VNH3.TB14.

586

NH GI THC KT QU HC TP
TRONG GIO DC I HC V O TO NGUN NHN LC

GS. Nguyn c Chnh

i hc Quc gia H Ni
I. Nhng vn chung v nh gi thc
1. t vn
Trong k nguyn kinh t tri thc, hi nhp quc t su sc v tt c cc lnh vc, yu
cu v ngun nhn lc c kh nng cnh tranh ngy cng tr nn gay gt, quyt nh s
thnh bi ca mt quc gia. Kh nng cnh tranh ca ngun nhn lc ph thuc rt nhiu
vo qu trnh o to ca h thng gio dc H&C ca tng nc, ni ngoi nhng nng
lc nhn thc c bn v chuyn mn, phi rn luyn cho sinh vin nhng k nng sng, lm
vic trong mi trng thc, lun thay i v nhiu th thch.
Hin nay, nn gio dc i hc Vit Nam ang tin hnh mt qu trnh o to mang
tnh hn lm, khng to ra s kht khao trong hc tp c th cho ra trng nhng cng
dn ca th k 21. Trong qu trnh o to y, vic kim tra nh gi kt qu hc tp - mt
khu trng yu ch c tin hnh thng qua nhng hnh thc truyn thng nh cc cu hi
TNKQ hoc TNTL. Nhng bi kim tra nh gi kiu ny ch i hi sinh vin miu t li
nhng s kin ring r, him khi yu cu sinh vin vn dng nhng kin thc hc vo
mt tnh hung thc trong cuc sng. V kt qu l ngun nhn lc c o to trong bi
cnh nh vy khng c kh nng p ng yu cu pht trin kinh t x hi trong k nguyn
hi nhp kinh t th gii.
Mt vn c t ra l qu trnh o to bc i hc Vit Nam khng th t hi
lng vi nhng kin thc v k nng c bn v ti thiu nh hin nay, m phi gn cht hn
na nhng kin thc, k nng m sinh vin hc c trong trng i hc vi nhng g cuc
sng thc yu cu h. Cc trng i hc phi gip sinh vin pht trin nhng k nng,
nhng nng lc trong cuc sng thc, bi cnh thc v nhng sinh vin tt nghip phi trnh
din c nhng nng lc c nh gi bng cc bi kim tra nh gi thc, ch khng
phi bng giy bt nh hin nay.

1
 Vi nhng l do nh vy, ngi vit c nh gii thiu mt hnh thc kim tra
nh gi c s dng k thut nh gi thc nhm lin kt cc hot ng lp hc vi nhng
nng lc sinh vin cn trong cuc sng sau ny.
2. nh gi thc l g?
nh gi thc l mt hnh thc nh gi trong ngi hc c yu cu thc hin
nhng nhim v thc s din ra trong cuc sng, i hi phi vn dng mt cch c
ngha nhng kin thc, k nng thit yu (J. Mueler).
nh gi thc l nhng vn , nhng cu hi quan trng, ng lm, trong
ngi hc phi s dng kin thc thit k nhng hot ng mt cch hiu qu v
sng to. Nhng nhim v c th l s m phng li hoc tng t nh nhng vn
m mt cng dn trng thnh, nhng nh chuyn mn phi i din trong cuc
sng (Grant Viggins).
Thng thng, mt bi nh gi thc bao gm nhng nhim v m sinh vin phi
hon thnh v mt bn miu t nhng tiu ch nh gi vic hon thnh nhng nhim v
(Rubric).
3. nh gi thc v nh gi truyn thng
3.1. nh gi truyn thng
C nhiu hnh thc nh gi m cc ging vin thng s dng nh gi kt qu
hc tp ca sinh vin. C 2 hnh thc chnh l cc bi thi TNKQ v TNTL (trong , c
TNTL c cu trc).
Cc bi thi dng cu hi TNKQ ch yu cu sinh vin chn cu tr li ng trong 4-5
phng n chn (hoc 1 vi hnh thc khc nh in khuyt, ghp i v.v.). Mc d cc cu
hi TNKQ thng ch kim tra c cc k nng t duy bc thp (ti hin, vn dng) song
nhng ngi c v cho hnh thc nh gi ny vn cho rng cc bi TNKQ cng c kh
nng lm bc l k nng t duy bc cao ca sinh vin. Ngoi ra, bi TNKQ rt d chm
im mt cch chnh xc v khch quan, rt thun li cho cc ging vin l nhng ngi
lun khng c thi gian.
Cc bi TNTL cng l hnh thc nh gi c dng kh ph bin. Cu hi t lun
cu trc yu cu sinh vin phi t vit cu tr li trong mt gii hn t nht nh (cu tr li
ngn hoc bi lun ngn essay).
Hnh thc kim tra nh gi bng bi lun c mt nhc im ln l rt kh nh
gi v cho im mt cch khch quan v cng bng.

2
3.2. nh gi thc (hay cn gi l nh gi s thc hin performance assessment)
u nhng nm 1990 nhiu nh lm chnh sch gio dc ca M khng hi lng vi
loi nh gi truyn thng bng giy bt tm ra mt hnh thc nh gi khc, hiu qu
hn. Hnh thc nh gi ny cho php thu hp khong cch gia nhng g sinh vin hc
c trong trng vi nhng iu ang din ra trong cuc sng thc.
nh gi thc c thc hin trong mt qu trnh trong ging vin s dng bi thi
hay mt nhim v m sinh vin phi hon thnh thu thp thng tin v cch thc m h
thc hin nhim v .
c trng ca nh gi thc l:
Yu cu sinh vin phi kin to 1 sn phm ch khng phi chn hay vit ra 1 cu tr
li ng.
o lng c qu trnh v c sn phm ca qu trnh .
Trnh by 1 vn thc trong th gii thc cho php sinh vin bc l kh nng vn
dng kin thc vo tnh hung thc t.
Cho php sinh vin bc l qu trnh hc tp v t duy ca h thng qua vic thc
hin bi thi.
y chnh l s u vit ca nh gi thc, mt hnh thc nh gi c c mc
nhn thc ni dung kin thc c v qu trnh vn dng kin thc vo cuc sng.
4. Phn bit nh gi truyn thng v nh gi thc
nh gi truyn thng v nh gi thc c nhiu hnh thc thc hin khc nhau, song
c th phn bit 2 kiu nh gi thng qua nhng c trng c bn ca chng.
nh gi truyn thng nh gi thc
La chn/vit cu tr li Trnh din hon thnh 1 nhim v
M phng Trong i sng thc
Ti hin / ti nhn Kin to / vn dng
Do ging vin lm Do sinh vin lm
Minh chng gin tip Minh chng trc tip

La chn / vit cu tr li ng - Hon thnh mt nhim v.

Trong nh gi truyn thng, sinh vin phi chn hoc t vit 1 cu tr li ng. Cn
nh gi thc yu cu sinh vin th hin s hiu bit thng qua vic hon thnh 1 nhim v
phc tp hn mang tnh vn dng in hnh v c ngha thc t.

3
 M phng - i sng thc
Trong nh gi truyn thng, vic chn hoc vit 1 cu tr li ng rt t kh nng
ch ra c nng lc m sinh vin c th thc hin c ngoi nh trng. Nhng bi trc
nghim m phng nh vy c th gip tng s ln sinh vin phi trnh by mt k nng
trong thi gian hn ch. Cn nh gi thc yu cu sinh vin trnh din nng lc ca h
trong 1 cng vic c th.
Ti hin/ti nhn - Kin to/vn dng
Mt bi TN truyn thng (TNKQ TNTL) c thit k tt c th nh gi hiu qu
ca qu trnh nhn thc ca sinh vin, v cng c th ti nhn hay ti hin mt vn g
trong cuc sng thc. Tuy nhin, vic trnh din li nhng g sinh vin bit trong cuc sng
khng ni ln nng lc ca h khi phi kin to ra mt sn phm hoc thc hin mt nhim
v quan trng trong 1 bi cnh thc. nh gi thc thng yu cu sinh vin phi phn tch,
tng hp mt cch c ph phn nhng kin thc h hc c trong bi cnh thc v trong
qu trnh h sng to ra tng mi.
Do ging vin thit k - Do sinh vin thit k
Mt bi trc nghim truyn thng (TNKQ TNTL) thng do ging vin thit k
mt cch cn thn. Cht lng bi trc nghim ( kh, phn bit ca cu trc nghim,
gi tr, tin cy ca bi trc nghim) tu thuc vo nng lc thit k ca ging vin.
Sinh vin ch cn tp trung vo nhng g c trong bi trc nghim.
nh gi thc cho php sinh vin c nhiu la chn trong vic kin to v xc nh
nhng g h s trnh by nh mt minh chng v nng lc tht ca h. Ngay c khi sinh
vin khng th xc nh c cch trnh by th h cng c rt nhiu con ng kh d khc
kin to 1 sn phm. ng nhin, mt bi trc nghim do ging vin thit k cng c
nhng u nhc im ca n. Mt bi nh gi thc do sinh vin t thit k cng c nhng
im mnh, im yu m ngi ging vin phi xem xt trong qu trnh la chn v giao
cc nhim v nh gi.
Minh chng gin tip Minh chng trc tip
Khi sinh vin chn v ngay c khi h t sng to ra mt cu tr li ng trong 1 bi
nh gi kiu truyn thng th ta cng khng bit g nhiu v sinh vin . C phi do sinh
vin on m? Cch t duy no gip sinh vin tr li ng cu hi? Cng lm chng ta c
th d bo sinh vin c th bit ci g v c th lm g vi nhng kin thc . y mi

4
ch l nhng minh chng gin tip, nht l khi cuc sng i hi phi c nhng vn dng
phc tp, linh hot v sng to nhng kin thc hn lm hc c trong trng.
nh gi thc cung cp nhng minh chng trc tip hn v vic vn dng, kin to
nhng kin thc mi. Th d: nh gi nng lc t duy ph phn ca sinh vin th yu
cu h vit mt bi ph bnh mt hin tng no ang din ra trong cuc sng s cung
cp nhng minh chng trc tip v k nng ny hn l yu cu h tr li mt lot cc cu
hi.
5. Kt hp nh gi truyn thng v nh gi thc
nh gi truyn thng v nh gi thc khng loi tr nhau, m ngc li, b sung
cho nhau nhm nh gi mt cch ton din v chnh xc nht vic t mc tiu ca chng
trnh kho hc, mn hc hay bi hc.
Mc tiu ca chng trnh kho hc, mn hc hay bi hc c th nhiu lnh vc
khc nhau (nhn thc, tnh cm, k nng, nng lc v.v.) v cng khng phi mc tiu no
cng yu cu sinh vin phi trnh din nng lc vn dng kin thc hay k nng. Th d,
mc tiu ca bi hc ch l nm vng kin thc no , th mt vi cu hi nhiu la chn
hoc cu tr li ngn c th nh gi c mc t mc tiu ny. Nhng nh gi
nng lc hon thnh mt cng vic, trnh din 1 k nng nh hon thnh 1 sn phm, kt
thc 1 qu trnh, pht trin 1 h thng, gii quyt 1 vn , trnh by 1 vn , son tho 1
bo co, vn hnh 1 c my v.v. th nh gi thc l la chn ti u ca cc ging vin.
6. Cc kiu nh gi v s tc ng ca n ti vic la chn phng php dy hc
Mt trong nhng chc nng c bn ca nh gi l nh hng. Hai kiu nh gi
nh trnh by trn c tc ng khng nh ti vic s dng cc phng php dy hc khc
nhau c th hon thnh bi thi.
Theo m hnh nh gi truyn thng, ging vin c khuyn khch dy hc sinh
vin tr li c nhng kiu cu hi thng gp trong cc bi kim tra thi khc nhau.
Thng thng, 1 bi trc nghim truyn thng ch bao gm mt s mu kin thc nht nh
trong v s kin thc, k nng c dy trong chng trnh, ri t phng on mc
nm vng kin thc v tt c nhng g lin quan. Nu ging vin trong qu trnh dy hc tp
trung ch yu vo cc mu kin thc s c thi th vic trnh din tt kin thc c lin
quan ti nhng mu khng c ngha phn nh kin thc v ton b mn hc. Do vy,
nhng mu kin thc s c trong bi thi bao gi cng c bo mt nghim ngt, v kt qu
l ging vin khng c php dy nhng g s thi.

5
 Vi m hnh nh gi thc, ging vin c khuyn khch dy nhng g sinh vin
phi thi h thi tt. Sinh vin cn hc thc hin tt nhng nhim v c ngha thc.
h tr sinh vin thc hin tt nhng nhim v ny, trong qu trnh ging dy, ging vin cn
ch cho sinh vin bit cch thc hin no l tt, cch no l khng tt. Ngoi ra, trc ,
sinh vin cn c cung cp mt bn lit k nhng tiu ch cn t c nh gi cao
nht (Rubric). V mt khi sinh vin bit th no l hon thnh tt mt nhim v, bit nhng
du hiu (minh chng) c trng ca vic hon thnh tt nhim v, h s pht huy nhng
kin thc, k nng cn thit c hc hon thnh tt nhim v .
Ngoi ra, nh gi ch thc cn khuyn khch tch hp vic dy - hc vi kim tra
nh gi. nh gi truyn thng thng tch ri khi qu trnh dy hc, tc l bi trc
nghim (bi thi, kim tra) ch c tin hnh khi cc kin thc, k nng c ging dy
xong. Trong m hnh nh gi thc, mt nhim v thc c dng o lng, nh gi
nng lc vn dng kin thc ca sinh vin, ng thi, cng c dng nh mt phng tin
sinh vin hc tp. Th d, khi a ra mt vn sinh vin gii quyt, sinh vin s hc
c nhiu iu trong qu trnh tm ra cc gii php, cn ging vin h tr sinh vin trong
qu trnh . V cc gii php do sinh vin tm ra gii quyt vn tr thnh bi lm
gip ging vin nh gi sinh vin vn dng kin thc mt cch c ngha nh th no.
Mt khc, nh gi thc l ng lc sinh vin th hin nhng cch thc hon
thnh mt nhim v mt cch a dng. Nhng sinh vin khc nhau c nhng im mnh,
im yu khc nhau, do vy, h cng c nhng cch trnh din nhng g h hc c bng
nhng cch khc nhau. Trong m hnh nh gi truyn thng, sinh vin t c c hi trnh
din nhng g h hc c bng nhiu cch khc nhau.
Tuy nhin, bi trc nghim c thit k tt cho php xc nh v tr ca tng sinh
vin so vi nhng sinh vin khc trong cng mt lnh vc.
Nh ni trn, 2 kiu nh gi truyn thng v nh gi thc khng loi tr nhau,
m b sung cho nhau, m bo c nhng kiu nh gi a dng, nhiu bin th sao cho
s mu cn thit v cc cng c o c th o lng nh gi chnh xc kt qu hc
tp ca sinh vin, gip h tin b khng ngng v c bit l gip h gn kt nhng kin
thc, k nng hc c trong nh trng vi i sng thc v khi h ra trng h s sn
sng tham gia vo cuc sng lao ng.
II. Xy dng mt bi nh gi thc
Mt bi nh gi thc c tin hnh theo 4 bc

6
 Bc 1 Xc nh chun - iu sinh vin cn v c th thc hin.
Bc 2 Xy dng nhim v - iu sinh vin phi thc hin chng t t
chun
Bc 3 Xc nh cc tiu ch - nhng du hiu c trng cho vic thc hin tt
nhim v
Bc 4 Xy dng bng hng dn nhm phn bit cc mc hon thnh, mc
t cc tiu ch (Rubric) [holistic, analytic].
Bc 1: Xc nh chun
1.1. Chun v cc khi nim lin quan
i vi bt k kiu nh gi no, truyn thng hay nh gi thc, vic u tin quan
trng nht l phi xc nh chng ta nh kt thc u, sinh vin phi lm g sau mt giai
on hc tp.
Mt bi nh gi khng th cung cp nhng thng tin c gi tr nu n khng o
c ci nh o, v n s khng o c ci nh o nu mc ch ca s o khng xc
nh tng minh! Do vy, nu khng xc nh c r rng mc ch, mc tiu ca vic hc
tp th mi bc tip theo u v ch.
Chun chnh l li tuyn b v ci sinh vin cn bit v c th lm c. Tuy nhin,
so vi mc ch, chun c phm vi hp hn, d thay i hn trong cch nh gi (xem s
):
RNG

S mng (mission)
Khng o lng c

Mc ch (goal)

Chun (standard)
o lng c

Mc tiu (objective)

HP

Trong s trn ta thy c mi quan h gia s mng mc ch chun mc

tiu - mi quan h ca cc khi nim t rng, khng o lng c, nh gi c ti cc
khi nim hp dn, o lng, nh gi v quan st c.

7
 S mng l tuyn b rng v chung nht ca mt trng i hc hay trng ph
thng v nhng g sinh vin ca h cn bit v c th lm c khi ra trng. S mng
c cng b cho ton th x hi bit v tn ch, mc ch gio dc ca nh trng .
Mt th d v s mng ca trng THPT Mueller: Ton th hc sinh ca trng
Mueller s tr thnh ngi bit giao tip, hp tc v gii quyt vn mt cch hiu
qu....
y l im khi u ca mi hot ng trong trng: hot ng dy-hc, phng
php dy-hc, kim tra nh gi kt qu hc tp cc mn hc... u c thit k v tin
hnh sao cho hc sinh ca h tr thnh nhng ngi bit giao tip, bit hp tc v bit gii
quyt vn mt cch hiu qu tng mn hc, bi hc c th.
Tuyn b v s mng cng gip kim tra nh gi cc hot ng khc ca nh
trng c phc v cho vic hon thnh s mng hay khng.
S mng s c c th ho mt bc thnh tp hp cc mc ch (goal). Mc ch
hp hn s mng song vn rng cho mt bi hc hay cp hc, xc nh nhng k vng
chung i vi sinh vin, hc sinh cp hc .
S mng v mc ch thng ch cung cp nhng k vng mang tnh nh hng,
khng o lng nh gi v quan st c.
Mc ch uc chia nh hn thnh cc chun. Nu mc ch l nhng k vng chung
cho mt cp hc th chun c xu hng c th ho cho mt lp hc ng vi mt n v ni
dung (1-2 chng) v mt n v thi gian (2-3 tun).
cui s l mc tiu, l s c th ho hn na cc chun cho tng bi hc. Mi
bi hc c th c 1-2 chun vi nhiu mc tiu.
Khc vi s mng v mc ch, chun v mc tiu c xy dng di dng hnh vi
quan st c, o lng nh gi c.
i vi nh gi thc th khi nim chun ph hp hn c, bi l cng nh mc tiu,
chun l nhng pht biu c th quan st c, nh gi c, l iu kin thit yu xy
dng nhim v thc. Hn na, chun c phm vi bao qut mt n v ni dung ln hn bi
hc v c thi gian di hn, ph hp hn vi vic thit k mt bi nh gi thc.
V vy, mt bi nh gi thc thng c bt u t vic tp hp cc chun cn
nh gi. Tp hp cc chun bao gm c chun ni dung, c k nng sng khc nh t duy
ph phn, nng lc gii quyt vn , k nng hp tc... m h mc tiu cc bi hc khng
bao qut c.

8
1.2. Cc loi chun: C 3 loi chun:
- Chun ni dung
- Chun qu trnh
- Chun gi tr
1.2.1. Chun ni dung
Chun ni dung l mt tuyn b miu t nhng g sinh vin phi bit, hoc c th
lm c trn c s mt n v ni dung ca mt mn hc hoc c th ca 2 mn hc gn
nhau.
Th d: Sinh vin c th miu t hiu ng ca hot dng th cht ln c th
Sinh vin c th trnh by thng tin v vic lm bng ngn ng ang hc
Sinh vin c th phn bit c cc hnh thc kim tra nh gi kt qu hc
tp...
1.2.2. Chun qu trnh
Chun qu trnh l mt tuyn b miu t nhug k nng m sinh vin phi rn luyn
ci thin qu trnh hc tp. Chun qu trnh l nhng k nng c bn p dng cho tt
c cc mn hc m khng ch ring cho mn no.
Th d: Sinh vin c th xc nh c nhung mc ch kh thi cho hot ng hc
ca bn thn
Sinh vin c th chp nhn tng ca ngi khc
Sinh vin c th tm c v nh gi c nhng thng tin lin quan n
mn hc...
1.2.3. Chun gi tr
Chun gi tr l mt tuyn b miu t nhng phm cht m sinh vin cn rn luyn
trong qu trnh hc tp.
Th d: Sinh vin bit tn trng s khc bit v quan im trong mt cng ng
Sinh vin c th chp nhn s mo him mt cch c trch nhim
Sinh vin c th m nhn nhng nhim v mang tnh thch thc...
Bc 2: Xc nh nhim v thc
Nhim v thc l mt bi tp c thit k nh gi nng lc vn dng kin thc,
k nng do chun xc nh v gii quyt nhng thch thc trong th gii thc.
Ni cch khc, mt nhim v m sinh vin phi hon thnh c coi l nhim v
thc khi:

9
 - Sinh vin c yu cu t kin to cu tr li ca mnh ch khng phi la chn
mt cu tr li ng;
- Nhim v m phng li nhng thch thc m sinh vin phi i din trong th
gii thc.
Trong nh trng, thng chng ta ch quan tm n lng kin thc m sinh vin
thu nhn c ch t khi nh gi c h s s dng nhng kin thc trong cuc sng
ra sao. Do vy mt bi thi ch c ngha khi n yu cu sinh vin thc hin mt nhim v
thc.
Ngoi ra, nh ni trn, nhng nhim v ny khng ch nh gi. Hnh thc
nh gi ny khuyn khch tch hp dy, hc vi nh gi. Trong m hnh nh gi truyn
thng qu trnh dy hc thng tch ri khi khu nh gi, tc l bi thi c t chc sau
khi qu trnh dy hc kt thc. Cn trong m hnh nh gi thc, cng mt nhim v
c s dng o lng nng lc vn dng kin thc, k nng c hc ca sinh vin v
ng thi c dng nh mt phng tin, cng c dy hc.
Cc kiu nhim v thc.
nh gi truyn thng dng nh gi s tip nhn kin thc, k nng ca sinh
vin v thng c xy dng t nhng cu hi nhiu la chn v mt s cu t lun kin
to. Ngc li, nh gi thc bao gm nhng nhim v nh trnh din, sn phm v c
nhng cu hi kin to i hi sinh vin c s vn dng trc tip kin thc, k nng vo i
sng thc.
Nhng kiu nhim v thc c th l:
Cu hi kin to
tr li cu hi ny sinh vin phi kin to nhng cu tr li trn c s kin thc,
k nng c hc. Thng thng khng c 1 cu tr li chnh xc duy nht cho loi cu
hi ny. Sinh vin kin to cu tr li c th rt khc nhau. c trng ca loi cu hi kin
to l c ni dung hp, nh hng cch tr li, c gii hn v di. Tuy nhin, do sinh
vin phi t kin to kin thc mi nn t nhiu cng bc l nng lc t duy ca h. Khc
vi nhng bi tp la chn cu tr li ng, trong trng hp ny ging vin c th t nhiu
nhn ra nng lc t duy ca sinh vin.
Mt s v d v kiu bi tp ny:
- Cu hi bi lun ngn (essay)
- Bi tp m phng

10
 - Bn khi nim
- Thuyt trnh theo s
- Thc hin cc bc chun b lm mt th nghim
- Vit mt trng on kch bn
Bi tp thc - sn phm
hon thnh loi bi tp ny (assignment) sinh vin phi kin to mt sn phm c
th, c gi tr, bng chng ca s vn dng cc kin thc, k nng hc, v/hoc kh nng
ng dng, phn tch, tng hp, nh gi nhng kin thc, k nng . Cng nh cc cu hi
kin to, sinh vin phi t vit ra cu tr li, tuy nhin sn phm ny thng rng v su
hn, c ln hn, su sc hn, cn nhiu thi gian hn.
- Bi tp ln, truyn ngn, bi th
- Bo co khoa hc
- Bo co v mt th nghim
- Bi bo
- Poster...
Kiu bi tp ny c th c thit k di dng hon thnh mt nhim v. thc
hin kiu bi tp ny sinh vin phi hon thnh mt nhim v chng t mc nm
vng cc kin thc, k nng, hay kh nng vn dng, phn tch, tng hp v nh gi nhng
kin thc, k nng . Loi bi tp ny cng i hi kin thc rng, su, cn nhiu thi
gian.
- Thc hin mt th nghim
- Trnh din 1 v kch, iu ma
- Tranh lun
- Thi u th dc, th thao
- Trnh by trc c to
- D n, n
Bc 3: Xc nh cc tiu ch nh gi vic hon thnh nhim v
Tiu ch l nhng ch s (nhng c trng) ca vic hon thnh tt nhim v, gip tr
li cu hi: Chng ta s nh gi sinh vin hon thnh nhim v nh th no?
tr li cu hi ny cn xy dng nhng tiu ch c trng ring cho vic hon
thnh tt nhim v. Ging vin s dng cc tiu ch ny nh gi sinh vin hon thnh
nhim v mc no, tc l h p ng chun mc no.

11
 Th d: Bi kim tra thc mn Ton
C 6 chun trong bi kim tra ny:
- S dng cng c, phng php, n v o ph hp o c kch thc
mt vt
- Xc lp v gii thch c t l
- Xc nh c cc mu thang o
- c tnh c tng gi tr v xc nh c mc chnh xc cn thit
- T chc ti liu
- Gii thch qu trnh t duy
nh gi vic t cc chun nu trn ging vin giao mt nhim v nh sau:
Sp xp c trong phng
Bn mun sp xp li c trong phng, song b m bn khng ngh l tng
hay. c th thuyt phc b m sp xp li c, bn phi thit k mt m hnh t l hai
chiu xem sau khi sp xp li c cn phng s nh th no?
Trnh t cc bc:
- Trc ht bn cn o cc chiu ca sn cn phng bn mun sp xp li c,
bao gm c v tr, kch thc ca ca s, ca ra vo. Bn cn o c khong
khng gian ang t tng mn trong phng. Tt c nhng kch thc ny
c ghi chp li cn thn.
- Sau s dng cc t l cho tnh ton mi tng quan gia cn phng v
tng mn .
- Tip theo bn thit k cn phng theo t l c nh du cc ca s, ca ra vo
ln t giy kh ln.
- Sau bn v cc mn theo t l ln giy cng v ct ri ra
- Tip theo bn sp xp m hnh cc mn vo ch bn mun trn bn thit k v
nh du.
- Cui cng bn vit li gii thch ngn gn v sao cc mn li c sp xp li
nh vy trn m hnh ca bn.
M hnh ca sinh vin cng bn thuyt minh s c treo trong lp v c lp s bnh
chn m hnh tt nht.
Nh vy ta c th thy cc tiu ch gio vin chn nh nhng ch s thc hin nhim
v sp xp li c trong phng l:

12
 - Tnh ton chnh xc cc php o trn m hnh chnh xc
- nh du chnh xc trn m hnh
- Thc hin c cc php o tt
- V p
- Gii thch r rng
Nhng c trng ca mt tiu ch tt
Mt tiu ch tt c nhng c trng sau:
- c pht biu r rng
- Ngn gn
- Quan st c
- M t hnh vi
- c vit sinh vin hiu c
Hn na phi chc chn rng mi tiu ch l ring bit, c trng cho mt du hiu
ca bi thi, tuy nhin khng nn trng lp v khc th nguyn trong 1 b tiu ch.
Nn gii hn s tiu ch 3 v 10. nhng c trng c bn ca nhim v
khng cn phi nh gi ht mi chi tit. Nhim v cng n gin th s tiu ch cng t.
Bc 4: Xy dng bn hng dn (Rubric)
Bn hng dn (km biu im) l bn cung cp nhng miu t hoc cc ch s thc
hin ch tng mc hon thnh nhim v ng vi cc tiu ch (ng thi l im s cho
cc tiu ch mc ).
Nh vy bn hng dn gip nh gi chnh xc mc t chun ca sinh vin v
cung cp thng tin phn hi h tin b khng ngng.
Cc loi bn hng dn
C 2 loi bn hng dn:
- Bn nh tnh (tng hp Holistic rubric)
- Bn nh lng (phn tch Analytic rubric)
Bn hng dn tng hp cho php nh gi vic thc hin nhim v ni chung m
khng i su vo tng chi tit. Trong trng hp ny mc ch nh gi l cht lng s
hon thin ca k nng ni chung. Do vy hnh thc nh gi dng bn hng dn nh tnh
cn c th c gi l nh gi 1 chiu (Menter, 2001).

13
 Bn hng dn nh tnh (tng hp) gp ging vin chm bi nhanh, ph hp vi cc
k nh gi tng kt. Tuy nhin, nh gi kiu ny khng cung cp nhiu thng tin phn hi
cho ging vin v sinh vin.
Bn hng dn nh lng (phn tch) chia nhim v thnh nhng b phn tch ri
nhau v sinh vin nh gi tr (bng im s) cho nhng b phn . Qu trnh chm bi loi
ny lu hn v phi phn tch nh gi tng k nng, tng c trng khc nhau trong bi lm
ca sinh vin. Tuy nhin, bn hng dn nh lng ny cho php thu thp nhiu thng tin
phn hi hn, chi tit hn tng tiu ch. V nu lu tr v x l nhng thng tin ny ging
vin s c 1 b h s v im mnh, im yu ca tng sinh vin v qu trnh tin b ca
h.
tin cy ca bn hng dn:
nh gi tin cy ca bn hng dn c th dng phng php th bng cch
cho 2 ngi chm 1 bi hoc cho 1 ngi chm vo 2 thi im khc nhau. Nu im s
trng nhau c th xem bn hng dn l c tin cy. Trong trng hp ngc li, cn c
s chnh sa bn hng dn cho ph hp.
xy dng 1 bn hng dn c cht lng cn u t kinh ph v tp hun cho
ging vin k thut ny.
nh gi thc c tc ng khng nh ti qu trnh ging dy, ti phng php dy
hc. Trong gi dy, gio vin c th dng nhng d liu thu c qua cc k KTG
hng dn sinh vin, thm ch c th hng dn cch thc hin 1 bi nh gi thc.
hon thnh bi nh gi kiu ny c thy v tr phi xy dng 1 chin lc dy hc sao
cho:
- Khuyn khch cc hnh thc th hin khc nhau nh ng vai, m phng, tranh
lun, trnh by, din gii...
- Cho php lm vic nhm gip sinh vin ng cc vai tr khc nhau v ch
nhiu hn ti qu trnh nhm v sn phm nhm.
- To iu kin sinh vin t nh gi, nh gi ln nhau, t xc nh mc tiu
phn u t chun.
- ng vin sinh vin s dng kinh nghim ca c nhn thc hin cc nhim v
trong i sng thc.
- Rn luyn cho sinh vin kh nng nh gi mc tng quan gia n lc v
hiu qu.

14
 - sinh vin bit rng phi tch hp nhiu k nng khc nhau mi c c nhng
thnh cng trong hc tp cng nh trong cuc sng sau ny.
Kt lun
nh gi thc khng loi tr nh gi truyn thng m ch l s b sung hon ho
gip ngi dy cng nh ngi hc gn kt nhng kin thc, k nng c hc trong
trng vi cuc sng thc, gip ngi hc c thc hn vi nhng nhim v m h s phi
thc hin khi tt nghip. Qu trnh dy hc trong trng cng nh m tr nn sng ng
hn, ging vin s tm ti, sng to hn tm ra cc bi tp hay, h tr sinh vin thc hin
cc nhim v . Sinh vin s kht khao hn trong qu trnh tip nhn tri thc, rn luyn k
nng lm mt vic c ngha hn ngay t khi cn trn gh nh trng.
ng nhin c th thit k c 1 b h s nh gi kt qu hc tp ca sinh
vin (trong c nhng bi nh gi thc), nh gi thc s l v s tin b khng
ngng ca ngi hc, phi u t thi gian, tin bc. Nhng gio dc i hc o to ra
ngun nhn lc p ng nhu cu pht trin kinh t x hi trong giai on mi, cc nh
hoch nh chnh sch, cc nh trng, cc ging vin phi dnh u tin thch ng cho
KTG thc ny.
thc hin c kiu nh gi thc trong phm vi ton trng, ngi lnh o phi
th hin quyt tm chnh tr ca mnh, h tr ging vin, sinh vin thay i cch dy, cch
hc, loi b cch KTG theo nhng mc tiu hn hp, lc hu.
i mi KTG phi bt u t vic xc lp nhng mc tiu hc tp gn cht vi i
sng thc, ri t pht trin i ng, i mi chng trnh, ti liu hc tp. y l cng
vic kh, phi tin hnh trong thi gian di, tn nhiu cng sc, nhng n lc phi bt
u!

TI LIU THAM KHO

1. Thomas A. Angels, K Prtricia cross. Classroom Assessment Techniques. San
Fransisco 1993.
2. Authentic Asessment Toolbook. Created by Jon Mueller.

15