Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 16

PLAN WYNIKOWY DO KLASY III GIMNAZJUM Chemia Nowej Ery

Przygotowany na postawie : Programu nauczania chemii w gimnazjum autorstwa Teresy Kulawik i Marii Litwin,
Wymaga programowych na poszczeglne oceny Magorzaty Maskej
Poziom wymaga Ocena Hierarchizacja wymaga Opis wymaga
podstawowe niedostateczna ucze nie opanowa nawet poowy wymaga koniecznych (najbardziej elementarnych)
(P) dopuszczajca K [1] ucze opanowa wymagania konieczne
Dostateczna P [1+2] ucze opanowa wymagania konieczne i podstawowe
ponadpodstawowe Dobra R [1+2+3] ucze opanowa wymagania konieczne, podstawowe i wiksz cz wymaga
(PP) ponadpodstawowych (rozszerzajcych)
bardzo dobra D [1+2+3+4] ucze opanowa wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe (rozszerzajce i
dopeniajce)
Kursyw, szarym kolorem wpisano treci nadobowizkowe, m.in. wymagane na ocen celujc, mog zosta zrealizowane na godzinie przedmiotowej w miar moliwoci czasowych
decyduje nauczyciel (np. na kocu roku, gdy zostan wolne tematycznie jednostki lekcyjne)

Rozdzia Zagadnienia Wymagania edukacyjne


Treci nauczania
podrcznika tematyczne
podstawowe (P) ponadpodstawowe (PP)

DZIA 7 - Wgiel i jego zwizki z wodorem



system oceniania, kryteria wymaga na Ucze:

System oceniania i poszczeglne oceny z przedmiotu chemii zna system oceniania i wymagania na
kryteria wymaga z
zeszyt, podrcznik przedmiotowy, zbir poszczeglne oceny z przedmiotu (K)
chemii zada
stosuje zasady bezpieczestwa obowizujce w

zasady bhp w pracowni chemicznej pracowni chemicznej (K)


zwizki organiczne i nieorganiczne Ucze: Ucze:

10. Poznajemy Poznajemy
przykady nieorganicznych zwizkw wgla wymienia kryteria podziau chemii na opisuje niektre zastosowania produktw
naturalne rda naturalne rda
wglowodory organiczn i nieorganiczn (K) destylacji ropy naftowej (R)
wglowodorw wglowodorw

okrela, czym zajmuje si chemia organiczna (K)
omawia skutki wydobywania i
naturalne rda wglowodorw


waciwoci i zastosowania ropy naftowej definiuje pojcie wglowodory (K) wykorzystywania ropy naftowej (R)


destylacja frakcjonowana ropy naftowej i jej

wymienia naturalne rda wglowodorw (K) planuje i wykonuje dowiadczenie
produkty

podaje zasady bezpiecznego obchodzenia si z chemiczne umoliwiajce wykrycie
gazem ziemnym, rop naftow i produktami jej obecnoci wgla i wodoru w zwizkach
waciwoci i zastosowania gazu ziemnego oraz
przerbki (K) organicznych (D)
gazu wietlnego

opisuje skad gazu ziemnego (K) opisuje waciwoci i zastosowania gazu

wymienia najwaniejsze zastosowania gazu ziemnego i ropy naftowej (D)

ziemnego oraz ropy naftowej i produktw jej wyjania pojcie destylacja frakcjonowana
przerbki (K) ropy naftowej


wykrywa obecno wgla w zwizkach wymienia produkty destylacji frakcjonowanej
organicznych ropy naftowej

wglowodory nasycone alkany Ucze: Ucze:

11. Poznajemy Szereg
szereg homologiczny alkanw definiuje pojcie szereg homologiczny (K) tworzy wzr oglny szeregu homologicznego
wglowodory homologiczny
wzr oglny alkanw

definiuje pojcie wglowodory nasycone (K) alkanw na podstawie wzorw trzech
nasycone alkanw
klasyfikuje klasyfikuje alkany do wglowodorw kolejnych alkanw (R)
wzory sumaryczne, strukturalne i
pstrukturalne alkanw nasyconych (K) zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i

izomeria acuchowa

podaje wzr oglny szeregu homologicznego pstrukturalne oraz podaje nazwy alkanw
alkanw (K) z wykorzystaniem ich wzoru oglnego (R)
modelowanie czsteczek alkanw za pomoc

modeli czaszowych i prcikowo--kulkowych odrnia wzr sumaryczny od wzorw
strukturalnego i pstrukturalnego (K)

zapisuje wzr sumaryczny i podaje nazw
alkanu o okrelonej liczbie atomw wgla w
czsteczce (do piciu atomw wgla) (K)

zapisuje wzory strukturalne i pstrukturalne
alkanw (do piciu atomw wgla w czsteczce)
(K)

zapisuje wzory strukturalne i pstrukturalne
alkanw (P)

wyjania pojcie szereg homologiczny (P)

buduje model czsteczek metanu i etanu (P)

wykonuje proste obliczenia dotyczce
wglowodorw (P)

wystpowanie metanu Ucze: Ucze:

Waciwoci metanu
waciwoci fizyczne i chemiczne metanu i wyjania, czym jest metan i wymienia miejsca projektuje dowiadczenie chemiczne
i etanu etanu jego wystpowania (K) identyfikacja rodzajw produktw spalania


reakcje spalania (spalanie cakowite i zapisuje wzr sumaryczny i strukturalny metanu wglowodorw (R)

niecakowite) zapis rwna (K) opisuje przeprowadzone dowiadczenia


badanie rodzajw produktw spalania metanu wymienia waciwoci fizyczne i chemiczne (np. chemiczne (R)


zastosowania metanu i etanu reakcje spalania) metanu i etanu (P) odczytuje podane rwnania reakcji


gaz botny, mieszanina wybuchowa, czad opisuje waciwoci fizyczne i chemiczne chemicznej (R)
metanu (K)

opisuje na czym polegaj spalania cakowite i
niecakowite (K)

wyjania, na czym polegaj spalanie cakowite i
niecakowite (P)

zapisuje i odczytuje rwnania reakcji spalania
cakowitego oraz niecakowitego metanu i etanu
(P)

wymienia zastosowania metanu i etanu (P)

wykonuje proste obliczenia dotyczce
wglowodorw (P)

waciwoci fizyczne i chemiczne alkanw Ucze: Ucze:

Waciwoci i zaleno od liczby atomw wgla wskazuje warunki, od ktrych zale waciwoci zapisuje rwnania reakcji spalania
zastosowania
spalanie cakowite i niecakowite alkanw wglowodorw (K) cakowitego i niecakowitego alkanw (R)
alkanw
waciwoci benzyny

wyjania, na czym polegaj spalanie cakowite i
odczytuje podane rwnania reakcji

zastosowanie alkanw niecakowite (P) chemicznej (R)


kraking, destylacja ropy naftowej okrela od czego zale waciwoci opisuje przeprowadzane dowiadczenia
waciwoci i zastosowania produktw wglowodorw (P) chemiczne (R)

opisuje zastosowania alkanw (P) wyjania zaleno midzy dugoci

wymienia waciwoci benzyny (K) acucha wglowego a waciwociami
alkanw (np. stanem skupienia, lotnoci,
palnoci) alkanw (R)

dokonuje analizy waciwoci wglowodorw
nasyconych (D)

projektuje dowiadczenia chemiczne (D)

stosuje zdobyt wiedz w zoonych
zadaniach (D)

opisuje kraking, omawia destylacje ropy
naftowej oraz waciwoci i zastosowania jej
produktw

wglowodory nienasycone Ucze: Ucze:

12. Poznajemy Szeregi
budowa alkenw i alkinw definiuje pojcie wglowodory nienasycone (K) zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i
wglowodory homologiczne
zasady nazewnictwa alkenw i alkinw

klasyfikuje alkeny i alkiny do wglowodorw pstrukturalne oraz podaje nazwy alkenw
nienasycone alkenw i alkinw nienasyconych (P) i alkinw z wykorzystaniem wzorw oglnych
wzory oglne szeregw homologicznych
alkenw i alkinw

wymienia zasady tworzenia nazw alkenw i (R)


wzory strukturalne i pstrukturalne alkenw i alkinw na podstawie nazw alkanw (P) wykonuje obliczenia dotyczce alkenw i
alkinw

zapisuje wzory oglne szeregw alkinw (R)

izomeria pooeniowa homologicznych alkenw i alkinw (K)

przyporzdkowuje dany wglowodr do
odpowiedniego szeregu homologicznego (K)

odrnia wzr sumaryczny od wzorw
strukturalnego i pstrukturalnego (K)

zapisuje wzory sumaryczne oraz nazwy alkenu
i alkinu o okrelonej liczbie atomw wgla w
czsteczce (do piciu atomw wgla) (P)

otrzymywanie etenu i etynu Ucze: Ucze:

Waciwoci etenu i
zapis w. sumarycznego i strukturalnego oraz opisuje waciwoci fizyczne oraz chemiczne zapisuje rwnania reakcji otrzymywania
etynu nazwy zwyczajowej wgliku wapnia (reakcje spalania, przyczania bromu i wodoru) etenu i etynu (R)


waciwoci fizyczne etenu i etynu etenu i etynu (P) odczytuje podane rwnania reakcji chemicznej


waciwoci chemiczne etenu i etynu reakcje opisuje najwaniejsze waciwoci etenu i etynu (R)

spalania, przyczania- bromu i wodoru oraz (K)

polimeryzacja buduje model czsteczki etenu i etynu (P)
podaje interpretacje sowne rwna reakcji


odrnianie wglowodorw nasyconych od podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i chemicznych (reakcje spalania, przyczania
nienasyconych etynu (K) bromu i wodoru) (R)


waciwoci i zastosowania polietylenu porwnuje budow etenu i etynu (P) zapisuje rwnania reakcji etenu i etynu z


pojcia polimer, monomer i katalizator wymienia sposoby otrzymywania etenu i etynu bromem oraz polimeryzacji etenu (R)


zastosowania etenu i etynu (K) opisuje rol katalizatora w danej reakcji


piroliza metanu opisuje najwaniejsze zastosowania etenu i etynu chemicznej (R)


reakcja substytucji metanu (K) opisuje waciwoci i zastosowania

wyjania, na czym polegaj reakcje przyczania polietylenu (R)

i polimeryzacji (P) wyjania, jakie zwizki mog ulega reakcji

definiuje pojcia: polimeryzacja, monomer i polimeryzacji (R)

polimer (K) wyjania, na czym polega reakcja

wykonuje proste obliczenia dotyczce polimeryzacji (R)

wglowodorw (P) wymienia produkty polimeryzacji etynu (R)

dokonuje analizy waciwoci wglowodorw
(D)

wyjania wpyw wizania wielokrotnego w
czsteczce wglowodoru na jego reaktywno
chemiczn (D)

okrela produkty polimeryzacji etynu (D)

waciwoci alkenw i alkinw Ucze: Ucze:

Waciwoci
dowiadczalne odrnianie wglowodorw zalicza alkeny i alkiny do wglowodorw wyjania przyczyny wikszej aktywnoci
alkenw i alkinw nasyconych od wglowodorw nienasyconych nienasyconych (K) chemicznej wglowodorw nienasyconych w


rola wglowodorw nienasyconych w opisuje waciwoci wglowodorw nienasyconych porwnaniu z wglowodorami nasyconymi
przyrodzie (P) (R)


przewiduje zachowanie wody bromowej (lub analizuje waciwoci wglowodorw (D)

rozcieczonego roztworu manganianu(VII) wyjania wpyw wizania wielokrotnego w
potasu) wobec wglowodoru nasyconego i czsteczce wglowodoru na jego reaktywno
nienasyconego (K) chemiczn (R)

odrnia dowiadczalnie wglowodory nasycone wyjania , jak dowiadczalnie odrni
od wglowodorw nienasyconych (K) : wyjania wglowodory nasycone od nienasyconych (R)

(P) zapisuje rwnania reakcji przyczania

okrela od czego zale waciwoci czsteczek do wizania wielokrotnego, np.
wglowodorw (P) bromowodoru, wodoru i chloru (D)

projektuje dowiadczenie chemiczne
umoliwiajce odrnienie wglowodorw
nasyconych od wglowodorw
nienasyconych (R)

opisuje przeprowadzane dowiadczenie
chemiczne (R)

stosuje zdobyt wiedz w zoonych
zadaniach (D)

waciwoci i zastosowania wybranych tworzyw Ucze: Ucze:

Tworzywa sztuczne sztucznych wymienia rodzaje tworzyw sztucznych okrela zalety i wady tworzyw sztucznych

polimery naturalne, sztuczne i syntetyczne podaje waciwoci i zastosowania wybranych

tworzywa biodegradowalne, wulkanizacja tworzyw sztucznych

Podsumowanie Podsumowanie wiadomoci o wglowodorach. Test wiadomoci z dziau Wgiel i jego zwizki z wodorem. Omwienie testu
dziau

DZIA 8 - Pochodne wglowodorw



alkohole pochodne wglowodorw Ucze: Ucze:

13. Poznajemy Szereg
budowa alkoholi grupa funkcyjna dowodzi, e alkohole s pochodnymi tworzy wzr oglny szeregu homologicznego
alkohole homologiczny
wzory sumaryczne, strukturalne i wglowodorw (K) alkoholi na podstawie wzorw trzech
alkoholi nazewnictwo alkoholi

opisuje budow pochodnych wglowodorw kolejnych alkoholi (R)


szereg homologiczny alkoholi, wzr oglny (grupa alkilowa + grupa funkcyjna) (K) zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i

szeregu wymienia pierwiastki chemiczne wchodzce w pstrukturalne oraz podaje nazwy

tiole (merkaptany) skad pochodnych wglowodorw (K) dowolnych alkoholi z wykorzystaniem ich

definiuje alkohole jako pochodne wglowodorw wzoru oglnego (R)
(K)

wyjania, czym jest grupa funkcyjna (K)

zaznacza grup funkcyjn w alkoholach (K);
nazywa i podaje jej wzr (P)

zapisuje wzr oglny alkoholi (K)

wymienia reguy tworzenia nazw
systematycznych alkoholi (A)

zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych
alkoholi monohydroksylowych i podaje ich nazwy
(K)

zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi (P)

waciwoci metanolu i etanolu Ucze: Ucze:

Budowa i dowiadczenia chemiczne okrela, co to s nazwy zwyczajowe i zapisuje rwnania reakcji spalania alkoholi (R)
waciwoci
zastosowanie metanolu i etanolu systematyczne (K)
wyjania, dlaczego alkohol etylowy wykazuje
metanolu i etanolu
zapis rwna reakcji spalania metanolu i

opisuje najwaniejsze waciwoci metanolu i odczyn obojtny (R)

etanolu etanolu (K) projektuje i wykonuje dowiadczenia


negatywne skutki dziaania etanolu na opisuje fermentacj alkoholow (R) chemiczne, za ktrych pomoc mona

organizm ludzki zapisuje rwnania reakcji spalania metanolu (K) i zbada waciwoci metanolu i etanolu (D)


wpyw etanolu na biako etanolu (P) opisuje przeprowadzone dowiadczenia


pojcia fermentacja alkoholowa , enzym, wymienia podstawowe zastosowania metanolu i chemiczne (R)

kontrakcja, fermentacja mlekowa etanolu (K) formuuje wnioski z dowiadcze


dowiadczalne wykrywanie etanolu w roztworze wymienia toksyczne waciwoci alkoholi (K) chemicznych (D)


formalina, spirytus drzewny

opisuje zagroenia zwizane z alkoholami zapisuje rwnania reakcji chemicznych dla
(metanol, etanol) (K) alkoholi (D)


opisuje negatywne skutki dziaania etanolu na identyfikuje poznane substancje (D)
organizm ludzki (K)

uzasadnia stwierdzenie, e alkohole tworz
szereg homologiczny (P)

podaje odczyn roztworu etanolu (P)

opisuje fermentacj alkoholow (P)

zapisuje obserwacje do wykonywanych
dowiadcze chemicznych (P)

porwnanie budowy alkoholi Ucze: Ucze:

Glicerol jako monohydroksylowych i polihydroksylowych rozrnia alkohole monohydroksylowe i projektuje i wykonuje dowiadczenia

przykad alkoholu budowa glicerolu, zapis wzorw polihydroksylowe (K) chemiczne, w ktrych wyniku mona zbada

polihydroksylowego

dowiadczalne badanie waciwoci wyjania, czym s alkohole polihydroksylowe, waciwoci glicerolu (D)

glicerolu zaznacza grupy funkcyjne (K) zapisuje wzory i rwnanie reakcji spalania


znaczenie nazwy systematycznej zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu (R)


spalanie glicerolu glicerolu (P) wyjania sposb tworzenia nazwy


zastosowania glicerolu podaje odczyn roztworu glicerolu (P) systematycznej glicerolu (R)


etanodiol - wzory, nitrogliceryna

okrela, co to s nazwy zwyczajowe i opisuje przeprowadzone dowiadczenia
systematyczne (K) chemiczne (R)


opisuje najwaniejsze waciwoci glicerolu (P) formuuje wnioski z dowiadcze

wymienia zastosowania glicerolu (K) chemicznych (D)

zapisuje rwnania reakcji chemicznych dla
alkoholi (D)

identyfikuje poznane substancje (D)

zapisuje wzr i wymienia waciwoci
etanodiolu

omawia sposb otrzymywania oraz
waciwoci nitrogliceryny; podaje nazw
sysytematyczna

zaleno midzy dugoci acucha Ucze: Ucze:

Waciwoci wglowego a stanem skupienia i reaktywnoci okrela odczyn roztworu alkoholu (K) uzasadnia rodzaj odczynu roztworu alkoholu

alkoholi chemiczn alkoholi zapisuje rwnania reakcji spalania poznanych (R)

odczyn alkoholi alkoholi monohydroksylowych (P) zapisuje rwnania reakcji spalania alkoholi

rwnania reakcji spalania alkoholi zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi (P) (R)


opisuje zastosowania alkoholi (K) zapisuje wzory dowolnych alkoholi (D)

wyjania zaleno midzy dugoci
acucha wglowego a stanem skupienia i
reaktywnoci chemiczn alkoholi (D)

proponuje dowiadczenie chemiczne
do podanego tematu (D)

formuuje wnioski z dowiadcze
chemicznych (D)

przeprowadza dowiadczenia chemiczne (D)

zapisuje rwnania reakcji chemicznych dla
alkoholi (D)

potrafi wykorzysta swoj wiedz do
rozwizywania zoonych zada (D)

identyfikuje poznane alkohole (D)

potrafi wykorzysta swoj wiedz do
rozwizywania zoonych zada (D)

wystpowanie kwasw organicznych w Ucze: Ucze:
14. Poznajemy Szereg przyrodzie opisuje budow kwasw karboksylowych (grupa
tworzy wzr oglny szeregu homologicznego
kwasy homologiczny

budowa i nazewnictwo kwasw karboksylowych wglowodorowa + grupa funkcyjna) (K) kwasw karboksylowych (na podstawie
karboksylowe
grupa funkcyjna

definiuje kwasy karboksylowe jako pochodne wzorw trzech kolejnych kwasw
kwasw

nazwy i wzory strukturalne i sumaryczne wglowodorw (K) karboksylowych) (R)
karboksylowych
prostych kwasw karboksylowych

wymienia przykady kwasw organicznych zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i

nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasw wystpujcych w przyrodzie (K) pstrukturalne kwasw karboksylowych z
karboksylowych

zaznacza i nazywa grup funkcyjn w kwasach wykorzystaniem ich wzoru oglnego (R)


kwasy karboksylowe jako pochodne karboksylowych (K) podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne
wglowodorw szereg homologiczny

zapisuje wzr oglny kwasw karboksylowych kwasw karboksylowych (R)


wzr oglny szeregu (K) wymienia przykady kwasw dikarboksylowych


zastosowania kwasw karboksylowych zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych

kwasy dikarboksylowe - przykady kwasw karboksylowych (do 2 atomw wgla w
czsteczce) oraz wymienia ich nazwy zwyczajowe i
systematyczne (K)

tworzy nazwy prostych kwasw karboksylowych
(do 5 atomw wgla w czsteczce) oraz
zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne (P)

zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego
reszt kwasow (K)

wymienia reguy tworzenia nazw
systematycznych kwasw karboksylowych (K)

wyjania pochodzenie danych nazw
zwyczajowych i systematycznych (P)

uzasadnia stwierdzenie, e kwasy karboksylowe
tworz szeregi homologiczne (P)

podaje przykady kwasw organicznych
wystpujcych w przyrodzie i wymienia ich
zastosowania (P)

waciwoci kwasu metanowego i kwasu Ucze: Ucze:

Kwas metanowy etanowego (r. spalania, dysocjacji, z podaje nazwy zwyczajowe omawianych kwasw podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne
i kwas etanowy jako zasadami, metalami i tlenkami metali) zapis karboksylowych (mrwkowy, octowy) (K) kwasw karboksylowych (R)

przykady kwasw rwna reakcji wymienia podstawowe zastosowania kwasu projektuje i wykonuje dowiadczenia

karboksylowych otrzymywanie soli kwasw karboksylowych metanowego (mrwkowego) i kwasu etanowego chemiczne, w ktrych wyniku mona zbada

zastosowania kwasu metanowego i kwasu (octowego) (K) waciwoci kwasu octowego (reakcja

etanowego podaje przykady kwasw organicznych dysocjacji elektrolitycznej, reakcja z

pojcia: dysocjacja jonowa kwasw, reakcja wystpujcych w przyrodzie i wymienia ich zasadami, metalami i tlenkami metali) oraz
zobojtniania, fermentacja octowa zastosowania (P) formuuje wnioski z dowiadcze

opisuje najwaniejsze waciwoci kwasw chemicznych (D)

metanowego i etanowego (K) porwnuje waciwoci kwasw

zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego organicznych i nieorganicznych (R)

reszt kwasow (K) omawia metod otrzymywania kwasu

zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego etanowego (R)

grup funkcyjn (K) wyjania proces fermentacji octowej (R)


omawia dysocjacj jonow kwasw zapisuje rwnania reakcji chemicznych
karboksylowych (P) otrzymywania soli kwasw metanowego i

zapisuje rwnania reakcji kwasw metanowego i etanowego w postaci czsteczkowej, jonowej
etanowego z metalami, tlenkami metali i oraz jonowej skrconej (R)

zasadami oraz rwnania reakcji spalania i podaje nazwy soli kwasw organicznych (R)

dysocjacji jonowej tych kwasw (P) opisuje rwnania reakcji chemicznych dla

podaje nazwy soli pochodzcych od kwasw kwasw karboksylowych (R)

metanowego i etanowego (P) identyfikuje poznane substancje (D)

zapisuje obserwacje do wykonywanych
dowiadcze chemicznych (P)


budowa i nazewnictwo wyszych kwasw Ucze: Ucze:

Wysze kwasy karboksylowych podaje nazwy wyszych kwasw wyjania, dlaczego wysze kwasy

karboksylowe waciwoci fizyczne i chemiczne wyszych karboksylowych nasyconych (palmitynowy, karboksylowe nazywane s kwasami
kwasw karboksylowych stearynowy) i nienasyconych (oleinowy) oraz tuszczowymi (R)


wysze kwasy nasycone palmitynowy, zapisuje ich wzory (P) zapisuje rwnania reakcji spalania wyszych

stearynowy i nienasycone oleinowy (wzory dzieli kwasy karboksylowe na nasycone i kwasw tuszczowych oraz rwnania reakcji
sumaryczny i pstrukturalny oraz nazwy) nienasycone (K) wyszych kwasw karboksylowych z


dowiadczalne odrnianie nasyconych wyjania, jak dowiadczalnie udowodni, e zasadami (R)

wyszych kwasw karboksylowych od dany kwas karboksylowy jest kwasem wskazuje wizanie podwjne w czsteczce
nienasyconych wyszych kwasw nienasyconym (P) kwasu oleinowego (R)

karboksylowych definiuje pojcie mydo (K) projektuje dowiadczenie chemiczne

zastosowania wyszych kwasw opisuje waciwoci wyszych kwasw umoliwiajce odrnienie kwasu
karboksylowych karboksylowych (kwasw tuszczowych oleinowego od kwasw palmitynowego lub

rwnania reakcji spalania w. kw. karboksylowych stearynowego i oleinowego) (K) stearynowego (R)

oraz reakcje z zasad sodow

opisuje zastosowania wyszych kwasw opisuje przeprowadzone dowiadczenia

sole wyszych kwasw tuszczowych karboksylowych (K) chemiczne (R)


mydo kastylijskie

zapisuje obserwacje do wykonywanych identyfikuje poznane substancje (D)

dowiadcze chemicznych (P) otrzymywanie myda kastylijskiego

porwnanie budowy oraz waciwoci niszych i Ucze: Ucze:

Waciwoci wyszych kwasw karboksylowych porwnuje waciwoci kwasw karboksylowych (P) wyjania zaleno midzy dugoci
kwasw
zaleno midzy dugoci acucha
podaje przykady kwasw organicznych acucha wglowego a stanem skupienia i
karboksylowych wglowego a stanem skupienia i wystpujcych w przyrodzie i wymienia ich reaktywnoci chemiczn kwasw
reaktywnoci chemiczn kwasw zastosowania (P) karboksylowych (D)

karboksylowych
nazywa proste sole kwasw organicznych (P) zapisuje rwnania reakcji chemicznych dla

porwnanie waciwoci kwasw organicznych kwasw karboksylowych w postaci
i kwasw nieorganicznych czsteczkowej, jonowej oraz skrconej

hydroksykwasy, kwas askorbowy jonowej (R)

przewiduje produkty reakcji chemicznej (D)

identyfikuje poznane substancje (D)

nazywa sole kwasw organicznych (R)

porwnuje waciwoci kwasw
organicznych i kwasw nieorganicznych (R)

potrafi wykorzysta swoj wiedz do
rozwizywania zoonych zada (D)

hydroksykwasy wyjania pojcie, przykady,
kwas askorbowy- zastosowanie

reakcja estryfikacji, oglne rwnanie reakcji Ucze: Ucze:

15. Poznajemy Waciwoci estrw
otrzymywanie estrw w reakcjach prostych definiuje estry (K) zapisuje rwnania reakcji chemicznych
estry kw. karboksylowych z alkoholami

wyjania, na czym polega reakcja estryfikacji (P) prostych kwasw karboksylowych z
monohydroksylowymi
zaznacza i nazywa grup funkcyjn we wzorze alkoholami monohydroksylowymi (R)


budowa estrw, wzr oglny estrw (K) okrela warunki przebiegu reakcji estryfikacji

nazwy estrw pochodzcych od podanych
zapisuje wzr oglny estrw (K) (R)

nazw kwasw i alkoholi
wymienia zwizki chemiczne biorce udzia w tworzy wzory estrw od podanych nazw

otrzymywanie estrw o podanej nazwie reakcji estryfikacji (K) kwasw i alkoholi (R)


wzr i nazwa grupy funkcyjnej
podaje przykady wystpowania estrw w projektuje dowiadczenie chemiczne

waciwoci i zastosowania estrw przyrodzie (K) umoliwiajce otrzymanie estru o podanej

wymienia reguy tworzenia nazw nazwie (D)
wystpowanie estrw w przyrodzie
systematycznych estrw (K) zapisuje rwnania reakcji otrzymywania
hydroliza estrw, rwnania reakcji hydrolizy

podaje przykady estrw (K) estru o podanej nazwie lub podanym wzorze
estrw
(D)
tworzy nazwy estrw pochodzcych od
opisuje waciwoci estrw w aspekcie ich
podanych nazw kwasw karboksylowych i
alkoholi (proste przykady) (P) zastosowa (D)


wymienia zwizki biorce udzia w reakcji opisuje mechanizm reakcji estryfikacji (R)

estryfikacji (P) przewiduje produkty reakcji chemicznej (D)


okrela sposb otrzymywania estru o podanej identyfikuje poznane substancje (D)

nazwie, np. octanu etylu (P) omawia rnic midzy reakcj estryfikacji a

wymienia waciwoci octanu etylu (P) reakcj zobojtniania (D)


zapisuje obserwacje do wykonywanych potrafi wykorzysta swoj wiedz do
dowiadcze chemicznych (P) rozwizywania zoonych zada (D)

definiuje pojcie reakcja hydrolizy estru

zapisuje rwnania reakcji otrzymywania i
hydrolizy estru o podanej nazwie lub wzorze

budowa amin na przykadzie metyloaminy Ucze: Ucze:

16. Poznajemy Aminy i
grupa funkcyjna amin zaznacza i nazywa grupy funkcyjne w aminach i zapisuje wzory poznanych amin i
pochodne aminokwasy jako
waciwoci fizyczne i chemiczne amin na aminokwasach (K) aminokwasw (R)
wglowodorw przykadzie metyloaminy

definiuje aminy i aminokwasy (K)
opisuje budow, waciwoci fizyczne
pochodne
zawierajce azot
podaje przykady wystpowania amin i i chemiczne aminokwasw na przykadzie
wglowodorw zastosowania amin

budowa i nazewnictwo aminokwasw na aminokwasw (K) glicyny (R)
zawierajce azot
przykadzie glicyny

opisuje budow oraz waciwoci fizyczne i analizuje konsekwencje istnienia dwch grup

grupy funkcyjne aminokwasw chemiczne amin na przykadzie metyloaminy (P) funkcyjnych w czsteczce aminokwasu (D)


waciwoci fizyczne i chemiczne

zapisuje wzr metyloaminy (P) zapisuje rwnanie reakcji tworzenia
aminokwasw na przykadzie glicyny

zaznacza w czsteczce wizanie peptydowe (P) dipeptydu (D)


wizanie peptydowe mechanizm tworzenia

definiuje pojcia: peptyd, wizanie peptydowe, wyjania mechanizm powstawania wizania
biaka (K) peptydowego (D)
peptydy, wizania peptydowe, biaka


opisuje budow oraz waciwoci fizyczne i potrafi wykorzysta swoj wiedz do
aminy pierwszorzdowe, drugorzdowe i
chemiczne aminokwasw na przykadzie glicyny rozwizywania zoonych zada (D)
trzeciorzdowe
(C) dzieli aminy na pierwszorzdowe,
aminokwasy biakowe
drugorzdowe i trzeciorzdowe na
podstawie wzoru

wymienia aminokwasy biakowe

Podsumowanie
dziau Podsumowanie wiadomoci o pochodnych wglowodorw. Test wiadomoci z dziau Pochodne wglowodorw. Omwienie testu.

DZIA 9 - Substancje o znaczeniu biologicznym

rola skadnikw ywnoci w prawidowym Ucze:



17. Poznajemy funkcjonowaniu organizmu wymienia gwne pierwiastki chemiczne
Poznajemy skadniki
skadniki wchodzce w skad organizmu ludzkiego (K)
ywnoci
ywnociP wystpowanie skadnikw chemicznych
wymienia podstawowe skadniki ywnoci i
ywnoci miejsca ich wystpowania (K)
makroelementy, mikroelementy, sole
definiuje makro- i mikroelementy (K)
mineralne, witaminy
opisuje znaczenie wody, tuszczw, biaek,
sacharydw, witamin i mikroelementw dla
organizmu czowieka (K)

wymienia funkcje podstawowych skadnikw
ywnoci (K)

wyjania rol skadnikw ywnoci w
prawidowym funkcjonowaniu organizmu (P)

wyjanienie chemicznego charakteru tuszczw, Ucze: Ucze:

18. Poznajemy Tuszcze budowa tuszczw wymienia pierwiastki chemiczne, ktrych atomy podaje wzr oglny tuszczw (R)
tuszcze otrzymywanie,
podzia tuszczw ze wzgldu na stan wchodz w skad czsteczek tuszczw (K)
wyjania rnic w budowie tuszczw
waciwoci i rodzaje skupienia i pochodzenie

klasyfikuje tuszcze ze wzgldu na pochodzenie, staych i ciekych (R)

wystpowanie tuszczw stanu skupienia i charakter chemiczny (K) podaje wzr tristearynianu glicerolu (D)


waciwoci fizyczne tuszczw podaje przykady tuszczw (K)
planuje dowiadczenie chemiczne


dowiadczalne odrnianie tuszczw podaje najwaniejsze waciwoci omawianych umoliwiajce zbadanie skadu
nasyconych od tuszczw nienasyconych zwizkw chemicznych (K) pierwiastkowego tuszczw (D)


otrzymywanie tuszczw w wyniku estryfikacji wyjania, czym s tuszcze (P) projektuje dowiadczenie chemiczne

glicerolu wyszym kwasem tuszczowym opisuje waciwoci fizyczne tuszczw (P) umoliwiajce odrnienie tuszczu

identyfikacja tuszczw- prba akroleinowa
okrela wpyw oleju rolinnego na wod nasyconego od tuszczu nienasyconego (R)


utwardzanie tuszczw bromow (P) planuje dowiadczenia chemiczne

zmydlanie tuszczw rwnania reakcji umoliwiajce badanie waciwoci
omawianych zwizkw chemicznych (D)
metaboliczna przemiana tuszczw
identyfikuje poznane substancje (D)
pojcie lipaza
opisuje przeprowadzane dowiadczenia
chemiczne (D)

wyjania, dlaczego olej rolinny odbarwia
wod bromow (R)

wyjania, na czym polega metoda
utwardzania tuszczw

potrafi przeprowadzi reakcj zmydlania
tuszczw

zapisuje rwnania reakcji otrzymywania i
zmydlania podanego tuszczu, np.
tristearynianu glicerolu

wyjania, na czym polega prba akroleinowa

potrafi zaplanowa i przeprowadzi
dowiadczenie otrzymywania tuszczw w
wyniku reakcji estryfikacji glicerolu z wyszym
kwasem tuszczowym, poda obserwacje,
wnioski i zapisa rwnania reakcji

omawia hydrolityczny metabolizm tuszczw
w organizmach i znaczenie lipaz

biaka jako zwizki chemiczne powstajce z Ucze: Ucze:
wymienia pierwiastki chemiczne, ktrych atomy

19. Poznajemy Wystpowanie, aminokwasw projektuje dowiadczenie chemiczne
biaka skad i budowa
wystpowanie i podzia biaek wchodz w skad czsteczek biaek (K) umoliwiajce zbadanie skadu
biaek
skad pierwiastkowy biaek pierwiastkowego biaek

wymienia rodzaje biaek (K)
wymienia rodzaje biaek
planowanie dowiadczenia umoliwiajcego
zbadanie skadu pierwiastkowego biaek wymienia miejsca wystpowania biaek (K)

rodzaje biaek prostych i zoonych definiuje biaka jako zwizki chemiczne
powstajce z aminokwasw (K)
podaje przykady biaek (K)
opisuje, co to s zwizki wielkoczsteczkowe
i wymienia ich przykady (K)

dowiadczalne badanie waciwoci biaek- Ucze: Ucze:
Waciwoci biaek wpyw ogrzewania, st. etanolu, kwasw i opisuje waciwoci biaek (P) projektuje i wykonuje dowiadczenie
zasad, soli metali cikich oraz soli chemiczne badajce zachowanie biaka pod
kuchennej wymienia czynniki, ktre powoduj denaturacj wpywem: ogrzewania, stonego roztworu

prba ksantoproteinowaP biaek (K) etanolu, kwasw i zasad, soli metali cikich

reakcja biuretowa wymienia czynniki, ktre powoduj koagulacj (np. CuSO4) i soli metali lekkich (np. NaCl)

denaturacja i koagulacja czynniki, biaek (P) (D)
rnice definiuje pojcia denaturacja i koagulacja (K) opisuje przeprowadzane dowiadczenia

reakcje charakterystyczne biaek chemiczne (R)
opisuje rnice w przebiegu denaturacji i objania pojcia: peptydy, zol, el,
wykrywanie biaek koagulacji biaek (P)

efekt Tyndalla koagulacja, peptyzacja (R)
wykrywa obecno biaka w produktach definiuje pojcie wizanie peptydowe (R)
spoywczych (P) planuje dowiadczenie chemiczne
podaje reakcje charakterystyczne biaek (K) umoliwiajce zbadanie skadu
pierwiastkowego biaek (D)
projektuje dowiadczenie chemiczne
umoliwiajce wykrycie biaka (D)
wyjania, na czym polega wysalanie biaka
(D)
identyfikuje poznane substancje (D)
umie zaplanowa i przeprowadzi reakcje
weryfikujce postawion hipotez (D)
podaje produkty hydrolizy biaka
demonstruje i omawia efekt Tyndalla

budowa sacharydw (cukrw) Ucze: Ucze:
20. Poznajemy Budowa i rodzaje
podzia sacharydw monosacharydy, wymienia pierwiastki chemiczne, ktrych atomy projektuje dowiadczenie chemiczne
sacharydy cukrw. oligosacharydy, polisacharydy wchodz w skad czsteczek cukrw (K) umoliwiajce zbadanie skadu
Monosacharydy
wzory oglne cukrw prostych i zoonych pierwiastkowego cukrw (D)
dokonuje podziau sacharydw (K)

budowa i wzory sumaryczne glukozy i projektuje i wykonuje dowiadczenie
fruktozy podaje przykady sacharydw (K) chemiczne umoliwiajce zbadanie

waciwoci fizyczne, wystpowanie oraz definiuje pojcie wglowodany (K) waciwoci glukozy (D)
zastosowanie glukozy zapisuje wzory sumaryczne glukozy i fruktozy (K) opisuje przeprowadzane dowiadczenia

pojcie izomer chemiczne (R)

przebieg fotosyntezy
opisuje waciwoci fizyczne glukozy (K)
omawia budow glukozy (P)
opisuje znaczenie i zastosowania sacharozy
reakcje charakterystyczne glukozy- prby: (R)
Trommera i Tollensa wymienia zastosowania glukozy (K)
definiuje pojcie izomery (D)

pojcia hipoglikemia, hiperglikemia, galaktoza,

omawia fotosyntez (P)
umie zaplanowa i przeprowadzi reakcje
glikogen
weryfikujce postawion hipotez (D)
identyfikuje poznane substancje (D)
wyjania sposb wykrywania glukozy
udowadnia redukujce waciwoci glukozy i
wyjania je
przeprowadza prb Trommera i prb
Tollensa dla glukozy
wyjania pojcie galaktoza
omawia znaczenie glikogenu (D)

budowa i wzr sumaryczny sacharozy Ucze: Ucze:
zapisuje wzr sumaryczny sacharozy (K)

Budowa i
waciwoci sacharozy wyjania, e sacharoza jest disacharydem (R)
waciwoci
wystpowanie i zastosowania sacharozy

projektuje dowiadczenia chemiczne
disacharydw opisuje waciwoci fizyczne sacharozy (P)

hydroliza sacharozy i jej znaczenie w organizmie umoliwiajce zbadanie waciwoci
podczas trawienia wymienia zastosowania sacharozy (K) sacharozy (R)



reakcja sacharozy z wod definiuje pojcie reakcja hydrolizy (K) opisuje przeprowadzane dowiadczenia
chemiczne (R)


maltoza, laktoza zapisuje za pomoc wzorw sumarycznych
opisuje znaczenie i zastosowania sacharozy
rwnanie reakcji sacharozy z wod (P)
(R)

umie zaplanowa i przeprowadzi reakcje
weryfikujce postawion hipotez (D)

identyfikuje poznane substan. (D)

podaje wzory i charakteryzuje maltoz i
laktoz

dowiadczalnie odrnienia glukoz od
sacharozy

wystpowanie skrobi i celulozy w przyrodzie Ucze: Ucze:
Budowa i
budowa i wzory skrobi i celulozy opisuje wystpowanie celulozy i skrobi w porwnuje budow czsteczek skrobi i
waciwoci
waciwoci fizyczne skrobi i celulozy przyrodzie (K) celulozy (R)
polisacharydw
skrobia i celuloza
znaczenie i zastosowania skrobi i celulozy zapisuje wzory sumaryczne skrobi i celulozy (K) wymienia rnice we waciwociach

dowiadczalne wykrywanie skrobi w produktach
opisuje waciwoci fizyczne skrobi fizycznych skrobi i celulozy (R)
spoywczych
i celulozy (P) zapisuje poznane rwnania reakcji hydrolizy
schemat reakcji hydrolizy skrobi

kleik skrobiowy, dekstryny zapisuje reakcj charakterystyczn dla skrobi (K) sacharydw (R)
definiuje zwizki wielkoczsteczkowe i podaje planuje dowiadczenia chemiczne
ich przykady (K) umoliwiajce zbadanie waciwoci skrobi i
celulozy (R)
omawia przebieg reakcji hydrolizy skrobi i
opisuje przeprowadzane dowiadczenia
celulozy (P)
chemiczne (R)
wykrywa obecno skrobi w produktach
opisuje znaczenie i zastosowanie skrobi i
spoywczych (P)
celulozy (R)
opisuje zastosowania skrobi i celulozy (P)
udowadnia, e skrobia i celuloza s
polisacharydami (D)
wyjania, czym s dekstryny (D)
omawia hydroliz skrobi (D)
projektuje dowiadczenia chemiczne
umoliwiajce wykrycie obecnoci skrobi w
produktach spoywczych (D)
weryfikuje postawione hipotezy (D)
Ucze: Ucze:
wymienia rodzaje uzalenie definiuje pojcie uzalenienie

Substancje silnie Substancje silnie rodzaje uzalenie
dziaajce na dziaajce na
substancje powodujce uzalenienia
organizm organizm czowieka
wymienia i opisuje substancje powodujce opisuje szkodliwy wpyw niektrych
skutki uzalenie
czowieka uzalenienia oraz skutki uzalenie substancji uzaleniajcych na organizm
ludzki

Podsumowanie wiadomoci o substancjach majcych znaczenie biologiczne. Test wiadomoci z dziau Substancje o znaczeniu biologicznym. Omwienie testu.
Podsumowanie
dziau
LEKCJE POWTRZENIOWE DO EGZAMINU GIMNAZJALNEGO

Waciwoci substancji. Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
Substancje i ich

Powtrzenie Obliczanie gstoci, opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie


waciwoci
wiadomoci o Zjawisko fizyczne a reakcja chemiczna, podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
substancjach i ich Mieszaniny substancji otrzymywanie, przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
waciwociach Rozdzielanie mieszanin, klasy I edukacyjnymi dla klasy I
zagadnienia Pierwiastek chemiczny a zwizek chemiczny,
podstawowe Metale i niemetale. Stopy metali
Zwizek chemiczny a mieszaninap

Powietrze, Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
Powietrze. Tlen i jego waciwoci, opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie
Substancje i ich waciwoci

Typy reakcji Tlenki zwizki chemiczne tlenu z innymi podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
chemicznych pierwiastkami, przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
-powtrzenie Azot- gwny skadnik powietrza. Gazy klasy I edukacyjnymi dla klasy I
szlachetne,
Tlenek wgla(IV) waciwoci i rola w
przyrodzie,
Rola pary wodnej w powietrzu,
Zanieczyszczenia powietrza,
Wodr i jego waciwoci.
Reakcje egzoenergetyczne, endoenergetyczne,
Synteza, analiza, wymiana
Powtrzenie Ziarnista budowa materii Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
wiadomoci o Masa i rozmiary atomw, opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie

materiiWewntrzna budowa
budowie materii i Obliczanie mas czsteczkowych, podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
budowie ukadu Budowa atomu, przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
okresowego Liczba atomowa i liczba masowa, klasy I edukacyjnymi dla klasy I
pierwiastkw Zadania na zastosowanie liczb: atomowej i
chemicznych masowej,
Izotopy.
Ukad okresowy pierwiastkw chemicznych.
Charakter chemiczny pierwiastkw grup
gwnych,
Zaleno midzy budow atomu pierwiastka a
jego pooeniem w ukadzie okresowym

Wizania chemiczne. Wizania kowalencyjne i jonowe, Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
Wartociowo, Znaczenie wartociowoci pierwiastkw przy opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie
Rwnania reakcji ustalaniu wzorw zwizkw chemicznych, podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
chemicznych, Prawo staoci skadu zwizku chemicznego przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
prawa chemiczne - Rwnania reakcji chemicznych. Bilansowanie klasy I i II edukacyjnymi dla klasy I i II
przypomnienie rwna
Prawo zachowania masy
Obliczenia stechiometryczne

Woda. Roztwory Woda- waciwoci i rola w przyrodzie. Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
wodne- powtrzenie. Zanieczyszczenia wd. opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie
Woda i roztwory wodne

Woda jako rozpuszczalnik podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej


Szybko rozpuszczania si substancji przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
Rozpuszczalno substancji w wodzie klasy II edukacyjnymi dla klasy II
Rodzaje roztworw,
Stenie procentowe roztworu

Kwasy tlenowe i Poznajemy elektrolity i nieelektrolity, Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
beztlenowe - Kwas chlorowodorowy i kwas siarkowodorowy, opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie
Kwasy

powtrzenie Kwas siarkowy(VI), Kwas siarkowy(IV), podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
Kwas azotowy(V), Kwas wglowy, kwas przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
fosforowy(V) waciwoci reakcje i klasy II edukacyjnymi dla klasy II
zastosowanie, Kwane opady.

Wodorotlenki i Wodorotlenek sodu i wodorotlenek potasu, Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
zasady - Wodorotlenek wapnia, wodorotlenek glinu i opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie
Wodorotlenki

przypomnienie innych wodorotlenkw, zasady a wodorotlenki. podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
Dysocjacja jonowa zasad,
klasy II edukacyjnymi dla klasy II
pH roztworw
Sole ich Wzory i nazwy soli, Ucze ma peen zakres wiadomoci i umiejtnoci Ucze ma peen zakres wiadomoci i
otrzymywanie i Dysocjacja jonowa soli, opanowanych na poziomie podstawowym z umiejtnoci opanowanych na poziomie

Sole
zastosowanie - Otrzymywanie soli w reakcjach zobojtniania, podstawy programowej gimnazjum ponadpodstawowym z podstawy programowej
powtrzenie w reakcjach metali z kwasami, tlenkw metali przewidzianych wymaganiami edukacyjnymi dla gimnazjum przewidzianych wymaganiami
z kwasami, wodorotlenkw metali z tlenkami klasy II edukacyjnymi dla klasy II
niemetali, w reakcjach strceniowych.
Zastosowania soli

You might also like