Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 36

APRIL 2017

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
Kum 23-na April 2017 Bu 271-na
2

Editor
Upa C. Lalbiaktluanga
KRISTIAN
Managing Editor NAUPANG
Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Synod Office First Floor
Mission Veng, Aizawl - 796 001
Joint Editors Phone - 0389-2324590
Lalremmawia e-mail:
Upa B. Lalhmunliana kristiannaupang@gmail.com
John Lalhruaitluanga
Upa Dr. C. Vanlalhruaia A man pe duh leh a bu la duh
chuan Circulation Manager
Circulation Manager
hriattir tur a ni.
Lalfakzuala
Kum khat lak man ` 50.
Kristian Naupanga thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo.

A chhunga thu awmte Phek


1. Editorial ................... 1
2. Kristian naupangte leh tunlai khawvel ................... 2
3. Sweet sixteen, AIDS, Falwels Curse... ................... 7
4. Lehkha zir ................... 10
5. Tleirawlte leh tunlai khawvel ................... 15
6. Pafa buh ru ................... 20
7. Nu leh pa thu awih loh pawizia ................... 22
8. Hriatzauna Huang ................... 23
9. Bible thawnthu : Isaaka leh Rebeki ................... 25
10. Tleirawl pual .................... 27
11. Hre thei rawh .................... 29
12. Crossword .................... 30
13. Cheichhuah .................... 31
Ka hmuh ang hmu thei rawh (Inside Cover)

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
3

EDITOR
KAM CHHUAK

NUN HI

Nun hi eng nge ni ti ila, \henkhat chuan sawi ngaihna


pawh kan hre lo mai thei. Mahse, nun dan a inan loh m avanga
dinhmun inang lo kan ni. Mi i ngainat m m te, fel i tih m m
te kha an nun danin a zir vang a ni.
Mi retheite, piangsualte, mi khawngaihthlakte, \anpui
ngaite khawngaih la, i theih ang angin \anpui rawh. I inchhir
ngai lo vang. Insengso pawhin ngaihsak la, Pathianin a rul
ang che. I chhang paih la, tui chungah chuan, i hmu leh dawn
si, ni rei hnuah, tih a ni.
Thu kan sawi reng reng a dik tawk tur a ni. Uar lutuk te,
a nih dan bak belhchhah te, \an lam neih deuh avanga dik
tawk lo hreta thu sawi te hi a \ha lo. Thu kan sawi reng rengin
a dik tawk tur a ni.
Mi kan lawm vak lohte pawh an lo awm thei. Kan chunga
thil tisualtute pawh ni se, phuba latu nih ai chuan ngaidamtu
nih hi a hlawkin a ropui zawk em em a ni. Tualthah lek phei
chu mahni tan a pawi takzet a, Pathian ngaihin sual lian a ni.
Kan hmelmate ngaidamtu nih hi kan tan a hlawk a ni.
Rannungte, kan ran vulhte, savate leh nungchate reng
reng khawngaih tur a ni a, an chungah kan theih ang tawka
ngilneihna lantir tur a ni.
.....

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
4

KRISTIAN NAUPANGTE LEH TUNLAI


KHAWVEL
- Rev. J.H. Lalhruaizela
Missionary Training College
Khawvelah hian naupang tam tak kan awm a. Kan chenna
hmun a hran avangin kan hnam leh sakhuate chu a inang lo
hlawm hle mai. Chutiang chu ni mah sela, keini chu kan
vannei em em a. Isua Krista ringtu kan nih avangin Kristian
naupang ngat kan ni a. Isua ta kan nih avangin baptisma
sakramenah hlan thlap tawh kan ni a. Puitlingte ang thova
Pathian mi dik tak kan ni.
Kan nu leh pate pawh hi hian engtin nge Pathian duh
an naupan lai chuan Kristian dana kan nun zel ang tih kan
naupang an ni \hin a. An sawi dawn a ni.
naupan laia Pathian thu an
Nu leh pate hnung zui a ngai
awih avangin malsawmna
tam tak an dawng a. Kan nu leh pate Pathian
Chuvangin, keini an fate hian thu awihna avangin kan ram
kawng tam takin kan vanneih leh hnamin Pathian mal-
phah a. Kan nu leh pate an sawmna a dawng a. Kan ram
naupan laia an retheih anga leh hnam din chhuah zelna
rethei kan awm tawh lo va. atan keini pawh hian kan nu
Thawmhnaw mawi tak tak leh pate anga Pathian thu kan
kan nei a, khua a vawhin kan awih a ngai a ni. Min
inthuam lum thei a. In \ha tak thlahtute Pathian hi kan zuia,
takah kan khawsa tawh a ni. a duh dana kan nun zel chuan
Chutianga Pathian malsawm- puitling kan nih ve hunah kan
na dawngtu naupang kan nih faten malsawmna an dawng
avangin, tunlai khawvelah ve leh zel dawn a ni.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
5

Chuvangin, Pathian ngaihsak Lehkhabu \ha chhiar


tur a ni a, Kristian naupang Tunlai hmasawnna
chuan inkhawm te leh avangin intihhlimna \ha tak
\awng\ai te kan ngai pawi tak kan ngah ta hle mai. TV
mawh tur a ni. te, computer games te, phone
Nu leh pate zah tur te hmangin hun tam tak kan
hmang \hin a. Hengte hi eng
Tunlai hmasawnna
emaw changa intihhlimna
avangin kan nu leh pate aiin
atana kan hman hi a pawina
Sap \awng te kan thiam zawk
a awm lo va. Mahse, hetiang
a ni mai thei e. Mahse, kan
atan hun kan hman tam lutuk
nu leh pate hmuhsit reng reng
chuan a \ha lo a ni. A chhan
loh tur a ni. Kan dam
chhunga Pathian malsawmna chu hengte hian finna leh
dawn kan duh chuan kan nu hmasawnna min pe tam lo va.
leh pate kan zahin kan Finna leh hmasawnna min pe
chawimawi tur a ni a. An thu thei ber chu lehkhabu \ha
kan awih ang a, kan \anpui chhiar a ni a, hei hi tunlaiah
theihna apiangah kan \anpui puitlingte pawhin an hlam-
\hin ang. Min enkawltu atana chhiah ta viau mai.
Pathian min pekte an ni a, kan Chuvangin, lehkhabu \ha
tan an \ha tawk a. Khawvelah chhiar lama \an lak tur a ni.
nu leh pa tam tak an awm a, Tunlaiin thingtlangah
nu leh pa atan kan tana \ha pawh kohhran leh YMA-ten
ber Pathianin min pe \heuh a library \ha tak tak kan nei a.
ni. Chuvangin, kan chunga Hengte hi hmang \angkai ila,
mawhphurhna mai bakah kan tan hlimna a ni ang a,
thuneihna eng emaw chen an finna kawngah nasa takin min
nei a, kan zah m m tur a pui bawk ang. Lal Isua pawh
ni. kha a naupan lai khan a lo
www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
6

fing deuh deuh, tih Bible-ah a ni. Bible hi puitling tan


kan hmu a (cf. Lk 2:52). Lal chauh a ni lo va, naupang tan
Isua anga fin deuh deuh kan pawh a ngaihnawm em em a
duh chuan lehkhabu leh ni.
chanchinbu chi hrang hrang
Thil awh lutuk loh tur
kan chhiar tam a ngai a ni.
Games khelh ringawt a\ang Tunlai khawvel hma-
chuan finna leh hmasawnna sawnna karah kan Pathian
a awm thei lo. Lehkha zir malsawmna kan dawng a.
baka kan hun awl hnawh Tun hmaa kan hmuh phak loh
khahna \ha ber chu lehkhabu leh neih phak loh kan hmu
\ha chhiar a ni. pha ta. Mahse, kan duh
apiang kan nei thei lo va,
Lehkhabu leh chanchin-
chutiang neih zel chu \hat
bu baka kan chhiar ngei tur
pawh a \ha lo. Thil itawm tak
chu Bible a ni. Naupang deuh
tak bazar-ah te leh TV-ah te
tan Bible milem te, Naupang
kan hmu \hin a. Mahse, duh
Bible te tunlaiah a awm ta a,
zawng ngen vak vak te hi tih
hengte hi chhiar ngei tur a ni.
loh tur a ni. Kan mamawh
Bible ngei pawh hi naupang
chauh neih kan zir a ngai a.
fel deuh tawh chuan chhiar
Naupang \henkhat chuan an
\hin tur a ni a. Kan Bible
\hiante neih ang apiang neih
hman lai hi hriat thiam a har
ve an tum a, TV leh bazar-a
deuh a nih pawhin lehlin thar,
an hmuh angte neih ve zel an
hriat thiam awlsam tak Bible
duh a. Nu leh pate hnenah lei
Society (BSI) siam a awm a.
an ngen vak vak \hin a. Nu
Hengte hi kan nei lo a nih
leh pate an tihrehawm \hin a,
pawhin kan toys lei aiah te
a \ha lo m m a ni. Kan duha
kan lei thei a, pawisa khawl
kan dil hi chu a pawi lo.
leh intuak pawhin kan lei thei

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
7

Mahse, min enkawltuten kan te hi kan hriselna atan a \ha


mamawh leh min tihsak theih lo va, kan mit tan pawh a \ha
tawkah Kristian naupangte lo a ni.
chu kan lungawi zel tur a ni.
Sual kawng zawh loh
Taksa insawizawi kawngah Sual kawng zawh lo tura
\an lak a ngai rilru kan siam tlat a ngai
Hmanlai naupangte bawk. Kan nu leh pate rual
chuan sava te an veh a, thing tam tak chu zu vangin an thi
te an pu a, luiah te an kal a, a. Ruihhlo hman sual vanga
khawlaiah te an infiam \hin. thi an awm bawk. Natna
Chutiang ti thei tawh lo kan hlauhawm HIV+ veite pawh
tam hle. Sava veh phei chu an awm. Hengte hi kan nu leh
tunlaiah chuan a \hing tawh pate tibuaitu a ni ang tho hian
a ni. Mahse, kan taksain chet mi zawng zawng tana
vel leh insawizawi a mamawh thlemna awm reng a ni a.
tho si a. Chuvangin, taksa Keini pawh kan len deuh
insawizawina remchang kan hunah hetiang chi thil sual ti
neih angte hman \angkai tur tura thlemna kan la tawng
a ni. Sikula infiamna kan neih thuai dawn a. Tun a\anga kan
te, in leh a vela infiamna kan rilru kan siam fel tlat a, kan
neih te hi kan tan a \angkai taksa ti chhe thei, Pathian duh
hle a, hman \angkai \hin tur loh zawng ni bawk si zuk
a ni. Chu bakah, in chhunga leh hmuam te, zu leh ruih
thil \ul tia nu leh pate kan theih thil te ti lo tura rilru
puiha kan chet vel hi taksa nghet tak kan put tlat a ngai
insawizawina \ha tak a ni a. Heng thil \ha lote hi \hiante
bawk. TV ena \hut reng te, avanga tih ve mai a awl em
computer games khelh reng em a. Mahse, \hiante tih ang

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
8

tih ve zel ai chuan Pathian thu paten sikul luh man tam tak
awih a pawimawh zawk a, takah te min luhtir hial a. A
kan tan pawh a \ha zawk a \hen chu kohhran sikulah te,
ni. Chuvangin, tun a\anga, sawrkar sikulah te kan kal
Ka len hunah pawh heng thil bawk a. Kan nu leh pate \heuh
\ha lo hi chu ka ti ve lo vang, hian an tlin tawka \ha ber
kan tih tlat chuan kan fihlim \heuhvah min luhtir a ni. Eng
ang a, kan dam rei dawn a sikulah pawh lut ila, taima
ni. taka lehkha kan zir chuan kan
hlawhtling thei vek a.
Hlawhtling tura lehkha zir
Tunlaiah eizawnna kawng
Mi hlawhtling ni tur hrang hrang a tam tawh em
chuan lehkha thiam nih a ngai em a; chuvangin, hma lam
a. Lehkha thiam tur chuan beiseina nei chunga taima
taima taka lehkha zir a ngai a taka lehkha zir phawt mai tur
ni. Tunlai naupangte chu a ni. Mi hlawhtling ni tura
sikul \ha tak takah kan lut thei pawimawh ber chu Pathian
a, kan vannei em em a ni. \ih chunga taima taka lehkha
|henkhat phei chu kan nu leh zir a ni.

Mi dang hlawhtlinna tura thurawn i pek ang kha ti


la, mi hlawhtling i ni mai.
Hlawhtlinna bul chu pakhatna thawh rim,
pahnihna thawh rim, pathumna thawh rim.
B.C. Forbes

Thawh rimna tel lo va hlawhtlin tum chu tuh


lova seng tum ang a ni.
David Bly

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
9

SWEET SIXTEEN, AIDS, FALWELS


CURSE LEH LGBT
Upa Zorammawia

Teen life (Tleirawl/Rawlthar nun) han enjoy hi chu a


nuam tiru? Kum sawm leh pathum (thirteen) a\anga sawm
leh pakua (nineteen) inkar \halai han nih chu, khawvel hi a
nuam tawp.
Hemi kum chhung rau sangthum rual zingah ti hian
rauvah kum sawm leh paruk a sawi a, College pakhata
hi Sweet sixteen an tihna nula sang rual zingah Miss
chhan hi i hria em? Mi A chu Pageant Queen-ah
thiamte chuan kan vun (skin (College Miss-ah) an thlang
pigment/cell) mar nalh a, a lawmpui nana a piin
vanglai leh duhawm lai tak a present (box) a pek chu a han
ni an ti. Teen-Year dang hi hawng a. A chung berah
chu sweet tel lo vek a ni tlat. chuan Hmel \hatna hi vun
Mipa tan pawh ban lian leh pawnlang thil mai a ni e,
chak ta ber emaw intih a awl (Beauty is just skin deep) tih
khawp mai. Kan tleirawl laiin a lo inziak a. Hmanhmawh
Thenzawlah chak riauva takin a hnuaia thil fun chu an
inhriatna ka nei pek a, hai hawng a, darthlalang bial,
Lungrang Veng a\anga Zote rangkachaka chei mawi a lo
Veng lama haw chho tur awm leh a, a sirah chuan, I
tlangval pakhat kha middle hmel ngun takin han en teh
school kawtah ka lo cho vei le, tih ziak a awm leh pek a.
rawk a, mi sawp hrep asin le! Chumi hnuaia thil fun lian pui
Fimkhur a ngai. mai chu nghakhlel em emin
Rev. Dr. Billy Graham- a han kheh hawng leh a. Lu
a khan Campus Ministry a ruh ro \hen \hu mai hi a lo ni
buaipui lai khan, \um khat a! A hlau lutuk chu a \e \hawt
chu university-a \halai mai a ni awm e. Lu ruh ro

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
10
hnarah chuan lehkha them a chuan hmai zai (plastic
inzep a, a han chhiar a, I surgery) industry a lian lutuk.
hmai vun mawi tak hnuaiah Mahse, an lung a awi chuang
khan hetiang tho hi a awm tih miah lo.
hre reng rawh, tih a lo awm Sap vun ngohovin han ve
a, tiin. Infuihna \ha tak a ni deuh an duh avangin sun
chek a ni ang chu, Rev. Dr. tanning an bei nasa.
Billy Graham-a thusawi Kekawrte te tak te (G-string/
ngaithla \halai sang rual chu bikini) hain, bra pawh hreng
an reh duk mai nia. lovin nude-beach-ah ni sa
A reng reng thuah i hnuaiah an inpho dul mai \hin
pianzia, vun rawng, hmel leh zu nia! Goa beach-ah kal la,
pumruaah i lungawi em? i hmu del dul ang. Mahse, an
Hmaichhanah inzawt ta ila, lung a awi chuang lo.
hmel\ha, pian nalh leh i star Rev. Jerry Lamon
m m pawh khan a taksaah Falwel Sr. (11.8.1933-
iai leh lungawi lohna lai a nei 15.5.2007) kha i hria em?
tho vang. Super model zinga American Southern Baptist
hlawh hnem Cindy Church Pastor, TV-a
Crawford-i hi i hria em? Feet Chanchin |ha puangtu
ruka sang, a pian a nalh m (Televangelist), Linchburg,
vangin saruaka a thlalak Virginia (USA) tunlaia
pawh i hmu fo vang. Mahse, kohhran lian leh nung
a lungawi chuang lo, tar leh (megachurch) dintu khu a ni.
vun chuar a hlauhzia thu a Pastor thlarau mi, huaisen leh
sawi chhuak. Mawngtam dika sawi a ni. AIDS/HIV
lianin a aia te, a tein a aia lian, kan hriat hma, kum 1980 hma
hnute lianin a aia te, a tein a lamah khan, Lo ngai reng
aia lian an duh a, medical ru, sex lama khawvel sual
science thiamna hmangin hrem nan Pathianin Isua lo
mawng leh hnute tihlen nan kal leh hmaa tihdam theih
silicone implant an bei nasa. tawh loh tur natna a rawn
Seoul (S. Korea)-ah phei thlen dawn, tiin a au \hin.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
11
A sawi ang tak takin a hnu gender emaw, trans-gender
lawkah HIV hrik hi an in ti tlat emaw an awm tawh
hmuchhuak ta mai reng a. A em? An la awm chiah lo a nih
tirah chuan chu natna maksak pawhin an la awm dawn
tak hmingah chuan Pastor khawp mai. LGBT move-
Falwels Curse (Falwel-a ment hian kan Zoram \halai/
anchhia) an ti a ni awm asin! tleirawl rual pawh hi min la
NACO/MSACS lam a\ang tuam dawn a ni. Inven a ngai.
lahin India ram State 30 zet L chu Lesbian, G chu Gay,
zingah he Kristian ram state B chu Bisexual, T chu
inti hi HIV kai chak ber kan Transexual tihna a ni. Mizo
la ni ta dah a! \awng chuan hurherh group,
LGBT hi i hre tawh em? patil, pherh, tuai leh
In \hianho zingah eng form mawngkawhur movement
fill-up-naah emaw Sex tihna a ni ber. Lo fimkhur hle
status (mipa nge hmeichhia) rawh. Hengho hi Pathianin a
tih inziahna turah mipa (Male hnuchhawn a, a hrem hmabak
emaw, hmeichhia (Female) an ni e (Rom 1&2).
tih emawa ziak duh lo, cross

MULLER-A KHAWIH DANGLAMTU

Kum 1825 November thla khan Muller-a leh a


\hiante chu Pu Wagner-a inah an inhmu khawm a.
An \in dawn chuan an \hianpa Kayser-a chu
\hing\hiin a \awng\ai a. Muller-a chuan \hing\hia
\awng\ai a la hmuh ngai loh avangin \hing\hia
\awng\ai chuan a hneh hle mai a. A haw nal nal a,
\hing\hiin Pathian hnenah a inhlan ve a, a nun a lo
danglam ta a ni.
Kristian Encyclopaedia

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
12

LEHKHA ZIR
Lalzuiliana, Ramhlun North

India rama zirna kalphung hi commission hrang hrang


dina ennawn a ni \hin a, lehkha zir dan tlangpui tura ngaih
Pawl 12 hnua BA, chumi hnua MA zir zel tura inbuatsaih
ang chi hi a danglam thuaiin a rinawm.
Central a\ang pawhin to tak taka kan lei a ngai a,
Pawl 10/12 thleng hi chu zir Indo lawng pawh Russia hnen
ngei ngei tur (Compulsory)- a\angin kan la lei mek a nih
ah an dah zui zel a rinawm a, kha.
hemi hnu lam zela zir thei tur I tuina hre rawh : Pawl 10
chu thiam fal deuh, zirna kan han pass a, a ti\ha
senso pawh nei thei deuh tur deuhvin science an la a,
nih a la ngai thuai ang. science la pha lovin
Chumiin a lantir chu mahni commerce kan han thlang
tuina leh talent mila thiamna ngawt te hi ngaihtuah chian
kawng thlur bing zirna a ngai. A subject kha ka tuina
(Professionalism) hi kan ram leh ka hriat nuam tih zawng,
mamawh lian tak nia hriatna ka beng verh zawng a ni em
a awm tawh vang a ni. tih ngaihtuah a \ha. Account-
Entirna pakhat han sawi ila. a tui miah lovin commerce a
India hi ram zau leh ropui lak chuan a zirlai chu nuam a
tak, mi cheng pawh vaibel- ti thei ngai lo vang. Chu
chhe tam tak awmna a ni chuan hlawhtlin a tiharsa
nain, ralthuam kan han siam \hin. Mahni tuina subject chu
a, keimahnia siam theih alawi zir hma hauh pawhin tam tak
kan nei lo, kan siam kan tih kan hre sa tawh a, tuina a nih
ve pawh a part eng eng emaw miau avangin hriat belh
chu ram te tak te te chakna chuan min tiphur \hin.
sweeden, Italy tih a\angtein Chutih rual erawh chuan, Ka
www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
13
tuina a ni lo, tih avanga of Panipat i zir a nih chuan
mahni zirlai zir thatchhiat hi indo lo awm chhan a\anga a
hlawhchhamna bul a ni tih tawp nghawng thleng kha
hriat a \ha. Tu pawh mai hi hriat chian vek tum la,
lehkha zir chak leh taima sa theihnghilh a har m m tawh
hliah hliaha piang an awm ang. I lo theihnghilh palh a
lo, mahnin tih luih ve a nih pawhin rei lo te han en
ngai. Eng emaw chen hriatna nawn leh khan hriat leh mai
chuan hriat belh zel chakna a a awl bik. A hmelhriat tawk
rawn hring mai \hin. I hriat chauhva lehkha zir hi exam
vk vk chu a vaiin hre rawh. leh thil dangah a \angkai
Thil tam tak hriat nial nual mang lo \hin. Mathematics te
hi \angkai ve tho mah se a hi hriat thiam mai a tawk lo,
\angkai ziktluak lo, i hriat vk practice fo, chawh thiam sa
chu hre vek law law rawh. pawh a chawha chawh nawn
Lehkha zir turin i fo loh chuan bel a har. I hriat
dawhkanah i han \hu a, zir loh hria angin awm suh. Hriat
tur a tam si a, subject hrang loh hria anga awm hi
hrang i rilruah a lo lang zut hlawhchhamna a ni. Class
zut a, subject pakhat i zir lai room-ah zirtirtuin, A hre
mek pawhin subject dang i thiam lo zawngin ban phar
thiam loh chu a lo lang zut ru, a ti a, tu mahin kan phar
zut a, rilru kanglang takin i lo va, kan hre thiam chuang
zir a, i zir lai mek pawh chu der si lo, \hianten an hriat
i hre chiang lo va, i rilru thiam vek laia hre lo bik nih
mawlhtu subject dang pawh kha a zahthlak a ni mai thei
chu i hre chiang ta chuang lo a. Hriat loh chu hre lo ngam
va; exam-ah tih \hat a har ila, min hrilhfiah hnuah kan
\hin. Algebra i zir a nih chuan hre thiam mai a, a hahdam-
i zirlaibua algebra zawng thlak tawh \hin. Tlem te zira,
zawng kha hre vek la, Battle tam tak thiam tum hi thil theih
loh a ni, tam tak thiam tur

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
14
chuan hun tam tak lehkha zir chauh a ni. I hlawhchham
nan pek a ngai a, zir tam nih chhan berah nangmah inpuh
hi tum hram hram zawk tur thlap rawh. Ka la zir nasa
a ni. A nihna takah chuan tawk lo a ni, hun ka pek belh
zing khawvar a\anga zanlai a ngai, ti la, \an lak nan
thlengin lehkha zir hun a ni. hmang hlauh teh. Nangma tan
Hlawhtlin nan kalkawng vek a la ni dawn. Tunah hian
tawi (short cut) a awm lo, kum 16, Pawl 10 zirlai ka ni
beih vakna (hard work) hi a, tun thla 10 emaw chhunga
hlawhtlinna kalkawng awm theihtawp ka chhuah hian ka
chhun a ni, kawng dang a dam chhunga ka sawi \hin tur
awm lo. ka Matric result ka siam
dawn, tiin ngaihtuah la. BA
I hlawhchham chhanah zirlai pawhin, MA zir zawh
nangmah inpuh rawh : nan kum 5 ka mamawh a, tun
Exam leh test chi hrang kum 5 chhunga theihtawp ka
hrangah kan tih \hat tawk loh chhuah hian ka dam hun
emaw, kan hlawhchham chhung dang kum 50/60
emaw hian thil dang puh tur chuang chu \ha takin ka
zawn a awl khawp. Ka dam hmang thei dawn a. Tun kum
\ha lo va, tuition ka la ve lo 5 hi ka khawh ral mai mai
va, min fuihtu \ha pawh ka chuan ka kum 50/60 dang chu
nei ve lo, a har em alawm, ka tan a hautak hle dawn a ni,
ka nute pawn min hre thiam, tih te hi ngaihtuah ila, min
tia mahni inthiam chawp hi fuihtuah i hmang \hin ang u.
hlawhtling lo turte kalkawng
a ni. Chutiang i ching a nih Thawmhnaw leh incheina
chuan exam dawnah i damlo dah pawimawh lutuk suh :
deuh ziah ang a, chhuanlam Inenkawl fai hi a \ha a, balh
tling i tihte ngei kha i nih tur hi a hrisel lo. Chutih laiin
ang nihtir lotu tur che a ni thawmhnaw leh incheina
ang a, nangma tana pawi ngawt mutmawh hnarmawha

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
15
neih chu rilru la pengtu leh viau a ngai ta. Sikul leh
zirnaa min ti\huanawptu a ni college ang lo takin pass mark
thei. Chuvangin, High hmu apiang thlan an ni tawh
School kal lai kan ni emaw, lo va, a latu turten an duh zat,
College leh University zirlai a thiam thiam an lo lawr tawh
kan ni emaw, nalh lutuk hi avangin thiam fal takzet nih
tum loh tur. Zirlai, thawm- a ngai. Thiam fal tih avang
hnaw thar leh tunlai ber ber hian zam nghal ngawt tur a
nena inthuam reng mai, sam ni lo, peih leh tumruhah a
phir leh kekawr zuih innghat.
mangkheng, style ringawt Sap, Vai leh hnam
ngaihtuah chu, a zirlaiah a ril puitlingte nen thiltih honaah
lo vang tih a hriat nghal theih. ka tel ve ta zeuh zeuh va, an
Ngaihsan lam aiin nuihzat tih nawn fo peihna hi Mizote
lamah a kal mah zawk. Chin tan entawn tur niin ka hria.
tawk hriat a ngai a ni. A tirah chuan an thiam nghal
Hna hmuhna tura lehkha bik lem lo; mahse, an ti nawn
zir : Sawrkar hnathawkte hi a, an zir nawn a, an thiam
a la lut tam berte ni lem lo loh chuan an bei nawn leh
mah se, a hna hian lukhawng mai \hin a, a tawpah chuan
a neih avangin thawh kan thiam em em (excellent) an
chak tlangpui a, hei hi kan lo ni mai \hin. Kuminah
ram sum leh pai dinhmun entrance exam pakhat i bei a,
(economy) a la \hat tawk loh i hlawhtling lo va, nakkumah
vang pawh a ni mai thei e. bei leh la, kumina i inbuat-
Public Service Commission saihna zawng leh nakkuma i
leh Staff Selection inbuatsaihna belh khawm
Commission kaltlang chuan hriatna tam zawk i lo
chauhvin Central sawrkar nei tawh dawn a. I la tling lo
hna a thawh theih a, chuta cheu a nih chuan a vawi thum
tling leh tlak ni tur chuan beih nan exam leh la, hriatna i

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
16
khawl khawm \euh tawh ang a awm nual tawh hlawm a,
a, tlin hun a awm ngei ngei chungte chu inzir (practice)
\hin. Competitive exam bakah nan a hun bithliah (duration
bank exam te, sipai officer leh of exam) te nen tih chhin fo
corporate lam hna thleng hian a \angkai takzet.
a ruaitu turin duh dan a nei Be your own Boss : Tute
\hin a, kalhmang a awm. emaw rawih ni lova, mi dang
Inbuatsaih laiin a ruaitu duh ruaitu, mi dang hna
dan hriat tuma inbuatsaih a siamsaktu nih hi a ropui,
finthlak ang. Entir nan, nangman company din la,
Central Service tur chuan chu chu khalh (run) ang che.
India ram zalenna sual a\ang A hun leh hmun mila thlan
vawiin thlenga ram kalphung thiam erawh a ngai ang. A
leh hmasawnna tur pawha hna azirin thlur bing leh
India taka ram policy hmu luhchilh thuka, ruahmanna
thiam mi, a kut leh ke tak tak felin awmzia a nei ang.
a nih hunah pawh a ngaih- Ngun takin ngaihtuah la, a
tuahna leh ke chheh sual lo tur pawimawh ber chu, eng nge
an zawng niin a lang. A i duh hriat chian a ni. I duh i
bulthumah chuan eng exam chian veleh thutlukna siam
mai pawh hi zawhna kalhmang la, chumi tihlawhtling tur
ngun taka zira inbuatsaih a \ha chuan bei rawh. Chumi ti tur
a, thiam a \ul tluk zetin hun chuan nangmahah khan
hman thiam (time manage- theihna a awm. I duh takzet
ment) a pawimawh lehnghal. chu i nei ngei ang, tu man
Model Paper set/Test set an dang thei lo che.
emaw te kan exam duh azirin

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
17

TLEIRAWLTE LEH TUNLAI KHAWVEL


Pro. Pastor Isaac Lallawmkima

Naupang pahnih, inkawmngeih tak Zuala leh Thana an


awm a, chhungkaw hrang ve ve ni mah se inanna pakhat an
nei a, chu chu an pate zu rui \hin ve ve an ni chu a ni.
Chhungkuaa pa berin zu a ruih \hin chuan chhungkua a nuam
lo va, khawsak a harsa duh m m a, mi chhungkua an hlim
lai te hian an hlim ve ngai lo.
Zuala leh Thana chuan an tiin Pathian \ih chungin a nun
chhungkua hrehawm an tih a hmang a, chhungkaw
thu an sawi dun ve \hin a, an duhawm tak mai a din chho
pa te zu ruih \hin avang chuan ta thung a ni. Hetiang chiah
an zak \hin a, inkhawm pawh hian tunlai naupang/
nuam lo tih chang an nei \hin. tleirawlah hian mi chi hnih,
An lo tlangval ve ve ta a; rilru inang lo an awm reng a
mahse an rilru chu a inang lo ni.
kher mai. Naupang zawk te hian
Zuala chuan, ka pain a hman a\ang tawhin thil ropui
duh tawkin zu a rui \hin a, tak tak an lo ti tawh \hin a.
chhungkaw hrehawmna a Kawng dik zawh hram hram
thlen nasa bawk a; eng vangin leh sual lam kawng zawh tum
nge a fapa hian zu ka in loh tlat an awm. Chhungkua leh
bik ang le, tiin zu ruih a khawtlang tichhetu an awm
ching chho ta a, rei pawh dam laiin damna leh piantharna
loin a thi ta thuai mai a. thlentu, Isua hnena anmahni
Thana erawh chuan, ka aia upa zawk leh puitlingte
pain zu vangin kan pawh hruaitu hi eng emaw zat
chhungkua a ti chhe nasa em an awm tawh a. Bible-ah leh
mai, kei chu ka pa ang mai khawvel chanchinah pawh
maiin ka awm ve dawn lo, naupang/tleirawl chanchin

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
18
ngaihnawm tak tak, puitling sipai lal ropui tluchhe mai tur
zawkte kawng kawhhmuhtu kha a chhanhim der mai a ni
hriat tur tam tak an awm a (2 Lal. 15).
ni. Thuthlung Tharah bu
hmasa pali te kha kan hria em
Bible a\angin aw! Chung bu palite chu
Thuthlung Hluia kan Chanchin |ha bu tiin an
hmuh pakhat chu Israel vuah a. Isua thiltih mak tam
hmeichhe naupang te a ni. tak kha Chanchin |ha bu pali
Suria sipai hotu ropui tak te khan an sawi vek miah lo.
Naamana chuan phar natna Matthaia sawi kha Markan a
tenawm tak a vei a. Phar chu lo sawi ve lo va. Luka sawi
mi zawng zawng thinhrik a kha Johanan a sawi ve vek
nih avangin khaw pawnah, mi lo. Amaherawhchu, Chan-
kal ngai lohnaah an awmtir chin |ha bu palite khan Isua
a, chaw te pawh an pe mai thiltih mak pakhat sawi vek
\hin. Miin an ten em em a, an nei thung a, chu chu mipui
an natna kha kai ve an hlau sangnga hrai kha a ni (Mt.
thei em em a ni. Chu vang 14:13-21; Mk. 6:30-44; Lk.
chuan Naamana pawh kha 9:10-17; Jn. 6:1-14). Isua
sipai hotu ropui tak ni mah thusawi ngaihthlak chakin mi
se phar a nih tlat avangin a tam tak an pung khawm a,
ropuina kha engmah a ni naupangte pawh an kal ve a
dawn lo a, mi hriat a hlau hle ni. Chaw chhun ei a lo hun
ang chu! Mahse, mi hriat tak a, sem tur an lo nei reng reng
tak hmain a hmeichhe lo mai a, refreshment a awm
naupang chhiahhlawh, Israel thei ta lo. Chawfun keng
ram a\anga sala a hruai haw hovin keng lote an pe ve phal
khan damna kawng a kawh lo a ni ang. Isua zirtirte pawh
hmuh ta hlauh mai a, a vannei an mangang em em mai a ni.
hle mai. Chhiahhlawh, Chutah, mipa naupang,
hmeichhe naupang mai khan

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
19
chhangper panga leh sangha Mary Jones
pahnih nei a lo lang ta! Bible Society of India
Naupang chaw fun mai mai (BSI) hi kan hre \heuh awm
chu puitling tan chuan eng e. |henkhat chu life member
tham mah a nih loh tehreng te, patron member te pawh
nen tiru? Mahse, Isua a lawm kan awm. He BSI hi khawvel
em em mai a, a tipung a, mi pum huap rawngbawlna a ni
zawng zawng ei sen loh a, a inthlun khawmna chu
khawpa tam a lo ni ta reng United Bible Societies tiin an
mai a ni. Mipa naupang vuah a. Khawvel ram pumah
thilphal vangin puitling tam Bible la nei ve loten an neih
tak ril\amten chaw an lo ei ve theih nan rawngbawlna
puar ve thei ta a nih chu! ropui tak a ni. He rawngbawl
Lal Isua pawh kha mi tam na ropui tak a lo din theihna
takin an zui a, an ngaisang a, chhan chu hmeichhe
a thu sawi ngaihthlak chakin naupang, Bible ngaina em
an kal khawm ruih ruih \hin. emtu a ni. Chu naupang chu
Naupangte pawn Isua bula Mary Jones a ni a, Mary tiin
awm ve an chak a, an nuten an ko mai \hin. December ni
an hruai a. Mahse, zirtirte 16, 1784 ah Llanfihangel,
khan an lo hau nasa mai a, Wales (UK) khuaah piangin
Naupang te te! Puitling kum 8 mi a nihin a piangthar
chauh kalna tur a nih hi, te a, Calvinistic Methodist
an lo ti a ni ang, an kal ngam (Presbyterian Church)
ta lo va. Mahse, Isuan a lo kohhran chhungkua an ni.
hriat chuan a zirtirte kha a Mary te hun lai chuan
hau hrep a, Nangni puitling- Bible a vang em em a, a to
ten vanram in beisei em em bawk a, mi tlem te chauhvin
kha heng naupangte ta hi a an nei thei. Mary chuan Bible
ni, a ti daih mai a ni. chhiar a chak em em \hin a,
an chhungkuain Bible an neih

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
20
si loh avangin a leina tur Tunlai khawvel
pawisa a khawl ngat ngat a, Kan nu leh pate hun lai
kum 8 a nih a\angin kum 15 chuan thil a la tlem em em a.
a nih thleng pawisa a khawl Tunlai toys chi hrang hrang,
a, Bible lei a tum hle a ni. ei tur tui tak tak leh TV,
Chutih lai chuan pawisa nei computer game angte hi a la
ringawt mah se lei turin hmun awm ve lo va, sweet te pawh
hla tak tak kea kal a ngai \hin. an ei khat em em a ni. Tunah
An khaw bulah a awm loh chuan engkim kan nei em
avangin Bible zawrhna hnai maw tih mai turin kan in
ber, km. 42-a hla, Bala chhungah ngei kan duh duh
khuaah ke ngatin a kal ta vang kan lam a, \hiante nen duh leh
vang mai a nih chu! in chhungah kan infiam a,
Bala khuaah chuan Pastor duh chuan thil chi hrang
Thomas Charles-a hnen hrang tih tur a lo awm ta a;
a\angin Bible chu a lei ta a thil sual leh sual lo a inpawlh
ni. Mary inpekna leh nuk tawh mai a ni.
tumruhna chuan Pastor rilru Tunlai khawvel chu
chu a hneh em em mai a, sumdawnna rilru (consume-
Wales ramah Bible thawn ristic society) a nih tawh
luttu pawl a lo ding ta hial a avangin kan thil hmuh leh
ni. Hun a lo kal zel a, tunah hriatte hi fimkhur taka
chuan chu pawl kal zel chu hmachhawn a ngai tawh a,
India ramah kan lo nei ve ta kan hmuh leh hriat zawng
a, BSI kan tih hi a lo ni ta a zawng hi awih vek chi pawh
ni. He rawngbawlna avang a ni tawh lo. Mi tam tak
hian a man zat tur aia tlawm chuan chu chu hre lovin nu
daihin keini Mizote pawn leh pate thu aiin \hiante thu
Bible kan lei ta chur chur a leh an thil hriat an awih zawk
nih hi. a, a tawpah chuan an inchhir

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
21
leh fo mai. Mi \henkhat chu game, internet, etc. hi tih
TV-ah cartoon, power miah loh tur ni lovin, thu
rangers, chhota bheem, awih chunga khawih tur a ni
Barbie, Vh1, Internet, FB, zawk.
etc. an en lai phei chuan mi Tunlaia mi hlawhtling tak
dang an ngaihtuah lo va; takte hi an naupan lai a\anga
lehkha zir peih loh phah nan nu leh pa te, zirtirtute leh aia
leh thu awih loh phah nan an upate thu awih mi an ni zel.
hmang \hin. TV-a power turu Pathian thu awih mi phei chu
pui pui an neih ang kha neih an hlawhtling bik a ni. Bible
ve an chak a, an incheina leh a\anga kan hmuh naupangte
an style-te an la a; nu leh pa leh khawvela malsawmna
leh ute aiin an ngaisang tawh thlentu naupangte pawh kha
hial zawk a ni. Mahse, heng Isua thu awih mi an ni zel.
thilte ai hian Isua a ropuiin a Isua hian naupang fel hi a
chak zawk daih a, changkan ngaina hle a ni. Chu vang
hmel tak ai khan Isua a mawi chuan Isuaah hian damna te,
tluantling zawk a ni. Kan hlawhtlinna te, malsawmna
damloh chang te, kan \hatna te, power aia \ha zawk
tura mi pawimawh berte chu ropuina te a awm vek a.
kan chhungte tho an ni. Chumi hre fuha, Isua thu
Chhungkua aia mamawh awih naupang/tleirawlte chu
zawk kan nei mang miah lo. an chhungte thleng pawhin an
Dam loh nikhua te hian tluchhe mai mai ngai lo va,
chhota bheem te, power mi dangte pawhin anmahni
rangers, power nei te khan a\angin malsawmna an dawn
min tidam thei miah lo va, phah hial \hin a ni tih i hre
lehkha thiam theihna pawh reng ang u.
min pe thei lo tih kan hre
....
awm e. TV te, computer

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
22

PAFA BUH RU
Upa Lalengmawia Ralte
Aizawl Kohhran

Zan thla eng tak maiah hian pa pakhat hian a fapa


hnenah, Mama, saiip, buara ip kha han keng la, lovah
i va kal lawk teh ang, a ti a. A fapa chuan a pa thu
awih chuan ip chu a la a, lovah chuan an kal ta a. An lo
an thlen chuan, an chhek in lam pan ta lo chuan an
\henawm te chhek in (buh dahna) lam chu a panpui ta
daih a.

Chhek in an thlen E ng n ge n i M a m a ?
chuan a pa chu a hawi ruai ...Thlir hmaih i nei a ni,
r u ai m ai a , t u m ah a n a ti a. A pa chu hlau hmel
hmuh loh avangin chhek in tak hian a dak chhuak a,
kawngkhar chu a hawng a, Mama, khawi lam nge ka
a lut ta a. Pa chuan a fapa thlir hmaih, a ti a. A fapa
hnenah chuan, Mama, ip chuan a kutin chung lam a
kha han keu rawh le, a ti kawk a, Ka pa, chhunah
a, a pa thu a nih avang leh zanah pawh chiang taka
chuan a keu lo ngam lo va, min hmu fiah em emtu
a keu mai a. Mahse, a pa Pathian chuan tuna kan
chuan ruk a rukpui a ni tih thiltih hi min hmu vek a
a hria a, a chhungril chu ni, a ti a.
a phu der der mai a, Ip
pakhat kha han keu leh A pa chu chhek in
rawh, a tih chuan, a pa a\ang chuan a chhuak a, a
chu hlau hle mah se, a pa fa p a h n e n a h c h u a n ,
a hlauhna ai chuan khur Mama, ti rawh, kan buh
chung hian, Ka pa.... ruk chhuah zawng zawng

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
23
hi i dah lut leh vek ang. ni mah se, a pa ai chuan
Ru k k a r u k p u i c h e a ; Pathian a hlau zawk a ni.
m a h s e, Pa t h i a n i \ i h Hla siamtuin, Naupang
ava n g i n a h u n t a k a h tete chhandamna thu hriltu
chhanchhuahin ka awm ta an ni thei, a lo tih chu he
a ni. Hei bak rukru leh naupang, Pathian ring tlat
tawh miah lo turin Pathian m i n u n a h h i a n l o l ang
hnenah thlenin, min ven chhuakin, a pa, rukruk
himna avangin lawm thu i pawh pawi ti lo thinlung
s aw i a ng , t i i n a n ch u a h n eh t a zaw k a,
\henawmte chhek in bulah chhandamna huangah a pa
chuan \hing\hiin an chu a chhuak ta a ni.
\awng\ai ta a ni.
N a ng n i naupang
Chu naupang tein d u h aw m t a k t e u , I s u a
Pathian a \ih tlatna chuan, hnenah in nu leh pate in
a pa thu awih em em \hin hruai thei asin.

PATHIANIN A HMU RENG CHE


Pastor Tim-a chuan kohhran sikula chhun chaw
dawngte chhiar turin, Pakhat te tein la rawh.
Pathianin a hmu reng che, tiin apple dahna
dawhkanah a lo tar a. Chocolate dahna dawhkanah
chuan naupang pakhat hian, I duh zat zat la rawh,
Pathian chuan apple chauh a en, tih hi a lo tar ve a!
He naupang ang hian kan awmna hmun leh hun azirin
kan danglam ve em le? Pathianin min hmu reng si a.
Kristian Encyclopaedia

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
24

NU LEH PA THU AWIH LOH PAWIZIA


Lalhmingsanga
Junior Department
Ramthar North

Khaw pakhatah hian Siamtea leh a \hiante hi an awm


a. An \hianho hian an nu leh pate thu an awih lo em em a.
Ni khat chu tui cheng turin an insawm khawm a. Siamtea
chuan a nu leh pate a dil a; mahse, an phal lo va. Tichuan,
ama duhthu ngei chuan a \hiante rualin a kal lui ta a.
Lui an zu thleng a, tui tawpin a hm a, a \awng\ai
an han chen meuh chuan tui mawlh mawlh bawk a.
chu a lo thuk hle mai a.
Pathianin Siamtea pa
Siamtea chu tuiah chuan a
\awng\aina chu a chhang a,
tla ta a, an \hianho chuan an
a rawn harh leh ta a.
theihtawpin chhan an tum a;
mahse, tui hleuh an thiam In an han thlen chuan
bik loh avangin an chhan Siamtea pa chuan a nu
mai thei lo va, nakinah hnenah thil awm dan zawng
chuan an la chhuak thei ta zawng a hrilh a, a nu leh pa
a. An theih ang anga tihharh chuan a hnenah chuan nu leh
tuma an beih ngial pawh pa thu awih loh pawizia an
chuan a harh hlei thei lo va. hri lh a. Si amtea ch u a
inchhir em em a, a nu leh
Siamtea pa mangang
pa hnenah chuan ngaihdam
chu anmahni zawng chuan
a dil a, an thu awih zel tawh
a rawn lang hlawl mai a. A
turin a intiam ta a. Chuta
\hi anten mangan g taka
\ang chuan Siamtea chu a
Siamtea an buaipui lai chu
felin thu a awih ta em em a,
a rawn hmu a, rang takin a
an veng naupang fel bera
rawn tlan a, a fapa awmah
sawi a lo ni ta hial a ni.
te nemin, a kaah te a theih
.....

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
25

Lalremmawia
* Mi tam tak tan mahni * Vawk tan van lam en hi
kiu liah hi thil harsa tak a thil theih loh tawp a ni.
ni. (Han ti ve chhin teh!)

* Darkar khat chhung lek


bengvuah (Earphone)
vuah hian bengah natna
* Kaikuang t> chi hrik 700 zetin a pung thei.
(Shrimp) lung chu a lu-ah
a awm daih.
* Mi tam ber hi khuma
an mut a\anga minute
sarih chhungin an muhil
\hin.
* Na taka hahchhiau * Zawhte zun hi thim
hian n^k ruh a titliak thei. zingah pawh a >ng thei.
* Awle hian a lei zu han * Hmui hnawih \hen-
chhuah thei miah lo va! k ha t a h hian san g ha
phuhlip a tel ve tlat.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
26
* Rubber band hi fridge- \hin a
a dah vawhin a tlo sawt. ni a,
nikum
khan
copy
30,32,581
chhut
\hin a
ni.

* Shark hi sangha zingah * TV-a mi kawm thiam


mit pahnih a ruala khap avanga hausa tawntaw,
thei awm chhun a ni. Oprah Winfrey-i hi a lai ah
hming (A pian hlima a
hming an phuah) chu
Bible-a Ruthi mopuinu
hming chawiin Orpah
(Orpi) tih a ni a. A birth
certificate ziaktuin Oprah
tiin a lo ziak sual palh a, a
pu hlen ta hlauh a ni.
* New York-a hmunpui
nei kar tin chanchinbu
TIME (The International
Magazine of Events tihna)
khu March ni 3, 1923 khan
chhuah \an a ni a, US-a kar
tin chanchinbu hmasa ber
leh khawvela kar tin
chanchinbu chhut tam ber
a ni. New York bakah Lon-
don, Hong Kong leh Syd-
ney a\angtea tihchhuah

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
27
Bible Thawnthu
ISAAKA LEH REBEKI
Kum a liam zel a, Isaaka pawh a lo tlangval ve ta a. Chutih
lai chuan Abrahama pawh a lo tar ve ta hle a, a nupui Sari phei
chu a thi tawh a. Abrahama chuan, a fapa Isaaka tana nupui
tur nula fel tak zawn a hun tawhin a hria a; tichuan, an
chhungkua an lo pung ang a, an hnena Pathian thutiam kha
miten an lo hre fiah thei dawn a ni.
Tichuan, Abrahama Chhiahhlawh chuan
chuan a chhiahhlawh rinawm khawpui chu tlai lamah a
ber chu Mesopotamia khaw- thleng a. Chutih hun lai chu
puiah, Isaaka kawppui wm hmeichhiaten khawpui daia
nupui fel tak zawng turin a tuichhunchhuaha tui an chawi
tir chhuak ta a. Chhiahhlawh hun a ni a. Chhiahhlawh chu
chuan sanghawngsei rual, Pathian hnenah a \awng\ai a,
thil pek tur tam tak phur a Isaaka tana a ruat nula hriattir
hruai a. turin a dil a.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
28
Heti hian a ngaihtuah a hruaiin Kanaan ramah a kir
nula, tui rawn chawiho chu leh ta a.
tui in tur a lo dil ang a, ama Isaaka chu tlai lamah
tan leh a sanghawng seite tana phlah a lo leng chhuak a,
tui in tur petu apiang chu rlkhata sanghawngsei rual lo
Isaaka nupui tura Pathian ruat haw duah duah mai chu a va
a ni ang, tiin. hmu a. A chhiahhlawh hmuak
Chutianga a ngaihtuah lai tur chuan a tln a. Nula
chuan nula hmel\ha tak hi hmel\ha tak, Rebeki lo tel ve
tuichhunchhuah bulah chuan a hmuh chuan a nu Sari puan
tui chawi turin a lo kal a. inah a hruai lut a, an innei ta
Chu nula chu tui in tur a a. Isaaka chuan Rebeki chu a
lo dil a. Chu nula chuan hmel hmangaih hle a.
hlim tak hian, I duhtawkin
in rawh, ka pu! I duhtwk i
in hnuah i sanghawngseite tan
pawh sawn tui ka chawi dawn
nia, a ti ta mai a!
Chu veleh chhiah-hlawh
chuan chu nula chu Isaaka
nupui tur a ni ang tih a ring
ta a. Chu nula hming chu
Rebeki a ni a. Chhiahhlawh
chuan Rebeki pa hnenah
chuan inneih dan tur
ruahmanna a siampui a.
Rebeki pa chuan lawm takin
ruahmanna chu a pawm a.
A tukah chuan (Bible Thawnthu 100,
chhiahhlawh chu Rebeki Lalremmawia lehlin a\anga
lak chhuah a ni e.)

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
29
Tleirawl pual

NUNNA HLU

John Lalhruaitluanga
Jt. Editor

Nunna hi a hlu : Pathianin nangmah ang hi pakhat chiah


a siam a, chuvang chuan mi bik i nihzia inhria la, chutiang
tak chuan i nun pawh hmang ang che. I nunna lo kha nunna
dang i nei tawh miah lo va, chuvang chuan a hlu asin aw!
Nunna hi mihringin kan siam thei lo va, Pathianin a siam,
min pek a ni.
He khawvelah hian chu I nun a beidawng em ni?
nunna chu vawi khat chiah Mi \hen khat chu an
pek kan nih avangin a hlu nunah harsatna an tawhin an
hle mai. Nun hi ho deuha beidaw ng mai \ hin a,
hmang ral mai mai tur kan \henkhat erawh chu harsatna
ni lo va, awmze nei lova hmunah pawh beidawng duh
paih ral mai mai atan chuan lo va hneh tum tlat an ni ve
a uiawm lutuk. Chuvang thung. Mihring nunzia hi a
chuan, thil \ha tih nan, mi in ang lo em em mai a.
\anpui nan , Pathi an |henkhat chu ngaihzawngte
rawngbawl nana hman mai an \hen avanga beidawng
hi nun dan awmze nei chu a em em mai an ni a, \henkhat
ni wm e. Mi tam tak, sual chu zirnaa an hlawhchham
lam kawng zawh reng renga avanga beidawng an awm
hun hmang an awm a, nunna bawk. Ruih theih thil tih
hlutzia an hre thiam lo a ni. avanga beidawnna a awm
Nang chuan i nunna neih thei bawk. Heng kan sawi
chhun hlu tak kha, a hlwk bak pawh hi beidawnna
thei ang berin hmang ang chhan chi hrang hrang a
che. awm thei ang.
www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
30
Kan beidawnna chu eng hi min hmangaihtute an ni
pawh ni se, beidawnna ata tih hriat a pawimawh khawp
min hruai chhuak theitu a mai a, \hian \ha phei chu
awm lo nia kan hriat lai \hat ni leh chhiat niah pawha
pawhin beisei tur kan la nei kan innghah ngamna tak tak
tih kan hriat a pawimawh. an ni a, an hlu hle a ni.
Khawvelah kan bei- Chuvangin, harsatna thuk
dawng tawh a ni mai thei a, tak i tawh lai pawhin i
kan mihringpuiteah beisei \hiante hre chhuak la, an
kan nei zo tawh lo pawh a hmel ng aiht uah la, an
ni mai thei. Amaherawhchu, hmangaih che a ni tih i hre
Ka hnenah lo kal ula, thiam thei ang
keiman ka chawlhtir ang che Mi \henkhatin hma-
u, titu Lal Isua a awm a. ngaihtu nei miah lo nia an
Na zawng zawng damna hi inn gaih lai paw h hi an
thil pakhat chiah a awm a, hmangaihtu leh lainattu an
chu chu Isuaah chauh a ni. neih reng chu an chhungte
Mi sual ber pawh a ngaidam hi an ni. Nu leh pa
duh a, lungngaite a hnem hmangaihna thuk tak hi eng
\hin a, harsa leh mangangte mahin a chhu chat zo lo va,
\anpuitu a ni. unaute nena inzawmna hi
Hmangaihtu i nei : Bei- thisena inzawmna a nih
dawnna khur thuk taka mi avangin a tlo em em a ni.
an awm lai hian hmangaihtu Hmangaihna thuk ber
leh duhsaktu nei reng reng leh daih rei ber chu Pathian
lo anga inngaih a awl viau hmangaihna a ni a. Ngaihdam
\h in a ni wm e. zawh loh a nei lo va, tuam
Amaher awhchu, mah ni dam zawh loh a nei bawk lo.
inngaih ang ngawt hi a lo ni Kan nunah beiseina kan nei
lo fo va, min hmangaihtu tawh lo a nih pawhin Pathian
tute emaw an awm zel a ni. hmangaihna hi chuan min la
|hian nei lo tawp chu nghak reng a ni tih kan hriat
an vang viau ang a. |hiante reng a pawimawh.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
31

HRE THEI RAWH

1. Zirtirte zinga Isuan a koh hmasak ber kha tu nge ni?

.........................................................................................

2. Bible-ah hian India tih a chuang ve a, khawi buah nge a


inziah?

.........................................................................................

3. Isua zirtirte zinga khawpui ri fate tih kha tute nge an nih?

.........................................................................................

4. Peteran nupa a hau hlum der mai a, tute nge?

.........................................................................................

5. Hmel danglamna tlangah Isuan a zirtir tute nge a hruai?

.........................................................................................

6. Mihringte zinga thi hmasa ber kha tu nge?

.........................................................................................

7. Davidan Uria nupui a uire hming kha tu nge?

.........................................................................................

8. Nu pum chhunga nausen insualte kha tute nge?

.........................................................................................
Bethsebi, 8. Esauva leh Jakoba.
Anania leh Saphiri, 5. Petera, Johana, Jakoba, 6. Abela, 7.
A dikna : 1. Petera, 2. Estheri, 3. Jakoba leh Johana, 4.

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
32

CROSSWORD

1 2

3 4

5 6

8 9

10

A PHEI : 2. ....... zawng zawngin nihlawh mi ti dawn a ni


(Lk. 1:48) (9); 3. Bible-a bu pakhat hming (7); 5. Isuan
hetiang hi vawi tam tak a ti (Joh. 2:23) (7); 6. Mi chak
hmingthang (7); 8. Suria sipai hotu a ni na a, a ph^r (7); 10.
Hetianga \awng\ai hi tun thlengin an la ching (9).

A CHHUK : 1. ^tna kawng chu ...... ula (Thuf. 9:6) (9); 2.


An inah l>n zin lutuk loh tur (Thuf. 25:17) (7); 4. |awngkam
danga biak in sawina (9); 6. Mosia farnu (7); 9. Thil h^l
awm dan (3).

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
33

CHEICHHUAH
Han chei leh phawt mai teh le....
Chei dan tur:
D = Hring, I = Nawinawk, N = Pawl

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
34

CHEICHHUAH
Han chei leh phawt mai teh le...
Chei dan tur
B = Dum, O = Serthlum, Y = Eng, G = Hring

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
35

KA HMUH ANG HMU THEI RAWH

a
A chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan lohna chi ruk
hmu thei rawh.
A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la
1...................................................................................................
2 ................................................................................................
3.................................................................................................
4..................................................................................................
5.................................................................................................
6.................................................................................................

www.mizoramsynod.org
APRIL 2017
36

www.mizoramsynod.org

You might also like