Professional Documents
Culture Documents
Merkuriusz Polski 2
Merkuriusz Polski 2
Drodzy Czytelnicy
Przed Wami drugi, dugo wyczekiwany numer Merkuriusza. Od mo-
mentu ukazania si pierwszego numeru upyno naprawd sporo wody
w Wile, ale najwaniejsze, e znowu jestemy i dooymy wszelkich
stara, eby czstotliwo ukazywania si numerw bya zdecydowanie
wiksza.
Cel, jaki sobie zakadamy to jeden numer na - mniej wicej - trzy miesi-
ce. Aby ten cel zrealizowa powoana zostaa Redakcja, ktra w swym
skadzie ma nie tylko autorw gry, ale i przedstawicieli spoecznoci
graczy. Mamy nadziej, e taki skad zapewni zarwno wystarczajc
ilo mocy przerobowych zwaszcza w okresie angaujcych auto-
rw intensywnych prac bdcych efektem udanej kampanii Kickstarte-
rowej, jak i zapewni wysoki poziom merytoryczny tekstw.
22
Redakcja liczy w tym momencie siedem osb. Nie, nie jestemy prze-
sdni, ani nie staramy si na si budowa pozytywnych skojarze tak
po prostu wyszo.
Zapraszamy do lektury!
W imieniu Redakcji
3
O p t y m a l na ro z p i s k a
d y w i z j i RO N
P i o t r S waw o l n i k M a c h l o w s k i
W dzisiejszym artykule przedstawi moj propozycj rozpiski dywizji
Rzeczypospolitej Obojga Narodw. Moim zaoeniem jest ograniczenie
siy dywizji do 28 punktw oraz pojedynczego puku do 12 Punktw Siy.
Gwnym celem jest stworzenie dywizji z silnym pukiem Si Gwnych i
z du motywacj, ktry powinien przyj na siebie ciar walki. Reszta
pukw ma wypenia zadania pomocnicze.
4
Siy gwne naszej dywizji to doborowy puk jazdy (1650-1666) 6 pod-
stawek doborowych pancernych z rohatynami, tyle samo podstawek
doborowych kozakw z rohatynami, 8 podstawek jazdy kozackiej, pu-
kownik z dwoma punktami dowodzenia, rotmistrz z jednym punktem
dowodzenia . Daje to nam w sumie 12 Punktw Siy i 10 punktw moty-
wacji.
7
Jak wida powyej dywizja ta posiada naprawd olbrzymi potencja. Nie
jest to jednak, na szczcie dla jej przeciwnikw oczywicie, rozpiska
pozbawiona wad. Sabe strony tej rozpiski to przede wszystkim brak
jednostek mogcych obsadzi budynki. Pamitajmy jednak, e wystar-
czy trzyma wasne jednostki w 2 cm od budynku, eby wrg nie mg
go obsadzi (powinno sta si to naszym priorytetem, bo z obsadzonych
budynkw niestety wroga atwo nie wykurzymy). Tu doskonale spraw-
dz si 2 podstawkowe chorgwie z rozkazem ruch, krcce si woko-
o budynkw. Gdy wybijemy wrogie jednostki, ktre nie ukryy si w
terenie dajcym przewag, to moemy wypenia zadania scenariusza.
Zadania dodatkowe mog pomc nam zama pozostae na polu bitwy
wrogie siy.
9
C z o n i k i i ko z y
Micha "MiSiO" Ciemniewski
Kozy hiszpaskie i czoniki, to przenone przeszkody, uywane przez
piechot do obrony przez nieprzyjacielsk jazd. WOgniem iMieczem
czonikw - stalowych kolcw rozrzuconych w trawie - uywa jedynie
szwedzka piechota krajowa (i to jedynie na poziomie Dywizja, opubliko-
wany FAQ usun je z podjazdu), ale ju kozy hiszpaskie s elementem,
ktry dostpny jest dla wikszej iloci jednostek. Poza Szwedami maja
do nich dostp siy RON, Moskwy oraz Kozacy. Kozio hiszpaski ska-
da si zasadniczo z poziomej belki i naprzemiennie mocowanych krzy-
ulcw i jest elementem o nieskomplikowanej budowie, co uatwi jego
wykonanie. Do gry potrzebowa bdziemy zwykle od 3 do 6 elementw
kozw i nie wicej ni 4 elementy czonikw. Wiksze iloci kozw na-
ley przygotowa jedynie, jeli planujemy zagra szwedzk dywizj gar-
nizonowych lub dywizj innej nacji opart w duej mierze na piechocie.
10
3. Na 2 ssiednich bokach zapaek odmierzamy punkty mocowania po-
przecznych elementw koza. Sugerowane odstpy powinny mie oko-
o 8mm. Na jednej cianie odmierzamy 5 takich punktw (odsunitych
od krawdzi zapaki o4 mm), na ssiedniej 4 punkty ale tak, aby wy-
paday w poowie odlegoci midzy punktami na ssiedniej ciance.
4. Za pomoc wiertarki nawiercamy zapaki.
5. W wykonane otwory wkadamy przycite szpilki tak, aby zaostrzone
koce byy zwrcone wjedn stron. Szpilki ustawiamy tak aby zka-
dej strony zapaki wystawao ok. 8mm. Kad szpilk mocujemy do
zapaki za pomoc super glue.
6. Kozy s waciwie gotowe. Kiedy klej wyschnie, przyklejamy je do
podstawki, wykonujemy posypk i zabieramy si za... czoniki.
7. Czoniki mona zrobi na 2 sposoby. Pierwszy sposb polega na obci-
ciu ostrych kocw szpilki na ok. 8mm, wykonanie wiertark otwo-
rw w podstawce (jeli kto uywa grubych podstawek) i przyklejeniu
szpilek do otworw tak, aby wystaway 2-4 mm nad posypk lub, w
przypadku uycia oryginalnych podstawek WG, przyklei ebki pozo-
stae po obcinaniu szpilek na kozy. ebki przyklejamy do podstawki
pionowo tak, aby koce sterczay nad posypk. Gotowe.
8. Ostatnim elementem jest malowanie. Kolorystyka zalee bdzie od
kolorw reszty armii i indywidualnych upodoba. Zdjcia moich ko-
zw i c zonikw poniej.
Ad.5 Ad.6
Ad.8 Ad.8
11
U m a r k r l , n i e c h
y j e k r l
Z nowym Mistrzem Polski
O s k a r e m Ja r e m K i d
- ro z m aw i a M i c h a G lo r f i n d e l M o l e n d a
12
najwiksz popularnoci (w przypadku OiM, to oczywicie RON) i sta-
nowi pewne wyzwanie w prowadzeniu ich. Dodatkowo podoba mi si
defensywny charakter armii, ktry odpowiada mojemu stylowi gry.
Mwisz, e lubisz defensywny styl gry, ale czy granie cigle obrony wioski, bd
te przeprawy nie jest koszmarnie nudne?
13
Czy OiM to jedyny system, w ktry grasz?
OiM nie jest moim jedynym systemem. Jestem od dawna wielkim fanem
gier bitewnych i obecnie gram w wiele z nich. Moim pierwszym sys-
temem by Lord of the Rings: Strategy Battle Game, a obecnie (poza
OiM oczywicie) gram rwnie w Warhammer Fantasy Battle i Flames
of War.
14
By kto na kogo nie chciae trafi?
15
To moe na zakoczenie jeszcze kilka sw o Tobie. Kim jest Jarema prywatnie?
16
Pa r s w o d z i e c i a c h
b o ja rs k i c h
R a fa S z w e l i c k i
Ju wkrtce na pki trafi nowy zestaw dzieci bojarskich. Wielu moze si zasta-
nawia co te oni maj na sobie i jak to pomalowa. Zatem oprcz prezentacji
modeli przestawiamy ich krtkie omwienie.
Papierowy hem ( ):
Bya to prosta ochrona gowy wykonana z paper-
-mach, skry, tkanin, wkien konopnych, bawe-
ny etc. Cao bya swoistym pikowanym hemem.
Moga posiada elementy metalowe obrcze,
nosal, a take by ozdobnie przeszywana. Charak-
terystyczna jest jej wielko, przez co model wy-
glda jakby mia du gow.
17
elazny hem ( ):
Bardziej zaawansowana i pewniejsza ochrona
gowy. Helmy tego typu robiono ze stali i czasem
zdobiono.
Tegilija ():
Mikka zbroja, wykonana z pikowanej tkaniny,
wypenionej wat, koskim wosiem lub pakuami.
Bya to zbroja zapoyczona od Tatarw. Drosze
egzemplarze byy wykonane z jedwabiu, tasze z
prostego sukna. Podobn ochron mg zapew-
nia pikowany (bojowy) upan.
Jeryhonka ():
Metalowy hem uywany przez zamozniejszych
wojownikw.
Juszman ():
Pancerz skadajcy si z kolczugi i nie wielkich
prostoktnych, stalowych pytek.
Kujak ():
Pancerz wykonany z metalowych pytek (zwykle
okrgych) przyszytych do skrzanego lub tek-
stylnego podoa. Kujaki byy uzywane w armii
moskiewskiej od XIII do XVII wieku.
rda zdj:
http://army.lv/ru/
http://pikineri.narod.ru/dela.html
http://www.xenophon-mil.org/rushistory/
18
P o d ja z d t u r e c k i
G r z e g o r z G r e g x G ro b i e c k i
i Krzysztof Orris Kazimierski
Tureckie formacje
19
zasada Zacig towarzyski. Wszystko to sprawia, e idealnie nadaj si na trzon
si uderzeniowych. Opcja wyposaenia ich w kopie i kakany tylko potwierdza
suszno tego zaoenia.
Nie wpadaj jednak od razu w zachwyt. Sipahowie maj dwie, do spore wady.
Saba dyscyplina taktyczna niweczy ich przewag w walce, za szyk zwarty
utrudnia manewrowanie. Dlatego jednostka ta potrzebuje wsparcia, najlepiej
lekkiej jazdy. Na szczcie tego typu jednostek, w tureckim podjedzie nie bra-
kuje.
Nieco lepiej prezentuje si kolejna lekka jazda beszli. Maj wprawdzie ni-
sze morale, za to otrzymujemy moliwo wystawienia poowy dematw jako
doborowe. A tutaj dostajemy ju bardzo dobr jednostk, z odpornoci 3,
kakanami i dzidami.
20
Nim jednak wpucimy deli pomidzy wrogie wojska, musimy pamita, e
mamy ich bardzo mao. Te 2-3 podstawki, osaczone przez wroga, potrafi ca-
kowicie znikn w cigu jednej tury.
Tureckie taktyki
Kolejna sprawa dotyczy ju samych jednostek. Turcja jest bardzo liczna i po-
siada wiele jednostek, ktre mona wystawi za cakiem rozsdne PS. Pamitaj
jednak, e s to jednostki o redniej sile. Jeli dopucisz je do walki z tak samo
licznym wrogiem, spodziewaj si raczej ucieczki ni wygranej. Dlatego zawsze
walczy w przewadze liczebnej. Stosunek si 2:1 jest optymalnym rozwizaniem.
21
Trzeci rzecz, o ktrej trzeba pamita, s odwody. Tureckie wojska charak-
teryzuj si wysok si przebicia. Niestety, tylko w pierwszej rundzie walki
bdziesz mia przewag. Bonus +2 do trafienia za impet, nie dziaa w drugiej
rundzie, a to sprawia, e ilo trafie dramatycznie spada. Wrogie jednostki,
ktre nie uciekn po pierwszej rundzie walki, potrafi stawi silny opr. Na-
wet jeli przeciwnik jest zdezorganizowany, jego trafienie moe wynosi 5-6,
tymczasem Twoje to zaledwie 4. Doskonaa jazda RON lub szwedzka rajtaria,
mimo pierwszej przegranej, potrafi odeprze Twj atak w drugiej turze. Dla-
tego musisz trzyma cz podjazdu w odwodach. Jeeli pierwsze uderzenie
odbije si od przeciwnika i cofnie zdezorganizowane, musisz mie jednostki,
ktrymi zatrzymasz kontratak.
22
Na koniec warto pamita o jeszcze jednej sprawie. Turcy s armi ofensywn,
wic nie daj si zepchn do obrony. Dopki atakujesz przeciwnik jest zmuszo-
ny reagowa na Twoje ruchy. A w ten sposb zmuszasz go, aby walczy tam,
gdzie ty chcesz i z kim chcesz. Walczysz z silniejsz jednostk? Zmu j do wal-
ki w trudnym terenie, tam gdzie musi zwzi swoje szyki. Atakujesz piechot?
Uderz, kiedy bdzie w czystym terenie.
Zapeniy si nimi gry i doliny daje Ci dodatkowy punkt nie wliczany do siy pod-
jazdu. A ten punkt to kolejne 3 darmowe podstawki, bd dodatkowy dowd-
ca. adna armia nie ma tak dobrze.
23
Scenariusze
Walka patroli
To najlepszy scenariusz dla tureckiej armii. Trzy tereny maj ustalon pozycj
na polu bitwy, co z reguy daje sporo miejsca na uderzenie szerokim frontem.
miao mona rozcign swoje siy na caej szerokoci, okry przeciwnika i
zmusi go do walki na wielu frontach jednoczenie.
W walce patroli nie naley zapomina o gwnych celach. Naley jak najszyb-
ciej sprawdzi punkty i rwnoczenie zablokowa przeciwnikowi dostp do
punktu najbliszego naszej strefy. W ten sposb pozbawiamy go 2 punktw
zwycistwa. Jeli zadamy mu straty wiksze ni nasze, to zwycistwo mamy
zapewnione.
Atak na wiosk
Zdobywanie i obrona wioski, bez wsparcia piechoty s z reguy bardzo cikie.
Jeli przyjdzie nam walczy z konnym podjazdem szanse bd wyrwnane. W
przypadku, kiedy w wiosce broni si piechota, nasze ataki z gry skazane s na
porak. Kawaleria nie wygra z piechot w terenie zabudowanym.
24
przeciwnika wystarczy jedna ucieczka, aby caa armia posza w rozsypk. Jeli
uciekajcy oddzia przejdzie przez wasne jednostki bdzie musia testowa
morale. Kada dezorganizacja powoduje, e oddzia traci rozkaz. A piechota
bez rozkazu jest ju atwym celem.
Uchwycenie przeprawy
Kolejny bardzo ciki scenariusz, zwaszcza przeciwko piechocie. Tutaj duo
zaley od rozstawienia przeciwnika. Jeli rozstawi siy za rzek, mamy moli-
wo zadania mu strat i wypchnicia z przyczka. Niestety, musimy liczy si
25
z duymi, wasnymi stratami. Jeli za caoci si rozstawi si po swojej stronie
rzeki, nasze ataki bd miay kiepskie szanse na przebicie si.
Fura
Do prosty scenariusz do rozegrania przez armi tureck.
Jeli przyjdzie nam si broni, musimy tak si ustawi, aby jak najszybciej wyj
ze stref furau. W momencie, kiedy nasze wojska rozsypi si po polu bitwy,
powinnimy bez problemu otoczy i zniszczy mniej licznego przeciwnika.
Walczc o punkty zbierania furau, trzeba jednak uwaa, aby nasze siy nie
znalazy si pomidzy wrogimi jednostkami. Moe to by bardzo niebezpiecz-
ne, zwaszcza kiedy walczymy przeciwko konnym armiom.
26
Zasadzka
Dobre rozegranie tego scenariusza zaley od tego czy to my atakujemy, czy si
bronimy.
Jeli jestemy sabsi i wybieramy ten scenariusz, musimy pamita, e najle-
piej sprawdzi si przeciwko mao mobilnym armiom. Wystawiajc si po
przeciwniku, moemy ustawi tak swoje wojska, aby od razu uderzy w najsab-
szy punkt. W tym scenariuszu atakujemy od pierwszej tury i nie pozwalamy
przeciwnikowi odetchn ani na chwil. Tutaj wietnie sprawdz si tureckie
taktyki przewaga liczebna oraz oskrzydlenie powinny da nam zwycistwo.
27
Zdjcia:
1-3 Norbert Turant
4-6 Kamil "Krassus" Krasuski,
autor bloga wargaming-zone.blogspot.com
28
P o r a d n i k m a lowa n i a
figurek do
Ogniem i Mieczem cz.I
ARMIA SZWEDZKA 1655-60
A u t o r A rt u r D o b y w s z y pa a s z a w i e t l i k
30
Na gowach rajtarzy krajowi nosili kapelusze filcowe najpopularniejsze nakry-
cie gowy w Europie Zachodniej. Oficerowie, chorowie, a by moe rwnie
podoficerowie wyrniali si szarfami przewizywanymi w pasie lub przez ra-
mi. Szarfy w armii szwedzkiej byy w kolorach najczciej niebieskim lub cza-
sem zielonym. Traktowano je rwnie jako swego rodzaju znak rozpoznawczy.
Oficerowie mogli uywa take nieco bogatszych strojw, szytych z droszych
materiaw. Caa odzie i kolety byy kupowane za pienidze samych rajtarw.
Std w jedzie szwedzkiej tego okresu z pewnoci nie byo adnych jednoli-
tych ubiorw, a o kolorach i materiaach decydowa stan zamonoci onie-
rza, dostpno zaopatrzenia, ktra w owej epoce nader czsto szwankowaa i
wreszcie zwyky przypadek
RZDY KONI
Rzdy koni w typie zachodnim nie byy tak bogate jak spotykane we wschod-
nich armiach. Dominowaa skromno. Jedynie oficerowie wysokiej rangi po-
zwalali sobie na nieznaczne ozdoby uprzy wierzchowcw. Najprawdopodob-
niej to samo dotyczy czaprakw. Sioda zachodnie uywane m.in. w jedzie
szwedzkiej charakteryzoway si wysokimi i stosunkowo rozbudowanymi na
boki i ku doowi kami , zarwno przednim jak i tylnym. Cao sioda wraz
z kami i czaprakiem obcigano czsto materiaem i w tym wypadku miao
jednolity kolor.
MUZYCY WOJSKOWI
RAJTARIA NAJEMNA
SUGEROWANE KOLORY
PRZY MALOWANIU RAJTARII SZWEDZKIEJ
-kolety:
BUBONIC BROWN (ZAMESI DESERT) GW
BLEACHED BONE (USHABTI BONE)- GW
VOMIT BROWN (TAU LIGHT OCHRE) GW
Sugeruje si zrnicowanie kolorw koletw w obrbie jednego oddziau.
-buty
VERMIN BROWN (SKRAG BROWN ) GW
SCORCHED BROWN (RINAX HIDE) GW
ABADDON BLACK -GW
-spodnie
SHADOW GREY (THE FANG) GW
REGAL BLUE (KANTOR BLUE) GW+ 10 %DAWNSTONE
BLOOD RED (EVIL SUNZ SCARLET) -GW + PO ZASCHNICIU
WASH DEVLAN (AGRAX EARTHSHADE MUD)
CATACHAN GREEN (CASTELLAN GREEN)GW
-kapelusze
ADEPTUS BATTLE GREY (MECHANICUS STANDARD GREY)-
-GW
DAWNSTONE GW
BUBONIC BROWN (ZAMESI DESERT)GW
GRAVEYARD EARTH GW + FORTRESS GREY (ADMINISTRA-
TUM GREY) 1:1
ABADDON BLACK GW
33
-kirysy i hemy
ABADDON BLACK GW
+przetarcie krawdzi np. BOLTGUN METAL GW
DRAGONI
Dragoni szwedzcy konna piechota - nie nosili uzbrojenia ochronnego. Nie
mieli te skrzanych osiowych koletw jak rajtaria. Jako ubiorw uywali p-
dugich kurtek sukiennych z nie najlepszych jakociowo materiaw o nie wy-
sokiej cenie. Rekrutom wydawano niebieskie sukno na mundury. Wydaje si
wic, e kolorem dominujcym w ubiorach dragonii by prawdopodobnie nie-
bieski, przynajmniej na pocztku kampanii. W toku wojny z pewnoci ulego
to zmianie, zwaszcza w korpusie inflanckim, w ktrym miay miejsce kopoty
zaopatrzeniowe.
PIECHOTA KRAJOWA
Krajowa piechota szwedzka , tak samo jak dragonia nie nosia koletw. Ceny
tego typu ubioru byy zbyt wysokie, aby skarb pastwa mg w nie wyposay
liczne oddziay piesze. Strojem piechoty bya pduga(mniej wicej do poowy
uda) kurtka sukienna z rkawami, spodnie i weniane poczochy osonite cz-
sto zewntrznymi , bawenianymi lub sukiennymi.
34
powodem tego by bd kancelaryjny czy te celowo pominito tu przydzia
sukna dla tych jednostek. W kadym razie z treci zarzdzenia krlewskiego
dowiadujemy si o przydziale sukna w nastpujcych kolorach:
36
-poczochy
FORTRESS GREY (ADMINISTRATUM GREY) GW - wewntrzne
GERMAN FIELDGREY 830 VALLEJO
ADEPTUS BATTLEGREY (MECHANICUS STANDARD GREY)-GW
zewntrzne
BLOOD RED( EVIL SUNZ SCARLET) - GW + PO ZASCHNICIU
WASH DEVLAN MUD (AGRAX EARTHSHADE)- wewntrzne
-kapelusze
ADEPTUS BATTLE GREY (MECHANICUS STANDARD GREY)-
-GW
DAWNSTONE GW
BUBONIC BROWN (ZAMESI DESERT) GW
GRAVEYARD EARTH GW + FORTRESS GREY (ADMINISTRA-
TUM GREY)- 1:1
ABADDON BLACK GW
ARTYLERIA SZWEDZKA
Niestety jak dotd nie udao si dotrze do rde pozwalajcych ustali kolory
ubiorw artylerzystw szwedzkich. Zatem sugerujemy uywa kolorw po-
dobnych do tych w piechocie. Nie posiadamy rwnie pewnych informacji na
temat malowania dziaowych.
37
Lufy dzia byy spiowe lub bardzo rzadko elazne, std ich kolorystyka po-
winna by miedziano zota lub bardzo rzadko szaro-stalowo -metaliczna.
Istniej pewne przesanki pozwalajce przypuszcza, e pokrycia wozw amu-
nicyjnych w armii szwedzkiej mogy by niebieskie. W pewnych rdach po-
jawia si informacja o stosowaniu tego koloru podczas wojny trzydziestoletniej
jak i wojny skaskiej.
38
Czarniecki
ja k z o b r a z u
Au t o r Ja ro s aw Ja r e k A s z t e m b o r s k i
Stefan Czarnieckiherbu odzia (ur. ok. 1599 w Czarncy, zm. 16 lutego 1665 w
Sokowce) polski dowdca wojskowy, obony wielki koronny i kasztelan ki-
jowski od 1652, starosta kowelski od 1655, regimentarz od 1656, wojewoda ruski
od 1657, starosta tykociski od 1659, wojewoda kijowski od 1664, hetman polny
koronny w 1665. Przede wszystkim jednak dowdca moich si koronnych w
grze Ogniem i Mieczem.
39
Nastpnie signem po model chorego z tego
samego zestawu, ktry da sobie rk uci aby
regimentarz mg pozdrawia. Z kolei czapk
i szabl odda jeden z panw braci z zestawu
POL-5 Pospolite ruszenie / Wolontarze sam
dowdca chorgwi. Szabla Czarnieckiego zwisa
na ptelce na wycignitej rce, wic naleao
ostronie pozby si palcw pana wolontarza, a
nastpnie doklei j Czarnieckiemu. W otwart
do wkleiem rwnie czapk, ktr ozdobi-
em wykonanym z green stuffu pirem. Ostat-
ni rzecz byo dorobienie wosw (niestety nie
wyszy mi tak rozwiane jak na obrazie) oraz wybr konia zblionego wygl-
dem. Oczywicie dalszym etapem byo malowanie i umieszczenie go wraz z
trbaczem i chorym na podstawce.
40