Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

DIREKTORAT ZA GRAEVINARSTVO

PRISTUPANOST OBJEKTIMA U JAVNOJ UPOTREBI

LICIMA SA INVALIDITETOM I LICIMA SMANJENE POKRETLJIVOSTI

Podgorica, maj 2015.godina

 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Osobama s invaliditetom treba pristupiti iskljuivo sa aspekta ljudskih prava.

Pregovarako poglavlje 23
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Dokumenta i propisi
koji upuuju na obavezno potovanje standarda PRISTUPANOSTI javnih objekata licima
smanjene pokretljivosti I licima sa invaliditetom

1. Konvencija UN o pravima lica sa invaliditetom;

2. Zakon o ratifikaciji konvencije UN 2009- Crna Gora
3. Evropska strategija lica sa invaliditetom 2010-2020.godina;
4. Strategija za integraciju lica sa invaliditetom u Crnoj Gori 2008-2016
5. Zakon o zabrani diskriminacije Crna Gora
6. Zakono zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom - Crna Gora
7. Zakon o ureenju prostora i izgradnji objekata ("Sl.list Crne Gore", br. 51/08 i 34/11);
8. Pravilnik o bliim uslovima i nainu prilagoavanja objekata za pristup i kretanje lica
smanjene pokretljivosti
9. Odluka o postavljanju odnosno graenju i uklanjanju pristupnih rampi liftova i slinih
objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetiom
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

1. 1. Konvencija UN o pravima lica sa invaliditetom;

Cilj da se predvide mjere i prue smjernice za ostvarivanje prava lica sa invaliditetom u praksi.

2. Zakon o ratifikaciji konvencije UN 2009- Crna Gora

Garantuju se postojea prava LSI

Potreba da se prepoznaju kao punopravni lanovi zajednice
Doprinose razvoju zajednice
Garancija ravnopravnosti i nediskriminacije
Drave potpisnice obavezuju se da e osigurati puno ostvarivanje svih ljudskih prava i
osnovnih sloboda za sva lica pod njihovom jurisdikcijom bez ikakve diskriminacije po
osnovu invalidnosti.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

5.Zakon o zabrani diskriminacije

prepoznaje invalidnost kao poseban osnov diskriminacije.

6. Zakon o zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom

Diskriminacija po osnovu invaliditeta u korienju

Objekata u javnoj upotrebi

Povrina u javnoj upotrebi

Javnog prevoza

U oblasti pruanja javnih usluga

 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

ZAKONA O UREENJU PROSTORA I IZGRADNJI OBJEKATA

Sl list CG br 51/08 ,35/13, 39/13
Zakon o ureenju prostora i izgradnji objekata 2008

Problem osoba sa invaliditetom tretiran je kroz slijedee lanove:

o lan 62 UTU
o lan 73 Uslovi za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti
o lan 86 Revizija projekta
o lan 90 Izvjetaj o reviziji
o lan 117 ovi objekti kao privremeni objekti
o lan 122 Tehniki pregled
o lan 124 Izvjetaj o tehnikom pregledu
o lan 154 Kaznene odredbe
o lan 161 Kaznene odredbe
o lan 165 Prilagoavanje objekata za pristup i kretanje lica
smanjene pokretljivosti
o
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Urbanistiko tehniki uslovi, kao obavezan dio, sadre i uslove za nesmetan pristup,
kretanje, boravak i rad lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom.

lan62

o 29) uslove za nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad lica smanjene

pokretljivosti i lica sa invaliditetom.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 73

o Izgradnja objekata u javnoj upotrebi vri se na nain kojim se licima smanjene

pokretljivosti obezbjeuje nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad.
o Izgradnja stambenih i stambeno-poslovnih objekata vri se na nain kojim se licima iz
stava 1 ovog lana obezbjeuje nesmetan pristup i kretanje u zajednikim
prostorijama.
o Stambeni i stambeno-poslovni objekti sa 10 i vie stanova moraju se izgraivati na
nain kojim se obezbjeuje jednostavno prilagoavanje objekta, najmanje jedne
stambene jedinice na svakih 10 stanova za nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad
lica smanjene pokretljivosti.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 86

o Idejni projekat i glavni projekat podlijeu reviziji.

o Revizija iz stava 1 ovog lana , izmeu ostalog , obuhvata: usklaenost sa zakonom i
drugim propisima;.
o revizija provjerava i usklaenost sa lanom 73 ovog zakona i Pravilnikom o blizim
uslovima i nainu prilagoavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene
pokretljivosti
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 90

o O izvrenoj reviziji idejnog projekta i glavnog projekta sainjava se izvjetaj ovjeren i

potpisan od strane revidenta.
o Revident je duan da u izvjetaju o izvrenoj reviziji projekta iz stava 1 ovog lana
navede tane i istinite konstatacije o usklaenosti sa uslovima i zakonom.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 117

Pristupne rampe, liftovi i slini objekti za pristup i kretanje lica smanjene

pokretljivosti i lica sa invaliditetom, smatrae se pomonim objektima.

Na ovaj nain omoguava se bra, laka i jeftinija izgradnja objekata (pristupnih

rampi, liftova i sl.) koji treba da omogue pristup, kretanje i boravak lica smanjene
pokretljivosti, jer se izgradnja istih tretira kao izgradnja privremenih objekata
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 122

o Podobnost za upotrebu objekta utvruje se tehnikim pregledom.

o Tehniki pregled, izmeu ostalog, obuhvata kontrolu usklaenosti izvedenih radova

sa revidovanim glavnim projektom, kao i sa propisima, standardima koji ureuju ovu
oblast.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

lan 124

o Vrilac tehnikog pregleda obavezan je da u izvjetaju o izvrenom tehnikom

pregledu predloi: upotrebu objekta, otklanjanje utvrenih nedostataka ili zabranu
upotrebe objekta.

lan 125

o Organ nadlean za izdavanje upotrebne dozvole, po prijemu izvjetaja o tehnikom

pregledu:
1) izdaje upotrebnu dozvolu;
2) nalae investitoru otklanjanje utvrenih nedostataka u odreenom roku;
3) zabranjuje upotrebu objekta.

 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Kaznene odredbe
lan 154
o Novanom kaznom 2.000 -40.000 e kaznie se za prekraj pravno lice, ako,
izmeu ostalog,:
o 2) ne obezbijedi uslove za pristup i kretanje u objektu lica smanjene pokretljivosti
(lan 73);

lan 161

o Novanom kaznom od 2000-40 000e, kaznie se za prekraj nadleni organ ili

pravno lice, ako:
o 9) ne obezbijedi izgradnju, odnosno ne obezbijedi prilagoavanje objekata u
javnoj upotrebi pristupu i kretanju lica smanjene pokretljivosti (l. 73 i 166);
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Prilagoavanje objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti

lan 165

o Objekti u javnoj upotrebi moraju se prilagoditi uslovima iz lana 73 stav 1 ovog

zakona u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog zakona.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

PRAVILNIK O
BLIIM USLOVIMA I NAINU PRILAGOAVANJA OBJEKATA ZA
PRISTUP I KRETANJE LICA SMANJENE POKRETLJIVOSTI
Sl. list CG br 10/09 , 48/2013
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

o Ovim pravilnikom se propisuju uslovi i nain obezbjeivanja nesmetanog pristupa,

kretanja, boravka i rada licima smanjene pokretljivosti objektima koji su u javnoj
upotrebi, stambenim i stambeno-poslovnim objektima, kao i uslovi i nain
jednostavnog prilagoavanja pristupanosti stambenim i stambeno-poslovnim
objektima.
 OBAVEZNI ELEMENTI PRISTUPANOSTI

o Obavezni elementi pristupanosti su:

A: elementi pristupanosti za savladavanje visinskih razlika,
B: elementi pristupanosti samostalnog ivota,
C: elementi pristupanosti javnog saobraaja.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Elementi pristupanosti za savladavanje visinskih razlika su:

o rampa,
o stepenite,
o lift,
o vertikalno-podizna platforma i
o koso podizna sklopiva platforma.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Elementi pristupanosti samostalnog ivota su:

o ulazni prostor, komunikacije, WC, kupatilo, kuhinja, soba, uionica, radni prostor,
stan, kafana i restoran, kabina za presvlaenje, tu kabina, ulaz u vodu na plai i na
bazenu, mjesto u gledalitu, telefon, tekstofon, faks, bankomat, elektrine
instalacije, kvake na vratima i prozorima, alter, pult induktivna petlja ili
transmisioni obru, oglasni pano i orjentacioni plan za kretanje u objektima.
 Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

Elementi pristupanosti javnog saobraaja su:

o stajalite i peron,
o parking mjesto,
o javna pjeaka povrina,
o semafor,
o pjeaki prelaz,
o pjeako ostrvo i
o raskrsnica.
 Induktivna petlja ili transmisioni obru (vea od 500m2 ili vie od 100 lica)
Indukcioni sistem za amplifikaciju govora koji omoguava osobama koje nose slune aparate
da jasno uju govornika tj. da zvukove oko sebe uju bez smetnji. Statistika u svijetu i kod nas
pokazuje da 30 % stanovnitva ima oslabljen sluh i ima potrebu za upotrebom slunih
aparata, a procenat se iz godine u godinu poveava.
PRIMJERI DOBRE PRAKSE U SVIJETU I OKRUENJU

Maj 2015.
Pristupne rampe objektima

Rampa se koristi kao element pristupanosti za potrebe savladavanja visinske razlike do 120 cm, u
unutranjem ili spoljanjem prostoru sa doputenim nagibom do 5% i povrinom obraenom protiv
klizanja, sa adekvatnim rukohvatima i graninicima.
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Stepenita
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Vertikalno-podizna platforma

Lift se koristi kao element pristupanosti za potrebe savladavanja visinske

razlike vee od 120 cm u unutranjem ili spoljanjem prostoru
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Koso-podizna sklopiva platforma

Koso-podizna sklopljiva platforma

postavlja se na bone stepenine
zidove ili stepeninu ogradu, koja
se vodi duinom cijelog stepenita.
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Pristupanost restoranima
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Pristupanost restoranima

u sluaju kada su glavna ulazna vrata kruna, uz njih je potrebno uraditi zaokretna ili
klizna vrata irine korisnog prostora najmanje 90 cm
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO
Pristupanost muzejima
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO
Pristupanost kulturnim dobrima
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO
Pristupanost kulturnim dobrima
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Ureenost plaa
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Ureenost plaa

Specijalna kolica za osobe sa posebnim potrebama namjenjena za kretanje po plai i u

vodi
 MINISTARSTVO ODRIVOG RAZVOJA I TURIZMA
SEKTOR ZA GRAEVINARSTVO

Kretanje kroz parkove i izletita

Ministarstvo odrivog razvoja i turizma

HVALA NA PANJI !!!