GAZOMETRIA KRWI TTNICZEJ W PIGUCE

Badanie laboratoryjne krwi umoliwiajce rozpoznanie i monitorowanie zaburze rwnowagi kwasowo-

zasadowej (RKZ) i wymiany gazowej organizmu
Fizjologia wymiany gazowej: Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny

750 mmHg - cinienie atmosferyczne

21% 02 zawarto tlenu w powietrzu

150 mmHg pO2 w powietrzu atmosferycznym ()

100 mmHg pO2 w krwi ttniczej ()
50 mmHg tlen oddawany komrce ()
20 mmHg mier komrki

Parametry zakresy norm i ich znaczenie

FiO2 stenie tlenu w mieszaninie oddechowej 21% w pow. atm.

pH ujemny logarytm stenia jonw wodorowych 7,35-7,45 mmHg
paO2 cinienie parcjalne O2 80 mmHg (FiO2=21%)
paCO2 cinienie parcjalne CO2 35-45 mmHg
HCO3- stenie wodorowglanw 22-26 mmol/l
BE nadmiar/ niedobr zasad +/- 2 mmol/l

Niewydolno oddechowa stan, gdy zaburzenia czynnoci ukadu paO2 SaO2

oddechowego doprowadzaj do upoledzenia wymiany gazowej w pucach i Zaleno (mmHg) (%)
do spadku cinienia parcjalnego tlenu poniej 60 mmHg (hipoksemia) lub pomidzy 10 13,5
wzrostu cinienia dwutlenku wgla powyej 45 mmHg (hiperkapnia) wysyceniem
20 35
Hipoksja - niedobr tlenu w tkankach hemoglobiny
30 57
Hipoksemia - prowadzce do hipoksji obnienie cinienia czstkowego tlenu tlenem (SaO2) a 40 75
we krwi ttniczej (PaO2) cinieniem
50 83,5
Asfiksja - stan niedoboru tlenowego w organizmie parcjalnym tlenu
we krwi ttniczej 60 89
Hiperkapnia - stan podwyszonego cinienia parcjalnego dwutlenku wgla 70 92,7
(pCO2) we krwi (PaO2) przy pH
krwi rwnym 7,4 i 80 94,5
Hipoksemiczny napd oddechowy w warunkach fizjologicznych proces
temperaturze 90 96,5
wentylacji uzaleniony jest od zmian paCO2. W przypadku pacjentw z
100 97,4
przewlek hiperkapni (POChP) receptory wykrywajce poziom CO2 ulegaj ciaa wynoszcej
desensytyzacji. Gwnym bodcem oddechowym staje si wtedy niska 37C
warto paO2
ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKW GAZOMETRII KRWI TTNICZEJ WYMIANA GAZOWA
Hipoksja bezwzgldna zawsze gdy paO2 jest nisze ni 60 mmHg
Hipoksja wzgldna - paO2 moe by w granicach normy, ale jego poziom jest
1. Czy pacjent jest w hipoksji?
znaczco niszy ni wynikaoby to z oczekiwanej dyfuzji tlenu z mieszaniny
oddechowej o wzbogaconym steniu.

Dyfuzja gazw w pucach polega na

przemieszczaniu si ich przez bon
pcherzykowo-woniczkow . Wielko
dyfuzji zaley od:
wielkoci powierzchni,
2. Jaki jest gradient pchrzykowo- gruboci bony,
woniczkowy? gradientu ste gazu po obu
stronach bony,
waciwoci gazu.
Dla okrelenia wielkoci bariery
pcherzykowo woniczkowej naley
porwna FiO2 i paO2

Opracowa: Krzysztof Palimonka, Katedra Medycyny Ratunkowej, KAiAFM, 2013

 ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKW GAZOMETRII KRWI TTNICZEJ ZABURZENIA RKZ

7.35 7.45

ACYDEMIA/ KWASICA ALKALOZA/ ZASADOWICA

Rwnowaga kwasowo-zasadowa w organizmie ludzkim to stan, w ktrym zachowany jest okrelony

stosunek kationw i anionw w pynach ustrojowych, warunkujcy odpowiednie pH i prawidowy
przebieg procesw yciowych (homeostaza).
Stan rwnowagi kwasowo-zasadowej osiga si, kiedy zakres pH krwi dla wikszoci procesw przemiany
3. Jakie jest pH?
materii wynosi 7,35-7,45. Wiksze pH oznacza przewag skadnikw zasadowych, mniejsze - przewag
skadnikw kwanych. Niebezpieczne dla organizmu zachwianie rwnowagi wystpuje przy pH
mniejszym ni 6,8 i wikszym ni 7,8 (dla krwi) => mier komrek.
Z uwagi na powysze, w mechanizmach kompensacyjnych zaburze rwnowagi kwasowo-zasadowej,
organizm naturalnie dy do osignicia pH w zakresie normy .
Mechanizmy kompensacyjne obejmuj:
komponent oddechowy (puca) poprzez zwikszenie lub zmniejszenie eliminacji CO2
(kompensacja zaburze moliwa jest relatywnie szybko poprzez zmian czstoci/ gbokoci
oddechu)
komponent metaboliczny (nerki) poprzez zwikszenie lub zmniejszenie wydzielania HCO3-
(kompensacja zaburze jest stosunkowo wolna, zajmuje nawet kilka dni)
4. Ocena
komponenty Typ Faza pH PaCO2 HCO3- Charakterystyka
oddechowej i zaburzenia kwas zasada
metabolicznej N Wynik zaburzonej eliminacji CO2 przez puca.
nieskompensowana -
Kompensacja przez wzrost regeneracji HCO 3
Powody: obturacja drg oddechowych, rozrost
Kwasica czciowo
skompensowana
tkanki wknistej w pucach, zanik pcherzykw
oddechowa pucnych, zaburzona czynno orodka
cakowicie N oddechowego, poraenie mini oddechowych,
skompensowana znieksztacenie krgosupa i klp
nieskompensowana N Wynik nadmiernej eliminacji CO2 przez puca.
-
Kompensacja przez nasilenie wydalania HCO3
Zasadowica czciowo Powody: stymulacja orodka oddechowego
oddechowa skompensowana rodkami farmakologicznymi, toksynami
cakowicie bakteryjnymi, itp.., globus histericus
skompensowana N
-
N Wynik pierwotnego spadku stenia HCO3 we
nieskompensowana krwi. Kompensacja przez wzrost wentylacji puc.
Powody: cukrzycowa/ alkoholowa kwasica
Kwasica czciowo ketonowa, kwasica mleczanowa zwizana z
metaboliczna skompensowana niedotlenieniem tkanek, przedawkowanie
salicylanw, niewydolno nerek, biegunka
cakowicie N (utrata jonw wodorowglanowych), zatrucie
skompensowana
alkoholem metylowym, glikolem etylenowym
-
nieskompensowana N Wynik pierwotnego wzrostu stenia HCO3 we
krwi. Kompensacja przez zmniejszenie
Zasadowica czciowo wentylacji puc Powody: utrata silnych kwasw
metaboliczna skompensowana (wymioty), poda silnych zasad (NaHCO3),
cakowicie stosowanie w nadmiarze lekw alkalizujcych
skompensowana
N
Kwasica oddechowo metaboliczna Mieszane zaburzenia RKZ naley zawsze
interpretowa majc na uwadze obraz kliniczny
Zasadowica oddechowo metaboliczna oraz wyniki innych bada laboratoryjnych
Interwencje A udronienie drg oddechowych (decyzja o intubacji), w tym odessanie wydzieliny z dolnych drg
moliwe do oddechowych
wykonania B zmiana FiO2, zwikszenie/ zmniejszenie czstoci oddechw lub objtoci oddechowej
C pynoterapia, farmakoterapia
Opracowa: Krzysztof Palimonka, Katedra Medycyny Ratunkowej, KAiAFM, 2013