Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 4
KINH TE HOC Vi MO rane S Sei - Tong ddu tu tu nhan trong nuéc (D: Theo phuong phdp hach toa4n GDP Bao gém trang thiét bi 1a nhitng tai san cé dinh cia doanh nghiép, nha 6, van phong mdi xay dung, chénh léch hang tén kho cla cdc hang kinh doanh. Nhu vay dau tu tinh trong t6ng san phém quéc ndi la viéc mua tu liéu mdi, tao ra tu ban hién vat nhu cdc nha may méi, khong bao gém cho vay va dau tw tai chinh. Téng dau tu c4u thanh GDP 1a dau tu cudi cing, khong bao gém dau tw tai chinh. Dau tu vao du tri, thay déi hang tén kho 1a ddu tu vao vén lan chuyén, Tuy nhién, khi tinh todn b6 phan nay ngudi ta chi tinh phan chénh léch t6n kho giita cuéi va dau nam. Thay déi hang tén kho cé thé 18 c6 ké hoach ciing c6 thé 14 ngoai ké hoach. Pau tured ké hoach Dau tu ngoai ké hoach Phan chia nay dugc m6 phong theo so dé sau: Dau tumua s4m tu ban mél < Thay hang tén kho Theo so dé nay, téng dau tu duoc x4c dinh theo céng thitc sau: Téngdduty _ Béutrmuasim , — Thay déi hang (I) tu ban méi tén kho Theo quan hé voi nguén quy vén hay muc dich ddu te, téng ddu ne ut nhdn con cé thé phan chia thanh 2 bé phan: Dau tu tai chinh Téng dau tu tu nhan (I) (1) Dau tu bd dap hao mon tai san c6 dinh (TSCD), day chinh 1a phan khau hao TSCD. (2) Déu tu rdng 1a phn cdn lai trong téng chi dau tu tu nhan. N6 c6 tac dung lam tang thém gid tri tai san cd dinh hoac hang tén kho. 68 Chung 2. Hach todn téng sdn phdm quéc dan Nhu vay, tong dau tu duge xc dinh theo cong thtic sau: Téng dau tu (I) = Dau tu rong (I,) + Khdu hao (De) Suy ra: Dau tu réng (In) = Téng dau ty- Khau hao - Chi tiéu cita chinh phii cho hang hod va dich vu (G): La cac chi phi thue sy ma chinh phi bd ra dé mua sém hang hod va dich vu. Chinh phi vita 14 ngudi tiéu ding déng théi vira 14 ngudi san xuat, vi vay chinh pha cdc nuéc déu phai chi tigu hang nam nhiing khoan tién rat lén. Tuy nhién khong phai moi khoan chi tiéu trong ngan sdch nha nude déu dugc tinh vao GDP, ma né chi bao g6m nhitng khoan chi tiéu dé mua sim hang hod va dich vu. - Xudt khdu rong (NX): Cac nuéc c6 nén kinh té mé déu tham gia vao cdc hoat xuat nhap khdu hang hod va dich vu. Day 14 bd phan cau thanh cudéi cing cla GDP, va bé phan nay ngay cang quan trong trong nhiing nam gan day. Xuat khau rong chinh 1a chénh léch gitta xudt khdu (X) trir nhap khdu (IM) hang hod va dich vu. Tom lai: GDP =C +1+G+NX (2.2) 2.2.2 Phuong phdp thu nhép hay phuong phap chi phi Theo phuong phaép nay GDP bao gém téng cdc bo phan cdu thanh sau day: - Tién luong (w - wages) \a lugng thu nhap nhan duge do cung cap sttc lao dong. - Tién lai (chi phi thué von - i - interest) 14 thu nhap nhan duge do cho vay, tinh theo mot mifc 14i sudt nhat dinh. - Tién thué nha, dat (r - rent) 1a khoan thu nhap c6 dugc do cho thue dat dai, nha cita va cdc loai tai san khdc. Thuc chat né bao gém hai phan, mot 14 khdu hao tai sin cho thué va hai 1a Igi tic cha chi so hitu tai san. i 69 KINH TE HOC Vi MO - Loi nhudn (Pr) la khoan thu nhap con lai cia doanh thu do bin san phdm sau khi da thanh todn tat ca céc chi phi san xuat. - Khdu hao (De) la khoan tién ding dé ba dap gid tri hao mon ctia tai san c6 dinh. - Thué gidn thu (Ti) 1a thué gidn tiép dénh vao thu nhap, duge coi 4 mot khoan chi phi dé san xuat ra ludng sn phdm. Tom lai: GDP = w+itr+Pr+De+Ti (2.3) Vay hai phuong ph4p tinh GDP nay thi phuong phap nao tét hon? That ngac nhién [a ching hoan toan giéng nhau. Tai sao vay? Vi ching ta tinh ca “loi nhuan” vao cung dudi. Day 18 phan du sé ty diéu chinh dé lam cho chi phi hay thu nhap 6 cung dudi sé via van thich tng voi gid tri hang hod & cung trén. Tom lai, vi loi nhuan 1a phan du nén ca hai phuong phap nay déu sé cho cing mot gid tri GDP nhu nhau, tifc 1a tuan th nguyén tic hach todn theo gid tri gia tang va theo ding dinh nghia loi nhuan 1a phan du. Mot sé van dé can phai lam ré trong hai phuong phap tinh GDP (1) Xudt khdu rong (NX) Xuat khdu rong 1a su chénh Iéch giita xuat khdu trir nhap khdu hang hod va dich vu. Chung ta thay hang hod xuat khdu Jam tang GDP va trai lai hang hod nhap khdu khong nam trong GDP cén phai dugc khau trir khoi khéi lugng hang hod va dich vu ma cdc hang kinh doanh va ho gia dinh, chinh phi di mua va tiéu ding. Dé don gian cho tinh todn ta lay xuat khdu trir nhap khdu goi la xudt khdu rong. (2) Khdu hao tai sdn cé dinh Do khau hao 1a mot khoan muc chi phi sin xuat, déng thdi cdc yéu t6 chi phi sin xudt khdc chua bao gém né. Dé tién cho hach toén va quan ly ngudi ta t4ch khdu hao thanh mot b6 phan cdu thanh riéng biét cla GDP theo phuong phép thu nhdp hay chi phi. =n RRReeeemeemeeeeeeeeeeeee 70 Chuong 2. Hach todn téng sdn phdm quéc dan (3) Thué Khi sir dung c4ch tinh theo luéng san phdém dé xdc dinh GDP, ching ta khong cdn lo ngai vé cach thttc chinh phi chi tra cho nhiing chi tiéu cha minh nhu thé nao. Bat ké tién nay lay 6 dau, cdc nha thong ké vn tinh yéu t6 chinh pha trong GDP 1a chi phi thuc su ma chinh phi bo ra dé mua hang hod va dich vu. Vi vay, hoan toan bé qua thué trong cach tinh theo ludéng san phém. Nhung theo cach tinh luéng thu nhap hay chi phi thi khac. G day ching ta phai tinh dén thué. Thi du: hay xem xét tién Iuong — mét phan tién luong cia ngudi tao déng da di vao ngan séch chinh pho duéi dang thué truc thu. Cac khoan thué truc thu nay chac chan duge tinh vao cau thanh tién lvong trong phi t6n kinh doanh va ciing nhu d6i véi cdc khoan thu nhap khdc (ké ca thué c4 nhan va thué cong ty). Vi vay, khong tinh khoan thué truc thu vao GDP vi néu tinh sé bi tinh tring. Cén thué gidn thu thi sao? Gid ban hang hoa va dich vu tinh theo luéng san phém da bao gém gid cé thué (tite thué gidn thu). Vi thé theo cach tinh nay GDP theo luéng chi phi phai cé them mot khoan muc thu€ gidn thu — thué nay duge coi 1a mot bd phan cau thanh ca chi phi dé san xuat ra hang hod va dich vu. (4) Thanh todn chuyén nhuong Thanh todn chuyén nhuong (Transfer payments) cia chinh phi 1a cdc khoan Chinh phi thanh todn cho cdc cé nhan ma khong cdn déi lay hang hod va dich vu do cdc cd nhan dé cung c4p (nhu bao hiém that nghiép, phu cap cyu chién binh, chi cho ngudi gia va tan tat,...) Mot khoan thanh todn chuyén nhuong la ling nita cha Chinh phi 14 chi tra lai trong va ngoai nudéc vé céc khoan ng cia Chinh phi. Day 1a cai gid phai tra cho cdc chuong trinh truéc day cia Chinh pha, chit khong tS 71

You might also like