Do. Dr.

Mustafa Alkan, Manisann Kula ilesin-

de dodu. lk, orta ve lise renimini Manisada
tamamlad. 1988 ylnda Karadeniz Teknik niver-
sitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Tarih Blmnden
mezun oldu. 1988-93 yllar arasnda Sivas ve
Ankarada be yl Tarih retmenlii yapt. 1993
ylnda Gazi niversitesi, Fen- Edebiyat Faklte-
si, Tarih Blm, Yakna Tarihi Bilim Dalnda
Aratrma Grevlisi oldu. 1994 ylnda Hacette-
pe niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, Tarih
Blmnde Osmanllarda Hilfet Messesesi
(1517- 1909) adl tezi ile Yksek Lisans eitimi-
ni, 2004 ylnda da Gazi niversitesi, Sosyal Bi-
limler Enstits, Yakna Tarihi Bilim Dalnda
Adanann Btncl Tarihi erevesinde Adana
Sanca Vakflarnn Analizi -TSOKTAR Veri Ta-
banna Dayal Bir Aratrma- adl tezi ile de dok-
tora eitimini tamamlad. 1997-98 Eitim-retim
ylnda Ortadou Teknik niversitesinde ngilizce
hazrlk okudu. 2005-2010 yllar arasnda T.C. Ba-
bakanla bal olarak Meslekte Ykselme semi-
nerleri erevesinde Trk Modernlemesini (Trk
stikll Sava, Trk nklplar ve Atatrklk)
anlatt. 2007 ylnda Gazi niversitesi, Edebiyat
Fakltesi, Tarih Blm Yenia Tarihi Anabilim
Dalnda yardmc doent, 2010 ylnda da Osmanl
Kurumlar ve Medeniyeti Tarihi alannda doent
olmutur. Halen ad geen blmde akademik a-
lmalarn srdrmektedir. Akademik yazlar iin
bk. http://websitem.gazi.edu.tr/site/alkanm
 NDEKLER

N SZ.................................................................................................................................................................................7
KISALTMALAR ..................................................................................................................................................9

KONU, YNTEM VE KAYNAKLAR .................................................................... 11

GR: SAD EMRENN YETT GELENEK ............................. 15

Irakler ve Horasanler .............................................................................................................. 15
Yesevlik ve Hce Ahmed Yesev.......................................................................... 19
5
Ahlik -Ftvvet Tekilt- ................................................................................................ 23
Hac Bekta- Vel................................................................................................................................. 29
Hacm Sultan................................................................................................................................................ 31
Yunus Emre..................................................................................................................................................... 32

SAD EMRE ............................................................................................................................................................... 37

Said Emre Hakknda..................................................................................................................... 37
Said Emre Vakf ...................................................................................................................................... 43
Said Emre Zviyesi .......................................................................................................................... 47
Said Emrenin Mezar ................................................................................................................. 57
Said Emrenin iirleri................................................................................................................... 65
iirler ............................................................................................................................................................................ 70
Said Emre'ye Ait Trkler.................................................................................................. 91
Trkler.................................................................................................................................................................. 93
Said Emre le lgili Menkabeler ........................................................................... 101
 M U S TA FA A L K A N

Vilyetnmede Geen Menkbeler ............................................................. 104

Sarn Kynden Derlenen Menkbeler ........................................... 116

SONU ........................................................................................................................................................................... 121

EKLER .............................................................................................................................................................................. 123
SAD EMRE LE LGL OSMANLI BELGELER....................... 123
M. FUAD KPRLNN SAD EMRE
HAKKINDAK YAZISI ................................................................................................................... 139
KAYNAKLAR ................................................................................................................................................... 145
DZN ................................................................................................................................................................................. 151

6
 N SZ

Et deri brndm geldm size grndm

dem adm urundum ude zuhra geldm
Said Emre

Said Emre, Hac Bekta- Velye bal bir dervi, Yunus

Emrenin ada ve takipisi bir sfidir. Said Emre hak-
knda ilk aratrmay, M. Fuad Kprl yapmtr. Bu ara-
trmaya gre Kprl, Said Emrenin varlndan, Alman
bilim adam Prof. Hellmut Ritter vastasyla haberdar ol-
mutur. Prof. Ritter, Yunus Emrenin 98 iirini muhtev, 14. 7
yzyla ait eski bir cnkn (risle) sonunda Min kelmi
Kdveti-l Vsln Said Emre rahimehul-Allh sernmesi al-
tnda Said mahlasl onbe yirmi manzumenin oldu-
unu fark edince bunu, yakinen tanm olduu, Trk
Edebiyatnda lk Mutasavvflar adl ses getiren eserin
muharriri, stanbul Drul-Fnnda Trk Edebiyat Tari-
hi mderrisi olan Kprl-zde Mehmed Fuada, nm-
dier Mehmed Fuad Kprlye bir mektup yazp, Said
Emreden bahsetmitir. Bu mektuptan hareketle Meh-
med Fuad Kprl, Cumhuriyetin ilk yllardan itibaren
haftalk fikir ve edebiyat dergisi olarak neredilen Hayat
Mecmuasnda, 1927 ylnda, Said Emre balkl, tek say-
falk bir makale yazmtr. Bu makaleden hareketle Prof.
Dr. Abdulbki Glpnarl, Prof. Ritterin nshasn incele-
yerek, Said Emrenin iirlerini, Yunus Emre ve Tasavvuf adl
kitabnn Yunusun yolunda gidenler ksmnda tahlil
etmitir. Bu iki yazdan sonra Trk Edebiyat Tarihi ara-
 M U S TA FA A L K A N

trmaclar, eserlerinde Yunus Emrenin yolunda gidenler

bal altnda Kprl ve Glpnarlnn sz konusu yaz-
larna dayanarak, ansiklopedik bilgiler retmiler, bu tarz
yazlar, genelde tekrar edilegelmitir. Said Emre hakknda
Kprl ve Glpnarldan sonra en cidd aratrma taraf-
mzca yaplmtr. Trk Kltr ve Hac Bekta Vel Aratrma
Dergisinde Germiyan linde Bir Sf: Said Emre ady-
la yaymlanan bu aratrmada, temel kaynaklara dayal
olarak Said Emrenin zviyesi, mezar, iirleri ve menka-
belerinin erevesinde, tarih ahsiyeti ortaya konulma-
ya allmtr. Daha sonra bu almadan hareketle de,
Trkiye Diyanet Vakf slm Ansiklopedisinin Said Emre
maddesi yine tarafmzca yazlmtr. Said Emre -Yunus
Emrenin zinde Bir Sf- adl bu kitap ise, Hac Bekta Vel
Dergisinde 2006 ylnda yaymlanan sz konusu Germi-
yan linde Bir Sf: Said Emre adl makalenin zerine in-
8
aa edilmitir.

Do. Dr. Mustafa Alkan

Ankara 2015