Türki̇ye Kağit Ve Kağit Ürünleri̇ Sektör Mecli̇si̇ Raporu 2012 - Int

TRKYE KAIT VE
KAIT RNLER
SEKTR MECLS
2012
TRKYE KAIT VE
KAIT RNLER
SEKTR MECLS
Hazrlayan
Sedef ZAMOLU
MECLS DANIMANI
2012
Trkiye Kat ve Kat rnleri Sektr Raporu 2012
ISBN: 978-605-137-353-9
TOBB Yayn No: 2014/216
TOBB yaynlar iin ayrntl bilgi

Yayn Mdrlnden alnabilir.
Tel : (0312) 218 20 00

Faks : (0312) 218 20 64
internet : www.tobb.org.tr
TOBB yaynlarna tam metin ve cretsiz olarak internetten ulaabilirsiniz.
Basm: Afarolu Matbaas

(0312) 384 54 88
Kazm Karabekir Cad. No:87/7 skitler - Ankara
II Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
Birlii // www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
NSZ
Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii, Trk zel sektrnn en st dzeyde yasal temsilcisi sfat
ile zel sektrmzn ihtiyalar dorultusunda almalar yrtm, sorunlarna zm aram ve
zel sektrn istikrarl bir biimde geliimine katkda bulunmutur.
Sektrlerimize daha kapsaml hizmet sunulmas ihtiyac dorultusunda ve bu hizmetlerin
gelitirilmesi perspektifinde 18 Mays 2004 tarih ve 5174 sayl Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii
ile Odalar ve Borsalar Kanununun 57nci maddesine dayanlarak Trkiye Sektr Meclislerinin
Kurulu, Grev ve alma Ynetmelii hazrlanmtr. 12 ubat 2005 tarih ve 25725 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle giren Ynetmeliimize istinaden Birliimiz emsiyesi altnda 52
adet Trkiye Sektr Meclisi oluturulmutur.
Trkiye Sektr Meclisleri Temmuz 2006 tarihinden bu yana faaliyetlerine devam etmektedir.
Bu srete varolan ihtiya ve sektrden gelen talep zerine meclis says 59 olmutur.
Trkiye Sektr Meclisleri, sektrn tm ilgili taraflarn bnyesine alan entegre yapsyla, yerel
olduu kadar uluslararas nitelik tayan sektrel bir bak asyla ve bugnn yannda gelecei
kuatan strateji ve vizyonuyla, Dnyadaki benzer rneklerinden daha kapsaml hizmetler sunmaya
ynelmi bir yapdr; sektrmze ve ekonomimize byk faydalar salama potansiyeli tayan
nemli bir oluumdur.
Meclisler, firmalarn, sektrel kurulularn ve ilgili kamu kurumlarnn st dzey yneticileri ile
temsilcilerini bnyesine katan nemli bir buluma noktasdr. Trkiye Sektr Meclisleri, yelpazesi
iine ald tm ekonomik sektrler iin radikal bir adm temsil etmektedir. Meclis ierisinde
salanan birlik ve beraberlik ortam, ortak grlerin oluturulmasna ve ortak kararlarn alnmasna
imkan salamtr. Ortak kararlar dorultusunda balatlan giriimlerden ilgili merciler nezdinde
daha olumlu sonular alnmaktadr. Bu sektrel yaplanma ile kamu-zel sektr ortaklnn etkin
biimde hayata geirilebilecei salam bir zemin oluturulmutur.
Meclis faaliyetleri erevesinde, Meclis almalarndan daha fazla verimin alnabilmesi,
farkl gr ve dncelerin uyumlatrlmas, tutarllk salanmas, sektrn mevcut durumu ve
gelecee ynelik beklentileri konusunda kamuoyunun bilgilendirilmesi amacyla Meclislerimiz
tarafndan sektr raporlar hazrlanmtr.
Hazrlanan sektr raporunun sektrel politika ve stratejilerin oluturulmas, gelecee ynelik
projeksiyonlara ve piyasa aratrmalarna k tutmas asndan faydal olaca dncesiyle
sektrmze, camiamza ve ilgililere hayrl olmasn dilerim.
M. Rifat HSARCIKLIOLU
Bakan
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr III
NSZ
Sektr Meclisleri, kamu ve zel sektr arasnda bilgilerin paylald, sektrn sorunlarnn
dorudan kamu kurumlarna iletilerek zm retildii ve yerel olduu kadar uluslararas nitelikte
sektrn bugnn ve geleceini ieren strateji ve vizyonun oluturulmasna katkda bulunulduu,
TOBB bnyesinde 2006 ylnda Sn. M.Rifat Hisarcklolu bakanlnda oluturulmu kurumlardr.
Meclisimiz tarafndan hazrlanan Sektr Raporumuz, gemiimizi ve tecrbelerimizi yanstan
nemli ve kapsaml bir kaynak niteliindedir. Rapor, sanayi ve ticaret alannda gvenilir istatistiki
verileri ile sektrn salkl geliimine katk salayacaktr.
Kat, kltrel ve sanayi alanndaki yeri ile insanln en nemli ihtiya maddelerinden biridir.
Milattan 105 yl sonra inliler tarafndan bulunan bugnk kat, lkemizde Kat Sanayimizin
ncs Sayn Mehmet Ali Katnn nclnde 1934 ylnda 12.000 ton/yl kapasite ile zmitte
kuruldu. Trkiye Selloz ve Kat Fabrikalar A.. (SEKA) retim kapasitesini 2000 ylnda 617.700
tona kadar kard. 2006 ylnda zelletirilme kapsamnda sektrden tamamen kt.
Sermaye youn bir sektr olan kat sanayinde, zel sektr kat sanayine 1960larda girmi ve
yatrmlar 1970lerde hzlanmtr. 15.000 ton/yl civarnda bir retim gc olan zel sektr kurulu-
lar bu yldan sonra modern ve byk kapasiteli fabrikalarda retim yapmaya balam ve 2011 yl
sonunda zel sektr kat-karton retim kapasitesi 3.746.000 ton/yla ulamtr.
Kat Sektrnn, hammaddesi yerli temin edilebilir olmas nedeniyle lkemize uygun bir sektr
olduu ve kat sektrne konfeksiyon rnleriyle birlikte bir btn olarak bakldnda, lkemizin
temel ve stratejik bir sektr olduu grlr.
Kat Sektrnn, ambalaj rnlerinin lkenin tm sektrlerine hitap etmesi sanayi ve tarm
rnlerinin tanmasnda zellikle ihracatnda nemli bir rol oynamas ve Avrupa Birliine entegre
olmak zere olan 74 milyon nfuslu lkemizin mevcut snrl kat tketimi asndan fevkalade hzl
gelime potansiyeline sahip olduu grlr.
Gelime potansiyeli yksek Trkiye Kat-Karton Sektrnn shhatli, salam ve kalc geliimi
ile rekabet edebilir gl yapsn oluturmak iin; ormanlarn iletim politikalar, AB uyumlu kat
atklar ynetmeliklerinin lkemize uyumlu uygulama etkinlii, enerji fiyatlarnda rekabete yardmc
teviklerin uygulanmas, gmrklerin bilinli kontrol altna alnmas ve haksz rekabet konularnn
halli, Sektrn nemli ncelikleridir.
Verimli ve ciddi bir ibirlii ile Sektrmz ve lkemizi ksa srede hedeflerimize ulatrmada
Raporumuzun tm kullanclara objektif bir kaynak olmasn dileriz.
Erdal SKAN
Trkiye Kat ve Kat rnleri Meclis Bakan
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr V
NDEKLER
GR................................................................................................................................1
1. SEKTRN TRKYE EKONOMSNDEK YER...................................................3

1.1. yeri Says...................................................................................................................... 3
1.2. stihdam Verileri................................................................................................................ 3
1.3. Kayt Dlk...................................................................................................................... 4
1.4. Mesleki Eitim.................................................................................................................. 4
1.5. Kat Sektr retim Miktarlar........................................................................................ 4
1.6. Trkiye Kat Tketim Miktarlar...................................................................................... 6
1.7. Byme Oranlar.............................................................................................................. 6
1.8. Krllk Oranlar................................................................................................................ 7
1.9. Yabanc Sermaye Yatrmlar............................................................................................ 8
1.10. Yaratlan Katma Deer................................................................................................... 8
1.11. Sektrn Blgesel Olarak Dalm.............................................................................. 10
1.12. thalat ve hracat Rakamlar......................................................................................... 10
1.13. Sermaye-igc Oranlar............................................................................................. 11
1.14. Alt Sektrler tibariyle Durum....................................................................................... 12
2. SEKTRN SWOT ANALZ.................................................................................15

2.1. Sektrn Gl Ynleri.................................................................................................. 15
2.2. Sektrn Zayf Ynleri.................................................................................................... 15
2.3. Frsatlar.......................................................................................................................... 16
2.4. Tehditler.......................................................................................................................... 16
3. YATIRIM ORTAMININ YLETRLMES LE BLGESEL TEVK VE

YARDIMLAR...........................................................................................................17
4. SEKTRDE YEN YNELMLER..........................................................................23

4.1. Sektrdeki Teknoloji Kullanm Dzeyi............................................................................ 23
4.2. Dnyadaki Gelimelere Ayak Uydurma Kapasitesi........................................................ 23
4.3. niversite-Sanayi birlii............................................................................................... 23
4.4. Sektrde Ar-Ge Kullanm.............................................................................................. 23
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr VII
5. SEKTRN DI PYASALARDA DURUMU.........................................................25

5.1. Sektrn lke hracat ve thalatndaki Yeri.................................................................... 25
5.2. Sektrn Dnya thalat ve hracatndaki Yeri................................................................. 26
5.3. Sektrn Ticaret Yapt lkeler..................................................................................... 27
5.4. rn Baznda Ticaret Rakamlar.................................................................................... 27
5.5. D Ticaret Dengesi........................................................................................................ 28
6. SEKTRN YAPISAL SORUNLARI VE ZM YOLLARI................................31
6.1. Sellozun Hammaddesi Olarak Odun (Tomruk) Temini ve Maliyeti............................... 31
6.2. Kat Hammaddesi Olarak Selloz Temini..................................................................... 32
6.3. Kat Hammaddesi Olarak Atk Kat Temini................................................................. 32
6.4. Enerji Temini ve Maliyeti................................................................................................. 33
6.5. Veri Temini...................................................................................................................... 34
6.6. evre Mevzuat.............................................................................................................. 35
7. SEKTRN AB UYUM SRECNDE GELD NOKTA, KARILAILAN UYUM
SORUNLARI...........................................................................................................37
8. SEKTRN REKABET GCNN ARTTIRILMASI VE VERMLLK.................39
9. GENEL DEERLENDRME...................................................................................41
KAYNAKA...................................................................................................................45
VIII Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
GR
lkemizde Kat Sektr hali hazrda, bask yaz, temizlik, ambalaj katlar, karton, mukavva,
oluklu mukavva ve kat torba retimlerini kapsamaktadr.
lkemizde, bask yaz ve temizlik katlarnn ve baz tr kartonlarn ana hammaddesi olan
beyazlatlm sellozun retimi yaplmamakta olup, ticari amala kurulmu kimyasal selloz fabri-
kas bulunmamaktadr. Sektrde odun bazl selloz retimi, kraft kad reten entegre tesis olan
tek fabrikada, tesisin kendi ihtiyacn karlamak zere gerekletirilmektedir.
Oluklu mukavva ve ambalaj kad reten baz entegre tesislerde yllk bitkiden (saman) es-
mer selloz retme prosesleri mevcut olup; Halen bir tesiste devrede olan proseste retilen esmer
saman sellozu tesisin kendi bnyesinde kat retiminde kullanlabilmektedir.
Sektrde hammadde olarak; Selloz ile entegre kraft kad tesisinde tomruk, dier retim te-
sislerinde ise retim trne bal olarak ithal hazr selloz ve yurtiinden toplanan ve ilaveten ithal
edilen atk kat ile bir tesiste ksmen saman kullanlmaktadr. Bask yaz ve temizlik katlarnn
ana hammaddesi sellozken; Oluklu mukavva baz katlarnn ana hammaddesi atk kattr.
Geri kazanlan atk kadn mrekkebinin giderilmesi ile kendi tesisinin ihtiyacn karlamak
zere, sellozu ikame eden kat hamuru retimini gerekletiren halen bir tesis mevcut olup, bir
tesis deneme almalarn srdrmekte, bir dier tesisin ise 2012 ortalarnda devreye girmesi
beklenmektedir.
Ayrca kat karton ve mukavva imalatlarnda yerli ve ithal yardmc maddeler ve dolgu mad-
deleri kullanlmaktadr.
lkemizde retilen kat, karton ve mukavvann nemli bir ksm yurtiinde kullanlmakta, ka-
lan ihra edilmektedir. Yaplan ihracat daha ziyade ilenmi katlar ve kat rnlerini kapsamak-
tadr, ayrca doal olarak, sarglk katlar, karton ve oluklu kutular ihra rnlerinin ambalaj olarak
ihra edilmektedir.
Avrupa geneli ile mukayese edildiinde Trk Kat Sektrnn en nemli fark yksek oranda atk
kadn geri kazanmnn salanmasdr.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 1
1. SEKTRN TRKYE EKONOMSNDEK YER

1.1. yeri Says
lkemizde, kat retim sektrnde faaliyet gsteren lke geneline dalm olan fabrikalar
arlkla Marmara Blgesinde yerleiktir. Halen almakta olan, 48 fabrika ve 70 adet kat
makinas bulunmaktadr (Kaynak: Selloz ve Kat Sanayii Vakf Veri Stoku).
1.2. stihdam Verileri

2010 ylnda Kat-Karton Sektrnn (NACE 17.1) toplam igc 5.000 iken 2011 ylnda bu
say % 2,0 artarak 5.100e ykselmitir.
izelge 1. stihdam
2010 2011 2010/2011

(%)
TOPLAM 5.000 5.100 2,0
Kaynak: Selloz ve Kat Sanayii Vakf 2011 Yllk Rapor
Sektrdeki igcnn yaklak dalm; Ynetici %4, mhendis %5, mali-idari personel %15,
kalifiye ii %26, dz ii %50 eklindedir.
stanbul Sanayi Odas Sanayi ve Hizmet statistikleri verilerine gre 2003-2009 yllar
arasnda Kat ve Kat rnleri Sektrndeki (NACE 17.1+17.2) istihdam karlatrmal olarak
aada verilmitir:
izelge 2. stihdamn Yllara Gre, Trkiye Genelinde Ve Sanayide Durumu
cretli alan Says (Kii) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Kat rnleri 30.141 34.342 37.576 38.581 43.224 41.346 37.130
malat Sanayi 2.181.718 2.404.342 2.583.747 2.684.240 2.776.303 2.858.485 2.602.676
Toplam Sanayi 2.356.629 2.583.624 2.765.172 2.875.573 2.973.232 3.052.609 2.798.776
Trkiye 6.673.968 7.541.452 8.939.894 9.419.476 9.829.061 10.087.751 9.526.769
Kaynak: www.iso.org.tr
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 3
izelge 3. stihdamn Bir nceki Yla Gre Deiim Oranlar
cretli alan Says (Kii) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Kat rnleri - 14 9 3 12 -4 -10
malat Sanayi - 10 7 4 3 3 -9
Toplam Sanayi - 10 7 4 3 3 -8
Trkiye - 13 19 5 4 3 -6
1.3. Kayt Dlk

Ar sanayinin bir kolu olan kat sektr yksek yatrmlar gerektirdiinden retimin nemli
bir blm, gvenilir, yerleik ve byk firmalar tarafndan gerekletirilmektedir., dolaysyla bu
firmalarda her hangi bir konuda kayt dlk olmas sz konusu deildir.
eitli yollar ile ithal edilmi ara rnlerin kalitesiz rnlere dntrld veya atklardan
dk kaliteli karton reten baz atlyelerde her hangi bir alanda kayt dlk olabilir.
1.4. Mesleki Eitim

Kat retimi, bnyesinde her trl disiplini barndran son derece karmak bir prosestir ve
yllarn deneyimi ile bilimsel yaklamn kusursuz bir sentezini gerektirir. Bu nedenle sektr iin
baarda %50 teknoloji, %50 insan etkindir ifadesi kullanlmaktadr.
lkemizde kat retiminin kurulmasndan sonra alan ve uzun yllar hizmet verdikten sonra
kapanan, n lisans ve lisans seviyesinde eitim veren SEKA rak Okulu, Tekniker Okulu ve
Mehmed Ali Kat Katlk Okulu sektre yllarca eitimli, zellikle ara eleman salamtr.
Gnmzde, Karadeniz Teknik, Abant zzet Baysal, Sleyman Demirel, Kahraman Mara
St mam, Zonguldak Karaelmas gibi baz niversitelerimizin Orman Endstri Mhendislii
Blmlerinde, Kocaeli niversitesi ve Ege niversitesi Katlk Yksekokullarnda kat retim ve
ileme teknolojisi ile ilgili eitimler verilmekte olup, kat sektrnde deerlendirilebilen lisans ve n
lisans dzeyinde elemanlar yetitirilmektedir. Yalova niversitesi bnyesinde Kat Mhendislii
blmnn kurulmasyla ilgili de bir alma mevcuttur.
Ayrca ODT Kimya Mhendislii Blmnde Selloz ve Kat Sanayii Vakfnn destei ile
ana konuda yksek lisans dersi gerekletirilmitir.
Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) kat ve aa sektrndeki almalarn srdrmektedir.
MYK vastasyla ynlendirilecek sertifikalar, i talimatlar ve standartlar ile daha eitimli ara
elemanlarn istihdam mmkn olabilir.
1.5. Kat Sektr retim Miktarlar

Trkiye kat sektr, 2010 yl 2.538.000 ton kat-karton retimi ile dnyada kat-karton
retiminde 24.nc srada yer almaktadr.
4 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
Trkiyede kat-karton retimi, 2010 ylna gre % 12,2 orannda artarak 2011 ylnda
2.847.326 tona ulamtr (Kaynak: Selloz ve Kat Sanayii Vakf 2011 Yllk Rapor)
Kat-Karton retiminin Alt Gruplara Gre Dalm:
izelge 4. Kat-Karton retimi

ALT GRUPLAR 2011 RETM (ton)
Gazete Kad -
Yaz-Tab Kad 321.300
Sarglk Katlar 31.000
Oluklu Mukavva Katlar 1.393.832
Kraft Torba Kad 70.278
Kartonlar 563.980
Temizlik Katlar 461.936
Sigara ve nce, zel Katlar 5.000
Toplam 2.847.326
Trkiyedeki Selloz retiminin Trlerine Gre Dalm:
izelge 5. Selloz retimi

ALT GRUPLAR 2011 RETM (ton)
Mekaniksel Odun Hamuru -
CTMP -
Slfat Sellozu (beyaz) -
Slfat Sellozu (esmer) 56.561
Kendir Sellozu -
Saman+Kam Sellozu 5.350
Toplam 61.911
izelge 6. Sanayi retim Endeksleri (2005=100) (Kat Sektr=Nace 17.1+17.2)

2012
SANAY RETM ENDEKS 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
(lk 3 Ay)
Kat rnleri 100,0 108,0 113,6 114,9 112,5 122,8 133,6 133,3
malat Sanayi 100,0 107,2 114,4 112,7 99,9 114,3 124,8 119,8
Toplam Sanayi 100,0 107,3 114,8 114,2 102,9 116,4 126,8 123,3
Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 5
izelge 7. Sanayi retim Endeksinin Bir nceki Yla Gre Deiim Oranlar (Kat
Sektr=Nace 17.1+17.2)
2012
DEM ORANLARI 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
(lk 3 Ay)
Kat rnleri - 8,0 5,1 1,2 -2,1 9,2 8,8 -0,2
malat Sanayi - 7,2 6,7 -1,5 -11,3 14,4 9,2 -4,1
Toplam Sanayi - 7,3 7,0 -0,6 -9,9 13,1 8,9 -2,8
1.6. Trkiye Kat-Karton Tketim Miktarlar

Trkiye, 2010 yl 5.060.000 ton kat-karton tketimi ile dnya kat-karton tketiminde
16.nc; Kii bana kat-karton tketiminde 68,6 kg ile 48.inci srada yer almaktadr.
2011 yl yurt ii satlar, 2010 ylna kyasla % 2,6lk bir art gstererek 5.194.084 ton olarak
gereklemitir (Kaynak: Selloz ve Kat Sanayii Vakf 2011 Yllk Rapor).
Yurt i Satlarn Alt Gruplara Gre Dalm:
izelge 8. Kat-Karton Tketimi

ALT GRUPLAR 2011 YURT SATILAR (ton)
Gazete Kad 486.336
Yaz-Tab Kad 1.101.486
Sarglk Katlar 197.576
Oluklu Mukavva Kad 1.968.290
Kraft Torba Kad 117.955
Kartonlar 935.554
Temizlik Katlar 370.518
Sigara ve nce, zel Katlar 16.369
TOPLAM 5.194.084
Trkiyede kii bana kat-karton tketimi 2010 ylnda 68,6 kg iken 2011 ylnda %1,3
artarak 69,5 kga ykselmitir.
1.7. Byme Oranlar

Madde 1.6da da belirtildii zere, 2011 ylnda Sektrmz 2010 ylna gre %2,6 orannda
bymtr.
stanbul Sanayi Odas Sanayi ve Hizmet statistikleri verilerine gre 2007-2012 yllar
arasnda Kat ve Kat rnleri Sektr (NACE 17.1+17.2) kapasite kullanm oranlar ve yllara
ve bir nceki yln ayn ayna gre deiimi aada verilmitir:
6 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
izelge 9. Kat Ve Kat rnleri malat Sektr Kapasite Kullanm Oranlar (%)
Yllk
Yl Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
Ortalama
2007 83,2 84,0 84,4 82,3 86,1 86,4 82,5 81,8 82,6 83,2 80,5 82,3 83,3
2008 78,4 78,9 77,8 84,1 82,9 83,7 79,5 79,0 79,5 76,8 69,0 74,0 78,6
2009 67,6 65,9 65,6 67,9 71,2 76,9 73,3 74,7 72,7 64,3 76,0 73,7 70,8
2010 72,1 72,7 74,4 74,9 77,6 77,3 74,2 75,5 76,2 76,6 77,5 75,9 75,4
2011 75,1 76,3 77,3 77,0 77,1 77,3 76,8 77,3 77,4 75,7 78,4 76,7 76,9
2012 76,6 75,6 78,0 78,1 - - - - - - - - 77,1
izelge 10. Kapasite Kullanmnn Bir nceki Yln Ayn Ayna Gre Deiim Oranlar (%)
Yllk
Deiim
2008 -5,8 -6,1 -7,8 2,2 -3,7 -3,1 -3,7 -3,4 -3,8 -7,6 -14,3 -10,1 -5,6
2009 -13,7 -16,5 -15,7 -19,3 -14,1 -8,2 -7,8 -5,4 -8,6 -16,3 10,1 -0,4 -9,9
2010 6,6 10,4 13,5 10,3 9,0 0,6 1,3 1,0 4,9 19,0 2,0 3,0 6,5
2011 4,2 4,9 3,9 2,8 -0,5 0,0 3,5 2,3 1,6 -1,1 1,1 1,0 1,9
2012 2,0 -0,9 0,8 1,5 - - - - - - - - 0,3
1.8. Karllk Oranlar

Sektrde karllk oranlar yksek olmamasna karn, rn yelpazesi son rne doru
eitlendii lde greceli olarak ykselmektedir.
Mnferit olarak baz firmalarn karllk oranlarna ulalmakla birlikte, sektrn rn bazl
karllk oranlarn veren bir istatistik bulunmadndan, sektrel ekonomik mertebe konusunda bilgi
vermesi asndan; stanbul Sanayi Odas Sanayi ve Hizmet statistikleri verilerine gre 2003-
2009 yllar arasnda Kat ve Kat rnleri Sektr (NACE 17.1+17.2) cirosu ve yllara gre
deiimi karlatrmal olarak aada verilmitir:
izelge 11. Cirolarn Yllara Gre Deiimi
Ciro (Bin TL) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Kat rnleri 3.911.509 4.932.437 5.701.964 7.086.577 7.731.955 8.413.104 8.710.688
malat Sanayi 230.690.522 298.230.287 328.781.492 397.916.986 435.892.945 499.430.703 452.213.213
Toplam Sanayi 269.659.248 343.369.295 380.033.369 457.664.781 502.703.559 589.185.469 546.744.635
Trkiye 748.289.918 1.047.056.650 1.192.635.870 1.383.759.223 1.558.920.173 1.766.486.419 1.640.231.920
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 7
izelge 12. Cirolarn Bir nceki Yla Gre Deiim Oranlar
Ciro (Bin TL) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Kat rnleri - 26 16 24 9 9 4
malat Sanayi - 29 10 21 10 15 -9
Toplam Sanayi - 27 11 20 10 17 -7
Trkiye - 40 14 16 13 13 -7
1.9. Yabanc Sermaye Yatrmlar

Kat sektr yabanc sermayenin ilgisini ekmekte olup, farkl retim trlerinde yabanc
ortaklklar mevcuttur. Yabanc sermaye girii zellikle teknik bilgi (know-how) transferini salad
iin retim tesislerinin gelimesine, kapasite artna ve modernizasyonuna yardmc olmakta,
dolaysyla rekabet edebilirlii arttrmaktadr.
Halen lkemizde kat sektrndeki yabanc ortaklklar;
Mondi - Tire Kutsan; International Paper - Olmuksa; SCA Selkasan eklindedir.
1.10. Yaratlan Katma Deer

Kat Sektr, zellikle atk katlarn geri kazanlarak deerlendirildii karton, mukavva,
oluklu mukavva retimleri ile lkemize katma deer kazandrmaktadr.
Konuyla ilgili olarak, stanbul Sanayi Odas, malat Sanayinin Temel Gstergeler Asndan
Yapsal Analizi (2010/5) almasndan yaplan alntlar aada; almada uygulanan
metodolojinin ksa aklamas blmn sonunda verilmitir:
Sektrlerin Ekonomik Katk Deerleri ve retim indeki Paylar (%) mukayese
edildiinde Kat ve Kat rnleri Sektrnn, malat Sanayi Sektrler Ortalamasna
(2003-2007) gre yeri, izelge 13de sunulmutur:
izelge 13. Kat Ve Kat rnleri Sektrnn retim indeki Pay ve Ekonomik Katk
Deeri
EKONOMK KATKI
SEKTR RETM NDEK PAY(%)
DEER(%)
malat Sanayi Sektrler 4,5 80,4
Ortalamas
Kat ve Kat rnleri 1,8 82,1
Kaynak: ISO 2010/5
Katma Deer indeki Paylar ve Sektrel Katma Deer Verimlilikleri (TUK 2002 Girdi-
kt tablolarna gre hesaplanmtr) aada verilmitir:
8 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
izelge 14. Kat Ve Kat rnleri Sektrnn Katma Deer indeki Pay
KATMA DEER
SEKTR KATMA DEER NDEK PAY(%)
VERMLL (%)
malat Sanayi Sektrler 4,5 30,0
Ortalamas
Kaynak: ISO 2010/5: Girdi-kt Tablolar (2002) (TK)
Sektrlerin stihdam ve retim indeki Paylarnn (Yapsal statistikleri TUK 2007ye

gre) mukayesesinde Kat ve Kat rnleri Sektrnn, malat Sanayi Sektrler
Ortalamasna gre yeri aada verilmitir:
ZELGE 15. KAIT VE KAIT RNLER SEKTRNN STHDAM NDEK PAYI
SEKTR STHDAM NDEK PAY(%) RETM NDEK PAY (%)

malat Sanayi Sektrler
4,5 4,5
Ortalamas
Kaynak: ISO 2010/5: Yapsal statistikleri (2007) (TK)
malat Sanayinin Temel Gstergeler Asndan Yapsal Analizi (2010/5) almasnn

sonucuna gre: retimde yurt iinde yaratt deer asndan imalat sanayi ortalamas zerinde
olan Sektrn tm dier gstergeleri imalat sanayi ortalamasnn altndadr. Sektr Kat Hamuru,
Kat ve Kat rnlerini kapsamaktadr. Sektrn girdi salad imalat sanayi sektrlerinin
rekabet gcn arttracak yapya kavuabilmesi iin gerekli nlemlere ncelik verilmelidir.
Ayrca eitli Gstergelerde 2003-2005 ve 2005-2007 Yllar dnem ortalamalarna gre,
sektrlerin imalat sanayi iindeki paylarndaki deiimler aada verilmitir:
izelge 16. Sektrn malat Sanayi indeki Paylarnn Deiimi
SEKTR RETM KATMA DEER HRACAT STHDAM

Kat ve Kat rnleri + + - +
Kaynak: ISO 2010/5
malat Sanayi iinde pay artan gstergeler art (+), pay azalan gstergeler ise eksi (-) ile
gsterilmitir.
lgili analiz almasnda (2010/5) uygulanan metodoloji:
Genelde girdi-kt tablolarndan elde edilen girdi/kt ve katma deer/kt oranlar be yl gibi
srelerde nemli farkllklar gstermemektedir. Bu varsaymdan hareketle ve yeni tablo olmamas
nedeniyle almada 2002 yl girdi/kt tablosundan elde edilen oranlardan yararlanlmtr. lke
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 9
ekonomisinin yapsal analizi, ekonominin planlanmas ve milli gelir tahminlerinin revize edilmesi
amacyla hazrlanan girdi-kt tablolar lkemizde ilk kez 1959 ylnda hazrlanm olup, en son
tablo 2008 ylnda yaymlanan 2002 ylna ait olan tablodur.
thal-yerli girdi kullanm ve bunlara bal olarak hesaplanan ekonomik katk deerleri ve
sektrel katma deer hesaplamalarnda 2002 yl Girdi-kt Tablolarndan faydalanlrken,
sektrlerin retim iindeki paylar ve yaratm olduklar istihdam gibi gstergeler, 2007 yl Sektrel
Sanayi statistiklerinden faydalanlarak elde edilmitir. Sektrlerin toplam ihracat iindeki paylar ve
ihracata ynelme eilimleri gibi gstergelerde de retim ve istihdam hesaplamalar ile uyumluluk
gzetilerek, 2007 yl D Ticaret statistiklerinden yararlanlmtr.
1.11. Sektrn Blgesel Olarak Dalm

Kat, karton retim ve son rne dnm (converting) tesisleri lke geneline yaylm
olmakla beraber, arlkl olarak Marmara ve Ege Blgelerinde yer almaktadr.
1.12. thalat ve hracat Rakamlar

Kat ve kat rnlerinin 2011 yl toplam ithalat 2.813.757 ton, 2011 yl toplam ihracat ise
730.378 tondur. thalatn ve ihracatn alt gruplara gre dalm, aada verilmitir.
thalatn Alt Gruplara Gre Dalm:
izelge 17. Kat-Karton thalat

2011 THALAT MKTARI 2011 THALAT TUTARI
ALT GRUPLAR
(ton) (1000 USD)
Gazete Kad 486.920 336.595
Yaz-Tab Kad 796.959 883.296
Sarglk Katlar 202.681 391.190
Oluklu Mukavva Kad 691.338 446.293
Kraft Torba Kad 68.906 76.572
Kartonlar 436.518 530.892
Temizlik Katlar 10.310 18.921
Sigara Kad ve nce, zel Katlar 12.235 51.505
KAIT-KARTON 2.705.867 2.735.264
KAIT-KARTON RNLER 107.890 374.662
48 TOPLAMI 2.813.757 3.109.926
10 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
hracatn Alt Gruplara Gre Dalm:

izelge 18. Kat-Karton hracat
2011 HRACAT MKTARI 2011 HRACAT
ALT GRUPLAR
(ton) TUTARI (1000 USD)
Gazete Kad 584 504
Yaz-Tab Kad 18.273 22.025
Sarglk Katlar 38.727 86.859
Oluklu Mukavva Kad 104.764 53.498
Kraft Torba Kad 15.807 14.149
Kartonlar 52.557 56.675
Temizlik Katlar 95.410 116.862
Sigara Kad ve nce, zel Katlar 866 3.042
KAIT-KARTON 326.988 353.614
KAIT-KARTON RNLER 403.390 1.074.043
48 TOPLAMI 730.378 1.427.657
izelgelerden de grld gibi kat ve kartondan yaplm rnler ihracatta, kat-kartonun

kendisinden daha yksek katma deer salamaktadr.
1.13. Sermaye-gc Oranlar

Kat sektr son derece sermaye youn bir sektrdr. Selloz ve Kat Sanayii Vakf
yelerinin 2011 yl toplam sermayesi yaklak 1,4 Milyar TLye ulamtr (Kaynak: SKSV 2011
Yllk Rapor).
Sektr tanmlamak asndan; stanbul Sanayi Odas Sanayi ve Hizmet statistikleri
verilerine gre 2003-2009 yllar arasnda Kat ve Kat rnleri malat Sektrnn (NACE
17.1+17.2) alan says, cirosu, retim deeri ve faktr maliyetiyle katma deeri ile 2003-2012
arasndaki baz ekonomik gstergeleri aada verilmitir:
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 11
izelge 19. Kat Ve Kat rnleri Sektr Ekonomik Gstergelerinin Yllara Gre
Deiimi
YILLIK ENDEKS,
2012 (lk
ORAN ve 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
3 Ay)
MKTARLAR
retim Endeksi - - 100,0 108,0 113,6 114,9 112,5 122,8 133,6 133,3
Kapasite Kullanm
- - - - 83,3 78,6 70,8 75,4 76,9 77,1
Oran
hracat ($ 000) 367.209 457.442 559.167 601.392 835.719 1.051.948 981.879 1.194.369 1.407.292 392.192
thalat ($ 000) 1.318.664 1.712.198 2.009.864 2.345.690 2.831.779 3.013.552 2.508.607 3.286.227 3.634.599 826.443
D Ticaret Hacmi
1.685.873 2.169.640 2.569.032 2.947.082 3.667.498 4.065.500 3.490.486 4.480.596 5.041.891 1.218.636
($ 000)
D Ticaret A /
-951.455 -1.254.756 -1.450.697 -1.744.299 -1.996.060 -1.961.604 -1.526.728 -2.091.859 -2.227.308 -434.251
Fazlas ($ 000)
hracatn thalat
Karlama Oran 27,8 26,7 27,8 25,6 29,5 34,9 39,1 36,3 38,7 47,5
(**)
cretli alan
30.141 34.342 37.576 38.581 43.224 41.346 37.130 - - -
Says (Kii)
Ciro (Bin TL) 3.911.509 4.932.437 5.701.964 7.086.577 7.731.955 8.413.104 8.710.688 - - -
retim Deeri
3.814.290 4.833.321 5.553.385 6.924.246 7.504.375 8.182.099 8.352.490 - - -
(Bin TL)
Faktr Maliyetiyle
Katma Deer (Bin 892.943 1.093.677 1.117.200 1.471.147 1.550.149 1.531.759 1.672.816 - - -
TL)
(*) Yllara ait sonular retim Endeksi ve Kapasite Kullanm Orannda sene bandan balayarak gncel veri dnemi
dahil ortalamalar gsterirken d ticaret verilerinde kmlatif deerleri ifade etmektedir.
(**) hracatn ithalat karlama orannn anlaml olmas adna ilgili oran sadece yl baznda verilmektedir. Bu nedenle
karlama orannn bir nceki yla gre deiim oranlar verilmemektedir.
1.14. Alt Sektrler tibariyle Durum

NACE snflandrmasna gre; 17 Tm Kat ve Kat rnlerinin imalatn; 17.1 Kat
Hamuru, Kat, Karton ve Mukavvann imalatn; 17.2 Kat ve Mukavva rnlerinin imalatn
kapsamaktadr.
Tm selloz, kat ve kat rnleri gz nne alndnda, NACE Rev. 2, 17.11-17.29
arasnda yer alan; 17.11 Kat hamurlar (selloz), 17.12 Ambalaj katlar da dahil olmak zere
eitli amalar iin retilen kat ve kartonlar, 17.21 Kat, katlanabilir karton ve oluklu mukavvalar
da dahil olmak zere kat rnleri ve ofis katlar, 17.22 Ambalajlamada kullanlan emici petler
de dahil olmak zere hijyenik kat ve karton rnleri, 17.23 Ana nitelii bilgi iermeyen, kattan
yaplm krtasiye malzemeleri, 17.24 (lenmi) Duvar katlar, 17.29 Farkl amalar iin retilmi
dier kat bazl rnler Kat Sektr bal altnda deerlendirilebilir.
12 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
NACE Rev.2, 17.2de yer alan rnlerin bir ksm dier Sektr Meclislerinin grev kapsam
altnda olduundan mkerrerlikten kanmak amacyla; Bu raporda verilen deerler aksi
belirtilmedii takdirde; NACE Rev. 2, 17.1 Kat Hamuru, Kat, Karton ve Mukavva malatn
(17.11, 17.12); 17.2 altnda yer alan; 17.21 ve 17.22nin tonaj olarak nemli bir ksmn kapsamakta
olup, hammadde olarak 17.12nin rnlerini kullanan 17.21 ve 22nin bir ksm ile 17.23, 17.24 ve
17.29 rapora dahil edilmemitir.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 13
2. SEKTRN SWOT (GZFT) ANALZ
2.1. Sektrn Gl Ynleri

Kii ba kat tketiminin dk olmas,
lkemizin nfusunun ve nfus art hznn, Avrupa lkelerine gre yksek olmas ve
dolaysyla artan kii ba kat tketiminin byk bir potansiyel oluturmas ile lkemizin
yabanc sermaye ve gelimi teknoloji ak asndan cazip hale gelmesi,
hracatn, zellikle sebze ve meyve ihracatnn art ile bu rnlerin ambalajlanmasnda
kullanlan kat, karton ve oluklu mukavvaya olan talebin hzla artmas,
lkemizde zellikle 70li yllardaki byk yatrm ataklar sayesinde entegre kat
endstrisinin kurulmu olmas,
lkemizin yakn dousunda orman varl olmad iin selloz ve kat fabrikasnn
bulunmamas,
Ortadou ve Avrupa pazarlarna yakn olmamz,
Sektrn, atk kat geri dnmnn dier bir deyile atk kadn rne
dntrlmesini baar ile gerekletiren tecrbe ve teknolojiye sahip olmas,
lkemizin, etkin deerlendirilme potansiyeli yksek bir orman varlna sahip olmas,
Ortaya kan rnn evreci bir zellii olmas,
Ekonominin ihracata dayal olmas.
2.2. Sektrn Zayf Ynleri

retim tesisi yatrm maliyetlerinin ok yksek olmas,
lkemizdeki tesislerin retim kapasitelerinin ounlukla orta byklkte olmas,
Ham ve yardmc maddelerin nemli bir ksmnn, yurt iinden temin edilememesi
nedeniyle ithal edilmesi,
Yatrm ve iletme maliyeti ok yksek olduundan ve retim tesisini besleyecek yeterli
ve kaliteli odun yurt iinden temin edilemediinden, lkemizde ticari amala kurulmu
kimyasal selloz fabrikalarnn bulunmamas,
Hammadde olarak kullanlan, selloz ve atk kat maliyetlerinin yksek olmas,
Ayrca, pahal bir girdi olan sellozda -yl iinde 450 USDdan 1000 USDa kadar
deiebilen byklkte- fiyat dalgalanmalarnn olmas,
lke iinde yeterli ve kaliteli atk kat toplanamamas,
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 15
Atk kadn ihra edilmesi,

Ormanlarn etkin iletilememesi,
lkemizde zel endstriyel ormancln olmamas,
Katlk (120mm), kabuklu odun ithalatnn yasak olmas,
Ar sanayinin bir kolu olan kat sektrnde youn olarak kullanlan enerjinin, kat
retimi yapan rakip lkelerden daha pahal olmas sebebiyle maliyetlerin ykselmesi ve
rekabet edebilirliin azalmas,
Uzakdoudan dk kaliteli kat ve kat rnleri ithali,
thal edilen katlarda yurtii retimlerde aranan kalite ve standartlarn aranmamas,
lkemize anti dampingli kat girmesi.
2.3. Frsatlar
lkemizin nfusunun ve nfus art hznn yksek olmas ve dolaysyla kii ba
kat tketiminin artmas byk bir pazar potansiyeli oluturmaktadr. Yeni yatrmlara
ilaveten, almaz durumdaki entegre kat fabrikalarnn devreye alnmas sayesinde i
pazar ihtiyacnn karlanmas ve Trk Kat Sektrnn, lkemizin 2023 yl hedeflerine
ciddi katk yapmas mmkndr.
lkemizin yakn dousunda orman varl olmad iin selloz ve kat fabrikasnn
bulunmamasndan ve Ortadou ve Avrupa pazarlarna yakn olmamzdan hareketle,
katta her geen yl aleyhimizde artan d ticaret ann kapatlmas iin blge lkeleri
nemli bir frsat tekil etmektedir.
lkemiz ekonomisinin ihracata dayal olmas ve zellikle tarm rnlerinin ihracatnda
kat bazl ambalaj kullanlmas nemli bir frsat dourmaktadr.
2.4. Tehditler
Hammadde olarak kullanlan atk kadn ihra edilmesi,
Uzakdounun kalitesiz hammadde, dk enerji ve iilik maliyeti ile rettii dk
kaliteli kat ve kat rnlerinin ithali,
AB lkeleri, zellikle Kuzey Avrupa ve Rusyann dk enerji ve hammadde maliyetleri
ve yksek retim kapasitesi nedeniyle yksek rekabet edebilirlik avantaj,
retim maliyetlerinin byk bileenlerinden biri olan enerji fiyatlarnn art,
thal edilen katlarda yurtii retimlerde aranan TSE kalite ve standartlarnn
aranmamas,
Dampingli sata ak lke oluumuz.
16 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
3. YATIRIM ORTAMININ YLETRLMES LE

BLGESEL TEVK VE YARDIMLAR
retim maliyetlerini drmeyi ve evreyi korumay amalayan Mevcut En yi Tekniklerin

gelitirilmesi, kresel kat sektrnn retim tesislerinde srekli modifikasyon ve modernizasyon
yaplmasn gerekli kldndan, kat sektr yatrm arlkl bir sektrdr ve yatrmlarn ara
verilmeden srdrlmesi gerekmektedir.
Modernizasyon ve yatrmlar yaplmad takdirde iletmeler rekabet edebilirliklerini
kaybederek, verimli ve kaliteli retim yarnda rakiplerinin gerisinde kalrlar. Srekli yatrm
yapmalar sayesinde dnyada ekonomik mrn srdren 120-130 yllk kat fabrikalar olduu
bilinmektedir.
Haliyle Trk Kat Endstrisi de daimi bir yatrm zorlamas altndadr. Ancak lkemiz
artlarnda srekli yatrm yapmak kolay deildir. Sanayiye, yatrm kolaylatracak etkin devlet
destei yaplmas gereklidir.
Nisan Aynda (05.04.2012) aklanan Yeni Tevik Paketi 01 Ocak 2012 tarihi itibar ile
geerlidir. Yeni paket 4 ana bileenden ve 6 blgeden olumaktadr. Yatrmn hangi bileende yer
aldna, byklne ve blgeye gre farkl tevikler sz konusu olup, stratejik yatrmlar olarak
tanmlanan sektrler, eitim, yk ve yolcu tamacl, madencilik ve baz turizm blgelerine
yaplan yatrmlar nerede olursa olsun 5inci blge desteklerinden yararlanabilmektedir.
Yeni tevik Paketinde yer alan alt blge aadaki ehirlerden mteekkildir;
I. Blge
Ankara, Antalya, Bursa, Eskiehir, stanbul, zmir, Kocaeli, Mula (8 il)
II. Blge
Adana, Aydn, Bolu, anakkale, Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Krklareli, Konya, Sakarya,
Tekirda, Yalova (13 il)
III. Blge
Balkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabk, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon,
Uak, Zonguldak (12 il)
IV. Blge
Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartn, orum, Dzce, Elaz, Erzincan, Hatay, Kastamonu,
Krkkale, Krehir, Ktahya, Malatya, Nevehir, Rize, Sivas (17 il)
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 17
V. Blge
Adyaman, Aksaray, Bayburt, ankr, Erzurum, Giresun, Gmhane, Kahramanmara, Kilis,
Nide, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat (16 il)
VI. Blge
Ar, Ardahan, Batman, Bingl, Bitlis, Diyarbakr, Hakkri, Idr, Kars, Mardin, Mu, Siirt,
anlurfa, rnak, Van (15 il)
En cazip yatrm alan 6. Blgedir.
Yeni Tevik Paketinde deiiklik yaplan destek unsurlar;
Vergi ndirimi
Sigorta Primi veren Hissesi Destei
Faiz Destei
Yeni Tevik Sisteminin uygulamalar;
Genel tevik uygulamalar
Blgesel tevik uygulamalar
Byk lekli yatrmlar
Stratejik yatrmlar
Yeni Bir Blgesel Harita - l Bazl Blgesel Tevik Sistemine Gei;
Destek unsurlarnda deien sreler ve oranlar,
Desteklenecek sektrlerin gncellenmesi,
Sosyo-Ekonomik adan grece az gelimi blgeye (6. blge) cazip destekler,
ncelik arz eden yatrmlar
Yatrmclara salanacak desteklerin tamam (uygulama alanlarna bal olarak deimektedir);

Katma Deer Vergisi (KDV) stisnas,
Gmrk Vergisi Muafiyeti,
Vergi ndirimi,
Sigorta Primi veren Hissesi Destei (asgari cret zerinden),
Yatrm Yeri Tahsisi,
Faiz Destei,
KDV adesi,
6. Blge iin Gelir Vergisi Stopaj Destei ve Sigorta Primi i Hissesi Destei
ncelikli alanlarda yaplacak yatrmlar, 1. , 2. , 3. , 4. , 5. blgelerde yer almas durumunda
5. Blge desteklerinden yararlanacaklardr.
18 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
Madencilik yatrmlar,
Demiryolu ve denizyolu ile yk veya yolcu tamaclna ynelik yatrmlar,
Test merkezleri, rzgar tneli ve benzeri nitelikteki yatrmlar,
Kltr ve Turizm Koruma ve Geliim Blgelerinde yaplacak turizm yatrmlar,
zel sektr tarafndan gerekletirilecek ilk, orta ve lise eitim yatrmlar
Yatrm tutar 20 Milyon TLnin zerinde olan;
Belirli ila yatrmlar,
Savunma sanayi yatrmlar,
Blgesel Tevik Uygulamalarnn, yatrm havzalarnn oluturulmas ve kmelenmenin

desteklenmesi hedefleri erevesinde;
OSBlerde yaplacak yatrmlar,
Sektrel ibirliine dayal yatrmlar,
TBTAK tarafndan desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde gelitirilen rnn
retimine ynelik yatrmlar
Vergi indirimi ve sigorta primi iveren hissesi destekleri asndan bir alt blgede uygulanan
desteklerden yararlanrlar.
Dier deiiklikler aada verilmitir;
Demir cevheri ve linyit kmr yatrmlar blgesel tevik sistemi kapsamnda
desteklenecektir.
Tersanelerin ina edecekleri gemilerde, yatrm dneminde istihdam edilen iiler iin
denmesi gereken sigorta primi iveren hissesinin asgari crete tekabl eden ksm
Ekonomi Bakanl tarafndan karlanacaktr.
Stratejik yatrmlar; %50den fazlas ithalatla karlanan ara mallar veya rnlerin retimine
ynelik (mnhasran bu yatrmlarn enerji ihtiyacn karlamak zere gerekletirilecek enerji
yatrmlar dahil) yatrmlardr.
Bu sistemin amac;
GTES ve thalat Haritas erevesinde, cari an azaltlmas amacyla ithalat
bamll yksek ara mallar ve rnlerin retimine ynelik,
Uluslararas rekabet gcn arttrma potansiyeline sahip, yksek teknolojili ve yksek
katma deerli
yatrmlar tevik etmektir.
Stratejik yatrmlar deerlendirme kriterleri;

thalat bamll yksek ara mal veya rnlerin retimine ynelik,
Asgari yatrm tutar 50 milyon TL olan,
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 19
%50den fazlas ithalatla karlanan,

Asgari %40 katma deer reten,
retilecek rnle ilgili toplam ithalat deeri son 1 yl itibariyle en az 50 Milyon $ olan
(yurt ii retimi olmayan mallarda bu art aranmayacaktr) yatrmlar.
Stratejik yatrmlara blge ayrm yaplmakszn uygulanacak destekler;

Gmrk Vergisi Muafiyeti,
KDV stisnas,
7 yl sreyle Sigorta Primi veren Hissesi Destei ( 6. blgede ise 10 yl),
Yatrma katk oran yzde 50 olmak zere yzde 90 Vergi ndirimi,
Faiz Destei (sabit yatrm tutarnn yzde 5ini amamak kaydyla azami 50 Milyon TL),
Yatrm Yeri Tahsisi,
Bina inaat harcamalarna KDV iadesi (500 Milyon TL ve zeri yatrmlar iin),
Gelir Vergisi Stopaj Destei (Sadece 6. Blgedeki yatrmlar iin 10 Yl),
Sigorta Primi i Hissesi Destei (Sadece 6. Blge yatrmlar iin 10 yl)
Cari a minimize edecek politikann stratejik yatrmdan gemesinden hareketle, stratejik
yatrmlara ilin yerinin nemi olmadan destek verilecektir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn aklamasna gre (20.04.2012), Trkiyenin sanayide
rekabet gcn artrmak amacyla kmelenmeye ynelik, bilimsel tabanl ve niversite-sanayi
ibirliine dayanan Kme Destek Program ad altnda yeni bir tevik programn hazrlanmaktadr.
Ulusal Kme Akademisi kurulacak olup, Kmeler leinde herhangi bir yatrm iin gerekli
olan btn girdilerin (igc, hammadde, altyap, sermaye v.b) iyiletirilmesine ynelik faaliyetler
desteklenecektir. Bu amala kmelere 6 milyon TLsi 2012de kullanlacak programda olmak zere
sonraki yllarda 25 milyon TL destek verilecek ve bte ihtiyaca gre artabilecektir.
Ayrca Babakan Yardmcs Sn. Ali Babacann verdikleri bilgiye (06.04.2012) gre, stihdam
tevikle ilgili ayr bir tevik almas yaplacaktr.
Yeni Tevik Paketi ile zellikle Organize Sanayi Blgelerinde (OSB) yaplacak yatrmlara
ve ortaklk kurarak yatrm yapan firmalara ilave tevik verilmesi yatrmlar zendirici nemli
deiikliklerdir.
Kmelemenin desteklenmesi ile lkemiz kat sektrnn nemli bir eksii olan yan sanayinin
gelimesi salanabilir.
Ayrca sektrde hammadde olarak kullanlan sellozun tamamna yaknnn ithal edilmekte
olmas ve lkemiz kat tketiminin yarsnn ithalat ile karlanmas sektrel yatrmlarn Stratejik
Yatrmlar snfna dahil olmas hususunu ciddi olarak gndeme getirmektedir.
Bu konuda fikir vermek asndan sektrn 2007-2009 yllar retim, 2007-2011 yllar ithalat
ve ihracat tutarlar aadaki izelgelerde verilmitir. Takdir edilecei gibi byle bir deerlendirme
iin sektr alt gruplar baznda detayl mali analizlerin yaplmas gereklidir.
20 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
izelge 20. Yllara Gre Sanayi retim Tutarlar (Kat ve Kat rnleri Nace 17.1+17.2)
retim Deeri
(Bin TL) 2007 2008 2009
Kat rnleri 7.504.375 8.182.099 8.352.490
malat Sanayi 414.732.875 477.136.614 423.121.647
Toplam Sanayi 482.025.577 567.024.666 518.467.778
Trkiye 882.089.413 1.019.306.316 959.651.294
izelge 21. Yllara Gre Sanayi thalat Tutarlar (Kat Ve Kat rnleri Nace 17.1+17.2)
THALAT (USD000) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 (lk 3 Ay)
Kat rnleri 2.831.779 3.013.552 2.508.607 3.286.227 3.634.599 826.443
malat Sanayi 133.938.136 150.252.335 111.030.525 145.366.975 183.927.622 40.310.080
Toplam Sanayi 159.273.738 185.917.531 131.672.431 171.319.995 221.345.568 51.279.798
Trkiye 170.062.715 201.963.574 140.928.421 185.544.332 240.838.853 55.690.726
izelge 22. Yllara Gre Sanayi hracat Tutarlar (Kat Ve Kat rnleri Nace 17.1+17.2)
2012
HRACAT (USD000) 2007 2008 2009 2010 2011
(lk 3 Ay)
Kat rnleri 835.719 1.051.948 981.879 1.194.369 1.407.292 392.192
malat Sanayi 101.081.873 125.187.659 95.449.246 105.466.686 125.970.650 33.099.441
Toplam Sanayi 102.911.606 127.416.133 97.271.902 108.335.185 128.924.888 33.783.232
Trkiye 107.271.750 132.027.196 102.142.613 113.883.219 134.915.252 35.366.693
Yukarda ana hatlar zetlenen Yeni Tevik Paketi Kat Sektr asndan incelendiinde
yatrmlar zendirici, olumlu bir dzenleme olarak tanmlanabilir.
Ancak, yatrmlar engelleyen, dier lkelerdeki rakiplere kar lke kat sektrnn gcn
zayflatan nemli hususlardan birinin enerji fiyatlarnn ykseklii olduu gz ard edilmemelidir.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 21
4. SEKTRDE YEN YNELMLER
Sektrn ana retim ekipmanlar ounlukla skandinav, Alman, talyan ve Fransz makina
reticilerinden salanmaktadr. lkemizde kat yan sanayi yeterince gelimedii iin esasen
ounluk yedek para, iletme sarf malzemeleri (kee, elek vb) ve nemli baz kimyasallar da
yine yurtdndan gelmektedir. Yurtiinden temin edilen az miktardaki girdi maddelerinin kalitesi
genelde dktr. Halen lkemizde, kaliteli kimyasal ve sarf malzemesi retilememektedir.
4.1. Sektrdeki Teknoloji Kullanm Dzeyi

lkemizde makine; Kat, karton retim tesisi imalats bulunmad ve kurulum iin tamamen
da baml olunduundan yksek teknolojili, byk kapasiteli yeni yatrmlarn tutar ok -zaman
zaman halihazrdaki zel sektr aacak kadar- yksek olmaktadr.
Dolaysyla lkemizdeki mevcut yatrmlar, ounlukla dnya leine gre orta kapasiteli ve/
veya ikinci el makinalardan olumaktadr.
Kapasite art ve ileri teknoloji kullanm maliyeti olumlu ynde etkilemektedir. Ancak, retim
maliyetlerinin rekabet artlarn zorlayan ykseklii yatrm kararlarn olumsuz etkilemektedir.
4.2. Dnyadaki Gelimelere Ayak Uydurma Kapasitesi

Sektrmzde, yeni makine ile almaya balam ve/veya byk retim kapasitesine sahip
firmalarn yeni teknolojileri uygulama imkanlar, delta yatrm tutarna bal olarak, ikinci el makine
ile alan ve/veya orta retim kapasitesine sahip firmalardan daha fazladr.
4.3. niversite-Sanayi birlii

Madde 1.4de de belirtildii gibi, ODT Kimya Mhendislii Blmnde Selloz ve Kat
Sanayii Vakfnn destei ile ana konuda yksek lisans tezi gerekletirilmi olup tezlerin
aratrma sonularna bal uygulamalar ilgili retim tesislerinde gerekletirilmektedir.
4.4. Sektrde Ar-Ge Kullanm

Sektrde aratrma gelitirme almalar retim tesislerinin bnyesinde srdrlmektedir.
Kat sektr ile ilgili aratrmalar yapan bamsz bir kurulu mevcut deildir ancak, firmalar bu
tr aratrmalar gerektiinde yurtii ve yurtd bamsz kurulularda ve eitim kurumlarnda
yaptrabilmektedir.
Yurt dnda zellikle Avrupadaki Ar-Ge almalar Mevcut En yi Teknikleri destekleyecek
ekilde ekipman, retim yardmc malzemeleri ve katk maddelerini gelitirmek amac ile
srdrlmektedir.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 23
Takdir edilecei gibi makine ekipman imalat olmayan, yardmc maddelerin nemli bir
ksmnn ithal edildii sektrmzde Ar-Ge almalar, iletmelerin prosesleri ve rn eitleri ile
rn kalitesi konularyla snrl kalmaktadr. Mevcut kresel rekabet koullarnda iletmeler Ar-Ge
almalarn youn olarak srdrmektedir.
24 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
5. SEKTRN DI PYASALARDA DURUMU

Trkiyede byk kapasiteli yatrmlarn yaplmaya baland 1970li yllar, ayn zamanda kat
ithalatnn da balad dnem olmutur. 1990lara kadar dk seyreden ithalat bu tarihten itibaren
artan oranda bymeye balamtr. Tketimin artna karlk retim yeterince hzl artmamtr.
1980li yllardan itibaren kat retim tesislerinde yaplmas gereken yatrmlarn yaplmam
olmas kapasite, kalite ve maliyetler zerinde olumsuz tesir yaparak ithalatn artna zemin
hazrlamtr. 1980li yllarda SEKA nclnde retim yapan kat sektr, zellikle Avrupadan
gelecek yeni bilgi ve teknolojiye ihtiya duymu, baz gerekli modifikasyonlarn yaplamamas,
yaplan yatrmlarn da yetersiz olmas sektr ithalata yneltmitir. Halen yksek enerji fiyatlar,
ham ve yardmc maddeler ile sarf malzemelerinde da bamllk ve kat sektrndeki retim
tesislerinin ilk yatrm maliyetlerinin ok yksek olmas, yeni yatrm giriimlerini engellemekte ve
ithalat zendirmektedir.
Trkiye snrlar iinde gerekletirilen kat retimi, tketimin %50si seviyesindedir. Kalan
ksm ithalatla karlanmaktadr.
Trkiye son 20 yldr kat ihracat yapmaktadr. Kat retiminde maliyetlerin ok yksek oluu
ve baz kat trlerinde yeterli kaliteye ulalamamas, ihracat olumsuz ynde etkileyen faktrlerdir.
Ayrca, Uzakdou ve Rusyada dk maliyetle retilen katlar, uluslar aras piyasada rekabet
edebilirlii zorlamakta zaman zaman imkansz hale getirmektedir.
hracata ynelik faaliyet gsteren firmalarn kalitelerini rakipleri zerinde tutmak zorunda
olmalar, Trk kat sanayiinde kalite olgusunun yerlemesine katkda bulunmutur. Dier yandan,
Trkiyenin d pazarlara gnderdii paketlenebilir sanayi ve tarm rnlerinin %90 oluklu
mukavva ambalaj kutularyla ihra edilmektedir. hra rnlerinin oluklu mukavva kullanlarak
ambalajlanmasnda, oluklu mukavva reticilerinin AB lkelerinde kabul gren kalite ve standartlar
yakndan takip etmeleri ve uygun teknolojileri kullanmalarnn nemli pay vardr.
Dikkat ekici bir husus da, yabanc ortakl firmalarn ihracat artndaki ivmenin, dier firmalara
nazaran daha yksek olmasdr.
thalat, ihracat verileri ve yurt ii tketim deerleri yurt ii pazarn bykl ve yapsn rnler
baznda tanmlamaktadr.
thalat ve ihracat rakamlarna gre sektrn lke iindeki ve dnyadaki durumu, Orta Anadolu
Aa Mamulleri ve Orman rnleri hracatlar Birliinin ( www.oaib.org.tr ) verileri ile aada
zetlenmitir.
5.1. Sektrn lke thalat ve hracatndaki Yeri

2011 Yl verilerine gre sektr ithalatta 16. , ihracatta 22. Srada yer almaktadr
thalat tutarna gre fasl baznda yaplan sralamada 16. Srada yer alan 48. FASIL, Kat
ve karton: Kat hamurundan kat ve kartondan eya grubunun ithalatnn yllara gre deiimi,
Trkiye geneli ile karlatrmal olarak aada verilmitir:
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 25
izelge 23. Fasl Baznda thalat (1000 $) (thalat Deerine Gre Sralanmtr)
YIL 2007 2008 2009 2010 2011
TOPLAM
170.062.715 201.963.574 140.928.421 185.544.332 240.834.392
THALAT(1000 $)
16.SIRA 48. FASIL
2.469.551 2.605.213 2.214.106 2.819.742 3.109.924
(1000 $)
48/TOP. ITHALAT (%) 1,45 1,29 1,57 1,52 1,29
Kaynak: www.oaib.org.tr/tr/istatistikler
hracat tutarna gre fasl baznda yaplan sralamada 22. Srada yer alan 48. FASIL, Kat
ve karton: Kat hamurundan kat ve kartondan eya grubunun ihracatnn yllara gre deiimi,
Trkiye geneli ile karlatrmal olarak aada verilmitir:
izelge 24. Fasl Baznda hracat (1000 $) (hracat Deerine Gre Sralanmtr)
YIL 2007 2008 2009 2010 2011
TOPLAM
107.271.750 132.027.196 102.142.613 113.883.219 134.971.545
HRACAT(1000 $)
22.SIRA 48. FASIL
861.427 1.077.653 1.004.769 1.216.836 1.427.597
(1000 $)
48/TOP. IHRACAT (%) 0,80 0,82 0,98 1,07 1,06
Sektr, 2011 Yl hracat-thalat farklarna gre 15.srada yer almaktadr.

48. FASIL, Kat ve karton: Kat hamurundan kat ve kartondan eya grubunun ihracat-
ithalat rakamlar ve farklarnn yllara gre deiimi, Trkiye geneli ile karlatrmal olarak aada
verilmitir:
izelge 25. Fasllar tibariyle hracat-thalat Rakamlar Ve Farklar 1000 $ (2010 Ylndaki
Farka Gre Sralanmtr)
TOPLAM (TRKYE GENEL) 15.SIRA, 48.FASIL
YIL (1000 $) (1000 $)
HRACAT THALAT FARK HRACAT THALAT FARK
2007 107.271.750 170.062.715 -62.790.965 861.427 2.469.551 -1.608.125
2008 132.027.196 201.963.574 -69.936.378 1.077.653 2.605.213 -1.527.559
2009 102.142.613 140.928.421 -38.785.809 1.004.769 2.214.106 -1.209.337
2010 113.883.219 185.544.332 -71.661.113 1.216.836 2.819.742 -1.602.906
2011 134.971.545 240.834.392 -105.862.847 1.427.597 3.109.924 -1.682.327
5.2. Sektrn Dnya thalat ve hracatndaki Yeri

Sektrn dnya ithalat ve ihracatndaki yeri, Orta Anadolu Aa Mamulleri ve Orman rnleri
hracatlar Birlii 2011 Yl Faaliyet Raporu verilerine gre aada zetlenmitir:
Dnya kat-karton ihracat 2010 ylnda bir nceki yla gre %11,4 art gstererek 170 Milyar
USD seviyesinde gereklemitir. 2010 Yl itibariyle, dnya kat karton ihracatnda ilk be lke;
26 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
Almanya, ABD, sve, Finlandiya ve Kanadadr. Trkiye 219 lke arasnda dnyann en ok kat
ihrac yapan 27. lkesi olarak yerini almtr.
Ayn yl dnyann toplam kat-karton ithalat bir nceki yla gre %10,6 artarak 171,6 Milyar
USD olmutur. Kat rnlerinde en nemli ithalat lkeler; bata ABD; Almanya, Fransa, ngiltere
ve talya gibi gelimi lkelerdir. Trkiye ise dnya ithalatndan 229 lke arasndan en fazla pay
alan 15. lke olup, ald pay %1,6dr.
Dnya kat-karton sektr ithalat ve ihracatnda balca lkeler ve ticari byklkleri Orta
Anadolu Aa Mamulleri ve Orman rnleri hracatlar Birlii 2011 Yl Faaliyet Raporu grafikleri
ile aada verilmitir:
ekil 1. Dnya Kat-Karton Sektr hracatnda Balca lkeler, 2010 Yl, Milyon USD
Kaynak: 2011 Yl Faaliyet Raporu www.oaib.org.tr
ekil 2. Dnya Kat-Karton Sektr thalatnda Balca lkelerin ald Paylar, 2010
Yl, (%)
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 27
5.3. Sektrn Ticaret Yapt lkeler

Sektrn ticaret yapt lkeler Orta Anadolu Aa Mamulleri ve Orman rnleri hracatlar
Birlii 2011 Yl Faaliyet Raporu veri ve grafikleri ile aada verilmitir:
Trkiye geneli ihracat rakamlarna gre 2011 yl ihracat 2010a gre %17,3 artarak 1,4 Milyar
USD olarak gereklemitir. Bu dnemde kat-karton ihracat en fazla; Irak, ngiltere ve sraile
yaplmtr.
Iraka yaplan ihracat geen yla gre %28,5, ngiltereye %58,1 ve sraile %28,9 orannda
artmtr.
ekil 3. Trkiye Geneli Kat-Karton hracatnda lk 10 lke (Bin USD)
5.4. rn Baznda hracat Rakamlar

Sektrn, raporun Madde 1.12, ZELGE 18inde verilmi olan rn baznda ihracat miktar
ve tutarlar, Orta Anadolu Aa Mamulleri ve Orman rnleri hracatlar Birlii 2011 Yl Faaliyet
Raporu verileri ile 2010 yl ile karlatrmal olarak aada grlmektedir:
28 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
izelge 26. Trkiye Geneli Aa Mamulleri ve Orman rnleri Sektr 2010 Ve 2011
Yllar Fiili hracat Rakamlar
Tonaja gre ihracat miktarna bakldnda; Gramaj (metrekaresinin arl) yksek olan
kat trlerinin miktar olarak daha fazla ihra edilmesine karn; hracatta en yksek katma deeri,
en dk gramajl tr olan temizlik katlar kazandrmaktadr.
5.5. D Ticaret Dengesi
stanbul Sanayi Odas d ticaret verilerine gre 2003-2012 yllar arasnda Kat ve Kat
rnleri Sektr (NACE 17.1+17.2) d ticaret a ve/veya fazlas ve farkn bir nceki yln ayn
ayna gre deiim oranlar aada verilmitir:
izelge 27. Kat Ve Kat rnleri malat Sektr D Ticaret A / Fazlas (000 USD)
Yllk
Toplam
2003 -61.554 -53.170 -71.999 -69.947 -79.266 -89.597 -95.314 -85.212 -89.096 -96.895 -64.485 -94.919 -951.455
2004 -81.208 -77.299 -100.914 -92.924 -100.711 -121.863 -118.140 -104.792 -112.818 -102.506 -114.083 -127.498 -1.254.756
2005 -98.309 -119.229 -133.684 -118.659 -133.845 -128.556 -114.417 -125.072 -116.162 -111.514 -118.629 -132.620 -1.450.697
2006 -112.706 -125.945 -144.300 -139.703 -144.845 -153.518 -152.177 -162.426 -158.362 -144.512 -158.659 -147.144 -1.744.299
2007 -137.173 -130.124 -152.973 -158.559 -180.450 -178.365 -178.113 -194.788 -187.958 -167.513 -171.395 -158.650 -1.996.060
2008 -177.841 -150.113 -159.207 -183.050 -185.445 -173.814 -176.705 -176.240 -161.325 -172.317 -133.728 -111.818 -1.961.604
2009 -91.114 -80.659 -107.583 -121.585 -119.892 -161.316 -143.481 -140.618 -119.514 -141.647 -126.539 -172.779 -1.526.728
2010 -138.292 -128.781 -160.399 -158.326 -181.963 -211.885 -214.544 -193.328 -192.276 -166.111 -175.739 -170.214 -2.091.859
2011 -153.399 -151.264 -206.524 -213.845 -245.629 -255.725 -196.947 -174.934 -173.020 -173.101 -157.349 -125.571 -2.227.308
2012 -158.595 -126.307 -149.350 - - - - - - - - - -434.251
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 29
izelge 28. D Ticaret A / Fazlasnn Bir nceki Yln Ayn Ayna Gre Deiim
Oranlar (%)
Yllk
Deiim
2004 31,9 45,4 40,2 32,8 27,1 36,0 23,9 23,0 26,6 5,8 76,9 34,3 31,9
2005 21,1 54,2 32,5 27,7 32,9 5,5 -3,2 19,4 3,0 8,8 4,0 4,0 15,6
2006 14,6 5,6 7,9 17,7 8,2 19,4 33,0 29,9 36,3 29,6 33,7 11,0 20,2
2007 21,7 3,3 6,0 13,5 24,6 16,2 17,0 19,9 18,7 15,9 8,0 7,8 14,4
2008 29,6 15,4 4,1 15,4 2,8 -2,6 -0,8 -9,5 -14,2 2,9 -22,0 -29,5 -1,7
2009 -48,8 -46,3 -32,4 -33,6 -35,3 -7,2 -18,8 -20,2 -25,9 -17,8 -5,4 54,5 -22,2
2010 51,8 59,7 49,1 30,2 51,8 31,3 49,5 37,5 60,9 17,3 38,9 -1,5 37,0
2011 10,9 17,5 28,8 35,1 35,0 20,7 -8,2 -9,5 -10,0 4,2 -10,5 -26,2 6,5
2012 3,4 -16,5 -27,7 - - - - - - - - - -
izelgelerden de grld gibi d ticaret ann ivmesi 2008-2009daki duraklamaya

ramen hzla ykselmeye devam etmektedir.
30 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
6. SEKTRN YAPISAL SORUNLARI VE ZM

YOLLARI
lkemizde kat sektrnn temel yapsal sorunu yksek maliyetlerdir. Bunun da en nemli
nedeni hammadde (odun, selloz, atk kat) ve enerji (yakt+elektrik) maliyetlerinin yabanc
rakiplere kyasla olduka yksek olmasdr.
6.1. Sellozun Hammaddesi Olarak Odun (Tomruk) Temini ve Maliyeti

Tek yetkili olan Orman Genel Mdrl tarafndan temin edilen sellozluk odunun fiyatlar
dnyadaki fiyatlarn iki katdr.
Hammadde olarak odun kullanmakta olan entegre tesislere, Orman Genel Mdrl (OGM)
tarafndan yllk tahsis edilen miktarn eksiksiz salanmas; Yksek nakliye cretlerinden kanmak
iin gerekli tedbirlerin alnarak, zaten ormanlara yakn blgelerde kurulmu olan tesislere, yakn
evresinden temin edilen tomruk miktarnn arttrlmas; Odun fiyatlarnn Avrupa seviyesine
indirilmesi gereklidir.
Fiyatlarn dnya ile rekabet edilebilir dzeye ekilebilmesi iin; Orman Genel Mdrl
alc taleplerini gz nnde bulundurarak retimlerini ekillendirmeli; Orman emvali standartlar
revize edilerek ktlk odun ve lif yonga odun standartlar kesin izgilerle ayrlmal; Orman iinde,
transport a olmayan veya tamamlanmayan blmlerde retim yaplmamal; retimlerde makinal
retim modeline geilmelidir.
Ayrca, halen yasak olan; Katlk (120mm), kabuklu odun ithalat, bir ok Avrupa lkesinde
olduu gibi serbest braklmaldr. Greceli olarak dk apl olan ( 100-250 mm) odunlarn
soyularak satlmas tercih edilmemektedir, bu nedenle tomruk reticilerinin nemli bir ksmnda
kabuk soyma tesisleri olmad iin ilave maliyet getirecei gibi, kabuu soyularak saklanan ve/
veya nakledilen tomruklar retilecek selloz ve kat kalitesini olumsuz ynde etkilemektedir.
Gerekli teknik nlemler alnarak kabuklu odun ithal edilmesi ile daha dk maliyette selloz
hammaddesi temin edilebilmesi mmkn hale gelecektir.
Orman Kanununda deiiklik yaplarak bakm amal orman emvali retiminden, nemli oran
yakacak odun olarak kullanlan orman varlmzn korunmasn ve yenilenmesini salayacak olan
ve gelimi lkelerde halen uygulanan endstriyel bazl retim modeline geilmelidir.
Orman Ynetim Konseyi (Forest Stewardship Council FSC) dnya ormanlarnn ynetiminin
gelitirilmesi iin kurulmu bamsz bir organizasyondur. Verdii FSC-CoC sertifikas retilen
rn ierisinde kullanlan orman rnnn yasal yollardan tedarik edildiini, iyi idare edilmi,
katledilmemi ormanlardan elde edildiini, tedarik zincirinin herhangi bir aamasnda belgeli
olmayan orman rnleri ile karmayarak retildiini ifade etmektedir.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 31
Ahap veya kat, odun kaynakl her trl rn zerinde grlen FSC-CoC damgas, o rnn
elde edildii ormann srdrlebilir bir biimde ynetildiinin ve bunun bamsz bir kurul tarafndan
onaylandnn iaretidir.
Orman Genel Mdrlnn FSC belgesi almak iin srdrd hazrlklarn ve pilot
almalarn hzlandrlarak en ksa srede bu belgenin alnmas ve ahap piyasasnn FSCli
orman rn ihtiyacnn karlanmas beklenmektedir.
6.2. Kat Hammaddesi Olarak Selloz Temini

lkemizde ticari olarak beyazlatlm ve beyazlatlmam kimyasal selloz retimi yaplmad
iin, bask yaz ve temizlik katlar ile baz tr kartonlarn ve sarglk katlarn ana hammaddesi
olan hazr selloz ithal edilmektedir.
Mevzuata gre; Vadeli olarak ithali yaplan ham ve yardmc madde almlarnda %6 Kaynak
Kullanm Destekleme Fonu (KKDF) kesintisi yaplmaktadr. Kt maliyetinin %80ini tekil eden
bu almlardaki uygulama, nakit akn zorlamakta ve maliyetleri arttrmaktadr.
Kat Sektrnn rekabet ansn arttrabilmek ve maliyetleri drebilmek iin; Kat, Karton
retiminde ana hammadde olarak kullanlan hazr sellozun vadeli olarak ithali, Kaynak Kullanm
Destekleme Fonu (KKDF) uygulamasndan muaf tutulmaldr.
6.3. Kat Hammaddesi Olarak Atk Kat Temini

Sektrn dier hammaddesi olan atk katlarn, dorudan doruya kat sanayiinde
kullanlabilecek ekilde snflandrlarak toplanmas ve toplanan miktarn arttrlmas hususu
mevzuatla desteklenmelidir. Toplanma zorluu, reticilerin talebi ve uygun fiyat salanamamas,
piyasaya arz yetersiz olmasna ramen ihra edilmesi, nedenleriyle kat sektr, hammaddesi
olan atk kad ithal etmek durumunda kalmaktadr.
Karton, mukavva ve oluklu mukavva retim tesislerinin ana; kat retim tesislerinin de
yardmc hammaddesi olan ve mevcut artlarda arz talebi karlamayan atk kadn ihrac, kat
sektrn iki ynden byk skntya sokmaktadr; Yerli piyasada hammadde bulma zorluu ve
ithalat ile ikame edilmesi; Ticaretin doas gerei bulunmayan malzemenin fiyatndaki ar art
nedeniyle sektrde retim maliyetlerinin ok ykselmesi, d piyasa ile rekabet edebilme ansnn
ortadan kalkmas.
lkemizde gerek ekonomi ve gerekse evre asndan byk nemle geri dntrlen atk
kat/kartonun tamamnn lkemiz kat/karton reticilerine hammadde olarak sunulmas ve geri
dnm ana hedef iken; sz konusu geri kazanmn ihracat, nemli bir katma deer kayb
oluturmaktadr. Yurt iinde hammadde yetersizliiyle retilemeyen rnn ithali srasnda 3-4 kat
fazla bedel denmektedir.
Sektrn 2010-2011 yllar iin hammadde olarak kullanlmak zere yurt dndan ve yurt iin-
den temin edilen atk kadn miktarlar aada verilmitir:
32 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
izelge 29. Kat Sektrnn thal ve Yerli Atk Kat Almlar

SEKTRN ATIK KAIT ALIMLARI (ton)
THAL TOPLAM YERL TOPLAM GENEL TOPLAM
2010 115.966 2.115.434 2.231.400
2011 71.922 2.307.796 2.379.718
FARK (%) - 38,0 9,1 6,6
Mevcut retim tesislerinin kapasite kullanmnn artmas ve devreye alnacak yeni yatrmlarla
birlikte hammadde olarak kullanlan atk kda ihtiya daha da artacaktr.
Kat sektrnn hammaddesi olan atk kadn ithalatnda zorluklar mevcuttur. 47.07.10
pozisyonundaki atk kadn ithali 65 no.lu Gmrk Tebliine tabidir, buna bal olarak, gmrk
kapsnn olduu blgedeki evre Mdrlnden elemanlarn tetkiki ve lzumu halinde analiz
raporu talep edilmektedir. Gerek elemann tetkik iin gmre gelmesi gerekse de analiz iin
geen sreler, ithal atk kat maliyetini rlatif olarak arttrmakta, bunu referans alan yerli atk kt
fiyatlar ykselmekte ve dolaysyla sektrn rekabet gc olumsuz ynde etkilenmektedir.
259/93/EC sayl Konsey Tznn EK-II sayl Yeil Atk Listesinde yer alan atk kt, 65
no.lu Gmrk Tebliinin Uygunluk Denetimine Tabi Atklar Listesinden karlmaldr.
hra edilen atk kat miktar 2009 ylnda 33.2 Bin ton, 2010 ylnda 73.5 Bin ton, 2011 ylnda
119.7 Bin tondur (Kaynak: Kat ve Kat rnleri Sektr Meclisi Hammadde ve Tedarik Komitesi
alma Raporu 2011 ve Selloz ve Kat Sanayii Vakf Veri Stoku).
Atk kat ihracat arlkl olarak Uzakdou lkelerine yaplmaktadr. Uzakdoudan yap-
lan ithalatlarla lkemize gelen konteynrlarn bo dnmemek iin ok dk navlun fiyatlar ile
Uzakdouya dn atk kada ihra imkan yaratmaktadr.
Atk kadn hrac Kayda Bal Mallar Listesine eklenmesi (21.04.2011) ile atk kat ihracat
trendinde azalma kaydedilmi ancak, trenddeki azalmaya ramen sektr, hammadde ihtiyacn
karlamak iin 2011de 72 Bin ton atk kat ithal etmek durumunda kalmtr (Kaynak: Selloz ve
Kat Sanayii Vakf Veri Stoku).
Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii uyarnca, evlerdeki atklarn kaynanda ayrtrlmas
salanmal, atklarn ayr ayr toplanp tasnif edilerek geri dnm tesislerine uygun maliyette
ulamas temin edilmeli; Tasnif edilerek satlabilir hale getirilen endstriyel kt bazl atklar
serbeste geri dnm tesislerine verilebilmelidir.
6.4. Enerji Temini ve Maliyeti

Kat sektrnn temel yapsal sorunu olan yksek maliyetleri oluturan dier bileen de
sektrn retim prosesinin teknolojisi gerei kulland yakt ve elektrik enerjisidir.
Enerji youn bir sektr olan kt sektrnn kulland ve girdilerin %20ye yaknn (baz tr
retimlerde ise %30unu) tekil eden elektrik maliyeti Avrupa ve ABDden yksektir. Trkiyedeki
sanayi elektrii fiyat (Ocak 2011) Avrupa lkeleri ortalamasnn zerinde seyretmektedir (Kaynak:
TOBB Kat ve Kat rnleri Sektr Meclisi Teknik Komite alma Raporu 2011).
2012 Yl ilk eyreinde yaplan doal gaz ve elektrik fiyatlarndaki yeni dzenlemelerin
getirdii artlar sektr maliyetlerini olumsuz etkilemi ve rekabet ansn daha da azaltmtr.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 33
Yksek maliyete ilaveten, salanan elektrik enerji kalitesinin sistem alt yapsndaki yetersizlik
nedeniyle dk olmas, dev makinalarn bulunduu kat sektrnde zarara ve retim kayplarna
yol amaktadr. Voltaj oynamalar dahi retimin durmasna, byk arzalarn olumasna sebep
olmaktadr. Kalitesiz enerji nedeniyle meydana gelen retim kayplar ve duru sreleri retim
maliyetlerini ve sektrn rekabet gcn olumsuz etkilemektedir.
lkemizde elektrik enerjisinde iletim+datm kayp (kayp/kaak) oranlar ok yksek olup;
2009 itibar ile % 15,5, Dnyada ise ortalama olarak % 7dir (Kaynak: TOBB Kat ve Kat rnleri
Sektr Meclisi Teknik Komite alma Raporu 2011).
letim+datm kayplarn azaltmann en nemli unsurlarndan biri de enerjinin retildii yerde
tketilmesidir. Sanayi tesislerinin elektrik ve buhar ihtiyacn karlayacak birleik s-g santralleri
olan kojenerasyonlarn iletmeler tarafndan kurulmas devlet tarafndan zendirilmeli, tevik
edilmeli, karlacak kanun ve ynetmeliklerle desteklenmelidir. Kojenerasyon santralleri arlkl
olarak doalgaza ve da baml olmasna ramen, sanayinin ihtiyac asndan yine de rasyonel
bir zmdr.
T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, Yenilenebilir Enerji Genel Mdrlnn Enerji
Verimlilii Strateji Belgesi 2012-2023, YPK karar ile 25.02.2012 tarihli Resmi Gazetede
yaymlanarak yrrle girmitir.
Belgenin Stratejik Amalar ve Hedeflerinden SA-01de Sanayi ve hizmetler sektrnde enerji
younluunu ve enerji kayplarn azaltmak amalanmtr. Hedef SA-01/SH-01; Belgenin yaym
tarihi itibar ile 10 yl ierisinde, her bir sanayi alt sektrndeki indirgenmi enerji younluklar, her
bir alt sektr iin % 10dan az olmamak zere sektr ibirlikleri ile belirlenecek oranda azaltlacaktr
eklindedir.
Bu hedefe ulamak iin belirlenen eylemlerin gerekletirilebilmesi iin ihtiya duyulan
desteklerle ilgili olarak Bakanln nerilere ak olmas ve destek vermesi dier sektrlerde olduu
gibi, kat sektr iin de yapc bir yaklamdr.
lkemiz kat sektrnn rekabet edebilmesi iin sektre salanan elektrik enerjisinin kalitesi
dzeltilmeli, sistem alt yaps iyiletirilmeli; Elektrik ve doal gaz sat fiyat sektrn rekabet
gcn etkilemeyecek seviyelere ekilmelidir.
6.5. Veri Temini

Sektrel analizler yaplabilmesi iin doru, detayl ve mkerrer olmayan verilere ihtiya vardr.
Ulusal, resmi verilerin kayna TUK olmakla beraber irketleri koruma amal gizlilik ilkesi gerei
detaylara, alt balklara veya sektr alt bileenlerine ulalamamaktadr.
Dier bir veri kayna sektr birlikleridir ancak birliklerde toplanan veriler gnlllk esasna
dayand iin eksik kalabilmekte ve sektrlerin tamamn yanstmamaktadr.
Selloz ve Kat Sanayii Vakf kat sektrnn 1972 Ylnda kurulan ilk birlii olarak zgn
bir veri stokuna sahiptir. Veri stoku, NACE Rev.2 17.1in tamam, 17.2nin ise baka sektr gruplar
altnda yer almayan alt bileenleri ile ilgili verileri kapsamaktadr.
Kat sektrnn sknts, Kat rnleri 17.2nin alt bileenlerinin dier deyile alt sektrlerinin
detayl verilerine ulalamamasdr. TUKde NACE Rev. 2 17.1+17.2 toplamnn verilerine
erimek mmkndr.
34 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
eitli kurulular tarafndan sektrel veriler kullanlarak istatistiksel almalar yaplmakta

ya da veri gruplar oluturulmaktadr. Bu almalarn salkl ve sektr ve/veya alt bileenlerini
temsil edici olmas, mkerrer veya eksik olmamas iin, verilerin hangi snflandrmaya ait olduu
her izelgede ve her grafikte belirtilmelidir.
Verilerin sektrn toplamn grebilmek asndan kmlatif olarak verilmesinin yan sra,
deerler NACE Rev.2 17.1 ve 17.2 retim, yatrm, istihdam gibi ekonomik gstergeler asndan
baz rnlerde byk farkllklar gstermekte olduundan sektrn alt gruplar baz alnarak daha
detayl verilmesi uygun olacaktr.
zellikle ekonomik gstergelerin analizi yaplrken alt krlmlarn tamamna ulalamad iin
yorumlar yetersiz kalmaktadr.
6.6. evre Mevzuat

Ulusal mevzuatn AB mktesebatna uygun hale getirilmesi almalar kapsamnda; AB
Eletirme Projesi ile Entegre Kirlilik nleme ve Kontrol Direktifi (IPPC-2008/01/EC) ve bu direktifi
yeniden dzenleyen Endstriyel Emisyonlar Direktifi (2010/75/EC)nin uyumlatrlmas, Direktif
kapsamndaki iletmelerde Entegre evre zninin uygulanmasn salayacak yasal, kurumsal ve
teknik yaplarn oluturulmas hedeflenmektedir.
Direktifin altnda yer alan Mevcut En yi Teknikler (BAT) blmnn referans belgeleri olan
BREFler, evre ve ehircilik Bakanlnn katklaryla tercme edilmektedir.
retim tesisleri sektr srasyla, 2015 yl itibar ile Entegre evre zni almak zorundadr.
Yeni tesisler EDin belli aamasna gelindiinde, mevcut tesisler ise mevcut izinlerinin sresi
dolduunda entegre evre izni alacaklardr.
Entegre evre izninin alnabilmesi iin tesislerde Mevcut En yi Teknikler (BAT)n uygulanmas
veya uygulanma almalarnn yaplyor olmas gereklidir. Her sektre zel olan BREFler, BAT
sonu dokmanlar ve/veya klavuzlar olarak tanmlanr. Entegre evre izni alnabilmesi iin
iletmelerin en azndan BREFlerdeki emisyon seviyelerini salamas gerekir. Halen 2. revizyonu
yaplm olan Kat BREFinde mevcut emisyon seviyeleri daha kstlayc hale getirilmitir.
AB Eletirme Projesinin grlmesi ve bu proje kapsamnda yer alan Selloz ve Kat
Sanayii Mevcut En yi Teknikler Uygulamalarn (BAT) ve Mevcut En yi Teknikler Referans
Belgesini (BREF) ve sektrn adaptasyonunu incelemek zere Trkiye Kat ve Kat rnleri
Sektr Meclisi bnyesinde BAT-BREF Alt Komitesi kurulmu ve almalarna balamtr.
AB alma komisyonunda, BREFlerin hazrland teknik alma gruplarna AB yesi olsun
olmasn lkeler uzman gnderebilmektedir. Daha nceki alma gruplarna Trkiye adna evre
ve Orman Bakanl temsilcisi katlmtr.
Avrupa Birlii Bakanl ve evre ve ehircilik Bakanlnn BREFler konusunda ilgili
sektrlerle koordineli alarak lkemizin grn AB Komisyonu ve EIPPC Brosuna iletmeleri,
Direktif Trkiyede uygulanmaya baladnda sanayinin sorun yaamamas asndan uygun
olacaktr.
Taraf lkeler BATlarn uygulanmas konusunda, bilimsel gerekelerle desteklenen rapor
hazrlayarak bavurduklar takdirde, ilgili sektrn uyumu iin gei sresi alnmas mmkn
olmaktadr.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 35
7. SEKTRN AB UYUM SRECNDE GELD

NOKTA, KARILAILAN UYUM SORUNLARI
ABye uyum almalar srasnda ilgili kamu kurumlarnca tercme edilen, edilmekte olan ve
yrrle konmas ngrlen, kat sektrn de kapsayan mevzuatn kesinlemeden nce ve/
veya hazrlanma srecinde, TOBB Trkiye Kat ve Kat rnleri Sektr Meclisinin ve Selloz
ve Kat Sanayii Vakfnn grlerinin alnmas hususunda sektrmzce yaplan giriimler
sonucunda Bakanlklar tarafndan gerekli bilgilendirmeler yaplmakta olup, bilgilendirme ve gr
al veriinin artarak devam etmesi beklenmektedir.
Kat-karton sektr son 25 yldr, ithal rnlerle rekabet edebilmek ve ihracat arttrabilmek
iin retim verimini ve rn kalitesini ykseltmek amacyla tesislerinde modifikasyon ve
modernizasyonlar gerekletirmektedir. Ar sanayiinin bir kolu olan sektrde modifikasyon,
modernizasyon ve yatrm maliyetleri olduka yksektir, bu nedenle ok ksa srelerde byk
yatrmlar yaplmas kolay deildir.
Kat sektr yaanan zorluklara ramen, AB standartlarna her gn biraz daha yaklamaktadr.
ABye uyum srecinde hlihazrda yrrle alnan ve alnma aamasndaki mevzuat sektre ok
ciddi yaptrmlar getirmektedir.
zellikle, Madde 6.6da ifade edilen, iletmelerde Mevcut En yi Tekniklerin uygulanmas
zorunluluu zellikle baz tesisler iin byk yatrmlar gerektirdiinden, yatrmn maddi yknn
yan sra yatrm sresindeki retim kayplar nedeniyle sektr zorlayacaktr.
AB uyum sreci kapsamnda lkemizde ilgili Bakanlklarn koordinasyonu ve paydalklar
ile eitli eletirme ve destek projeleri ve programlar srdrlmektedir. Bu almalarn gerei
olarak raporlar, sonu bildirgeleri, strateji belgeleri ve ulusal bildirimler hazrlanmakta ve bu bilgiler
kamu ve AB komisyonu ile paylalmaktadr.
Sanayiyi de kapsayan rapor, strateji belgesi ve ulusal bildirimlerde verilen, her fazdaki emisyon
ve sektrel spesifik enerji tketimleri deerlerinin ve taahhtlerin birbiri ile uyumlu, tutarl, ilgili
sektr tanmlayc ve gerekletirilebilir olmas hususuna zellikle dikkat edilmelidir.
ABne iletilen ve bu zellikleri tamayan taahhtlerin ve/veya ilerde taahhde dnecek
verilerin sanayi tarafndan salanmas mmkn olamamaktadr.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 37
8. SEKTRN REKABET GCNN

ARTTIRILMASI VE VERMLLK
Kat sektrnn rekabet gcn zayflatan en nemli unsur retim maliyetlerinin ykseklii
olduu iin sektrn ana hedefi; Malzeme, enerji, insan kaynaklar ve retimin yapld birim
zaman evre artlarn da salayarak, son derece verimli kullanmaktr. Sektrdeki almalarn ve
aratrmalarn nemli bir ksm bu hedefi gerekletirmeye yneliktir.
Ancak, verimlilii arttrmak, sektr dnda gelien politik ve ekonomik ve bazen deitirilmesi
lke karlar asndan uygun olmayan faktrler nedeniyle, rekabet edebilirlii arttrmaya
yetmemektedir.
Yine de, kat-karton sektrnn rekabet gcnn ve verimliliin arttrlmas iin sektrdeki
sivil toplum rgtlerine, reticilere ve kamu kurulularndaki yetkili mercilere nemli grevler
dmektedir.
Sektrde rekabet gcnn ve verimliliin arttrlmas iin yaplmas gerekenler aada
zetlenmitir.
ABye uyum erevesinde yaplan, sektrlerin kendi iinde tamamn kapsayan almalar,
ulusal bildirimler, strateji belgeleri iin sektrlerin kendilerini temsil edebilecek birlikleri oluturmalar,
mzakerelerin ve taahhtlerin bu birlikler vastasyla gerekletirilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda kat sektrnn 40 yldr faaliyet gsteren ilk birlii olan Selloz ve Kat
Sanayii Vakfnn mzakerelerde sektrn tamamn temsil edecek ekilde ye says arttrlarak
glendirilmesi ve sektrde daha etkin konuma getirilmesi gereklidir.
Ayrca, lke apnda etkin bir kurulu olan TOBB bnyesinde yer alan, Trkiye Kat ve Kat
rnleri Meclisinin almalar ve giriimleri geniletilerek srdrlmelidir.
Daha ziyade orta lekli tesislerden mteekkil olan sektr byk kapasiteli yatrmlar
ve ileri teknolojinin kullanlmas ile rekabet edebilirliin artacann bilincindedir ancak, yatrm
maliyetlerinin ok yksek olmas, ayrca yksek kapasiteli tesislerde girdi tedarik maliyetlerinin
bykl caydrc rol oynamaktadr.
Yine de, Yeni Tevik Paketi imkanlarn da kullanarak yeni yatrmlar asndan artlarn
zorlanmas gereklidir.
Sektrn zgn makina ve ekipmanlar ile ham ve yardmc maddelerin nemli bir ksmnn,
yurt iinden temin edilemediinden ithal edilmek zorunda kalnmas ve bu durumun maliyetleri
olumsuz ynde etkilemesi nedeniyle; Kat sektr yan sanayii yatrmlar zendirilmelidir.
Sektrn ana hammaddesi olan kimyasal sellozun yerli retiminin salanabilmesi ve
almayan mevcut tesislerin tekrar devreye alnabilirlii deerlendirilmelidir. Buna bal olarak
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 39
selloz retim tesislerini besleyecek yeterli ve kaliteli odunun Orman Genel Mdrl tarafndan
yurt iinden temin edilmesi iin nlemlerin alnmas, karlanamayan miktar iin kabuklu odundaki
ithal yann kaldrlmas gereklidir.
Sektrn dier ana hammaddesi olan atk kadn maliyetlerinin drlmesi ve temininde
ekilen skntlarn ortadan kaldrlabilmesi iin, sanayi hammaddesi olan atk kadn toplanmas
devlete desteklenmeli ve ilgili mevzuatn bu ynde dzenlenmelidir.
Ekonomi Koordinasyon Kurulunun 01.08.2011 tarihli kararyla Bilim Sanayi ve Teknoloji
Bakanlna verilmi olan Ulusal Geri Dnm Stratejisi hazrlanmas; Hazrlk almalar
kapsamnda sektr birliklerinin de katlmyla atklarnn geri dnm ile ilgili olarak GZFT (Gl
ve zayf ynler, frsatlar ve tehditler) analizinin yapld bir altay dzenlenmesi bu konuda
olumlu bir admdr.
zellikle almalarn sektr birliklerinin de katlm ile gerekletirilmesi, strateji belgesinin
sanayinin gereklerini yanstan ve uygulanabilir bir belge olmas asndan nemlidir.
Ar sanayiinin bir kolu olan kat sektrnde youn olarak kullanlan enerjinin, bata AB
olmak zere kat retimi yapan dier lkelerden daha pahal olmas sebebiyle retim maliyetleri
yksek, dolaysyla rekabet edebilirlik dk olduundan; lkemiz kat sektrnn rekabet
edebilmesi iin sektre salanan enerji fiyatlar bu durum gz nnde tutularak dzenlenmeli ve
elektrik enerjisinin kalitesi dzeltilmelidir.
Bilindii gibi lkemizde, rnler iin TSE tarafndan tketicinin korunmas amacyla hazrlanm,
standartlar bulunmaktadr. zellikle kamu kurumlarnn ihalelerinde rnlerin ilgili TSE standardna
uymalar art mevcuttur.
Dolaysyla sektrdeki retim tesisleri, teknoloji, ekipman, insan kayna asndan bu
standartlar salayacak kalitede kat ve/veya kat rn retebilecek ekilde donatlmlardr.
Takdir edilecei gibi kaliteli rnlere ynelik tesislerde istense de daha dk kaliteli ve ucuz
rn imalat teknik olarak mmkn olamadndan, dk kaliteli, ucuz ithal rnlerle rekabet
edilememektedir.
Bu nedenle, zellikle Uzakdoudan direkt olarak ve/veya AB lkeleri zerinden aktarlarak
lkemize getirilen dk kaliteli kat ve kat rnlerinin ithali nlenmeli ya da lkeye belli kalitenin
altnda kat giriine izin verilmemelidir.
40 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
9. GENEL DEERLENDRME
lkemiz Kat Sektr, bask yaz, temizlik, ambalaj katlar, karton, mukavva, oluklu
mukavva ve kat torba retimlerini kapsamaktadr.
Sektrde hammadde olarak; Selloz ile entegre kraft kad tesisinde tomruk, dier retim
tesislerinde ise retim trne bal olarak ithal hazr selloz ve yurtiinden toplanan ve ilaveten ithal
edilen atk kat ile bir tesiste ksmen saman kullanlmaktadr. Bask yaz ve temizlik katlarnn
ana hammaddesi sellozken; Oluklu mukavva baz katlarnn ana hammaddesi atk kattr.
Ayrca kat karton ve mukavva imalatlarnda yerli ve ithal yardmc maddeler ve dolgu
maddeleri kullanlmaktadr
lkemizde, kat retim sektrnde faaliyet gsteren lke geneline dalm olan fabrikalar
arlkla Marmara Blgesinde yerleiktir. Halen almakta olan, 48 fabrika ve 70 adet kat
makinas bulunmaktadr.
Trkiyede kat-karton retimi, 2010 ylna gre % 12,2lik bir art gstererek 2011 ylnda
2.847.326 tona ulamtr.
Kat ve kat rnlerinin 2011 yl toplam ithalat 2.813.757 ton, 2011 yl toplam ihracat ise
730.378 tondur.
hracatta, kat ve kartondan yaplm rnler, kat-kartonun kendisinden daha yksek katma
deer salamaktadr.
lkemizin nfusunun ve nfus art hznn, Avrupa lkelerine gre yksek olmas ve dolaysyla
artan kii ba kat tketiminin byk bir potansiyel oluturmas lkemizi yabanc sermaye ve
gelimi teknoloji ak asndan cazip hale getirmektedir. Sektr, Ortadou ve Avrupa pazarlarna
yakn olmann; Atk kadn rne dntrlmesini baar ile gerekletiren tecrbe ve teknolojiye
sahip olmann avantajlarna sahiptir.
Buna karn, ham ve yardmc maddelerin nemli bir ksmnn, yurt iinden temin edilememesi
nedeniyle ithal edilmesi; Hammadde olarak kullanlan, selloz ve atk kat maliyetlerinin yksek
olmas; Ar sanayinin bir kolu olan kat sektrnde youn olarak kullanlan enerjinin, kat retimi
yapan rakip lkelerden daha pahal olmas sebebiyle ykselen maliyetlerin rekabet edebilirlii
azaltmas; Uzakdoudan dk kaliteli kat ve kat rnleri ithali ve thal edilen katlarda
yurtii retimlerde aranan kalite ve standartlarn aranmamasnn yaratt zorluklarla mcadele
etmektedir.
retim maliyetlerini drmeyi ve evreyi korumay amalayan Mevcut En yi Tekniklerin
gelitirilmesi, kresel kat sektrnn retim tesislerinde srekli modifikasyon ve modernizasyon
yaplmasn gerekli kldndan, kat sektr yatrm arlkl bir sektrdr ve yatrmlarn ara
verilmeden srdrlmesi gerekmektedir.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 41
Nisan Aynda (05.04.2012) aklanan Yeni Tevik Paketi 01 Ocak 2012 tarihi itibar ile
geerlidir. Yeni paket 4 ana bileenden ve 6 blgeden olumaktadr. Yatrmn hangi bileende yer
aldna, byklne ve blgeye gre farkl tevikler sz konusu olup, stratejik yatrmlar olarak
tanmlanan sektrler, eitim, yk ve yolcu tamacl, madencilik ve baz turizm blgelerine
yaplan yatrmlar nerede olursa olsun 5inci blge desteklerinden yararlanabilmektedir.
Yeni Tevik Paketi ile zellikle Organize Sanayi Blgelerinde (OSB) yaplacak yatrmlara
ve ortaklk kurarak yatrm yapan firmalara ilave tevik verilmesi yatrmlar zendirici nemli
deiikliklerdir.
Yeni tevik sisteminin destekledii kmeleme ile lkemiz kat sektrnn nemli bir eksii
olan yan sanayinin gelimesi salanabilir.
Ayrca sektrde hammadde olarak kullanlan sellozun tamamna yaknnn ithal edilmekte
olmas ve lkemiz kat tketiminin yarsnn ithalat ile karlanmas sektrel yatrmlarn Stratejik
Yatrmlar snfna dahil olmas hususunu ciddi olarak gndeme getirebilir.
Yeni Tevik Paketi Kat Sektr asndan incelendiinde yatrmlar zendirici, olumlu bir
dzenleme olarak tanmlanabilir.
Ancak, yatrmlar engelleyen, dier lkelerdeki rakiplere kar lke kat sektrnn gcn
zayflatan nemli hususlardan birinin enerji fiyatlarnn ykseklii olduu gz ard edilmemelidir.
Kapasite artnn ve ileri teknolojinin maliyeti olumlu ynde etkilemesine ramen; retim
maliyetlerinin rekabet artlarn zorlayan ykseklii yatrm kararlarn olumsuz etkilemektedir.
Trkiye snrlar iinde gerekletirilen kat retimi, tketimin %50si seviyesindedir. Kalan
ksm ithalatla karlanmaktadr.
hracata ynelik faaliyet gsteren firmalarn kalitelerini rakipleri zerinde tutmak zorunda
olmalar, Trk kat sanayiinde kalite olgusunun yerlemesine katkda bulunmutur. Dier yandan,
Trkiyenin d pazarlara gnderdii paketlenebilir sanayi ve tarm rnlerinin %90 oluklu
mukavva ambalaj kutularyla ihra edilmektedir. hra rnlerinin oluklu mukavva kullanlarak
ambalajlanmasnda, oluklu mukavva reticilerinin AB lkelerinde kabul gren kalite ve standartlar
yakndan takip etmeleri ve uygun teknolojileri kullanmalarnn nemli pay vardr. Tonaja gre
ihracat miktarna bakldnda; Gramaj (metrekaresinin arl) yksek olan kat trlerinin miktar
olarak daha fazla ihra edilmesine karn; hracatta en yksek katma deeri, en dk gramajl tr
olan temizlik katlar kazandrmaktadr.
Kat sektr 2011 Yl verilerine gre, tutarna gre fasl baznda yaplan sralamada ithalatta
48. FASIL, Kat ve karton: Kat hamurundan kat ve kartondan eya grubu olarak 16. , ihracatta
22. Srada yer almaktadr
Dnya kat-karton ihracatnda 2010 ylnda Trkiye 219 lke arasnda dnyann en ok kat
ihrac yapan 27. lkesi olarak yerini almtr. Dnya ithalatndan, 229 lke arasndan en fazla pay
alan 15. lke olup, ald pay %1,6dr.
D ticaret ann ivmesi 2008-2009daki duraklamaya ramen hzla ykselmeye devam
etmektedir.
lkemizde kat sektrnn temel yapsal sorunu yksek maliyetlerdir. Bunun da en nemli
nedeni hammadde ve enerji maliyetlerinin yabanc rakiplere kyasla olduka yksek olmasdr.
42 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
Gerekli teknik nlemler alnarak kabuklu odun ithal edilmesi ile daha dk maliyette selloz
hammaddesi temin edilebilmesi mmkn hale gelecektir.
Orman Kanununda deiiklik yaplarak bakm amal orman emvali retiminden, nemli oran
yakacak odun olarak kullanlan orman varlmzn korunmasn ve yenilenmesini salayacak olan
ve gelimi lkelerde halen uygulanan endstriyel bazl retim modeline geilmelidir.
Orman Genel Mdrlnn FSC belgesi almak iin srdrd hazrlklarn ve pilot
almalarn hzlandrlarak en ksa srede bu belgenin alnmas ve ahap piyasasnn FSCli
orman rn ihtiyacnn karlanmas beklenmektedir.
Kat Sektrnn rekabet ansn arttrabilmek ve maliyetleri drebilmek iin; Kat, Karton
retiminde ana hammadde olarak kullanlan hazr sellozun vadeli olarak ithali, Kaynak Kullanm
Destekleme Fonu (KKDF) uygulamasndan muaf tutulmaldr.
Sektrn dier hammaddesi olan atk katlarn, dorudan doruya kat sanayiinde
kullanlabilecek ekilde snflandrlarak toplanmas ve toplanan miktarn arttrlmas hususu
mevzuatla desteklenmelidir. Toplanma zorluu, reticilerin talebi ve uygun fiyat salanamamas,
piyasaya arz yetersiz olmasna ramen ihra edilmesi nedenleriyle kat sektr, hammaddesi
olan atk kad ithal etmek durumunda kalmaktadr.
thalatn daha ksa srede ve daha dk maliyetle yaplabilmesi iin, 259/93/EC sayl
Konsey Tznn EK-II sayl Yeil Atk Listesinde yer alan atk kt, 65 no.lu Gmrk Tebliinin
Uygunluk Denetimine Tabi Atklar Listesinden karlmaldr.
Mevcut retim tesislerinin kapasite kullanmnn artmas ve devreye alnacak yeni yatrmlarla
birlikte, hammadde olarak kullanlan atk kda olan ihtiya daha da artacaktr.
Atk kadn hrac Kayda Bal Mallar Listesine eklenmesi (21.04.2011) ile atk kat ihracat
trendinde azalma kaydedilmi ancak, trenddeki azalmaya ramen sektr, 2011de hammadde
ihtiyacn karlamak iin 72 Bin ton atk kat ithal etmek durumunda kalmtr.
Ambalaj Atklarnn Kontrol Ynetmelii uyarnca, evlerdeki atklarn kaynanda ayrtrlmas
salanmal, atklarn ayr ayr toplanp tasnif edilerek geri dnm tesislerine uygun maliyette
ulamas temin edilmeli; Tasnif edilerek satlabilir hale getirilen endstriyel kt bazl atklar
serbeste geri dnm tesislerine verilebilmelidir.
Kat sektrnn temel yapsal sorunu olan yksek maliyetleri oluturan dier bileen de
sektrn retim prosesinin teknolojisi gerei kulland yakt ve elektrik enerjisidir.
2012 Yl ilk eyreinde yaplan doal gaz ve elektrik fiyatlarndaki yeni dzenlemelerin
getirdii artlar sektr maliyetlerini olumsuz etkilemi ve rekabet ansn daha da azaltmtr.
lkemiz kat sektrnn rekabet edebilmesi iin sektre salanan elektrik enerjisinin kalitesi
dzeltilmeli, sistem alt yaps iyiletirilmeli; Elektrik ve doal gaz sat fiyat sektrn rekabet
gcn etkilemeyecek seviyelere ekilmelidir.
Sektrel analizler yaplabilmesi iin doru, detayl ve mkerrer olmayan verilere ihtiya vardr.
Ulusal, resmi verilerin kayna TUK olmakla beraber irketleri koruma amal gizlilik ilkesi gerei
detaylara, alt balklara veya sektr alt bileenlerine ulalamamaktadr.
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 43
eitli kurulular tarafndan sektrel veriler kullanlarak istatistiksel almalar yaplmakta

ya da veri gruplar oluturulmaktadr. Bu almalarn salkl ve sektr ve/veya alt bileenlerini
temsil edici olmas, mkerrer veya eksik olmamas iin, verilerin hangi snflandrmaya ait olduu
her izelgede ve her grafikte belirtilmelidir.
Verilerin sektrn toplamn grebilmek asndan kmlatif olarak verilmesinin yan sra
deerler, NACE Rev.2 17.1 ve 17.2 retim, yatrm, istihdam gibi ekonomik gstergeler asndan
baz rnlerde byk farkllklar gstermekte olduundan sektrn alt gruplar baz alnarak daha
detayl verilmesi uygun olacaktr.
retim tesisleri sektr srasyla, 2015 yl itibar ile Entegre evre zni almak zorundadr.
Yeni tesisler EDin belli aamasna gelindiinde, mevcut tesisler ise mevcut izinlerinin sresi
dolduunda entegre evre izni alacaklardr.
Entegre evre izninin alnabilmesi iin tesislerde Mevcut En yi Teknikler (BAT)n uygulanmas
veya uygulanma almalarnn yaplyor olmas gereklidir. Her sektre zel olan BREFler, BAT
sonu dokmanlar ve/veya klavuzlar olarak tanmlanr. Entegre evre izni alnabilmesi iin
iletmelerin en azndan BREFlerdeki emisyon seviyelerini salamas gerekir. Halen 2. revizyonu
yaplm olan Kat BREFinde mevcut emisyon seviyeleri daha kstlayc hale getirilmitir.
Avrupa Birlii Bakanl ve evre ve ehircilik Bakanlnn BREFler konusunda ilgili
sektrlerle koordineli alarak lkemizin grn AB Komisyonu ve EIPPC Brosuna iletmeleri,
Direktif Trkiyede uygulanmaya baladnda sanayinin sorun yaamamas asndan uygun
olacaktr.
Taraf lkeler BATlarn uygulanmas konusunda, bilimsel gerekelerle desteklenen rapor
hazrlayarak bavurduklar takdirde, ilgili sektrn uyumu iin gei sresi alnmas mmkn
olmaktadr.
ABye uyum almalar srasnda ilgili kamu kurumlarnca tercme edilen, edilmekte olan ve
yrrle konmas ngrlen, kat sektrn de kapsayan mevzuatn kesinlemeden nce ve/
veya hazrlanma srecinde, TOBB Trkiye Kat ve Kat rnleri Sektr Meclisinin ve Selloz
ve Kat Sanayii Vakfnn grlerinin alnmas hususunda sektrmzce yaplan giriimler
sonucunda Bakanlklar tarafndan gerekli bilgilendirmeler yaplmakta olup, bilgilendirme ve gr
al veriinin artarak devam etmesi beklenmektedir.
Kat sektr yaanan zorluklara ramen, AB standartlarna her gn biraz daha yaklamaktadr.
ABye uyum srecinde hlihazrda yrrle alnan ve alnma aamasndaki mevzuat sektre ok
ciddi yaptrmlar getirmektedir.
Sanayiyi de kapsayan rapor, strateji belgesi ve ulusal bildirimlerde verilen, her fazdaki emisyon
ve sektrel spesifik enerji tketimleri deerlerinin ve taahhtlerin birbiri ile uyumlu, tutarl, ilgili
sektr tanmlayc ve gerekletirilebilir olmas hususuna zellikle dikkat edilmelidir.
ABne iletilen ve bu zellikleri tamayan taahhtlerin ve/veya ilerde taahhde dnecek
verilerin sanayi tarafndan salanmas mmkn olamamaktadr.
Kat sektrnn rekabet gcn zayflatan en nemli unsur retim maliyetlerinin ykseklii
olduu iin sektrn ana hedefi; Malzeme, enerji, insan kaynaklar ve retimin yapld birim
zaman evre artlarn da salayarak, son derece verimli kullanmaktr. Sektrdeki almalarn ve
aratrmalarn nemli bir ksm bu hedefi gerekletirmeye yneliktir.
44 Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr
KAYNAKA
stanbul Sanayi Odas, malat Sanayinin temel Gstergeler Asndan Yapsal Analizi (ISO
2010/5)
Orta Anadolu Aa Mamulleri ve Orman rnleri hracatlar Birlii 2011 Yl Faaliyet Raporu
Selloz ve Kat Sanayii Vakf 2011 Yllk Rapor
Selloz ve Kat Sanayii Vakf Veri Stoku
TOBB Kat ve Kat rnleri Sektr Meclisi Teknik Komite alma Raporu 2011
Trkiye Kat Sektr zet Raporu, 25.07.2010, TOBB Trkiye Kat ve Kat rnleri Sektr
Meclisi
Trkiye Kat Sektr Raporu, OCAK 2008, TOBB Trkiye Kat ve Kat rnleri Sektr
Meclisi
www.csb.gov.tr/
www.eie.gov.tr/
www.ekonomi.gov.tr
www.iso.org.tr
www.oaib.org.tr
www.oaib.org.tr/tr/istatistikler
http://sksv.org/tr/
www.tuik.gov.tr/
Trkiye
Trkiye Odalar
Odalar ve
ve Borsalar
Borsalar Birlii
www.tobb.org.tr 45
w w w . t o b b . o r g . t r
TRKYE ODALAR VE BORSALAR BRL

Dumlupnar Bulvar No: 252
(Eskiehir Yolu 9. Km.) 06530 ankaya / ANKARA

Türki̇ye Kağit Ve Kağit Ürünleri̇ Sektör Mecli̇si̇ Raporu 2012 - Int

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Türki̇ye Kağit Ve Kağit Ürünleri̇ Sektör Mecli̇si̇ Raporu 2012 - Int

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Türki̇ye Kağit Ve Kağit Ürünleri̇ Sektör Mecli̇si̇ Raporu 2012 - Int

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRKYE KAIT VE

TOBB yaynlar iin ayrntl bilgi

Tel : (0312) 218 20 00

Basm: Afarolu Matbaas

1. SEKTRN TRKYE EKONOMSNDEK YER...................................................3

2. SEKTRN SWOT ANALZ.................................................................................15

3. YATIRIM ORTAMININ YLETRLMES LE BLGESEL TEVK VE

4. SEKTRDE YEN YNELMLER..........................................................................23

5. SEKTRN DI PYASALARDA DURUMU.........................................................25

1. SEKTRN TRKYE EKONOMSNDEK YER

1.2. stihdam Verileri

2010 2011 2010/2011

Kaynak: Selloz ve Kat Sanayii Vakf 2011 Yllk Rapor

izelge 2. stihdamn Yllara Gre, Trkiye Genelinde Ve Sanayide Durumu

Kat rnleri 30.141 34.342 37.576 38.581 43.224 41.346 37.130

malat Sanayi 2.181.718 2.404.342 2.583.747 2.684.240 2.776.303 2.858.485 2.602.676

Toplam Sanayi 2.356.629 2.583.624 2.765.172 2.875.573 2.973.232 3.052.609 2.798.776

Trkiye 6.673.968 7.541.452 8.939.894 9.419.476 9.829.061 10.087.751 9.526.769

izelge 3. stihdamn Bir nceki Yla Gre Deiim Oranlar

Kat rnleri - 14 9 3 12 -4 -10

1.3. Kayt Dlk

1.4. Mesleki Eitim

1.5. Kat Sektr retim Miktarlar

izelge 4. Kat-Karton retimi

Trkiyedeki Selloz retiminin Trlerine Gre Dalm:

izelge 5. Selloz retimi

izelge 6. Sanayi retim Endeksleri (2005=100) (Kat Sektr=Nace 17.1+17.2)

Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)

Kat rnleri - 8,0 5,1 1,2 -2,1 9,2 8,8 -0,2

malat Sanayi - 7,2 6,7 -1,5 -11,3 14,4 9,2 -4,1

Toplam Sanayi - 7,3 7,0 -0,6 -9,9 13,1 8,9 -2,8

Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)

1.6. Trkiye Kat-Karton Tketim Miktarlar

izelge 8. Kat-Karton Tketimi

1.7. Byme Oranlar

Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)

Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)

1.8. Karllk Oranlar

izelge 11. Cirolarn Yllara Gre Deiimi

Kat rnleri 3.911.509 4.932.437 5.701.964 7.086.577 7.731.955 8.413.104 8.710.688

malat Sanayi 230.690.522 298.230.287 328.781.492 397.916.986 435.892.945 499.430.703 452.213.213

Toplam Sanayi 269.659.248 343.369.295 380.033.369 457.664.781 502.703.559 589.185.469 546.744.635

Trkiye 748.289.918 1.047.056.650 1.192.635.870 1.383.759.223 1.558.920.173 1.766.486.419 1.640.231.920

izelge 12. Cirolarn Bir nceki Yla Gre Deiim Oranlar

1.9. Yabanc Sermaye Yatrmlar

1.10. Yaratlan Katma Deer

Sektrlerin stihdam ve retim indeki Paylarnn (Yapsal statistikleri TUK 2007ye

SEKTR STHDAM NDEK PAY(%) RETM NDEK PAY (%)

malat Sanayinin Temel Gstergeler Asndan Yapsal Analizi (2010/5) almasnn

izelge 16. Sektrn malat Sanayi indeki Paylarnn Deiimi

SEKTR RETM KATMA DEER HRACAT STHDAM

1.11. Sektrn Blgesel Olarak Dalm

1.12. thalat ve hracat Rakamlar

izelge 17. Kat-Karton thalat

hracatn Alt Gruplara Gre Dalm:

izelgelerden de grld gibi kat ve kartondan yaplm rnler ihracatta, kat-kartonun

1.13. Sermaye-gc Oranlar

Kaynak: www.iso.org.tr (18.05.2012)