Professional Documents
Culture Documents
การวัด
การวัด
(ค 22101) การวัด
ใบความรูที่ 1
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
ความเปนมาของการวัด
ในสมัยโบราณบรรพบุรุษของเรายังไมมีเครื่องมือที่เปนมาตรฐานเกี่ยวกับการวัดระยะทางเวลา พื้นที่
และปริมาตร การสือ่ ความหมายเกีย่ วกับการวัดของคนสมัยนั้นอาศัยสิง่ แวดลอมตามธรรมชาติ หรือ
กิจกรรมทีท่ าํ กันเปนกิจวัตรเปนเครือ่ งมือในการบอกระยะทาง เวลา พื้นที่ และปริมาตร ซึง่ เปน
การสื่อความหมายเกี่ยวกับการวัดที่ไดจากการสังเกตและการคาดคะเนอยางหยาบๆ ทําใหบางครัง้
เกิดปญหาการสือ่ ความหมายไมตรงกัน เชน
การสือ่ ความหมายเกีย่ วกับระยะทาง
- วัดอยูหางจากบานฉันประมาณ สองคุงน้ํา
- วัดอยูไมไกลหรอก แคเดินไปชั่วหมอขาวเดือดเทานั้น
การสื่อความหมายเกี่ยวกับเวลา
- ใหออกจากบาน กอนพระอาทิตยตกดิน
- ตื่นนอนตอน ไกขัน
การสื่อความหมายเกี่ยวกับปริมาณอื่น ๆ
- มีทองเทา หนวดกุง
- ใชเกลือสัก หยิบมือหนึง่
ตอมาจึงไดพัฒนาหนวยการวัดและเครื่องมือที่ใชวัดใหเปนมาตรฐานสากลมาตรฐานสากลที่นิยมใชกัน
ดังนี้
ระบบอังกฤษ กําหนดหนวยความยาวเปน นิ้ว ฟุต หลา และไมล เปนตน
ระบบเมตริก กําหนดหนวยความยาวเปน เซนติเมตร เมตร และกิโลเมตร เปนตน
สําหรับประเทศไทยเมือ่ ป พ.ศ.2466 ไดประกาศใชพระราชบัญญัติมาตราชัง่ ตวงวัดโดยใชหนวยการ
วัดของระบบเมตริก รวมกับหนวยการวัดที่เปนประเพณีไทยบางหนวยซึ่งไดปรับเทียบเขาหาระบบ
เมตริกแลว พระราชบัญญัตินี้กาํ หนดไวเฉพาะหนวยการวัดความยาว พื้นที่ ปริมาตร และมวล ซึง่
มุงประสงคสาํ หรับไวใชโดยเฉพาะในการซื้อขาย เชน
2 ศอก เทากับ 1 เมตร
1 ไร เทากับ 1,600 ตารางเมตร
1 บาท เทากับ 15 กรัม
หนวยรากฐานของระบบ SI มี 7 หนวยที่ใชวัดปริมาณมูลฐาน (basic quantity) ไดแก
1
เมตร (Meter : m) เปนหนวยใชวัดความยาว
กิโลกรัม (Kilogramme : kg) เปนหนวยใชวัดมวล
วินาที (Second : s) เปนหนวยใชวัดเวลา
แอมแปร (Ampere : A) เปนหนวยใชวัดกระแสไฟฟา
เคลวิน (Kelvin : K) เปนหนวยใชวัดอุณหภูมิ
แคนเดลา (Candela : cd) เปนหนวยใชวัดความเขมของการสองสวาง
โมล (Mole : mol) เปนหนวยใชวัดปริมาณของสาร
ถึงแมวาจะมีการพัฒนาหนวยการวัด และเครือ่ งมือทีใ่ ชวดั ใหมีความเทีย่ งตรงเปนมาตรฐาน
เพียงใดก็ตาม คาทีว่ ดั ไดเหลานั้นก็เปนเพียงคาประมาณ ทีไ่ ดจากการวัดทีเ่ หมาะสมเทานั้น
2
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบฝกพัฒนาการเรียนรูที่ 1
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
ความเปนมาของการวัด
ใหนักเรียนเขียนหนวยการวัดและเครื่องมือที่ใชวัดที่เปนมาตรฐานสากลใหไดมากที่สุด
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
3
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบทดสอบกอนเรียน-
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
หลังเรียนที่ 1
ความเปนมาของการวัด
ใหนักเรียนเติมคําตอบใหสมบูรณ
1. ......................... เปนหนวยใชวัดความเขมของการสองสวาง
2. ......................... เปนหนวยใชวัดมวล
3. ......................... เปนหนวยใชวัดปริมาณของสาร
4. ......................... หนวยความยาวเปน นิ้ว ฟุต หลา และไมล
5. ......................... หนวยความยาวเปน เซนติเมตร เมตร และกิโลมตร
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
4
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
ใบความรูที่ 2
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดความยาว
หนวยการวัดความยาวที่นิยมใชกันในประเทศไทย ไดแก หนวยการวัดความยาวในระบบเมตริก
ระบบอังกฤษ และมาตราไทย หนวยการวัดความยาวที่สําคัญซึ่งนักเรียนควรรูจักมีดังนี้
หนวยการวัดความยาวในระบบเมตริก
หนวยการวัดความยาวในระบบอังกฤษ
หนวยการวัดความยาวในมาตราไทย
6
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบฝกพัฒนาการเรียนรูที่ 2
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดความยาว
ในการวัดสิ่งตอไปนี้ นักเรียนคิดวาควรใชหนวยความยาวใดในมาตราเมตริกหรือมาตรอังกฤษ การวัด
ของขอใดประมาณการวัดเปนทศนิยม 1 ตําแหนงได และขอใดควรวัดใหละเอียดถึงทศนิยมตําแหนงที่
สอง
สิ่งที่ตองการวัด หนวยความ ประมาณการวัดเปนทศนิยม
ยาว 1 ตําแหนง 2 ตําแหนง
1. พอคาวัดความยาวผาเพื่อขายใหลูกคา
2. ชางไมวดั ความยาวของไมเพือ่ เลือ่ ยไมมาทําบานประตู
3. วัดความยาวของเสารัว้ หนาบานถึงเสารัว้ หลังบานเพื่อ
ซื้อลวดหนามมาขึงรั้ว
4. วัดความยาวและความกวางของกระจกเพื่อใสกรอบรูป
5. วัดความยาวของไมอัดเพื่อเลื่อยมาประกอบเปนตู
6. วัดตัวเพื่อตัดเสื้อ
7. วัดระยะทางจากบานไปโรงเรียน
8. วัดสวนสูงของคน
9. วัดความยาวของสนามฟุตบอล
10.วัดความยาวของหนังสือคณิตศาสตร
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
7
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบทดสอบกอนเรียน-
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
หลังเรียนที่ 2
การวัดความยาว
ใหนักเรียนเติมคําตอบในชองวางใหถูกตอง
1. 18 ฟุต = .................................... นิ้ว
2. 5 เมตร = .................................... เซนติเมตร
3. 36 ศอก = .................................... วา
4. 15 นาที = .................................... วินาที
5. 72 ชัว่ โมง = .................................... วัน
8
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
ใบความรูที่ 3
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดพื้นที่
9
การคํานวณเกีย่ วกับพืน้ ที่
B
ตัวอยาง
A C
D
กําหนดให ABCD เปนรูปสีเ่ หลีย่ มรูปวาวมี AC เปนเสนทแยงมุม AB = AD = 10 เซนติเมตร
ABˆ C และ ADˆ C เปนมุมฉากและมีพื้นที่ 240 ตารางเซนติเมตร จงหาความยาวรอบรูปของ
ABCD
วิธีทาํ พื้นที่ ABCD เปน 240 เซนติเมตร
ดังนั้น พื้นทีข่ อง ∆ ABC เปน 1
× 240 = 120 ตารางเซนติเมตร
2
เนือ่ งจากพื้นทีข่ อง ∆ ABC =
1
× AB × BC ตารางเซนติเมตร
2
1
ดังนั้น × 10 × BC = 120
2
120 × 2
BC =
10
BC = 24 เซนติเมตร
เนือ่ งจาก BC = CD
ดังนั้น CD = 24 เซนติเมตร
ดังนั้นความยาวรอบรูปของ ABCD เปน (2 × 24) + ( 2 × 10) เซนติเมตร
= 48 + 20 เซนติเมตร
นั่นคือความยาวรอบรูปของ ABCD เปน 68 เซนติเมตร
ตอบ 68 เซนติเมตร
10
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบฝกพัฒนาการเรียนรูที่ 3
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดพื้นที่
1. ใหนกั เรียนเติมคําตอบลงในชองวาง
1) 2,100 ตารางเซนติเมตร เทากับ ................................ตารางเมตร
2) 3,000 ตารางเซนติเมตร เทากับ ................................ตารางกิโลเมตร
3) 892 ตารางเมตร เทากับ ................................ตารางมิลลิเมตร
4) 8,500 ตารางกิโลเมตร เทากับ ................................ตารางเมตร
5) 18 ตารางมิลลิเมตร เทากับ ................................ตารางเซนติเมตร
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
11
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบทดสอบกอนเรียน-
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
หลังเรียนที่ 3
การวัดพื้นที่
1. ใหนักเรียนเติมคําตอบในชองวางใหถูกตอง
1) 1,920 เอเคอร = ......................................... ตารางไมล
2) 8 งาน = ......................................... ตารางวา
3) 1,250 ไร = ......................................... ตารางกิโลเมตร
4) 5 ตารางวา = ......................................... ตารางเมตร
5) 1,600 ตารางเมตร = ......................................... งาน
12
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
ใบความรูที่ 4
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดปริมาตรและน้ําหนัก
หนวยการวัดปริมาณและหนวยการวัดน้ําหนัก
หนวยการวัดปริมาณและหนวยการวัดน้ําหนักที่ควรรูจักมีดังนี้
หนวยการวัดปริมาตรในระบบเมตริก
3
1 ลูกบาศกเซนติเมตร เทากับ 1,000 หรือ 10 ลูกบาศกมิลลิเมตร
6
1 ลูกบาศกเมตร เทากับ 1,000,000 หรือ 10 ลูกบาศกเซนติเมตร
1 ลูกบาศกเซนติเมตร เทากับ 1 มิลลิลิตร
3
1 ลิตร เทากับ 1,000 หรือ 10 มิลลิลิตร
3
หรือ 1 ลิตร เทากับ 1,000 หรือ 10 ลูกบาศกเซนติเมตร
1,000 ลิตร เทากับ 1 ลูกบาศกเมตร
หนวยการวัดปริมาตรในระบบอังกฤษ
13
หนวยการวัดน้ําหนักในระบบเมตริก
3
1 กรัม เทากับ 1,000 หรือ 10 มิลลิกรัม
3
1 กิโลกรัม เทากับ 1,000 หรือ 10 กรัม
3
1 เมตริกตัน(ตัน) เทากับ 1,000 หรือ 10 กิโลกรัม
หนวยการวัดน้ําหนักในระบบเมตริกเทียบกับระบบอังกฤษ (โดยประมาณ)
หนวยการตวงระบบประเพณีไทยเทียบกับระบบเมตริก
14
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบฝกพัฒนาการเรียนรูที่ 4
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดปริมาตรและน้ําหนัก
1. จงเติมคําตอบลงในชองวาง
1) 4,325 มิลลิกรัม เทากับ .....................กรัม
2) 7,350 มิลลิลิตร เทากับ .....................ลิตร
3) 0.023 กิโลลิตร เทากับ .....................ลิตร
4) 4,090 กรัม เทากับ .....................กิโลกรัม
5) 10 ถัง เทากับ .....................กิโลกรัม
6) 220 ลิตร เทากับ .....................ถัง
7) 3,500 ลูกบาศกเซนติเมตรเทากับ .....................ลิตร
8) 620 มิลลิลิตร เทากับ .....................ลูกบาศกเซนติเมตร
9) 5.5 ตัน เทากับ .....................กิโลกรัม
10) 98 กิโลกรัม เทากับ .....................กรัม
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
15
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบทดสอบกอนเรียน-
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
หลังเรียนที่ 4
การวัดปริมาตรและน้ําหนัก
1. ใหนักเรียนเติมคําตอบในชองวางใหถูกตอง
1) 3,000 = .................................... ลูกบาศกเมตร
2) 6 ถวยตวง = .................................... ชอนโตะ
3) 9.5 ปอนด = .................................... กิโลกรัม
4) 16 ออนด = .................................... ถวยตวง
5) 5,000 ลูกบาศกเซนติเมตร = .................................... ลิตร
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
16
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
ใบความรูที่ 5
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดเวลา
ในสมัยโบราณมนุษยเห็นดวงอาทิตยขึ้นก็รูวาวันใหมเริ่มขึ้นแลว และการบอกเวลาวาเปนเชา
สาย บายหรือเย็นก็อาจดูจากความยาวของเงาที่เปลี่ยนไป ทําใหเกิดแนวคิดในการกําหนดเวลา 1
วัน วาเปนเวลาที่โลกหมุนรอบตัวเองครบ 1 รอบพอดี เมือ่ มนุษยไดเรียนรูทางดาราศาสตรมากขึ้น
จึงมีแนวคิดในการกําหนดเวลา 1 ปทางสุริยคติ วาเปนเวลาทีโ่ ลกโคจรรอบดวงอาทิตยครบ 1 รอบ
พอดี ตอมานักดาราศาสตรไดพบวา เวลาที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตยครบ1 รอบเปนเวลามากกวา
365 วันเล็กนอย ระบบปฏิทินจูเลียน (Julian Calender) ระบบนี้จึงกําหนดวา 1 ปมี 365.25 วัน
เมือ่ ใชไปไดระยะหนึง่ พบวา การใชปฏิทินนี้ในทุก ๆ 400 ปจะนับวันมากเกินความจริงไป 3 วันเศษ
หลังจากกนัน้ จึงไดมีการปรับปรุงเปน ระบบปฏิทินเกรกอเรียน (Gragorian Calender) ซึ่งเปนระบบ
ปฏิทินที่ใชกันอยูทั่วโลกในปจจุบันและมีความคลาดเคลื่อนจากความจริงทางดาราศาสตรนอยที่สุด
1 ป เปนเวลาที่โลกหมุนรอบดวงอาทิตย
1 วัน เปนเวลาที่โลกหมุนรอบแกนตัวเอง 1 รอบ
1 ป เทากับ 365 วัน หรือ 366 วัน
1 ป มี 12 เดือน
1 ศตวรรษ = 100 ป
1 ทศวรรษ = 10 ป
1 มิลเลนเนียม = 1,000 ป
60 วินาที = 1 นาที
60 นาที = 1 ชั่วโมง
24 ชั่วโมง = 1 วัน
ตัวอยาง ในการแขงขันจักรยานวิบากเสือภูเขา เสนทางรอบเขาใหญตั้งตนจากกรุงเทพฯ –
นครนายก – นครราชสีมา สิ้นสุดการเดินทางทีก่ รุงเทพฯ สมจิตใชเวลาในการซอมใหญ 58.45
ชั่วโมง อยากทราบวา ในการซอมแขงขันจักรยานวิบากเสือภูเขาครั้งนี้ ถาสมจิตออกเดินทางวันเสาร
ที่ 1 ธันวาคม 2546 เวลา 06.00 น. เขาจะกลับมาที่จุดสิ้นสุดการแขงขันวันและเวลาใด
วิธีทาํ เนือ่ งจาก 1 วัน มี 24 ชัว่ โมง สมจิตตใชเวลาซอมใหญ 58.45 ชั่วโมง
และ 58.45 = (2 × 24) + 10.45
ดังนั้น 58.45 ชัว่ โมง คิดเปน 2 วัน กับอีก 10.45 ชั่วโมง
17
เวลา 10.45 ชัว่ โมง คิดเปน 10 ชัว่ โมง กับอีก 0.45 ชั่วโมง
เนือ่ งจาก 1 ชัว่ โมง มี 60 นาที
เวลา 0.45 ชัว่ โมง คิดเปน 0.45 × 60 = 27 นาที
ดังนั้น สมจิตใชเวลาในการซอมครั้งนี้ 2 วัน 10 ชัว่ โมง 27 นาที
ถาเขาออกเดินทางวันที่ 1 ธันวาคม 2546 เวลา 06.00 น. เขาจะกลับถึง
จุดสิ้นสุดการแขงขันวันที่ 3 ธันวาคม 2546 เวลา 16 นาฬิกา 27 นาที หรือเวลา 16.27 น.
ตอบ 3 ธันวาคม 2546 เวลา 16.27 นาฬิกา
18
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบฝกพัฒนาการเรียนรูที่ 5
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
การวัดเวลา
ใหนักเรียนแสดงวิธีทําเพื่อหาคําตอบของโจทยตอไปนี้
1. ในการติดตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอรแตละเครื่อง เครื่องหนึ่งใชเวลา 6,300 วินาที ถาเริม่ ติดตั้ง
โปรแกรมคอมพิวเตอรเมือ่ เวลา 9.00 น. จะเสร็จสิ้นการทํางานเวลาใด
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
19
รายวิชา คณิตศาสตร หนวยการเรียนรูที่ 2
(ค 22101) การวัด
แบบทดสอบกอนเรียน-
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปที่ 2
หลังเรียนที่ 5
การวัดเวลา
1. ใหนักเรียนเติมคําตอบลงในชองวางใหถูกตอง
1) 25 นาที = .............................. วินาที
2) 7 ชั่วโมง = .............................. นาที
3) 900 นาที = .............................. ชั่วโมง
4) 4 วัน = .............................. ชั่วโมง
5) 108 ชั่วโมง = .............................. วัน
ชือ่ .......................................................................................ชั้น.................เลขที่..............
20