Professional Documents
Culture Documents
Matura 2017 Fizyka Arkusz
Matura 2017 Fizyka Arkusz
NOWA FORMUA
GODZINA ROZPOCZCIA: 9:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTW DO UZYSKANIA: 60
MFA-R1_1P-172
MFA
Ukad graficzny
CKE 2015 2017
Zadanie 1.
Podczas prb testowych kierowca samochodu, jadcy po poziomym prostym torze
km
z prdkoci 50 , rozpocz hamowanie bez polizgu ze staym opnieniem i zatrzyma si
h
po przebyciu 12 m. Czas reakcji kierowcy pomijamy, a ponadto przyjmujemy, e wspczynnik
tarcia statycznego opon o jezdni jest wikszy od analogicznego wspczynnika tarcia
kinetycznego.
Zadanie 1.1. (02)
Oblicz czas hamowania samochodu. Wynik podaj w sekundach.
Strona 2 z 18 MFA_1R
Zadanie 2.
Podczas centralnego sprystego zderzenia gadkiej kuli z tak sam kul spoczywajc
wymieniaj si one prdkociami, tzn. kula uderzajca si zatrzymuje, a uderzona odskakuje
z prdkoci, jak miaa kula uderzajca. Gdy zderzenie jest spryste, ale niecentralne,
zachodzi sytuacja przedstawiona na poniszym rysunku. Zaznaczono dwa kolejne pooenia
kuli K1 (po prawej stronie tu przed zderzeniem, a kula K2 wtedy spoczywaa). Moemy
rozpatrywa ruch kadej z kul jako zoenie ruchu wzdu osi I oraz ruchu wzdu
prostopadej do niej osi II. Ruch wzdu osi I przebiega tak jak w zderzeniu centralnym,
a skadowe prdkoci kadej z kul wzdu osi II nie zmieniaj si podczas zderzenia.
I II
K1 v K1 v
K2
MFA_1R Strona 3 z 18
Zadanie 3.
Prostoktn ramk z drutu o wymiarach o
5 cm 10 cm umieszczono w jednorodnym polu
magnetycznym o indukcji 0,2 T prostopadle do
linii pola (patrz rysunek obok).
Strona 4 z 18 MFA_1R
Zadanie 4.
Kamie o masie 255 g upuszczono z okna na wysokoci 19,4 m i zmierzono czas spadania.
Zadanie 4.1. (03)
Wyka, e jeeli przyjmiemy model zjawiska, w ktrym na kamie dziaa staa sia oporu
powietrza o wartoci 0,148 N, to obliczony w takim modelu czas spadania t jest zgodny
z pomiarem, w ktrym otrzymano t = 2,05 0,01 s.
MFA_1R Strona 5 z 18
Zadanie 5.
Aby nada kuli pewn prdko i obliczy jej warto, pooono kul (bez prdkoci
pocztkowej) na rwni pochyej, po czym zmierzono dugo rwni s (tj. drog pokonan
przez kul podczas staczania) i czas staczania si kuli t (zob. rysunek). Zakadamy sta
warto przyspieszenia.
Uzasadnienie
Zadanie 6.
Na rysunku zaznaczono liter S chwilowe o obrotu
pooenie satelity krcego po orbicie koowej
wok wirujcej Ziemi. Tor ruchu satelity ley
w paszczynie prostopadej do paszczyzny A S
rysunku. paszczyzna
rwnika
Zadanie 6.1. (01) B
Zaznacz poprawne dokoczenie zdania. D
Rzutem orbity satelity na paszczyzn rysunku jest C
linia
A. B. C. D.
Strona 6 z 18 MFA_1R
Zadanie 6.2. (01)
Oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo
F jeli jest faszywe.
Zadanie 7.
Dwie kulki 1 i 2 zawieszono na nitkach zaczepionych w jednym punkcie O (patrz rysunek A).
Kulki naelektryzowano tak, e nitki si rozchyliy (patrz rysunek B). Oba rysunki
przedstawiaj stan rwnowagi.
O O 2
1 2 1
Rysunek A Rysunek B
MFA_1R Strona 7 z 18
Zadanie 8. (02)
Przeszkod P owietlono jednoczenie dwoma punktowymi rdami wiata (znajdujcymi
si po lewej stronie przeszkody) i uzyskano na ekranie obraz zob. rysunek.
Wyznacz konstrukcyjnie pooenie obu rde wiata.
brak cienia
pcie
P cie
pcie
brak cienia
Zadanie 9.
Strona 8 z 18 MFA_1R
Zadanie 9.2. (01)
Do naczy poczonych o ksztacie litery U wlano ciecz 3, a nastpnie
do ramion rurki dolano ciecze 1 i 2 tak, e grny poziom cieczy 1 i 2 by
jednakowy (zob. rysunek). Ciecze nie mieszaj si ze sob, a ich 2
gstoci 1 , 2 i 3 s rne. Ciecze rozmieciy si tak, jak
1
przedstawiono na rysunku. 3
Zaznacz poprawn relacj midzy gstociami cieczy.
Pomi efekty, jakie mog by zwizane z napiciem powierzchniowym.
A. 1 > 3 > 2 B. 3 > 2 > 1
C. 2 > 1 > 3 D. 3 > 1 > 2
MFA_1R Strona 9 z 18
Zadanie 11.
Interferometr to bardzo precyzyjne urzdzenie, ktre wykorzystuje efekt interferencji wiata
do mierzenia odlegoci z dokadnoci rzdu pojedynczej dugoci fali. Promie odniesienia
oraz promie pomiarowy przebiegaj rne drogi w przestrzeni: jeden drog S-P-Z1-P-E,
a drugi drog S-P-Z2-P-E (patrz rysunek poniej). Obydwa promienie interferuj ze sob,
a odczytanie rozkadu prkw interferencyjnych pozwala okreli rnic drg przebytych
przez te promienie.
Michelson zmierzy dugo wzorca metra przechowywanego w Paryu i wyrazi j liczb
dugoci fali monochromatycznego wiata lampy kadmowej. Pokaza on, e wzorzec metra
jest rwnowany 1 553 163,5 dugoci fali tego wiata. Za to osignicie otrzyma w 1907
roku Nagrod Nobla.
Z2 Interferometr Michelsona:
S rdo wiata
Z1
P P pytka pprzepuszczalna
(przepuszczajca cz wiata,
S a cz odbijajca)
Z1, Z2 zwierciada
E ekran do obserwacji obrazu
interferencyjnego
E
Strona 10 z 18 MFA_1R
Zadanie 12.
Uczniowie uyli soczewki skupiajcej i otrzymali na ekranie ostry obraz wieczki. Gdy
dostawili do soczewki skupiajcej drug soczewk, to aby przy niezmienionym pooeniu
wieczki jej obraz na ekranie by nadal ostry, musieli odsun ekran od ukadu soczewek.
Zadanie 12.1. (02)
Zaznacz poprawne dokoczenie zdania wybierz wszystkie moliwoci.
Soczewka, ktr dostawili uczniowie, bya
1. 2. 3. 4. 5.
A. skupiajca
i moga mie
ksztat
B. rozpraszajca
A. B. C.
Zaznacz rysunek, na ktrym spinacz ma najwikszy moment bezwadnoci wzgldem
danej osi.
MFA_1R Strona 11 z 18
Zadanie 14.
N S
Strona 12 z 18 MFA_1R
Zadanie 14.3. (01)
Warto skadowej poziomej indukcji ziemskiego pola magnetycznego, otrzymana
w opisanym dowiadczeniu, okazaa si niedokadna. Podaj moliw przyczyn tej
niedokadnoci.
Przyjmij, e wszystkie pomiary zostay wykonane starannie i z uyciem bardzo precyzyjnych
przyrzdw, igieka zostaa dobrze wykonana, a wszelkie inne rda pola zostay
wykluczone.
MFA_1R Strona 13 z 18
Zadanie 15. (02)
Poniej przedstawiono wykres pokazujcy, jak zmienia si stopie naadowania baterii
o pojemnoci 1200 mAh zastosowanej w smartfonie (telefonie komrkowym) podczas jego
uytkowania w cigu jednej doby. Podana warto pojemnoci 1200 mAh oznacza, e od
penego naadowania (100%) do penego rozadowania (0%) w obwodzie doczonym do
baterii przepywa taki sam adunek jak w cigu godziny, gdy natenie prdu jest stae
i wynosi 1200 mA.
stopie naadowania
100%
80%
60%
40%
20%
0%
0 6 12 18 24 t, h
Oszacuj maksymalne natenie prdu pobieranego z baterii w przedstawionym
przedziale czasu.
Zadanie 16.
Jdro izotopu radu 224Ra ulega rozpadowi alfa z czasem poowicznego zaniku okoo 3,7 dnia,
zgodnie ze schematem:
224
Ra 220Rn + 4He
Suma mas jdra radonu i jdra helu jest o 0,0062 u mniejsza od masy jdra radu, gdzie u jest
jednostk masy atomowej.
Strona 14 z 18 MFA_1R
Zadanie 16.1. (01)
Powstae w wyniku rozpadu jdra radonu i helu oddziauj na siebie siami elektrycznymi.
Zamy, e s to jedyne siy, ktre dziaaj na te jdra.
Oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo
F jeli jest faszywe.
Podczas oddalania si jder radonu i helu od siebie, w ukadzie odniesienia, w ktrym przed
rozpadem jdro radu spoczywao,
MFA_1R Strona 15 z 18
Zadanie 17.
Historia zaczyna si od pewnego do modego, bo ledwie dobiegajcego czterdziestki pana.
W 1916 roku w swojej pracy naukowej zasugerowa on istnienie zjawiska nowego typu.
Elektron w atomie moe przebywa w stanie podstawowym, o najniszej energii, lub
w ktrym ze wzbudzonych. Obliczenia wskazyway, e jeli elektron jest w stanie
wzbudzonym, a na atom padnie kwant promieniowania o energii odpowiadajcej rnicy
midzy poziomem wzbudzonym a niszym, wwczas elektron przejdzie do stanu niszego,
emitujc kwant promieniowania identyczny z padajcym. Na wejciu mamy wic jeden
foton, a na wyjciu ju dwa, o tej samej energii, fazie i polaryzacji, poruszajce si w tym
samym kierunku. Nowe zjawisko jest zatem naturaln metod powielania fotonw.
Wspczeni ocenili odkrycie jako mao przydatne, przecie atomy najczciej przebywaj
w stanie podstawowym! Inwersja obsadze, czyli sytuacja, gdy w ukadzie fizycznym mamy
wicej atomw wzbudzonych ni w stanie podstawowym, wydawaa si skrajnie mao
prawdopodobna. Sceptyczne przyjcie nie miao specjalnego wpywu na samopoczucie
odkrywcy, bo ten by ju wiatu doskonale znany z innych powodw. Zapewne dlatego dzi
tak niewielu pamita, e opisane zjawisko, czyli emisj wymuszon, odkry Albert Einstein.
Na podstawie: Jarosaw Chrostowski, Era posusznych fotonw, Wiedza i ycie nr 6, 2010.
Strona 16 z 18 MFA_1R
Zadanie 17.3. (01)
Oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P, jeli zdanie jest prawdziwe, albo
F jeli jest faszywe.
MFA_1R Strona 17 z 18
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
Strona 18 z 18 MFA_1R