Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 22

TUGAS

DASAR DIGITAL

Disusun Oleh :

Nama : Maya Syarah Ritonga

Nim : 160170034

FAKULTAS TEKNIK
JURUSAN TEKNIK INFORMATIKA
UNIVERSITAS MALIKUSSALEH
2017
1. Nyatakan bilangan-bilangan desimal berikut dalam sistem bilangan :

a. Biner (Desimal-Biner)
5
5 : 2 = 2 sisa 1
2 : 2 = 1 sisa 0
1 : 2 = 0 sisa 1

Jadi (5)10 = (101)2

11
11 : 2 = 5 sisa 1
5: 2 = 2 sisa 1
2: 2 = 1 sisa 0
1: 2 = 0 sisa 1

Jadi (11)10 = (1011)2

38
38 : 2 = 19 sisa 0
19 : 2 = 9 sisa 1
9: 2 = 4 sisa 1
4: 2 = 2 sisa 0
2: 2 = 1 sisa 0
1: 2 = 0 sisa 1

Jadi (38)10 = (100110)2

1075
1075 : 2 = 5375 sisa 1
5375 : 2 = 268 sisa 0
268 : 2 = 134 sisa 0
134 : 2 = 67 sisa 0
67 : 2 = 33 sisa 1
33 : 2 = 16 sisa 1
16 : 2 = 8 sisa 0
8 : 2 = 4 sisa 0
4 : 2 = 2 sisa 0
2 : 2 = 1 sisa 0
1 : 2 = 0 sisa 1

Jadi (1075)2 = (10000110001)2

35001
35001 : 2 = 17500 sisa 1
17500 : 2 = 8750 sisa 0
8750 : 2 = 4375 sisa 0
4375 : 2 = 2187 sisa 1
2187 : 2 = 1093 sisa 1
1093 : 2 = 546 sisa 1
546 : 2 = 273 sisa 0
273 : 2 = 136 sisa 1
136 : 2 = 68 sisa 0
68 : 2 = 34 sisa 0
34 : 2 = 17 sisa 0
17 : 2 = 8 sisa 1
8 : 2 = 4 sisa 0
4 : 2 = 2 sisa 0
2 : 2 = 1 sisa 0
1 : 2 = 0 sisa 1

Jadi (35001)10 = (1000100010111001)2

0,35
0 : 2 = 0 sisa 0

0,35 x 2 = 0,7
0,70 x 2 = 1,4
0,40 x 2 = 0,8
0,80 x 2 = 1,6
0,60 x 2 = 1,2
0,20 x 2 = 0,4
0,40 x 2 = 0,8
0,80 x 2 = 1,6

Jadi (0,35)10 = (0, 01011001)2

3,625
3 : 2 = 1 sisa 1
1 : 2 = 0 sisa 1

0,625 x 2 = 1,25
0,25 x 2 = 0,5
0,50 x 2 = 1
0,10 x 2 = 0,2
0, 20 x 2 = 0,4
0,40 x 2 = 0,8
0,80 x 2 = 1,6
0,60 x 2 = 1,2
0,20 x 2 = 0,4

Jadi (3,625)10 = (11, 101000110)2

4,33
4 : 2 = 2 sisa 0
2 : 2 = 1 sisa 0
1 : 2 = 0 sisa 1

0,33 x 2 = 0,66
0,66 x 2 = 1,32
0,32 x 2 = 0,64
0,64 x 2 = 1,28
0,28 x 2 = 0,56
0,56 x 2 = 1,12
0,12 x 2 = 0,24
0,24 x 2 = 0,48
0,48 x 2 = 0,96
0,96 x 2 = 1,92
0,92 x 2 = 1,84
Jadi (4,33)10 = (100,
101101000111)2

b. Oktal (Desimal-Oktal)

5
5 : 8 = 0 sisa 5

Jadi (5)10 = (5)8

11
11 : 8 = 1 sisa 3
1 : 8 = 0 sisa 1

Jadi (11)10 = (13)8

38
38 : 8 = 4 sisa 6
4 : 8 = 0 sisa 4

Jadi (38)10 = (46)8

1075
1075 : 8 = 134 sisa 3
134 : 8 = 16 sisa 6
16 : 8 = 2 sisa 0
2 : 8 = 0 sisa 2

Jadi (1075)10 = (2063)8

35001
35001 : 8 = 4375 sisa 1
4375 : 8 = 546 sisa 7
546 : 8 = 68 sisa 2
68 : 8 = 8 sisa 4
8 : 8 = 1 sisa 0
1 : 8 = 0 sisa 1

Jadi (35001)10 = (104271)8

0,35
0 : 8 0 sisa 0

0,35 x 8 = 2,8
0,80 x 8 = 6,4
0,40 x 8 = 3,2
0,20 x 8 = 1,6
0,60 x 8 = 4,8
0,80 x 8 = 6,4
0,40 x 8 = 3,2

Jadi (0,35)10 = (0, 263146)8


3,625
3 : 8 = 0 sisa 3

0,625 x 8 = 5
0,50 x 8 = 4
0,40 x 8 = 3,2
0,20 x 8 = 1,6
0,60 x 8 = 4,8
0,80 x 8 = 6,4
0,40 x 8 = 3,2
0,20 x 8 = 1,6

Jadi (3,625)10 = (54314631)8

4,33
4 : 8 = 0 sisa 4

0,33 x 8 = 2,64
0,64 x 8 = 5, 12
0,12 x 8 = 0,96
0,96 x 8 = 7,68
0,68 x 8 = 5,44
0,44 x 8 = 3,52
0,52 x 8 = 4,16
0,16 x 8 = 1,28
0,28 x 8 = 2,24
0,24 x 8 = 1,92
0,92 x 8 = 7,36

Jadi (4,33)10 = (4, 25075341217)8

c. Heksadesimal (Desimal-Heksadesmal)

5
5 : 16 = 0 sisa 5

Jadi (5)10 = (5)16

11
11 : 16 = 0 sisa 11

Jadi (11)10 = (11)16

38
38 : 16 = 2 sisa 6
2 : 16 = 0 sisa 2
Jadi (38)10 = (26)16

1075
1075 : 16 = 67 sisa 3
67 : 16 = 4 sisa 3
4 : 16 = 0 sisa 4
Jadi (1075)10 = (433)16

35001
35001 : 16 = 2187 sisa 9
2187 : 16 = 136 sisa 11 (B)
136 : 16 = 8 sisa 8
8 : 16 = 0 sisa 8

Jadi (35001)10 = (88B9)16


0,35
0 : 16 = 0 sisa 0
0,35 x 16 = 5,6
0,60 x 16 = 9,6
0,60 x 16 = 9,6
Jadi (0,35)10 = (0, 5999)16

3,625
3 : 16 = 0 sisa 3

0,625 x 16 = 10 (A)
0,10 x 16 = 1,6
0,60 x 16 = 9,6
0,60 x 16 = 9,6

Jadi (3,625)10 = (3, A1999)16

4,33
4 : 16 = 0 sisa 4

0,33 x 16 = 5,28
0,28 x 16 = 4,48
0,48 x 16 = 7,68
0,68 x 16 = 10,88 (10 = A)
0,88 x 16 = 14,08 (14 = E)
0,08 x 16 = 1,28
0,28 x 16 = 4,48
0,48 x 16 = 7,68

Jadi (4,33)10 =
(0, 547AE147)16
2. Nyatakanlah bilangan-bilangan biner berikut dalam sistem bilangan
desimal.

1010
23 + 2 1
Jadi 8 + 2 = 10

1101
23 + 2 2 + 2 0
Jadi 8 + 4 + 1 = 13

11010100
27 + 2 6 + 2 4 + 2 2
Jadi 128 + 64 +16 + 4 = 212

1001001
27 + 2 6 + 2 4 + 2 2
Jadi 64 + 8 + 1 = 73

3. Tentukanlah komplemen 9 dan komplemen 10 dari bilangan Desimal


berikut :
21

Komplemen 10 : (21)c,10 = 102 21

= 100 21

= 79

Komplemen 9 : (21)c,9 = 102 100 21

= 100 1 21

=78

139

Komplemen 10 : (139)c,10 = 103 139


= 1000 139

= 861

Komplemen 9 : (139)c,9 = 103 100 139

= 1000 1 139

= 860

2400

Komplemen 10 : (2400)c,10 = 104 2400

= 10000 2400

= 7600

Komplemen 9 : (2400)c,9 = 104 100 2400

= 1000 1 2400

= 7599

9101

Komplemen 10 : (9101)c,10 = 104 9101

= 10000 9101

= 899

Komplemen 9 : (9101)c,9 = 104 100 9101

= 10000 1 9101

= 898

4. Tentukan komplemen 7 dan komplemen 8 dari bilangan Oktal berikut :


21

Komplemen 8 : (21)c,8 = 82 21

= 100 21

= 57

Komplemen 7 : (21)c,7 = 82 80 21

= 100 1 21

= 56
137

Komplemen 8 : (137)c,8 = 83 137

= 1000 137

= 641

Komplemen 7 : (137)c,7 = 83 80 137

= 1000 1 137

= 640

320

Komplemen 8 : (320)c,8 = 84 320

= 10000 320

= 458

Komplemen 7 : (320)c,7 = 84 80 320

= 10000 1 320

= 457

161

Komplemen 8 : (161)c,8 = 84 161

= 10000 161

= 612

Komplemen 7 : (161)c,7 = 84 80 161

= 10000 1 161

= 616

5. Tentukan komplemen 15 dan komplemen 16 dari bilangan Heksadesimal


berikut :

BAC

Komplemen 16 : (BAC)c,16 = 163 (BAC)16

= 1000 (BAC)16
= 454

Komplemen 15 : (BAC)c,15 = 163 160 (BAC)16

= 1000 001 (BAC)16

= 453

B3F

Komplemen 16 : (B3F)c,16 = 163 (B3F)16

= 1000 (B3F)16

= 4C1

Komplemen 15 : (B3F)C,15 = 163 160 (B3F)15

= 1000 001 (B3F)15

= 4C0

120

Komplemen 16 : (120)c,16 = 163 (120)16

= 1000 (120)16

= EE0

Komplemen 15 : (120)c,15 = 163 160 (120)15

= 1000 001 (120)15

= EDF

1A1

Komplemen 16 : (1A1)C,16 = 163 (1A1)16

= 1000 (1A1)16

= E5F

Komplemen 15 : (1A1)C,15 = 163 160 (1A1)15

= 1000 001 (1A1)15


= E5E

6. Dengan panjang kata 8 bit dan bit paling kiri menyatakan tanda, 0 =
positif dan 1 = negatif, nyatakanlah bilangan-bilangan desimal berikut
dalam biner dengan menggunakan komplemen 1 dan komplemen 2 :

7
(7)10 = (00000 111)2
(00000 111)2 komplemen 1 = (11111 000)2

(00000 111)2 komplemen 2 = (11111 000)2

(11111 001)

(-11)

(-11)10 komplemen 1 = (1111 0100)2

(-11)10 komplemen 2 = (1111 0101)2

(-27)

(-27)10 komplemen 1 = (1110 0100)2

(-27)10 komplemen 2 = (1110 0101)2

7. Dalam sistem yang menggunakan ukuran kata 16 bit, tentukanlah harga


desimal dari bilangan-bilangan berikut :

a) Biner Desimal :

0100 1101 1100 1000

214 + 211 + 210 + 28 + 27 + 26 + 23

=16384 + 2084 + 1024 + 256 + 128 + 64 + 8

= 19912

10011 0100 1010 0101


215 + 213 + 212 + 210 + 27 + 25 + 22 + 20

= 32768 + 8192 + 4096 + 1024 + 128 + 32 + 4 + 1

= 46245

b) Oktal Desimal

73
= 7 x 81 + 3 x 80
= 56 + 3
= (59)10

201
= 2 x 82 + 1 x 80
= 128 + 1
= (129)10
172
= 1 x 82 + 7 x 81 + 2 x 80
= 64 + 56 + 2
= (122)10

c) Heksadesimal Desimal

6B

0110 1011

26 + 2 5 + 2 3 + 2 1 + 2 0

= 64 + 32 + 8 + 2 + 1

= 107

1 x 82 + 7 x 8 0

= 64 + 7 = 71

A5

1010 0101

27 + 2 5 + 2 2 + 2 0

= 128 + 32 + 4 + 1

=165

1 x 82 + 6 x 8 1 + 5 x 8 0

= 64 + 48 + 5 = 117
7C

0111 0100

26 + 2 5 + 2 4 + 2 2

= 64 + 32 + 16 + 4

= 116

1 x 82 + 1 x 8 1 + 6 x 8 0

= 64 + 8 + 6 = 78
1. Carilah penyederhanaannya, buktikanlah dalam tabel kebenaran dan
buatlah gambar gerbangnya. (Gambar gerbangnya di tulis tangan)

- ABC + ABC + ABC + ABC

Penyederhanaannya :

ABC + ABC + ABC + ABC

= A + A(BC) + ABC + ABC

= A(BC) + ABC + ABC

= ABC + ABC + ABC

= A + A(BC) + ABC

= A(BC) + ABC

= A + A(BC)

= A(BC)

A B C BC ABC ABC+ABC+ABC+ABC A(BC)


0 0 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0
0 1 0 0 0 0 0
0 1 1 1 0 0 0
1 0 0 0 0 0 0
1 0 1 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0
1 1 1 1 1 1 1

- ABCD + ABCD + ABCD + ABCD

Penyederhanaannya :

ABCD + ABCD + ABCD + ABCD

= A + A(BCD) + ABCD + ABCD

= A(BCD) + ABCD + ABCD

= ABCD + ABCD + ABCD

= A + A(BCD) + ABCD

= A(BCD) + ABCD

= ABCD + ABCD

= A + A(BCD)

= A(BCD)
A B C D CD BCD ABCD ABCD + ABCD + ABCD + ABCD A(BCD)
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 1 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 0
0 0 1 1 1 0 0 0 0
0 1 0 0 0 0 0 0 0
0 1 0 1 0 0 0 0 0
0 1 1 0 0 0 0 0 0
0 1 1 1 1 1 0 0 0
1 0 0 0 0 0 0 0 0
1 0 0 1 0 0 0 0 0
1 0 1 0 0 0 0 0 0
1 0 1 1 1 0 0 0 0
1 1 0 0 0 0 0 0 0
1 1 0 1 0 0 0 0 0
1 1 1 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1

- ABC + AB(AC)

Penyederhanaannya :

ABC + AB(AC)

= ABC + A(B + C)

= A + A(BC) (B + C)

= A(BC) (B + C)

= ABC (B + C)

A B C AB AC ABC AB(AC) (B + C) ABC + AB (AC) ABC (B+C)


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0 0 1 0 0
0 1 0 0 0 0 0 1 0 0
0 1 1 0 0 0 0 1 0 0
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 0 1 0 1 0 0 1 0 0
1 1 0 1 0 0 0 1 0 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Soal Latihan Hal.35

1. Buktikanlah rumus-rumus penyederhanaan dan teorema konsensus Tabel


2.2

Penyelesaian:
Teorema Penyederhanaan
a. xy + xy = x
Bukti
xy + xy = x(y+y)
= x(1)
=x

b. x + xy =x
Bukti
x + xy= x(1+y)
=x

c. (x + y)y = xy
Bukti
(x + y)y = xy + yy
= xy + 0
= xy

d. (x + y)(x + y) = x
Bukti
(x + y)(x + y) = x + xy + xy + yy
= x + x(y + y) + 0
=x+x
=x

e. x(x + y) = x
Bukti
x(x + y) = x + xy
= x(1 + y)
=x

f. xy + y = x + y
Bukti
xy + y = (x + y)(y + y)
= (x + y)(1)
=x+y

Teorema Konsensus

a. xy + yz + xz = xy + xz
Bukti
xy + yz + xz = xy + yz(x+x) + xz
= xy + xyz + xyz + xz
= xy(1+z) + xz(y + 1)
= xy + xz
b. (x+y)(y+z)(x+z) = (x+y)(x+z)
Bukti
(x+y)(x+z) = xz + xy

Bukti
c. (x+y)(x+z) = xz + xy + yz
= xz + xy + yz(x+x)
= xz + xy + xyz + xyz
= xz + xyz + xy + xyz
= xz(1+y) + xy(1+z)
= xz + xy

2. Suatu sistem dengan 3 peubah masukkan membutuhkan hubungan logika


seperti yang ditunjukkan pada tebel kebenaran Tabel S2.1.

P Q R F
0 0 0 1
0 0 1 0
0 1 0 1
0 1 1 1
1 0 0 1
1 0 1 0
1 1 0 0
1 1 1 1

a. Tentukan pernyataan logika fungsi keluaran f dalam bentuk sukumin


dan dalam bentuk sukumax

Penyelesaian:
f = ABC + ABC + ABC + ABC + ABC
= m0 + m2 + m3 + m4 + m7
= m (0,2,3,4,7)

f = (A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)
= M1 M5 M6
= M (1,5,6)

b. Tentukan realisasi fungsi f yang paling murah


c. Gambarkan rangkaian logikanya dalam bentuk OR-AND (OR diikuti AND)
dan AND-OR (AND diikuti OR)

Rangkaian Logika Sukumin


p

q
r

Rangkaian Logika Sukumax

3. Sederhanakan pernyataan Boole berikut :

a. ABC(ABC+ABC+ABC)

Jawaban
= ABC(ABC + ABC + ABC)
= AB + AC + BC

b. AB+AB+AC+BC

Jawaban
= AB + AB + AC + BC
= A(B + B) + AC + BC
= A + AC + BC
= (A+A)(A+C) + BC
= A + C + BC

c. A(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)

Jawaban
= A(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)
= A + AB+ AC(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)
= AB + AC + B + AB + ABC + C + ABC + AC(A+B+C)(A+B+C)
= AB + AC + B + AB(1 + C) + C + AC(B + 1)(A+B+C)(A+B+C)
= AB + AC + B + C(A+B+C)(A+B+C)
= AB + A + ABC + AC + ABC + AC + AB + BC + AC + BC + C(A+B+C)
= AC(B+B) + AB + AC + C(B+B) + A + C(A+B+C)
= AB + AC + A + C(A+B+C)
= AB + AB + ABC + AC +ABC + AC + A + AB + AC + AC + AB + C
= AB + AB(1 + C) + AC(1+B) + AC + A + AB + AC + AC + AB + C
= AB + AC + A + C

d. (A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)(A+B+C)

Jawaban
= AB+AC+AB+BC+AC+BC+C(A+B+C)(A+B+C)
= AB+AB+C(A+A)+C(B+B)+C(A+B+C)(A+B+C)
= C(A+B+C)(A+B+C)
= AC + BC(A+B+C)
= AC + ABC + AC + ABC +BC + BC
= ABC + AC + BC
= AC(B + 1) + BC
= AC + BC

4. Sederhanakanlah kedalam bentuk ekspansi sukumin da sekspansi


sukumax dan gambarkan rangkainan untuk fungsi berikut:

x = (AB + C + DE)(AB + C)

Penyelesaian :

Sukumin

x = (AB + C + DE)(AB + C)

= AB + ABC + ABC + C + ABDE + CDE

= AB + ABC + C + ABDE + CDE

= AB(C + C)(D + D)(E + E) + ABC(D + D)(E + E) + C(A + A)(B + B)


(D + D)(E + E) + ABDE(C + C) + CDE(A + A)(B + B)
= AB(CDE + CDE + CDE + CDE) + ABC(DE + DE + DE + DE) +
C(ABDE +
ABDE + ABDE + ABDE) + ABCDE + ABCDE + CDE(AB + AB + AB
+ AB)
= ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE +
ABCDE +
ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE +
ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE
= ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE +
ABCDE +
ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE + ABCDE
= m23 + m20 + m19 + m16 + m18 + m17 + m27 + m11 + m0 + m22 + m26 +
m10 + m2
= m(0,2,10,11,16,17,18,19,20,22,23,26,27)

Sukumax

x = (AB+C+DE)(AB+C)
= (A+C+D)(A+C+E)(B+ C+D)(B+C +E)(A+C)(B +C)
= ((A+C+D+BB+EE)((A+C+E)+BB+DD)((B+C+D)+AA+EE)
((B+C+E)+AA+D D)((A+C) +BB+DD+ EE)((B+C)+AA+DD+EE)
= ((A+C+D)(BE+BE+BE+BE)((A+C+E)(BD+BD+BD+BD)((B+C+D)
(AE+AE+AE+AE)((B+C+E)(AD+AD+AD+AD)((A+C)(BDE+BDE+
BDE+BDE)((B+C)(ADE+ADE+ADE+ADE)
= (A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)
(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)
(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)(A+B+C+D+E)
= M4+M5+M12+M13+M5+M7+M13+M13+M12+M13+M28+M29
= M (4,5,7,12,13,28,29)

y = (CD+A+B)(CD+A+B)

sukumin
= CD + ACD + BCD + ACD + A + AB + BCD + AB + B
= CD + ACD + BCD + AB + A + B
= CD(A+A)(B+B)+ACD(B+B)+BCD(A+A)+AB(C+C)(D+D)+A(B+B)
(C+C)
(D+D
= CD(AB+AB+AB+AB)+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+AB(CD+CD+
CD+CD)+A(BCD+BCD+BCD+BCD)
=
ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+
ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD+ABCD
= m15 + m11 + m7 + m3 + m7 + m3 + m11 + m3 + m3 + m2 + m1 + m0 + m7
+ m4 + m 3 + m 0
= m(0,1,2,3,4,7,11,15)

Sukumax
=

5. Gambarkan rangkaian utnuk soal No.3 ditas dengan hanya menggunakan


gerbng-gerbang:
a. NAND sembarang cacah masukan
b. NOR sembarang cacah masukan
c. NAND 2 masukan
d. NOR 2 masukan

6. Sederhanaknlah secara aljabar Boole fungsi


f(a,b,c) = m (1,3,4,5) + d (6,7)

Penyelesaian :

Dengan d6 dan d7 adalah suku abaikan(dont care)

f(a,b,c) = m(1,3,4,5) + d(6,7)

Jawaban

f(a,b,c) = m1 + m 2 + m 3 + m 4

= ABC + ABC + ABC + ABC


= ABC + ABC + AB(C+C)
= ABC + ABC + AB
= AC(B+B) + AB
= AC + AB
= A(C+B)

f(a,b,c) = M(0,2) + d(6,7)

Jawaban
f(a,b,c) = M0 + M 2
= (A+B+C)(A+B+C)
= A + AB + AC + AB + BC + AC + BC + C
= A(1+B) + AC + AB + BC + AC + C
= A + AC + AB + BC + AC + C
= A(1+C) + AB + BC + C
= A + AB + BC + C
= A(1+B) + BC + C
= A + BC + C

You might also like