KEGUNAAN BAHAN RADIOAKTIF

Kegunaan Radioisotop

Isotop suatu unsur ialah atom-atom yang mempunyai bilangan proton yang
sama tetapi bilangan neutron yang berlainan. Isotop-isotop mempunyai nombor
proton Z yang sama tetapi nombor nukleon a yang berlainan. Radioisotopialah
isotop yang nukleusnya tidak stabil. Radioisotop wujud secara semula jadi atau
dihasilkan apabila nukleus stabil dihentam dengan zarah alfa, proton atau neutron.
radioisotop akan mereput dengan memancar sinaran radioaktif iaitu zarah alfa,
zarah beta atau sinar gama. ciri-ciri reputan dan sinaran radioaktif yang
membolehkan radioisotop mempunyai kegunaan yang luas ialah:

(a) Bahan radioaktif mereput dengan keaktifan yang semakin berkurangan

berkurangan

(b)Bahan radioaktif mengeluarkan sinaran radioaktif.

(c) Sinaran radioaktif menembusi bahan.

(d) Sinaran radioaktif menyebabkan pengionan molekul bahan.

(e) Sinaran radioaktif menyebabkan mutasi sel.

(f) Sinaran radioaktif membunuh sel

Ciri-ciri yang berlainan bagi radioisotop yang berbeza menentukan

kegunaan radioisotop untuk tujuan yang berlainan dalam bidang perubatan,
pertanian, dan perindustrian.

Perubatan

Sinar gama dari kobalt-60 digunakan untuk membunuh sel-sel barah dalam
rawatan radioterapi. Sinar gama ini juga digunakan untuk membunuh kuman dalam
proses pensterilan alat perubatan seperti termometer, jarum dan picagari suntikan,
alat pembedahan dan sebagainya. Radioisotop natrium-24 disuntik ke dalam salur
darah pesakit untuk mengesan kedudukan di mana salur darah disumbat oleh
pembekuan darah. Radioisotop fosforus-32 disuntik ke dalam darah pesakit untuk
menentukan kedudukan tumor otak. Radioisotop iodin-131 digunakan untuk
menentukan aktiviti kelenjar tiroid. radioisotop ferum-59 digunakan sebagai unsur
penyurih peredaran besi dalam darah. teknetium-99m (m bermaksud metastabil)
merupakan satu penyurih yang sesuai digunakan di dalam badan manusia sebab :-

(a) memancarkan sinar gama sahaja. Sinar gama boleh dikesan dari luar badan dan
tidak menyebabkan banyak pengionan semasa melalui tisu badan, dan
(b) mempunyai setengah hayat yang pendek (6 jam). Selepas 1 hari, keaktifannya
tinggal 1/16 daripada nilai asalnya sahaja.

Pertanian

Kadar dan kuantiti penyerapan baja oleh tumbuhan ditentukan dengan

mencampurkan fosfat yang radioaktif ke dalam baja. Selepas suatu masa,
tumbuhan itu diuji dengan pembilang Geiger-Muller. Sinaran radioaktif daripada
radioisotop digunakan untuk membunuh sertangga perosak. Serangga perosak juga
boleh dibiakkkan di makmal. kumudian didedahkan kepada sinar gama. Mutasi
berlaku di mana serangga itu boleh menjadi mandul dan tidak dapat membiak.

Perindustrian

Dalam pembuatan kertas,kepingan plastik, dan kepingan logam,

pengawalan ketebalan secara automatik boleh dicapai dengan ,meletakkan sumber
zarah beta di sebelah kepingan dan pengesan di sebelah yang lain. Jika kepingan itu
terlalu nipis, pembilangan yang dicatat oleh pengesan bertambah dan isyarat akan
dihantar ke penggelek supaya tekanan pada kepingan dikurangkan.

Tin dan bungkusan disemak dengan memancar zarah beta menerusinya. Jika
pembilangan bertambah, tin itu tidak diisi dengan penuh dan akan disingkirkan.
Radioisotop digunakan untuk mengesan kebocoran paip air bawah tanah. Sedikit
garam(NaCl) yang mengandungi radioisotop natrium-24 (setengah hayat yang
pendek) dilarutkan ke dalam air di tangki simpanan.

Satu pengesan tiub Geiger-Muller digerakkan di permukaan tanah mengikut laluan

paip itu sehingga pembilangan yang besar dikesan. natrium-24 digunakan sebagai
penyurihj kerana:-

(a) mempunyai setengah hayat yang pendek supaya keaktifannya dalam air akan
turun ke nilai yang tidak merbahaya dalam tempoh yang singkat.

(b) memancarkan zarah beta yang dapat menembusi tanah untuk dikesan . (Zarah
alfa tidak dapat menembusi tanah manakala sinar gama pula akan menembusi paip
yang tidak bocor).

Semasa pembuatan kain sintetik, kain dicaskan dan akan menarik habuk
serta kotoran dari udara. Sumber zarah alfa yang kuat digunakan untuk menyahcas
kain sintetik. Sinar gama yang mempunyai kuasa penembusian yang tinggi
digunakan untuk mengesan rekahan dalam yang mungkin terdapat di dalam plat
keluli.
Reputan radioaktif ialah proses yang melibatkan kehilangan tenaga nukleus atom yang tak stabil
melalui pancaran zarah terion atau pancaran radiasi. Pancaran ini berlaku secara rawak, tanpa
melibatkan pelanggaran dengan zarah-zarah lain. Pereputan ini, atau kehilangan tenaga, terjadi
pada suatu atom yang dinamakan nuklid induk, lalu menghasilkan atom jenis lain yang
dinamakan nuklid anak. Sebagai contoh, satu atom karbon-14 (atom induk) memancarkan sinaran
(radiasi), lalu bertukar menjadi satu atom nitrogen-14 (atom anak). Pada peringkat keatoman, ini
merupakan satu proses stokastik, iaitu menurut mekanik kuantum adalah mustahil untuk menjangka
mana satu atom yang akan mereput pada suatu-suatu masa. Akan tetapi jika atom yang sama
terdapat dalam bilangan yang amat banyak, kadar pereputan boleh dijangka secara purata.

KEGUNAAN BAHAN RADIOAKTIF

Kegunaan Radioisotop

Isotop suatu unsur ialah atom-atom yang mempunyai bilangan proton yang sama
tetapi bilangan neutron yang berlainan. Isotop-isotop mempunyai nombor proton Z yang
sama tetapi nombor nukleon a yang berlainan. Radioisotop ialah isotop yang
nukleusnya tidak stabil. Radioisotop wujud secara semula jadi atau dihasilkan apabila
nukleus stabil dihentam dengan zarah alfa, proton atau neutron. radioisotop akan
mereput dengan memancar sinaran radioaktif iaitu zarah alfa, zarah beta atau sinar
gama. ciri-ciri reputan dan sinaran radioaktif yang membolehkan radioisotop
mempunyai kegunaan yang luas ialah:

(a) Bahan radioaktif mereput dengan keaktifan yang semakin berkurangan

berkurangan

(b) Bahan radioaktif mengeluarkan sinaran radioaktif.

(c) Sinaran radioaktif menembusi bahan.

(d) Sinaran radioaktif menyebabkan pengionan molekul bahan.

(e) Sinaran radioaktif menyebabkan mutasi sel.
(f) Sinaran radioaktif membunuh sel
Ciri-ciri yang berlainan bagi radioisotop yang berbeza menentukan kegunaan
radioisotop untuk tujuan yang berlainan dalam bidang perubatan, pertanian, dan
perindustrian.

Perubatan

Sinar gama dari kobalt-60 digunakan untuk membunuh sel-sel barah dalam
rawatan radioterapi. Sinar gama ini juga digunakan untuk membunuh kuman dalam
proses pensterilan alat perubatan seperti termometer, jarum dan picagari suntikan, alat
pembedahan dan sebagainya. Radioisotop natrium-24 disuntik ke dalam salur darah
pesakit untuk mengesan kedudukan di mana salur darah disumbat oleh pembekuan
darah. Radioisotop fosforus-32 disuntik ke dalam darah pesakit untuk menentukan
kedudukan tumor otak.

Radioisotop iodin-131 digunakan untuk menentukan aktiviti kelenjar tiroid. radioisotop

ferum-59 digunakan sebagai unsur penyurih peredaran besi dalam darah. teknetium-
99m (m bermaksud metastabil) merupakan satu penyurih yang sesuai digunakan di
dalam badan manusia sebab :-

(a) memancarkan sinar gama sahaja. Sinar gama boleh dikesan dari luar badan dan
tidak menyebabkan banyak pengionan semasa melalui tisu badan, dan

(b) mempunyai setengah hayat yang pendek (6 jam). Selepas 1 hari, keaktifannya
tinggal 1/16 daripada nilai asalnya sahaja.

Pertanian
 Kadar dan kuantiti penyerapan baja oleh tumbuhan ditentukan dengan
mencampurkan fosfat yang radioaktif ke dalam baja. Selepas suatu masa, tumbuhan itu
diuji dengan pembilang Geiger-Muller. Sinaran radioaktif daripada radioisotop
digunakan untuk membunuh sertangga perosak. Serangga perosak juga boleh
dibiakkkan di makmal. kumudian didedahkan kepada sinar gama. Mutasi berlaku di
mana serangga itu boleh menjadi mandul dan tidak dapat membiak.

Perindustrian
Dalam pembuatan kertas,kepingan plastik, dan kepingan logam, pengawalan
ketebalan secara automatik boleh dicapai dengan ,meletakkan sumber zarah beta di
sebelah kepingan dan pengesan di sebelah yang lain. Jika kepingan itu terlalu nipis,
pembilangan yang dicatat oleh pengesan bertambah dan isyarat akan dihantar ke
penggelek supaya tekanan pada kepingan dikurangkan.

Tin dan bungkusan disemak dengan memancar zarah beta menerusinya. Jika
pembilangan bertambah, tin itu tidak diisi dengan penuh dan akan disingkirkan.

Radioisotop digunakan untuk mengesan kebocoran paip air bawah tanah. Sedikit
garam(NaCl) yang mengandungi radioisotop natrium-24 (setengah hayat yang pendek)
dilarutkan ke dalam air di tangki simpanan.

Satu pengesan tiub Geiger-Muller digerakkan di permukaan tanah mengikut laluan paip
itu sehingga pembilangan yang besar dikesan. natrium-24 digunakan sebagai penyurihj
kerana:-
(a) mempunyai setengah hayat yang pendek supaya keaktifannya dalam air akan turun
ke nilai yang tidak merbahaya dalam tempoh yang singkat.
(b) memancarkan zarah beta yang dapat menembusi tanah untuk dikesan . (Zarah alfa
tidak dapat menembusi tanah manakala sinar gama pula akan menembusi paip yang
tidak bocor).
Semasa pembuatan kain sintetik, kain dicaskan dan akan menarik habuk serta
kotoran dari udara. Sumber zarah alfa yang kuat digunakan untuk menyahcas kain
sintetik. Sinar gama yang mempunyai kuasa penembusian yang tinggi digunakan untuk
mengesan rekahan dalam yang mungkin terdapat di dalam plat keluli.
 BIDANG KEGUNAAN CONTOH BAHAN

Mengesan kebocoran paip bawah

Perindustrian Radioisotop iodin
tanah

Mengkaji kesan resapan nutrien oleh

Pertanian Fosforus-32
tumbuhan

Perubatan Membunuh sel barah Kobalt-60

Menentukan umur bahan purba

Arkeologi (teknik ini dinamakan "Pentarikhan Karbon-14
Karbon")

Field Applications and benefits Problems

Industry o Nuclear power production - reduces o Require nuclear reactors for

dependence on other forms of power production
production, such as coal, which contributes
more to climate change o Can cause damage to healthy
tissue and health problems,
o Leak detection tracing including cancer, if not used or
stored safely
o Smoke alarms
o Radioactive waste requires
o Thickness gauges disposal

o Building ventilation tests

 o Irradiation of food and raw wool to destroy
micro-organisms

Medicine o Diagnosis/tracing and treatment of medical (Same as for industry)

illnesses

o Medical sterilisation - prevents patient

infection

Benefits
Medical Imaging: new range of non-invasive diagnostic methods which are more efficient and
hence effective at detecting abnormalities such as tumours. This allows cancer to be detected
earlier and hence allows for medical intervention.

Radiotherapy: Isotopes such as I-123 and Co-60 can be be used to treat tumours and cancerous
cells more effectively than other methods such as chemotherapy.

Food Sterilisation: irradiating food and medicine by radioisotopes results in increased shelf life
and indirect health benefits in decreasing consumption of disease/decaying food.

Product quality testing: A non-destructive method of testing the quality of products, radiative
source can be placed in a cavity and photographic mats places around the container, exposure to
the radiation will cause the photographic plate the darken. Na-24 is used to detect the cracks in
pipes. Monitoring equipment is normally sensitive, precise, efficient and reliable.
 Biochemistry studies: Cl-36 can be used to monitor methods of ion transport around a plant,
leading to further understanding of the roles of certain nutrients.

Safety assessments: identifying cracks in bridges, planes and large scale machinery allows
prevention of serious accidents. Am-241 used in smoke detectors can potentially save lives.

Problems
Health issues: tissue damage, immediate skin burns, nausea, sicknesses such as leukaemia and
lung cancer and eventually death

Genetic mutation

Enzyme denaturing, disruption of protein synthesis

Radioisotopes are expensive and difficult to store as they continuously emit radiation

Potential for large scale nuclear disaster from nuclear reactors.

Health
Nuclear medicine uses radiation to provide diagnostic information about the functioning of a person's
specific organs, or to treat them. Diagnostic procedures are now routine.
Radiotherapy can be used to treat some medical conditions, especially cancer, using radiation to
weaken or destroy particular targeted cells.
Tens of millions of nuclear medicine procedures are performed each year, and demand for radioisotopes
is increasing rapidly.

Industry

Modern industry uses radioisotopes in a variety of ways to improve productivity and, in some cases, to
gain information that cannot be obtained in any other way.
Sealed radioactive sources are used in industrial radiography, gauging applications and mineral
analysis.
Short-lived radioactive material is used in flow tracing and mixing measurements.
Gamma sterilisation is used for medical supplies, some bulk commodities and, increasingly, for food
preservation.
Nuclear techniques are increasingly used in industry and environmental management. The continuous
analysis and rapid response of nuclear techniques, many involving radioisotopes, mean that reliable flow
and analytic data can be constantly available. This results in reduced costs with increased product quality.