Το χρήμα

χ είναι ο παράγονντας που ασ σκεί την μεγ

γαλύτερη επ πιρροή στον
ν σύγχρονο ο
κόσμο. Μια επιρροή που β βασίζεται σττον ανταγων νισμό και στ
στο κέρδος μμε κάθε τρό
όπο.
Ειδικ
κά το τελευυταίο χαρακκτηριστικό εείναι που μα
ας οδήγησε μέχρι σ' αυυτό το σημεείο. Ο
καπιταλισμός είναι ένα σύστημα που βασίζεται σ στην οικονοομία, απομυζώντας τους
ανθρώπους καιι το περιβάλ λλον. Ένα σύστημα
σ επομένως, ποου βλάπτει ττην Φύση. Η
οικο
ονομία του χ χρήματος δεν
δ είναι η μόνη
μ λύση, ούτε όλες οι πράξεις ππρέπει να
καθοορίζονται με βάση το χ χρήμα, το οοποίο παράγγει σχέσεις εξουσίας, σ
συντηρεί τηνν
ταξική δομή τω ων κοινωνιώών και γεννά ά ανηθικότηητα. Η λογική του χρήματος δεν
δέχεται αμφ
επιδ φισβήτηση, πρέπει
π να ττην ακολουθ θείς. Όμως η ιστορική σημερινή
συγκυρία μας δίνει
δ την δυ
υνατότητα ν να συλλογισστούμε νέεςς διεξόδους,, πριν η
απληστία του ίδ διου του κα
απιταλισμού ύ και των υπ
πηρετών του, καταργή ήσουν την ίδδια
την αξία της αννθρώπινης ζζωής και τη ης Φύσης σττον βωμό το ου κέρδουςς. Με λίγα λόγια
λ
έχουυμε ανάγκη η από μια αλλλαγή του ννομισματικοού συστήματος. Η εξάρ ρτηση που
γενννάει το χρήμα εις βάροος των πολλ λών, μπορεί να μας οδ δηγήσει σε έέναν νέο
Μεσσαίωνα. Τα ν νέα οικονομμικά συστήμ ματα θα γενννηθούν σττις κοινωνίες των πολιττών,
ότανν οι άνθρωπ ποι αρχίζουν να συνερ ργάζονται. Σ
Σήμερα, περ ρισσότερο α
από ποτέ υππάρχει
η αν
νάγκη για την λειτουργ γία της οικο
ονομίας προος όφελος ττων ανθρώπ πων.
Υπάρχουν προττάσεις:

∆ημιουργία δικκτύων ανταλ λλαγών

Οι ά
άνθρωποι έχ χουν ανάγκκες που δεν μπορούν ο καθένας να τις καλύψ ψει μόνος τοου.
Στα πλαίσια τουυ ανταγωνισμού καθέν νας προσπα αθεί να επιβιώσει πολλέές φορές ειςς
βάροος του άλλοου. Τι καλύτερο όμως από την συ υνεργασία ττων ανθρώπ πων; Αν οι
άνθρωποι αντά άλλαζαν μετταξύ τους προϊόντα και υπηρεσίες ς, τότε δεν θ
θα υπήρχαν ν
οφειλές. Σε κάπποιες χώρεςς χρησιμοπο οιούν τα "Τ
Τοπικά Συσττήματα Αντα αλλακτικού
Εμπορίου", τα οοποία έχουνν τοπικό χα
αρακτήρα, λ λειτουργούν ν σε επίπεδο
ο γειτονιάς,,
συνοοικίας ή πόλ
λης, αλλά επειδή
ε όλα ττα δίκτυα α
ανήκουν σε ένα μεγαλύ ύτερο, υπάρρχει η
δυναατότητα γιαα ανταλλαγέές μεταξύ ττων επιμέροους δικτύωνν, δηλαδή κκαι μεταξύ
ατόμων και μεταξύ ομάδων-συνοικιών αλλά και μεταξύ πόλεων. Για να συμμετέχει
κανείς αρκεί να εγγραφεί στον κατάλογο των συναλλασσομένων, δηλώνοντας τι
προϊόντα και υπηρεσίες μπορεί να προσφέρει. Φυσικά όλα τα μέλη έχουν πρόσβαση
στον κατάλογο, ώστε να επιλέγουν με ποιον και για τι θα συναλλαχθούν. Στην
Αργεντινή υπάρχει ένα τέτοιο δίκτυο που αριθμεί 6 εκατομμύρια μέλη.

Τοπικό Νόμισμα
Η έκδοση και χρήση ενός τοπικού νομίσματος παράλληλα με το επίσημο νό-μισμα,
είναι μια λύση που προτιμούν σε ορισμένες από τις πολιτείες των ΗΠΑ. Τα τοπικά
νομίσματα κυκλοφορούν μόνο σε χαρτονομίσματα και έχουν υποδιαιρέσεις. Το τοπικό
νόμισμα κυκλοφορεί μόνο στην πόλη που το εκδίδει και ο επισκέπτης πρέπει να το
αγοράσει, δίνοντας το επίσημο. Το νόμισμα λέγεται "μονάδα", το εκδίδει κάθε τοπικό
δίκτυο χωριστά, αλλά γενικά γίνονται δεκτά τα διαφορετικά τοπικά νομίσματα μεταξύ
των δικτύων χωρίς μάλιστα να χρειάζονται μετατροπές. Το μόνο που αρκεί είναι να
έχουν οργανωθεί τα δίκτυα και να γνωρίζουν το ένα την ύπαρξη του άλλου. Με το
τοπικό νόμισμα μπορεί κανείς να αγοράσει το οτιδήποτε. Στην Αργεντινή, το
Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να στηρίξει το Γενικό ∆ίκτυο σε θέματα
διαδικτυακής τεχνολογίας. Σε πολλές χώρες του κόσμου υπάρχουν τοπικές κοινωνίες
που υιοθετούν αυτή την πρακτική, ειδικά για τα είδη πρώτης ανάγκης, μάλιστα σε
κάποιες περιπτώσεις χωρίς να χρειάζεται το επίσημο νόμισμα.

Τράπεζες Χρόνου
Οι Χρονοτράπεζες, είναι δίκτυα ανταλλαγής υπηρεσιών. Βασική τους αρχή είναι η
ισότητα του χρόνου όλων των ανθρώπων, επομένως χρησιμοποιείται ο χρόνος ως
μονάδα μέτρησης αξία, δηλαδή η ώρα εργασίας. Κάθε προϊόν ή υπηρεσία αξιολογείται
τόσες ώρες όσες χρειάστηκε ο παραγωγός να το παράγει. Νόμισμα λοιπόν είναι ο
χρόνος, χωρίς να ενσωματώνονται στην "τιμή" οι πρώτες ύλες. Κάθε μέλος
καταγράφει τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει και έχει έναν λογαριασμό που
πιστώνεται ή χρεώνεται, ανάλογα με το αν προσφέρει ή δέχεται υπηρεσίες. Κάθε
άτομο δεν υποχρεώνεται για τίποτα που να μην έχει προσφερθεί το ίδιο. Κατά κάποιο
τρόπο είναι ένα εθελοντικό δίκτυο που μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα οικογένειες με
οικονομικές δυσκολίες. Έτσι τα άτομα που βοηθιούνται νιώθουν καλύτερα, μπορούν
να προσφέρουν ανάλογα με τις δεξιότητές τους και συνάμα συμμετέχουν και
κοινωνικοποιούνται. Η τράπεζα χρόνου δημιουργεί σχέσεις αμοιβαιότητας σε αντίθεση
με την μισθωτή εργασία. Στην Ελλάδα λειτουργεί η "Χρονοτράπεζα του Ελληνικού
∆ικτύου Γυναικών Ευρώπης" και το "Πανελλαδικό ∆ίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και
Υπηρεσιών χωρίς χρήματα του «ΠΕΛΙΤΙ»".

Κοινωνικές Τράπεζες
Η επίσημη τοκογλυφία των σημερινών τραπεζών έχει δημιουργήσει αυτή την φαύλη
κατάσταση. Η θεσμοθέτηση αυτής της αδικίας μέσω και της εκμετάλλευσης των
καταναλωτικών επιθυμιών υποδουλώνουν τον ίδιο τον κόσμο. Όμως υπάρχουν και οι
κοινωνικές ή ηθικές τράπεζες που αποτελούν εξαιρέσεις. Ενδιαφέρονται για την
προέλευση του χρήματος των επενδυτών και των πελατών. Που επενδύουν με όρους
κοινωνικής ευθύνης, δεν έχουν στόχο την κερδοσκοπία, αλλά την κοινωνική
υπηρεσία. Ποιες είναι αυτές; Οι Triodos και GLS. Η GLS υποστηρίζει πολιτισμικές,
κοινωνικές και οικολογικές δημιουργικές πρωτοβουλίες. ∆άνεια παραχωρούνται σε
δράσεις από αυτοδιοικούμενα σχολεία, θεραπευτήρια, βιολογικές καλλιέργειες, σε
ανέργους και κοινοβιακές πρωτοβουλίες. Η Triodos στηρίζει τους πελάτες που
παίρνουν πρωτοβουλίες για τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Αποστολή
της είναι να διασφαλίσει την καλή ποιότητα ζωής των ανθρώπων, γι' αυτό
χρηματοδοτεί μόνο όσους κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Από την άλλη
υπάρχει και η Charity Bank, η οποία χρηματοδοτεί εκεί που οι συμβατικές τράπεζες
δεν το κάνουν λόγω ρίσκου. Χρηματοδοτεί επιχειρηματίες χαμηλών τάξεων και όσους
έχουν όραμα για την βελτίωση ενός αγαθού μέσω βιώσιμων προγραμμάτων.
Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως οι κοινωνίες μπορούν να δράσουν τοπικά,
προσαρμόζοντας τις λύσεις σε συγκεκριμένες ανάγκες. Γρήγορες λύσεις δεν
υπάρχουν. Πρέπει να επανεκτιμηθεί η αξία του χρήματος, να ανοιχθούν νέοι δρόμοι
και κοινωνικές προτάσεις βασισμένες στις ανθρώπινες αξίες και το οικουμενικό
συμφέρον. Τίποτα δεν έχει χαθεί και δεν υπάρχουν μονόδρομοι και αδιέξοδα. Για να
υπάρχουν όμως εναλλακτικοί δρόμοι χρειάζεται συνειδησιακή επανάσταση και κατόπιν
συμμετοχή.