Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 362

INSTITUTE FOR THE SERBIAN LANGUAGE SASA

Monographs 23

Nataa Vulovi

SERBIAN PHRASEOLOGY
AND RELIGION
Linguoculturological Research

BELGRADE
2015

23


2015
ISBN
:
. ,

:
 . -,


. ,

 ,

: 400
,

: Colorgrafx,

: Colorgrafx,

CIP-
,
,

1. ....................................................................................................... 13
1.1.
.......................................................................................... 13
1. 2. .......................... 15
1. 3.  ,
......................................................................... 20
1. 4. ,
. ......................................................................................... 23
1. 5.
................................................................................. 26
1. 6. , ....................................... 28
1. 7. ....................................... 30
2. 
................................................. 33
2. 1.
.....................................................................................33
2. 2. .... 38
2. 3. .... 42
2. 4.
(- )....................................................... 43
2. 4. 1. (, , )................... 44
2. 4. 2. ............................................................... 46
2. 4. 3. ................................................................ 54
2. 4. 4. ( ),
............................................ 55
2. 4. 5. (, )........................................... 57
2. 4. 6. ............................................................. 58
2. 4. 7. (, , )... 59
2. 4. 8. ....................................................................... 61
2. 4. 9. ...................................................................... 64
2. 4. 10. .............................................. 65
2. 5. - ................................. 71
3. -
....................... 79
3. 1. - . ............................. 79
3. 2. ...... 84
3. 3. .................................................... 90
3. 4. - . ............................ 94
3. 5.
. .......................................... 96
3. 5. 1. ......................................................................... 96
3. 5. 2. .......................................................... 98
3. 5. 3. ..................................................................... 98
3. 5. 4. ......................................................................100
3. 6. .......................103
3. 7. -
, , ()...105

4.
........................................... 111
4. 1.
( )....111
4. 2.
....................................................................... 119
4. 3.
............................... 137
4. 3. 1. .......................................... 137
4. 3. 2. ................... 141
4. 3. 3. ..... 145
4. 3. 4. ...... 149
4. 3. 5. .................. 154
4. 3. 6. , ;
, ......................................................... 158
4. 3. 7. , ,
..........................................................................................164
4. 3. 8. ............... 167
4. 3. 9. , ....174
4. 3. 10. , ....................... 177
4. 4.
....................................... 179

5. ()
............................................... 183
5. 1. ... 183
5. 2. - . .................................... 188
5. 2. 1. ......................... 189
5. 2. 2. .................... 192
5. 2. 3.
...................................................................................... 196
5. 3. 
. .............................................................. 196
5. 4.
....................................................... 199
5. 4. 1.
................................................................................. 199
5. 4. 2.
........................................................ 202
5. 4. 3.
................................................................................. 212
6.

................................................................................. 227
6. 1. . ......................................... 227
6. 2. . ................................ 233
6. 3. .............................................. 235
6. 4. () ...237
6. 4. 1. .......................................................... 239
6. 4. 2. , ................... 241
6. 5. .
.......................................................................................... 249
6. 5. 1. ................................ 249
6. 5. 2. : ................................................... 252
6. 5. 3. .......................................... 261
6. 5. 4. ...................................................................... 273
6. 5. 5. ( )............................................ 275
6. 5. 6. ( )...................................................... 279
7. .............................................................. 285

...................................................................... 293

. ................................................... 317

........................................ 319

........................................................................ 337

........................................................................... 345

summary............................................................................................... 353

................................................................................................... 355

Zusammenfassung........................................................................... 357

................................................................................................ 359
:
-
, (
)
, 2014.
.
, . -,
. .
, . -, -
, .,
-

.
178009
-
, -
,
.
1.

1. 1.

1. 1. 0. -
, -
. -
, , 20.
, -
.
. ,
.
-
, , -
- , - ,
. :
. , . , . , . , , . -
, . . -
: . , . , . , . ,
. , . , . , . .


,
.
:
. -

(. ),
, , , , , ,
, . .

, :
14

, , (-
2008: 15; - 1987: 6667).
-
(
, , ).
1. 1. 1. - -
,
.
, 20. ,

(-
).
,
, ,
. ,
, (
), ,
-
1.
1. 1. 2.
,

, -
, .
,

. , .
, ,
. ,
, ,
( 1997: 244).

( 2010:
28). ,
. ,
.
1
20.
, . . , . . , . .
, . . , . . . .
, . (. 1997, 1998),
. , . .
15

( : )
, -
( 1995: 31, 45).
(, ),
,
2.
,
-
, : ,
, , , , .

1. 2.

1. 2. 1. (. cultura)
. 3, -

, -
,
, ,
.. ,
-
,
,
( 1978: 255256).
(
4) ,
, ,
. -

,
( 1998: 9).
, ,
. ,
,
2
, .

( 2008: 311321).
3
.
4

.
16

, , ,
, , .
,
( 2010: 23).
, -
.
, -
, .
, ,
, , ,
( 1995: 128).
1. 2. 2.
, -
. , -
, , .
,
. ,
,
: ,

, .
5 ,
( 19943:
5556). ,
, .
, -
- 6.
1. 2. 3. -
, ,
, 19. 20. (-
5

,
( )
( 2009: 147).
6
. 2001: 1719. ,
je (),
je 20.
, je
, ,
, ,

( 1938: 203).
17

) , -
, 7.
, .
( ),
-
- -
.

.
,
( 1995: 2526)8. ,
-
- , , -
( 1995: 27)9.
1. 2. 4. (-
) -
. -
-
( 1999:
13). -
, -
,
-
( 1971: 4445).
je
, : ) --
) , -
, ( 1982: 11). -
, , -
, .

, -
, ,
7
.

( 1995: 26).
8
.
1995: 2627.
9

, , ,
( 1995: 27).
18

( 1996: 63)10.
,
, ,
, ( 1999: 7).
1. 2. 5. , , (-
)
11.
, ,
, , , ,
, , . 12. -

( 2010: 24).
--

. -
,
,
, , , -

- .
1. 2. 6. -

( 2010: 43).

(
), -

.
, -
,
10
,
, ,
. XII
,
.
( 1999: 7).
11
,
, .

( 2009: 152).
12
.
, ( 1991: 321).
19

, , .
(, , , , ,
, .). -

.
, .
() (),
- -, -
, . , -
-,
(
)13.
1. 2. 7. , -
, ,

. , -
, -
, , -
. , -,
-
.

13
-
, , -
( () ),
,
(. 1973; 19831, 19832).
-.
: - -
1987. -
2008. ,
. -
(1989),
(2010). ( )
- ( -
(2003) (2003)),
( -
(2002)). ,

(2006).
, , , ,
, .
, 2012.
.
20

1. 3. ,

1. 3. 1.
(
) .

( .), -
.

, -
.
1. 3. 2. -
, , , 14,

. , -
,
,
(FEI fixed expression)15 ( 1998: 45).
,
(phraseologism),
() -
-

( 2008: 6)16
,
, ,
( 1997: 68). ,
.
, , -
14
. A sequence of words which is semantically and often syntactically restricted,
so that it functions as a single unit. The meanings of the individual words cannot be combined
to produce the meaning of the idiomatic expression as a whole. For example, the meanings
of go, fly, and kite cannot account for the use of the sentence Go fly a kite! in its sense of Go
away or Dont be silly ( 1997, idiom).
15
. Fixed expression is a very general but convenient term, adopted from
Alexander (1978, 1979), Carter (1987), and others, and used to cover several kinds of phrasal
lexeme, phraseological unit, or multi-word lexical item: that is holistic units of two or more
words ... Fixed expression also subsumes idioms ( 1998: 5).
16
. A phraseologism is defined as the co-occurrence of a form or a lema of a
lexical item and one or more additional linguistic elements of various kinds which functions
as one semantic unit in a clause or sentence and whose frequency of co-occurrence is larger
then expected on the basis of chance ( 2008: 6).
21

(, : 1998: 5), phrasal lexemes


,
17. -
,
pure idioms (or classical idioms)18 ( 1998: 79).
1. 3. 3. ,
-
. , ,
, -
. -
, , ,
() , : -
, , ( ), 19, ,
( -
), . , -

,

(- 1987: 12),
,
,
( 1997: 76).
, . -

, , -
, . ,
,
,
(- 2013: 450451).
17
.
, (. , )
, ,
( 2008: 162). ,
( 2011: 5960).
18
. . ( ).
1988. .
19
,
( 1997: 119), .
. 2003: 6170, .
(.
2014). ,
. ,
( 2009: 3544).
22

1. 3. 4. -

, .: , ,
.

, .
aa.
1. 3. 5. -
, ,


,
; ,

( , . ).
,
, .,
.
.
. ,
-
( 2003: 11),
, -
20. -
( ), . ( 2001: 143),
.

, -
-
, -
. -
21.
20
.
( 2003: 8081).
21

( 1987),
, , , (-
2013: 450), ( 2000).
(. , , ).
() ,
., (. . 1984
1985).
23

1. 3. 6. ( )
-
, .

( )
,
.
, .
,
-
( -
) ( 1973: 7). -
,
, :
, , .

, -
2 : 1) ; 2)
( 1973: 8).
( )
.
, -
.

1. 4. ,

1. 4. 1. -
,
. -
( )
. -
, (.
2006: 295296). , , ,
, 22, . -
()
:
22

.
24

1. / ( -
) .
-
. , -
,
.
-
( 1989: 216);
2. ( )

() -
. ,

,
( 2004: 257; 2001: 145).

( 2006: 294);
3. ( ) ( -
, . 2006: 295)
, -
, , ,
, .

() , .

-
() ;
4. ( ).
, -

, . ,
( 2006: 296). , , , , 23.
1. 4. 2. -
,
.
23

() , (Phraseologische Ganzheiten; ,
2003. ganzheitliche Idiome) par
excellence - ,
, (phraseologische Termini) ( 1982:
3031).
25

, ,
, , -
( 2001: 143). -

() , -
( 1989: 5). ,




(- 1987: 1216).
1. 4. 3.
( ) -
,

. :
1.
2. ( )
3.
4. ,
5.
6. ( ).

1. 4. 4.

, ,

.
:
,
(, ).
-
,
, ()
, .


, .
26

1. 5.

1. 5. 1. --
,
, ,
(
), 24.
,
() ,
( ), . (-
) ( 1995: 143; -
1987: 2527). -
. ,
: 1. -
, 2. , , , --
, 3. ,
,25 4.
( ), 5. -
,
( 2004: 265).
1. 5. 2.
( -
), .
,
- (
, ). ,
,
, .
. , ,
., (
)26.

24
, .
( 2004: 264).
25
. . 1998.
26
, ,
(-
)
, . ()
( 1990: 7).
27

1. 5. 3. ( ) -
:
1. 27
: ,
, .
2. , , -
, , , ;
3. (( ) -
, );
4. , . -
: finita la commedia, happy end;
5. .

1. 5. 4. ,
- .
- ,
( , ), (
, ) ( .
cold war). ,
() , .
-
: ,
. ,
( . ).
-
,
- .

.
( ),

( ) ( 1999: 218).
1. 5. 4. 1. -
-
. .
,
,
27
,
().
28

, (. 7, 15). ,
, .
1. 5. 4. 2. ( , ,
) -

, , ,
,
: ,

. -

, ( 2008: 36).
1. 5. 5. -
.
(119), -
(16),
()
28.
: , -

.

, ( 2003)
. -
-
,
,
.
,
.

1. 6. ,

1. 6. 1.
,
,
.
:
28
. .
29

) , , -
;
) -
. -
-
- ;
) -
(
);
)

, , .
) -

,
.
1. 6. 2. -
,
. -
- , -
(
,
). -
-
,
-
. ,
,
. , -
, -
.
1. 6. 3.
,
(-), -
29.
29

, .

( 1989: 89).
30

,
: , ,
, , .

1. 7.

1. 7. 1. -
( ) -
, . -

. -
() (-
). -
-
- .
,
.
1. 7. 2. ,

, -
-
. ,
,
( 2006: 23). , -
,
,
,
. -

, (-
)
, , -
-
. -
,
,
, .
1. 7. 3. -
,
- :
31

) -
;
) -
(, ,
, , , -
.), ( -
, ,
.);
) ,
, ,

.


. -
, ,
, .

( 2010: 142).

- . -
- -
,
.
1. 7. 4.
, -
-

. , ,
, - -

; ,
-
, .
, ,
,
,
,
, , ,
.
2.

-
,
. ,
,
, ,
,
.
,
, ()
.
-
. -
(. , )
.

( ) -
.
, ,
, .
,
.

2. 1.

2. 1. 1. ,
.

, , .
-
, -
34

.


.
-
,
. ,
,
. 1847.
, -
30. , 1934. , ,
, -
, 1973. .
. 1984. -
.
( )
1933. .
-
, ,
.
2. 1. 2. .
, ()
, , , ,
, .
. -

-
31.
2. 1. 2. 1. (. )
- , -
, , , ,
-
30

,
( 19631964: 235).
31

, :
, , ,
. ( 2006: 31), ,
. ,
( 2011: 670675; 2009: 267).
35

, 32,
, .
. ,
, .
, -

: , ,
, ( 2011: 674). -
() . ,
.
,
(.
; . ). -
, ,
.
, ( 2009:
7475), -
(
-
)33. ,
( , ),
, . -
, -
, 34.
2. 1. 2. 2.
-
. -
, - ,
,
32

- ,
(
1985: 522).
33
, ,

.
.
, ,

( 2011: 674).
34

(. 2009), . . (.
1995: 106113).
36

.

.
-
- (Slavia Ortodoxa),
- (Slavia Latina) ( :
2011: 673),
.

,
,
-
.
- ,
,
.

( 2011: 673).
2. 1. 3. ,
, -
,
.
35.
.
,
-

, , -
, . , .
- (
) ,
35
, .
, .

,
(), .

( 2011: 673).
, (
)
: , , .
:
!.
37

, . (. . . , :
2011: 670). -
(),
, (.
. -
). , -
,

36.
2. 1. 4.
, -
, , ,
.
( , )37, -
.
, ,
, -
- . .
.
2. 1. 4. 1.
,
. -
: --
, , ,

. , -
, -
.
,
, ,
( 2011: 674).
36
,
,

(. 2010: 276). (
- )

, ,
.
37

(. 1911).
38

2. 1. 4. 2.
. , ,
-
, , -

. ,
- -
, ,
,
.

.

2. 2.

2. 2. 1. , ,
.
() -
: ,
( ) ;
, . 38
: ,
, ,
,
, -
,
,
(. . 2002: 1619, ).
-
.
, -
,
.
: .
2. 2. 1. 1. -
.
, ,
. ,
38
. .
39

, ,
, ,
- ,
. ( -
) (

) - ( ), :
() :
39, , , , , , , .;
, : ,
, , .;
: , , , , , -
, , 40, , , ,
, ., -
: , ;
( -
): , , , ( ),
, () ( );
, :
, , , , , (), ,
, , , , , , ,
, , , , , , .;
: , , , , ,
, , , (), .;
(): , , , (-
, ) , ;
,
: () (), .
,
- : ,
, , , .,

39

()
, : ...
, , , . ,
, , ()
,
( 2011: 57).
40

( 2011: 56).
40

: , , , , , .,

,
.
2. 2. 1. 2. , -
, ,
, . -
( )
, , -
- ( -
),
.
, -
: , () , ,
(. ), , -
, , . (
).
2. 2. 2. -
-
, . ,

-
, -
( 2006: 127128).
-
()
, , .,

-

- , -
.
,
,
. -
: , , , , , ,
. , ,
(
)41.
.
41
41

2. 2. 3.
, ,
,
. , -
-
,
42.
, -
, :
) , , ,
, : , , ,
, () , -
(), , , (-
) , , , .;
) , , , , :
; , ( .); ; ; ()!,
, ; , () .;
) , , ,
: , , ( ),
, , , , () ,
, , .;
) , , , , : ,
, ( .) ,
() , (), (),
(), , , .
) , : , , ,
, , .;
) , , , , , 43:
( ), , () ,
(, .) ( ), () ,
.
42

, . -
, (. - 1987; . -
20081), . ( 2006),
. - .
(- 20032), . -
, . , . .
43
.
( 2009: 167).
42

,
600 ( 650)
( )
.

2. 3.

2. 3. 1.
44
(.: ., ., ., .), ,
, -
. , 65, :
-
: . (), . (), 67.
,
.
,
( ) , .
( )
. (, ) : , , ,
, ( .), -
, , , ( 2. .
, ., ), , , , , -, -,
, , , ( .).
. ( ) ( 318) :
.
.
: (), ,
(), (, ) , , .

( )
45: , , (
), , , , , , , -
, , , , , , , , , -
, , , , , , , ,
, , , , , , , , -
44
.
- ( 2006: 119123).
45
: , ,
.
43

, , , , . ,
(. . . .),
.46
2. 3. 2. -
( ),
. -

, .
-
3 (
, ),
( 5: , ,
) .
,
,
.
, -
( ) .

2. 4.
(- )


-
- 47:
(, , ), ,
/ , , , ,
( / / ), , -
, . -
- .
. .
(1964) , -
, -

() ,
46

. 2012: 729733.
47
, ,
2007: 236237.
44

. , , , ,
(
) -
. ,
-
( )
,
() ( 2012: 7475).
-
- -
,
,
.

2. 4. 1. (, , )



()

()
,


()
. ( .)
() (, )


( )

()


() ( )
45


() ()


() ()

.
()

. /

.
.
.

() ()
46

()
() 48

2. 4. 2.

/
( )
,
,
 ( .);
()

( , ) ()


,
( ); ;


() ()
() (, ) ( )
( )
1) . (, , );
2) . , .
. (, .)



(, .)



() ()

48
paskalya yumurtasi gibi,
(. 2013: 668)
47

()
, ( )
()
() ,


() ( , , , )

; () ;
()
()

()
( )

( )


()

()
,



,


()
()


();
;
()
48

() ( , )
( )
 ( ) ; ( )



()
()






() ()
()

,
(, ())

()

()
(, , , ) ( )
()
()
(, , .)


() (, ) ()
()

()

()
49


()
() ()





()





,



()

49


50
49
(
), : deipara = f = bogorodica f (13.v.), odatle
pridjev na -in: bogrodicin ( 1971 I, ).
,
, , .
. -
, .
50
. ,
.
50


(, )51




/ / / / ()52
( ) 53
54
51

( ),
,
().
52

. ,
*bs ... , ,
... ,
, . ,
( 20082: 315318). ,
( ) , , , .
bhai-
. demonsko boanstvo
istog ranga kao Gorgone (jeibaba = baba jaga), pod uplivom kranstva postao tabu za vrag u
naim narjejima ( 1971 I: 149).
, , ,
. 2007.
, .
, .
: ( ) ( ),
( ) ( ), :
, : , ,
. ,
: , .
,
, . /
sloen prema sintagmi koga bijes (= vrag) mui: bjesomuan (Vuk),
, .
53
. (
2007: 66).
54
stan
( 1971 III: 206). > :
.
51

55
( ) (, )
()
() ,
()

 ; (, )
()
, ()
()
, ()

( )





( .)
()


56
()

()
 ( , ;
1846. ( , ):
, / . :
, , ,
, ().
55
:
(. ).
56
()
( )
: , .
52

)

()







;


()
()

( )
 (, , ) ()
( )
()
() , ()
,
,
,

( )

(, )
(, )
() ( )57
( )


57
.
.
53



( .) ()


() ;

,

 () () (
())


()

(, )
() ()
()


( )
(o)

( )
()

() ,
() () ()

()58


()
58
:
( 1873. ).
54


()
() ( , )
59
()
60

( )
()

( ) ( .)

( .)
,
() (, )

2. 4. 3.

,

( )
(, )
 ( ( )) () (, ,
, , )

()




( )
59
: , /
(. . ).
60
: !
, (. ).
55


(, , )
( )

2. 4. 4. ( ),


( , )


61






;
()


()
()



61
. -
2003: 26.
56

62
()

()
63



64


()
65

()
()



()


();

62

. : ,
?!, (. 2010: 64)
63
. . ().
64
. . ( ).
65
. . ( ).
57

(, )
()

()/()
() ()

2. 4. 5. (, )

( , , )
( )
;
()
(, )


() ()
( ) ()
 (, );

()

( )

(, , ) ()


, ( )
()

/66
()
66
, ,
, ,
. (.
. ).
.
.
58



() ( )

(, )
/

(, )
()
()

2. 4. 6.

67,
,
, !
,

67
, ;
().
(episkopos). ,
, : praslav. izvedenica na
-yka, stcslav. 1 dominus, vladar, , , dux, 2 (pod vldy kojo) ,
potestas, spolj, wlodyka, ste.vladyka pan; rus. vladka je posuenica iz crkvenog
jezika ( 1971 III: 605). ,
.
() ().
.
(. 2010: 61).
, (. . 2002:
386). ,
:
.
59

( ) ,
(, )

(, ) ()
,
()



,

,

,
() ,
()

2. 4. 7. (, , )

/

 (, ) () (, ,
, )
,
() ()
()
()


()
60

/
68
( , )
()69
,


()


() ()

()
()70
() ()

71
(. . );
; ; ; ()
, (, )
( ; () ())
68

( ) ().
69
( . ),
,
(
,
( )).
70
,
: , ,
, .
(1905) :
,
10 .
71
(. amen), .
,
: (, ), ( , ).
61


( );

//72
() (, , )

()


( )

2. 4. 8.

/()
() () (())
( ())
()

() ()
72
(. katabasia)
(), (.
litaneia)
().
, - ().
,

, ().
,
.
62



( ) ( , )

()
()


(, )


( )
() ( )



() ()

()


()
()


()


(, ) 73

73
. . () .
63

74
( ) (, )



()



( )

()
( .)

()
( , )
()

74

( ) () (, ).
(), :
, .
:
, ,
, .
:
, , , , .
. .
(),
...
; (. . 2002: 393).
, ,
.
/ , ,
. ,
: (. ).
, (. 1973: 441).

, .
,
, .
64

()

() ()
(, ) ()

/
 ( , ) () (,
)
() ((), )

()
() ()

2. 4. 9.

() () / :

( )
()

/

()



65

// ()

75





()
() ()
()

2. 4. 10.

76
(, )

()


75
,
,
. - 2004: 97.
76

;
; , ; ; , .
, , at je nastao
iz ie. e koji je u prijevoju duljenja od ie. korijena *jier-, *uer- u lat. vrus, sevrus,stvnjem.
wra, nvnjem. wahr, stir, fir istinit, avesta var- vjerovati. .
, 2 tuin, kvalitet (inja vra tuin, pjsa vera, nikakve vere
lo kvalitet ( 1971 III, ). ,
, ( 11, 1).
66


()

///
,
( )
, ,
()
( .)


()
,



, (, , )
()
77



[ ]
( , )
()

() ()

(, .) ( )
( , , )
( )
77
. . ine Snde und Schande.
67


(, ) ()
()
() ()


(, )

[() ]
, . ( , .)
( .)
()

,

()
() ()

()



( )

()
()
(, .) ,
 (, .) () ( , ),
, ( );

() ()
( .) ( .)
( )

()
68


()
() (, )


() () ()
() ( )
() ()
()
()
()78

( )
()

() ( ) ( )
() ()
(, , ) ()

( )
()
( ) ()
()

,
(, .)
()

()
 (, ) ()


() ()
78
- . .
: , ! (. 2010: 57).
69


( ) ()



()
( )

() ; () () ()
()

()



()79
(, , .)
()

() (, )
() ( ())
()


()
()
()
(, )
;
( )

(, .)
, (, ) ()
79
()
(. ) , , .
70



()
()


()
()
( )
(, , , (, )) ()

()


()

80
() ()




()

()


() (, )



80
- .
. ,
, , .
71

-
(121),
() (113) () (105)81.
( )
-
( , , , , , , , -
, , , , , , , , ,
, , (), , , , , -
, , (), , , , , , -
, , , () , , , , , ).
(, , , , ,
, , , , , , ,
, , , , , ()),
(, , , , , , ,
, , , , , , , , , -
, ), (, ).
, -
-
, -
.

( ), -
.

2. 5. -

2. 5. 1. 82
, , -
,
.
.
-: boi m *mali bog (upor. ste.
bozic sin boji) upravo rodestvo Hristovo = (6. v.) u
pravoslavaca, u narodnom govoru isputeno je roenje boica i boi (16.
v., takoer slovenski u znaenju boino drvo) ( 1971 I, ).

.
81

(. 2013: 73).
82

( 2007: 2425).
72

, ()
(

)
, 83. ,
,
. -
: () ( ) -
, .
. , ()
: () ,
, .
2. 5. 1. 1. ,
,
,
. , -
. ,

( ). - -
(-
1987: 37).
: []
, , (.,
). , -
()
( = ).
2. 5. 1. 2. , -
,
, . :
,
, , -
, (. ).

,
(, ) ,
( 1973: 109).
,
:
, (, 204). ,
, -
. 2006: 128129.
83
73


.
: , . ,

,
-
( 19941: 54).
2. 5. 2.
,
, .
() . *bdj
, *bdti . vigiliae (
).
, ,
.
:
, -
(: 68).
-
:
, .
( ), -
( ). ,

, ( 1973:
90100; 1995: 153155; 213224). -
( )
. :
, :
,
( ).
2. 5. 3.
, -
.
-
, , -
( . 1989: 43).

.
. -
:
74

...84, -

(. . 1989: 47), -
. -
19. , 1892. . ,
( 30. ,
), (. . 2002, 359).
, -
,
: -
,
( 1996: 505). -
() () (-
) : , .
,
, -
.
,
4. ,

.
, . , -
()
() ,
.
2. 5. 4. ()
, -
, -
( ,
; ;
: , , ; ,
, ,
; ). -
. ,
,
84

*vid- ,
: , , ,
( 1995: 72).
.
, , , , : ,
, , , (. . 2002: 359).
75


(. . 2002, ).
: , :
, ,
.
,
( , ),

, , , -

. (),
,
. 2. 85.
.
2. 5. 5. ,
. , -

,

. -
, balto-slav., sveslav. i praslav. ( 1971 III:
619) .
, . ,
. (-
) (. )
, .
(),
. IV
, ,
, (. 21,1-10; 12, 12-18)86. -
,
, .
,
, , -

.
85
. 2003: 3031. :
.
86
( 9, 9; 21, 5).
: ! (
21, 9).
76

() -
(. . 2002: 406).
.
2. 5. 5. 1.
.
, -
:
...

: ,
, , ...
(: 113)87.
:
, , ()
, ,
, -
.
, .

,
.
: , ,
(), , -
,
.
2. 5. 5. 2. -
. -

, (
), ,
, , -
, , , ( 1995:
133134). ,
( , ,
. ) -
( 1973:
14). : ,
!
87

. : 112114.
77

. ,

(. ;
1973: 16).
,

.
2. 5. 6.
:
, , , .
. - -
- -
(-
20081: 45).
, .
-
,
, , :
() .
,

,
,
, .
3. -

3. 1. -

3. 1. 1.
. -
-
, -
- -
. -


( 1989: 49).
3. 1. 2. :
- .
20.
-
( 1989: 50). -
, .

(--
, , ) .
,
,
,
, , .
-
.
3. 1. 3.
, ,
-
80

.
: -, -
(. , - .).
: ) -
- : , , -
., ) : , -
, , . ) :
() , , .
3. 1. 4.
, -
( ,
.)
.
I. - :
1) ( + ):
, , , , , , ,
, , , , , , .
2) ( + ):
) + -
:
+ : ,
, , , , ;
+ : ,
( ), (), ;
+ : -
, , , ,
, ;
+ :
( ), .
+ + : () .
+ + : .
) - -
:
+ + + :
( )88.
88
- , ,
. .
81

+ + +
( , ,
): .
+ + + -
: .
) + + +
: .

II. ( ):
1) - ( ):
, , () , , , -
, , , , ,
, , , , ,
, , 89, , ,
, () , (,
), , , .
2) + - : ,
, , , ,
, , .
3) + (): ,
.
4) + . : .
5) + : .
6) + : .
7) + : .
8) 90: , ,
, , () , (-
) , , , -
, () .
.

89
,
, , .
,
. . . .
90
,
( ).
82

III. - : + -
: () , ( ,
, , ), , , (),
() , (), () (
), , , (), -
(), (), .
1. + -
: () , , -
, ,
() , (, ) ,
, , () ,
, ,
(), , -
, (),
(, ) (), ,
() .
2. + - : ()
, , , ()-
, (),
, ( ), ,
, (),
(), ,
, () , ,
, () , -
, ,
(), , (),
, () ().
3. + + -
: () () ,
( ), ,
, , (-
) , ,
(), ( ,
), , ()
( ) (), (), -
() .
4. + : ()
, ( ) (,
), ,
, (),
83

, ,
, , (-
) , .91
5. + + :
( .) .
6. + : , .
7. + + : .
8. + . : .

IV.
1. + : () .
2. + : () .

V.
-

-
.
, , ,
(- 1987: 23) , -
, - , ,
.
( ) -
, -
.
() .
, -
( 1973: 8).

, , -
, ,
.
1) : ,
, , , () ( ,
91

.
84

), () , ,
, , () ,
, , ,
() , (), ,
, (), (
) .
2) : ,
, () () ,
(), .

3. 2.

3. 2. 1. ,
, -
, .
-
, .
.
92.
/-
, . .
,
, . * .
(, ) ()
* () . ,
, ( -
) , (
,
93), . , , -

, .
3. 2. 2.
. -
.
92

: 1) - ,
; 2) ; 3)
; 4) () ( 2004: 256).
93
- . -
1987: 5062; 142148.
85

, ()
,

.
, . -

, .
, -
,
, .
3. 2. 3. ,

( -
):
.
-
: . -

, ()
, ,
.
. ():
, , ( * ),
( * .).
3. 2. 4.
().
() , -
, . -
.

, ( 1989:
30). -
, , .
: ,
, , , -
(. 1989: 1049). -
, ,
, . .
(- )
, .
86

3. 2. 5.
. -
-
,
( 1989: 3031). ,
,
, -
.
: ( ,
), (
), (
() , () ), (-) (
,
))94, (
,
), (,
, , , ,
, , (), ,
, , , () ,
, , , , , -
, , , , -
, () (, ) .
3. 2. 5. 1.
-
, -
,
,
,
-
, ,
(- 1985: 106). ,

,
. , ,
( )
, , , .
,
, -
,
94
. - 1985:
105110.
87

. -
,
,
.
3. 2. 5. 2. () -

. -
, -
( )

(- 1985: 109110), -
. ,
,
, -
, .
,
, . ,
,
.
3. 2. 5. 3.
, . . /
,
,
( 2009: 3);
,
, (-
) ( 2012: 68).


.
3. 2. 6. -
, -
. , -
.

,
.
(. . , . . ,
. . , . . , . . , . .
.), . , -

88

/ , , ,
,
(, .
. ). ,
, ,
() ( 1973:
20). ,

(.
),
. , -
-
,
( 1964: 3).
3. 2. 6. 1.
,
, -
, , , , . -
(
2008: 203)95. ,

, -


( 1980: 45).
3. 2. 6. 2. ()
(
- )
.

96. -

, . ,
, -
() ()
() (: /
95
( -
) , , ,
( 2008: 173).
96
, .
. - 1982: 123130.
89

(. , )), -
() -
() (: , , ,
(. , )).
, (),
-
. -
, ,
(, ),97 (
), ()
, .
() -
,
. ,
-
.
3. 2. 7. ,
, ,
, :
, /
, , 98. -
,
, -
,
.99
,
, .
3. 2. 8. a
: /
, , .
, . -
,
, .
97

().
98

() , , () /
, ,
.
99
- ,
().
90

, -
/,
, . () , -
, .

( , , .).
,
-
.

3. 3.

3. 3. 1. -
, ,
. , -
.
:
1. - -
: () , ()
(), () , , -
() (), ()
, () ,
() ().
2. - :
( ), () -
, () , ( )
.
3. - ,
- : -
() (, , , -
), ( ), ( ,
) (), ()
(, ), (-
), (, ) (),
() (), ()
( ), ((), ),
(, ).
3. 3. 2.
, -
. () ,
91

. . -


(
), , (-
, ) , . -
-
,
. ,
.
3. 3. 2. 1. (),
. ,
, .100

,

( ,
). ,
, : (-
)
( 2001: 143).
3. 3. 2. 2. ,
-
,
, . -
-
. ,
-
, ,
- -
,

-
( 1986: 172).
3. 3. 2. 3.

.
100
,
,
. .
1989: 31.
92


, (-
2004: 256). ,

, ( 1989: 17)101. -
,
,
-
( 2008:
217).
() () -
() (, . )
, , . -

. . (
),
. , 20.
:

. , , , ,
.
3. 3. 2. 4.
, ,
,
.
-
( 1989: 12).
3. 3. 3.
.

(),
( ).
, -
. ,
, , ,
101

, ( 1989: 27).
, . ,
, :
, ,
- ,
( 1995: 93).
93

. -
-
, ( ),
, (
1989: 35). ,
, . -

, , -

, .
3. 3. 4.
- ( -
)
. -
-
,
( 1989: 26).
.
-
,

.
3. 3. 5. , -
,
. -


,
,
. ,
( 2007: 75). , -

() .
3. 3. 6.
: ,
,
. -

,
.
94

3. 4. -

3. 4. 1.
,
-.
-
- .
,
-
,
.102 ,
, , .
-
, ()
() (-
) .
, , , , -
. 103,
(
), . -
( - ), .
( ), . .104
3. 4. 2. -

.
- ,
.
( 1989:
53).
-
102
,
, . - 1987: 70.
103
. 2008: 4550;
- 1987: 6771.
104
. -

, . - -
-
( 1973; - 1987: 71113).
,
- (. 2010). .
2002 2015.
95


. -
. , -

, : ) -
+ + - :
, , ,
) + - :
(, ()).
3. 4. 3. - ,
, , -
, -
. -
, , ,
. ,
,
, -
-
105.
3. 4. 4. -
, . -
-
.
-
.
, -

( ).
,
,
, . , (
, ,
. (. 1983: 7)),
(, ). , -

.
-

. -
.
105
. 2006: 148173.
96

3. 5.


.
,
- -
(106), ( ).

, -
( ),
, .
.

3. 5. 1.

3. 5. 1. 1.
, .

(=) (- 1987: 13).


, -
, -

( 2001: 143). ,
-
(- 1987: 14). , -

( 2008: 216)107. .
-
, . , , -
,
,
, ( 2003: 31).
106

- . .
1983: 14.
107

,
(- 1987: 14).
.
97

3. 5. 1. 2.
.
. , () -
,
( 1989: 162)108, -
, -
( 2008: 123).

( 1980: 36).
3. 5. 1. 3. , -
() . -
, -
, . -
,
() (
1989: 162163).
-
109.
( ) ,
(-
, , .),
-
. -
-
,
.

, -
.
( -
)
.
3. 5. 1. 4.

,
108
() ,
(
2000: 30), .
109


( 1986: 292).
98


(, ).

,
-
, . .
,
, -
.

3. 5. 2.


, ,
.

, (-
) . -
, ,
.

3. 5. 3.

3. 5. 3. 1.
,
-
. ,
, , , ,
(, : 1997: 55) .
, -

(. 2007: 58; - 1987:
16). -
,
( -
) ( 1997: 56).
. ,

-
(, , , , , .).
99

3. 5. 3. 2. -
(
),
( ) (- 1997: 46). -
()
. ()
( 2007: 59),
(- 1997: 46). , -
, -
[...]
. ,
-
-
-
(, : 2008: 121).
3. 5. 3. 3. -

(. , : 2008: 53). ,
, ,
.

(- 1987: 21).
( , -
)
, -
,

. ,
( 1997: 24).
3. 5. 3. 4. -
-
- -
-
- ( 2008: 53). -

.
, ,
-
, : --
, , - ,
.
100

3. 5. 3. 5.
.
,

,
-
(. 2008: 59). , ,
- - -
-
: (),
, .

.
110.
-
(
2008: 60). -

(.
, -
).
,
,
.

3. 5. 4.

3. 5. 4. 1. ()
,
( ), . -
( ) (- 1987:
16).


( .).
,
, .
( 2010: 56). ()
-
110
2008: 135166.
101

,
() -
() .
( ) -
-
,
(
, , - , -
, ) (, ,
, , ). (--
, , - ,
)


, .

3. 5. 4. 2.
- , -
, , -
.
. , . .
-
,
.
,
,
, .
( 2008: 204206).
3. 5. 5.

, ,
-
(
. . , . . , . . ,
, . . .),

( 1983: 6).

-
,
.
102

3. 5. 6. -

111 ( 2008: 169).
-
,
,
- . -

.
3. 5. 6. 1.
(. ,
- 1987 .) ,
-
( . ., . ., :
1983: 67). -

.
, ,
, (-
).

,
-
.
,
, -
: (
) ( ); 112
() .
3. 5. 6. 2. -

, . -
( 1973, 1986,
2008: 203).
, -
. ,
, , ,
111
. , , , :
2008: 170173.
112

: ().
103

, ,
. -

. (
;
; -
(); -
. ,
-
, .113: ,
, ,
.
, -

,
(. / ).

3. 6.

3. 6. 1.
.114

. ,
.

, . -

( 1962: 151153),
(-
),
(), () (
2008: 64). . . ,
,
113
-
, . 1980: 10.
114
.
2009: 516. ,
, , , , ,
, . ( 2008: 6466).
. (- 2008: V).
104

,
, () (-
2008: 66).
3. 6. 2.
,
.
,

.
,
. , .

( ) () -
-
, .
,

. 115 , -

,
. -


( 2008: 70).
3. 6. 3. -
.
-
,
.
,
,


: , -
, ,
, ( 1989: 67).
,
115

,
() ,
.
105


.
-
. ,
.
-
, ,
116. ,
.
3. 6. 4. -
--
, (-
) , -
,
.
( ),
.
.

3. 7. -
(), ()

3. 7. 1. --

, . -

, --
-
, -
, , (),
.
(), , :
(); (); () ();
, () , ; ()
(, , ); () ()
116

. ,
,
, ,
(. 1989: 157205; 2008: 7172).
106

(); ; (, ) ()
( ); () (); -
(); () () 117.
3. 7. 1. 1.
, , :
1. +
( ): () ()
118; () ; ; ()
(); ;
2. ) + -
( ) + 119 ( ): -
( ), () ;
) + -
( ) + ( ): -
(, ) ;
3. + :
; ; ;
4. +
( ): (), -
(), ().
3. 7. 1. 2. -
,
( , (-
); (); , ()
, ; ).
()
, .
. -
, ( )
117
. (. 5621),
, .
118

, . . :
! !,
: () . ,
.
/
() ( 1974).
119
- .
107

, ,
, .
3. 7. 1. 3. : -
(), () (). ,

. :
, -
-
.
() , -
-
, , .
3. 7. 1. 4. -
() ()
, .
, , , -
120. ,
, . . .
, , , , ,
, ... , , ,
( 2003: 9596); , ( 14:6).
3. 7. 1. 5. , ,
, . -
, -
.
() () () -
.

,

( 2006: 90)121.
120

. - 20081: 185.
121

(361363) , ,

. ,
,
. ,
. ,
( 2006: 8990).
108

, () (-
) ()
, , -
, , (). -
() (), ,
. .
( (. elaion), ) -


, , , , , (
2003: 74)122.
-
. , ,
, -
().
, , ,

. -
() -

(, .).123 ,
-
,
( 2
3 [] 1 ()). -

-
, 124.
3. 7. 2. -

, -
( ).
122
, , ,
( ),
. ,
( 2003: 75).
123

. - 1987: 118122.
124
, ()
, ,
, . 2011: 446.
109

,
()
( ) ( 1989: 92). , -
, .
, ,
. --
. , ,
()
. , , -
., -
, .
,
, -
( , ,
.), .

;

- , -
,
.
4.

4. 1.

4. 1. 1. -
- : -
, -
, / ,
, / .
-
;
; , -
( ),
,
. -
,
,
- .
4. 1. 2.
( -
).
() , -
-

.
, ,
.

, -
.
4. 1. 2. 1. ,
,
112

125.
, ,

(
2008: 177).
.

-
, ,
, -

(, , : 2008:
177178).

, -
, ,
() ( ,
, -
), , ( -
, ). , -


.
, ,
: ;
; , ;
; , ;
, ; ;
, , . -

,
, .
4. 1. 2. 2. -
, . ,
,
. ,
, () (
) , ,

125

( 2008: 176).
113

. , ,
,
. -
-
-
,

.
( 2008: 180).
-
126 -
,
(),
. ,
, (
),
. .
,
, , ()
, .
4. 1. 2. 3.
,
,

, .
, -
,
,
- .
-
, -
, .
- -


-
-
126
/ . . 1. 4.
.
114

( 2008: 185),
.
4. 1. 3. ,
.
,
. .

:


() ,
: +
( ) .
-
, , -
.
. (
) , , ,
, . -

( 2008: 197).
4. 1. 3. 1.
, , ,
,
( 2012: 251).

, -
-
: , ,
, .
-
( 27: 3132). ,
, -
( 23: 26). , ( 10,
38; 8, 34; 9, 23) ,
, ,
. , ,
( 14, 27).
,
115

, , . -
; . . ; . bear ones cross.
4. 1. 3. 2. -

() () ,
:

(, ) ()

()

()

()


.
4. 1. 4. ,


. -
. ,
-
,
, -
,
. ,
:
,
((), ), .
4. 1. 4. 1. -

, -
, .
, , ,
, , ,

116

; :


4. 1. 4. 2. , ,
-
( = , = ).
-
. -

.
4. 1. 5. -
, .
,
. .
, (, -
, , ) (
2008: 193). -

. -
,
( ).
4. 1. 5. 1.
-
-
.
-
-
, . , -
. ,

,
, -
117

. -
,

. : ,
, , . .
4. 1. 5. 2.

.

( 127) -
( 2008: 195). -


,
- : (, )
, ()
, .
, ,
, .
4. 1. 5. 3. -
-
( 2008:
197198).
-
, -
. -
, .
,
. ,
, .

.
,
-
, . .
, , -
( )
.
127

, . (- 1997:
3637).
118

4. 1. 6. , ,
,

(, -
), -
,
: - (,
-, .) -

, - -
() , -
,
, , .
( 1996: 107). , , -
-

.
, :
, -, , ,
-,
( 1996: 109127).
4. 1. 7. ,
, , -
, ,
, . -

() , .
.
()
: ,
( ), ,
( ) (, :
1996: 114).
-
,
, . . , , -
:
- .
-
, -
,
119

--
.

4. 2.

4. 2. 1.

128

.

22 ,
(
) , . . -
,
-
, , . -
.
(, )

.
:
(1) 129:
(= ())130;

128
-
(- )
.
: ( )
, (. 2009: 165177).
129
()
, , (),
.
( ,
( .) .).
130

( ).

367
( ) 787. (. -
1987: 130). (a ) ,
, .
120

() (= )131;
(, ) (=
);
() (= );
( ) (= -
);
() ( , ) (= -
);132
(2) () :
( ) (= , );
(, ) (= ,
);
( , ) (= , -
, );
(, ) (= );
(3) :
() () (= ,
);
() (=
, );
133 (= );
() ( , ) (= -
);
( ) () (= );
(= );
131
, .
, ,
( 8, 15; . 4, 21; 5, 15).
,
,
( 4, 2122; 8, 1617).
132
,
, .
133
.
121

(, ) (= );
() () (= , );
(= );
() (= , ;
);
() (= ,
);
() (= ,
, );
() (= ());
4. 2. 2. , -
, . -
, ,
,

.134 ,

(, -
) () 135.
-
,
,
( ),
(-
1987: 1314, 63)136.

134
-
. - 1987: 63112.
135

,
,
,
.
136

, .
(- 2004: 102; 2003: 67; 1997: 85).
122

()
( , ) ( )



()
()
()
()

()
( )

()
(, )

4. 2. 3.

. , -
, , .
, -
,
, .
: 2. , ; -
; 3. (
); 4. . , , .
(, )
, : -
( , )

(. 2003: 179)137. , -
138,
-
,
.
, -
, .
4. 2. 4. ,

137
, ( .)
(. 2003: 179).
138
, ,
, .
123

(
), .
, -
, , -
. . -,
,
(- 1997: 43)139.
, -
.
()
.
,
. . -
()
.
-
. -

( 1999: 18, 47).
4. 2. 4. 1. ,
( ) -
. -
,
-
140.
,
( )
.
(- ), -
, ,
, , .
(- ),
(- 1997: 48).
139
- ( )
( )
, .
( ) (. - 1997: 36).
140
(
)
,

(, : 1999: 49).
124

4. 2. 4. 2.
, .
.
, -

141. -
-
( -
) (
, (-
20031: 57).
,
(
1999: 18).

, . .
,

.
4. 2. 4. 3. , -
, -
( ).
,
, ,
,
- , , -
, .,
,
. -
, ,
() ,
(, , : 1996: 109).
4. 2. 4. 4. -
/ .
,
. -
141
. -
,
:
, , (.
- 20031: 78).
125


, ,
. -
,

, , , , -
, , , . ,
, -
, ,
. []
(, : 2010: 43).
4. 2. 5.
, -
, ,
, , .
, -
( ,
). , , -
, ,
, .
, ,
( 2010: 38).
, , -
. , . .
4. 2. 5. 1. , -
, .
; , ,
, , , , .,
( 1998: 308). -
. -

, , ,
, -
( 1996: 241).
() , .
, ,
,
(.
2010: 44). -
, . -
,
126

, . ( ),
( 2006: 125). -
,
--

( 2006: 130).
4. 2. 5. 2. , ,
.

: ( ,
), () ( ),
( , ) .
,
-
( ,
)

.
4. 2. 5. 3. () (
, ())
, ., ,
, . -
, ()
.
, -
, ,
, 142 ().
,
. , -
, , -
. , ,
,
, ,
. -
, -
,
(. , ).
. , -
, , , ,
,
142
. . () .
127

, ( 19943: 72). ,
, , (. -
, ),
. ,
, , ,
, , , , (
). (, )
( ) ( , )
(
1999: 185). (.
() (, )
( 1973: 100). .
; (, 17:4).
, , , 143,
.
4. 2. 5. 4. (-
, )

,
.

( 1973: 310).

, -
: -
,
().

, . -
,
,
,
. ,
(, ; . . arm wie eine Kirchenmaus)
, -
( 19941: 97).
, , , , ,
. -
, -

.
,
143
, (. 19943: 7374).
128

,
.
4. 2. 6.
, .
() -
.
, (-
, ) (, ),

, .

. -

,
() . . , () ,
, .
,
.
-
,
,
. ( 2010: 110).

, ,
.
.

,
, , (
2010: 44).
4. 2. 7. ,
.
,
, , , , -
, . -
,
,
-
, . , ( 1983: 25). ,

.
...
,
129

... , ,
- ( 1996: 16)144.
4. 2. 7. 1. ,
-
,
. -
,
-
( 1982: 96). -
.

, ,

. ,
( 1998: 342)145.
4. 2. 7. 2. , ,
,
. -

. -
.
-
, , . -
,
, , -
.
. ,
(- .), -
.
4. 2. 7. 3.
.
-
, .
, ,
. , ,
144
...

( 1996: 99).
145
,
, , ,
, . ( 1998: 342).
130


. -
( 1994: 663).
,
, 146.
4. 2. 8. -
, .

, ,
:
, -
. -
, -
, , ,
(1 6, 16). 4.
, , ,
147.
. 148,
, ( 10, 17), -
( 104, 2)149 (. . 2002, ).
-
, , -
. ,
.
4. 2. 8. 1. ()
,
146

, ,
, (- 1997: 49).
147
, .
.
, .
(. ., ).
148
. ( 25, 31; 30, 8).
,
164. . . . .
(), .
( 1, 20) . . . .
149

( 5, 1416) ( 12, 35; 2, 15).
131

.
, - -
,
( ).
,
. ,

(
, ), .
: 1. ,
, , . 2. . , .
: , ,
, .
, . ()
, -
-
( ),
, ( ,
).
.
() ,
, ( )
( , ,
). ,
, .
( 150) -
.
, 151.
( ) ,
, : (
, )152, ( ),
() () ( -
, ).
150
. ( 51).
151

: , , ,
, (
): ( ) = .
.
152
(.
2010: 61).
132

,
153.
4. 2. 8. 2. -
()
, ,
(), -
.
/ , , , -
(
, / , ).
( ), ,
,
. -
: 154 ( 6, 24; 16, 13).

, ; ,
( , ,
).
, .
.
( )
.,
, , .
--
, .
,
, , () (. . )

( 2006: 158).
4. 2. 8. 3. ()

.
-
153
,
,
;
( )
(. . ).
154
,
,
(. 2012: 240). -
To serve God and Mammon ( 2002).
133

, 155... -
-
.
(
), .

... ,
,
-
.
( ), ,
( ),
(
), , . .
: ,
,
(. 1996: 18).
4. 2. 8. 4.
() --
: + (
, ) + .
-
. -
,
.
,
-
, . , . (. -
1987: 131).
155


( 20, 8). ,
, , ,

, .
15. ,
.
.

(. 1996: 56). . ;
, ( 8, 12).
134

,
, .
4. 2. 8. 5.
,
: (, )
(= ,
), .
156, ,
(, ) 157 : ,
(); () . -
. ,
, . -
, -
. ,
, , ,
,
, .
, , .
, . : -
! ,
-
, ,
: .
, -
, , ,
158.
156
. . , (, ).
157
,
, , : , :
( ) .
, ,
, ( 2010:
136). : , ,
: (), () .
, , , ,
, :
, / / /
( 1983: 268).
158

, , -
(), ( 2010: 124). .
, ( ) :
: , : !
135

4. 2. 8. 6. , -
, (, -
) -
: , .
, -
. ,
-
: ()
.
4. 2. 8. 7. ()
: () .
,
,
. :
-
...

, ,
...
( 1994: 663). , ,
, ,
.
4. 2. 8. 8. ()
: ().
, . -

( .) , -
( ) ; .

()
.
4. 2. 8. 9. ( -
, ) -
,
( ) (
),
, ,
(. ).
4. 2. 8. 10. ( (
, ) ( )) -
( ),
136


. , .
-
.
: -
, .
, -
. (
! , !).
()

, .

, ( ) -
, .
. -
. -
,
: , 159. ,


: ,
.
4. 2. 9. -
-
.
: () (, ),
, () , ()
. -
(, , , )160,
, - , -
, .
( . -
.)
-

( ), , -
159
: ,
.
160
. : ,
( ) ( 1994: 663).
137

, (4. . ),
.

, -
.


,
-
. , -
,
.

4. 3.

4. 3. 1.

4. 3. 1. 1.
-
( )
. , -
, , , , -
, ., ,
.
, -
,
, , ,
( ). -

. , -
:
; (, ) ,
, ; ( )
, (
: , ? ,
. ); ,
, () ,
.
138

4. 3. 1. 2.
-
, -
, , ,
, , .161. -

() - () 162.
,
: 1. , 2.
, 3. , 4. , 5.
, , , 6. , -
, 7. , 8. , , 9.
().
, -
, , -
, .
4. 3. 1. 3.
,
-
.
-
. , -

,
. , (-
, ) ,
(, , / , /
(, )),
, (,
, , ,
( ., )).
161
,
,
, ( , ) (,
) .
162

20. . . , . .
.
.
, ,
, (, :
2004: 155). , ,
(. 2007: 234239).
139

4. 3. 1. 4. ,
,
, , , -
.
--
, -

( 2009: 384).
( )
,
, ,
, -
(+), ()
(., . .). -
,
( 2004: 154). -


. , -
, , ,
: ,
, .
4. 3. 1. 5. ,
,

(),
; -
, , - . ,
.
( ),
/ ( ). -
, 163.

() , -
. ,
,
: (+) ()
,
, . -
163
. ( :
1996: 109), ( , , .).
140

, ,
, ,
( 1996: 110).
4. 3. 1. 6. , ,
,
, . .
,
(
)
, , .: +
, (+),
()164. , -
, : (.),
(.), (.), . (, ), .
(165)). (+) -
, , , , , -
(), -
() , ,
, ,
(), (
, , ), -
., ., ., .
4. 3. 1. 7.
-
.
, -

.
, , ,
.
, .
,
.
164
/
.
(. 2009: 410411), .
, . 2009: 387404.
165

,
( 1985: 275).
141

4. 3. 2.
4. 3. 2. 1.
. 1.
. 1:


(+ /
,
) /
,





(
)
, +
+
() ,
()
, .
,
( , +
)
() ,


.

. .
,
()
, ( , ,
) .
(, ,
, )

, ,

, .

142

4. 3. 2. 2.
-
, - -
( ).

,
. (. .
, . s old as Methuselah, . lt wie Methusalem).
,
, -

( )166.

(4) (3). -
-
, ,
.
4. 3. 2. 3. ( ) -
() (), ( ) 167
/,
, .
. , .
: , . ( -
). : ,
! (. ).
, , , , 168.

,

. -
( ),
-
. ,
.
166
( )
(- 2013: 247).
167

. : ,
, (- 20081: 119130).

168

: () (put keslmek) , (.
2013: 667).
143

, -
, (
1994: 142143).
. ,
() , arbor
felix ( ), ( 19944:
143).
,
. , . . drati se (stati)
kot lipov bog. , -
, , ,
-
.
, -
( ),
.169 ,

, -
( 2006: 91), (
) .
4. 3. 2. 4. , (-
) ( ), -
170, ,
171.
, ,172
, , -
a ( ,
... ).
-
,
, (.
169
, , . 2003: 68
69. . ,
( , , ,
ganz andere).
170

(. - 20081: 215216).
171

. , ()() .
( 3. 4. , 105 ),
, ,
(. . 2010).
172
.
144


-
) (
2006: 114115).
. ,
( 2003:
113). , -
, ,
( , ).
,
.
4. 3. 2. 5.
(.):
.
, .
,

-
(
)173 ( 1973: 8788). -

( ) ,
-
, , ,
, -
(- 20081: 215).
:
, . ,
. -, -
, : , /
, / ;
,
: , ! / , !
/ .
, , .
(, ) -
().
- -
173
,
,
( 1973: 103104).
145

, , .

.
4. 3. 2. 6.
:
, . ,

( ). (
)174 -
-
.
-
( ), , ,
. -
175 .
4. 3. 2. 7.
, -
, ,
-
.

.

4. 3. 3.

4. 3. 3. 1.
. 2,

. 3.

174
() ()
(. ()),
, , .
175

, ,
.
146

. 2: 176177178


(+ / )
. .
, 176 , +
,

( )



()


, ,

, , ()

177 , .

() , ;

178 ,
.

()

176
- -,
. () . (
, , ).
, ,
, ().
177

.
178
, .,
(. ): , , . .
179180

147

(2) .
(
)
(
,
)179
, () ()
180 , .

(
)


,
,
( ) .

, () () , , /
.



()



() ,
/ ()

,
() ()

() ,
,

179
, .
2008: 105107.
.
180
()
.
148

, , , ./
(2) .


, () (, ,
, , ) .

,


( ) ,

,



,


, /
.
/
.
, , .

,

,


+
.
() , +

(
)
,


,
()
149

,
.


, +


, ,


181
( , (
) () )
, /
, .

,
,

( ) , , /
.

4. 3. 4. 181
. 3:


/
(+ / )
. .
/
, () , .

()

, /
, .

,




181
. (.
2007: 78). ,
(. 2013: 216).
150

;

,

182

, +

,


, (), , () +
() ,
()
, ,

, () , +
(
)183
182183

4. 3. 4. 1.

(9 : 7)
, -

, , , .
4. 3. 4. 2. ,
: ()
( ),
, (, ), (-
) (), () -
. /
.
-
: ,
. -
, ,
182
,
, ,
()
, ( 2001:
47). . ( ).
183
, .
151

. . 3,
, , -
.
4. 3. 4. 3.
. .
,
-
() ()
(, ). 11. 12.
,
, .
,
() , -
, . -
- ,
( 1995: 257). , -

, ,
.
,
, ,
: ,
. -
( 4, 1920; 5, 111).

, .
(, 260).
,
, , -
. , -
, ,
, . ,
( ) , :
;
( 18, 910).

.

. -
,
,
, ,
152

,
.
4. 3. 4. 4.
, -

,
( 1973:
194). , ,
, , ( 10, 31)
( ,
, ) () -
, , -
. ,
, , . -
-
,

, -
, , -

( 1989: 645). ,
,
( -
, , , ).
,
, . -
(, ,
, ), ( ,
)184.
4. 3. 4. 5. , ,
,
, . .
, -
, , , , ,
, , (. 1989: 225229).
()
( ),
184
: (
), ( ), ( ),
() ( ), ( ,
) .
153

, () (, )
, , -
, ,
. , .
-
, ,
185,
, ,
, , ,
... ,
.
( 1989: 232). . -
: , , (
).
4. 3. 4. 6.
,
, , . (.
). , ,
, .
-
,
. . -
,
,
, :
, , , , , ,
. (- 20081: 208209).

, (. , : 2001:
338339) , , 186. .
. : ( ),
( 2008: 217).
4. 3. 4. 7. -
() (
), ,
.

185
,
(, ) (,
). ,
(. ).
186
. 2008: 1819.
154

-
, , .,
(. .
). -
,
.
. -
,
,
( 1923: 119)187.

, ,
() ( , ,
).
, ,

,
,
. -
( ),

,
( 1989: 232),
-
: ()
, ...
... , -
... -
,
( 2003: 274).

4. 3. 5.

. 4.

187
(
),
,
( 1973: 198).
155

. 4: 188


, (+ / )

. .
() +
()

() ,
188
, () () ,
, ,

()

.
.
(, ,
)
(, )

()

(, )
,
()






() ,


, , () () () / .
,

() ,

, ,

188
: .
189
156

, ,

(, ,
) ()


, ,
(, .)
, ,


,
()

()

, +


() (2)189

() ,

()

,
,


,

, (,
, ) ,
( )

,
(
) ( ) ,
() ,

189
. ( 2010: 93).
157

,
,

(
)
,
( , )
,



, () (),

( )

( ,
)
( )

,

, +

(
)
, ,
( )
, , +
( )

( ) ,
()
()

.
(), (.)
()


()
, .
()
158

-

. -
-
, -
- (-
20081: 190193). , -
, -
(.
/ ; . ( ,
) )190.
-
191 .

4. 3. 6. , ; -
,

4. 3. 6. 1.
, ; , -
. 5.

. 5: , ; ,

,
, (+ / )
. .

, , +

()

190
,
, ,
. 2010: 190192, -
.
191
. -
2010: 157158, -
, .
159

,
,
,
() ()
,

() ,
,


()


()
,
()

,

()

() ()

, ,
, ,

()
,

() ,

, .
160

, .
()

/
, .
(
)

, , +

() +
(),

,


()


,
, +


() (
)
, ,

,

, , +

() ,

, .

.


161

(
)


() , /
(, ) ( .
, .)
,

+

,
( ,
)

() +

,

() /
, .
,
() ()

,
,

4. 3. 6. 2.
() , , -
,
.
:
. ( ) (),

.
,
( ).
4. 3. 6. 3. ,
( ) ( )

162

: , , .

, (
):
, ,
( 19, 31);
, ( 22,
13).
,

.192 , ,
-
,
. -
. ,
. .
, , -
, , , ,
. , , -
( 1898: 2122).
,
( 19943: 156).
; . . (
1974). ( ),

( 2010: 144).
4. 3. 6. 4. - -
( ), ,
. -
.

. ,
, , ,
, , , : ,
!
192

, ,
, .
: , .
, , , :
? . : , . :
, , ( 8, 3-11).
163

-
( ),
. -
, ,
. .: , , , ,
. , !.
4. 3. 6. 5.
,
,
. ,
, ,
( 1973: 83)193.
4. 3. 6. 6. ,

,
.

( . ) (), . -
. .
. -
.
()
, . ,

, ,
. .
, , , , -
, . ,
.
. , .
, , -
, ,
interpretatio christiana .
( 19942: 5152),
.
, ,
, . -
.

193
(. 1973: 78).
164

4. 3. 7. , ,

4. 3. 7. 1. -
, , . 6.

. 6: , , 194


, (+ / )
. .
194 +

, , +

, ( ,
)
()
(
)
()

,


()

, , , ,

(, ) ,

,
( )
,

194
. :
( ().
195

165

,

,

,

(
, , ,
)
() ,
()
() ,


,
( )
,



(
, ,
)
(2)

, ,

, ,

.

,
(
)195
,

195
. ( . )
1) , , .; 2) ().
166

, , ,

( ) .

()

.
,




196
(, )
()

197 ,

196197

196
, ()
, ,
,
, . ,
, , , ,
, ().
197
(
).
, ,
, ,

, ( 19944: 193, 194, 250).
, ,
() , ,
, .
167

4. 3. 7. 2. ,
, -
.
,
,
( 2010: 7)198. ,

(.
,
( 7:16)). -

() .
. :
, . , . -
,
( 2012: 136).
,
, -
, . -
-
199, ,
.

4. 3. 8.

4. 3. 8. 1.
. 7.

(pharmaks)
198

,
(, , )
(. ),
,
, ,
( 2010: 7).

199

, ( 1973: 290),

.
168

. 7:

(+ / )

. .
() ( ), , ()
, ,
,
, /

( ) 1., ;
() (, )
( ) 2. , ()
() , , ,

() () ()
(,
()) /
()
() () , ,
() ()

() ( ) 1. , ()

() 1. ();
2. , ()

() 1. ,
() (, ) (), ,
() ()
() ,
(, ) ,
()
,
() ,
() , , ()

()

() ,

() ,

() (, ,
, )
() () ,
( ) ()

() () : () ,

(, , : ,
.) 1. :
(, ) ,
200201

169

, , , , ()
, ()
()

() ()
() , ()

, ,


()200 (), ()

,
() ,
() ()
, , () +
() ,
/ 201 ( )
( ) ,

( )
()
() ,
,

() ()()
() , ;

() ,
,
() 1.
,

200
() ()
(),
(. , 25; 4).
201

, . - (, )
, ( ).
, :

( ), . ,
, , ,
(- 20081: 173).
( ) .
170 202

() 2.
() ,

,

, (, ()
) () ;

() 2. ()
()
/ , .
,
+
() (
) ( )

, ,


202
() 2. ,

() ,

,

, .

()
( . ) ,

( )
.
.

() ,
-,
()

, () () ,
() ,
() (, , ,
)

202

.
.
171

, +
()
() ( ( ), +
)


( , ) +


( ) ,
( )
, ! .
(),

( )

,
() ()
() ()

( , , ;
)

,
,
, ,

2. ( .
)

203 () ,
203

4. 3. 8. 2.
, .
()
203
,
. .
: , , , ,
( , ! ( .)).
, , -
.
172

, (). -
, - -
, . -
.
-
, , ( )
, .
, .
( ,
, .); ,
. ,
, , (. -
1990: 110), ,
(: 125)204. ,
() -
.
4. 3. 8. 3. - .
() ()
, , (). ,

. -
( ).
( , )
, .
-

; ,

, -
, , (-
1987: 144). ,
() . -
() ,
.
204
(, , , -, .),
. , . ,
,
:
,
( 2006: 107111).
()
().
173



.
( ),
. -
, ,
, -
,
. (
), , ,
( 19941: 320323).
4. 3. 8. 4. , -
.
, ,
, ().
( .
metanoia) (. .
2002: 1068). ( )

1 3 ...
(:
1069). ,
- ,
, . -
-
, (). -
() ()
,
. , -
, (). .
,
, ( -
),
-
( ),
, 1730. .
( 1923: 174176).
, , ,
,
, -
.
174

,
, , .

, , ,
-
. ,
,
(), , .
,
-
.
()
(). , ,
,
, ,
.
-
(
19941: 9596). ,
,
, (,
).
, , , ,
: , , . -
- ()
( )

( ).
,
() -
(), .

4. 3. 9. ,

4. 3. 9. 1. ,
. 8.
175

. 8: / ;

;
(+ / )

. .
()
()
+

() .
.
+
,
( ) , .



, ,

4. 3. 9. 2. , ()
,
, , .
-

(/), 205.
() .
, ()
, ( 2009: 164).
4. 3. 9. 3. (
, , ,
205
/
. -
(
). -,
, ( 2010: 122).
, ,
, . -
: ( ),
(), ()
( 3: 28). ( . , ,
.) , :
( 1973: 37).
176

, )
. : ,
, . , ,
... ,
; ,
, . ,
-
. . :
. , -
() -
,
(). ,
, . ,
( 1969: 153154).
4. 3. 9. 4. ,
, , ,
(), ,
, , -
1937. : , . -
, .
. , ,
,
(
).
, .
,
, .
-
,

( 1969: 155156). -
,

( )

(, )
( 1969: 159164)206.
206
,
,
,
,
( 1999: 4867).
177

4. 3. 10. , 207
,
. 9.
. 9: ,

/ (+ / )
. .
.
() ( )
,

()





(, )
( )
( ) ,
() ,



(, )



() ( , ) ,
()
( , )

4. 3. 11.
-
-
, , .
( .),
( .), -
- ( 2009: 384),
( , ,
, , , .).
,
(, : 2004: 15).
207

.
(. 2004).
178

4. 3. 12.

, .
-

()208, . -

(, .).

,
(24 -
).
(, ) (20 -
), , 10 -
, 9.
.
-
,
, (9).
-
, ,
, ,
, , . (
, , , , ,
.).
, ,
, .
( , -
, , .),
( ) ,

( 1966: 189).
-
- ,

,
.
208


( 2009: 388
391).
179

4. 4.

4. 4. 1. -
,
.
(. .
, . . , . . , . . .)
,
, -
, ,
.
4. 4. 2.
-
, -

.
,
. -
-
, .
,
,
(, : 2011: 339).
,

,
, .
, -
,
. -

, (
2011: 340341)209. -

, ( )
, -
. , -
209

, .
, (
2012: 5758).
180

, ,
.
4. 4. 3. , -

, , (-
), , -
: (, .) ,
(), (, ) , () (
, ). (,
.) 1) , 2)
: ; (,
) 1) (, , )
, ; (); 2) -
, ( , .). -
() ( , )
1) , , , 2) ,
, . ()
: 1) , () 2) ,
, 210.
.

,
,
. ,

.
.
4. 4. 4. , -

( -
) . ,

, ,
(, : 2011: 338). -
,
210
,
,
, .

, ,
, .
181

. -
, , , -

( 2008: 9596).

. -
,
,
, :

-
,
-
( 2008: 103)211.

-
,
.

211

,
: , ,
, ,
, ,
. -
, .
5. ()

5. 1.

5. 1. 1. ()
20%
,
17,3%. , --
-
.
(- 212), -
- .
, , ,
, ,
, ,
, -
. . -,
-

(-
1987: 42). ,
, , -
, , , .
, .
-
, --
, -
(- 1987: 4243).
5. 1. 2.
: , , ,
, , ( ) ,
212
,
( tertium comparationis, ) ,
(, ) (. 2009: 211).
184

() . (
213) ( 4,
18; 5, 2122; 27), ,
() . ,
,
969 .
,
, (
, ,
214).

: .
(), (-
) ( 2010: 306).

, ,
, -

(alt wie Methusalem).
. . . ().

: star jako Abrahm.
5. 1. 3. , -
(, )
()
, , , ,
(), , ,
, (. . 2002, ), . -
,
( 2006: 56).
,
213

, Methusalem
Methuschelach (Methuselah).
, ( 3, 37), ,
;
,
. Mathusal.

, ( ),
.
214

; . .
, , . .: ,
, [] .
185

(. diavolos), (, -
, , , , , ), -
(, , .) ( 2006:
57). ( )
, -
( ) ,

(), , .
-

215.
(daimon(es))

. ,
,

(. 8, 11; 4, 33; 8, 30). -
- ,
.
5. 1. 4.
, . ,

.
, ,
, . ; . .
, -
(2
29, 16). ,
, , , .
.,
.
5. 1. 5.

( 1967: 219). ,
215

, .
, (, ). .
.
, .
, . / .
186

,
.
, (
),
-
( 2009: 215). , .

( . -
, , ,
., , -
),
( , )
(- 1987: 42).
5. 1. 6. (-
- ) -
: , . tertium comparationis
,
, , , , ,
, , .

. (
2009: 211). : ( -
).
, . - -
: (A + B + C), A komponentu koja
se usporeuje (A-dio), poredbeni veznik (B-dio) i komponentu s kojom se
usporeuje (C-dio) (B + C),
(- 2002: 1219). -
,
, , 216.
5. 1. 7. , -
( ),
-
( , ), ,
(, , , ),
, (). ,
, ,
- (, , )
216

( , 1947): ,
, .
187

, . (-
). ,
(, ),
(, .) ,
, , .
, .
-
, , 217 ... ,
, ,
( 19841985: 841).
, , -
...
-
, , -
- (
19841985: 842)218.
-
. .
, :
-
.
, , -
( 2002: 175).
, . ,
,
, (. ), -
, ().

, : -
() , , ,
, () , ()
, ,
. , . ,
, , ,
-
217
,
( 19841985: 841).
218
(,
, .), . (
, )
,
... ( 19841985: 841).
188

, .
, (-
1987: 93). , ,
. ,
, ,
, . , (

930, 950 ),
, , -
- , ,
.
5. 1. 8.
,
,

, -
. :
,
, , .

.
,
,
.

5. 2. -

-
. ( -
), . -, -
- (- 1987: 4244; 9297), .
( 2010: 2937), . , . 219,
-
(- 2002: 1236). .

. -
219

. -

...
( 2006: 999).
189

,
,
.
, . -
, -
.

,
, . - .
,
, -
.
. ,
-
:
-
( ) (
). ,
-
( 2015: 13). -
,
,
,
.

5. 2. 1.

-
.
(),
, , --
. ,
, , .
,
-
, , .
, -
( , )
, .
190


:
I. +

1) + :
) + :
(, , )
() ( )
()
(, )
(, / )
(, , )
( ) ( ())
(, ())
(, )
(() )
(, 220)
(, )

) + :
(, )
(, , ) (
, )
() () ( () , , )
()
()
(, , )
( )
( )
() 221

220
.
: , .
221
.
, .
, .
191

2) + :
) :
(, )
()

) :
( ( ))
( ( ))
()
(, , )

3) ) + :
() 222
() 223
()

) + :
()

4) + :
( )
()
5) + :
()
(, )
(, )

222
, .
223
.
192

II. + ( )

1) +
(, )224
2) + +
(, , )225

5. 2. 2.

- -
,
() .

.
1. + 1 ( -
) + 2 (
):
) + 1 ( -
) + 2 ( ) :
( , ) () ( ,
, )
( )
(, )
( )
()
()
) + 1 ( -
) + 2 ( , ):
( )

224
,
.
225
. . : ,
, , .
193

) + 1 ( -
) + 2 ( ,
):
(, ) 226

2. + 1 ( -
) + 2 ( ):
) + 1 ( -
) + 2 ( ):
()
()
(, ())

) + 1 ( -
) + 2 ( , ):
(, )
() ( )
()
( )
()
()
() ()
()

) + 1 ( -
) + 2 (
):
()
226
()
( )
( ). ,

. . ,
, . -
.
, . ( 19941: 3738).
194

3. + 1 ( -
) + 2
( ):

) + 1 ( -
) + 2 (
):
() ()

) + 1 ( -
) + 2 (
, ):
() ()
( , )

) + 1 ( -
) + 2 (
):
() () 227

4. + 1 ( -
) +
2 ( ):

) + 1 ( -
) + 2
( ):
(, )
(, )
( )
()
( ) 228
227

.
228

, , /
, . ,
,
.
195

()
( ) ()
()
( )
()

) + 1 ( -
) + 2 ( ):
(, , )
(, )
() () 229

) + 1 ( -
) + 2 ( ):
( )

5) +
230:

6) + 1 ( -
) + 2 ( ):

( ())

7) + 1 ( -
) + 2 ( ):

( )
229
.
: .
230
.
(
2006: 914).
196

5. 2. 3.

. -
:
()
()
() ()
()
()
( , )




( )

5. 3.

5. 3. 1.
, . -
231 : (),
(), () () -
.
, -
.
) :
, ;
() /
( ) , -
;
; ( -
), ();
, ();
231
. - 2002: 9.
197

() , ;
( )
;
() ,
;
, -
;
, -
;
;
;
() ;
;
, ;
, ;
() ;
() ( ,
) ;
;
, ;
) :
() , ;
() ;
() , ;
, ;
() , ;
() -
, ;
() ;
() ;
() , ;
198

;
(, ) (, );
() ;
) :
, ();
, , ;
( ) ;
( ) ,
;
, ;
, ;
() , ;
() , ;
;
) :
, ;
, .
5. 3. 2.
, --
, , ,
(
). ( )
(
).

.

, ,

. ,
-
, ,
(
, . ).
199

-
/ -
.

5. 4.

5. 4. 1.

5. 4. 1. 1.
-
,
, .

.

( 2008:
81) , -
. -
()

.
, -
,
. ,

. ,

.
, , -
- . -
, : ,
, , -
, . ,
, .
5. 4. 1. 2. , 232

,
232
,
, .
200

. -
() -
(, )
.

:
,
(, ), 233
(, ), () .

.
5. 4. 1. 3. -
,
234, .
:
(), 235: ,
, , ( ):
( , ),
( ), ( ),
( , ), ( )
.
( ), ,
;
: (), () ,
( ), ()
, () ( ),
, () .;
, , , : ,
;
, : , (
);
233
.
(, ) .
234
. - :


(- 1987: 93).
235
,
.
201

, : , ;
, : .;
() : ,
( ).
-
-
.
-
()

(. 2008: 82). -

()
.

(- 1987: 42).
,
, -
. -
, -
,
.
( , ;
, .), (-
, )
( , ).
5. 4. 1. 4. -
. ,
,
(, ) -
, , , ( , ,
)
,
.

( , , 236),
, ( () -
236
-
. - (-
20082: 192204).
202

, () , ()
, , ), , -
( ),
( ), (-
() )
( ,
) .

.

5. 4. 2.

5. 4. 2. 1.
() 237, (
) , -
. -
-
. ,
, . ,
,
,
.
-
. -

.

,
,
(. - 1987:
95), , -
.
,

(),
, ,
237
:
, , ,
. ,
.
203

( 171). (-
, ) ,
. , (, )
, -
, ,
, . , .
, -
, , ,
,
, (
) ( 12, 4345; 11, 2426).
, . .
,
, -
. ,
, , -
.
, ,
,
: , (. . 2002,
), ( 2008: 123). -
, ,
(
), -
( 2008: 89).
5. 4. 2. 1. 1.
,
,
,
. . ( 1977: 271).
, -
, -

.
( ,
),
. -
[-
] , .

,
(
204

). , -
(), ()
-
.
-
,
()
(. . ).
5. 4. 2. 1. 2. ,

, ,
-
, (), () 238 ,
(), () , . -
-
( 6, 913; 11, 24). , -
.

( [] ) ( -
, [] ,
).
5. 4. 2. 2.
-
,
. ,
- ,
. -
,
-
.

:
( ) ( ( )), (-
) () .
, -
, (-
). () -
, ,
238
(,
).
205

()
. -
-
: , -
,
, .
5. 4. 2. 3.
(), ( ( )239
, ,
. -
-
.
,
(, ).
,
240.
325. ,
, -
381. ,
- . 4.
: 241,
(.
2007: 5467). (-
)

239
.
- 1990: 302308,
. ( 1997: 163165).
240
() ,
, :
, ..., . , ...
241
1. , ,
. 2. , ,
, ; ,
; , , , ;
3. ,
, ; 4.
, ; 5. , ; 6.
; 7. ,
, . 8. , ,
, ,
, . 9. , . 10.
. 11. . 12.
. !
206

. -
, ,
()
,
, .
, . -
-

. ,
, ,
. -
- ,
, .
, -
, 12
. , ,
( 2007: 67). , -
, ,

. (
), .
5. 4. 2. 4. () ()
, 242. -
, ,
,
. , -
( ) 26. 36.
.
,243
, ,
(. . 2002, ).
()

.
242
,
: .
243
,
, ,
: ?
: .
, :
: ( 27: 1126).
207


-
.
5. 4. 2. 4. 1. ,
, ,

, , -
(. :
() ).
, ,
, ,
() -
, ( , .)
.
5. 4. 2. 4. 2. - -
(, ) -
, .
: , ,
, . ()
-
. , -
. ,
.
5. 4. 2. 4. 3. ()-

,
.

( ).

.
, ,

, , .
,
,
. , -
, .
()
, , -
. () -
208

.
, -
(- 1987: 143)
( ), -
, . ( ).
,
,
, -
244 .
()
-
()
(- 1987: 144).
-
/ ,
, -
, .
(. 2005; 2009).245 -
. , .
. ( 2010: 360).
, -
( 2012: 251).
,
? ,

- .
-
;
, -
, ,
, , -
(- 1987: 144).
. , -
, , ., .
244

, ; .
245

. ,
. . .
., ,
.
209

5. 4. 2. 5.
.
, , ,
. () -
,
.

: , -
, . , -
? .
: ...
; , ,
( 16: 1431).246
5. 4. 2. 5. 1.
--
.
, . , -
, ,
(manna), ,
man hu? ( ?)247.
: ,
, ,

; .
, -
, .
.
. -
-
.
-
, ,
.248 -
246

, , . ( ). :
. ,
( 2004: 52).
247
. lecanora esculenta
( 1971 II, ).
248

.
210

,
, , .
-
, . () -
-
, , . , , ,
. ,
, , ,
.
, , , -
, . ,
, .
(fall) like manna from heaven, -
: fllt Manna vom Himmel.
5. 4. 2. 5. 2. -
, . 249:
().
-
: , , ,
, 250. -
-
, .
() , ,
( 2007: 130131)251. -
249
.
,
XVI . ,
()
: , ,
, .
, ( 2008: 142144).
, epiosios ,
(),
. , (
) ( 1996: 200201).
250
. , , , ? (,
).
: .
251

, () (Tamarix mannifera).
,
.
, ,
( 2006: 100).
211

-
, , ,
(
) ( ).
:

,

( 2003: 100),
, . , -
, -, !? ? -
(. ) !
(. )
,
.
5. 4. 2. 5. 3.
,
-
, .
, -
() 252 1. ()
, , , -
, , ; 2. () ,
, () .; 3. ,
, . -
,
, ()
, . -


253. -
: ( 2001).
5. 4. 2. 6.
,
(, )
, ()
().
252
, () .
253
(
) ,
, , .
212

-
( 16: 13)254
.
, , (Wachteln),
-
,
,
.
: Roast pigeons dont
fly into ones mouth. . . .
, -
,
,
, , , ,
, . ,

. - -
, -
, , .

5. 4. 3.

5. 4. 3. 1.
, ,
(. . )
-
(. . :
2008: 20)255. , -
, , , , . ,
, -
-

.
-

. .
, .
254

255
. .
, 20. .
. . . ,
,
(, : 2008: 18).
213

.
. -
,
,
( 2008: 22). -
-
-
, .
5. 4. 3. 1. 1. -
, ,
256. -
-
, -
. (
. , . ,
),

( 2009: 216).
,
. -
,
( ) (, ),
: ,
, ( 2009: 216).

( -
). ,

-
, . --

,

.


(, ), -
.
256
,
, , : , , (.
2010: 3436).
214

5. 4. 3. 1. 2. -

.
(, ) ,
() ()
( , ).
(
), ( ),
.
, ,
,
,
:
( )
(
)...

, -
-
( ) ( 2005: 78).
5. 4. 3. 1. 3. . , () -

, , ,
( 2009: 218). ,
,
, . -
257.
5. 4. 3. 1. 4. -
-
- , , -

( 2009: 216).
,
, , -
(. , ,
... ) ( 2008: 123). ,
257
720 388
.
(. + .),

( 2009: 214).
215

,

, ,
.
5. 4. 3. 2.
, .
-
, .
. ,

,
, , . (1. ),
(2. )
3. -
(. + .) ( 2009: 217). -
(1. , . )

( , ,
, ), (, , )
: ( );
( ); () ( );
(, , ). , -
() , 258,
( ,
)
, . ,
,
-
,
, , .

, .
5. 4. 3. 2. 1. -
- :
, , , (, )
, .
-
.
, . ,
258
,
.
216

,
.
- , , , .
()
() ( , ) (, ).
,
(, ),
. (, ).
, ,
.

, ,
,
, ,
. . black as the devil.

, .
.
-
. -
, ,
, , ().
-
, .
5. 4. 3. 2. 2.
, ,
,
(, ).
, , .
, , ,
259, , , . ,
-
( 1971 I: 149).
259

( / , / , /
.), .
,
,
.
. , :
(, ) , e
( 2014:116).
217

, ,
, . ,
, -
,
260. , , , ,
, .
,
-
. (as) mad
as hell ( 2002),
, , .
5. 4. 3. 2. 3.
(-
) , .
, .
,
, ,
. ,
:
( 2:15). ,


, ,
, , . -
, , (- 20081: 193).
5. 4. 3. 2. 4. -
,
. ,
, ,
.
..., :
(. . 2002, ).

-
.
.
- ()
: , , . -
260
(prema . pathos; pasho)
, ,
( 1999: 46).
218

-
, , -
.
5. 4. 3. 2. 5.
: (),
(), , , () (-
) , ( ) .

,
, , (- 20081:
194)261. -
. -
.
, ,
; ,
().
,
: . -
(,
). ,
, -
.
( , )
262. -
, -
. -
, , ,
-
.

,
( 2009: 217).
5. 4. 3. 2. 6. -
( ) (, )
: , (,
261
. - 20081: 200.
262
,
. , , . ,
,
( , , .)
(. - 20081: 202205).
219

, ) , , .
, -
, .
( )
.
()263. ()

, , -
. -
, .
( )
(, ).
, . ,
. ,
() -
, -
.
.
5. 4. 3. 2. 7. , -
(, ),
(). ,
, -
.
, ,
, .
, -

( 2009: 217).
5. 4. 3. 2. 8.
-
: . -

,
( 2006: 128).
(, ) ,
( ) , () ,
. -
, .

263
, ,
, .
220

, ,
. -
, -
:
. ,
()
, (, ),
. -
- ,
.
5. 4. 3. 3.
(, ,
)264. -
,
, .

( -
265) () -
.
,
( 2009: 217).
5. 4. 3. 3. 1. ()
() ,
,
, , . ,
( ) , -
.,
.
.
,

.
264

, tertium comparationis 4.
5. . ,


( 2009: 217).
265

,
-
, . (. 1996: 94).
221

5. 4. 3. 3. 2. -
-
, ( 1997:
56).

. -
,
.
5. 4. 3. 3. 3.
, , ,
. . .
veoma je vana izvedenica na -ia od duh: dua koja se nalazi u
svim slavenskim jezicima kao i duh i dah. Ide dakle u praslovensko doba.
Prvobitno znaenje bilo je apstraktum dihanje, ivotna sila ( 1971
I: 373). : 1.
.
, . . , , -
, , . . . 2. . , ,
. 3. , . 4. . 5. . . ,
. . , .266 -
, .
. animus/anima267.

, 268.
266
: 2. .
; , . . . . .
(. ).
267
.
. , . spiritus, , , ,
( 1, 4647; 1, 27),

... ,
, ,
( 1999: 121).
...
( 11, 3; 2, 30), ( 2, 9; 1 15, 45),
(2 1, 23; 6, 6), (1 5, 23).
: , .
, ( 2, 7) (. ., ).
268
: 1.
, ,
( ); 2.
( ); 3. (
) (. .).
222

(
1: 20), . -
; , , (
), .
( );
(. ), ,
... ,
, , ,
(. , : . . 2002, ).
(-
) (), () ( , )
( ), () ( ), -
.
. ,

: 1) ; 2) -
(); 3) ( 2008: 383384).
, -
, ( )
( ),
. , .
( ), (,
). : , []
,
, , ( 1973: 480). ,

, 269. -
()
() (), -
, .
5. 4. 3. 3. 4. -
() ,
-
,
?270.
.
269
(
) ( 1999;
2008), (. - 2011: 117124).
270
(),
, ().
223

() ,
. -


-

,
( ) ; ...

: ,
( , ), (
, ) . ... ,
( 1999: 209).
,
; ? ( 2, 22),
() ( -
) () ().
, :
, ,
( )
(, ) ( 1974: 285286).
5. 4. 3. 3. 5.
, , ,
,
, .

(. - 20081: 214)271.
-
, , ; .
.

(, ) (- 20081: 211212).

.
5. 4. 3. 3. 6. -
, . - : -
(, 213). -
, ,
271
,
(. 1923: 97).
224

(. .
, , , ).

( -
).
. -
, 272. (-
) , , , ,
, , (. . 2002;
1999, ). (. myron)
1. . 2.
,
.
, . -
: ... -
... (2
2, 15) ( 4, 13), -
-
(1 12), -
. ,
( 1999: 300).
-
, :
, , . -
(. -
).
, () -
: , ,
, , , (. - 20081: 213214).
, -
,
, -
, . (
). , ()
,
, , .
5. 4. 3. 3. 7.
-
272

(. 2012: 730).
225

. -

,
( 2009: 218). -
: ()
(), (); :
; (, ) :
, ; ()
, , ;
,
; , , -
,
. ,
.
5. 4. 3. 4. , -
. -
(,
( ) ()
). ,
.

( . 2006: 909), , , -
() .

.
5. 4. 3. 5.

. -

, .
-
,
( 2009: 218).
, -
,
- 273.
, , -

,
273

2003. , 11000 ( 2009: 213).
226

,
( 2009: 6). , -
- -
, ,
.
.
( ) ( 2009:
218).
-
, . -
, .
39
108 . -
,


.
, -
,
. -
,
, -
( ),
. . :
,
.

, ( . 2006: 902903).
227

6.

6. 1.

6. 1. 1. -
, -
,
, ,
,
. ,
, , .
, , () , ,
, , ,
, -
()
( 2006: 12). ,
. -
274 ,
,
-
( ), .
6. 1. 2.
20.
,

( 2010: 8). 275
274
.
, ,
, , ,
( 2006: 14).
, , .
275
, ,
: .
228

: ( ) , -

( 2006: 13).
,
, , ,
, .
6. 1. 2. 1. -
,
276 ( 2006),
( 2006: 137), , -
, ( 2010: 34),
-
, .
, ,
277.
,
, 278.
-
. -

, , 279,
-
.
276
- ,
( ) (
), .

( ) .
( 2006: 4445).
, , .
277
.
:
- .
. 1993. ,
( 2010: 5153).
278
,
.,
( 1999: 299).
279
, . :
,

( 2006: 115).
(-),
.
229

6. 1. 2. 2. ,
,
.
,
-
, ,
,
, -
( 2010: 34).

, . -
, -
. , , -
,
280.
6. 1. 3. ,
-
, ,
. , , , ,
. , 281.
, -
:
, . .

, , -
. ( 2010: 50).
,
. -
.
6. 1. 4.
, . -
, .
-
280
()

( 2006:
165).
- ,
, . (. 1999: 8595).
. 2006: 5370.
281
(. xios, , ) . ,
( 2006: 85).
230

( 2006: 102).

, , , , , , , , ,
(.
) ( 2010: 50)282.
6. 1. 5.
, -
, , ,
, , , .

, , ,
.

() , -
.
,

, , -
. , -
, ,
,
, , , , , -
, ( 2013: 1722)283.

,
.
6. 1. 6.
,
282

(. 2011),
,
, ,
.
.
( . . )
, (.
2009 : 272273).
283
-
300 ,
(, , , , , , , , , )
(, , , , , , , , ,
). . : 2012: 2022.
231

284 -
.
.
() -
()
, .
,
, , ,
, ( 19943: 57, 59).
, -

, .
,
,
.
6. 1. 7.
, . -
,

.
-
, -

( . 2000: 228). , -
,
-
: 1) , -
, 2) 3) ,
, 285,

, , ,
.
284

,
, -
, , ,
, ( 2011: 121).
,
(),
.
285

, - ( 1995: 25).
232

,
, ,
. ,
, , -

( 1995: 2425)286.
6. 1. 8.
-
,
. . ,
-
()
() , ,
. . (-
). .

.
. , ,
.
: , :
, ( 1: 3536). -

, , , ,
() -
, , . -
,
287.
,
, ,
.


,
286
.
, (
) ,
( 1995: 26).
287
.
1948. , ,
. ,
(),
, ,
, - .
233

( 2012: 198). , -
. ,
, . ,
,
,
, -
(. - 2009: 4142).
. (-
-), -
,
.
,

.

(), , -
, -
( 2010: 34).
,
() : ,
- .
,
,
-
(.
).

6. 2.

6. 2. 1. 20.
, ,
.
-
. . (1964), (1965; 1974). -

( -
),
16 , . ( 1995:
101).
: , , ,
, , , (),
234

, , , , ,
(, , : 1995: 101).
, -
-
.
, ( )

, .
6. 2. 2.
.
, -
: , ,
, , , ,
, ( ), , -
, , , ,
, , , , ,
. , -
- ( 1995: 103).

, , ,
-
.
6. 2. 3.
-
-
. , , .
, . -
: /, /
, /, /, /, /, /, /-
, : , , , , ,
( 2008: 140).


.
6. 2. 4. -
- , . -

() (), -
288.
288
,
235

, : , ,
/, , , ,
, , , , -
, . ( . 2006: 145169).
-
,
, , , -
/289.
-
,
.
-
.

6. 3.

6. 3. 1. -

.
(
)
, .
6. 3. 2.
:
, ,
, -
, ,
, , .
,
, ( ).
, .
-

( 2006: 145).
289
.
: , , ,
, , , , , , , , , ,
( 1999: 155156). , , ,
():
: , ,
,
(, 181).
236

- ,
,
.
, ,
, -
,
,
.
,
.
6. 3. 3.
,
,
,
. , , ()

.
6. 3. 4. , -
-
(), ,
, , .

, ,
: Prvobitni pridjev *bog postao je ve u praslavensko doba radna
imenica u znaenju boanstvo koje razdijeluje sreu i zemaljska dobra po
svom nahoenju. Ovaj semantiki razvitak je paralelan u arijskim jezicima:
sanskr. bhagas 1 djelitelj, gospodar, 2 bogatstvo odgovara posvema
sveslav. bogt, to znai da je ve slavenska rije imala oba znaenja,
apstraktno i radno ( 1971 I, )290.
6. 3. 5.
: ,
, ,
. , ,
,
, .
, ; , .
-
290
,
bagda, ,
, (. . 1, 210).
237

( 1974 I, ). -
, ,

( 1964 I, ). -

*baga-, , ,
, -
*bogat, *bog, ( )
, , . , -
-
. *bog . *baga ( 1974 I: 1320).
,
-
, , ,
-
.

6. 4. ()

-
, ,
( 2, 9). , -
, ,
,
, -
, ( 1999: 56).

, ( ), -
() 291.

, : , ,
, ... ,
, ,
, , -
;
; ; ,
291
) )
. , .
,
( 1999: 57).
238

( 1999: 5759).

,
().
, ,
( 2003: 92). (), -
() ()
( 2003; 2005).
:
) , , -
, , , ,
, ... , , -
, ...
, ( 2003: 100101);
) ,
, , ,
, ( 2005: 84);
) .
,
, , -
. , :
( 2003: 104);
) , -
, . -
, , ,
( 2003: 110). , , ,
. ;
)
...
. ( 2003: 111).
() a :
) : ,
) : , , ,
) : .

, :
, , , , .,
239

292. ,
, , , , , , -
. ( 2005: 87; 2003: 9596)293.
-
.
,
, -
.
, ,
,
( ), .

6. 4. 1.

6. 4. 1. 1. -
(. ).
()
() , , . ,
,
, , .
,
.
.
6. 4. 1. 2.

( , ).
.
,
. -

, -
292
-


,
( 2013: 305310).
293

( 2013: 168),
-
(220 , 121 , 19 22 )
( 2007: 76).
240

,
(
1997: 168). (.
Seeing Eye of God) -
, ( ).
,
, -
,
,
, (-
1979: 397, 401). -
,
, , ,
294.
6. 4. 1. 3. ( ) -
: -
, ...
: ,
295, ,
, , ( 2003: 144145).
, .:
, , ( 32, 39).
, :
, ( 44, 6).
(
, ) ,
(-
20081: 186). -
()
.

,
, .: , , .
() () ,
294
.
- 20081: 167.
295

. , (. . 2002: 788).
, ,
(. . ; . ,
( 2006, ).
241

( :
), :

(, .)

(- 20081: 186).
() -
(). ,

. , (
)
, , ,
(. ).
6. 4. 1. 4.

.
, .
: -
( 5,8) ... , -
, ,
... -
, , ,
(
2003: 8991).
,
.

6. 4. 2. ,

6. 4. 2. 1. . -
:
, ,
, ,
...
, ()
(), ...
, -
, ( 2003: 117; 2005: 91).
6. 4. 2. 2. -
.
,
242

: , , ,
. ,
(, , ) 296,
, (, , .), ,
. , ,
.
, ,
, ( ) . ,
, -
() , () ,
, ,
.
-
: (), (), -
(, ), ,
(, ), (, ) ( 1997: 168; 170),
Bg wie / diabel wie ( 1997: 265).
6. 4. 2. 3. , ,
.
. . -
, ,
. ( 2003: 121).
, -
(1 2, 4)... ,
( 2003: 3435).
, -
. ()
( , ),
, , .
( , )
() ( , , )
.
( ) ( )
: ... ,
,
( ) (-
296

/: () , () , ()
, , .
,
, ,
(. 1989: 228229).
243

20081: 168). ,
, .
:
() ( , , ,
), ( , ):
, (.
, ).
, ,
() , (. ).
, .
. ,
. -
, .
6. 4. 2. 4. 297
,

. .
.
: (. 10,
18) ( 2003: 125126).
(
, .) .
()
.
6. 4. 2. 5. -
:
, ; ,
, ,
,
, (, :
2003: 128).

, (. - 20081: 181182).
-
() (, , -
-) ( ) ( , -
, ). , .

, .
297
,
, ( 2005: 93).
244

6. 4. 2. 6. , -
, , ,
, ,
. , , .

,
, :
,
, ,
,
( 23, 13).
( 10; 28).

.298 () (
, )
(. - 20081: 104),
, .
6. 4. 2. 7. . -
, , , ,

. , , -
(
2003: 132). (
), () (, )
,
. ,
(). -
: :
( 23: 43).
.
( , ) -
() . -
, ,
298
. :
, .
, , ;
( 2, 1415). ,
, 5. . ., .
, ,
Flagelum Dei ( ).
, ( 2008: 101).
245

( 4: 16). ,
, : ,
299! , ( 22: 32).

, ; ,
( 16: 22),
. -
.
, -
-
,
,
( 2006: 6566)300.

,
,
. bosom -
Abrahams bosom , , -
, , ,


, .
,
( 1995: 2425).

, .
( 2005:
10). -
, , -

( 1979: 156).
, -
, :
, ;
,
299
, .
: , , .
300
,
,
. , ,
, :
( 2006: 66).
246

( , .; .

. -

:
, , ; , .
, (
-
, , ) -
301, (). , -
( , )
()
, , , ., -

(, . .)
, ,
. -
( ), . -
: () (
) (- 20081: 174177).

, .
( , ) ()

,
.
6. 4. 2. 8. ,
:
, . .
: .
, ,
( 2003:
132).
( )302.
( ) ( )
( , )
( ). -
301
, , ,
, ().
302
( 22, 39).
, ,
: , ( 2003: 24).
247

, ,
, .
.
6. 4. 3.
,

, , -
, , . -
,
, . -

, ; -
, -
, .
-
.

, (
), .

(, ) .
6. 4. 3. 1. (
, ,
, , )
(
, , ). -
, ,
. , ,

, 303.

.
6. 4. 3. 2. -
,
. ,
baltoslav., sveslav. i praslav. Prvobitno je znaenje
u stcslav. = neprijatelj koji ubija.
,
303

, . .
248

, (
1971 I: 617).304

,
, , , .
6. 4. 3. 3.
(),
(
1998: 109)305.
-
: () () (2.
, ), (
)306, ; . :
, , () .
, , (
) , , -
().
,

,
.
: ) )
( ).
, -
, , , , -

18.
(. Der Teufel ist nicht so schwarz, wie man ihm malet)307. -
304
Prema baltikim usporednicama, ini se da je i praslav. *vorgb bio najprije pridjev,
koji je bio poimenien: stprus. wargs zao, lot. vrgs elend, siech, lit. imenica vargas m
nuda, bijeda ... Jedino u polj. wrg znai jo i zlo pored avo ( 1971 III: 617).
305
,
; .
(, , ); .
, (
) .
306
: .
307

, ( . malen)
(). ,
, ,
- , -
, ( 2008: 105107).
249

,

(
).

6. 5. .

6. 5. 1.

6. 5. 1. 1. -

, .
,
,
-
. -
, .
,
( 2010: 175).
, ,
. -

.
je -
( -
) ,

.

( 1996; 2002).
6. 5. 1. 2.
20. . -
-
,
, . (. 1996: 96). -


, -
. -
250

. ,
( ),
, . , -
,
.

-
.
(
2001: 4748). ,
, , -
. -
. , , .
,
, -
(
1996: 97). . ,
, -
,
- . -

( 2004: 43).
6. 5. 1. 3. ,
,
-
, . -
,
,
, 308.
, -
,
,
,
308

,
.
,
( 2010: 182).

, .
,
.
251

.

. -
. , -
, ,
- ( 2010: 125).
6. 5. 1. 4. ,
,
( 1996: 97). -
,
, , ,
, , .
,
,
-
, -
.


. -
, -
, ,
, ,
, , , , -
.

,
, .
-
,
.

-
.
:
252

309 : , , ,
, ( ), ,
: .

6. 5. 2. :

: , : -
( , ) -
.

.
6. 5. 2. 1.
,
. -
,
; . (- 20081:
194195). .

, , ; .
, , ,
, . -
, 310,
, , .
309

//. /, / .
, ,
(/, / .).
,
. : /
, / /, ,
.
(), , ,
, .
, /,
,
.
,
, .
:
, , , (
) .
310
.
253

6. 5. 2. 2. ,
.
,
,
(. 1998, )311.

. , ,
, ,
312,
, (. -
2007: 101141)313.
. , , -
;
, , (.
) (
2005: 180182). , (angelos)
, .
6. 5. 2. 2. 1.
, , -
, ( a
, , ,
), .
( , 314)
.
, . . , , -

. ,
, : . ,
311
, ,
, , ,

, (. : 1998, ).
312
,
, ,
: , ,
().
313
,
, ...
, , ,
... (.
2003: 259).
314
( ) ( ) .
2009: 128129; 18.
254

315. -
, , .
6. 5. 2. 2. 2.
: -
, , ; ,
. -
,
: . ,
, , , .
,
, .
, , , -
, -
(- 20081: 202203).

,
,
. ,
, .
, ,
( 1997: 318). .
. krsna jako andel dobry jako andl; . ; . Schn
wie ein Engel.
6. 5. 2. 3.
. -
, (-
) () , , -
.
, , ,
,
( 1999, ) , ,
, ( 2008: 78). -
,
, .
, (. atan -
, ) (. . 2002, ),
315
, , ,
, , , , ,
a, .

(. 2007: 116).
255

. -
. ,
, 316 ,
(, ) -
(). , ,
, , -
() 317. ,
stan

satan, satanas, . -
> ,
: ( 1971 III: 206207).
6. 5. 2. 3. 1.
, , ,
(. daimon).
,
,
. . -
,
. -
, -
, , ,
, , ,
.
,
(),
(. 2009: 276).
6. 5. 2. 3. 2.
, , , , .

, ,
316

,
() .
: .
317
, ,
, ,
. ,
, , ,
,
. :
, , , , , ( 2003: 266267).
256

, . .
: .
, -
(- 20081:
204).
.
() ( -
) ,

( , .)
. . ,
,
, . , -
, , -
, ,
, , -
... , 318,
, ,
, , ,

( 1989: 645)319. , ,
, ,
318


, ,
( 1923: 811).
319
,
, , ,
. :
, , , ,
, , ,
, : , , , , , ,
, ,
, , , ,
, (
, ,
, , )
( 1978: 3945). ,
, ,
, , , ,
, , , , , , , , ,
. ,
(, 107111).
, , , ., :
( ) ...; .
, . ( 2008: 80).
257

. -
,
(, : -
20081: 204).

320, (.
maymun).
(- 20081: 204, 208).
. ,
,
, ,
,
...
( ; ) ( 1973: 399400).


14. (.
. 2002, ).
.
( 1999: 125; 13, 2).
6. 5. 2. 3. 3.
,
,
, . -
, . ,
-
;
. . looking like the dickens ( ,
, ) ( 2002).
, -
. ,

: . , . , . .
-
(nomina attributiva)
,

, -
( 2013:174).
320
(. -
20081: 204).
258

6. 5. 2. 4. ,
, ,
() ()
(). , .
,
,
( 2003: 32),
() .
.

.
. ,
. -
. , ,
;
. ,
, , . -
: -
, , . ,
( )
, -
(, / )321.
6. 5. 2. 5.
, , -
, , .
, , ( , .
, ,
() -
.
, (, .).
( 2006: 57),
, -
(. . ) ( 20082: 315). -

, ,
, , , , , ,
, ; .
, , .
:
, , , , .
322.
321
. 1999: 181193.
322
. , ,
( 1: 15).
259

,
, -
(. . () ).
,
( ),
...
(
1996: 38). , :
, .
: , ,
( 50).
6. 5. 2. 6. (

, ; -
.), . :
( 1998: 52)323.
,
, -
, , 324...
( 2003: 119).

, ( ),

, . -
, , .
6. 5. 2. 7.
, ( 2003: 339).
, .
() , , ,
, ,
: , ( ),
.
() .
( )
( ) . -
,
()
323
. 1998: 2.
324
, (1
6,7). ,
: (. : , ),
.
260

, , .
, to sell ones
soul (to the devil) ( 2002).
6. 5. 2. 8.
, ,
, .
() -
.
. .
( ),
( ).
- ( 1971 III, ).
, -
. -

,
.
, . , ( .).
, -
( )
( ,
), ,
.

() , . .
: ( , -
. , -
, )
, , ( 1973: 95).
-
: , , (, ).
je
,
(. .), ,
. ,
() 325,
,
-
.
325
. 2000: 273278.
261

6. 5. 2. 9. -
, , -
: , ,
, 326 -
, ().

, 327 , , . -
( ),
, , .
.
. , (), (). -
, -
, ,
, -
. -

, , ().
( , ,
. ).
, , ( -
. ). ,
, .
,
, , , ,
( 2008: 403). -
,
, ,
, . ,
.

6. 5. 3.



.
326
, .
327
-
,
,
,
(- 2002: 40).
262

6. 5. 3. 1.
, ( 1517)
. -

( 2003: 9798). ,

.
( ).
-
() , , ,
.
.
,

. ,
( 2003: 98).
: ,
, , (.),
, .
6. 5. 3. 2. ,
, , . ,
- ,
(), ,
, , -
(. 2010: 177). -
()
(. . prositi (koga)
kot boga). , -

. (-
)
( ), ()
; . . ().
.
: 1. ,
; 2. ,
(). , -
,
, .
-
, -
263

, , .

,
.
: ,
. ,
, , , , -
. , -
.
: , 328,

, -
. ,
( :
,
).
6. 5. 3. 3.
: , , ,
(. ). ,
, , ,
. -
(, , -
, , .), .
, , ,
, . -
( 1998: 1213). - -

.
, ,
,
, , ; . -
... .
, !329
( 1998: 11).
; . ,
328
, , .
329


,
, , ,

( 1998: 13).
264

( 2) ,
(1 4:18), .
, ,
. ,
330.
6. 5. 3. 3. 1. , -
,
: oblast ogranienja, koju tip kulture namee ponaanju, moe biti
podeljena na dve grane: jednu kojom upravlja sram i drugu kojom upravlja
strah, to se moe, u izvesnom smislu, svesti na grubo razlikovanje pravnih
i moralnih normi ponaanja ( 1979: 395). -
omoguava izgradnju tipolokih opisa koji idu od sistema, u kojima
hipertrofija oblasti straha dovodi do nestanka oblasti srama do drugih
sistema u kojima sam sram upravlja zabranama (, 297).
6. 5. 3. 3. 2. /
: 1) , ; 2) , , -
( )
, , -
.
. ,
-
(
2010: 456), .
6. 5. 3. 4. ,
, (, )
(, ) .
-
: () = ()
= . -
.
,
( , ).
,
.
330
.
: , . ?
. ? :
. ?
... ,
. ,
( 1998: 2).
265

,
,
,
. ( -
), , , ( -
17, 21).
6. 5. 3. 4. 1.


.
-
( )
(). -
, ;
, , .; . - 20081:
104105.
, , ,
, . -
, -
.
, (.
. 2002: 354).331 -
, . -
(- 20081: 105),
-
, , ()
() ( 1995: 68).

,
, -
()
331
: (
, 5, 6) ( ). .
,
(. . 2002: 355). ()
, ( 7, 9). (. )

,
.
, . ,
, ,
, , ,
(. ., ).
266

, .

()
, ( , ) (,
), (, ) ,
, .
6. 5. 3. 4. 2.
, ( 1934:
42).
, :
, -
, , (
1999: 124).
,
-
, ()332,
: ,
() , (. !
()), ()
, (. ,
, !),
, , .
6. 5. 3. 5. ,

.
( ) -
. , , ,
( , ) ( 2003:
39), () (
2008: 425). -
,
(, , )
. ,
, , .
6. 5. 3. 5. 1.
: . (.
, .) ,
.
332
(.
2010: 78).
267

( 2008: 58;
2003: 39). , -
, 333,
, .
6. 5. 3. 5. 2. -
. , ,
,
. -
greti, grej , .
( >),
(, , ) . graias = .
greizs schief . grzit , -
. grza confusio ( 1971 I: 617). . -

() ( 2008: 423),
.

, , , 334. -

,
(, 424425).

, , 335,
336. ,
, ,
( .):
, (. 1, 199). , :
, .. . ( .). :
.
333
(1 .1, 8).
334
,
, . ,
, . (
) ( 2008: 424).
(, ).
335
. , , , (
2008: 428).
336

,
,
(. - 2013: 376377).
268

6. 5. 3. 5. 3. -
,
. -
. ,
() (, )
(), , -
. ,

:
(, , ), ,
, , , , , -
, ,

.
,
.

. , ,
.
, ,
( 2003: 305).
, ,
, , , :
, , , ... :
, ,
( 3,13.12). , :
, 337. , ,
,
.
6. 5. 3. 6.

.
: -
, ,
, (.
) -
337
:
, (), , . .
, , , , , .
(), ,
( ) ( 2006: 49).
269

( 2008: 434).
, .

,
.
6. 5. 3. 6. 1. . , -
,

.
, (-
) : , , , -
, , , ( 1992: 42).

, , .
-
, . -
. :
, ,
( 1992: 44)338.

, . .
6. 5. 3. 6. 2. , ,
, . -
, . ,
, ,
, -
, ; .

, ... -
( 2003: 361)339.
338
,
. ,
, ,
, ,
, . ,
, : ,
, , () ( 1992: 46).
339

. . . 2000,
.
(
2000: 167177).
270

, ,
, : , -
... , ,
...


340 ( 2003: 106 107).
6. 5. 3. 6. 3. -
,
, ,
.
: , , -
, , , , .
, a (
), , :
-
, , (
1992: 42)341. -
, , ,
( 2000:
192193). , , -
.
.
,
: , ( . ).
6. 5. 3. 7.
, :
, ...

... ,
,
. :
,
... ,
,
-
. ( 44, 6).
340

, .
341

,
.
271

342 ( 2003: 130). ,


, ,
... ,
( 2003: 120)343. ,
.

.
, ,
, ,
(
2003: 130). ( )
( )
, .
-
344,
, . , .
, ,
, (, .).
6. 5. 3. 8.
, ,
, , ,
,
( 2008: 437).
-
() .

, -
. , -
:
342
,
, , , (. 45, 7).
343

, ( 15).
344
: 1)
... 2) ;
...3)
.
. , , .
. ... 4) ) )
( ). 5)
( 2002: 149160).
272

,

.
(
1992: 51).
6. 5. 3. 8. 1.
.
. ,
, ,
, ()
(, .).
,
, ,
, ( 2008: 438).
,
-
, .
.
() ,
(
19943: 163). . ,
, ;
.: , , ,
( 1898: 22). .
,
(1820. .),
,
( 1923: 58). , -
( 2010: 144).
6. 5. 3. 9.
, (. -
; . ).
, . ,
(. ).
, ,
, , ,
. , ,
, ( / ),
, ( ).

() -
273


( )345.
-
,
ugly as a sin.
,
.
, -
,
.346
,
: ()
, 347.

. ,
:
. , , ..., -
348 , . ,
( -
),
.
, .
(. - 20081: 207208).

6. 5. 4.

6. 5. 4. 1.
(. -
(1 1, 8); -
345
. (.
2002). . 1989, .
346
,
,
, , .
347
: http://217.26.211.149/search.html?search
Text=najneposecenije zemlje na svetu&pg=2&lang=sr).
348
,
, . -
,
,
( ,
, . (- 20081: 213).
274

( 14, 6);
(1. 2, 4))349. ,
, .

. (
8, 44). , ,
, ...
( 2003: 269270). -
, (., )
350.
(-
, ),
-
, , .
( .), -
.,
.
6. 5. 4. 2. , (
, ),
, ,
.
( ),
.
, ,
.
,
.
.
, ( ) , ,
. ,
.
, -
,
(, ).
,
, , .
349
,
, , , ,
, , (,
, .) (. 2004: 152).
350
. - 20081: 185.
275

, , , ,
.
-
, . -

, -
,
: , (-
20082: 52).

6. 5. 5. ( )

, .
(1 6,16),

, , , ,
( 2003: 271).
6. 5. 5. 1.
...
,
, . , ...
-
( 20081: 337338).
/
/
, , / (-
/) ( 2007: 88)351.
/, , -

() (). -

, ,
.
6. 5. 5. 2.
, , , ,
, , , -
,
351
, .
,
,
( 2008: 107108).
276

(. -
20081: 205)352. , , -
,
. ; .
,
( 2009: 162).
6. 5. 5. 3. -
,
,
.
,
, (. . 2002,
)353.
, , ,
,
1237. ,
(. . 2002,
).
, , .
,
.
6. 5. 5. 4. ,
-
()
(). (-
)
. -

, ,
.
,
,
,
(
1996: 75). -
352
. - tertium comparationis
,
: (), , , , .
353

16. , ,
(. ., ).
277

12. 354,
355.
6. 5. 5. 5.
,
,
( )
, .
,
, -
. ,
, ; ,
(), ,
, -
. , , ,
,
, Dis pater ( 19942: 6667).
6. 5. 5. 6.


. . .
,
,
. , , -
:
:

.

(, : 2001: 23)356. -


, ( 2001:
354

, ,
,
, / (, : 2001: 574).
355
(arni Bok)

(, : 2001: 573).
356
.
( 16. , )
(. . . . , : 2001: 23).
278

573). .
,
( 1928: 45).
6. 5. 5. 7.
() ()
, , .
< *din -
,
, , -
. *di-eu-/ di-n-. -
, -
*deivos , . dievas
(. , : 2001: 23).
-
, , ,

,
( 1995: 269). ,
357.
6. 5. 5. 8. / /
,
, , ; ( ),
, ,
.
; .
:
Blboice , Bialoboe Bialobonice ;
,
: ernik Blboh ernoboh Bileboh -
( 1973: 351 352).

, /

,
: 358.
357
. . / ().
358
,
() ,
, : ().
,
() (. : 2008: 104105).
279

6. 5. 6. ( )

6. 5. 6. 1. , -
,
. , -

... -
,
, . ( 1992: 12).
o .
-

,
359.
6. 5. 6. 2. , , -
,
.
, ,
, -
: .
,
, ( 2008: 77)360.
6. 5. 6. 3.
. ,
, , .
, ( 115). -

. ,
,
; ( 66, 1;
2003: 110)361.
: , ,
1) , , ; 2) , .
359
: ,
,
( 2003: 245).
360
,
: , , ,
( 1992: 21).
361

: ;
( 16).
280

,
: ,
( 23, 11). -
,
.
(2 12, 2), ,
( 2005: 181).

,
, .

,
., .
,
,
.
6. 5. 6. 4. () -
() () ,
, (, )
() ; .
-
,
, ()
().
, (. - 1987:
128). ,
.
6. 5. 6. 5. () ,
, :
, .
.
, , ,
, : ( -
) ( ),
-
.
: ,
( 1992: 24; 53)362.
362
, , ,
( 1992: 53). .
:
, (, ) .
281

, , -
.
.
6. 5. 6. 6. -
, -
( 2005: 195). -
. , ,
.
.
, . ;
. (,
) , , -
363, : ,
, , (, .). -
,
, -
(-
) ( 2009: 57).
6. 5. 6. 7. -

( ),
. (- 20081: 3435)364.
-
.
,
,
: () ( ), ,
, () , (), ()
365, (. ). -

.
6. 5. 6. 8.
.
363

, .
, ,
, , (
, ) ( 1997: 306).
364
/ . - 20081: 35.
365
.
( 2005: 11).
282

. :

.
. -
, ,
, , ,
(), -
, , , -
.
.
,
() . -
, ,
, ,
, .
:
; -
, , ,

( 2003: 291). , , ,
, .
6. 5. 6. 8. 1. , ,
; :
.
(. ; , ) , ,
, ,
. . ,
(. pakal, . peklo, . pieklo,
. peklo) ,
, .
-/-
(, , ) - (
) ( 1971 II: 588).
6. 5. 6. 8. 2. , -
, -
:
: , , ,
( 25, 41; 2003:
268).
, .

283

: ,
. , ( 139).
, .
. , ,
. ,
(.
( 4, 9) (1
3, 19)), ,
( 2006: 129).
6. 5. 6. 8. 3. ,
, ,
.

, ()
.
, , ,
, ; .
, ,
, ( 19943:
8587).

, (, 88).

,
, ,
( 1992: 25).

. ...
.
-
: = , , ; = , ,
(, 54)366.
6. 5. 6. 8. 4. -
,
, , ,
366

( ). ,
,
, : ; . :
> ( 1992: 54).
(, 304).
284

, , , , .
, , . -
( , ),

: () ( ),
( , ), ( ,
), ( ) ( ),
( , ) ( ,
), ( ), () ()
( , ),
( , ),
( ), (
). -
(, )
.

,
,
,
, .
, -
, (), .,
, . -
. , -
.
.
, -
, -
. ,
, -
.
7.

7. 1.
-
, --
, .
, -
-
.
, -

, , ,
,
- , -
. ( )
(
)
- ( ) (. I).
-
, .
,
, -
, ( , ) -
( , ()).
-
-
. -
, -
, .
7. 2.
(
),

- , -
286

.
, , .
-
, 121
. (113 -
) (105 ).
,
, ,
( ). ,

, -

-
(., ., . .): , ,
, , , , , , , .
aa
(, , , , , , , -
, ) (, , , .), -
.
. (), -
. ().
, .
, .
.
7. 2. 1.
,
(-1 2008),
, ,
, - ,
,
()
,
, . .
-
(),
- -
, ,
.
7. 2. 2.
600 ( 650),
, -
, , --
287

, ,
.
7. 2. 3.
, -
, -
, .
,
,
,
.
7. 3.
,
, -
.

.
-
-
.
, -
- .
,
, , .
,

. -

-

, -
. ,
. (, , ),
()), -
.
-
.

(
/ ).

.
288


- ,
, () ().

,
.

,
.
-
. ,
, :
, -
, . -
-
(,
), (
).
7. 4.
, -
( -
, . ).

( ).
7. 4. 1. ,
, .
-
.

- .
,
.
,
-
( ), : ()
() , , ,
, () .
7. 4. 2.
,
, .
289

, -
.
, , ,
(
). .

. -
. .
( ) -
, ,
,
; . -
(. , ). -
, .
,
.

-
.
7. 4. 3.
(98%
),
, -
.
(85),

(24 ). -
, -
(21 ).
, , (10
), , , ,
(10 ),
9 . 9
, ,
. -
(5 ), (4 ),
(6 ), ,
.

,
(. ), ( )
.
290

7. 5.
, ,
-
(- ,
, ). -

, -
,
.

,
(
- ).
-
, -
( ), ( ),
( (, , )). ,

( ,
, , .).
, -
, .
7. 6. ,

,
() .
,
-

, -
.
. ,

, -
.
-
.

, ,
: : , : (), :
, , ( ),
291

: . -
(, )
,
. -
(. , ),
. ,
, -
,
.


(- ,
, ),
-
, .
, -
, .
, , ,
, , .
.



,
.
,
(, -
, , .),
. -

,
. ,
, -
(
), -
, -
, .

1990:  , ,
, .
1989:  David Alexander, Pat Alexander, Biblijski
prirunik, mala enciklopedija, Grafiki zavod
Hrvatske, Zagreb.
1980:  . . , -

, -
, -
, ,
3442.
2004: . . , . .

, .
2009: . . ,
,
, , ,
-
: , -
,
, 267270.
2007:  , , [:]
: ,
, , 101141.
1998: . . , , -
, .
2012:  ,
-
,
294

, -
, -
, 729733.
2009: . , . , --

(, / ,
), , . 6,
, , 271279.
2013:  ,
, -
, -
, 5,
,
, , , 167
177.
2009:  , -
: -
-, --
, ,
, , . -
, . . . ,
:
, 184188.
2011:  ,
. -
, -
, .
2012:  , . . ,
-
, , ,
, , , ,
, : -
,
, .
2013:  , -
-
, . Philology and
culture, 2013. 1(31), , 1722.
1998:  ,
295

, , ,
, -
.
2009: . . , -
,
,
.
, , , 2729.
2001: Nikolaj Berajev, Filozofija nejednakosti, Oktoih,
Podgorica.
1995: . . ,

,
-
, -
, -, 2031.
1997: Alexander Bierich, -
, Problemy
frazeologii europejskiej II, Warszava, 167173.
1999:  , (
), ,
4, , 4867.
2009: . . , -
--
,
, , , -
-
: ,
, ,
384388.
2008:  , ,
, . 73,
3542.
1999:  , , -

, .
2008:  , -
(:
296

),
. , .
2008: . . , . . , . . -
, -
, 1 () 2 (),

, .
1969:  , ,
, LXII, . 417, .
o 2007:  , -
. -
, .
1997:  , ,
, XX , 244249.
1982: Harald Burger, Klassifikation: Kriterien, Probleme,
Terminologie. Handbuch der Phraseologie (pp.
20-60). Berlin New York: Walter de Gruyter.
2003: Harald Burger, Phraseologie. Eine Einfhrung
am Beispiel des Deutschen. Berlin: Erich Schmidt
Verlag.
1983:  , -

, , -
. . . , .
2009:  ,
( -
), -
, , , -
:
, ,
, 7378.
1928:  , , I
, .
2001: . . , ,
, .
1999: . ,
, .
297

2001: . . , ,
, : -
, -
, . 1, , 6472.
2006: . . , , -
-
, -
-
, .
2009:  ,
,
, -
, . VI, . 6,
, , 145155.
2010:  ,
. , , , 8,
, .
2011: . , . ,
-
, , -
, : ,
, -
, 444448.
2012: . , . ,

, (), .3:
2011:
, : -
, 734739.
2013: . , . ,
-
,
() . 4: 2012: -
,
:
, 665670.
2003:  ,
,
, , , .
298

1978: Miro Glavurti, Satana, Prosveta, Beograd.


2009: . . ,
/ ( -
, -
),
, , , -
-
: ,
, ,
5359.
2008:  ,
( -
),
37/1, , .
2009:  ,
-
,
38/1, , , 211220.
- 1997:  -,

, , -
, ,
. 14, .
2007:  , --
, -

( ), : -
, 6576.
2006:  , -
, -
, .
2008: Stefan Th. Gries, Phraseology and linguistic theory:
a brief survey. In u: Sylviane Granger, Fanny
Meunier (eds.), Phraseology: an interdisciplinary
perspective, Amsterdam/Philadelphia, 325.
19631964:  ,
,
XXVI, . 12, 219
245.
299

1967:  ,
, , . . , . XXLI,
. 4, 217235.
- 2013:  -, -
- -gryh-, -
,
,
5, ,
, 369388.
2005: . . , ,
- -
, .
2004:  , -
, , Ars
Libri, .
1992:  , ,
, 46,
-
, .
1997:  , -
,
Problemy frazeologii europejskiej II, Warszava,
301307.
1982:  ,
, , .
2003:  ,
,
33/3, , -
, 6170.
2007:  , ,
, .
2009:  ,
, Sdslavistik
Zeitschrift fr sdslavische Sprachen, Literaturen
und Kulturen, Nr. 1, Tbingen, 3544.
2010:  ,
,
, .
300

2013:  , -
,
, -
, 5,
,
, , , 7186.
2014:  ,
, -
, .
1923:  . , ,
, XXVI, . 174,
.
1977:  , -
, , .
1991: Mira Elijade, Istorija verovanja i religijskih ideja
II: Od Gautame Bude do trijumfa hrianstva,
biblioteka Karijatide, Prosveta, Beograd.
2003:  , ,
52,
, .
. . 2002:  , 13,
. ,
, .
. . 2010:  I-II (
), , .
1938:  , -
, ,
, . CXXIV,
, . 33, .
:  ( 1:
), , -
, 2003.
2001:  -
(: . ,
), Zepter book world, .
1986: . . , ,
,
, .
301

1979: Vjaeslav VS. Ivanov, Kategorija vidljivo


nevidljivo u tekstovima arhainih kultura,
Zbornik tekstova Treeg programa Radio
Beograda, Beograd, 397401.
1978: . , ,
, .
1966:  , , -
, .
1989:  , -
, , -
,
, . 9,
, . XLIV, 221234.
1998:  ,
, , .
2009:  , -
, Ars Libri, ,
.
. 1989:  , -

, , 8, -
, , 4153.
. 2000:  , ,
, ,
.
J. 2006:  ,
, I, -

, .
2007: . . ,
. -
, , -

, .
1996:  , ,
, .
- 2013:  -,
, 70 -
302

, -
. ,
,
. ,
, 449471.
1998: A. P. Cowie, Phraseology. Theory, Analysis and
Aplications, Oxford.
1973:  , -
,
3, , , 6773.
19831:  ,
, 13, , , 1318.
19832:  ,
, XII/2,
1983, 6169 .
2000:  ,
, , .
1980: . . , . . , -
, -
,
-
, , 312.
1997:  , -
-
, -
,IV
( , 8. 10.10.1996),
: . etc. 1997, 283289.
1998:   , -
(-
), , .
III, . 12 (1998) 7199.
1999:  ,
,
, , . 28/1, , 8595.
2006:  , -
,
, , .
303

2002:  , : ,
.
, .
2011: . . , -
(
), , XII -

, Shanghai foreign
language education press, Shanghai, 338341.
2011:  , -
, ,
, , Journal of historical,
philological and cultural studies, -
--
,
, 119123.
1990: . . , . . , -
, , .
1986: Gnter Kramer, Bildhafte Ausdrcke als lexikalische
Einheiten mit ausgestalteter Konnotation, Beitrge
zur Erforschung der deutschen Sprache, 291302.
1997: David Crystal, The Cambridge Encyclopedia of
Language (second edition), Cambridge University
Press, Cambridge.
1989: . . , ,
,
2- ., , .
2006:  , ,
, , .
2000:  ,
,
, -
98, , 378-383.
2013: . ,
, -
, , 167178.
1995: . . , -
,
304

,
:
, , -
, 106113.
1983:  , .
, , .
2003: . , . , . , .
, -
, -
, .
1996:  , , -
XX , .
2010:  ,
, o
, .
1982: . . , . . . -
, -
, .
1979: Jurij M. Lotman, Semiotika pojmova strah i
sram u mehanizmu kulture, Zbornik tekstova
Treeg programa Radio Beograda, Beograd, 394
397.
1989:  ,
, ,
,
, . 9, -
. XLIV, 641650.
1971:  , , ,
, , .
2004:  , -
: . , 2-.,
, .
2010:  , -
, , .
1997: Josip Matei, Ii od Poncija do Pilata (
), Problemy frazeologii
europejskiej II, Warszava, 163165.
305


2008:  , -
, -

, -
, -
. . , .
2005: . . ,
-
, Kognition, Sprache und
Phraseologische / Paremiologische Graduierung,
Wiesbaden, 58153.
2004:  , -
,
I/1, 145157.
2002:  , , -
, .
1934: . , - -
, : . ,
. , .
1979: . . , -
, Studia Rossica
Posnaniensia. Pozna, 156161.
1989: . . , , -
, ,
, .
1995: . . ,
,
-
, -
: , -
, -, 143158.
2009: . . , -
( ), -
, , , -
:
, ,
, 518.
306

2010: . . , . . , . . -
,
, , , .
2011: . . , -
( -
), , XII -

, Shanghai foreign language
education press, Shanghai, 670675.
2009: . . ,
-
, , ,
, -
: -
, , -
, 163171.
- 1982:  -,
, ,
12/1, , , 123130.
-
1985:  -, -
,
-
, 14/2, , 105110.
-
1987:  -,
-
,
, , LX, .
- 1990:  -,
(
, () ),
XXVIII/45, 302308.
- 2003:  -, -
/
( ), -
V
, , . 61,
307

, . 22, , -
, 1928.
- 2004:  -,

, 32/1, 95104.
- 20081:  -,
,
, ,
, .
- 20082:  -, -
(,
),
LV/12,
, 4756.
- 2011: Dragana Mrevi-Radovi, Lesprit et lame
dans la phraseologie Serbe approche historico-
etymologique: Phraseologie und Parmiologie,
Band 27, Linguo-Cultural Competence and
Phraseological Motivation, Berlin, 117124.
 -,
- 2013:
: , 70
,
. -
, ,
. -
, , 244251.
1998: Rosamund Moon, Fixed expression and idioms
in English, A Corpus-Based Approach, Oxford
studies in lexicografy and lexicilogy, Oxford
University Press, New York.
2002:  ,
-
(
), ,
.
. 1996: 
, -
, ,
.
308

1997:  . ,
Bg diabel ,
Problemy frazeologii europejskiej II, Warszava,
263267.
1973:  , -

, XX/15, -
, , 713.
1987: . , , -
, .
2008: Alfonso M. di Nola, avo, Clio, Beograd.
. :  ,
, . 9, , 1965.
2004:  , -
, , .
2000: . . , (

peccat), : -
, . .: . . , . . , .
. , , ,
167177.
2009:  ,
, -
39/1,
, , 405415.
2010:  , ,
,
, ,
7, .
2015:  , ,
-
, Panevropski Univerzitet, .
1999:  , ,
, I, , .
2000:  , ,
, ,
, V, , .
309

2007:  , - -
, , .
2008:  , ,
-
, -
, ,
,
, 3,
311323.
2013:  ,
,
, -
, 5,
,
, , , 211
226.
2003:  ,
, I,
, .
2007:  , ,
, .
2008:  ,
( -
), ,
, .
2011: . , . , . , -
, ,
, .
. . 2010:  , I-II, (:
), , .
1997: Tvrtko Pri, Semantika i pragmatika rei,
Izdavaka knjiarnica Zorana Stojanovia, Sremski
Karlovci Novi Sad.
2008: Tvrtko Pri, Semantika i pragmatika rei, drugo,
dopunjeno izdanje, Zmaj, Novi Sad.
2011:  , :
, . -
. ,
310

, ,
, 5970.
2007: . , -
( -
), Terra balkanica / Terra slavica, .
. , 9, .
20081:  ,
,
LXIV,
, , 337346.
20082:  ,
,
73, , 315323.
2009:  , -
; , Stydia
Mythologica Slavica XII, 153168.
2000:  , ,
XXXIII/34,
, 2000, , 273278.
- 2002:  -, -
,
, ,
, . 20, .
- 2009:  -, ,
, .
2009: . . , -
( -
), ,
, ,
:
, ,
, 388392.
-
20031:  -, -
,
, .
-
20032:  -,
311

( ),
, .
2008:  , , -
, .

1999:  , -, .
. , -
, -
, .
2004:  ,
, ,
, . 1, .
2009:  , -
,
, , . 10,
.
18801970:  ,
IXIX, .
1985:  ,
, , .
1983:  II ,
. III, ,
.
19671976:  (I
VI), ,
.
1996:  , -

,
26/1, .
1994: J. Chevalier, A. Gheerbrant, Rjenik simbola,
Mladost, Zagreb.
1959: 
(118), ,
.
2007:  , ,
.
312

2009:  ,
,
39/1, 387404.
2002:  , - -
, , .
1964: . . , -
, -
, . . . -
, .
2009:  , , -
39/1, -
, , , 516.
1911:  ,
-
. ,
, -
,
, 1999.
1971: Petar Skok, Etimologijski rjenik hrvatskoga ili
srpskoga jezika, IIV, Jugoslavenska akademija
znanosti i umjetnosti, Zagreb.
1998:  . 1998: ,
. , , -
, ,
, .
2010:  , () ,
, 34,
, -
, , 5263.
2006:  , , -
, .
2007:  , -
, , ,
14, .
1996:  . , , -
, -
,
, .
313

1995:  , ,
, .
2008:  . , :
. . -
-
, ,
, .
1898:  , ,
.
2005:  , -
- , -
, .
1974: . . , -
, ,
, .
1964: . ,
, , .
1973: . . ,
XVIII XIX ., , -
.
19841985:  , -
, -
XXVII
XXVIII, , , 835843.
- 2002: eljka Fink-Arsovski, Poredbena frazeologija:
pogled izvana i iznutra, Filozofski fakultet u
Zagrebu, Zagreb.
2009: eljka Fink, Komponenta svijea u hrvatskim
frazemima (u usporedbi s nekim slavenskim i
neslavenskim jezicima), Sdslavistik Zeitschrift fr
sdslavische Sprachen, Literaturen und Kulturen,
Nr. 1, Tbingen, 165177.
1997: Wolfgang Fleischer, Phraseologie der deutschen
Gegenwartssprache, Max Niemeyer Verlag,
Tbingen.
1974: . , . -, . -
, ,
314

,
, .
2005:  ,
, , .
2001: . . , . . , . . , .
. ,
, , , .
2009: . . , . . ,
, ,
, .
1997: R. Hauck, ,
, Problemy frazeologii europejskiej
II, Warszava, 309319.
2010: . , ,
, -
, , 275279.

1996: Aleksandrina Cermanovi, Dragoslav Srejovi,


Leksikon religija i mitova drevne Evrope,
Savremena administracija, Beograd.
1973:  , ,
, .
19941:  ,
,
, , -
-
. . ., .
19942:  ,
,
, ,
--
. . .,
.
19943:  ,
,
, , -
-
. . ., .
315

19944:  ,
,
, ,
--
. . ., .
2004: . . , . . , -

( -
mind), ,
, 154158.
2012:  ,
, ,
,
, .
2009: . . ,
, -
, , ,

: ,
, -
, 688692.
1998:  ,
, , .
2006: . . , . -
, , , 288330.
2013:  , -
,
,
-
, 5,
, ,
, , 295320.
2013:  , (
), ,
.
2014:  ,
,
. . , -
, , 111128.

( )






.
1 .
318

2 .
.
.
1 . .
.
.
1 . .
1 .
.
1 .
367

( ; ) 46, 47, 149, 178, 232, 233


55, 81, 164
55, 80, 146, 175, 176
55, 175
, 44, 72, 164
, 46, 160
, 241
, 46, 241
, 33, 57, 193, 197
( ) , 59, 80, 84, 119
35, 230
(, ) 50

(e) 34, 40
( .); ()
46, 82, 86, 159, 161
62
50, 191
( , , ) () ()
(, , ) 50, 54, 6264, 90, 100, 121, 122, 136,
155, 158, 192, 196, 200, 266
() (, ) 59
56
[ ] 66, 148, 223
( , ) 66
46, 82, 155
() 66, 190

367
(,
, .) .
320

59, 148
134, 289
() () 66, 170
66
( , ) () 46, 80, 82, 86, 90, 157,
242, 246
() 56, 195
50, 51, 148
113
51, 53, 159
57, 284
64
46, 81, 85, 244
27, 34, 35, 40
46, 81, 150
, 46, 66, 83, 171, 272
( ); ; 46, 80,
252, 281
46, 85, 150
46, 66
() () 46
[] (, ) () ( ) 46
( , ) 242
244, 272
( ) 239, 241
( (, .), , ) 41, 242
( ) 252
( ) 46, 84, 156, 244, 252
1) . (, , ) 25, 46, 86, 87,
88, 90, 103, 115, 177, 274, 287, 288
2) . (, ) 46, 48, 82, 88, 89,
103, 106, 107, 168, 171, 287, 288
() . (, .) 46, 82, 89, 90,
177, 274
46, 84
46
44
(, .) ( ) 66
( , , , ) ( )
66, 82, 194, 222, 271
27
67, 82, 177
321

56, 81
(, , ) () 67, 82, 92, 93,
106, 127, 168, 287
64, 156, 265
( , ) 66
( ) 57
39, 56
46, 54, 82
() 67, 82
; 57
( ( ) ) 60, 86
(, .) 46, 82, 168, 180, 240
() ( ) 54, 135, 157
63, 119, 135
, 35
67, 82
157, 191, 218, 262
200
() ( , ) 51, 154, 165
() 51, 147, 149, 150, 153, 154
51
() ; (, ) 51, 90, 159, 259
; () 51, 252, 281
() 51, 161
51
() 66
34
67, 168
( ) 51, 83, 155,
187, 194, 195, 198
() 57, 191, 198, 200, 201, 215, 284
27
51, 152, 171
46, 281
64, 84
(, ) 46, 53, 84, 113, 137, 252, 281
46, 84
27
() 70, 157, 191
() 46, 157, 191, 218, 246
157, 246
67
322

(, ) 65, 191, 204


44, 160
[() ] 67, 81, 86, 164
, . ( , .) 67
51
, 270
( .) 66, 67
66
() 66, 69, 82, 86, 169
( ; ) 66, 81, 166, 167
67, 82, 169

() 47, 65
, ( ) 47
() 57, 281
45
50
() ; 67, 69, 82, 177
() 67, 171
() , 35, 47, 160, 285
51, 160, 187, 201, 215
() 244
67
() ( ) 67, 80
67, 170
(, ) 57, 169, 280
162
47, 82, 262
, , , () 60, 80, 188, 192, 198, 200
() 50, 81, 146, 184, 190, 198, 218, 243, 258, 284
( ) 51, 80
() () ; 45, 82
47, 281
, 281
( ) ; ( .) 63,
115, 120, 135, 177, 288
65
, 243
() ( , , , ) 47, 168
160
(, , ) 60, 103, 160
. 45, 77, 80
323

(); 56,
82, 166, 193, 195, 197, 201, 204, 205
47, 51
() (, ) () 45, 74
(, ) 44
67
( ) 61, 196
(, ) 54, 59, 148, 190, 218, 219, 290
119
( ( )) () (, , ,
, ) 54, 59, 141, 142, 190, 218
; () ; 47, 49, 240
67
() 47
() 67
() (, .) ( ) 67, 155
(, .) () ( , ); (
) , ; (, .) ;
() ; ;
67, 69, 81, 83, 90, 156, 157, 177, 223
() () 67
( .) ( .) 67, 84, 86, 177
( ) 67, 177
() 27, 67, 155, 222
68, 81, 146, 258
() 68
() (, ) 68
( .) 51, 152, 159, 266
() 51
51, 84, 165
; ; ;
51, 52, 81, 113, 147, 149, 150,
152154, 178
; 51, 171
() 51, 84, 103, 147, 149, 150, 153, 154
51, 98, 165
() 51, 156
( , ; ) 51
52
() 52, 81, 90
52, 81, 146, 178, 259, 260
52, 81, 148
324

171
242

; 55, 80, 81, 175


55, 81, 175

52, 266
( ) 62, 81, 141, 143, 178, 289
52, 164, 192, 202
() 47, 82, 164, 190, 196, 199, 200, 289
49, 165
50
47

70
68, 156, 190
58, 68, 195, 284
() (, ) 67
52
() 56
65, 82
() ((), ) 64, 82, 90, 95, 100, 115, 177
() () 52, 53, 81, 90, 116, 128, 146, 183, 184, 190,
201, 215, 254, 258
( ) 68, 84, 141, 142
61, 161
( ) 47, 148
56, 161
( ) 44, 194
242
; 52, 149, 152, 154
() 52, 147, 150
(()) 65, 82, 103, 116, 150, 190, 200, 204
() 68
47, 82
64, 150
() 52, 85, 149
, 59, 150

( ) 47, 239
47
() 47, 52, 68, 84, 148
325

47, 86, 105, 106


() 169
; ( ) 68, 80, 180
() () 62, 68, 82, 169
() () (()) 61, 105107, 171
. ( .) 44, 72, 83
54
240
() 67, 86, 159
( ) 52, 171
() 68, 156
( ) ; 68, 148, 259
() 47, 239
(, , ) () ( )
52, 147, 150, 151, 153
49, 149, 190
63, 121, 133, 160, 288
() 68, 86, 105, 106
(, , ) 68, 82, 90, 105, 106, 168
68, 156
() 52, 170
/ , () 41, 52
(, ) ( , ) 68, 82, 105, 106,
168, 170
59, 62, 83, 150, 195, 197, 219
59
70, 191
( ) 40, 56, 59, 85, 161, 205
() (, ) 44, 72, 126, 161,
193, 197, 220, 225
() 56, 83, 116, 159, 288
() 68, 106, 168, 170, 180, 222

243
68, 127, 177
, 68, 83, 165
66
() 65, 90, 190, 198, 202
56
56, 81, 137
56, 80, 81, 109, 169, 230
326

243
() 47, 84
, 47, 243
, ;
, 52, 171
() 59, 65, 171, 195, 200, 202, 214
() ( ) 41, 242
( ); 61, 65, 188, 192, 195,
198, 200
47, 81, 85, 170, 195, 198, 201
47, 81, 186, 198, 200, 239
47, 81, 170, 195, 198, 201
44, 73, 81, 170, 195, 198, 201
57, 196, 210
(, .) 68, 190, 197, 218, 224
() 68, 169, 191
40
242
35
, 59
, , 187
, 271
, 52, 165, 274
, 274
, ( ) 112, 132
, 58
() 54, 193, 197
( ); 47, 84, 148
() 67, 68, 159
, 59, 170, 174
() 59, 82, 108, 168, 172, 174
62, 70
59, 62, 168, 174
() 59, 68
63, 106, 107, 121, 135, 168, 288

() ((), , , , ) 50, 61, 81, 109, 128,


141, 146, 201, 218, 220, 252, 254, 284, 291
() ( ) 57, 190, 198, 282
; 62, 160, 178
62, 143
52, 147, 198
327

( ) 108
47, 81, 150
( ) 27, 56, 81, 85, 100, 210, 211
(, ) () 68, 138, 159, 180
52, 157, 178
64, 166
; 61, 68, 190, 221, 223, 224, 290
66, 169, 272
47, 170
() 47, 58, 64, 82, 170172, 191, 197, 218, 262
() 68
52, 62, 157, 193, 197, 215, 217, 264266
() 55, 148, 187, 190, 197
49, 62, 82, 164, 194, 197, 202
() 52, 164, 194, 196, 204, 284
() ( );
52, 164, 195, 196, 200, 202204, 288

() ; 47, 243
( ) 52, 152, 165
() 57, 193, 197
65, 187, 193, 197
59, 193, 197
52
45, 52, 82, 193, 197
59
60
44, 126, 161, 193, 197, 202, 219
() 47, 82, 177
69, 90, 164
53
() ( ; ; )
47, 80, 243
() () ( ) 48, 55, 82, 149, 157, 169
. , , 45, 77, 80
62, 80, 138
() 47, 80, 86, 243
64, 169
() () 57, 155, 280
() ( ) 48,
170, 262
54, 83, 148
328

( ) , ( ) 48
48, 157

56, 81, 148,
48
() 48, 161, 275, 276, 278, 291
, 241
53
( .) () 53
() 48, 82, 86, 147
48, 53, 147
59, 148
() ( ) 62, 86, 157
( ) 62, 64
59, 148
, 59
48
( ) 48, 59, 62, 164
48,
48, 243
58, 171
53
() ( ) 53
, () ( ) 53,
248, 278
() 48
53, 84, 185
() ( ()) 53, 84, 147,
196, 248, 278
69, 146, 259
( ) 44, 73, 83
54
, 57, 165
132, 273
54
, () 48, 59, 147
81, 148, 261
( ) 37, 259
55, 81
61, 82, 95, 98, 115, 177, 288
69, 156
65
329

() 34, 40
() 70
() 62, 166
272
; ( ) 55, 80, 137
() 55, 82, 160
59, 64
() ; 49, 55, 80
53, 152, 165
() () 60, 64, 82, 169
() ( ) 44, 46
45, 75, 197, 225
( , ) 60, 171, 191, 197, 201, 219
( ) 45, 80
() , () () () 69,
90, 126
62, 80
48, 243
() ( ) 47, 243
( ( )) 54,
141, 143, 144, 195
65, 169
() 69
53, 82, 89, 177, 274
(, ) 53, 216
260
() () 53, 82, 131, 274
( , ) 55, 82, 85, 15,
177, 245, 246
60, 82,
() (, , ) 61, 65, 82, 86, 90,
169, 287

58, 284
() 48, 53, 63, 120, 122, 132, 149, 178,
235, 288
() () 51, 82, 86, 87, 103, 120, 122, 130,
131, 170, 288
61, 82
66, 81, 146, 178, 261
() 37, 56, 83, 103, 192, 197, 204, 211
69, 170
330

( , ) 63, 120, 122


65, 81

( ) 57, 212
( ) 212
, (, , ) 66, 170
() 60, 82
(, , , ) ( ) 48
( ) 48, 80, 246
69, 191
(, , .) 48, 168, 240
272
(, ) 62
, 59, 148
48, 82, 150, 281
() ( ) 69, 103, 169
() 48, 82, 165
64, 187, 195, 225
53, 84, 165
64, 192, 225
() (, ) () 48
(, ) 55, 82, 149
(, ) 57, 103, 109, 159, 187, 190, 197,
204208
() 48, 82, 168
48, 81
( ) 51, 53, 82, 159
62
55, 171
48, 69, 82
69, 177
() 69
26
() 69, 146, 259
() 102
() 69, 169
; () 40, 61, 81, 159
48, 81
, ! 58, 83, 171

() 62, 170
(o) 53, 82, 137
331

, 58
() 60, 61, 160
() , 59, 90, 149
(, ) 69, 149
() 53, 81, 128, 141, 190, 197, 200, 201, 215, 216,
254257, 273, 291

239
, 274
239, 243
132
( ) 49, 262, 263
240
() 240
() ( ) 35, 57, 170, 285
; 35, 55, 81, 141, 142, 183, 184,
187, 188, 190, 197, 215, 230, 285
( ) 49, 80, 81, 264
36

, 281
, 136

195, 217
( ) 50, 54
80
43
(, ) ( ()) (
); 50, 54, 86, 155, 156, 216

66, 70, 169, 272

70, 128, 146, 178, 261


( .) 216

( ) 211
; 40, 56, 148, 161, 209, 211
50, 146, 190, 198, 218, 258, 259, 290
332

() 233
() 164
() 36

35, 37
( , ) 159
233
(, , ) () 242
() (, ) 242

( ) 56
35
() 62

() 223

() 175

211
( ; ) 245

91
( ) 56

40
, 217
167

() 184

245
115
, 181, 248
, 181
, 132
259
81

() 242
333

242

272
35

132
() 142, 184
264
273

281
() 208
208

() 56

245

216
() 259

233
() 233

35
( ) 272

257
272

254

( ) (, ) 223
223
223

/ () 106
208
334

( ) 60
() 58

272

204

() 147
() 262
162
() 278

212
() 184

drati se (stati) kot lipov bog 143


prositi (koga) kot boga 262

Bg (diabel) wie 242

dobry jako andl 254

krsna jako andl 254

star jako Abrahm 184


335

lt, wie Methusalem 142, 184


Arm, wie eine Kirchenmaus 127

Der Teufel ist nicht so schwarz, wiemanihmmalet 248


Eine Snde und Schande 66
fllt Manna vom Himmel 210
schn wie ein Engel 254

(as) mad as hell 217


(as) old as Methuselah 142
bear ones cross 115
black as the devil 216
(fall) like manna from heaven 210
looking like the dickens 257
roast pigeons dont fly into ones mouth 212
to sell ones soul (to the devil) 260
to serve God and Mammon 132
ugly as a sin 273

put keslmek 142


paskalya yumurtas gibi 46

230; 229;
233, 290; 230;
31, 230, 291; 230; 230;
230
132, 231; 252, 266
55, 142, 187, 207
113; 44, 114;
180; 123; 99, 100, 115, 213, 219
125, 230; 129, 134
73, 74, 97, 108, 122, 127, 131, 135, 136, 158, 206, 207, 276,
277; 124, 181; 73, 250, 274;
207; 101, 116; -
99; - 118;
118; 40, 98100; 99;
138
106; 77, 96, 107, 175; 104;
234; 24, 86, 92, 93, 107, 121, 131, 132, 161,
163, 204, 205, 291
( (, , . )) 26,
3341, 132, 164, 204, 212, 230, 244, 245, 259, 285; ()
35, 167, 204, 232, 233, 285; ()
35; 115, 206, 209, 210, 246;
31, 35, 37, 233, 264, 291
146, 216, 233, 234, 236, 251, 252, 266, 278, 284, 290;
111, 287
27, 33, 37, 5052, 61, 74, 89, 92,
93, 102, 118, 119, 126, 127, 134136, 143, 144, 155, 158, 163, 164, 188,
194, 198, 201, 202, 206, 242, 247, 248, 263, 278, 287;
37, 8486, 88, 9194, 102, 103; 88, 91;
338

161, 252; 87, 9092, 101, 103, 108, 252,


287; - 103; 86,
87; 86; 91;
() 85, 87, 91; 85
() 94, 96, 121, 122, 131,
288; () 2325, 85, 86, 8891, 93, 95, 96,
101, 103, 106, 113, 121, 137139, 152, 167, 174, 178, 179, 188, 201, 202,
204, 207, 208, 212, 218, 219, 249, 260, 287289
21, 79, 83
97, 224
(, ) 98, 221; 40,
98, 123, 130, 228, 250 / 21, 98100, 118, 123, 201,
250, 281
96; 102
15, 17, 19, 29, 92, 93, 104, 233
87; 91
84, 188; 136
(, ) . 40, 101, 111, 113,
114, 116, 117, 132, 200, 209: 116;
117; 116; 117; 104
99; . 39, 41, 104, 187;
22, 26, 100, 118; 101,
108; 27, 84, 101, 124, 230, 261; 14,
25, 92, 100, 101, 109, 118, 139, 187, 203, 204
118; - 99, 118, 199;
25, 100
() 71, 73, 75, 286
125128, 142, 145, 184, 186, 188, 189, 192, 200, 201, 204, 206210,
213220, 226, 230, 253, 254, 257, 275, 290; () 145,
204, 205, 207, 214220, 225, 248, 257, 258, 262, 264
74, 127, 181, 248; 104;
103, 109, 181
14, 15, 19, 29, 30, 125, 128, 229, 234, 287;
15, 19, 234
15, 19, 30; 31, 162
339

20, 21; 23, 187; 21, 214


20, 2225, 9698, 121, 189, 200, 202, 212214, 224, 288;
97; 97, 212216, 218220, 224
226, 290; 24, 183, 214, 219, 220, 224
111116; 113
() 101, 111, 113, 116, 117, 123,
124, 131, 136, 152, 153, 209, 211, 232, 263; 228;
104
139, 287; 234,
235
101, 126, 145, 172, 177, 186, 200, 212,
215, 216, 218, 244, 262, 265; 199, 200;
199, 202, 204, 216, 257, 264; 202, 203
140, 141, 148, 149, 155, 157, 159161, 170, 178, 225, 232, 289;
/ 63, 76, 108, 131, 140, 177, 195, 200, 206, 210, 211,
225, 246, 262, 266, 281; 200
220, 221, 223, 224
14, 19, 29, 111, 123, 128, 250; . 234;
. 223; . 249; . 128
124; 140, 177
13, 2124, 41, 98, 113, 268
29, 71, 111, 115, 118, 119, 123, 124, 137, 202,
221, 249, 286, 288290; . . () 94, 96, 115,
116, 121, 122, 135, 136, 201, 204, 226, 288; 101;
213
41, 84, 136, 188, 208, 211, 259
101, 139;
() 123, 124, 131, 139, 153;
100, 201; 99, 218, 254; 21,
98, 99, 100, 118, 123, 250, 281; 14, 25, 98, 118;
(- ) 39, 99
280
27, 142, 175, 177, 222, 230, 233235, 237, 249252, 257, 259, 269,
272, 275, 290; 29; 158, 216, 235,
275; 129, 177, 272; 29, 57, 71,
340

123, 140, 145, 150, 222, 249251, 284; 228


() 15, 247; ()
15, 30, 40, 137, 228, 230233, 254, 260, 279, 284, 290;
228, 230232, 239, 274, 291;
227; () 218, 220, 224, 241, 253, 273;
228, 233;
14, 15, 19, 29, 30, 128, 229; 35;
38, 40, 125; 217, 265
13, 15, 18, 29, 99, 250, 251, 287; -
() 43, 44, 71, 96, 286; - 90, 123;
- 43, 88
14, 15, 18, 19, 29, 30, 125, 128, 227229, 233, 234,
287; 228, 260, 291; 231;
134; 229
14, 18, 97, 186, 208, 210, 211, 215, 246;
107, 132, 135, 249; 97, 109, 262;
24, 89, 121, 129, 131, 134, 144, 153, 158, 249;
20; 97, 108, 114, 172, 173, 208
262, 267; 209;
24, 97, 121, 129, 158, 262; 217
1517, 19, 27, 154, 174, 230, 252, 270, 271, 276, 277, 286;
125, 125, 277;
1519, 39, 40, 50, 120, 151, 171, 184, 185, 215, 233, 235, 240,
253, 256258, 267270, 274276, 285, 286
9395, 103105, 287; /
79, 108, 109
34, 74, 76, 90, 104, 114, 127, 131, 135, 142, 143, 145, 161, 185,
205, 214, 215, 217219, 223, 234, 247, 257, 262: 65, 107, 162,
171, 204, 237, 242, 254, 258, 265; 173, 202, 204, 260, 274, 275,
276); 93, 97, 102, 104, 131, 133, 161, 162, 187, 204, 206,
209, 232, 246, 280, 284; 24, 107, 245, 264;
169; 40, 77, 89, 90, 97, 106, 107, 151, 163, 274,
275, 278; / 111, 218, 220, 236, 286
36, 91; 92
(, , ) 24, 25, 84, 98, 99, 101,
103, 239; 98, 99, 124, 180
140, 143, 178, 289
341

( ) 29, 90, 104, 105, 111, 145, 146, 150,


175, 216, 233236, 243, 247, 249, 251, 252, 258, 266, 268, 274, 275, 277
284, 287, 290
200
34; 268; 18, 21, 23,
185, 195, 226, 234
140, 142, 151, 175, 140; 178, 289
72, 132
.
() () 60,
76, 8183, 94, 97, 104, 111, 115, 122, 136, 142, 143, 147, 149, 158, 178226,
245, 252255, 257259, 262, 264, 265, 273, 275, 276, 282, 284, 288, 290
124; 118;
118; - 281
132
41, 83, 84, 132, 136, 188, 192, 202, 207, 208, 210, 225, 248
93, 16, 17, 31, 92,
93, 97, 250, 268
1519, 29, 33, 38, 39, 42, 77, 165, 167, 176, 229, 231, 235, 236,
247, 252, 256, 257, 277, 282285; 25, 28, 30,
3344, 71, 7991, 9598, 105, 111, 119122, 130, 135, 137142, 150, 179,
183, 189, 199, 213, 220, 227, 230, 232, 235, 247, 251, 283291;
135; 242; 269;
258, 259, 266, 282; 42, 43, 50, 63,
121, 130, 136, 137, 158, 172, 173, 185, 211, 217, 242, 279, 282; -
30; - 31;
- 236
20, 25, 37, 84, 94, 95; () 84,
225
(, ) 186, 189, 201, 204, 207, 208, 211,
213215, 218220, 226, 248, 257, 262, 265
43; 71; (-
) 185, 267
98, 221; () 25,
98, 99; .. 87, 136;
342

102, 208, 211


() 97, 102, 121, 199, 225;
208, 211; () 102,
117, 250; 23, 24, 91, 102, 130, 189, 213;
21, 96, 97, 102, 107, 114, 121, 131, 166, 183, 204219, 224,
246, 249, 254; 108; 121, 215;
(, ) 97, 116, 123, 124, 130, 132, 134, 179,
206, 210, 212, 214219, 223, 239, 242, 243, 248, 254, 258;
130; 124, 136, 139; 132, 209;
131, 136, 209, 263; 124; 131; 124;
124; 131
128; 240, 264; 22, 227
() 99; () 99, 139
(, , .) 14, 39, 40, 76, 129,
130, 131, 133, 135, 151, 217, 239, 240, 245, 253257, 260, 265, 266, 289;
129; 128; 129, 132, 134, 151, 216,
217, 223, 234, 240, 252, 288; 40, 65, 90, 97, 124, 125, 128
136, 151, 152, 214, 216, 221, 224, 226, 232, 253, 275, 288
72, 97, 129, 258
() 16, 36, 152, 231, 237, 260, 284, 286;
77, 286; 247, 252
15, 17, 19, 29, 92, 93, 95, 97, 105
88, 97, 98, 104, 105, 118, 129, 199, 201, 214, 216
125, 128, 144, 175, 201, 218, 220, 224, 230, 241, 252254, 257,
258, 261, 272, 273, 284; 90, 129, 187, 201, 224, 235;
109, 224
79; - 7984, -
29, 77, 79, 94, 95, 104109
239; 239
30, 31, 291
() 21, 23, 24, 34, 73, 100, 108, 131,
132, 265, 289
35, 88, 91, 99, 103105, 109, 112, 114, 179181, 185,
199205, 207, 245, 248, 287
25, 84, 95, 212, 225
343

96; 43
19, 37, 291; 31, 34, 139
1315, 1824, 29, 30, 34, 37, 41, 63, 79, 83, 84, 88, 9296,
117, 118, 125, 138, 142, 158, 177, 179182, 185, 188, 213, 215, 222, 227,
237, 239, 240, 244, 246, 249, 273, 275, 276, 279, 287, 291;
233
( , ) 13, 14, 1844, 46, 49
51, 58, 60, 61, 63, 65, 69, 71155, 158, 161164, 166175, 177190, 192
291; 2224, 91, 94, 96, 99;
24; 24; 24;
24
34, 108, 113, 114, 201, 202, 204211, 213, 226, 235
100, 104, 115, 116, 179, 203;
( ) 102, 180;
212, 264; 214;
15, 100
179181
86, 88; () 88, 89, 9193, 108, 117,
136, 184, 201, 204, 245
84, 92
179, 180
117, 259;
187
232, 233
91
9295, 103105,
138177, 289;
117
92, 93
20, 21, 185, 254; 185, 254, 255; 240
( ) 20, 23, 25, 85, 96

. 172, 293
. (Alexander D.) 273, 293
. 13, 24, 26, 84, 92, 94, 97, 99, 249, 293
. . 102
. . 94
. 142
. . 34, 293
. 253, 254, 293
. . ( . .) 14, 124, 129, 293
. . 43, 87, 293
. 34

. ( .) 41, 43, 224, 255, 293, 294, 296


. . ( . .) 230, 294
. 34
. 257
. . 88, 91, 101
. 23, 103, 125, 294
. . 87, 294
. 16, 294
. . 245, 294
. (Bierich .) 103, 240, 242, 294
. 176, 295
. . 139, 177, 295
. 211
. . 138, 139, 310
. 28, 295
. . ( . .) 230, 294
. 217, 221, 224, 237, 238, 254, 257, 266, 295
. 203, 214, 254, 256, 267, 279, 295
. ( .) 71, 295
346

. 14, 295
. . 103
. 176, 295
. 146
. (Burger H.) 13, 22, 24, 96, 101, 121, 295
. . ( . .) 95, 96, 101, 102, 295

. (Walter H.) 35, 295


. . 103
. 278, 296
. 92
. 273
. 239, 273
. . 22, 24, 25, 91, 96, 296
. 50, 134, 162, 176, 289
. . 13, 23, 24, 102, 179, 213
. . 101
. ( .) 228, 249, 250, 296
. . () 101, 118, 124, 139, 249
. . 250, 296
. ( . .) 14, 30, 227, 228, 229, 230, 296
. 72
. 16, 18, 296
. ( .) 46, 56, 108, 142, 156, 255, 293, 296

. 75, 108, 122, 144, 211, 242, 246, 258, 262, 266, 296
. . 179, 180
. . 37, 138, 212
. . (. .) 88, 102
. 256, 296
. . 281, 297
. 19
. 96, 183, 186, 188, 213215, 218, 219, 220, 225, 226, 297
- . 99, 117, 123, 130, 297
. 239, 297
. . ( . .) 34, 74, 245, 297
. (Gries S.) 20, 297
. 34, 185, 297
- . 267, 297
. 204
347

. . 238, 239, 241, 243, 253, 280, 281, 297


. 29, 34, 81, 209, 212, 298
. 269, 270, 272, 279, 280, 283, 298
. 281, 298
. 17, 298
. 14, 19, 21, 43, 71, 98100, 138, 158, 249, 250, 262, 298
. 21, 298
. 27, 41, 123, 124, 127, 222, 223, 235, 258, 307

. 46, 142, 296


. 154, 173, 223, 256, 272, 298
. 89
. 203, 298

. 18, 143, 298


. 16, 299

. . 87, 91, 102, 179, 212, 299


. . 230

. . 179
. 74, 253
. . 233

. 263
. . 233, 234, 277, 299
. 15, 299

. 178, 299
. 152154, 242, 299
. 253, 259, 263, 264, 299
. 231, 299
. 73, 74, 299
. 19, 95, 188, 195, 225, 226, 234, 235, 299
. 167
. 171
. . ( . .) 93, 300
. 125, 128, 129, 300
348

- . (- .) 21, 22, 300


. 222, 299
. 28, 34, 52, 72, 76, 176, 187, 190, 195, 217, 225, 305
. . (Cowie A. P.) 13, 15, 21
. 19, 300
. 263
. . 88, 94, 103, 300
. . 99
. 137
. 14, 40, 41, 42, 49, 72, 125, 126, 132, 143, 219, 228, 229,
300, 301
. . 102, 212
. 34
. 271, 301
. . 179, 180, 301
. . 231, 301
. . 26, 301
. (Kramer G.) 97, 301
. (Crystal D.) 20, 301
. 133
. . 24, 301
. 13
. . 95, 101, 138
. . 112

. (Lyons John) 21, 98,


. 22, 301
. . 101, 125
E. E. 103
. 239, 301
. . 13, 35, 184, 208, 233, 264, 301, 303
. 128, 301
. 18, 302
. 167, 277, 278, 302
. . 129, 302
. 264, 302

. A. ( . ) 112
. 152, 237, 256, 302
. 17, 302
349

. 14, 15, 16, 18, 125, 128, 134, 175, 227230, 250, 302
. 22, 28, 170, 205, 302
. (Meillet A.) 236
. (Cowly J.) 13
. . 13, 14, 88, 92, 94, 97, 99, 100105, 112114, 116, 117,
147, 181, 199, 201, 212, 213, 248, 278, 302
. 213
. 19, 22, 80
. . () 213, 214, 302
. 34
. (Miller J.) 13
. 60
. 274, 302
. 186
. 187, 302
. 266, 303
. 236
. . ( . .) 13, 14, 25, 26, 29, 3437, 79, 8589,
9195, 97, 99105, 109, 112114, 116, 117, 147, 178, 181, 184, 199,
201, 208, 212, 213, 225, 226, 233, 245, 248, 264, 278, 295, 302, 303
. . 101
. . 87, 310
. . 175, 303
- . 14, 19, 21, 22, 25, 26, 41, 55, 65, 72, 77, 80, 83, 84,
8688, 94, 96, 98100, 102, 103, 107, 108, 119, 121, 133, 142144,
153, 158, 169, 172, 183, 186, 188, 200202, 205, 208, 217, 218,
222224, 240244, 246, 252, 254, 256, 257, 265, 273276, 280,
281, 286, 303, 304
. (Moon R.) 13, 20, 21, 304
. 19, 94, 188, 304

. 92
. . 103
. . ( . .) 242, 305
. 19, 22, 23, 79, 83, 94, 188, 287, 305
. 74, 253,
. 134
. 22, 305
. (A. di Nola) 153, 305
350

. . 131, 134, 138, 162, 266, 272, 307

. 19

. 177, 305
. . 269, 305
. 73
. 19, 31, 94, 131, 134, 140, 162, 188, 189, 213, 251, 266, 272, 305
. 19, 26, 305
. 232
. 17, 18, 270, 305
. 15, 149, 305, 306
. 236
. . 88, 94, 102, 103, 300
. . 212
. 107, 154, 238244, 246, 253, 255, 259, 268271, 274, 279, 282, 306
. 275, 306
. 205, 206, 306
. 14, 21, 98, 99, 221, 306

() . 50, 258, 275, 276, 277, 299, 306, 307


- . 27, 41, 123, 124, 127, 222, 223, 235, 258, 307
. 19, 260, 307
- . 233, 261, 307
. . 178, 307
. . (Reichstein A. D.) 102
- . 19, 41, 124, 307
. 27, 136, 204, 222
. 210, 307
. . 54
. 27, 41, 123, 124, 127, 177, 222, 223, 235, 258, 307
. 210, 308
. . (Rojzenzon L. I.) 44, 94, 102
. . ( . .) 26
. 140, 308
. 60
. 63
. . 87, 88, 308
. 49, 50, 58, 65, 71, 75, 209, 216, 221, 236, 247, 248, 255, 260, 261,
267, 282, 308
351

112
. 131
. 74, 276, 310
. 221, 243
. 19, 58, 68, 94, 308
. . 14
. 34
. 28, 50, 107, 143, 144, 149, 172, 184, 185, 190, 210, 258, 268,
283, 308, 309
. 50

. . ( . .) 1315, 44, 101, 118, 124, 125, 139, 140, 178,


220, 228, 249251, 309
. 138
. . ( . .) 1517, 36, 73, 74, 76, 92, 151, 231234, 261,
265, 278, 309
. . ( . .) 222, 266, 267, 269, 271, 272, 277, 299, 309
. . 233, 234, 277
. 51
. 162, 272, 309
. . 184, 208, 233, 245, 264, 281, 303, 309
. . 236, 237, 309

. 54
. 210
. 89

. 237, 309
. . 88, 91, 309
. 22, 187, 309
- . 22, 119, 186, 188, 196, 273, 309
. (Fleischer W.)13, 20, 21, 121, 309
. 13

. (Hauck R.) 254, 310


. 37, 310
. (Humboldt W.) 103, 112, 250

. 74, 276, 310


352

. 16, 63, 72, 73, 76, 77, 127, 142144, 152, 154, 162, 163, 166,
167, 173175, 193, 222, 231, 257, 260, 272, 277, 278, 283, 286,
289, 310
. 34
. . ( . .) 138, 139, 212, 310
. 92

. . ( . .) 24, 44, 87, 114, 132, 167, 179, 208, 233,


259, 311
. . 311
. 146, 261
. 13
. 22, 311
. . 87
. . 23, 24, 101, 212, 311
. 239, 257, 311
. 216, 311
SUMMARY

The subject of this research is the description and classification of


phraseological units that contain components with religious meaning in
the Serbian language, as well as their structural-semantic analysis based
on selected examples. In the context of the science of language as a whole,
this research is situated within the framework of phraseology, as both a
linguistic and lexicological discipline.
The analysis of structural-semantic features of these units is based
on their formal-structural classification and description of phraseological
structural-semantic models, while the semantic analysis generally follows
the cognitive linguistic approach (methods of componential and concep-
tual analysis in phraseology). The applied methods are of descriptive and
analytical character. The research was carried out from the perspective of
synchronic phraseology, with an application of the results of diachronic
research in lexicology and phraseology (historical and etymological), in
the analysis of particular examples.
Phraseological units, as a qualitative means of an expressive rep-
resentation of the world, contain mythological, religious and ethical con-
cepts of peoples from different epochs and generations. As phraseology
represents an interdisciplinary field of linguistics, our research consistently
included not only the results of related linguistic fields (linguoculturology,
ethnolinguistics), but also the valid results of research in other humanistic
sciences (ethnology, culturology, history of religion, etc.).
The described approach to the phraseological corpus is conducive to
building the worldview typical of a particular language community, in this case,
the speakers of Serbian. Phraseological and paremiological stock of a language
is a repository of cultural information and represents an analytical corpus for
various linguistic and linguoculturological research. The connotative compo-
nents of the semantics of phraseological units reflect the system of national and
cultural values and stereotypes of the speakers of a given language.
This dissertation provides a precise definition of the character of the
lexical components with religious meaning which participate in the phra-
seological units representing the corpus material for this research, where a
354

phraseological unit containing religious components is distinguished from


biblisms, as a related group of phraseological units.
The corpus for this dissertation includes over 600 phraseological
units (650), excerpted from lexicographical and linguistic sources, with
an additional consultation of the control corpus. Phraseological units that
contain religious components, which make up the corpus material for this
research, were classified according to the meaning of the lexical compo-
nent representing a religious components into lexical-semantic clusters,
whereas the semantic analysis was carried out in the segment of phraseo-
logical units which contain lexemes signifying the names of holidays.
Structural analysis of phraseological units containing religious com-
ponents included their classification in terms of traditional division, with
an addition of morphological categories of the lexical components with
religious meaning. Furthermore, the analysis pointed out the established
types of variability, which confirmed the relativity of structural stability of
phraseological units, as well as the complexity of their structure, which is
the reason why the phraseological typology of models applies both struc-
tural and structural-semantic models.
Semantic analysis of phraseological units in our corpus included the
definition of the relation between form and content (isomorphism of form
and content), examples of componential analysis, as well as the semantic
fields (presented in table form) representing the general categories of phra-
seological units that contain religious components, which refer to people.
Apart from the above-mentioned global phraseological meanings, the ta-
bles contain the features of positive and negative connotation, qualification
of an emotional attitude of the speaker (derisive, derogatory, humorous,
etc.), as well as the stylistic aspects (irony, oximoron).
Structural-semantic peculiarities of comparative phraseological units
resulted in their separate presentation in this dissertation. Comparative phra-
seological units containing religious components were classified in terms of
their structure and in terms of their categorial meaning. Semantic analysis of
comparative phraseological units in our corpus also included a componential
analysis of meaning, and the analysis of the degree of their idiomaticity.
Phraseological units that contain religious components were ap-
proached from the linguoculturological perspective, as well. Cultural infor-
mation, specific to the speakers of Serbian, which is reflected in the phraseo-
logical units in the corpus, was represented in the form of the most relevant
binary oppositions. The observed manifestations were compared to the con-
cepts which represent the key oppositions in Christian terms, in the analysis
based on axiological principles underlying the moral code of Serbian ethos,
which is reflected in the phraseological material for this research.

:
-

, - -
. , -
, -
.
-
-
-
. -
-
.
- -
-
- ,
, , -
( -
).
, -
(-)
. , -
, -

(, ), -
(, , -
.).
, -
,
. -
, -
, , -

, .
356

600
(650) ,
.
, -
, - , -
,
.
-
-
, .
, -
,
, -
, -
- .
-
-
( ),
, ,
-
, .
, -
, -
(., ., ., .) -
(, ).
- -
.
-
-
.
,
.
-
. , -
-
,
. -
, -
, , ,
.
.
Zusammenfassung

Die Monografie Serbische Phraseologie: linguokulturologische As-


pekte besteht aus sieben Kapiteln, welche klar strukturiert und konzipiert
sind.In der Einleitung wird zunchst der Begriff Phraseologie mit anthro-
pozentrischen und anthropometrischen Zgen definiert, wobei in Bezug auf
den spezifischen Charakter des Untersuchungsgegenstandes insbesondere
auf den ganzheitlichen interdisziplinren Ansatz verwiesen wird, bei dem
unter anderem linguistische, kognitivistische und kulturologische Aspekte
untersucht werden. Weiter wird ein konziser Einblick in den bisherigen For-
schungsstand der serbischen und der europischen Phraseologie gewhrt und
die jeweiligen Fachbegriffe werden erlutert und definiert.

Im zweiten Kapitel wird die Struktur der korpusrelevanten lexikali-


schen Komponenten mit religisem Inhalt bestimmt, wobei ein Unterschied
gemacht wird zu phraseologischen Einheiten, deren primre oder sekundre
Herkunft auf die Bibel zurckzufhren ist. Die phraseologischen Einheiten
werden daraufhin nach der Bedeutung der lexikalischen Komponenten in
zehn lexikalisch-semantische Gruppen klassifiziert. Der Korpus der phra-
seologischen Einheiten beluft sich auf ber 600 (650) phraseologische Ein-
heiten. Im dritten Kapitel wird der Begriff des Strukturmodells in der Phra-
seologie behandelt. Im vierten Kapitel wird die Beziehung zwischen dem
Sinngehalt und der grammatischen Struktur der phraseologischen Einheiten
untersucht.

Die phraseologischen Einheiten werden in neun Themenfelder auf-


geteilt: 1. uerliche Eigenschaften, 2. Psychische Eigenschaften und Cha-
raktereigenschaften, 3. Fhigkeiten und Fertigkeiten, 4. Gefhle und Zustn-
de, 5. Aufgabenfelder, Aktivitten, Handlungen, Verhalten, 6. Lebensweise,
Umstnde, Situationen, 7. Zwischenmenschliche Beziehungen, 8. Verwandt-
schaftsbeziehungen, Menschen im Allgemeinen, 9. Sterben, Tod. Hierbei
wurden die Einzelheiten der phraseologischen Einheiten der jeweiligen se-
mantischen Felder mittels Tabellen erlutert, wie zum Beispiel deren Eigen-
schaften, phraseologische Einheiten als Besttigungen, die Bedeutung der
phraseologischen Einheit und deren stilistische Wertung (positiv oder nega-
tiv markiert).
358

Im fnften Kapitel werden die Eigenschaften von gebundenen Phra-


seologismen beleuchtet und es wird auf die spezifischen Zge von gebun-
denen phraseologischen Einheiten mit religionswissenschaftlichen Kompo-
nenten in anderen europischen Sprachen verwiesen (z.B. russ.
, engl. as old as Mathuselah, dt. so alt wie Methusalem, serb.
; russ. , bulg.
, engl. (Fall) like manna from heaven, engl.
Roast pigeons dont fly into ones mouth, dt. wie Manna vom Himmel fallen
u.a.

Im sechsten Kapitel mit der berschrift Linguokulturologische As-


pekte bei der Untersuchung von phraseologischen Einheiten mit religions-
wissenschaftlichen Komponenten werden die kulturbezogenen Informatio-
nen untersucht, welche spezifisch sind fr Sprecher der serbischen Sprache.
Dargestellt werden sie anhand der wichtigsten binren Gegenstze mittels
einer auf axiologischen Prinzipien basierenden Analyse, bei welcher das
Moralverstndnis der hiesigen Kultur eine Rolle spielt.

Im siebten Kapitel, welches den Titel Schlussfolgerungen trgt, wird


dargelegt, dass die vorgenommene Analyse von phraseologischen Einheiten
mit religionswissenschaftlichen Komponenten der serbischen Sprache auf-
gezeigt hat, dass es Flle gibt, bei denen in Bezug auf das semantischen
Potenzial oftmals Fusionsformen zwischen der altslawischen (serbischen)
Mythologie und dem Christentum vorzufinden sind.


, 2004. -
. .

-
.
. 2010.
. , -
,
,
,
,

2012. . -
-
2014. . -
, .

.
,
.
361
362

You might also like