PAU Cdigo: 27

XUO 2016

QUMICA
Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos.
Todas as cuestins tericas debern ser razoadas.
OPCIN A
1. 1.1. Xustifique, con axuda das semirreaccins, se o O 2 (g) oxidar o Cl (aq) a Cl2 (g) en medio cido, con
formacin de auga.
1.2. Escriba as frmulas semidesenvolvidas dos seguintes compostos:
butanona trietilamina cido pentanoico 1-butino metanoato de propilo
2. Indique razoadamente se as seguintes afirmacins son correctas.
2.1. O raio atmico dos elementos dun grupo dimine ao aumentar o nmero atmico.
2.2. O elemento mis electronegativo o flor.
3. 3.1. Tendo en conta a lei de Hess, calcule a entalpa en condicins estndar da seguinte reaccin,
indicando se a reaccin exotrmica ou endotrmica: C2H4 (g) + H2O (l) C2H5OH (l)
3.2. Calcule a cantidade de enerxa, en forma de calor, que absorbida ou cedida para obter 75 g de
etanol segundo a reaccin anterior, a partir das cantidades adecuadas de eteno e auga.
4. Nun matraz dun litro de capacidade introdcense 0,387 moles de nitrxeno e 0,642 moles de hidrxeno,
quntase a 800 K e establcese o equilibrio: N 2 (g) + 3 H2 (g) 2 NH3 (g) atopndose que se formaron
0,061 moles de amonaco. Calcule:
4.1. A composicin da mestura gasosa no equilibrio.
4.2. Kc e Kp a dita temperatura.
5. Nunha botella de cido clorhdrico concentrado figuran os seguintes datos: 36% en masa de HCl e
densidade 1,18 g/mL. Calcule:
5.1. A molaridade e o volume deste cido concentrado que se necesita para preparar un litro da disolucin
2 M.
5.2. Detalle o procedemento as como o material que empregara para preparar a devandita disolucin.

OPCIN B
1. Indique se as seguintes propostas son verdadeiras ou falsas e xustifique as sas respostas:
1.1. Os halxenos teen as primeiras enerxas de ionizacin e afinidades electrnicas altas.
1.2. A H2O ten menor punto de ebulicin c H2S.
2. 2.1. Formule ou nomee, segundo corresponda, os seguintes compostos:
CH3-O-CH3 cido 2-cloroproanoico cloruro de estao(IV) propanona Cu(BrO3)2
2.2. Utilizando a teora de Brnsted xustifique o carcter cido, bsico ou neutro das disolucins acuosas
das seguintes especies: CO32; HCl y NH4+, identificando os pares conxugados cido-base.
3. Disponse dunha disolucin que contn unha concentracin de Cd2+ de 1,1 mg/L. Qurese eliminar parte do
Cd2+ precipitndoo cun hidrxido, en forma de Cd(OH) 2. Calcule:
3.1. O pH necesario para iniciar a precipitacin.
3.2. A concentracin de Cd2+, en mg/L, cando o pH igual a 12.
4. O K2Cr2O7 oxida o ioduro de sodio en medio cido sulfrico formndose, entre outros, sulfato de sodio,
sulfato de potasio, sulfato de cromo (III) e I 2.
4.1. Axuste as reaccins inica e molecular polo mtodo do in-electrn.
4.2. Se temos 120 mL de disolucin de ioduro de sodio e se necesitan para a sa oxidacin 100 mL de
disolucin de dicromato de potasio 0,2 M, cal a molaridade da disolucin de ioduro de sodio?
5. Mestranse 50 mL dunha disolucin de 0,1M de KI e 20 mL dunha disolucin 0,1M de Pb(NO 3)2 obtndose
0,51 g dun precipitado de PbI2.
5.1. Escriba a reaccin que ten lugar e indique a porcentaxe de rendemento da reaccin.
5.2. Indique o material e describa o procedemento a seguir no laboratorio para a obtencin e separacin
do precipitado.
-
Datos: E(O2/H2O) = +1,23V; E(Cl2/Cl ) = +1,36 V; R= 8,31 JK-1mol-1 0,082 atmLK-1mol-1
Hcombustin[C2H4 (g)]= 1411 kJmol-1;Hcombustin[C2H5OH (l)]= 764 kJmol-1 ; KpsCd(OH)2 = 1,2.10-14
 PAU Cdigo: 27

SETEMBRO 2016

QUMICA
Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos.
Todas as cuestins tericas debern ser razoadas.

OPCIN A
1. Dadas as molculas: CH3Cl, CS2, NCl3 responda razoadamente s seguintes cuestins:
1.1. Escriba a estrutura de Lewis de cada unha delas e prediga a sa xeometra molecular.
1.2. Explique se as molculas son polares ou apolares.
2. 2.1. No laboratorio dispnse de tres vasos de precipitados (A, B e C) que conteen 50 mL de disolucins
acuosas da mesma concentracin, a unha temperatura de 25 C. Un dos vasos contn unha disolucin de
HCl; outro contn unha disolucin de KCl, e o terceiro contn unha disolucin de CH 3CH2COOH. Coa
informacin que se indica na tboa identifique o contido de cada vaso e xustifique a resposta.
Vaso de precipitados A B C
pH 7,0 1,5 4,0
2.2. A partir das seguintes configuracins electrnicas escriba as configuracins electrnicas dos tomos
neutros dos que proceden estes ins e razoe qu elemento presentar o valor mis baixo da primeira
enerxa de ionizacin:
X2+ = 1s22s22p63s23p6 Y2- = 1s22s22p63s23p63d104s24p6
3. A 25 C a solubilidade do PbI2 en auga pura 0,7 g/L. Calcule:
3.1. O produto de solubilidade.
3.2. A solubilidade do PbI2 a esa temperatura nunha disolucin 0,1 M de KI.
4. Nun recipiente pechado e baleiro de 10 L de capacidade, introdcense 0,04 moles de monxido de
carbono e igual cantidade de cloro gas. Cando a 525C se alcanza o equilibrio, obsrvase que reaccionou
o 37,5% do cloro inicial, segundo a reaccin: CO (g) + Cl2 (g) COCl2 (g). Calcule:
4.1. O valor de Kp e de Kc.
4.2. A cantidade, en gramos, de monxido de carbono existente cando se alcanza o equilibrio.
5. Para un cido clorhdrico concentrado comercial do 36% en masa e densidade 1,18 g/mL. Calcule:
5.1. A sa molaridade e o volume que se necesita do mesmo para preparar 1 L de disolucin 2,0 M.
5.2. Detalle o procedemento e o material necesario para preparar a disolucin 2,0 M do cido.

OPCIN B
1. Para o equilibrio: 2 SO2 (g) + O2 (g) 2 SO3 (g); H < 0; explique razoadamente:
1.1. Cara a que lado se desprazar o equilibrio se se aumenta a temperatura?
1.2. Como afectar cantidade de produto obtido un aumento da concentracin de osxeno?
2. 2.1. Escriba as frmulas semidesenvolvidas dos seguintes compostos:
etanol cis-3-hexeno 4,4-dimetil-1-hexino 3-pentanona
2.2. Razoe se pode haber nun mesmo tomo electrns cos seguintes nmeros cunticos:
(2,1,-1,1/2) (2,1,0,-1/2) (2,1,-1,-1/2) (2,1,0,1/2).
3. A partir das entalpas de combustin e aplicando a Lei de Hess, calcule:
3.1. A entalpa da seguinte reaccin: 3Cgrafito (s) + 4H2 (g) C3H8 (g).
3.2. A enerxa liberada cando se queima 1 L de propano medido en condicins normais.
4. En medio cido sulfrico, H2SO4, o aluminio reacciona cunha disolucin acuosa de dicromato de potasio,
K2Cr2O7, formndose xido de aluminio, Al 2O3 e Cr3+ (aq) entre outros produtos.
4.1. Axuste a ecuacin inica polo mtodo do in-electrn.
4.2 Calcule o volume de disolucin acuosa de dicromato de potasio de densidade 1,124 gmL-1 e do 15%
en masa, que se necesita para oxidar 0,50 kg de aluminio.
5. 5.1. 2,0 g de CaCl 2 dislvense en 25 mL de auga e 3,0 g de Na 2CO3 noutros 25 mL de auga.
Seguidamente mestranse as das disolucins. Escriba a reaccin que ten lugar identificando o
precipitado que se produce e a cantidade mxima que se podera obter.
5.2. Describa a operacin que empregara no laboratorio para separar o precipitado obtido, debuxando a
montaxe e o material a empregar.

Datos: R= 8,31 JK-1mol-1 0,082 atmLK-1mol-1; H

o
393,5 kJmol-1
combustin[Cgrafito (s)]=

H o
combustin[C3H8 (g)]= 2219,9 kJmol ; H
-1 o -1
combustin[H2 (g)]= 285,8 kJmol ;
 CRITERIOS XERAIS DE AVALIACIN
- As respostas deben axustarse ao enunciado da pregunta.
- Terase en conta a claridade da exposicin dos conceptos e procesos, os pasos seguidos, as hipteses, a orde lxica e a
utilizacin adecuada da linguaxe qumica.
- Os erros graves de concepto levarn a anular o apartado correspondente.
- Os pargrafos/apartados que esixen a solucin dun apartado anterior cualificaranse independentemente do resultado
do devandito apartado.
- Cando a resposta deba ser razoada ou xustificada, non facelo supoer unha puntuacin de cero no apartado
correspondente. Un resultado errneo pero cun razoamento correcto valorarase.
- Unha formulacin incorrecta ou a igualacin incorrecta dunha ecuacin qumica puntuar como mximo o 25% da
nota do apartado.
- Nun problema numrico a resposta correcta, sen razoamento ou xustificacin, pode ser valorada cun 0 se o
corrector/a non capaz de ver de onde sau o devandito resultado.
- Os erros nas unidades ou non poelas descontar un 25% da nota do apartado.
- Un erro no clculo considerarase leve e descontarase o 25% da nota do apartado, ags que os resultados carezan de
lxica e o alumnado non faga unha discusin acerca da falsidade do devandito resultado.

CONVOCATORIA DE XUO

-
Datos: E(O2/H2O)=+1,23V; E(Cl2/Cl )= +1,36 V; R= 8,31 JK-1mol-1 0,082 atmLK-1mol-1;
Hcombustin[C2H4 (g)]= 1411 kJmol-1;Hcombustin[C2H5OH (l)]= 764 kJmol-1 ; KpsCd(OH)2 = 1,2.10-14

OPCIN A
1. 1.1. Xustifique, con axuda das semirreaccins, se o O 2 (g) oxidar ao Cl (aq) a Cl2 (g) en medio cido, con
formacin de auga.
1.2. Escriba as frmulas semidesenvolvidas dos seguintes compostos:
butanona trietilamina cido pentanoico 1-butino metanoato de propilo
-
1.1. O osxeno (O2) non oxida o in cloruro (Cl ) en medio cido.
Oxidacin 2 x (2Cl- (aq) Cl2 (g)+ 2e-); E0= 1,36 V nodo
Reducin O2 (g) + 4H + 4 e 2H2O (l)); E = +1,23 V
+ - 0
Ctodo
Reaccin global: 4Cl- (aq) + O2 (g) + 4H+(aq) 2 Cl2 (g) + 2H2O (l) E= 0,13 V
Tendo en conta a relacin entre a variacin de enerxa libre de Gibbs e o potencial da reaccin: G0= n F E0.
Dado que o E0 < 0 G0>0; a reaccin non espontnea, e polo tanto o osxeno non oxida o cloro.
A reaccin tera lugar no sentido inverso.
1.2.
CH3-CH2-CO-CH3 CH3-CH2-CH2-CH2-COOH H-COO-CH2- CH2-CH3

N(CH2-CH3)3 HCC-CH2-CH3

butanona trietilamina cido pentanoico 1-butino metanoato de propilo

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. Indique razoadamente se as seguintes afirmacins son correctas.

2.1. O raio atmico dos elementos dun grupo dimine ao aumentar Z.
2.2. O elemento mis electronegativo o flor.
2.1. A afirmacin falsa, ao aumentar o nmero atmico Z dos elementos dun grupo incremntase o nmero
de niveis ocupados, polo que o nivel mis externo est cada vez mis afastado do ncleo. En consecuencia,
aumenta o raio atmico.
2.2. A afirmacin verdadeira, a electronegatividade representa a tendencia dun tomo dun elemento a atraer
os electrns cara a si cando estn combinados con outro elemento. Os elementos con enerxa de ionizacin
 altos e afinidade electrnica elevada (moi negativa) son moi electronegativos. Pola contra os elementos con
enerxa de ionizacin e afinidade electrnica baixas (positivas ou pouco negativas, respectivamente) son
pouco electronegativos. Incremntase ao aumentar o nmero atmico Z, mentres que nos grupos aumenta ao
diminur Z. Polo tanto, podemos indicar que o flor o mis electronegativo.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. 3.1 Tendo en conta a lei de Hess, calcule a entalpa en condicins estndar da seguinte reaccin, indicando
se a reaccin exotrmica ou endotrmica:
C2H4 (g) + H2O (l) C2H5OH (l)
3.2. Calcule a cantidade de enerxa, en forma de calor, que absorbida ou cedida para obter 75 g de
etanol segundo a reaccin anterior, a partir das cantidades adecuadas de eteno e auga.

3.1. C2H4 (g) + H2O (l) C2H5OH (l) Hr=?

A Hr da reaccin anterior calclase a partir dos datos proporcionados das entalpas de combustin de
eteno (C2H4) e etanol (C2H5OH) aplicando a Lei de Hess.
(A) C2H4(g) + 3O2(g) 2CO2 (g) + 2H2O(l) Hc= 1411 kJ
(B) C2H5OH(g) + 3O2(g) 2CO2 (g) + 3H2O(l) Hc= 764 kJ
Restando (A) (B) obtemos a reaccin desexada, e polo tanto: Hr = Hc (A) - Hc (B)

C2H4(g) + 3O2(g) + 2CO2 (g) + 3H2O(l) 2CO2 (g) + 2H2O(l)+ C2H5OH(g) + 3O2(g)
C2H4 (g) + H2O (l) C2H5OH (l) e polo tanto,
Hr = 1441 (764) = 647 kJ e a reaccin exotrmica

3.2. Segundo a estequiometra da reaccin:

1 mol 647 kJ
75 g C 2 H 5OH . 1055 kJ e polo tanto ser enerxa cedida
46 g C 2 H 5OH 1 mol C 2 H 5OH

1,5 puntos apartado 3.1 e 0,5 puntos apartado 3.2. Total 2 puntos.

4. Nun matraz dun litro de capacidade introdcense 0,387 moles de nitrxeno e 0,642 moles de hidrxeno,
quntase a 800 K e establcese o equilibrio:N2 (g) + 3 H2 (g) 2 NH3 (g) atopndose que se formaron 0,061
moles de amonaco. Calcule:
4.1. A composicin da mestura gasosa no equilibrio.
4.2. Kc e Kp dita temperatura.
4.1. A reaccin transcorre cara dereita:

N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)

moles iniciais 0,387 0,642
moles reaccionan x 3x 0,061=2xx= 0,0305
moles no equilibrio 0,357 0,551 0,061

Se considera vlida calquera outra forma de expresar a composicin da mestura: molaridade, fraccin molar,
porcentaxe, etc
2
0,061

4.2. O valor de K c
NH 3 2 1
0,062
N 2 . H 2 3 0,357 0,551
3

.
1 1
 0,062
O valor de Kp KC ( RT ) n 0,06 (0,082 800) 2 1,4.105
(0,082 800) 2

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. Nunha botella de cido clorhdrico concentrado figuran os seguintes datos: 36% en masa de HCl e
densidade 1,18 g/mL. Calcule:
5.1. A molaridade e o volume deste cido concentrado que se necesita para preparar un litro da disolucin
2 M.
5.2. Detalle o procedemento as como o material que empregara para preparar a disolucin 2 M.

5.1. Clculo: 1180 g disolucion 36 g HCl

1 mol HCl
11,6 moles / L 11,6 M
1 L disolucin 100 g disolucin 36,5 g HCl
Para calcular o volume empregamos V.M=V.M V x11,6 1 x 2 V 0,172 L V 172 mL
5.2. Material: probeta, funil, matraz aforado de 1000 mL, frasco lavador, contapingas.
Procedemento: cunha probeta mdese o volume de 172 mL da disolucin de partida (36%) e vrtense no matraz
aforado que tera un pouco de auga. Engdese auga ata preto da afora, enrsase cun contapingas ou unha pipeta,
tpase e invrtese varias veces para homoxeneizalo. Transvsase, con axuda do funil, a un frasco e etiqutase
para a sa conservacin.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

OPCIN B

1. Indique se as seguintes propostas son verdadeiras ou falsas e xustifique as sas respostas:

1.1. Os halxenos teen as primeiras enerxas de ionizacin e afinidades electrnicas altas.
1.2. A H2O ten menor punto de ebulicin c H2S.
1.1. verdadeira. Os halxenos forman un grupo onde cada elemento se corresponde co maior nmero
atmico do perodo no que estn e polo tanto aumentan a atraccin nuclear sobre o electrn mis externo,
polo cal mais difcil arrincalo, tendo por tanto unha primeira enerxa de ionizacin alta. Tamn os
halxenos son os elementos que forman anins X - con mis facilidade. Todos eles teen unha estrutura de
capa de valencia, ns2 np5, e polo tanto, ao aceptar un electrn, acadan a estrutura electrnica externa de gas
nobre, ns2 np6, que moi estable, sendo o valor absoluto da primeira afinidade electrnica alta.
1.2. falso. Isto explcase polo enlace de hidrxeno (pontes de hidrxeno), que un tipo especial de
interaccin electrosttica dipolo-dipolo que ten lugar entre un tomo de hidrxeno que forma un enlace
covalente moi polarizado e un tomo de pequeno tamao e moi electronegativo, como F, O o N. Polo tanto o
enlace de hidrxeno est presente entre molculas de H2O en estado lquido e ausente no H2S, polo que se
require maior enerxa, dicir, a auga ten maior temperatura de ebulicin en comparacin co H 2S.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. 2.1. Formule ou nomee, segundo corresponda, os seguintes compostos:

CH3-O-CH3 cido 2-cloropropanoico cloruro de estao(IV) propanona Cu(BrO3)2
2.2. Utilizando a teora de Brnsted xustifique o carcter cido, bsico ou neutro das disolucins acuosas
das seguintes especies: CO32- HCl e NH4+, identificando os pares conxugados cido-base.

2.1. Dimetilter CH3-CHCl-COOH SnCl4 CH3-CO-CH3 bromato de cobre (II)

2.2. Segundo a teora de Brnsted un cido toda especie qumica capaz de ceder un in H +, dicir un
protn, a outra especie qumica, e unha base toda especie qumica capaz de captar ou recibir un in H +,
doutra especie qumica.
 CO32 + H2O HCO3 + OH +
NH4 + H2O NH3 + H3O+ HCl + H2O Cl + H3O+
base1 cido2 cido1 base 2 cido1 base2 base 1 cido2 cido1 base2 base1 cido2

Disolucin bsica Disolucin cida Disolucin cida

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. Disponse dunha disolucin que contn unha concentracin de Cd2+ de 1,1 mg/L. Qurese eliminar parte do
Cd2+ precipitndoo cun hidrxido, en forma de Cd(OH)2. Calcule:
3.1. O pH necesario para iniciar a precipitacin.
3.2. A concentracin de Cd2+, en mg/L, cando o pH igual a 12.

3.1. O proceso que ten lugar :

Cd(OH)2(s) Cd2+(aq) + 2OH (aq)

3 2 2
Kps Cd
2

. OH 2 1,2.10 14 1,1.10 g . 1 mol Cd . OH OH 3,5.10 5 M



L 112 ,4 g

-
pOH= - log [OH ]= 4,46pH=14-pOH=9,54

3.2. Se o pH=12 pOH=2 e se o pOH = log[OH] [OH]=1.10-2 M

. OH 2 1,2.10 14 Cd 2 . 1.10 2 2 Cd 2 1,2.10 10 M

2
Kps Cd

1,2.10 10 mol 112 ,4 g 1000 mg

1,4.10 5 mg / L
L mol g
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. O K2Cr2O7 oxida ao ioduro de sodio en medio cido sulfrico formndose, entre outros, sulfato de sodio,
sulfato de potasio, sulfato de cromo (III) e I2.
4.1. Axuste as reaccins inica e molecular polo mtodo do in-electrn.
4.2. Se temos 120 mL de disolucin de ioduro de sodio e se necesitan para a sa oxidacin 100 mL de
disolucin de dicromato de potasio 0,2 M, cal a molaridade da disolucin de ioduro de sodio?
4.1. Semirreaccin oxidacin: (2 I I2 + 2 e-) x 3
Semirreaccin reducin: Cr2O72+ 14 H+ + 6 e- 2 Cr3+ + 7 H2O
Ecuacin inica: 6 I+ Cr2O72+ 14H+ 3 I2 + 2Cr3+ + 7H2O
Ecuacin molecular:
6 NaI + K2Cr2O7+ 7 H2SO4 3 I2 + Cr2(SO4)3 + 3 Na2SO4 + K2SO4 + 7 H2O

4.2. Unha vez axustada a reaccin e tendo en conta a estequiometra:

0,2 mol K 2 Cr2 O7 6 mol NaI
0,1 L K 2 Cr2 O7 0,12 mol NaI NaI 0,12 mol 1 M
L 1 mol K 2 Cr2 O7 0,12 L

1,5 puntos o apartado 4.1 e 0,5 puntos o apartado 4.2 Total 2 puntos.

5. Mestranse 50 mL dunha disolucin de 0,1M de KI e 20 mL dunha disolucin 0,1M de Pb(NO 3)2

obtndose 0,51 g dun precipitado de PbI2.
5.1. Escriba a reaccin que ten lugar e indique a porcentaxe de rendemento da reaccin.
5.2. Indique o material e describa o procedemento a seguir no laboratorio para a obtencin e separacin
do precipitado.

5.1. A reaccin que ten lugar: 2 Kl (aq) + Pb(NO3)2 (aq) PbI2 (s) + 2KNO3 (aq)
Primeiro calculariamos, tendo en conta a estequiometra da reaccin, cal o reactivo limitante, e a partir del
a cantidade terica de precipitado de PbI2

Os moles iniciais de cada un dos reactivos son:

nKI= 0,05 L x 0,1 mol/L = 0,005 moles de KI, necesitndose 0,0025 moles de Pb(NO 3)2
nPb(NO3)2= 0,02 L x 0,1 mol/L = 0,002 moles de Pb(NO3)2, necesitndose 0,004 moles de KI

Polo tanto o reactivo limitante o nitrato de chumbo (II). A masa terica de PbI2 ser:

1 mol PbI 461 g PbI

0,002 mol Pb( NO ) 2 2 0,92 g PbI
3 2 1 mol Pb( NO ) mol PbI 2
3 2 2

o tanto por cento de rendemento :

0,51
Rendemento (%) 100 55,4%
0,92
5.2 Material e reactivos: disolucins de ioduro de potasio e de nitrato de chumbo, funil Bchner, trompa de
baleiro, matraz kitasato, base, soporte, vasos de precipitados, papel de filtro, probeta. Procedemento:
mdese coa probeta o volume determinado da disolucin de KI e vrtese nun vaso de precipitados.
Engdese a disolucin de Pb(NO3)2 sobre ela e aparecer un precipitado de PbI2. Pdense arrefriar as
paredes do vaso de precipitados co chorro de auga da billa para axudar precipitacin. Preprase o funil
Bchner e o matraz Kitasato encaixados trompa de baleiro. Colcase o papel de filtro no funil Bchner.
Unha vez fra a disolucin, fltrase a baleiro para separar o precipitado de PbI2, que quedar sobre o papel
de filtro.
Ser vlido calquera outro procedemento exposto correctamente.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

CONVOCATORIA DE SETEMBRO

Datos: R= 8,31 JK-1mol-1 0,082 atmLK-1mol-1; H

o
393,5 kJmol-1
combustin[Cgrafito (s)]=

H o
combustin[C3H8 (g)]= 2219,9 kJmol ; H
-1 o -1
combustin[H2 (g)]= 285,8 kJmol ;

OPCIN 1
2. Dadas as molculas: CH3Cl, CS2, NCl3 responda razoadamente s seguintes cuestins:
1.1. Escriba a estrutura de Lewis de cada unha delas e prediga a sa xeometra molecular.
1.2. Explique se as molculas son polares ou apolares.

CH3Cl CS2 NCl3

Estruturas
de Lewis

As xeometras explicaranse polas teoras de RPECV (segn a orientacin dos pares de electrns,
enlazantes e/ou non enlazantes, que ten o tomo central da molcula, de maneira que a sa repulsin
sexa mnima) ou pola teora da hibridacin.
 Pirmide trigonal
Tetradrica
Lineal

Xeometra

Hibridacin sp3, 4 pares Hibridacin sp, 4 Hibridacin sp3, 3 pares enlazantes e

enlazantes pares enlazantes un no enlazante,

1.2. A electronegatividade dos tomos determina a polaridade do enlace. Para a posible polaridade da molcula
haber que ter en conta tamn a xeometra molecular.

CH3Cl CS2 NCl3

Polar Apolar Polar
0
Polaridade

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. 2.1. No laboratorio dispnse de tres vasos de precipitados (A, B y C) que conteen 50 mL de disolucins
acuosas da mesma concentracin, a unha temperatura de 25 C. Un dos vasos contn unha disolucin de
HCl; outro contn unha disolucin de KCl, e o terceiro contn unha disolucin de CH 3CH2COOH. Coa
informacin que se indica na tboa identifique o contido de cada vaso e xustifique a resposta.
Vaso de precipitados A B C
pH 7,0 1,5 4,0
2.2. A partir das seguintes configuracins electrnicas escriba as configuracins electrnicas dos tomos
neutros dos que proceden estes ins e razoe qu elemento presentar o valor mis baixo da primeira
enerxa de ionizacin:
X2+ = 1s22s22p63s23p6 Y2- = 1s22s22p63s23p63d104s24p6
2.1. O cido clorhdrico un cido forte que en disolucin acuosa est totalmente disociado:
HCl (l) + H2O(l) H3O+(aq) + Cl-(aq), polo que o pH da disolucin ser muy cido (pH<7).
O KCl un sal que procede da reaccin dun cido forte (HCl) e dunha base forte (KOH) polo tanto en disolucin
acuosa se disocia totalmente e os ins: K+(aq) e Cl-(aq) non se hidrolizan, o que significa que a disolucin acuosa
que contn o devandito sal ser neutra (pH=7).
O CH3CH2COOH un cido dbil e as en disolucin acuosa estar pouco disociado CH3CH2COOH(l) + H2O(l)
CH3CH2COO -(aq) + H3O+(aq), polo tanto o pH da disolucin ser cido dependendo do valor da sa Ka
(pH<7).
En resumo: O recipiente A contn KCl, o recipiente B contn HCl (pH mais cido) e o recipiente C contn
CH3CH2COOH.

2.2. O X2+ = 1s22s22p63s23p6, ser un catin dipositivo dun tomo que perdeu dous electrns e pola contra o Y 2-
= 1s22s22p63s23p63d104s24p6 o anin dun tomo que captou dous electrns.
Polo tanto as configuracins electrnicas dos tomos dos que proceden son:
X(Z=20)1s22s22p63s23p64s2 ou [Ar] 4s2
Y(Z=34)1s22s22p63s23p63d104s24p4 ou [Ar] 3d104s24p4.
Tendo en conta que a enerxa ou potencial de ionizacin a mnima enerxa necesaria para arrancar un electrn
dun tomo neutro en estado gasoso e fundamental, entn ao aumentar o nmero atmico dos elementos dun
mesmo perodo aumenta a atraccin nuclear sobre o electrn mis externo, polo que mis difcil arrincar o
electrn e faise maior enerxa de ionizacin. Polo tanto ser o atmo X o que presente un valor mis baixo da
primeira enerxa de ionizacin.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.
3. A 25 C a solubilidade do PbI2 en auga pura 0,7 g/L. Calcule:
3.1. O produto de solubilidade.
3.2. A solubilidade do PbI2 a esa temperatura nunha disolucin 0,1 M de KI.
3.1. O proceso que ten lugar :
PbI2(s) Pb2+(aq) + 2I-(aq)
s 2s
1 mol
s 0,7 g / L 1,52.10 3 M
461 g

Kps [ Pb 2 ] [ I ] 2 s.(2s) 2 4s 3 4 . 1,52.10 3 3
1,4.10 8

3.2. Nunha disolucin de KI, a concentracin de ins I- ser a suma da concentracin dos ins I- procedentes da
disociacin do KI (que est totalmente disociado) e dos ins I- procedentes do PbI2 disolto. Se chamamos s
solubilidade do PbI2 nestas condicins, a

Ks 1,4.10 8 [ Pb 2 ] [ I ] 2 s.(2s0,1) 2 ; s despreciable fronte a 0,1 e polo tanto:

8
1,4.10
1,4.10 8 s. (0,1) 2 s 2
1,4.10 6 M
(0,1)
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. Nun recipiente pechado e baleiro de 10 L de capacidade, introdcense 0,04 moles de monxido de carbono
e igual cantidade de cloro gas. Cando a 525C se alcanza o equilibrio, obsrvase que reaccionou o 37,5%
do cloro inicial, segundo a reaccin: CO (g) + Cl 2 (g) COCl2 (g). Calcule:
4.1. O valor de Kp e de Kc.
4.2. A cantidade, en gramos, de monxido de carbono existente cando se alcanza o equilibrio
4.1. CO(g) + Cl2(g) COCl2(g)
0,04 0,04
[ ] iniciais 4.10 3 M 4.10 3 M -
10 10
0,04 0,375 0,04 0,375
1,5.10 3 M 1,5.10 3 M 1,5.10 3 M
[ ] reaccionan 10 10

1,5.10 3 M
[ ] no equilibrio 2,5.10 3 M 2,5.10 3 M

O clculo das constantes o seguinte:

Kc
COCl2 1,5.10 3 M
240 K p Kc RT 240 (0,082 798) 1 3,7
n

CO Cl 2 2,5.10 3 M x 2,5.10 3 M
28 g
4.2. A masa de CO no equilibrio, tendo en conta a masa molar, : 10 L 2,5.10 3 M . 0,70 g
mol

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. Para un cido clorhdrico concentrado comercial do 36% en masa e densidade 1,18 g/mL. Calcule:
5.1. A sa molaridade e o volume que se necesita do mesmo para preparar 1 L de disolucin 2,0 M.
5.2. Detalle o procedemento e o material necesario para preparar a disolucin 2,0 M do cido.

5.1. Clculo:
1,18 g disolucin 36 g HCl 1 mol HCl
Molaridade 1 L disolucin 11,6 M .
0,001 L disolucin 100 g disolucin 36,5 g HCl
 2 mol 1 L disolucin 11,6M
1 L disolucin 2,0M 0,172 L 172 mL
1 L disolucin 2,0 M 11,6 mol
5.2. Material: probeta, funil, matraz aforado de 1000 mL, contapingas, frasco lavador, frasco de vidro.
Procedemento: Mdense cunha probeta 172 mL da disolucin comercial de cido. Vrtense no matraz aforado
con axuda dun funil. Engdese auga destilada con frasco lavador ata preto da afora, tpase e invrtesese varias
veces ata homoxeneizar. Se enrasa coa axuda dun contapingas. Para rematar grdase nun frasco axeitado e
etiquetado para a sa conservacin.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

OPCIN 2
1. Para o equilibrio: 2 SO2 (g) + O2 (g) 2 SO3 (g); H < 0; explique razoadamente:
1.1. Cara a que lado se desprazar o equilibrio se se aumenta a temperatura?
1.2. Como afectar cantidade de produto obtido un aumento da concentracin de osxeno?
Tendo en conta o principio de Le Chatelier, de forma resumida: cando nun sistema en equilibrio se produce unha
modificacin das variables co determinan (concentracin, presin, temperatura), o equilibrio desprzase no
sentido de contrarrestar dito cambio.
1.1. Polo tanto ao aumentar a temperatura o equilibrio desprzase no sentido endotrmico decir, cara a
esquerda (), hacia a formacin de reactivos.
1.2. O aumentar a cantidade dun reactivo (O2) o equilibrio desprzase no sentido que o consuma, decir, cara a
dereita. (), hacia a formacin de produtos, polo que aumentar a cantidade de SO3.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. 2.1. Escriba as frmulas semidesenvolvidas dos seguintes compostos:

etanol cis-3-hexeno 4,4-dimetil-1-hexino 3-pentanona
2.2. Razoe se pode haber nun mismo tomo electrns cos seguintes nmeros cunticos:
(2,1,-1,1/2) (2,1,0,-1/2) (2,1,-1,-1/2) (2,1,0,1/2)
2.1.
etanol cis-3-hexeno 4,4-dimetil-1-hexino 3-pentanona

H H CH3
O
CH3-CH2OH C=C CH C-CH2-C-CH2-CH3
CH3-CH2-C-CH2-CH3
H3C-H2C CH2-CH3 CH3

2.2. Nun mismo tomo non poden existir dous electrns cos valores dos catro nmeros cunticos (n, l, m, s)
iguales. Os valores que poden tomar os nmeros cunticos son:
Nmero cuntico principal (n) = 1, 2, 3, 4,
Nmero cuntico secundario o do momento angular (l) = 0, 1, 2, .., (n-1)
Nmero cuntico magntico (m) = l, ... , 0, , +l
Nmero cuntico magntico de espn (s) = + , -.
Tendo en conta o anterior S poden existir nun tomo electrns cos nmeros cunticos indicados no enunciado
do problema.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. A partir das entalpas de combustin e aplicando a Lei de Hess, calcule:

3.1. A entalpa da seguinte reaccin: 3Cgrafito (s) + 4H2 (g) C3H8 (g).
3.2. A enerxa liberada cando se queima 1 L de propano medido en condicins normais.
3.1. Imos calcular a entalpa da reaccin: 3Cgrafito (s) + 4H2 (g) C3H8 (g) H=?, a partir das seguintes reaccins
de combustin:
C(s) + O2(g) CO2(g) H=-393,5 kJ/mol; C3H8(l) + 5O2(g) 3CO2(g) + 4H2O(l) H=-2219,9,5 kJ/mol; H2 (g) +
O2(g) H2O(l) H=-285,8 kJ/mol
 3C(grafito) + 3O2(g) 3CO2(g) H= 3.(-393,5) kJ
3CO2(g) + 4H2O(l) C3H8 (l) + 5O2(g) H= -(-2219,9) kJ
4H2(g) + 2O2(g) 4H2O(l) H= 4.(-285,8) kJ
3Cgrafito (s) + 4H2 (g) C3H8 (g) H= -103,8 kJ
3.2. A enerxa liberada se calcula tendo en conta a reaccin de combustin do propano:
1 mol C3 H 8 2219,9 kJ
1 L C3 H 8 99,10 kJ que produce 1 L de propano
22,4 L 1 mol C3 H 8
1 punto por apartado. Total 2 puntos.
4. En medio cido sulfrico, H2SO4, o aluminio reacciona cunha disolucin acuosa de dicromato de potasio,
K2Cr2O7, formndose xido de aluminio, Al2O3 e Cr3+(aq) entre outros produtos.
4.1. Axuste a ecuacin inica polo mtodo do in-electrn.
4.2 Calcule o volume de disolucin acuosa de dicromato de potasio de densidade 1,124 gmL -1 e do 15% en
masa, que se necesita para oxidar 0,50 kg de aluminio.
4.1. Semirreaccin oxidacin: 2Al + 3 H2O Al2O3 + 6H+ + 6e-
Semirreaccin reducin: Cr2O72- + 14H+ +6e- 2Cr3+ + 7H2O
Ecuacin inica: 2Al + Cr2O72-+ 14H++ 3H2O Al2O3 + 6H+ + 2Cr3+ + 7H2O
2Al(aq) + Cr2O72-(aq) + 8H+(aq) Al2O3(s) + 2Cr3+(aq) + 4H2O
4.2. Unha vez axustada a reaccin e tendo en conta a estequiometra:
1 mol Al 1 mol Cr2 O7 K 2 294 g Cr2 O7 K 2 100 g disolucin 1 mL disolucin
500 g Al 16.146 mL 16,15 L
27 g Al 2 mol Al mol Cr2 O7 K 2 15 g Cr2 O7 K 2 1,124 g disolucin
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. 5.1. 2,0 g de CaCl2 dislvense en 25 mL de auga e 3,0 g de Na2CO3 noutros 25 mL de auga.

Seguidamente mestranse as das disolucins. Escriba a reaccin que ten lugar identificando o precipitado
que se produce e a cantidade mxima que se podera obter.
5.2. Describa a operacin que empregara no laboratorio para separar o precipitado obtido, debuxando a
montaxe e o material a empregar.

5.1. Reaccin: CaCl2 (aq) + Na2CO3 (aq) 2NaCl (aq) + CaCO3 (s)
Primeiro calcularamos, tendo en conta a estequiometra da reaccin, cal o reactivo limitante, e a partir del a
cantidade mxima que se podera obter de precipitado de CaCO3. Os moles iniciais de cada un dos reactivos son:
n CaCl 2 2,0 g CaCl 2
1mol CaCl 2
0,018 moles , que necesitaran de 0,018 moles de Na2CO3
111 g CaCl 2

n Na2CO3 3,0 g Na2CO3

1mol Na2CO3
0,028 moles , que necesitaran 0,028 moles de CaCl2
106 g Na2CO3
Polo tanto, o reactivo limitante o cloruro de calcio e a cantidade mxima que se obtera do CaCO3, supoendo
que precipita todo ser:
1mol CaCl 2 1mol CaCO3 100 g CaCO3
2,0 g CaCl 1,80 g CaCO3 Montaxe
111 g CaCl 2 1mol CaCl 2 1mol CaCO3
5.2. Procedemento: Preprase o funil Bchner e o matraz Funil Buchner e filtro no interior

Kitasato acoplados trompa de baleiro. Colcase o papel de

Sada para facer
filtro no funil Bchner. Unha vez fra a disolucin, fltrase a baleiro ( trompa
baleiro para separa-lo precipitado de CaCO3, que quedar sobre de auga)

o papel de filtro.
Ser vlido calquer outro procedemento exposto correctamente. Matraz kitasato
Material e reactivos: funil Bchner, trompa de baleiro, matraz
kitasato, vasos de precipitados, papel de filtro, probeta.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.