Professional Documents
Culture Documents
Tworzywa#67
Tworzywa#67
Tworzywa#67
TEMAT WYDANIA
PLASTPOL 2017
WE WSPPRACY Z:
PLASTPOL
STOISKO
F1
PHOTO: LADY BE WWW.LADYBEART.COM
QUALITY
QU
UALITY
Y HIGHLIGHTS.
HIGHLI
HLIGHTS.
TS.
Spis treci
Tendencje cen i zapasw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Integracja funkcji w celu zmniejszenia iloci zainstalowanych urzdze . . . . .82
Rodzinna firma z dugoletnim dowiadczeniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
organizacje Rozwizania z zakresu sortowania optycznego tworzyw sztucznych . . . . . . . .84
Przed Walnym Zebraniem Zwizku w Kielcach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Termoplastyczne elastomery do zastosowa w AGD oraz elektronice
Debaty o roli i znaczeniu tworzyw sztucznych we wspczesnych uytkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
czasach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Pasja, technologie i zgrany zesp specjalistw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87
Deklaracja o strategii przemysowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
2016 rekordowy rok dla niemieckich przetwrcw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 ekologia
Problem z recyklingiem toreb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Odpad to cenny surowiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
Katalog firm recyklingowych w Europie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
rynek Konferencja o przyszoci przemysu PET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
Pierwsze spotkanie Rady Targw K2019 w Dsseldorfie . . . . . . . . . . . . . . . . .24
Polska to rosncy rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 surowce
Konferencja Plastech za nami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 Polimery i dodatki przewodzce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
Targi PSE Europe 2017 przedstawi innowacyjne aplikacje PU . . . . . . . . . . . .26 Strzykawka insulinowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
Polska inwestycja w Niemczech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 Bezpieczne zcze elektryczne formowane wtryskowo . . . . . . . . . . . . . . . . . .107
Innowacyjny projekt doceniony przez Uni Europejsk . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 Elektryczna perspektywa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108
Formowanie wtryskowe w dobrej kondycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 Modu recyrkulacji spalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
W USA sprzeda PVC na dobrym poziomie, PP i PS radz sobie Ekologiczne wiaderko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111
troch gorzej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 wiato w basenie lub jacuzzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
Globalny wzrost zapotrzebowania na rury z tworzyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Domowa pompa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
PVC zdominuje rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Wielka tylna szyba w samochodzie klasy MPV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
Przemys 4.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Materiay do druku 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
Pierwszy zbiornik oleju z tworzyw sztucznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
plastpol Optymalne rozwizania dla folii termokurczliwych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122
PLASTPOL 2017 liderzy brany spotykaj si w Kielcach! . . . . . . . . . . . . . .40 Gboki, ywy kolor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
Cztery warstwy rury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Dopuszczony w Stanach Zjednoczonych Ameryki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
Plastpol i Dni Technologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
Proces plastyfikacji PVC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 POMAGAJ NAM:
Globalny partner w budowie narzdzi i maszyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
Nowe systemy GK speniajce wymagania klientw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 PZPTS
POLSKI ZWIZEK
Poprawa jakoci wyprasek i zwikszenie efektywnoci kosztowej . . . . . . . . . .58 PRZETWRCW TWORZYW
SZTUCZNYCH
Sprawdzamy jak inteligentnie produkuj poszczeglne brane przemysu? 62
Smart Produkcja na Plastpolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
W wycigu z compounderami wiatowej jakoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
Co decyduje o kupnie wtryskarki? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
Innowacyjne czyszczenie form wtryskowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Znane na polskim rynku ukady chodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Nowe i ulepszone granulaty czyszczce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Wydajny i atwy w kontroli system automatyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
CZASOPISMO TECHNICZNE BRANY
Magazyny tworzyw sztucznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77 TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY
Wysokowydajne systemy suszenia dla wszystkich zastosowa
i technologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78 tworzywa s wycznym
branowym patronem targw Plastpol
Nowy laser do znakowania tworzyw sztucznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
Rewolucyjny system opakowaniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
Wtryskarka dla medycyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
Innowacyjne rozwizania w subie klientom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 LADY BE
W tym
wydaniu
polecamy LADY BE
Str. 34
Przemys 4.0
Str. 40
PLASTPOL 2017 liderzy brany spotykaj si w Kielcach!
ZAPRASZAMY NA TARGI
PLASTPOL STOISKO G-22
Str. 96
Polimery i dodatki przewodzce
MyCeppi mean in the beginning a concept, My concept: the
Central European Plastics Price Index. The calculation of the
price index is based on a comprehensive price benchmark,
for which plastic converters, traders, and local and
multinational feedstock producers supply data. However by
now this idea came to widespread, it is not enough to
inform the market players about what and at what price
they can buy in the region, what are the current prices and
price tendencies. We have to shed light on the processes
triggering events on the market. For this reason we decided,
in addition to the price information, to make also the
demand- and offer-related information and analyses
concerning the plastic market of Central-Europe available
free of charge, to help our readers understand current
events on the market. In addition we will publish news and
information and related comments that are relevant for the
market situation of the region. Our purpose is that our
readers, upon coming back, get more and more profound
information about the plastic market of the CEE-region.
Sytuacja na wiosn skowe. Nie zaobserwowano znacz- PPC. Przetwrcy czekaj na jedno-
nego spadku cen. Najnisza cena znaczny kierunek, trend cenowy.
HDPE nadal wynosi ok. 1160 euro.
i zapasw w maju.
W przypadku PPH sytuacja jest po-
dobna jak przy produktach HDPE.
Saby popyt, stabilna poda, jed-
nak producenci polimerw utrzy-
kupuj tyle, ile potrzebuj. Popyt
jest podobny w kwietniu jak mar-
cu. Wtedy z powodu wysokich cen
nie kupowali, teraz pozostaj
w oczekiwaniu na nisze ceny.
Europa ponownie zamkna na dawny sposb. Odbiorcy co- maj ceny. Ceny PPH nie spadaj Wszystkim uczestnikom wydaje si
krtki wielkanocny tydzie, cz- raz mniej aprobuj wysokie ceny. poniej przedziau cenowe- jednoznaczne spadek cen SM i po-
ciowo te z tego powodu go 1190-1200 euro. Charaktery- listyrenu. Producenci polimerw
na rynku panowa spokj. Byo Poliolefiny styczne ceny s w przedziale mi- nie zgosili trudnoci w sprzeday.
mao zamwie i mao nowych dzy 1200 i 1250 euro. Rynek ocze- To przede wszystkim wynika z ma-
transakcji, tak w przypadku po- W poprzednich 2 tygodniach zaob- kuje spadku cen, ale najbardziej ych iloci importu surowcw spo-
liolefin jak i polistyrenw. serwowano, e oprcz typw PPH spadku spreadu polimerw u pro- za Europy i Rosji.
Wzrasta niepewno, poniewa BOPP nie brakuje adnych innych ducentw. Popyt na rynku GPPS w kwietniu
waha si cena ropy, a kurs euro produktw. Rynek LDPE zosta W przypadku LLDPE C4 sytuacja jest troch mniejszy ni zwykle.
take wykazuje wielk zmienno. ustabilizowany. Znikna niska po- rynkowa jest bez zmian. Charakte- Charakterystyczny przedzia ceno-
Ceny monomerw i polimerw ju da, charakterystyczny przedzia rystyczny przedzia cenowy wy: 1520-1580 euro/t.
w 2015 r. oderway si od cen ropy cenowy wynosi midzy 1300 wynosi 1240-1280 euro/t. Na ryn-
naftowej, dlatego trudno jest wy- i 1330 euro/t. Jest wiele ofert ku oczekuj wyszej poday z im-
cign wnioski z ich zmian. Po- przede wszystkim od handlowcw, portu, spadku cen.
przednie 2 lata stanowiy zoty ale kupujcy wyczekuj. W maju Ceny nie zaami si te w maju,
okres dla producentw polimerw prawdopodobnie na rynku bdzie ale cigy wzrost cen w poprzed-
i monomerw. Osignli oni nigdy przeamanie i niewielki spadek cen nich 2 latach, czy te zwikszenie
nie obserwowany wzrost mary. (o 10-30 euro). spread zmczy ju psychicznie
Natomiast rynek ju si zmczy t Rynek rur HDPE jest stabilny i silny. producentw i handlowcw poli-
sytuacj, przetwrcy ju nie wierz Ten jedyny typ HDPE, ktry mgby merw. Kilku wikszych producen-
w braki zaopatrzenia wynikajce osign mniejszy wzrost cen tw zachodnioeuropejskich zapo-
z konserwacji, nie s skonni spe- (o 10-15 euro). Ale jest jednocze- cztkowao zmniejszanie cen
kulatywnie kupowa na zapas. Ju nie nadpoda i brak popytu na ty- na rynku rodkowoeuropejskim,
nie da si dalej rubowa ceny py foliowe, rozdmuchowe i wtry- przede wszystkim w przypadku
organizacje tworzywa P 2 7
Dziaania PZPTS
Dziaania PlasticsEurope
Europejskie Stowarzyszenie Producentw Petrochemikaliw (EPCA) ludzi do wsplnej dyskusji nad naj- Wybierze ono trzech zwycizcw,
oraz PlasticsEurope, stowarzyszenie producentw tworzyw sztucz- waniejszymi kwestiami nurtujcy- wykazujcych si zarwno umiejt-
nych w Europie, ponownie wsplnie promuj w Europie edukacj mi wspczesne spoeczestwo. nociami publicznych wystpie,
w zakresie nauk przyrodniczych, techniki, inynierii i matematyki Temat tegorocznej debaty to Pe- jak i wiedz, umoliwiajc formu-
(ang. STEM Science Technology Engineering and Mathematics), or- ople, Planet, Profit in the Digital owanie logicznych i przekonuj-
ganizujc kolejn edycj konkursu European Youth Debating Com- Age: with or without petrochemi- cych argumentw.
petition (EYDC). Bdzie ona trwa od kwietnia do padziernika 2017. stry and plastics? czyli Realizacja Caroline Ciuciu, prezes EPCA, uza-
W tym czasie modzie w wieku 16-19 lat uczestniczy bdzie w de- zasady <Ludzie, planeta, zyski> sadniajc zaangaowanie stowa-
batach uczniowskich organizowanych w siedmiu krajach: Francji, w wiecie cyfrowym: czy bdzie tu rzyszenia w projekt podkrela:
Hiszpanii, Holandii, Niemczech, Polsce, Woszech i Wielkiej Brytanii. miejsce dla petrochemii i tworzyw Konkurs ten to dla uczniw z po-
Zwycizcy debat krajowych wezm udzia w europejskiej debacie fi- sztucznych?. kolenia epoki cyfrowej moliwo
naowej, ktra odbdzie si 1 padziernika 2017 w Berlinie, pod- Przed debat uczestnicy wezm gbszego poznania zwizkw po-
czas 51. Spotkania Rocznego EPCA. udzia w profesjonalnym szkoleniu midzy rozwojem cywilizacyjnym
dotyczcym wystpie publicznych naszego spoeczestwa, nauk
W przeszoci, w latach 2007- rope. W ramach EYDC w 9 krajach oraz technik argumentowania, i technologi oraz przemysem pe-
2012, konkursy w formie debat europejskich zorganizowano deba- na ktrym wyjanione zostan tak- trochemicznym. Ponadto, w szyb-
uczniowskich z sukcesem organi- ty uczniowskie, zakoczone deba- e szczegowe zasady i formua ko zmieniajcym si i penym po-
zowane byy przez przemys pro- t finaow w Budapeszcie w pa- debaty na poziomie krajowym. dziaw wiecie, debata ta daje
ducentw tworzyw sztucznych dzierniku 2016. Podczas debaty konkursowej modym ludziom moliwo spo-
w rnych krajach europejskich. Projekt EYDC debaty modzieo- mwcw ocenia bdzie jury, ska- tkania si i wsplnej dyskusji bez
W 2016 r. projekt zosta wznowio- we w formie konkursu to wielo- dajce si z przedstawicieli prze- wzgldu na narodowo, pe, czy
ny pod nazw EYDC jako wsplne wymiarowa inicjatywa, ktrej ce- mysu, mediw, NGO, a take sto- rodowisko kulturowe, w ktrym
przedsiwzicie EPCA i PlasticsEu- lem jest zaangaowanie modych warzyszenia PlasticsEurope i EPCA. si obracaj. I wreszcie, dla nas ja-
organizacje tworzywa P 2 7
)NNOWACJEr2OZWJr:RWNOWAONAPRZYSZOx
WWWPLASTICSEUROPEORG
22 organizacje tworzywa P 2 7
/60(%47 8,3++
8,3++!(
)%(./0(%,(./0(%+)
!(
!(
)%(./0(%,(./0(%+)
./0(%,(./0(%+)
2 rynek tworzywa P 2 7
Pierwsze Polska to
spotkanie Rady rosncy rynek
Targw K2019 Wedug danych przedstawionych czciej niemieckimi. W ostatnich
w Dsseldorfie
przez woski urzd statystyczny latach z kolei Chiny zwikszyy
i opracowanych przez ASSOCO- swj udzia w polskim rynku, ale
MAPLAST (Woskie Stowarzyszenie warto obrotw jest wci daleka
Producentw Maszyn do Przetwr- od wynikw europejskich produ-
stwa Tworzyw Sztucznych i Gumy), centw. Ponadto, wedug oficjal-
Przygotowania do K 2019 wanie si rozpoczy. Miao ju polski import wszelkich technolo- nych woskich danych w 2016 roku
miejsce pierwsze spotkanie Rady Wystawy w Dsseldorfie dla gii przetwrstwa tworzyw sztucz- sprzeda maszyn w Polsce przekro-
tej najwikszej na wiecie imprezy targowej dla przetwrcw nych przekroczy 624 mln euro czya 164 mln euro, a udzia eks-
tworzyw sztucznych, ktra odbdzie si od 16 do 23 padzier- w porwnaniu z 610 mln euro portu maszyn do PTS do Polski
nika 2019 w Dsseldorfie. w 2015 r. Wzrost ten dotyczy wzrs z 5% do 5,5%. Obejmowa
Rada skada si z przedstawicieli przemysu wystawienniczego gwnie zwikszonych zakupw on znaczny udzia form, ktre od-
oraz wiodcych stowarzysze obejmujcych cae spektrum te- pras i form. Taki trend jest podob- notoway istotny wzrost w porw-
go, co targi K oferuj i wspierajcych Messe Dsseldorf w przy- ny do sytuacji wystpujcej w Pol- naniu z rokiem 2015: od 59 do 68
gotowaniach do K 2019 oraz suc doradztwem odnonie sce w przypadku surowcw (PE, mln euro. Kolejna znaczca kwota
konceptw oraz organizacji targw. PP, PS, PVC itp.), ktre w 2016 r. bya reprezentowana przez wyta-
Ulrich Reifenhuser pozostanie przewodniczcym Rady Wysta- osigny zuycie prawie 3,5 milio- czarki wykazujc co prawda pe-
wy. Reifenhuser jest partnerem zarzdzajcym firmy produ- na ton w porwnaniu z mniej wien spadek, z 18 do 15 milionw
kujcej maszyny Reifenhuser i przewodniczcym Stowarzysze- ni 3,2 w 2015 r. Podobnie eksport a wreszcie drukarki fleksograficz-
nia Maszyn do Przetwrstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy produktw i pproduktw z two- ne, ktre wzrosy z prawie 12
w VDMA. Komitet Organizacyjny ponownie pozostaje pod kie- rzyw sztucznych wzrs z 1,72 do ponad 14 milionw. Jak zwykle,
rownictwem Thorstena Khmanna, dyrektora zarzdzajcego do 1,88 miliona ton, podczas gdy wielu woskich producentw ma-
Plastics and Rubber Machinery, Forum Composite Technology wyroby z gumy osigny eks- szyn, tak i ASSOCOMAPLAST (sto-
w obrbie VDMA. port 920 000 ton w porwnaniu isko C-14) bdzie uczestniczyo
Rada Wystawy K 2019 Dsseldorf to: Juliane Hehl z firmy Ar- do 880 000 w roku 2015. Te wyni- w targach PLASTPOL 2017, ktre
burg, Marc Gregor Baier z firmy BBP Kunststoffwerk Marbach ki oznaczaj dobr dynamik pol- stanowi wan wizytwk lokal-
Baier, Michael Baumeister z firmy Brckner Maschinenbau, dr skiego przemysu tworzyw sztucz- nego przemysu przetwrczego.
Rdiger Baunemann z PlasticsEurope, Siamak Djafarian z firmy nych i gumy i pokazuj, e w tym
Evonik, Boris Engelhardt z Wirtschaftsverband der Deutschen rozwoju rola Woch jest nieprzy-
Kautschukindustrie, Manfred Hackl z EREMA, Rainer Hfling padkowa. S one wanym dostaw-
z firmy Borealis, Ulf Kelterborn z Industrievereinigung c technologii, wrd nich takich
Kunststoffverpackungen, dr Ulrich Liman z firmy Covestro, jak druk fleksograficzny, wytacza-
dr Oliver Mllenstdt z GKV, Klaus-Uwe Rei z firmy MITRAS, nie, wtryskiwanie i budowa form.
dr Christoph Steger z firmy ENGEL, Peter Steinbeck z firmy Wosi skutecznie rywalizuj
Windmller & Hlscher, dr Frank Stieler z firmy KraussMaffei z gwnymi konkurentami, naj-
oraz Pascal Streiff z firmy EUROMAP/Swissmem. PLAST
Spotkanie w Mszczonowie
Targi PSE
Konferencja Europe 2017
przedstawi
Plastech za nami
22 prezentacje, ponad 160 goci i blisko 80 firm, to najkrtszy bilans problemw technologicznych
innowacyjne
zakoczonej edycji Sympozjum Technicznego PLASTECH, ktre ju w punkcie analiz MOLDFLOW,
po raz dwudziesty trzeci w swojej historii odbyo si od 6 do 7 kwiet-
nia 2017 r. w mszczonowskim Hotelu Panorama.
na drodze symulacji z zakresu opty-
malizacji wtrysku obejmujcej
m.in.: zagadnienia dotyczce wy-
aplikacje PU
W gronie goci znalazy si grupy sticsEurope Polska Kazimierz Bor- peniania gniazda oraz fazy doci- Dziki PSE Europe 2017 prze-
producentw tworzyw sztucznych kowski. Dotyczyo ono take nowych sku, analizy wypaczeniowej, dobo- mys PU zyska now atrakcyjn
(Grupa Azoty, Covestro, DuPont, wyzwa dla przemysu zwizanych ru punktu wtrysku, ustalenia opty- okazj prezentacji osigni,
Sabic Innovative Plastics), dystrybu- z projektem Circular Economy. malnej kompensacji skurczu dla ktra wprowadza uytkowni-
torw i compounderw (A. Schul- Chcielimy, by to spotkanie swo- wypraski, przesunicia linii czenia kw z rnych sektorw prze-
man, Granulat, Innocomp, Polimar- im charakterem i formu byo nie- oraz okrelenia okna przetwrcze- mysu wiat nowych wydarze
ky, Radka), producentw dodat- co inne od dotychczasowych m- go, orientacji wkna w wyprasce, i innowacji w przemyle poliure-
kw i rodkw pomocniczych wi Jacek Szczerba, wspwaciciel napre wewntrznych w wypra- tanw. Pierwsza edycja midzy-
do przetwrstwa (Clariant, Grafe) serwisu www.tworzywa.pl, bd- sce oraz analiz chodzenia formy. narodowej wystawy technologii
oraz przede wszystkim narzdziow- cego organizatorem wydarzenia. Tegorocznej edycji towarzyszyy poliuretanw otwarta bdzie
ni i zakadw przetwarzajcych Oczywistym jest, e PLASTECH take wystpienia przedstawicieli od 27 do 29 czerwca 2017 r.
tworzywa sztuczne (m. in.: Apator- w dalszym cigu jest jednym z naj- firm, ktre po raz pierwszy w swo- w MOC Monachium w Niem-
-Metrix, Bilplast, BSH SGD, Coko- istotniejszych spotka brany prze- jej historii prezentoway si na PLA- czech. W trakcie PSE Euro-
-Werk, C+N, Curtis, Deltaplast, In- twrcw i kadry inynierskiej oraz STECH-u, w ramach specjalnego pe 2017, czoowi producenci za-
temo, Kiel, Kontakt Simona, Lame- platform do wsplnej dyskusji bloku tematycznego dedykowane- prezentuj innowacyjne aplika-
la, Lys Fusion, Mann+Hummel, Pol- nad rozwojem techniki i poziomem go polskim wtryskowniom /SIERO- cje i rozwizania PU; od surow-
lena, Rosti Poland, Ramp, Sumiri- oferowanych rozwiza. Pord SAWSKI Group, LAMELA, SOLID- cw, materiaw i pproduk-
ko). W opinii organizatorw tego- nich duym zainteresowaniem cie- PLAST/. W trakcie sympozjum jego tw, do systemw PU oraz ma-
roczna edycja bya nie tylko dosko- szya si platforma demonstracyjna uczestnicy mieli moliwo wzicia szyn, urzdze i usug przetwr-
na okazj do wysuchania wyst- Wittmann 4.0 prezentujca wizj udziau w konkursie, w ktrym czych. Jako nowa wyspecjalizo-
pie i prezentacji wpisujcych si przyszoci, zawarta w idei Indu- do wygrania by audyt technolo- wana platforma ekspozycji prze-
w nurt przewodni sympozjum strie 4.0 umoliwiajca atwe pod- giczny o wartoci 15 tys. z dla re- mysu PU, PSE Europe 2017 po-
(Organizacja i zarzdzanie proce- czanie urzdze peryferyjnych prezentowanej firmy i ufundowany kazuje rosncy potencja poli-
sem produkcji w sektorze prze- do wtryskarki i zarzdzanie ich pra- przez firm STAUFEN Polska. Jego uretanu. Producenci surowcw
twrstwa tworzyw sztucznych c (m. in.: nadzr, kontrol i stero- zwycizc zosta Jakub uczyski oraz dostawcy sprztu pokazu-
przyp. red.), ale take doskona wanie prac robota, termostatw, reprezentujcy COKO-WERK z o- j, w jaki sposb polimer umo-
okazj do merytorycznej dyskusji systemu przepywu wody chodz- dzi. Z kolei zdobywc Grand Prix te- liwia innowacje w przemysach,
z renomowanym gronem przedsta- cej i dozownikw grawimetrycz- gorocznej edycji sympozjum PLA- takich jak motoryzacja, budow-
wicieli czoowych firm z brany nych (Bogdan Zabrzewski, Jacek STECH zosta Tomasz Grecki (CLA- nictwo, izolacja, meble, elektro-
przetwrstwa tworzyw sztucznych Kuli). Kolejn atrakcj bya mobil- RIANT Plastics&Coatings Polska, nika, opakowania, obuwie i wy-
w Polsce. Dodajmy, e wydarzeniu na prezentacja systemw SMED Konstantynw dzki). roby medyczne. Ponadto uyt-
partnerowali: WADIM Plast (mece- przedstawiona przez firm STAUBLI Kolejna edycja Sympozjum PLA- kownicy mog oczekiwa ekscy-
nas sympozjum), Grupa AZOTY w postaci samochodu demonstra- STECH zostaa zaplanowana na 19- tujcych prezentacji na ywo
(partner strategiczny) oraz jako cyjnego oraz efektownego multi- 20 kwietnia 2018 r. i innowacyjnych produktw.
partnerzy sympozjum Fundacja medialnego wystpienia (Arkadiusz Swoje wyroby i usugi prezento-
PlasticsEurope Polska, PROCAD, Jankowski). Due zainteresowanie wa bdzie ponad 70 firm
SIEROSAWSKI Group, STAUBLI, goci towarzyszyo take punktowi w tym takie jak ARKEMA,
STAUFEN Polska, WITTMANN BAT- konsultacyjnemu firmy PROCAD C.O.I.M.S.P.A., FACHVERBAND
TENFELD Polska i platforma zinte- (Piotr Woniacki, Przemysaw Po- SCHAUMKUNSTSTOFFE UND PO-
growanych e-usug dla brany two- szwa) oferujcej rozwizywanie LYURETHANE E., FRIMO GROUP
rzyw www.genplast.pl PLASTECH GMBH, KRAUSSMAFFEI TECHNO-
Tegoroczn edycj swoj obecno- LOGIES GMBH, MILLIKEN EURO-
ci uwietni zaoyciel i wieloletni PE, IMPIANTI OMS SPA i STEPAN.
organizator kolejnych edycji sym-
pozjw PLASTECH, witujcy Program konferencji oferuje
przed kilkoma dniami swoje 80. przestrze wymiany wiedzy
urodziny, Henryk Zawistowski.
O jego dorobku, roli i znaczeniu dla Oprcz wystawy, szeroki pro-
sektora przetwrstwa tworzyw gram konferencji oferuje zwie-
sztucznych w inaugurujcym spo- dzajcym wgld w najnowsze
tkanie wystpieniu mwi Zenon trendy, innowacje i osignicia
Narojek, waciciel firmy WADIM w przemyle poliuretanowym.
PLAST, bdcej ju po raz czwarty Program pierwszego dnia kon-
z rzdu Mecenasem sympozjum. centruje si na surowcach i ma-
W tej samej sesji przyszo polskiej teriaach oraz ilustruje wpyw
i europejskiej brany tworzyw materiaw odnawialnych i in-
w swoim wystpieniu przedstawi nych alternatyw na przetwr-
dyrektor zarzdzajcy Fundacji Pla- stwo PU. Drugiego dnia prele-
tworzywa P2 7 rynek 27
genci zajm si aplikacjami MO GROUP GMBH gocie zoba- wielojzyczna strona interneto-
i wska, w jaki sposb materia- cz Street Shark 4.0. Street Shark wa udostpnia najnowsze wia-
y PU przyczyniaj si do innowa- to spojler Corvetty dostarczony domoci i aktualny program
cji w wielu rnych sektorach przez partnera firm Callaway, konferencji, przydatne narz-
przemysu. W trzecim i ostatnim ktra specjalizuje si w produkcji dzia, takie jak moliwo zam-
dniu program konferencji obra- nadwozi samochodw, napra- wienia oficjalnego newslettera
ca si bdzie wok przetwr- wach pojazdw i modyfikacjach i tworzenia spersonalizowanego
stwa i maszyn i ukazujc kluczo- wycigowych. W ramach zespou programu Online Show Planner.
w rol innowacyjnych proce- wycigowego ADAC GT Masters,
sw produkcyjnych w opracowy- Team Callaway jedzi Corvette Zacza si promocyjna sprzeda
waniu nowych rozwiza. C7 GT3-R z 6.2-litrowym silni- online
Gwni prelegenci to eksperci kiem V8 o mocy 600 KM. Spojler
z takich firm jak ARKEMA, CHRO- tej Corvetty wyposaony jest Bilety na targi s ju dostpne
MAFLO TECHNOLOGIES B. V., w innowacyjn trjwymiarow online na stronie www.pse-euro- PSE
CONCENTROL, FRIMO GROUP konstrukcj PU typu sandwich pe.com, w cenie 20 euro za dzie gii informacyjnych i komunika-
GMBH, KRAUSSMAFFEI TECHNO- posiadajc w bioniczn struktu- i 30 euro za bilet 3-dniowy cyjnych, nauk cisych i zielonych
LOGIES GMBH i SIMPATEC r powierzchniow, modelowa- oszczdno wynosi odpo- technologii Monachium to miej-
GMBH. Aktualny program konfe- n na wzr skry rekina. wiednio 25% i ponad 30%, w po- sce o doskonaym klimacie biz-
rencji znajduje si na stronie in- rwnaniu do zakupu ich na miej- nesowym. Miasto promuje inno-
ternetowej. Przewodnik zwiedzajcego scu. Bilety obejmuj rwnie wacje i szczyci si szerokim spek-
dostpny jest w wersji bezpatny wstp na 3-dniow trum przemysu w rozmaitych
Obszar Feature czy teorie drukowanej i online konferencj. sektorach zaawansowanych
z praktyk technologii. Dziki doskonaej
Gocie mog zamwi przewod- Godziny otwarcia infrastrukturze, Monachium jest
Kolejn atrakcj oferowan nik dla zwiedzajcych. Broszura uznanym centrum targowym dla
zwiedzajcym w PSE Euro- zawiera wszystkie istotne infor- PSE Europe 2017 odbdzie si odwiedzajcych z Niemiec, kra-
pe 2017 bdzie Feature Area. macje dotyczce PSE Euro- w hali 3 MOC w Monachium. Po- jw ssiadujcych i caego wia-
W tej dedykowanej przestrzeni pe 2017 w wygodnym formacie. oony w pnocnej czci Mona- ta. Wystawa czynna bdzie
wystawiajce firmy prezentuj Obejmuje profil wystawy i zwie- chium obiekt jest dobrze po- w dniach 27-28 czerwca 2017 r.
innowacyjne produkty PU. Tak dzajcych, list wystawcw i klu- czony z centrum miasta, midzy- od 9.00 do 17.00. W dniu 29
wic, Feature Area pozwala - czowe szczegy. Broszura za- narodowym lotniskiem w Mona- czerwca od 9.00 do 16.00.
czy teori z praktyk. Imponuj- wiera szczegowe profile wy- chium i autostrad. Jako wany
ce eksponaty poka, jak inno- stawcw oraz informacje o pro- midzynarodowy orodek za-
wacyjne aplikacje poliuretanowe duktach, a take program konfe- awansowanych technologii,
umoliwiaj konkretny rozwj rencji. Gocie mog zamwi przemysu motoryzacyjnego, lot-
produktu. Wrd rnych ekspo- obie broszury w dziale visitors nictwa, przemysu kosmicznego,
natw, dziki uprzejmoci FRI- na stronie PSE Europe. Ponadto nauk przyrodniczych, technolo-
F]HUZFDU
02&0RQDFKLXP1LHPF\
0LG]\QDURGRZDZ\VWDZDWHFKQRORJLLSROLXUHWDQZ
Organizatorzy: Mack Brooks Exhibitions Ltd
2GNU\MLQQRZDF\MQHPROLZRFLUR]ZL]D
SROLXUHWDQRZ\FK]DVWRVRZDQLDGODQRZ\FKU\QNZ
3UH]HQWDFMHQD\ZRXU]G]HLUR]ZL]DWHFKQRORJLF]Q\FK
0ROLZRFLQDZL]DQLDNRQWDNWZLZ\PLDQ\ZLHG]\
6XURZFH 'ODUQ\FKEUDQ
0DWHULD\SSURGXNW\
:\URE\SROLXUHWDQRZH
V\VWHP\WHFKQRORJLLSROLXUHWDQZ
0DV]\Q\V\VWHP\LXU]G]HQLD
8VXJL
ZZZSVHHXURSHFRP
2 rynek tworzywa P 2 7
Formowanie wtryskowe jest naj- w rynku wynis odpowied- obszarze zastosowa bdzie wzra-
waniejsz metod przetwarza- nio 15,4% i 14,3%. Najwaniej- sta w tempie 3,7% rocznie
nia dla masowej produkcji czci szym rynkiem sprzeday dla pro- w okresie 2015-2023.
z tworzyw sztucznych. Na caym duktw formowanych wtryskowo Dla rnych obszarw zastosowa
wiecie niemal 55 milionw ton jest przemys opakowa, ktre wykorzystywane s rne rodzaje
tworzyw sztucznych jest upyn- gwnie chroni ywno umiesz- tworzyw sztucznych. Na przykad,
nianych kadego roku, nastpnie czon w pojemnikach, puszkach, niemal 70% opakowa, lecz jedy-
wtryskiwanych do rnych form, kubkach, miskach, pudekach nie 12% wszystkich produktw bu-
a po ochodzeniu wyjmowanych i wszelkiego rodzaju opakowa- dowlanych jest wykonanych z poli-
w postaci gotowego produktu. niach. Te wykonane z tworzyw KRAUSSMAFFEI
Taking Care
Case Study: 105C
JOIN US TO EXPLORE HOW Blow Molding
WE CAN BUILD A SUSTAINABLE
FUTURE TOGETHER. - Omya Calcium Carbonate
will lead to faster cooling
Our innovative mineral solutions
and reduced cycle time
enable energy savings in plastics production
due to increased thermal Control
processing and lower the carbon footprint
conductivity
of end products.
- In general, extrusion and
injection processing benefit
from Omya Calcium Carbo-
nate resulting in lower
Save energy consumption and
Energy
higher output 21C
7% CaCO3
Lower
Carbon
Footprint
SUSTAIN A B I L I T Y
Carbon footprint of CaCO3
300
1)
kg of CO2
emitted per ton of natural ground
Calcium Carbonate 1) produced
Typical grade for plastic applications SOURCE: IMA, EU27 energy mix;
based on production capacity mix.
Globalny wzrost
zapotrzebowania
na rury z tworzyw
Liczy si kada kropla
lanym. Rury z tworzyw sztucznych dalej zastpowa bd tra- Prognozuje si, e segment sys- w porwnaniu z innymi polimera-
dycyjne rury ze stali, ceramiczne lub z innych materiaw. Jed- temw podawania lekw osi- mi, co sprawia, e ten typ tworzy-
nak zmniejszanie wydatkw publicznych, niepewno sytuacji gnie najwyszy skumulowany wa jest odpowiedni dla wszelkich
politycznej oraz brak inwestycji prywatnych mog mie dra- roczny wskanik wzrostu na ryn- zastosowa bez koniecznoci prze-
styczne skutki dla brany budowlanej w niektrych krajach. ku pord innych zastosowa prowadzania wielu zmian techno-
Wielko programw wsparcia dla poszczeglnych segmentw w prognozowanym okresie. logicznych.
budownictwa oraz intensywno promocji projektw realizacji Rosnca wiadomo ochrony Prognozuje si, e rynek rurek me-
systemw nawadniania lub rozbudowy sieci wiatowodowej zdrowia oraz inicjatywy rzdowe dycznych w zastosowaniach zwi-
rni si w poszczeglnych krajach. majce na celu popraw jakoci in- zanych z systemami podawania le-
frastruktury ochrony zdrowia kw osignie najwyszy skumulo-
Rosnca konkurencja dla PVC wpyn na zapotrzebowanie wany roczny wskanik wzrostu
na rurki medyczne w prognozowa- spord innych zastosowa w la-
Rne rodzaje tworzyw s preferowane w rnych obszarach nym okresie. Firmy zwikszaj tach 2016 do 2021.
zastosowa. Na przykad, rury z polichlorku winylu (PVC) s swoje zdolnoci produkcyjne ce- Rynek rurek medycznych w Azji
stosunkowo tanie, a zatem s szeroko stosowane w kanaliza- lem realizacji zapotrzebowania i regionie Pacyfiku posiada ogrom-
cji, dostawie wody pitnej czy w sektorze ochrony kabli. Jednak na rurki medyczne w rnych re- ny potencja wzrostu. Dlatego te
rury na bazie polipropylenu i polietylenu coraz bardziej konku- gionach wiata. prognozy mwi o najwyszym
rowa bd z rurami PVC, na przykad w segmencie wody pit- Zgodnie z nowym raportem bada skumulowanym rocznym wskani-
nej, a ju odgrywaj gwn rol w systemach dostaw gazu czy rynkowych sporzdzonych przez ku wzrostu w regionie w latach
przesyle produktw przemysowych. Marketsandmarkets, Rynek rurek od 2016 do 2021. Poprawa stan-
medycznych z podziaem na mate- dardw ycia i coraz wicej inicja-
Czyste i bezpieczne riay (PVC, poliolefiny, TPE i TPU, si- tyw rzdowych w regionie nap-
likon, inne), konstrukcj, zastoso- dzaj wzrost rynku rurek medycz-
Nowe i ulepszone systemy ograniczenia emisji spalin s stale wania (jednorazowe rurki, cewniki nych. Zwikszone zapotrzebowa-
rozwijane. W segmencie rur przemysowych, na przykad, uy- i kaniule, systemy podawania le- nie na minimalnie inwazyjn chi-
wane s nowe techniki do budowy systemw rur wielowar- kw) globalne trendy i prognozy rurgi rwnie powinno pobudzi
stwowych i monitorowania wyciekw. W ostatnich latach do roku 2021, rynek rurek me- wzrost na rynku w regionie w la-
przemys petrochemiczny i gazu zwiksza stale stosowanie rur dycznych osignie skumulowany tach 2016 2021. Chiny, Japonia
poliamidowych (PA 12) zamiast rur stalowych. Materia wcha- roczny wskanik wzrostu na pozio- i Australia s kluczowymi krajami
nia tylko niewielkie iloci wody, ma du odporno na uderze- mie 8,0% od roku 2016, osigajc w regionie przyczyniajcymi si
nia i moe by uywany w szerokim zakresie temperatur. Inne wielko rynkow o wartoci 5,85 do wzrostu rynku w Azji i regionie
moliwe obszary zastosowa to, midzy innymi, rury cinienio- miliarda USD do roku 2021. Pacyfiku.
we do gazu. Najwaniejsze innowacje w segmencie melioracji Prognozuje si, e polichlorek wi-
to systemy izolacji dwikowej i ochrony przed haasem. Zasto- nylu pozostanie dominujcym ma-
sowane materiay s dalej badane w celu maksymalnego teriaem do produkcji rurek me-
zmniejszenia rezonansu, stosowany jest midzy innymi mine- dycznych w prognozowanym okre-
ralnie wypeniany polietylen o duym ciarze waciwym. sie. Gwnym powodem dominacji
PVC sa porwnywalne waciwoci
funkcjonalne oraz niskie koszty
rynek tworzywa P 2 7
Przemys 4.0
ARC
Przemys 4.0 to zapowied wykorzystania potencjau cyfrowo rozwi- cje. Na pocztku biecego roku zindywidualizowanej na czterech
jajcego si wiata w realizacji wizji w peni zdecentralizowanego Euromap podpisa memorandum rnych stacjach, zgodnie z zasad
rodowiska produkcyjnego, w ktrym kady szczeg procesu pro- z Fundacj OPC, w ktrym deklaru- produkcji rozproszonej przestrzen-
dukcyjnego moe by zarejestrowany, przywoany, przeanalizowany je opracowanie dalszych protoko- nie. Zawieszk formowano wtry-
i, co najwaniejsze, automatycznie zrealizowany. To takie cyberne- w komunikacyjnych obejmuj- skowo na pionowej wtryskarce
tyczne rodowisko, w ktrym zamwienie zoone w supermarkecie cych szeroki zakres urzdze ALLROUNDER 375 V. Zawieszki by-
lub salonie samochodowym jest cyfrowo przesane do fabryk i cae- do przetwrstwa tworzyw sztucz- y wyjmowane przez robota sze-
go acucha dostawcw i gdzie kady pojedynczy komponent moe nych. cioosiowego i wyposaane w mi-
by ledzony z dowolnego miejsca i w dowolnym momencie. To re- Wielu producentw maszyn kroprocesor NFC. Efektywny pro-
wolucyjna strategia i prace nad ni zarwno po stronie przemysu, do przetwrstwa tworzyw sztucz- ces produkcji o krtkim czasie cy-
jak i potencjalnych uytkownikw nadal trwaj. nych zgadza si co do nieuchron- klu uzyskano przez zastosowanie
noci wdroenia idei Przemy- stou obrotowego, a nastpnie in-
Trwa przejcie od teorii do prakty- skadowane gdziekolwiek indziej su 4.0. Jednak ze wzgldu na jej dywidualizowano za pomoc tech-
ki. Jednym z najwikszych promo- musz by bezwzgldnie bezpiecz- relatywn niedojrzao, przewidy- nologii druku Freeformer 3D. Dzi-
torw koncepcji Przemysu 4.0 jest ne, mwi. Kwalifikacje ludzi pra- wania i sposoby wdraania rni ki wbudowaniu mikroprocesora
niemieckie stowarzyszenie produ- cujcych na liniach produkcyjnych si znaczco wrd producentw NFC w zawieszce do walizki moe
centw maszyn VDMA, ktre uwa- i kierownictwa musz si zmieni. sektora maszyn do przetwrstwa ona przechowywa dane, komuni-
a j za ogromn szans dla czon- Jestemy pewni, e nie ma innej tworzyw sztucznych. kowa si i dziaa w sieci. Dziki
kw zwizku, jak i klientw. Prze- drogi ni Przemys 4.0. Khmann temu produkty same dostarczaj
mys 4.0 to wzajemne poczenie jest rwnie sekretarzem general- wymaganych informacji do swoje-
sprztu i oprogramowania w celu nym Euromap organizacji, ktra go procesu produkcji i mog ofero-
poprawy zarzdzania produkcj. reprezentuje producentw maszyn Niemiecka firma Arburg bya jedn wa warto dodan dziki dziaa-
To dziedzina, w ktrej widz spory na poziomie europejskim. W ubie- z pierwszych firm z brany produ- niom wykorzystujcym dane.
potencja biznesowy mwi Thor- gym roku organizacja wprowadzi- centw wtryskarek, ktre podjy W chmurze informatycznej archi-
sten Khmann, dyrektor zarzdza- a standard techniczny Euro- si zbadania potencjau Przemy- wizowane s wszystkie dane doty-
jcy ds. tworzyw sztucznych i gu- map 77, ktry ustanawia zgodny su 4.0, demonstrujc w peni po- czce procesu i jakoci, zebrane
my stowarzyszenia VDMA. Mimo, z normami branowy protok ko- wizany system produkcyjny ju przez system komputera nadrzd-
e koncepcje Przemysu 4.0 s roz- munikacyjny dla wtryskarek i cen- w trakcie otwarcia Dni Technologii nego ARBURG (ALS). Kada za-
wijane od kilku lat, zdaniem tralnych, komputerowych syste- w roku 2014. Arburg koncentruje wieszka do walizki ma w chmurze
Khmanna konieczne jest zintensy- mw sterowania produkcj (MES). si na rozwoju idei Przemysu 4.0, swoj stron internetow, z ktr
fikowanie prac majcych na celu Ten pierwszy, zgodny z normami by zaspokoi potrzeby klientw. zawsze mona poczy si za po-
zapewnienie jej skutecznego wdro- branowy protok Przemysu 4.0 Jest mniej zainteresowany kon- moc adresu URL zapisanego
enia. Przemys wytwrczy musi opracowany przez Euromap oparty strukcjami teoretycznymi, ni prak- w pliku vCard.
poradzi sobie z kwestiami, ktre jest na protokole OPC UAM (Uni- tycznymi i moliwymi do wdroe-
nie byy w przeszoci objte pro- fied Architecture). Jest on platfor- nia aplikacjami. Na swoim stoisku
interesowa odwiedzajcych targi gramowa w sekwencji sterowa- striackiej firmy informatycznej TIG
K2016. Niemiecki producent, firma nia. Przy opracowywaniu nowego Technische Informationssysteme,
BOY, przedstawia najnowsz wer- sterowania zwrcono rwnie ktra od dawna pracowaa
sj systemu sterownika Procan AL- szczegln uwag, aby zachowa nad rozwojem swojego systemu e-
PHA4, ktra wyposaona jest intuicyjny interfejs. Dziki temu, -Factory Manufacturing (MES). in-
w wiele nowych funkcji. Wan ce- przejcie do nowej wersji bdzie ject 4.0 czy w sobie zalety smart
ch jest np. dostp do sterownika dla uytkownika bezproblemowe machine, smart production oraz
wtryskarki poprzez serwer OPC- i atwe. smart service i jest solidn podsta-
-UA. Udoskonalone funkcje Procan w inteligentnej produkcji u klien-
ALPHA 4 to znacznie ulepszone ta. Pozioma integracja danych
funkcje MES (Manufacturing Exe- gwarantuje pynn wymian i do-
cution System), zwikszona do- Zdaniem przedstawicieli austriac- stpno istotnych danych w ca-
kadno pozycjonowania ze kiej firmy Engel rozwizania cyfro- ym acuchu wartoci. Oznacza to
wzgldu na popraw pomiaru ana- we, takie jak produkty zgodne systemy produkcyjne Plug&Produ- ARC
logowego; dokadno rejestracji z zasadami Przemysu 4.0, s obec- ce, w ktrych mona atwiej inte- Oznacza to, e maszyny dostarcza-
liniaw zostaa zwikszona nie jednym z trzech filarw przy- growa dodatkowe urzdzenia EN- ne s wraz z wszystkimi opcjami
o wspczynnik 10. Podwojono do- szej strategii rozwoju firmy ze GEL lub urzdzenia peryferyjne. interfejsu takimi jak Euromap 77
kadno regulacji temperatury Schwertbergu (pozostae to aspek- Korzyci jest maksymalna ela- potrzebnymi do poczenia z in-
oraz zmniejszono wartoci toleran- ty globalizacji i systemw). Prze- styczno. Z kolei integracja piono- nymi urzdzeniami oraz instalacja-
cji o poow. Zwikszona zostaa mys 4.0 od dawna jest dla zespo- wa pozwala na spjn komunika- mi produkcyjnymi.
wydajno procesora; czasy reakcji w projektowych Engla codzien- cj midzy pojedynczym czujni- Haitian kadzie duy nacisk
zostay zwikszone o wspczyn- noci. Zasady strategii realizowa- kiem, wszelkimi urzdzeniami pe- na kwestie Przemysu 4.0 i dysku-
nik 8 lub nawet wicej (np. Hi- ne s po pierwsze przez tworzenie ryferyjnymi, jak rwnie wtryskar- tuje o nim ze swoimi partnerami
ghspeedtask 125 s zamiast 1000 sieci maszyn, w poszczeglnych lo- k z systemem MES a po system i wieloma klientami. O tym jak
s w poprzedniej wersji). Zastoso- kalizacjach i firmach, po drugie po- ERP. i kiedy maszyny mona zintegro-
wano zalene od cinienia hydrau- przez przejrzysto, wizualizacj wa z inteligentnym rodowi-
licznego przeczanie na docisk i analiz danych procesowych, skiem decyduje ostateczna analiza,
z jednoczesn kontrol pooenia a po trzecie poprzez systemy po- jakie korzyci i warto dodan
limaka. Zwikszona jest stabilno mocy, ktre umoliwiaj autono- Przemys 4.0 budzi zainteresowa- przyniesie to klientowi.
czasu cyklu; odchylenia tolerancji miczn optymalizacj procesw. nie producentw wtryskarek na ca- Wdroenie systemu produkcyjnego
mniej ni 10 milisekund. Razem tworz zintegrowane ro- ym wiecie, ale traktowany jako Przemysu 4.0 nie jest zadaniem,
Wedug Franza-Josefa Ludwiga, dowisko wdraane przez firm temat priorytetowy jest przez tych, ktre moe by podjte przez sa-
szefa dziau konstrukcji elektrycz- pod nazw inject 4.0. Czwarta re- ktrzy dziaaj na najbardziej roz- mych producentw wtryskarek.
nej w firmie BOY: Najbardziej zna- wolucja przemysowa stawia cae- winitych rynkach to zdanie Istnieje kilka oglnych wyzwa,
czc rnic jest programowanie mu sektorowi wyzwania, z ktrych czonka rady nadzorczej Haitian In- ktrych nie mona rozwiza tylko
graficzne sekwencji dziki nowej niektre s zupenie nowe. Wiele ternational, profesora Helmara przez jedn stron. Najwaniejsze
generacji. Proponujemy zupenie kwestii wykracza poza zakres do- Franza. Jego zdaniem chiscy pro- elementy to bezpieczestwo da-
now jako sterowania wtryskar- tychczasowej wiedzy firm. Uwia- ducenci maszyn uwaaj, e ich nych, dostpno i stabilno
kami. Funkcje takie jak sterowanie domienie sobie, e Engel potrzebu- dziaanie w tej dziedzinie i odpo- w sieci. Ponadto, zdaniem profeso-
rdzeniami, czasy opnie, progra- je dodatkowych zasobw wiedzy wiedzialno w stosunku do klien- ra Franza, nie wszystko co jest ju
mowalne wejcia/wyjcia i wiele in- byo kluczowym czynnikiem tw, to podanie ciek Przemy- wykonalne technologicznie dzi,
nych mona teraz dowolnie zapro- w podjciu decyzji o zakupie au- su 4.0, a nie jej wyznaczanie. ma sens ekonomiczny dla indywi-
ARBURG dualnego przetwrcy tworzyw
sztucznych.
skiwania. Nowy produkt DataXplo- To nie wszystko. Amico jest zawsze Pozwala to na oferowanie rozwi- prezentujc osiem pracujcych ma-
rer, w zalenoci od konfiguracji, czujny i cigle poprzez system mo- zania, ktre jest atwe w konfigu- szyn pokazaa kolejny raz znaczcy
pozwala wywietla do 500 cieek nitorowania kontroluje parametry racji, jednoczenie unikajc ryzyka technologiczny postp w formo-
sygnau o wysokiej rozdzielczoci pracy wtryskarki, wysyajc je zwizanego z ochron bezpiecze- waniu wtryskowym opakowa
i wizualizowa je w celu oceny po- do call center Negri Bossi, gdzie s stwa danych. z tworzyw sztucznych, czci dla
prawnoci procesu produkcji. Fir- one sprawdzane. Podstaw systemu Wittmann 4.0 przemysu motoryzacyjnego i pre-
ma pracuje nad komercyjnym Kad ewentualn anomali mo- jest rozwinity router wbudowany cyzyjnych elementw. Producent
wdroeniem systemu E-Service, na wykry i rozwiza natychmiast, w system sterowania wtrysku Uni- wtryskarek z siedzib w Schwa-
ktry umoliwi wacicielom ma- nawet jeli klient nie zorientowa log. Router Wittmann 4.0 dziaa ja- igu koo Norymbergii zaprezento-
szyn dostp do podrcznikw, in- si jeszcze, e potrzebuje pomocy. ko zapora sieciowa i zapewnia do- wa pi ekspozycji, wystawianych
formacji serwisowych czy tutoriali Wtryskarki Negri Bossi zawieraj stp tylko uwierzytelnionym urz- na targach pod hasem Electri-
wideo bezporednio ze spersonali- system CAN (Controller Area Ne- dzeniom. Co waniejsze, w przy- fied 4.0. Prezentacje te pokazay
zowanego pulpitu nawigacyjnego twork), technologi, ktra steruje padku wtryskarki pracujcej w co- cechy charakterystyczne produk-
na panelu sterowania urzdzenia. funkcjami maszyny. Karty elektro- dziennych warunkach, automaty- tw z oferty producenta: szybko,
Aplikacja wyszukiwania czci i ele- niczne (PCMCIA) zamontowane zuje on przydzielanie adresw IP wzrastajc ilo napdw elek-
mentw na smartfonie lub tablecie na kadej wtryskarce umoliwiaj poszczeglnym urzdzeniom, trycznych i wyposaenie zaprojek-
umoliwi niezawodn identyfikacj podczenie za porednictwem fal umoliwiajc ich podczenie, towanego na potrzeby i wymaga-
wymaganego komponentu za po- radiowych wszystkich maszyn odczenie i ponowne przydziele- nia Przemysu 4.0. Sumitomo (SHI)
moc kodw QR. Dostpno cz- w fabryce do punktu zbiorczego, nie do innych komrek produkcyj- Demag Plastics Machinery koncen-
ci i jej cena mog by okrelone ktry jest podczony do kompute- nych. Router Wittmann 4.0 oferuje truje si na zapewnieniu przygoto-
w bazie danych, wraz ze zintegro- ra poprzez modem. moliwo realizacji idei Plug- wania swojego sprztu do pracy
wan funkcj zamwienia. Mona Ta sie lokalna (LAN) jest z kolei -and-Produce. Przypisuje lokal- w systemach Przemysu 4.0, za-
bdzie utworzy formularz usugi podczona do sieci Worldwide nym adresom IP lokalne urzdze- miast prbowa nakierowa swo-
serwisowej. Area Network (WAN) za porednic- nia, co jest ogromn zalet dla ad- ich klientw na okrelon ciek
twem linii ISDN i lub innego po- ministratora gniazd roboczych. rozwoju. Dugoterminowym roz-
czenia internetowego. Przesane Jest to wane przy uruchamianiu wizaniem jest integracja usug
dane s gromadzone w czasie rze- produkcji, ale take, a moe szcze- i rozwiza. Obecnie firma z siedzi-
Aby pokaza swoje wsparcie dla czywistym przez call center Negri glnie w jej trakcie, poniewa b w Niemczech udostpnia inter-
idei Przemys 4.0, woski produ- Bossi, ktre zapewnia natychmia- urzdzenia produkcyjne nie s sta- fejs OPC UA w nowym sprzcie
cent wtryskarek Negri Bossi rw- stow pomoc techniczn lub jak- tyczne elementy wyposaenia s i oferuje opcj doposaenia w Re-
nie rozwija swoje systemy zdalne- kolwiek inn usug, zadan przenoszone w fabryce z miejsca mote Box dla istniejcych maszyn.
go monitorowania Amico i Super- bezporednio przez urzdzenie. na miejsce. Ten interfejs wspiera wizj inteli-
visio. Rozwizanie Amico 4.0 Router dziaa rwnie jako brama gentnej fabryki synchronizujc in-
umoliwia wspuytkowanie i wy- do wiata zewntrznego, co ozna- teligentne maszyny z zewntrzny-
mian danych produkcyjnych cza moliwo dostpu do syste- mi systemami ERP, robotami i a-
o wtryskarkach na caym wiecie, Austriacka grupa Wittmann pre- mw MES lub ERP firmy za pored- cuchem dostaw. Ta usuga poprzez
integrujc zdaln obsug z proce- zentuje nieco inne podejcie nictwem standardowego interfejsu integracj kontroli jakoci, zdalnej
sami produkcji i narzdziami do jej do Przemysu 4.0 ni niektrzy z jej OPC UA, a take wasnego systemu diagnostyki oraz poczenie z sys-
monitorowania. Dziki usudze konkurentw, koncentrujc si CMS (Condition Monitoring Sys- temem realizacji produkcji (MES)
zdalnej, gdy Centrum Obsugi Ne- na prostocie obsugi i bezpiecze- tem) i usugi opartej na Windows pozwala na ledzenie produkcji
gri Bossi otrzyma prob klienta stwie danych w mniej otwartym Web-Service 24/7. w czasie rzeczywistym.
o pomoc, analizuje problem i roz- rodowisku. Jednym z czynnikw
wizuje go, poprzez bezporednie odrniajcym system Witt-
PLASTPOL 2017
liderzy brany
spotykaj si w Kielcach!
PLASTPOL
Od dwch dekad Midzynarodowe Targi Przetwrstwa Tworzyw Perz, dyrektor projektu. Tradycj pastw. Dziki takiemu przekrojo-
Sztucznych i Gumy kojarz si na wiecie z Targami Kielce. W ostat- PLASTPOLU s, przyznawane pod- wi wystawcw PLASTPOL sta si
niej edycji udzia wzili wystawcy z 32 pastw. Tegoroczny PLAST- czas prestiowej gali Platinum najbardziej midzynarodowymi
POL to jeszcze wiksza midzynarodowa reprezentacja liderw bran- Plast, Medale Targw Kielce dla targami w Polsce. Ponad poowa
y. Ekspozycj zgromadzono we wszystkich 7 halach kieleckiego najlepszych firm i produktw. wystawcw biorcych udzia w kie-
orodka. PLASTPOL 2017 w Kielcach to punkt obowizkowy dla firm Targi PLASTPOL s dla wielu zna- leckich targach to firmy zagranicz-
z sektora przetwrstwa tworzyw sztucznych i gumy, ktre stawiaj nych graczy polskiego i zagranicz- ne lub z zagranicznym kapitaem
na rozwj i nowoczesne technologie. Wystawa rozpoczyna si ju 23 nego rynku tworzyw sztucznych tak wynika z ubiegorocznego bi-
maja. staym elementem strategii marke- lansu wystawy. Kady, kto chce
tingowej. Wystawa daje te wiedz trzyma rk na pulsie brany
Kolejna, 21. edycja targw PLAST- sce komentowa Zenon Narojek, na temat stanu gospodarki. Pa- i wiedzie co dzieje si w polskim
POL, z uwagi na wielkie zaintereso- waciciel Wadim Plast. Zaskoczy- trzc na ubiegoroczn edycj, to i wiatowym sektorze przemysu
wanie firm krajowych i zagranicz- a nas wietna frekwencja zwiedza- prognoza jest bardzo optymistycz- przetwrstwa tworzyw sztucznych
nych, ugruntowuje tytu najwik- jcych- ocenia PLASTPOL Jan Mu- na komentuje si kieleckiej wy- ju powinien rezerwowa ter-
szej wystawy w Polsce i Europie ehsam, waciciel firmy Muehsam- stawy Dariusz Michalak, dyrektor min 23-26 maja na wizyt w Kiel-
rodkowo-Wschodniej. Dzi to jed- -Elektromech. Wydziau Targw w Targach Kiel- cach.
no z najwaniejszych branowych ce.
wydarze w Europie i wizytwka Caa brana Oprcz wielu najwaniejszych pol- Najnowsze maszyny
polskiego przemysu tworzyw i wiatowi liderzy w Kielcach skich firm, podczas PLASTPO- i technologie
sztucznych. Od lat targi ciesz si Przekrj branowy targw PLAST- LU 2017 zobaczymy kilkadziesit To, co z pewnoci charakteryzuje
rosncym zainteresowaniem zwie- POL pozwala pozna nie tylko naj- znanych firm z Niemiec i Woch, targi PLASTPOL, to setki stale pra-
dzajcych w roku ubiegym wy- nowsze technologie uywane ktre co roku stanowi najliczniej- cujcych maszyn, caych linii pro-
staw odwiedzio ponad 18.500 do przetwrstwa tworzyw sztucz- sze grupy wystawcw zagranicz- dukcyjnych. Nowe maszyny czsto
specjalistw. Jednak najlepsz re- nych, ale rwnie wzornictwo, nych. W tegorocznej edycji licznie maj swe polskie premiery w Kiel-
komendacj dla kadej edycji kie- opakowania, tworzywa i zagadnie- wystpuje rwnie reprezentacja cach. Podczas PLASTPOLU wida
leckich targw s komentarze nia przetwrstwa gumy. firm tureckich i chiskich. Nie za- jak dynamicznie rozwija si brana,
brany: W Kielcach podpisalimy Wystawa kompleksowo przed- braknie rwnie, midzy innymi, sigajc po najnowsze zdobycze
naprawd wane kontrakty m- stawia bran: od maszyn i caych cenionych przedsibiorcw z Au- myli technicznej i technologie ro-
wia po zakoczeniu ubiegorocz- linii technologicznych, po granula- strii, Francji, Belgii, Bugarii, Portu- dem ze stacji kosmicznej. W ci-
nej wystawy Urszula Steiner, pre- ty i inne komponenty a po inno- galii, Szwecji, Danii, Hiszpanii, Ho- gu 21 lat istnienia targw, krajowa
zes firmy Dopak. Nie ma rwnie wacyjne technologie recyklingu landii, USA, Litwy, Czech, Japonii, produkcja wzrosa a trzykrotnie!
wanej imprezy dla brany w Pol- tworzyw sztucznych mwi Kamil Indii, Tajwanu i wielu innych Jednym z motorw postpu jest
Naprzd!
Przyspiesz wytaczanie PET.
BREYER ThermoFlex
Zapraszamy do odwiedz
Zapraszamy odwiedzenia
enia
Zrealizuj swoje denie
Zrealizuj denie do doskonaego pr
doskonaego oduktu, zadowolenia klientw
produktu, nas na Targach
Targach PLASTPOL
i wikszych
wikszych zysk
zyskw.
w. Uyj dopr
dopracowanych
acowanych systemw
systemw,, skadnik
skadnikw
w i Hala C stoisko 7
najnowoczeniejszej produkowa
najnowoczeniejszej technologii by pr wyroby
odukowa dla swoich klientw wyroby
najwyszej
najwyszej jakoci.
jakoci.
DESMA 4.0
SmartFace POCZENIE W SIE PRODUKTW
ORAZ PROCESW PRODUKCYJNYCH
Blisze informacje dotyczce produktw z
naszej serii Industrie 4.0 znajdziecie Pastwo
pod adresem: www.smartconnect4u.biz
SmartTraining
SmartTrace
SmartRemain
24/7
Your experts in rubber and
silicone injection moulding.
plastpol tworzywa P 2 7
Na targach PLASTPOL 2017, odbywajcych si od 23 do 26 ma- ci zagranicznych stanowili odwie- skadane drabinki w ekskluzywnym
ja 2017 r. w Kielcach, firma ARBURG zaprezentuje w hali E na stoisku dzajcy z Ameryki Pnocnej po- wzornictwie Arburg. Obejmowao
E25 na przykadzie dwch wtryskarek elektrycznych ALLROUNDER nad 170 goci oraz z Chin oko- to wykonanie omiu indywidual-
z serii GOLDEN ELECTRIC ekonomiczn zautomatyzowan produkcj o 120 uczestnikw. Wikszo go- nych czci z zastosowaniem
elementw wysokiej jakoci oraz swoje rozwizania z zakresu auto- ci z Europy przybyo ze Szwajcarii, omiotonowej formy wasnej pro-
matyzacji. Republiki Czeskiej i Francji. dukcji, w cyklu trwajcym okoo 60
Podczas naszych corocznych Dni sekund, a nastpnie ich zoenie
W tym roku witujemy 25-lecie sterowania SELOGICA. Na targach Technologii robimy co w naszej tak, aby byy gotowe do uycia
oddziau ARBURG Polska. Jestemy PLASTPOL 2017 manipulator INTE- mocy, aby zapewni zaproszonym przez szecioosiowego robota
dumni z tego, e od 25 lat wraz GRALPICKER V, liniowy manipula- przez nas gociom obszerny wgld Multilift V 40 i stacj montau.
z wykwalifikowanymi pracownika- tor MULTILIFT SELECT i robot sze- w seri produktw Arburg, trendy
mi jestemy blisko naszych klien- cioosiowy bd przemieszczay zwizane z przetwrstwem two- Przemys 4.0 w praktyce
tw powiedzia dr Sawomir po torze modele pojazdw rolni- rzyw sztucznych oraz innowacyjne
niady, dyrektor ARBURG Pol- czych. Natomiast trzy zespoy su- aplikacje. W t unikaln imprez Arena Wydajnoci rwnie zostaa
ska Sp. z o.o. Na targach PLAST- ce do automatyzacji produkcji przemysow byo zaangaowa- bardzo dobrze przyjta. Tutaj firma
POL 2017 skoncentrujemy si skomunikuj si ze sob przez in- nych wielu pracownikw i prakty- Arburg oraz kilku wybranych part-
na ekonomicznej produkcji skom- terfejsy urzdze peryferyjnych. kantw. Nasi klienci szczeglnie nerw przedstawio praktyczne
plikowanych elementw z two- docenili unikaln atmosfer, wyko- i pragmatyczne przykady wdroe-
rzyw sztucznych. rzystujc moliwo zwiedzania nia Przemysu 4.0. Klientom zaofe-
Na targach PLASTPOL 2017 wtry- z naszymi ekspertami i czerpic rowano palet rnych perspektyw
skarka ALLROUNDER 520 E GOL- Ponad 6 tys. 700 goci z 53 krajw kluczowe idee dla potrzeb swojej odnonie tego, w jaki sposb
DEN ELECTRIC, o sile zamyka- ponownie wzio udzia w Dniach wasnej produkcji podsumowa wdroy Przemys 4.0 i sprawi,
nia 1500 kN, z 12-gniazdow for- Technologii Arburg, czyli najwik- Michael Hehl, partner zarzdzajcy aby ich wasna produkcja staa si
m gorcokanaow bdzie produ- szej imprezie zakadowej w prze- i jednoczenie rzecznik Arburg Ma- jeszcze bardziej efektywna. Pio-
kowaa z PP tulejki do nawadniania myle, zorganizowanej od 15 nagement Team. nierskim i praktycznym przykadem
kropelkowego. Do oddzielania do 18 marca. Na 171 tys. metrw bya rozmieszczona przestrzennie,
wlewkw zostanie zastosowany kw w siedzibie firmy w Lossburgu W centrum uwagi poczona w sie cyfrow produk-
manipulator INTEGRALPICKER V. (Niemcy) mona byo zobaczy uniwersalny 1120 H cja inteligentnych etykiet baga-
Drugim eksponatem bdzie wtry- o wiele wicej ni na wikszoci owych i partii pojedynczej jed-
skarka ALLROUNDER 570 E GOL- targw handlowych. Prezentacja Due zainteresowanie wrd pu- nostki.
DEN ELECTRIC, o sile zamyka- obja ponad 50 wystaw w ruchu, blicznoci wzbudzia nowa, hybry- W tym celu poczono uniwersaln
nia 2000 kN, z dynamicznie termo- tak zwan Aren Wydajnoci dowa, uniwersalna maszyna 1120 maszyn do formowania wtrysko-
statowan form wtryskow pro- (zgodnie z motto Przemys 4.0 H, ktra rozszerza palet produk- wego oraz dwa urzdzenia Fre-
dukujc uchwyty telefonu w praktyce), rozwizania formo- tw i usug o seri o sile zamykania eformers do produkcji dodatkw.
z PC/ABS, ktre bd wyjmowane wania wtryskowego pod klucz, no- do 6500 kN. Gocie Dni Technolo- System komputerowy Arburg (ALS)
przez liniowy manipulator MULTI- we Centrum Prototypw Arburg gii 2017 mieli moliwo dokad- zapewnia identyfikowalno dla
LIFT SELECT i odkadane na trans- dla produkcji dodatkw z Freefor- niejszego przyjrzenia si maszynie kadej indywidualnej czci. Zapre-
porterze wyprasek. mer, jak rwnie specjalny obszar o nowej konstrukcji oraz zapozna zentowano rwnie dwa dodatko-
W trakcie wystawy Roboty w ak- usug. Odwiedzajcy mogli znale si z wizjonerskim systemem stero- we moduy ALS: Wizualizacja
cji firma ARBURG zademonstruje rwnie dalsze inspiracje na spe- wania Gestica. Miaa ona swoj energii dla alokacji danych ener-
swoj jednolit filozofi sterowa- cjalistycznych prezentacjach i pod- premier na K 2016, wiodcej mi- getycznych na bazie zamwie
nia i rnorodno produktw, czas zwiedzania fabryki. dzynarodowej imprezie targowej. oraz Interfejs stopniowania mate-
take w zakresie automatyzacji. Wrd uczestnikw Dni Technolo- Jako cz innowacyjnego rozwi- riau dla wymiany partii.
Wszystkie manipulatory programu- gii Arburg 2017 43% pochodzio zania pod klucz prezentowana ma- Innymi tematami omawianymi
je si za porednictwem panelu z zagranicy. Najwiksz grup go- szyna wykonaa gotowe do uycia w Arenie Wydajnoci bya identyfi-
tworzywa P2 7 plastpol
kowalno: od gotowej czci stic Freeforming (APF), pi z nich ny Freeformer w Centrum Klientw tami, jak Przemys 4.0, konserwa-
do pierwotnego granulatu, moni- w nowym Centrum Prototypw Ar- wytwarza mechanicznie zoptyma- cja zapobiegawcza oraz obecne
torowanie online dla celw zapew- burg. Uwaga zostaa skoncentro- lizowane krki linowe z organicz- oferty szkoleniowe.
nienia jakoci, systematyczna reje- wana na produkcji dodatkw prze- nego poliamidu. Dwie wystawy Ponad 2000 uczestnikw wzio
stracja zuycia energii oraz integra- mysowych czci funkcjonalnych: w Arenie Wydajnoci zindywiduali- udzia w informacyjnych, specjali-
cja urzdze peryferyjnych w uka- indywidualnie, albo w niewielkich zoway inteligentne etykiety ba- stycznych prezentacjach. Eksperci
dzie sterowania systemem Selogi- partiach cznie z chwytakami gaowe. firmy dzielili si informacjami o lek-
ca. wykonanymi z PC zatwierdzonego kich konstrukcjach, Arburg Plastic
do stosowania w przemyle aero- Rozlegy program imprez Freeforming oraz rozwizaniach
Osiem Freeformers w akcji nautycznym. Ponadto, zaprezento- dodatkowych pod klucz. Prezentacje specjalistw
wano rwnie odporne na po- zewntrznych dotyczyy takich za-
Zaprezentowano w sumie osiem mie czci elektroniczne i implan- W obszarze serwisowym gocie gadnie jak Przemys 4.0 oraz silne
wystaw zwizanych z Arburg Pla- ty z gatunku medycznego PLA. In- mogli zapozna si z takimi tema- partnerstwo, ktre Arburg oferuje
ARBURG
z perspektywy klienta.
Niemal 1500 goci z Niemiec wy-
korzystao okazj zwiedzajc fabry-
k i zapoznajc si z produkcj ma-
szyn.
-
$.2mKNOW-HOW
MASZYNY TECHNOLOGIE
KOLEBKA
TECHNOLOGII
WTRYSKU
LIDER
'$/(.2:=52&=12m PASJA
INNOWACJE
ol
P la s tp
C NC ' 5VQKUMQ
*
NE G 2 QNUMC
- KG
1FOQOGPVWRQFLEKCRTQFWMELKYVT[UMCTGMCODKELTO[#4$74)D[QUVYQT\GPKGEGPVTCNPGIQ
QTQFMCVGEJPQNQIKKYVT[UMW0KGOCPCYKGEKGFTWIKGLTO[MVTC\TYPMQPUGMYGPELK
RQYKEGPKGOF[FQTQ\YQLWKFQUMQPCNGPKCVGEJPQNQIKKYVT[UMW<CYU\GRT\[YKGECPCO
LGFPCMLGFGPEGNUWMEGUPCU\[EJMNKGPVY
YYYCTDWTIRN
plastpol tworzywa P 2 7
plastyfikacji PVC
Jak poprawnie przeprowadzi proces produkcyjny na przykadzie larne czsteczki. Mona przyj
Poniej przedstawiamy zestaw za-
lece do poszczeglnych etapw
procesu przetwarzania PVC.
Dozowanie nie ma wyranych
przesanek, aby zwikszy ilo
aplikowanego plastyfikatora
materiaw powlekanych sztuczna-skra? Plastyfikatory to jedne bardzo oglne zaoenie, e zwiz- w mieszankach past, w porwna-
z podstawowych dodatkw stosowanych w przetwrstwie PVC. ki majce w swojej strukturze miej- niu do analogicznych dozowa
Do niedawna, najpopularniejszym zwizkiem z tej rodziny by DEHP, sca zaznaczone adunkiem (sub- Oxoplast O. Zaleca si jedynie, aby
w ofercie Grupy Azoty ZAK S.A. wystpujcy pod mark Oxoplast O. stancje polarne) atwiej reaguj nie przedawkowa plastyfikatora
DEHP globalnie nadal jest plastyfikatorem dominujcym, z innymi polarnymi substancjami, wzgldem waciwych zdolnoci
jednak na rynkach europejskich obserwowana jest silna tendencja bowiem ich czstkowe adunki absorpcji zastosowanego w mie-
do stosowania plastyfikatorw alternatywnych. W odpowiedzi tworzc pole elektryczne przyci- szance PVC. Przedawkowanie mo-
na rosncy popyt Grupy Azoty ZAK S.A. zaoferowaa nowy plastyfi- gaj inne czsteczki o przeciwnych e skutkowa pozostawieniem
kator DEHT wprowadzajc go do oferty handlowej pod mark adunkach, przytrzymuj je w gotowym wyrobie wolnych (nie
Oxoviflex. przy sobie, co w konsekwencji ua- zwizanych z PVC) czci plastyfi-
twia zajcie reakcji chemicznej. katora.
Oxoviflex jest plastyfikatorem spe- ywania midzyczsteczkowego Czsteczki Oxoviflex i Oxo- Wypeniacz dopuszczalna ilo
niajcym zoone wymagania jako- zostaj zmniejszone, a odlegoci plast O rni si w swojej budo- wypeniaczy czy to w postaci kredy
ciowe. Zosta przebadany pod k- midzy acuchami (segmentami wie (Rys. 2, Rys. 3.), wystpuj te czy innych, nie powinna w znacz-
tem wpywu na organizm ludzki acuchw) w polimerze zwiksza- istotne rnice w ich polarnoci. nym stopniu przekroczy 10 cz.
oraz rodowisko naturalne, jego j si (Rys. 1). Prowadzi to do obni- Oxoviflex jest mniej polarny, wag. gdzie PVC stanowi 100 cz.
budowa rni si jednak od budo- enia temperatury zeszklenia two- w zwizku z tym konieczne jest wag. Zalecane iloci bardzo dobrze
wy Oxoplast O, zatem moe rzywa oraz temperatury pynicia, bardziej szczegowe postpowa- pracoway w ukadzie PVC / Oxo-
w pewnych przypadkach wymaga co w rezultacie wpywa na obnie- nie w procesie przetwrstwa PVC plast O, a jednak w przypadku
innego podejcia do procesu pro- nie temperatur elowania i prze- ni w przypadku Oxoplast O. znacznego ich przedawkowania
dukcyjnego. Jak zatem z nim po- twrstwa, zatem nadaje produkto- (mimo lepszej polarnoci Oxoplast
stpowa, aby unikn bdw, wi nowe cechy fizyczne (zmikcze- Przetwarzanie PVC O) dochodzio do pniejszego
na co zwraca uwag i jak popraw- nie, elastyczno). z wykorzystaniem Oxoviflex uszkodzenia gotowego wyrobu.
nie prowadzi proces produkcyjny, Istotn rol w procesie plastyfikacji zalecenia procesowe Przy czym przez znaczn ilo rozu-
dowiesz si z poniszego opraco- odgrywa polarno samego plasty- W celu otrzymania wymaganej sta- miemy ju 20 cz. wag wypeniacza.
wania. fikatora, czyli wystpowanie w je- bilnoci produktu tworzonego Kolejno zasypu dosy istotn
go czsteczce wikszej gstoci a- z wykorzystaniem Oxoviflex naley kwesti moe by potrzeba zmiany
Plastyfikacja PVC dunku ujemnego w jednym miej- zwrci szczegln uwag na kilka kolejnoci zasypu suchych skadni-
Plastyfikacja PVC jest procesem scu i mniejszej w innym, dziki cze- istotnych aspektw mogcych kw do przygotowywanej mie-
w ktrym czsteczki plastyfikatora mu staje si ona dipolem elektrycz- mie wpyw na przebieg procesu szanki pod powlekanie, szczegl-
wnikaj pomidzy acuchy lub nym. Polarne czsteczki maj sze- przetwarzania PVC. Mniejsza po- nie w przypadku gdy podczas przy-
aglomeraty makroczsteczek poli- reg wasnoci. S one np. w stanie larno w stosunku do Oxoplast gotowania past PVC nie jest wyko-
meru, w wyniku czego siy oddzia- solwatowa, czyli otacza inne po- O to wikszy czas potrzebny do za- rzystywany peny zalecany park
maszynowy (trjwalcarki), a w to
miejsce stosuje si tylko sezonowa-
nie past po uprzednim ich zamie-
szaniu. Zaleca si, aby w pierwszej
kolejnoci po dostarczeniu Oxovi-
flex do mieszalnika zasypa PVC
w iloci zgodnej z receptur. Na-
stpnie zamiesza i odstawi
na minimum sze godzin. Po tym
czasie mona dozowa inne kom-
ponenty cznie z wypeniaczem.
Po zachowaniu zalecanej kolejno-
ci, produkt naley podda miesza-
niu i sezonowaniu przez czas cz-
ny 48 h. Sugerowany zabieg powi-
nien zminimalizowa pniejsze
ryzyko wystpienia migracji plasty-
fikatora w przypadku, gdy w pro-
cesie przygotowania past brak jest
penego zalecanego parku maszy-
nowego.
Walcowanie past dziaanie pla-
styfikatora polega na wnikaniu je-
go czsteczek midzy acuchy po-
limerowe, niemniej czsto penetra-
RYS. 1. OGLNY MECHANIZM DZIAANIA PLASTYFIKATORA W MATRYCY PVC
cja plastyfikatora w gb ziaren
i solwatacja ziaren zachodzi bar-
KIELCE
23-26 maj 2017
Hala E, Stoisko 35
plastpol tworzywa P 2 7
dzo wolno. Aby proces ten przy- walcujcych nie zauwaono ko- stwy samego kleju, w gotowym
spieszy potrzebny jest etap po-
redni produkcji, wystpujcy po-
midzy sporzdzeniem past, a ich
niecznoci wprowadzania zmian
w kolejnoci dozowania oraz cza-
sie sezonowania, w odniesieniu
wyrobie pozostaje znaczna ilo
wolnego plastyfikatora, ktry nie
mg by odprowadzony w proce-
Globalny
kocowym naniesieniem na papie-
ry nonikowe w procesie powleka-
nia. Etap ten to walcowanie past
do analogicznych aplikacji z wyko-
rzystaniem Oxoplast O. Dlatego
w tym miejscu warto bliej przyj-
sie suszenia (brak moliwoci
zwikszenia czasu ekspozycji
na temperatur w tunelu obec-
partner
PVC na trjwalcarkach. Podczas te-
go procesu nastpuje podgrzanie
pasty (co przyspiesza proces pla-
rze si dziaaniu samego wype-
niacza w pacie PVC.
Wszystkie rodki wypeniajce
no porofora). Podczas uytkowa-
nia produktu kocowego (np. me-
bla obitego materiaem powleka-
w budowie
styfikacji) oraz dochodzi do rw-
nomiernego rozprowadzenia
wszystkich skadnikw pasty
w pastach PVC maj za zadanie
wpyn na waciwoci fizyczne
wyrobu (np.: zwikszy jego twar-
nym), wolny plastyfikator zostaje
ogrzany promieniami sonecznymi
lub, co czsto si zdarza, ciepem
narzdzi
wzgldem siebie. Pozwala to do i/lub zwikszy odporno ciaa czowieka. W takim przypad-
na szybsze zainicjowanie poda-
nych procesw chemicznych. Jest
to bardzo istotne w przypadku sto-
na cieranie) oraz w sposb za-
uwaalny obniaj koszty wyrobu.
Wypeniacze nie bior czynnego
ku niezwizane czstki plastyfika-
tora migruj w kierunku warstwy
wierzchniej (lico) wyrobu wypro-
i maszyn
sowania plastyfikatora o mniejszej udziau w procesie plastyfikacji, wadzajc z niego zawarty tam pla- Meusburger jest liderem na ryn-
polarnoci. W procesach gdzie ponadto swoj obecnoci utrud- styfikator, co prowadzi do szybkie- ku w dziedzinie precyzyjnych
do przygotowania past z plastyfi- niaj dostp plastyfikatora do poli- go uszkodzenia produktu w miej- elementw znormalizowanych.
katorem Oxoviflex wykorzystuje si meru. Dlatego przekroczenie zale- scach kontaktu mebla z ciaem Ju ponad 17.000 klientw
trjwalcarki nie ma koniecznoci canego udziau (10 cz. wag) ludzkim, w postaci stwardnienia na caym wiecie wykorzystuje
zmiany kolejnoci zasypu na inne w sposb istotny spowalnia i spkania powierzchni. zalety standaryzacji i korzysta
ni te stosowane przy Oxoplast O. i utrudnia proces plastyfikacji PVC. Istotnym faktem jest, e tego typu z ponad 50-letniego dowiad-
W takim przypadku zalecany czas Oxoviflex poprzez swoj mniejsz uszkodzenia obserwowano duo czenia w obrbce stali. Obszerny
sezonowania jest krtszy i wyno- polarno ni jego poprzednik po- wczeniej. Wystpoway one bez program elementw znormali-
si 24 h. trzebuje wicej czasu, a zestawia- wzgldu na rodzaj zastosowanego zowanych w poczeniu z wyso-
jc to z faktem gdy wypeniacz plastyfikatora, zawsze natomiast kiej jakoci produktami dla
Migracja plastyfikatora w nadmiernej iloci utrudnia do- byo to zalene od iloci zastoso- warsztatw uczyni z Meusbur-
jak powstaje, jak jej zaradzi?! stp do PVC, naley doj do wnio- wanego wypeniacza lub komplet- gera niezawodnego, globalnego
Podsumowujc: istotn rnic sku, e proces plastyfikacji w nie- noci samego procesu produkcyj- partnera w dziedzinie budowy
pomidzy Oxoviflex, a Oxoplast sprzyjajcych okolicznociach mo- nego. narzdzi, form oraz maszyn.
O majc duy wpyw na przebieg e nie by penym. Dlatego w przy- Zwraca si zatem szczegln uwa-
procesu plastyfikacji jest mniejsza padkach gdy ilo zastosowanego g na staranne przeprowadzenie Sprawdzone i niezawodne
polarno tego pierwszego. Skut- wypeniacza w sposb istotny od- procesu produkcyjnego materia- zabieraki zapadkowe dostpne
kuje to duszym czasem potrzeb- biegaa od zalecanych, obserwo- w powlekanych z wykorzysta- s ju z powok DLC
nym do zaistnienia penej plastyfi- wano przypadki rozpadu gotowe- niem Oxoviflex, ze szczeglnym
kacji oraz wiksz wraliwoci go wyrobu. uwzgldnieniem wyej opisanych Elementy ruchome paskich za-
na obecno wypeniaczy. Naley zwrci uwag, e nadmier- zalece dotyczcych jego kluczo- bierakw zapadkowych E 1820
Opisy dziaa mogcych zniwelo- na ilo zastosowanego wypenia- wych etapw. Stosowanie si oraz zabierakw okrgych
wa skutki rnicy pod wzgldem cza czsto skutkuje tym, e prze- do zalece powinno wyeliminowa E 1840 pokryte s ju powo-
potrzebnego czasu opisane zostay twrca w celu poprawienia lepko- pniejsze ryzyko wystpienia mi- k DLC. Wydua to zdecydowa-
wczeniej (kolejno zasypu, wy- ci pasty, dozuje wicej plastyfika- gracji plastyfikatora. nie ywotno narzdzia. Dziki
duone sezonowanie). Jednocze- tora ni wymaga tego zastosowa- Z bada stopnia migracji z two- temu zabieraki posiadaj opty-
nie zwrcono uwag, e w proce- ny rodzaj PVC. W takim przypadku, rzyw sztucznych na bazie PVC jed- malne waciwoci do pracy
sach z wykorzystaniem maszyn nawet gdy dotyczy to tylko war- noznacznie wynika, e naley uni- na sucho i mog by zastosowa-
ka plastyfikatorw o masie cz- ne w produkcji typu clean room.
steczkowej mniejszej ni 250 g/mol Nasze sprawdzone zabieraki za-
i temperaturze wrzenia poni- padkowe su do kontroli dzia-
ej 350C. Oxoviflex w peni spe- ania i bezpiecznego blokowania
nia te wymagania. Jego masa cz- narzdzi z trzema pytami for-
steczkowa wynosi 390,6 g/mol, mujcymi. Kompaktowa zabu-
a temperatura wrzenia to 375C. dowa paskiego zabieraka za-
Oxoviflex w peni spenia zoone padkowego E 1820, z zapadka-
wymogi stawiane plastyfikatorom mi o duej powierzchni, zapew-
w dziedzinie przetwrstwa PVC. nia optymalne przenoszenie si.
Dziki pokryciu powok DLC
elementw odpowiedzialnych
za ruch, paskie zabieraki zapad-
RYS. 2. WZR STRUKTURALNY OXOVIFLEX kowe Meusburgera maj jeszcze
dusz ywotno. Dokadne
dziaanie zagwarantowane jest
dziki precyzyjnym krzywkom,
natomiast zintegrowane tumie-
nie uderzenia zapewnia agod-
niejsz i cichsz prac narzdzia.
Okrgy zabierak zapadkowy
Meusburgera E 1840 to opty-
malne rozwizanie w sytu-
acjach, gdzie w formie nie s po-
dane wystajce czci. Wy-
koczenie miejsca zabudowy
pod zabierak nie jest praco-
RYS. 3. WZR STRUKTURALNY OXOPLAST O (DEHP)
chonne. Dziki pokryciu powo-
k DLC cznika oraz elementw
tworzywa P2 7 plastpol
odpowiedzialnych za ruch, okr- ta i owalu oraz o rnych kszta- przywizuje si najwysz wag
gy zabierak zapadkowy moe tach bw. W sklepie online - do jak najdokadniejszych tole-
by zastosowany w produkcji ty- dany stempel tncy mona skon- rancji. Dziki wasnej produkcji
pu clean room. Wpywa to take figurowa za pomoc kilku klik- za pomoc zautomatyzowanej
na wyduenie ywotnoci narz- ni myszk. Po wybraniu odpo- szlifierki cylindrycznej, Meusbur-
dzia. Wyboru zabierakw zapad- wiedniego stempla zostan po- ger gwarantuje najkrtsze termi-
kowych Meusburgera dokona dane wymiary dotyczce geome- ny dostaw.
mona w bardzo prosty sposb, trii ostrza i dugoci cicia. Ist-
w sklepie online. Wprowadzi nieje rwnie moliwo pobra-
mona podstawowe parametry nia danych CAD.
zabierakw i eksportowa do - W celu zagwarantowania maksy-
danego programu CAD. Elemen- malnej precyzji w procesie wy-
ty te dostpne s bezporednio kraMagazin:
wania, Tworzywa
podczasSztuczne
produkSprache:
cji PL Format: 142x205+3mm Thema: Etagenantrieb AS: 26.04.2017
z magazynu.
L
F1 STPO
sk i PLA
St Targ
&( y n a
adim.com.pl www
., z a m
info@wadim.com.pl
info@w www.wadim.pl
.wadim.pl
o
as
(/
oi
pr
Za
2 plastpol tworzywa P 2 7
na wtryskarce z wykorzystaniem Po przeprowadzeniu serii pomia- prawie rwnorzdne, aczkolwiek niu istotnych zmian konstrukcyj-
specjalnej formy testowej zbudo- rw temperatury na formie testo- dysza Typu 1 posiada przewag nych. Zmiany te miay na celu po-
wanej do tego zadania Rys. 3. wej zaoonej na wtryskarce nad Typem 2, dziki atwiejszemu praw termiki. W ten sposb po-
W tym celu dla kadego typu dyszy (Rys. 4), podejmowana jest decyzja wykonaniu komory dyszy w formie wstaa nowa rodzina dysz. Dysze
wykonujemy kilka modeli fizycz- o uruchomieniu konkretnego mo- i znacznie atwiejszej eksploatacji. Typ 1 posiadaj rednice zewntrz-
nych wybranych z najlepszych roz- delu i wprowadzeniu go do dugo- Dysza Typ 2 wymaga wykonania ne 22, 26 i 40 mm. Dysze Typ 2 po-
wiza uzyskanych z modelowania trwaych testw w warunkach pro- otworu pod styk z tulejk centruj- siadaj rednice zewntrzne 16, 20
w MES. dukcyjnych na wtryskowni. c w bardzo wskiej tolerancji. B- i 29 mm. Kada dysza moe zosta
Modele fizyczne praktycznie nie Do dugotrwaych prb technicz- dy wykonawcze, nieuwany mon- wyposaona w kocwki z rnych
rni si od docelowej konstrukcji nych na wtryskowni w warunkach ta i niewaciwa eksploatacja for- materiaw, np. odporne na ciera-
przewidzianej do pracy w rzeczy- produkcyjnych zostay wybrane my kocz si wyciekiem tworzy- nie przy tworzywach napenionych
wistej formie wtryskowej. Wybiera- dwa typy dysz (Rys. 5, Rys. 6). wa i wyczeniem formy z produk- twardymi wypeniaczami jak mine-
my modele, ktre trafi do osta- Metod pomiaru temperatury po- cji Rys. 9. Natomiast dysza Typu 1 ray i wkno szklane. Wszystkie
tecznego sprawdzianu, jakim jest min, eby nie zanudza czytelni- zawsze posiada wiksz rednic dysze mog pracowa do tempera-
praca dyszy w formie w normal- ka, wane s wyniki pomiarw, zewntrzn przy tej samej rednicy tury 400C i by obcione cinie-
nych warunkach produkcyjnych. ktre uzyskujemy w rzeczywistych kanau co Typ 2 oraz nieco trud- niem do 180 MPa. Masa wtrysku
Dysza musi przepracowa z ca warunkach pracy dyszy. Pokaemy niejsz procedur zmiany koloru. mieci si pomidzy 0,5 a 2000 g.
grup tworzyw, dla ktrych zosta- kilka przykadw wynikw pomia- Ze wzgldu na pewne tradycje, dy- (Tabela poniej).
a przewidziana. rw w formie testowej dla rzeczy- sza Typ 1 jest w przemyle bardzo
Tak sam metodologi stosujemy wistych warunkw pracy. rozpowszechniona i dalej chtnie Rozdzielacze GK
do projektowania dyszy w aspekcie Okazao si, e oba rozwizania stosowana, std decyzja o konty- Wadim Plast
reologicznym i mechanicznym. pod wzgldem jakociowym s nuacji jej produkcji po wprowadze- Takie same cele projektowe jak dla
dysz zostay postawione rwnie
MAKSYMALNA MASA WTRYSKU W [G] NA DYSZE
BAZUJE NA REDNICH: DRODZE PYNICIA, GRUBOCI CIANKI, STOSUNKU GRUBOCI CIANKI DO DROGI PYNICIA. dla rozdzielaczy. Ogrzewanie
ZE DANE SA WARTOCIAMI SZACUNKOWYMI. W PRZYPADKU DOBORU SYSTEMU GK NALEY SKONTAKTOWA SIE ZE SPECJALISTAMI WADIM PLAST
UWAGA! PONIS za pomoc grzaek rurkowych
MASA MASA WTRYSKU [G]
wprasowanych w kanay o odpo-
MASA WTRYSKU [G] wiednim profilu zapewnio jedno-
RODZAJ PRZEWKI WTRYSKU [G] PA+WS, PBT+WS, DUGO DYSZY [MM]
ABS, POM KOP., PA, PBT
DYSZA PRZEWKA PE, PP, PS PMMA, PC
rodne ogrzewanie rozdzielacza
PIERCIENIOWA CP
MIN. MAX. MIN. MAX. MIN. MAX. MIN. MAX. przy wysokiej trwaoci grzaek.
Geometria, moc grzaek oraz ilo
16 CP3, CP5 0,5 50 0,5 25 0,5 12 54 194
stref grzewczych s kadorazowo
20 CP3, CP5 3 250 3 150 3 70 63 183 analizowane pod ktem zarwno
wielkoci rozdzielacza, jak i wymo-
29 CP3, CP5 20 2000 20 1000 20 400 65 265 gw przetwrczych tworzywa,
22 CP3, CP5 0,5 50 0,5 25 0,5 12 56 76 ktre bdzie wtryskiwane. Cera-
miczny piercie podporowy (cera-
26 CP3, CP5 3 250 3 150 3 70 61 101 mika cyrkonowa posiada najnisz
40 CP3, CP5 20 2000 20 1000 20 400 61 101
przewodno przy najwyszych pa-
rametrach mechanicznych) znako-
RYS. 3. FORMA TESTOWA DO POMIARU RYS. 4. STANOWISKO NA WTRYSKARCE RYS. 5. TYP2 DYSZA Z KOMOR RYS. 6. TYP1- DYSZA Z KOMOR
ROZKADU TEMPERATUR WZDU DO TESTW I POMIARU TEMPERATUR IZOLACYJN USZCZELNION W OBSZARZE IZOLACYJN USZCZELNION
KANAU DYSZY BADANYCH DYSZ PRZEWKI NA OBUDOWIE
RYS. 7. PRZYKAD POMIARW UZYSKANYCH Z FORMY TESTOWEJ DLA DYSZY TYP1 RYS. 8. PRZYKAD POMIARW UZYSKANYCH Z FORMY TESTOWEJ DLA DYSZY TYP2
W POCZTKOWYM STADIUM PRAC W POCZTKOWYM STADIUM PRAC
plastpol tworzywa P 2 7
micie separuje rozgrzany rozdzie- ki, e zawias jest czciowo nie wy- ska, a zatem i kady zawias jest brej, troch droszej formie, mo-
lacz od zimnej pyty i zapewnia peniony (granatowe kropki poka- inaczej wypeniany. Istnieje due e da klientowi dodatkowe
prawidowy docisk rozdzielacza zuj miejsca, gdzie front pynce- prawdopodobiestwo, e w czci spore zyski.
do dysz, co zapobiega wyciekom go tworzywa zamarz), temperatu- wyprasek z kadego cyklu zawiasy Wszystkie podane wyej warunki
tworzywa. Tuleje rozdzielajce ra stopu w zawiasie spada poniej bd pkay. projektowe i wykonawcze oraz in-
dziki precyzyjnemu wykonaniu, NF (No Flow) nawet do 40C. ne, na opis ktrych nie ma miejsca
bezbdnie realizuj zmian kierun- Na takiej formie produkcja jest nie- Druga propozycja dostawcy w krtkim artykule, gwarantuj
ku i rozdzia przepywu tworzywa moliwa lub bardzo utrudniona. systemu GK bezawaryjn prac systemw
bez martwych stref i zalegania sto- Zawias po kilku przegiciach pk- Dostawca systemu zaproponowa w najtrudniejszych warunkach nie
pu. We wszystkich rozdzielaczach nie. Dobrze zaprojektowane zawia- klientowi kolejn modyfikacj for- tylko dla tworzyw pospolitych, jak
kanay, ktrymi pynie stop s wier- sy integralne z PP, przy prawido- my. Lokalizacja wlewka pozostaje PE, P-P, PS, ale take dla technicz-
cone wiertami lufowymi na specja- wo zbudowanej formie i odpo- jak w pierwszej propozycji, nato- nych. Wszystkie nowe rozwizania
listycznej wiertarce do dugich wiednich parametrach procesu wy- miast rozdzielacz zosta zbalanso- przed wprowadzeniem na rynek s
otworw. Tylko taka technologia trzymuj ok. 2 mln przegi. wany geometrycznie. wczeniej testowane w warunkach
wiercenia zapewnia wysok gad- Przy tak niezbalansowanym roz- Spadek cinienia, jak i prdkoci produkcyjnych we wtryskowni Wa-
ko powierzchni otworw. Oczy- dzielaczu i tak zlokalizowanym przepywu stopu od ustnika wtry- dim Plast.
wicie cay system kanaw jest wlewku, eby uzyska w miar skarki do kadej wypraski s teraz Jako przykad moe posuy test
projektowany i analizowany w pro- trway zawias, naley wielokrotnie identyczne. Efekt jest taki, e zmiany koloru. Zmiana koloru jest
gramie symulacyjnym Cadmould. zwikszy prdko wtrysku. Wte- wszystkie zawiasy posiadaj po- jednym z powaniejszych proble-
Tylko analiza reologiczna pozwala dy zaczynaj si problemy z odpo- rwnywaln temperatur powyej mw, z ktrym borykaj si wtry-
tak dobra rednice kanaw, e wietrzeniem formy i przekrocze- NF, nie nisz jak 230C przy sto- skownie. Dysze z nowej rodziny
mona osign kompromis po- niem granicznej prdkoci cina- sunkowo niewysokiej prdkoci zalenie od typu surowca i barwni-
midzy spadkiem cinienia, kryte- nia, co objawia si wadami optycz- wypeniania. Oczywicie, koszt roz- ka, pozwalaj na zmian koloru ju
rialn prdkoci cinania i czasem nymi na wyprasce. Rwnie moc dzielacza, a wic caego systemu, po 10 do 40 cykli. Rys. 13 grna
zalegania stopu w systemie. Poka- napdu wtryskarki moe by jest wyszy. Ale zyski klienta s na- cz zdjcia PC/ABS, przejcie
emy, na przykadzie wypraski nie za maa do zrealizowania tak duej stpujce: z barwnika biaego na niebieski
technologicznej, (tzw. fliptop wy- prdkoci wtrysku. produkuje tylko dobre wypraski, oraz z niebieskiego na biay. Dolna
praska o bardzo zrnicowanej aden zawias nie pka, cz zdjcia PP, przejcie z barw-
gruboci cian, zawias ma zwykle Pierwsza propozycja przy maej prdkoci wtrysku nie nika perowego na naturalny. Au-
gr. 0,2-0,3 mm), jak wana jest lo- dostawcy systemu GK pojawiaj si problemy z odpo- tor zna sytuacje, kiedy naleao
kalizacja wlewka na wyprasce i jak W pierwszej kolejnoci dostawca wietrzeniem formy, wykona 300 cykli i wicej,
wana jest konfiguracja kanaw systemu zaproponowa klientowi przy maej prdkoci wtrysku nie a w skrajnych wypadkach forma
w rozdzielaczu. przesunicie wlewka jak najdalej pojawiaj si problemy z jako- musiaa pracowa ca dob, aby
od zawiasu. Widzimy, e przy tej ci powierzchni wypraski. Tego wypraski pozbyy si smug ze sta-
Zapytanie klienta na system GK samej prdkoci wtrysku zawiasy typu wypraski produkuje si rego koloru.
Klient chcia ukry lad po wlewku zostay wypenione. Jednak dalej w dziesitkach i setkach milio- Najlepsz gwarancj dla tego pro-
w pobliu zawiasu i susznie zaka- temperatura zawiasu spada poni- nw sztuk. Porwnajmy teraz duktu jest ju kilka tysicy syste-
da, e prosty niezbalansowany ej NF, z tym e teraz do ok 140C. koszty wadliwej produkcji z nie- mw wykonanych przez Wadim
rozdzielacz w formie 16-gniazdo- Rwnie ze wzgldu na brak ba- co wyszym kosztem formy. Plast, pracujcych bezawaryjnie
wej bdzie najtaszy. Efekt jest ta- lansu rozdzielacza, kada wypra- Okazuje si, e produkcja na do- na rynku.
RYS. 9. ZALANIE SYSTEMU TWORZYWEM SPOWODOWANE USZKODZENIEM USZCZELNIENIA RYS.10. POKAZANE TEMPERATURY W WYPRASCE NA KONIEC FAZY WYPENIANIA
(STYK TULEJKI CENTRUJCEJ Z KOMOR) W OBSZARZE PRZEWKI DLA DYSZY TYP 2
RYS. 11. TEMPERATURY W WYPRASCE PRZY NOWEJ LOKALIZACJI WLEWKA RYS. 12. TEMPERATURY W WYPRASCE PRZY NOWEJ LOKALIZACJI WLEWKA
075HF\NOLQJ6S]RR
Legacz 1
6WDQLVDZZ
WHO
ID[
PWUHF\NOLQJ#PWUHF\NOLQJSO
-HVWHP\UP]GRZLDGF]HQLHP
ZUR]ZL]DQLDFKWHFKQRORJLF]Q\FK
GODUHF\NOLQJXLSU]HWZDU]DQLDWZRU]\Z
V]WXF]Q\FKGUHZQDLSDSLHUX
6SHFMDOL]XMHP\VLZ
rozdrabnianiu
separacji
VRUWRZDQLX
myciu
EHORZDQLX
NRPSDNWRZDQLX
aglomeracji
regranulacji
SURGXNFMLWDPRFLJZ
produkcji aglomeratu
=DSHZQLDP\NRPSOHNVRZHZVSDUFLH
QDNDG\PHWDSLHSURMHNWRZDQLD
EXGRZ\LUR]UXFKXLQVWDODFMLV]NROH
RUD]QDQVRZDQLDLQZHVW\FML
1DV]SURIHVMRQDOQ\LGRZLDGF]RQ\]HVS
GRUDGFZWHFKQLF]QRKDQGORZ\FKPD
]DZV]HLQG\ZLGXDOQHSRGHMFLHGR.OLHQWD
:\FKRG]F]]DRHQLDDE\EXGRZD
HIHNW\ZQHDQLHHIHNWRZQHLQVWDODFMH
ZNDG\P]DNDG]LHSRV]XNXMHP\
SRWHQFMDXUR]ZRMXLZLNV]\FK]\VNZ
ZZZPWUHF\NOLQJSO
Autoryzowany przedstawiciel
plastpol tworzywa P 2 7
I co najciekawsze za bardzo przy- Pokazane dysze z dodatkowym prawno lokalizacji przewki, de-
zwoit cen. grzaniem kocwki to tylko may formacje wypraski, dobr wtry-
I co najwaniejsze jest to produkt fragment oferty Seiki. Wszystkich skarki), poprzez ofert na system
polski. zainteresowanych ca oferttej, GK, za ktry bierzemy pen odpo-
nieznanej jeszcze szerzej na pol- wiedzialno, a po cis wsp-
Systemy GK Seiki skim rynku firmy, odsyam na stro- prac z konstruktorem formy i na-
Jak wspomniano wczeniej, Wa- n www.seiki-hot.com i do kolegi rzdziowni w zakresie poprawnej
dim Plast podejmuje wspprac Michaa Kurleto na adres: mi- zabudowy i montau systemu oraz
z japosk firm Seiki Corporation chal.kurleto@wadim.com.pl wtryskowni, gdzie towarzyszymy
w celu umoliwienia polskim fir- Wadim Plast od 22 lat oferuje pol- technologowi przy wdraaniu pro-
mom rozwizywanie najtrudniej- skim klientom systemy GK od wy- cesu i rozruchu formy.
szych tematw, ktrych jest coraz branych europejskich dostawcw,
wicej i z kadym rokiem bdzie a od 13 lat s to rwnie systemy
przybywa. wasnej produkcji.
Tym unikalnym rozwizaniem Seiki Nie tylko oferujemy ten trudny
jest termiczne otwieranie i zamyka- technicznie produkt, ale skutecznie
nie przewki przez zastosowanie wspieramy klientw i uytkowni-
dodatkowej grzaki na kocwce. kw poprzez cis wspprac
Cykl pracy dla takiej dyszy i rozkad na kadym etapie uruchamiania
temperatur w kanale pokazuje nowego produktu. Podajc ra-
Rys. 15. Na grnym lewym wykre- zem z klientem, w kadym kolej-
sie widzimy, jak zmienia si tempe- nym kroku acucha wdroeniowe-
ratura kocwki w zalenoci go wyrobu i formy, wspomagamy
od strumienia mocy, zasilajcego klienta w podjciu waciwej decy-
dodatkow grzak, zlokalizowan zji. Poczynajc od penej analizy
blisko przewki. Efekt, jaki mona technologicznej wypraski (wyko-
uzyska dziki takiemu rozwiza- nujemy symulacje w programie
niu pokazuje Rys. 16. Cadmould i sprawdzamy, np. po-
RYS. 14. IDEA ROZWIZANIA DYSZY Z DODATKOW GRZAK NA KOCWCE RYS. 17 POGLDOWA OFERTA FIRMY SEIKI CORPORATION
reklama tworzywa P 2 7
Poprawa jakoci
wyprasek i zwikszenie
efektywnoci kosztowej
KISTLER
Firma Kistler wprowadzia na rynek nowe wersje jednostek pomiaro- fejs OPC-UA, ktry ma szans sta specjalistycznej wiedzy na temat
wo-sterujcych ComoNeo oraz oprogramowania ComoDataCenter. si standardem w procesach for- cinienia w gniedzie formy mieli
Systemy te wyposaone s w nowatorskie rozwizania do monitoro- mowania wtryskowego. Poprzez dostpn prost opcj monitoro-
wania procesw formowania wtryskowego. Upraszczaj one integracj OPC-UA z ComoNeo fir- wania. Kistler dodatkowo opraco-
w znacznym stopniu sterowanie i dokumentacj procesw w tym ma Kistler umoliwia znacznie a- wa oprogramowanie, ktre idzie
segmencie przemysu. Najistotniejsz now funkcj jest kreator twiejsz komunikacj z innymi o krok dalej w zakresie optymaliza-
przywracania procesu. Pozwala on na skuteczne odtworzenie usta- urzdzeniami np. w celu wdroe- cji jakoci. Nowa wersja ComoNeo
wionych procesw przy zmianie wtryskarki. nia systemu Multiflow (automa- dostarcza informacj zwrotn dla
tyczne rwnowaenie gorcych ka- operatora i maszyny, dziki czemu
Stale rosnce wymagania jakocio- mog bezproblemowo przenosi naw) bez koniecznoci stosowa- mona jeszcze bardziej zoptymali-
we sprawiaj, e konieczna staje ustawione procesy z jednej maszy- nia dodatkowych urzdze np. zowa proces. Ta dodatkowa funk-
si nieustanna kontrola caego a- ny na drug. Kreator wykorzystuje komputerw. Inna nowa funkcja cja pozwala na przeczenie z kon-
cucha produkcyjnego podczas pro- fakt, e krzywa cinienia w gnie- ComoNeo tzw. predykcja jakoci troli prdkoci na cinienie docisku
cesu formowania wtryskowego. dzie formy stanowi doskonae od- online jest obecnie zintegrowan w optymalnym momencie. Como-
Gwny nacisk stawiany jest na po- wzorowanie przebiegu procesu. bezporednio z systemem. Dziki Neo oferuje wysok czstotliwo
praw jakoci wyprasek i na zwik- Zatem, aby na nowej maszynie temu dostpny jest peny zakres prbkowania, nieporwnywaln
szenie efektywnoci kosztowej. uzyska detale o takich samych metod bazujcych na kontroli ci- z adnym innym systemem moni-
Udoskonalone wersje ComoNeo waciwociach (tej samej jakoci) nienia w gniedzie formujcym. torowania cinienia w gniedzie
i ComoDataCenter stanowi do- co na maszynie na ktrej by usta- Asystent OE (zautomatyzowane formy.
skona baz do osignicia ww. wiony wczeniej poprawny proces ustawienie limitw monitorowa- Automatyczna kontrola przecza-
celw. Co istotne, s one skutecz- wystarczy odtworzy zachowan nia), predykcja jakoci online i asy- nia moe by realizowana na dwa
nym rozwizaniem zarwno dla wzorcow krzyw cinienia. W tym stent przywracania systemu: trzy rne sposoby. Pierwszy sposb
dowiadczonych uytkownikw, celu Asystent wykrywa odchyki ci- pomocne funkcje, ktre poprowa- jest przeznaczony do konfiguracji
ktrzy potrafi interpretowa sa- nienia w gniedzie formy i kom- dz zarwno pocztkujcych, jak rcznej: parametry sterowania de-
modzielnie przebiegi cinienia pensuje je poprzez okrelenie su- i ekspertw do osignicia poda- finiowane s przez uytkownika.
w gniazdach form wtryskowych, gestii zmian parametrw wtryskar- nych wynikw. Jej gwn zalet jest moliwo
jak i dla pocztkujcych, ktrym ki. Pozwala to operatorowi ustawienia wielu zalenoci np.
z pomoc przychodz kreatory na szybk popraw ustawie pro- Nowe funkcje do sterowania osignicie zadanego progu cinie-
i funkcje automatyczne. cesu na podstawie cinienia w czasie rzeczywistym nia we wszystkich gniazdach lub
w gniedzie formy. i rwnowaenia gorcych tylko w jednym, w ktrym cinienie
Zautomatyzowane odtwarzanie Na pocztku epoki Industry 4.0 kanaw narasta najszybciej. Obie te funkcje
procesu: ComoNeo teraz moliwo ta stwarza uytkowni- Pierwsza wersja ComoNeo wpro- mog rwnie dziaa rwnocze-
z asystentem przywracania kom zajcia jak najlepszej pozycji wadzia nowy standard monitoro- nie.
systemu i interfejsem OPC-UA i stawienia czoa wyzwaniom stwa- wania procesw formowania wtry- Sposb drugi nazywa si SLP
Kistler zintegrowa z ComoNeo rzanym przez cyfrow komunikacj skowego. Osignito to dziki (z ang. Switching Level Processor)
Asystenta (kreatora) przywracania pomidzy maszynami. Na przy- wbudowaniu Asystenta OE i zapewnia w peni automatyczne
procesu, dziki czemu uytkownicy kad: system obsuguje teraz inter- po raz pierwszy uytkownicy bez obliczanie punktu przeczania,
4E\PG
4
<CRKUMK0KG5
9[UVCTE\CLEQ
&QDTG
\COKCUV
960-266p-09.15
.KE\[UKRTGE[\LCF\KMK\KPVGITQYCPGOW\RTQEGUGOOQPKVQTKPIQYK
.KE\[UKRTGE[\LCF\KMK\KPVGIT
GE[\LCF\KMK\KPVGITQYCPGOW\RT
QYCPGOW\RTQEGUGOOQPKVQTKPIQYK
EKPKGPKCYIPKGF\KGHQTO[QUKIPKGU\ MQPVTQNLCMQEKK
EKPKGPKCYIPKGF\KGHQTO[QUKIPKGU\MQPVTQNLCMQEKK
Y[GNKOKPWLGU\\PCE\E\QFRCFYF\KMKPKG\YQE\PGOWKEJY[MT[EKW
Y[GNKOKPWLGU\\PCE\E\QFRCFYF\KMKPKG\YQE\PGOWKEJY[MT[EEKW
YOKGLUEWYOKGLUEWYMVT[ORQYUVCL&\KMKVGOWW\[UMCU\
YOKGL
GLUEWYOKGGLUEWYMVT[ORQYUVCL
GL CL&\KMKVGOWW\[UMCU\
\YKMU\QPGHGMV[YPQ\CMCFWKNGRU\GY[[MQT\[UVCPKG\FQNPQEK
\YKMU\QPGHGMV[YPQ\CMCFWKNGRU\GY[MQT\[UVCPKG\FQNPQEK
RTQFWME[LP[EJ1HGTWLGO[%KMQORNGVPGFQRCUQYCPGFQ6
QFWME[LP[EJ1HGTWLGO[%KMQORNGVPGFQRCUQYCPGFQ6YQKEJRQVT\GD
QFWME[LP[EJ1HGTWLGO[%KMQORNGVPGFQRCUQYCPGFQ6YQKEJRQVT\GD
RTQFWME[LP[EJ1HGTWLGO[%KMQORNGVPGFQRCUQYCPGFQ6YQKEJRQVT\GD
TQ\YK\CPKGKMQORNGMUQYGYURCT
Q\YK\CPKGKMQORNGMUQYGYURCTEKGVGEJPKE\PGPCEC[OYKGEKG
EKGVGEJPKE\PGPCEC[OYKGEKG
TQ\YK\CPKGKMQORNGMUQYGYURCTEKGVGEJPKE\PGPCEC[OYKGEKG
www.kistler.com
reklama tworzywa P 2 7
optymalizacj oraz sterowanie. gniazd lub czciowego wypenia- szej jednostki CoMo Injection we jest obecnie ujednolicony z czytel-
Przeznaczony jest on przede nia formy. Metody te s czaso- wsplnej bazie danych. Inn now nym, sprawdzonym interfejsem
wszystkim do form z niewielk ilo- chonne i trudne do analizy w przy- funkcj zintegrowan z CDC jest ComoNeo dobrze przyjtym przez
ci gniazd. Jego gwn zalet padku duej iloci gniazd. Multi- tzw. zarzdzanie formami. Usta- uytkownikw.
jest atwo obsugi wystarczy flow umoliwia automatyczne ste- wienia mog by przechowywane Poprzez rozszerzenie moliwoci
aktywowa proces i za jednym na- rowanie napenianiem gniazd po- centralnie, dziki czemu ustawie- ComoNeo i ComoDataCenter, Ki-
ciniciem przycisku punkt prze- przez regulacj nastaw temperatu- nia form z ComoNeo i CoMo Injec- stler toruje drog do dalszej popra-
czania jest kontrolowany przez we- ry poszczeglnych gorcych kana- tion mog by przenoszone do in- wy jakoci produktw i zwiksze-
wntrzny algorytm. w znacznie szybciej w porwna- nych urzdze (take w innych za- nia efektywnoci kosztowej w pro-
Obydwie metody umoliwiaj wy- niu z metodami tradycyjnymi oraz kadach produkcyjnych) za pored- cesach formowania wtryskowego.
krywanie nadmiernych rnic ze znacznie wiksz precyzj. nictwem CDC. Dla istniejcych
w napenianiu gniazd, zabezpie- Multiflow znacznie skraca czas klientw oznacza to kompatybil-
czajc tym samym formy ustawienia procesu i pozwala kom- no pomidzy CoMo Injection
przed uszkodzeniem. pensowa zmiany w trakcie pro- a ComoNeo gwarantujc, e usta-
Funkcja Multiflow jest stosowa- dukcji. wienia stworzone w Como Injec-
na do sterowania rwnowaeniem tion bd mogy zosta przeniesio-
gorcych kanaw. Jej podstawo- ComoDataCenter: istotne ne do ComoNeo.
Kistler Eastern Europe s.r.o.
wym celem jest odpowiednie ste- ogniwo w sieciowym Istnieje rwnie moliwo inte-
rowanie temperatur poszczegl- zarzdzaniu procesami wtrysku gracji z systemami wyszego po- Polska Zachodnia
nych dysz gorcych kanaw w ce- ComoDataCenter (CDC) oprogra- ziomu, takimi jak SAP czy inne sys- +48 518 218 588
lu zapewnienia rwnoczesnoci mowanie do zarzdzania produk- temy MES. Oznacza to, e CDC Polska Poudniowa
napeniania poszczeglnych cj i archiwizacj danych proceso- dziaa jako pojedynczy interfejs +48 797 426 105
gniazd, co gwarantuje wysok ja- wych zostao rozszerzone o nowe, midzy procesem, a wyszymi sys- Centrum i Pnocny wschd
ko produkcji. Konwencjonalne atrakcyjne funkcje uatwiajce temami MES. +48 532 354 433
metody rwnowaenia gorcych tworzenie sieci i poprawiajce Oczywist zalet jest fakt, i
sales.pl@kistler.com
kanaw wymagaj analizy nape- identyfikowalno czci. Nowa wszystkie dane mona atwo po-
niania przez operatora poprzez po- wersja CDC umoliwia gromadze- czy z innymi systemami w caej www.kistler.com/plastics
miar masy detali z poszczeglnych nie danych z ComoNeo i wczeniej- firmie. Interfejs uytkownika CDC
KISTLER
60.000...
Liczy si elektryczne dowiadczenie
Bdc jednym z najwikszych producentw wtryskarek przetwrstwa tworzyw sztucznych. Jestemy globalnym
elektrycznych na wiecie, zapewniamy kompetentne i ekspertem w dziedzinie formowania wtryskowego z
niezawodne wsparcie naszym klientom. Dziki sprzedanej wieloletnim dowiadczeniem, Sumitomo (SHI) Demag jest
liczbie ponad 60,000 wtryskarek elektrycznych na caym reprezentowana na wszystkich kontynentach oferujc
wiecie rma Sumitomo (SHI) Demag ustala standardy w kompletn obsug sprzeday i serwisu.
dziedzinie efektywnoci energetycznej oraz precyzyjnego
www.sumitomo-shi-demag.eu
2 plastpol tworzywa P 2 7
korzysta z urzdze we wasnym wizania ENGEL iQ weight control ch decydujc, kieruj swoj uwa-
domu, lecz rwnie sterowa wtry- i iQ clamp control, za kadym ra- g na nowe moliwoci, ktre daje
skarkami w zakadzie przez smart- zem z zamiarem zwikszenia sta- inject 4.0. Rwnie tutaj znaczenie
fony. bilnoci procesw i jakoci produk- ma wysza jako, pena identyfi-
tw. iQ weight control rozpoznaje kowalno, ale rwnie oszczd-
Dzia Medical Christoph Lhota: na przykad wahania w objtoci no surowca.
Rozwizania, ktre sprawiaj, stopionego materiau i automa-
e produkcja staje si atwiejsza tycznie kompensuje je w tym sa-
w planowaniu, bezpieczniejsza mym cyklu.
i stabilniejsza, spotykaj si Podobna tendencja wystpuje
z duym zainteresowaniem u producentw technical moul-
Wszystko cay czas pod kontrol, ding. Producenci skomplikowa- ENGEL zaprasza na stoisko F3,
kiedy i gdzie chcemy w brany nych detali, ktrych jako jest ce- na targach PLASTPOL.
medycznej to od dawna gwny
wyznacznik dziaania. Nowe roz-
wizania, ktre sprawiaj, e pro-
quantec 85 G3-14 C
dukcja staje si atwiejsza w plano-
waniu, bezpieczniejsza i bardziej
stabilna spotykaj si z duym za-
interesowaniem.
Wyzwanie polega na ich zintegro-
waniu w ramach przepisw GMP
i ISO 13485 tak, aby byy akcepto-
wane przez audyt.
W odniesieniu do smart produc-
tion brana medyczna na drodze
do smart factory zrobia duy
krok naprzd. System MES, jak np.
ENGEL e-factory, w wikszoci za-
kadw od wielu lat jest ju stan-
dardem.
Obszar smart machines w ra-
mach inject 4.0, gdzie na przykad
z pomoc ENGEL iQ weight control
procesy produkcji nieustannie si
samooptymalizuj, wymaga wpro-
wadzenia nowych zaoe wstp-
nych w otoczeniu walidowanych
procesw. Bardzo dobrze przyjo
si ju ENGEL e-flomo. Elektronicz-
ny rozdzielacz wody termostato-
wanej kompensuje na bieco wa-
hania temperatury w formie
i zwiksza kontrol procesu.
W adnej innej brany nie korzysta
si z wikszej liczby rozdzielaczy
ENGEL e-flomo. Wydajne kompaundowanie PVC
Dzia Automotive i Technical nowa seria BUSS Knetter quantec G3
Moulding Franz Freder:
Istniejce maszyny s czsto
doposaane w rozwizania iQ Urzdzenie wyspecjalizowane w kompaundowaniu tworzyw
Szczeglnie dua presja kosztowa
wraliwych na cinanie i ciepo procesu ustanawia nowe standardy
i inwestycyjna oraz tendencja
do produkowania maych partii, jakoci i produktywnoci.
tak by realizowa coraz bardziej in-
dywidualne yczenia klientw, wy- quantec G3 Trzecia generacja historii sukcesu
magaj staej optymalizacji proce-
sw produkcji. Do tego ronie zna- > Dziki zwikszonej wydajnoci obniono koszty produkcji
czenie detali wanych dla bezpie- > Uzyskano wiksz elastyczno pracy dziki szerszemu
czestwa, ktre wymagaj szcze- zakresowi przetwrstwa
glnej dokadnoci, by mc zapew-
> Zminimalizowano czas konieczny na zmian
ni powtarzalno produktu. Po-
wizanie systemw produkcji parametrw produkcji
w sie oraz systematyczne korzy-
stanie z danych produkcyjnych sta-
nowi tutaj ogromny potencja dla
przemysu.
A jeli chodzi o jego wykorzystanie,
to brana motoryzacyjna naley
do pionierw w tej dziedzinie. No- Zapraszamy
woci jest fakt, e producenci na targi PLASTPOL
koncentruj si na poszczeglnych hala C stoisko 41
wtryskarkach. A ju istniejce ma-
szyny s czsto doposaane w roz-
plastpol tworzywa P 2 7
Smart Produkcja
na Plastpolu
WITTMANN BATTENFELD
Na tegorocznych targach Plastpol 2017 (23-26 maja) Grupa UNILOG B8 pracujcy w oparciu zentowanym robotem bdzie ro-
WITTMANN wraz ze swym polskim przedstawicielem WITTMANN o system Windows 10 IoT. Nowy bot szybkobieny W821UHS oraz
BATTENFELD Polska zaprezentuj na stoisku F14 w hali F nowoczesne ukad sterowania bazujc na UNI- pokazywany premierowo w Polsce
technologie wtrysku, automatyzacji i wyposaenia peryferyjnego. LOG B6 oferuje nowe, dodatkowe robot PRIMUS 16. W przypadku ro-
funkcje uatwiajce obsug ma- bota W833 chodzi o urzdzenie
Dla Grupy WITTMANN Polska jest stujc form dostarczon przez au- szyny. Kombinacje klawiszy i obsu- z opatentowanym przez Wittmann
jednym z najwaniejszych europej- striack firm Haidlmaier produko- ga gestem, moliwo podziau teleskopowym skokiem w osi Y.
skich rynkw. Od pocztku 2016 r. wana bdzie torba wykonana ekranu i rwnoczesnego wywie- Rozwizanie to wykorzystywane
Grupa reprezentowana jest w Pol- z TPE. Ciekawostk bdzie moli- tlenia rnych stron ukadu stero- jest w robotach serii PRO i zapew-
sce przez jedno przedstawiciel- wo personalizacji i indywiduali- wania oraz rozbudowane narz- nia kompaktow budow, atwo
stwo. Zmiana struktury firmy, kt- zacji prowadzonej produkcji. dzia prostego ustawiania parame- obsugi, du sztywno poczo-
ra umoliwia realizacj dewizy Odwiedzajcy stoisko bdzie mg trw procesu Easy-Start poprzez n z nisk emisj haasu i ograni-
wszystko z jednej rki i oferowa- z pomoc specjalnego terminalu QuickSetup to tylko kilka z nowoci czonym zuyciem energii. Drugi
nie kompletnych rozwiza dla poda swe dane personalne oraz w tym ukadzie. z prezentowanych robotw W821
przetwrstwa tworzyw metod poda indywidualny napis, jaki ma Dodatkowym elementem prezen- UHS (Ultra High Speed) zosta
wtrysku, zostaa bardzo dobrze by wykonany na torbie. Odwie- tacji uzupeniajcym wtryskarki skonstruowany specjalnie dla jak
przyjta przez polskich klientw dzajcy otrzyma wydruk z kodem SmartPower bdzie symulator WIT- najszybszego odebrania detali
a na targach Plastpol zaprezentuje QR. Po zeskanowaniu tego kodu TMANN BATTENFELD WITT- z obszaru formy. Robot ten umo-
najnowsze rozwizania i technolo- przez skaner umieszczony przy ma- MANN 4.0. Na targach Plastpol fir- liwia prac z czasem odbioru wy-
gie. szynie, kolejna torba zostanie wy- ma zaprezentuje integracj robota prasek poniej 1 s. Robot PRI-
Na tegorocznych targach PLAST- konana z napisem podanym przez i urzdze peryferyjnych ze stero- MUS 16 Pick&Place o nono-
POL WITTMANN BATTENFELD obok zlecajcego. Dane produkcyjne waniem UNILOG B8. Odwiedzajcy ci 5 kg, przeznaczony jest dla
szerokiej gamy robotw i urzdze kadej indywidualnej torby bd stoisko bd mieli moliwo za- wtryskarek o siach zamyka-
peryferyjnych zaprezentuje dwie zapisywane i mona je bdzie od- poznania si zaletami rozwiza nia 200-2000 kN, i jest pierwszym
energooszczdne wtryskarki hy- tworzy podajc kod QR. WITTMANN z zakresu Industrie 4.0. przedstawicielem nowo wprowa-
drauliczne serii SmartPower. dzanej do oferty klasy robotw
WITTMANN BATTENFELD na bazie Odbir toreb z maszyny WITTMANN Automatyzacja PRIMUS.
wtryskarki SmartPower 350/3400 realizowany bdzie robotem i peryferia W dalszej kolejnoci WITTMANN
zaprezentuje w peni automatycz- Wittmann W843pro BATTENFELD zaprezentuje cae
n produkcj o wysokim stopniu Na drugiej wtryskarce SmartPo- Oprcz robotw i urzdze peryfe- spektrum urzdze peryferyjnych.
integracji maszyny z urzdzeniami wer 120/525 z uyciem 8-krotnej ryjnych zintegrowanych z wtry- Poczwszy od dozownika grawi-
peryferyjnymi i moliwoci indy- formy austriackiej firmy Demel Bio- skarkami WITTMANN BATTENFELD metrycznego GRAVIMAX primus
widualizacji wykonywanego zam- blo produkowane bd klocki. De- zaprezentuje szerok gam innych G14M, nastpnie ukadu sterowa-
wienia, zgodnie z ide Indu- tale wykonywane bd z 100% robotw i peryferii. prezentowa- nia M7.3 przeznaczonego dla sys-
strie 4.0. biologicznego tworzywa FASAL. nych osobno. temw centralnego podawania
Wtryskarka bdzie poczona Odbir detali z maszyny wykony- W zakresie systemw automatyza- i suszenia surowcw.
z urzdzeniami peryferyjnymi wany bdzie robotem Wittmann cji zaprezentuje na targach PLAST- Podajnik FEEDMAX S3net wyposa-
za pomoc platformy WITT- W818. POL robota W833 z nowym roz- ony jest w lamp LED sygnalizuj-
MANN 4.0 tworzc zintegrowan Obie wtryskarki wyposaone bd wizaniem konstrukcyjnym nap- c stan pracy urzdzenia. Podajnik
komrk produkcyjn. Wykorzy- w najnowszy ukad sterowania dw serwo osi B-C. Kolejnym pre- FEEDMAX S 3-net przeznaczony
plastpol tworzywa P 2 7
Co decyduje o kupnie
wtryskarki?
KRAUSSMAFFEI
Firma Dopak dziaa w brany polimerw od wielu lat. Staramy si, elektrycznej dla maszyn w peni ligentnych maszyn, ktre samo-
aby nasza oferta bya bogata i obejmowaa tylko najwyszej jakoci elektrycznych lub hybrydowych dzielnie komunikuj si ze sob
maszyny i urzdzenia oraz wysoki standard wykonywanych usug. w rnych konfiguracjach wyposa- oraz innymi urzdzeniami peryfe-
Praca zawodowa sprawia mi niezmiern satysfakcj, dlatego po- enia. Bardzo wanym kryterium ryjnymi, a take w obszarach zinte-
wicam si jej z penym zaangaowaniem i oddaniem, a najwiksz wyboru maszyny jest spenienie growanej produkcji oraz usugach
rekompensat dla mnie jest zaufanie oraz zadowolenie naszych wymaga w zakresie dyrektyw Unii interaktywnych. Jest jeszcze jedno
klientw. To rozmowa z klientem i jego potrzeby pozwalaj mi wy- Europejskiej. Naley zwrci uwa- bardzo wane kryterium wyboru
znaczy, jakie s aktualne zapotrzebowania rynku oraz trendy g na to, czy maszyna oznaczona wtryskarki mwice o efektywnym
mwi Ursula Steiner, prezes firmy Dopak Specjalizujemy si jest znakiem zgodnoci CE, czy korzystaniu zasobw przy mini-
w kompleksowym wdraaniu caego procesu technologicznego producent dostarcza Deklaracj malnym wpywie na rodowisko
od pomysu do przemysu, wedug zasady wszystko od jednego do- Zgodnoci WE, a take instrukcj naturalne, czyli o zrwnowaonej
stawcy. Oferujemy pomoc przy modernizacji i usprawnianiu dotych- obsugi, oprogramowanie oraz produkcji i dbaoci o rodowisko
czasowych rozwiza, ale przede wszystkim doradzamy przedsi- specyfikacj maszyny w jzyku pol- naturalne, ktre w dzisiejszych cza-
biorcom, jak wtryskark wybra w zalenoci od ich indywidual- skim. Na etapie wyboru maszyny sach s koniecznoci. Rozwiza-
nych potrzeb. musi by zagwarantowany serwis. nia proponowane przez KM zdecy-
Dopak zbudowa serwis zlokalizo- dowanie wpywaj na minimaliza-
Podstawowe pytania, ktre deter- kw zewntrznych. Z kolei serwo- wany blisko klienta, tworzony cj wpywu wywieranego na ro-
minuj wybr, to wielko maszy- motoryczny system Blue Power za- przez wykwalifikowanych inynie- dowisko, stosowne rozwizania s
ny do planowanej produkcji, wy- pewnia wyjtkowo efektywn pra- rw, a take bogato zaopatrzony proekologiczne i przyczyniaj si
magana sia zwarcia, objto c maszyny pod wzgldem energe- magazyn czci zamiennych i ma- do ochrony rodowiska naturalne-
wtrysku i wiele innych wanych pa- tycznym. Bardzo znaczcy wpyw teriaw eksploatacyjnych miesz- go w myl zasady Green Energy.
rametrw. Naley okreli rwnie w racjonalizowaniu procesu for- czcy si we Wrocawiu. W celu Zachcam do kontaktu z firm Do-
rodzaj przetwarzanego materiau. mowania wtryskowego odgrywa uatwienia kontaktu z zespoem pak. Nasi specjalici z przyjemno-
Wtryskarka musi by innowacyjna automatyzacja linii technologicz- serwisowym uruchomi oglnopol- ci odpowiedz na Pastwa pyta-
i niezawodna. Ogromna konkuren- nej, dlatego naley doposay sk, bezpatn infolini. Umoliwia nia zaprasza Ursula Steiner.
cja na rynku wymaga nowocze- wtryskarki w roboty, urzdzenia ona szybkie zgoszenie serwisowe,
snych technologii, ktre musz by peryferyjne, a czsto w syste- telefoniczn diagnoz lub porad
uwzgldnione na etapie wyboru my 100% kontroli jakoci. Wtry- techniczn, pozwalajc niejedno-
maszyny. KraussMaffei oferuje bo- skarka musi by idealnie dopaso- krotnie na rozwizanie problemu
gate wyposaenie standardowe wana do procesu produkcyjnego, serwisowego poprzez konsultacje.
wtryskarek, jednak w celu dostoso- aby zapewni najwysz jako Warto take zwrci uwag na to,
wania do indywidulanych potrzeb przy moliwie najniszych kosz- czy maszyny przygotowane s
firma zapewnia cay szereg opcji tach. Nie moe by przewymiaro- na koncepcj przemysu 4.0 umo-
dodatkowych, takich jak np. funk- wana, aby niepotrzebnie nie liwiajc inteligentn integracj
cja APC, czyli adaptacyjny system zwiksza ceny jej zakupu, jak sieciow maszyn. Firma Krauss-
sterowania procesem. Technika i kosztw produkcji. Wybr maszy- Maffei realizuje technologi Pla-
APC ma za zadanie utrzymywa ny powinien by oparty na analizie stics 4.0 poprzez automatyzacj
okrelon przez operatora ilo wymaganych parametrw oraz i cyfryzacj produkcji przemyso-
wtryskiwanego tworzywa w trak- stopie zwrotu nakadw inwesty- wej, ktra prowadzi do powstania
cie formowania, nawet jeeli na- cyjnych. Dlatego firma Dopak przy- struktury inteligentnej fabryki przy-
stpi zmiana wskanika lepkoci gotowuje symulacj czasu cyklu szoci. KraussMaffei koncentruje
tworzywa pod wpywem czynni- oraz wyliczenia zuycia energii swoj dziaalno w obszarze inte-
7 plastpol tworzywa P 2 7
0
.(
:2+/)$57+
03
&
<285
'5<
&(
62/87
216
3$571(5
ZZZ
F
ROG
MH
W
FR
PS
O
72 plastpol tworzywa P 2 7
Industrial Frigo od ponad 40 lat j dwa magazyny czci zamien- dukty Industrial Frigo byy ju ko- Frigo s niezawodnymi urzdze-
projektuje i produkuje ukady nych w Polsce poudniowej (Myle- lejn generacj urzdze wykorzy- niami, a w przypadku relokacji ma-
chodzenia do kontroli tempera- nice) i centralno-pnocnej (Po- stujcych takie gazy, co pozwolio szyn do innych krajw, standardy
tury pynw procesowych. zna). Biorc pod uwag referen- firmie na dalszy rozwj rnych se- podzespow nie ulegaj zmianie,
Systemy chodzenia IF wykorzysty- cje takich firm w Polsce, jak Sam- rii urzdze zaprojektowanych co pozwala na szybki dostp
wane s w rnych sektorach go- sung, grupa Boryszew czy grupa z techniczn dokadnoci. Wrd do czci zamiennych, jak rwnie
spodarki, takich jak tworzywa Rosa produkty Industrial Frigo najbardziej popularnych rozwiza bezawaryjn prac w trybie ci-
sztuczne, motoryzacja, farmacja, sprawdziy si w rnych gaziach na rynku s zintegrowane, auto- gym. Dziki temu marka Industrial
hutnictwo, guma, przemys spo- przetwrstwa tworzyw sztucznych matyczne i energooszczdne syste- Frigo jest niekwestionowanym li-
ywczy. Zdobyte dowiadczenie potwierdzajc swoj pozycj w Eu- my chodzenia w procesach prze- derem we Woszech, a z kadym
oraz inwestycje w badania i rozwj ropie i na wiecie. Idustrial Frigo mysowych. W okresie niskich tem- rokiem znajduje coraz to wiksze
nad nowymi produktami sprawia- jest jednym z pionierw koncepcji peratur otoczenia pozwalaj uznanie wrd klientw w Europie
j, e firma Industrial Frigo jest jed- poczenia optymalnej zdolnoci na oszczdnoci do 80% energii i na wiecie.
nym z liderw, jeli chodzi o cho- chodzenia z niskim zuyciem ener- elektrycznej. Nie tylko oszczdno
dzenie przemysowe. gii (freecooling). Szukajc nowych energii jest priorytetem dla do-
Od 2008 r. dziaa na polskim rynku rozwiza, producent w poowie stawcy, ale rwnie elastyczno
spka Industrial Frigo Polska, kt- lat 90. wdroy zastosowanie alter- i moduowo rozwiza, ktre
ra wraz z poznask firm handlo- natywnych gazw chodniczych, pozwalaj uytkownikom w przy-
w Emplast Sp. z o. o. opiekuje si co dzi owocuje opatentowanymi szoci na mniejsze nakady inwe-
licznymi klientami firmy. Dziki rozwizaniami urzdze chodni- stycyjne pod wzgldem wyposae-
wsppracy Emplast i Industrial Fri- czych mogcych pracowa na eko- nia. W urzdzeniach IF stosowane
go, klienci w Polsce posiadaj a- logicznych gazach typu R290 s szeroko dostpne i uznane pod-
twiejszy dostp do serwisu urz- (GWP: 3). Dla porwnania wsp- zespoy na rynku wiatowym. Fir-
dze, moliwoci do modyfikacji czynnik wpywu na globalne ocie- ma IF wsppracuje z takim do-
istniejcych ukadw chodzenia plenie typowego gazu chodnicze- stawcami, jak Dunfoss, Grundfos
na bardziej energooszczdne i eko- go R134a to 1430. Kiedy wykorzy- czy Copeland.
nomiczne oraz szybki czas dostawy stywanie gazw ekologicznych sta- Korzystajc z podzespow global-
czci zamiennych, na co pozwala- o si wymogiem koniecznym, pro- nych marek, jednostki Industrial
EMPLAST
),*,#!$! ),*, $%() !/.
" &(,"#!%&(
,#)&(,&+(
+!) ,,)+-',
"#)($+!'(
!#(,&#)0) ,
"#(#( ,!,$)( ,
"#)%'#)0(,# &%,
%'!#)(',$)%&) !
"#!%&(,,'#1(,
%# ,$($%(,
"!' ,,$&$)
3(,!,$"!% ,),
, ,#,
,
,,$%!$!, '''"$%"
simatec
technologies for plastics industries
7 plastpol tworzywa P 2 7
Nowe i ulepszone
granulaty czyszczce
Amerykaska firma Shuman Plastics Inc. ju od ponad 35 lat zajmu- zakres temperaturowy (177 granulaty Dyna-Purge s bezpiecz-
je si produkcj granulatw czyszczcych do ukadw plastyfikuj- 329C), co sprawia, e moe by ne dla operatorw maszyn. rodki
cych wtryskarek i wytaczarek. Produkty marki Dyna-Purge byy jed- stosowany przy przetwrstwie nie wchodz w reakcj chemiczn
nymi z pierwszych komercyjnych rodkw czyszczcych dostpnych wikszoci podstawowych two- z tworzywem produkcyjnym,
na rynku tworzyw i na przestrzeni lat zyskiway kolejne udoskonale- rzyw sztucznych, zarwno metod a w trakcie stosowania nie wydzie-
nia. Obecnie oferta produktowa obejmuje 10 rnych typw granu- wtrysku, jak i wytaczania. Z uwagi laj si toksyczne gazy. Granulaty
latw, z czego a 3 pojawiy si w sprzeday w ostatnich miesicach. na zawarto drobin czyszczcych, s dostarczane w formie gotowej
przy czyszczeniu ukadw gorco- do natychmiastowego uycia, bez
Dziaanie mechaniczne go tworzywa. Warto w tym mo- kanaowych lub gowic sugerowa- koniecznoci przygotowywania
niecierne mencie zaznaczy, e zdecydowa- ny jest minimalny przewit o wiel- mieszanki. Standardowa procedura
Od pocztkw produkcji granulaty na wikszo granulatw Dyna- koci 0,65 mm. wymaga zastosowania od 1 do 2
Dyna-Purge s oparte na dziaaniu -Purge moe by stosowana objtoci cylindra. Nie jest wyma-
mechanicznym, nieciernym. Wik- do czyszczenia ukadw gorcoka- Przetwrstwo polipropylenw gana zmiana nastawie maszyny
szo z dostpnych typw Dyna- naowych i gowic. rodki nie za- Dyna-Purge A zosta opracowany oraz przetrzymywanie rodka w cy-
-Purge zawiera drobiny czyszczce, wieraj take adnych wypeniaczy z myl o przetwrstwie polipropy- lindrze, co wyranie skraca czas
ktre nie ulegaj cakowitej plasty- mineralnych oraz wkna szklane- lenu metod wtrysku lub wytacza- przejcia i zmniejsza jego koszt.
fikacji, skutecznie usuwajc resztki go, co korzystnie wpywa na y- nia. rodek ten jest jednoczenie Z uwagi na stabilno termiczn,
zdegradowanego tworzywa oraz wotno polerowanych czci ma- pierwszym produktem z gamy Dy- granulaty Dyna-Purge mog by
pozostaoci pigmentw. szyny. na-Purge, ktry czy korzyci gra- take z powodzeniem stosowane
Nonik oparty na tworzywie o wy- nulatw czyszczcych opartych jako materia do zasypania na ko-
sokiej lepkoci i duej wytrzymao- Najbardziej uniwersalny na dziaaniu mechanicznym oraz niec produkcji, przed przerwami
ci na cinanie pozwala na wy- Dyna-Purge D2 by pierwszym chemicznym. Hybrydowa formua weekendowymi lub witecznymi.
pchnicie z ukadu poprzedniego z nowych granulatw, ktre ostat- sprawdza si szczeglnie dobrze
tworzywa produkcyjnego, nato- nio trafiy do sprzeday i zdy ju przy czstych zmianach kolorw Staa dostpno
miast dodatek ekspandujcy zyska uznanie naszych klientw oraz nie sprawia problemw i natychmiastowa wysyka
umoliwia dotarcie do martwych poszukujcych uniwersalnych roz- przy wznowieniu produkcji. Dyna- Wycznym dystrybutorem pro-
stref ukadu i usunicie zalegajce- wiza. Produkt posiada szeroki -Purge A moe by z powodzeniem duktw marki Dyna-Purge w Pol-
SHUMAN
stosowany do czyszczenia ukadw sce, Czechach i na Sowacji jest fir-
gorcokanaowych oraz gowic ma Marinus. Wszystkie typy granu-
z niewielkimi przewitami w tem- latw s dostpne w magazynie
peraturach od 160 do 260 stopni. w Gdasku z moliwoci dostar-
Produkt ten nie wydziela szkodli- czenia do zakadu klienta w ci-
wych gazw ani zapachw czsto gu 24 godzin. W celu doboru opty-
spotykanych przy granulatach malnego produktu firma zachca
czyszczcych opartych na dziaaniu do kontaktu ze swoim przedstawi-
chemicznym. cielem.
Marinus zapewnia bezpatn prb-
Szybka zmiana kolorw k dowolnego granulatu wraz
Dyna-Purge F2 jest najnowszym z niezbdnym wsparciem technicz-
produktem firmy Shuman Plastics, nym podczas prb materiaowych
dostpnym w sprzeday od po- w zakadzie odbiorcy.
cztku 2017 roku. Jest on przezna-
czony do czstych zmian kolorw
tworzyw przetwarzanych w tem-
peraturach od 160 do 315 stopni.
Zawarto specjalnych dodatkw
ekspandujcych zapewnia dotarcie
do martwych stref ukadu, nato-
miast brak drobin czyszczcych
umoliwia stosowanie przy nie-
wielkich przewitach ukadw go-
rcokanaowych wtryskarek lub
gowic wytaczarek. Zmniejszona
lepko pozwala na atwiejsze usu-
nicie rodka po czyszczeniu i szyb-
sze wznowienie produkcji.
atwo uycia
i bezpieczestwo obsugi
Z uwagi na brak szkodliwych do-
datkw chemicznych, wszystkie
7 reklama tworzywa P 2 7
Oferta Agremo
Wydajny
i atwy Magazyny tworzyw
w kontroli sztucznych
system Firma Agremo to od ponad
wierwiecza ceniony dostawca
technologii w zakresie urzdze
cigle modernizowany i unowo-
czeniany. Indywidualnie opraco-
wane procedury w zakresie pro-
podnoniki kubekowe, przenoni-
ki acuchowe, tamowe czy lima-
kowe. Inn opcj jest technologia
Rewolucyjny
system
opakowaniowy
ALLWrapper jest nowym, rewolucyjnym systemem pakowania,
opracowanym przez firm Colines. Wykorzystuje on folie typu
stretch jako substrat do owijania wielu rnych produktw.
Wtryskarka
System zosta wyprodukowany i zoptymalizowany dla przemy-
su napojw, jednake zakres zastosowa rozszerzono na prze-
mys produkcji ywnoci, artykuw kosmetycznych i farma-
ceutycznych z rnymi maszynami. System moe wykonywa
pakowanie butelek, puszek, garnkw lub workw wykona-
nych z rnych materiaw, takich jak tworzywo sztuczne, kar-
dla medycyny
ton, metal i szko. CHEN HSONG
Podczas, gdy dla niektrych zastosowa niepotrzebne uywa- Firma Chen Hsong Group, bd- Ze wzgldu na opatentowan
nie tuneli obkurczajcych okazuje si jedynym efektywnym ca miejscem narodzin w 2007 ro- funkcj szybkiej, automatycznej re-
pod wzgldem kosztowym rozwizaniem zabezpieczania pro- ku pierwszej chiskiej dwupyto- gulacji wysokoci formy, dokadnie
duktw w paczkach, jak w przypadku butelkowanej wody, wej wtryskarki, po latach cige- regulowane i optymalizowane ru-
w niektrych innych obszarach ciepo niezbdne do obkurcza- go rozwoju i innowacji, wprowa- chy zamka, dwupytowa wtryskar-
nia folii wok produktw stanowi ryzykowny proces. Dzieje dzia obecnie z powodzeniem ka o duym tonau Chen Hsong
si tak przede wszystkim w przypadku materiaw palnych lub peen zakres dwupytowych moe znaczco skrci czas cyklu.
nawet nie pozwala na uycie tworzyw sztucznych jako ochron- wtryskarek z serwonapdem Unikalny, opatentowany mecha-
nej i logistycznej powoki, na przykad podczas stosowania o sile zwarcia od 700 do 6500 nizm blokujcy czy wysok prd-
kartonowych opakowa lekw. Podobnie do tego, co stao si ton. Ta seria wtryskarek, wyko- ko i cich prac z bardzo du
w przypadku ewolucji zabezpieczania palet, od folii obkurcza- rzystujca szereg innowacyjnych precyzj i solidn stabilnoci.
jcej do niedrogiej folii typu stretch, owijanie produktw patentw, wykazuje najmniejsze Po doprowadzeniu tworzywa
za pomoc folii stretch jest atrakcyjnym rozwizaniem pozwa- wymiary przy najwikszym sko- sztucznego do leja zasypowego,
lajcym na oszczdno kosztw elektrycznoci i opakowa. ku otwarcia. Ponadto, zaawan- maszyna bezproblemowo i nieza-
System opakowa ALLWrapper jest objty kilkoma patentami sowana ultra moduowa kon- wodnie rozpoczyna dziaanie, ta-
i zosta opracowany na podstawie modularnego konceptu. strukcja pozwala uytkownikom kie jak topienie, zamknicie,
Dostpne s dwie podstawowe maszyny, ktre rni si na swobodne mieszanie i dopa- wtrysk, cinienie podtrzymujce,
od siebie indywidualnym trybem obsugi. Podczas gdy ALLW- sowywanie jednostek zamka chodzenie i otwarcie formy za po-
rapper Basic pracuje w cyklu (produkty s czone w kadym i wtrysku, w celu spenienia ich moc inteligentnego sterownika
cyklu), model ALLWrapper Auto pakuje rzdy produktw indywidualnych potrzeb. komputerowego. Efektem koco-
w postaci cigej powoki, ktra jest dzielona na pakiety wym jest duy i doskonay produkt
na kocu procesu. Niezalenie od stosowanej maszyny lub Dua, dwupytowa wtryskarka z tworzywa sztucznego, speniaj-
paczkowanych produktw, waciwoci mechaniczne zapew- Chen Hsong do najwyszej klasy cy wymagania klientw.
niane przez foli typu stretch wraz z oszczdnym procesem pa- sprztu medycznego Dwupytowe wtryskarki o duym
kowania (z pominiciem tunelu obkurczania) pozwalaj tonau Chen Hsong wykazay swo-
na osignicie wydajnoci na poziomie ponad 50% oszczdno- Ostatnio firma Xinli Mould Plastic j niezwyk wydajno nie tylko
ci materiau opakowaniowego oraz ponad 90% oszczdnoci Co., Ltd., z siedzib w Shunde, Fo- w brany motoryzacyjnej, przemy-
energii. shan, stworzya du form uy- le elektrycznego sprztu gospo-
Jestemy w firmie Colines dumni z tego, e moemy oferowa wan do produkcji obudowy darstwa domowego, ale rwnie
to oszczdne i zrwnowaone rozwizanie naszym klientom do urzdzenia MRI (Magnetic Re- w dziedzinach o najwyszych wy-
jako przysze wyzwanie do redukcji zasobw do minimum, za- sonance Imaging) dla Siemens He- maganiach, takich jak brana
rwno tworzywa sztucznego, jak i energii, twierdz przedsta- alth Care Division. Firma ta wybra- sprztu medycznego. S one na-
wiciele zarzdu firmy. a dwupytow wtryskark Chen prawd najlepszym partnerem
Podczas opracowywania nowego systemu, firma Colines ko- Hsong SUPERMASTER 2600-TP- w dziedzinie wtrysku.
rzystaa ze wsppracy z firm ExxonMobil jako dostawcy ma- -SVP/2 do produkcji testujcej for-
teriaw dla trjwarstwowej folii stretch o duej przyczepnoci m. Forma do produkcji obudowy
do zastosowa zwizanych z pakowaniem. Ta folia o grubo- do urzdzenia MRI ma wyso-
ci 10 mikronw posiada struktur A-B-C, gdzie warstwa A jest ko 2100 mm, szeroko
wykonana ze 100% materiau 100% Exceed 3518 mPE, war- 1900 mm i grubo 930 mm. Pod-
stwa B ze 100% Enable 2010 mPE, a warstwa C z 95% Exce- czas procesu testowania formy,
ed 3518 i 5% Vistamaxx 6102 mPP. Wzr ten pozwala zapew- od jej instalacji do regulacji do jej
ni znakomit przyczepno i ciliwo nawet w przypadku najlepszych parametrw za pomo-
najcieszych folii: Exceed zapewnia przyczepno, si, odpor- c funkcji automatycznej regulacji
no na uderzenia, dobre waciwoci optyczne i grubo; Ena- wysokoci formy, upyn bardzo
ble czy wysok zdolno przetwarzania z wyszymi olefinami krtki czas. Wtryskarka SM 2600-
Alfa, natomiast Vistamaxx gwarantuje du wytrzymao i ni- TP-SVP/2 bya w stanie wyprodu-
skie koszty wytwarzania i procesu. kowa dobre jakociowo produkty
z tworzywa sztucznego ju
po czwartej prbie.
2 plastpol tworzywa P 2 7
Oferta Gefran
Innowacyjne
rozwizania
w subie
Integracja funkcji
klientom
Firma CDG Trading od 1971
w celu zmniejszenia iloci
roku produkuje i sprzedaje ma-
szyny, prasy kompresyjne
i wtryskowe do produkcji ma-
teriaw termoplastyczych, gu-
my, narzdzi diamentowych
zainstalowanych urzdze
i innych. Nieustanne ledzenie Gefran uruchamia now rodzin funkcje do planowania konserwa-
nowych trendw i innowacje Performance sterownikw PID, cji zapobiegawczej oraz cigy mo-
pozwalaj na cige wprowa- cznie z trzema modela- nitoring zuycia energii.
dzanie na rynek nowych pro- mi: 850, 1650 i 1850. Wiele zin- Ponadto, nowa seria oferuje liczne
duktw w zgodzie z jego ewo- tegrowanych funkcji zmniejsza zintegrowane funkcje pozwalajce
lucj. ilo urzdze zainstalowanych na zmniejszenie iloci urzdze za-
Sia firmy to zdolno projek- na maszynie i upraszcza konfigu- instalowanych na maszynie, co
towania urzdze zaczynajc racj. Dokadna regulacja, wie- upraszcza konfiguracj, a przez to
od potrzeb klienta, tworzc lo opcji oraz ekskluzywne pozwala zaoszczdzi czas i pieni-
rozwizania w oparciu o ich funkcje sprawiaj, e urzdzenie dze:
wymagania i zapotrzebowa- jest tak inteligentne, e system podwjna ptla: dwie niezale-
nie. Dy ona do optymalizacji regulujcy i kontrolujcy proces ne ptle regulacji do zamiany
wydajnoci kadego elementu, produkcji moe zosta uprosz- dwch regulatorw na jeden, co
aby jego uycie byo maksy- czony, poprzez instalacj poje- pozwala zaoszczdzi na pra-
malnie bezpieczne i proste. dynczego urzdzenia zamiast kil- cach zwizanych z okablowa-
Wszystkie te elementy ku (podwjny sterownik, PLC niem i konstrukcj, jc w ten sposb cykle ycia. Jee-
wdraane s z korzyci dla i HMI, zegar). 32 zintegrowane timery: poje- li, z drugiej strony, jedna wielko
pracownikw, w celu maksy- To oznacza, e perfekcyjnym so- dynczy regulator zamiast timera musi by regulowana na podsta-
malizacji wydajnoci sprztu, wem do opisania nowej serii jest + sterownika, wie innej, przy zachowaniu staej
oszczdnoci energii i zmniej- efektywno kosztowa, poniewa 32 bloki logiczne, 8 blokw ma- proporcji pomidzy tymi dwiema
szenia kosztw obsugi. Ma- umoliwia ona znacznie nisze tematycznych i dodatkowo I/Os: (na przykad podczas mieszania
szyny wykonane s wycznie koszty zakupu, instalacji i eksplo- brak wymaga PLC do przepro- dwch cieczy), roztwr jest stero-
z materiaw i komponentw atacji przy zachowaniu duej pre- wadzania prostych funkcji kon- wany pod ktem proporcji.
najwyszej jakoci, konstrukcji cyzji, stabilnym pomiarze i stero- trolnych, takich jak kontrola au- Oprcz sterowania PID, nowa ro-
specjalnych wykonanych we waniu PID w poczeniu z funkcja- toryzacji, polecenia start/stop dzina Performance oferuje po-
Woszech oraz podzespow mi logicznymi i matematycznymi. maszyny i alarmy, zliczanie wy- dwjny programator profilu punk-
elektronicznych i hydraulicz- Te cechy sprawiaj, e seria Perfor- produkowanych sztuk, tworze- tu nastawy. Mog by wytwarzane
nych wybranych spord naj- mance jest idealnym rozwizaniem nie porwna, itp. Ponadto, nie profile synchroniczne i asynchro-
lepszych producentw euro- dla regulowanych procesw, ta- ma koniecznoci zatrudniania niczne celem zarzdzania dwiema
pejskich. kich jak obrbka termiczna metali, dowiadczonego programisty rnymi strefami temperatury lub
Wszystkie elementy, przed urzdze laboratoryjnych oraz pro- lub stosowania zoonego opro- te do zastosowa regulujcych
montaem i sprzeda na ca- cesw sterylizacji farmaceutycznej gramowania; darmowe narz- dwiema rnymi wielkociami
ym wiecie, poddawane s i medycznej wymagajcych szcze- dzie do konfiguracji jest wystar- (temperatura i cinienie, tempera-
dokadnym testom w siedzibie glnej precyzji i dokadnego po- czajce. tura i wilgotno), takich jak inku-
firmy w Carre (w prowincji Vi- miaru. Wszystkie opcje s dostpne we batory i komory klimatyczne.
cenza). Jestemy obecni Nowe sterowniki kontynuuj pro- wszystkich wielkociach, poczw- W nich temperatura i wilgotno
na arenie midzynarodowej ces rozszerzania serii i stanowi szy od trzech dodatkowych wej wzgldna s zaprogramowane
w ramach zorganizowanej naturaln ewolucj rodzi- cyfrowych o najmniejszych rozmia- z niezalenymi profilami punktu
struktury handlowej, zapew- ny 650/1250/1350, ktr rach, do rozszerze 8-cyfrowych nastawy i s synchronizowane
niajc klientom jednakowy po- Frost&Sullivan w ubiegym roku WE / WY oraz 8 wyj przekaniko- w czasie ze zwykymi poleceniami
ziom usug i kompetencji we okreli jako sterownik PID roku wych o wielkoci 1/4 DIN. Te do- start, stop i reset. Kady krok mo-
wszystkich krajach, w ktrych w tej kategorii. datkowe WE/WY mog by zarz- na opisa za pomoc dobranych
dziaamy. To dziki strategii Seria 850/ 1650/ 1850 dostpna dzane przez bloki logiczne i po- do potrzeb przewijanych komuni-
biznesowej, ktra czy dzia w trzech wielkociach (1/16, 1/8 zwalaj na kompletn kontrol katw tekstowych.
handlowy z wykwalifikowa- i 1/4 DIN) dzieli wiele ekskluzyw- maszyny z maksymalnie 31 Wreszcie, zawory napdzane silni-
nym i wydajnym centrum ob- nych funkcji, dla ktrych rodzi- WE/WY. kami s zarzdzane za pomoc po-
sugi technicznej. Zaoyciel na 650/1250/1350 zostaa wybra- Podwjna ptla do sterowania PID lece otwierania/zamykania
CDG Trading Corrado Dalla Gu- na ze wzgldu na cen, a oferuje dwiema niezalenymi strefami, i umoliwiaj monitorowanie i ste-
arda, poprzednio waciciel fir- o wiele wicej. sterowania kaskad oraz sterowa- rowanie pozycjami poprzez sprz-
my Electromodul oraz towa- Seria funkcji pozostaje niezmienio- nia raportami. Na przykad, pod- enie zwrotne.
rzyszcy mu mody zesp za- na. To wywietlacz z moliwoci czas suszenia odleww i suszenia
rzdzajcy, ze stabilnym know- indywidualnego dostosowania, ja- serwisowego, sterowanie kaskado-
-how i osobicie zaangaowa- sne owietlenie i wysoka rozdziel- we zapewnia stabiln regulacj
ny w dziaania spki, zapew- czo dla atwego odczytu przez temperatury materiau odlewu ty-
niaj cigo dziaa firmy. operatora, atwa konfiguracja gla i zapobiega powstawaniu tem-
za pomoc narzdzia programo- peratur, ktre s krytyczne dla od-
wego, wielojzyczne komunikaty, pornoci na temperatur, wydua- t
tworzywa P2 7 reklama
Rodzinna firma
z dugoletnim dowiadczeniem
Przedsibiorstwo Produkcyjno- twrstwa tworzyw sztucznych oraz we w prnie rozwijajcych si Wszystkie maszyny i urzdzenia
-Handlowe TADplast jest firm kontakty zagraniczne pozwoliy przedsibiorstwach w kraju i za speniaj europejskie normy bez-
rodzinn, istniejc w brany na rozszerzenie dziaalnoci firmy granic. W codziennej dziaalnoci pieczestwa. Firma TADplast pra-
przetwrstwa tworzyw sztucz- o dziaalno handlow. Od 1997 TADplast stara si, aby dostarczony cuje w systemie ISO 9001: 2008.
nych od 1979 roku. roku TADplast oferuje wysokiej ja- towar by najwyszej jakoci
Na pocztku swojej dziaalnoci za- koci uywane wtryskarki oraz pe- przy optymalnie najniszych ce-
kad dysponowa tylko jedn wtry- ryferia znanych i renomowanych nach oraz korzystnych warunkach.
skark zainstalowan w skromnym europejskich producentw. Dziki Wszystkie maszyny znajdujce si
pomieszczeniu warsztatowym. wsppracy z wieloma firmami za- w magazynach s przed sprzeda
W miar upywu czasu profil pro- granicznymi posiada w swojej testowane i sprawdzane przez wy-
dukcji ulega zmianom. Firma ofercie szeroki wybr uywanych soko wykwalifikowan kadr pra- PPH TADplast
umocnia swoj pozycj na rynku maszyn do przetwrstwa tworzyw cownikw. W ten sposb klienci
i stopniowo powikszaa si. Gw- sztucznych. Wszystkie maszyny po- zyskuj pewno zakupu maszyn Tadeusz Jdryszczak
nym celem firmy TADplast byo do- chodz z krajw Europy Zachod- w dobrym stanie technicznym. ul. Poczyska 67A,
skonalenie zawodowe pracowni- niej, gwnie z Niemiec, Austrii, Firma wykonuje prby na wasnych
kw oraz stae unowoczenianie Szwajcarii, Skandynawii oraz Wiel- formach lub na formach klienta. 75-816 Koszalin, Polska
wasnego parku maszynowego. kiej Brytanii. Dziki szerokiemu Suy pomoc techniczn oraz tel. +48 94 342 51 95
Zaowocowao to nawizaniem asortymentowi i elastycznemu po- wsppracuje z wieloma firmami
wsppracy z partnerem zagranicz- dejciu do klientw firma zdobya serwisowymi. Dziki szerokim kon- tel./fax +48 94 342 48 31
nym. odbiorcw w caej Europie. Impor- taktom jest w stanie w krtkim biuro@tadplast.pl
Dowiadczenie zdobyte w czasie towane przez firm TADplast ma- czasie sprowadzi na yczenie
wieloletniej pracy w brany prze- szyny wzbogaciy parki maszyno- klienta interesujc go wtryskark.
reklama
a
nas n
Odwied .2017
O L, 0 6 -0 9 6
.0
-TO ko 31
MACH s tanowis
3 A ,
Hala
W systemach stapiania laserowego firmy Renishaw stosuje si technologi oa proszku metalicznego do produkcji litych
czci charakteryzujcych si zoonymi ksztatami w oparciu o model CAD.
Stapianie laserowe znane rwnie pod nazw druku 3D nie jest ograniczone reguami projektowania stosowanymi
w tradycyjnej produkcji czci. Mona wytwarza komponenty o zoonych ksztatach, wkadki form wtryskowych z kanaami
chodzenia konformalnego, zmniejsza mas detalu poprzez zastosowanie optymalizacji topologicznej, a take poczy kilka
czci w jeden podzesp. Stapianie laserowe jest rwnie uzupenieniem konwencjonalnych technologii obrbki maszynowej.
W bezporedni sposb przyczynia si do skrcenia czasu przygotowania wyrobu, zmniejszenia kosztw oprzyrzdowania i
narzdzi oraz umoliwia redukcj iloci odpadw.
Termoplastyczne elastomery
do zastosowa w AGD
oraz elektronice uytkowej HEXPOL
Odwiedzajacy Targi Plastpol, maj- czy, lodwek oraz innego sprztu i bezporedni kontakt z woda pitn. jest lepki a zarazem atwy do czysz-
ce miejsce w Kielcach pomidzy 23 AGD. Z pord swoich rozmaitych Granulaty Dryflex DW speniaj wy- czenia. Dryflex Touch TPE dostpne
a 26 maja, bd mogli zapozna propozycji, HEXPOL TPE bdzie magania niemieckich przepisw dla s w zakresie twardoci od 40 do 90
si z ofert HEXPOL TPE dotyczc w sposb szczeglny prezentowa wody pitnej, jako e zostay przeba- Shore A i s atwe do barwienia
termoplastycznych elastomerw na Plastpolu nastpujce produkty: dane i aprobowane wg wytycznych na rozmaite, ywe kolory. Wiecej in-
do zastosowa w motoryzacji, bu- Dryflex TPV te wulkanizaty termo- KTW dla wody zimnej i gorcej (23C formacji na www.hexpolTPE.com.
downictwie oraz wyrobach gospo- plastyczne s stosowane do uszcze- /60C). Materiay te wystpuj HEXPOL oraz Dryflex s zareje-
darstwa domowego. lek w suszarek bbnowych do odzie- w twardociach od 50 do 90 Shore A. strowanymi znakami handlowymi
Polska i kraje rodkowo-wschodniej y, gdzie istniej wysokie wymagania Typowe zastosowania dla nich moe- nalecymi do grupy firm HEXPOL.
Europy s dla nas rosncym rynkiem dotyczce zarwno podwyszonych my znale zarwno w naszych do-
i jestemy szczliwi mogc si zapre- temperatur jak i odpornoci na che- mach jak te w przemyle np.
zentowa ponownie na Plastpolu ra- mikalia. Dryflex TPV zosta tak skom- uszczelnienia hydrauliczne, zczki
zem z naszym partnerem dystrybu- ponowany, aby przez dugi okres do rur czy choby gowice prysznico-
cyjnym firm Nordmann Rassmann eksploatacji w tych trudnych warun- we. Dryflex Touch s grup mate-
Polska komentuje Philippe Julien-La- kach, zachowa niskie odksztacenie riaw TPE zaprojektowan by uzy-
bruyre, dyrektor d/s sprzeday HE- trwae oraz dynamiczne waciwoci ska wspaniale jedwabicie mikkie
XPOL TPE. Widzimy wiele interesuj- uszczelniajce. Liczne gatunki do- uczucie dotyku. Kilkanacie serii zo-
cych projektw, szczeglnie w obr- stpne s w szerokich zakresach py- stao opracowanych dla zastosowa
bie zastosowa gospodarstwa do- nicia (MFI) tak, e si wspaniale na- w artykuach podrcznych, elektroni-
mowego. Pracujemy tu razem z na- daj do dugich i skomplikowanych ce uytkowej jak np. obudowy dla
szymi klientami w rozwoju specjalnie form wtryskowych. Dryflex DW to smartfonw i tabletw. Dryflex To-
dopasowanych elastomerw TPE specjalna grupa granulatw TPE uch TPE zapewniaj powierzchniom
do zastosowa w produkcji odkurza- do zastosowa majcych poredni gadki i aksamitny dotyk, ktry nie
tworzywa P2 7 plastpol 7
Pasja, technologie
i zgrany zesp specjalistw
tworzywa rozmawiaj z dr i aby zosta on zwieczony sukce- y czas si rozwijamy, projektuje- za sob wiele z sukcesem zrealizo-
Magdalen Laabs, wacicielk sem. Wszak sprzeda to tylko jeden my, analizujemy, realizujemy, wanych projektw na caym wie-
firmy Rolbatch, od lat obecnej z etapw powstania czego nowe- wspieramy, szkolimy si, szukamy cie, ale przede wszystkim w Niem-
na polskim rynku, jako dostawca go. Tworzymy wsplnie biznesplan, najlepszych rozwiza, wpadamy czech i w Polsce. W ofercie Rol-
szeregu typw urzdze do prze- pomagamy w doborze metody fi- na dobre pomysy! Chcemy by co- batch s maszyny i urzdzenia
twrstwa tworzyw sztucznych. nansowania, dobieramy najlepsze raz lepsi kadego dnia. do recyklingu tworzyw sztucznych
Pani prezes, w jaki sposb wygl- rozwizania technologiczne. Kiedy produkowane pod indywidualne
da pastwa wsppraca z klien- linia technologiczna ju jest zain- tworzywa: Rosnca presja na potrzeby. Moliwe jest uruchomie-
tem? stalowana w fabryce klienta kade- polityk ekologiczn sprawia, e nie produkcji u klienta, przeszkole-
mu mogoby si wydawa ze to ju recykling tworzyw to obecnie nie pracownikw. Doradztwo
Firma Rolbatch GmbH to firma ro- koniec i teraz ju mona zarabia. trend bardzo nony. Czy w firmie na kadym etapie projektu. Pomoc
dzinna ukierunkowana na partner- Jednak kady kto zaczyna w tej Rolbatch maszyny do recyklingu w sprzeday gotowych regranula-
sk wspprac z partnerami biz- brany wie, e to dopiero pocztek to wany element oferty? tw PE, PP, PVC. Firma Rolbatch
nesowymi. Od samego pocztku, drogi do sukcesu. oferuje midzy innymi: kompletne
tj. od przeszo 20 lat pracujemy nie Szeroko pojty recykling nie jest linie do mycia folii oraz twardych
tylko dla nich, ale przede wszyst- tworzywa: A kiedy co u klien- tylko kolejn wietnie rozwijajca tworzyw PE, PP, PVC, PET, ABS, PS,
kim z nimi. ta si wydarzy, kiedy bdzie mia si bran, jest przede wszystkim PA, PMMA, etc., linie do regranula-
Czsto jest to wsppraca od sa- jaki problem? rodzajem wiatopogldu i stylu y- cji folii i tworzyw twardych z poje-
mych podstaw, kiedy to nasz klient cia wypenionego harmoni z przy- dynczym i podwjnym odgazowa-
zgasza si tylko z pomysem W takim przypadku do dyspozycji rod. I to wanie towarzyszy na- niem, ze zmieniaczami sit, linie
na biznes i zarysem projektu. Tutaj klienta jest serwis, czci zamienne szym projektom. Firma Rolbatch do recyklingu akumulatorw sa-
wanie zaczyna si dugotrway nawet w cigu jednego tygodnia, dziaa ponad 20 lat w brany re- mochodowych, zderzakw samo-
proces, ktry staramy si, aby nasz doradztwo techniczne. Czy to wy- cyclingu. Ja i mj zesp posiada- chodowych, kubkw jogurtowych,
partner przeszed wsplnie z nami starczy? Na pewno nie, dlatego ca- my due dowiadczenie i mamy butelek PET, profili okiennych, folii
ekologia tworzywa P 2 7
ROLBATCH
Aspekty recyklingu
teriaowym. Firmy recyklingowe trudne ze wzgldu na szeroki za- Sorter wyostrza wzrok waj one lub ton. Na tym etapie
dysponuj rnymi rozwizaniami. kres stosowanych rnych two- niemal wszystko co trzeba zrobi,
Rozdrabniaj odpady, myj je, rzyw sztucznych i fakt, e kady Techniki sortowania szybko si to zebra je indywidualnie. Jest to
i granuluj, tak aby mogy one by polimer posiada wasne specyficz- zmieniaj. Steinert, niemiecka fir- prosta technika, ktra nie zawsze
ponownie przeksztacone w nowe ne waciwoci. Pomimo, e do ma specjalizujca si w projekto- jest odpowiednia dla polimerw
produkty. Odpady z tworzyw proste jest sortowanie pojedyn- waniu maszyn sortujcych, nie- o bardzo podobnych gstociach.
sztucznych mona rwnie odzy- czych tworzyw sztucznych, takich dawno rozpocza sprzeda zupe- Niektre maszyny s w stanie uy-
ska stosujc procesy chemiczne. jak np. butelki PET, sortowanie nie rewolucyjnego modelu. Do tej wa skanowania optycznego
Procesy umoliwiaj odzysk surow- przedmiotw z rnych tworzyw pory sortowanie materiaw, ta- do rozpoznawania polimerw,
cw stosowanych do wytwarzania to zupenie inna sprawa. W niekt- kich jak tworzywa sztuczne wyma- chocia nie potrafi rozrni tych
polimeru: podstawowego mono- rych przypadkach jest bardziej eko- gao ich zanurzenia w kpieli. Bio- barwionych na czarno. Skadnik
meru lub podstawowego produktu nomiczne i ekologicznie korzystne, rc pod uwag, e kady polimer barwicy sadza pochania wi-
petrochemicznego i ponownego aby odzyska z nich energi. ma swoj gsto waciw, py- dzialne i podczerwone dugoci fa-
ich wykorzystania. Nazywa si to ARC
li optycznej.
recyklingiem chemicznym. System skanowania w najnowszym
sorterze firmy Steinert rozrnia
Recykling decyzja nie powinna materiay, porwnujc ich widmo
by pochopna elektromagnetyczne z wzorami za-
pisanymi w oprogramowaniu.
Odzyskiwanie tworzyw poprzez re- Wiarygodno analizy zapewnia
cykling nie jest tak proste, jak si uycie kamery o ultrawysokiej roz-
wydaje. Przede wszystkim trzeba je dzielczoci, zdolnej do precyzyjnej
zebra. Jest to istotny element, analizy czstotliwoci elektroma-
ktry zaley wycznie od dobrej gnetycznej kadego z homogena-
woli wszystkich zainteresowanych, tw. Pozwala to wykry najmniej-
tzn. przemysu i gospodarstw do- sze rnice w materiaach. Dziki
mowych. temu sorter moe rozrni two-
Nastpnie transport, ktrego koszt rzywa sztuczne i polimery (PE, PP,
i wpyw na rodowisko trzeba PVC, PS, itp.) w przepywajcym
wzi pod uwag. Tworzywa strumieniu odpadwco masie do
sztuczne zawdziczaj swj sukces 1 tony na godzin.
midzy innymi swojemu niewiel-
kiemu ciarowi, ale zebranie tony Rosncy przemys
tworzyw wymaga oczywicie ze-
brania wikszej iloci butelek ni Zbieranie zuywanych tworzyw
za ton szka! Nastpnie trzeba je do sortowania i recyklingu jest
posortowa i jest to szczeglnie oczywicie kwesti dobrej woli.
ekologia tworzywa P 2 7
Niektre gazie przemysu maj materiaw skadowych firma So- gospodarki o obiegu zamknitym ga i trwao sprawiaj, e s one
wysokie oceny wydajnoci, takie lvay wykonuje wysokiej jakoci re- staa si wiodc ide. Jej celem szczeglnie odpowiednie dla bran-
jak przemys budowlany, ktry jest cykling poliamidw (PA6.6) bez jest rozdzielenie wzrostu gospo- y motoryzacyjnej ze wzgldu
drugim co do wielkoci odbiorc znacznej utraty waciwoci mate- darczego od wzrostu tempa czer- na zasady bezpieczestwa, ale tak-
tworzyw po przemyle opakowa- riau. Firma Solvay produkuje rw- pania surowcw z zasobw natu- e z przyczyn zwizanych z reduk-
niowym. Z 10 milionw ton two- nie wysokiej jakoci poliamid z re- ralnych. cj masy cakowitej pojazdw,
rzyw sztucznych, z ktrych korzy- cyklingu przeznaczony do przemy- Model ten opiera si na tworzeniu a tym samym ze zmniejszeniem zu-
sta co roku, prawie poowa to PVC. su samochodowego, budowlane- ptli wartoci dodanych dla kade- ycia paliwa. Od 2015 r. dyrektywa
Mimo swych zalet, materia ten go, gospodarstwa domowego i re- go zastosowania lub ponownego europejska zobowizaa producen-
dwadziecia lat temu mia do ne- kreacji. zastosowania materiau tw samochodw do zapewnienia,
gatywny image, poniewa uwaa- Ocena cyklu ycia przeprowadzona przed ostatecznym jego zniszcze- e 95% ich pojazdw musi podle-
no go za nie nadajcy si do recy- na tych tworzywach z recyklingu niem. ga odzyskowi, przy czym odzysk
klingu. Brana wzia wic byka wykazuje 26% ladu wglowego, W szczeglnoci koncentruje si energii moe wynosi maksymal-
za rogi i dooya stara, aby przez oszczdnoci w zasobach nieodna- na nowych metodach projektowa- nie 10%.
program VinylPlus podj si recy- wialnych, 69% zmniejszenie zuy- nia, produkcji i konsumpcji, prze- Niektre kraje, takie jak Niemcy,
klingu PVC. Ten cel zosta osigni- cia wody w porwnaniu z wyko- duajcymi ywotno produk- wymagaj nawet demontau ele-
ty, a przemys jest niezwykle sku- rzystaniem materiaw dziewi- tw, wykorzystaniu, a nie na posia- mentw samochodowych, takich
teczny w zakresie procesw sorto- czych. Technologia Move4earth daniu towarw, na ponownym jak kopaki, zderzaki i grille wszyst-
wania i recyklingu. Co roku poten- bdzie uywana do przetwarzania wykorzystaniu i recyklingu elemen- kich rodzajw przed zmiadeniem
cjalnie ponad 800 000 ton PVC odpadw z produkcji poduszek tw. To nieatwe zadanie w odnie- pojazdu.
moe zosta poddane recyklingo- powietrznych, a w bliskiej perspek- sieniu do tworzyw sztucznych, po- Skandynawia posza o krok dalej:
wi. tywie moliwoci przetwarzania niewa wytwarzane po raz kolejny powanie rozwaa demonta pod-
Producenci tworzyw angauj si uywanych poduszek powietrz- produkty, w ktrych s one uywa- zespow elektronicznych. Innymi
w recykling. Na przykad Solvay nych. ne, rzadko powstaj z jednego po- sowy, przemys motoryzacyjny
wykorzystuje proces Move4earth limeru. znajduje si pod znaczn presj
do recyklingu zoonych odpadw Konieczny jest gboki namys i stara si przedstawi rozwizania
tekstylnych, takich jak tkanina sto- Przemys motoryzacyjny wieci majce na celu zwikszenie odzy-
sowana w poduszkach powietrz- W czasach, gdy politycy, produ- przykadem sku. Inne brane stopniowo spe-
nych wykonanych z kombinacji po- cenci i obywatele zastanawiaj si niaj te wymagania, a znaczna
liamidu i silikonu. Dziki zastoso- nad popraw sposobw produkcji, W kadym roku ronie ilo poli- cz recyklingowanych polimerw
waniu nowego procesu chemicz- zmniejszeniem iloci odpadw merw wykorzystywanych w pro- jest uywana do produkcji nowych
nego w celu oddzielenia dwch i ochron rodowiska, koncepcja dukcji samochodw. Ich lekka wa- pojazdw.
SOLVAY RICOH
2 ekologia tworzywa P 2 7
Pocztek dugiej drogi sztucznych, rozdrabnia je i prze- Odkurzacze odwieaj wicej ni tylko inynierw, a spe-
ksztaca w nowe palety. Ta odwa- recykling cjalici od marketingu uczestnicz
Chocia uycie tworzyw sztucz- na strategia ju si opaca i ma pe- w tych pracach od najwczeniej-
nych z recyklingu jest ekonomicz- ne wsparcie klientw marki. Philips i Veolia, jeden z europej- szych etapw procesu.
nie opacalne i przyjazne dla rodo- skich liderw w dziedzinie utyliza-
wiska, to nadal trzeba uwaa DuPont, pakowane rozwizania cji odpadw, rozpoczy wsppra- Wygrywa wyobrania
na pewne puapki. Pierwsz z nich c w 2010 roku. Pierwsze urzdze-
jest jako polimerw. Chocia re- Niektrzy producenci polimerw nie, ktre ma zosta opracowane Start-upy powstaj na caym wie-
cyklaty tworzyw sztucznych s przeznaczonych do produkcji opa- to odkurzacz do ktrego firma Ve- cie. To czsto cenne, ciekawe i ory-
obecnie bardzo podobne do two- kowa, s zainteresowani cyklem olia zaproponowaa materia po- ginalne inicjatywy. Firma Volker-
rzyw pierwotnych, to nie s one ycia produktw, ktre pakuj. chodzcy z recyklingu obudw Wessels z Holandii potrafia rozwi-
wystarczajce dobre w oczach wy- Amerykaska firma DuPont opo- akumulatorw. W rezultacie prac n projekt, ktry moe okaza si
magajcych producentw, takich wiada si za szerszym wykorzysta- niektre odkurzacze firmy Philips drog w przyszo. Droga skada
jak przemys motoryzacyjny. Marki niem wielowarstwowych folii zawieraj teraz ok. 1,5 kg polipro- si ze zczonych paneli z tworzyw
takie jak Opel opracoway w tym z tworzyw sztucznych do pakowa- pylenu z recyklingu. Firma zamie- sztucznych pochodzcych z recy-
wzgldzie kompleksowe strategie. nia wraliwych produktw, takich rza zwikszy wkrtce udzia recy- klingu. Zgodnie z zaoeniami, ten
Podczas projektowania nowego jak miso. Te nowe folie mog klatu do 2 kg. typ drogi mona zbudowa w ci-
modelu kada cz z tworzywa skada si z kilkunastu warstw Zastpienie pierwotnego tworzy- gu kilku tygodni i moe on by
sztucznego jest sprawdzana. rnych polimerw i gwarantuj, wa sztucznego materiaem z recy- trzykrotnie wytrzymalszy ni aktu-
Po przeprowadzeniu oblicze fir- e ywno bdzie wiea prawie klingu moe wydawa si proste, alnie powstajce drogi asfaltowe,
ma decydowa si bdzie na uycie dwa razy duej ni w konwencjo- ale tak nie jest. Inynierowie sku- przy minimalnych kosztach konser-
materiau pochodzcego z recy- nalnych opakowaniach. Ta super piaj swoje wysiki na dwch wacji. Obecnie trwa test takiej dro-
klingu, jeli jest to technicznie wy- ochrona gwarantuje mniej strat, aspektach: odpornoci na uderze- gi w Rotterdamie.
konalne i nie kosztowniejsze ni a tym samym mniej odpadw. Fo- nia i kolorystyce. Wanie dlatego Moda to kolejny obszar, w ktrym
cz wykonana z dziewiczego lie umoliwiaj rwnie pakowanie poczyy swoje wysiki, aby osi- odnotowano udzia nowych firm
tworzywa. prniowe. W kocu opakowanie gn jak najlepszy rezultat. Osi- zajmujcych si recyklingiem two-
To nie koniec. Czci s projekto- way prawie tyle co nic, a pakowa- gnicie etapu seryjnej produkcji nie rzyw sztucznych. Wrd wielu in-
wane do recyklingu, a ich przysze nie jest mniej kopotliwe. Oznacza jest te atwym procesem. Produ- nych jest hiszpaska spka Ecoalf,
uycie planowane jest na dugo to, e wiksz ilo ywnoci mo- cenci s przyzwyczajeni do pracy ktra stworzya rne linie odziey
przed opracowaniem nowych mo- na zapakowa do ciarwki, z pierwotnymi polimerami, a uy- i akcesoriw stworzonych z odpa-
deli. Pogbiona analiza cyklu pro- a podczas transportu z miejsca cie tworzyw sztucznych pochodz- dw z tworzyw sztucznych odzy-
dukcyjnego wykazuje, e stosowa- produkcji do punktu sprzeday cych z recyklingu moe by trudne, skanych z Morza rdziemnego.
nie recyklingowanych polimerw emitowanych jest mniej gazw cie- zwaszcza z powodu obecnoci za-
moe przyczyni si do 30% plarnianych. Niemniej jednak, folie nieczyszcze resztkowych. Wtrce-
zmniejszenia emisji CO2 w trakcie produkowane z wielu polimerw nia substancji s czasami widoczne
produkcji czci. Jednake produ- do niedawna byy trudne do recy- na materiaach barwionych
cent nadal ogranicza uycie two- klingu. Firma DuPont wprowadzia na czarno lub biao. Dlatego wa-
rzyw sztucznych pochodzcych innowacje dodajc rne kompaty- ne jest, aby podczas projektowania
z recyklingu do pewnych ukrytych bilizatory i rozwizaa ten pro- produktu wybra kolory, ktre s
czci. Odmawia uywania ich blem. Folie mona teraz wprowa- kompatybilne z polimerami podda-
w czciach powierzchniowych ze dzi do cyklicznego krgu gospo- nymi recyklingowi. Dlatego stwo-
wzgldw czysto estetycznych, po- darki o obiegu zamknitym. rzenie urzdzenia wymaga kogo
niewa plastik z recyklingu jest a- PHILIPS
twiej zarysowa. Niemniej jednak,
w cigu dwch dziesicioleci pro-
ducenci, ktrzy uywali kiedy je-
dynie czterech odmian polipropy-
lenu pochodzcego z recyklingu,
teraz uywaj ich ponad 230,
w tym PC, ABS, PA i innych.
PET 2020
Konferencja
o przyszoci
przemysu PET
PETCORE 1 lutego 2017 roku 160 delegatw z caego acucha wartoci PET
z Europy i spoza niej uczestniczyo w Brukseli w corocznej Konferen-
cji Petcore Europe 2017. Zgodnie z tematem PET 2020 Przyszo
przemysu PET, cay przemys od producentw ywicy PET, produ-
Katalog firm
centw przedmieszek, projektantw i producentw opakowa, pro-
ducentw urzdze, producentw etykiet, do gwnych wacicieli
marek, schematw EPR, organizacji zarzdzania odpadami, firm re-
cyklingowych, producentw maszyn do sortowania i recyklingu od-
padw zaprezentowao swoje wizje odnonie przyszoci PET
recyklingowych
i przemysu PET. Dodatkowo, mwcy z Komisji Europejskiej, Europej-
skiego Biura rodowiskowego oraz Fundacji Ellem MacArthur przed-
stawili zagadnienia zwizane z rozwojem gospodarki okrnej oraz
stojce przed nami wyzwania zwizane z ochron rodowiska.
w Europie
Przemys recyklingu tworzyw sztucznych jest niezwykle zdywer-
nociach, Petcore Europe jest ju
zaangaowane jako organizacja
wnoszca znaczny wkad w gospo-
dark okrn podkreli Patrick
Peuch, dyrektor wykonawczy Pet-
wacji dokonanych u wszystkich
uczestnikw, a producenci PET zo-
stali zobowizani do wzicia
udziau w tych staraniach.
Nicolas Rivollet z firmy Husky i Car-
syfikowanym sektorem, obejmujcym wikszo tworzyw core Europe, ktry by moderato- sten Lauridsen z firmy Faerch Plast
sztucznych oraz mnstwo zastosowa z rnych gazi prze- rem spotkania. PET jest jednym skoncentrowali swoje prezentacje
twrstwa. Najnowszy katalog wydany przez Applied Market In- z materiaw wyboru waciciela na trendach zwizanych z opako-
formation opisuje zakady recyklingu opakowa, produktw marki ze wzgldu na jego znako- waniami PET oraz na wzornictwie,
dla przemysu budowlanego, rolniczego, motoryzacyjnego, tek- mite waciwoci zwizane z bez- ilustrujc przesze oraz przysze
stylnego, elektrycznego WEEE i nie WEEE, wraz z wieloma r- piecznym dostarczaniem produk- opracowania. W roku 2020 spo-
nymi produktami. Wesp z rozwojem technologii recyklingu tw i zdolnoci do recyklingu. dziewamy si znale o 5% wicej
wystpuj rwnie moliwoci przetwrstwa wikszej iloci Jednake acuch wartoci PET butelek na ton PET w beli butelek
tworzyw, przy recyklingu w zamknitej ptli odpadw pokon- rwnie musi stawi czoa gw- poddawanych recyklingowi: wyni-
sumenckich. Jednake wikszo odpadw poddawanych recy- nym wyzwaniom, ktre zostay od- ka to z kombinacji wolnego do ne-
klingowi to wci poprzemysowe odpady produkcyjne ze zwierciedlone podczas debat kon- gatywnego wzrostu napojw ga-
wzgldu na ich dostpno i minimaln wielko przetwarzania ferencyjnych. zowanych oraz coraz wikszego
wymagan na ich przywrcenie do stanu pozwalajcego na po- udziau maoobjtociowych for-
wtrne uycie. Opakowania PET 2020 matw oraz zwikszenia wydajno-
Niemal wszystkie polimery mona poddawa recyklingowi, jed- ci ywic dla danego formatu wy-
nake zakres, w jakim si to odbywa zaley od wymaganej tech- Ze strony producentw PET, Anto- jani Rivolett. Napoje na bazie
nologii, kosztw przetwarzania oraz zapotrzebowania. Polime- nello Ciotti, wiceprezes CPME (Ko- soku i herbat, napoje na bazie mle-
rem, ktry jest najpowszechniej poddawany recyklingowi w Eu- mitetu Producentw PET w Euro- ka, opakowania do rodkw czysz-
ropie jest obecnie HDPE; jego recykling prowadzi 64% wymie- pie) rozpocz od przegldu bizne- czcych, higieny osobistej i pako-
nionych firm. Po pitach depcz mu LDPE i PP. sowego globalnego zapotrzebo- wania ywnoci obecnie stanowi
Lokalizacja 993 zakadw recyklingu mechanicznego wymienio- wania PET i rynku europejskiego. now granic dla PET: zastosowa-
nych w katalogu AMI obejmuje Europ Zachodni i rodkow. Podkreli on rwnie powody, dla nia te wymagaj bardziej dopraco-
Niemcy s krajem wiodcym. Znajduje si tam ponad 20% wy- jakich PET jest jednym z najbardziej wanych opakowa PET, a wiele
mienionych przedsibiorstw, gwnie ze wzgldu na surow zrwnowaonych materiaw opa- z nich moe ulec podwojeniu
polityk oraz cele recyklingu. Skala i wielko przemysu recy- kowaniowych: to ochrona napo- do roku 2020. Lauridsen pokazaa
klingu tworzyw w Niemczech odzwierciedla si rwnie w tym, jw i ywnoci przy wyeliminowa- spektakularnie zapakowan pr-
e znajduje si tam wikszo duych przetwrcw, gdzie po- niu odpadw, ochrona zasobw niowo poldwic o okresie trwao-
nad 40% niemieckich zakadw recyklingu wytwarza po- ze wzgldu na niewielk mas oraz ci zwikszonym z 6 do 16 dni, co
nad 5000 ton recyklatu rocznie. Wochy i Wielka Brytania zajmu- pena zdolno do recyklingu. Za- pozwala zmniejszy odpady spo-
j wsplnie drugie miejsce, z 13% wymienionych zakadw, jed- prezentowa on rwnie wyzwania ywcze w sklepach od 34%
nake wci jeszcze musz pokona one dug drog, aby mo- stawiane przez gospodark okr- do 18%.
gy si mierzy z moliwociami recyklingu tworzyw oferowany- n, cznie z przestawieniem si Wreszcie, wiodcy waciciele ma-
mi przez Niemcy. z surowcw na bazie paliw kopal- rek podkrelili swoje perspektywy
nych na PET na bazie biologicznej. odnonie opakowa PET i zrwno-
tworzywa P2 7 GO GREEN.
dzialnoci od konsumentw, mu-
sisz zwikszy wiadomo siga-
jc do ich portfeli i rozwaajc za-
stosowanie systemu depozytowe-
go powiedzia Arditi.
Sander Defruyt z Ellen MacArthur
Foundation zaprezentowa Now
Gospodark Tworzyw Sztucz-
Without seeing red.
nych, ktra zostaa wczeniej
przedstawiona podczas wiatowe-
go Forum Ekonomicznego w Da-
vos, gdzie ponad 40 liderw bizne-
su i przedstawicieli rzdowych wy-
PETCORE
razio aprobat dla globalnego
waonego rozwoju. Gian de Belder planu dziaania w zakresie opako-
i Johannes Burghaus z firmy Proc- wa z tworzyw sztucznych. Trzy
ter&Gamble, jak rwnie Franoise strategie s niezbdne do prze-
Poulat z firmy Danone objanili ksztacenia globalnego rynku opa-
rozwizania i innowacje dotyczce kowa z tworzyw sztucznych: fun-
zrwnowaonych opakowa. P&G damentalne przeprojektowanie
zaprezentowao seri nowych opa- opakowa i zastosowanie innowa-
kowa, takich jak aerozole PET cji, system ponownego uycia oraz
oraz now butelk na szampon recykling z radykalnie lepsz go-
Head and Shoulders wykonan spodark i jakoci podkreli.
z tworzyw sztucznych po recyklin- 59% butelek PET zebrano i pod-
gu zebranych podczas sprztania dano recyklingowi w Europie w ro-
pla. Firma Danone podkrelia ku 2015 podkrelia An Vossen
swj wkad w stosowanie PET z firmy EPRO/Plarebel w swojej
po recyklingu, przy jednoczesnym prezentacji. Lecz co z innymi za-
zapewnieniu zgodnoci z bezpie- stosowaniami PET, jak tace lub ma-
czestwem dla ywnoci, z zasto- towe i trudne w recyklingu pojem-
sowaniem ekologicznie zaprojek- niki, ktre stanowi powane wy-
towanych narzdzi w nowych pro- zwania dla recyklingu? Podkreli-
jektach i uwzgldniajc biotworzy- a dalej, e naley zaprzesta po-
wa w przyszoci. wszechnej praktyki wybierania naj-
bardziej nadajcych si do recy-
Zrwnowaony rozwj klingu frakcji z kompletnych odpa-
PET 2020 dw tworzyw sztucznych. Musi-
my zaadaptowa nasze systemy
Podczas popoudniowej sesji, zbirki i recyklingu i musimy si
mwcy z Komisji Europejskiej, Eu- upewni, e wszystkie odpady
ropejskiego Biura rodowiskowe- tworzyw sztucznych zostan pod-
go i fundacji Ellen MacArthur zo- dane recyklingowi. Aby wdroy
stali zaproszeni do przedstawienia tak gospodark okrn, nie mo-
zagadnie zwizanych z przyszym na postrzega opakowa i recy-
rodowiskiem, w ktrym przemys klingu oddzielnie, naley poczy Zmiana koloru
Colour changesw trakcie przetwrstwa
in thermoplastic
PET bdzie prowadzi aktywno. innowacj i recykling.
Koncentrujc si na wdroeniu go- Z perspektywy firmy recyklingo- termoplastw
processingjest run
efektywniejsza
efficientlydziki
spodarki okrnej, podkrelono wej, Casper van den Dungen, wice-
konieczno zwikszenia iloci re- prezes Plastics Recyclers in Europe
naszym
with ourgranulatom czyszczcym.
purging compounds.
cyklingu i rwnie omwiono kry- (PRE) wyranie podkreli, e wiele Granulat czyszczcy Ultra Purge zmniejsza powstajc
tyczne wyzwania rodowiskowe, naley jeszcze wdroy, aby spe-
takie jak odpady morskie. ni propozycj docelow Komisji
OurwUltra Purge
trakcie zmianypurging compounds
koloru ilo odpadw,for skraca
thermoplastic
czas
W tym kontekcie, Eric Ligeois Europejskiej na rok 2025 dotycz- processing decrease
czyszczenia, scrap during
a jednoczenie colour
spenia changes
surowe and
wymogi
z Komisji Europejskiej zaprezento- c 55% wartoci recyklingu dla cleaning times, while
ekologiczne meetingwydajno
i poprawia stringent environmental
procesu.
wa opublikowane ostatnio mapy kompletnego strumienia odpadw
drogowe dla strategii dla tworzyw tworzyw sztucznych w UE. Recy- Dowiedzand process
si jak efficiency
znacznie requirements.
poprawi wydajno i wrci
sztucznych w gospodarce okr- kling butelek PET jest obecnie naj- Watch and learn na how to noticeably
zielon stron. increase your
nej, otwarte ostatnio do wgldu lepszy w swojej klasie, przy wielko- performance
Zeskanuj kodand QRgetlubyou back to
odwied green.
stron:
i komentarzy publicznych. Podkre- ci recyklingu powyej 55%. Jed-
li on trzy krytyczne powizane ze nake dla uzyskania tych oglnych Scan the QR code or visit
www.chemtrend.com/a_world_of_colors_2
sob zagadnienia zarysowane celw dla wszystkich tworzyw www.chemtrend.com/a_world_of_colors.
w tej strategii: du zaleno sztucznych i opakowa, najwa-
od materiaw na bazie paliw ko- niejsz rzecz jest to, aby infra-
palnych, nisk warto recyklingu struktura bya na swoim miejscu,
oraz ponownego wykorzystania co nie zostao jeszcze osignite
tworzyw sztucznych ogem oraz stwierdzi podczas swojej prezen-
znaczcy wyciek tworzyw sztucz- tacji.
nych do rodowiska.
Stphane Arditi z Europejskiego
Biura rodowiskowego nalegaa
na wdroenie systemw depozyto-
wych, aby zachci konsumentw
do dziaa wsplnie z przemysem.
Jeeli chcesz wymaga odpowie-
ChemTrend.com
UltraPurge.com
surowce tworzywa P 2 7
Polimery i dodatki
przewodzce
GE
W artykule stanowicym prze- polimerw, to polimery przewo- nologicznie uyteczne formy. Nie ciwociami mechanicznymi oraz
gld literatury dotyczcy rozwo- dzce. Ich historia zaczyna si wzbudzay wic praktycznie ad- du stabilnoci termiczn.
ju technologii z dziedziny poli- w drugiej poowie lat siedemdzie- nego zainteresowania naukowcw Mona je otrzymywa wykorzystu-
merw przewodzcych omwio- sitych, kiedy to H. Shirakawa, E. J. zajmujcych si przemysowym za- jc znane, tradycyjne polimery,
no zagadnienia zwizane z otrzy- Louis, A. G. MacDiarmid, C. K. stosowaniem tworzyw sztucznych. do ktrych wprowadza si kom-
mywaniem i waciwociami po- Chiang, A. J. Heeger opublikowali Jednake ten obraz w cigu ostat- pleksy soli nieorganicznych. Takie
limerw oraz napeniaczy prze- wyniki swoich bada nad organicz- nich lat zmieni si radykalnie. ich domieszkowanie dodatkami
wodzcych prd. Omwiono nymi polimerami przewodzcymi Obecnie poszukiwania nowych zwikszajcymi przewodnictwo
waciwoci napeniaczy przewo- prd elektryczny (cho same poli- przewodzcych polimerw kon- wymaga jednak stosowania duych
dzcych oraz moliwo ich wy- mery takie jak polianilina czy poli- centruj si na otrzymaniu takich iloci domieszek (ok. 30% mas.), co
korzystania w kompozytach poli- tiofen byy znane ju w pod ko- monomerw, jakich utlenienie z reguy wpywa na pogorszenie
merowych. niec XIX wieku). Za badania nad ty- skutkowaoby otrzymaniem pro- szeregu waciwoci uytkowych
mi zwizkami organicznymi duktw charakteryzujcych si ma- powstajcego materiau.
Wstp w 2000 roku Alan Heeger, Alan szerokoci przerwy energetycz- W zalenoci od mechanizmu prze-
MacDiarmid i Hideki Shirakawa nej (Eg), moliw do osignicia wodzenia prdu elektrycznego wy-
Polimery to zwizki, ktre znajduj otrzymali Nagrod Nobla w dzie- miedzy innymi na drodze obnie- rniamy:
coraz szersze zastosowanie we dzinie chemii. nia potencjau jonizacji. Polimery przewodzce jonowo
wspczesnym wiecie. Zdecydo- Polimery przewodzce to organicz- Badania maj na celu take popra- zawierajce w swojej budowie
wana wikszo polimerw naley ne przewodniki elektrycznoci wy- wienie efektywnoci transportu a- grupy funkcyjne zdolne do two-
do dielektrykw, czyli materiaw kazujce specyficzne waciwoci dunku w makroczsteczkach oraz rzenia jonw, np. grupa sulfono-
nie przewodzcych prdu elek- elektronowe, wynikajce z obecno- wytworzenie materiau o duej sta- wa lub aminowa.
wierajcego zdelokalizowane -
redukcj acucha gwnego za-
Mechanizm przewodzenia
prdu przez polimery elektrony. Polimery zmodyfikowa-
ne w ten sposb mog nawet po-
Przewodzenie prdu elektrycznego siada przewodnictwo elektryczne
przez t grup polimerw polega zblione do wartoci osiganych
na: przez przewodniki metaliczne. di PIAZZON srl
ruchu elektronw w obrbie po-
jedynczych czsteczek Polimery przewodzce prd
przeskokach elektronw pomi-
dzy ssiednimi makroczstecz-
kami.
Wspln cech polimerw prze-
wodzcych jest obecno w ich
STORAGE
Zjawisko przewodnictwa elektrycz-
nego wymaga obecnoci zdelokali-
strukturze ukadu sprzonych
wiza podwjnych, a najprost-
MIXING
zowanych elektronw, a co za tym
idzie koniecznoci wystpowania
szym zwizkiem tego typu jest po-
liacetylen. Jednak sama obecno
AND
wiza podwjnych w strukturze
acucha makroczsteczki. Polime-
ukadu wiza podwjnych nie
wystarcza, poniewa poliacetylen
TRANSPORTATION
ry o przemiennych wizaniach po-
jedynczych i podwjnych mona
jest zaledwie pprzewodnikiem
o do niskim przewodnictwie
PLANT
przeksztaci w metale organiczne waciwym, znacznie mniejszym
w wyniku reakcji domieszkowania. ni dla powszechnie stosowanego
Usunicie niektrych elektronw krzemu (dla ktrego przewodnic-
z wiza podwjnych powoduje two waciwe wynosi okoo 10-3
utworzenie dziur elektronowych, S/m).
ktre mog swobodnie przemiesz-
cza si wzdu acucha. Neutral- Poliacetylen
no elektryczn ukadu zapewnia-
j aniony domieszki znajdujce si Poliacetylen (Rys. 1) by znany ju
w przestrzeni midzyacuchowej. od 1974 r. w postaci czarnego,
Zadaniem substancji domieszkuj- nieprzewodzcego prdu elek-
cej jest oddanie lub pobranie elek- trycznego proszku. Dziki zastoso-
tronw z makroczsteczki [6]. waniu utleniaczy takich jak chlor,
POLIACETYLEN
POLIPIROL
POLITIOFEN
POLIANILINA
POLI (P-FENYLEN)
REGISTERED OFFICE
Via Gasdotto, 25
36078 VALDAGNO Z.I., (VI) - ITALY
TEL. + 39 0445.951375
POLI (3,4-ETYLENODIOKSYTIOFEN) www.gpdipiazzon.it - info@gpdipiazzon.it
tryczny. Kad z tych form mona a w zalenoci od gruboci war- PEDOT rozpuszcza si w rozpusz-
przeksztaci w inn dziki stop- stwy polimerowej jest ona przero- czalnikach organicznych. PEDOT ja-
niowemu utlenieniu lub redukcji czysta i antyelektrostatyczna. ko materia polimerowy jest stoso-
wyjciowej czsteczki. Zmianom Polimer ten stosowany jest take wany w odwracalnych ogniwach
tym towarzyszy zarwno zmiana do budowy baterii, a ze wzgldu galwanicznych (baterie litowo-po-
przewodnictwa elektrycznego oraz na trwao w warunkach atmosfe- limerowe), w kolorowych orga-
barwy. Przewodzca posta polia- rycznych i w rodowisku wodnym, nicznych wywietlaczach OLED
niliny to ciemnozielony proszek. polipirol i kopolimery polipirolu s (stosowanych np. w telefonach ko-
Czysta polianilina osiga przewod- stosowane do otrzymywania kom- mrkowych i przenonych odtwa-
nictwo nawet do 104 S/cm [7]. Po- pozytw przewodzcych (prak- rzaczach multimedialnych), stoso-
lianilina stanowi doskonay mate- tyczne zastosowanie znalazy wany jest take jako skadnik po-
ria antystatyczny. Jest stosowana gwnie materiay przewodzce wok antystatycznych. Nazwa han-
RYS. 2 KOMPOZYT BAYTRONP
jako skadnik lakierw i mieszanin powierzchniowo, otrzymywane dlowa to Clevios (Heraeus).
absorbujcych promieniowanie w wyniku chemicznej polimeryzacji
brom i pary jodu otrzymano mikrofalowe w zakresie radaro- pirolu in situ). Polifenylen
w 1977r. filmy poliacetylenowe wym. Stosowana jest rwnie Natomiast biokompatybilno poli-
wykazujce przewodnictwo rz- w akumulatorach litowo-polimero- pirolu umoliwia jego zastosowa- Poli (p-fenylen) jest pierwszym po-
du 109 razy wiksze, ni otrzymy- wych. Dziki waciwociom elek- nie w rnego typu biosensorach. limerem przewodzcym zawieraj-
wane bez utleniaczy. Zjawisko to troluminescencyjnym stosowana Polipirol moe take wystpowa cym aromatyczny piercie benze-
nazwano domieszkowaniem. Do- jest w wywietlaczach polimero- w naturalnym rodowisku z po- nowy w acuchu polimerowym.
mieszkowany poliacetylen wykazy- wych (OLED Organic Light-Emit- liacetylenem i polianilin tworz Jest to polimer liniowy, sztywny
wa najwysze spord wszystkich ting Diode). Polianilina jest take kopolimery wystpujce w niekt- i trudnorozpuszczalny, a warto
dotd poznanych polimerw prze- wykorzystywana jako katalizator rych rodzajach melaniny. przewodnictwa elektrycznego poli-
wodnictwo elektryczne (ok. 105 w procesach katalizy heterogenicz- meru mieci si w granicach 10-15
S/m), podczas gdy przewodnictwo nej. Wrd producentw PANI wy- Politiofen 5*102 S/cm. Wzrost przewod-
elektryczne srebra i miedzi wyno- mieni mona Panipol, Eeonyx, Fi- nictwa osiga si poprzez do-
si 108 S/m [7]. bron Technologies, Crosslink i En- Politiofen, a zwaszcza jego po- mieszkowanie m.in. AsF, sodem
Odkrycie przewodzcego poliace- thone. chodne z podstawionymi grupami lub litem, natomiast w przeciwie-
tylenu pobudzio wyobrani ba- alifatycznymi charakteryzuj si stwie do poliacetylenu domieszko-
daczy, pojawiy si te nadzieje Polipirol dobr stabilnoci termiczn wanie jodem i bromem nie przyno-
na ryche zastosowania praktyczne i trwaoci chemiczn. Polimer si efektu wzrostu przewodnictwa.
metali syntetycznych. Dodatko- Polipirol jest jednym z waniej- moe powstawa w wyniku proce- Jednak wiksze zainteresowanie
wo nadzieje te utwierdzia prze- szych polimerw przewodzcych su elektropolimeryzacji tiofenu, budzi pochodna poli (p-fenylenu)
prowadzona w firmie BASF synteza ze wzgldu na znaczn trwao, stosujc elektrody wykonane z r- poli (p-fenylenowinylen). Wynika
poliacetylenu o przewodnictwie odporno na warunki atmosfe- nych materiaw, np. z tytanu. Po- to nie tylko z faktu, e przewodnic-
zblionym do przewodnictwa mie- ryczne i biokompatybilno. Poli- litiofen wytwarzany jest take two tego polimeru osiga warto
dzi. Poliacetylen znalaz zastoso- mer ten moe by wytwarzany za- w wyniku syntezy chemicznej. Czy- powyej 102 S/cm, ale przede
wanie w ukadach zamknitych, ta- rwno w procesie elektropolimery- sty politiofen wykazuje przewod- wszystkim dlatego, e wykazuje on
kich jak baterie i akumulatory. zacji, a w celu wygenerowania a- nictwo poniej wartoci 109 silne waciwoci elektrolumine-
Przeszkod w szerszym zastosowa- dunku stosuje si proces domiesz- S/cm, a po domieszkowaniu osiga scencyjne i nieliniowe waciwoci
niu tego polimeru jest fakt, e do- kowania wykorzystujc do tego ce- warto 102 S/cm. W przypadku optyczne. Polimer wykorzystywany
mieszkowany poliacetylen jest nie- lu m.in. aniony tetrafluoroborano- politiofenu istnieje moliwo mo- jest w budowie wywietlaczy
stabilny w warunkach atmosfe- we, chloranowe (VII) czy anion to- dyfikowania jego waciwoci elek- OLED. Po przyoeniu napicia emi-
rycznych. Obecnie znanych ju jest sylanowy. Dziki usieciowaniu za- trochemicznych poprzez manipu- tuje wiato zielone lub tozielo-
wiele innych polimerw przewo- chodzcemu podczas elektroche- lowanie struktur monomeru. Naj- ne, a waciwo t zaobserwowa-
dzcych, znacznie trwalszych i wy- micznego procesu otrzymywania wiksze znaczenie maj modyfiko- no po raz pierwszy w 1989 roku
kazujcych do wysokie przewod- polipirolu, nabywa on niezbdnej wane pochodne z bocznymi acu- w Laboratorium Cavendisha Uni-
nictwo, rzdu kilkuset lub kilku ty- sztywnoci, a przez dobr odpo- chami alifatycznymi osigaj one wersytetu Cambrigde. Bardzo do-
sicy S/m. Jest to wprawdzie war- wiedniego przeciwjonu moliwa przewodnictwo nawet do 103 brej jakoci polimery przewodzce
to mniejsza ni dla metali, ale dla jest kontrola waciwoci fizycz- S/cm. uzyskuje si poprzez modyfikacje
wielu zastosowa wystarczajca. nych i chemicznych polimeru. Zna- Jeeli acuch boczny zawiera wi- monomeru (p-fenylenowinylenu),
nych jest rwnie wiele metod cej ni trzy atomy wgla to takie w wyniku czego powstaj polimery
Polianilina PANI otrzymywania polipirolu na drodze polimery lepiej rozpuszczaj si o bardziej zoonych strukturach.
syntezy chemicznej z wykorzysta- w wielu rozpuszczalnikach orga- Polimer ten produkowany jest
Polianilina (PANI) wystpuje w kil- niem rnych katalizatorw (np.: nicznych. Politiofen oprcz dobre- przez firm Solvay pod nazw Pri-
ku rnicych si stopniem utlenie- FeCl3). Polipirol moe by wykorzy- go elektroprzewodnictwa wykazu- moSpire SRP.
nia formach, z ktrych tylko sl stywany do powierzchniowej mo- j rwnie siln elektroluminescen- Polimery przewodzce wystpuj-
emeraldyny przewodzi prd elek- dyfikacji rnych materiaw, cj. ce w stanie niezdomieszkowanym
i zdomieszkowanym rni si
Poli (3,4-etylenodioksytiofen) znacznie nie tylko przewodnic -
PEDOT twem elektrycznym, ale te i inny-
mi waciwociami, m.in. barw,
Poli (3,4-etylenodioksytiofen) jest waciwociami mechanicznymi
jednym z najtrwalszych polimerw i struktur.
przewodzcych. Naley do grupy Na przykad polipirol w stanie utle-
polimerw elektrochromowych, nionym jest ciemniejszy, bardziej
czyli polimerw przewodzcych porowaty i hydrofilowy oraz bar-
zmieniajcych sw barw wskutek dziej odporny chemicznie ni poli-
przepywu prdu elektrycznego. pirol niezdomieszkowany. Zale-
PEDOT znakomicie przewodzi elek- no rnych cech polimerw
tryczno przy niskim napiciu, przewodzcych od stopnia zdo-
lecz przy wysokim traci przewod- mieszkowania znacznie poszerza
no i zachowuje si jak pprze- moliwoci zastosowa tych mate-
RYS. 3 CIEKA PERKOLACJI DLA WZW W SIECI DWUWYMIAROWEJ [11]
wodnik o wskim pamie wzbro- riaw. Bardzo obiecujca jest per-
nionym. spektywa budowy plastycznych
tworzywa P2 7 surowce
baterii i kondensatorw, gdzie terii m.in. do zwikszenia elektro- Wanie te waciwoci sprawiy, e krywajcy amoniak, gdzie wyko-
mona wykorzysta procesy utle- chemicznej stabilnoci elektrody zainteresowano si tym polimerem rzystuje si zmian w odpornoci
niania i redukcji polimerw (do- cynkowej w medium alkalicznym i jego skutecznoci w ochronie polianiliny naraonej na dziaanie
mieszkowanie oraz proces w sto- poprzez pokrycie jej warstw poli- przed korozj. Wykazano, e war- amoniaku [10]. Polipirol znalaz za-
sunku do niego odwrotny). Firmy meru (polipirolu). Polianilina cz- stwa PANI naoona na stalow stosowanie m.in. jako element sen-
Varta oraz Bridgestone/Seiko sto uywana jest jako materia ka- pytk, zwiksza odporno metalu sorw do wykrywania ozonu i eta-
na przeomie lat osiemdziesitych todowy w rnych rodzajach aku- na korozj w rodowisku kwa- nolu. Sensor zbudowany na bazie
i dziewidziesitych wprowadziy mulatorw. Kitani i wsppracow- nym. Podobne zjawisko miao polipirolu i poli (winylosulfonianu
na rynek baterie z anod litow nicy opisali uycie polianiliny jako miejsce w przypadku stali wglo- sodu) moe wykrywa bardzo ni-
i katod z polimeru przewodzce- katody (anoda cynkowa), z wyko- wej. Pochodna polipirolu poli (3- skie stenia ozonu, nawet poni-
go (polipirolu lub polianiliny). rzystaniem roztworw ZnCl2 lub oktylopirol) rwnie zwiksza od- ej 0,01 ppm. Politiofen i jego po-
ZnSO4 jako elektrolitu [8]. W in- porno materiau na korozje, po- chodne (a w szczeglnoci poli (3-
Zastosowanie polimerw nym przypadku Li i wsppracow- dobnie pochodna politiofenu po- oktylotiofen)) wykorzystywane s
przewodzcych nicy opisali zastosowanie kompo- li (3-metylotiofen). w sensorach do wykrywania dwu-
zytu polianiliny i nafionu do budo- tlenku azotu. Sensory te wykazuj
Polimery przewodzce w zaleno- wy akumulatorw [9]. Modyfiko- Sensory i biosensory si znaczn wraliwoci i moli-
ci od swoich waciwoci s wyko- wany chemicznie polipirol posuy woci wykrywania tego gazu na-
rzystywane na wiele sposobw. do konstrukcji nowoczesnych, eko- Biosensory s urzdzeniami, ktre wet w niskich steniach.
Dziki zalenoci barwy polimeru logicznych baterii hybrydowych, maj na celu produkowanie elek-
od stopnia jego zdomieszkowania czcych w sobie waciwoci aku- tronicznego sygnau, ktry odpo- Kompozyty ekranujce
pomylano te o wykorzystaniu mulatora i kondensatora. wiadaby steniu wykrywanego
tych materiaw do konstrukcji skadnika biologicznego. Skadaj Obecnie kompozyty ekranujce
wskanikw elektrochromowych Polimerowe inhibitory korozji si one z receptorw biologicz- stosowane s m.in. w telekomuni-
(gdzie barwa zaley od przyoone- metali nych, ktrymi s zazwyczaj enzymy kacji, medycynie, w systemach ste-
go potencjau), wywietlaczy oraz i z elementw przetwarzajcych rowania, elektronice samochodo-
do powlekania szyb, ktre po przy- Polimery elektroprzewodzce wy- (przetwornikw). Przetwornikiem wej, elektronice domowego uytku
oeniu odpowiedniego potencjau kazuj rwnie waciwoci anty- moe by warstwa polimeru elek- tworzc bariery zapobiegajce
mona w sposb odwracalny za- korozyjne. Na szczegln uwag troprzewodzcego, a jego rol jest uszkodzeniu delikatnych urzdze,
ciemnia. Peni role przewodni- zasuguje polianilina. Polimer ten przeksztacanie biochemicznego bd zakceniu ich pracy. Dobra
kw i pprzewodnikw w rne- moe by odwracalnie utleniany, sygnau na elektroniczny. Pochod- przewodno wpywa rwnie
go typu urzdzeniach mikroelek- bd redukowany w duym zakre- na politiofenu jest stosowana jako na to, e polimery silnie pochania-
tronicznych. sie wartoci potencjaw utlenia- detektor do wykrywania kwasw j promieniowanie radarowe
nia, ulega domieszkowaniu w kwa- nukleinowych DNA. i podczerwone. Dziki tym waci-
Baterie i akumulatory nym medium bez usuwania elek- Polimery elektroprzewodzce zna- wociom s uywane np. w samo-
tronw z acucha (domieszkowa- lazy take zastosowanie w kon- lotach niewidzialnych przez radary
Polimery elektroprzewodzce zna- nie nieutleniajce), a take moe struowaniu sensorw chemicz- czy w tkaninach maskujcych o-
lazy zastosowanie w budowie ba- by odwracalnie utleniany tlenem. nych. Przykadem jest sensor wy- nierzy przed noktowizorami.
surowce tworzywa P 2 7
Polimerowe powoki Diody elektroluminescencyjne wodzcych, wkna wglowe, na- si mianem prawdopodobiestwa
elektroprzewodzce norurki wglowe, grafit, grafen czy perkolacji. W elektroprzewodz-
Dioda elektroluminescencyjna, dio- proszki metali. Wprowadzenie cych kompozytach polimerowych
Polimerowe powoki elektroprze- da wiecca, LED (ang. LightEmit- do polimeru wymienionych dodat- napenianych sadz zjawisko per-
wodzce skadajce si m.in. z PE- tingDiode) to dioda zaliczana kw prowadzi z jednej strony kolacji ma zasadnicze znaczenie,
DOT odznaczaj si dobrymi wa- do pprzewodnikowych przyrz- do podanych zmian waciwoci poniewa pierwsze cieki przewo-
ciwociami antystatycznymi dw optoelektronicznych, emituj- elektrycznych otrzymanego kom- dzce tworz si wwczas, gdy
i przeroczystoci, odpornoci cych promieniowanie w zakresie pozytu, ale powoduje rwnie po- stenie sadzy jest rwne progowi
na czynniki atmosferyczne, a po- wiata widzialnego, jak i podczer- gorszenie si jego waciwoci me- perkolacji [11-13].
nadto nie s toksyczne. Przyka- wieni. Specjalnym typem diody chanicznych. Zaleno rezystyw-
dem moe by wyprodukowany LED jest dioda OLED, w ktrej war- noci rnych kompozytw od za- Sadza przewodzca
przez H. C. Starka (Bayer Group) stw emisyjn stanowi zwizki or- wartoci przewodzcego dodatku (ang. carbonblack)
kompozyt o nazwie BaytronP (poli ganiczne. wykazuje pewne wsplne cechy.
(3,4-etylenodioksytiofen) + poli Pierwszym seryjnie produkowanym Dla niewielkich zawartoci do- Sadza jest odmian alotropow
(siarczan styrenu), Rys. 2). Ze urzdzeniem wyposaonym w wy- mieszki przewodzcej, rezystyw- wgla (drobnokrystaliczna odmia-
wzgldu na bardzo dobre waci- wietlacz OLED by palmtop CLIE no kompozytu niewiele rni si na grafitu). Ma posta czarnego
woci antystatyczne firma AGFA PEG-VZ90 firmy Sony. Diody OLED od rezystywnoci polimeru wyj- proszku o gstoci 1,6-2,0 g/cm3.
wykorzystuje go w ogromnych ilo- znalazy te zastosowanie jako ciowego. Dopiero po osigniciu Wykazuje odporno na dziaanie
ciach do pokrywania filmw wia- ekrany w telefonach komrkowych tzw. krytycznej zawartoci do- wielu czynnikw chemicznych (np.
toczuych w celu ochrony i przenonych odtwarzaczach MP3, mieszki obserwuje si istotny spa- kwasw). Sadza produkowana jest
przed nawietleniem. w radiach samochodowych, kame- dek rezystywnoci kompozytu. w specjalistycznych reaktorach za-
Innym polimerem stanowicym rach cyfrowych. Oprcz tego OLED Przewodnictwo w kompozytach kadw sadzowych najczciej
doskonay materia antystatyczny mog by wykorzystane w inny z dostatecznie du zawartoci w technologii piecowej i termicz-
jest polianilina. Powoki antysta- sposb. Polimery elektroprzewo- dodatku przewodzcego zwizane nej. Ogrzewana w temperatu-
tyczne, ktre oprcz elektroprze- dzce znalazy zastosowanie jako jest z wystpowaniem przewodz- rze 3000C pod zmniejszonym ci-
wodzcej polianiliny zawieraj tak- warstwy generujce nonik adun- cych cieek tworzonych przez stu- nieniem, w atmosferze gazu obo-
e dodatki wykazuj si znaczn ku. PPEDOT domieszkowany poli kajce si czstki. jtnego przechodzi w sadz grafi-
przeroczystoci i nie reaguj (siarczanem styrenu) jest czsto Mechanizm przewodnictwa prdu tow o powierzchni waciwej rz-
z pokrywanym materiaem. Dodat- wykorzystywany jako wanie ten elektrycznego w elektroprzewo- du kilkudziesiciu m2/g.
kowo ich antystatyczne waciwo- element diody. Pochodne karbazo- dzcych kompozytach tumaczy Podstawowymi surowcami, z kt-
ci s niezalene od temperatury lu znajduj zastosowanie zarwno teoria perkolacji. Wedug oglnej rych w reakcji niecakowitego spa-
otoczenia i wilgotnoci. Polipirol jako warstwy generujce nonik a- definicji perkolacja to formowa- lania powstaje sadza, s: gaz ziem-
wykorzystywany jest rwnie dunku, jak i organiczna warstwa nie si cigych cieek jednego ny, naftalen, oleje, smoy. Skada
do tworzenia powok na teksty- elektroluminescencyjna w diodach czynnika w rodowisku innego si z drobno zdyspergowanych
liach (poliestrowe wkna impre- OLED. (Rys. 3). Stenie, powyej ktrego czstek wgla o rednicy w prze-
gnowane polipirolem). zachodzi zjawisko cigoci jedne- dziale 10 210 nm. Zawiera gw-
Dobrze dopasowuj si do kszta- Polimery z przewodzcymi go medium w drugim, okrela si nie wgiel (min. 90%), do 5% tle-
tw ludzkiego ciaa i funkcjonuj napeniaczami mianem progu perkolacji. Owa ci- nu, do 1,1% siarki. Podstawowe
jako sensory biomechaniczne, kt- go wanie najczciej umoli- czsteczki sadzy (agregaty) skada-
re mog by uyte do monitorowa- Jednym ze sposobw zwikszania wia przepyw cieczy, prdu elek- jce si ze sferycznych elementw
nia ruchw czowieka. Midzyna- przewodnictwa tworzyw jest trycznego, ciepa itp. tworz struktur podobn do gra-
rodowy projekt ProeTEX lansuje wprowadzanie do matrycy polime- Moliwo utworzenia przepywu fitu (Rys. 4). Do podstawowych pa-
wykorzystanie e-tkanin i innych no- rowej napeniaczy przewodzcych w obszarze, w ktrym wystpuj rametrw okrelajcych waciwo-
woczesnych rozwiza opartych prd elektryczny. Jako domieszki elementy zdolne do czenia si ci sadzy nale: rozmiar czstecz-
o przewodzce polimery w kombi- przewodzce prd elektryczny sto- z analogicznymi elementami znaj- ki wyraany w nm, liczba jodowa
nezonach ochronnych. suje si rne gatunki sadz prze- dujcymi si w otoczeniu okrela okrelajca aktywno sadzy wyra-
ana w g/kg, liczba DBP okrelajca duj zastosowanie jako pigment stabilnoci wymiarow, ma s le zwilalne przez ywice.
strukturalno sadzy wyraana do barwienia tam, wkien, nici, przewodnoci ciepln w niskich W celu polepszenia tej cechy,
w 10-5 m3/kg. Sadza wykazuje skry, papieru, tektury, przy pro- temperaturach, s odporne na na- przed zalaniem ywic powierzch-
skonno do agregacji i aglomery- dukcji farb, emalii, klejw, sma- ge zmiany temperatury, na dziaa- ni wkna poddaje si utlenianiu.
zacji. rw, tkanin, wyrobw wytacza- nie wielu o rodkw chemicznych Jeli po utlenieniu powierzchni
Czstki pierwotne napeniacza nych. Stosuje si je rwnie w ce- oraz charakteryzuj si dobr prze- wkno ma by przechowywane
w formie niezaglomerowanej wy- lu: wodnoci elektryczn. Wkna przez pewien czas, naley pokry je
stpuj w warunkach rzeczywi- zwikszenia twardoci materiau, wglowe charakteryzuj si dobr odpowiedni preparacj zabezpie-
stych niezmiernie rzadko. Na sku- polepszenia odpornoci che- odpornoci ciepln i chemiczn, czajc jego powierzchni
tek zwizania siami wzajemnego micznej materiau, a temperatura pracy jest jednym przed pochanianiem wilgoci,
oddziaywania natury fizykoche- polepszenia stabilnoci w wie- z najwaniejszych kryteriw wybo- a take zmniejszajc podatno
micznej kilku do kilkunastu czstek tle, ru danego rodzaju wkien wkna na pkanie w czasie wy-
pierwotnych napeniacza, powsta- zwikszenia przewodnictwa do wzmacniania materiau kompo- twarzania kompozytu lub w czasie
je agregat. Jest to forma bardzo elektrycznego i cieplnego. zytowego. Na przykad waciwo- pracy.
czsto wystpujca w warunkach W ostatnich latach z powodzeniem ci wkien wglowych nie zmie- Kompozyty zbrojone wknem w-
rzeczywistych. stosuje si sadze techniczne oraz niaj si w atmosferze nieutleniaj- glowym znajduj szerokie zastoso-
Skupisko liczce od kilku do kilku- przewodzce do napeniania kom- cej do temperatury 2000C, w od- wanie w budowie samolotw
nastu agregatw, powizanych si- pozytw polimerowych. Najwiksi rnieniu np. od wkien szkla- i migowcw, na odpowiedzialne
ami wzajemnego oddziaywania producenci sadzy to Cabot, Akzo- nych. czci, np. elementy kaduba, po-
natury fizycznej lub chemicznej Nobel (Ketjenblack), Degussa (Prin- Gwnymi zaletami wkien w- krycia skrzyda, lotki, klapy, stery,
tworzy aglomerat. Aglomeracja tex). glowych stosowanych do wzmac- opaty wirnika, osony przyrzdw,
jest zatem procesem czenia si niania osnw polimerowych s elementy tapicerki i in. Producen-
agregatw w aglomeraty. Wkna wglowe maa gsto, dobra przewodno tami wkien i nanowkien wgo-
Dezaglomeracja natomiast to pro- cieplna i elektryczna, a w przypad- wych s Applied Sciences, Inc. (ASI)
ces odwrotny polegajcy na reduk- Wkna wglowe (Rys. 5) s wy- ku zastosowania na materiay cier- oraz Nanostructured&Armorphous
cji rozmiaru aglomeratw, zacho- twarzane poprzez utlenianie i piro- ne may wspczynnik tarcia. Po- Materials Inc. (USA).
dzcy podczas homogenizacji liz termiczn wkien poliakrylo- nadto wkna te posiadaj zdol- Nanowkna wglowe, czyli ultra-
skadnikw mieszanki pod wpy- nitrylowych. Nanowkna wglo- no tumienia drga oraz nisk cienkie wkna o rednicy 100 nm
wem dziaania napre cinaj- we (CNFS) produkowane s meto- absorpcj promieniowania rentge- charakteryzuj si wyjtkowo du-
cych. Jej stopie zaley przede d elektroprzdzenia. Wkna w- nowskiego. Do wad wkien w- ym polem powierzchni waciwej.
wszystkim od zuytej w procesie glowe cechuje maa gsto, wyso- glowych zaliczy naley brak mo- Cecha ta sprawia, e produkty
mieszania energii, wielkoci napr- ka wytrzymao na rozciganie liwoci ich powtrnego stosowa- z nich wykonane posiadaj wyjt-
e przetwrczych, kompatybilno- i wysoki modu Younga, wysoka nia ze wzgldu na ich krucho kowe waciwoci mechaniczne,
ci skadnikw mieszaniny (nape- wytrzymao zmczeniowa oraz oraz relatywnie wysok cen. elektryczne i chemiczne. Posiadaj
niacza i orodka polimerowego) wytrzymao na pezanie, dobrze Wkna wglowe wykazuj bardzo nastpujce waciwoci: redni-
i energii kohezji aglomeratw. Nie- tumi drgania i s bardzo odpor- sab zdolno do wizania si c 80200 nm, dugo 0,520
ktre typy sadz technicznych znaj- ne na cieranie. Cechuj si du z osnow polimerow, poniewa nm, gsto 1,9 g/dm3, rezystyw-
2 surowce tworzywa P 2 7
zabezpieczeniach przed promie- praktycznie nieograniczone. Ro- znacznie odporniejsze chemicz- poliwglanw i poliamidw zapo-
niowaniem elektromagnetycz- wing/roving wglowy wytwarza si nie. cztkowano dopiero we wcze-
nym. ze specjalnego wkna akrylowego Nanorurki s jednymi z najwytrzy- snych latach dziewidziesi-
Nanowkna wglowe wykorzysty- (zwanego prekursorem), najpierw malszych i najsztywniejszych zna- tych XX wieku. Istnieje wiele me-
wane s do modyfikacji termopla- poddajc go procesowi utleniania, nych materiaw. Nanorurki mog tod syntezy nanorurek wglowych
stw PP, PE, PS, ABS, PA 6, PA 6/6, a nastpnie karbonizacji. by dobrymi przewodnikami lub oraz ich modyfikacji poprzez wpro-
si 1,6x10-3 *cm.
PC, PC/ABS, PBT, PC/PBT, PPS, PEI Oporno elektryczna wyno- pprzewodnikami. W teorii nano- wadzanie innych atomw do wn-
oraz mieszanek gumowych na ba- rurki mog przewodzi prd trza. Wspln cech jest bardzo
zie kauczukw naturalnych i synte- o 1000-krotnie wikszym nate- maa wydajno procesw i wyso-
tycznych. Poprawiaj waciwoci Nanorurki wglowe niu ni przewody metalowe o ana- kie koszty otrzymywania produk-
mechaniczne tworzyw (np. udar- logicznej masie. Dziki zastosowa- tw.
no) oraz przewodnictwo elek- Paskie, krystaliczne struktury ato- niu nanorurek udao si stworzenie rednica nanorurki jest tysice razy
tryczne i cieplne. Najczciej spoty- mw wgla tworzcych regularne tranzystora, ktry do zmiany stanu mniejsza od rednicy wkien w-
kane zastosowania to: motoryzacja szeciokty tworz warstwy grafe- (wczony/wyczony) potrzebuje glowych, std dla uzyskania po-
(ukady paliwowe, obudowy luste- nowe. Warstwy grafenowe zawie- zaledwie jednego elektronu. dobnych waciwoci wystarcza
rek, zderzaki, opony), lotnictwo rajce dodatkowo 12 picioktw Nanorurki wglowe odkryto znacznie mniejszy stopie wype-
(ukady paliwowe), przemys (na- foremnych z atomami wgla przy okazji syntezy fulerenw. Fu- nienia matrycy polimeru. Bardziej
pdy dyskowe, elementy stosowa- w wierzchokach wystpuj w po- lereny to kuliste czsteczki zbudo- jednolite przewodnictwo po-
ne w czystych pomieszczeniach, staci cylindrycznej jako nanorurki wane z poczonych regularnych wierzchniowe likwiduje moliwo
ogniwa paliwowe). wglowe. Wntrze nanorurnki jest picioktw i szecioktw utwo- wystpowania punktowych prze-
puste. Obiekt o strukturze mono- rzonych z atomw wgla, zawiera- grza, charakterystycznych przy
Przdze z wkien wglowych warstwowej ma rednic ok. 1 na- jce 60 i wicej atomw. Fulereny obecnoci wkien wglowych, co
nometra, a o strukturze wielowar- to trzecia po graficie i diamencie znakomicie uatwia wykonywanie
Ich gwni producenci to: TorayIn- stwowej osiga do 50 nanome- alotropowa odmiana wgla. produktw o bardzo cienkich
dustries (Japonia), TohoTenax (Ja- trw, przy dugoci rzdu dziesi- Nanorurki wglowe wielowarstwo- ciankach. Istniej metody modyfi-
ponia), Mitsubishi (Japonia), He- ciu mikrometrw. Daje to bardzo we Fibril po raz pierwszy otrzy- kacji chemicznej powierzchni na-
xcel (USA), CytecIndustries (USA), wysoki wspczynnik ksztatu de- mali w 1983 roku naukowcy norurek poprawiajce adhezj
SchunkGruppe (Niemcy). Do w- cydujcy o wysokim stopniu z amerykaskiej firmy HyperionCa- do polimerowej matrycy. Nanorur-
kien, w ktrych komponentem wzmocnienia polimeru. talysis. Nanorurki Fibril wytwa- ki wglowe zdyspergowane w ma-
przewodzcym s zwizki wgla, Nanorurki dziel si na: rzane s z niskoczsteczkowych trycy polimerowej tworz nano-
nale takie wkna jak: Enkastat Nanorurki jednowarstwowe wglowodorw, o bardzo wyso- kompozyt polimerowy materia
(Niemcy), Toray SA-7 (Japonia), An- (SWNT) zbudowane z jednej kim stopniu czystoci, w katalizo- o jakociowo nowych waciwo-
tron (USA), Belltron (Japonia). warstwy atomw, zwinitej wanej reakcji w fazie gazowej, we- ciach. Nanorurki s znacznie
w rurk o rednicy rzdu nano- dug chronionej patentem techno- mniejsze w porwnaniu do innych
Rowing wglowy (roving) metra. W przeciwiestwie logii. Komercyjne zastosowania na- dodatkw wprowadzanych do po-
do nanorurek wielowarstwo- norurek wielowarstwowych limerw i nie s wraliwe na od-
Wkna wglowe firmy TohoTenax wych wykazuj bardzo przydat- (Rys. 7) jako dodatkw modyfiku- dziaywanie napre cinajcych.
(nazywane te rovingiem lub ro- ne wasnoci elektryczne, dziki jcych waciwoci przewodzce Powstay nanokompozyt przyjmuje
form izotropow i wyrnia si
wyjtkowo wysokimi charaktery-
stykami fizyko-mechanicznymi, ta-
kimi jak: wytrzymao, odporno
na odksztacenia dynamiczne, ci-
gliwo, przewodnictwo elektrycz-
noci i podwyszona odporno
termiczna. Dodatki o wikszych
rozmiarach s czsto orientowane
w masie produktu pod wpywem
wysokich si cinania wystpuj-
cych w procesie formowania meto-
d wtrysku. Powoduje to nierwn
dystrybucj czstek dodatkw,
zwaszcza w takich miejscach jak
naroa, czy krawdzie otworw.
W wypadku dodatkw przewodz-
cych powoduje to tworzenie miejsc
o zrnicowanej przewodnoci.
Produkty otrzymywane z nano-
RYS. 7 FOTOGRAFIA SEM NANORUREK
kompozytw polimerowych zawie-
WGLOWYCH WIELOWARSTWOWYCH rajcych nanorurki wglowe ce-
RYS. 6 ROWING/ROVING WGLOWY (MAT. ALDRICH)
chuje: doskonaa jako po-
surowce tworzywa P 2 7
wierzchni, brak znieksztace, jed- dyfikacj elastomerw wykorzystu- Grafen chemiczna, chociaby doczenie
nakowy skurcz w kadym kierun- jc nanorurki wglowe Fibril. Flu- atomw wodoru, a z idealnego
ku. Niskie napenienie nie wpywa oroelastomery (FKM) uzyskuj Grafen jest alotropow form w- przewodnika staje si idealnym
na zmian lepkoci polimeru w wa- przewodnictwo elektryczne przy gla, ktra moe wystpowa w po- izolatorem (tzw. grafan). Ciekawe
runkach przetwrstwa. napenieniu rzdu 2% oraz uzysku- staci pojedynczej warstwy. Posiada jest rwnie to, e mona osign
Bardzo istotny jest fakt, e w po- j jeszcze lepsz i tak znakomit dwuwymiarow struktur o grubo- wszystkie stadia przewodzenia
rwnaniu do sadzy przewodzcej odporno chemiczn. ci jednego atomu wgla. prdu. Prdko poruszajcych si
lub wkien wglowych tak sam Pozwala to na produkcj chemo- Grafen charakteryzuje si niespoty- w grafenie elektronw wyno-
warto rezystancji powierzchnio- odpornych, przewodzcych i ela- kanymi parametrami fizycznymi, si 1/300 prdkoci wiata. Te uni-
wej lub skronej produktu uzyskuje stycznych uszczelnie (np. orin- jest rwnie znakomitym przewod- kalne waciwoci pozwalaj wyko-
si przy mniejszym o ponad poo- gw), nawet o stosunkowo niskich nikiem prdu: ruchliwo elektro- rzysta ten materia w wielu dzie-
w napenieniu. Uzyskuje si rw- twardociach w skali Shore'a A. nw 20000 cm2/Vs, rezystywno dzinach, takich jak przemys elek-
noczenie wysze wartoci wydu- Nowoczesne szybkozcza w uka- rzdu 10-6cm, prdko elektro- troniczny, energetyczny, czy medy-
enia przy zerwaniu i znacznie dach paliwowych zawieraj nw w grafenie wynosi 106 m/s, cyna.
wysz udarno. Mieszaniny poli- uszczelnienia wykonane z modyfi- co pozwala na zaobserwowanie Od 2007 r. intensywne badania
merowe zawierajce 4 7% nano- kowanego w ten sposb kauczuku efektw relatywistycznych. nad otrzymaniem grafenu z zasto-
rurek wglowych cechuje opor- Viton. Uszczelnienia gumowe za- Grafen moe by czony z innymi sowaniem zmodyfikowanej tech-
Strzykawka
nia promieniowanie radarowe. technologii umoliwiajcej w
Materiay kompozytowe powstaj- sposb homogeniczny przy-
ce na bazie grafenu w zalenoci czenie czstek wgla do wkna
od wymaga im stawianym mog celulozowego. Dziki temu uzy-
znale szerokie zastosowanie skuj one nowe waciwoci, ta-
praktycznie w kadej dziedzinie kie jak np. przewodno elek-
przemysu. tryczna.
dzcych produkowane s z zasto- ci na korozj. Poniewa mied ma Wiodca globalna firma farma- nym przez potrzeby konsumen-
sowaniem wkien i przdz meta- bardzo du przewodno elek- ceutyczna wykorzystuje gatunek tw i regulowany przepisami.
lowych lub metalizowanych, su- tryczn, jest ona najwaniejszym acetalu homopolimerowego Del- Nasza szeroka paleta materia-
rowcw zawierajcych wgiel oraz materiaem na przewody. Wyko- rin charakteryzujcego si ni- w, wsparcie podczas konstruk-
wytwarzanych z polimerw prze- rzystywane s rwnie srebro, kt- skim tarciem i odpornoci cji oraz zaawansowanie tech-
wodzcych. re dodatkowo zapewnia waciwo- na uderzenia dla dwch kompo- niczne pozwala klientom speni
Wkna i przdze metalowe wy- ci biobjcze tworzywom. nentw w nowym penie insuli- ich najsurowsze wymagania.
twarza si przede wszystkim ze nowym. Firma DuPont udowodnia i za-
stali, srebra oraz z miedzi, mosi- Literatura
Ten gatunek Delrin, zgodny demonstrowaa swoj zdolno
dzu i niklu. Wkna metalowe to 1. Gondek E., Sanetra J., Armatys P., Nizio J., z przepisami obowizujcymi i wiedz eksperck w fazie roz-
Chaczaturian K., Danel A. Nowe pirazolo-
cienkie druciki o gruboci od 0,005 chinoliny i ich zastosowanie w organicz- w subie zdrowia, jest stosowa- woju i testowania dwch kom-
do 0,3 mm o rnych przekrojach nych diodach elektroluminescencyjnych ny w dwch gwintowanych ponentw. W wyniku tego,
z poli (n-winylokarbazolem) w charakterze
(okrge, owalne, trjktne i inne) matrycy, Polimery 2004, 49, 163. komponentach odpowiedzial- klient by w stanie zalegalizowa
[14]. 2. apkowski M., Golba S., ak J., Stolarczyk nych za dokadno dozowania cz wykonan z homopolime-
A., Sooducho J., Doskocz J., Sukowski W.,
Mog by proste, skrcone lub Bartoszek M., Polimery przewodzce za- systemu. Natura homopolimeru ru acetalowego z pen wiado-
wierajce jednostk fenotiazynow w a-
zwinite spiralnie, o powierzchni cuchu gwnym, Polimery, 2009, 54, 255. acetalowego Delrin zwizana moci wydajnoci, przy zmniej-
polerowanej, gadkiej, matowej 3. apkowski M., Wagner P., ak J., Wakie- z niewielkim tarciem odpowiada szeniu czasu wymaganego
wicz K., Wagner K. Elektrochemiczna synte-
i o rnym stopniu szorstkoci. za polimerw fotoluminescencyjnych z tie- za zmniejszenie tarcia wewntrz na projektowanie.
Mog by rwnie powlekane in- nylenowych pochodnych polifenylowinyle- mechanizmu pena (strzykawki Paleta produktw przeznaczo-
nu, Polimery 2008, 53, 99.
nym metalem. Obecnie najpow- 4. Wallace G. G., Spinks G. M., Kane-Magu- insulinowej), a przez to nych na rynek medyczny firmy
ire L. A. P., Teasdale P. R. Conductive elec-
szechniej dostpnymi w handlu s troactive polymers: intelligent materials za zmniejszenie np. siy wstrzyki- DuPont oferuje znakomite wa-
wkna i przdze stalowe. Do ich systems, CRC Press, 2003. wania, ktr musi wywiera pa- ciwoci i parametry formowa-
5. Pietrzak ., Jeszka J., Nanokompozyty poli-
najwikszych producentw w- laktyd/wielocienne nanorurki wglowe cjent. Znakomita wytrzymao nia wtryskowego, czsto ua-
kien i przdzy stalowych zalicza si otrzymywanie i waciwoci elektryczne, na uderzenia materiau Delrin twiajce konstruowanie i pro-
Polimery 2010, 55, 524.
takie firmy jak: 6. Frckowiak S., Kozowski M., Polimerowe pomaga chroni przed pkni- dukcj cieszych i lejszych cz-
kompozyty elektroprzewodzce jako mate-
BekaertFibre Technologies (Belgia), riay o potencjale sensorycznym, Polime- ciem w przypadku upuszczenia ci. Niektre gatunki oferuj du-
Ugitech (Francja), R-Stat (Francja), ry 2010, 55, 390. pena. e prdkoci przepywu, co ua-
7. Saechtling H., Tworzywa sztuczne porad-
Nippon Seisen Co., Ltd (Japonia), nik, WNT 2008 System zosta opracowany w bli- twia formowanie wtryskowe
Koolon Fiber Technology Co. (Chi- 8. Kitani A., Kaya M., Sasabe K. Journal of skiej wsppracy pomidzy OEM, skomplikowanych geometrycz-
Electrochemical Society 1986, 133, 1069-
ny) czy Fibretech (Wielka Brytania). 1073 jej doradcz firm inyniersk, nie czci.
9. Li N., Lee J. Y., Ong L. H. Journal of Applied
Innym kierunkiem otrzymywania Electrochemistry 1992, 22, 512-516 firm zajmujc si formowa- Dodatkowo, portfel produktw
wkien elektroprzewodzcych jest 10. Dhawan S. K., Kurnar D., Ram M. K., Chan- niem wtryskowym oraz eksper- wymaga minimalnych operacji
dra S., Trivedi D. C., Sensors and Actu-
wprowadzenie wgla w ich struk- ators, 1997, 40, 99-103 tami do spraw rozwoju zastoso- wykoczenia lub umoliwia na-
tur (otoczka lub rdze). Przyka- 11. Sangwal K., Zjawisko perkolacji, wa firmy DuPont. wet zrezygnowanie z nich, przy-
http://edu.pol lub.pl/pli ki/lab fi zy ka/la -
dami tego typu rozwiza s na- bEM_15.pdf, str. 7, data dostpu 25.07.11) Dua prdko przepywu two- spiesza cykle produkcji i zapew-
12. wiercz R., Grafen kierunki rozwoju, za-
stpujce produkty: stosowanie, Mechanik, 12 (2015) 67-70 rzywa Delrin umoliwia zastoso- nia wiksz wytrzymao przez
Epitropic firmy EpitropicFiber- 13. Hebda M., Lopata A., Grafen materia wanie wielogniazdowych form duszy czas, pomagajc oszcz-
przyszoci, Mechanika. (2012), R. 109, z. 8-
sLtd (Wielka Brytania) to wk- M, s. 45-53. z gorcym kanaem, co zmniej- dza koszty. Firma DuPont ak-
na poliestrowe z otoczk z cz- 14. Krl I. A., Redlich G., Obersztyn E., Fortu- sza koszty oraz umoliwia pro- tywnie wspiera klientw poma-
niak K., Maklewska E., Olejnik M., Bartczak
stek wgla. A., Surowce o waciwociach elektroprze- dukcj maych podzespow gajc im w wyborze materiaw,
wodzcych w wyrobach wysokospecjali-
Resistat i Sanstat firmy Sha- stycznych, Techniczne Wyroby Wkienni- o ciarze do 0,1 grama z nie- konstrukcji narzdzi i podczas
kespeare ConductiveFibers cze 2010, 18, 12 wielk iloci odpadw. Oprcz optymalizacji procesu formowa-
(USA) to wkna poliamidowe tego, Delrin oferuje rwnie zna- nia wtryskowego.
z otoczk wgla nanoszonego komit stabilno wymiarow.
metod sufozji chemicznej opa- Laurent Hanen, kierownik euro-
tentowanej przez firm BASF pejskiego segmentu dziau me-
(USA). Ich przewodno waci- dycznego DuPont Performance
wa wynosi 103108 / cm. Materials, powiedzia: Przemys
Clacarbo firmy Kuraray Co. Ltd opieki zdrowotnej jest bardzo
(Japonia) to wkna, ktrych t wymagajcym rynkiem napdza-
tworzywa P2 7 surowce 7
tegiami oceny moe by typowo Rampart s przekonani, e oprcz Borealis i Borouge, to wiodcy du, nie wymagajc adnych
testowanie zcza w odpowiedniej segmentu rynku wiertniczego, linia dostawcy innowacyjnych, roz- kompromisw jeli chodzi o wa-
temperaturze, lecz przy minimal- zczy elektrycznych bdzie moga wiza z zakresu technologii ciwoci mechaniczne.
nym cinieniu i w temperaturze by stosowana w rodowisku pod- tworzyw sztucznych. Firmy ogo-
pokojowej. wodnym, w urzdzeniach medycz- siy wdroenie kilku nowych ty- Modernizacja motoryzacyjnego
Firma Victrex wykracza poza stan- nych oraz w zastosowaniach woj- pw polipropylenw (PP) z ro- designu w erze pojazdw
dardowe protokoy testowe, takie skowych. dziny termoplastycznych olefin elektrycznych
jak NORSOK i ISO. Postpujc Urzdzenia do wierce na polach (TPO) Daplen, a take mieszanek Lekka konstrukcja, w tym zasto-
w ten sposb, firma wspiera prze- naftowych, w szczeglnoci syste- wzmocnionych wknami szkla- sowanie mocnych, a zarazem
mys dla lepszego zrozumienia, my tensorw MWD (Measure Whi- nymi Fibremod. Te nowe, inno- lekkich materiaw, staa si ko-
w jaki sposb materiay VICTREX le Drilling pomiar podczas wier- wacyjne tworzywa uzupeniaj niecznoci dla przemysu samo-
PAEK sprawuj si w surowym ro- cenia), typowo wymagaj zastoso- ofert sprawdzonych rozwiza chodowego. Redukcja wagi po-
dowisku. Victrex typowo testuje wania zczy 7-14 KTK. Zcza elek- firmy Borealis w zakresie rozwi- maga zredukowa emisj CO2
polimery przez duszy czas, czyli tryczne wykonane z materiau Vic- za dla przemysu produkujce- w pojazdach, a tym samym od-
przez kilka godzin oraz w warun- trex mog by rwnie stosowane go lekkie czci samochodowe, grywa kluczow rol w umoli-
kach symulacji wiata rzeczywiste- w narzdziach LWD (Logging Whi- elementw zewntrznych, we- wianiu producentom przestrze-
go, takich jak wysze temperatury le Drilling profilowanie podczas wntrznych i tych pod mask gania norm ekologicznych. Nie-
i bardziej agresywne rodowisko wiercenia) oraz w zespoach bate- (UTB). ktrzy eksperci przewiduj, e
chemiczne, ni okrelone przez rii umieszczanych w otworze. Co wane, te rozwizania po- alternatywne ukady napdowe,
protokoy testowe powiedzia dr Polimery VICTREX HT zostay za- zwalaj na swobod i elastycz- podobnie jak pojazdy elektrycz-
Geoff Small, Energy Market Tech- projektowane w sposb umoli- no projektowania w przypad- ne, zyskaj znaczny udzia w ryn-
nology Manager w firmie Victrex. wiajcy zachowanie znakomitych ku pojazdw wyposaonych ku do 2030 roku. Jednoczenie
To pozwala na lepsze przewidy- waciwoci mechanicznych w hybrydowy lub elektryczny mona wyobrazi sobie now
wanie sposobu, w jaki polimer b- w wyszych temperaturach, cinie- ukad napdowy. Chocia prze- gam moliwoci projektowych
dzie si zachowywa w rnych niach oraz przy agresywnych che- mys motoryzacyjny dy do po- w pojazdach elektrycznych i au-
warunkach, co jest korzystne dla mikaliach i zapewniaj oglny pro- prawy ekologicznoci technolo- tonomicznych.
opracowania niezawodnych zasto- fil wydajnoci wykraczajcy poza gii silnika spalinowego (ICE), co- Na przykad, czci skadowe po-
sowa. poziom polimeru VICTREX 450G raz wiksze znaczenie maj na- jazdw elektrycznych zasilanych
PEEK, wysokowydajny polimer cz- pdy alternatywne. Borealis i Bo- z akumulatorw lub ogniw pali-
Skrcenie czasw przestoju sto wykorzystywany w przemyle. rouge wykorzystuj swoj wie- wowych mog by zasadniczo
i kosztw systemu dz fachow z zakresu poliolefin przeprojektowane pod ktem
Tradycyjnie, wzmacniana wknem w celu opracowania wartocio- zastosowania kompaundw PP
ywica epoksydowa (termoutwar- wych i innowacyjnych rozwi- maej gstoci ze wzgldu
dzalna) bya wykorzystywana za, ktre oferuj wiksz swo- na nisze temperatury robocze
na rynku zczy technicznych KTK. bod projektowania i umoli- w porwnaniu z silnikami ICE.
Jednake zastosowanie tego mate- wiaj oszczdno wagi pojaz- Komponenty takie jak pokrywy
tworzywa P2 7 surowce
baganika czy przedniego grilla stics in Automotive Engineering, nym wanym rozszerzeniem
mog by wykonane z monoma- ktra odbya si pod koniec mar- portfolio Fibremod jest
teriaowych elementw PP, ktre ca tego roku w Mannheim. GD577SF, nowy gatunek krtki-
s nie tylko lejsze, ale s atwiej mi wknami szklanymi (SGF)
poddawane recyklingowi. Gdy Nowe, lekkie klasy Fibremod z 50% wypenieniem. Oprcz do-
niegdy tylko metalowe i kosz- i Daplen dla samochodw skonaych parametrw mecha-
towne tworzywa inynieryjne Wasna technologia Fibremod nicznych nawet w wyszych
byy materiaem moliwym polipropylenu wzmocnionego temperaturach typ ten oferuje
do zastosowania w celu wykona- wknem szklanym (PP-LGF) zna- rwnie dobre waciwoci po-
nia elementw konstrukcyjnych, na jest z doskonaego wypenie- wierzchni widocznych elemen-
tak w nowych warunkach moe nia wknami i elastycznoci, tw konstrukcyjnych. Jako po-
by rozpatrywane wykorzystanie umoliwiajc stosowanie r- tencjalne rozwizanie zastpcze
PP w takich zastosowaniach. nych matryc polipropylenowych wymagajcych aplikacji metalo-
Kiedy wraz z wiodcymi OEM oraz produkcj gatunkw w ko- wych i poliamidowych (PA), BOREALIS
i ich partnerami Tier 1 eksploru- lorach niestandardowych. Dziki GD577SF nadaje si do rno- utrzymuje charakterystyk prze-
jemy nowe obszary dziki pro- komercyjnemu uruchomieniu rodnych zastosowa zewntrz- twarzania i wytrzymaoci
jektom pojazdw elektrycznych, LGF Fibremod GB416LF z 40% nych, wewntrznych i UTB, w produkcji w dugich seriach.
jestemy zobowizani do opra- zawartoci wypeniacza, Bore- w tym do wykonania w peni Chocia jest to lekki gatunek,
cowywania takich poliolefin, alis rozszerza ofert o nowe, lej- tworzywowych moduw przed- z pewnoci charakteryzuje go
ktre umoliwi naszym klien- sze rozwizanie w produkcji pe- nich, pedaw sprzga i gazu, estetyka powierzchni i moe by
tom nowe mylenie o inynierii nego moduu tylnej klapy. Mate- zewntrznych struktur lustrza- uywany do uzyskania po-
materiaowej, mwi Nicholas ria o niszej gstoci zastpuje nych i nie tylko. wierzchni klasy A, bez tygrysich
Kolesch, szef dziau marketingu metale lub tworzywa inynieryj- prkw i wszelkich innych wi-
brany motoryzacyjnej w Bore- ne. Jako materia o wysokiej Nowa lekka klasa Daplen docznych wad wizualnych, ktre
alis. Widzimy potencja do ca- pynnoci, Fibremod GB416LF dla wntrz samochodowych zwykle ujawniaj si w trakcie
kowitego przemylenia designu spenia wymagania dotyczce Jako nowa generacja materiaw formowania wtryskowego. Jest
w motoryzacji, dziki bogactwu emisji, jak i kryteria mechanicz- bardzo czysty produkt Daplen bardzo przydatny w szerokim za-
oferowanych obecnie rozwiza ne. Dziki doskonaej estetyce EE001AI charakteryzuje si do- kresie konfiguracji wtrysku
opartych na PP i to najbliszym powierzchni ten typ Fibremod skonaymi waciwociami me- i ukadw narzdzi.
horyzoncie czasowym. moe by stosowany w przypad- chanicznymi i minimaln zawar-
Kilka nowych gatunkw z zespo- ku widocznych na zewntrz cz- toci wypeniacza. Przy podob-
w mieszanek wzmocnionych ci. Jego ekologiczno wynika nej charakterystyce skurczu ty-
wknami Daplen PP TPO i Fibre- nie tylko z niskiej wagi, ale take powej dla gatunkw o wyszej
mod PP, ktre cz waciwoci z eliminacji koniecznoci stoso- zawartoci wypeniacza (np. PP-
uytkowe z atwym przetwarza- wania jednej lub wicej warstw -T15) nowy Daplen EE001AI mo-
niem, zostao pokazanych farby lub dodatkowych elemen- e by uywany w istniejcych
na konferencji International Pla- tw poprawiajcych estetyk. In- geometriach narzdzi. Daplen
odwiedz nas na
targach plastpol
23-26 maj17
MASTERBATCH
for a lifetime
stoisko
d 115
info@pl.gabriel-chemie.com | www.gabriel-chemie.com
surowce tworzywa P 2 7
RAINBOW
w Europie. mowania wtryskowego oraz uni-
QDMZLNV]HSU]HVWU]HQLHURERF]H
0DV]\Q\GRJXP\UP\&+$3
1RZRF]HVQHZWU\VNDUNL]VHUZR
QDSGHPRGN1GRN1
:WU\VNDUNLGRV]\ENLHJRZWU\VNX
:WU\VNDUNLGRJXP\
3UDV\K\GUDXOLF]QH
8U]G]HQLDSHU\IHU\MQH
GRZWU\VNDUHNLSUDV
)RUP\ZWU\VNRZH
PONAR PLAST 0RGHUQL]DFMHLUHPRQW\
6SND]RJUDQLF]RQRGSRZLHG]LDOQRFL6SN 6HUZLVJZDUDQF\MQ\
\ZLHFXO/HQLDQNDD LSRJZDUDQF\MQ\
WHOID[ZZZSRQDUSODVWSO &]FL]DPLHQQH
:\F]Q\SU]HGVWDZLFLHOUP5$,1%2:L&+$3 6]NROHQLDLSRUDG\WHFKQLF]QH
0DQLSXODWRU\
tworzywa P2 7 surowce
Ekologiczne
nik operacyjny firmy Rosenber-
ger Spritzguss und Formenbau.
Poczenie obudowy, zcza
i cieek mona byo wczeniej
wykona tylko w wielostopnio-
wym, skomplikowanym proce-
sie formowania wtryskowego:
najpierw oddzielnie oblewano
wiaderko
tworzywem cieki przewodni-
kw, a nastpnie umieszczano je
w oddzielnej formie, ktra jest
wykorzystywana do produkcji
caego komponentu obudowy.
Aby zabezpieczy cieki prze-
wodnika przed przesuwaniem
si podczas tego procesu formo- SUPERFOS
wania wtryskowego, byy one Historia RPC Superfos liczy ju ponad 100 lat. W 1964 r. firma stwo- tem. Zapinka pomaga utrzymywa
generalnie zabezpieczane za po- rzya podstaw obecnej pozycji jako europejskiego lidera na rynku winorole na konstrukcji trejau,
moc zewntrznych urzdze opakowa z tworzyw sztucznych wtryskowych. Oto trzy przypadki tak aby rosy w podanym kierun-
przytrzymujcych. dokumentujce histori sukcesu na niszowych rynkach. ku: w gr. Biorc pod uwag roz-
miary winnic, potrzebne s ogrom-
Biodegradowalne w wiaderkach SuperCube i zarw- ne iloci zapinek oraz wymagaj
zapinki do winoroli no sam produkt, jak i opakowanie, one duego nakadu pracy. Dlate-
otrzymuj entuzjastyczne oceny. go w peni biodegradowalne za-
Francuska firma Compagnie des Biodegradowalna zapinka do wi- pinki wykonane ze skrobi s wan
Agrafes opracowaa w peni biode- noroli, opracowana i sprzedawa- innowacj, dziki ktrej mona za-
gradowaln zapink do winoroli, na przez francusk firm rodzinn oszczdzi wiele godzin powico-
wspierajc pionowy wzrost rolin. Compagnie des Agrafes, jest ma- nych na ich zbieranie: nawet do 10
Obecnie zapinki s oferowane ym, ale wartociowym elemen- godzin na hektar.
2 surowce tworzywa P 2 7
SUPERFOS
Poszukiwany nowy kretnej koncepcji. Podczas przegl- ci 5,5, litra informuje Chlo Gau- lokrotnego uycia stanowi dosko-
typ opakowania dania opcji dostpnych na rynku therot. nae poczenie.
opakowa, nasz uwag przyci- Firma RPC Superfos umoliwia Zdaniem Chlo Gautherot hodow-
Dla tego obiecujcego produktu gna witryna internetowa firmy przetestowanie rnych opcji wia- cy winoroli uwaaj, e praktycz-
Chlo Gautherot, asystentka kie- RPC Superfos i nawizalimy z ni derek. Ostatecznie wybrano roz- ne wiaderko zapewnia zapinkom
rownika firmy Compagnie des kontakt. wizanie o przekroju kwadrato- dodatkow warto. Jest tak dlate-
Agrafes, szukaa nowego typu To bya rozsdna decyzja i jestemy wym SuperCube, poniewa dosko- go, poniewa nie musz przenosi
opakowania zamiast zwykych pla- bardzo zadowoleni ze wsppracy nale spenia wymagania pod zapinek z plastikowych torebek
stikowych torebek w tekturowych z tym dynamicznym i pomocnym wzgldem aspektw estetycznych, do wiaderek, ktre s i tak po-
pudekach. Byo dla nas jasne, e dostawc opakowa. Razem zna- moliwoci wielokrotnego uycia, trzebne do utworzenia konstrukcji
chcemy sprzedawa nasze nowe lelimy idealne rozwizanie dla rozmiarw i logistyki, dodaje. Za- trejau. Ponadto firma Compagnie
zapinki w plastikowych wiader- biodegradowalnych zapinek: wia- pinki wykonane z surowca pocho- des Agrafes docenia, e wiaderka
kach, ale nie mielimy adnej kon- derko SuperCube o pojemno- dzenia rolinnego i wiaderko wie- mona uywa wielokrotnie. Dziki
tworzywa P2 7 surowce
SUPERFOS
moliwoci wielokrotnego uycia Cube wyglda dokadnie tak, jak je swoje produkty do krajw pro- stwach domowych. Nowy pomys
doskonale pasuje do zapinek wy- chcia zleceniodawca. Przykuwa dukujcych wino na caym wiecie, wywodzi si z inicjatywy La Bara-
konanych z surowca pochodzenia wzrok, wyrnia si wspaniaymi od Nowej Zelandii i Ameryki Pou- que Huile i obejmuje wykorzysta-
rolinnego. Chlo Gautherot sama kolorami i nie sposb go nie za- dniowej po Europ. nie opakowa na zuyty olej. Cho-
przygotowaa projekt wiaderka uway w marketach sprzedaj- cia moe nie jest to powszechnie
i jest zadowolona z kocowego cych zapinki wykonane ze skrobi. Wiaderka od RPC Superfos przyjte, poddawanie oleju jadal-
efektu. Ukad graficzny i rysunki Od wprowadzenia na rynek warto- przyczyniaj si do recyklingu nego recyklingowi jest wyjtkowo
zostay precyzyjnie przeniesione ci sprzeday biodegradowalnych oleju zasadne. Jadalny olej przeksztaca-
na wiaderko bez jakichkolwiek wy- zapinek firmy Compagnies des ny jest w biodiesel i inne podobne
czerpujcych dyskusji wszystko Agrafes s na krzywej wznoszcej, Kwadratowe wiaderko SuperCu- typy paliwa, ktre mog by stoso-
byo wykonalne dziki zaawanso- udowadniajc, e zarwno pro- be od RPC Superfos peni kluczo- wane w samochodach i ogrzewa-
wanej technice etykietowania dukt, jak i opakowanie, speniaj w funkcj w recyklingu oleju ja- niu domowym. Zatem zamiast wy-
w formie (IML). Wiaderko Super- wymagania rynku. Firma eksportu- dalnego we francuskich gospodar- lewania oleju ze smaenia w g-
surowce tworzywa P 2 7
my 1RDesign, wyjania, e szaco- zwikszy wiadomo faktu, e ja- perfos. W domu w atwy sposb teczn komunikacj La Baraque
wane 5% zuytego oleju jadalnego dalny olej moe by poddawany mona przelewa zuyty olej jadal- Huile z uytkownikami wiaderek.
pochodzcego z gospodarstw do- recyklingowi i powinien by odpo- ny do kwadratowego wiaderka, W lokalnej stacji recyklingu znajdu-
mowych we Francji jest obecnie wiednio usuwany. Po drugie, chce- wyposaonego w wygodn po- je si pomieszczenie na zuyty olej
ponownie wykorzystywane. Ini- my uproci ten proces tak, aby krywk i rczk. La Baraque Huile umieszcza si
cjatywa La Baraque Huile rozpo- osoby prywatne oddaway swj Po napenieniu wiaderka, przeno- tam pene wiaderka.
czo si od kilku miejsc zbirki, zuyty olej do recyklingu przeko- szenie go nie wymaga wysiku Osoba szanujca otaczajce rodo-
jednake nasza wizja polega nuje Sylvain Denat. jest stabilne, pozostaje na miej- wisko moe w ten sposb konty-
na zwikszeniu udziau ponownie scu w samochodzie, a szczelna po- nuowa proces recyklingu, biorc
wykorzystywanego oleju jadalnego Waciwe wiadro do pracy krywka eliminuje wycieki. stamtd czyste, puste wiaderko
we Francji z 5% do 20%. Dua pokrywka pozwala na wyra- z powrotem do domu. Oczywicie,
Przed nami znajduj si dwa gw- W tym miejsce na scen wkracza ne eksponowanie instrukcji dla korzystanie z wiaderka jest darmo-
ne cele: po pierwsze, pragniemy wiaderko SuperCube od RPC Su- uytkownika, umoliwiajc sku- we.
tworzywa P2 7 surowce
Cigo dostaw
jest dodatkowym atutem
oznacza, e moemy osign tak wie 120 lat wstecz. Zatrudnia sztuczne oznaczaj bezpiecze- z wyrobami ledziowymi w profe-
rwnowag. Doceniamy ich zaan- w zalenoci od sezonu od 65 stwo w kuchni. sjonalnych kuchniach musi by
gaowanie i wiedz, jak rwnie do 100 pracownikw. Poniewa Ogromne moliwoci, jeeli chodzi bezpieczna, a dziki SuperFlex nie
ich prostolinijno mwi Claus wyroby ledziowe firmy Tenax to o projektowanie grafiki, pozwalaj ma ryzyka stuczonego szka, do-
Thyrre, kierownik ds. kluczowych prawdziwe delikatesy produkowa- pokaza kierownikom kuchni i ma- daje Thyrre.
klientw w Tenax. ne ze szczer pasj, opakowanie nagerom ds. cateringu nowe i eks- Artyku opublikowano dziki
musi przekonywa konsumentw cytujce sposoby na podanie na- uprzejmoci portalu Plastech. pl.
Najwyszej jakoci led o tej najwyszej jakoci. atwe szych ledzi mwi Claus Thyrre.
w najwyszej jakoci wiaderkach w obsudze szczelne wiaderko Su- Komentuje take najwaniejsze za-
perFlex wysya wszystkie takie wa- lety opakowa z tworzyw sztucz-
W Danii panuje tradycja delekto- ciwe sygnay, a poza tym jest nych: tworzywa sztuczne s lekkie,
wania si ledziami. Historia przed- ozdabiane podczas etykietowania a zatem atwe w transporcie. A co
sibiorstwa Tenax siga pra- w procesie produkcji. Tworzywa waniejsze, nie tuk si. Praca
tworzywa P2 7 surowce 7
Tworzywo od PolyOne
6HULD6073GZXS\WRZH
2G WRQ GR WRQ ] HODVW\F]-
2GWRQGRWRQ]HODVW\F]-
Q\PGRERUHPMHGQRVWNLZWU
2GNJGRNJZWU
\VNRZHM
Q\PGRERUHPMHGQRVWNLZWU\VNRZHM
\VNX
2GNJGRNJZWU\VNX
Domowa
6XSHUPDVWHU GZXS\WRZD ZWU\-
=DSURMHNWRZDQD SU
ZWU \-
VNDUND UHZROXF\MQD NRQVWUXNFMD
]H] F]RRZ\FK
SU]H]
pompa GRUNDFOS
HXURSHMVNLFK L MDSRVNLFK HNVSHUWZ Quadrant Creative Molding&Systems okaza si wanym partnerem produktw (NPI) firmy Grundfos
] EUDQ\
EUDQ\ /LF]QH LQQRZDFMH FKURQLR-
FKURQLR- wiodcego producenta pomp Grundfos. Wsplnie firmy opracowy- z fabryce w Serbii, gdzie miaa po-
QH PLG]\QDURGRZ\PL SDWHQWDPL way wane elementy nowej domowej pompy wody SCALA2. wstawa SCALA2 oraz zesp Qu-
%XGRZD UHDOL]RZDQD ZH ZVSSUDF\ SCALA2 jest pierwszym projektem tego typu firmy Grundfos wpro- adrant CMS Wgry, gdzie ma by
0LWVXELVKL
]]0LWVXELVKL wadzanym na rynek konsumencki i spotka si on ju ze znaczcym prowadzona seryjna produkcja
odzewem. czci.
Formy produkcyjne zostay zapro-
Grundfos jest wiodcym produ- na by j byo umieci w pobliu, jektowane przez firm Quadrant
-HWPDVWHUWRQ centem pomp przemysowych a nawet wewntrz domu. i zostay opracowane zgodnie ze
:WU \VNRGJGRJ
:WU\VNRGJGRJ o duej trwaoci, wykonywanych Technologia wtryskiwania pozwala specyfikacjami wewntrznymi. Do-
prawie cakowicie z obrabianych firmie Grundfos tworzy bardziej strajanie produkcji przeprowadzo-
odleww metali. Do produkcji zoone czci, ni jest to moliwe no w Quadrant CMS. Produkcja
pompy SCALA2 potrzebny by przy uyciu odleww metalu, dzi- pierwszych wyprasek, wszystkich
partner, ktry mgby pomc ki czemu mona byo zaprojekto- z mieszaniny PPE+PS, rozpocza
w projektowaniu komponentw, wa pomp, ktra bya bardziej si na pocztku 2016 roku. Sprze-
ktre mogyby by produkowane kompaktowa ni jakakolwiek do- da pompy SCALA2 uruchomiono
w duych ilociach przy uyciu for- tychczas. na wielu rynkach na caym wiecie
(DV\PDVWHUGRWRQ mowania wtryskowego z tworzyw To, co nastpio po tym, jak firmy w cigu roku.
:WU\VNRGGRJ
:WU \VNRGGRJ sztucznych. Firma Quadrant Cre- uzgodniy zasady wsppracy, to Dziki zespoom inynieryjnym
ative Molding&Systems (Quadrant okres intensywnego wspdziaa- z obu firm wsppracujcych cile
CMS) zostaa wybrana ze wzgldu nia pomidzy zespoami badaw- w rozwoju pompy SCALA2 udao
na swoje dowiadczenie w projek- czymi w firmie Grundfos w Danii, nam si osign doskonay wy-
tach zastpowania metali tworzy- a zespoem projektowym Qu- nik mwi Mikkel Essenbk, dy-
wami sztucznymi, a take know- adrant CMS, w tym inynierw rektor dziau Grundfos. Bylimy
-how w projektowaniu procesw CAD i kontroli jakoci w Belgii. w stanie zrwnoway wymagania
produkcji. Wszystkie wsplnie opracowywa- produktu i procesu produkcyjnego
:WU \VNDUNL R FLFKHM SUDF\
:WU\VNDUNL SUDF\ SUHF\]\M
SUHF\]\M-- Quadrant CMS jest producentem ne elementy musiay by zaprojek- do bardzo satysfakcjonujcego po-
Q\FK ZWU \VNDFK %RJDWH Z\SRVDHQLH
Q\FKZWU\VNDFK%RJDWHZ\SRVDHQLH zintegrowanych w peni systemw towane do formowania w wielkich ziomu.
ZVWDQGDUG]LH wtryskowych, aplikacji i elemen- seriach, przy uyciu tworzyw ter- Pompa SCALA2 osigna ju suk-
tw z tworzyw sztucznych. Zajmu- moplastycznych odpornych na wy- ces na caym wiecie, dziki nie-
0RQWD]NRPSRQHQWZ8( je si zindywidualizowanym pro- sokie cinienie i ktre zostay za- wielkim wymiarom, niskiemu po-
jektowaniem, dysponuje oprzyrz- twierdzone przez wadze krajowe, ziomowi haasu (mniej wicej ta-
&HUW\NDW &( L GHNODUDFMH :( FHUW\-
FHUW\- dowaniem, wykonuje formowanie takie jak WRAS, NSF i ACS w celu kiemu jak zmywarka do naczy),
NDW\ HQHUJRRV]F]GQRFL GRWDFMD i monta. Gwna dziaalno pro- kontaktu z wod pitn. atwoci instalacji, prostemu stero-
]]IXQGXV]X3ROVHII
IXQGXV]X3ROVHII dukcyjna firmy odbywa si w Tielt, Quadrant i Grundfos opracoway waniu i wreszcie duej niezawod-
w Belgii a drugi zakad znajduje rne czci pompy, w tym ele- noci.
2SFMDUXFKZUZQROHJ\FKLNRPXQL-
2SFMDUXFKZUZQROHJ\FKLNRPXQL- si w pobliu Budapesztu na W- menty wlotu i wylotu wody oraz To by wany projekt dla firmy
NDWZVPV]PDV]\Q\
NDWZVPV]PDV]\Q\ grzech. system zaworw zwrotnych, obu- Grundfos, ktry umoliwia firmie
Kiedy projekt SCALA2 rozpoczyna dowy turbiny znajdujcej si w sa- zdobycie znaczcej pozycji na ryn-
si kilka miesicy temu, ide firmy mym rodku komory pompy. kach konsumenckich na caym
Grundfos byo opracowanie maej W przypadku najbardziej krytycz- wiecie, wychodzc poza tradycyj-
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP pompy wspomagajcej dostarcza- nych czci tworzono prototypowe ne rynki przemysowe, mwi Jan
nie wody do gospodarstw domo- formy wtryskowe, podczas gdy dla Claeys, account manager z Qu-
QDV]\PNOLHQWRPQDRN D]DQH
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
wych, w ktrych cinienie wody innych powstay funkcjonalne pro- adrant CMS. Mamy nadziej, e
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
w sieci jest niskie lub zmienne. totypy przy uyciu spiekania lase- sukces projektu SCALA2 doprowa-
Wikszo wanych czci we- rowego, formy drukowania 3D, dzi do nawizania dalszej wsp-
Od 1990 roku wntrznych w tym nowym projek- ktre tworzy czci o waciwo- pracy midzy obiema firmami.
dystrybutor
dystr ybutor wtr
wtryskarek
yskarek cie musiaa by wykonana z two- ciach zblionych do elementw
RUD]XU]G]HGOD376]
RUD]XU ]G]HGOD376] rzyw sztucznych zamiast metalu formowanych wtryskowo.
(gwnie odleww aluminium), Pniej, na kolejnym etapie rozwo-
:URFDZ
:URFDZ
poniewa firma Grundfos chciaa ju projektu do dwch zespow
XO.RFLHU]\VND
XO.RFLHU]\VND
stworzy pomp, ktr charakte- badawczych doczyli czonkowie
www.wartacz.com.pl
www.wartacz.com.pl ryzowaby tak may haas, e mo- zespou ds. wprowadzania nowych
biuro@wartacz.com.pl
7HO)D[
7HO)D[
tworzywa P2 7 6ROLGQHP\Q\
P\Q\]&KLQ
&KLQVVSUDZG]RQH
SUDZG]RQH
NRQVWUXNFMH ZHUVMH ]] QRDPL
SABIC dla motoryzacji NDVNDGRZ\PLV\VWHP9L
NDVNDGRZ\PLV\VWHP9LLQQH LQQH
2IHUXMHP\UZQLHP\Q\
]]F\NORQDPLZ\FLV]RQHRUD]
F\NORQDPLZ\FLV]RQHRUD]
PPonadto
onadto w ofercie: podajniki,
VXV]DUNL VFKDG]DUNL PDJQHV\
PDJQHV\
klemy do form
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
Od 1990 roku
dystrybutor
dystr ybutor wtr
wtryskarek
yskarek
RUD]XU]G]HGOD376]
RUD]XU ]G]HGOD376]
:
:URFDZ
URFDZ
XO.RFLHU
XO.RFLHU]\VND
]\VND
ZZZ
ZZZZDUWDF]FRPSO
ZDUWDF]FRPSO
ELXUR#ZDUWDF]FRPSO
77HO)D[
HO)D[
)RUPRZDQLH3U]\V]RFL
)RUPRZDQLH3U]\V]RFL tworzywa P 2 7
Produkcja pojemnikw
od kilku mililitrw do 60 litrw
7HFKQRORJLDZ\WDF]DQLD]UR]GPXFKHP
7HFKQRORJLDZ\WDF]DQLD]UR]GPXFKHP
LZWU\VNX]UR]GPXFKHP
LZWU \VNX]UR]GPXFKHP
6WHURZQLN%HFNKRIID]DZRU\<XNHQ
6WHURZQLN%HFNKRIID]DZRU \<
\<XNHQ
XNHQ
LQZHUWRURZHQDSG\OLPDNZ]$%%
(XURSHMVNDMDNR
ZD]MDW\FNLHMFHQLH
Materiay
BASF
do druku 3D
W oparciu o swoje wyjtkowe Materiay przeznaczone tworzyw sztucznych. W portfolio
portfolio BASF prowadzi prace do produkcji na du skal przedsibiorstwa znajduj si za-
&KLOOHU\RPRFDFKFKRG]HQLD
&KLOOHU \RPRFDFKFKRG]HQLD
nad nowymi materiaami awansowane konstrukcyjnie two-
od 34 do 238 kW przeznaczonymi na rynek W przemyle chemicznym BASF rzywa sztuczne, jak np. Ultramid
UZQLH]IXQNFMIUHHFRROLQJX drukarek 3D posiada najbogatsze portfolio ma- oparty na poliamidzie, Ultradur
teriaw, ktre mona opracowa oparty na politereftalanie butyle-
BASF czy siy z HP, by za pored- w druku 3D. Obejmuje ono szeroki nu, Ultrason oparty na polisulfo-
nictwem otwartej platformy HP wachlarz konstrukcyjnych tworzyw nach oraz Ultraform oparty
Multi Jet Fusion zaoferowa klien- termoplastycznych, poliuretanw, na polioksymetylenie. Kolejn
tom nowe materiay do druka- systemw akrylanowych (np. foto- istotn grup produktw stanowi
'XHVFKDG]DF]HRPRFDFKFKRG]HQLD rek 3D. Koncepcja otwartej plat- polimerw), fotoinicjatorw, funk- rozwizania oparte na poliureta-
RGN:GRN:]]DZRUDPL formy HP pozwala klientom cjonalnych rodkw pomocni- nie, ktre stosowane s do popra-
GURJRZ\PLGOD]LQWHJURZDQHJR na wybr dostawcy materiaw, czych, stabilizatorw, pigmentw, wy izolacji budynkw oraz projek-
free coolingu jak np. BASF, a nastpnie na na- a take systemw metalowych. towania lekkich konstrukcji samo-
wizanie z nim bezporedniej Ten zakres produktw stanowi chodw. Producenci obuwia, pro-
wsppracy w celu stworzenia ma- podstaw dla gotowych do zasto- duktw gospodarstwa domowego
teriaw przeznaczonych do kon- sowania preparatw przeznaczo- oraz sprztu sportowego wykorzy-
kretnych zastosowa w produk- nych do drukarek 3D. stuj wyjtkowe waciwoci poli-
cji 3D. BASF i HP zacieniaj BASF wnosi do przemysu dru- uretanw. Na t grup produktw
wspprac z myl o szybszym ku 3D olbrzymi wiedz specjali- skadaj si elastomery plastyczne
&KRGQLHZHQW\ODWRURZHRPRFDFK poznawaniu wymogw i specyfi- styczn w zakresie materiaw (np. Elastollan (TPU)) oraz elasto-
RGN:GRN:]IXQNFM kacji koniecznych do tworzenia przeznaczonych do masowej pro- mery mikrokomrkowe. Te przed-
DGLDEDW\F]QHJRVFKDG]DQLDSRZLHWU]D
DGLDEDW\F]QHJRVFKDG]DQLDSRZLHWU]D materiaw przeznaczonych dukcji 3D wyjania Tim Weber, sibiorstwa oraz silny potencja
UZQLH]RSFMDXWRRSUQLDQLD do produkcji na szerok skal. ktry odpowiada za dziaalno stanowi filar prac nad materiaa-
BASF dy do zintegrowania idei globaln HP w zakresie materiaw mi przeznaczonymi do przemyso-
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP wypracowanych na bazie tej i zaawansowanych zastosowa wych zastosowa druku 3D.
QDV]\PNOLHQWRPQDRN
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
D]DQH wsppracy, by przyspieszy prace druku 3D. Dziki partnerstwu We wsppracy z HP czymy na-
nad szeregiem nowych materia- z przedsibiorstwami, ktre sze zrozumienie potrzeb klientw
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DN
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
XS\
w przeznaczonych do udosko- od wielu lat tworz nowe materia- i praktykowanych przez nich zasto-
Od 1990 roku nalonych produktw druku 3D. y we wsppracy z klientami re- sowa z fachow wiedz w zakre-
dystrybutor
dystr ybutor wtryskarek
wtr yskarek W szerszym zakresie firma rozbu- prezentujcymi przemys produk- sie materiaw mwi Dietmar
RUD]XU]G]HGOD376]
RUD]XU]G]HGOD376] dowuje swj arsena dziaa pra- cyjny, pragniemy przenie Geiser, ktry w BASF New Business
cujc nad nowymi rozwizaniami druk 3D z produkcji jednostkowej odpowiada za strategi druku 3D
:URFDZ
:URFDZ
dla materiaw przeznaczonych do produkcji przemysowej na sze- BASF. Otwarta platforma HP
XO.RFLHU]\VND
XO.RFLHU]\VND
dla przemysu drukarskiego rok skal. BASF posiada szerokie wspiera postpy prac nad materia-
ZZZZDUWDF]FRPSO
ZZZZDUWDF]FRPSO w technologii 3D. dowiadczenie w opracowywaniu ami przeznaczonymi do szerokie-
ELXUR#ZDUWDF]FRPSO
Tel.
Tel. 71-3255065, Fax
Fax 71-3251883
tworzywa P2 7
5QRURGQRNRQVWUXNFML
1LHW\SRZHUR]ZL]DQLD
go przemysowego zastosowania
77UZDRLQLH]DZRGQR
U ZDRLQLH]DZRGQR
Pierwszy
druku 3D w produkcji, a BASF ode-
gra wan rol w pracach nad ty- (VWHW\F]QHZ\NRQDQLH
mi materiaami.
Technologia HP Multi Jet Fusion
przypomina druk 2D pod tym
wzgldem, e gowica drukujca
nakada rodki w okrelonym
ksztacie na proszek polimerowy.
rodki i proszek wystawiane s na-
stpnie na dziaanie energii, ktra
zbiornik oleju
umoliwia ich utrwalenie. Dziki
specjalnemu przewodnictwu ciepl-
nemu rodkw proszek polimero-
wy topnieje jedynie tam, gdzie
gowica drukujca naniosa rodek
z tworzyw 77\SRZHSU]HQRQLNLGRVWSQHRGUNL
\SRZHSU]HQRQLNLGRVWSQHRGUNL
ZQDV]HMKDOLHNVSR]\F\MQHM
utrwalajcy, a nie topnieje w miej-
scu, gdzie naniesiono rodek
czyszczcy. Proces ten rni si
od szeroko stosowanego spieka-
nia laserowego, w ktrym proszek
sztucznych
jest nanoszony, a nastpnie stop- Na targach Chinaplas firma BASF bya wspgospodarzem im-
niowo rozpuszczany przesuwajc prezy Design x Innovation, gdzie zaprezentowano zdolnoci
si wizk lasera. W porwnaniu polimerw do tworzenia wysokiej jakoci konstrukcji w obsza-
z innymi technologiami druku 3D rach mobilnoci, sportu i rekreacji, jak rwnie budownictwa
technologia HP Multi Jet Fusion i wyposaenia mieszka.
ma na celu nawet dziesiciokrotne Jednym z przykadw jest pierwszy na wiecie zbiornik na rop
przyspieszenie produkcji, przy jed- naftow z materiaw termoplastycznych dla silnikw z such
noczesnym zmniejszeniu kosztw komor korbow, opracowany przez firm Hummel-Formen,
6WHURZDQLHV\JQDHPURERWD
o poow. BASF tworzy rne ma- mark ElringKlinger w Lenningen, Niemcy. Zbiornik o masie oko-
teriay oraz gotowe do zastosowa- o 2,6 kg jest wykonany z materiau Ultramid A3WG7, poliamidu OXEZWU\VNDUNL
OXEZWU \VNDUNL
nia preparaty przeznaczone firmy BASF 66 o zawartoci wkna szklanego 35%, ktry jest 5HJXORZDQDSUGNRWDNWRZDQLH
do wszystkich istniejcych techno- odporny na olej i starzenie termiczne. Zbiornik jest zatem o 59%
logii druku 3D na obszarze pro- lejszy, ni wczeniejsze konstrukcje spawane ze stali lub alumi- :]PRFQLRQDWDPDRGSRUQD
dukcji tworzyw sztucznych, cera- nium i posiada poprawiony, wielofunkcyjny system separacji QDWHPSHUDWXULXV]NRG]HQLD
miki lub czci metalowych. oleju, zintegrowany w zbiorniku. Zoony komponent tworzy- PHFKDQLF]QH
O kompetencjach BASF w zakresie wowy zosta wykorzystany w nowym mercedesie AMG GT, kt- 5QRURGQHFHUW\NDW\
tworzenia materiaw wiadczy ry jest drugim samochodem zaprojektowanym samodzielnie
niedawno wprowadzony na rynek przez AMG.
LDWHVW\WDP\
Ultrasint PA6 X028, czyli przezna- Materia na zbiornik oleju charakteryzuje si pomysow geome- )RWRNRPUNDQDNRFXWDP\
)RWRNRPUNDQDNRFXWDP\
czony do spiekania poliamid 6 tri. Zawiera on dziesi rnych, formowanych wtryskowo cz-
w postaci proszku, ktry pozwala ci poliamidowych, ktre s poczone z 13 kolejnymi elementa-
uzyska doskona stabilno me- mi, takimi jak czujniki, sita, pokrywy i ruby, tworzce jeden
chaniczn oraz wysz odporno komponent. Jest to wykonywane za pomoc zgrzewania wibra-
na temperatur w porwnaniu cyjnego i mechanizmw zatrzaskowych. Przez optymalne wyko-
z komponentami produkowanymi rzystanie dostpnej przestrzeni, moliwa jest integracja wielu
przy zastosowaniu innych poliami- rnych funkcji. Oprcz zwykego magazynowania oleju, kom-
dw obecnie stosowanych w dru- ponent zajmuje si wentylacj skrzyni korbowej, cznie z sepa-
ku 3D. Dymy do stworzenia racj oleju, umoliwiajc napenianie i wymian oleju, jak rw-
trwaych materiaw, ktre mona nie kontrol poziomu oleju i jego jakoci. Oprcz tego, pozwa-
zastosowa w takich produktach la rwnie spowolni i wstpnie przefiltrowa wpywajcy olej. 3U ]HQRQLNLVSHFMDOQHJR
3U]HQRQLNLVSHFMDOQHJR
jak samochody, artykuy elektro- Stosowany Ultramid charakteryzuje si du odpornoci na olej SU]H]QDF]HQLD]ZDQQFKRG]F
SU ]H]QDF]HQLD]ZDQQFKRG]F
niczne, sportowe lub materiay i korozj, jest stabilny termicznie do temperatury 180C (przez W\S\
przeznaczone do obrbki mwi krtki czas nawet do 240C) i przyczynia si do eliminacji drga
Geiser. W celu skoordynowania i haasw ze wzgldu na waciwoci amortyzujce i sztywno.
swoich prac na rynku druku 3D Oznacza to, e zbiornik na olej wykonany z tworzywa jest o wie-
oraz strategii innowacji, firma le cichszy, ni wersja metalowa. Wyprbowany i przetestowany
BASF utworzya nowy, dedykowa- PA66 charakteryzuje si rwnie sztywnoci wymagan dla
ny podmiot w BASF New Business tych zastosowa i niezbdn do wytrzymania wymaganego ci-
GmbH (BNB), a take zaoya cen- nienia rozrywajcego.
trum technologii zastosowa Poniewa mercedes AMG GT zosta opracowany rwnie do wy-
Application Technology Center cigw na torach, wymaga on odpowiednich rozwiza doty-
dla druku 3D, ktre znajduje si czcych smarowania, a mianowicie smarowania przy suchej ko-
w Heidelbergu w Niemczech. Cen- morze. W przeciwiestwie do smarowania cinieniowego, ktre
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
%DUG]RG]LNXMHP\ZV]\VWNLP
trum to koncentruje si na tworze- jest powszechnie stosowane w silnikach samochodowych i pra-
niu niestandardowych rozwiza cuje z misk olejow, smarowanie przy suchej komorze pocho-
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
QDV]\PNOLHQWRPQDRND]DQH
materiaowych oraz dalszych za- dzi ze sportw motorowych. W tym rozwizaniu miska olejowa ]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
]DXIDQLHLSRQDZLDQH]DNXS\
stosowa dla klientw zostaa zastpiona przez oddzielny zbiornik o smukej i wskiej
konstrukcji. Zbiornik oleju jest skonfigurowany w taki sposb, 2GURNX
e pompa oleju jest zawsze zdolna do niezawodnego zasysania
G\VWU\EXWRUZWU\VNDUHN
G\VWU \EXWRUZWU \VNDUHN
oleju nawet w ekstremalnych sytuacjach jazdy, takich jak jazda
RUD]XU]G]HGOD376]
RUD]XU ]G]HGOD376]
po ukach z du prdkoci lub mocne hamowanie.
:
:URFDZ
URFDZ
www.basf.com XO.RFLHU
XO.RFLHU]\VND
]\VND
ZZZ
ZZZZDUWDF]FRPSO
ZDUWDF]FRPSO
ELXUR#ZDUWDF]FRPSO
77HO)D[
HO)D[
22 reklama tworzywa P 2 7
Optymalne rozwizania
dla folii termokurczliwych
Folie termokurczliwe stanowi bar- dobr jako i pasko po-
dzo wan cz sektora opakowa wierzchni, gwarantujc wyso-
gitkich, stosowanych zarwno kiej jakoci zadruk.
do pakowania produktw jednost- Malen E FGAN 18-D003 z uwagi
kowych, jak i zbiorczych, w bardzo na swoj ma gsto i niski wska-
szerokim zakresie gramatury zabez- nik szybkoci pynicia, charakteryzu-
pieczanego wyrobu oraz jego gaba- je si bardzo du wytrzymaoci
rytw. Opakowania wykonane z fo- mechaniczn oraz wysok odporno-
lii termokurczliwych zabezpieczaj ci na przebicie. W zwizku z tym
produkt przed czynnikami ze- jest on przeznaczony gwnie do pro-
wntrznymi i jednoczenie stabili- dukcji folii termokurczliwych o bar-
zuj pojedyncze produkty w opako- dzo duych wytrzymaociach, dla
waniach zbiorczych. Nic dziwnego, ktrych wymagany jest bardzo wyso-
e ten typ opakowa jest tak popu- ki stopie obkurczu, nawet do 60%.
larny, a folia termokurczliwa jest Malen E FGAN 23-D003 dziki pod-
stosowana niemal w kadej brany, wyszonej gstoci i niskiemu
m.in. w przemyle chemicznym, wskanikowi szybkoci pynicia,
spoywczym, kosmetycznym, me- gwarantuje znacznie lepsze waci-
blarskim i wielu innych. woci optyczne w odniesieniu
Majc na uwadze bardzo szeroki za- do wczeniej wspomnianego gatun-
kres wymaga wobec folii termo- ku, co mona wykorzysta w pro-
kurczliwych, zarwno pod wzgldem dukcji cienkich folii o gruboci 50
waciwoci mechanicznych, jak czy tez 40m, gdzie wany jest
i optycznych Basell Orlen Polyolefins kompromis pomidzy wizualizacj
Sprzeda Sp. z o.o. (BOPS) oferuje produktu oraz waciwociami me-
szeroki wachlarz gatunkw poliety- chanicznymi opakowania.
lenu maej gstoci (LDPE) do pro- Malen E FGAN 23-D006 ma najwy-
dukcji folii termokurczliwych, ktre sz gsto i wskanik szybkoci py-
s wytwarzane przez Basell Orlen nicia, co z kolei zapewnia moli-
Polyolefins Sp. z o.o. (BOP) w Pocku. wo uzyskania cieszych folii termo-
Wieloletnie dowiadczenie i techno- kurczliwych o grubociach 30 czy
logie stosowane w produkcji tych te 35m, ktre charakteryzuj si
gatunkw poliolefin przez BOP, po- bardzo dobrymi waciwociami
zwalaj na dostarczanie odpowied- optycznymi oraz umoliwiaj wyso-
nich materiaw dla segmentu folii kojakociowy zadruk. Jeli natomiast
termokurczliwych o z gry okrelo- waciwoci optyczne nie s najwa-
nych waciwociach. niejsze, a celem jest uzyskanie folii
W zalenoci od oczekiwanych wa- LYONDELLBASELL
o porwnywalnych grubociach, po-
ciwoci, BOPS proponuje nastpuj- siadajcych jednoczenie dobre pa-
ce gatunki dedykowane dla segmen- rametry mechaniczne o lepszej wy-
tu folii termokurczliwych: Malen trzymaoci mechanicznej, w takich
E FGAN 18-D003, Malen E FGAN sytuacjach wietnie sprawdza si
23-D003, Malen E FGAN 23-D006 Malen E FGNX 23-D006.
oraz Malen E FGNX 23-D006. Oferu- Malen E jest zarejestrowanym zna-
j one wytrzymao na rozdarcie kiem towarowym stanowicym
i parametry obkurczania dopasowa- wasno BOP.
ne do rozmiaru i masy pakowanych
produktw oraz bardzo dobre waci-
woci optyczne folii o grubociach
dopasowanych do gramatury pako-
wanego produktu. Basell Orlen Polyolefins Sprzeda
Wybrane gatunki Malen E oferuj:
Sp. z o.o.
bardzo dobre i kontrolowane
waciwoci obkurczajce w sze- ul. Ignacego ukasiewicza 39
rokim zakresie, od 20 nawet 09-400 Pock
do 60%, tel.: (48 24) 364 74 74
wysok odporno na przebicie,
wysok sztywno, zapewniajc sales@basellorlen.pl
redukcj gruboci folii nawet info@basellorlen.pl
do 30m, www.basellorlen.pl
niskie zmtnienie gwarantujce
bardzo dobr wizualizacj wyrobu,
tworzywa P2 7 reklama 2
TEMPERATURA 93 96 96 93
MIKNIENIA [OC]
ODPORNO 340 280 220 240
NA PRZEBICIE [G]
POYSK 50 65 70 60
ZMTNIENIE [%] 10 7 7 8
2 surowce tworzywa P 2 7
AGREMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 . . . . . . . . www.agremo.pl
AKF-LEASING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 . . . . . . . . . www.akf-polska.pl
ANWIL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 . . . . . . . . www.anwil.pl
ARBURG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 . . . . . . . . www.arburg.pl
BAGSIK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 . . . . . . . . . www.bagsik.net
BASELL ORLEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 . . . . . . . www.basellorlen.pl
BREYER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 . . . . . . . . www.breyer-extr.com
BUHLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 . . . . . . . . www.buhlergroup.com
BUSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 . . . . . . . . www.busscorp.com
CHEM TREND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 . . . . . . . . www.chemtrend.com
COLD JET. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 . . . . . . . . www.coldjet.com
DEMAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 . . . . . . . . www.demag.pl
DESMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 . . . . . . . . www.desma.biz
DOPAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 . . . . . . . www.dopak.pl
84,-
LANXESS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . . . . . www.lanxess.com
LUDATEC, MO.DI.TEC. . . . . . . . . . . . . . 117 . . . . . . . www.ludatec.pl
LUDATEC, ROMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 . . . . . . . www.ludatec.pl
LUDATEC, YUDO. . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . www.ludatec.pl
MAPRO POLSKA, HAITIAN . . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . www.mapropolska.pl
MARINUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 . . . . . . . . www.marinus.com.pl
MASTER COLORS . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 . . . . . . . www.mastercolors.com.pl
MASTER COLORS, MORETTO. . . . . . . 35 . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl
MASTERPLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 . . . . . . . www.master-plus.pl
MEUSBURGER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 . . . . . . . . www.meusburger.com
MOL GROUP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 . . . . . . . . www.molgroup.info
MT RECYKLING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 . . . . . . . . www.mtrecykling.pl
MT RECYKLING, ACERETECH . . . . . . . 91 . . . . . . . . www.mtrecykling.pl
MUEHSAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . . . . . . . . . www.muehsam.com.pl
MYCEPPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 . . . . . . . . www.myceppi.com
NEXEO SOLUTIONS . . . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . www.nexeosolutions.com
NORDMANN, RASSMANN POLSKA. . . 86 . . . . . . . . www.nrc.pl
NTQ, NEGRI BOSSI. . . . . . . . . . . . . . . . 103 . . . . . . . www.ntqsc.pl
OMYA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 . . . . . . . . www.omya.pl
PAGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 . . . . . . . www.pagopphu.pl
PLAST 2018 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . www.plast2018.org
PLASTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 . . . . . . . www.plastech.pl
PLASTICSEUROPE POLSKA . . . . . . . . 19 . . . . . . . . www.plasticseurope.pl
PLASTLINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20,21. . . . . . www.plastline.com.pl
PLASTOPLAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 . . . . . . . www.plastoplan.pl
PLASTPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 . . . . . . . . . www.plastpol.com
PONAR PLAST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 . . . . . . . www.ponarplast.pl
PSE EUROPE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 . . . . . . . . www.pse-europe.com
PTC AS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . www.ptcas.pl
PU MACHINES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 . . . . . . . . www.niagara.it
RENISHAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 . . . . . . . . www.renishaw.pl
ROLBATCH. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 . . . . . . . . www.rolbatch.de
SABIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 . . . . . . . . www.sabic.com
SCORPIO, ITALTECH . . . . . . . . . . . . . . 114 . . . . . . . www.scorpio.net.pl
STAUBLI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 . . . . . . . . www.staubli.pl
SYNVENTIVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 . . . . . . . . www.synventive.pl
TADPLAST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 . . . . . . . . www.tadplast.pl
TECNOMATIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 . . . . . . . . www.tecnomaticsrl.net
TOOLINGPORTUGAL . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . www.toolingportugal.com
TOP TECHNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 . . . . . . . . . www.toptechnik.pl
TWORZYWA.PL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . www.tworzywa.pl
VAMP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 . . . . . . . . www.masterflam.com
WADIM PLAST, JSW . . . . . . . . . . . . . . . 51 . . . . . . . . www.wadim.pl
WARTACZ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81, 118-121 www.wartacz.com.pl
WITTMANN BATTENFELD . . . . . . . . . . 65 . . . . . . . . www.wittmann-group.pl
DOPAK Sp. z o.o. 54-614 Wrocaw ul. Sokalska 2 tel. +48 71 35 84 000 www.dopak.pl