KINH TE Hoc ViMO Chu ky kinh doanh la su giao dong cia GNP (hoac GDP) thuc té xung quanh xu huéng tang lén cia san lugng tiém nang. DO iéch giita sin lugng tiém nang va san lugng thuc té goi IA chénh lech sin long (GDP gap). Nghién citu chénh Iéch san luong gitip ta tim ra nhiing giai phép chéng lai giao dong cia chu ky kinh doanh nham 6n dinh nén kinh té. 9.3. Quan hé giifa tang truéng kinh té va that nghiép Moi quan hé gitta ty lé tang trudng kinh té va ty lé that nghiép duge lugng hoa theo quy luat OKUN. Quy luat OKUN (Okun’s Law): Néu GDP thuc té gidm di 2% so voi GDP tiém nding thi 1 lé that nghiép ting lén 1%. Chang han, néi GDP bdt dau tai 100% mite tiém nding ctia né va gidm xudng con 98% mite tiém nang thi ny lé that nghiép sé tang lén 1% (ching ta sé nghién cttu tac dong cla quy luat nay ky hon trong chuong lam phat va that nghiép). Nhu vay moét hé qua quan wong cha Quy luat OKUN 1a GDP thc t& phdi tang nhanh bang GDP tiém nang dé giit cho ty lé that nghiép khong thay doi. Quy luat OKUN dua ra moi quan hé sng con giita thi truéng dau ra va thi trudng lao dong. N6 mo ta méi quan hé giita van dong ngan han cua GDP thuc té va nhiing thay déi cia that nghiép. 9.4, Quan hé giifa tang trudng kinh té va lam phat N6i chung mdi quan hé nay nhu thé nao, dau 1a nguyén nhan va dau 1a két qua? Hién nay van dé nay kinh té vi mo chua c6 cau tra [di ro rang. Su kién lich str cla nhiéu nuéc cho thiy nhing thdi ky kinh té thinh vuong, tang trudng kinh té cao thi lam phat thudng cé xu hudng re , 56Chung 1. Tong quan vé kinh té hoc vimé tang lén va nguoc lai. Nhung co lé khong phai ltic nao ciing nhu vay béi vi néu dya vao m6 hinh AD-AS ta thay, néu dich chuyén dugce duéng AD va duéng AS di cing mot khoang cach thi nén kinh té van tang truong ma lai khong gay ra lam phat C6 thé minh hoa theo m6 hinh sau: Hinh 1.9: Tang truéng ma khéng gay ra lam phat. Dich chuyén duéng AD va AS di cing mot khoang cach, sin lugng thuc té tang tir Y, dén Y, ma gid van khong déi (P,). 9.5. Quan hé gitia lam phat va that nghiép Lam phat va that nghiép cé mdi quan hé nhu thé nao 14 mot trong nhitng chi dé duge ban dén trong nhiéu thap ky qua. Giai thich vé mot quan hé nay, nha kinh té hoc nédi tiéng: A.W. Phillips, trong tac phdm: “Moi lién hé giita thdt nghiép va nhip do thay déi tién luong 6 lién hiép Anh giai doan 1861-1957 da mo ta trén dé thi goi 14 duéng cong Phillips. Dudng Phillips minh hoa cho ly thuyét dainh déi cia lam phat. Theo quan diém nay, mot quéc gia cé thé mua duoc mot mifc that nghiép thap hon néu né san sang tra mot gid 1a ty Ié lam phat cao hon. Ty lé dénh déi 1a do déc cia dudng Phillips, dung Phillips ndéi chung 1a rat cé ich cho viéc phan tich nhiing dién bién ngin han cua that nghiép va lam phat. Trong dai han thi quan hé nay can phai duoc xem xét lai. 57KINH TE HOC Vi MO Thy té, khi co ché thi truéng da dugc thiét lap, méi quan hé giita lam phat- that nghiép — tang truéng kinh té sé dién ra theo quy luat chung von cé cla né. Vi vay, céc chinh sdch kinh té vi mé can xit ly tot mdi quan hé nay méi dat duge két qua mong mudn. Nhung lam cach nao cho ding? cdc nha kinh té cé thé khong dua ra duoc cau tra Idi chinh xc vé mat khoa hoc vi d6 1a nhitng van dé chudn tic chtta dung trong nhiing tinh huGng khé xit vé nhiing gid tri chinh tri — xa hoi. Vai trd thich hgp 6 day 1a sit dung cong cu dé dua ra cdc cau hdi thuc chting, ude tinh duoc nhing cdi dugc va mat trong van dé lam phat va that nghiép tuong tng véi cdc cdch tiép can vé chinh sdch khac nhau. Su Iya chon muc tiéu nao gitta lam phat va that nghiép cudi cing duge quyét dinh trong trudng tu tudng ma ngudi ta goi 1a cdc qua trinh chinh tri. 1. Trinh bay t6m tat céc m6 hinh khdi quat vé cach thitc té chttc cla mot nén kinh té. 2. Phan tich bitc tranh téng qudt vé gid ca va thi trudng trong mot nén kinh té hén hgp. 3. Phan tich co ché co ban hoat déng cita nén kinh té, Phan biét thi trudng va co ché thi trudng. 4. Trinh bay nhiing van dé co ban ma kinh té hoc vi m6 quan tam va phuong phap nghién cifu cia nd. 5. Trinh bay cdc muc tiéu cia kinh té vi mo, muc tiéu nao 1a quan trong nhat? tai sao? re, 58Chuong 1. Téng quan vé kinh té hoc vimé 6. Trinh bay cdc cng cu chinh sdch diéu tiét vi mo nén kinh té. 7. Tai sao dudng téng cdu c6 dé déc nghiéng xudng vé bén phai. 8. Tai sao dudng tong cung ngan han c6 dé déc di én nghiéng lén vé bén phai. 9. Phan biét dudng téng cung ngan han va dudng tong cung dai han. 10. Trinh bay tém tat cdc méi quan hé kinh té vi mé co ban. Phu luc1 DOC THEM VE MOI QUAN HE GIUA TANG TRUONG VA LAM PHAT C6 mot thoi ky rat phd bién quan diém cho rang lam phat va tang truéng [a hai mat déi lap voi nhau, khong hé c6 tang trudng néu khong chap nhan lam phat va ngugc lai, chOng lam phat phai hy sinh ting tru@ng. Tham tri, m6 hinh Keynes dang don gidn cOn chi ra rang déi voi nén kinh té cé thé xuat hién hodc that nghiép hoac lam phat, con khong thé cé trudng hop chiing cing xuat hién déng thdi. Nhiing ngudi ing ho quan diém nay thudng vién din dudng cong Phillips dé lam bang ching thuc tién. Dudng cong nay dugc dat theo ten: A.W. Phillips, tac gid cha cong tinh nghién citu mang tén “Méi a 59