2013 36

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 114

2012 :

2013
2012 :

2012 :
Expressway Construction and Management

KDI

11-7003625-000051-01
ISBN 979-11-5545-025-3 94320
ISBN 978-89-93695-90-8 (42)
Copyright

11-7003625-000051-01

Knowledge Sharing Program

2012 :

Preface

60
10 .
.
,
.

,

KSP(Knowledge Sharing Program) KDI .
KSP 2004 2012 39 441
, .



(08) KDI
KSP 2010 .
KSP ,
,
.

2012 2011 40 ,
, ICT, , , , , ,
8 41 .
, , T/F ,

, .

,
.

.

KDI
,
.
KDI .

2013 5

KDI


Contents
12

1 15

2 19
1 20
2 12 5 22

3 31
1 32
2 1970 1980 49
3 1990 2000 59

4 77
1 78
2 80
3 82
4 83
5 84

06 2012 :
5 87
1 88
2 92

6 95
1 96
2 96
3 99

7 105

109

07
Contents |

2
< 2-1> 1953 21
< 2-2> 1952 21
< 2-3> 1 5 22
< 2-4> 1 5 24
< 2-5> 1 5 25
< 2-6> 1 5 26
< 2-7> 1 5 27
< 2-8> 2 5 28
< 2-9> 2 5 29
< 2-10> 2 5 30

3
< 3-1> GDP 34
< 3-2> 35
< 3-3> 1 5 36
< 3-4> 44
< 3-5> 45
< 3-6> 46
< 3-7> 47
< 3-8> 48
< 3-9> 1970 1980 51
< 3-10> 1970 1980 52
< 3-11> 1976 55

08 2012 :
< 3-12> 1970 1980 57
< 3-13> 1970 57
< 3-14> GDP 58
< 3-15> 1990 2000 60
< 3-16> 1990 2000 61
< 3-17> 1990 2000 2 61
< 3-18> 1992 65
< 3-19> 1990~2000 66
< 3-20> 1990~2000 67
< 3-21> GDP 67
< 3-22> 69
< 3-23> 70
< 3-24> 70
< 3-25> 71

5
< 5-1> 91
< 5-2> 93

7
< 7-1> 107

09
Contents |

3
[ 3-1] 1960 1970 34
[ 3-2] 42
[ 3-3] 1970 1980 51
[ 3-4] 1990 2000 62
[ 3-5] TCS 73
[ 3-6] VMS 73
[ 3-7] 74
[ 3-8] 74

5
[ 5-1] 94
[ 5-2] 94

6
[ 6-1] 101

010 2012 :
Contents | Box

2
[Box 2-1] 5 23

3
[Box 3-1] 39
[Box 3-2] 45
[Box 3-3] 71

011

1968
, 1990 2012 32
4,010km . 1950
.
(Toll Collection System: TCS), (HI-
PASS) , , ,
.


, ,

.

, 1970
1980 , 1990 2000 3
. , , , ,

.

, .

,

.

012 2012 :
, , , ,
. , ,
, , .


.
,
.

.

013
2012 1

1968 40
, 2012 32 4,010km
. 1950
,

.


, ,

.

2 5
, ,
.

3 40 .
,
.

4 , ,
, , ,
,
.

016 2012 :
6
.
.
.

1 017
2012 2

1
2 12 5
2

1960 10 , 3
, .
1962 5 ,
. 1960 12
, 1 1962~1966
8.5% .
, .


1968 1970 .

.

,
1960 , 1 2
5 .

1. 5
1950 3 ,

. 1944 1,066km 1951
580km .

020 2012 :
1953 < 2-1> 687km
. 1951 580km , 1944
1,066km . 1953
, 332km 316km, 39km .
2.5km ,
, .

2-1 | 1953
(: km, %)


332 39 316 687 2.6
5,374 10,160 9,811 25,345 97.4
5,706 10,199 10,127 26,032 100
: 2011, , 2012

, 1952
< 2-2> 1,319 52km 33km
. 37% .

2-2 | 1952
(: , km)


498 29 16
821 23 17
1,319 52 33
: 2011, , 2012

, 1954
(International Cooperation Administration: ICA) 1955
2 3,670 1962 . 1954
1962 1,507 ,
, , .

625 , 1960
, 1960
.

2 021
2

2. 1962 5
1962 1966 1 5
76% .
,
,
.

1
, < 2-3> 1962 1966
.
,
.

,
.
, ,
.

2-3 | 1 5
(: %)

1962 1963 1964 1965 1966


3.5 9.1 8.3 7.5 13.4
: , , 1970

2 12 5
5
5 .
,
.

1961 7 22 5
. 1962 1 5 1
5 , 1962 1966
1 5 .

022 2012 :
1990 7 5 ,
1 2 5
.

Box 2-1 | 5

5 1962 5 1996 7
. 1961 7 5 1
, .
, 1960 1, 2
,
. 1
, .
, . , 60 2
,
.
3, 4 1970
. ,
.
60~70 5, 6 1980
, .
. 1990
, 1994
, .
1990 ,
. 2000
.

1. 1 5

.
1 5 1962 5
, .

, .

2 023
2

1 1.0%
, 1950
.

1
,
.

.
1 , , ,
. < 2-4> 53% 33%
, .

431 18km 20.2 .


488km 12.4 ,
.

1
, .
, 1
.

2-4 | 1 5
(: km, , %)




17 1,634 50.9 18 2,020 53.0
321 890 27.7 488 1,248 32.7
85 275 8.6 120 289 7.6
121 411 12.8 73 255 6.7
- 3,210 100 - 3,812 100
: 2011 , , 2012

.
1 5 1961
1966 . 1963

024 2012 :
, . 1963
1966 1
. < 2-5> 1963 1966 104%,
36% .
, 1/3 .

, 3
. , 1963 6.8 1966 11
, . 1963
91% 1966 ,
.


,
. 1961 8,733
1966 17,502 19.0% . , 1966 2
, .

2-5 | 1 5
(: , )




( ) ( )
1963 109,348 742,325 19,774 18,050
1966 138,298 1,511,558 24,064 24,528
: , , 1971

.
1 5 < 2-6> ,
1961 27,169km 1966 33,476km 23%
, .
,
. ,
.

2 025
2

1961 10,884km 1966 14,033km 3km ,



.
.

.
1,114km 1,942km 74% .
88%
, 344km
.

2-6 | 1 5
(: km, %)



1961 1966 1961 1966 1961 1966
- - - - - -
5,706 8,186 12.6 16.5 719 1,351
10,579 10,395 0.5 0.3 53 31
- 1,862 - 18.5 - 344
10,884 14,033 3.2 1.6 348 225
27,169 33,476 4.1 5.8 1,114 1,942
: 2011, , 2012

2. 2 5
1 5 2
5 1
. 2 1967 1971 5 1965
, 1965 11 24 7%
. 1966 6 13
, 7 29 .

. 1 2
1 5 .
,
74% .

026 2012 :
,
. 1
, .

2 5 1
, < 2-7> 1965 1960 57%,
77% . 2
1971 1965
96%, 78% ,
.
, ,

.

2
. 2 ~
~ .

2-7 | 1 5
(: -km, -km)

1960 1965 1971


1960 1965


7,590 11,932 57% 23,410 96%
3,030 5,365 77% 9,553 78%
: 2 5, , 1966

.
2 ~, ~, ~,
~ 10 143km , .

,
. 1 2
.

2 027
2

2 5 1 1968

, 10 . 10
1968

.


,
. 2 874km, 3
926km ,
2 .

2 < 2-8> , 904


1 38 .
1 2 5
. 10% 1
, 1 61 . 2
1 15
.

, 72% , 1
86% .
1
, .

2-8 | 2 5
(: km, , %)




539.6 41,323 64.3 655 65,417 72.4
82.0 3,680 5.7 106.7 3,625 4.0
19.8 7,111 11.1 13.8 5,961 6.6
649.0 6,130 9.5 705 7,311 8.1
1,232 4,907 7.6 763 7,187 8.0
194.0 1,162 1.8 79 900 1.0
- 64.313 100 - 90,401 100
: 2 5, , 1966

028 2012 :
.
2 5 ~ 29.5km, ~ 428km, ~
79km, ~ 104km 655km ,
.
20% , 42%
.

< 2-9> 2 ,
1966 1.8
. 1966 24,528 24,064
, 1971 3 1.3
.

1 5
, . 1966
17,502 1966 60,677 36.5% 1 19.0%
. 6
.
.

2-9 | 2 5
(: , )




( ) ( )
1966 1,511,558 138,298 24,528 24,064
1971 2,743,769 131,251 73,934 31,955
: , , 1971

.
1
. < 2-10> 1966 1,942km
1971 5,770km 197% . 1
74% 2.7 2
.

2 029
2

655km ,
954km, 206km, 1,592km, 454km
. 1 2
, , , , .

2-10 | 2 5
(: km, %)



1966 1971 1966 1971 1966 1971
- 655 - 100.0 - 655
8,186 8,146 16.5 28.3 1,351 2,305
10,395 10,760 0.3 2.2 31 237
1,862 5,661 18.5 34.2 344 1,936
13,033 15,413 1.6 4.3 209 663
33,476 40,635 5.8 14.2 1,942 5,770
: 2011 , , 2012

030 2012 :
2012 3

1
2 1970 1980
3 1990 2000
3

1970 1980 12
671.6km . 1990
79
2010, 3,859km .


,
.

1960
. 1960 1970
1980, 1990 2000 ,
.

1.
1960 ,
5 1962 .
,
. ,
,
.
.

032 2012 :
.
1 5 1 1962 1 20
.
1962 1 27 ,
.

, 60
.
, . 1966 2
1 , 1 3
. 4, 5, 6 1960
.


, .
, , ,
.
,
.

,
. ,

.

3 033
3

3-1 | 1960 1970

.
,
. 1960 .
GDP , < 3-1> 1961 1.73%
1960 , 1970 9.38% .

3-1 | GDP
(: 1 US$)

1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
(A) 4,088 5,481 8,680 11,906 17,508 25,033 32,023 45,540 62,252 83,519
GDP(B) 235,706 274,594 386,373 335,813 301,761 380,604 470,275 595,534 747,569 889,973
A/B 1.73% 2.00% 2.25% 3.55% 5.80% 6.58% 6.81% 7.65% 8.33% 9.38%
: Worldbank(www.worldbank.org), (http://stat.kita.net/)

034 2012 :
.
.
1960 1960
, . 1960
1 5 44%
,
.
1967 1970 41%
2 .
1960 1 . 1950
, 1962
.

,
,
.

3-2 |
(: )

1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
644 1,208 1,597 1,102 1,190 1,732 2,750 3,895 5,244 7,684
1,925 2,443 2,761 2,682 3,248 4,060 4,994 5,423 6,287 7,421
3,608 5,189 5,923 5,761 7,448 9,178 13,923 19,199 25,172 29,172
: , , 1971

.
1 ,
. 1
,
,
~, ~ . 1
,
.

3 035
3

< 3-3> , 1963 39.8 1966 51.3


3 1.3 , 8.8% .
1963 18.1 1966 28.6
10.8% . 1
, 1966 1970 19.3%
103.8 . 26.0%
, 1970 60% .
.

3-3 | 1 5
(: )

1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970


39,804 41,197 49,067 51,278 60,227 80,552 95,332 103,836
18,050 18,716 24,014 24,528 28,615 46,093 56,575 61,775
19,774 20,311 22,377 24,064 27,440 28,857 30,643 31,551
1,980 2,170 2,676 2,686 4,172 5,602 8,114 10,510
: , , 1971

.

,
.
, .

,
.
,
.


. ~, ~
, ,

.

. .

036 2012 :
.
1960 ~ ~
. 2 5 ~ ~ 10
.
,
.


. 1962 1967 7 ,
1965 1 1 ~ 1) .
1967 4
.


1986 1967 15
. ,
6 46
. ~ 30km
,
.

.
~ ~ 2
,
.
,
.

1960 1 5
1965 .
2
1967
, 1968 2 1 . 1
5 1964 5

1) ,
, , .
.

3 037
3

, 1964 6
.

1970 ,
, ,
,
.
, .
,
, .

2.
1962 1 5
,
. ,
. ~ ~
,
.


, .
(International Bank for Reconstruction and
Development: IBRD) ,
.

. (IBRD)
2 5 ,
1965 9 IBRD
. IRBD SOFRERAIL BCEOM, NEI, NEDECO 4
, .

6 , 12
, 1966
.
, 10.2%, 11.5%
.

038 2012 :
1,660km 3,300km ,
. 2 5
10 ~, ~
, .

,
,
, .

Box 3-1 |

( )
, 1964 .
,

.
10
.
. ,
.
1967 ,
( )
. ,
. IBRD

.

, ,
. 5 1
650 , 490
380 .

,
.
1968 2 2 5 70 7 428km .

.
IBRD 1966 5
.

3 039
3

, (United States Operations Mission:


USOM) 5 , 10
.

,
.
, .

 ,
.


, .

 , , ,
.

 .

.
1960 . 1963 7
, .
10
. 1967 8 ()
, () 2 5 ~
6, ~ 4
.

,
,
.
.

, 5 1
.

~ 5 1 ,
, , 4 4
,
.

040 2012 :
,
, DB
.
, .

, 1
.
.

3.

,
4 . , [ 3-2]
2.0m
.
, , .


. ,

.


, , , ,

. , , , ,
.

, , 3 , 1, 2,
3 . 1 3 120km/h,
100km/h, 80km/h , 2%, 3%, 5% .

, 1 600m,
400m, 300m , 260m, 160m, 110m .
4 18t . ,
.

3 041
3

4 24m , 2.5m 0.5m


3m , 7.2m, 2.55m,
0.75m . 4 , 6
.

460m
100km/h ,
. , ,
,
,
.
.

3-2 |

(m)

(a)
(b, )
250

20 25

10% 10%
2% 2%
2.0 0.50
52
22 5

15


()
10

SUBBASE

2.00 0.50

b a b

0.60 1.20
b a b


0.60 1.20

b a b

042 2012 :
4.

.
1960 1965
,
. (Delewe Cather
International) 1968 1 1969 11 23
,

.


. ,
1 .
,
.
,
.
.

,
3.2%
.
.

.
,
, .
17 ,
. 22
, .

.
23.5km
.
, , 3

3 043
3

1 1968 12
1 9 .

1967
. ,
, 3 ,
. 1969
, .

.
1968 12 .
420km 14 .
4 (~, ~, ~, ~
) , .

,
~ . ~ 1970
7 7 , 1 7 2 5 428km
. , ,
, .

3-4 |

/ 1967. 3. 24 / 1968. 12. 21


() 23.5km (4)
~
: 27 9,900
: 5 8,100
: 33 8,000
: 30, , 1999

044 2012 :
3-5 |

/ 1968. 2. 1 / 1970. 7. 7
428km (4)
~
: 415 9,700
: 13 7,600
: 429 7,300
: 30, , 1999

Box 3-2 |

.
428km 3 , .
,

. 3
, .
40% ,
, ,
.


.
13 .
,
.

77 .

5.
1960 625 ,
,
.
, (Asian Development Bank: ADB)
.
, .

3 045
3

1967 1,800
33.8 429.7 1/4
. ,
100% 200% 2
,
.

.
23.5km 4 .

. ADB , ADB
.

20 , 33 8,000
. 14.7
, 12.8 , ADB 6.3 .
. 3 (, ,
) ,
.

1969 2
, .
1970 3 .

3-6 |
(: )


14.7
12.8
ADB 6.3
33.8
: 30, , 1999

046 2012 :
.
1 .
,
. , , , , 5
, ( 180 ) ( 650 ) 470
.
(km 8 ) ~
3,500 , 1967 1
.

IBRD
. IBRD ~ ~, ~~~
~, ~ .
150 ,
.
92% 304 .
.

1970 1980
,
. 1968
1970
.

3-7 |
(: )

( )
199
84
67
15
27
331

: 2011 , , 2012
: .

3 047
3

6.

.
, 1960
. 1961 12 871
, 1963
, , , .

3-8 |


1961. 12. 27
1963. 11. 5
1970. 8. 10
: (http://www.moleg.go.kr)

,
(, ) . 1968 12
,
1969 2 15
. ,
. 1970 , ,
.

3
, .
1969
, . 1 1970 3
.

10
. 1966
5 ,
.

048 2012 :
.

. ,
.


, . ADB
,
1968 7
.

1969 2083 3745,


, ,
,
.

.
,
. 776,
, .
,
.

2 1970 1980

1.

.
1960 , 1970
. 1973 ,
.
.

1960 ,
, ,
.

3 049
3

. , ,
. , , , , ,
.

1980 .
, ,
1990
.

.
1970 .
~ ~ ,
.
,
2
. ,
, .

1970 ,

.
, < 3-9> , 2.2%~34.2% , ,
, 55.7%~89.1% .

1980
~ ,
. .
1975
1970~80 ,
. .

1980 3 2) ,

.
, 1980
.

2) 3 : 1986~88 .

050 2012 :
3-9 | 1970 1980
(: km, %)

1970 1975 1980 1985 1990


551 1,142 1,225 1,415 1,551

(100) (100) (100) (100) (100)
8,122 8,232 8,232 12,241 12,161

(28.3) (45.5) (55.3) (77.1) (89.1)
10,880 10,777 11,021 10,166 10,672

(2.2) (7.3) (11.0) (37.2) (63.6)
5,476 6,767 7,939 10,018 12,298

(34.2) (53.2) (62.3) (72.4) (83.0)
15,216 17,967 18,535 18,422 20,033

(4.3) (7.5) (12.3) (34.9) (55.7)
40,244 44,885 46,951 52,264 56,715

(14.2) (24.0) (34.1) (54.2) (71.5)
: (http://kosis.kr/)
: .

3-3 | 1970 1980

3 051
3

.
1, 2 5 ,
. 1970
. < 3-10> 1970 27
1990 127 4.6 , 0.6 2.2
3.5 .

1970~80
, 1970 6 1990 207 34
. 1 GDP 200 1980
1990
.

3-10 | 1970 1980


(: , , , /)

1970 1975 1980 1985 1990


274,377 454,274 803,901 1,060,105 1,272,188

6,178 8,453 10,453 14,870 21,513
61 84 249 557 2,075
1 GDP 90 302 1,046 2,119 4,409
: DB(http://www.ktdb.go.kr/), (http://kosis.kr/)
: 1) , , , , .
2) .

2.

.
1970 1980 .
1972 1
. 10 1 2
, .

1 1,944km 72~76
1000km, 77~81 944km . 2 346.1km
, 466.5km .

052 2012 :
.
,
.
, .

. ,

.


1, 2 . DB
, 1970 IBRD IBRD
1972 ,
.
,
.

3.
1970 2 ,
, 4 .
1970~80 IBRD IBRD
, , ,
. 1970 IBRD
,

. 1976
, 1979 11
.

.
< 3-11> 1976 ,
3 4 . ,
, 1~3 ,
1~4 .
80km/h 60km/h .

3 053
3

2.5m 1.75m, 2.0m 0.75m,


300m 200m .

88
. 1
, , 1994
1 25.9, 88 23.6
. 1995 2000
.

1970
.
,
. 1970
,
.

054 2012 :
3-11 | 1976

( ) 1976
1 30,000 ()
1
10,000 ~ 30,000 ()
2
30,000 ()
2
10,000 ()
3
10,000 ~ 30,000 ()
3
4 10,000 ()
1 120km/h 1 120km/h
2 100km/h 2 100km/h

3 80km/h
3 80km/h
4 60km/h
15t 15t
1 3.0m
2 3.0m
2.5m
3 2.5m
4 1.75m
1 600m 1 1,000m
2 400m 2 700m

3 400m
3 300m
4 200m

1 3.0m 1.5m
2.0m 2 3.0m 1.5m
3 2.0m 1.25m
4 2.0m 0.75m
: - , , 1974
, , 1976

4.
1970~80
.
1970~80
,

3 055
3

. 1970~80
1973 , 1975
.


, 1971
2 ,
1973 . 88 1984
.

1970~80 ,
. ,
, 88 9 1,029km , ,
, , . 1970
, 1980 88
,
1970 .

1965 70
70 80 , 70
691 .
,
.

1980 1979 9 28 24
, 8.2t 5
. 88
1985 88 1 100~200m
40 ,
.
, .

056 2012 :
3-12 | 1970 1980
(: km, )


234 1971
189 1973
248 1973
60 1975
88 181 1984
117 1987
1,029 -
: (http://www.ex.co.kr)

5.

.
1960 ,
, 1970
.
, 1970
. ~ , ~
, ~ , ~ 5,983
, 35% .
1970 1980 ADB IBRD .

3-13 | 1970
( : , : )


1971 22976 (100) 18384 (80.0) 11480 (20.0)
1973 22,273 (100) 12,490 (56.3) 25,073 (43.7)
1973 22,892 (100) 16,022 (70.0) 17,927 (30.0)
1975 7,436 (100) 2,086 (28.0) 5,350 (72.0)
75,577 (100) 48,982 (64.8) 59,830 (35.2)
: 2011 , , 2012. 2
:

3 057
3

. 80
1970 1970
, 1980
. 1980 1 GDP 200 ,
.
, .

1970
,
. GDP
1970 1.09% 1980 0.53% , 1985
.

3-14 | GDP
( : )

1970 1975 1980 1985 1990


302 554 1,247 4,572 12,967
GDP 27,751 104,778 391,096 856,991 1,913,828
GDP
1.09% 0.53% 0.32% 0.53% 0.68%

: , , 2011

6.
1970 1980
,
. , 1980 3 2,255,
1990 3,553 .

,
, DB
,
.

058 2012 :
3 1990 2000

1.

.
1990 , 1990
,
.

1970~80
, . 1990
1980 ,
.

1990 ,
,
.
, 9 7 79
. 79
30
. 1990~2000 19 1,853km
.

1980
.
1990~2000.

.
1980 1990 ,
. 1990~2010
,
.
, 1990
.

3 059
3

2000 1990 ,
,
.

3-15 | 1990 2000


(: , , )

1990 1995 2000 2005 2010


1,272,188 1,128,951 1,041,058 880,184 964,640

21,513 40,837 49,617 52,600 61,953
2,075 6,006 8,084 11,122 13,632
: DB(http://www.ktdb.go.kr/), (http://kosis.kr/)
: 1) , , , , .
2) .

.
1980 1980
79 1990
. 1990
, 1990 2000
.

< 3-16> , 1990 1,551km 2010 3,859km


. 2000 10 2,121km
3,859km 2 .
, < 3-17> 2
, 4,928km 17,926km 4 .

1990
2010 2 1.5, 3.1 .

060 2012 :
3-16 | 1990 2000
(: km, %)

1990 1995 2000 2005 2010


1,551 1,825 2,131 2,968 3,859

(100) (100) (100) (100) (100)
12,161 12,053 12,413 14,224 13,812

(89.1) (99.5) (98.2) (97.3) (98.0)
10,672 13,854 17,151 17,710 18,180

(63.6) (72.2) (78.3) (79.0) (82.0)
12,298 14,082 17,839 17,506 18,878

(83.0) (90.6) (88.7) (99.4) (99.0)
20,033 32,424 39,240 49,885 50,835

(55.7) (61.6) (60.4) (60.9) (65.0)
56,715 74,237 88,775 102,293 105,565

(71.5) (76.0) (75.8) (76.8) (80.0)
: (http://kosis.kr/)
: .

3-17 | 1990 2000 2


(: km)

1990 1995 2000 2005 2010


4,928 6,147 9,120 13,299 17,926
27,675 29,223 33,622 39,988 42,690
21,559 19,921 29,154 36,662 67,366
30,684 34,492 45,876 49,057 53,192
42,184 50,677 55,530 70,998 82,688
127,029 140,460 173,302 202,894 263,862
: , , 1990~2011

3 061
3

3-4 | 1990 2000

2.

.
1980
1992 3 79
. 1990~2000 79
. 79 2000 4
, 30 7
9 .

5,000km 1990
1,480km 3,520km .

.
, .

062 2012 :
.
,
.
,
DB .

DB
. DB ,
.

.
,
.

.


, 1999
. 500 300
,
.

1990 DB ,
. DB
6 , DB
.

.

,
. 79
, 79
.

3 063
3

3.
1990~2000 1992
. 1990
, 1970 IBRD
. , ,
, ,
.

.
1976 1992 .
1990~2000 1976 1992
.
, , ,
. 100km/h ,
100km/h 460m
.

1992 2
4 ,
.
3)

, ,
, ,
,
15t 40t .

90 70~80
.

3)
, .

064 2012 :
3-18 | 1992
(: km/h, , m)

1976 1992
1 120 120
2 100 100

3 80
100
4 60
15t 40 ()
1 3.0
2 3.0
3.0m
3 2.5
4 1.75
1 1,000 120 710
2 700

3 400 100 460
4 200
3.0
3.0m 1.5
3.0m 1.5
2.0
2.0m 1.25
2.0m 0.75
: , , 1976~1992

4.
1990 , 21
2,225km .
.
,
.

< 3-19> 1 9 .
,

. 1999
, .

3 065
3

.
1990
, 1990
1994 1 .
,
, ,
.

200

, , , , , .
.

- : 

- : , , ,

- : ,

- :

3-19 | 1990~2000
(: km, )


2 424 1990~1995
2 339 1996~2000
5 658 2001~2005
8 844 2006~2010
2,265
: (http://www.ex.co.kr)

066 2012 :
3-20 | 1990~2000
(: km, )


1988.4 1990.12.31 1991.11.29 11
1989.11.06 1993.12.31 1994.12.12 1
1994.02.06 1997.12.31 1999.09.06 1 9
: (http://www.ex.co.kr)

5.
1990~2000 1980

. 1993
, 1994 .

GDP 1990
, 2000 1.25% 1990 0.68% 2 .
SOC
.

3-21 | GDP
(: )

1990 1995 2000 2005 2010


12,967 33,715 75,331 76,614 77,817
GDP 1,913,828 4,096,536 6,032,360 8,652,409 11,732,749
GDP
0.68% 0.82% 1.25% 0.89% 0.66%

: , , 2011

.
1980 20%
, .
1993
,

3 067
3

.
10 ,
.
70% 1990
. 1990~2000
.


1993 . 1990
, .
,
, ,
, , 4 .

< 3-22>
,
. 1990 1.4 ,
1995 6.2 .

,

.
.


,
.
.

068 2012 :
3-22 |
(: )

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010


- - - 33,718 84,036 102,878 139,701
206 887 4,188 10,190 6,075 6,810 11,563
2,977 5,012 10,217 18,404 22,542 23,522 23,759
(A) 3,183 5,899 14,405 62,312 112,653 133,210 175,023
GDP(B) 391,096 856,991 1,913,828 4,096,536 6,032,360 8,652,409 11,732,749
A/B 0.81% 0.69% 0.75% 1.52% 1.87% 1.54% 1.49%
: , , 1980~2010

.
, , ,
, 1994
.

.

,
1990~2000 79
.
1994 .

.

1994 , 1997
, 1999 (Minimum Revenue Guarantee: MRG)
. MRG ,
,
. 1997 SOC 1.2%
2007 16.8% .

3 069
3

3-23 |
(: , %)

1995~97 1999 2001 2003 2005 2007 2009


soc 25.6 12.2 15.2 17.6 18.3 18.4 25.5
25.3 11.7 14.2 16.0 15.8 15.8 22.0
0.3 0.5 1.0 1.6 2.5 2.7 3.5
1.2 4.4 6.5 9.4 15.8 16.8 15.8
: (http://www.ex.co.kr)


,
. 2005
, MRG .
2009 MRG .

3-24 |

1994 1997 1999 2005 2009




MRG
 MRG
(,
()
) MRG

()

MRG , 2000
2000 8 390km .


, MRG
,
.

070 2012 :
3-25 |
(: )


36.6 2000 6~8
82.0 2002 4
82.1 2006 4
36.3 2006 8
47.2 2008 4~6
22.9 2009 4~6
21.4 2009 2~6
61.4 2009 4~8
389.9 - -
: (http://www.kostat.go.kr)

Box 3-3 |

, , ,
, 1994
.

.
MRG
. MRG
,

1999 2009 .

, MRG
.

3 071
3

6.

.
1969 . 1994
. 1995
2000 1990~2000 8
,
.


,
.

.
1993
(Intelligent Transport Systems: ITS) ,
, 2012 (VDS) 2,843, CCTV 1,546,
(VMS) 913 . (Toll Collection System: TCS) 300
, 2000

. .

(TCS: Toll Collection System) (


), , ,
. 1993 6 1 2 1994 8
2012 9 291 1,757 , 14 153
.
,
.

(VMS: Variable Message Sign)


, ,
.
, 2012 10 VMS 913,
181 1,094 .

072 2012 :
3-5 | TCS

3-6 | VMS

(HI-PASS) (OBU: On Board Unit) (


) 30Km/hr
. 2007 2012 9 313
784 , 15 87 .
2012 11 57% .

3 073
3

.
1995 .
~ 378.2km(IC)
416.1kkm(IC) 37.9km ,
~ 282km(IC) 416.1km(IC) 134.1km.

3-7 |

3-8 |

074 2012 :
, ,
,
.
,

.

.
1990
, , ,
. .

(PMS: Pavement Management System)


.
1987 ,
1997 . PMS
,
.

,

. 1999
(HBMS), (TMS), (CMS) .


. ,
, ,
. 1983
2012 903km ,
. 3.0m
.

3 075
2012 4

1
2
3
4
5
4

1.
1960 ,
. 1960
,
. ,
.

,
.

, 5 1
.


, .
,
.

2.
,
.

078 2012 :
, 1972
. 1 3 10 2001 , 4
2020 20 .

DB
, .
,
.
, 1990
.


, .

. 1970
, ,
.

3.
1980 ,
.
.
DB
, DB .

DB DB
,
.
DB , 1998 DB 6 DB .
DB
, .

4.
1980 1990
, . 1990 3
79
,

4 079
4

. , 1999

, .


, 1998 DB ,
.


,

.

1.
1976 ,
.
, 4 , 4
60km/h, 1.75m 200m,
.

IBRD 1970
IBRD
2 ,
.

2.
1976 ,
, 1992 .
, .

.
1967 3 5
,
.

080 2012 :
1970
2 . 2
1992
4 ,
1994 ~ ~ 2000
.

4 2
, 4 .
4 .

. /

,
.


,
.
, 1970
. 1978 25cm
5cm
, 88 ,
.

.

,
. ,
,
. 15t,
1.75m, 200m . 1990
40t ,
3.0m 460m .

4 081
4

.
2 5 (
) 655.3km , 3
4 5 588.2km
.
2 4
.

1.
1960
.
,

.


, .

,
.

2.
1980
, .
1993 ,
.

10 ,
3 . 1990
, 70% .


,
.

082 2012 :


,
.

3.
1990 79 ,
.
, 1994 .
, , , SOC
, .
, 2010 9
420km , 11% .

1997 , 1999
(MRG) . MRG
,
,
.

MRG
. 2005
MRG , 2009 MRG
MRG .

1.
, 70
, 70~80 ,
. 2
,
.
,
, .

4 083
4

,
.
.

2.
,
. 1990
. ,
,
, .

1994 ,
200
.
.

1.
~
, .
ADB ,
.


, ,
.

,
.
, .

084 2012 :
2.

. 1990
, ,
.

2010 420km, 11%


.

3.
1994 .
11%
.

1970
,
.
1972 250cc ,
, . 1972

.

1980

. , , , , DB
.

1990~2000 , ,
. 1993
ITS ,
.

4 085
2012 5

1
2
5

1

, .
, , .

1.

.
.

,
,
. 2004
, 2005 , ,
,

. , ,
, , .

1978
, 1978
.

088 2012 :
. ,
. 79 57
1998 .


.

.

.
,

.
.

,
. ,
(contract Etat-Region) .
, .
, ,
.

1974
. 2004 7
Auslink Network . Auslink

.
.

, ,
. ( ) (
) . 1950
1952
.

.

5 089
5


1956 HTF(Highway Trust Fund) ,
, .
2005 HTF 90%
. HTF
.

, ,
.

.
,
, 1999 ( , )
.

.

1954 10
, 50:50 .
, 1956
HTF
. 80%
.

, 1973
, 75:25 .
.
, , ,
, .

. (ASFA) ,
15 .

,
.
,
.

090 2012 :
2.
, 1
, 1
, .

1 0.06m/ , , 0.03~0.06m/
, , , ,
. 1
. 1
0.20m/ , , , ,
. 1 ,

.

,
, .
,
.

5-1 |


(km) 1 (m/) 1 (m/) (m/km)
2,968 0.06 0.20 31.14
75,435 0.25 0.32 7.83
3,519 0.06 0.12 14.46
12,037 0.15 0.25 33.71
10,805 0.17 0.29 19.02
6,915 0.05 0.09 18.30
16,900 0.52 0.92 1.69
41,005 0.03 1.30 4.27
1,747 0.17 0.32 57.24
147 0.32 0.44 56.54
2,500 0.15 0.32 60.20
: (International Road Federation: IRF) (http://www.irfnet.org/)
: 2002 2005 , .

5 091
5

2
,
.

.
, .
.

, 1950
1960
. Aschauer(1989)
. 0.39~0.56
. 10% 3.9~5.6% .
Munnell(1990, 1992)
0.33
.

. Hulten
Schwab(1991) (gross-output)
. Forkenbrock
Foster(1996)

. Fernald(1999) (Interstate highway)

,
.


,
.
.


.
6.25 60
.
, .

092 2012 :

,
.
.
,
.


,

.

5-2 |




(km)
( ) ( ) (%) ( /)
1970 536.6 12.7 4.9 38.7 61.8
1975 1,142.4 19.4 8.3 42.7 84.5
1980 1,224.6 52.8 22.7 43.0 104.5
1985 1,415.4 111.3 41.3 37.1 148.7
1990 1,550.7 339.5 92.5 27.2 215.1
1995 1,824.5 846.9 181.7 21.5 408.4
2000 2,131.2 1,205.9 251.1 20.8 496.2
2005 2,968.1 1,539.7 310.2 20.1 526.0
2010 3,859.3 1,794.1 320.3 17.9 620.0
: 40, , 2009
: 1976 - (KOSIS)
1975 -

5 093
5

5-1 |


4,500 1,800
4,000 1,600
3,500 1,400
3,000 1,200
2,500 1,000
2,000 800
1,500 600
1,000 400
500 200
0 0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

: 40, , 2009

5-2 |


4,500 700
4,000 600
3,500
500
3,000
2,500 400
2,000 300
1,500
200
1,000
500 100

0 0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

: 40, , 2009

094 2012 :
2012 6

1
2
3
6

1
1968
40 , 2012 4,010km ,
.


, , .

.


,
.

1.
1960 , 1
1/4 .
,
. DB
,
,

096 2012 :

.

2.
,
.

.


.
, .

3.

.
,
. ,
,
.

, ,
, .
, .

,
,
.
, ,
.
,
.

.
3 ,
.
,

6 097
6

, .
, 1/4

. 428km
2 5 ,
.


.
,
.

4.
4 ,
.
, .

,
.

1970~80
. 1976
60km/h, 1.75m,
200m
. 1970
2 ,
.


,
.
,
.


,
.
.

098 2012 :
5.

, .
,
.

,
.

. 1 1/4

3 .

1.
,
.
,
, .

,
.

.

2. DB
,
.
.

.


, .
.

6 099
6

1999
. 500 ,
300
, .


, DB
.
,
. ,
,
.

DB
, DB .
DB 1998 , 6
7 DB . DB 5
,
1
.


.
, DB .

.

100 2012 :
6-1 |

,
(, , )


: (AHP )

: (www.kdi.re.kr)

3.

. 60km/h 100km/h , ,
, . 2
4
.
.

.
,

.


.
,
.
.

6 101
6

4.

,
.

1993 .
, .
,

,
.
,
.

,
. 1994
.


.
MRG , 1990
. MRG
, ,
MRG .
MRG , ,
.
2009 MRG , .
,
.


.
,
.


, .
,

102 2012 :
10 .
.


,
.
DB
.
,
.

5.

.

.

1990 , 1993
(ITS) , , CCTV,
. (TCS)
, 2000
Hi-Pass
.

1990 ,
,
, , ,
.


.
,
, ,
.

6 103
2012 7

40 ,
. 40

,
.

, ,
, , 6 ,
.
1970 1980, 1990 2000 3
,
. , , ,
, ,
.

< 7-1> ,

.
.
,
, .
,
1980 .
,
.

106 2012 :
1970 1980 ,
.
,
. ,
.
, .

1990 2000
, 79 .

, .
,
DB .
,
.

7-1 |

1970 1980 1990 2000








 79






 DB


  

,


















,

7 107
7


. ,

, ,
.

.

108 2012 :

, , 1990,
.

, 1 5, , 2007.

, : , , 1995.

, , 1973.

, - , 1974.

, , , 1971.

, , 1980~2010.

, , 1990~2011.

, , 2011.

, 2 5, 1966.

60 , 60. 2010.

, From Despair to Hope, 2011.

, , 1979.6.

, , 1972.12.27.

, - , 1974.7.7.

, , 1967.

, 20, 1989.

, 30, 1999.11.15.

, , 2009.7.7.

, 40 , 2010.

, , 1969.9.27.

, , 1968.9.26.

, , 1991.6.30.

, , 1969.3.24.

, , 7 , 1992.3.6.

109

, 3 , 1969.3.20.

, 8 , 1970.6.3.

, , 1988.10.15.

, , 1980.7.7.

, 88 1 , 1985.6.17.

, , 1994.11.16.

, 16 3 , 1995.06.11.

, 3 , 1996.3.11.

, 3 , 1992.10.22.

, , 1985.11.28.

110 2012 :
www.ksp.go.kr

339-012, 477
Tel. 044-215-2114 www.mosf.go.kr
KDI`` 130-722, 85
Tel. 02-3299-1114 www.kdischool.ac.kr
2012
KDI
130-722, 85
Tel. 02-3299-1071
www.kdischool.ac.kr

You might also like