Chuong3 LTDKTD PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 98

Mon hoc

LY THUYET IEU KHIEN T ONG

Giang vien: TS. Huynh Thai Hoang


Bo mon ieu Khien T ong
Khoa ien ien T
ai hoc Bach Khoa TP.HCM
Email: hthoang@hcmut.edu.vn
Homepage: http://www2.hcmut.edu.vn/~hthoang/

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 1


Chng 3

KHAO SAT
TNH ON NH CUA HE THONG

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 2


Noi dung chng 3

Khai niem on nh
Tieu chuan on nh ai so
ieu kien can
Tieu chuan Routh
Tieu chuan Hurwitz
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Khai niem ve QNS
Phng phap ve QNS
Xet on nh dung QNS
Tieu chuan on nh tan so
Khai niem ve ac tnh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban
ac tnh tan so cua he thong t ong
Tieu chuan on nh Bode
Tieu chuan on nh Nyquist

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 3


Khai niem on nh

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 4


Khai niem on nh

nh ngha on nh BIBO
He thong c goi la on nh BIBO (Bounded Input Bounded
Output) neu ap ng cua he b chan khi tn hieu vao b chan.

r(t) c(t)
He thong

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 5


Th du minh hoa khai niem on nh

HT on nh HT bien HT khong on nh
gii on nh

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 6


Khai niem on nh

Cc va zero
Cho he thong t ong co ham truyen la:
C ( s ) b0 s m + b1s m1 + K + bm1s + bm
G (s) = =
R ( s ) a0 s n + a1s n1 + K + an1s + an

at: A( s ) = a0 s n + a1s n1 + K + an1s + an mau so ham truyen

B ( s ) = b0 s m + b1s m1 + K + bm1s + bm t so ham truyen


Cc: (Pole) la nghiem cua mau so ham truyen, tc la nghiem cua
phng trnh A(s) = 0. Do A(s) bac n nen he thong co n cc ky
hieu la pi , i =1,2,m.
Zero: la nghiem cua t so ham truyen, tc la nghiem cua phng
trnh B(s) = 0. Do B(s) bac m nen he thong co m zero ky hieu la zi,
i =1,2,m.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 7
Khai niem on nh

Gian o cc - zero

Gian o cc zero la o th bieu dien v tr cac cc va cac zero


cua he thong trong mat phang phc.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 8


Khai niem on nh

ieu kien on nh
Tnh on nh cua he thong phu thuoc vao v tr cac cc.
He thong co tat ca cac cc co phan thc am (co tat ca cac cc
eu nam ben trai mat phang phc): he thong on nh.
He thong co cc co phan thc bang 0 (nam tren truc ao), cac cc
con lai co phan thc bang am: he thong bien gii on nh.
He thong co t nhat mot cc co phan thc dng (co t nhat mot
cc nam ben phai mat phang phc): he thong khong on nh.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 9


Khai niem on nh

Phng trnh ac trng (PTT)


Phng trnh ac trng: phng trnh A(s) = 0
a thc ac trng: a thc A(s)

He thong hoi tiep He thong mo ta bang PTTT

x& (t ) = Ax(t ) + Br (t )

c(t ) = Cx(t )

Phng trnh ac trng Phng trnh ac trng


1 + G(s) H (s) = 0 det (sI A) = 0

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 10


Tieu chuan on nh ai so

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 11


Tieu chuan on nh ai so

ieu kien can

ieu kien can e he thong on nh la tat ca cac he so cua phng


trnh ac trng phai khac 0 va cung dau.

Th du: He thong co phng trnh ac trng:


s 3 + 3s 2 2 s + 1 = 0 Khong on nh
s 4 + 2 s 2 + 5s + 3 = 0 Khong on nh
s 4 + 4 s 3 + 5s 2 + 2 s + 1 = 0 Cha ket luan c

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 12


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh

Qui tac thanh lap bang Routh


Cho he thong co phng trnh ac trng:
a0 s n + a1s n1 + K + an1s + an = 0
Muon xet tnh on nh cua he thong theo tieu chuan Routh, trc
tien ta thanh lap bang Routh theo qui tac:
Bang Routh co n+1 hang.
Hang 1 cua bang Routh gom cac he so co ch so chan.
Hang 2 cua bang Routh gom cac he so co ch so le.
Phan t hang i cot j cua bang Routh (i 3) c tnh theo
cong thc:
cij = ci 2, j +1 i .ci 1, j +1
ci 2,1
vi i =
ci 1,1
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 13
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh

Dang bang Routh

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 14


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh

Phat bieu tieu chuan


ieu kien can va u e he thong on nh la tat ca cac phan t
nam cot 1 cua bang Routh eu dng. So lan oi dau cua cac
phan t cot 1 cua bang Routh bang so nghiem cua phng trnh
ac trng nam ben phai mat phang phc.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 15


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 1
Xet tnh on nh cua he thong co phng trnh ac trng la:
s 4 + 4 s 3 + 5s 2 + 2 s + 1 = 0
Giai: Bang Routh

Ket luan: He thong on nh do tat ca cac phan t cot 1 bang


Routh eu dng.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 16
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 2
Xet tnh on nh cua he thong co s o khoi:
50
G ( s) =
s ( s + 3)( s 2 + s + 5)
1
H (s) =
s+2

Giai: Phng trnh ac trng cua he thong la:


1 + G ( s ).H ( s ) = 0
50 1
1+ . =0
s ( s + 3)( s + s + 5) ( s + 2)
2

s ( s + 3)( s 2 + s + 5)( s + 2) + 50 = 0
s 5 + 6 s 4 + 16 s 3 + 31s 2 + 30 s + 50 = 0
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 17
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 2 (tt)
Bang Routh

Ket luan: He thong khong on nh do tat ca cac phan t cot 1


bang Routh oi dau 2 lan.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 18
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 3
Tm ieu kien cua K e he thong on nh:

K
G ( s) =
s ( s 2 + s + 1)( s + 2)

Giai: Phng trnh ac trng cua he thong la:


1 + G(s) = 0
K
1+ 2
=0
s ( s + s + 1)( s + 2)
s 4 + 3s 3 + 3s 2 + 2 s + K = 0

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 19


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 3 (tt)
Bang Routh

ieu kien e he thong on nh:


9
2 K >0 14
7 0<K <
K > 0 9

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 20


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Trng hp ac biet 1
Neu bang Routh co he so cot 1 cua hang nao o bang 0, cac he
so con lai cua hang o khac 0 th ta thay he so bang 0 cot 1 bi
so dng nho tuy y, sau o qua trnh tnh toan c tiep tuc.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 21


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 4
Xet tnh on nh cua he thong co phng trnh ac trng la:
s 4 + 2 s 3 + 4 s 2 + 8s + 3 = 0
Giai:
Bang Routh

Ket luan: V cac he so cot 1 bang Routh oi dau 2 lan nen


phng trnh ac trng cua he thong co hai nghiem nam ben phai
mat phang phc, do o he thong khong on nh .
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 22
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Trng hp ac biet 2
Neu bang Routh co tat ca cac he so cua hang nao o bang 0:
Thanh lap a thc phu t cac he so cua hang trc hang co tat
ca cac he so bang 0, goi a thc o la A0(s).
Thay hang co tat ca cac he so bang 0 bi mot hang khac co
cac he so chnh la cac he so cua a thc dA0(s)/ds, sau o qua
trnh tnh toan tiep tuc.

Chu y: Nghiem cua a thc phu A0(s) cung chnh la nghiem cua
phng trnh ac trng.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 23


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 5
Xet tnh on nh cua he thong co phng trnh ac trng la:
s 5 + 4 s 4 + 8s 3 + 8s 2 + 7 s + 4 = 0
Giai: Bang Routh

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 24


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Routh
Th du 5 (tt)
a thc phu:
dA0 ( s )
A0 ( s ) = 4 s 2 + 4 = 8s + 0
ds
Nghiem cua a thc phu (cung chnh la nghiem cua phng trnh
ac trng):
A0 ( s ) = 4 s 2 + 4 = 0 s=j

Ket luan:
Cac he so cot 1 bang Routh khong oi dau nen phng trnh ac
trng khong co nghiem nam ben phai mat phang phc.
Phng trnh ac tnh co 2 nghiem nam tren truc ao.
So nghiem nam ben trai mat phang phc la 5 2 = 3.
He thong bien gii on nh

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 25


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Hurwitz

Qui tac thanh lap ma tran Hurwitz


Cho he thong co phng trnh ac trng:
a0 s n + a1s n1 + K + an1s + an = 0
Muon xet tnh on nh cua he thong theo tieu chuan Hurwitz,
trc tien ta thanh lap ma tran Hurwitz theo qui tac:
Ma tran Hurwitz la ma tran vuong cap nn.
ng cheo cua ma tran Hurwitz la cac he so t a1 en an .
Hang le cua ma tran Hurwitz gom cac he so co ch so le theo
th t tang dan neu ben phai ng cheo va giam dan neu
ben trai ng cheo.
Hang chan cua ma tran Hurwitz gom cac he so co ch so chan
theo th t tang dan neu ben phai ng cheo va giam dan
neu ben trai ng cheo.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 26


Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Hurwitz

Dang ma tran Hurwitz

a1 a3 a5 a7 K 0
a a a4 a6 K 0
0 2

0 a1 a3 a5 K 0

0 a0 a2 a4 K 0
M M M M M

0 K K K K an
Phat bieu tieu chuan
ieu kien can va u e he thong on nh la tat ca cac nh thc
con cha ng cheo cua ma tran Hurwitz eu dng
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 27
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Hurwitz

Th du 1
Xet tnh on nh cua he thong co phng trnh ac trng la:
s 3 + 4s 2 + 3s + 2 = 0
Giai: a1 a3 0 4 2 0
Ma tran Hurwitz a a2 0 = 1 3 0
0
0 a1 a3 0 4 2

Cac nh thc: 1 = a1 = 1
a1 a3 4 2
2 = = = 4 3 1 2 = 10
a0 a2 1 3
a1 a3 0
a1 a3 4 2
3 = a0 a2 0 = a3 = 2 = 2 10 = 20
a0 a2 1 3
0 a1 a3
Ket luan: He thong on nh do cac nh thc eu dng
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 28
Tieu chuan on nh ai so: Tieu chuan Hurwitz

Cac he qua cua tieu chuan Hurwitz


He bac 2 on nh neu phng trnh ac trng thoa man ieu kien:
ai > 0, i = 0,2

He bac 3 on nh neu phng trnh ac trng thoa man ieu kien:


ai > 0, i = 0,3

a1a2 a0 a3 > 0

He bac 4 on nh neu phng trnh ac trng thoa man ieu kien:


ai > 0, i = 0,4

a1a2 a0 a3 > 0
a a a a a 2 a 2 a > 0
1 2 3 0 3 1 4

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 29


Phng phap quy ao nghiem so

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 30


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)

nh ngha
Quy ao nghiem so la tap hp tat ca cac nghiem cua phng
trnh ac trng cua he thong khi co mot thong so nao o trong he
thay oi t 0 .
2
Th du: QNS cua he thong co PTT s + 4 s + K = 0 co dang
nh hnh ve di ay:

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 31


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)

Qui tac ve QNS


Muon ap dung cac qui tac ve quy ao nghiem so, trc tien ta
phai bien oi tng ng phng trnh ac trng ve dang:
N (s)
1+ K =0 (1)
D( s)
N (s)
at: G0 ( s ) = K
D( s)
Goi n la so cc cua G0(s) , m la so zero cua G0(s)

(1) 1 + G0 ( s ) = 0
G0 ( s ) = 1 ieu kien bien o

G0 ( s ) = (2l + 1) ieu kien pha
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 32
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Qui tac ve QNS
Qui tac 1: So nhanh cua quy ao nghiem so = bac cua phng
trnh ac tnh = so cc cua G0(s) = n.

Qui tac 2:
Khi K = 0: cac nhanh cua quy ao nghiem so xuat phat t cac
cc cua G0(s).
Khi K tien en + : m nhanh cua quy ao nghiem so tien en
m zero cua G0(s), nm nhanh con lai tien en theo cac tiem
can xac nh bi qui tac 5 va qui tac 6.
Qui tac 3: Quy ao nghiem so oi xng qua truc thc.

Qui tac 4: Mot iem tren truc thc thuoc ve quy ao nghiem so
neu tong so cc va zero cua G0(s) ben phai no la mot so le.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 33


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Qui tac ve QNS (tt)
Qui tac 5: : Goc tao bi cac ng tiem can cua quy ao nghiem
so vi truc thc xac nh bi :
( 2l + 1)
= (l = 0,1,2, K)
nm
Qui tac 6: : Giao iem gia cac tiem can vi truc thc la iem A
co toa o xac nh bi:
n m
pi zi (pi va zi la cac cc
OA = cc zero i =1
= i =1 va cac zero cua G0(s) )
nm nm
Qui tac 7: : iem tach nhap (neu co) cua quy ao nghiem so nam
tren truc thc va la nghiem cua phng trnh:
dK
=0
ds
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 34
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Qui tac ve QNS (tt)
Qui tac 8: : Giao iem cua quy ao nghiem so vi truc ao co the
xac nh bang cach ap dung tieu chuan RouthHurwitz hoac thay
s=j vao phng trnh ac trng.

Qui tac 9: Goc xuat phat cua quy ao nghiem so tai cc phc pj
c xac nh bi:
m n
j = 180 + arg( p j zi ) arg( p j pi )
0

i =1 i =1
i j

Dang hnh hoc cua cong thc tren la:


j = 1800 + (goc t cac zero en cc p j )
(goc t cac cc con lai en cc p j )

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 35


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 1
Ve QNS cua he thong sau ay khi K=0+.

K
G( s) =
s ( s + 2)( s + 3)

Giai:
Phng trnh ac trng cua he thong:
K
1 + G(s) = 0 1+ =0 (1)
s ( s + 2)( s + 3)
Cac cc: p1 = 0 p2 = 2 p3 = 3
Cac zero: khong co
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 36
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 1 (tt)
Tiem can:
1 = (l = 0)
3
(2l + 1) (2l + 1)
= = 2 = (l = -1)
nm 30 3
3 = (l = 1)

OA =
cc zero [0 + (2) + (3)] 0
= =
5
nm 30 3
iem tach nhap:
(1) K = s ( s + 2)( s + 3) = ( s 3 + 5s 2 + 6 s )
dK
= (3s 2 + 10 s + 6)
ds
dK s1 = 2.549 (loai)
Do o =0
ds s2 = 0.785
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 37
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 1 (tt)
Giao iem cua QNS vi truc ao:
Cach 1: Dung tieu chuan Hurwitz
(1) s 3 + 5s 2 + 6s + K = 0 (2)
ieu kien on nh:
K > 0 K > 0 0 < K < 30 K gh = 30

a1a2 a0 a3 > 0 5 6 1 K > 0
Thay gia tr Kgh = 30 vao phng trnh (2), giai phng trnh ta
c giao iem cua QNS vi truc ao
s1 = 5
3 2
s + 5s + 6s + 30 = 0 s2 = j 6
s = j 6
3
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 38
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 1 (tt)
Giao iem cua QNS vi truc ao:
Cach 2:
(1) s 3 + 5s 2 + 6s + K = 0 (2)
Thay s=j vao phng trnh (2):
( j )3 + 5( j )2 + 6( j ) + K = 0 j 5 + 6 j + K = 0
3 2

= 0

j 3 + 6 j = 0 K = 0

5 2
+K =0 = 6

K = 30

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 39


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 1 (tt)
Im s

j 6

Re s
3 2 0

j 6

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 40


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2
Ve QNS cua he thong sau ay khi K=0+.

K
G ( s) =
s ( s 2 + 8s + 20)

Giai:
Phng trnh ac trng cua he thong:
K
1 + G(s) = 0 1+ 2
=0 (1)
s ( s + 8s + 20)
Cac cc: p1 = 0 p2,3 = 4 j 2
Cac zero: khong co
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 41
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2 (tt)
Tiem can:
1 = (l = 0)
3
(2l + 1) (2l + 1)
= = 2 = (l = -1)
nm 30 3
3 = (l = 1)

OA =
cc zero [0 + (4 +
=
j 2) + (4 j 2)] (0)
=
8
nm 30 3
iem tach nhap:
(1) K = ( s 3 + 8s 2 + 20s )
dK
= (3s 2 + 16 s + 20)
ds
dK s1 = 3.331 + K
Do o =0 (hai ie =0
2 m tach nhap)
ds s2 = 2.00 s ( s + 8s + 20)
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 42
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2 (tt)
Giao iem cua QNS vi truc ao:
(1) s 3 + 8s 2 + 20s + K = 0 (2)
Thay s=j vao phng trnh (2):

( j )3 + 8( j ) 2 + 20( j ) + K = 0
j 3 8 2 + 20 j + K = 0
= 0

8 2 + K = 0 K = 0

3
+ 20 = 0 = 20
K
K = 160 1 + 2
=0
s ( s + 8s + 20)
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 43
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2 (tt)
Goc xuat phat cua QNS tai cc phc p2:
2 = 1800 [arg( p2 p1 ) + arg( p2 p3 )]
= 1800 {arg[(4 + j 2) 0] + arg[(4 + j 2) (4 j 2)]}
1 2
0
= 180 tg + 90
4
= 1800 {153.5 + 90}
2 = 63.50
m n
j = 1800 + arg( p j zi ) arg( p j pi )
i =1 i =1
i j

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 44


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2 (tt)
Im s
j 20

+j2
63.50

Re s
4 2 0

j2

j 20

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 45


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 3
Ve QNS cua he thong sau ay khi K=0+.

K ( s + 1)
G ( s) =
s ( s + 3)( s 2 + 8s + 20)

Giai:
Phng trnh ac trng cua he thong:
K ( s + 1)
1 + G(s) = 0 1+ 2
=0 (1)
s ( s + 3)( s + 8s + 20)
Cac cc: p1 = 0 p2 = 3 p3, 4 = 4 j 2
Cac zero: z1 = 1
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 46
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 3 (tt)
Tiem can:
1 = (l = 0)
3
(2l + 1) (2l + 1)
= = 2 = (l = -1)
nm 4 1 3
3 = (l = 1)

OA = cc zero [0 + (3) + (4 +
=
j 2) + (4 j 2)] (1)
=
10
nm 4 1 3
iem tach nhap:
s ( s + 3)( s 2 + 8s + 20) dK 3s 4 + 26 s 3 + 77 s 2 + 88s + 60
(1) K = =
( s + 1) ds ( s + 1) 2

dK s1, 2 = 3,67 j1,05 K ( s +(kho


1) ng co
Do o =0 1+ =0
ds s3, 4 = 0,66 sj(0s.97 ie
2 m tach nhap)
+ 3)( s + 8s + 20)
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 47
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 3 (tt)
Giao iem cua QNS vi truc ao:
(1) s 4 + 11s3 + 44s 2 + (60 + K ) s + K = 0 (2)
Thay s=j vao phng trnh (2):
4 11 j 3 44 2 + (60 + K ) j + K = 0
= 0

K = 0
4 44 2 + K = 0 = 5,893

11 3
+ ( 60 + K ) = 0
K = 322
= j1,314
(loai)
K = 61,7 K ( s + 1)
1+ 2
=0
Vay giao iem can tm la: s = j 5,893 HSK + 3i)(ha
s ( s gi s n+la8:sK+gh20
= )322
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 48
Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 3 (tt)
Goc xuat phat cua QNS tai cc phc p3:

3 = 180 + 1 ( 2 + 3 + 4 )
= 180 + 146,3 (153,4 + 116,6 + 90)
3 = 33.70

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 49


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 3 (tt) Im s
+j5,893

+j2
33.70

3 1 2 Re s
4 3 1 0
4
j2

j5,893

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 50


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 4
Cho he thong ieu khien co s o khoi nh sau:

10
G(s) = 2
( s + 9 s + 3)

KI
GC ( s ) = K P +
s

Cho KI = 2.7, hay ve QNS cua he thong sau ay khi KP =0+,


biet rang dKP / ds=0 co 3 nghiem la 3, 3, 1.5.

Khi KP =270, KI = 2.7 he thong co on nh hay khong?

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 51


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 4 (tt)
Giai:
Phng trnh ac trng cua he thong:
1 + GC ( s )G ( s ) = 0

1 + KP +
2.7 10
2 =0
s s + 9 s + 3
10 K P s
1+ 2
=0 (1)
( s + 9)( s + 3)

Cac cc: p1 = 9 p2 = + j 3 p3 = j 3

Cac zero: z1 = 0

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 52


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 4 (tt)
Tiem can:
(2l + 1) (2l + 1) /2 (l = 0)
= =
nm 3 1 /2 (l = 1)

OA = cc zero [9 + ( j
=
3 ) + ( j 3 )] (0)
=
9
nm 3 1 2
iem tach nhap:
s1 = 3
dK P
=0 s2 = 3
ds s = 1.5
3 (loai)

QNS co hai iem tach nhap trung nhau tai 3

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 53


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)
Th du 2 (tt)
Goc xuat phat cua QNS tai cc phc p2:
2 = 1800 + arg( p2 z1 ) [arg( p2 p1 ) + arg( p2 p3 )]

= 1800 + arg( j 3 0) [arg( j 3 (9)) + arg( j 3 ( j 3 ))]


1 3
= 180 + 90 tg
0
+ 90
9
2 = 1690

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 54


Phng phap quy ao nghiem so (QNS)

Th du 4 (tt)

Khi KI =2.7, QNS cua


he thong nam hoan
toan ben trai mat phang
phc khi KP =0+,
do o he thong on nh
khi KI =2.7, KP =270.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 55


Tieu chuan on nh tan so

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 56


Tieu chuan on nh tan so
Khai niem ac tnh tan so
Hay quan sat ap ng cua he thong tuyen tnh trang thai xac
lap khi tn hieu vao la tn hieu hnh sin.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 57


Tieu chuan on nh tan so
Khai niem ac tnh tan so
He thong tuyen tnh: khi tn hieu vao la tn hieu hnh sin th
trang thai xac lap tn hieu ra cung la tn hieu hnh sin cung tan so
vi tn hieu vao, khac bien o va pha.

nh ngha: ac tnh tan so cua he thong la t so gia tn hieu ra


trang thai xac lap va tn hieu vao hnh sin .
C ( j )
ac tnh tan so =
R ( j )
Ngi ta chng minh c:
ac tnh tan so = G ( s) s = j = G ( j )

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 58


Tieu chuan on nh tan so
ap ng bien o ap ng pha
Tong quat G(j) la mot ham phc nen co the bieu dien di
dang ai so hoac dang cc:
G ( j ) = P( ) + jQ( ) = M ( ).e j ( )
Trong o:
M ( ) = G ( j ) = P 2 ( ) + Q 2 ( ) ap ng bien o

)
1 Q (
( ) = G ( j ) = tg ap ng pha
P ( )
Y ngha vat ly:
ap ng bien o cho biet t le ve bien o (he so khuech ai)
gia tn hieu ra va tn hieu vao theo tan so.
ap ng pha cho biet o lech pha gia tn hieu ra va tn hieu
vao theo tan so.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 59
Tieu chuan on nh tan so
Bieu o Bode Bieu o Nyquist
Bieu o Bode: la hnh ve gom 2 thanh phan:
Bieu o Bode ve bien o: la o th bieu dien moi quan he gia
logarith cua ap ng bien o L() theo tan so
L( ) = 20 lg M ( ) [dB]
Bieu o Bode ve pha: la o th bieu dien moi quan he gia
ap ng pha () theo tan so .
Ca hai o th tren eu c ve trong he toa o vuong goc vi
truc hoanh c chia theo thang logarith c so 10.

Bieu o Nyquist: (ng cong Nyquist) la o th bieu dien ac


tnh tan so G(j) trong he toa o cc khi thay oi t 0.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 60


Tieu chuan on nh tan so

Bieu o Bode Bieu o Nyquist

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 61


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau t le

Ham truyen: G(s) = K


ac tnh tan so: G ( j ) = K
Bien o: M ( ) = K L( ) = 20 lg K
Pha: ( ) = 0

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 62


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau t le

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 63


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau tch phan ly tng

Ham truyen: 1
G(s) =
s
1 1
ac tnh tan so: G ( j ) = =j
j
1
Bien o: M ( ) = L( ) = 20 lg

Pha: ( ) = 900

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 64


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau tch phan ly tng

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 65


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau vi phan ly tng

Ham truyen: G(s) = s

ac tnh tan so: G ( j ) = j

Bien o: M ( ) = L( ) = 20 lg

Pha: ( ) = 900

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 66


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau vi phan ly tng

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 67


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau quan tnh bac 1

Ham truyen: 1
G(s) =
Ts + 1
1 K (1 Tj )
ac tnh tan so: G ( j ) = =
Tj + 1 1 + T 2 2
1
Bien o: M ( ) = L ( ) = 20 lg 1 + T 2 2

2 2
1+ T
Pha: ( ) = tg 1 (T )
Ve gan ung bieu o Bode bien o:
1
< : ng thang nam ngang trung truc hoanh
T
1
> : ng thang co o doc 20dB/dec
T

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 68


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau quan tnh bac 1

tan so gay

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 69


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau sm pha bac 1

Ham truyen: G ( s) = Ts + 1

ac tnh tan so: G ( j ) = Tj + 1

Bien o: M ( ) = 1 + T 2 2 L ( ) = 20 lg 1 + T 2 2

Pha: ( ) = tg 1 (T )

Ve gan ung bieu o Bode bien o:


1
< : ng thang nam ngang trung truc hoanh
T
1
> : ng thang co o doc +20dB/dec
T

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 70


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau sm pha bac 1

tan so gay

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 71


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau dao ong bac 2
1
Ham truyen: G(s) = 2 2 (0 < < 1)
T s + 2Ts + 1
1
ac tnh tan so: G ( j ) =
T 2 2 + 2Tj + 1
1
Bien o: M ( ) =
(1 T 2 2 ) 2 + 4 2T 2 2

L( ) = 20 lg (1 T 2 2 ) 2 + 4 2T 2 2
2T
1
Pha: ( ) = tg 2 2
1 T
Ve gan ung bieu o Bode bien o:
< 1 / T : ng thang nam ngang trung truc hoanh
> 1 / T : ng thang co o doc 40dB/dec

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 72


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau dao ong bac 2

tan so gay

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 73


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau tr hoan

Ham truyen: G ( s) = e Ts

ac tnh tan so: G ( j ) = e Tj

Bien o: M ( ) = 1 L ( ) = 0

Pha: ( ) = T

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 74


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua cac khau c ban: Khau tr hoan

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 75


Tieu chuan on nh tan so
ac tnh tan so cua he thong
Xet he thong t ong co ham truyen G(s) co the phan tch thanh
tch cua cac ham truyen c ban nh sau:
l
G ( s ) = Gi ( s )
i =1
l
ac tnh tan so: G ( j ) = Gi ( j )
i =1
l l
Bien o: M ( ) = M i ( ) L( ) = Li ( )
i =1 i =1
l
Pha: ( ) = i ( )
i =1

Bieu o Bode cua he thong (gom nhieu khau ghep noi tiep) bang
tong bieu o Bode cua cac khau thanh phan.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 76
Tieu chuan on nh tan so
Ve gan ung bieu o Bode bien o bang ng tiem can
Gia s ham truyen cua he thong co dang:
G ( s ) = Ks G1 ( s )G2 ( s )G3 ( s )K
(>0: he thong co khau vi phan ly tng
<0: he thong co khau tch phan ly tng)

Bc 1: Xac nh tat ca cac tan so gay i =1/Ti , va sap xep theo


th t tang dan 1 <2 < 3

Bc 2: Bieu o Bode gan ung qua iem A co toa o:


= 0

L( ) = 20 lg K + 20 lg 0
0 la tan so thoa man 0 < 1 . Neu 1 > 1 th co the chon 0 =1.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 77


Tieu chuan on nh tan so
Ve gan ung bieu o Bode bien o bang ng tiem can (tt)
Bc 3: Qua iem A, ve ng thang co o doc:
( 20 dB/dec ) neu G(s) co khau tch phan ly tng
(+ 20 dB/dec ) neu G(s) co khau vi phan ly tng
ng thang nay keo dai en tan so gay ke tiep.
Bc 4: Tai tan so gay i =1/Ti , o doc cua ng tiem can c
cong them mot lng:
(20dB/dec i) neu Gi(s) la i khau quan tnh bac 1
(+20dB/dec i) neu Gi(s) la i khau sm pha bac 1
(40dB/dec i) neu Gi(s) la i khau dao ong bac 2
(+40dB/dec i) neu Gi(s) la i khau sm pha bac 2
ng thang nay keo dai en tan so gay ke tiep.
Bc 5: Lap lai bc 4 cho en khi ve xong ng tiem can tai
tan so gay cuoi cung.
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 78
Tieu chuan on nh tan so
Th du 1: Ve bieu o Bode gan ung
Ve bieu o Bode bien o gan ung cua he thong co ham truyen:
100(0,1s + 1)
G (s) =
s (0,01s + 1)
Da vao bieu o Bode gan ung, hay xac nh tan so cat bien cua
he thong.
Giai:
Cac tan so gay:
1 1 1 1
1 = = = 10 (rad/sec) 2 = = = 100 (rad/sec)
T1 0,1 T2 0,01
Bieu o Bode qua iem A co toa o
= 1

L( ) = 20 lg K = 20 lg100 = 40

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 79


Tieu chuan on nh tan so
Th du 1 (tt)
L(), dB

A
40
20dB/dec

0dB/dec
20
20dB/dec
0 -1 0 1 2 3 lg
10-1 100 101 102 c

Theo hnh ve, tan so cat bien cua he thong la 103 rad/sec

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 80


Tieu chuan on nh tan so
Th du 2: Xac nh ham truyen da vao bieu o Bode
Xac nh ham truyen cua he thong co bieu o Bode bien o gan
ung nh sau:
L(), dB

60 0dB/dec
54
D E
A
40 20dB/dec
B C
26
20 0dB/dec

0
-1 0 1 1.301 2 lg
g1 g2 g3

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 81


Tieu chuan on nh tan so
Th du 2 (tt)
54 26
o doc oan CD: = +40 (dB/dec)
2 1.301
Cac tan so gay:
40 26
lg g1 = 0 + = 0.7 g1 = 100.7 = 5 (rad/sec)
20
lg g 2 = 1.301 g 2 = 101.301 = 20 (rad/sec)
lg g 3 = 2 g 3 = 102 = 100 (rad/sec)
2
Ham truyen can tm co dang: G ( s ) =
K (T1 s + 1)(T2 s + 1)
s (T3s + 1) 2
20 lg K = 40 K = 100
1 1 1 1 1 1
T1 = = = 0.2 T2 = = = 0.05 T3 = = = 0.01
g1 5 g 2 20 g 3 100
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 82
Tieu chuan on nh tan so
Cac thong so quan trong cua ac tnh tan so
Tan so cat bien (c): la tan so ma tai o bien o cua ac tnh tan
so bang 1 (hay bang 0 dB).
M (c ) = 1 L(c ) = 0
Tan so cat pha (): la tan so ma tai o pha cua ac tnh tan so
bang 1800 (hay bang radian).
( ) = 1800 ( ) = rad
o d tr bien (GM Gain Margin):
1
GM = GM = L( ) [dB]
M ( )
o d tr pha ( M Phase Margin):
M = 1800 + (c )
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 83
Tieu chuan on nh tan so

Bieu o Bode Bieu o Nyquist

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 84


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist
Cho he thong hoi tiep am n v, biet ac tnh tan so cua he h
G(s), bai toan at ra la xet tnh on nh cua he thong kn Gk(s).

Tieu chuan Nyquist: He thong kn Gk(s) on nh neu ng cong


Nyquist cua he h G(s) bao iem (1, j0) l/2 vong theo chieu
dng (ngc chieu kim ong ho) khi thay oi t 0 en +,
trong o l la so cc nam ben phai mat phang phc cua he h G(s)
.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 85


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 1
Cho he thong hoi tiep am n v, trong o he h G(s) co ng
cong Nyquist nh hnh ve. Biet rang G(s) on nh. Xet tnh on
nh cua he thong kn.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 86


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 1 (tt)

Giai:
V G(s) on nh nen G(s) khong co cc nam ben phai mat phang
phc, do o theo tieu chuan Nyquist he kn on nh neu ng
cong Nyquist G(j) cua he h khong bao iem (1, j0)
Trng hp c: G(j) khong bao iem (1, j0) he kn on nh.
Trng hp d: G(j) qua iem (1, j0) he kn bien gii on
nh;
Trng hp e: G(j) bao iem (1, j0) he kn khong on nh.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 87


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 2
Hay anh gia tnh on nh cua he thong hoi tiep am n v, biet
rang ham truyen he h G(s) la: G ( s ) =
K
s (T1s + 1)(T2 s + 1)(T3 s + 1)

Giai:
Bieu o Nyquist:

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 88


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 2 (tt)

V G(s) khong co cc nam ben phai mat phang phc, do o theo


tieu chuan Nyquist he kn on nh neu ng cong Nyquist
G(j) cua he h khong bao iem (1, j0)
Trng hp c: G(j) khong bao iem (1, j0) he kn on nh.
Trng hp d: G(j) qua iem (1, j0) he kn bien gii on
nh;
Trng hp e: G(j) bao iem (1, j0) he kn khong on nh.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 89


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 3
Cho he thong h khong on nh co ac tnh tan so nh cac hnh
ve di ay. Hoi trng hp nao he kn on nh.

On nh Khong on nh
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 90
Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 3 (tt)
Cho he thong h khong on nh co ac tnh tan so nh cac hnh
ve di ay. Hoi trng hp nao he kn on nh.

Khong on nh
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 91
Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 3 (tt)
Cho he thong h khong on nh co ac tnh tan so nh cac hnh
ve di ay. Hoi trng hp nao he kn on nh.

On nh Khong on nh
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 92
Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 4
Cho he thong h co ham truyen at la:
K
G(s) = (K>0, T>0, n>2)
(Ts + 1)n
Tm ieu kien cua K va T e he thong kn (hoi tiep am n v) on
nh.
Giai:
K
ac tnh tan so cua he thong la: G ( j ) =
(Tj + 1) n
K
Bien o: M ( ) =
(T +1
2 2
)
n

Pha: ( ) = ntg 1 (T )
26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 93
Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 4 (tt)
Bieu o Nyquist:

ieu kien on nh: ng cong Nyquist khong bao iem (1,j0).


Theo bieu o Nyquist, ieu nay xay ra khi:
M ( ) < 1

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 94


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Nyquist: Th du 4 (tt)
Ta co: ( ) = ntg 1 (T ) =

tg (T ) =
1
(T ) = tg
n n
1
= tg
T n
K
Do o: M ( ) < 1 n
<1

2
T 2 tg + 1
1
T n
n


K < tg + 1
2
n

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 95
Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Bode
Cho he thong hoi tiep am n v, biet ac tnh tan so cua he h
G(s), bai toan at ra la xet tnh on nh cua he thong kn Gk(s).

Tieu chuan Bode: He thong kn Gk(s) on nh neu he thong h


G(s) co o d tr bien va o d tr pha dng:
GM > 0
He thong on nh
M > 0

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 96


Tieu chuan on nh tan so
Tieu chuan on nh Bode: Th du
Cho he thong hoi tiep am n v, biet rang he h co bieu o Bode
nh hnh ve. Xac nh o d tr bien, o d tr pha cua he thong
h. Hoi he kn co on nh khong?
Theo bieu o Bode:
c = 5
= 2
L( )
GM L( ) = 35dB
( c ) = 2700
GM = 35dB
M = 180 0 + (270 0 ) = 90 0
180
M Do GM<0 va M<0
(C)

nen he thong kn khong
C
on nh.

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 97


Tieu chuan on nh tan so
Chu y
Trng hp he thong hoi tiep am nh hnh ve, van co the ap dung
tieu chuan on nh Nyquist hoac Bode, trong trng hp nay ham
truyen h la G(s)H(s) .

26 September 2006 H. T. Hong - HBK TPHCM 98

You might also like