Professional Documents
Culture Documents
HACCP Restorant
HACCP Restorant
HACCP
BAR RESTORANT
Hartuar dhe implementuar nga: TMCG Training & Management Consulting
Group
PERMBAJTJA
I. HYRJE............................................
1.1 Qllimi i manualit.............................
1.2 Aplikimi ............................................
1.3 Referenca ligjore kombtare dhe ndrkombtare..........................
1.4 Prkufizimet............................................
1.5 Kualifikimet dhe prgjgjsit e Operatorit te Biznesit Ushqimor ......................
1.6 Sistemi HACCP............................................
1.6.1 Krkesat paraprake t higjiens s produkteve ushqimore...........................
1.6.2 Parimet e sistemit HACCP............................................
1.6.3 Aplikimet (hapat paraprake dhe parimet HACCP) .....................
II. T DHNA T BIZNESIT....................................
2.1 T dhna mbi aktivitetin .....................................
2.2 Prshkrimi i ambjentit.....................................
2.2.1 Zonat e lokalit. ............................................
2.2.2 Dyshemeja dhe muret .................................
2.2.3 Tavani dhe dyert ............................................
2.2.4 Impianti i aspirimit . ............................................
2.2.5 Dritaret dhe ventilimi ............................................
2.2.6 Ndricimi ............................................
2.2.7 Banjot dhe dhomat e zhveshjes ...........................
2.2.8 Ambienti i servirjes ............................................
2.2.9 Skartot e prodhimit ............................................
2.2.10 Qarkullimi i produkteve dhe personelit ....................
2.2.11 Shperndarja me porosi............................................
2.3 Pershkrimi i pajisjeve ............................................
III. ZHVILLIMI I PLANIT HACCP..............................
3.1 Grupi i puns HACCP............................................
3.1.1 Pergjegjesi HACCP............................................
3.1.2 Prgjegjsi teknike pr zbatimin e procedurave.................
3.1.3 Grupi i punes me kompetence teknike .............................
3.2 Prshkrimi i produkteve dhe prdorimi i tyre......................
3.2.1. Prshkrimi i lndve t para............................................
3.2.2 Prshkrimi i produktit prfundimtar: ..............................
3.3.2.Analiza e prodhimit............................................
3.3.1 Cikli i prodhimit ............................................
3.3.2 Procesi i punes............................................
3.4 Diagrama e fluksit: ............................................
3.4 Identifikimi i rreziqeve............................................
3.4.1. Rreziqet ne lidhje me produktin......................................
3.4.2 Rreziqet ne lidhje me procesin ............................................
3.4. 3 Analiza e masave parandaluese ............................................
3.5 Vleresimi i rreziqeve............................................
3.6 Percaktimi i sistemeve te kontrollit............................................
3.6.1 Lokalizimi i t gjith rreziqeve potenciale te identifikuara................
3.6.2 Identikimi i veprimeve te kontrollit............................................
3.6.3 Percaktimi i pikave kritike te kontrollit (PKK) ..........................
3.6.4 Administrimi i PKK............................................
IV. APLIKIMI............................................
4.1 PKK 1 Marrja n dorzim e lndve t para..........................
4.2 PKK 2 Magazinimi / ekspozimi............................................
4.3 PKK 3. Gatimi dhe pergatitja e ushqimeve............................
4.4 PKK 4. Transporti............................................
4.5 PKK 5 Servirja ............................................
4.6 Verifikimi dhe rianalizimi i planit HACCP.................
4.7 Rishqyrtimi i planit HACCP............................................
V. STANDARDET E PRAKTIKAVE TE MIRA TE HIGJIENES.........
5.1 Procedurat e selektimit te furnizuesve ...............................................
5.2. Procedurat operative standard te higjienizimit................................
5.2.1 Plani i pastrimit dhe disinfektimi, si dhe verifikimi mikrobiologjik i operacioneve t
sanifikimit. ...................
5.2.2 Pergjegjesite............................................
5.2.3 Programi : ............................................
5.3 Procedura e mirembajtjes se pajisjeve dhe mjeteve te punes ...........
5.4. Kontrolli i brejtesve (pest control) ...............................
5.4.1Objektivi ............................................
5.4.2 Pergjegjesite dhe monitorimi.............................
5.4.3 Programi : ........................................... .
5.4.4 Masat dhe nderhyrja bazuar programit.......................
5.4.5 Dokumentacioni dhe rregjistrimi...............................
5.5 Higjiena e personelit...........................................
5.6 Formacioni dhe trajnimi............................................
5.7 Cilesia e ujit dhe akullit............................................
5.8 Menaxhimi i mbetjeve............................................
5.9. Gjurmueshmeria............................................
6. Dokumentacioni bashkngjitur...........................
MANUALI I VETKONTROLLIT HACCP
I. HYRJE
Ky manual vetkontrolli HACCP prcakton, n maksimumin e tij, normat e prgjithshme dhe specifike t
higjiens, si dhe kontrollet e nevojshme pr t garantuar sigurin e produkteve ushqimore t aktivitetit t
kompanis GOODYS Food Investment Partners. Manuali prmban nj sistem t prshtatshm q
identifikon rreziqet specifike dhe masat pr kontrollin e tyre, i prgatitur n prputhje me parimet e planit
t analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit pr t siguruar kontrollin e rreziqeve t rndsishme
pr sigurin n t gjitha hallkat e zinxhirit ushqimor t marr n konsiderat, zbatimi i t cilave ofron
produkte q garantojn sigurimin e nj niveli t lart t mbrojtjes s shndetit t njerzve dhe interesat e
konsumatorit.
N zbatim t legjislacionit kombtar: Ligjit Nr.9863, dat 28.1.2008 Per Ushqimin i ndryshuar, Udhzimet
e MBUMK nr. 20, dat 25.11.2010 Per zbatimin e programeve paraprake, te praktikave te mira te
higjienes, praktikave te mira te prodhimit dhe procedurave te bazuara n analizn e rreziqeve dhe pikave
kritike t kontrollit (HACCP) n stabilimente ushqimore; nr. 21, date 25.11.2010 Mbi kerkesat specifike te
higjienes dhe kontrollet zyrtare per produktet me origjine shtazore; nr. 22, date 25.11.2010 Per kushtet e
pergjithshme dhe te vecanta t higjiens pr stabilimentet e ushqimit dhe operatort e biznesit ushqimor;
nr. 23, date 25.11.2010 Per kerkesat specifike te higjienes per mishin dhe produktet e mishit, duke
perfshire produktet e mishit, mishin e grire dhe mishin e ndare ne menyre mekanike e tjere, per te
garantuar shndetin e konsumatorve, ky manual vetkontrolli HACCP sht ndrtuar n mnyre t till q
ndihmon at q menaxhon fast food GOODYS. Pr kt qllim, procedohet n identifikimin e fazave t ciklit
t shrbimit q mund t jen kritike pr sigurine e produkteve ushqimore, duke konsideruar rreziqe te
natyres biologjike, kimike dhe fizike ne faza te ndryshme te cdo procesi. Gjithshtu ky manual menaxhon
procedurat perkatese te
sigurise dhe te monitorimit pr t'u aplikuar n pika kritike te kontrollit te identifikuara.
1.2 Aplikimi
Emri i aktivitetit: Bar Restorant
Emri i subjektit:
Lloji i aktivitetit: Bar Restorant
Vendin ku zhvillohet aktiviteti: Tirane Dajt DAJT Lagjja Linze, Rruga Nacionale Tirane Dajt.
Ligji Nr.9863, dat 28.1.2008 Per Ushqimin i ndryshuar, Neni 26. Krkesat pr sistemin e
vetkontrollit.
Udhzim i MBUMK nr. 20, dat 25.11.2010 Pr zbatimin e programeve paraprake, t praktikave t mira
t higjiens, praktikave t mira
t prodhimit dhe procedurave t bazuara n analizn e rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit (HACCP)
n stabilimente ushqimore.
Udhzim i MBUMK nr. 21, dat 25.11.2010 Mbi krkesat specifike t higjiens dhe kontrollet zyrtare pr
produktet me origjin shtazore
Udhzim i MBUMK nr. 22, dat 25.11.2010 Pr kushtet e prgjithshme dhe t veanta t higjiens pr
stabilimentet e ushqimit dhe operatort e biznesit ushqimor .
Udhzim i MBUMK nr. 23, dat 25.11.2010 Pr krkesat specifike t higjiens pr mishin dhe produktet
e mishit, duke prfshir produktet e mishit, mishin e grir dhe mishin e ndar n mnyr mekanike.
Urdher Nr 261 date 10/09/2009 Mbi zbatimin e Rregullores mbi kriteret mikrobiologjike per produktet
ushqimore
Urdhr Nr 234 dat 20/05/2014 Zvendsimin e aneksit I, t Urdhr Nr 261 dat 10/09/2009 Mbi
zbatimin e Rregullores mbi kriteret mikrobiologjike per produktet ushqimore
Rregulloren CE178/2002 q prcakton parimet dhe krkesat e prgjithshme te ligjit t ushqimit, duke
krijuar Autoritetin Europian per Sigurin Ushqimore (EFSA) dhe percakton procedurat n shtjet e siguris
ushqimore.
Rregulloren CE852/2004 higjienn e produkteve ushqimore.
Rregulloren CE853/2004 q prcakton rregulla specifike t higjiens pr ushqim me origjin shtazore.
Rregulloren CE854/2004 mbi krkesat specifike t higjiens dhe kontrollet zyrtare pr produktet me
origjin shtazore.
Rregulloren CE2073/2005 mbi zbatimin e rregullores mbi kriteret mikrobiologjike pr produktet
ushqimore.
Rregulloren CE1441/2007 mbi kriteret mikrobiologjike t aplikueshme n produktet ushqimore.
Kto rregullore zbatohen prt gjitha industrit ushqimore, q do t thot:
do subjekt publike ose private, po ose jo-fitimprurs, q kryen nj ose m shum prej aktiviteteve n
vijim: prgatitjen, prpunimin, prodhimin, paketimin, ruajtjen, transportin, shprndarjen, trajtimin,
shitjenose furnizimin, duke prfshir servirjen tek konsumatori. Jan
themeluar, prjashto dispozitate prcaktuara me rregullat veanta, rregullat e prgjithshme t higjiens
pr t produkteve ushqimore dhe procedurat pr verifikoj prputhjen me kto standarde
Detyrimete operatorit t bisnesit ushqimore, q rezulton nga kto dekrete kan pr qllim sigurimin e
cilsis higjienike t ushqimit, pra mbrojtjen e shndetit te konsumatorit.
Operatori i bisnesit ushqimor duhet:
1. T evidentoj ne aktivitetin e tij do faz q mund t jet kritike pr sigurin e ushqimit dhe duhet t
siguroj q jane identifikuar, zbatuar, mirmbajtur dhe shqyrtuar procedurat e duhura t siguris duke
prdorur parimet mbi t cilat sht bazuar sistemi i analizs se rreziqeve dhe
kontrollin e pikave kritike HACCP.
2. T mbajn dispozicion t autoritetit kompetent t kontrollit t gjitha informacionet n lidhje me natyrn,
frekuencn dhe rezultatet q kan t
bjn me procedurat e HACCP
3. T ndjeki dispozitat e perfshira n legjislacionin q perfshin proceset higjienike te punes dhe produkteve
prfundimtare.
1.3 Prkufizimet
Ndotsit: do agjent biologjik, fizik apo kimik, lnd e huaj apo substanc tjetr, e cila nuk i shtohet
ushqimit me qllim, e q mund t komprometoj sigurin apo prshtatshmrin e ushqimeve
Ndotje: hedhja apo shfaqja e nj ndotsi n ushqim apo n mjedisin ushqimor.
Dezinfektim: paksim i numrit t mikroorganizmave n mjedis, me an t agjenteve kimik dhe/ose
metodave fizike, n mas q nuk rrezikon sigurin apo prshtatshmrin e ushqimeve.
Stabiliment-subjekt:do ndrtes apo zon n t ciln trajtohet ushqimi dhe zona prreth nn kontrollin e
t njjts drejtori.
Higjien ushqimore: t gjitha kushtet dhe masat e nevojshme pr t garantuar sigurin dhe
prshtatshmrin e ushqimit n t gjitha stadet e zinxhirit ushqimor.
Rrezik: nj agjent biologjik, kimik apo fizik, q mund t ndodhet brenda ushqimit apo nj gjendje e
ushqimit, q ka potencialin t shkaktoj pasoja negative pr shndetin. Analiza e rreziqeve dhe e pikave
kritike t kontrollit (HACCP) - nj sistem q identifikon, mon dhe kontrollon rreziqet e rndsishme pr
sigurin e ushqimeve.
Trajtuesi i ushqimeve: do person q merret direkt me ushqimet e paketuara apo t papaketuara, pajisjet
dhe mjetet ushqimore, apo siprfaqet q vijn n kontakt me ushqimin dhe pr pasoj pretendohet se
duhet t respektoj krkesat e higjiens ushqimore.
Siguri ushqimore: sigurim se ushqimi nuk do ti shkaktoje dem konsumatorit kur pergatitet dhe/ose hahet
ne perputhje me perdorimin e destinuar pr t.
Prshtatshmri ushqimore:sigurim se ushqimi sht i pranueshm pr konsum njerzor n prputhje me
prdorimin e destinuar.
Prodhim primar: hapat e zinxhirit ushqimor deri n prodhimin e lndve t para, duke i prfshir edhe ato.
Kontrolloj: ndrmarr t gjitha veprimet e nevojshme pr t siguruar dhe ruajtur respektimin e
kritereve t vendosura n planin e analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit (HACCP).
Kontroll: deklarimi nse ndiqen procedurat e sakta dhe nse plotsohen kriteret.
Mas kontrolli: do veprim dhe veprimtari q mund t prdoret pr t parandaluar apo eliminuar nj rrezik
pr sigurin ushqimore, apo pr ta paksuar at n nj nivel t pranueshm.
Veprim korrigjues-Mase korrigjuese: do veprim q duhet t ndrmerret kur rezultatet e monitorimit n
pikn kritike t kontrollit (CCP) tregojn humbje kontrolli.
Pika kritike e kontrollit (PKK): nj hap n t cilin kontrolli mund t zbatohet dhe sht thelbsor pr t
parandaluar apo eliminuar nj rrezik pr sigurin ushqimore, apo pr ta paksuar at n nj nivel t
pranueshm
Limiti Kritik-Kufi Kritik: vlera e do madhsie apo karakteristike e natyrs kimike, fizike ose mikrobiologjike
q ndan far sht e pranueshme nga mospranueshmria. Prfaqson vlern ekstreme te tolerueshme
nga pikpamja e siguris s produktit. Limitet kritike jan shprehur sipas parametrave t vrojtuar apo e
matur, nga t cilat ne mund t nxjerr nj prfundim se pika kritike sht nn kontroll.
Devijim: pamundsia pr t ruajtur kufijt kritik.
Diagrami i rrjedhjes- Diagrama e fluksit:nj paraqitje sistematike e vazhdimsis s hapave apo
operacioneve q prdoren n prodhimin apo fabrikimin e nj zri t veant ushqimor.
HACCP- Analiza e Rreziqeve dhe e Pikave Kritike te Kontrollit:(ARPKK) nj sistem q identifikon, mon dhe
kontrollon rreziqet q jan t rndsishme pr sigurin e ushqimeve.
Sistemi HACCP: (Hazard Analysis and Critical Control Points), sht i bazuar shkencrisht dhe sistematik,
identifikon rreziqet specifike dhe masat pr kontrollin e tyre pr t garantuar sigurin e ushqimeve. HACCP
sht nj mjet pr t vlersuar rreziqet dhe prcaktuar sistemet e
kontrollit, i cili fokusohet m shum n parandalim se n besueshmrin e testimin t produktit
prfundimtar.
Plani HACCP-Plani i analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit (ARPKK): nj dokument i prgatitur
n prputhje me parimet e planit t analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit pr t siguruar
kontrollin e rreziqeve q jan t rndsishme pr sigurin e ushqimeve n segmentin e zinxhirit ushqimor -
objekt shqyrtimi.
Rrezik: nj agjent biologjik, kimik apo fizik brenda zinxhirit ushqimor, apo nj gjendje e ktij t fundit, e cila
potencialisht do t mundej t shkaktonte pasoja negative pr shndetin.
Analiza e faktorve t rrezikshm: procesi i mbledhjes dhe vlersimit t informacioneve mbi rreziqet dhe
gjendjet q rndojn pranin e tyre, pr t vendosur cilat jan t rrezikshme pr sigurin e ushqimeve dhe
pr pasoj duhet t adresohen n planin e analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit.
Monitorimi: akti i kryerjes s nj sr vzhgimesh apo matjesh t planifikuara t parametrave t kontrollit,
pr t vlersuar nse nj pike kritike kontrolli ndodhet nn kontroll
Hap:Nj pik, procedur, veprim apo stad brenda zinxhirit ushqimor, n t cilin prfshihen lndt e para,
nga prodhimi primar deri n konsumin prfundimtar
Vlersim: prftimi i provave faktuese se elementet e planit t analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t
kontrollit jan efikase.
Verifikim:aplikimi i metodave, procedurave, testimeve dhe vlersimeve t tjera, se bashku me monitorimin
pr t prcaktuar respektimin me planin e analizs s rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit.
Audit: nnkupton nj ekzaminim sistematik e t pavarur me qllim q t prcaktohet nse veprimtarit
dhe rezultatet e lidhura jan prputhje me prgatitjet e planifikuara dhe nse kto prgatitje jan vn n
jet n mnyr efikase dhe jan t prshtatshme pr t arritur objektivat;
Inspektim:nnkupton ekzaminimin e organizatave, shndetit t kafshve dhe mirqenies s
tyre, ushqimeve dhe prpunimit t tyre; t sistemeve t menaxhimit e t prodhimit, duke prfshir
dokumentimin dhe analizat laboratorike t produktit prfundimtar, praktikat e t ushqyerit, si dhe origjinn
e destinacionin e materialeve t prdorura dhe t produkteve prfundimtare, pr verifikimin e respektimit
t krkesave ligjore.
Audit nga nj pal e tret e pavarur:sht auditi i jashtm q kryhet nga nj institucion certifikimi.
Vetekontroll:Te gjithe veprimet qe lejojne te identifikosh ne subjekt cdo faze qe mund te behet kritike per
sigurine e produkteve ushqimore dhe qe lejojne aplikimin dhe mbajtjen e perditesuar te pershtatshme te
procedurave te sigurise se produkteve ushqimore duke u bazuar ne parimet ne te cilin bazohet sistemi
Shkalla e dmit: rndsia e rrezikut.
Lay-out: prshkrimi i logjistiks s procesit (vendndodhja dhe disponimi i reparteve, impjanteve dhe
makinerive, qarqet e levizjes se gjrave dhe njerzve; kushtet mjedisore t objekteve). Normalisht eshte
nje planimetri e kompanis mbi te cilen tregohen detajet.
GMP: Praktikat e Mira te Punes: praktikat e mira prodhuese nen aspektin higjienik-shndetesor.
Jo Konformitet: mosprmbushje e nj krkese t lidhur direkt ose indirekt, me sigurin higjeno-sanitare t
nje ushqimi.
Konvalidimi: prdorimi i metodave te tilla me analiza q prcaktojne efektivitetin e planit t HACCP
dhe/ose n qoft se kjo ka nevoj per ndryshime qe cojne n rritje te siguris se ushqimit.
PMH: Praktikat e mira te higjienes
PMP: Praktikat e mira te punes
Dokumentacioni: t gjitha dokumentet q vijn nga zbatimi i HACCP, duke prfshir edhe ato t lshuara
nga furnizuesit (p.sh. deklarata e konformitetit t materialeve t paketimit).
Regjistrimi: mbledhja e t dhnave dhe ruajtja e dokumentacionit perkates t shkruar ose sidoqofte i
regjistruar me t gjitha informacionet qe lidhen me autokontrollin dhe verifikimin e tyre.
OBU:Operatori i Biznesit Ushqimor
1. OBU t siguroj q i gjith personeli sht i trajnuar dhe i vetdijshm pr rreziqet e identifikuara (nse
ka t till), pikat kritike gjat prodhimit, depozitimit, transportit dhe/ose procesit t shprndarjes dhe t
masave korrigjuese, masave parandaluese, dhe procedurave t dokumentimit t zbatueshme n biznesin
e tij.
2. OBU t sigurojn q:
a) Personeli q trajton ushqimet t mbikqyret, t udhzohet dhe/ose t trajnohet mbi shtjet e higjiens
s ushqimit n pputhje me aktivitetin e tyre gjat puns;
b) Personat prgjegjs pr zhvillimin dhe mirmbajtjen e procedurave t PMP-s dhe sistemit HACCP-s
kan marr trajnimin e duhur.
3. OBU t zbatoj masat higjienike specifike si m posht:
a) Pajtueshmri me kriteret mikrobiologjike pr produktet ushqimore n prputhje me legjislacionin n
fuqi;
b) Procedurat e nevojshme pr t prmbushur synimet n funksion t arritjes s objektivave t caktuara;
c) Pajtueshmri me krkesat pr kontrollin e temperaturave pr produktet ushqimore;
d) Ruajtjen e zinxhirit ftohs;
e) Marrjen e mostrave dhe analizave laboratorike pr produktet ushqimore.
4. Operatori i biznesit ushqimor:
a) T sigurojn t autoritetit kompetent t kontrollit me fakte mbi pajtueshmrin e tyre me krkesat pr
zhvillimin dhe zbatimin e HACCP-s n
mnyrn q krkohet prej tij, duke marr n konsiderat natyrn dhe madhsin e biznesit ushqimor;T
mbajn ne dispozicion prova q vrtetojn zbatimin e procedurave te praktikave t mira t higjiens
(PMH), praktikave t mira t prodhimit (PMP), programeve paraprake dhe
procedurave t bazuara n analizn e rreziqeve dhe pikave kritike t kontrollit (HACCP) n stabilimentet e
prodhimit dhe prpunimit t ushqimeve.
b) T sigurojn se do dokument q prshkruan procedurat e hartuara n prputhje me krkesat e HACCP
jan t prditsuara n do koh;
c) T ruajn t gjitha dokumentet dhe regjistrat lidhur me zbatimin e sistemit HACCP pr njperiudh jo
m pak se periudha e prcaktuar si jetgjatsia minimale e produktit ushqimor;
d) T mbshtesin t autoritetit kompetent t kontrollit n kryerjen e kontrollit zyrtar pr produktet
ushqimore.
5. Operatori i biznesit ushqimor, prve informacionit q krkon sistemi i HACCP, t siguroj edhe nj kart
teknologjike t ushqimeve t prodhuara, si m posht vijon:
a) Prkufizimin e termit produkt ushqimor, ku prfshihen t dhna mbi emrin e produktit, emrin tregtar,
prbrjen e ushqimit t gatshm dhe qllimin e prdorimit t tij;
b) Klasifikimin e ushqimit, si dhe karta teknologjike prkatse q lidhet me ushqimet, pr prodhimin e t
cilave jan prdorur t njjtat lnd t para t paprpunuara dhe q nuk ndryshojn nmnyr thelbsore
nga indekset;
c) Krkesat teknike q prkufizojn lndt e para t prdorura, aditivt (shtesat ushqimore),
aromatizuesit, materialet e ambalazhimit dhe materiale t tjera, t nevojshme pr prodhimin dhe
ambalazhimin e ushqimit;
d) Standardet e higjiens, shndetit dhe kriteret e cilsis q jan vlersimet organo-shqisore, fiziko-
kimike, toksikologjike, mikrobiologjike, mykologjike, t cilat duhet ti prmbush produktiushqimor i
gatshm;
e) Metodat pr marrjen e mostrave dhe metodat e analizave laboratorike pr prcaktimin e kritereve;
f) Prshkrimi i procesit teknologjik me paraqitjen sipas radhs s fazave dhe proceseve tprpunimit,
faktort dhe kushtet pr kto veprimtari;
g) Metodat pr paketimin, etiketimin dhe mbylljen hermetike t ushqimeve t gatshme;
h) Depozitimin dhe transportin e ushqimit duke prcaktuar jetgjatsin dhe kushtet e veanta t ruajtjes
dhe transportit;
i) Prshkrimin dhe llojin e sistemit t prdorur pr kryerjen e kontrollit gjat prodhimit:
i) Kontrollin n stadin e marrjes n dorzim t lndve t para t paprpunuara, paketimin dhe materiale
t tjera;
ii) Kontrollin teknologjik n fazat dhe proceset e prodhimit, t cilat kan rndsi kritike pr t garantuar
ushqime t sigurta;
iii) Kontrollin n fazn e shprndarjes s produktit t gatshm, pr prmbushje tstandardeve.
j) Dokumentacionin, i cili shoqron do parti malli t prodhuar, kur ai del n treg.
Sistemi HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), sht i bazuar shkencrisht dhe sistematik,
identifikon rreziqet specifike dhe masat pr kontrollin e tyre pr t garantuar sigurin ushqimore. HACCP
sht nj mjet pr t vlersuar rreziqet dhe prcaktuar sistemet e kontrollit, i cili fokusohet m shum n
parandalim se n besueshmrin e testimin t produktit prfundimtar.
Kto programe prfshijn nj gam t gjer t aktivitetit dhe t kushteve q edhe pse nuk jane pjese
sistemit HACCP, mund t ndikojn dukshm n efektivitetin e tij.Operatori i biznesit ushqimor, para
zbatimit t planit t HACCP, v n zbatim krkesat paraprake t higjiens s
ushqimeve, si m posht:
a) sigurin e ujit dhe e akullit;
b) pastrtin e siprfaqeve n kontakt me ushqimet;
c) higjienn dhe shndetin e personelit;
d) parandalimin e kontaminimit t trthort;
e) mirmbajtjen e ambienteve pr higjienn personale;
f) mbrojtjen e ushqimeve nga falsifikuesit;
g) menaxhimin e mbetjeve;
h) procedurn e reklamimit t produkteve dhe gjurmueshmria e tyre;
i) trajnimin e personelit;
j) kontrollin ndaj brejtsve;
k) etiketimin e duhur, prdorimi dhe magazinimi i sigurt i lndve toksike;
l) kontrollin e furnizuesve;
m) transportimin dhe depozitimin (ruajtjen)
Jane te ndara ne menyre racionale qe fluksi i lendes se pare, gjysem produkteve dhe produkteve te
gatshme te mos kene kontakte ndermjet tyre.
Zonat e shperndarjes se ushqimeve jane realizuar ne menyre qe te lejoje nje fluks jo kaotik te personave
dhe nje menyre te pershtatshme te servirjes se ushqimeve.
Dyshemete jane te pastrueshme dhe te lashme, muret jane te lyera dhe te lashme, jo absorbent, rezistent
ndaj ujit, pa gropa ose te dala, pa te ara dhe pa asnje grope qe do te mund te ishte e pershtatshme per
kolonite e parazitareve. Dyshemete kane pendenca dhe mbyllje per largimin e ujrave qe rrjedhin nga larjet
e shpeshta. Mbylljet jane me rrjeta te holla per te mos lejuar hyrjen e insekteve apo te roditoreve.
2.2.3 Tavani dhe dyert
Ata jane te lyer me ngjyre te qarte, jane te suvatuar dhe jane te lashem. Siperfaqet e mbulimit jane te
ndertuara duke patur parasysh rendesine e evitimit te depozitimit te pisllekut, mykut, dhe per te reduktuar
kondensimin. Portat jane te llustruara, jo absorbente, jo te alteruara dhe te pastrueshme lehtesisht.
Ka nje imjant te rregullt aspirimi per largimin e shpejte te tymrave dhe avujve te prodhuar. Dhoma e
gatimit ka kapa aspirimi mbi pajisjet.
Dritaret mbyllen ne menyre perfekte dhe ngjiten mire me murin: ato jane ndertuar ne menyre te tille qe te
evitojne akumulimin e ndotesve.
Kornizat e dritareve qe nuk nevojiten per ventilim jane te bllokuara. Zonat e punes jane konfort.Ventilimi i
mire i cili nuk lejon akumulimin e ngrohtesise dhe avullit, siguron qarkullimin e ajrit.
Cdo dritare e brendeshme e dhomave te gatimit dhe depozitimit te lendes se pare eshte e pajisur me rrjeta
anti-insektesh. Ne lokalet qe serviret jane te vendosur aparate me ultraviolet kundra insekteve (jo me
produkte helmuese). Lokalet pastrohen disa here ne dite dhe dizifektohen te pakten nje here ne dite,
bazuar planit HACCP si me poshte pershkruar
2.2.6 Ndricimi
Ne te gjitha ambientet eshte siguruar nje ndricim i pershtatshem. Llampat jane te pozicionuara ne menyre
qe te jene te mbrojtura nga perplasjet apo thyerjet. Te gjitha pikat e ndricimit jane te vendosura ne menyre
te tille qe te ndricojne ne menyre uniforme te gjithe ambientin pa verbuar operatoret.
Ambienti i servirjes eshte i brendshem dhe i ajrosur mire si dhe I jashtem. Siperfaqja pastrohet disa here
ne dite dhe dizifektohet me detersive specifike nje here ne dite bazuar planit HACCP si me poshte
pershkruar.
2.2.9 Skartot e prodhimit akumulohen perkohesisht ne kontenitore brenda lokaleve dhe largohen nga
lokalet brenda nje kohe te shkurter duke u trajtuar si plehra.
Pajisjet kryesore dhe mjeteve te punes per prodhimin dhe kontrollin n aspektin e siguris dhe cilsis,
jane t markes CE dhe certifikuar ISO n prputhje me krkesat e standardit pr sistemet e menaxhimit t
cilsis pr projektimin dhe ndrtimin e pajisjeve dhe impjanteve per ruajtjen, prgatitjen, shperndarjen e
ushqimit. Ato jane te administruara dhe menaxhuara sipas procedurave te manualit te funksionimit te
restoranteve
Furra elektrike
Guzhine gazi
Impiante, kapa aspirimi per tymrat
Karrele ne celik inox per trasportin e perberesve ushqimore
Dollape ne celik inox
Lavabo ne celik inox per larjen e zarzavateve dhe frutave.
Tavolina ne celik inox per pergatitje ushqimi.
Tavolina per prerjen e mishit
Makineri prerje per perimet
Qerues patatesh/karotash rotative
Prerese ushqimesh me thike ne celik inox
Acesore si tenxhere, tepsi, tigane , thika dhe garuzhde si dhe pajisje te tjera.
Pajisjet jane thjeshtesisht te zmontueshme dhe te lashme, dhe nuk kane pika te veshtira per tu pastruar,
qe mund te perbejene shkak per infeksion.
Grupi i puns prgjegjs pr zbatimin e planit t vet-kontrollit HACCP u ngrit n date_______2017. Esht i
prbr nga pergjegjesi i kompanis
z.Albi Curri pergjegjesi i planit te vete kontrollit, nga dy pergjegjes te turnit z.___________________
,z._____________________ , nje ekonomiste
Znj______________________
Jan t gjith persona q merren me produktin, dhe kan t gjith spektrin e njohurive specifike dhe
ekspertizn e duhur pr produktin e marr n shqyrtim, prodhimin e tij, konsumin dhe rreziqet e
mundshme q lidhen me t, gjithashtu, dhe menaxhimin.
Ky grup mblidhet do 30 dit. Grupi, kur sht e nevojshme, mund t asistohet nga specialist
t jashtm.
3.1.1 Pergjegjesi HACCP
Eshte prgjegjs pr shtjet civile dhe penale. Miraton kt manual dhe procedurat e puns dhe
formulart q lidhen me t.
Ka detyre te
T hartoj planin HACCP, (i ndihmuar nga nje eksperti i jashtem per te pasur nje formim te
plote qe do ti krijonte autonomi te plote)
T verifikoj qe implementimi i sistemit te kryhet me korrektesi
T verifikoj qe tematika e trajnimit dhe trajnimi i gjithe personeli te jete n funksion t arritjes s
objektivave t caktuara
T verifikoj qe masat parandaluese te jene zbatuar korrektesisht
T verifikoj qe monitorimet te jene zbatuar korrektesisht
T verifikoj qe veprimet korrigjuese te jene zbatuar dhe te kontrollohen rezultatet
Te kryej periodikisht (te pakten nje here ne vit) rishqyrtimin e planit HACCP.
Referuar prodhimit duhet te:
Verifikoj pershtatshmerine e furnizuesve
Kontrolloj karakteristikat e lendes se pare qe do te blej dhe te verifikoje qe specifikimet jane respektuar
Kontrolloj karakteristikat e produkteve qe duhen perftuar dhe te verifikoj qe specifikimet e percaktuara
te respektohen
Referuar struktures, pajisjeve, sanifikimit, disinfektimit, deratizimit duhet te:
Verifikoj qe plani i disinfektimit dhe deratizimit i propozuar firmes furnizuese qe ofron kete sherbim te
jene te pershtatshem dhe menyrat e parashikuara te ndiqen ne menyre sistematike dhe me korrektesi
Plotesoj skedat perkatese te disinfektimit dhe deratizimit
Kontrolloj, zbatoj, verifikoj procedurat e lokalit dhe te pajisjeve
Verifikoj nepermjet monitorimit strukturat, pajisjet, zonat e lokalit, lendet e para, lendet ndihmese, dhe
produktet perfundimtare qe te jene gjithmone konform normave dhe ne gjendje te mire pastrimi dhe
higjienike
Nis masa korrigjuese kur paraqiten jokonformitete dhe te verifikoj rezutatin e ketij veprimi
Asistente teknike. Ata jan prgjegjs pr pastrimin dhe sanitizimin e pajisjeve dhe kontrollin e ushqimeve
n frigorifer. Ata kan nj njohuri t mir t rreziqeve mikrobiologjike dhe kimike, si dhe rreziqet q lidhen
me produktin.
Eksperti teknik.Ata jan prgjegjs prhigjienn e personelit, prgatitjen e ushqimit, sherbimin e tj dhe cdo
mjet transporti. Ata kan nj njohuri t mir t rreziqeve mikrobiologjike dhe kimike, si dhe rreziqet q
lidhen me produktin.
Stafi(n baz t nominimeve). Ata jan prgjegjs pr pastrimin dhe sanitizimin e lokale te vet shrbimit
pr klientet, personelin (n dhomat e xhveshjes,tualete, dushe), zones se depozitimit te produkteve te
higjines dhe pastrimit, pastrimin dhe higjienizimin e cdo ambjenti ne kontakt me ushqimin: guzhines,
mjeteve te punes, si dhe zones se administrates.
Perjashto pergjegjesite e pergjegjesit te grupit HACCP si lartpershkruar, detyrat e pjestareve te tjere
(operatore) jane si me poshte vijon:
Bar Restorant _______________ eshte nje aktivitet ku nderthuren kuzhina tradicionale Shqipetare me ate
moderne, bashkekohore. Te gjitha produktet me origjine shtazore jane BIO. do gj q blihet kryhet sipas
procedurave zyrtare. Nuk kryhen blerje nga furnizues q tentojn t shesin ose furnizues t rastit.
Produkte qe ruhen ne te ftohte: Mish, proshute, pancete, djath i shkrir, kackavall, przierje
parmixhiano dhe djath, salc pickle, chef, senape, tartara, tartara, mustard, ketchup, xaxiqi e tj.
Produkte qe ruhen ne ngrirj:e patate 2 llojshe, misr, pule, filet pule, rosto me copa, mish derri i pjekur,
salc napolitane, carbonara edr e tj.
Produkte te konfeksionuara dhe t konservuara: Vajulliri ekstra i virgjr, qumshtU.H.T, qumesht pluhur
per akullore, sheqer, krip,
piper, rigon, kapari, turshi, paprika, kanell makarona, mustard senape, tranguj, ullinj,
Materiale paketuese per ruajtjen, trasportin, dhe shitjen qe merren nga furnizues, prodhues te
certifikuar ISO
Bar Restorant _________________eshte nje biznes I orientuar drejt nje sherbimi sa me cilesor ndaj klienteles
se vet. Pranimi i lndve t para bhet bazuar porosive te kryera nga menaxheri i kompanise dhe
dorzohen nga furnizuesit. Mallrat q prishen (me origjine shtazore dhe bimore)merren pasi t jen
kontrolluar, ruhen n kushte te veante,
Frigorifer freskues apo ngrires ne pritje pr prdorimin e tyre. Matricat e ushqimit qe nuk prishen jan t
ruajtura n raftet, pedana ose dispensa n nj vend t freskt dhe te that. Sipas llojit t lndve t para
jan t nnshtruar m pas proceset e ndryshme te perpunimit pr t perftuar produktin e prfunduar.
Magazina sht e mire organizuar ne kuzhine, si dhe ne dhome frigoriferike.
Duke qene se personeli eshte i kualifikuar, zbatimi korrekt i procedurave te larjes dhe gatimit te produktit
eliminojne nje pjese te madhe te rreziqeve qe rrjedhin nga ndotjet mikrobiologjike.
Produkti perfundimtar i prodhuar eshte i destinuar per konsum njerezor
prania e mundshme "ne origjin" (dmth, q rezulton nga ndotja gjat fazat e prodhimit dhe t
transportit para dhe pas futjes s ushqimit ne restorant) t agjenteve biologjike, kimike apo rreziqe fizike
n ushqim, qe mund t prfaqsojn nj krcnim pr shndetin e konsumatorit;
Procesi i pergatitjes mund te jete burim i ndotjes se produktit me rrezikun per shendetin e klienteve finale.
Ne detaje rreziqet e identifikuara jane te futut ne kolonen e pare te tabeles se paragrafit 3.5.
Ndermarrja percakton masa parandaluese per te rritur garancine mbi sigurine e ushqimeve. Ato jane:
Rrjetat ne dritare per te ndaluar hyrjen e insekteve
Kontraktimi i nje kompanie per deratizimin dhe disifektimin nga insektet.
Perdorimi i materialit te ndertimit qe lahet shpejt.
Siperfaqet perkatese te prodhimit te shtruara per te evituar formimin e pluhurave
Kufizimin e hyrjes sete huajve-jo te autorizuarne ambientet e gatimit.
Formimi i personelit per higjenen
Pastrimi dhe sanitizimi i lokaleve dhe impianteve.
Garancia e ujit te pijshem per pergatitjen e ushqimit dhe higjenizimin
Rreziku biologjik:
Rreziku kimik:
Toksinat;
Mbetjet e ilaceve ;
Detergjentetdhe disinfektuesit;
Pesticidet;
Produktet e dekompozimit (histamine);
Substancat jo te aprovuara (aditivet, shtesat teknologjike.,)
Rreziku fizik:
Radioaktiviteti
Metalet;
Druri;
Guret;
Plastika;
Qelqi;
Pjese te makinerive, mbetjet nga pastrimi dhe mirembajtja;
Origjinebimore (arrat.., pjese guacke);
Origjine shtazore (dhembe,thonj, pjese kockash, pjese guacke veze)
Per nje analize te thelluar te rreziqeve eshte e rendesishme te shqyrtohet mundesia e lindjes se rreziqeve,
ne funksion te shkalles se shprehur, kur ndodhin ngjarje te rrezikshme.
M = Rreziku biologjik
C = Rreziku kimik
P = Rreziku fizik
Shkalla e rrezikut shkon nga 1 deri ne 3
Shkalla e probabilitetit shkon nga 1 ne 3
3.6 Percaktimi i sistemeve te kontrollit
3.6.2 Identikimi i veprimeve te kontrollit
Veprimet e kontrollit jane thelbsor pr t parandaluar ose eleminuar nj rrezik apo pr t reduktuar at
n nivele t pranueshme.
3.6.3 Percaktimi i pikave kritike te kontrollit (PKK)
Per te gjetur PKK behen analizat e efikasistetit te veprimeve te kontrollit ne menyre qe te percaktohet se
kush jane veprimet qe reduktojne rrezikun nen limitin e kriticitetit te percaktuar si vlere 2. Veprimet e
pershkruara te kontrollit reduktojne mundesine e rrezikut duke e cuar ne vlera me te uleta dhe duke ulur
kufijte e rrezikut. Kjo analizeeshte bere ne menyre te vecante per cdo rrezik.
Nga analizat e efikasitetit rrjedhin PKK duke percaktuar nder rreziqet e rendesishme ato per te cilat
veprimet e kontrollit te percaktuara nuk kane ulur ne shkallen e duhur parametrin GxP i percaktuar ne
tabelen me lart.
PKK e gjetura jane sintetizuar ne tabelen me poshte.
3.6.4 Administrimi i PKK
Si me poshte vijon pershkruhen ne menyre te detajuar PKK, parametrat e kontrollit dhe limitet kritike sidhe
masat korrigjuese ne raste te tejkalimit te ketyre te fundit. Ne planin e monitorimit eshte pershkruar cdo
PKK, dhe sistemet e monitorimit te parametrave te kontrollit.
IV. APLIKIMI
4.1 PKK 1 Marrja n dorzim e lndve t para
Produktet ushqimore te perdorura si perberes per pergatitjen e ushqimit transportohen ne ndermarrje
direkt nga furnitoret, shkarkohen ne lokalet e pranimit per tu depozituar me pas ne magazine. Theksojme
se fillimisht kontrolli i prputhshmris s dokumentacionit shoqrues, t ngarkesave t ushqimeve t
importuara me krkesat e legjislacionit shqiptar kryhet fillimisht n pikat e inspektimit kufitar. Gjat
kontrolleve merren mostra pr analizim. Kontrollet, marrja e mostrave dhe analizimi i tyre bhen sipas
kritereve t hartuara nga autoriteti zyrtar i kontrollit.
Ngarkesa e ushqimit t importuar shoqrohet me certifikat, n prputhje me krkesat ndrkombtare, pr
sigurin e ushqimit q importohet. Kjo paraqet nje garanci shtese per kompanine.
Gjthashtu ne mberritje kryhet procedura e kontrollit bazuar furnizimit e lndve t para t identifikuar n
modelin 1"Listn e Furnizuesve".
Pas dorzimit, transportuesi duhet t lshoj fatur ose dokument transporti q tregon sasin, llojin dhe
numrin e lotin t produkteve ushqimore.
T gjitha materialet hyrse t para duhet pastaj t inspektohen dhe t kontrolluar konformitetin dhe
prshtatshmerine komerciale dhe respektimin me t gjitha krkesat higjienike t prcaktuara n fazen e
marrjes s mallrave. Nse kushtet e transportit ose mallrave nuk jan n prputhje me krkesat, refuzohet
marrja e ktyre mallrave. Plotesimi i skedes modeli 1
Ne dy rastet e para operatori i kontrollit ne pranim duhet te beje shqyrtimin viziv sipas kerkesave ne
tabeleb me poshte ne menyren e kontrollit.
Per me teper kur dyshohet perdoret termometri me sonde per te verifikuar temperature ne brendesi te
produktit. Ne rast se operatori percepton jo konformitete komunikon me pergjegjesin e grupit HACCP i cili
verifikon kushtet dhe vendos masat per tu marre. Ne rastin ne te cilin pergjegjesin i grupit HACCP
percepton rreziqe te renda qe mund te vijne nga furnitura jo te sigurta mund te vendose te zgjeroje
kontrollin per te gjithe mallin qe gjendet ne magazine dhe qe eshte blere nga ai furnitore.
Masat korrigjuese. Ne rast se magazinieri percepton rreziqe ndotjeje organike eshte i detyruar te
lajmeroje menjehere pergjegjesin HACCP i cili vendos per veprimet korrigjuese.
Ne rast te nderprerjes se energjise elektrike dhe si rrjedhim rritje te temperatures brenda aparatures
frigoriferike, P.HACCP bashke me operatorin vlereson ngrohjen qe ka pesuar ushqimi dhe
vendos veprimet korrigjuese. Po keshtu ata mund te vendosin trajtimin si plehra te te gjitha ushqimet jo
me te perdorshme. Ndr faktort e rritjes mikrobike temperatura sht me rndsi t
veant, pasi shumica e mikroorganizmave q mund t rriten n ushqime ne nj temperatur optimale
rreth 20 deri n 40 C.
Ushqimet e ruajtura n temperatur t paprshtatshme prjashtohen nga ciklit i prodhimit dhe t hidhen
ku duhen; Kontrollohen parametrat e temperaturs , n qoft se nuk jane te rregullta,
vendosim temperaturn e duhur dhe rikthejme aparaturen e ne gjendje normale
Metodat e ruajtjes q zbatohen ne t ftoht kan karakteristikn e ngadalesimit te aktivitetit t
mikroorganizmave dhe t enzimave. Sa m e ult temperatura, aq m e madhe eshte kohzgjatja e
konservimit. Efektiviteti i sistemeve ruajtse q perdorin temperatura t ulta varet nga aplikimi i zinxhirit
t ftoht, e cila konsiston n mbajtjen e temperaturs pandryshuar n t gjitha fazat e
komercializimit.
Sistemet e ruajtjes qe perdorin ftohjen jane : ftohja (do t thot temperaturat ndryshojn n baz t
ushqimit, normalisht midis 0 dhe 7 C, ngrirja (ushqimi sht n nj temperatur jo m tepr -
15 C), dhe mbingrirja (qendra e ushqimit sht arritur n nj temperatur jo m tepr se - 18 C n
kohn m t shkurtr t mundshme)
Ushqime t ngrira mund t tregtohen t paketuara dhe vetm n etiketn e tyre tregohet periudha
minimale e ruajtjes n funksion t temperaturs s ruajtjes.
Pr produktet nn temperatur t kontrolluar dhe t depozituara n T pozitive (0 C- 4C):
Nese T sht midis 5 C dhe 8 C (konsiderohet se n varsi t frekuences s monitorimit matja
paraprake e temp se rregullt ka qene jo m shum se 8-12 or prpara) produktet
transferohen, prkohsisht, n nj tjetr njsi tjeter frigoriferike - me kusht q transferimi i till te mos
shkaktoje problem higjienike, situata t perzierjes se produkteve jo kompatibel
(n kt rast procedohet ne eliminim te produkteve ushqimore q gjendet ne kushte te temperaturs te
paprshtatshme).
N qoft se T> 8 C: ushqimi eliminohet.
Pr produktet nn temperatur t kontrolluar dhe t ruajtura n T negative (- 18 C)
Nese T sht ndrmjet - 18 C dhe - 12 C (konsiderohet se n varsi t frekuences s monitorimit
matja paraprake e temp. se rregullt ka qene jo m shum se 8-12 or prpara)
produkte do t transferohet prkohsisht n nj tjetr njsi friforiferike te pershtatshme pr t siguruar
ruajtjen e sakt (n qoft se, pr arsye t madhsis nuk eshte e mungur
vazhdohet me eliminimin e produkteve ushqimore qe n aspektin e temperaturs nuk ishin ne kushte te
prshtatshme).
N qoft se T> - 12 C: ushqimi do t eleminohet
Ngrirja dhe mbingrirja lejojn q t zgjasin jetgjatsin e ushqimeve dhe jan t ngjashm vetm ne
pamje te pare, n t vrtet shpejtsia me t cilin temperatura ulet lejon shmangjen e kristaleve te akullit
brenda qelizave munddmtoj muret qelizore. Nj efekt t dukshme t dmtimit qelizor sht dalja e
lngshme nga ushqimi gjat shkrirjes. Ky fenomen zakonisht ndodh
vetm n ushqimin e ngrir, ndrsa ato t mbingrira mund t tregojn teknik te paprsosur apo difekt te
ruajtjes, si prania e bulezave n konfeksion. Pasi shkrihet, produkti duhet t ruhen n
nj frigorifer dhe nukduhet t ngrihet srish.Gjithmone respektohet zinxhiri ftohes i percaktuar
duke respektuar temperaturat ne certifikaten shoqeruese ne mberritje nga transporti,
dhe ne magazinim bazuar etiketes ku pershkruhet kohezgjatja dhe menyra e ruajtjes. Cdo
ushqim subjekt i temperatures se kontrolluar ose jo, ne rast t tejkalimit te dates se skadimit
apo kohes maksimale te ruajtjes do te hiqen nga prodhimi.
4.3 PKK 3. Gatimi dhe pergatitja e ushqimeve
Gatimi dhe pergatitja e ushqimeve ne zbatim te procedurave te manualit te funksionimit te restoranteve,
si dhe skedave teknike te prodhimit te percaktuara, pjesa me e madhe e proceseve te prodhimit behet me
dore me ndihmen e makinave qe ndihmojne ne
operazione.
Paraprake eshte faza e shkrirja jo PKK, por qe eshte shume e nevojshme per shkak te rrezikut biologjik:
Proliferimi bakterial dhe mbirja e sporeve (riaktivizimi dhe/ose mbirja dhe poliferimi i me passhem
bakterial): mbijetesa bakteriale (Mbijetesa e formave bakteriale vegjetative n veanti ato termofile dhe e
disa formave t caktuara sporogjene, prani e toksinave termorezistente)
Respektojme koht e temperaturave te shkrirjes.
Verifikojme temperaturen e shkrirjes me ane te displayit te frigoriferit per cdo pergatitje.
Eliminojme ushqimet e shkrira ne temperature jo te pershtatshme , registrojme jo konformiteteve dhe
masat korrigjuese
Verifikohen Kalibrimi i termometrave, temperaturat e ruajtjes, gjendjen higjenike te lokaleve dhe
pajisjeve, skedat e regjistrimit te
temperaturave, skedat e sanifikimit dhe brejtesve .
Gatimi PKK eshte nje hallke shume e rendesishme per faktin e ekzistences se rrezikut biologjik: mbijetesa
bakteriale (mbijetesa e formave bakteriale vegjetative n veanti ato termofile dhe e disa formave t
caktuara sporogjene, prani e toksinave termorezistente) dhe respektimi I temperaturese eshte garancia e
shkaterrimit te tyre. Rreziqet per ushqimet qe nuk gatuhen ne temperatura te larta eshte me i madh. Kjo
faze eshte
nen kontrollin e personave pergjegjes per pergatitjen e ushqimit. Trajnimi nga pergjegjesin e grupit HACCP
dhe kontrolli konstant garanton qe personat pergjegjes te kontrollojne ne menyre konstante vizive
ushqimet, integritetin e tyre, gjendjen e tyre te konservimit, mungesen totale te paraziteve dhe mungesen
totale te substancave eventuale te huaja.
menyra e kontrollit respektimi i kohve dhe t temperaturave te gatimit, kontrolli i procesit te gatimit
limiti kritik t 74 c ne te gjitha pjest e ushqimit dhe ruajtja e temperaturs pr t paktn 15
sekonda., t 180 c per vajin e skuqur
monitorimi verifikimi i temperatures ne qender te produktit te gatuar me ane te termometrit me sonde.
verifikimi i temperatures se vajit te perdorur dhe komponenteve polare me polarimeter .
masat korrigjuese zgjat kohn e gatimit deri sa t arrihet 74 c pr 15 sekonda zvendsimi i plot i
vajit.; eliminimi i produktit.
regjistrimi registri i jo konformiteteve dhe masat korrigjuese registri i nderhyrjeve te mirembajtjes
verifikimi i aplikimit te praktikave te mira te higjenes dhe te punes, i higjenes se personelit,i
temperatures se vajit dhe komponenteve polare
Verifikimi i arritjes se temperatures minimale te percaktuar ne baze te llojit te ushqimit(asnjehere nen
65). Kjo behet me anen e termometrit atehere kur konfeksionohet produkti ne mbajtesit e shperndarjes
apo transportit.
Ne rast se do te gjenden nje ose me shume nga anomalite e pershkruara, personat pergjegjes lajmerojne
pergjegjesin e grupit HACCP i cili menjehere vendos kontrollin mbi te gjitha gatimet e pergatitura dhe te
menduara qe jane te rrezikshme, mbi ushqimin qe po gatuhet dhe heton per te percaktuar shkakun e
ndotjes. Mbasi eshte percaktuar ky shkak, ai vendos per heqjen e tij dhe nqs e mendon opportune per
modifikimin e menyrave te punes ne baze te eksperiences se marre.
4.4PKK 4. Transporti
Mbasi eshte percaktuar faza e pergatitjes ushqimi, ne rast te shperndarjes me porosi vihet ne kontenitore
per transport. Trasporti behet nga kompania me mjetet e saj. Pjesa e ngarkimit te mjeteve te transportit
lahet disa here ne dite dhe nje here ne dite dizifektohet. Kontenitoret ne te cilet vihet ushqimi lahen ne
lokalet e kuzhines me detergjente dhe uje te ngrohte.
Ne fazen e transportit dhe nen kontrollin e pergjegjesit qe verifikon kushtet higjienike qofte ne menyre
vizive qofte ne menyre analitike nepermjet verifikimit te procesit te pastrimit te pershkruar ne kete
manual, qofte per mjetet e transportit dhe per kontenitoret e perdorur.
Veprimi Korrigjues
Kur rezultatet e analizave me tampon nxjerrin jo efikasitet per operacionin e pastrimit te mjeteve te
perdorura, pergjegjesi HACCP vendos perdorimin e detergjenteve me agresive, mjeteve manuale me
eficente, trajnimeve tematike me punonjesit e pastrimit dhe cdo veprim qe ka per qellim permiresimin e
nivelit te higjienes ne kete operacion.
5.2.2 Pergjegjesite
Zbatimi korrekt i planit te sanifikimit sht detyr e stafit te pastrimit sipas turnit perkates, ndrsa
prgjegjsia pr verifikimin e efikasitetit t procedurave t miratuara, dhe pr zbatimin e tyre eshte e
pergjegjesit te grupit HACCP
Situata ideale: siprfaqe gjithmon t pastra qeliminojn mundsin e ndotjes mikrobike.
Limiti kritik: nuk ekziston (e pastr ose e papastr).
Monitorimi: cdo dite
Masa korrigjuese: nse nj siperfaqje nuk sht e pastruar duhet prsritur pastrimi. Gjithashtu n rastin e
gjykimit higjienik"pamjaftueshm" procedojme duke verifikuar trajnimin e personelit mbi procedurate
sanifikimitdhe PMP dhe verifikimit t prshtatshmris s produkteve t prdorura. Sirezultat imasave
korrigjuese kryhen kontrolle shtes pr t siguruar suksesin e ndrhyrjeve.
Verifikimi: kryhet nga pergjegjesi i grupit HACCP, cdo jave si dhe do muaj vlersohet se far sht br.
Verifikimi mikrobiologjik i operacioneve te pastrimit dhe sanifikimit:kryhet nga pergjegjesi i grupit HACCP
Qllimi i procedurave te verifikimit mikrobiologjik te mjedisit sht pr t konstatuar zbatimin korrekt t pastrimin dhe dezinfektimin
e pajisjeve, aparaturave apo siprfaqeve te puns q jane n kontakt t drejtprdrejt me ushqimin apo ku ato ruhen.
Plani i mostrave sht paraqitur m posht:
Eshte parashikuar percaktimi i ngarkese totale mikrobike, koliformeve, staphylokokut aureus, listeria monocytogenes. Masat
korrigjuese: n rastin e gjykimit higjienik"pamjaftueshm" procedojme duke verifikuar trajnimin e personelit mbi procedurate
sanifikimit dhe PMP dhe verifikimit t prshtatshmris s produkteve t prdorura. Si rezultat i masave korrigjuese kryhen kontrolle
shtes pr t siguruar suksesin e ndrhyrjeve.
Dokumentacioni: plotsimi i skeds prkatse.Modeli. 3
Frekuenca e nderrimit te rrobave duhet t jet e prditshme, kpuc e puns duhet t zvendsohen kur
perdoren shume.
Higjiena e duarve
Duart duhet t lahen trsisht:
a) Parafillimit t puns
b) Pasdopushimi ne pune
c) Pasprekjes se substancave t ndryshmenga produkti q eshte duke u punuar
d) Pasprekjes s mbeturinave
e)Pas prdorimit te pecetave (fazoleta)e tij
f) Pasprekjes s lkurs ose individeve ttjere
g) Pas prdorimit t tualetit
h) Pas prekjes se paketimit, siprfaqeve pista apo ngrnjeje
i)Pas prekjes se ushqimeve t paprpunuara apo t pista
Prerjet ose abrasionete pranishme neduar, nse jane t pastra dhe jo te infektuara , duhet t mbrohen nga
cerota rezistente ndaj ujit,n kete rastduhet tveshindoreza latex ose blu vinyli pr t zvendsuar me t
njjtn frekuenc dhe me t njjtt kriteret me ato pr t lar duart.
Nuk sht e rekomanduar perdorimi i dorashkave sepse mund t ulin perceptimin e papastertise n duart
dhe nse nuk zevendesohen rregullisht rrisin rrezikun e ndotjes s ushqimit. Nse dshirohet t prdoren
sht e rndsishme t kujtohet zvendsimi i tyre n prputhje me kritere e
njjta prlarjen e duarve.
Pr operacionin elarjessht gjithashtue preferueshmepr t prdorursolucioneantiseptikme baz
alkooliisopropilikosealkooletilikn 70-80% dhe
prdorimin e lets njeperdorimshepr tharje.
Sjellja
Operatorte biznesitt ushqimitduhet t miratojmasat e duhura higjienike te sjelljesgjat prpunimit,
nveantimbajtjen ne rregulltevendit te punss tyre, t ndajnen koh apo hapsir proceset endryshme
t punes psh prdo kategori ushqimi pajisjet perkatese, prereset dhe planin e punsprprdorim
ekskluzivisht osesanifikimin e tyren dondryshim te procesit tpuns. Mbajtja eushqimeve te
paqndrueshme (q
krkojntemperatur t kontrolluar)n temperaturn e ambjentitjo mshum se csht e nevojshme. Gjat
punssht e ndaluarpirja e duhanit, pshtyrja, amakzet, t hahet t pihet, perdoresh kruajtse
dhembesh, te fshisheduart mbikmishe.
Shendeti i personelit
Asnj person q shti smur osebartsi shndetshminj smundje infektivengjitse,q t ketinfeksion,
plag, prerjet lkurs se infektuaroseq vuan ngasmundjet e diarres, nuk duhet tjete n kontaktdirekt
ose indirektme ushqim;
N rastin esimptomavepatologjike, veanrishtato gastrointestinaleose tfrymmarrjes, personeli duhett
informojmenaxherin, i cilido t menaxhoj levizjen e tij nga zonat epuns.
5.6 Formacioni dhe trajnimi
Formacioni duhet te jete i dokumentuar dhe axhornuar cdo here qe kerkohet rinovim produktiv ose
teknollogjik,qe futet n industrin ushqimore, apo miratohet nga normat e reja n industri. Trajnimet
kryhen ne grup ose ne vecanti sipas detyres se caktuar.
Pergjegjesi i grupit HACCP ka detyre
T verifikoj qe tematika e trajnimit dhe trajnimi i gjithe personeli te jete n funksion t arritjes s
objektivave t caktuara
Personeli q trajton ushqimet t mbikqyret, t udhzohet dhe/ose t trajnohet mbi shtjet e higjiens
s ushqimit n pputhje me aktivitetin e tyre gjat puns;
Certifikatatetrajnimit tlshuaran fundt kursitduhet te prfshijn:
Formatine t dhnavetpersonit;
oret e kursit te kryer;
datn dhe vendin elshimit t certifikats;
t dhnat pr referuesin e trajnimit;
programin relativ te kursit te kryer.
Prditsimetregjistrohen nnjskede tveantq prmbanemrin dhe mbiemrin epersonelit tpranishm
ntrajnim,temat e trajtuara, daten, firmen
epjesmarrsve dhete referuesit (ekspertit), efikasitetin e trajnimit, firmen e pergjegjesit.modeli 6
2.Pergjegjesite
Prgjegjsi pr zbatimin e duhur t ksaj procedure si dhe ruajtjen e informacionit n lidhje me
"gjurmueshmrin " eshte percaktuar ne tabelen kapitulli 3.1.3. I ngarkuar per nderhyrjet dhe verifikimin
eshte pergjegjesi i grupit HACCP.
3-Menyrat operative
Kompania zoteronnj sistem pr mbajtjen e t dhnave, t quajtur baz t dhnash dhe garantojn
procedurat, t cilat mundsojn identifikimin e tyre ndo ast.Nprmjet ktyre t dhnave bn
identifikimin e do personi fizik apo juridik, q i ka furnizuar ata me ushqime, ose me do substanc tjetr,
t prcaktuar pr prodhimin apo q pritet t prdoret pr prodhimin e ushqimit, dhe i ruan ato pr tre vjet.
Ushqimi i nxjerr n treg eshte i identifikueshem nprmjet dokumenteve dhe do lloj informacioni tjetr,
pr t siguruargjurmueshmrin.
Procedura lidhen me ate te Seleksionimit te furnizueseve (Marrja n dorzim e lndve t para), kan
pr qllim pr t prshkruar kriteret e prdorura pr t identifikuar furnizuesit e produkteve ushqimoredhe
pr t krijuar veprimet q duhet t ndrmerren n rast se sht raportuar qe nj apo disa ushqime n fjal
nuk jane n prputhje me krkesat e siguris.
Si eshtvn n dukjem par, aktiviteti paraqitetsi nj hallke ezinxhirit ushqimor, pra aktiviteti i kryer
bhet per ofrimineproduktit
perfundimtarkonsumatorit final. Per me teper, n baz tdispozitaveligjoret parashikuaranga legjislacioni
nfuqi(), aktivitetii nnshtrohetgjurmueshmris seushqimit, duke qnen gjendjepr t treguar
kompanine nga e cilaka marrproduktin,
krahas elementeve te tjere te shqyrtuar me hollesi ne planin HACCP
N kt drejtim, sht planifikuar pr t miratuar mnyrat e shnuara m posht:
Produktet ushqimore dorzohen nga furnizues t cilt, n baz t marrveshjeve organizative t
ndrmarra, sjellin n dokumentet shoqruese t mallit (lotin/skadencen, daten, produktin, furnizuesin,
sasine, temperaturen (vetem per produktet me temperature te kontrolluar, kushtet e transportit).
Identifikimi i dokumentit te shoqerimit jepet ne Skeden e regjistrimit modeli 1 Lista e furnizuesve marrja
ne dorezim e lendeve te para e perdorur dhe per regjistrimin dhe monitorimin
Me disponueshmrin e elementeve te konsideruar, dhe pikerisht: Lotin e prodhimit - ose tregues t
barazvlefshm (etiketn e produkit dhe dokumenin shoqrues), identifikimin e dokumentit shoqrues,
emrin e furnizuesit (dokumentin shoqrues dhe kartat e regjistrimit) sht e mundur lehtsisht t kthehesh
n furnizuesit e nj ushqimi t caktuar. Informacioni ne lidhje me furnizuesin (Emri i kompanis, regjistrimi
telfax,
referuesi- menaxheri etj), gjithashtu krijon mundesine e kontaktit n nj mnyr efektive dhe t
menjhershme me ta.
Skedat e regjistrimit modeli 1 Lista e furnizuesve marrja n dorzim e lndve t para
6. Dokumentacioni bashkngjitur
planimetria e objektit;
nje kopje e licences;
autorizimi higjieno sanitar;
konformiteti i impjanteve;
certifikimi i DDD
nje kopje te menuse;
nje kopje te kontrates per dorezimin e t vajrave t prdorur;
certifikatatdheanalizat perkatese;
i gjith dokumentacioni i proesverbaleve te mbledhjeve t kryera me personelin, monitorimit t kryer
dhe verifikimit t kontrolleve periodike
dokumentacioni i personelit