ng dng k thut thang im (balanced scorecard) nh gi chin

lc kinh doanh ca mt Cng ty Kinh doanh Bt ng sn

1. Gii thiu
Trong thi i ton cu ho v mi trng kinh doanh cnh tranh gia tng nh hin nay,
vic o lng s hon thnh (performance) trong doanh nghip ngy cng tr nn quan
trng hn i vi s thnh bi ca cng ty. Nhiu phng php v k thut o lng v
ti chnh cng c ra i v c s dng ti ngy nay s hon thnh
(performance) ca doanh nghip nh ng tin chit khu DCF (Discounted cash flow),
li nhun gi li RI (residual income), dng tin t trn sut thu hi CFROI (Cash Flow
Return On Investment). Nhng t nhng nm 1950, k thut nh gi s hon thnh da
vo cc ch s ti chnh khng lm tho mn cc nh qun l: cc o lng v ti
chnh ch cho thy cc s kin xy ra trong qu kh. Trong thi i cng ngh thng tin
nh hin nay, cc doanh nghip phi to ra cc gi tr tng lai thng qua u t v
khch hng, nh cung cp, nhn vin, phng thc hot ng, k thut v s i mi. S
khng tng xng gia h thng o lng thng qua cc ch tiu ti chnh v cc o
lng phi ti chnh l bc khi u cho cc nghin cu ny.
2. Gii thiu tm tt v Balanced Scorecard (BSC) v ng dng BSC trong o lng
s thc hin
Balanced Scorecard c pht trin bi Rober S. Kaplan v David P. Norton ti trng
i hc Havard t nhng nm 1992 - 1995. BSC l mt h thng nghin cu v qun l
chin lc da vo o lng, c s dng cho mi t chc. N a ra mt phng php
chuyn cc chin lc hot ng kinh doanh ca cc cng ty thnh cc ch tiu nh
gi.
BSC nh gi s hon thnh ca doanh nghip thng qua bn tiu ch: ti chnh, khch
hng, qu trnh hot ng ni b v nghin cu pht trin. BSC c mt c im quan
trng l mi quan h nhn qu gia cc tiu ch m c m t trong hnh 1.
Hnh 1. Quan h nhn - qu trong BSC (Kalpan & Norton, 1996)

S tha mn ca khch hng c

gia tng s cho li nhun tt TI CHNH

S tin trin cng vic s dn ti
KHCH HNG
s tha mn khch hng gia tng

Nhn vin c trao quyn v

c hun luyn s ci thin HOT NG NI B
cch h thc hin cng vic
 Kin thc v k nng ca nhn
vin l nn tng cho tt c s i NGHIN CU &PHT
TRIN
mi v ci thin

o lng s hon thnh v mt ti chnh s xc nh chin lc ca cng ty, qu trnh

hot ng, v iu hnh ca cng ty c ng gp vo s ci thin ca t chc hay khng.
Cc mc tiu ti chnh in hnh ca mt t chc l li nhun, sut thu li, s pht trin
v gi tr hu quan. Tiu ch khch hng s bao gm cc o lng v u ra ging nh s
tho mn khch hng, s gi chn khch hng, v s ginh c khch hng mi. Cc o
lng c s dng trong tiu ch hot ng ni b s l cc nhn t nh hng ln nht
n s tho mn khch hng v t c mc tiu v ti chnh ca khch hng. Cc nhn
t nh hng n s tho mn khch hng c th l vng i sn phm, cht lng sn
phm, k nng ca nhn vin v nng sut lao ng. Tiu ch nghin cu v pht trin
xc nh c s h tng ca t chc nhm to ra s pht trin v ci thin lu di v xc
nh s tho mn ca nhn vin, s gi chn nhn vin, cng vic hun luyn v o to
nhn vin nhm nng cao tnh cnh tranh ca t chc.
BSC c th c pht trin v ng dng vo o lng s hon thnh ca doanh
nghip, rt cn thit xc nh v nh lng cc ch s thc hin then cht (Key
Performance Indicators, KPIs) ca doanh nghip m ph hp vi bn tiu ch ca
Balanced Scorecard.
Mi doanh nghip, tu theo tnh cht sn xut, kinh doanh ca mn m xc nh cc ch
s thc hin then cht (KPIs) cho doanh nghip ca mnh. S hnh 2 gii thiu mt
quy trnh lm th d khi xy dng cc KPIs.
3. Mc tiu v gii hn ca nghin cu
Nghin cu c thc hin da trn phng php nghin cu tng hp nhiu bin php
ring l: da vo cc nghin cu v l thuyt c trc, phng vn, thu thp d liu; ly
kin chuyn gia...hnh thnh nn cc KPI ph hp v hiu qu. Phng cng trnh ca
Cng ty Lin doanh Ph M Hng c la chn l phng ban thch hp nht lm th
d trong vic trin khai p dng BSC.
kt qu nh gi c chnh xc v hiu qu, gim c iu hnh ca cng ty, cc cn
b qun l ca phng ban khc v cn b qun l phng Cng trnh c mi tham
gia vo vic nh gi cc ch s thc hin.Cc ch s thc hin c la chn phn
nh r nt nht s hon thnh ca Phng cng trnh cng ty Lin doanh Ph M Hng.
Chng c nh gi v nh lng bi cc nh qun l ca cng ty.
Thng qua kt qu o lng, s hon thnh ca Phng Cng trnh c nh gi v
nhn dng mnh, im yu tim n. Ngoi ra mt chng trnh phn mm ng dng
c vit nh gi s hon thnh ca Phng Cng trnh Cng ty Lin doanh Ph M
Hng, cng nh trin khai p dng cho cc phng k thut, cng trnh ca cc cng ty
kinh doanh bt ng sn khc.
4. Tho lun v kt qu nghin cu
Cc KPI ph hp cho Phng cng trnh Cng ty Ph M Hng c nhn dng v
theo nh gi c s hon thnh chin lc ca n theo BSC nh bng 1. Kt qu
trong Bng 1 cho thy Phng Cng trnh Cng ty Lin doanh Ph M Hng trong thi
gian qua hon thnh chin lc hot ng ca Phng ban mnh mc trung bnh.
c th phn tch nguyn nhn, ta c th da vo vic xc nh cc im mnh v im
yu ca Phng da vo mc nh sau: mc hon thnh ln hn hoc bng 80%:
im mnh, v cn li l im yu.
Kt qu phn tch im mnh, im yu c ch ra trong bng 2.
Hnh 2. Quy trnh o lng s thc hin cng tc ca cng ty bng KPIs theo phng
php BSC

XC NH -Xc nh quan im chin lc

CHIN ca Cng ty.
LC - Kho st cc phng ban.
C.TY
- Xc nh chin lc phng ban

PHT - Pht trin KPI cho phng ban.

TRIN - nh lng KPI cho phng ban
KPI

-Chun b thu thp d liu.

PHT TRIN -Thu thp d liu KPI phng ban;
NG DNG - nh lng KPI cho phng ban.
KPI
- Phn tch s hon thnh ca phng
ban
-nh gi KPI

KT LUN V KIN NGH

Bng 1 ny da vo s phn tch cc hot ng ca doanh nghip thng qua cc ch tiu

m nhng lnh o kinh t ca doanh nghip la chn l ch cht v c nh hng n
hot ng

Bng 1. Tng kt cc ch s thc hin tm c v kt qu nh gi s hon thnh

Kt qu Mc Kt qu
Tiu ch hot ng thc hin nh hon
gi thnh
I. Tiu ch v hot ng ti chnh 76,67%
TC-01 Chi ph xy dng cho mi mt vung 300USD 4 80.00%
/m2
TC-02 Phn trm chi ph vt liu h hao, mt mt t chi ph 2% 3.5 70.00%
xy dng
TC-03 Phn trm chi ph qun l trn mi m2 7.0% 4 80.00%
II. Tiu ch v khch hng 77.78%
KH-01 Phn trm thi gian xy dng thay i so vi k hoch 9,1% 3 60.00%
KH-01 Mc cht lng sn phm hon thnh Tt 4 80.00%
KH-03 Phn trm chi ph xy dng thay i 3,6% 4 80.00%
KH-04 S ngy trung bnh cho php mua vt t 1 thng 4 80.00%
KH-05 S ngy trung bnh cho php cha vt t 15 ngy 4 80.00%
KH-06 S ngy trung bnh cho php sa cha sai st khi bn 7 ngy 4 80.00%
giao sn phm
KH-07 Phn trm thi gian bn giao sn phm thay i 1,1% 4 80.00%
KH-08 Mc nh hng ca mi trng xung quanh Rt tt 4 80.00%
KH-09 Thi gian sa cha bo tr sn phm 4 80.00%
III. Tiu ch v hot ng ni b 70.00%
HN-01 Phn trm khi lng vt liu xy dng h hng mt 1% 4 80.00%
mt t vt t c cung cp
HN-02 Mc i mi, cp nht thng tin Kh 3 60.00%
HN-03 Mc thch hp ca vic phn b cng vic Kh 3 60.00%
HN-04 Phn trm khi lng vt t thay i so vi d ton <10% 4 80.00%
IV. Tiu ch v nghin cu pht trin 70.00%
NP-01 Mc hun luyn nhn vin ti cng ty 13% 2 40.00%
NP-02 Phn trm nhn vin c i hc tp nc ngoi 23% 4 80.00%
NP-03 Phn trm gia tng thu nhp do nhn vin 10% 4 80.00%
NP-04 Mc tham gia ra quyt nh ca nhn vin 40% 2.5 50.00%
NP-05 Mc ng dng k thut mi Kh 3 60.00%
NP-06 Phn trm nhn vin c bng i hc 67% 3 60.00%

sn xut kinh doanh ca cng ty. lp bng ny cn tho lun, bn bc trong cn b

ch cht iu hnh cc cng tc kinh t k thut ca cng ty trn c s s khung BSC
nu.
S liu a vo bng da vo thng k, theo di cc ch tiu ch yu thc hin v ghi
chp c k thut vin thng k, lnh o, cc n v, i, t, phng, ban ca Cng ty
xem xt, thng qua.Mc nh gi theo thang im 5: im 1 (km); im 2 (yu); im 3
(t yu cu); im 4 (kh); im 5 (gii). Mc hon thnh tnh theo % ch l vic tnh
chuyn t thang im ra d hiu theo thi quen.
Vic coi mc kt qu hon thnh l mnh hay yu, tu thuc vo quan im chin lc
ca lnh o iu hnh, cn c vo iu kin v kh nng pht trin ca n v, trng
hp ca Cng ty Ph M Hng th ch phn ra 2 loi im:im mnh v im yu. Vi
nhng im cn yu, cn c chnh sch mi iu chnh.
Bng 2. Cc im mnh v im yu c la chn cho phng cng trnh cng ty
PMH
Tiu ch Kt qu im
hon thnh mnh/yu
I. Tiu ch v hot ng ti chnh 76.67%
TC-01 Chi ph xy dng cho mi mt vung 80.00% im mnh
TC-02 Phn trm chi ph vt liu h hao,mt mt t chi ph 70.00% im yu
xy dng
TC-03 Phn trm chi ph qun l trn mi mt vung 80.00% im mnh
II. Tiu ch v khch hng 77.78%
KH-01 Phn trm thi gian xy dng thay i so vi k hoch 80.00% im mnh
KH-02 Mc cht lng sn phm hon thnh 80.00% im mnh
KH-03 Phn trm chi ph xy dng thay i 80.00% im mnh
KH-04 S ngy trung bnh cho php mua vt t 80.00% im mnh
KH-05 S ngy trung bnh cho php cha vt t 80.00% im mnh
KH-06 S ngy trung bnh cho php sa cha sai st khi bn 80.00% im mnh
giao sn phm
KH-07 Phn trm thi gian bn giao sn phm thay i 80.00% im mnh
KH-08 Mc nh hng ca mi trng xung quanh 80.00% im mnh
KH-09 Thi gian sa cha bo tr sn phm 80.00% im mnh
III. Tiu ch hot ng ni b 70.00%
HN-01 Phn trm khi lng vt liu xy dng h hng mt 80.00% im mnh
mt t vt t c cung cp
HN-02 Mc i mi, cp nht thng tin 60.00% im yu
HN-03 Mc thch hpk ca vic phn b cng vic 60.00% im yu
HN-04 Phn trm khi lng vt t thay i so vi d ton 80.00% im mnh
IV. Tiu ch v nghin cu pht trin 70.00%
NP-01 Mc hun luyn nhn vin ti cng ty 40.00% im yu
NP-02 Phn trm nhn vin c i hc tp nc ngoi 80.00% im mnh
NP-03 Phn trm gia tng thu nhp do nhn vin 80.00% im mnh
NP-04 Mc tham gia ra quyt nh ca nhn vin 50.00% im yu
NP-05 Mc ng dng k thut mi 60.00% im yu
NP-06 Phn trm nhn vin c bng i hc 60.00% im yu

Kt qu phn tch trn ch ra cho cc lnh o Phng cng trnh thy c im yu

v im mnh ca mnh.
Nh vo kt qu ny, cc nh qun tr s kp thi chn chnh, thc hin cc quyt nh
ng n nhm ci thin cng nh khc phc cc im yu ca c quan. Bn cnh , kt
qu cng gip cc nh qun l tip tc pht huy cc im mnh, nhm nng cao hiu qu
hot ng ca phng ban mnh, cng nh nng cao hiu qu hot ng ca ton Cng ty.
Trong Cng ty Lin doanh Ph M Hng, Phng Cng trnh l mt phng ban c nh
hng rt ln n mi hot ng kinh doanh v pht trin ca Cng ty. Tuy nhin, theo
kt qu phn tch ca ti ny, th mc hon thnh ca phng ny ch t mc trung
bnh (73,61%). Qua kt qu c th ny, c c t vic p dng k thut Balanced
Scorecard, ta c th thy rng, chin lc ca Phng Cng trnh cng nh ca Cng ty
Ph M Hng c th khng t c nh mong mun nu cc nh iu hnh khng thy
c cc im yu ca Phng Cng trnh qua cc o lng v phn tch c th nh trn.
Nhn nh ny da trn yu cu ca lnh o cng nh chin lc l cc ch tiu phi t
80% tr ln mi c coi l im mnh, v khng d di chp nhn im di 80%.
Nghin cu cng kin ngh mt s bin php nhm ci thin tnh hnh hoat ng ca
Phng Cng trnh. Trong , nhn mnh ti tiu ch nghin cu v pht trin, mt tiu
ch t kt qu rt thp, m c th l ngun lc con ngi, mt ngun lc c nh hng
s sc nht n li nhun v pht trin sn xut.
Mt bng hc vn ca nhn vin Phng Cng trnh t mc thp (67% so vi yu cu l
95%). Chnh iu ny nh hng n kh nng thc hin cng vic ca nhn vin. Qua
y, xin kin ngh Phng Cng trnh cn tp trung nng cao trnh hc vn ca nhn
vin bng cch ng vin, khuyn khch hoc h tr cho nhn vin b tc kin thc v
mt s bin php khc nh sau:
-Cng ty nn thng xuyn m cc lp o to kin thc hoc k nng lm vic.
-Khuyn kch nhn vin tham gia ng gp kin, trao i cng vic thng thn. V y
chnh l ngun lc hiu r bn cht cng vic nht.
-To iu kin cho nhn vin pht huy ti a kh nng ca mnh.
-To iu kin ti a cho nhn vin tip cn vi k thut v cng ngh xy dng v qun
l tin tin trn th gii thng qua cng c internet.
- Khuyn khch nhn vin tham quan hc hi cc m hnh cng trnh xy dng khu vc
khc.
Cc ch s thc hin KPIs ca Phng Cng trnh c xem xt, hiu chnh v nh gi
bi cc chuyn gia, cc nh qun l cng nh cc t vn ca Cng ty Lin doanh Ph M
Hng. Kt qu nh gi cc ch s ny cng cho thy tnh thc t v kh nng p dng
cao ca chng.Qua , c th xem xt nghi cc ch s ny l cc ch s c bn cho
vic trin khai p dng l thuyt Balanced Scorecard cho Phng Cng trnh Cng ty lin
doanh Ph M Hng trong thi gian ti, cng nh c th p dng cho cc phng cng
trnh, phng k thut cho cc cng ty bt ng sn khc trong phm vi hot ng nh
Cng ty lin doanh Ph M Hng.
Vic nh ra cc ch tiu nh gi hc vn ca nhn vin khng n gin ch da vo
bng cp, m tu theo yee cu cng tc m t ra cc ch tiu c th. Th d cc ch tiu
ch yu nh gi mc hc vn ca nhn vin nh sau: bng cp tham kho, lp bi
dng, s cp nht kin thc qua Internet, s c sch, hc ngoi gi, c bo ch, s
lng sng kin, ci tin cng vic, s bi pht biu trn phng tin thng tin, trnh
ngoi ng giao tip v tham kho thng tin khoa hc, cng ngh. Nhng tiu ch t
ra trn c s nhng hiu bit v cch gii quyt cng tc phc v cho sn xut theo
hng tin tin.
5. Kin ngh cho nghin cu tip theo
ti thc hin vic o lng s hon thnh ca Phng Cng trnh Cng ty lin doanh
Ph M Hng. Tuy nhin, do gii hn v thi gian nn vic o lng s thc hin ch
da vo thng tin t mt vi d n in hnh ca Cng ty. V th, cc nghin cu s hn
nn c thc hin cho tt c cc loi d n cng nh cho tt c cc phng ban trong
cng ty. Kt qu o lng s hon thnh ca Phng Cng trnh da vo thng tin t tt
c cc d n s mang n mt kt qu ton din v bao qut hn. Khi , cc ch s thc
hin c ngh c s dng cho vic o lng s hon thnh ca phng cng trnh
trong tng lai.
Ngoi ra, do hin nay ti Vit Nam cha c s liu thng k v cc chun mc ca
ngnh, c bit l trong ngnh xy dng v c th l bt ng sn. V th, trong qu trnh
thu thp d liu so snh nh gi s thc hin ca phng ban, cc s liu so snh ch
c thu thp t 22 doanh nghip c cng phm vi v chc nng hot ng (cng ty
100% vn nc ngoi, lin doanh, t nhn c vn u t tng i ln). Do cc
nghin cu su hn nn m rng p dng cho s lng doanh nghip nhiu hn v cho
mi loi hnh hot ng (doanh nghip Nh nc, cng ty vn 100% nc ngoi, cng ty
c phn...)
Qua y, cng xin c ngh cc ban ngnh chc nng nhanh chng thc hin cc
thng k v cc ch s tiu chun hoc cc chun mc ngnh cho ngnh bt ng sn ni
ring v ngnh xy dng ni chung. qua , h tr cc doanh nghip c y c s
qun l v pht trin chin lc ca doanh nghip mnh.
GS. L Kiu, ThS. Lu Trng Vn, ThS. L Minh Khnh
(Ngun tin: T/C Kinh t Xy dng, s 1/2007)