POMOCE DYDAKTYCZNE

OBLICZANIE I PROJEKTOWANIE
CIANEK SZCZELNYCH

Autor opracownia:

Dr in. Adam Krasiski

Kierownik Katedry Geotechniki:

Prof. dr hab. Zbigniew Sikora

Gdask, 2007
 CIANKI SZCZELNE

cianki szczelne s to konstrukcje oporowe wykonywane z podunych elementw

wprowadzanych w grunt (wbijanych, wwibrowywanych lub wciskanych) cile jeden obok
drugiego i poczonych na zamki zapewniajce szczelno przed wod i wzajemn wspprac.
Elementy te nazywa si brusami lub grodzicami.

Zastosowanie cianek szczelnych

a) obudowy gbokich wykopw

zwg zwg zwg zwg

cianki szczelne

cianki szczelne

b) nabrzea portowe c) grodze zw

grunt

cianka szczelna

zw
pale

cianki szczelne

d) regulacja rzek e) uszczelnianie waw

i kanaw przeciwpowodziowych
zw zw
grunt

cianka szczelna

cianka szczelna

f) ochrona budowli i fundamentw przed

dziaaniem wody zw

cianki
szczelne

g) inne zastosowania (np. tunele)

zwg cianki szczelne zwg

2
Podzia cianek szczelnych

Ze wzgldu na materia:
- stalowe - ksztaty przekrojw: korytkowy (lub typu U), zetowy, paski, typu H, - ksztaty zamkw

- elbetowe uszczelniane na piro obce z drewna, specjalne ostrze dociskajce jeden brus do
drugiego kolejno wbijania brusw

3 `2 1

wkadki drewniane
(pira obce)

ktownik stalowy
walcowany

- drewniane uszczelniane na wpust i piro wasne lub piro obce

Ze wzgldu na schemat pracy i sposb podparcia:

- cianki wspornikowe - cianki rozpierane jednokrotnie lub wielokrotnie

Hn 4.0 m

Hn = 4.0 8.0m

34m
t Hn

t = (0.40.6)Hn

t = 2.54 m

- cianki kotwione jednokrotnie lub wielokrotnie

34m
Hn = 4.0 8.0m

Hn = 4.0 8.0m
t = (0.40.6)Hn

t = (0.40.6)Hn

t = 2.54 m

cianki jednokrotnie podparte (zakotwione) mog by doem w gruncie swobodnie podparte lub
utwierdzone.
3
Rodzaje zakotwie cianek szczelnych

- zakotwienia pytowe - zakotwienia blokowe

przegub cigno, L = 6 15m

prt stalowy
kleszcze
2 ceowniki
blok kotwicy
nakretka napinajca
prefabrykowany lub monolityczny
ruba rzymska

pyta kotwica
prefabrykowana elbetowa

klin odamu
parcia 24m
24m

- zakotwienia do kozw palowych - zakotwienia iniektowane

cigno, L = 6 15m
liny, sploty stalowe,
kleszcze rzadziej prty
bloki lub belka 2 ceowniki
wieczce pale lub dwuteowniki

buawa iniekcyjna
L = 4 8m
pal wciskany

pal wycigany

4
Obliczanie i projektowanie cianek szczelnych

Przyjmowanie i wyznaczanie obcie dziaajcych na cianki szczelne

p

hw
lub

ea ew ew
a
ep ea ea+ew
ep x
e*p(x)

bez uwzgldnienia z przepywem wody

przepywu wody pod ciank

Gwnym obcieniem cianek szczelnych jest parcie gruntu i wody. Odpr gruntu pod dnem
wykopu lub basenu jest reakcj utrzymujc ciank.

W ciankach szczelnych przyjmuje si najczciej parcie czynne gruntu (graniczne) ze

wspczynnikiem Ka liczonym przy zaoeniu kta tarcia gruntu o ciank a = 0, czyli Ka = Kah.
Warto jednostkow parcia oblicza si ze wzoru: ea = v Ka 2c(Ka)0.5 0
w ktrym v jest efektywnym napreniem pionowym w gruncie, uwzgldniajcym obcienie
naziomu p, i ciar warstw gruntu z uwzgldnieniem wyporu wody.

Odpr gruntu przyjmuje si rwnie graniczny ze wspczynnikiem Kp liczonym przy zaoeniu

kta tarcia gruntu o ciank p = -/2 (przyjcie p = 0 jest zbyt asekuracyjne). Naley jednak
warto tego wspczynnika zredukowa przez wspczynnik = 0.7 0.85: Kp = Kp
Warto jednostkow odporu oblicza si ze wzoru: ep = v Kp + 2c*(Kp)0.5
w ktrym c* - jest spjnoci gruntu, ktr w przypadku odporu redukuje si o poow c* = 0.5c.

W obliczeniach statycznych cianki wykorzystuje si skadow poziom odporu: eph = epcosp.

Parcie wody uwzgldnia si w przypadku rnicy jej poziomw po jednej i po drugiej stronie
cianki, przy czym rozkad tego parcia przyjmuje si w zalenoci od tego, czy wystpuje przepyw
wody pod ciank, czy nie wedug rysunku powyej. W przypadku przepywu wody powinno si
uwzgldnia jeszcze wpyw cinienia spywowego j na wartoci parcia i odporu gruntu. Wprowadza
to dodatkowe komplikacje, dlatego czsto przyjmuje si rozkad parcia wody bez uwzgldnienia
przepywu (rysunek wyej), ktry daje wyniki oblicze po bezpiecznej stronie. Maksymalna
warto parcia wody wynosi: ew = w hw.
Po wykreleniu rozkadw parcia i odporu sporzdza si wykres wypadkowy, w ktrym
otrzymujemy gboko a rwnowaenia si parcia i odporu ep(a) = ea(a). W przypadku trjktnego
rozkadu odporu efektywnego e*p (jednorodny grunt niespoisty), moemy go wyrazi zalenoci:
ep*(x) = ()xK*, gdzie K* = Kpcosp Kah .

5
Obliczanie statyczne cianki wspornikowej
p
max

[M] []
Ea

hE
a
xm
Mmax
ep e*p(x)
x
t xF
ea
F F F
x
RC

cianka szczelna wspornikowa (bez rozpr i zakotwie) utrzymuje swoj stateczno dziki
rwnowadze na obrt pomidzy parciem i odporem gruntu. W tym celu potrzebne jest do due
zagbienie t cianki poniej dna wykopu.

Tok postpowania przy obliczaniu:

1) Wyznaczamy wykresy parcia gruntu i wody oraz odporu, i sporzdzamy wykres wypadkowy.

2) Obliczamy wypadkow wykresu po stronie parcia Ea i okrelamy wysoko jej dziaania hE

wzgldem punktu zerowania si parcia i odporu.

3) Ukadamy rwnanie rwnowagi momentw wzgldem punktu F, ktrego pooenie xF

bdziemy poszukiwa. Bdzie to rwnanie 3-go stopnia.
W przypadku trjktnego rozkadu e*p, jak na rysunku, rwnanie bdzie miao posta:
1 1 1 (' )
E a ( hE + x F ) = ( ) K * x F x F x F K * x F3 Ea x F E a hE = 0
2 3 6
Rwnanie to mona rozwiza np. metod kolejnych przyblie.

4) Wyliczone zagbienie xF powikszamy o warto x, ktra potrzebna jest do przeniesienia siy

RC, wynikajcej z rwnowagi si poziomych. Warto x okrelamy z zalece empirycznych:
a + xF + x = (a+xF), w ktrych wspczynnik zaleca si przyjmowa od 1.2 do 1.6,
w zalenoci od tego czy cianka obciona jest tylko parciem gruntu, czy parciem gruntu
i wody, czy samym parciem wody.

5) Obliczamy warto maksymalnego momentu zginajcego Mmax metod poszukiwania punktu

zerowania si si tncych, ktry znajduje si na rzdnej xm. Dla trjktnego rozkadu e*p
moemy skorzysta ze wzorw:
1 2Ea 1
E a ( ) K * x m x m = 0 xm = M max = E a ( hE + x m ) ( ) K * x m3
2 K*
( )
6

6) Na podstawie momentu zginajcego Mmax dobiera si profil cianki szczelnej.

6
Obliczanie statyczne cianki jednokrotnie zakotwionej doem swobodnie podpartej
p
1

S
A
[M] []
hE xm
hs
Ea Mmax
h*E
max

a
x
t ep e*p(x)
xt ea
E*p
B

cianka szczelna jednokrotnie zakotwiona (rozparta) utrzymuje si w statecznoci dziki temu, e

cz si parcia przekazuje na zakotwienie lub rozpor, a pozosta cz na odpr gruntu przed
ciank poniej dna wykopu lub basenu.
Tok postpowania przy obliczaniu:
1) Wyznaczamy wykresy parcia gruntu i wody oraz odporu, i sporzdzamy wykres wypadkowy
2) Obliczamy wypadkow wykresu po stronie parcia Ea i okrelamy wysoko jej dziaania hE
wzgldem punktu przyoenia cigu lub rozpory.
3) Wyznaczamy potrzebn gboko wbicia xt z warunku rwnowagi momentw wzgldem
punktu A przyoenia cigu lub rozpory: M A = 0 E a hE = E *p h*Ep .
Dla trjktnego rozkadu e*p otrzymujemy rwnanie 3-go stopnia o postaci:
1 2 1 ( ) 1
E a hE = ( ) K * x t x t ( x t + a + hs ) K * x t3 + ( ) K * ( a + hs ) x t2 E a hE = 0
2 3 3 2
Rwnanie to mona, podobnie jak poprzednio, rozwiza np. metod kolejnych przyblie.
Rozwizanie okrela nam potrzebn gboko xt. Obliczamy warto wypadkowej E*p.
4) Si w cigu lub w rozporze S obliczamy nastpnie z rwnowagi si poziomych:

X =0 S = Ea E * p

Dla sprawdzenia moemy policzy sum momentw wzgldem punktu B koca cianki,
ktra powinna wynie M B = 0 .

5) Otrzymane z oblicze zagbienie cianki t = a + xt, naley dodatkowo zwikszy o 20 %.

Wynika to z warunkw bezpieczestwa oraz z tego, e odpr graniczny gruntu zmobilizuje si
jedynie w grnym odcinku, a nie na caej wysokoci zagbienia cianki.
6) Obliczamy warto maksymalnego momentu zginajcego Mmax metod poszukiwania punktu
zerowania si si tncych, ktry znajduje si na rzdnej xm .
7) Na podstawie momentu zginajcego Mmax dobiera si profil cianki szczelnej.

7
Obliczanie statyczne cianki jednokrotnie zakotwionej doem utwierdzonej
Metoda analityczna uproszczona
Zastosowanie duszej cianki i wymuszenie utwierdzenia w gruncie moe niekiedy okaza si
tasze od cianki w gruncie swobodnej podpartej, ze wzgldu na mniejsze momenty zginajce
i zastosowanie mniejszych profili na brusy. Ponadto takie rozwizanie jest bezpieczniejsze.
cianka jednokrotnie zakotwiona doem utwierdzona jest schematem statycznie niewyznaczalnym,
ktrego rozwizanie stanowi pewn trudno. Jedn z propozycji jest uproszczona metoda
analityczna, w ktrej zakada si (z pewnym przyblieniem), e w punkcie B zerowania si wykresu
parcia i odporu, zeruje si rwnie moment zginajcy w ciance. W obliczeniach moemy wwczas
ciank podzieli na dwie belki, poczone przegubowo w punkcie B i rozwiza najpierw belk
grn, a nastpnie belk doln (rysunek poniej).
p
1

S S
A A

hE hE [M] []
Ea Ea
M1 M1 max
hE
a B RB RB
B x B
ep e*p(x) ea e*p(x)
t hEp
xt
M2 M2
E*p E*p RC
C C

Tok postpowania przy obliczaniu:

1) Wyznaczamy wykresy parcia gruntu i wody oraz odporu i sporzdzamy wykres wypadkowy.
2) Obliczamy wypadkow wykresu po stronie parcia Ea i okrelamy wysoko jej dziaania hE
wzgldem punktu przyoenia cigu lub rozpory oraz hE wzgldem punktu B.
3) W punkcie B rozcinamy ciank i tworzymy dwie belki.
4) Rozwizujemy grn belk, swobodnie podpart, w rezultacie czego otrzymujemy wartoci: ,
siy w cigu S, reakcji w punkcie B RB oraz maksymalnego momentu zginajcego M1 :
E h E h
M B = 0 S = ( h a + hE ) M A = 0 RB = ( h a + hE )
E E E E

5) Reakcj RB nastpnie przenosimy na belk doln i potrzebn gboko xt (dugo dolnej

belki) obliczamy z warunku rwnowagi momentw wzgldem punktu C:
M C = 0 RB xt E *p hEp = 0
1
Dla trjktnego rozkadu e*p otrzymamy rwnanie: RB x t ( ) K * x t3 = 0
6
6) Obliczamy warto maksymalnego momentu zginajcego M2 w belce dolnej.
7) Do zwymiarowania brusw cianki szczelnej naley wzi moment Mmax = max {|M1|, |M2|}.
8) Otrzymane z oblicze zagbienie cianki t = a + xt, naley dodatkowo zwikszy o 20 %.
Wynika to z rwnowagi si poziomych (reakcja RC), warunkw bezpieczestwa oraz z tego, e
odpr gruntu o wartoci granicznej zmobilizuje si jedynie w grnym odcinku, a nie na caej
wysokoci zagbienia cianki.

8
Obliczanie statyczne cianek jednokrotnie zakotwionych metod graficzn Bluma
Ukad Wykres Parcie - odpr Wielobok sznurowy Obcienie wtrne Wykres przemieszcze
geometryczno-konstrukcyjny parcia - odporu siy skupione wykres momentw siy skupione
p
E1
s(+) s(-)
E2
S S E3 A 4
E4 1 A4 5
E5 A5
6
E6 A6 7
E7 A7
LI 8 d
E8 1II A8 9
E9 I A9
LII A10
10
E10
11
E11 A11
12
a E12 A12
13
E13 A13 14
ep E14 tII tI A14
ea E15 2II A15
15

16
E16 A16
II II 17
ep-ea E17
I
A17
18
E18 A18
19
E19 m
m(+s) m(-s) 3sH1
Mc = dH1
LII2 Ugicie cianki: xmax = [m]
Moment zginajcy w ciance: M = H0 [kNm] EJ
Mc
m =
H0

Wielobok si rzeczywistych Wielobok si wtrnych

SII
SI A13 A14 A15 A16 A17 A18
E12 E11 E10 E9 E8 E7 E6 E5 E4 E3 E2 E1

I II 14 16 17 18 19
15
13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

13
H1
19 H0 [kN] [kNm2]
18 17 16 15 14 4 5 6 7 8 9 10 11
12
E18 E17 E16 E15 E14
E13 O A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12

9
Tok postpowania przy obliczaniu cianki szczelnej metod graficzn Bluma

1) Przyjmujemy i wykrelamy w skali ukad konstrukcyjo-geometryczny cianki, w ktrym

zagbienie w dnie przyjmujemy wstpnie okoo 0.6 0.8 wysokoci cianki nad dnem

2) Wyznaczamy wykresy parcia gruntu i wody oraz odporu, i sporzdzamy wykres wypadkowy

3) Zamieniamy wykres wypadkowy na ukad si skupionych Ei. Rozstaw si Ei (podzia wykresu

na paski) przyjmujemy okoo 0.5 1.0 m.

4) Sporzdzamy wielobok si rzeczywistych Ei. Dugoci si rysowane s w przyjtej skali si.

Biegun O przyjmujemy w dowolnym miejscu, ale najlepiej tak, aby promienie zewntrzne si
od parcia utworzyy w przyblieniu trjkt rwnoboczny. Dodatkowo przyjmujemy w miar
okrg warto H0 (w skali si, np. H0 =100 kN).

5) Wykrelamy wielobok sznurowy, przenoszc rwnolegle kolejne promienie si. Promie nr 1

rysujemy w dowolnym miejscu do przecicia z osi siy E1, przez ten punkt prowadzimy
promie nr 2 do przecicia z osi siy E2, nastpnie przez ten punkt promie nr 3 do
przecicia z osi siy E3 i tak dalej. Promie nr 1 przeduamy dodatkowo do przecicia z osi
cigu, do otrzymania punktu A. Otrzymany wielobok sznurowy jest waciwie wykresem
momentw zginajcych dla cianki szczelnej.

6) Gdy chcemy zaprojektowa ciank doem swobodnie podpart przez punkt A prowadzimy
prost zamykajc I stycznie do dolnej wypukoci wieloboku sznurowego. Punkt stycznoci
wyznacza nam potrzebne zagbienie tI cianki szczelnej, ktre ze wzgldw bezpieczestwa
zwikszamy o 20%. Warto maksymalnego momentu zginajcego obliczamy ze wzoru:
M max = I H 0 [kNm]

w ktrym wielko I [m] naley odczyta z wykresu sznurowego zgodnie ze skal dugoci.
Warto siy w cigu SI odczytujemy z wieloboku si przenoszc rwnolegle zamykajc I.

7) Gdy chcemy zaprojektowa ciank doem utwierdzon - prost zamykajc II prowadzimy

przez punkt A tak, aby wielkoci 1 i 2 na wykresie sznurowym byy w przyblieniu sobie
rwne. Jest to pierwsze przyblienie. cianka doem utwierdzona jest ukadem statycznie
niewyznaczalnym i dlatego jej rozwizania dokonuje si metod iteracyjn.

8) Wykres momentw zamieniamy na obcienie wtrne, ktre zastpujemy ukadem si

skupionych wtrnych : Ai = iaiH0 [kNm2], gdzie i to warto odczytana z wieloboku
sznurowego w osi siy Ei, ai rozstaw si Ei.

9) Sporzdzamy wielobok si wtrnych Ai, w ktrym rysowanie si i promieni zaczynamy od

koca, a promie kocowy (na rysunku promie nr 18) prowadzimy pionowo, ze wzgldu na

10
 zakadane utwierdzenie cianki, w ktrym kt obrotu rwny jest zero. Wielko H1 [kNm2]
przyjmujemy dowolnie, ale wedug podobnych zasad co H0.

10) Wykrelamy drugi wielobok sznurowy, ktry jest wykresem przemieszcze cianki.
Wykrelanie tego wieloboku rozpoczynamy od dou wedug takich samych zasad jak pierwszy
wielobok. Wykres przemieszcze powinien da zerowe przemieszczenie w osi cigu, gdy
znajduje si tam podpora. W momencie gdy wystpuje odchyka s(+) lub s(-) naley dokona
korekty w pochyleniu zamykajcej - II za pomoc poprawki m, ktr obliczamy ze wzorw:
Mc 3 s H1
m = [m] , gdzie Mc = [kNm]
H0 L2
Po wprowadzeniu korekty powinno si jeszcze raz dokona sprawdzenia przemieszcze
cianki, ale zwykle jest to ju nie potrzebne.

11) Punkt przecicia skorygowanej zamykajcej II z kocowym fragmentem wieloboku

sznurowego wyznacza nam potrzebne zagbienie cianki tII, ktr podobnie jak poprzednio
zwikszamy o 20%, ze wzgldw bezpieczestwa.

12) Wartoci momentw zginajcych obliczamy ze wzorw:

M 1 = 1II H 0 [kNm], M 2 = 2 II H 0 [kNm]
z ktrych: M1 jest momentem przsowym, a M2 momentem utwierdzenia w gruncie.
Warto maksymaln bierzemy do wymiarowania brusw.

13) Warto siy w cigu SII odczytujemy z wieloboku si rzeczywistych przenoszc rwnolegle
zamykajc II.

14) Warto ugicia cianki szczelnej x moemy okreli odczytujc warto d [m] z wykresu
przemieszcze i podstawiajc do wzoru:
d H1
x = [m]
EJ
w ktrym EJ jest sztywnoci gitn cianki.

11
Obliczanie cianek metod wsppracy cianki ze sprysto-plastycznym orodkiem gruntowym
Metoda ta pozwala na odwzorowanie pracy cianki i gruntu bardziej zblione do rzeczywistoci
ni poprzednie metody oraz pozwala obliczy zarwno cianki wspornikowe, jak i zakotwione.
Jak wiadomo warto parcia i odporu gruntu zaley od przemieszcze cianki. W omawianej metodzie
zaleno ta jest uwzgldniona tylko w przypadku odporu, natomiast parcie gruntu przyjmuje si
zwykle ustalone jako graniczne ea. Na rysunku poniej pokazany jest schemat obliczeniowy cianki
odkopywanej. cianka moe te by zasypywana wwczas schemat obcie wyglda nieco inaczej.
p [M] []
E1 1
lub E2
E3 S
E4
E5
E6
E7
EJ
(sztywno gitna) E8
E9
Mmax
E10
E11 max
Reakcje E12
graniczne E13
ep E14
ea E15
t E14 kxi
ep-ea
E15 ep-ea
E14
E15
reakcja gruntu
(odpr zmobilizowany)

Reakcj gruntu poniej dna, czyli odpr, modeluje si za pomoc podpr sprysto-plastycznych,
prostopadych do cianki i rozstawionych co okoo ai = 0.5 m. Sztywnoci kxi tych podpr mona
obliczy w przyblieniu wedug wzoru:
kxi = SnE0ai1m [kN/m]
w ktrym: Sn wspczynnik technologiczny, przyjmowany np. dla cianek stalowych wbijanych
Sn = 1.1, wwibrowywanych Sn = 1.0, dla cianek elbetowych wbijanych Sn = 1.2,
a dla cian szczelinowych Sn = 0.8 0.9.
- wspczynnik uwzgldniajcy dugotrwao obcienia: np. dla cianek
tymczasowych przyjmuje si = 1.0, a dla cianek staych - = 0.30 0.65
w zalenoci od rodzaju i stanu gruntu.
Sztywnoci kxi osigaj warto wyliczon z powyszego wzoru dopiero na pewnej gbokoci zc
poniej pierwotnego poziomu terenu. Gboko t przyjmuje si: zc = 5.0 m dla gruntw niespoistych,
4.0 m dla maospoistych, 3.0 m dla redniospoistych, 2.0 m dla zwizo spoistych i 1.0 m dla
bardzo spoistych i organicznych. W poziomie terenu przyjmuje si kxi = 0, a na odcinku od poziomu
terenu do gbokoci zc przyjmuje si liniowy wzrost kxi.
Obliczenia ukadu wykonuje si iteracyjnie za pomoc dowolnego programu do analizy statycznej
ram paskich. W trakcie oblicze kontroluje si, czy reakcje w podporach sprystych nie przekraczaj
reakcji granicznych czyli efektywnego odporu granicznego e*p. Gdy po pierwszym kroku oblicze
w jednym lub w kilku wzach wystpuje przekroczenie reakcji granicznych, to w wzach tych usuwa
si podpory spryste, a w ich miejsce wstawia siy skupione, rwne reakcjom granicznym. Po tej
zamianie uruchamia si ponownie obliczenia. Obliczenia uwaa si za zakoczone, gdy w adnej
z pozostaych podpr sprystych nie ma przekrocze reakcji granicznych. Przekroczenie reakcji
granicznych we wszystkich podporach sprystych oznacza, e przyjto zbyt pytkie zagbienie cianki
i naley je zwikszy. Zagbienie to naley rwnie zwikszy w celu zmniejszenia momentw
zginajcych i uzyskania czciowego lub penego utwierdzenia spodu cianki w gruncie.
W wyniku oblicze otrzymuje si wykres momentw i przemieszcze cianki oraz warto siy
w cigu S oraz rozkad zmobilizowanego odporu gruntu.

12
Obliczanie zakotwie cianek szczelnych

- zakotwienie pytowe
p

bz

b
h1
ep1 ea1

a
H
S h
Ea

bz
Eph

b
ep2 ea2

Nono kotwic pyta pionowa uzyskuje dziki odporowi gruntu przed pyt Ep. Nono t
czciowo obnia parcie gruntu za pyt Ea, ktre dodaje si do siy w cigu S.
Odpr Ep przyjmuje si jako graniczny o wspczynniku Kp obliczonym dla kta tarcia gruntu
o powierzchni pyty p =-/2, przy czym do analizy bierze si skadow poziom tego odporu Eph.
Warto odporu mona take oszacowa za pomoc wspczynnika wedug Bucholza z tabl. 1.
Tabl. 1
H/h 1 2 3 4 5
6.9 7.4 8 9 10

Jednostkowe wartoci odporu obliczamy ze wzorw: e p1 = h1 K ph , e p 2 = H K ph

lub z zastosowaniem wspczynnika : e p1 = h1 , e p 2 = H
Odpr gruntu przed pyt dziaa w ukadzie przestrzennym, w ktrym jego warto jest wiksza ni
w ukadzie paskim. Szeroko bz stref oddziaywania odporu mona wyznaczy za pomoc
wspczynnika empirycznego (tabl. 2) : bz = b
Tabl. 2
H/h 1 2 3 4 5
2.1 2.3 2.5 2.8 3.1

W przypadku:
e p1 + e p 2
- gdy bz < a warto wypadkowej odporu obliczamy ze wzoru: E ph = h bz
2
e p1 + e p 2
- gdy bz a warto wypadkowej odporu obliczamy ze wzoru: E ph = ha
2
Parcie gruntu Ea przyjmuje si jako graniczne o wspczynniku Ka obliczonym dla a = 0.
Wartoci jednostkowe obliczamy ze wzorw: ea1 = ( p + h1 ) K a , ea 2 = ( p + H ) K a ,
e +e
a warto wypadkowej ze wzoru: E a = a1 a 2 h b
2
Warunek nonoci zakotwienia przedstawia si nastpujco:
S 0.8Eph 1.2Ea

Pyty kotwice zasypuje si przewanie gruntem niespoistym, dlatego w powyszych wzorach nie
uwzgldniano wpywu spjnoci. W przypadku braku wystarczajcej nonoci pyty, mona
zastosowa wiksz pyt, lepszy grunt zasypowy, umieci po dwie pyty na jednym cigu, bd
zastosowa tzw. mijankowy ukad pyt, tak aby strefy zasigu bz nie zachodziy na siebie.

13
- zakotwienie blokowe

przekrj pionowy p

G1 h1
ep1 Q3 ea1

H
S G2
h
Q2=Ea
Q1=Eph

bz
ep2 ea2
Q4

b
G1+ G2
l

a
widok z gry E0
Q5

bz

b
S Q1=Eph Q2=Ea
b

Q5
E0
l

W zakotwieniu blokowym, na cianach czoowej i tylnej wystpuj takie same zjawiska jak
w przypadku pyty kotwicej. Dodatkowo dochodz siy tarcia na cianach bocznych i na
powierzchni dolnej i grnej bloku, ktre zwikszaj ogln nono kotwic bloku.
Nono kotwica bloku jest sum poszczeglnych si:
Qc = Q1 - Q2 + Q3 + Q4 + 2Q5
gdzie:
Q1 = Eph , Q2 = Ea - oblicza si tak samo jak dla pyt kotwicych
Q3 = G1tg, G1 ciar gruntu nad blokiem, kt tarcia gruntu o ciany bloku ( 0.5)
Q4 = (G1 +G2) tg, G2 ciar bloku, dla blokw monolitycznych mona tu przyjmowa =
Q5 = E0 tg, E0 parcie spoczynkowe gruntu dziaajce na ciany boczne bloku,
(H +h)
E0 = K0 h l , K 0 = 1 sin
2
W przypadku maej odlegoci midzy blokami (a < bz) siy Q3 i Q5 mog w ogle nie zadziaa,
gdy grunt miedzy blokami i nad nimi bdzie si przemieszcza razem z blokami. Wwczas naley
sprawdzi nono caego przemieszczajcego si ukadu gruntowo-blokowego.

Warunek nonoci zakotwienia przedstawia si nastpujco:

S 0.8Qc

14
- zakotwienie palowe
V
S
S V

N2
N1
N1 N2

Sprawdzenie nonoci zakotwienia polega na sprawdzeniu nonoci pali na siy osiowe N1 i N2

wyznaczone z przedstawionego na rysunku wieloboku si:
N1 mNt, N2 mNw
gdzie: Nt, Nw nonoci pali odpowiednio na wciskanie i wyciganie, obliczone wedug normy
palowej PN-83/B-02482.

- zakotwienie iniektowane

Nono zakotwienia iniektowanego zaley od rodzaju i parametrw gruntu w jakim umieszczona

jest buawa, od cinienia iniekcji i technologii wykonania. Mniejszy wpyw ma rednica i dugo
buawy. Zwikszanie dugoci buawy ponad 6 8 m jest nieopacalne, gdy nie zwiksza to ju jej
nonoci kotwicej. rednice buaw wahaj si od 15 cm do 20 cm.
Najczciej w projekcie podaje si potrzebn nono zakotwienia, a wykonawca specjalistyczna
firma dobiera odpowiednie parametry zakotwienia na podstawie wasnych dowiadcze
i wasnych metod obliczeniowych. Oprcz tego nono zakotwie zawsze weryfikuje si na
miejscu budowy za pomoc prbnych obcie.

Sprawdzenie statecznoci oglnej cianek kotwionych - metoda Kranza

1) cianka w gruncie jednorodnym
P

Sdop = ? Ea1 Wielobok si

Ea1 Sdop
G

Ea
G Q

F Q=? P
C
Ea

Warunek statecznoci: S 0.8 Sdop ( S sia w cigu)

Gdy warunek nie jest speniony naley zwikszy odlego zakotwienia od cinki. Gdy wielkoci
Ea i Ea1 liczone s z a = 0, maj wwczas kierunek poziomy.
15
2) cianka w gruncie uwarstwionym
P3 P2 P1
Wielobok si
Sdop = ? G1 Ea1
Ea1 Sdop
G2 Q1
G1+P1
Q1 Q2
1
Ea
G3 G2+P2
C2
C2
Q2 2
Q3
G3+P3
C3
C3
F Q3 3 Ea

3) cianka zakotwiona do koza palowego

P2 P1
Wielobok si
Sdop = ?
Ea1 Sdop
Ea1 h/2
G1+P1 Q1
G1
Ea
h C1
G2+P2
G2 C1 Q2
Q1 h/2
1

C2 C2
F Ea
Q2
2

Sprawdzenie statecznoci oglnej cianek rozpieranych - metoda Felleniusa

p
punkt obrotu

rozpora 1

Warunek statecznoci:

R
2
F=
M u 1.3
3
Mw
18
4
17 5
16
15 6
14 7
13 12 11 8
10 9

Zagadnienia dodatkowe
- Wymiarowanie brusw cianki na moment zginajcy Mmax
- Wymiarowanie kleszczy na si w cigach S
- Wymiarowanie rub, cigw oraz ruby rzymskiej na si w cigach S

16