thng gio dc hin ti cha c gio dc rn luyn k nng sng mt cch bi bn.
Kin thc hc ti trng ch yu l l thuyt gio iu. Vi vy, cha m cn gio dc con thi
quen chu kh, v l hnh trang vo i ca mi tr. Cha m c th tr lm vic nh,
lm thm... rn luyn bn thn, khi nghim khc yu cu th tinh thn chu kh ca tr
mi c nh thc. Nhng b trai c rn luyn kh nng chu kh, chu kh s c kh
nng pht trin bn thn v mt hiu bit x hi, gnh vc kh khn v tnh t lc hon
nhng b trai ln ln trong lng knh.

Nht Bn c cu gio dc tr ni ting: Ngoi nh mt tri v khng kh ca t

nhin ban tng, tt c u do lao ng m c. Rt nhiu hc sinh Nht Bn ngoi gi hc
u tham gia lao ng kim tin, sinh vin t kim tin n hc, khng ngoi l c cc cu
m nh giu. Chng kim tin ng hc ph bng cch bumg b, ra bt phc v trong
qun n, lm thu ngn trong ca hng, chm sc ngi gi trong vin dng lo, lm
gia s v.v. Kh cc b trai cn rt nh, cha m truyn cho tr t tng ng lm
ngi khc thm phin, v d kh c nh i du lch, d b cn nh ti u cng phi t
mang ba l ca mnh vi l gii: ca con nn con phi t mang.

Thc t vic chu kh ca tr chnh l cch rn luyn v ngh lc v nng lc sng ca

tr. Nhng tr khng bit n vt v th khng th hiu hin thc mt cch su sc. Rn
luyn kh nng chu kh ph hp vi tr l biu hin ca tnh yu ln, l c trch nhim
i vi tr, rt c ch cho s trng thnh ca tr. tr trng thnh mt cch lnh
mnh, pht trin mt cch ton din, ngay t nh cha m nn hng cho b thi quen
khng s kh, t tng dm vt qua kh khn, tr c rn luyn nhiu. Nh tm l
hc ni ting Maslow ni: Vp vp khng c ngha l xu i vi tr, quan trng l thi
ca chng i vi s vp vp y. Do vy, nhng ph huynh thng thi nn cho con chu
kh t nh trnh cho con kh nhiu trong tng lai.

Ngc li vi phong php gio dc rn luyn ca cc nc phng Ty, tr em ca

chng ta ln ln nh nhng con nhng, khng bit n gian kh l g, ln ln khng bit t
t chc cuc sng ca mnh. Nhiu cha m pht hin ra con trai mnh qu cng t v mun
rn luyn cho con tinh thn chu kh, nn nh a con ti vng nng thn kh khn tri
nghim cuc sng hoc tham gia cc tri h hun luyn, nhng li khng n, khin tr
khng c c hi c th thch. Mun rn cho tr kh nng chu kh cha m cn:
 I. Bt u t nhng cng vic nh hng ngy

Tr c th gip cha m mt s cng vic nh va sc hiu c ni vt v ca cha

m, yu knh cha m hn. Tr c rn luyn qua nhng cng vic hng ngy, hiu c s
vt v ca cuc sng, t mi bit trn trng cuc sng hin ti ca mnh, hiu rng phi
da vo s n lc ca bn thn th mi c th to ra mt cuc sng hnh phc.

2. Gip tr hc c bn lnh sinh tn qua vic chu kh chu kh

Cha m khng th bn con chm sc cho con c i. By gi khng n tr chu kh,

tr s nhn c t kin thc v kinh nghim, tng lai khng thun li. Do cha m nn
kp thi rn cho con bn lnh sinh tn, gip tr c kh nng t lp m ng cho tng lai
mnh.

3. To C hi thch thc trong gian kh

tr chu kh ch lu cha m nn con mnh c tip xc vi kh khn.

Nhiu cha m ch coi c sch mi l hc ch khng coi bt k vic g khc l hc hnh. i
vi tr, tri qua bt k vic g cng l bi hc. Tri qua cng nhiu vic, tr cng c c hi
hc nhiu hn. Nu cha m s tr phi kh, lm thay cho tr mi vic th tr s mt i c
hi c hc tp v t lp.

NG S TR B VT V
Li. dnh cho cha m:

ci thin th cht cho con trai, rn luyn phm cht kin tr chu kh ca con, ng
lo lng khi tr phi chu s vt v v th xc, trn thn mnh c lum li vi vtx&c so
chng qua cng ch l mn qu lum nim khi bt cn trong tr choi m thi. Nn tr
nm tri qua cht song gi, iu rt c li cho ch v sc khe ca tr.

Ngy nay, ph huynh khng ch n vic kch thch tm l cho tr, m lc no cng
tn th ch ngha bo v bao bc. S kch thch bao gm au n, i kht, gi lnh, chng
s kch thch sc sng ca c th, rn cho tr ch v ngh lc kin cng. Cha m lun
mong con ci mnh c i c thun li, bnh an, nhng trong qu trnh khn ln ca tr,
tr chu kh chu kh mt cht l vic nn lm.
 V sao ngi ln lun mun qun l nht ng nht c ca tr, yu cu tr phi tun
theo quy c? Tr bn ngoi choi nghch cc tr, ngi ln khng ri mt di theo chng,
ming khng ngt ra cc mnh lnh: khng c nghch t, khng c chm vo lan
can, khng c ngi bt v.v v tt nhin khng c u gi b try xc. i vi cc
b trai hiu ng, khng c chm vo t h chng phi chuyn hoang ng hay sao?
Mun con sau ny tr nn xut sc th khng nn con ln ln trong nh knh, hy cho
tr chu cht kh, cht kh.

Mt hm, sau kh Harry cng m i siu th, cu gip m chuyn t xe vo bp,

thy cu b kh n mt ng cc chai thy tinh m ht sc lo lng v vi nhc nh:
Harry, chia ra lm hai ln b i, nu chai b v l con s b thong y.

Harry va i va p: Khng sao u , & trng con cn b nng hon th ny

c.

M bo: Con m khng nghe li m th no cng ng v ht chai y.

Harry c tip tc cng vic ca mnh, khi qua phng khch khng may cu b vp ng
ra sn nh, hai tay b nhng mnh thy tinh m chy mu.

M vi v chy i ly hp bng bng y t, bng cc vt thong li cho Harry, va xt

xa va trch con: Con khng chu nghe li y, by gi thy au cha?

Harry nn au tr li: Khng sao , t nht con cng bit rng ln sau khng nn b
mt lc nhiu chai thy tinh nh th, con xn li m v con lm v ht m mua.

M ci p: Thi khng sao, ch cn con bit ng c qu sc, sau ny con nh bo

v mnh trnh b thng l c.

Hon cnh sng gian kh rt quan trng cho s trng thnh ca tr, tr chu kh,
rn luyn thm v th cht l v cng cn thit. Nhiu ngi v i rt coi trng gio dc
rn luyn. Con trai Mao Trch ng l Mao Ngn Anh sau khi i du hc tr v c cha
cho i lm nng dn, ri i nh trn Triu Tin; thi k i cch mng Lu Thiu KI
khng cho con trai v nh n cm m bt con n com tp th trng, nm tri cm gic
n khng no; Trn Gia Canh ng h hng trm triu la cho gio dc quc gia m
khng li cho con ci mt ng...

NUNG CHIU L RO CN BUC TRUNG

 THNH CUA CON
Li. dnh cho cha m:

Trn thgi&i ny ch c tnh yu ca cha m l v bin nht, tnh yu thong ca cha

m c th gip tr tr&ng thnh, ngc li nung chiu s l ro cn b&c tr&ng thnh
ca con. V tong lai con trai mnh, cha m khng nn dng tnh yu thong mm yu
thay th gio dc l tnh. Yu thong con l phi dy con tht nghim.

S trng thnh ca tr khng th tch khi tnh yu thong ca cha m, nhng nu

khng phn bit r rng, khin tnh yu thng bin thnh s cung chiu s nh hng xu
ti tr. Tr ln ln trong s nung chiu bao bc ca cha m s ny sinh rt nhiu vn
nh: sng khng c mc tiu, l tng, c thi quen xu, khng chu c tht bi, p lc...
Hu qu nghim trng hon c l tr khng c pht trin nhn cch ton vn, nh hng
trc tip n tong lai ca tr.

Tun nm nay 6 tui, thng Chn ny cu s vo lp Mt. gip con nhanh chng
thch ng vi mi trng tiu hc, b m b mi thy v nh dy, nhng ln lt bn c
gio bc mnh b dy v tnh kh ca Tun. Tiu Nh l c gio th nm nhn li dy cu.

Gia nh cu c iu kin, b lm tng gim c mt cng ty, rt t thi gian dy d

con, ng b rt nung chiu cu, v th t nh Tun rt nghch ngm, khng nghe li ai.
V quen coi mnh l trung tm, Tun lc no cng mu thun vi cc bn cng lp
mu gio, v th i hc c hai tun b m nh phi cho Tun & nh.

Tiu Nh thy cu t nh l&n ln trong s nung chiu, nn by gi Tun

khng h bit cch giao tip v&i ngi xung quanh, khi nh c khch n choi, nu nh
h&ng n vic xem tiv hay vic choi ca cu l cu lp tc ht ln: Chu khng thch c,
khin khch phi ngng chn mt. B ni Tun kv&i Tiu Nh: Cc anh em h ca
Tun khng ai chu choi vi n.

G hc, lc th Tun cao hng nh vn theo c, nhng chn mt ci l cu nhy i

choi choi ngay. Tiu Nh ngn b li, Tun lp tc y c ra ni: Khng ai cm c
chu. B ni ng cnh bn bo: Thi c c n i choi, hc cng lu lu ri. Thc t
cu va ngi hc khng qu nm pht.

Tiu Nh thy nh b ni l ngi gio dc Tun, m cch gio dc nhn nhng,

chiu chung ca b, khin Tun lun coi mnh l nht, ch cn ai lm nh hng, cu
lp tc phn pho. Lu dn thnh quen, Tun khng th thch ng vi mi trng mu
gio. Tiu Nh chn thnh ni ln suy ngh ca mnh v&i m Tun: phi t b cch
gio dc nung chiu, phi gio dc nghim khc i vi cu b, g b mi tnh xu ca
cu. B m Tun nhn thy c tnh cht nghim trng ca vn , v th m thay
i phong php gio dc cu, hy vng cu s trng thnh.

Quan tm, yu thong con ci mnh l tnh cm ca mi ng b b m, iu khng

c g ng trch. Cha m hy nh yu thong tr khng phi ch bng tnh cm m cn cn
l tr, khng nn nung chiu tr v c, nhn nhng vi b nhiu b s ngh rng mnh
i g l c ny, nu khng c mnh s khc n v. Cch suy ngh sai lm ca tr s
khin cc b ngy cng coi mnh l trung tm, ch bit n bn thn mnh, to ra tnh v
trch nhim v ch k, ri khng th ha hp c vi bt c ai.

V th, hng ngy cha m cn thong lng vi tr, kin quyt t chi nhng i hi
khng hp l ca tr. Trong gia nh, phi thng nht phong php gio dc khng nung
chiu. Khi dy con, cha m nn nm vng nhng nguyn tc sau:

1. Dy tr bit chia s

Khng nn tr ch bit nhn m khng bit cho, n s khin tr tr nn lnh nht v

tnh. Cha m phi t chi nhng i hi v l ca con. Nu b i cha m mua choi, bn
c th cho tin, nhng s tin y do b lm vic nh m c c. Cch ny khng ch trnh
c vic nung chiu tr m cn gip tr hiu c c lm th mi c n, gip tr hnh
thnh nhn cch c lp.

2. Khng c ch i ng c bit dnh cho tr

Nu lc no cng cho tr nhng s chm sc c bit, ci g ngon, p th dnh phn

con, tr s thy mnh ng cao hon tt c mi ngi trong gia nh, hnh thnh tnh t cao
t i, ch k, khng bit ng cm vi mi ngi.

3. Khng lm thay tr mi vic

Cha m lc no cng lo con lm khng t t, v th vic g cng lm thay cho con, kt qu

l mt a tr ln bn cha m vn phi bn com, mc qun o. Nhng b ny s tr nn
li bing, khng c tinh thn cu tin.

4. Khng bnh con trc mt

Rt nhiu ng b b m khi thy con tranh ginh vi bn, bt chp ng sai th no lp

tc chy ti bnh con. nhiu gia nh mi khi chu trai b pht, ng ni bn n xin cho
chu, lu dn tr s bin ng b ni thnh d, tr tr nn xu tnh, khng phn bit ni
ng sai, nghim trng hon cn nh hng ti s ha thun trong gia nh.

Nu cc bc ph huynh tun th c cc nguyn tc ny khi dy tr th tnh thong

yu con s c tch ri khi s nung chiu, gip tr pht trin mt cch lnh mnh.
 D GIU C N U CNG NN CHO CON
NM TRI CHT KH KHN
Li. dnh cho cha m:

tr chu kh s gip tr c tnh c lp v tinh thn trch nhim, cha m khng nn

b nh h&ng bi t tng sai lm d kh n my cng khng con phi kh. Mun
dy d con thnh mt ngi xut sc m c con ln ln trong nh knh vi mt ngt
th khng phi cch dy tr thng thi.

Nhn t thc t, d bt c giai on tui tc no cnh tranh cng l thin tnh ca

nam gii, cc b trai cng khng ngoi l. Chng mun c hng nim vui chin thng,
bn tnh thi thc tr lun phn u tm kim thnh cng. Vic khng lm c cng
mun lm, do ngoan c cng tr thnh tnh cch ca cc b trai. Cc b d bit sc mnh
cha nhng trong lng vn khng d chp nhn, vn mun kin tr th sc, khc hn
vi tnh cch nghe li, an phn ca cc b gi.

thc cnh tranh v tnh ngoan cng ca cc b trai gip tr c thm tinh thn trch
nhim v kht vng thnh cng, gip tr c th rn luyn tinh thn chu kh, chu kh ngay
t nh. Chng ta thng thy mt s b trai d cha nm c cc k nng i mt vi
thch thc trong cuc sng, nhng nng lng mun th sc, kht vng chinh phc
khin chng tham gia ht trn chin ny n trn chin khc. Cha m nn hiu c
kht vng thnh cng l mt trong nhng ng lc quan trng gip cc b trai pht trin
kh nng ca mnh, nu nhu cu b coi nh, hoc nhu cu khng c bi p v pht
trin, cc b s b thiu ng c vng bc, cc kh nng ca tr cng kh pht trin,
thm ch nhn cch ca tr cng b tn thng. l nguyn nhn ch yu khin ngy cng
nhiu b trai ln ln m nht, khng c tinh thn trch nhim.

rn luyn kh nng chu kh, chu kh cho tr, cc nh sinh l hc v cc nh tm l

hc xut vic kch thch tm l, tr c tri nghim qua i kht, gi lnh, lao
ng vt v, kh khn v vp vp. Rt nhiu cu chuyn thc t chng minh, nhng
ngi thi nin thiu phi tri qua kh khn sau ny s thnh ti v giu c.

Ngc li vi thi quen p ng mi i hi phi l ca con, ngi Nht li tm

phng php gio dc con ci mnh chu kh.

Rt nhiu trng hc Nht lm mn com k c cho hc sinh n, com k c chnh

l mn com n c ci m ngi ln tng n. Thi gian u, rt nhiu em phi pht
khc v mn com kh n ny, nhng dn dn com k c gip tr em hiu c s vt v
ca cuc sng, gip tr trn trng ngha ca cuc sng hin ti v phi bit ghnh vc
trch nhim.

Trong cuc sng thng ngy cha m hy tr c trch nhim vi cng vic ca
mnh, t lm cc cng vic v sinh hng ngy, qut nh, sp xp c; khi hc phi c
lp t duy, t hon thnh bi tp ca mnh. ng thi cha m chun b mt s vn hc
ba gip tr hc c kh nng tn ti trong tht bi v nghch cnh. Ngoi ra, cha m
hy l tm gong cho tr v tinh thn chu kh, chu kh. Nhiu tr khng chu c kh,
khng bit t lp, khng c trch nhim, iu ny l do nh hng t li ni v hnh ng
hng ngy ca cha m.

1. Dy tr bit t lp

Cn tr t ph trch cng vic ca mnh. V d hng ngy t chm sc bn thn, lm

nhng vic va sc mnh, ong nhin khng th thiu vic gip cha m cng vic nh;
trong hc tp tr cn c lp t duy hon thnh bi tp, cha m khng nn t duy h
con, n s bt li cho vic rn luyn tnh c lp suy ngh ca con.

2. Dy tr hc cch sinh tn khi gp tr ngi v kh khn

Cha m nn t to ra mt s kh khn nho nh trong cuc sng hng ngy tr i

din. Bn cng c th cho tr tham gia mt s hot ng x hi thc t nh bn bo, th
sc lm nng dn, tham gia tri h hun luyn, lm bn vi tr em nng thn v.v Cc b trai
phong Ty c 10 tui tr ln l c th ra ngoi lm thm t rn luyn mnh, tip xc
vi x hi, hun c tinh thn chu kh chu kh, l iu m chng ta nn hc tp.

3. Cha m chu kh cng tr

Hng ngy cha m c th cho tr tham gia cc hot ng th dc th thao, cng choi
bng, cng boi, cng i d ngoi hoc chy b bui sng, iu s gip bn c c hi gn
con hem, ng thi tr cng c rn luyn.

H MING CH SNG L IU NG XU H
 Li. dnh cho cha m:

To thi quen ngi hng th l v tnh o sn cho tr mt ci by, khin cc b mt

i tin v nhng g toi p ca cuc &i. V vy, cha m nn c gng cho con c
tri nghim thc t cuc sng, nh th mi thc s yu con.

Cc nc phng Ty rt coi trng vic bi dng cho tr kh nng thch ng vi mi

trng bn ngoi v bn lnh t lp. Ph huynh phng Ty lun cho tr c hi c t
lm vic v rn luyn bn lnh. H ch trng n vic pht trin t do ca tr, rn gia tr
thch ng c mi hon cnh, chun b cho vic tr thnh mt ngi c cuc sng t lp.
Gio dc gia nh coi bi dng tinh thn, t lm t n l xut pht im, khng tr n
khng ngi ri. T nh h dy con n khng ngi ri l hnh ng ng xem thng.

Mt nh gio dc hc tng ni: Ro cn tm l ca con ngi phn ln ny sinh

nhng gia nh cha m qu nung chiu con ci, cho tr thun li ng, khng i hi
tr phi c trch nhim g. Phi bit cch yu thng con, chn l ca gio dc l tnh yu
thng, chn l ca tnh yu thng l cho tr s m p, quan tm, ng vin, gip v
mt tinh thn ch khng phi bt k th vt cht no. Do vy khi dy con, cha m nn kt
hp gia quan tm, yu thng vi nhng yu cu nghim khc, yu thng nhng khng
nung chiu, nghim khc m khng khc nghit. Vic quan tm n con nn ly s pht
trin lnh mnh ca tr lm tin , tch khi tin y e rng vic mong con thnh ti s
b phn tc dng. Cha m yu con cn c l tr, c mc , tuyt i khng mm yu.

tr tr thnh k n khng ngi ri l tht bi trong gio dc ca cha m, h gio

dc nn mt cu con trai gii li, gii t li, khng hiu th no l n ngha. Trong cc gia
nh hin i, c ng b ni, ngoi v b m chm lo cho bn tr, chng c hng mi
s i ng c bit, c g ngon l dnh phn chng, khin tr c thi quen n mt mnh. Tt
c mi ngi ch tp trung phc v mt a tr, nn tr ch bit n n v chi, khng bit
quan tm n cc thnh vin khc trong gia nh, tr thnh ngi khng bit ng cm, m
ch bit hng th. Tr khng bit phn bit ng sai, v lc no cng c cha m chiu
chung m khng ai dy tr phi bit da vo nng lc ca bn thn sng. Mun tr tr
thnh mt b trai ti gii phi dy tr trnh xa thi n khng ngi ri.

Cc ph huynh ngi M lun gio dc con mnh c tinh thn m mang, rn tr thnh
ngi bit da vo sc mnh. Di s hng dn ca cha m, t nh tr bit c gi
tr ca lao ng, to nn tinh thn t lp, tr lun gip cha m cng vic nh, tham gia lao
ng bn ngoi. Cha m c gng kim tin cho con mt iu kin sng tt hn, ng
thi cng lm gng cho con. Giu c th no cng khng tr c tm l khng lm cng
c n. Cha m c th dy tr hiu v tin bc, tr bit rng tin cha m c c khng d
dng g, tr bit trn trng cuc sng v sng mt cch tch cc. D l con ci nh giu
cng vn ra ngoi lm thm kim tin. Nh con trai cu tng thng Ronald Wilson Reagan
khng da vo a v v quyn lc ca cha m chn cho mnh mt cng vic an nhn m
t da vo sc mnh phn u.

X hi lun cn nhng ngi gii sng to v cu tin, cn nhng k ch bit n sn

lun b x hi coi thng. Mt s ngi ch thch lm mt ln m n c i, thm ch khng
lm cng c n, mt s ngi c t tng li ht sc nghim trng, y mi gnh nng
ln vai ngi khc cn bn thn ch i hng th thnh qu lao ng ca h... l
nhng ngi khng theo kp thi i, trc sau s b x hi nhn chm, b lch s chn vi.
Nhng b trai c tri nghim qua kh khn t nh, nm mi v ca vp vp v tht bi
mi c tinh thn cu tin, lun tch cc phn u thc hin l tng ca bn thn.

RN LUYN KH NNG THCH NG CA TR

Li. dnh cho cha m:

Kh nng chu kh, chu kh c tch ly hng ngy trong cuc sng, cha m nn
tn dng mi c hi con nng cao kh nng thch nghi vi hon cnh. Cc b khng ch
hiu bit mt cch cm tnh v vic chu kh, chu kh m cn phi c s thng hoa v l
tnh, c vy mi t c mc tiu ca vic gio dc.

T lc sinh ra cc b phi i mt vi mi trng mi, nu khng c rn luyn,

tr kh c c kh nng thch nghi. rn luyn kh nng thch nghi cho con, u tin
cha m cn rn cho con phm cht chm ch. Rn cho b trai kh nng thch ng khng ch
quan trng i vi s pht trin hin ti ca tr m cn c ngha ln cho tong lai sau
ny. Cc b cn pht trin t ngi ca t nhin thnh ngi ca x hi, con trai bn
khng th sut i mi trong nh, chng phi bc ra khi ca ha mnh vo x hi,
lin tc tip xc vi nhng mi trng mi, nhng con ngi mi. Do vy, c kh nng
thch ng l yu t quan trng tr tr nn ti gii v sau. Nhng tr c kh nng thch
ng cao s d dng thch nghi vi mi trng mi, nhanh chng ha nhp c vi tp th
mi. Tr d c mi ngi yu qu v ngy cng thu c thnh cng. Cn nhng tr c
kh nng thch ng thp s rt d b khng hong tm l khi i din vi mi trng mi,
kh c kh nng iu chnh thi ca mnh, l ro cn cho tr tip xc vi ngi khc.
Kh nng thch ng c mi quan h mt thit vi tnh cch ca tr, nhng tr c tnh cch
n ha thng c kh nng thch nghi cao, cn nhng tr kh thch nghi thng do tnh
cch nht nht, kiu cng, khng ha nhp, khng thch giao lu, tnh c lp km, kh
nng chu sc p tm l km... Do vy, rn luyn kh nng thch ng ca con s c li cho
vic hnh thnh tr tnh cch n ha, m kh nng thch nghi li ph thuc vo vic rn
luyn tinh thn chu kh.

Trong thi i cnh tranh khc lit ngy nay, nhiu ph huynh ch trng n vic
pht trin kh nng thch nghi ca con. ong nghin rn luyn kh nng thch nghi c
nhiu phong din, n phi c tch ly tng bc thng qua vic gio dc chu kh, chu
kh hng ngy.
 Khi Bnh Bnh cn nh, nng cao kh nng thch ng ca con, b m gi cu i
mu gio t rt sm.

C ba nm rn luyn trong trng mu gio, kh vo tiu hc Bnh Bnh phi & ni

tr, kh nng thch nghi ca b hem hn nhng bn khc. Tinh thn b n nh, rt t khi
bun nh nh, b rt bit kim ch, ch hai ba thng sau l b quen &i cuc sng &
trng, ngy no cu cng rt vui v, c c gio khen v phong tng danh hiu cu b
mt tri.

Do Bnh Bnh d thch nghi, nn b m cng b p lc tinh thn, h rt yn tm khi

con & trng. Mi ln n k tc x thm con, b m u thy Bnh Bnh sp xp
dng rt ngn np. Cn anh h Tiu Bo cng tui vi b th khng th quen c cuc
sng & trng, ln n lp Ba m vn thng xuyn khc nh, c nh nh l gi in
thoi v, thm ch khng chu ln lp.

Kh nng thch nghi ca mi ngi mi khc, c ngi b suy sp tinh thn do thi
gian di vn khng th thch ng vi mi trng mi, c ngi do khng thch ng c
vi cng vic m khng th pht huy ti nng, c ngi do khng th thch nghi c vi
x hi m la chn cch trn trnh. Thc t mi ngi trong nghch cnh, trong iu kin
kh khn mi ny sinh ra quyt tm; nhng nu quen c bao bc th s d dng mt
i quyt tm v ch phn u. Khi i x vi con phi duy tr u c tht tnh to, ng
a cho tr nhng s gip khng cn thit, hy tr t hon thnh nhng vic mnh
nn lm v c kh nng lm. Mt b phn nh sinh vin mi i hc do khng th t sp
xp ni cuc sng ca mnh m phi buc thi hc.

Chng ta vn thng ni la th vng gian nan th sc, con c tinh thn chu kh
con mi c kh nng thch nghi. Trong iu kin vt cht y, cha m phi dy con phm
cht chu kh chu kh th no y?

1. Tch cc tm kim c hi rn luyn

Khi ma ng tr khng mun chui ra khi chn; khi tr kh m hon thnh c mt

vic th cng; khi tr ang choi nhy dy m mt; khi tr ang lm vic nh th bn n r
i choi... u l c hi tr rn luyn tinh thn chu kh. Lc ny tr cn c s c v,
ng vin, khuyn bo. Cha m nn khuyn con kin tr hon thnh xong cng vic, yu cu
tr i mt vi kh khn.

2. Vt qua chnh mnh

Gio dc tinh thn chu kh cho tr cng cn rn luyn cho tr vt qua chnh mnh.
Cng vi cuc sng vt cht khng ngng c nng cao, vic mi ngi phi i din vi
p lc cnh tranh cng r rng hn. V th, gio dc gia nh t ra vn cp thit, cng l
mt trong nhng nhim v quan trng, cn gip tr hc c cch cnh tranh trong x hi
khoa hc pht trin chng mt ny. gc no , gio dc tinh thn chu kh l cch bi
dng cho tr kh nng vt qua thch thc. Nh vit kch ni ting ngi Nht tng ni:
Khi tr khng nm tri qua ci kh th kh m trng thnh c. Ti coi kh khn l s
ph ca mnh.

3. Cho tr c hi chu kh

Mun tr bc n con ng vinh quang ca nhn loi, cha m hy tr chu kh,

tr th nghim gian kh ca cuc sng, n s mi gia ch kin cng ca con, hun c
tnh cm cao thng, lm phong ph kinh nghim sng ca tr. V tt nhin, gio dc, rn
luyn s gip tr nng cao tinh thn t gic, rn luyn nhn cch c lp. Cha m nn hc
hi kinh nghim t nhng ph huynh thnh cng trong cch dy con.

4. C thc chu kh, chu kh

Cha m nn to cho con c hi chu kh, chu kh, t rn luyn cho con tinh thn
kin tr, nhn ni, ch vt kh. La tui nhi ng l giai on gy dng nn tng cho tr,
cha m nn cho con c hi rn luyn c c bn lnh sng v kh nng ng vng
trong x hi.
 CHNG 5: T TIN GIP TR
TH Y MNH GII GIANG
CHA M CN NHN MNH u IM CA CON

Cha m lun phi ghi nh: Con trai, con l ngi gii nht y! s ng vin ca
cha m s gip b t tin vng bc. Kh nng t tin khng th ngy mt ngy hai rn
luyn c, n i hi cha m phi thc s tn trng, ng h, khoan dung v yu thomg
con. S t tin ca con trai bn ging nh mt mm cy nh, ln dn ln theo tui ca con,
i cho s t tin y lng cnh, tr s cng cnh bum cuc i cho cha m, tin
n nhng noi xa xi.

G I P T R H C C CH T K H N G N H M N H

L i. d n h c h o c h a m :
 Cha m cn dy con cch t khng nh mnh, bit cch t thuyt phc bn thn, ni
cho bn thn mnh bit c th lm c vic g, nh vy d c kh khn n u tr cng
s vt qua c.

Ngy nay, cha m thng qu cu ton cc con, dn n tr cng tr nn t ti. Cc

ng b b m lc no cng ph bnh con, thm ch ch trch, lu dn hnh ng lm mt
i s t tin ca con, mi ln lm vic g trong tim thc ca tr t ph nh mnh khng
c, u c, chn tay mnh khng nhanh nhy, mi ngi khng thch mnh v.v Tr
lun mong mun c ngun ng vin tinh thn khng ngng t khng nh mnh. Vi
nhng b t ti, cha m cng cn xa b suy ngh , to cho tr s t tn v t tin khng
nh bn thn.

Vng xa xi ho lnh ca L Ty Nam c mt thn nh mang tn thn Khcmg, thn

cch th trn khng xa. Nhng ci thn nh b xa xi y li ni ting khp noi. Th ra
thn nm no cng c nhiu bn tr thi i hc, thc s, tin s. Lu dn thn c danh
hiu l thn i Hc.

Trong thn ch c mt trng tiu hc, mi cp c mt lp. Ngy xa mi lp ch c

mi my hc sinh. Nay khc nhiu, ph huynh & cc thn xung quanh ngh cch
gi c con mnh n y hc, v h cho rng gi c con n thn Khong ng
ngha v&i vic a c con vo trng i hc.

Cng v&i vic kinh ngc v k tch ca thn Khomg, mi ngi u ngh: l do nc
thn Khorig tt? Hay l do thy c & y dy cho hc sinh b quyt g?

Thc t, ngi dn trong thn cng khng bit v sao. Nhng mi ngi u cm
thy c l chuyn ny lin quan n mt v gio s gi tng sng trong thn.

Chuyn t cch y hon 20 nm. vn d trng tiu hc thn Khong chng qua
cng ch l mt trng tiu hc & vng cao nh bao trng khc, nhng nm , trng
c tip nhn mt thy gio khong hon 50 tui, nghe ni l mt gio s dy i hc,
khng hiu v l do g m b phn cng n cng tc noi ho lnh ny. Chng bao lu sau,
c mt cu chuyn c lu truyn trong thn: V gio s ny c ti bm tay on s,
ng c th d on tin ca bn tr. ng ni a ny c th tr thnh nh ton hc,
a kia c th tr thnh nhc s; c a s l nh vn...

Sau , cc ph huynh nhn thy con ci h khc hn tr&c y, chng u tr nn

ngoan ngon v chm hc, cu b c ng ni s tr thnh nh ton h th dn sc hc
mn ton, a c thy ni tr thnh nh vn th thnh tch mn vn c ci thin r
rt, a c thy ni tr thnh nhc s ngoi g& hc ra khng cn ham choi m chuyn
tm hc nhc. Cha m khng cn phi nghim khc qun l con nh trc y na, bn
tr u ht sc t gic. V chng c truyn suy ngh: sau ny chng s l nhng nhn
vt kit xut, m nhng a tr ham choi, khng chu kh th khng th tr thnh ngi
kit xut.

C nh th my nm sau, bn tr ln lt i thi i hc. Lc y k tch xy ra, lp

ph thng ca chng phn l&n u i hc vi thnh tch cao.
 Sau ny khi tui cao, v gio s gi chia tay thn Khong. ng truyn li cch tin
on cho cc gio vin k nhim. T , hng nm tr em trong thn thi i hc cng
ngy cng tng.

T tin ging nh cht xc tc cho nng lc ca con ngi, n c th kch thch kh

nng tim n ca con ngi, v l ng lc thc y cc kh nng khc pht huy ti a. Khi
nhng kh nng y c pht huy, lp i lp li, chng s tr thnh mt trong nhng bn
tnh ca tr. Ta thy cc v nhn rt t tin, v cng nh s t tin thc y, h mi dm a
ra nhng i hi cao hon na cho bn thn, h nhn thy nim hy vng thnh cng ngay
trong nhng tht bi, ng vin bn thn khng ngng c gng, v cui cng t c
thnh cng. Di y l mt s nhng bin php on gin gip tr t khng nh bn
thn m cc chuyn gia c kt:

1. H thp yu cu cho ph hp vi con

Khi thy khng t tin, cha m hy h thp yu cu cho ph hp. Sau khi tr lm
xong mt vic g , cha m nn khen ngi con mt cch chn thnh ch khng nn gi di,
qua loa hay min cng. thc hin mc tiu , cha m cn iu chnh t tng v ngh
thut biu t ca mnh.

Thay i mt a tr t t ti tr nn bo dn l gip tr hi lng v c ng lc i vi

cng vic ca chng. Cha m nn gip tr hiu hy lm nhng vic nn lm v lm cho tht
tt th l thnh cng ri, cng l cch khng nh mnh tt nht.

2. Dng ng ch ng khen ngi tr

Mun cho tr hc c cch t khng nh mnh, cha m nn thay i ch ng khi

khen tr, ngha l i li biu dong ca cha m dnh cho con thnh con t khen ngi
mnh. Tuy ch l mt cht thay i on gin, nhng n li gip tr thy c vic mnh
lm l ng n, tr s tch cc khng nh bn thn v cng tr nn t tin hon. V d
Hm nay con git chic khn tay rt sch, m rt t ho v con! sa thnh Hm nay
con git chic khn tay rt sch, chc chn l con cm thy rt t ho!

3. Bi dng kh nng t khng nh mnh ca tr

i vi nhng tr qu t ti, kh nng t khng nh mnh ca tr cng s rt yu t,

khng n nh. Do , n cn c ci thin bi nhng tc ng bn ngoi. C rt nhiu
cch ci thin kh nng ny ca con. V d bn c th cho con ghi mt cun s ghi
cng, mi tun dnh mt cht thi gian vit (hoc v) nhng g mnh lm c, ng
thi cho tr hiu c th no l cng lao, tt nhin khng cn phi l nhng kt qu gh
gm g, bt c tin b nh no hoc nhng c gng nh nht cng c th ghi vo s; bn
cng c th chun b mt s phn thng cho tr (nh tranh, choi, sch truyn). Mi ln
tr lp c thnh tch mi th tr u nhn c phn thng; hoc c th dy tr cch t
ni vi bn thn t biu dong mnh; khi tr gp phi kh khn cha bit gii quyt ra
sao, cha m nn ng vin tr t khng nh: Mnh l mt cu b khng s tht bi, mnh
s c gng thm ln na!

4. Khng lm dng vic khng nh bn thn

ng vin nhng b t ti vic t khng nh mnh khng c ngha l qu lm dng

vic . Khng nn ng tnh vi tr vic t khng nh mnh bt c lc no, bt c hon
cnh no. T khng nh mnh cng cn c hn nh, cn phn bit r thi gian, trng
hp v cn c nguyn tc, tiu chun nht nh. Thuc d c tt n my cng khng c
dng qu liu - tr qu lm dng vic t khng nh mnh s tr nn t ph, thm ch t coi
mnh l b vong.

RN LUYN CHO TR DM XNG PHA

Li. dnh cho cha m:

Rn cho con kh nng lm vic ht mnh khng phi l chuyn om gin, v th cha
m nn gip tr to lp tnh kin nh, tr mnh dn th thch v&i s kho nghim,
khc phc kh khn, rn luyn ch, v loi b c nhng nhc im trong tnh cch
ca tr.

Cc b trai ngy nay t c tinh thn xng pha, chng lm theo s sp t ca cha m,
khng bit da vo sc mnh phn u, v mi th trong cuc sng ca tr qu d dng,
nhng a tr nh vy khi ln ln s l ng, khng bit u l phng hng i ln, ch
bit n cuc sng yn bnh nht nho, khng bao gi c th tr thnh ngi thnh cng.

Khi Clermont cn rt nh, ngi cha qua i, cu phi cng m ly ngh may v
lm k sinh nhai, th nhng cuc sng ca hai m con vn roi vo cnh git gu v vai. V
vy tuy cn rt nh nhng Clermont phi i bn bo kim thm tin trang tri cho
cuc sng.

Mt ln, khi cu bc vo mt tim n rao bn bo, va bc vo ca b ch

qun ui. Lc sau, nhn ch qun ang mi phc v khch cu li ln vo mt ln na.
ng ch nh hng ht sc tc gin, bn xch c cu ra ngoi, thm ch cn t cu. Vy
m cu b Clermont khng h s hi, cu ch xoa xoa mng ri m cng nhiu bo hom ln
vo tim. Khch n thy cu b kin cmg nn cm thy thomg xt v thn phc cu b.
Mi ngi u thuyt phc ch qun khng xua ui cu v cng gp tin mua bo gip
cu. Tuy cu b t r au nhng c mt ti tin rng rnh.

Khi hc n trung hc, Cermont bt u th bn bo him, nhng knh nghim xng

pha i bn bo, ri nhng kh khn khi gii thiu bo him, n nm 20 tui Clermont
c mt trung tm mi gii bo him. Tuy lc mi bt u ch c mnh cu, nhng ngy
u tin khai trcmg, cu bn c 54 sut bo him trn p h l&n, sau cu cn lp
c k lc mt ngy bn c 12 2 sut.

Sau ny cu tr thnh Ch tch Hi ng Qun tr Cng ty Bo him Lin hp - mt

trong nhng doanh nghip l&n & n&c M.

Ai cng c kht vng thnh cng nhng li ngi xng pha, xng pha v ht mnh l tinh
thn, l lng nhit thnh, l ng lc bt dit, l s nghip v i ca con ngi. Bn phi
phi xng pha mi c th ta sng, mi pht huy ht c tim lc tr tu ca bn thn,
mi thc hin c hoi bo. l mt trong nhng nhn t quan trng trn bc ng
thnh cng ca con ngi. Nhng b trai dng cm th s dm xng pha, vy lm th no
rn luyn cho tr tinh thn ny?

1. Gip tr vch ra nhng mc tiu r rng, kh thi

Khi tr c mc tiu r rng, chng s sn sng vo cuc. Mc tiu r rng l ngn

hi ng gip tr thy r phong hng. Ch cn t ra mt mc tiu r rng, tr s c
hng th v t tin hon thnh mc tiu y.

2. Lun ng vin tr trong sut qu trnh thc hin mc tiu

i vi mi b trai, s c v ca cha m l ht sc quan trng, c tc dng ln lao. V

vy, cha m nn ch pht hin nhng thnh tch ca tr, cho d ch l mt tin b rt
nh cng cn ghi nhn v biu dong. Vi mt cu b, vic t mnh khc phc kh khn
khng d dng g. Nhn c s tn thnh v c v kp thi s gip tr nng cao thc, n
lc xng pha i n thnh cng.

3. ng vin khi con gp vp vp

Khi tr gp phi kh khn, ng vin tr tip tc c gng s c ch hon nhiu vic gii
quyt thay cho tr. S ng vin ca cha m s tip thm sc mnh cho con, gip tr t tin
g ri. Khi tr g ri thnh cng, cha m nn cng tr tng kt li c qu trnh, tr
cm nhn c nim vui chin thng, thy li nhng gian kh trn ng, lin kt gia
nhng kh khn v thnh cng cm thy t ho v tc phong kin cng v tinh thn
xng pha ca mnh.

4. To cho con khng kh gia nh

 C mt cu chuyn ng ngn mang tn Chim ng : C ngi hi chim ng ti sao li
nui dy con trn khng trung nh vy, chim ng bn tr li: Nu ti dy con di t,
khi trng thnh lm sao chng c dng kh n gn mt tri?

V dng kh ca con, chim ng lm tm gong sng, to cho con mt kh th

xng pha, l tinh thn chim ng m cc bc ph huynh nn hc tp. Nu cha m c gp
tht bi l than thn trch phn, l s hi rm r th v hnh trung khin tr cm thy kh
khn l iu rt ng s, thm ch khng dm i mt vi kh khn, lc lm sao cn
dm xng pha na? Do vy, cha m hy l tm gong vt kh cho con, tr c khn
ln trong bu khng kh gia nh lun n lc v dm xng pha.

BIU DNG TNG BC TIN B CA CON

Li. dnh cho cha m:

Biu dong l mt trong nhng phong php gio dc ca gia nh. Qua vic ghi
nhn kp thi t tng v hnh ng tch cc ca tr s ng vin tr khng ngng tin
b. Tuy vic ph bnh hnh vi khng ng cng t c hiu qu gio dc nht nh,
nhng ph bnh khng bao gi c tc dng bng vic khen ngi mt tt ca tr, v biu
dong ci tt gip tr t tn.

Tc ng c cu: Mt ng tin cng khng bng mt ng tin thng. Tr rt cn

c khen thng, cha m khng nn ch ph bnh con m nn cho con nhng li biu
dong thch hp tr khng v b ph bnh m mt i s t tin. Mi gia nh nn da vo
c im ca con, tng kt cc kinh nghim gio dc v giao lu chia s vi cc ph huynh
hoc vi gio vin, t c ci nhn khc v con mnh, pht hin ra u im ca con. Khi
cha m kp thi biu dong con s cng hng cng tinh thn ca tr, quan trng hon l s
tha mn con kht c ngng m ca tr, gip tr t tin v c nhit huyt c gng.

Nh khoa hc Thy in Axel Hugo Theodor Theorell ot gii Nobel y khoa nm

1955. S thnh cng ca ng gn lin vi cch gio dc biu dong ca cha ng.

Hugo Theodor Theorell sinh nm 1903 ti min Nam Thy in. Cha cu l bc s
ngoi khoa. Theodor Theorell hc c & cha tnh kin ccmg v cn thn. Kh
Theodor Theorell bt u hiu bit, cha cu rn luyn cho cu v mi mt, a ra rt
nhiu yu cu i vi cu b. Cha cu lun a ra li khuyn cho con, sau mi ln
Theodor Theorell hon thnh mt cng vic: Lm c lm! Con tht l gii!
 Di s hng dn v ng vin ca cha, Theodor Theorell t nh ham thch hc
hnh, can m v cn thn. Mt ln ang choi a cng chng bn, cu nhn thy mt
con su, nhng a tr khc u s hi, ring Theodor Theorel rt bnh tnh, cu tm ly
con su, ri ly mt con dao nh m bng su, cu mun xem trong bng n rt cuc c
ci g. Tinh thn ham hc v a khm ph ca cu rt c cha tn thnh. Cha ng khen
con lm rt tt v cn cng con gii phu quan st con su. c s tn thnh ca cha,
Theodor Theorell rt vui mng, cu tr nn dng cm v c tr t&ng tng phong ph.
Sau ny, do nh hng ca cha, Theodor Theorell nh cng bt u c hng th vi dao
phu thut, cu ngng m nhng g cha lm c v mong mun mt ngy no
mnh cng lm c nh cha, cha cu ng vin: Chc chn con cng s lm c!

Nm 27 tui, Theodor Theorell khng may gp bnh him ngho v b lit i chn,
tuy vy ng khng h nn ch, v ng nhn c hc v tin s y khoa. Cha ng ht sc
vui mng v biu dcmg con trai, iu ng vin Theodor Theorell cng hin c
cuc &i nghin cu y khoa v sinh vt.

Trong nhng nm nghin cu, Theodor Theorell vt qua c cc kh khn m

nhng ngi bnh thng kh tng tng ni. ng n tn Berlin xn thnh gio nh
khoa hc Ot o Heinrich. M hi nc mt ca Theodor Theorell khng roi v ch.
Nhng nghin cu ca ng om hoa kt tri. ng c nhng khm ph lin quan
n bn cht v m hnh hot ng ca cc enzym oxi ha.

Ghi nhn thnh tu m Theodor Theorell t c, cc n&c Thy in, an Mch,

M, Php, Itala ln lt nhn ng vo lm hi vin Hip hi Khoa hc, ng cn m
nhim vai tr ch tch Hip hi Ha hc v Hip hi Y hc Thy in, ch nhim Khoa
Sinh ha Hc vin Nobel Thy in.

Biu dng l bc thang cho tr tin bc, khen thng mt cch hp l chnh l cch
ng vin tr. Nhng trong cuc sng ngy nay, phn ln cc bc ph huynh gp phi cc
vn trong phng php gio dc tr, sai lm trong cch i x vi con, mt s t cc gia
nh vn gi kiu ph bnh, nh mng hoc mc k tr. H khng bit rng biu dng c
tc dng to ln thc y s trng thnh ca tr. Cc b cn c ng vin, s khen ngi
ng n, kp thi s l ngun ng vin ln i vi tr, gip tr t tin, t ch, t lp v n
lc phn u vn ln, n cng c th gip tr c phng hng pht trin ng n. Tc
gia ni ting ngi M Mark Twain tng ni, ng c th v mt cu khen ngi ca
ngi khc m vui mng hai thng tri. Mark Twain khng phi l ngi a nnh nt h
vinh, ng ni nh vy v con ngi u c nhu cu tm l - c thng cm, c khng
nh, c ngi khen v c c v, n c v nh nh mt tri, chiu sng c tm
hn con ngi. Ngi kit xut cn c, ngi trng thnh cn c v tr em li cng cn.

Khi ngi khen con, cha m cng nn ch mt s im sau:

I. Biu dng kp thi

Khi hnh ng ca con ng c biu dng, cha m nn khen ngi con kp thi.
Nu khng biu dng ngay m n mt thi gian sau mi khen thng tr, tr s cm
thy nghi hoc i vi vic khen thng, khng bit khi no th cha m mi khen thng
mnh, nh vy s khng t c hiu qu ca hnh ng c ch ny, v trong n tng ca
tr, quan h nhn qu ca vn ht sc mt thit.

2. Biu dng phi c th

S biu dong ca cha m cng c th, tr s cng hiu hnh ng no ca mnh l tt

v tr s tm c phong hng ng phn u. V d khi tr c sch xong t gic sp
xp li gn gng. Nu cha m ch ni: Hnh ng hm nay ca con tt y, nh vy hiu
qu ca li khen s khng r rng, tr s khng hiu c tt y l ch iu g. Lc ny
cha m nn biu dong con mt cch c th: Con sp xp sch tht l gn gng, m thy
rt vui!, tuy nhng cu ni hi ht nh con tht thng minh, con tht ti gii cng gp
phn gip tr t tin hon, nhng tr s kh phn bit r rng mnh gii ch no, v sao
c khen, iu d khin tr tr nn kiu ngo, khng chu tip thu s ph bnh.

3. Khi biu dng khng ch coi trng kt qu m phi coi trng c qu

trnh

Tr con thng suy ngh tt nhng li lm vic xu, v d tr mun t hon thnh cng
vic ca mnh, n com xong lin i ra bt, nhng khng cn thn li lm v bt. Lc ny
cha m khng nn ng ng ni gin trch mng con, nu khng tr s khng dm th
lm vic g na. Nu nh cha m bnh tnh ni: Con mun t lm vic nh vy l rt tt,
nhng bt c nc ra bt s rt tron, khi ra con phi tht cn thn! Nghe xong tr s
cm thy tinh thn thoi mi, sau ny khng ch t lm vic ca mnh m cn sn sng gip
cha m lm cc cng vic nh khc. V vy, vi nhng hnh vi xut pht t tt ca tr,
cha m nn kp thi khen ngi, ng thi phn tch cho tr hiu nguyn nhn khin vic
tr thnh xu, hng dn tr cch sa cha sau ny trnh lp li sai lm .

4. Biu dng khi hon thnh

Nn biu dong sau khi tr c nhng biu hin tt, ch khng nn do b m ha

trc, nu khng hnh ng tt ca tr chng qua ch hon thnh di s gim st ca cha
m ch khng to cho tr thi quen t gic lm vic tt.

n g b a o g i n g h r n g c o n m n h k m
 CI
Li. dnh cho cha m:

i vi nhng b trai ang tui &n, ngi khen c th gip tr pht hin u im v
s trung ca mnh, thc y ni lc ca tr. Gio dc cc b trai bng cch biu dcmg,
tn trng, tin tng v ng vin c v tr c th gip tr pht huy s& trng, khc phc
s t ti, tm l yu ui v cng c nim tin vo bn thn.

Khi gp phi kh khn v trc tr, iu kh vt qua nht chnh l bn thn mnh ch
khng phi ai khc. Cha m cn gip con t gic nhc nh bn thn mnh lm c
gy dng s t tin, nh th tr s thy mnh trng thnh hon, hiu bit hon. Ch cn ba
ch mnh lm c tr thnh nim tin, ghi khc trong lng tr th tr s bc tng bc
vng chc ti thnh cng.

Cch nhn nhn ca cha m i vi con ci ht sc quan trng, cha m ni tr lm

c th tr s lm c, d khng lm c cng s c, cn ni tr khng lm c th
chng s khng lm c, d c kh nng cng s khng lm c. Khi c c v, tr s
to ra nhng nim vui bt ng cho cha m; nu cha m ch con km ci so vi ngi khc,
tr s t ti m t b v dng hnh ng chng minh rng mnh ngc nghch.

Cha m cn khng nh kh nng ca con, hy tin con mnh sinh ra l mt thin ti.
Ph huynh lc no cng ch thch ni vi con: Hy nhn con nh ngi ta m xem! l
cu ni m tr khng bao gi mun nghe. S thnh cng ca mi ngi u gn lin vi
nhng li ng vin v tn dong. Ai cng cn c khen ngi, ging nh vn vt mun
sinh trng u cn nh mt tri. Nu khng nhn c s cng nhn v ng vin ca
cha m, tr s nhanh chng c cm gic tht vng. Khng nh kh nng ca con, ng vin
tr th sc vi nhng dam m ca mnh s gip tr hnh thnh s t tin.

Churchill xut thn trong mt gia nh qu tc danh gi. T tin ca ng - qun cng
Marlbrough l mt trong nhng nh ch huy qun s ti ba trong lch s nc Anh, ng
l mt trong nhng nhn vt quyn lc bin ng nht trong gii chnh tr Anh quc thi
n hong Anne; cha ng l mt chnh tr gia kit xut Anh vo cui thk XIX, ng
tng lm i thn ph trch ti chnh trong Ni cc Salisbury.

Lc nh Churchill l mt cu b nghch ngm tuy cu khng lm iu g xu. Cu

thng tp hp l bn li ri t phong thng lnh, h ho mnh lnh cho cc bn. Thnh
thong cu li k cho bn b nghe v nhng cu chuyn m cu c nghe li t ngi
ln. Cc quan chc u ni Churchill l mt cu b rt c tnh, tng lai chc chn s c
trin vng. Cha m cu khng h lo lng trc biu hin ca con, v nghch ngm nhng
cha bao gi cu lm hng ca mi ngi cng nh ca mnh.

Bt u i hc, kt qu hc tp ca Churchill li rt km, cu khng th kin nhn

ngi hc my ch Latinh hay nhng cng thc, nh l cc mn khoa hc, nhng cu li
hc rt ho hng vi vic hc cc ngn ng dn tc, thm ch rt xut sc. Cu c bit
say m cc mn lch s v trit hc. Sau Churchill va im vt vo trng
Harroiv (trng chuyn dnh cho con qu tc v con nh giu c &Anh). Vo trng,
cu vn gi nguyn tnh ngang ngnh ca mnh, Churchill b lit vo hng nhng hc
sinh c kt qu hc tp km nht.

Do kt qu hc tp km, cu nhiu ln b nh tr&ng v thy c phn nh. Nhng cha

m Churchll vn cho rng con mnh c tr tu tinh thng, kh nng vit vn v din
thuyt ca cu hom. hn bn b, im s khng th chng minh iu g, nu nh cng vic
hp vi s trmg chc chn cu s lm tt. Sau cha m ci lp v bc con nh qu tc
cho con, gi cu vo trng qun s Sandhurst, lm s quan k binh. Sandhursrt l mt
trng s quan bnh thmg. Chnh & noi ny, Churchll nh c gp n&c. Cu tt nghip
trng qun s v&i thnh tch ng u lp.

Sau khi ra trng, Churchill tr thnh phng vin cho mt t bo v i n nhiu

min t ly tin vit bi v cc cuc chin tranh sc tc. Hng ngy, Churchill chm ch
c, nghin cu v ghi chp li, ng nm bt c mt lng kin thc khng l. ng
khng nhng nghin ngm phn tch, bnh lun nhng vn c lin quan n bn thn,
m em so snh vi quan im ca nhng ngi din ging trong hi ngh nng cao
kh nng hng bin ca mnh.

Trong thi gian phc dch ti n , ng vit mt cun tiu thuyt tnh cm lng
mn xut bn cng lc ti c London v New York. Ba thng sau ng li cho ra i mt
cun sch bn rt chy vit v cuc chin Bc Nam vi nhng phiu lu mo him m
chnh ng tri qua. My cun sch lin tip ra i khin ting tm ca ng ni nh
cn, ng tr thnh mt ngi anh hng trong mt ngi dn Anh quc.

Nm 1899, Churchll tr v t n , bt u dn thn vo con ng chnh tr m

ng mong i by lu. Thnh cng trong cuc bu c, ng c mt gh trong h ngh
vin. Do xut thn t dng di qu tc v nhng trang s mo him y lng mn ca
mnh, ng tr thnh thnh vin tr tui nht h ngh vin, c cho n nh mt ngi
sao chnh tr mi ni. Ti nng din thuyt ti ba ca ng, vi nhng kin y tm
huyt v sng to, phong ca s tao nh m qu quyt khin c hi trng sng st
v ngng m. Dng nh khng mt nhn s chnh gii no t&ng tng c mt
thnh vin h ngh vin tr tui nh vy li c th chp i cnh vng chi cho tin
chnh tr ca mnh.

Qu nhin qua mt thi gian thng trm, cui cng ng c n p. Churchill

dnh c mt gh trong Ni cc khi ng 33 tui.

Cc nh tm l hc cho rng: Khng cn c b quyt dy con no, ch cn khen ngi

chng. Cu ni Con gii lm! chnh l chic cha kha vng m cnh ca tm hn tr.
Cha m nn thng xuyn c v con: Con sinh ra l ngi gii giang nht, nhim v
ca con khi n th gii ny l em s gii giang ca con cng hin cho x hi ny, th
gii s p hem v c con! Khng c l do g con coi thng bn thn mnh, d mi ngi
c coi thng con, con cng phi t ni rng: Mnh l ngi gii nht, chc chn mnh s
lm c. Mnh s t i ng ca mnh, khng ngi khc phi can thip!

Cha m cn cng nhn kh nng ca con con c lng tin, cha m c th tham kho
mt s li khuyn di y:

1. Cho tr c hi lm vic

Cha m nn hiu rng c lm vic chnh l c s gip con khn ln, l qu trnh kt
hp u c v chn tay, l s pht trin hi ha v th cht v tm hn. Nu thc s yu
thng con, cha m nn p ng mong mun c t lm vic ca con, ng qu ho
tm m nh mt i mt mt xch quan trng trong qu trnh trng thnh ca con.

2. Thng xuyn ni Con rt gii!, Con rt tuyt!

ng vin con thng xuyn s gip tr tng thm s t tin, bit rng mnh c tin b.
Cha m khng nn keo kit nhng li khen. Khi con thc s c tin b, cha m cn chn
thnh chc mng con. Khng nht thit lc no cng phi dng li ni, ch cn mt n
ci, mt nh mt vui ti cng l vi tr.

GIP TR T TIN TRONG GIAO TIEP

Li. dnh cho cha m:

Cc b trai thng c nhng thiu st trong giao tip nn thng kh c bn, v th

cha m nn gip tr nhn bit v trnh xa nhng thiu st , khi giao tip vi mi
ngi, tr khng ch c c tnh bn m cn nhn c s tn trng t ngi khc,
gip tr hnh thnh tnh cch t tin.

Vic giao tip vi mi ngi s c tc dng nm bt tin tc, giao lu tnh cm, iu
chnh hnh vi, nng cao tri gic ng n ca tr. Giao tip nh hng n s pht trin
nhn cch ca tr, hiu bit v iu cha m s c s hng dn v ch o ng n cho
con. S t tin ca mi ngi cng c trau di qua giao tip, qua cc hot ng x hi, tr
s t tin giao tip vi ngi khc, bit pht huy u im ca mnh tm kim bn b.
Cng vi s trng thnh ca tr, cc hnh thc giao tip cng ngy cng a dng. Tnh
cht v trnh giao tip u nh hng trc tip ti vic thit lp s t tin tr.

Cc b trai 7, 8 tui bt u tch dn cha m, cng ngy tr cng coi trng thi ca
bn b i vi mnh. ng nhin tnh cm tt p m tr hun c c l t gia nh,
nhng chng cng c th c s gip ca bn b. Sullivan cho rng, tnh bn tui thiu
nhi s nh hng n thi quen kt giao v tnh t tn ca tr, n quan trng nh s chm
sc v tnh yu ca cha m. Nu tr b mt i ngi bn hoc b bn b xa lnh, tr s t
ph nh mnh, mt i nim tin thm ch sau ny d c t c thnh cng g cng khng
cm thy an ton v tha mn. Mt ngi iu ha tt c cc mi quan h chng t c
tnh hp tc v s t tin. VI vy nhng ngi bit cch giao tip, bit cch chung sng v
giao lu vi ngi khc s c nhiu c hi pht trin s nghip.

Sc khe ca Lc Lc khng c tt nn m b rt t khi cho b ra ngoi choi v&i cc

bn. M thng ni v i Lc Lc: Bn ngoi khng kh rt nhim, xe c ng c, con ra
choi c th s b m. V th m Lc Lc khng c bn, cng chng ra ngoi tip xc v&i ai
bao gi.

V m bao bc qu nn Lc Lc t c c hi tip xc hay giao lu vi mi ngi, dn

dn b tr nn t ti, lm l. v&i cc b c thm mt ngi bn l mt vic rt vui, kh
nng giao tip rn luyn qua giao tip, v qua thc tin cuc sng.

M Lc Lc nhn ra cch gio dc sai lm ca mnh nn kp thi sa i. B m i

cc bn nh n nh, lc u m i mt bn, ri m cng choi v i hai b, gip Lc Lc m
lng v i bn ngoi, cn cu b hc c s t tin, ngy cng tr nn vui v, hot bt.
Cui tun c nh a Lc Lc i cng vin choi, n nhng noi c nhiu choi v nhiu
bn nh. M cn a Lc Lc n nh ngi thn choi, cho Lc Lc thm nhiu c hi
giao tip. M cng khng qun dy b phi lch s v i mi ngi, trc kia khi bn i
Lc Lc a choi cho Lc Lc ch bit ni mt t khng, c kh n t khng cng
chng ni, ch quay ngi b i, v b khng bit din t th no cho phi. Nhng lc y
m u n bn v ni: Con vn cn mun chi thm mt lc na phi khng? Thy m
hiu v ni ln h mnh suy ngh, b cm thy yn tm v tip tc chi v i cc bn.

Nh s h&ng dn ca m, Lc Lc dn bit cch lm bn v i cc bn nh, tr

thnh cu b c mi ngi yu mn.

i vi cc b, c c mt ngi bn l mt vic ht sc quan trng. Nhng nghin

cu tm l hc mi y pht hin, ba tui tr bt u c nhu cu kt bn, l manh nha
ca nhu cu giao tip x hi. Mt a tr ang khc lc m m m khng c cch g d
c, nhng nu c mt ngi bn nh n choi, b s lp tc chuyn khc thnh ci,
l bi vi tr d c ting ni chung, chng d chu nh hng ca nhau.

S pht trin kh nng giao tip x hi ca tr c quan h mt thit v i cch gio dc

ca cha m. Tm li, kh nng y cn c rn luyn bng cch giao tip v i bn cng trang
la v nhng ngi khc, cha m mun to cho con nhiu c hi c giao tip, tng bc
rn con cch i nhn x th c th tham kho cch sau:

I. To cho tr nhiu c hi giao lu

Bn c th thng xuyn m i ng nghip, tr con hng xm n nh chi, dy cho tr

mt s cch thc giao tip x hi thng thng nh cho bn cng chi chi, chi cc tr
chi vi bn, hc cch ni cm n, xin li .
 Ngy ngh, cha m nn a con n nhng noi c nhiu ngi, ng vin v hng
dn tr cch lm quen vi cc bn mi, ch ng cho hi ngi ln m khng ngi ngng,
xu h.

Nu cc khu dn c, vo bui chiu ti cc b thng ra ngoi choi, nhn c hi ny

cha m nn ng vin con ra ngoi lm quen vi cc bn trong khu m rng phm vi
giao lu.

Trn ng a n con i hc, c gng a con i cng cc bn gn nh con c

thm c hi giao lu vi bn.

2. Hng dn c th cho tr cc k nng giao tip

K nng giao tip ca con tr nh hng bi s hng dn ca cha m. Cha m nn lu

tm chn thi im thch hp dy tr mt s k nng giao tip nh hnh vi giao tip, trnh
giao tip. V d dy tr cch thnh cu, t, cch tha hip, cch pht biu kin ca
mnh; dy tr bit khoan dung, bit km ch, bit quan tm n mi ngi.

Trm nghe khng bng mt thy, cha m khng ch ni sung m nn lm mu cho tr,
hng ngy gi mi quan h tt p vi hng xm, ng nghip, bn b, khng ni xu
ngi khc. Thng xuyn a tr ra ngoi tr tip xc vi mi ngi, giao tip chnh l
mi trng hc tp tt cho tr noi theo.

3. Dy con nhng phm cht tt p

Nhng phm cht tt p s l nn tng cho giao tip ca tr. Khi hiu c vn minh,
lch s, sn sng chia s vi ngi khc n v chi, c tnh thng yu, bit quan tm
n mi ngi th tr mi c bn, nhng tr ch k, keo kit, ch bit chi mt mnh, khng
bit quan tm n mi ngi th khng bn no mun chi cng. V th cha m nn dy
con cc thi quen tt nh nhit tnh, l php, gip con hon thin kh nng giao tip.

4. Gip con tm bn

v i tr, vic c thm bn mi l iu rt t nhin. C ngy cc b cng ngi trong

phng hc, cng nghe ging, cng vui chi ngoi sn. Tuy vy, nhiu lc tr cng cn s
gip ca cha m, kt thn vi nhng ngi xung quanh. c bit vi nhng tr sng ni
tm, cha m nn vic tm bn gip con.

5. ng vin con kt bn

Hng ngy ng vin con lm quen vi nhiu bn trng mu gio, khi v nh hy

hi con hm nay c thm bn mi no khng. Cha m c th gi cho tr mt s cch
tr kt bn. Mi ln con c thm bn mi cha m hy biu l s vui mng v khen ngi con.
 CHNG 6: KCH THCH LNG
DNG CM CA B TRAI
GIP TR BIT DNG CM NG LC

M N H D N B T R A I T H T H C H M O HIM

L i. d n h c h o c h a m :

Khi cha m bung tay, t duy ca b trai c gii phng, gip b hng th, t&ng
tng, din t. Cha m sng sut pht hin kh no bung tay c hiu qu nht, bung
tay nh th no l hp l.

Cc b trai rt c tnh, chng thch th hin c tnh khi gii quyt cng vic. B trai
thch cnh tra- nh v thch thc, trong cnh tranh chng cm thy hng phn, chng c
khuynh hng a thch mo him. Darwin ni rng: Vn may thch chm sc ngi dng
cm. Cha m khng nn kim ch mi vic, che chn mi noi, m nn khch l b trai i
tm ti khm ph, bi dng cho chng tnh cch mnh m t trong mo him v cnh
tranh.

Cc b trai thng t tin, dng cm, lun mun tr thnh ngi dn u trong mi
vic. Tt nhin, xng pha s c nguy him, nhng cha m khng nn v th m ngn cm
can thip, nn cho tr c ti luyn nhiu hon. Th nhng, cha m thng thch m p
tr trong lng, quen vi cch thc nui dng b m. Lc tr cha bit i, b m trong
lng cho ng; bit i ri, li b m i choi; khi tr c th t lo c cuc sng, cha m vn
c bao bin lm thay... V th, nhng b trai c nui dng b m thng ch k, quen
nung chiu, s kh, s trch nhim, khng chu c tht bi, khng bit on, khng tri
ma gi. Thc ra, b trai d dng hc c s t lp, chu ng c gian kh hon b gi,
cha m nn chng dng cch nui dng nh ngho, bung tay ng lc, b trai t
mnh xng ln pha trc.

B Minh Minh c cha m bao bc qu mc, nn nht nht v cng. Cu khng

t tn cng choi cu trt vi cc bn. C gio ca Minh Minh c bit ch n hi:
Con c thch choi cu trt khng?

Minh Minh gt gt u, tr li: D, thch !

Thy vy c gio ni: Thth chng ta cng vo choi nh. C gio ngh thm:
Con cng th trt cng cc bn nh? Minh Minh hong s vi v tt li pha sau.

C gio ni: Thi th ny, c s b con, hai chng ta cng trt, c khng? Minh
Minh min cng ng .

Trong lng ca c gio, Minh Minh c cm gic c an ton, cu v c gio cng

trt xung. C gio hi: Choi c vui khng?

Minh Minh tr li: Vui .

C gio li hi: Con c s khng?

Minh Minh ni: Khng s.

C gio khen ngi: Con tht dng cm! Ln ny con choi mt mnh, c khng? C
s & bn cnh trng chng con.

Minh Minh gt gt u, cui cng cu mnh dn choi cu trt mt mnh.

C nhiu bc cha m sut ngy nht con tr trong nh, khng cho choi a vi cc tr
nh khc hoc nhn nhng, chiu chung qu mc, cng l nguyn nhn lm cho tr
khng th nhanh chng thch ng mi trng mi. Tr em v thiu ht k nng giao tip
vi bn cng trang la, nn khng hng th tham gia cc tr choi tp th, khng dm pht
ngn, ch lo s ngi khc ch .
 Tuy nhin, con ng hc tp ca tr nhiu chng gai, gp ngnh khng bng phng,
nhng sau mi ln khc phc c kh khn u c c s thch th v vui v. Khi tr tri
nghim thnh cng tr s hiu c hnh phc ca thnh cng. Thnh cng cng gip cho
tr cng thm t tin, cng c thm lng nhit tnh i tm ti khm ph th gii mi. Khi con
tr lm tt, ph huynh kp thi biu dong, nhng khng nn qu khoa trong, bng
khng s khin tr tr nn t cao t i; khi tr lm vic cha tt, ph huynh nn ng vin
tr dng cm i din vi hin thc ch khng ln trnh.

GIP B TRAI KHC PHC TNH NHT NHT,

DNG CM TIN LN
Li. dnh cho cha m:

Gip b trai chin thng tnh nht nht, cha m khng th vi vng, m cn tin hnh
theo tun t, h&ng dn b trai bt u t vic d lm nht, kin tr khng ngng, dn
dn ly li dng cm v t tin. Gip tr t tin l trch nhim nng n ca ph huynh
tr nhanh chng ha nhp, tr thnh mt b trai ti gii m khng lm tn thcmg
chng.

Nht nht l mt dng biu hin ca tm l thiu t tin. Tr nht nht thng cm thy
bn thn phi chu ng s coi thng v k th ca mi trng xung quanh, lun cm thy
rt t ti, khng dm biu t suy ngh ca mnh, nghim trng hcm c th mc chng t k,
nh hng n vic hc hnh v cuc sng. C th khng nh v ph huynh dng
phong thc gio dc khng thch hp trong giai on quan trng hnh thnh tnh cch b
trai.

Cha m lun h da tr tr ngoan ngon hon. Khi tr quy khc, cha m lun thch
ni nhng cu i loi: Con cn quy khc na m s nht con vo phng ti Cn khng
nghe li, con si xm to ng s n tht con Cnh st mt lt na s n bt con m
gi bc s tim cho con. Lu dn, tr s tr nn nht nht, s bng ti, s ng vt, s
cnh st, s bc s, s ngi l...

C nhng bc cha m qun gio tr qu h khc, tr b trch mng kht khe khi phm
phi bt k l do sai st no. Tr mt i s t do, lm bt c vic g cng phi c cha m
kim duyt cho php. Dn d, b trai tr nn bo sao nghe vy, khng dm hnh ng.

C nhng bc cha m qu cng chiu con ci ca mnh, tc b c hi rn luyn thc

tin ca tr, khin nng lc ca tr yu km i. C nh vy, cho d c nh khuyn khch tr,
tr vn tr nn nht nht.

C nhng bc cha m ch quan tm n vic hc tp ca con ci, khng cho tr ra ngoi

giao tip vi mi ngi. Nh c khch ti, tr va i ra khi phng, cha m nghim khc
nhc nh: B con gp vui g no, mau v phng hc bi. Mi ln, tr mun cng bn b ra
ngoi choi, cha m li nng li: C ngy t sng n ti ch bit choi bi, hy ngoan ngon
nh lm bi tp i. Trong qu trnh trng thnh, do s tri buc ca cha m, b trai
nh mt c hi giao tip vi mi ngi, khi ln ln s s hi e d noi ng ngi.

C nhng b trai ni nng khng lu lot, pht m khng r rng, b ci nho trong
lc giao tip, ln sau, b s cng thng e d khi ni chuyn vi mi ngi. Khi kt qu thi c
ca tr khng nh mong i, cha m trch mng cng s lm cho tr s thi c, s cnh
tranh, c th cho n khi tr khng cn dng kh, tr nn nht nht.

C nhng bc cha m a v x hi khng cao, thu nhp trung bnh, thng ngy ni
chuyn v tnh l ra tm trng t ti, v hnh trung khin cho con tr cng cm thy bn
thn thp km hn ngi khc, sinh tm l yu th. T ti l anh em sinh i ca hn yu, b
trai qu t ti tt nhin hn yu nht nht.

Anh L c cu con trai Nguyn Nguyn nm nay 7 tui, c bit nht nht. Mi khi
nh c khch, cho d quen hay l, cu u trn trong phng ca mnh.

C mt ln, anh L a con trai ra ngoi do ph, va hay gp mt ngi quen, anh
L dng li chuyn tr vi cu vi ngi quen. Ngi c hi Nguyn Nguyn: chu
hc tt ch?cu khng p li m hong ht np sau lng b, nm cht gu o ca b,
nng nc i v nh ngay.

Li c mt ln, v chng anh a Nguyn Nguyn ti nh hng n buffet, cha m ch

ri xa chc lt i chn thc n & quy thi, Nguyn Nguyn s hi khc m ln. Anh
L rt bun phin, Nguyn Nguyn nht nht nh vy, sau ny lm sao tr thnh mt
ngi n ng i tri p t c y?

B trai tng lai tt phi i mt vi mi trng x hi phc tp, khng th trnh

c vic giao tip vi mi ngi, nu nh t nh nht nht, s ngi l, lm vic g
cng khng th c lp hon thnh, thiu ht kh nng giao tip x hi, kh tng tng
c tr s tm c ch ng trong x hi cnh tranh khc lit ny nh th no. V th,
ph huynh cn ch hng dn con, gip tr thot ra khi s nht nht.

I. Cho tr nhiu hn na s quan tm chm sc

Tr nht nht hng ni c bit mn cm i vi thi ca ngi khc, bn ngoi

chng khng c kh nng th hin bn thn, cha m cng cn quan tm v chm sc.

2. Ch cc phn ng tm l ca tr
 Tr hng ni rt t ti, b l nhiu c hi. iu ny cng khin cho tr nht nht,
chn bc, trong lng y cm gic km nn v t ti. Lc ny, ph huynh cn ch quan st
t m nhng bin i tm trng thng ngy ca tr, nng tr chuyn v gn gi, khuyn
khch tr mnh dn ni ra nhng suy ngh ca bn thn, ng thi dn dt tng bc, gip
tr lt b t ti, to lp t tin, gip tr c th tip nhn thnh cng v cm thy nim vui
trong cuc sng.

3. Cho tr nhiu c hi th hin tnh sng to

Tr nht nht, tt nhin c t c hi rn luyn. Cha m c th khuyn khch con tr t

th hin mnh, v nh ca ht, nhy ma, thuc th, k nhng cu chuyn th v din ra
trng hc... Tng bc m rng phm vi hot ng, vui chi, cho tr cng nhiu c hi
th hin bn thn, rn luyn dn dn, nht nh s c hiu qu.

4. tr tinh thng mt vic

Gip tr em nm vng mt vic, tr c th th hin thnh cng bn thn, tng

cng lng tin. Bi khng gian sng ca nhng tr hng ni thng tng i hp, iu
ny khin chng kh tp trung, quan st s vt chm ch t m, lm vic tng i nhn
ni, thch lm nhng vic o su suy ngh, lun lun tinh t trong tnh cm. Ph huynh c
th li dng mt tch cc ny ca tr, gip v ng vin tr cn c vo s thch ca bn
thn hc thnh tho mt vic, v d: vit ch, nh c, chi n piano... H c c hi,
hy tr th hin s trng ca mnh trc m ng, t c mc ch ca vic rn
luyn tnh bo dn.

5. Tn trng c tnh ca tr

Mi c tnh u c nhng u im v khim khuyt ca n, ph huynh c th khuyn

bo tr, nhng phi ly vic tn trng c tnh ca tr lm tin . Bt c s on trch, p
buc thay i no u c th to nn tc dng ngc li, khin cho tr khng bit lm th
no, thm ch cng thm t ti, hon ton nh mt nim tin.

6. tr Cchun b trc

Khi a tr tham gia cc hot ng x hi, trc ht cn lm tt cng tc chun b.

Nh: Hy ni trc cho tr cch xng h vi khch; dy tr bit mt s k nng c x giao
tip... Gip tr tm hng th, s thch, chi vi bn b cng trang la, khuyn khch chng
tr chuyn giao lu. C s giao lu c bn nht nh, phm vi giao lu rng ln hn s
khng cn khin tr e ngi na.

7. To cho tr nhiu c hi vui chi vi bn

 Thng xuyn dn tr ti nhng noi vui choi c nhiu tr cng la tui, nh tn dng
nhng dp l tt dn tr n cc sn choi, cng vin... hng dn tr lm quen vi cc bn
nh khc, cng nhau vui choi.

DNG CM MT CHT, CNH CA TNG LAI

S HM
Li. dnh cho cha m:

Cha m o lng s an ton ca b trai l phng bt trc, thng v th hi sinh c

hi rn luyn ca tr, lm nh vy tuy m bo tr khng b tn thng, nhng to
nn nhc im thiu ht dng kh ca b trai. V th, kch thch dng kh ca con, cha
m nn mnh dn th tay, tr t i lm nhng vic m kh nng cho php, lm mt b
trai dng cm.

Gio s tm l hc i hc Havard, George ni rng: Tinh thn dng cm l nhn t

cn thit nht ca mt con ngi. Bi v mi mt tin b d l nh b ca con ngi u
cn c dng kh lm k dn ng. Nh tm l hc Havard quyn uy ny khi bn n vn
gio dc tr em, tng h ho cc bc ph huynh n lc bi dng dng kh cho tr, coi
y l ngun gc ch yu tr em c c kh phch ca ngi n ng.

Mt nh tm l hc khc, Scot Parker cng ni rng: Trn ci th gii ny, ch cn bn

chn thnh cho i, l s thy rt nhiu cnh ca u ang khp h! Cht xu dng kh c th
gip bn t c thnh tu v hn. Scot cn ni: Nu nh bn may mn bm sinh c
phm cht dng cm, th th rt nn thm na; nu nh bn cn cha hnh thnh c
tnh cch ny, th th hy nhanh chng nui dng i, cuc i con ngi rt cn c n!
Dng kh l t cht thit yu ca mt ngi thnh cng, l ng lc cho s tin th ca b
trai khi trng thnh, cn bi dng lng dng cm ca ngi n ng, cng cn kch
thch dng kh ni tm ca tr.

Cha m Vu Cng l cng nhn lao ng ph thng, cu l con mt, v th, cu l hy

vng ca gia nh.

Th nhng, t b cu gp rt nhiu kh cc. Khi Vu Cng 11 tui, cha b tai nn

lao ng hng mt tri, sau li phi ct b mt bn thn, t ng khng th lm c
vic g. Ha v n ch, t lu sau, m Vu Cng cng khng sc khe lm vic. C
nh ch cn da vo tin tr cp tai nn lao ng t i ca cha duy tr cuc sng. Vu
Cng nhn thy cuc sng gia nh ngy cng tr nn ht sc kh khn. Bn thn cu
phi gnh vc gnh nng gia nh, cho nn khng cht do d cu quyt nh phi i lm
t lo vic hc hnh.

Vu Cng vay ca ngi bn thn mt khon tin nh bn hng ti cng trng

hc. Nhng ngh th on gin, kh bt tay vo lm cu thy tht s kh khn. Ngy u
tin, cu hon ton khng can m a hng ra bn. Ngy th hai, Vu Cng tm n
mt ngi trng kh xa, sau by hng trn mt t, nhung cu vn ngi ngng khng
dm rao to, rt lu sau mi c mt hc sinh n xem. Hm , cu ch kim c c 1 ho
bc, nhung 1 ho bc ny l ng tin ln u tin cu t kim c. Bt u t gi pht
, Vu Cng hiu ni vt v ca vic kim tin, cu b dn tr nn can m hon.

Na thng sau, Vu Cng kim c 100 t. Cu dng s tin ny mua cho mnh mt
cun t in, mua cho cha m mt t thc phm b dng. Khi cu mang v n nh,
cha cu rt ngc nhin hi Vu Cng tin & u ra, lc ny Vu Ccmg m&i em vic na
thng nay t kim tin ni cho cha bit. Cha m cu thc s xc ng.

C nh vy da vo sc mnh kim k sinh nhai, Vu Cng dng cm chin

thng kh khn trong cuc sng, tt nghip mt cch sun s, vo trng i hc nh
mong c.

Khng t tr rt nht nht, chng khng dm ng mt mnh, khng dm i mt mnh

khi tri ti, thm ch khng dm vo phng ti ly . cho tr tr nn can m, ph
huynh ng ngi rn luyn lng can m cho con tr bng nhng vic rt on gin nh:

1. K chuyn tr nghe v nhng tm gng dng cm khng s kh

khn gian kh, khng s hy sinh

Nu nh tr s i ng mt mnh, ph huynh hy k cho con tr nghe cu chuyn

nh thm him ngi Anh Robert Falcon Scot chinh phc nam cc. Nu nh tr s bng
ti, cha m ng k cho con nghe truyn ma. Nu nh tr s tht bi, cha m c th k v
nh pht minh v i ngi M Thomas Alva Edison vt qua my ngn ln tht bi ra
sao pht minh ra bng n in.

2. Khuyn khch tr hot ng th dc th thao nhm bi dng tinh

thn dng cm

Ngy ngh, c th cng tr i leo ni rn luyn lng can m; ti cng vin vui choi,
ng vin tr mnh dn choi cc tr choi nh i cu c mc, cu cp treo. Khuyn khch
tr nng tp luyn th dc th thao nh gia nhp cc CLB bng , bng bn. Loi hot
ng th thao ny c tnh cnh tranh cao, h tr cho vic bi dng tinh thn dng cm.

3. Ngi cha phi c trch nhim gnh vc nhiu hn vic nui dy tr,
con thy c lng dng cm ca cha mnh
 Nu trong nh c iu bt hnh g, m c th s khc lc ku than, khng lm ch c
tinh thn, nhng b phi bnh tnh, lng l x l, ng c tay chn lunh qunh, ht ha ht
hong. Nu nh ngi cha c kh nng dng cm trm tnh i mt vi phong ba, tr cng
s trm tnh dng cm ln.

4. To c hi tr c c th nghim s thnh cng

tr c lp bt tay vo cc hot ng, c cht tin b l kp thi khng nh, ng

vin. Tr c th t mc qun o, t i giy, u c xem l mt dng thnh cng, khin tr
sn sinh lng t tin.

DNG CM CNH TRANH, BC L TI NNG

Li. dnh cho cha m:

Trong mi trng x hi rng &n y cnh tranh, b trai tt nhin phi cnh tranh
vi mi ngi vo c trcmg tt, tm c cng vic tt v tr thnh ngi thnh
t trong s nghip, nu nh lm phai nht thc ganh ua hiu thng ca b trai, th v
tnh gy nh hng n s sinh tn ca b trai trong x hi cnh tranh ny.

Trong x hi hin nay, cnh tranh khp mi noi, khng ai trn trnh c. Dng
cm, im tnh i mt vi hin thc mi c th dnh c thng li trong cnh tranh. C
nhng tr v s tht bi, cho nn t chi tham gia cc hot ng tp th mang tnh cnh
tranh, kt qu l chng khng th trng thnh. Cnh tranh c th khin cho tr c
cao, thng qua cnh tranh, t cht tng hp ca tr, c bit l t cht tm l s c rn
luyn. b trai sau ny trng thnh c c mt ch ng trong x hi, ph huynh phi
coi trng bi dng thc cnh tranh ca tr.

o o nm tui, cu l mt a tr rt hiu ng nghch ngm. Hc c cha

y 10 pht cu nhp nhm i ung n&c; hc v th nguch ngoc trn giy mt lc
l cu b bt xung i choi my bay giy... Lun tay lun chn khng ngh. Thy o
o sp vo tiu hc, ngi m lo tnh lm sao o o thch ng vi vic hc tp
tr&c tui i hc. Tr&c kia, m o o cha thc s c gng con lm quen vi vic
hc.

Mt bui ti, sau khi xem xong chcmg trnh truyn hnh mang tn Chy th vi bn
thn, m o o bng ny ra sng kin v vic gio dc con: Sao li khng o o
t cnh tranh v& bn thn mnh c ch? Nh th c hiu qu hn nhiu so v&i vic hc
th ng.

M dng ba cng lm mt hnh nm, chiu cao xp x bng o o, trn mt v

y mm, mi, mt, trn nh u cn t mc trng ging nh c b tc en, sau
cng v thm mt b qun o p... Khi hon thnh hnh nm trng sinh ng nh tht,
c thn thi xem ra cng ging o o.

Khi o o v nh, pht hin hnh nm ngi trn s pha, cu ht sc ngc nhin:
M oi, ci ny u ra h m?

M c lm ra v thn b tr li: y l con m !

L con? o o ht sc kinh ngc.

M gii thch cho o o rng: y l con ngy hm qua, khng tin, con c th
xem ci bin trn ngi.

o o vi chy li xem, nhn mt hi lu, cu ch tm bin v hi: M i, trn ny

vit nhng g th ?

Trn vit rng: o o, 5 tui. N gy 2 1 thng 6, hc c 12 pht, thuc bng

cu chong t 1 n 6, bit v bn v g h s p h a. Sau m hi o o: Con trai, con
c t tin thi u v i o o ca ngy hm qua khng? Hng ngy m s cho im cc
con.

o o nghe xong v cng phn khch, cm thy rt th v nn ng , cn ni

rng s ginh thng li trong cuc ua ny.

ganh ua v i ngi gi, thi hc tp ca o o thay i r rt. Cu tp

vit rt chm ch, n lc ngh gii lao hi ngay m xem mnh hc c bao lu, nu
nh cha vt qua thi gian ghi ca ngi giy, cu s tip tc c sch. Hng ngy,
m ghi thi gian hc tp ca o o v nhng g cu hc c ln thn ca ngi giy,
tr&c khi i ng li nhc nh o o: Chun b tnh thn cho cuc thi u ngy mai
nh. Ln no o o cng gt u y quyt tm, cu lun c thc c gng dnh
chin thng.

Thi gian tri qua tng ngy, trn thn ngi giy dn dn kn c ch, o o
tr nn ngoan ngon hn trc rt nhiu, khng nhng chm ch hon thnh cng vic
hc tp, c nhng lc cn ch ng xut ni dung th u m&i nh gp qun o, chy
b... K t khi c i th cnh tranh ny, o o tr nn ngn np gn gng, iu
ny lm m cm thy yn tm.

Trong cuc sng hin i, cha m trang b cho tr mi th, tr thiu mt i tng
cnh tranh vi bn thn, tr d sinh ra mt cm gic sai lch, cho rng cha m lun bt
buc mnh hc v lm mi vic, sp xp cho tr mt i tng cnh tranh, tr s c mt
cm gic nguy c, t to ng lc tin ln, t gic nghe theo s dy bo ca ph huynh.
Lm th no bi dng cho tr khng s cnh tranh y?

1. Bi dng v pht trin c tnh ca tr

Nng lc cnh tranh mnh yu c quan h mt thit vi c tnh, cha m phi xut pht
t nhu cu v hng th ca b trai, pht trin c tnh ca tr, tr khng ch nm bt c
nhiu hon cc tri thc khoa hc m cn phi nm vng mt s k nng v bn lnh c bit,
t hnh thnh nhn cch tt p hon thin. C sc cnh tranh v tn lun l c tnh
vt tri ca b trai, chng c th t lp, t ch, k lut, t tin.

2. Khuyn khch tr mnh dn sng to

Khng sng to th khng th c tin b, m tin b chnh l c s ca vic dnh thng

li trong cnh tranh. Ph huynh cn ng vin tr tch cc tham gia cc hot ng phi
dng tr c v vn ng chn tay, phi quan st v dng ti hng bin, t kch thch ham
mun v hng th hc hi, gip hc sinh bit pht hin vn v t gii quyt vn . Ph
huynh khng nn dng cc khun mu gio dc truyn thng hn ch tr, nh vy t
duy ca tr s b tri cht, ph huynh cn khng nh v khen ngi tng mi, pht
minh mi ca tr, ng thi khch l tr kin tr tm ti.

3. Ph huynh phi thay i quan nim, ng vin tr tham gia cnh

tranh

Nghe li, ngoan l tiu ch nh gi tr ca cc bc ph huynh, nhng tr nghe li

th li thiu c tnh, khng c can m i din vi p lc. T nh cn phi bi dng cho
tr tinh thn c lp t ch, dm ngh, dm ni, dm lm, mnh dn i mi, ng vin tr
dng cm n nhn th thch, bt li v gian kh, can m bc ra khi s che tr ca gia
nh, ha vo x hi, sng v n nhn thch thc.

4. ng vin tr t tin vo bn thn

B trai bit ly quan im gi tr phn on chnh xc tht gi ng sai, mi c th

la chn c chnh xc cch thc sng, hc tp cng nh lm ngi. V th, cha m cn
khch l tr quan st nhn nhn th gii, can m ni ra cm xc c nhn. Tin tng chnh
mnh, dm cnh tranh vi chnh bn thn mnh. Mt a tr khng t tin coi nh mt i
kh nng cnh tranh vi ngi khc. Gip b trai bit nhn nhn bn thn mt cch chnh
xc, tr s c lng tin v nng lc thc hin cc mc tiu cn theo ui.
 TR C QUYN PHM SAI LM
Li. dnh cho cha m:

B trai sau khi phm sai lm, cha m khng nn trch mc, cng ng ch nho
chng, phi ngh n trng hp chnh mnh phm sai lm , nh nhng ni vi b
rng: Li lm ny cha (m) cng tng phm phi, cha (m) ni cho con bit cch
phi lm nh th no. Sau gip tr bc ra khi tht bi v sai lm, gip chng tm ra
cch gii quyt vn v c lng can m chin thng kh khn.

Cha m nn cho tr c hi sa cha sai lm, bnh tnh lng nghe suy ngh ca tr,
gip tr tm ra cn nguyn ca li lm. c bit l sau khi tr thnh thc nhn li, cha m
nn ng vin con, sau ch ra tnh cht nguy hi ca sai lm, tr bit sa cha, khng
nn trch mng kht khe, nh th s khin tr mt i dng kh nhn li, sau ny phm sai
lm ch bit trn trnh.

Nu nh trong qu trnh th lm mt vic mi tr mc phi sai lm hay gp tht bi,

cha m nn gip tr tm ra nguyn nhn, khch l tr th li ln na, gip tr c nim tin
tip tc cng vic. V d, c nhng tr mun gip m cht vic vt trong nh, ch ng i
ra bt, nhng v khng ch lm, trong tnh hung ny, cha m khng nn trch mc tr,
m nn hng dn con tr cch ra c sch bt m li khng lm bt v, tip ng
vin tr ln ny con ra rt sch hoc l ng nn lng, c gng cht na con s thnh
cng. Nghe nhng li ng vin, tr s c can m th lm li ln na.

Khi mc li, tr thng t trch mnh v s b trng pht. Lc ny, cha m nn nm

ly thi c gio dc tr mt tch cc, gi m cho tr bng tnh cm, cho tr c dng kh
t chu trch nhim v sai lm ca mnh. Tr thng d tip thu s gio dc tch cc ca
cha m, ngoi ra, cha m nn khi thng tnh cm ca tr mt cch hp tnh hp 11, cch
ao to ba ln ging gii o l, thuyt gio trng rng s khin tr phn cm.

Cch thc gio dc ca mt s ph huynh rt sng sut, chnh l cm ha > thuyt

phc > cm ha, ni mt cch n gin, cha m khi dy con lun coi trng vic khi
thng tnh cm vi tr. V d, trc ht cha m hy khen ngi tr rng: Con lm rt tt!,
Con rt c gng ri. y l giai on u tin ca vic cm ha, tr em thng thng
d tip thu nhng li ng vin ny. Sau cha m gip tr cng tm ra nguyn nhn ca
tht bi, tr khng ngng tin b, t m t ti mc tiu ca gio dc. Cui cng cha
m ng qun mt ln na khch l tr: Nu nh con c gng thm mt cht na th s
cn lm tt hn! Gio dc mt tch cc nh vy khin tr s t ng kim im nguyn
nhn tht bi, gim thiu xc sut phm sai lm ln sau th tng lai mi c kh nng tr
thnh ngi c tin .

George Washington l v tng thng u tin ca n&cM. Ngay t nh ng

thng minh, rt hiu k, lun thch tm hiu cn k n cng cc s vt quanh mnh, vic
g cng hi i hi li Ti sao?. Cha ca ng l ch mt vn cy ging l&n nn ng c
tnh cm c bit i vi cy c hoa l. Mt nm, cha ng em v my cy anh o qu
him. ng chm sc rt chu o, ngy no cng t&i nc, xi t, nhng cy anh o
va ln nhanh li xanh tt.

Mt hm, Washington choi a trong vn hoa, bng nhin cu n mt cnh

anh o xum xu l, th l trong lng t hi: V sao cy anh o li l&n nhanh nh vy?
Cu ta ngh chc chn l trong cy anh o c giu bo bi, v th cu quyt nh
phanh n ra xem. Cu tm c mt ci ru, sau mt hi cu cht cy anh o.
Cu st rut tm ra cu tr li, nhng li chng tm thy g c. Lc ny cu mi nhn
ra mnh l cht gy cy anh o, trong lng v cng s hi.

Cha cu v ti nh, lc nhn thy cy anh o yu qu b cht , ng tc gin ht

to: Ai cht cy, ta nht nh s nn cho mt trn!

Washington ng & mt bn tuy rt s hi, nhng vn c can m ni v& cha:

Tha cha, l con cht gy cy anh o !

Nhn a con trai thnh thc, n kh ca ngi cha tc thi tiu tan, vo ba ti, cha
ni v& mi ngi ang ngi quanh bn n: Chng ta nn hc tp tinh thn trung thc
v can m nhn li lm ca Washington!

Khi phm li tr thng c p lc rt ln v tm l, ph huynh nn kp thi gip

con gim p lc, ng tr s phm phi li lm mt ln m m nh sut i. Mi a
tr trong qu trnh trng thnh u c quyn phm sai lm, v khng s phm sai lm tr
mi c can m th nghim. Cc b trai kh nghch ngm bng bnh, mc li l iu kh
trnh, ch cn cha m c s dy bo ng n, tr s hc c kinh nghim v ng thi
bit sa cha li lm, t dn trng thnh, v th, sau khi tr mc li, cha m khng nn
st rut, phin no, cng khng nn trch c, nh mng tr, m nn tha c tin hnh
gio dc mt tch cc i vi tr, coi trng tnh cm ca tr. Cc b trai u nghch ngm
tuy mc nghch ngm khng ging nhau. i vi tr hiu ng mc phi li lm, ph
huynh nn rng lng la chn thi khoan dung. Phng php gio dc ng n l:

I. Cho tr c hi tha nhn sai lm

Cho tr quyn phm sai lm v c hi sa cha sai lm, bnh tnh lng nghe suy ngh
ca tr, gip tr tm ra nguyn nhn. Khi tr ch ng nhn li, cha m phi c s ng
vin, ng thi ch ra tc hi ca li lm, khch l tr bit li v sa li.

2. Dng sai lm ca bn thn gio dc tr

 i vi tr phm li, cha m c th dng sai lm ca bn thn mnh ni vi tr Sai
lm ny cha (m) tng phm phi, cha (m) ni cho con bit phi lm nh th no,
nhm gip tr thot ra khi tht bi v sai lm, gip chng tm c cch gii quyt vn
v lng t tin chin thng kh khn.

3. Khch l tr th nghim li n na

Khi tht bi trong qu trnh th nghim ci mi, cha m c th gip tr tm ra

nguyn nhn, ng thi khch l tr th nghim li ln na, lng tin ca tr trong qu
trnh th nghim khng ngng c pht huy.

4. Gip tr rt ra bi hc tht bi

Tr c th thng qua hi c tm l, tm c phong php gii quyt tong i thch

hp. Tr lc nh mc mt s li, sau ny c th c c s min dch i vi mt phn li
lm. Nh vn Php Romain Rolland ni rng: i ngi cng nn lm cht vic sai tri,
lm vic sai, chnh l hiu bit rng. Th nghim no cng c kh nng phm sai lm,
khng cho php b trai phm sai lm, chnh l khng cho php tr trng thnh. Cho nn,
cha m cn nhn nhn tr mt cch ton din, khng v sai lm nht thi hoc biu hin
khng tt ca tr m ni gin.

B TRAI C KH PHCH CNG CI

Li. dnh cho cha m:

bi dng kh phch cng ci cho b trai, cn c phong thc v mi trng bi

dng phng khong. Khng nn qu bao bc cc b trai, ch sau kh tr c c st qua
kh khn, m&i c th c dng kh m quyt on.

Trn thc t, i vi cc b trai, cha m va l nh gio dc, li va l ngi thi hnh

k lut. Trong rt nhiu gia nh, ngi cha thng l ngi c trnh vn ha cao, tip
xc x hi rng, quyt nh cc vn trng i ca gia nh, c quyn uy hon, v th m
con trai thng tm n s ch bo ca cha ch khng da dm vo ngi m. Nu ngi
cha tm n qu trnh trng thnh ca b trai s gip cho b c nhng c im tnh
cch cn thit ca mt ngi n ng.
 Phn ln cc b t nh thch bt chc. Trong qu trnh trng thnh, tr rt d b
nh hng t bn ngoi. Nu nh b trai trong mt mi trng n tnh mm yu qu
lu, tnh cch mnh m vn c s b mai mt, b n mn dn, trong v thc khin khuynh
hng n tnh ha pht trin. Cha m cn tm quan st qu trnh trng thnh ca tr,
bi dng cho chng kh phch cng ci.

Ngay t by gi, ph huynh cn thay i iu kin nui dy v mi trng gio dc,

thay i thi quen nung chiu tr, c thc khoi dy thin tnh n ng ca tr, hun
luyn v khuyn khch tr pht trin kh phch cng ci; gim thiu s ch ca tr vo
nhng iu vn vt, hng dn tr c ci nhn rng ln; thi vo tm hn tr ch ngha anh
hng, b trai tong lai tr thnh rng ct ca x hi.

cho tr c tnh cch cng ci, cc bc ph huynh cn ch :

1. ng km nn tnh cch mnh m ca b trai

Mu thun tranh u gia nhng a tr khng ging nh gia ngi trng thnh,
mu thun ca tr nh ch l mt th tr choi; cn ca nhng ngi trng thnh l
mt loi hnh vi o c. Mt nh tm l hc ni ting ngi M ch ra, chin tranh
gia nhng a tr l chuyn bnh thng, n gip cho tr c thc xy dng mt x hi
chnh ngha.

2. Bi dng s nam tnh cho b trai

Hin nay, rt nhiu b trai ni ging th th, lm vic cng ngng nghu, gp phi
iu g khng va lng l khc tht tht, hon ton mt i kh phch cng ci, lng bao
dung, can m, ngoan cng l ra phi c b trai.

Phi bi dng tr thnh ngi n ng kh khi ch ng bin tr thnh ng vua

con. Mt s gia nh vic g cng m sn cnh ca thun li cho tr, vi thc bn nng
cho rng mnh ong nhin c hng, d to thnh tnh cch tli, nh nhen. Nn
tr cng choi choi vi cc tr khc, n qu cng nn c thc chia cho mi ngi cng
n, ch cho tr phn chng xng ng c hng, gim thiu ti a cm gic u i, khin
tr dn dn thc c rng chng ch l mt thnh vin trong gia nh, gip cho tr nui
dng tnh cch bao dung phng khong.
 C H N G 7: L M M T A T R
B I T K H O A N D U N G L N G
DY CHO TR B IT B QUA NHNG VIC NH NHT

KHOAN DNG L M T TRO N G NHNG N T

TN H CCH CA NGI N NG

Li. dnh cho cha m:

Khoan dung l nh ho quang ca lng nhn , l s lng i v&i ngi khc,

cng l s nghim khc i vi bn thn. V th, cha m nn gio dc cho b trai bit
khoan dung.

Khoan dung vi ngi khc cng l nghim khc v i chnh mnh, gia hai con tim, khi
bn dnh cho ngi khc nhiu mt cht s quan tm, tn trng v cm thng, bn ng
thi cng s nhn c s quan tm, tn trng v cm thng ca i phong. Ph huynh
nn dy cho tr bit khng c ci ct i vi khim khuyt ca ngi khc, m nn c
thin ch ra; khng nn th bng quan i vi nguy nan ca ngi khc, du bm
leo, m nn ht sc gip ; khng nn h hng t c vi bn thn, k cng kiu ngo,
m nn ngh nhiu v s gip v n hu ca ngi khc i vi mnh, hy dnh phn
cng lao ln hon cho ngi khc.

Gia tr em khng c s xung t li ch cn bn, khi tr pht sinh tranh chp vi bn

hc, bn choi, ph huynh ng lo con mnh thua thit, d sao cng khng nn khuyn
khch tr i khng vi k mo phm, cng khng nn bo v ci sai ca tr, thay tr
bnh vc k yu. Phi dy tr bit ng vo v tr ca i phong m suy xt, cm nhn
iu i phong cm nhn, tc l Gi d khi ti l i phong, ti s lm nh th no,
ngh nh th no. Phi hiu c im tm l ca tr, tch cc to c hi giao lu v k nng
t v chnh ng cho tr. Nh tn trng i phng, mt cht khim nhng, mt cu
ni d dm, tm mt c hi gii thch, thm ch l mt ci ci mm..., u c th ha gii
c n on ri; i vi nhng g bn thn chn thnh v n lc cho i, m gp k
ngang ngc v l, th tt hn c l mc k hn ta.

Dy cho tr bit khoan dung, cha m phi thit lp r rng nhn thc. Coi tr l mt
thnh vin bnh thng trong gia nh, khng nung chiu qu mc, khng tha mn v
hn cc i hi ca tr, cng khng nn cho tr quyn li c bit hoc i chng ln
cao. Nht thit phi tr nhn thc chnh xc v tr ca chng trong gia nh, m khng
phi ly mnh lm trung tm, tt c ch lo cho mnh. Khi thch hp tr th nghim mt
cht cm xc thua thit nhng b, rn luyn nng lc kim ch ca tr. Khuyn khch
tr giao lu vi bn b, t chng c rn luyn, trong qu trnh gii quyt x l mu
thun phi nhn thc c: ch c on kt thng yu, khoan dung khim nhng, mi
c th hng th c nim vui sng trong cng ng. Dy cho tr knh trn nhng di,
cm thng vi kh au ca ngi khc, qu trng thnh qu lao ng ca ngi khc.
Trong gia nh, cha m phi lm gng mu mc v lng yu thng v khoan dung, tr
ln ln trong mt mi trng gia nh m p hi ha, yu thng khoan dung.

GIO DC B TRAI BIT THA TH CHO NGI

KHC
Li. dnh cho cha m:

Khng a c th m bo sut i khng phm sai lm, cha m phi gio dc b trai
bit tha th cho ngi khc, mi c th nhn c s tha th ca ngi khc kh bn
thn phm sai lm. Phi b trai hiu rng ngi ta ch c m rng lng, khng suy
tnh vn vt nhng iu nh nht, mi c th c mi ngi cho n v tn trng, mi
c cng nhiu bn b hon, mi c cuc i.

Trong qu trnh giao tip vi bn b cng trang la, b trai s lun gp phi mu thun
v xung t. Hng dn tr tin hnh x l tha ng chnh xc, c th thc y chng dn
dn hiu quan h gia bn thn vi ngi khc, bit c rng ngang ngc khng
theo l phi, bung th v c ti l tnh cch xu, ng thi t hc c cch quan h
vi mi ngi, gii quyt vn tha ng. c bit l b trai hc c cch bit tha th
cho ngi khc. Mi ngi u c th phm sai lm, nu nh khng bit tha th cho ngi
khc th s kh c c s tha th ca ngi khc dnh cho mnh.

Mt hm, sau gi tan hc Cng Cng tc kh phng phng chy v nh, va khc
va cn nhn. B cu nhn thy b dng nng gin ca Cng Cng, gi cu n bn
hi nguyn nhn tc gin. Cng Cng thn thc ni vi b: Minh Minh lm mt mt
con tr&c bao nhiu bn nn con ang rt tc gin, cu cho Minh Minh gp ri ro.

B nghe xong, khng ni g c, m l lng l i vo nh bp mang ra mt ti than ci,

a cho Crtg Cng v ni rng: Con trai ca ta, hy coi chic o s m trng phoi
ngoi kia l Minh Minh, coi nhng vin than ci ny l nhng s vic ri ro. Con em
than nm vo chic o s mi trng, mi ln nm trng, l tng trng cho Minh Minh
gp mt chuyn ri ro.

Cng Cng nghe xong cm thy tr choi rt hay, lin nm than vo chic o s
mi. Lc ny, b hi Cng Cng: By gi con cm thy th no? Cng Cng tr li
mt cch tha mn: Con mt mun cht, nhng con thy rt vui, bi v con nm trng
my ln lin, trn o s m trng c bao nhiu vt en ka.

B thy Cng Cng vn cha r ca mnh, cho nn a Ccmg Cng vo

soi gng, Cng Cng va nhn vo gng ht hong li ra, th ra khp ngi cu
b ton than en, trn mt ch cn st li hm rng l trng. Kh , bmi gii thch cho
Ccmg Cng: Con xem, o s mi trng u c i thnh mu en, ngc li l con
bin thnh cu b en x. Con mong mun nhng chuyn ri ro trn thn th ngi khc,
ngc li trn thn th con cng s pht sinh nhiu iu ri ro hn. ngh xu xa ca con
ngi tuy c lm cho thn th ngi khc gp mt cht ri ro, nhng trn chnh c th
mnh li lu li nhng vt nh kh ty ra.

Mi ngi u sng trong mt cng ng, vi nhiu mi quan h, v th nn cng c

nhiu mu thun, vy cn x l th no? C nhng ngi thch tranh ci, bt k phi tri
trng en. Thc ra, cch lm ny rt khng khn ngoan, ci nhau va tn thong ha kh
li tn thong tnh cm, thc ra chng ng. Chi bng vic ln ha nh, vic nh ha
khng. V th, cha m phi gio dc tr trong quan h vi mi ngi tuyt i khng nn
qu cng nhc.

Hc cch bit tha th cho ngi khc gip b trai t khc phc thc mnh l trung
tm, hiu c bn thn v ngi khc; c li cho b trai trong vic thit lp mi quan
h hi ha gia ngi vi ngi sau ny, bi dng nng lc thch ng v tinh thn hp
tc tt p trong x hi. Vy cha m nn gio dc con trai hc cch bit tha th cho ngi
khc nh th no?

1. To c hi tr tip xc vi bn b cng tui nhiu hn na

Trong qu trnh giao lu vi bn b cng trang la, tr s c c hi hc hi, t nng

cao nng lc giao tip vi mi ngi v nng lc thch ng x hi c tnh cch tt p.

2. Cha m v v, an i tr

Khi con tr gp phi mu thun v bt ha, trc tin cha m nn an i, sau gip
tr phn tch tm ra nguyn nhn s vic, nhn thc c nhng sai st ca bn thn
hoc l ca ngi khc, tr thy r phi tri ri sau mi c th x l tha ng.

3. Hng dn tr cho i phng c hi sa cha

Ni cho b trai rng i vi bn b phi ly chn thnh i x vi nhau, i vi sai st

ca bn b nn thnh tm gip h sa cha. tr bit rng, tha th ngi khc chnh
l cho i phng c hi sa cha, lm nh vy tnh bn ca tr s cng thn thit.

4. Cha m gip tr c thi tch cc khi mu thun xy ra

Hng dn tr suy ngh li nguyn nhn pht sinh mu thun, t kim im sai lm
qua ca bn thn, khoan dung nhng khuyt im v hnh vi li lm ca bn.

5. Gip tr hiu c ngha ca s tha th v x l tt cc vn ny

sinh

Nhng g nn tha th, nhng g khng th tha th. Tha th, nhng nhn khng c
ngha l khng c nguyn tc, khng phi l vt b ph bnh v u tranh. i vi nhng
mu thun nh, khng c hu qu xung t c nhn nghim trng, v lm tn thng...
th khng nn qu tnh ton, hy nhn nhng v tha th. Khi mu thun nh hng n
tnh thn hu v danh d tp th, i phng c hnh vi c ph hoi... th tuyt i
khng th nhn nhng v tha th. Cha m ni cho tr bit nn s dng linh hot cc cch
thc, thi chn thnh, i vi nhng vic nh vy hy ph bnh, ngn chn. Trnh
trng hp khng ch chun mc, ngn t qu khch, xc phm nng n, nh vy c kh
nng tng thm tm l chng i ca i phng, to ra tc dng tng phn.

6. Lm gng cho tr
 Cha m phi lm gong cho con trai, khi gp phi mu thun v xung t, cha m cn
c thi khoan dung lng, khng s thit thi, khng tnh ton c mt. Tm ch
khoan dung m lng, tr hc ci hay v nhn bit ci xu, chng mi c th dn dn
hc c cch bit tha th cho ngi khc.

NG QU XOI MI, BT B B TRAI

Li. dnh cho cha m:

Cha m khng nn bi mc tr nhng iu khng va mnh, m nn ly lng khoan

dung nhn nhn khuyt im ca tr, tr hiu r rng ai cng c khuyt im, nn
khoan dung m i x vi mi ngi, nh vy tr m&i c th tr thnh mt ngi c tm
lng yu thomg rng m.

Ph huynh nu mun dy cho con mnh bit khoan dung, th th trc ht phi bao
dung chnh con mnh. i vi mi hnh vi ca tr, ph huynh c th khng khen ngi,
nhng nht nh phi nhn nhn v tn trng. Mc d c lc cha m khng tn thnh cch
lm ca tr, nhng cha m phi bao dung m khng phi bt b tr, nh vy tr mi hc
c s bao dung mu mc t cha m.

Nh gio dc v i ca Lin X trc y Makarenco tng ch ra, cha m trc khi

bt u gio dc con tr, trc tin cng nn kim im hnh vi ca bn thn. tr hc
c khoan dung, cha m trc tin phi c phm cht khoan dung. Nu nh cha m vn
lng d cht hp, coi thng kin ngi khc, c thi quen p t ch ln ngi khc,
khng cho ngi ta c hi sa cha, v mt vic nh nhoi tranh chp khng thi, v mt
cht li nh so o tnh ton th con ci h lm sao c c s khoan dung? Tr l hnh nh
ca cha m, cha m c mt tm lng khoan dung, phm cht khoan dung th con ci h mi
c c nhng phm cht .

M ca b Tn l mt ngi rt hay xoi mi bt b, c nhn thy b Tn ngi tr&c

my tnh, m li ni: Khng phi c sut ngy dn mt vo my tnh, hng mt ri ti
mc k. ng xem na, c g hay ho m xem th. Kh cn thit phi dng ti k nng
my tnh, m s li ni rng: Mua cho con my vi tnh t tin nh th, m c t k thut
ng dng gin om th m con cng khng lm c, tht l lng ph.

Mi khi b Tn mm yu chn b&c, m cu s ni rng: qu con nht gan, ci

ny c g ng s ch, tht l v dng. Nu b Tn phm sai lm, m s ni cu la mng:
C chuyn g xy ra xem m s trng tr con nh th no, lm vic m l mng nh vy,
sau ny lm sao tr thnh ngi c ch l&n, lm c vic l&n c ch?

Mi ln kh b Tn chi a bn ngoi, m s li ni: Con ch chi khng c ngy,

khng bit hc hnh l g c. Khi trng thy b Tn c truyn gii tr, m li s ni: Ch
bit c nhng loi sch v gi tr , thc t cuc sng c bao nhiu l vic, sao con
khng hc m lm.

B Tn rt thch hi ha, thng ch vi ngy li v ht mt cun v, h nhn thy t

giy trng no l lin v tranh ngay. Thy gio rt khen ngi ti v tranh ca b Tn, b
v rt p. Nhng m b m hay xoi mi bt b, mi ln nhn thy b Tn h hoy v, li
ni: Bo con chu kh c sch con khng c, t sng n ti ch bit v by v b, lng
ph nhiu giy bt nh th ny, cn lng ph c thi gian v sc lc hc tp, sau ny
khng c v lung tung na.

C nh vy, b Tn trong s xoi mi bt b khng ngng ca m, cng tr nn so o

tnh ton, khng th ha hp vi mi ngi, dn dn bn b trong lp xa lnh cu.

Trong cuc sng, rt nhiu nhng ng b b m khng dng con mt tn thng

pht hin nhng u im ca con ci, m dng con mt xoi mi i tm nhng khuyt im
ca tr. Ph huynh khng hiu nhng hnh vi ca con trai, con trai cng khng hiu cch
yu thong ca ph huynh. Bi v ph huynh cha th hin ra tnh yu thong v s tn
thng i vi con trai, sut ngy ch nhn thy khuyt im ca con so snh vi u
im ca con trai nh khc. Mt trong nhng cch thc gio dc tr ng s nht chnh l
dng u im ca ngi khc so snh vi khuyt im ca tr. Thc ra, ch cn tr hm
nay tin b hon so vi ngy hm qua, cha m nn khuyn khch ng vin, hng dn
tr pht trin theo hng tt hon, chnh l s tn thng i vi tr. Nh gio dc
o Hnh Tri tng ch ra: B quyt gio dc tr l ch tin tng v hiu bit tr. M
tin tng tr, gii phng tr trc tin phi tn thng tr, tn thng tr chnh l nhn
thc c ti nng ca tr ng thi c s coi trng v khen ngi.

HC CCH TN TRNG NGI KHC

Li. dnh cho cha m:

Tn trng ngi khc l cch th hin tri tim yu thng, l bn p thc y cc

mi quan h. Tnh cm l c s, tn trng l hnh thc biu hin. Khng c tnh yu
thng bc i lm c s th khng th th hin s tn trng i vi ngi khc, nu
khng c s tn trng th khng th c mi quan h tt p gia ngi vi ngi. Dy tr
bit tn trng, bit th hin tnh cm chn thnh c h&ng s tn trng v yu
thng ca ngi khc.

Ai cng c lng t tn, mun c tn trng cn phi bit tn trng ngi khc. Bit
tn trng khng phi l bn tnh bm sinh ca mi ngi m do cch gio dc ng n
ca cha m. Cch tt nht dy con bit tn trng ngi khc l cha m cn lm gong,
tn trng ngi ln tui, tn trng th t xp hng noi cng cng, l vi mi ngi...
S tn trng ln nhau gia cha m v vi ngi ln tui s dn nh hng n con. C
nhng cp v chng thng ci v, ch bi nhau trc mt tr, hoc thch ni xu sau lng
ngi khc; c cha m khng tn trng ngi tn tt, coi khinh v gi ngi khc bng
nhng khim khuyt ca h... Nhng hnh vi u s nh hng xu n tr.

Ngoi ra, cha m nn dy tr bit tn trng suy ngh ca ngi khc, cn tn trng cha
m ngha l nu c kin v vic lm ca cha m th phi t yu cu mt cch l ch
khng c th hin s khng tn trng. Tn trng thy c, nu khng tn thnh quan
im hay cch lm ca thy c gio th phi i thy c ging xong mi gi tay xin pht
biu kin ca mnh; tn trng bn b, nu khng thng nht kin vi bn nn kin nhn
i bn ni xong mi a ra l do ca mnh; tn trng nhng ngi xung quanh, d l
ngi mnh ght cng khng c v th m lng nhc h.

Mt thng nhn gp mt ngi bn bt ch n mc rch ri bn cm thy thng

hi. Anh ta khng ngn ngi rt t 10 t di vo tay ngi bn bt ch, sau quay u
i thng. i c my bc, anh cm thy mnh lm nh vy l khng ng, lin vi
quay li xin li v gii thch rng mnh qun cha ly bt, mong ngi kia b qua. Sau
anh trnh trng ni: Anh cng nh ti, u l thng nhn c.

Mt nm sau, trong mt cuc gp mt c t chc trang trng ca gii thng

nhn, mt ngi mc com l, eo c vt nh c bc n pha ngi thng nhn n,
chn thnh gii thiu v mnh: C l anh sm qun ti, nhng ti th khng bao gi
qun anh, chnh anh l ngi gip ti ly li nim tin vo bn thn. Ti vn lun cm
thy mnh l mt k hnh kht bn bt ch cho n khi anh ni vi ti rng ti cng l
thng nhn nh anh.

Tn trng bn thn c th khin mt ngi hnh kht tr thnh thng nhn. C th

thy s t tn quan trng nhng no, n va gip ta t tin li gip ta nhn c s tn
trng ca mi ngi. Cuc sng lc no cng i hi ngi ta bit tn trng bn thn, v
nh, bit cho hi ng b cha m l iu u tin th hin s tn trng; ln lp ch nghe
ging th hin s tn trng cng lao ca thy c; sau ba n bit dn gn bt a th hin
s tn trng vi ngi u bp; n gi ng tt n i ng th hin s tn trng cc bn
cng phng; khng ph phc qu ly trc nhng ngi hn mnh th hin s tn trng
nhn cch ca bn thn, khng d bu ngi km hn th hin s tn trng nhn cch ca
i phng...

Cn dy tr bit nghe li, bit lng nghe kin ngi khc, tn trng ngi khc
nhn li c s tn trng, nhng iu ny c tc dng to ln khi tr lm bn vi ngi
khc. Khi lng nghe kin v suy ngh ca ngi khc, tr s to cho mnh mt mi trng
giao tip l tng, gip tr tng bc tin ti thnh cng.
 Cha m nn hng dn con lng nghe ngi khc nh th no?

(1) Dy tr khi giao tip vi ngi khc phi chm ch lng nghe, khng nn th hin
thi thiu kin nhn hoc khng ho hng, iu th hin s thiu tn trng, ph
nhn i phong; khi ni chuyn cn nhn vo mt i phong, iu th hin s tn
trng v cng l biu hin ca s chn thnh.

(2) Khi tr gp phi nhng rc ri m bn thn khng t gii quyt c, hy tr

tm s vi bn, hng chung nim vui v s chia ni bun, ng nht cht tr trong th
gii ring mt mnh.

(3) Dy tr bit cch ni ln suy ngh, quan im, nguyn vng v yu cu ca mnh,
trnh hiu nhm hay hoi nghi, to mi quan h tt vi mi ngi tr c nhiu bn b.
Trong mi quan h vi bn b ny sinh khc mc, cn x l bng phong php khoan dung,
cng bng, c trc c sau, dy tr bit cch ni cm on v xin li.

RN LUYN CHO TR THI QUEN NHNG

NHN
Li. dnh cho cha m:

Nhng nhn lun l tnh cch cao p, cha m nn rn cho con trai mnh tnh cch
nhng nhn ngi khc, sau ny tr mi c c s hp tc bn lu, t c mc ch
i bn cng c li.

Hin nay, iu kin kinh t gia nh y , nhiu bc cha m khng tic tin u t
cho con, con l i tng u tin s mt, cha m qu bao bc m qun mt vic rn gia
phm cht o c cho con. Cng khng t ph huynh lc no cng lo lng con mnh thit
thi, d c vic g xy ra cng s con mnh chu thit nn ra sc trch mc, gio hun
nhng a tr khc, yu cu con khng tip tc choi vi chng na, iu v tnh hy
hoi s hnh thnh tnh cch v phm cht tt p ca tr. Ln ln trong mi trng nh
vy, t r s ch coi mnh l trung tm, hiu thng, t li, khng bit nhng nhn, thng
ny sinh mu thun trong cc mi quan h vi mi ngi.

Nhng nhn khng phi l vic lm d dng. S nhng nhn th hin tm lng
rng ri, bit tn trng mi ngi. S nhng nhn cao thng ch nghim khc vi
mnh nhng rng ri vi ngi khc. Nu ai cng lm c nh vy s trnh khi mi va
chm, x hi s m p. Cu chuyn Khng Dung nhng l l mt v d.
 Tong truyn t nh Khng Dung rt thng minh, t duy nhy bn, li l i p
sc so, c mi ngi gi l thn ng. Bn tui, cu thuc rt nhiu th ca, ngoan
ngon l php nn ai ai cng yu qu.

Mt ln c ngi bn ca cha n chi, mang theo mt gi l. Cha gi by anh em

n v cho php bt u t ngi nh tui trc mi ngi chn mt qu l. Cu em t
chn qu l to nht, n lt Khng Dung, cu chn mt qu nh nht v ni: Con cn
nh nn n qu nh, qu to phn cho cc anh l&n! B rt hi lng ni: Nhng em con
khng phi cn nh hn con sao? Khng Dung p: V con l anh nn con phi
nhng em. Cu chuyn Khng Dung nhng l chnh l mt in hnh cha m ly
gio dc con mnh.

Trong vic gio dc con ci bit nhng nhn, nhiu cha m p dng nhng cch qu
on gin, hoc ch o sai lm, nh hng ln n tnh cch ca tr. Khi tr c hnh vi
tranh ginh, hiu thng, cha m ch on gin ni: Phn to nhng cho ngi b, con trai
phi nhng con gi hoc ch bo con ni xin li, khng c g khin tr ri tung ln
khng hiu ti sao n li sai, ti sao mnh phi nhng n? Ti sao ln no con trai cng
phi nhng con gi, ngi ln cng phi nhng ngi b hon, lu dn tr s mt lng
tin i vi ngi ln (nh tr lm vic g cng s ng chm, khng c ch kin, nht nht
hoc lun phn cm vi nhng g ngi khc ni); nhng iu ny khin tr c nhng tnh
cch nh ngoan c, sng khp mnh v cc oan.

Nhiu ph huynh thy con khng thch chia s vi bn, hoc nhng g ngon th
dnh phn mnh; lc no cng khng hi lng, mnh c ri nhng vn tranh ginh vi
bn. Nguyn nhn l do cha m nung chiu tr, cho con bt c th g con mun, h tng
nh vy l tt cho con nhng li hi tr, to nn tnh cch xu nh t li, cho mnh l trung
tm d l nhng noi cng cng hay trng mu gio. Khi tr khng nhng nhn, hay
cu gt khc lc, cha m nn kho lo chuyn s ch ca con, sau nn khen ngi v c
v tr, cc b s d dng n nhn s nh lc hng .

Rn gia cho con tnh khim nhng l mt vn quan trng trong gio dc gia nh.

I. Lm gim ri loi b tm l mi ngi v mnh ca tr

Ngy nay, nhiu ph huynh coi con l mt tri nh, cn ng b cha m nh mt t

vy, c khng ngng quay quanh mt tri nh, tr yu cu g l lp tc p ng, con
mun g c ny. Trong thc ca tr hnh thnh tm l mi ngi v mnh, khng bao
gi tr hiu c rng nhng g mnh thch n th mi ngi cng thch, nhng mn qu
mnh mun c th ngi khc cng mun. Trong nh xut hin tnh trng tr c chim
mi th, khng bao gi quan tm xem ngi ln cn g.

Trong cuc sng hng ngy, cha m nn dy tr bit ngi ln cng thch n nhng
mn ngon, n khng ch dnh ring cho mnh tr, cn phi chia s vi ngi ln. Tr
thng thch mt mnh c chim ci tivi, cha m nn yu cu con ln lt xem cc chong
trnh m mi ngi cng thch, khng nn nhng c cho tr. cn dy tr hiu khi mnh
i hi ci g th phi nh cn c nhng ngi khc na, l mt xch quan trng gio
dc thi quen nhng nhn cho tr.

2. ng vin tr bit nhng nhn trong cuc sng

Gio dc thi quen nhng nhn cho tr cn duy tr hng ngy, nh yu cu tr mang
bnh kem mi ng b trc; c bn nh n choi nh nhc nh tr cho bn cng choi
choi; khi ln xe but c ngi nhng ch cho tr, nn yu cu con quan st xem c ai cn
ch ngi hon mnh khng.

Khi con c nhng hnh ng nhng nhn, cha m nn khen ngi ngay: Con trai
ngoan lm, con bit chm sc ngi khc ri y!, con lm tt lm, ng l con trai
ngoan ca b m! T nhng l i khen ca cha m, tr s hiu c lm th no l ng,
lm th no c khen ngi.