GRUCZOY DOKREWNE CZOWIEKA

HORMON SPENIANA NADMIAR(nadczynno) /

FUNKCJA NIEDOBR(niedoczynno)

PODWZGRZE ( nie jest gruczoem endokrynowym ale wydziela neurohormony)

pobudzaj przysadk mzgow

liberyny do wydzielania hormonw

statyny hamuj aktywno wydzielnicz

przysadki mzgowej

PRZYSADKA MZGOWA (cz przednia)

niedobr GH w wieku dziecicym

h. wzrostowy (GH) inaczej oddziauje na wszystkie karowato (wzrost poniej
h.somatotropowy (STH; komrki ciaa, kontroluje wzrost 120cm)
somatotropina) ciaa, powoduje przewag
[Nie jest hormonem procesw anabolicznych nad nadmiar GH powoduje
tropowym] procesami katabolicznymi w wieku dziecicym gigantyzm
Jest produkowana przez w wieku dojrzaym akromegalia
genetycznie modyfikowane rozrost koci rk, stp, twarzy
szczepy bakterii

h. tyreotropowy (TSH) pobudza tarczyc do

wydzielania tyroksyny

h. adrenokortykotropowy pobudza kor nadnerczy do

(ACTH) wydzielania hormonw
sterydowych

h. laktotropowy ( LTH) pobudza produkcj mleka u

inaczej prolaktyna (PRL) kobiet (laktacja), hamuje
wydzielanie FSH i LH w czasie
ciy

h. folikulotropowy (FSH) kontroluje procesy oogenezy i

spermatogenezy

h. luteinizujcy (LH) u kobiet wywouje owulacj

oraz wpywa na wydzielanie
estrogenw, u mczyzn
wpywa na wydzielanie
testosteronu

1
 PRZYSADKA MZGOWA (cz porednia)

h. melanotropowy (MSH) dziaa na komrki skry nadmiar powoduje powstawanie

inaczej intermedyna pobudza je do wydzielania przebarwie skry
melaniny, powoduje zmiany
rozmieszczenia barwnika w
skrze

PRZYSADKA MZGOWA (cz tylna)

h. antydiuretyczny (ADH) podnosi cinienie ttnicze krwi nadmiar powoduje nadmierne

inaczej wazopresyna poniewa zwiksza resorpcj nawodnienie organizmu
neurohormon produkowany wody w nerkach Skra jest tkliwa
przez podwzgrze
I wydzielany przez niedobr powoduje moczwk
przysadk mzgow prost wydalanie duych iloci
rozcieczonego moczu

oksytocyna (OT) wywouje skurcze macicy w

neurohormon produkowany czasie porodu, pobudza laktacj
przez podwzgrze
i wydzielany przez
przysadk mzgow

SZYSZYNKA

Melatonina wydzielana do krwi lub pynu niedobr powoduje przyspieszone

(Jej wydzielanie jest mzgowo - rdzeniowego dojrzewanie pciowe
indukowane przez mrok) wpywa na: rytm snu i
czuwania, hamuje rozwj i nadmiar opnia dojrzewanie
czynno gonad, reguluje pciowe, obnia podno
wydzielanie hormonw
gonadotropowych przez co
wpywa na dojrzewanie pciowe
organizm
(Jest chce si spa)

TARCZYCA

trjjodotyronina (T3) oraz podwyszaj tempo przemiany nadmiar tyroksyny wywouje

czterojodotyronina (T4) materii powodujc wzrost chorob Gravesa Basedowa
inaczej tyroksyna zapotrzebowania na tlen i (Ogromne przyspieszenie
(Jest pochodn aminokwasu produkcja ciepa; przyspieszaj metabolizmu, utrata masy ciaa,
tyrozyny) syntez biaek w komrkach; przyspieszona praca serca)
Hormon powstaje w wyniku kontroluj prac serca i wzrost
kodowanie tyrozyny organizmu; s niezbdne dla niedobr tyroksyny wywouje:

2
 rozwoju komrek orodkowego
Dziaa tak jak hormony ukadu nerwowego maj
sterydowe wpyw na rozwj cech
psychicznych, oddziauj na
przysadk mzgow powodujc
wzrost wydzielania
somatotropiny
u dorosych: obrzk luzowaty
senno, osabienie, zwolnienie
tempa pracy serca, obnienie
temperatury ciaa,
u dzieci: niedorozwj umysowy i
fizyczny

kalcytonina jest reguluje gospodark wapniow

produkowana take organizmu zmniejsza poziom
w pucach i ukadzie wapnia we krwi, akumulacja Ca
pokarmowym, o ukadzie w kociach
nerwowym, przysadce
mzgowej Dziaa jak hormony peptydowe
(Wydzielana przez komrki
C tarczycy) Hamuje dziaanie osteoklastw

PRZYTARCZYCE

parathormon reguluje gospodark wapniow niedobr parathormonu wywouje

organizmu zwiksza poziom
wapnia we krwi poniewa
uwalnia jony wapnia z koci i
zwiksza ich wchanianie w
jelicie i w nerkach (za rachunek
wytworzenia aktywnej formy
witaminy D w nerkach)
Antagonist kalcytoniny
tyczk (nadmiern pobudliwo
nerww i mini) chorob
spowodowan obnionym
poziomem wapnia w osoczu krwi,
nadmiar parathormonu powoduje
odwapnienie koci, nadmiar wapnia
we krwi, utrat wapnia z moczem
Powoduje osteoporoz

GRASICA
Jest i w ukadzie odpornociowym

tymozyna kieruj procesem tworzenia

tymulina krwinek biaych
limfocytopoez, przyspieszaj
dojrzewanie limfocytw T w
grasicy
Kieruje procesem powstawania
odpornoci

3
 TRZUSTKA (wyspy Langerhansa 2%), aparat wyspowy
Ukad pokarmowy, gruczo bifunkcyjny

glukagon podnosi stenie glukozy we nadmiar glukagonu wywouje

produkowany przez krwi poniewa przyspiesza hiperglikemi
komrki rozkad glikogenu w wtrobie

insulina obnia poziom cukru we krwi niedobr insuliny wywouje

produkowana przez poniewa uatwia przemian cukrzyc insulinozalen
komrki glukozy w glikogen (cukrzyca typu 1, autoagresywna)
(przyspiesza powstawanie Cukromocz = glikozuria
glikogenu z glukozy), pobudza
utlenianie glukozy w
komrkach, pobudza syntez
biaek i tuszczw

NADNERCZA (kora)

glikokortykoidy (hormony kontroluj metabolizm biaek, niedobr glikokortykoidw

sterydowe) kortyzon, tuszczw i cukrw w wywouje chorob Addisona
kortykosteron, organizmie podwyszaj
hydrokortyzon=kortyzol poziom glukozy we krwi przez nadmiar glikokortykoidw
intensyfikacj procesu wywouje chorob Cushinga
glukoneogenezy, powoduj
wzrost katabolizmu biaek,
hamuj syntez biaek w tym
biaek odpornociowych
obniaj odporno organizmu

mineralokortykoidy: reguluj gospodark wodn

aldosteron, organizmu oraz poziom jonw
11-deoksykortykosteron sodu i potasu powoduj
wzrost resorpcji wody i jonw
sodu oraz wzrost sekrecji jonw
potasu w nerkach, powoduj
wzrost objtoci pynw w
organizmie

androgeny mskie dziaaj na organizm w nadmiar androgenw wywouje

hormony pciowe (hormony dziecistwie zanim zaczynaj u chopcw: przedwczesne
sterydowe): DHEA oraz funkcjonowa mskie hormony dojrzewanie pciowe
niewielkie iloci pciowe, wpywaj na u dziewczynek: ksztatowanie si
testosteronu dojrzewanie pciowe budowy ciaa typu mskiego,
czasem pojawianie si ladw
zarostu typu mskiego

NADNERCZA (rdze)

4
adrenalina (A) inaczej kurczy naczynia krwionone w
epinefryna narzdach i skrze, rozszerza
naczynia krwionone w
miniach, przyspiesza tempo
oddechw, uwalnia glukoz do
krwi, rozszerza renic oka
zapewnia optymalne warunki
dla funkcjonowania ukadu
ruchu

noradrenalina (NA) inaczej utrzymuje podwyszone

norepinefryna cinienie krwi

JAJNIKI (gruczoy pciowe eskie)

hormony sterydowe: wpywaj na: niedobr powoduje: ograniczenie

estradiol - II i III rz. cechy pciowe popdu pciowego i podnoci,
estron - popd pciowy niekobiec budow ciaa
estriol - menstruacj (wskie biodra, cienka warstwa
- kontroluj przebieg ciy tuszczowej tkanki podskrnej)

JDRA (gruczoy pciowe mskie)

hormony sterydowe: wpywaj na: niedobr powoduje: wysoki gos

testosteron - II i III rz. cechy pciowe (brak mutacji), ograniczenie popdu
androgeny - popd pciowy pciowego i podnoci, kobiec
- czynnoci pciowe budow ciaa, brak zarostu