UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA SARAJEVO

STUDIJ-RADIOLOKE TEHNOLOGIJE

Seminarski rad iz:Kompjuterizirane tomografije

Tema:CT Angiografija donjih extemiteta

Student: Mentor:

Turko Mahir Prof.dr.Sandra Vegar-Zubovi

Sarajevo,2016

1
 Sadraj

1.0 Anatomija.......................................................................................................3

2.0 Uvod................................................................................................................6

3.0 CT angiografija donjih extremiteta.............................................................8

4.0 Literatura.....................................................................................................11

2
 1.0 Anatomija

Kosti karlinog pojasa su predstavljene karlinom kosti a kosti slobodnog dijela

noge su:

-butna kost (femur)

- aica (patela)

- golenjaa (tibia)

- lisna kost (fibula) i

- kosti stopala (ossa pedis).

Karlina kost (os coxae) je parna, masivna kost nepravilnog oblika, koja
uestvuje u izgradnji zidova karlice (pelvis).

Karline kosti se naprijed meusobno spajaju a pozadi se krsna kost

(sacrum) u vidu klina zavlai izmeu karlinih kostiju. Tokom razvoja i rasta
karlina kost se prvobitno sastoji iz tri kosti,

- bedrene (os ili),

- preponske (os pubis) i

- sjedalne kosti (os ischi).

Ove tri kosti su prvobitno razdvojene hrskavicom u obliku slova Y koja

okotava izmeu 15-20 godine ivota.

Na karlinoj kosti postoje dvije strane i etri ivice. Na spoljanoj strani, u

srednjem dijelu, nalazi se duboka jama, zglobna aica (acetabulum) koja slui
za uzglobljavanje sa glavom butne kosti (caput femoris).

3
 Karlica (pelvis). Kotanu karlicu izgrauju, naprijed i bono, obje karline
kosti (os coxae) a pozadi krsna (sacrum) i trtina kost (os coccygis). Karlica je
podjeljena graninom linijom (linea terminalis) na gronji, iri dio, veliku karlicu
(pelvis major) koja pripada trbunoj duplji, i donji, ui dio, malu karlicu (pelvis
minor) u kojoj su smjteni organi karline duplje.

Butna kost (femur) je duga kost koja se gornjim krajem spaja sa karlinom
kosti, a donjim sa aicom i gornjim krajem golenjae. Na butnoj kosti se
opisuju tijelo i dva okrajka. Tijelo (corpus femoris) je srednji dugi dio, koji ima
prednju stranu (facies anteriorior), spoljanju stranu (facies lateralis) i unutranju
stranu (facies medialis) i tri ivice - spoljanju, unutranju i zadnju. Jasno
uobliena ivica je samo zadnja, hrapava linija (linea aspera). Na gornjem
okrajku (extremitas superior) se razlikuju: glava (caput femoris), vrat (collum
femoris), velika kvrga (trochanter major) i mala kvrga (trochanter minor). Donji
okrajak (extremitas inferior) je masivniji od gornjeg, na njemu se vide dva
kotana ispupenja, spoljanje (condylus lateralis) i unutranje (condylus
medialis). Ova dva kondila su naprijed spojena glatkom ainom povrinom
(facies patellaris), a pozadi su razdvojeni dubokom meukondilarnom jamom
(fossa intercondylaris).

Kosti potkoljenice; golenjaa, linjaa (listna kost) Tijelo golenjae je izrazito

trostrano prizmatino. Otra ivica golenjae okrenuta je naprijed. Gornji kraj je
snaan i prilagoava se po masi i po obliku kondiluma butne kosti sa kojima se
uzglobljava. Na prednjoj strani gornjeg kraja nalazi se vano ispupenje -
goljenina kvrga. Prednja ivica tijela goljenice tzv. greben golenice, povijena je
u blagom luku u obliku slova "S" i to od gornjeg do donjeg kraja - donji kraj
uestvuje u grai skonog zgloba a na unutranjoj strani donji kraj produava se
kotanim nastavkom koji se naziva unutranji zglob. Lisnjaa se nalazi spolja u
odnosu na golenjau i malo je potisnuta unazad. Mnogo je tanja od golenjae, a
po duini je jednaka sa njom. Ne uzglobljava se sa butnom kosti, ve se
nepokretno vezuje sa golenjaom i, poto je smijetena neto nie, donji kraj
lisnjae, odnosno spoljanji zglob dopire nie u odnosu na unutranji zglob.
Zglobovi, u vidu klijeta, obuhvataju skonu kost i pojaavaju skoni zglob.
4
 Kosti stopala (Ossa pedis) Stopalo je sastavljeno od kostiju noja, donoja i
lanaka prstiju. Graa noja razlikuje se od grae ruja. Ruje ima osam kostiju,
a noje sedam. Samo se jedna kost noja uzglobljava sa kostima potkoljenice, a
to je skona kost. Skona kost je pokretnim zglobom vezana za masivnu petnu
kost koja lei ispod i iza nje. Kosti noja po duini zauzimaju polovinu
cjelokupne duine stopala. Kosti donoja, kojih ima pet, obiljeavaju se, kao i
kosti doruja, rednim brojevima idui od palca ka malom prstu. Prva je
najsnanija i najkraa, a druga kost donoja najdua. Peta kost donoja ima na
bazi jedno ispupenje koje stri u stranu. Ono slui kao miini pripoj i na
bonoj ivici stopala utie na formu. Od zglobova stopala za nas je
najinteresantniji skoni zglob.

5
 2.0 Uvod

CT-angiografija radi se na suvremenim vieslojnim (engl. multislice, MSCT) ili

multidetektorskim (MDCT) ureajima. Nedostatak metode jest da se za dobiva-
nje slike koristi ionizirajue rendgensko zraenje to ograniuje primjenu kod
djece, trudnica i osoba mlae ivotne dobi. Prije pretrage nuno je postavljanje
venskog puta kroz koji se intravenski primjenjuje jodno kontrastno sredstvo
automatskim injektorom uz brzinu protoka 4-5 mL/s. Vrijeme snimanja
usklauje se s ubrizgavanjem kontrastnog sredstva te se arterije prikazuju tokom
prvog prolaza kontrastnog sredstva kroz pluni odnosno sistemski krvotok, a
vene u kasnijoj fazi, obino 70-100 sekundi nakon poetka primjene kontrastnog
sredstva. Trajanje snimanja svake faze iznosi 10-15 sekundi.Mogue je prikazati
intrakranijske arterije, najee radi utvrivanja aneurizme , stenoze ili
razvojnih anomalija krvnih ila. CT-angiografija karotidnih arterija indicirana je
u bolesnika s doplerski vericiranom stenozom, te omoguuje kvantifikaciju
stenoze, kao i karakterizaciju aterosklerotskog plaka mekani, kalcificirani,
mjeoviti koji uzrokuje stenozu. Nadalje, CT-angiografijom precizno se mogu
prikazati bolesti aorte: disekcija , aneurizma , traumatska lezija aorte , kao i
kongenitalne bolesti poput koarktacije. Na suvremenim brzim ureajima
mogue je prikazati koronarne arterije uz sinhronizaciju pregleda s EKG-om , a
najea indikacija za CT-koronarografiju je iskljuenje koronarne bolesti u
simptomatskih bolesnika s umjerenim rizikom za koronarnu bolest.

CT-angiografija plunih arterija metoda je izbora u bolesnika sa sumnjom na

plunu emboliju jer omoguuje detaljnu procjenu opsega plune embolije,
znakove optereenja desnog ventrikula, kao i evaluaciju tromboze vena zdjelice
i nogu kao izvora embolusa. Prikazom renalnih arterija iskljuuje se ili potvruje
stenoza renalne arterije kao uzrok sekundarne arterijske hipertenzije , te planira
intervencijsko lijeenje.CT-angiografija zdjelice i nogu indicirana je u osoba s
perifernom arterijskom bolesti i snienim omjerom krvnog pritiska na glenju i
krvnog pritiska na nadlaktici (tzv. ankle-brachial index, ABI), nakon koje je
mogu odabir naina lijeenja te planiranje intervencijskog ili hirurkog zahvata.

6
CT-aparat

7
 3.0 CT angiografija donjih extremiteta

CT angiografija u odnosu na klasinu angiografiju : sigurnija, bra i jeftinija

tehnika snimanja. Prua uvid i u postojanje perivaskularnih promjena to kod
konvencionalne i DSA nije mogue.

Priprema pacijenta: Prije izvoenja pregleda potrebna je psihika i fizika

priprema pacijenta.

Psihika priprema podrazumijeva upoznavanje pacijenta o nainu i toku

pretrage. Vano je upozoriti pacijenta da se tokom snimanja ne smije pomjerati
prilikom snimanja.Fizika priprema podrazumijeva skidanje svih nepotrebnih
odjevnih predmeta, odjee, nakita i drugih metalnih predmeta.

Pozicija pacijenta: Pacijent lei u supinacionom poloaju. U gentrij ulazi prvo

nogama.Ruke su ispruene iznad glave i ne smiju biti savijene da se zbog
savijanja braunile ne bi smanjio dotok kroz braunilu.
8
Angiografija je kontrastna metoda prikaza krvnih sudova i za ovo snimanje je
potrebna automatska prica i vea koliina jodnog kontrastnog sredstva (od 150-
200 ml) . Nakon uinjenog topograma odreuje se poetni sken za test bolus.
Test bolus se radi da bi se odredila brzina protoka kontrastnog sredstva,s ciljem
odreivanja odlonog vremena.Odlono vrijeme je potrebno da bi mogao
ispratiti bolus kontrastnog sredstva u arterijskoj fazi.

Centriranje: Centralna zraka ulazi u podruju procesus xyphoideusa

Topogram: AP, 1024 mm

Program: Angio rutine, ili angio fast

Kernel: B30 medium smooth

Thicknes: 1-3 mm

Collimation: Ovisi o vrsti i broju detektora

Increment: 0,1 1 mm

Planiranje polja pregleda: Polje pregleda mora da obuhvati dio iznad

dijafragme do skonih zglobova, ili se polje ogranii samo na podruje
patologije.

Smjer snimanja: Kraniokaudalan.

9
Kontrastno sredstvo se aplicira putem automatske price , preko braunile
postavljene u kubitalnu venu. Obino se koristi 150-200 ml jodnog vodotopivog
kontrastnog sredstva. Nakon uinjenog topograma, uradi se test bolus za poetni
sken.

Namjena test bolusa je da se odredi odlono vrijeme, da bi se mogao ispratiti

bolus kontrastnog sredstva u arterijskoj fazi

Zatita pacijenta prema mogunostima, da se ne pokrije polje interesovanja.

Obavezno voditi rauna o imobilizaciji pacijenta.

CT-angiografija zdjelice i nogu indicirana je u osoba s perifernom arterijskom

bolesti i snienim omjerom krvnog pritiska na glenju i krvnog pritiska na
nadlaktici (tzv. ankle-brachial index, ABI), nakon koje je mogu odabir naina
lijeenja te planiranje intervencijskog ili hirurkog zahvata.

10
 4.0 Literatura

1. D. ati; . Beli; F. Smajlovi; B. Hadihasanovi; Digitalne radioloke

metode; Visoka zdravstvena kola Univerziteta u Sarajevu; Sarajevo, 2007. 61-
64.

2. F. Smajlovi; F. Julardija; Radioloka aparatura; Fakultet zdravstvenih

studija Sarajevo; Sarajevo, 2013. 114-115

3. F. Julardija; A. ehi; A. Hasanbegovi; S. Vegar-Zubovi; Praktikum iz

kompjuterizirane tomografije; Fakultet zdravstvenih studija Sarajevo; Sarajevo,
2014. 101-103

4. Journal of Nuclear Medicine Technology; Lee W. Goldman; Principles of CT:

Multislice CT; 2008; (http://tech.snmjournals.org/content/36/2/57.full)

11