FAKULTETI I HISTORI FILOLOGJISE

MASTER PROFESIONAL NE MESUESI

DEGA HISTORI

TEMA: ETIKA PEDAGOGJIKE

Punoi: Pranoi: Prof.Clirim DURO

PERMBAJTJA

1. Cili eshte koncepti mbi etiken?

2. Lindja dhe zhvillimi i etikes pedagogjike.

3. Pse duhet te flasimper etiken pedagogjike?

4. Objekti dhe detyrat e etikes pedagogjike?

5. Konkluzione

6. Bibliografia
 1. Cili sht koncepti mbi etikn?

N fjalort enciklopedik n t gjitha gjuht gjejm ide dhe prkufizime pr etikn q

kan nj emrues t prbashkt. Etika (greq. , nga fjala , ithos - ves, dok,
zakon) n filozofi sht studimi dhe vlersimi i sjelljes njerzore n dritn e parimeve
morale. Parimet morale mund t shikohen si standarti i sjelljes q njerzit kan ndrtuar
pr veten e tyre ose si lnda e shtrngimeve dhe detyrimeve q nj shoqri e caktuar
krkon nga pjestart e saj. Ajo merret me shtjet se far sht e mir dhe far sht e
keqe, si mundemi ne t bjm dallimet mes tyre, a sht e mira dhe e keqja e njejt pr t
gjith; si mundemi t bjm vendime t forta q mund t ndihmojn apo pezmatojn t
tjert?
Etika mund t prcaktohet edhe si nj krkim i nj a m shum kritereve q i lejojn
individit prshtatjen e liris s tij me at t t tjereve. Ajo, gjithashtu krkon nj baz
racionale, jo emotive, t sjelljes, q nuk t ojn n prshtatje solidariste t tipit
irracional. N kt mnyr ajo vendos nj korniz t dallueshme, kufij brenda s cils
liria njerezore mund t prhapet e t zhvillohet. Emrtimi prdoret edhe pr do sistem
ose teori t vlerave morale ose parimore. Tradicionalisht etika ndahet n etik normative,
metaetik, dhe etik e zbatuar. Por n ditt tona kemi edhe ndarje m t hollsishme, si
jan edhe etika e drejtimit, etika profesionale, ku hyjn etika e udhheqsit t
institucionit, etika pedagogjike, etika e mjekut apo e biznesit etj, krahas konceptimit t
raporteve mes etiks humane me at qytetare e profesionale, laike e fetare etj.

2. Lindja dhe zhvillimi i etiks pedagogjike

Nevoja e shoqris pr t transmetuar prvojn dhe njohurit brezave t rinj krkoi n

jetn e sistemit shkollor dhe lindjen e nj lloji t veant t veprimtaris s domosdoshme
praktikn pedagogjike profesionale. Elementet e etiks pedagogjike u shfaqn s
bashku me lindjen e veprimtaris pedagogjike si nj funksion i veant shoqror.
Filozoft e shoqris s lasht n veprat e tyre kan dhn disa gjykime pr shtjet e
etiks pedagogjike p.sh: pr domosdoshmrin e t prfytyruarit t edukimit n prputhje
me natyrn e fmijs, pr prdorimin e kuriozitetit t fmijs si baz t msimit, pr
eprsin e mjeteve t bindjes mbi ato t detyrimit; iden e domosdoshmris s bindjes se
fmijve, vullnetit t edukatorit dhe kontrollit t vazhdushm pr ta, vlersim t lart pr
bindjen, prdorimin e metods s ndshkimit pr mosbindje; konsideratn pr edukimin
si shtje t nj rndsie shtetrore. Pedagogt e mvonshm e vendosn shtjet e
pedagogjis n nivel profesional, rekomandimet e tij prbjn nj prgjithsim t
eksperiencs pedagogjike, ruajn pedagogun nga prdorimi i detyrimit, apeluan pr nj
gjykim t shndetshm dhe pr interesimin e femijs n procesin e msimit dhe rezultatet
e tij. .
N epoken e Mesjets shoqris nuk i interesonin problemet e etiks pedagogjike.
Ather sundonte feja n shtjet e msimit. N epokn e Rilindjes kto shtje marrin
nj zhvillim t ri, ku drejtimi i vemendjes prqndrohet n cilsit personale t femijs,
n studimin e veorive shpirtrore t fmijs, q t mos krkosh pranin e domosdoshme
t ideve t msuesit nga nxnsit
N punimet e hershme etika pedagogjike u orientua n marrdhniet e shndosha t
pedagogut me nxnsin dhe tek kritika e performancs formale t msuesit. Pedagogjia
m von drejtoi vemendjen marrdhnieve shoqrore midis edukatorve dhe nxnsve
duke dal kundr detyrimit dhe ndshkimit. Ai e konsideronte t rndsishme shembullin
personal t sjelljes s msuesit. Prfaqsuesit e Iluminizmit francez trajtuan problemet e
edukimit moral, formuluan krkesat e paraqitjes morale t msuesit dhe paraqitn
konceptet e tyre etike, duke e konsideruar forc lvizse t progresit arsimor, t shkencs
dhe arsyes. Sipas tyre msuesi duhet t jet i privuar nga dobsit njerzore dhe n
marrdhniet morale, duhet t qndroj m lart se shoqria. Pedagogjia e ksaj periudhe
mbronte mendimin se tek do fmij pedagogu i vrtet duhet t dij t zbuloj dhe t
zhvilloj cilsit personale pozitive. Ajo propagandoi edukimin me iden e puns dhe
edukimin moral. Iluministt gjerman si m thllsisht konkretizuan krkesn pr
msuesin dhe kritikuan edukimin e izoluar nga shoqria. N veanti Disterveg7 formuloi
krkesa t qarta pr msuesin, mjshtrin e profesionit, dashurin pr profesionin dhe
fmijt, freskin, optimizmin, punn me vetvehten.
7 Diesterwegm, Adolf Friedrich Wilhelm, (1790-1866), reformator i shkolls gjermane,
organizues i seminareve pr kualifikimin e mesuesve, themelues i organizats s par
profesionale n arsim, autor i shum librave pedagogjik-informacion i marr nga
enciklopedia n gjuhn gjermane. Ide dhe prvoja t etiks pedagogjike n shkollat
shqipe t Rilindjes Kombtare Shqiptare, n shkollat shqipe t viteve t Pavarsis, si dhe
n librat e pedagogve shqiptar gjejm n t gjitha brezat arsimor, kontribute t muara
t etiks n fushn e pedagogjis dhe t edukimit; por jan veanrisht pr tu prmendur
emra si: Hasan Tahsini, Sami Frashri, Naim Frashri ( Msoni fmijt tuaj t din m
shum se ju, se ata jan pr nj koh m tej se koha juaj.) Kostandin Kristoforidhi,
Aleksandr Xhuvani, Eqrem abej, Kol Ashta, Jup Katrati, Hamit Beqja, Bedri Dedja,
Bekim omo, Mark Vuji etj. N Shqipri, t paktn q nga vitet tridhjet t shekullit t
shkuar pati ndikime t fuqishme t kulturs ruse dhe me ardhjen n pushtet t
komunistve shqiptar edhe arsimit rus, jo vetm pse shum njerz u shkolluan n Rusi
dhe n vendet e tjera t ish-demokracive popullore, por edhe pr shkak t politikave
kulturore t qakullimit t literaturs ruse me mime shum favorizuese. Kshtu deprtuan
tek ne idet dhe praktikat e etiks pedagogjike ruse. Kshtu jo vetm tek ne, por n krejt
lindjen evropjane nj etap e re n zhvillimin e etiks dhe problemeve te moralit
pedagogjik lidhet me demokratt revolucionar rus t cilt pasuruan dhe thelluan idet
etike t punonjsve te arsimit. N veanti m shum vemendje problemeve t normave
pedagogjike i ka kushtuar Dobroljubovi. Ai vrtetoi se edukimi duhet t bazohet jo tek
autoriteti i dhuns, por tek arisimimi i lart dhe n zhvillimin e gjithanshm te pedagogut,
n bindjet e tij t thella e t pagabushme, n respektin e t drejtave t fmijve.
N koht sovjetike prpunimin e problemeve t etiks profesionale ne i gjejm tek shum
autor q n mnyr t prsritur ka nnvizuar se procesi i msimit sht kryesisht
marrdhnie jetesore njerzore midis pedagogve dhe fmijve. Nj kontribut t
rndsishm n prpunimin e problemeve teoriko-praktike t normave pedagogjike,
studimin e nivelit t ndergjegjes morale te msuesit, krkesave e rrugve pr
prsosmrin e marrdhnieve morale n kolektivin pedagogjik jan br prezente nga
nj varg studiuesish t tjer. Ndrkaq me eljen e Instituteve tona Pedagogjike q
merreshin kryesisht me prgatitjen profesionale t msuesve t rinj, puna eci mir
mbshtetur mbi prvojat e muara t Shkolls Normale t Elbasanit, Shkolls Tregtare t
Vlors apo Shkolls Teknike Harri Fullc t Tirans. Hapja m von e universiteteve,
performimi i disa institucioneve vartse t Akademis s Shkencave, botimet universitare,
botimet kryesisht pedagogjike t Institutit t Studimeve Pedagogjike (ISP), si revista e
buletine, por veanrisht ndr vite Revista Pedagogjike dhe gazeta Msuesi kan
dhn ndihmes t muar n zhvillimin e koncepteve dhe t praktikave t etiks son
pedagogjike dhe ndikimit t saj t fuqishm n edukim. Ndihmesa e tyre e muar mund t
bhet objekt i nj studimi t ardhshm, pasi ia vlen t evidencohen edhe prvojat dhe
kontributete e muara t msuesve, pedagogve dhe institucioneve tona pedagogjike n
fushn e etiks.

3. Pse duhet t flasim pr etikn pedagogjike?

Pyetjet e shtruara m sipr jan pyetje thelbsore apo jo? E megjithat ky nuk sht
detyrimisht nj motiv pr t mos muar punn e vlefshme t msuesit dhe pr t mos
folur pr Etikn Pedagogjike.
S pari. N arsim punojn nj armat e madhe njerzish, mbase m e madhja n
bot, nse llogaritim shumsin e shkollave dhe llojet e tyre pr t gjitha s moshat dhe
punt q kryhen n jet. Mbshtetur n statistikat e UNESKOS t vitit 2003 n arsim
qen mbrthyer 650 miljon njerz, nga t cilat 23 miljon msues n pun. Kjo armat
edhe n Shqipri ka qen gjithmon e madhe. Ky kontigjent jetsor ka krijuar profile, ka
filozofit dhe praktikat e tij profesionale, ka akumuluar prvoja dhe impresione. sht jo
thjesht nj muze i gjall kujtimesh dhe mbresash, por dhe nj akumulator i madh
energjish gjeneruese, pasi ksaj armate njerzish i kemi besuar t ardhmen e fmijve
tan, t ardhmen e kombit dhe t racs njerzore. Dhe jo vetm kaq.

S dyti. Ju kujtoj se msuesia mbase sht profesioni q krijon nj shumsi

marrdhniesh pune dhe komunikimi nga m t larmishmet dhe nga m t shumtat gjith
jetn. A e dini se do t thot t t rriten ndr sy t paktn 40 breza t rinjsh. Nj msues
gjimnazi punon mesatarisht me 250 nxns do vit. Pra ka kontakte t drejtprdreta me
10.000 t rinj, po me prindrit e tyre, me t afrmit? Asnj profesion tjetr ska nj
klientel kaq t madhe dhe t larmishme. Ve ksaj a ka pun m fisnike, m t bukur dhe
m interesante se sa t t rritet fmijt n sy? Dhe a ka shprblim m t madh se sa
mirnjohja e prjetshme e fmijs? Vreni sa bukur tingllojn kto fjal n nj nga
poezit q brezi im e mban mend qysh nga shkolla fillore: Edhe kur kryet t m i
mbulojn thinjat / n mendje do t sjell nj emr nderues, / emrin e dashur por si
fminija, / emrin e thjesht, por t bukur MSUES !33

S treti. Pr kt profesion familja dhe shoqria investon shum, pasi prgatitja,

shkollimi dhe punsimi i nj msuesi z nj hapsir t gjat kohore q shkon mesatarisht
n 1/3 deri n e gjith jets dhe shum para. Prgatitja e plot profesionale pr msues
kalon prmes ksaj
S katrti. Rolet dhe prgjegjsit e msuesit jan kaq t shumta dhe kaq t
larmishme sa vshtir q ato t mund t prqasen me ndonj profesion tjetr. Kjo i jep
Etiks Pedagogjike nj rndsi t dors s par, pasi n t gjitha kto role dhe prgjegjsi
msuesi pasqyron ve aftsive profesionale edhe kapaciteteve intelektuale edhe vlerat dhe
cilsit morale t personalitetit t tij. T gjitha ato reflektojn n punn e tij msimore, n
msimdhnien dhe edukimin e nxnsve, ndaj njohja e tyre ka nj rndsi t dors s
par. Le t bjm nj prpjekje pr ti kornizuar ato duke u mbshtetur edhe n literatur,
shih: Grup autorsh, AEDP, Metoda t msimdhnies,

4. Objekti dhe detyrat e etiks pedagogjike

Paraprakisht sqarojm se etika pedagogjike shkurton nj term analitik q do t ishte: etika

profesionale e msuesit dhe e pedagogut me t gjitha specifikat e saj, si: etika n
marrdhniet mes partnerve n edukim, etika e komunikimit, kodi etik i msuesit, etika e
drejtimit t shkolls, vlersimi etik e deri tek zgjidhja e dilemave etike.
Etik profesionale n prgjithsi quhen kodet e sjelljes q sigurojn karakterin moral
tatyre marrdhnieve midis njerzve t cilat rrjedhin nga veprimtaria profesionale. E
veanta e etiks profesionale sht lidhja e saj e ngusht me veprimtarin e antarve t
nj grupi konkret dhe lidhja e ngusht me teorin e prgjithshme t moralit. Etika
pedagogjike sht nj njsi e pavarur dhe studion veantit e morali padagogjik, sqaron
specifikn e realizimit t parimeve t prgjithshme t moralit n sfern e puns
pedagogjike, zbulon funksionet e saj, specifikn e prmbajtjes s parimeve dhe t
kategorive etike. Gjithashtu etika pedagogjike studion karakterin e veprimtaris morale t
msuesit dhe marrdhniet morale n mjedisin profesional, t cilat prpunojn bazat e
etiks pedagogjike, q prfaqsojn n vetvete bashksin e rregullave specifike t
komunikimit, sjelljeve t prpunuara n rrethin e msuesve, t cilt merren
profesionalisht me msimin dhe edukimin. Para etiks pedagogjike qndron nj numr i
tr problemesh t ngutshme (t cilat mund t t ndahen n teorike dhe aplikative), ku
midis t tjetrash sht studimi i problemeve t karakterit metodik, sqarimi i prmbajtjes
dhe formimit t krkesave morale t msuesve, prpunimi specifik i aspekteve morale t
puns pedagogjike, identifikimin e krkesave pr paraqitjen morale t pedagogut etj.
Veprimtaria praktike e msuesit nuk iu prgjigjet gjithnj normave t etiks profoesionale
e cila ka si shkak kompleksitetin dhe mosmarreveshjet e praktiks pedagogjike, prandaj
nj nga detyrat e rndsishme t Etiks Pedagogjike qndron n studimin e ndrgjegjes
morale t msuesit. Pr kt qllim sht e domosdoshme t prdoren metoda korrekte
dhe t bazuara shkencrisht. Metodat me t prhapura dhe universale t krkimit t
mendimit shoqror n fushn e etiks pedagogjike jan drejtuar tek sqarimi i orientimit t
vlerave n fushn e motivimit t personalitetit, t vlersuar nga gjykimet e t anketuarve.
Metodat etiko-sociologjike na lejojn t studiojm diturit etike te msuesit, orientimet
me vler, edukimin moral dhe karakterin e marrdhnieve n kolektiv. Mund t
prmendim n morin e metodave t krkimit t etiks pedagogjike: metodn e "fjalorve
te frekuencave", metoden e praktiks etike, analizn e prmbajtjes, metodn e testimit
shoqror etj. Midis detyrave t kursit t etiks pedagogjike sht t ngrej nivelin e
prgatitjes morale pedagogjike t msuesit dhe t forcoj njohurit e tij duke br q
kontraditat n procesin msimor- edukativ t mund t zgjidhen m me efikasitet. Studimi
i etiks pedagogjike t ofron material q sht i domosdoshm n analizn e procesit
pedagogjik si proces i marrdhnieve morale midis pjesmarrsve t tij.
 5. Konkluzione

Nga sa u pasqyrua ne kete detyre e cila I referohet studimve serioze ne fushen e etikes
pedagogjike, u konstatua qe etika pedagojgike ehste e lidhur ngushte me moralin e
mesuesit. Ne kushtet e realititeti te sotem shqiptar eshte shume e veshtire qe nje mesues ti
qendorje me perpikmeri parimeve morale dhe etikes pedagogjke per shkak te presionit ne
rritje qe vijne nga disa faktore te ndryeshem si presioni ekonomik, politik, shoqeror e
korruptiv.

6. Bibliografia

1. Bozgo. Ilir (2012), Etika e Mesuesit

2. Maliqi, Bardhyl (2013), Doktoratura Etika Pedagogjike si Faktor ne
Edukim