KUSHTETUTA E REPUBLIKS S SHQIPRIS

Ne, Populli i Shqipris, krenar dhe t vetdijshm pr historin ton, me

prgjegjsi pr t ardhmen, me besim te Zoti dhe/ose te vlera t tjera universale,
me vendosmrin pr t ndrtuar nj shtet t s drejts, demokratik e social, pr t
garantuar t drejtat dhe lirit themelore t njeriut,
me frymn e tolerancs dhe t bashkjetess fetare,
me zotimin pr mbrojtjen e dinjitetit dhe t personalitetit njerzor, si dhe pr
prosperitetin e t gjith kombit, pr paqen, mirqenien, kulturn dhe solidaritetin
shoqror,
me aspiratn shekullore t popullit shqiptar pr identitetin dhe bashkimin kombtar,
me bindjen e thell se drejtsia, paqja, harmonia dhe bashkpunimi ndrmjet
kombeve jan ndr vlerat m t larta t njerzimit,

VENDOSIM KT KUSHTETUT:

PJESA E PAR

PARIME THEMELORE

Neni 1

1. Shqipria sht Republik parlamentare.

2. Republika e Shqipris sht shtet unitar dhe i pandashm.
3. Qeverisja bazohet n nj sistem zgjedhjesh t lira, t barabarta, t prgjithshme e
periodike.

Neni 2

1. Sovraniteti n Republikn e Shqipris i prket popullit.

2. Populli e ushtron sovranitetin nprmjet prfaqsuesve t tij ose drejtprsdrejti.
3. Pr ruajtjen e paqes dhe t interesave kombtar, Republika e Shqipris mund t
marr pjes n nj sistem sigurimi kolektiv, n baz t nj ligji t miratuar me shumicn e
t gjith antarve t Kuvendit.

Neni 3

Pavarsia e shtetit dhe trsia e territorit t tij, dinjiteti i njeriut, t drejtat dhe lirit e
tij, drejtsia shoqrore, rendi kushtetues, pluralizmi, identiteti kombtar dhe trashgimia
kombtare, bashkjetesa fetare, si dhe bashkjetesa dhe mirkuptimi i shqiptarve me
pakicat jan baza e ktij shteti, i cili ka pr detyr ti respektoj dhe ti mbroj.

1
 Neni 4

1. E drejta prbn bazn dhe kufijt e veprimtaris s shtetit.

2. Kushtetuta sht ligji m i lart n Republikn e Shqipris.
3. Dispozitat e Kushtetuts zbatohen drejtprsdrejti, prve rasteve kur Kushtetuta
parashikon ndryshe.
___________________________
VGJK 36/2007: Prsa pretendohet nga krkuesi pr cenim t parimit t siguris juridike, Gjykata Kushtetuese e gjen me
vend ti referohet jurisprudencs s vet, n t ciln ajo ka argumentuar se deri n far mase siguria juridike, t drejtat e fituara,
pritshmria legjitime dhe besimi i qytetarve tek shteti, q bazohen tek parimi i shtetit t s drejts, do t prbjn mbshtetje t
fuqishme n funksion t ngritjes dhe t argumentimit t krkess pr antikushtetutshmrin e nj norme ligjore.[1] Siguria juridike
parakupton, ve t tjerash, besueshmrin e qytetarve tek shteti dhe pandryshueshmrin e ligjit pr marrdhniet e rregulluara.
Besueshmria ka t bj me faktin se qytetari nuk duhet t shqetsohet vazhdimisht pr ndryshueshmrin dhe pasojat negative t
akteve normative q cenojn dhe prkeqsojn nj gjendje t vendosur me akte t mparshme. Parimi kushtetues i shtetit t s drejts
do t konsiderohet i dhunuar, nse mohohen ose shkelen siguria juridike, stabiliteti ligjor dhe mbrojtja e pritshmrive t ligjshme.
Ligjvnsi nuk mund t prkeqsoj n mnyr t paarsyeshme gjendjen ligjore t personave, t mohoj t drejtat e fituara ose t
shprfill interesat legjitime t tyre. Pr t kuptuar dhe zbatuar drejt kt parim, krkohet, nga njra an, q ligji n nj shoqri t
ofroj siguri, qartsi dhe vazhdimsi, n mnyr q individt ti drejtojn veprimet e tyre n mnyr korrekte e n prputhje me t dhe,
nga ana tjetr, vet ligji t mos qndroj statik nse duhet ti jap form nj koncepti, si sht ai i drejtsis n nj shoqri q
ndryshon me shpejtsi.
VGJK 3/2006: Gjykata Kushtetuese pr zgjidhjen e krkess e mon t nevojshme t rikonfirmoj qndrimin e saj, lidhur me
raportin midis norms kushtetuese dhe norms ligjore dhe zbatimin drejtprsdrejt t dispozitave t Kushtetuts, sikundr prcaktohet
n nenin 4 t saj. Teoria normativiste e s drejts ka n thelb t saj iden se marrdhniet midis normave juridike bazohen mbi raportin
e mbi/nnvendosjes s tyre. Rendi juridik nuk sht nj radhitje e barazvlefshme normash, por nj sistem hierarkik, i cili prbhet nga
nivele t ndryshme vlefshmrie, dhe n secilin prej ktyre niveleve, qndron nj norm ose grup normash duke prftuar kshtu edhe
fuqin e caktuar juridike. Kjo piramid aktesh normative ka n maj t saj Kushtetutn, e cila shrben si burim pr aktet e tjera
juridike. Kushtetuta, si akt themelor i nj shteti, parashikon organet dhe kushtet n t cilat duhet t nxirren aktet normative duke
synuar qendrueshmrin e tyre. Kushtetuta, mbi bazn e t cils miratohen t gjitha aktet e tjera normative, mund t ndrmarr si
mision t saj edhe prcaktimin e prmbajtjes s ligjeve q duhet t miratohen n t ardhmen nga ligjvnsi. Kshtu, konsiderohet si
karakteristik e kushtetutave t shkruara, prcaktimi konkret i disa parimeve kryesore ose prjashtimi absolut i disa rrethanave q
konsiderohen si t papranueshme pr t. Rregullimet q bn Kushtetuta nuk mund t jen gjithmon t plota ose shterruese.
Megjithse disa shtje lidhur me rendin shtetror mund t parashikohen n mnyr t hollsishme prej saj, gjithsesi mbeten mjaft
aspekte t organizimit t jets institucionale pr tu parashikuar nga ligje ose akte t tjera normative, sipas rastit. Pra, Kushtetuta, nuk
ka pr qllim t rregulloj hollsisht do shtje t organizimit t jets shoqrore politike t nj vendi, por vetm t parimeve dhe
kritereve baz mbi t cilat duhet t mbshtetet ajo. Shpesh, Kushtetuta qllimisht le hapsira rregullimi nga ligjvnsi i zakonshm, n
mnyr q t mos pengoj marrjen e nismave politike, ekonomike, sociale e kulturore nga partit politike ose qeveria. Por, Kushtetuta,
prve ksaj mund t parashikoj hollsisht dhe shprehimisht rastet, pr t cilat nuk mund ti ler hapsira rregullimi ligjvnsit t
zakonshm. Nisur nga sa m sipr, Gjykata Kushtetuese rithekson se pr do rast, kur rregullimi kushtetues parashikohet shprehimisht
prej saj, ai detyrimisht do t zbatohet drejtprdrejt. Prmbajtja e dispozits kushtetuese nuk mund t mnjanohet ose t tejkalohet duke
i dhn prparsi akteve juridike q dalin n baz dhe pr zbatim t Kushtetuts. Ky detyrim rrjedh nga prmbajtja e nenit 4/3 t
Kushtetuts. N rastet kur kushtetuta le hapsira me qllim delegimin e kompetencs ligjvnsit t zakonshm, ather, nuk sht e
nevojshme referimi tek kjo dispozit, pra e zbatimit t drejtprdrejt t saj. Nse ndodhemi para ksaj situate, sht e pritshme q aktet
normative q do t dalin pr kt qllim t respektojn hierarkin e akteve normative.

VGJK 29/2005: Gjykata Kushtetuese mon se merr rndsi t veant analiza q i duhet br hierarkis s normave juridike. Kuptimi
normativist bazohet n hierarkin juridike dhe n supremacin e norms kushtetuese ndaj akteve m t ulta, q n doktrinn
kushtetuese njihet si parimi i eprsis (supremacis) t Kushtetuts. Kushtetuta, si ligji themelor i shtetit, detyron t gjitha organet e
pushtetit publik q ti ushtrojn kompetencat e tyre vetm n kuadr dhe n baz t normave kushtetuese, q prbn nj parim tjetr t
rndsishm, at t kushtetutshmris funksionale. Mbshtetur n kto parime, veprimtaria dhe funksionet e t gjitha organeve
shtetrore bazohen n Kushtetut. Jan veprimtaria normvnse e organeve t autorizuara nga Kushtetuta si edhe natyra e prmbajtja
e ligjeve dhe akteve nnligjore q ato nxjerrin, t cilat prcaktojn edhe pozitn e ktyre akteve n hierarkin e normave juridike. Nga
kjo, buron krkesa dhe parimi, sipas t cilit, aktet juridike m t ulta duhet t jen n pajtim me aktet juridike m t larta, si n
kuptimin formal, ashtu edhe at material. Dispozitat e Kushtetuts zbatohen drejtprsdrejti, prve rasteve kur Kushtetuta parashikon
ndryshe. ...Pra, Kushtetuta prmban dispozita q rregullojn zbatimin e saj n mnyr t drejtprdrejt ose t trthort, duke i krijuar
hapsir ligjvnsit pr t vepruar m shum ose m pak, me prjashtim t rasteve kur vet Kushtetuta parashikon ndryshe. Par nga
ky kndvshtrim, sht Kushtetuta q autorizon ligjvnsin, q duke respektuar konceptet dhe parimet kushtetuese, t caktoj kufijt e
hapsirs rregulluese nprmjet nxjerrjes s normave juridike.
Neni 5

Republika e Shqipris zbaton t drejtn ndrkombtare t detyrueshme pr t.

2
 Neni 6

Organizimi dhe funksionimi i organeve t parashikuara n kt Kushtetut

rregullohen me ligjet e tyre prkatse, prve rasteve kur n Kushtetut parashikohet
ndryshe.
Neni 7

Sistemi i qeverisjes n Republikn e Shqipris bazohet n ndarjen dhe balancimin

ndrmjet pushteteve ligjvns, ekzekutiv dhe gjyqsor.
______________
VGJK 24/2006: Rndsi t drejtprdrejt n gjykimin e shtjes ka dhe parimi kushtetues i ndarjes dhe balancimit t
pushteteve, sanksionuar nga neni 7 i Kushtetuts. Ky parim ndihmon q pushteti t shprndahet n disa mbajts, me funksione e
detyra t ndryshme, t mirprcaktuara nga Kushtetuta, si dhe mundson bashkveprimin midis tyre, me qllim unitetin n veprimin
shtetror. Kushtetuta e Republiks s Shqipris, duke e njohur dhe sanksionuar prqndrimin e pushtetit ligjvns n duart e
Kuvendit t Shqipris ka lejuar, si raste prjashtimore, nxjerrjen e akteve me fuqin e ligjit edhe nga organe t tjera kushtetuese. Nj
nga prjashtimet sht ai i parashikuar nga neni 101 i Kushtetuts, q i njeh t drejtn Kshillit t Ministrave t nxjerr akte normative
me fuqin e ligjit. Prdorimi i ktij instrumenti ligjvns mbetet n vlersimin e Kshillit t Ministrave, por mohet se prdorimi i tij
gjrsisht dhe jo n kushtet e parashikuara nga Kushtetuta, do t cenonte pavarsin e pushtetit legjislativ dhe karakterin demokratik t
shtetit. Kjo e drejt ka natyr lejuese dhe prjashtimore, prandaj Kushtetuta e ka kushtzuar ushtrimin e saj me ekzistencn e nevojs
dhe urgjencs, si dhe me kontrollin prfundimtar nga Kuvendi t akteve t nxjerra. Prjashtime t tilla jan t njohura edhe nga
kushtetutat e shteteve t tjera demokratike ku konstatohet se sht lejuar transferimi i ndonj kompetence q i prket pushtetit
legjislativ, drejt ekzekutivit.

VGJK 11/2004: Gjykata Kushtetuese vlerson se shtja n shqyrtim krkon nj interpretim m t zgjeruar n aspektin e
kuptimit q i jepet termit tortur sipas akteve ndrkombtare dhe n veanti jurisprudencs s pasur q vihet re n kt drejtim. Neni
1 i Konvents kundr torturs dhe dnimeve e trajtimeve t tjera mizore, njerzore ose degraduese, i ka dhn nj kuptim sqarues dhe
orientues ktij termi. Kjo dispozit prfshin disa element t rndsishm q duhen vlersuar n rastet kur ndodhemi prpara
konsumimit t ksaj vepre penale. Meqense Kolegji Penal i Gjykats s Lart orientohet pikrisht nga kjo dispozit e Konvents,
shtja objekt shqyrtimi mbetet pr tu analizuar nga Gjykata Kushtetuese si n drejtim t personave q nuk duhet ti nnshtrohen
torturs, ashtu edhe t subjekteve q jan prgjegjs pr kryerjen e ksaj vepre penale. Paragrafi i par i nenit 1 t Konvents s
siprcituar nnkupton se vepra penale e torturs drejtohet kryesisht ndaj personave t privuar nga liria, ose ndaj personave q
prballen me organet shtetrore. Subjektet q kryejn kt vepr penale ajo i fokuson kryesisht n personat zyrtar ose n personat q
nxiten prej tyre. Nga mnyra e formulimit t veprs penale t torturs n dispozitat e Kodit Penal, rrethi i subjekteve q mund t
prgjigjen penalisht pr kt vepr merr nj kuptim m t gjer. Madje, n literaturn juridike, sht pranuar se subjekti i ksaj vepre
penale sht subjekt i prgjithshm ose i posam, civil a ushtarak. Pikrisht, nj trajtim i till i shtjes sipas krkuesit, prek
konceptin q i japin veprs penale t torturs aktet ndrkombtare.Duke e analizuar shtjen n shqyrtim nga ky kndvshtrim,
Gjykata Kushtetuese mon t nevojshme t theksoj se pr t konkluduar mbi pajtueshmrin ose jo t dispozitave t Kodit Penal me
marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara duhet t interpretohet neni 1 i Konvents kundr torturs n kuptimin e tij t gjer n
harmoni edhe me paragrafin e dyt t tij. Sipas ktij pararagrafi, kuptimi i dhn n paragrafin e par t nenit 1 t Konvents nuk
mund t cnoj asnj instrument ndrkombtar ose asnj ligj kombtar q t prmbaj dispozita t nj karakteri m t gjer. E drejta
ndrkombtare n fushn e t drejtave t njeriut sanksionon si rregull vetm nj minimum baz t lirive dhe t drejtave, ndrkoh q
shtetet pal n konventat ndrkombtare mund t ngrihen mbi kto minimume dhe t implementojn ligje kombtare q prmbajn ose
mund t prmbajn dispozita t nj karakteri m t gjer. Pra, kjo dispozit e Konvents nuk vendos kufizime pr shtetet pal,
prkundrazi, e l n diskrecionin e tyre q t vendosin n legjislacionin e brendshm rregulla t nj spektri m t gjer. Tortura dhe
do trajtim njerzor e degradues jan t ndaluara sipas t drejts ndrkombtare pr t drejtat e njeriut dhe t drejts ndrkombtare
penale. Ndalimi i torturs dhe trajtimeve poshtruese e degraduese gjen pasqyrim t plot n shumicn e traktateve ndrkombtare.
Detyrimi pr t mos iu nnshtruar torturs apo keqtrajtimit sht nj rregull i s drejts ndrkombtare zakonore dhe se ndalimi i
torturs prbn nj norm t pakundrshtueshme. Ndalimi i torturs n kuadrin e sanksionimit t t drejtave t tjera t njeriut n aktet
ndrkombtare prbjn nj garanci pr qytetart jo vetm ndaj abuzimeve shtetrore, por edhe ndaj abuzimeve t individve. Aktet
ndrkombtare dhe jurisprudenca e zhvilluar n kt drejtim e kan lidhur t drejtn pr t mos ju nnshtruar torturs dhe keqtrajtimit,
me detyrimin e shtetit pr t siguruar mbrojtje nprmjet masave legjislative, ose masave t tjera kundr torturs apo keqtrajtimit nga
individt. Qllimi i dispozitave q ndalojn prdorimin e torturs sht mbrojtja e dinjitetit dhe integritetit fizik e mendor t individit.
Ndaj sht detyr e do shteti pal n kto marrveshje ndrkombtare t ofroj pr kdo mbrojtje nprmjet legjislacionit dhe masave
t tjera q mund t konsiderohen t nevojshme kundr veprimeve t ndaluara nga aktet ndrkombtare, pavarsisht nse
shkaktohen nga njerz q veprojn n kapacitet zyrtar, jasht kapacitetit t till zyrtar ose n kapacitet privat. Krahas ktij trajtimi
doktrinar dhe evolutiv q vihet re n jurisprudencn ndrkombtare argumenta tepr t rndsishme pr t konkluduar pr zgjidhjen e
shtjes konkrete gjenden edhe n praktikn e Gjykats EVropiane pr t Drejtat e Njeriut. N shtjen A kundr Mbretris s
3
Bashkuar, ajo konkludon se detyrimi i shteteve antare nga neni 1 i Konvents pr ti siguruar kujtdo q sht nn juridiksionin e tij
t drejtat dhe lirit e shprehura n Konvent e kombinuar s bashku me nenin 3 t saj, i krkon shteteve antare t marrin masa t
prcaktuara pr t siguruar se individt nn juridiksionin e tyre nuk jan subjekt i torturs apo keqtrajtimit njerzor degradues duke
prfshir edhe keqtrajtimet e kryera nga individt privat. Pikrisht bazuar mbi nj konkluzion t till, dshtimi q mund t vihet re
n ligjet e brendshme t shteteve t ndryshme pr t siguruar nj mbrojtje adekuate prbn shkelje t nenit 3 t Konvents Evropiane
pr t Drejtat e Njeriut. Nisur nga kjo analiz me karakter interpretues, bazuar edhe n doktrinn e s drejts ndrkombtare, Gjykata
Kushtetuese konkludon se pr sa koh q ndalimi i torturs dhe keqtrajtimi sht prcaktuar si nj e drejt njerzore dhe prderisa t
drejtat e njeriut jan konsideruar si t pandashme, t patjetrsueshme e t padhunueshme, do njeri ka t drejt pr t mos iu
nnshtruar torturs apo keqtrajtimeve, pavarsisht se ai sht n duart e nj zyrtari publik apo t nj individi. Detyrimi i shteteve pal
n marrveshjet ndrkombtare pr t respektuar e siguruar ndalimin e torturs dhe keqtrajtimit konsiston jo vetm n detyrimin e
shtetit pr t mbrojtur shtetasit e tij nga kryerja e torturs apo keqtrajtimit nga zyrtart publik, por edhe n detyrimin pr t marr masa
pr ti mbrojtur njerzit ndaj akteve t torturs apo keqtrajtimit t kryer edhe nga individ.

VGJK 41/2007: Gjykata Kushtetuese vlerson se njohja me ligj e t drejts s ankimit n gjykatat e sistemit gjyqsor pr
mosshqyrtimin brenda afateve nga organi administrativ nuk prbn cenim t parimit kushtetues t garantimit t pavarsis s
gjykatave. Kontrolli gjyqsor mbi administratn publike bazohet n parimet kushtetuese t balancimit t pushteteve (neni 7) dhe t
shtetit t s drejts (neni 4) dhe sht sanksionuar si parim procedural edhe n Kodet e Procedurave Administrative e Civile. Pikrisht
n nenet 324, 328 e 331 t Kodit t Procedurs Civile sht parashikuar e drejta pr t ngritur padi n gjykat edhe n rastin e
mosshqyrtimit t krkess nga ana e administrats publike brenda afateve ligjore. N kt mnyr, ligjvnsi pr t garantuar nj
mbrojtje m t mir t interesave t krkuesve pr dhnien e statusit t dshmorit, vendos autoritetin administrativ nn kontrollin
gjyqsor.

Neni 8

1. Republika e Shqipris mbron t drejtat kombtare t popullit shqiptar q jeton

jasht kufijve t saj.
2. Republika e Shqipris mbron t drejtat e shtetasve shqiptar me banim t
prkohshm ose t prhershm jasht kufijve t vet.
3. Republika e Shqipris u siguron ndihm shtetasve shqiptar q jetojn e punojn
jasht shtetit pr t ruajtur e pr t zhvilluar lidhjet me trashgimin kulturore
kombtare.

Neni 9

1. Partit politike krijohen lirisht. Organizimi i tyre duhet t prputhet me parimet

demokratike.
2. Partit politike dhe organizatat e tjera, programet dhe veprimtaria e t cilave
mbshteten n metoda totalitariste, q nxitin e prkrahin urrejtjen racore, fetare, krahinore
ose etnike, q prdorin dhunn pr marrjen e pushtetit ose pr t ndikuar n politikn
shtetrore, si edhe ato me karakter t fsheht jan t ndaluara sipas ligjit.
3. Burimet financiare t partive, si dhe shpenzimet e tyre bhen kurdoher publike.

Neni 10

1. N Republikn e Shqipris nuk ka fe zyrtare.

2. Shteti sht asnjans n shtjet e besimit e t ndrgjegjes dhe garanton lirin e
shprehjes s tyre n jetn publike.
3. Shteti njeh barazin e bashksive fetare.
4. Shteti dhe bashksit fetare respektojn n mnyr t ndrsjellt pavarsin e
njri-tjetrit dhe bashkpunojn n t mir t secilit dhe t t gjithve.

4
 5. Marrdhniet ndrmjet shtetit dhe bashksive fetare rregullohen mbi bazn e
marrveshjeve t lidhura ndrmjet prfaqsuesve t tyre dhe Kshillit t Ministrave.
Kto marrveshje ratifikohen n Kuvend.
6. Bashksit fetare jan persona juridik. Ato kan pavarsi n administrimin e
pasurive t tyre sipas parimeve, rregullave dhe kanoneve t tyre, pr sa nuk cenohen
interesat e t tretve.

Neni 11

1. Sistemi ekonomik i Republiks s Shqipris bazohet n pronn private e publike,

si dhe n ekonomin e tregut dhe n lirin e veprimtaris ekonomike.
2. Prona private dhe publike mbrohen njlloj me ligj.
3. Kufizime t liris s veprimtaris ekonomike mund t vendosen vetm me ligj dhe
vetm pr arsye t rndsishme publike.

Neni 12

1. Forcat e armatosura sigurojn pavarsin e vendit, si dhe mbrojn trsin

territoriale dhe rendin e tij kushtetues.
2. Forcat e armatosura ruajn asnjansin n shtjet politike dhe i nnshtrohen
kontrollit civil.
3.Asnj forc e huaj ushtarake nuk mund t vendoset dhe as t kaloj n territorin
shqiptar, si dhe asnj forc ushtarake shqiptare nuk mund t drgohet jasht, prvese me
nj ligj t miratuar me shumicn e t gjith antarve t Kuvendit.

Neni 13

Qeverisja vendore n Republikn e Shqipris ngrihet n baz t parimit t

decentralizmit t pushtetit dhe ushtrohet sipas parimit t autonomis vendore.
__________________

VGJK 29/2006: ... Gjykata Kushtetuese vlerson t nevojshme ti jap prgjigje krkimeve t parashtruara nga palt n
proces pr zgjidhjen e mosmarrveshjes s kompetencave nprmjet kontrollit t kushtetutshmris s normave juridike prkatse, t
analizuar n raport me Kartn Europiane t Automis Vendore, si dhe t kryej interpretimin prfundimtar t nenit 13 t
Kushtetuts s Republiks s Shqipris dhe t dispozitave t tjera t saj, q sanksionojn shtjet q lidhen me parimin e
decentralizmit t pushtetit dhe t autonomis vendore. Thelbi i nenit 13 t Kushtetuts t Republiks s Shqipris jan parimi i
decentralizmit te pushtetit dhe i autonomis vendore. N t vrtet, ai q decentralizohet sht ushtrimi i pushtetit n form ndarjeje t
kompetencave ndrmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore. Sistemi yn normativ nuk sht i decentralizuar, por hierarkik sipas
strukturs s parashikuar n nenin 116 t Kushtetuts. N nj sistem t till normativ bhet pikrisht detajimi kushtetues i ndarjes s
kompetencave n nivelin vendor. Normat juridike vendore nuk mund t ken natyr primare, pr arsye se qeverisja vendore n
Republikn e Shqipris konturohet n sistemin e nj shteti unitar. Pr shkak t unitarizmit te shtetit shqiptar, sistemi yn nuk bazohet
n parimin e devolucionit, q nnkupton dhnie kompetencash nga pushteti qendror njsive vendore. Qeverisja vendore nnkupton t
drejtn e njerzve n bashksin e caktuar territoriale q n mnyr t pavarur t qeverisin punt e tyre, nprmjet organeve t cilat i
zgjedhin vet, ose n mnyr t drejtprdrejt. Parimi i decentralizmit t pushtetit sht parim thelbsor mbi t cilin ngrihet dhe
funksionon qeverisja vendore. Ai ushtrohet nprmjet parimit kushtetues t autonomis vendore dhe kushtzon ekzistencn e nj
pushteti vetqeveriss vendor, sipas koncepteve t prparuara t organizimit t shtetit demokratik. Mnyra e organizimit dhe e
funksionimit t qeverisjes vendore si dhe raporti q ajo ka me pushtetin qendror varen nga kuptimi kushtetues dhe ligjor q u jepet
decentralizmit t pushtetit, autonomis vendore dhe vetqeverisjes. Decentralizmi sht nj proces, ku autoriteti dhe prgjegjsia
pr funksione t caktuara transferohet nga pushteti qendror n njsit e qeverisjes vendore. N themel t decentralizmit qndron
parimi i subsidiaritetit, sipas t cilit ushtrimi i prgjegjsive publike duhet, n mnyr t prgjithshme, ti takoj m tepr autoriteteve
m t afrta t qytetarve. Decentralizmi ka prmasat e veta, politike, administrative dhe financiare, t cilat ndrveprojn midis
5
tyre dhe prfaqsojn n thelb tre komponentt e pushtetit. Decentralizmi sht politik dhe prfshin transferimin e autoritetit politik n
nivelin vendor nprmjet nj sistemi prfaqsimi t bazuar n zgjedhjet politike vendore. Nprmjet decentralizmit administrativ
transferohet prgjegjsia pr shtjet e administrimit t disa funksioneve publike qendrore te njsit vendore, ndrsa decentralizmi
financiar i referohet zhvendosjes s pushtetit financiar pran nivelit vendor, me qllim pajisjen e tij me autoritet m t madh n
administrimin e t ardhurave dhe shpenzimeve. Kushtetuta e Republiks s Shqipris ka prshtatur at koncept decentralizmi q i
referohet ristrukturimit ose riorganizimit t pushtetit dhe q bn t mundur krijimin dhe funksionimin sipas parimit t subsidiaritetit t
nj sistemi bashkprgjegjsie t institucioneve t qeverisjes n nivel qendror dhe vendor. Ky koncept i prgjigjet m mir nevojs pr
nj autonomi substanciale t qeverisjes vendore, aftsis s ksaj t fundit pr t lehtsuar pushtetin qendror si edhe dobis pr
zgjidhjen e problemeve vendore. Autonomia sht nj regjim i till juridik, n t cilin organet e njsive vendore veprojn n pavarsi
pr zgjidhjen e atyre shtjeve q Kushtetuta dhe ligjet ua kan ln atyre n kompetenc. Aspektin e vet m t dukshm, autonomia e
pushtetit vendor e shpreh n ndarjen e kompetencave, e cila ka t bj me iniciativn q kan ose duhet t ken, n baz t Kushtetuts
dhe t ligjit, organet e qeverisjes vendore pr t vendosur vet pr problemet q hyjn n juridiksionin e tyre. Pr kt shtje, nga nj
vshtrim krahasues n legjislacionin bashkkohor konstatohen dy prirje. Nga njra an, prkrahet ideja e parashikimit t
kompetencave t qeverisjes vendore me ligj t veant, ashtu si aplikohet edhe mundsia q kto kompetenca t sanksionohen
drejtprdrejt nga Kushtetuta. Parashikimi n ligj i kompetencave pr pushtetin vendor nuk prjashton mundsin, prkundrazi
prforcon mendimin, se ato mund t ndryshohen, t kufizohen ose t hiqen nga pushteti qendror n do koh, sidomos kur shfaqet
mosmarrveshje midis pushtetit qendror dhe atij vendor ose edhe n raste t ndryshimit t raportit t forcave politike. Kshtu, n nj
sistem t qeverisjes vendore q bazohet n devolucionin (kalimin e kompetencave) dhe dekocentrimin (shprqendrimin e autoritetit)
njsit vendore nuk vetqeverisen, por vet-administrohen. N sistemin e vet-administrimit, zgjidhja e shtjeve vendore sht
deleguar nga qendra dhe ato shihen si shtje publike t prgjithshme q lindin n terren vendor. Dhnia me ligj e kompetencave nga
parlamenti, (pr rrjedhoj, edhe modifikimi i tyre) ose delegimi i kompetencave t pushtetit qendror njsive vendore (logjikisht, edhe
trheqja e tyre) shpien n sistemin, ku njsit lokale vetadministrohen; pra, ato zgjidhin shtjet e tyre n mnyr autonome vetm
brenda kufijve t prcaktuar nga ligji. Vet-administrimi n kt form nuk sht gj tjetr vese lirim dhe lehtsim barre i pushtetit
qendror. Kjo mnyr organizimi nuk mund t quhet vetqeverisje. N nj sistem vetqeveriss, parimi i subsidiaritetit krkon q
problemi t vshtrohet n drejtim t anasjellt, si shtje vendore q ka ndikim n interesin e prgjithshm. Kjo do t thot se ndrsa
vet-administrimi ndrtohet nga lart, vetqeverisja ndrtohet nga posht. Pra, vetqeverisja vendore sht institucion, me an t t cilit
sanksionohet e drejta e vetqeverisjes s shtetasve, si e drejt politike e tyre. Njsit vendore vetqeverisse nuk mund t pengohen
dhe as t reduktohen, n hapsirn juridiksionale t tyre, nga organet qendrore t pushtetit, pasi ato kan fushn e tyre t veprimtaris
t parashikuar nga Kushtetuta. Pr shkak t karakterit q ka n ndarjen dhe balancimin e pushtetit vetqeverisja vendore prbn nj
baz thelbsore pr rendin demokratik dhe shtetin e s drejts. Nga kjo pikpamje, prcaktimi i kompetencave drejtprdrejt n
Kushtetut paraqet rndsi t veant, sepse nj zgjidhje e ktill do ta bnte t pafuqishme prirjen qeverisse , pr ti ndryshuar ligjet
n do koh. Sigurisht, nj zgjidhje e till e garanton qndrueshmrin e kompetencave t pushtetit vendor dhe e bn t pafuqishm
presionin politik t qeveris q mund t ushtrohet n do koh. Pikrisht nj model t till ka zgjedhur Kushtetuta e Republiks s
Shqipris. Vetqeverisja vendore paraqitet me nj status kushtetues dhe pavarsia e saj sht e garantuar nprmjet saj. Kjo pavarsi
qndron n t drejtn q kan shtetasit pr t formuar organet prfaqsuese dhe pr t ushtruar funksionin e vetqeverisjes
(referendumeve) [nenet 108/4; 109, 110 t Kushtetuts; n pavarsin organizative t institucioneve vendore (neni 113); n ushtrimin
e punve brenda juridiksionit t tyre, pa ndrhyrjen e organeve qendrore t pushtetit (neni 113); n ekzistencn e mjeteve financiare
dhe t mjeteve t tjera, me t cilat ajo disponon n mnyr t pavarur (nenet 111, 113/b,c,); n ekzistencn e administrats s pavarur
pa przierjen e organeve qendrore (neni 113/d); n ekzistencn e normave pr funksionimin e vetqeverisjes vendore dhe mbrojtjes
kushtetuese t t drejtave vetqeverisse, (nenet 113/, pika 2, 3) etj.]. Kompetencat e sanksionuara si edhe parimet, mbi bazn e t
cilve mund tu kalohen me ligj kompetenca t tjera njsive t qeverisjes vendore, jan element t rndsishm q kan gjetur
pasqyrim n Kushtetut, gj q prbn nj veori karakteristike t saj. Kushtetuta e Republiks s Shqipris ka sanksionuar nj sistem
t politiks dhe t administrimit vendor autonom q sht diametralisht i kundrt me at t sistemit shtetror njpartiak. Duke ngritur
nj sistem t till, sht synuar tu vihen pengesa prirjeve t centralizmit burokratik t shtetit. Natyrisht, kompetencat e dhna nga
ligjvnsi organeve t qeverisjes vendore mund t modifikohen ose t trhiqen nga ai, sipas vlersimit politik t tij, por Kushtetuta
parashikon rezervn e saj pr kompetencat themelore t caktuara n Pjesn e Gjasht, t cilat nuk mund t preken nga ligjvnsi, pasi
do cenim i tyre kontrollohet nga Gjykata Kushtetuese. Pra, megjithse karakteristika e qeverisjes vendore, sipas Kushtetuts s
Republiks s Shqipris, sht kombinimi i regjimit konstitucional me devolucionin parlamentar, sht pikrisht ekzistenca e
kompetencave kushtetuese pr pushtetin vendor q e ngre kt t fundit n shkalln e njsis vetqeverisse, duke mos e kuptuar at si
njsi thjesht vetadministruese. Gjithashtu, Kushtetuta nnkupton edhe respektimin e dy kritereve t rndsishme, ekskluzivitetin e
kompetencs, - sipas t cilit, n shtjet lokale nuk mund t przihet shteti dhe komplementaritetin, - kur njsit vendore jan n
pamundsi t zgjidhin shtjet e tyre, pushteti qendror angazhohet qoft nprmjet ndihms materiale-financiare, qoft nprmjet
delegimit t kompetencave t administrats shtetrore. T gjitha kto prfundime q rrjedhin nga dispozitat kushtetuese jan shprehje
e autonomis vendore. N kt kuptim, autonomia sht vetqeverisje, dhe, nga ana tjetr vetqeverisja parakupton autonomi
kushtetuese. Mbshtetur n analizn doktrinare q iu b parimit t decentralizmit t pushtetit e t autonomis vendore, bazuar edhe
n standarde demokratike q sanksionon Karta Europiane e Autonomis Vendore, Gjykata Kushtetuese vlerson t domosdoshme t
zgjidh mosmarrveshjen ndrmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore, e cila shprehet si mosmarrveshje kompetence dhe q
rezulton t jet e pranishme n ushtrimin e veprimtaris s tyre. Kjo mosmarrveshje ka lindur pr shkak t ushtrimit t kompetencave
n fushn e planifikimit urban, si dhe t kontrollit mbi territorin n mnyr t dubluar nga organe t t dy pushteteve, veprime t cilat
kan pasur si pasoj mosfunksionimin normal t veprimtaris shtetrore. sht pikrisht kjo ndarje kompetencash q i heq mundsin
juridike Bashkis, si njsi baz e qeverisjes vendore, pr t vendosur pr probleme dhe shtje q jan n kompetenc t saj, n baz t
Karts Europiane t Autonomis Vendore, por q me ligje t veanta i jan dhn pushtetit qendror. Gjykata Kushtetuese merr n
shqyrtim pikrisht kt mnyr t ndarjes s kompetencave nga ligjvnsi, duke e trajtuar problemin jo si vullnet ose dshir t
pushtetit qendror pr tu transferuar kompetenca organeve t qeverisjes vendore, por si detyrim t tij pr t mos cenuar me ligj ato
parime kushtetuese q qndrojn n themelin e dy shtyllave t qeverisjes vendore, t decentralizmit t pushtetit dhe t autonomis
vendore. ... Duke iu referuar rregullave t Karts Europiane t Autonomis Vendore, Gjykata Kushtetuese mon t nevojshme t

6
theksoj se orientimet kryesore q ajo prcjell tek shtetet antare, nnshkruese t saj pr nj kuptim t drejt t parimeve t
demokracis e t decentralizmit t pushtetit, krkojn ekzistencn e bashksive vendore t pajisura me organe vendimore t formuara
n mnyr demokratike dhe q gzojn nj autonomi t gjer pr sa u prket kompetencave, mnyrave t ushtrimit t ktyre t fundit
dhe mjeteve t nevojshme pr prmbushjen e misionit t tyre. Kompetencat, me t cilat ligji pajis organet e qeverisjes vendore,
duhet t jen t tilla q nj pjes e mir e shtjeve publike t rregullohen sipas parimit t subsidiaritetit. E drejta ligjore pr t
rregulluar dhe menaxhuar shtje t caktuara publike duhet t ushtrohet nga organe q qndrojn sa m afr qytetarve dhe t
shoqrohet edhe me mjete efektive pr konkretizimin e tyre. N realitet, shum shtje kan implikime si vendore ashtu edhe
kombtare dhe prgjegjsia pr to ndryshon n hapsir dhe n koh dhe, pr m tepr, kjo prgjegjsi mund t ndahet edhe ndrmjet
niveleve t ndryshme t qeverisjes. Gjithsesi, kufizimi i veprimtaris s autoriteteve vendore vetm n shtje q nuk kan implikime
t gjera, mbart rrezikun pr ti shndrruar ato n autoritete me nj rol t parndsishm. Nga ana tjetr, sht e nevojshme q pushtetit
qendror ti rezervohen disa funksione t rndsishme me rndsi kombtare e strategjike. Prcaktimi i interesit t komunitetit lidhet
edhe me nevojn e ekzistencs s kufijve pr vet pushtetin vendor, i cili nuk duhet t tejkaloj kompetencat e tij duke vendosur pr
shtje q i prkasin nj vendimmarrje t pastr politike ose pr shtje q kan pasoja ekonomike pr t gjith vendin dhe jo vetm
pr komunitetin vendor prkats. Qllimi i Karts Europiane t Autonomis Vendore sht q shtetet pal t krijojn kuadrin e
nevojshm q autoritetet vendore t ken nj diapazon t gjer prgjegjsish, t mundshme pr tu realizuar n nivel vendor. Kur fushat
e veprimtaris kan implikime n nivel vendor, sht e rndsishme q n konceptimin e autoriteteve vendore q veprojn pr t
zhvilluar mirqenien e prgjithshme t banorve t tyre, ato t ken t drejtn pr t ushtruar iniciativn n kto shtje. Prandaj, sipas
paragrafit 3 t nenit 4 t Karts Europiane t Autonomis Vendore, ushtrimi i prgjegjsive duhet t shkoj drejt decentralizmit. Ky
parim krkon q, prve rasteve kur natyra dhe prmasa e problemit sht e till q i takon nj zone shum t madhe territoriale dhe
me interesa t rndsishme ekonomike, zgjidhja i duhet besuar qeveris vendore..... Sipas nenit 8 t Karts Europiane t Autonomis
Vendore, mbikqyrja e autoriteteve vendore duhet t synoj vetm garantimin e pajtueshmris me ligjin, duke prjashtuar do
kontroll pr dobishmrin e veprimeve q prfshihen n sfern e prgjegjsive t autoriteteve vendore. Pr kt, respektimi i parimit t
subsidiaritetit dhe t prpjestueshmris mbeten aspektet thelbsore t do mbikqyrje administrative t autoriteteve t niveleve m t
larta. Gjithashtu, neni 11 i Karts Europiane t Autonomis Vendore u garanton organeve t qeverisjes vendore, kur mojn se u jan
cenuar ushtrimi i lir i kompetencave t tyre dhe parimi i autonomis vendore, t drejtn pr tiu drejtuar gjykats q t vendos nse
nj veprim ose mosveprim, vendim ose akt tjetr administrativ sht n prputhje me ligjin. Gjykata Kushtetuese vlerson se tek e
drejta e prefektit pr t pezulluar aktet e organeve t qeverisjes vendore dhe pr ti drguar ato pr shqyrtim n gjykat, gjen zbatim
parimi i kontrollit administrativ t veprimeve t bashksive vendore q synon t siguroj respektimin e parimit t ligjshmris dhe t
parimeve kushtetuese. Mbi kt baz, megjithse kontrolli mbi ligjshmrin e akteve t organeve t pushtetit vendor ushtrohet
nprmjet pezullimit t tyre pr paligjshmri nga prfaqsuesi i pushtetit qendror, nuk sht KRRTRSH-ja organi shtetror q i jep
zgjidhje prfundimtare shtjes, por sht pushteti gjyqsor. Sipas nenit 10 t ktij ligji, organeve t qeverisjes vendore nuk u
garantohet mbikqyrje ligjore n respektim t parimit t kontrollit dhe balancimit t pushteteve, pr arsye se e drejta pr shfuqizim t
akteve juridike drejtprsdrejti nga nj organ i pushtetit qendror do ti vendoste ato nn kontrollin hierarkik t tyre. Mbshtetur n kto
argumente, Gjykata Kushtetuese mon se rregulli i parashikuar nga kjo dispozit ligjore, i analizuar n frymn e parimit kushtetues t
decentralizmit t pushtetit dhe t autonomis vendore, rregull q nuk respekton parimin e prpjestueshmris midis ndrhyrjes s
autoritetit kontrollues dhe rndsis s interesave q ai krkon t mbroj, bie n kundrshtim me Kartn Europiane t Autonomis
Vendore. Mbi bazn e ktij argumentimi, Gjykata Kushtetuese nxjerr prfundimin se papajtueshmria kushtetuese e nenit 10, t ligjit
nr.8405, dat 17.09.1998 Pr Urbanistikn, pr arsye t t njjtit rregullim ligjor, sjell t njjtn pasoj edhe pr nenin 6 t ligjit
nr.8408, dat 25.09.1998 Pr Policin e Ndrtimit.... Sipas Karts Europiane t Autonomis Vendore, autoritetet vendore duhet t
ken diapazon t gjer prgjegjsish, t cilat jan t mundshme pr tu realizuar n nivelin vendor. N kuptimin kushtetues dhe ligjor,
parimi i decentralizmit t pushtetit duhet t prmbaj, n thelbin e vet, prcaktimin e misionit parsor q i ngarkohet pushtetit vendor
n administrimin e territorit nn juridiksionin e vet, ku prfshihen edhe shtjet e planifikimit, menaxhimit urban dhe t kontrollit t
territorit. Duke i dhn Policis Ndrtimore kompetenca pr t ndrhyr pa vendim gjyqsor n veprimtarin e autoriteteve vendore n
fushn e veprave t ndrtimit dhe t planifikimit urban, dispozitat ligjore t siprprmendura tejkalojn standardet kushtetuese dhe
normat ndrkombtare. Mbshtetur n t dhnat e ksaj analize, Gjykata Kushtetuese konkludon se ligjvnsi, nprmjet rregullimeve
ligjore, duhet t orientoj Policin Ndrtimore drejt nj organi shtetror t pavarur nga pushteti qendror, q do t duhet t ket, si
detyr kryesore, kontrollin e zbatimit t standardeve teknike mbi territorin, nn autoritetin e qeverisjes vendore.

_________________________
Neni 14

1. Gjuha zyrtare n Republikn e Shqipris sht shqipja.

2. Flamuri kombtar sht i kuq me nj shqiponj t zez dykrenore n mes.
3. Stema e Republiks s Shqipris paraqet nj shqyt me fush t kuqe me nj
shqiponj t zez dykrenore n mes. N krye t shqytit, me ngjyr t art, sht vendosur
prkrenarja e Sknderbeut.
4. Himni kombtar sht Rreth Flamurit t Prbashkuar.
5. Festa Kombtare e Republiks s Shqipris sht Dita e Flamurit, 28 Nntori.
6. Kryeqyteti i Republiks s Shqipris sht Tirana.

7
 7. Forma dhe prmasat e simboleve kombtare, prmbajtja e tekstit t himnit
kombtar, si dhe prdorimi i tyre rregullohen me ligj.

PJESA E DYT

T DREJTAT DHE LIRIT THEMELORE T NJERIUT

KREU I

PARIME T PRGJITHSHME

Neni 15

1. T drejtat dhe lirit themelore t njeriut jan t pandashme, t patjetrsueshme e t

padhunueshme dhe qndrojn n themel t t gjith rendit juridik.
2. Organet e pushtetit publik, n prmbushje t detyrave t tyre, duhet t respektojn
t drejtat dhe lirit themelore t njeriut, si dhe t kontribuojn n realizimin e tyre.

____________________
VGJK 26/2005: Doktrina e s drejts kushtetuese ka pranuar se siguria juridike sht ndr elementt thelbsore t shtetit t s
drejts. Kjo siguri presupozon ve t tjerave besueshmrin e qytetarve tek shteti dhe pandryshueshmrin e ligjit pr marrdhniet e
rregulluara. Besueshmria ka t bj me faktin se qytetari nuk duhet t shqetsohet vazhdimisht pr ndryshueshmrin dhe pasojat
negative t akteve normative q cenojn dhe prkeqsojn nj gjendje t vendosur me akte t mparshme. Nuk do t kishim t bnim
me nj rast t garantimit t besueshmris n sistemin e normave juridike nse siguria lidhur me nj situat t caktuar juridike nuk
mund t justifikohej dhe nuk mund t mbrohej materialisht. Duke afirmuar parimin e siguris juridike dhe t elementeve kryesore
prbrs t saj, Gjykata Kushtetuese ve n dukje se ky parim nuk mund t prevaloj n do rast. Kjo do t thot se nse paraqitet rasti
q nj rregullim ligjor ndryshe i nj marrdhnie ndikohet drejtprdrejt nga nj interes publik, me t gjith elementet e tij thelbsor,
ky interes natyrshm do t ket prparsi ndaj parimit t siguris juridike.

___________________________

Neni 16

1. T drejtat e lirit themelore, si dhe detyrimet e parashikuara n Kushtetut pr

shtetasit shqiptar vlejn njlloj edhe pr t huajt e pr personat pa shtetsi n territorin e
Republiks s Shqipris, me prjashtim t rasteve kur Kushtetuta e lidh n mnyr t
posame me shtetsin shqiptare ushtrimin e t drejtave e t lirive t caktuara.
2. T drejtat dhe lirit themelore, si dhe detyrimet e parashikuara ne Kushtetut
vlejn edhe pr personat juridik, pr aq sa prputhen me qllimet e prgjithshme t
ktyre personave dhe me thelbin e ktyre t drejtave, lirive dhe detyrimeve.

Neni 17

1. Kufizime t t drejtave dhe lirive t parashikuara n kt Kushtetut mund t

vendosen vetm me ligj pr nj interes publik ose pr mbrojtjen e t drejtave t t tjerve.
Kufizimi duhet t jet n prpjestim me gjendjen q e ka diktuar at.
8
 2. Kto kufizime nuk mund t cenojn thelbin e lirive dhe t t drejtave dhe n asnj
rast nuk mund t tejkalojn kufizimet e parashikuara n Konventn Europiane pr t
Drejtat e Njeriut.
____________________________

VGJK 24/2007: ... Konventa Europiane pr t Drejtat e Njeriut prcakton disa nga t drejtat themelore t njeriut, por ajo nuk ndalon
q shtetet pal t parashikojn edhe m shum t drejta e liri pr individt, ndrsa Kushtetuta e Republiks s Shqipris, n nenin 17
t saj e ka pranuar prmbajtjen e Konvents Evropiane si minimumin e ktyre kufizimeve, pa penguar q legjislacioni vendas tu jap
m shum t drejta e liri si dhe nj dimension m t madh realizimit t mbrojtjes s individit.

VGJK 29/2005: shtja e standardeve pozitive sht nj koncept q prgjithsisht lejohet nga Kushtetuta, por ky nuk mund t ket
shtrirje t pakufizuar, aq m pak pr kategorin e funksionarve publik. Neni 17 i Kushtetuts si dhe qndrimet e mbajtura nga
jurisprudenca gjyqsore pranojn teorin e standardit pozitiv kur bhet fjal pr t drejtat themelore t individit, por jo ndaj zyrtarve
t lart t shtetit. Shkarkimi nga detyra i gjyqtarit sht nj procedur impeachment, e cila zbatohet pr zyrtar q ushtrojn aspekte t
sovranitetit shtetror dhe, si e till, ajo nuk mund t barazohet me procedurn q ndiqet pr individt e thjesht. E drejta pr tiu
drejtuar gjykats prbn nj aspekt t t drejtave t do individi, por kjo nuk sht e drejt absolute. Ajo mund t jet subjekt i
kufizimeve t ligjshme. Sidoqoft, n kt drejtim, Kushtetuta ka br nj hap m tej se Konventa Evropiane pr t Drejtat e Njeriut,
duke e shoqruar masn e shkarkimit t gjyqtarit me garancit e ankimit n Gjykatn e Lart. Shtrirja e ktij koncepti edhe pr masat e
tjera disiplinore bie n kundrshtim me Kushtetutn. Nga ky kuptim, neni 147, pika 6 i Kushtetuts, duke qen i konceptuar si nj
dispozit me karakter prjashtimor, nuk mund t interpretohet n mnyr zgjeruese.

VGJK 39/2007: Pr Gjykatn Kushtetuese paraqet rndsi t veant shtja nse dispozita ligjore, objekt kontrolli, mbshtetet ose jo
n kriteret kushtetuese t kufizimit t t drejtave dhe lirive themelore parashikuar nga neni 17 i Kushtetuts s Republiks s
Shqipris. Pr t justifikuar n pikpamje t Kushtetuts, prekjen e t drejtave dhe lirive themelore t individit, sht e domosdoshme
t prmbushen disa kushte si jan ato q kufizimi t realizohet me ligj, t jet br pr mbrojtjen e t drejtave t t tjerve, t jet n
prpjestim me gjendjen q e ka diktuar, si dhe t mos cenoj thelbin e t drejtave dhe t lirive themelore. Pra, kjo dispozit
kushtetuese krkon vlersimin e domosdoshmris s ndrhyrjes ligjore t shtetit, n varsi t natyrs s t drejts, t karakterit t
interesit publik q duhet t mbrohet, t rrethanave konkrete q e diktojn nj ndrhyrje n minimum dhe sa m pak t dmshme nga
pikpamja e t drejtave t njeriut. Sistemi bankar z vend t rndsishm n strukturat ekonomike t nj vendi. Ai sht nj ndr
aktort kryesor t ekonomis s tregut, stabiliteti i t cilit sht i lidhur drejtprdrejt me stabilitetin makroekonomik t vendit. N nj
sistem t till, bankat funksionojn si ndrmjets financiar duke mbledhur dhe grumbulluar mjetet e lira financiare t publikut, n
formn e depozitave, pr ti prdorur kto fonde pr t ushqyer sistemin e kreditimit. Dhnia e garancive ligjore pr kthimin e sigurt t
kredive bankare i shrben konsolidimit t sistemit bankar, si dhe ndikon drejtprdrejt n mbrojtjen e depozitave financiare t
qytetarve apo subjekteve t tjer. Nisur nga ky rol dhe nga atributet q i jan veshur ktij sistemi, parashikimi n ligj i lshimit t
urdhrit ekzekutiv, sipas krkess s subjektit bankar, me qllim shlyerjen e shpejt t kredis pas skadimit t afateve kontraktore, ka
patur pr qllim t siguroj ekuilibrin e nevojshm ndrmjet interesit publik nga njra an, q synon qndrueshmrin e sistemit
bankar dhe garantimin e kursimeve t depozituesve, si dhe respektimit t t drejtave t individit pr nj mbrojtje t plot ligjore, nga
ana tjetr. Duke sanksionuar me ligj aktet e dhnies s kredis bankare n cilsin e titullit ekzekutiv, i krkueshm n mnyr t
drejtprdrejt nga huadhnsi, Gjykata Kushtetuese vlerson se ligjvnsi ka ndjekur nj qllim t prligjur dhe t justifikuar, n
kndvshtrimin e konceptit kushtetues interes publik.

VGJK 41/2007: Ligjvnsi ka detyrimin t rregulloj n mnyr m t hollsishme t drejtat e parashikuara n Kushtetut. N
kuadrin e ktij rregullimi ai nuk mund t prek ato t drejta, kufijt e t cilave n Kushtetut jan parashikuar shprehimisht si t
pakaprcyeshme ose t kufizueshme vetm n raste specifike. T drejtat e tjera kushtetuese ai mund ti kufizoj vetm n kushtet e
nenit 17 t Kushtetuts, pra, pr nj interes publik, pr t mbrojtur t drejtat e t tjerve me mnyra dhe forma q t jen n prpjestim
me gjendjen q e ka diktuar ndryshimin dhe pa prekur thelbin e t drejts. Prsa i prket masave t tjera q merr ligjvnsi, qofshin
edhe ato me efekte negative pr subjektet e ligjit, nuk mund t pranohet se kufizimi i tyre sjell n do rast cenimin e parimit kushtetues
t mbrojtjes s t drejtave t fituara. E drejta pr shprblim financiar mujor t familjarve t dshmorit nuk sht nj e drejt
themelore e parashikuar nga Kushtetuta e Republiks s Shqipris apo Konventat Ndrkombtare dhe as nj e drejt q derivon nga
ligje q jan zbatim i t drejtave themelore t qytetarve. Ajo nuk rrjedh as nga e drejta e sigurimeve shoqrore dhe rrjedhimisht,
kushtet e dhnies e t ndryshimit t saj nuk mund t barazohen me t drejtn e prfitimit t pensioneve si nj e drejt themelore,
parashikuar n nenin 52 t Kushtetuts. Shprblimi financiar mujor i familjarve t dshmorit ka karakter simbolik dhe sht pjes e
nderimit dhe e respektit q shteti bn pr veprn e dshmorit, prandaj masa e tij si dhe rrethi i subjekteve q prfitojn vlersohen nga
ligjvnsi. Gjykata Kushtetuese mon se ligjvnsi, sipas vlersimit e kompetencave t veta, ka vlersuar q nderimi dhe respekti
pr dshmort do t bhet nprmjet organizimit t ceremonive prkujtimore nga organet shtetrore dhe duke ngritur e mirmbajtur
varrezat, lapidaret, etj.. Organet shtetrore kan detyr gjithashtu t ruajn e mirmbajn n muze dokumentet e dshmorve dhe tu
japin prparsi familjarve t dshmorve pr strehim e punsim. N kuadrin e ktij nderimi e respekti, ligjvnsi cakton, pr nj rreth
t kufizuar t familjarve t dshmorit, nj shprblim simbolik. Rregullimi i msiprm edhe pr shprblimin simbolik, i sanksionuar
me ligj, nuk mund t vlersohet si cenim i parimit t siguris juridike jo vetm se nuk cenon nj t drejt themelore, por nuk ka t bj
as me t drejta q t jen nj zbatim i t drejtave themelore. N lidhje me kt, edhe Rezoluta e miratuar nga OKB-ja, nr. 2200 XXII,
Dhjetor 1966 Pakti ndrkombtar lidhur me t drejtat ekonomike, shoqrore dhe kulturore, t cils i referohet krkuesi, merr n
mbrojtje t drejtat themelore t njeriut dhe jo do t drejt kur thekson se nuk mund t pranohet asnj kufizim ose shkelje e t
9
drejtave themelore t njeriut q jan njohur ose jan n fuqi n do vend n baz t ligjeve, konventave, rregulloreve ose zakoneve.

VGJK 9/2003 : Dispozitat objekt krkese kushtzojn t drejtn e ankimit me pagimin paraprak t vlersimit tatimor, gj q prbn
kufizim t ksaj t drejte. Si do e drejt subjektive, edhe e drejta e ankimit, nuk e prjashton mundsin q ligjvnsi t vendos
kufizime n ushtrimin e saj pr t mbrojtur nj interes publik ose t drejtat e t tjerve. Por, kufizimet mund t vendosen duke u
prmbushur kushtet garanci pr mbrojtjen e t drejtave q parashikon neni 17 dhe pikrisht q kufizimi duhet t bhet me ligj, t jet
n prpjestim me gjendjen q e ka diktuar at, t mos cnoj thelbin e t drejts dhe t mos tejkaloj kufizimet e parashikuara n
Konventn Evropiane pr t Drejtat e Njeriut. Megjithat, pr shkaqet q ka parashtruar krkuesi Gjykata Kushtetuese nuk arrin n
prfundimin se dispozitat objekt krkese jan antikushtetuese
- Nga prmbajtja e dispozitave n shqyrtim rezulton, se ligjvnsi synon ta detyroj subjektin e tatuar q krahas me krkesn pr
rishqyrtim n organet m t larta tatimore t paguaj vlersimin tatimor q i detyrohet shtetit. Kjo pages paraprake bhet n prputhje
me politikn shtetrore t grumbullimit t t ardhurave t ligjshme me qllim q shteti t prmbush funksionet e veta ndaj shoqris
n prgjithsi e shtetasve n veanti, pra sht n interes publik.

Neni 18

1. T gjith jan t barabart prpara ligjit.

2. Askush nuk mund t diskriminohet padrejtsisht pr shkaqe t tilla si gjinia, raca,
feja, etnia, gjuha, bindjet politike, fetare a filozofike, gjendja ekonomike, arsimore,
sociale ose prkatsia prindrore.
3. Askush nuk mund t diskriminohet pr shkaqet e prmendura n paragrafin 2,
nse nuk ekziston nj prligjje e arsyeshme dhe objektive.
_____________________

VGJK 33/2007: Kjo dispozit kushtetuese, para s gjithash, sanksionon nj detyrim negativ, sipas t cilit shteti duhet t mos ndrhyj,
me qllim q askush t mos diskriminohet padrejtsisht pr shkak t gjendjes sociale t tij. N aspektin konceptual diskriminim pr
shkak gjendje sociale do t thot se individt mund t diferencohen dhe trajtohen n mnyr t pabarabart bazuar n prbrjen
sociale, q nuk ka lidhje me meritat e tyre. sht e vrtet q n mnyrn si sht shkruar kjo dispozit kushtetuese, togfjalshi
gjendje sociale si arsye diskriminimi, shfaqet si shkak m vete nga shkaqet e tjera q kushtetutbrsi shprehimisht i ka prcaktuar
(raca, feja, gjinia, etj.), por Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart nuk kan dhn argumente se cili sht shkaku social q ka
krijuar trajtim t diferencuar ndrmjet kategoris s punmarrsve dhe pundhnsve. Pala krkuese ka pretenduar se, nse
pundhnsi e zgjidh kontratn, duke respektuar nenet 141, 143 dhe 144 (procedurn dhe afatin e njoftimit) t Kodit t Puns, mund t
fsheh shkakun e vrtet t zgjidhjes s kontrats s puns. Gjykata Kushtetuese, nprmjet jurisprudencs s saj ka interpretuar
nenin 18 t Kushtetuts, duke u shprehur se: Barazia n ligj dhe para ligjit nuk do t thot q t ket zgjidhje t njllojta pr individ
ose kategori personash q jan n kushte objektivisht t ndryshme. Barazia para ligjit dhe n ligj presupozon barazin e individve q
jan n kushte t barabarta, si dhe vetm n raste prjashtimore dhe pr shkaqe t arsyeshme e objektive mund t prligjet trajtim i
ndryshm i kategorive t caktuara q prfitojn nga kjo e drejt. N kt kndvshtrim, Gjykata Kushtetuese vlerson se nuk jemi
para subjekteve n kushte objektivisht t njjta, n disa aspekte. Barazia e tyre qndron vetm n t drejtat e njjta pr t lidhur
kontratn e puns e pr ta zgjidhur at pr ato arsye q parashikon ajo dhe ligji. Por, ato ndodhen n kushte t pabarabarta pr aspekte
t tjera. Nga njra an qndron pundhnsi q sipas Kodit t Puns ka nj sr detyrimesh pr t prmbushur kur gjendet para
respektimit t nj marrdhnie kontraktuale pune, dhe nga ana tjetr qndron punmarrsi q prsri duhet t prmbush nj sr
detyrimesh po n kt kuadr.

VGJK 26/2005: Nga shqyrtimi i shtjes del se n rastin e dhn, ndryshimi i ligjit t favorshm ndaj nj grupi t caktuar t
popullsis, nuk justifikohet me ndonj interes publik t qensishm. Esht e vrtet q dispozita e ndryshuar favorizon pronart e
banesave, por nga ana tjetr ajo diskriminon nj grup tjetr (dhe pse t vogl n numr), duke ia cenuar t drejtn minimale pr t
jetuar, at t pasjes t nj strehe. Tu mohosh t drejtn shtress s qiramarrsve pr tu br pronar, tu ndrpressh kontratn e
qiras pa garantuar streh tjetr, jan veprime q nuk mund t prligjen me interesin publik. Parimi i siguris juridike nuk mund
t eleminoj do pasoj negative q mund ti vij individit nga rregullimi i ri. Kjo pr shkak se siguria juridike sht e pandashme nga
parimi i shtetit social. Por, n rastin n shqyrtim fjala nuk sht pr pasoja fardo por pr pasoja thelbsore, sepse dispozita e re
realizon nj ndryshim konceptual mbi raportet e shtetit me qiramarrsit e banesave pron private, ndryshim q sjell pasoja shum t
rndsishme. Me raportet e vendosura me dispozitat e mparshme shteti kishte obligimin e zgjidhjes s strehimit t ksaj shtrese duke
i br pronar (ashtu si pjesn m t madhe t shtetasve t tjer), me dispozitn e re t kontestuar, ai (shteti), i tkurr tej mase kto
obligime, duke marr prsipr kryesisht, vetm sigurimin e strehimit. N kto kushte, Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se
dispozita e re (pika 1 e nenit 9 t ligjit nr.9235, dat 29.07.2004 Pr kthimin dhe kompensimin e prons), nuk sht rezultat i nj
interesi publik apo i krkesave t shtetit social. Prderisa n rastin konkret, pa as nj shkak t prligjur sht prekur parimi i siguris
juridike kjo dispozit sht antikushtetuese e duhet t shfuqizohet.

10
VGJK 36/2007: Prsa i prket pretendimit pr kufizim t statusit t akademikve t futur me ligjin e ri, Gjykata Kushtetuese vlerson
se titulli akademik nuk u hiqet mbajtsve t tij, sepse sipas nenit 7 t ktij ligji, shprblimin (dhe jo pagn) pr kt titull
akademikt e rregullt e prfitojn edhe pas moshs 75 vje. Sa i takon pretendimit t krkuesit pr prjashtim t antarve t jashtm
nga statusi i akademikut, status q gzohej prej tyre sipas ligjit t shfuqizuar, Gjykata Kushtetuese mon se prfshirja ose jo e ksaj
kategorie antarsh me karakter honorifik n strukturn e Akademis nuk merr dimensionin e nj t drejte t cenuar. N fushn
e t drejtave q mbron parimi i t drejtave t fituara prfshihen kryesisht t drejtat themelore t individit, mbrojtja e t cilave shtrihet
ndaj t gjitha fushave primare t marrdhnieve ligjore civile. Ndryshimi i rregullimeve ligjore t nj fushe t caktuar marrdhniesh,
si atribut i pushtetit ligjvns dhe si shtje q i takon gjykimit diskrecionar t ktij t fundit, duhet t mbaj parasysh respektimin e
ktij parimi pr ato t drejta mbi t cilat shtrihet dhe mbron ky parim. Mirpo, t drejtat q krkuesi i konsideron t cenuara nga ligji
objekt shqyrtimi nuk prfshihen n t drejtat q mbron parimi i t drejtave t fituara, prandaj Gjykata Kushtetuese mon se pretendimi
i krkuesit sht i pabazuar.

_______________

Neni 19

1. Kushdo q lind duke pasur qoft edhe njrin prej prindrve me shtetsi shqiptare,
e fiton vetiu shtetsin shqiptare. Shtetsia shqiptare fitohet edhe pr shkaqe t tjera t
parashikuara me ligj.
2. Shtetasi shqiptar nuk mund ta humbas shtetsin, prvese kur ai heq dor prej
saj.

Neni 20

1. Personat q u prkasin pakicave kombtare ushtrojn n barazi t plot para ligjit

t drejtat dhe lirit e tyre.
2. Ata kan t drejt t shprehin lirisht, pa u ndaluar as detyruar, prkatsin e tyre
etnike, kulturore, fetare e gjuhsore. Ata kan t drejt ti ruajn e zhvillojn ato, t
msojn dhe t msohen n gjuhn e tyre amtare, si dhe t bashkohen n organizata e
shoqata pr mbrojtjen e interesave dhe t identitetit t tyre.

KREU II

LIRIT DHE T DREJTAT VETJAKE1

Neni 21

Jeta e personit mbrohet me ligj.

Neni 22

1. Liria e shprehjes sht e garantuar.

11
 2. Liria e shtypit, e radios dhe e televizionit sht e garantuar.
3. Censura paraprake e mjeteve t komunikimit ndalohet.
4. Ligji mund t krkoj dhnien e autorizimit pr funksionimin e stacioneve t
radios ose t televizionit.

__________________________________

VGJK 16/2004: Liria e shprehjes prbn nj nga gurt themelor t shtetit demokratik. Pa garantimin e ksaj t drejte nuk mund t
bhet fjal pr pluralizm, toleranc dhe krijim t vullnetit t lir politik, aq t domosdoshm pr shoqrin demokratike. Shkmbimi i
ideve dhe informimi i lir jan ndr mjetet m t rndsishme dhe m efikase pr t kontrolluar demokracin si form e qeverisjes.
Nprmjet tyre, pushteti shtetror, bhet m transparent, m efikas dhe m afr qytetarit. Liria e shprehjes sht gjithashtu baz dhe
kusht i domosdoshm paraprak pr garantimin e nj sr t drejtave dhe lirive t tjera themelore. Pr kt arsye, zbatimi n praktik i
ksaj t drejte krkon n do rast nj kuptim dhe interpretim mjaft t gjer. Sipas nenit 10 t KEDrNj, liria e shprehjes prfshin n
vetvete edhe t drejtn e informimit, si nj e drejt themelore pr t marr dhe pr t dhn informacion, pa ndrhyrjen e autoriteteve
publike. Nj deklarim i prafrt me kt bhet edhe n nenin 19 t Deklarats Universale t t Drejtave t Njeriut, miratuar nga
Asambleja e Prgjithshme e OKB-s me Rezolutn 217 A (III), dat 10.12.2948.

____________________________________

Neni 23

1. E drejta e informimit sht e garantuar.

2. Kushdo ka t drejt, n prputhje me ligjin, t marr informacion pr veprimtarin
e organeve shtetrore, si dhe t personave q ushtrojn funksione shtetrore.
3. Kujtdo i jepet mundsia t ndjek mbledhjet e organeve t zgjedhura kolektive.
_________________________

VGJK 16/2004: E drejta e informimit, ndr elementet e saj kryesor ka lirin personale pr t marr informacion, lirin personale
pr t dhn informacion dhe lirin e shtypit, ose thn ndryshe, t drejtn e medias pr t marr e dhn informacion. Kjo e fundit
trajtohet gjithnj si e drejt m vete, pr shkak t rolit t veant q luan media n nj shoqri t lir e demokratike. Pozicioni i
privilegjuar i medias n shtetin demokratik garantohet pr shkak se sht pikrisht ajo, q e bn pushtetin shtetror m t prekshm
pr njerzit, m t kontrollueshm dhe m transparent. Media ndikon q individt e angazhuar n t tre pushtetet, si persona t
zgjedhur apo zyrtar, t ken disa cilsi t reja. Ata jan m afr me median, m t komunikueshm me njerzit, m t kujdesshm n
prmbushjen e detyrave dhe funksioneve t tyre si dhe n jetn e angazhimet e tjera shtetrore e private. Media sht gjithashtu nj
baz e rndsishme pr t kontrolluar dhe gjykuar se si funksionart e veshur me pushtet, ushtrojn autoritetin publik dhe si i
menaxhojn fondet publike. Garantimi i liris s medias, ndr t tjera, zvoglon mundsin e manipulimeve me pushetin publik si dhe
nxit identifikimin e rasteve korruptive. Arma e saj m e fuqishme sht kritika e vazhdueshme ndaj dukurive negative q rrezikojn
demokracin si form e qeverisjes. N dallim nga KEDrNj, Kushtetuta jon garanton lirin e shprehjes n kuptim t ngusht dhe t
drejtn e informimit n dy dipozita t veanta, respektivisht n nenet 22 dhe 23 t saj. Liria e shprehjes dhe e drejta e informimit,
prve garancis subjektive si t drejta kushtetuese themelore, jan t lidhura objektivisht edhe me parimin e ndrtimit t nj shteti
demokratik, t deklaruar n preambuln e Kushtetuts son. Zbatimi i ktij parimi t rndsishm nnkupton, edhe garantimin e liris
s shprehjes, lirin e shtypit dhe t drejtn e informimit si t domosdoshme pr nj rend t lir e kushtetues. Mbi bazn e dispozitave
respektive kushtetuese, liria e shprehjes dhe e drejta e informimit gjejn rregullim m t detajuar n disa ligje t veanta t miratuara
n periudhn vijuese (pas aprovimit t Kushtetuts) nga Kuvendi, mes t cilave mund t prmendej ligji nr.8503, dat 30.06.1999 Pr
t drejtn e informimit pr dokumentet zyrtare; ligji nr.8517, dat 22.07.1999 Pr mbrojtjen e t dhnave personale; ligji nr.8457,
dat 11.02.1999 Pr informacionin e klasifikuar sekret shtetror, etj. N trsin e tij, legjislacioni shqiptar synon t garantoj nj
nivel bashkkohor t s drejts s informimit.

Neni 24

1. Liria e ndrgjegjes dhe e fes esht e garantuar.

12
 2. Secili sht i lir t zgjedh ose t ndryshoj fen ose bindjet, si dhe ti shfaq ato
individualisht ose kolektivisht, n publik ose n jetn private, nprmjet kultit, arsimimit,
praktikave ose kryerjes s riteve.
3. Askush nuk mund t detyrohet ose t ndalohet t marr pjes n nj bashksi
fetare ose n praktikat e saj, si dhe t bj publike bindjet ose besimin e tij.

Neni 25

Askush nuk mund ti nnshtrohet torturs, dnimit apo trajtimit mizor, njerzor ose
poshtrues.
____________

VGJK 2/2004 : Gjykata Kushtetuese vlerson se shtja n shqyrtim krkon nj interpretim m t zgjeruar n aspektin e
kuptimit q i jepet termit tortur sipas akteve ndrkombtare dhe n veanti jurisprudencs s pasur q vihet re n kt drejtim. Neni
1 i Konvents kundr torturs dhe dnimeve e trajtimeve t tjera mizore, njerzore ose degraduese, i ka dhn nj kuptim sqarues dhe
orientues ktij termi. Kjo dispozit prfshin disa element t rndsishm q duhen vlersuar n rastet kur ndodhemi prpara
konsumimit t ksaj vepre penale. Meqense Kolegji Penal i Gjykats s Lart orientohet pikrisht nga kjo dispozit e Konvents,
shtja objekt shqyrtimi mbetet pr tu analizuar nga Gjykata Kushtetuese si n drejtim t personave q nuk duhet ti nnshtrohen
torturs, ashtu edhe t subjekteve q jan prgjegjs pr kryerjen e ksaj vepre penale. Paragrafi i par i nenit 1 t Konvents s
siprcituar nnkupton se vepra penale e torturs drejtohet kryesisht ndaj personave t privuar nga liria, ose ndaj personave q
prballen me organet shtetrore. Subjektet q kryejn kt vepr penale ajo i fokuson kryesisht n personat zyrtar ose n personat q
nxiten prej tyre. Nga mnyra e formulimit t veprs penale t torturs n dispozitat e Kodit Penal, rrethi i subjekteve q mund t
prgjigjen penalisht pr kt vepr merr nj kuptim m t gjer. Madje, n literaturn juridike, sht pranuar se subjekti i ksaj vepre
penale sht subjekt i prgjithshm ose i posam, civil a ushtarak. Pikrisht, nj trajtim i till i shtjes sipas krkuesit, prek
konceptin q i japin veprs penale t torturs aktet ndrkombtare. Duke e analizuar shtjen n shqyrtim nga ky kndvshtrim,
Gjykata Kushtetuese mon t nevojshme t theksoj se pr t konkluduar mbi pajtueshmrin ose jo t dispozitave t Kodit Penal me
marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara duhet t interpretohet neni 1 i Konvents kundr torturs n kuptimin e tij t gjer n
harmoni edhe me paragrafin e dyt t tij. Sipas ktij pararagrafi, kuptimi i dhn n paragrafin e par t nenit 1 t Konvents nuk
mund t cnoj asnj instrument ndrkombtar ose asnj ligj kombtar q t prmbaj dispozita t nj karakteri m t gjer. E drejta
ndrkombtare n fushn e t drejtave t njeriut sanksionon si rregull vetm nj minimum baz t lirive dhe t drejtave, ndrkoh q
shtetet pal n konventat ndrkombtare mund t ngrihen mbi kto minimume dhe t implementojn ligje kombtare q prmbajn ose
mund t prmbajn dispozita t nj karakteri m t gjer. Pra, kjo dispozit e Konvents nuk vendos kufizime pr shtetet pal,
prkundrazi, e l n diskrecionin e tyre q t vendosin n legjislacionin e brendshm rregulla t nj spektri m t gjer. Tortura dhe
do trajtim njerzor e degradues jan t ndaluara sipas t drejts ndrkombtare pr t drejtat e njeriut dhe t drejts ndrkombtare
penale. Ndalimi i torturs dhe trajtimeve poshtruese e degraduese gjen pasqyrim t plot n shumicn e traktateve ndrkombtare.
Detyrimi pr t mos iu nnshtruar torturs apo keqtrajtimit sht nj rregull i s drejts ndrkombtare zakonore dhe se ndalimi i
torturs prbn nj norm t pakundrshtueshme. Ndalimi i torturs n kuadrin e sanksionimit t t drejtave t tjera t njeriut n aktet
ndrkombtare prbjn nj garanci pr qytetart jo vetm ndaj abuzimeve shtetrore, por edhe ndaj abuzimeve t individve. Aktet
ndrkombtare dhe jurisprudenca e zhvilluar n kt drejtim e kan lidhur t drejtn pr t mos ju nnshtruar torturs dhe keqtrajtimit,
me detyrimin e shtetit pr t siguruar mbrojtje nprmjet masave legjislative, ose masave t tjera kundr torturs apo keqtrajtimit nga
individt. Qllimi i dispozitave q ndalojn prdorimin e torturs sht mbrojtja e dinjitetit dhe integritetit fizik e mendor t individit.
Ndaj sht detyr e do shteti pal n kto marrveshje ndrkombtare t ofroj pr kdo mbrojtje nprmjet legjislacionit dhe masave
t tjera q mund t konsiderohen t nevojshme kundr veprimeve t ndaluara nga aktet ndrkombtare, pavarsisht nse
shkaktohen nga njerz q veprojn n kapacitet zyrtar, jasht kapacitetit t till zyrtar ose n kapacitet privat. Krahas ktij trajtimi
doktrinar dhe evolutiv q vihet re n jurisprudencn ndrkombtare argumenta tepr t rndsishme pr t konkluduar pr zgjidhjen e
shtjes konkrete gjenden edhe n praktikn e Gjykats EVropiane pr t Drejtat e Njeriut. N shtjen A kundr Mbretris s
Bashkuar, ajo konkludon se detyrimi i shteteve antare nga neni 1 i Konvents pr ti siguruar kujtdo q sht nn juridiksionin e tij
t drejtat dhe lirit e shprehura n Konvent e kombinuar s bashku me nenin 3 t saj, i krkon shteteve antare t marrin masa t
prcaktuara pr t siguruar se individt nn juridiksionin e tyre nuk jan subjekt i torturs apo keqtrajtimit njerzor degradues duke
prfshir edhe keqtrajtimet e kryera nga individt privat. Pikrisht bazuar mbi nj konkluzion t till, dshtimi q mund t vihet re
n ligjet e brendshme t shteteve t ndryshme pr t siguruar nj mbrojtje adekuate prbn shkelje t nenit 3 t Konvents Evropiane
pr t Drejtat e Njeriut. Nisur nga kjo analiz me karakter interpretues, bazuar edhe n doktrinn e s drejts ndrkombtare, Gjykata
Kushtetuese konkludon se pr sa koh q ndalimi i torturs dhe keqtrajtimi sht prcaktuar si nj e drejt njerzore dhe prderisa t
drejtat e njeriut jan konsideruar si t pandashme, t patjetrsueshme e t padhunueshme, donjeri ka t drejt pr t mos iu nnshtruar
torturs apo keqtrajtimeve, pavarsisht se ai sht n duart e nj zyrtari publik apo t nj individi. Detyrimi i shteteve pal n
marrveshjet ndrkombtare pr t respektuar e siguruar ndalimin e torturs dhe keqtrajtimit konsiston jo vetm n detyrimin e shtetit
pr t mbrojtur shtetasit e tij nga kryerja e torturs apo keqtrajtimit nga zyrtart publik, por edhe n detyrimin pr t marr masa pr ti
mbrojtur njerzit ndaj akteve t torturs apo keqtrajtimit t kryer edhe nga individ.

13
 Neni 26

Askujt nuk mund ti krkohet t kryej nj pun t detyruar, prvese n rastet e

ekzekutimit t nj vendimi gjyqsor, t kryerjes s shrbimit ushtarak, t nj shrbimi q
rrjedh nga nj gjendje lufte, nga nj gjendje e jashtzakonshme ose nga nj fatkeqsi
natyrore, q krcnon jetn ose shndetin e njerzve.

Neni 27

1. Askujt nuk mund ti hiqet liria, prvese n rastet dhe sipas procedurave t
parashikuara me ligj.
2. Liria e personit nuk mund t kufizohet, prvese n rastet e mposhtme:
a) kur sht dnuar me burgim nga gjykata kompetente;
b) pr moszbatim t urdhrave t ligjshm t gjykats ose pr moszbatim t ndonj
detyrimi t caktuar me ligj;
c) kur ka dyshime t arsyeshme se ka kryer nj vepr penale ose pr t parandaluar
kryerjen prej tij t veprs penale ose largimin e tij pas kryerjes s saj;
) pr mbikqyrjen e t miturit pr qllime edukimi ose pr shoqrimin e tij n
organin kompetent;
d) kur personi sht prhaps i nj smundjeje ngjitse, i paaft mendrisht dhe i
rrezikshm pr shoqrin;
dh) pr hyrje t paligjshme n kufirin shtetror, si dhe n rastet e dbimit ose t
ekstradimit.
3. Askujt nuk mund ti hiqet liria vetm pr shkak se nuk sht n gjendje t
prmbush nj detyrim kontraktor.

Neni 28

1. Kushdo, t cilit i hiqet liria, ka t drejt t njoftohet menjher n gjuhn q ai

kupton, pr shkaqet e ksaj mase, si dhe pr akuzn q i bhet. Personi, t cilit i sht
hequr liria, duhet t njoftohet se nuk ka asnj detyrim t bj ndonj deklarat dhe ka t
drejt t komunikoj menjher me avokatin, si dhe ti jepet mundsia pr realizimin e t
drejtave t tij.
2. Personi, t cilit i sht hequr liria sipas nenit 27, paragrafi 2, nnparagrafi c, duhet
t drgohet brenda 48 orve prpara gjyqtarit, i cili vendos paraburgimin ose lirimin e tij
jo m von se 48 or nga asti i marrjes s dokumenteve pr shqyrtim.
3. I paraburgosuri ka t drejt t ankohet kundr vendimit t gjyqtarit. Ai ka t drejt
t gjykohet brenda nj afati t arsyeshm ose t procedohet i lir prkundrejt nj garancie
pasurore sipas ligjit.
4. N t gjitha rastet e tjera, personi, t cilit i hiqet liria n rrug jashtgjyqsore,
mund ti drejtohet n do koh gjyqtarit, i cili vendos brenda 48 orve pr ligjshmrin e
ksaj mase.

14
 5. do person, t cilit i sht hequr liria sipas nenit 27, ka t drejtn e trajtimit
njerzor dhe t respektimit t dinjitetit t tij.

Neni 29

1. Askush nuk mund t akuzohet ose t deklarohet fajtor pr nj vepr penale, e cila
nuk konsiderohej e till me ligj n kohn e kryerjes s saj, me prjashtim t veprave, t
cilat n kohn e kryerjes s tyre, prbnin krime lufte ose krime kundr njerzimit sipas
s drejts ndrkombtare.
2. Nuk mund t jepet nj dnim m i rnd se ai q ka qen parashikuar me ligj n
kohn e kryerjes s veprs penale.
3. Ligji penal favorizues ka fuqi prapavepruese.

Neni 30

Kushdo quhet i pafajshm prderisa nuk i sht provuar fajsia me vendim gjyqsor
t forms s prer.

Neni 31

Gjat procesit penal kushdo ka t drejt:

a) t vihet n dijeni menjher dhe hollsisht pr akuzn q i bhet, pr t drejtat e
tij, si dhe ti krijohet mundsia pr t njoftuar familjen ose t afrmit e tij;
b) t ket kohn dhe lehtsit e mjaftueshme pr t prgatitur mbrojtjen e vet;
c) t ket ndihmn pa pages t nj prkthyesi, kur nuk flet ose nuk kupton gjuhn
shqipe;
) t mbrohet vet ose me ndihmn e nj mbrojtsi ligjor t zgjedhur prej tij; t
komunikoj lirisht dhe privatisht me t, si dhe ti sigurohet mbrojtja falas, kur nuk ka
mjete t mjaftueshme;
d) tu bj pyetje dshmitarve t pranishm dhe t krkoj paraqitjen e
dshmitarve, t ekspertve dhe t personave t tjer, t cilt mund t sqarojn faktet.
____________________

VGJK 5/2003: Nga materialet e dosjes nuk vrtetohet q t pandehurit apo mbrojtsit t tij ti jet komunikuar rekursi i prokurorit.
Mosnjoftimi i rekursit vjen n kundrshtim me krkesat e nenit 414 t Kodit t Procedurs Penale, ku prcaktohet se Akti i ankimit i
njoftohet prokurorit, t pandehurit dhe palve private, nga sekretaria e gjykats q ka dhn vendimin. Mosprmbushja e ktij
detyrimi ligjor nuk i ka dhn mundsi t pandehurit t dij q shtja e tij do t paraqitej pr shqyrtim n Gjykatn e Lart, dhe t
njihej me shkaqet e parashtruara n rekurs, duke i mohuar kshtu t drejtn pr tu mbrojtur. Kolegji Penal i Gjykats s Lart, e ka
gjykuar shtjen n munges t mbrojtsit t t pandehurit, pa verifikuar arsyet e mosparaqitjes kur nga dosja rezulton se as i
pandehuri dhe as mbrojtsi i tij nuk kan patur dijeni pr ushtrimin e rekursit nga prokurori dhe pr ditn e gjykimit n Gjykatn e
Lart.

________________________________
Neni 32

1. Askush nuk mund t detyrohet t dshmoj kundr vetvetes ose familjes s vet
dhe as t pohoj fajsin e tij.
15
 2. Askush nuk mund t deklarohet fajtor mbi bazn e t dhnave t mbledhura n
mnyr t paligjshme.
__________________
VGJK 7/2005: Ky parim i rndsishm sht trajtuar nga jurisprudenca shqiptare dhe ajo e Gjykats s Strasburgut si pjes
prbrse e procesit t rregullt ligjor dhe veanrisht n drejtim t respektimit t s drejts pr tu mbrojtur, e cila krkon q i akuzuari
t ket mundsit e duhura pr t njohur dhe komentuar do prov q i paraqitet gjykats. N baz t Konvents Evropiane pr t
Drejtat e Njeriut, gjykata e ka pr detyr t vlersoj n trsi, nse procedura lidhur me mnyrn se si u siguruan provat ishte e
drejt.[1] Mnyra e marrjes s provave ka rndsi thelbsore pr zhvillimin e drejt t procesit penal. Sigurimi i paligjshm i provs
dhe pranimi i saj nga trupi gjykues nuk mund t mos nnkuptoj q procesi ishte i parregullt.[2] Asnj gjykat nuk ka mundsi, q pa
dmtuar dhnien e prmass s duhur t drejtsis, t mbshtetet n prova q jan marr jo vetm me metoda t pandershme, por,
mbi t gjitha, q jan edhe t kundrligjshme. Nisur nga kto qndrime t evidentuara n jurisprudencn evropiane, Gjykata
Kushtetuese e ka konsoliduar qndrimin e saj, duke evidentuar dallimin q ekziston n nj proces ligjor ndrmjet mnyrs s marrjes
s provave dhe vlersimit t tyre. Vlersimi i provave mbetet nj shtje pr tu trajtuar nga vet gjykatat e zakonshme dhe nuk prbn
objekt kontrolli pr Gjykatn Kushtetuese. Kjo e fundit, mund dhe duhet t investohet, kur ndaj nj procesi gjyqsor ka pretendime pr
rrugt dhe mnyrat e marrjes s provave, e fiksimit t tyre, por jo pr mnyrn e vlersimit. Kontrolli kushtetues nuk mund t
zvendsoj prerrogativat kushtetuese e ligjore t vet hallkave t sistemit gjyqsor e aq m tepr t vlersoj bindjen e brendshme t
gjykatave pr shtje konkrete.
____________________________

Neni 33

1. Kushdo ka t drejt t dgjohet para se t gjykohet.

2. Nga kjo e drejt nuk mund t prfitoj personi q i fshihet drejtsis.

Neni 34

Askush nuk mund t dnohet m shum se nj her per t njjtn vepr penale dhe as
t gjykohet srish, me prjashtim t rasteve kur sht vendosur rigjykimi i shtjes nga
nj gjykat m e lart, sipas mnyrs s parashikuar me ligj.

Neni 35

1. Askush nuk mund t detyrohet, prvese kur e krkon ligji, t bj publike t

dhna q lidhen me personin e tij.
2. Mbledhja, prdorimi dhe brja publike e t dhnave rreth personit bhet me
plqimin e tij, me prjashtim t rasteve t parashikuara me ligj.
3. Kushdo ka t drejt t njihet me t dhnat e mbledhura rreth tij, me prjashtim t
rasteve t parashikuara me ligj.
4. Kushdo ka t drejt t krkoj ndreqjen ose fshirjen e t dhnave t pavrteta ose
t paplota ose t mbledhura n kundrshtim me ligjin.
_____________

VGJK 16/2004: 2. E drejta pr respektimin e jets private dhe familjare prbn edhe sot nj nga sfidat e shteteve t lira e
demokratike, veanrisht t demokracive t reja. Garantimi i ksaj t drejte themelore sht edhe nj reflektim ndaj prvojs negative
t rregjimeve totalitare e diktatoriale, tendenca e t cilve ka qen ndrhyrja ekstreme edhe n shtjet apo vendimet intime personale
apo familjare. N ndryshim nga fomulimi i br n nenin 12 t Deklarates Universale t t Drejtave t Njeriut, ku ndr t tjera thuhet
se, Askush nuk mund t jet objekt i ndrhyrjes arbitrare n jetn e tij private, n familje, ..., n nenin 8 t KEDrNj, theksohet: E
drejta pr respektimin e jets private dhe familjare. Nj formulim i till q ndryshon edhe nga mnyra e garantimit t t drejtave t
tjera themelore q prmban KEDrNj, sht br qllimisht pr t evidentuar, jo vetem detyrimin negativ t autoriteteve publike pr t
mos ndrhyr n jetn private dhe familjare, por edhe detyrimin pozitiv shtetror pr t'i mbrojtur kto t drejta sa m realisht, prmes
organeve t t tre pushteteve; ligjvns, ekzekutiv dhe gjyqsor. Gjykata Kushtetuese vlerson se pr mbrojtjen e ksaj t drejte dhe
16
pr arritjen e konkluzioneve pr shtjen n gjykim, rndsi t veant merr edhe prcaktimi i nocionit t jets private. Duhet theksuar
me kt rast se ky nocion, nuk ka karakter shterues. Ai ka ardhur duke u zgjeruar vazhdimisht jo vetm prmes jurisprudencs s
GjEDrNj, por edhe nga zhvillimet e diferencuara ligjore dhe jurisprudenciale t vet shteteve pal n KEDrNj. Megjithat, n
prgjithsi, pranohet se e drejta pr respektimin e jets private n thelbin e saj duhet ti siguroj individit nj hapsir, brenda s cils,
ai do t mund t zhvillonte dhe plotsonte n mnyr t pavarur personalitetin e tij. Sigurisht, q ktu, prfshihet edhe zhvillimi apo
ruajtja n nj mas t caktuar e marrdhnieve me njerzit e tjer. Pra, respektimi i jets private krkon n parim mosndrhyrjen n
vendimet q merr vet individi rreth mnyrs s brjes s jets s tij. Mbrojtja e jets private dhe familjare, n Kushtetutn ton, bhet
prmes disa dispozitave, veanrisht nga neni 35 (mbrojtja e t dhnave personale), neni 36 (liria dhe fshehtsia e korrespondencs),
neni 37 (paprekshmria e baness), neni 53 (mbrojtja e martess dhe familjes), etj. Pr shtjen n gjykim, Gjykata Kushtetuese
vlerson se sht e nevojshme t analizohet neni 35 i Kushtetuts, n t cilin, q n pararafin e par, deklarohet se Askush nuk mund
t detyrohet, prvese kur e krkon ligji, t bj publike t dhna q lidhen me personin e tij. Padyshim q edhe n kt rast, n
parim, qllimi i hartuesve t Kushtetuts ka qen pikrisht garantimi i asaj hapsire t nevojshme brenda s cils, individi, do t mund
t zhvillonte n mnyr t pavarur personalitetin e tij. N kt kuadr, sigurisht q sht e drejt e individit t vendos vet pr
mnyrn dhe masn e paraqitjes s tij si person para t tjerve dhe publikut n trsi. Esht me rndsi t ritheksohet se me t dhna
q lidhen me personin e tij duhet t kuptohen n radh t par dhe kryesisht t dhnat me karakter sensitiv, t tilla si origjina racore
dhe etnike, bindjet, prkatsit politike, bindjet fetare, gjendja shndetsore, jeta seksuale dhe gjendja penale, (shih nenin 2/b t ligjit
8517, dat 22.07.1999 Pr mbrojtjen e t dhnave personale), t dhnat e grumbulluara n mnyr t justifikueshme nga autoritetet
kompetente shtetrore, etj. T dhnat mbi t ardhurat apo pasurin kan karakter personal. Pr rrjedhoj, ato prfshihen n hapsirn e
gjer q mbron neni 35 i Kushtetuts. Si rregull, brja e tyre publike, krkon plqimin e vet personit t interesuar. Gjykata
Kushtetuese v n dukje gjithashtu, se vet neni 35 i Kushtetuts, krijon mundsin e brjes publike t t dhnave personale edhe pa
plqimin e personit, nse nj gj t till e krkon ligji (paragrafi 1) ose n rastet e parashikuara me ligj (paragrafi 2). Nj kufizim
i till, n kushte t caktuara, gjen mbshtetje edhe nga neni 17 i Kushtetuts (kufizimi t bhet vetm me ligj, pr nj interes publik
ose pr mbrojtjen e t drejtave t t tjerve...). Duke pasur parasysh edhe KEDrNj si dhe jurisprudencn e GjEDrNj, vlersohet se
rastet q do t justifikonin n trsi kufizimin me ligj t ksaj t drejte do t ishin siguria kombtare, mirqenia ekonomike e vendit,
mbrojtja e rendit kushtetues, parandalimi i veprave penale, mbrojtja e t drejtave dhe lirive t t tjerve, etj. N do rast konkret,
legjitimimi ose jo i ndrhyrjes do t varej kryesisht nga intensiteti i saj, shkalla e cnimit t jets private, domosdoshmria e ksaj
ndrhyrje n shoqrin demokratike dhe n realitetin konkret q e ka diktuar at, efektiviteti dhe proporcionaliteti n raportin e
qllimit q sht synuar t arrihet dhe mjeteve t prdorura pr arritjen e tij. Mbi t gjitha duhet patur parasysh se sa m shum t
deprtohet n sfern e jets intime apo sensitive, aq m shum rritet edhe detyrimi i pushtetit publik pr mbrojtjen e jets private.
Gjykata Kushtetuese mon se n rastin konkret, kufizimi i t drejts s jets private n formn e deklarimit t pasuris dhe mosmarrjes
s plqimit pr publikimin e mundshm t t dhnave personale pr tre kategori personash (subjekti deklarues, familjart e tij dhe
personat e lidhur me t) n prputhje me ligjin Mbi t drejtn e informimit, vjen pr shkak t interferimit me njra tjetrn t dy
vlerave t rndsishme kushtetuese apo dy t drejtave themelore t analizuara m sipr, t garantuara si nga Kushtetuta e Republiks
s Shqipris ashtu edhe nga Konventa Evropiane e t Drejtave t Njeriut. Prandaj duhen prcaktuar kriteret apo standartet q duhen
patur parasysh pr t vlersuar se cila nga kto dy vlera kushtetuese, n nj realitet konkret, ka prparsi ndaj vlers tjetr. Pr
vendosjen e ktij raporti apo pr zgjidhjen e shtjes se legjitimit ose jo t ksaj ndrhyrje, para s gjithash duhet t bhet referimi n
parimin kushtetues t proporcionalitetit, i cili gjen zbatim efektiv veanrisht n fushn e t drejtave t njeriut. N kt kuadr, ai
shrben si mas kontrolli kushtetues edhe pr veprimtarin legjislative t Kuvendit. Pr kt arsye, sht e nevojshme q n baz t
metods objektivo teleologjike, t evidentohet kuptimi dhe qllimi kryesor q synon t arrij ligjvnsi prmes ktij ligji n
prgjithsi dhe n mnyr t veant edhe prmes ndrhyrjes n sfern e jets private. Mbi kt baz duhet argumentuar nse kjo
ndrhyrje apo ky mjet i prdorur sht i domosdoshm, i prshtatshm, proporcional dhe efektiv. Nj gj e till arrihet prmes kriterit
balancues, i cili bn t mundur t peshohen e vlersohen sa m drejt t mirat e prgjithshme apo interesat publike q mbrohen n
raport me t drejtn e kufizuar. Nj e drejt apo interes, sado me rndsi publike apo me vler q t jet, nuk mund t peshoj n
mnyr disproporcionale me nj t drejt apo interes tjetr t mbrojtur nga Kushtetuta dhe ligji. Marzhi i ktij vlersimi, dhe pr
rrjedhoj edhe raporti q krijohet ndrmjet interesit t mbrojtur dhe atij t cnuar, ndryshon n do rast konkret. Ai varet nga nj sr
rrethanash dhe kushtesh q ndryshojn nga nj vend n nj tjetr, nga nj periudh e caktuar kohore n nj tjetr, nga rangu i t
drejtave q vendosen n balanc si dhe pasojat q do t kishte prparsia e secils prej tyre. Gjykata Kushtetuese konstaton se qllimi
kryesor pr miratimin e ligjit nr.9049 Pr deklarimin dhe kontrollin e pasurive, t detyrimeve financiare t t zgjedhurve dhe t disa
npunsve publik ka qen marrja e masave sa m efektive pr intensifikimin e lufts kundr korrupsionit, rritja e besimit n
institucionet shtetrore, transparenca, parandalimi i rasteve t abuzimit me pushtetin shtetror dhe pasurimit t paligjshm t
personave t zgjedhur ose t atyre q kryejn funksione t caktuara shtetrore. Kto fenomene t dmshme pengojn zhvillimin e
vendit, mirqnien e prgjithshme dhe ndrtimin e nj shteti t lir e demokratik. Prandaj ligjvnsi ka synuar q n kt betej t
rndsishme pr fatet e demokracis n Shqipri ti sigurohet nj pjesmarrje aktive dhe publikut. Kjo pjesmarrje garantohet prmes
transparencs, njohjes dhe vlersimit t publikut t gjer edhe me t dhnat mbi deklarimet e pasuris s personave t zgjedhur apo
zyrtar. Deklarimi i pasuris dhe mundsia e publikimit t t dhnave t deklarats n prputhje me ligjin nr.8503 Pr t drejtn e
informimit pr dokumentet zyrtare, sht gjithashtu nj ndihmes pr parandalimin dhe shmangien e konfliktit t interesave. N
ushtrimin e detyrave dhe funksioneve zyrtare, personi i zgjedhur apo npunsi publik nuk duhet t ndikohet nga interesat e ngushta
personale. N kt kuptim, prmes veprimeve, mosveprimeve apo vendimmarrjes s tij, ai nuk mund t krijoj prfitime apo
avantazhe pr vete, pr familjart, t afrmit apo personat e tjer fizike dhe juridik, me t cilt ndan interesa ekonomike ose politike.
Deklarimi dhe regjistrimi i pasuris s personave t zgjedhur dhe npunsve publik, verifikimi i tyre si dhe mundsia e brjes publike
t t dhnave q kan kto deklarime ndikojn pozitivisht n identifikimin ose shmangien e rasteve t konfliktit t interesave, pra edhe
t rasteve korruptive. T dhnat personale me karakter pasuror, si rregull, hyjn n sfern e jets private, prandaj n rastin konkret
gjen zbatim neni 35 i Kushtetuts dhe neni 8 i KEDrNj. Megjithat, ato nuk kan at natyr dhe at karakter q kan t dhnat me
karakter sensitiv, t cilat prbjn edhe thelbin e jets private dhe familjare. Jan pikrisht kto t dhna, t cilat i krijojn mundsi
individit t zhvilloj n mnyr t pavarur personalitetin e tij dhe q n mnyr t bazuar dhe t njohur nga t trett, nuk mund t jen
nn vzhgimin e publikut. T dhnat pasurore n trsin e tyre nuk e kan kt karakter. Pr m tepr, n trsi shpesh ato jan vetiu

17
nn vzhgimin dhe vlersimin e publikut t gjer. Nga ana tjetr, marzhi i vlersimit n kt rast sht dhe duhet t jet shum m i
gjer dhe tolerues, pasi bhet fjal pr persona t rndsishm publik, t veshur me pushtet t konsiderueshm shtetror.
Transparenca dhe besimi i publikut n kt kategori njerzish luajn rol t rndsishm n shtetin e lir e demokratik. Pikrisht pr
kt arsye, n jurisprudencn e vendeve t ndryshme demokratike sht deklaruar se publikimi i detajeve mbi t ardhurat ose
pasurin personale nuk prbn ndrhyrje n jetn private, veanrisht nse personi ushtron funksione publike ose kuazi publike.
Gjykata Kushtetuese ka parasysh se kufizimi q i bhet jets private n formn e deklarimit dhe mundsis s publikimit t t dhnave
personale me karakter pasuror t subjekteve t caktuara sht br me ligj, ashtu si krkohet edhe nga nenet 17 dhe 35, respektivisht
paragrafi i par dhe i dyt i Kushtetuts son si dhe nga paragrafi i dyt i nenit 8 t KEDrNj. Konstatohet gjithashtu se, qllimi i
synuar justifikon plotsisht miratimin e nj ligji t till. Nga ana tjeter, vlersohet se mjetet e prdorura pr arritjen e ktij qllimi
legjitim, pra krkesat pr deklarimin e pasuris s subjekteve t caktuara, burimeve t saj dhe mundsia e publikimit t tyre, jan
efektive dhe n proporcion me qllimin e synuar. Ligjvnsi ka treguar kujdes n balancimin sa m t drejt t s drejts themelore t
informimit dhe detyrimit pr respektimin e jets private. N balancimin ndrmjet ktyre dy t drejtave themelore, sht patur parasysh
kontributi q sjell deklarimi i pasuris s personave t zgjedhur dhe npunsve publik, i burimeve t saj si dhe publikimi i tyre n
debatin e prgjithshm, duke u kthyer kshtu n mjet pr arritjen e qllimeve q synohen n rastin konkret. Detyrimi pr deklarimin e
t ardhurave dhe pasuris personale si dhe mundsia e publikimit t tyre, nuk synojn dmtimin apo denigrimin e subjekteve
deklaruese, por nj transparenc dhe kontroll m rigoroz ndaj pasurimit apo raporteve t tyre financiare me persona t tret. Nga ky
kndvshtrim, Gjykata Kushtetuese mon se publiku ka interes t ligjshm, q prmes transparencs, t informohet m n detaje jo
vetm mbi punn dhe veprimtarin, por edhe mbi t ardhurat, pasurin dhe burimet e saj t personave t zgjedhur ose zyrtar. Pra,
balanca e gjetur vlersohet si e drejt dhe e bazuar. Pr rrjedhoj, konstatohet se ndrhyrja apo kufizimi i sfers s jets private n
formn e dhnies s informacionit mbi pasurin dhe burimet e saj dhe mundsia e publikimit t tyre, t jen t justifikuara dhe t
domosdoshme n kushtet aktuale t shoqris shqiptare. Krkuesi ka pretenduar se neni 34 i ligjit nr.9049 Pr deklarimin dhe
kontrollin e pasurive, t detyrimeve financiare t t zgjedhurve dhe t disa npunsve publik, sht antikushtetues edhe pr shkak se
publikimi i t dhnave mund t bht pa plqimin e subjektit deklarues, gj q sipas tij bie ndesh me nenin 35 t Kushtetuts. Gjykata
Kushtetuese thekson se edhe ky pretendim nuk qndron. Ajo rithekson se nj kufizim i till sht n prputhje dhe bazohet n nenin
35 paragrafi i dyt i Kushtetuts (parashikohet n ligj), n nenin 17, paragrafi i dyt i Kushtetuts (nuk e cnon thelbin e s drejts pr
privatsi dhe nuk i tejkalon kufizimet e parashikuara n KEDrNj) si dhe nenin 8, paragrafi i dyt i KEDrNj (kufizimi synon
mirqnien ekonomike t vendit, parandalimin e veprave penale, mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t t tjerve, etj). Pr m tepr,
vleresohet se, n kt rast, ligjvnsi, ka patur parasysh edhe nenin 11, shkronja b, t ligjit nr.8517 Pr mbrojtjen e t dhnave
personale, ku radhitet si nj nga rastet kur nuk sht e domosdoshme dhnia e plqimit paraprak pr trajtimin ose publikimin e t
dhnave personale edhe athere kur nj gj e till sht e nevojshme pr prmbushjen e nj detyrimi ligjor t vet subjektit t t
dhnave. Nga ana tjetr, duhet patur parasysh se n nenin 5 t ligjit nr.8503 Pr t drejtn e informimit pr dokumentet zyrtare,
theksohet qart se do person ka t drejt t informohet pr t dhnat vetjake t personave q kryejn funksione shtetrore ose
shrbime publike, ... Pr aq sa kto t dhna lidhen me cilsi t krkuara nga ligji ose nga nj akt nnligjor pr personat q i ushtrojn
kto detyra. N kt kuptim rezulton se Inspektorati i Lart i Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive nuk bn dhe nuk mund t bj
publike me iniciativn e tij t dhnat q prmban deklarata vetjake e subjektit deklarues. Kto t dhna jepen vetm n baz t
krkess s br (nga publiku) dhe n prputhje me kriteret kushtetuese e ligjore pr do rast konkret, por sigurisht pa qen nevoja e
dhnies s plqimit paraprak nga subjekti deklarues. Detyrimi i nenit 10 t ligjit nr.9049 pr dhnien e nj autorizimi t veant nga
subjekti deklarues prmes t cilit autorizohen organet prkatse t verifikojn t dhnat e deklaruara, nuk ka t bj me dhnien e
plqimit pr publikimin e t dhnave personale, por me vlefshmrin dhe kontrollin e tyre nga Inspektorati i Lart i Deklarimit dhe
Kontrollit t Pasurive apo do organ tjetr shtetror q parashikohet me ligj. Pa kt autorizim do t bhej pothuajse i pamundur ky
proces, veanrisht n mekanizmat respektive jasht territorit t Republiks s Shqipris.

Neni 36

Liria dhe fshehtsia e korrespondencs ose e do mjeti tjetr t komunikimit jan t

garantuara.

Neni 37

1. Paprekshmria e baness sht e garantuar.

2. Kontrollet e baness, si dhe t mjediseve q njsohen me t, mund t bhen vetm
n rastet dhe n mnyrat e parashikuara me ligj.
3.Askujt nuk mund ti bhet kontroll vetjak jasht procesit penal, me prjashtim t
rasteve t hyrjes n territorin e shtetit dhe t daljes prej tij ose pr t mnjanuar nj rrezik
q i kanoset sigurimit publik.

Neni 38
18
 1. Kushdo ka t drejt t zgjedh vendbanimin si dhe t lviz lirisht n do pjes t
territorit t shtetit.
2. Askush nuk mund t pengohet t dal lirisht jasht shtetit.

Neni 39

1. Asnj shtetas shqiptar nuk mund t dbohet nga territori i shtetit.

2. Ekstradimi mund t lejohet vetm kur sht parashikuar shprehimisht n
marrveshjet ndrkombtare n t cilat Republika e Shqipris sht pal, dhe vetm me
vendim gjyqsor.
3. Ndalohet dbimi kolektiv i t huajve. Dbimi i individve t huaj lejohet n
kushtet e prcaktuara me ligj.
Neni 40

T huajt kan t drejtn e strehimit n Republikn e Shqipris sipas ligjit.

Neni 41

1. E drejta e prons private sht e garantuar.

2. Prona fitohet me dhurim, me trashgimi, me blerje dhe me do mnyr tjetr
klasike t parashikuar n Kodin Civil.
3. Ligji mund t parashikoj shpronsime ose kufizime n ushtrimin e s drejts s
prons vetm pr interesa publik.
4. Shpronsimet ose ato kufizime t s drejts s prons q barazohen me
shpronsimin, lejohen vetm prkundrejt nj shprblimi t drejt.
5. Pr mosmarrveshjet lidhur me masn e shprblimit mund t bhet ankim n
gjykat.

_____________________

VGJK 30/2005: Kushtetuta e Republiks s Shqipris n nenet 41 dhe 181, ka pranuar kriteret e rregullimit t drejt dhe t
shprblimit t drejt. Nga kto kritere kushtetuese rezulton se kriteri pr shprblimin ose kompensimin n dobi t ish-pronarit nuk
mund t jet i plot, por i drejt. Ky rregullim kushtetues i detyrohet jo vetm funksionit t dyfisht privat dhe shoqror q mbart n
vetvete e drejta e prons, por edhe rrethanave historike, politike, ekonomike, shoqrore e juridike, t cilat kan ndikuar n situatn e
krijuar dhe, si t tilla, nuk mund t mos i kishte parasysh ligjvnsi. Funksioni privat q ka e drejta e prons sjell ndikimin e vet n
gzimin normal t lirive dhe t t drejtave t individit. Kuptimi historik dhe ai sotshm i garancis s prons sht kuptimi i nj t
drejte themelore q lidhet pazgjidhshmrisht me lirin individuale. Prona ka njkohsisht edhe karakterin e dallueshm shoqror,
sepse prdorimi i saj duhet ti shrbej mirqnies publike. Pr sa koh funksioni i prons sht nj mjet pr ruajtjen e liris vetjake,
prona gzon nj mbrojtje t veant... Nga ana tjetr, ligjvnsi mund t vendos kufizime ndaj prons sa m i madh t jet funksioni
social i saj.. Sidoqoft, garancia kushtetuese e prons nuk mund t pranoj kufizime jo proporcionale, dmth., kufizime q nuk
justifikohen me konsiderata sociale. Nga koncepti i t drejts s prons q ka pranuar Kushtetuta e Republiks s Shqipris n
nenin 41 t saj, t cilin e ka sanksionuar edhe neni 1 i Protokollit Shtojc t Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, nuk rrjedh
asnj e drejt absolute pr shprblim t plot. shtja e detyrimit pr dmshprblim n vetvete dhe kufijt e tij prcaktohen nga
rrethanat e secilit rast konkret. Shtetit ka nj hapsir t gjer vlersimi, pr arsye se ai njeh gjendjen dhe raportet shoqrore m mir
se do individ dhe se vetm ai ka n dispozicion mjetet ligjore pr ti prmirsuar ato. Objektivat legjitim t interesit publik si ato q
ndiqen n kuadrin e masave t reforms ekonomike, ose masat e hartuara pr t arritur drejtsi m t madhe shoqrore, mund t
krkojn nj rimbursim m t vogl se vlera e plot e tregut.[... Gjykata Kushtetuese konstaton se nj ndr kriteret kushtetues q gjen
zbatim n kto dispozita ligjore t siprcituara sht interesi publik. do ndrhyrje ndaj prons mund t justifikohet vetm nse
sht n interesin publik ose t prgjithshm. Marrja e prons n baz t nj politike t llogaritur pr t arritur drejtsi shoqrore
brenda komunitetit mund t prshkruhet saktsisht si politik n interesin publik. Prandaj, i njihet e drejta ligjvnsit q, pr arsye t
19
ekzistencs s interesit publik, t mund t kufizoj hapsirn e disponimit t prons private. Me qllim q nj ndrhyrje e till ndaj t
drejts s prons t jet e justifikuar, sht e domosdoshme q t ekzistoj edhe nj marrdhnie prpjestimore midis mjeteve t
prdorura dhe synimit q krkohet t realizohet. Mbi kt baz, sistemi ligjor duhet t prmbaj nj sr garancish procedurale pr t
siguruar q ndikimi i tij mbi t drejtn e prons t mos jet arbitrar dhe as i paparashikueshm.

Neni 42

1. Liria, prona dhe t drejtat e njohura me Kushtetut dhe me ligj nuk mund t
cenohen pa nj proces t rregullt ligjor.
2. Kushdo, pr mbrojtjen e t drejtave, t lirive dhe t interesave t tij kushtetues dhe
ligjor, ose n rastin e akuzave t ngritura kundr tij, ka t drejtn e nj gjykimi t drejt
dhe publik brenda nj afati t arsyeshm nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme e
caktuar me ligj.
____________________

VGJK 23/2007: N shqyrtimin e krkess s paraqitur, Gjykata Kushtetuese prqendrohet vetm n ato pretendime q kan t bjn
me parimet themelore t procesit gjyqsor civil. N kt kuadr ka rndsi t shqyrtohet pretendimi pr shkeljen e parimit t barazis
s armve n proces si dhe pretendimi pr shkeljen e parimit t siguris juridike si nj aspekt i i parimit t shtetit t s drejts. Me kt
rast Gjykata Kushtetuese thekson se barazia e armve sht nj aspekt i rndsishm i konceptit t procesit t rregullt ligjor n
kuptimin kushtetues. Ky parim nnkupton q secils pal n proces ti jepet nj mundsi e arsyeshme pr t paraqitur shtjen e vet
(ku prfshihet edhe paraqitja e provave nga ana e saj), n kushte q nuk e vendosin at n nj disavantazh t dukshm n raport me
paln tjetr. ... N mnyr t veant, neni 42 i Kushtetuts, i v detyr gjykats s zakonshme t bj nj shqyrtim t prshtatshm t
pretendimeve, argumenteve dhe provave t paraqitura nga palt, pa paragjykuar vlersimin nse kto prova jan t rndsishme pr
vendimin e saj.

VGJK 42/2007: Duke qen se gjat gjith ksaj kohe krkuesi ka hasur n refuzimin e organeve kompetente pr t ekzekutuar
vendimin e forms s prer, ai, pasi i ka shteruar t gjitha mjetet ligjore t vna n dispozicion pr kt qllim, i sht drejtuar
Gjykats Kushtetuese me krkesn pr t konstatuar cenimin e t drejts s tij pr nj proces t rregullt ligjor si rrjedhoj e veprimeve
t organeve t msiprme. Gjykata Kushtetuese mon se krkuesi legjitimohet n krkesn e tij drejtuar ksaj Gjykate dhe se
pretendimet e tij pr cenimin e t drejts s tij pr nj proces t rregullt ligjor jan t bazuara. Ekzekutimi i vendimit t forms s
prer t gjykats konsiderohet si faza prfundimtare e realizimit t nj t drejte t fituar gjyqsisht. Vetm pas realizimit t ksaj faze
mund t konsiderohet se individi e ka vendosur plotsisht n vend t drejtn e tij t fituar. N kt faz duhet t marrin pjes aktivisht
jo vetm palt, pra debitori dhe kreditori, por edhe organet kompetente t ngarkuara me ekzekutimin e vendimit gjyqsor t forms s
prer. Roli i ktyre organeve bhet vendimtar, kur debitori refuzon t ekzekutoj vullnetarisht detyrimin e tij karshi kreditorit. N raste
t tilla mund t thuhet se procesi i vendosjes n vend t nj t drejte t shkelur prfshin jo vetm vendimmarrjen e gjykatave pr rastin
konkret, por edhe veprimet konkrete t organeve prgjegjse t ngarkuara me ekzekutimin e vendimeve gjyqsore t forms s prer.

VGJK 24/2007: E drejta e do individi pr tiu drejtuar gjykats buron nga neni 42/2 i Kushtetuts. Prsa u prket gjyqtarve,
Kushtetuta i ka deleguar ligjvnsit kompetencn q, nprmjet ligjit, t rregulloj n mnyr t hollsishme shtjet q lidhen me
transferimin dhe prgjegjsin disiplinore, por pa u shprehur pr t drejtn e ankimit t tyre dhe pr organin q do t shqyrtoj kto
ankesa. Jo vetm kaq, por legjislacioni yn ka parashikuar t drejtn e akcesit t nj numri funksionarsh publik nprmjet rrugs
gjyqsore si p.sh. npunsit e shrbimit civil kundr vendimeve t Komisionit t Shrbimit Civil, pr largimin e tyre nga detyra, apo t
prokurorve pr t krkuar pagn nse shkarkimi i tyre nga detyra sht i pabazuar. Konventa Europiane pr t Drejtat e Njeriut
prcakton disa nga t drejtat themelore t njeriut, por ajo nuk ndalon q shtetet pal t parashikojn edhe m shum t drejta e liri pr
individt, ndrsa Kushtetuta e Republiks s Shqipris, n nenin 17 t saj e ka pranuar prmbajtjen e Konvents Evropiane si
minimumin e ktyre kufizimeve, pa penguar q legjislacioni vendas tu jap m shum t drejta e liri si dhe nj dimension m t madh
realizimit t mbrojtjes s individit.

VGJK 18/2005: ...Gjykata Kushtetuese rithekson se, e drejta pr nj proces t rregullt ligjor, luan rol qendror n sistemin e mbrojtjes
s t drejtave t njeriut. Realizimi i ksaj t drejte shfaqet n aspekte t ndryshme, ndrmjet t cilave, nj vend t rndsishm ze edhe
respektimi i parimeve t gjykimit brenda nj afati t arsyeshm, nga nj gjykat e pavarur, e paanshme, e caktuar me ligj. Pr t
verifikuar nse sht shkelur parimi i gjykimit brenda nj afati t arsyeshm, Gjykata Kushtetuese e sheh me vend t aplikoj kriteret
q ka zhvilluar Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, e cila n kt drejtim ka adaptuar nj trajtim in concreto, duke u shprehur
se, arsyeshmria e zgjatjes s procesit duhet t vlersohet nn dritn e rrethanave t veanta t shtjes, duke patur parasysh,
sidomos, kompleksitetin e shtjes, sjelljen e aplikantit si dhe sjelljen e autoriteteve kompetente....Gjykata Kushtetuese vren se,
gjykatat e juridiksionit t zakonshm kan patur pr shqyrtim nj shtje civile komplekse. Konkretisht, konstatohet se ktyre
gjykatave u jan paraqitur nj padi dhe nj kundrpadi dhe n gjykim kan marr pjes nj numr i madh palsh, t cilt kan
paraqitur nj sr pretendimesh.
20
VGJK 5/2006: N radh t par, neni 42/2 i Kushtetuts e prcakton si nj t drejt themelore t qytetarve q pr mbrojtje t t
drejtave, lirive e interesave t tyre ligjore e kushtetuese ti drejtohen gjykats. N prputhje me kt, Kodi i Procedurs Civile, n
pjesn e prgjithshme, ashtu dhe n at t posame, zbrthen e zhvillon m tej n sensin pozitiv at ka garanton Kushtetuta. Kshtu,
n nenin 31 Kodi e prkufizon padin si t drejtn pr tu dgjuar t personit q bn pretendimin, n mnyr q gjykata ta shpall at
t bazuar n fakte e n ligje ose jo, kurse neni 32, shkronja a, parashikon se padia mund t ngrihet pr t krkuar rivendosjen e nj t
drejte ose interesi t ligjshm q sht shkelur.

VGJK 38/2007: Parimi i paansis q zbatohet pr do shtje krkon nga gjyqtart q t mos ken paragjykime n lidhje me shtjen
e shtruar prpara tyre dhe t mosveprojn n mnyr t till q ndihmojn interesat e njrs prej palve. Nj gjykat duhet t jet e
paanshme jo vetm formalisht, por edhe n mnyr t shprehur. E drejta pr tu gjykuar prpara nj gjykate kompetente, t pavarur
dhe t paanshme t caktuar me ligj krkon q drejtsia jo vetm duhet t bhet, por ajo gjithashtu duhet t shikohet q bhet. N kt
kuadr, Gjykata Kushtetuese ka theksuar n disa vendime t saj se parimi i paanshmris ka n vetvete elementin e vet subjektiv, i
cili lidhet ngusht me bindjen e brendshme q krijon gjyqtari pr zgjidhjen e shtjes n gjykim, si dhe elementin objektiv me t cilin
kuptohet dhnia e garancive t nevojshme pr gjykim t paanshm nga vet gjykata, prmes mnjanimit prej saj t do dyshimi t
prligjur n kt drejtim... Paanshmria sht nj parim kushtetues q duhet respektuar nga gjyqtari n do shkall t procesit, detyrim
nga i cili nuk prjashtohet as gjyqtari n Gjykatn e Lart. Sipas nenit 15 t Kodit t Procedurs Penale: Gjyqtari q ka dhn ose ka
marr pjes n dhnien e vendimit n nj shkall t procedimit nuk mund t ushtroj funksionet e gjyqtarit n shkallt e tjera, as t
marr pjes n rigjykim pas prishjes s vendimit. Pavarsisht nga natyra e veant q paraqet gjykimi n dhomn e kshillimit,
vlersimi nga pikpamja ligjore i ekzistencs ose jo t shkaqeve t ngritura n rekurs nga nj kolegj q n prbrje t tij ka gjyqtarin
q e ka marr kt vendim n nj tjetr shkall gjykimi, sht nj moment i rndsishm q ndikon n rregullsin e procesit
gjyqsor.

VGJK 31/2005: Gjykimi i shtjes nga nj gjykat e caktuar me ligj sht nj element i procesit t rregullt ligjor, sipas nenit 42 t
Kushtetuts t Republiks s Shqipris dhe nenit 6 t Konvents Evropiane t t Drejtave t Njeriut. Por e drejta e do pale pr tu
dgjuar n seanc prpara nj gjykate kompetente, krkon gjithashtu q gjykata t ket juridiksion pr t dgjuar shtjen dhe q
kompetenca ti jet dhn prej ligjit. Nj tribunal karakterizohet n kuptimin thelbsor t shprehjes nga funksioni i tij gjyqsor, me t
cilin duhet kuptuar t vendosurit mbi shtjet brenda kompetencave t tij, bazuar n rregullimet ligjore dhe sipas procedurave t
zhvilluara n mnyr t prcaktuar. Ai duhet gjithashtu t knaq nj numr krkesash t mtejshme si pavarsia veanrisht prej
ekzekutivit; paansia; qndrueshmria n detyr e antarve t tij; garancit e ofruara nga procedura e tij disa prej t cilave shfaqen
edhe n vet tekstin e nenit 6/1 t konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut.

VGJK 5/2003: ...Gjykata Kushtetuese vlerson se: - Pr t garantuar nj proces penal t drejt, ka rndsi themelore q i akuzuari t
marr pjes dhe t mbrohet n gjykim dhe n rast mosparaqitje t tij, nuk mund t gjykohet pa iu siguruar m par mbrojtja me avokat.
Qndrimi i kundrt vjen ndesh me nenin 42 t Kushtetuts dhe me krkesat e nenit 6 t Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut;
- Q e drejta e mbrojtjes me avokat t jet reale dhe efektive dhe jo vetm teorike, ushtrimi i saj nuk duhet t pengohet, por
prkundrazi, gjykata duhet t marr t gjitha masat ligjore q n funksion t procesit t drejt jo vetm t siguroj pranin e mbrojtsit
n gjykim, por edhe ti jap atij mundsin t bj mbrojtje reale duke respektuar barazin e armve;
- Mosnjoftimi i krkuesit dhe i mbrojtsit pr rekursin e prokurorit kundr vendimit t gjykats s apelit q e kishte deklaruar at t
pafajshm si dhe mosmarrja pjes e tyre n seanc gjyqsore pr shkak se nuk jan njoftuar, u ka hequr mundsin pr t realizuar
mbrojtjen. Nj qndrim i till vjen n kundrshtim me nenin 6/3 shkronja c t Konvents dhe nenin 31/ t Kushtetuts, sipas t
cilave do i akuzuar ka t drejt, ... t mbrohet vet ose me ndihmn e nj mbrojtsi ligjor t zgjedhur prej tij;
- Ashtu si prcaktohet n Kushtetut dhe n Konvent, pjesmarrja n gjykim dhe ushtrimi i s drejts s mbrojtjes, jan aspekte t
procesit t rregullt ligjor, t lidhura mes tyre dhe q plotsojn njra-tjetrn pr garantimin e s drejts s mbrojtjes. Si e till, e drejta
e mbrojtjes nuk mund t mohohet dhe as t reduktohet. Edhe n rast se i akuzuari nuk dshiron ose nuk pranon t marr pjes vet n
gjykim, atij duhet ti garantohet e drejta pr tu mbrojtur me avokat;

- Mossigurimi i pjesmarrjes n gjykim t t akuzuarit, n do rast por dhe ather kur ky i fundit i fshihet drejtsis, nuk mund t
prligj zhvillimin e procesit kundr tij pa pjesmarrjen dhe dgjimin e mbrojtsit. Parimi i kontradiktoritetit dhe i barazis s armve
n gjykimin penal, krkon q argumentet e mbrojtjes t paraqiten dhe t dgjohen njlloj si ato t prokurorit. Ky parim prezupozon q
secils pal, duhet ti ofrohen mundsi t arsyeshme pr t paraqitur pretendimet pr shtjen, n kushte t tilla q t mos e ven n
disavantazh me paln tjetr. N rastin konkret, krkuesit nuk i sht krijuar nj mundsi e till. Prkundrazi, gjykata duke dgjuar
vetm argumentet e prokurorit t ngritura n rekurs dhe t parashtruara n seanc dhe duke mos dgjuar pretendimet e krkuesit (aq
m tepr q ky i fundit nuk ka dijeni pr rekursin), i ka dhn procesit gjyqsor zhvillim t njanshm;
- N analiz t fundit, krkuesi pretendon pr proces t parregullt sepse kundr tij u dha vendimi i forms s prer pa u njoftuar pr
rekursin e prokurorit kundr vendimit q e kishte deklaruar at t pafajshm dhe pa u mbrojtur ndaj akuzs nprmjet avokatit t
caktuar prej tij;- Si ve n dukje Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, n vendimin pr shtjen Lala kundr Hollands: Pr
tu konsideruar i drejt procesi gjyqsor penal, sht me rndsi vendimtare q t akuzuarit ti sigurohet mbrojtje efektive jo vetm n
shkall t par, por edhe n apel, bile me prparsi pr kt t fundit. N pikpamjen e Gjykats Kushtetuese sht e papranueshme
q neni 6/1 i Konvents t prshkruaj me hollsi garancit procedurale q u ofrohen palve n gjykim dhe t mos mbroj n radh t
par at t drejt, e cila bn t mundur realizimin e ktyre t drejtave t tjera dhe q sht pjesmarrja n gjykim. N rast se nj
pjesmarrje e till mungon, nuk mund t bhet fjal pr proces t rregullt. E drejta pr t marr pjes n gjykim, presupozon jo vetm
pjesmarrjen fizike t pals, por krijimin pr t t mundsive q duke njohur pretendimet e pals tjetr, t jet n gjendje t
parashikoj prapsimet dhe pretendimet e saj. Kjo nuk sht nj krkes formale dhe pa rndsi, por substanciale dhe e domosdoshme
pr mbrojtjen e t drejtave t pals sepse vetm n kt mnyr sigurohet roli i paanshm i gjykats dhe i jepet asaj mundsia reale t

21
shpreh me vendim opinionin pr shtjen, pa cnuar rregullsin e procesit. Duke shqyrtuar shtje t ksaj natyre pr shkelje t t
drejts kushtetuese t shtetasve pr nj proces t rregullt ligjor, Gjykata Kushtetuese synon t konfirmoj at praktik t saj pr
zbatimin me korrektsi e konsekuenc t krkesave t nenit 6 t Konvents dhe dispozitave kushtetuese si dhe jurisprudencs s
Gjykats Evropiane pr t Drejtat e Njeriut. Me kt rast Gjykata Kushtetuese ve n dukje se n nj shtet ligjor, krkesat e nenit 6 t
Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut dhe dispozitat e Kushtetuts q garantojn t drejtn e individit pr proces t rregullt
ligjor, duhet t zbatohen pa asnj rezerv dhe se shkelja e tyre duhet ti nnshtrohet nj kontrolli t rrept dhe efektiv pr t siguruar
realisht t drejtat kushtetuese.

____________________________

Neni 43

Kushdo ka t drejt t ankohet kundr nj vendimi gjyqsor n nj gjykat m t

lart, prvese kur n Kushtetut parashikohet ndryshe.
______________________
1
VGJK 14/2005: Gjykata Kushtetuese thekson se e drejta e ankimit n kuptim t nenit 43 t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris, duhet kuptuar si nj mundsi e do individi pr t pasur mjete t caktuara procedurale pr t kundrshtuar n nj gjykat
m t lart vendimin e dhn ndaj tij nga nj gjykat m e ult. Pra, me Kushtetut, kujdo i garantohet e drejta pr tu ankuar t
paktn nj her kundr do vendimi gjyqsor t dhn ndaj tij. Kjo garanci e rndsishme kushtetuese sht edhe nj tejkalim pozitiv
krahasuar me standartet q ofron n kt drejtim Konventa Evropiane e t Drejtave t Njeriut. N nenin 6 t ksaj Konvente nuk
parashikohet e drejta pr t pretenduar mjete ankimi kundr vendimeve gjyqsore, e pr pasoj, as detyrimi i shteteve pal pr t
ngritur gjykata apeli ose rishikimi (Gjykata t Larta ose Kasacioni). Prandaj, sipas jurisprudencs s Strasburgut, nuk mund t
konsiderohet cnim i ktij neni fakti nse n rrug ligjore, Ligjvnsi i nj prej shteteve pal n Konvent do t zvndsonte ose
anullonte (hiqte) nj mjet ankimi ekzistues, t parashikuar n legjislacionin e tij. Megjithat, n nenin 2 t Protokollit 7 t Konvents,
vetm pr shtjet penale, sht parashikuar e drejta e do personi t dnuar pr kryerjen e nj vepre penale q t paraqes t paktn
nj her pr shqyrtim n nj gjykat m t lart shtjen e deklarimit t fajsis ose t mass s dnimit t tij. Por, sipas paragrafit t
dyt t nenit 2 t Protokollit 7 t Konvents, edhe n kto raste, shtetet pal kan liri mjaft t gjer vlersimi dhe veprimi pr t
prjashtuar nga e drejta e ankimit vepra t lehta penale ose rastet kur personi sht gjykuar n shkall t par nga gjykata m e lart,
etj.. Madje, edhe n rastet kur parashikohet shprehimisht e drejta e ankimit n shtjet penale, ato (pra shtetet pal) jan t lira ta
vlersojn e lejojn at edhe pr shtje t faktit dhe t ligjit ose ta kufizojn vetm pr shtje t ligjit. Megjithse neni 6, si rregull,
nuk garanton t drejtn e ankimit ndaj nj vendimi gjyqsor, n rastet kur ai parashikohet si i till nga Kushtetuta apo legjislacioni i
brendshm i shteteve pal n kt Konvent, proceset q do t zhvillohen n gjykatat e apelit ose kasacionit duhet t respektojn me
rigorozitet garancit themelore t ktij neni. Pr aq sa sht e mundur, kto krkesa apo standarte duhet t zbatohen edhe n gjykimet
q zhvillojn gjykatat kushtetuese t ktyre shteteve. N kt kuadr dhe brenda ktyre standarteve, duhet t shihet edhe e drejta e
ankimit. Pr kto arsye, kufizimet e mundshme q mund ti bhen njohjes dhe ushtrimit t ksaj t drejte (pra t drejts s ankimit),
nga legjislacioni i brendshm, n analogji me t drejtn e aksesit n gjykat q garanton paragrafi i par i nenit 6 t Konvents
Evropiane t t Drejtave t Njeriut, duhet t plotsojn dy kushte themelore: t ndjekin nj qllim t ligjshm dhe t mos cnojn
thelbin e ksaj t drejte (t drejts s ankimit). Prve sa m sipr, si pr do t drejt tjetr t garantuar nga Konventa, sipas
jurisprudencs s Strasburgut, sht mse e domosdoshme q pr do realitet konkret, legjitimimi ose jo i ndrhyrjes duhet t
vlersohet lidhur ngusht me parimin e proporcionalitetit apo domosdoshmris s ktij kufizimi n nj shoqri demokratike. N rastin
n gjykim, kto kritere duhet t ballafaqohen para s gjithash me krkesat e nenit 17 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris sipas
t cilit, kufizimet e t drejtave dhe lirive kushtetuese mund t vendosen vetm me ligj pr nj interes publik ose pr mbrojtjen e t
drejtave t t tjerve, duke qen gjithnj n prpjestim me gjendjen q i ka diktuar. Ato nuk mund t cnojn thelbin e s drejts dhe
n asnj rast nuk mund t tejkalojn kufizimet e parashikuara n Konventn Evropiane t t Drejtave t Njeriut. Shihet qart se
kriteret e Konvents pr kufizimin e mundshm t s drejts s ankimit, prfshihen plotsisht brenda krkesave t nenit 17 t
Kushtetuts lidhur me kufizimet e t drejtave dhe lirive kushtetuese. Pr m tepr, sipas ktij neni, kufizimet e ktyre t drejtave duhet
t ken si pik maksimale referimi, pikrisht standartet e ksaj Konvente.

VGJK 9/2003: ... E drejta e ankimit sht element i procesit t rregullt ligjor, parashikuar n nenin 42 t Kushtetuts dhe e lidhur
ngusht me parimin e dgjimit, parashikuar n nenin 33 t Kushtetuts. Ajo parashikohet si ankim efektiv n nenin 13 t Konvents
Evropiane t t Drejtave t Njeriut. Sipas ksaj t drejte, do individ, mund ti drejtohet instancave kombtare kur pretendon se sht
viktim e nj mase t marr nga autoritetet shtetrore dhe q sipas tij vjen n kundrshtim me Kushtetutn, Konventn Evropiane t t
Drejtave t Njeriut dhe ligjet e brendshme. E drejta e ankimit presupozon t drejtn e qytetarit pr tiu drejtuar nj organi m t lart
shtetror, pranimin e ankimit, ekzistencn e organit pr shqyrtimin e ankimit, afatet optimale t shqyrtimit, shqyrtimin objektiv,
kontrollin gjyqsor si kontrollin prfundimtar ndaj ankimit dhe nj garanci pr nj rehabilitim t mundshm si pasoj e shqyrtimit dhe
pranimit t ankimit.
__________________________
Neni 44

22
 Kushdo ka t drejt t rehabilitohet dhe/ose t zhdmtohet n prputhje me ligjin, n
rast se sht dmtuar pr shkak t nj akti, veprimi ose mosveprimi t paligjshm t
organeve shtetrore.

KREU III

LIRIT DHE T DREJTAT POLITIKE

Neni 452

1. do shtetas q ka mbushur tetmbdhjet vje, qoft edhe ditn e zgjedhjeve, ka

t drejtn t zgjedh dhe t zgjidhet.
2.Prjashtohen nga e drejta e zgjedhjes shtetasit e deklaruar me vendim gjyqsor t
forms s prer si t paaft mendrisht.
3. T dnuarit q jan duke vuajtur dnimin me heqje t liris, kan vetm t drejtn
pr t zgjedhur.
4. Vota sht vetjake, e barabart, e lir dhe e fsheht.
______________________
VGJK 40/2007: E drejta e vots sht nj nga t drejtat themelore politike q gzon individi. Kjo e drejt ushtrohet nprmjet
ngritjes s nj sistemi zgjedhor q garanton fshehtsin, lirin dhe barazin e vots duke i siguruar shtetasve qenien e tyre politikisht
aktiv duke formuar n kt mnyr thelbin e rolit q duhet t ken ata n nj sistem demokratik. E drejta e vots sht nj element
qendror i demokracis dhe i shtetit t s drejts. Kontributi kryesor i saj sht garantimi i mundsis pr t gjith zgjedhsit, pa br
dallime mbi baza shtresash apo prkatsie n grupe t caktuara shoqrore ose mbi baza t tjera, q t ndikojn n formimin e vullnetit
politik n nj shoqri demokratike. Nga ushtrimi i t drejts s vots nuk duhet prjashtuar asnj pjes sado e vogl e popullsis,
prve rasteve t prcaktuara n ligjin themeltar t shtetit. Megjithat e drejta e vots nuk sht absolute, ajo mund t bhet objekt i
kufizimeve. N kt kndvshtrim, pr vet rndsin q merr kjo e drejt n nj shoqri demokratike, kufizimet q i duhen br ksaj
t drejte jo vetm duhet t jen t pakta, por ato duhen zbatuar brenda kufijve kushtetues. E rndsishme sht q kufizimet t mos
jen t tilla q ta bjn jo efektiv ushtrimin e ksaj t drejte ose ta cenoj at n thelbin e saj, pasi e drejta e vots nuk sht nj
privilegj q pushteti shtetror ua njeh shtetasve, por nj instrument pr t zgjedhur mnyrn dhe personat q do t qeverisin vet ata.
Duke ushtruar t drejtn e vots zgjedhsit i krijohet mundsia t ndikoj n mnyrn dhe cilsin e funksionimit t rendit juridik duke
e br shtetasin m t prgjegjshm pr rolin q ai ka n drejtimin e jets s vendit. Ky sht n fakt edhe thelbi i demokracis.
Kushtetuta e Republiks s Shqipris, n nenin 45 t saj, parashikon t drejtn e do individi mbi 18 vje t zgjedh e t zgjidhet.
Prjashtim bjn personat t cilve u sht hequr kjo e drejt me vendim gjyqsor t forms s prer pr paaftsi mendore. Gjithashtu,
paragrafi 3 i ktij neni parashikon se t dnuarit q jan duke vuajtur dnimin me heqje t liris kan vetm t drejtn pr t zgjedhur.
Ky parashikim kushtetues sht brenda standardeve demokratike dhe bashkkohore. Gjykata Kushtetuese thekson se teoria e s
drejts kushtetuese si dhe praktika gjyqsore evropiane e quan t pranueshme dhe t justifikuar vendosjen e kritereve t tilla si, mosha
minimum ose vendbanimi n nj zon t caktuar, prfshirja n lista zgjedhsish apo pasja e shtetsis s vendit ku zhvillohen
zgjedhjet si dhe aftsia mendore pr t shprehur vullnetin politik. Duke iu referuar edhe praktiks s Gjykats Evropiane pr t Drejtat
e Njeriut dispozita e nenit 1 Protokollit 3 t Konvents Evropiane pr t Dretat e Njeriut, vendet antare kan nj hapsir t gjer n
hartimin e legjislacioneve t tyre pr zgjedhjet natyrisht duke respektuar thelbin e s drejts. Kufizimet q mund ti vendosen ksaj t
drejte duhet ti prgjigjen nj qllimi legjitim dhe t mos jen arbitrare apo joproporcionale. Neni 45/3 i Kushtetuts son ka shkuar
tej parashikimeve minimale si detyrime q rrjedhin dhe nga aktet ndrkombtare. Kto akte, q synojn garantimin e zgjedhjeve t lira
dhe demokratike, u ln shteteve antare nj hapsir t gjer vlersimi t mekanizmave q kan n dispozicion pr ta br ushtrimin e
t drejts s vots efektive edhe pr grupe t posame. N kt aspekt i sht ln vet shteteve antare t vlersojn, midis t tjerave,
edhe grupet e individve q mund t prjashtohen nga e drejta e vots, psh., vendosja e nj moshe m t lart pr t ushtruar t drejtn
e vots ose vendosja e kritereve t tilla si shtetsia. N rastin konkret, ligjvnsi yn ka vendosur minimumin e kritereve kufizuese
duke iu njohur t burgosurve t drejtn aktive t zgjedhjes. Pra, nga pikpamja e garancis kushtetuese formale e drejta e vots s t

23
burgosurve sht arritur nga dispozita e nenit 45/3 t Kushtetuts. Parashikimi i t drejts s vots n prgjithsi dhe i grupeve t
posame, si konsiderohen t burgosurit, n veanti, sht shprehje e nj demokracie politike dhe paraqet rndsi pr pjesmarrjen e
gjer t votuesve n nj proces t rndsishm. Gjykata Kushtetuese konstaton se neni 63 i Kodit Zgjedhor vendos rregullat e
ushtrimit t drejts s vots pr t burgosurit n zbatim t detyrimit q rrjedh nga dispozita e nenit 45/3 t Kushtetuts. Konkretisht,
paragrafi 2 i nenit 63 parashikon votimin pr zgjedhjet e prgjithshme parlamentare, kurse paragrafi 3 i ktij neni i referohet votimit n
zgjedhjet pr pushtetin vendor. Nj nga dallimet midis ktyre dy dispozitave sht se pr zgjedhjet vendore ligjvnsi e ka lidhur
ushtrimin e t drejts s vots me vendbanimin, ndrsa pr zgjedhjet e prgjithshme jo. Arsyeja e ktij dallimi duhet krkuar tek fakti
se n zgjedhjet e prgjithshme votohet pr antart e organit ligjvns, t cilt i prkasin t gjith popullit. Nj nga parimet kryesore t
prfaqsimit popullor sht edhe mungesa e mandatit detyrues t deputetit, pra deputeti prfaqson jo zonn zgjedhore ku ai votohet
por t gjith zgjedhsit. Ndryshe ndodh n rastin e zgjedhjeve vendore. Ktu synohet nj lidhje m e ngusht midis zgjedhsit dhe t
zgjedhurit pr vet natyrn e organizimit dhe kompetencave t pushtetit lokal. sht pushteti vendor q kujdeset pr zgjidhjen e
problemeve aktuale t qytetarve q lidhen me shtje t tilla si punsimi, kujdesi shndetsor, arsimi parashkollor, pastrimi dhe
gjelbrimi i mjediseve t njsis vendore, etj. Pr kt arsye, votimi n zgjedhjet vendore trajtohet si pjes e strukturs s demokracis
nga posht lart duke u mundsuar zgjedhsve pjesmarrjen n qeverisje edhe n forumet m t vogla, prve parlamentit kombtar. N
kt kndvshtrim, pranohet se pushteti lokal sht m afr qytetarve dhe kta t fundit jan m t ndjeshm ndaj ndryshimeve n
drejtimin e njsis vendore ku ata kan vendbanimin. Sipas nenit 12 t Kodit Civil, banimi sht ...vendi ku personi, pr shkak t
puns apo t shrbimit t prhershm, t ndodhjes s pasuris apo te realizimit t interesave t veta, qendron zakonisht ose t shumtn
e kohs. N kt kuptim, vendbanimi sht pika qendrore e marrdhnieve jetsore t nj njeriu. sht krkes ligjore q nj person
t ket nj vendbanim kryesor, brenda nj juridiksioni t caktuar, me qllim q t votoj, t punsohet ose t pres prfitime t tjera
brenda ktij juridiksioni. Kushti pr t pasur vendbanimin n zonn zgjedhore sht nj nga kufizimet e t drejts s vots, e cila
bashk me kriterin e shtetsis synojn t vendosin nj lidhje direkte, qoft edhe minimale, midis votuesit dhe rezultatit prfundimtar
t zgjedhjeve. N kt mnyr sigurohet legjitimiteti i vots n nj zon t caktuar. N kt kndvshtrim, duket me vend q neni 63/3
i Kodit Zgjedhor e lidh ushtrimin e t drejts s vots pr t burgosurit me konceptin e vendbanimit dhe jo me vendin e vuajtjes s
dnimit ose vendqendrimin. Gjykata Kushtetuese mon se kushtzimi i t drejts s vots me konceptin e vendbanimit n
prmbajtjen e dispozits s nenit 63/3 t Kodit Zgjedhor nuk e bn at antikushtetuese, prkundrazi ai garanton shprehjen direkte t
vullnetit t zgjedhsit pr drejtuesit e njsis vendore ku ai banon. Si prfundim, n vijim t arsyetimit t msiprm, n shtjen
objekt shqyrtimi, Gjykata Kushtetuese konstaton se mosushtrimi i t drejts s vots nga t burgosurit dhe t paraburgosurit nuk sht
rrjedhoj e antikushtetutshmris s dispozits s nenit 63/3 t Kodit Zgjedhor.
______________________
Neni 46

1. Kushdo ka t drejt t organizohet kolektivisht pr fardo qllimi t ligjshm.

2. Regjistrimi n gjykat i organizatave ose i shoqatave bhet sipas procedurs s
parashikuar me ligj.
3. Organizatat ose shoqatat q ndjekin qllime antikushtetuese jan t ndaluara sipas
ligjit.
Neni 47

1. Liria e tubimeve paqsore dhe pa arm, si dhe e pjesmarrjes n to sht e

garantuar.
2.Tubimet paqsore n sheshe dhe n vendet e kalimit publik bhen sipas
procedurave t parashikuara me ligj.

Neni 48

Kushdo, vet ose s bashku me t tjer, mund tu drejtoj krkesa, ankesa ose
vrejtje organeve publike, t cilat jan t detyruara t prgjigjen n afatet dhe kushtet e
caktuara me ligj.

KREU IV

LIRIT DHE T DREJTAT EKONOMIKE, SOCIALE DHE KULTURORE

24
 Neni 49

1. Secili ka t drejt t fitoj mjetet e jetess s tij me pun t ligjshme, q e ka

zgjedhur ose pranuar vet. Ai sht i lir t zgjedh profesionin, vendin e puns, si dhe
sistemin e kualifikimit t vet profesional.
2. T punsuarit kan t drejtn e mbrojtjes shoqrore t puns.
__________________
VGJK 20/2006: E drejta pr pun q garanton neni 49/1 i Kushtetuts, prfshin zgjedhjen e profesionit, vendin e puns dhe sistemin e
kualifikimit profesional, me qllim sigurimin e mjeteve t jetess n mnyr t ligjshme. Zgjedhja e profesionit, si parashikohet nga
dispozita kushtetues, sht nj e drejt e individit n sensin, q ai i prkushtohet nj veprimtarie pr t siguruar mjetet e jetess. Kjo e
drejt e individit pr t prfituar me pun t ligjshme, fiton rndsi edhe nga pikpamja sociale, pasi puna si profesion sht nj vler
edhe pr kontributin q i sjell shoqris n trsi. E drejta pr pun dhe liria e profesionit nnkupton do veprimtari t ligjshme q sjell
t ardhura dhe q nuk ka afat t prcaktuar, me prjashtim t rregullimeve t veanta ligjore. N kt kuptim, veprimi i organeve
shtetrore q sjell pasoja t drejtprdrejta n pengimin e veprimtaris profesionale, prbn cenim t ksaj lirie veprimi. Garancia q i
jep Kushtetuta individit lidhur me t drejtn pr pun dhe lirin e profesionit, ka si qllim mbrojtjen e tyre nga kufizimet e paprligjura
t shtetit. Liria e profesionit nuk sht thjesht nj e drejt pr t patur nj vend pune. Ajo nuk duhet kuptuar si e drejt sociale, por
dhe si liri negative q nuk lejon ndrhyrjen ose pengimin e shtetit, gjat ushtrimit t saj. Prcaktimi q i bn neni 49 i Kushtetuts t
drejts pr pun duhet t merret n kuptim t dyfisht. Ajo prbn nj detyrim pozitiv q krkon angazhimin shtetror pr t krijuar
kushte t prshtatshme pr realizimin e nj t drejte t till, por edhe detyrim negativ, i cili krkon mosndrhyrjen e shtetit pr t
cenuar kt t drejt. N kt mnyr e trajton t drejtn pr pun edhe doktrina kushtetuese, duke theksuar se liria pr pun mbrohet
nga rregullimet kushtetuese.
______________________
Neni 50

T punsuarit kan t drejt t bashkohen lirisht n organizata sindikale pr

mbrojtjen e interesave t tyre t puns.

Neni 51

1. E drejta e t punsuarit pr grev q ka t bj me marr-dhniet e puns, sht e

garantuar.
2. Kufizime pr kategori t veanta t punsuarish mund t vendosen me ligj pr ti
siguruar shoqris shrbimet e domosdoshme.

Neni 52

1. Kushdo ka t drejtn e sigurimeve shoqrore n pleqri ose kur sht i paaft pr

pun, sipas nj sistemi t caktuar me ligj.
2. Kushdo, kur mbetet pa pun pr shkaqe t pavarura nga vullneti i tij dhe kur nuk
ka mjete t tjera jetese, ka t drejtn e ndihms n kushtet e parashikuara me ligj.

Neni 53

1. Kushdo ka t drejt t martohet dhe t ket familje.

2. Martesa dhe familja gzojn mbrojtjen e veant t shtetit.
3. Lidhja dhe zgjidhja e martess rregullohen me ligj.

Neni 54

25
 1. Fmijt, t rinjt, grat shtatzna dhe nnat e reja kan t drejtn e nj mbrojtjeje
t veant nga shteti.
2. Fmijt e lindur jasht martese kan t drejta t barabarta me t lindurit nga
martesa.
3. do fmij ka t drejt t jet i mbrojtur nga dhuna, keqtrajtimi, shfrytzimi dhe
prdorimi pr pun, e veanrisht nn moshn minimale pr punn e fmijve, q mund
t dmtoj shndetin, moralin ose t rrezikoj jetn a zhvillimin e tij normal.

Neni 55

1. Shtetasit gzojn n mnyr t barabart t drejtn pr kujdes shndetsor nga

shteti.
2. Kushdo ka t drejt pr sigurim shndetsor sipas procedurs s caktuar me ligj.

Neni 56

Kushdo ka t drejt t informohet pr gjendjen e mjedisit dhe pr mbrojtjen e tij.

Neni 57

1. Kushdo ka t drejtn pr arsimim.

2. Arsimi shkollor i detyrueshm caktohet me ligj.
3. Arsimi i mesm i prgjithshm publik sht i hapur pr t gjith.
4. Arsimi i mesm profesional dhe i lart mund t kushtzohet vetm nga kritere
aftsie.
5. Arsimi i detyrueshm, si dhe arsimi i mesm i prgjithshm n shkollat publike
sht falas.
6. Nxnsit dhe studentt mund t arsimohen edhe n shkolla jopublike t t gjitha
niveleve, t cilat krijohen e funksionojn n baz t ligjit.
7. Autonomia e institucioneve t arsimit t lart dhe liria akademike jan t
garantuara me ligj.
________________
VGJK 36/2007: Pr Gjykatn Kushtetuese merr rndsi t veant kryerja e analizs kushtetuese t nenit 8 t ligjit, pr t
nxjerr prfundime lidhur me ndikimin q mund t ushtroj kufizimi i t drejts s vots s antarve t Akademis mbi moshn 75
vje n procesin e riorganizimit t Akademis s Shkencave, t konstituimit t organeve drejtuese t saj, si dhe n zbatimin e parimeve
kushtetuese t autonomis institucionale dhe t liris akademike. Liria akademike dhe autonomia institucionale jan parime t
rndsishme q kan gjetur pasqyrimin e tyre n Kushtetutn e Republiks s Shqipris. N nenin 57 t saj parashikohet se
Autonomia e institucioneve t arsimit t lart dhe liria akademike jan t garantuara me ligj. Zhvillimi i autonomis akademike
udhhiqet nga ideja se shkenca mund t ekzistoj dhe t sjell progres vetm kur veprimtaria shkencore e akademike sht e lir dhe e
pavarur. Mbi kt baz, parimi i liris akademike, q shpreh prpjekjen pr mbrojtjen nga ndikimet q mund ti vijn liris s
mendimit shkencor nga individ ose pushtete jasht sfers akademike, ka t bj me autonomin institucionale q prfshin kryerjen e
nj sr veprimesh dhe ushtrimin e nj sr tagrash n pavarsi nga kontrolli i pushtetit shtetror. Pikrisht, kjo vetqeverisje
akademike reflektohet n lirin e krkimit dhe t krijimtaris shkencore, n hartimin e programeve t krkimit shkencor, n zgjedhjen,
n mnyr t lir dhe t pakomanduar nga t tjer t organeve drejtuese, si dhe n prcaktimin n mnyr t pavarur t rregullave pr
organizimin dhe funksionimin e vet institucionit. Pr respektimin e ktij standardi kushtetues, ligjvnsi detyrohet t marr masa t
prshtatshme pr moskufizimin e mjeteve financiare e organizative, n mnyr q liria akademike, krkimi shkencor dhe prcjellja e
rezultateve t tij tek publiku t mbeten t paprekura. Sanksionimi drejtprdrejt n Kushtetut i autonomis s institucioneve
arsimore e shkencore si edhe i liris akademike prbn njkohsisht nj detyrim pr ligjvnsin pr t kufizuar pushtetet e tij mbi
veprimtarin e tyre n fush t krkimit shkencor dhe t msimdhnies. Nuk ka dyshim se sht e drejt e ligjvnsit t ndrhyj n
rregullimin e prmbajtjes s liris akademike, n parashikimin e pavarsis nga kontrolli shtetror t aktiviteteve t institucioneve

26
krkimore shkencore dhe t arsimit t lart, pa cenuar autonomin institucionale q garantohet me Kushtetut. Ushtrimi i tagrs s
vendimmarrjes prbn nj shprehje t efektivitetit t autonomis institucionale dhe ndrhyrja e shtetit, pikrisht n kt aspekt
thelbsor, do t sillte vshtirsi n zbatimin e ligjit dhe do t cenonte standardet kushtetuese t ksaj autonomie si edhe t liris
akademike. N ligjin objekt shqyrtimi, Gjykata Kushtetuese konstaton se nuk gjenden dispozita t plota q t rregullojn
tranzicionin pr Akademin e riorganizuar. Parashikimi me ligj i heqjes t s drejts s vots pr antart e Akademis mbi moshn 75
vje prbn mangsi thelbsore t ligjit, q sjell njkohsisht edhe pamundsin ligjore, n aspektin procedural, pr t riorganizuar
Akademin e Shkencave. Ligji nr. 9655, dat 11.12.2006 Pr Akademin e Shkencave t Republiks s Shqipris, n nenin
10 t tij, ka parashikuar Asamblen si organin m t lart drejtues t Akademis, nga i cili do t zgjidhen t gjith organet e tjera t saj,
ndrkoh q akademikve mbi moshn 75 vje u ka hequr t drejtn e vots. Ky parashikim ligjor sjell pamundsin e mbledhjes dhe
t konstituimit t ktij organi, pr arsyen e thjesht se si antar t rregullt t Akademis mbeten t ushtrojn t drejtn e vots vetm
11 antar, t cilt prbjn m pak se gjysmn e asambles s Akademis, asamble q do t duhet t prbhet nga 45 antar.
N kt kndvshtrim, ligji nuk ka parashikuar rregullime pr mnyrn e vendimmarrjes, duke e br kt n t njjtn koh edhe t
pazbatueshm. Referenca q vet ligji ka br tek statuti pr mnyrn e funksionimit t organeve drejtuese t Akademis (neni 9/2)
nuk sjell ndonj zgjidhje, pr arsye se statuti nuk ka autorizim ligjor t vendos rregulla t ndryshme nga ato t ligjit dhe, njhersh, as
mund t bllokoj veprimin e ligjit, me an t caktimit t rregullave q shmangin vullnetin e shumics s antarsis. Nisur nga sa m
sipr, Gjykata Kushtetuese konkludon se kto rregullime duheshin parashikuar drejtprsdrejti nga ligji dhe jo nga ndonj akt i
prejardhur nnligjor, si sht statuti. Pikrisht, situata e re q krijohet me rregullimin ligjor t parashikuar n nenin 8, q u heq
akademikve mbi moshn 75 vje t drejtn e vots krijon nj situat t bllokimit institucional dhe me pasoja t padshirueshme.
Reduktimi i ndjeshm i numrit t akademikve, pengon jo vetm arritjen e quorum-it t nevojshm ligjor pr vendimmarrje, gj q
sjell pamundsin n zgjedhjen e organeve drejtuese, por krijon impakt frenues edhe ndaj liris akademike, n kuptimin q ajo
vendoset nn presionin e kushteve t paprshtatshme pr tu ushtruar plotsisht. Mbshtetur n vlersimet e msiprme, Gjykata
Kushtetuese mon se dispozita ligjore e siprcituar, n pjesn q mohon t drejtn e vots pr akademikt mbi moshn 75 vje, me
pasoj bllokimin e procesit t vendimmarrjes institucionale dhe mosrespektimin e standardeve kushtetuese t liris akademike dhe t
autonomis institucionale, sht e papajtueshme me Kushtetutn e Republiks s Shqipris.
_____________________________

Neni 58

1. Liria e krijimit artistik dhe e krkimit shkencor, vnia n prdorim si dhe prfitimi
prej arritjeve t tyre jan t garantuara pr t gjith.
2. E drejta e autorit mbrohet me ligj.

KREU V

OBJEKTIVAT SOCIAL

Neni 59

1. Shteti, brenda kompetencave kushtetuese dhe mjeteve q disponon, si dhe n

plotsim t nisms dhe t prgjegjsis private, synon:
a) punsimin n kushte t prshtatshme t t gjith personave t aft pr pun;
b) plotsimin e nevojave t shtetasve pr strehim;
c) standardin m t lart shndetsor, fizik e mendor, t mundshm;
) arsimimin dhe kualifikimin sipas aftsive t fmijve dhe t t rinjve, si dhe t
personave t pazn me pun;
d) nj mjedis t shndetshm dhe ekologjikisht t prshtatshm pr brezat e sotm
dhe t ardhshm;
dh) shfrytzimin racional t pyjeve, ujrave, kullotave dhe burimeve t tjera natyrore
mbi bazn e parimit t zhvillimit t qndrueshm;
e) prkujdesjen dhe ndihmn pr t moshuarit, jetimt dhe invalidt;
) zhvillimin e sportit dhe t veprimtarive riprtritse;

27
 f) riaftsimin shndetsor, edukimin e specializuar dhe integrimin n shoqri t t
paaftve, si dhe prmirsimin n vazhdimsi t kushteve t tyre t jetess;
g) mbrojtjen e trashgimis kombtare, kulturore dhe kujdesin e veant pr gjuhn
shqipe.
2. Prmbushja e objektivave social nuk mund t krkohet drejtprdrejt n gjykat.
Ligji prcakton kushtet dhe masn n t cilat mund t krkohet realizimi i ktyre
objektivave.
KREU VI

AVOKATI I POPULLIT

Neni 60

1. Avokati i Popullit mbron t drejtat, lirit dhe interesat e ligjshm t individit nga
veprimet ose mosveprimet e paligjshme e t parregullta t organeve t administrats
publike.
2. Avokati i Popullit sht i pavarur n ushtrimin e detyrs s tij.
3. Avokati i Popullit ka buxhet t veant, t cilin e administron vet. Ai e propozon
buxhetin sipas ligjit.

Neni 61

1. Avokati i Popullit zgjidhet nga tri t pestat e t gjith antarve t Kuvendit pr

nj periudh prej 5 vjetsh, me t drejt rizgjedhjeje.
2. Avokati i Popullit mund t jet do shtetas shqiptar, me arsim t lart, me njohuri
dhe veprimtari t njohura n fushn e t drejtave t njeriut dhe t ligjit.
3. Avokati i Popullit gzon imunitetin e gjyqtarit t Gjykats s Lart.
4. Avokati i Popullit nuk mund t bj pjes n asnj parti politike, nuk mund t
kryej veprimtari tjetr politike, shtetrore ose profesionale dhe as t marr pjes n
organizmat drejtues t organizatave shoqrore, ekonomike dhe tregtare.

Neni 62

1. Avokati i Popullit mund t shkarkohet vetm me krkes t motivuar t jo m pak

se nj s trets s deputetve.
2. N kt rast Kuvendi vendos me tri t pestat e t gjith antarve t tij.

Neni 63

1. Avokati i Popullit paraqet raport vjetor prpara Kuvendit.

2. Avokati i Popullit raporton prpara Kuvendit kur i krkohet prej ktij, si dhe mund
ti krkoj Kuvendit t dgjohet pr shtje q ai i mon t rndsishme.
3. Avokati i Popullit ka t drejt t bj rekomandime dhe t propozoj masa kur
vren shkelje t t drejtave dhe lirive t njeriut nga administrata publike.
28
 4. Organet dhe funksionart publik jan t detyruar ti paraqesin Avokatit t
Popullit t gjitha dokumentet dhe informacionet e krkuara prej tij.

PJESA E TRET

KUVENDI

KREU I

ZGJEDHJA DHE AFATI

Neni 64

1. Kuvendi prbhet nga 140 deputet. 100 deputet zgjidhen drejtprdrejt n zona
njemrore me numr t prafrt zgjedhsish. 40 deputet zgjidhen nga listat
shumemrore t partive dhe/ose koalicioneve t partive sipas renditjes n to.
2. Numri i prgjithshm i deputetve t do partie dhe/ose koalicioni partish
prcaktohet n raport sa m t afrt me votat e vlefshme t marra prej tyre n t gjith
vendin n raundin e par t zgjedhjeve.
3. Partit q marrin m pak se 2.5 pr qind dhe koalicionet e partive q marrin m
pak se 4 pr qind t votave t vlefshme n t gjith vendin n raundin e par t
zgjedhjeve, nuk prfitojn nga listat shumemrore prkatse.
_______________

VGJK 1/2004: Sistemi i zgjedhjeve pr Kuvendin e Republiks s Shqipris, i prcaktuar n nenin 64 t

Kushtetuts, sht nj sistem i przier me element t mazhoritarit q jan mbizotrues dhe i plotsuar me element proporcional.
Kjo pr faktin se nga numri i prgjithshm prej 140 deputet, 100 prej tyre zgjidhen drejtprdrejt n zonat njemrore dhe 40 nga listat
shumemrore t partive ose t koalicioneve t partive. Zgjedhja e mbi 2/3 t deputetve n zonat njemrore dhe marrja pr baz e
ktyre rezultateve n ndarjen e mandateve plotsuese, prcaktimi i numrit maksimal t deputetve pa lejuar rritjen e tij dhe mnyra e
ndarjes s mandateve plotsuese, sipas paragrafit t dyt t nenit 64 t Kushtetuts, n nj raport sa m t afrt me votat e vlefshme t
marra n t gjith vendin, prbjn elementet e nj sistemi t przier zgjedhor n t cilin, ndikimin m t madh e kan elementet
mazhoritar. Pr t plotsuar kuadrin e ktij sistemi t przier, n pikn 3 t nenit 64 t Kushtetuts, sht parashikuar prjashtimi nga
prfitimi prej listave shumemrore i partive dhe koalicioneve q marrin prkatsisht m pak se 2.5 % dhe 4 % t votave t vlefshme
n t gjith vendin n raundin e par t zgjedhjeve. N prcaktimin e nj sistemi zgjedhor duhet t merren n konsiderat shum
faktor, si jan ata historik, politik, etnik, kulturor, shoqror apo gjeografik. do sistem zgjedhor n nj shoqri demokratike
synon t siguroj stabilitet dhe qeverisje efektive e t qndrueshme dhe njkohsisht, t siguroj nj prfaqsim sa m t gjer t
popullit dhe nj shprehje sa m t plot t vullnetit t tij. N parim, do sistem zgjedhor, konsiderohet n trsin e tij, demokratik
nqoftse nprmjet tij, respektohen t gjitha rregullat e nj konkurrimi t drejt e t barabart. N radh t par, sistemi zgjedhor dhe
procedurat q lidhen me zbatimin e tij, duhet t garantojn e t ven n zbatim prfaqsimin real t komunitetit dhe ushtrimin adekuat
t sovranitetit t popullit. Neni 2 i Kushtetuts, duke sanksionuar sovranitetin e popullit si nj parim t rndsishm kushtetues, n
pikn 2, prcakton edhe mnyrn e ushtrimit t tij nprmjet prfaqsuesve ose drejtprsdrejti. Prfaqsimi i popullit n Kuvend
bhet sipas nenit 64 t Kushtetuts me zgjedhjen e drejtprdrejt t deputetve n do zon zgjedhore. Fitues sht ai q ka marr
numrin m t madh t votave, t cilat shprehin dshirn dhe vullnetin e popullit. Kandidatt e lists zgjidhen sipas renditjes q bn
subjekti zgjedhor. N zbatim t nenit 64 t Kushtetuts, i gjith vendi sht ndar n 100 zona zgjedhore me numr t prafrt
zgjedhsish dhe do zon ka prfaqsuesin e vet si deputet n Kuvend. Zvendsimi, qoft edhe i nj deputeti t zgjedhur n zonn
njemrore me nj tjetr t lists proporcionale, cnon raportin e prcaktuar nga Kushtetuta. Vlersimi i elementve q i prkasin
aspektit proporcional n nj sistem zgjedhor t przier, nuk duhet t prek n mnyr thelbsore elementin tjetr baz t sistemit,
prandaj, sht kusht sine qua non q n do dispozit ligjore t bhen rregullimet e nevojshme pa prekur kriteret dhe raportet e
vendosura nga Kushtetuta. Prmbajtja e fjalis s par t piks 3 t nenit 14 t Kodit Zgjedhor, prek pikrisht ato raporte t vendosura
n Kushtetut, prandaj sht e papajtueshme me t.

29
 ________________________
Neni 65

1. Kuvendi zgjidhet pr katr vjet.

2. Zgjedhjet pr Kuvendin zhvillohen 60 deri n 30 dit para mbarimit t mandatit
dhe jo m von se 45 dit pas shprndarjes s tij.
3. Mandati i Kuvendit vazhdon deri n mbledhjen e par t Kuvendit t ri. N kt
ndrkoh Kuvendi nuk mund t nxjerr ligje ose t marr vendime, me prjashtim t
rasteve t vendosjes s masave t jashtzakonshme.

Neni 66

Mandati i Kuvendit zgjatet vetm n rast lufte dhe pr aq koh sa vazhdon ajo. Kur
Kuvendi sht i shprndar, ai rithirret vetiu.

Neni 67

1. Kuvendi i porsazgjedhur thirret n mbledhjen e par nga Presidenti i Republiks

jo m von se 20 dit nga prfundimi i zgjedhjeve.
2. N rast se Presidenti i Republiks nuk e ushtron kt kompetenc, Kuvendi duhet
t mblidhet vet brenda 10 ditve nga mbarimi i afatit t parashikuar n paragrafin 1 t
ktij neni.
KREU II

DEPUTETT

Neni 68

1. Kandidatt pr deputet mund t paraqiten vetm nga partit politike, nga

koalicionet e partive, si dhe nga zgjedhsit.
2. Rregullat pr caktimin e kandidatve pr deputet, pr organizimin dhe zhvillimin
e zgjedhjeve, si dhe prcaktimi i zonave zgjedhore dhe kushtet e vlefshmris s
zgjedhjeve rregullohen nga ligji pr zgjedhjet.

Neni 69

1. Nuk mund t kandidojn e as t zgjidhen deputet, pa hequr dor nga detyra:

a) gjyqtart, prokurort;
b) ushtarakt e shrbimit aktiv;
c) punonjsit e policis dhe t sigurimit kombtar;
) prfaqsuesit diplomatik;
d) kryetart e bashkive dhe t komunave, si dhe prefektt n vendet ku kryejn
detyrat e tyre;
dh) kryetart dhe antart e komisioneve t zgjedhjeve;
30
 e) Presidenti i Republiks dhe funksionart e lart t administrats shtetrore t
parashikuar nga ligji.
2. Mandati i fituar n kundrshtim me paragrafin 1 t ktij neni sht i pavlefshm.
_____________

VGJK 37/2000: Sipas neneve 69/1 pika d, 69/2, 70/2 dhe 71/2 pika c t Kushtetuts s Republiks s Shqipris, kryetart e
bashkive dhe komunave nuk kan t drejt t kandidojn e t zgjidhen deputet dhe anasjelltas, deputett nuk kan t drejt t
kandidojn e t zgjidhen kryetar bashkie e komune, pa hequr dor nga kjo detyr. Funksioni i deputetit, sht i papajtueshm me at
t kryetarit t bashkis apo komuns.... Vet delegimi i ushtrimit t pushtetit shtetror nga populli tek deputett, u jep mundsi ktyre
t fundit t ushtrojn veprimtari jo vetm n hartimin e miratimin e ligjeve, por edhe n kontrollin e zbatimit t tyre. Pr m tepr, n
ligjin nr.8550, dat 18.11.1999 Statusi i deputetit, e sidomos n nenet 6, 8 e 10 ku prcaktohen marrdhniet e tij me organet e
pushtetit vendor, deputetit i jan dhn kompetenca q n thelb jan kompetenca kontrolli, si jan e drejta pr t krkuar shpjegime
nga ato organe, e drejta t propozoj rishikimin ose shfuqizimin e aktit t marr nga organet e pushtetit vendor etj. Kto kompetenca
nuk mund t kryhen nse deputeti zbaton njkohsisht edhe kompetenca ekzekutive n organin e pushtetit vendor.

______________

Neni 70

1. Deputett prfaqsojn popullin dhe nuk lidhen me asnj mandat detyrues.

2. Deputett nuk mund t ushtrojn njkohsisht asnj detyr tjetr shtetrore, prve
asaj t antarit t Kshillit t Ministrave. Rastet e tjera t papajtueshmris caktohen me
ligj.
3. Deputett nuk mund t kryejn asnj veprimtari fitimprurse q buron nga pasuria
e shtetit ose e pushtetit vendor dhe as t fitojn pasuri t ktyre.
4. Pr do shkelje t paragrafit 3 t ktij neni, me mocion t kryetarit t Kuvendit ose
t nj s dhjets s antarve t tij, Kuvendi vendos pr drgimin e shtjes n Gjykatn
Kushtetuese, e cila konstaton papajtueshmrin.

Neni 71

1. Mandati i deputetit fillon ditn q ai shpallet i zgjedhur nga komisioni prkats i

zgjedhjeve.
2. Mandati i deputetit mbaron ose sht i pavlefshm, sipas rastit:
a) kur ai nuk bn betimin;
b) kur heq dor nga mandati;
c) kur vrtetohet nj nga kushtet e pazgjedhshmris ose papajtueshmris t
parashikuara n nenet 69, 70 paragraft 2 dhe 3;
) kur mbaron mandati i Kuvendit;
d) kur mungon pa arsye mbi 6 muaj rresht n Kuvend;
dh) kur dnohet me vendim gjyqsor t forms s prer pr kryerjen e nj krimi.

Neni 72

Para fillimit t ushtrimit t mandatit deputett bjn betimin n Kuvend.

Neni 73
31
 1. Deputeti nuk mban prgjegjsi pr mendimet e shprehura n Kuvend dhe pr votat
e dhna prej tij. Kjo dispozit nuk zbatohet n rastin e shpifjes.
2. Deputeti nuk mund t ndiqet penalisht pa autorizimin e Kuvendit. Autorizimi
krkohet edhe n rastin kur ai do t arrestohet.
3. Deputeti mund t ndalohet ose t arrestohet pa autorizim kur kapet n kryerje e
sipr ose menjher pas kryerjes s nj krimi t rnd. N kto raste, Prokurori i
Prgjithshm njofton menjher Kuvendin, i cili, kur konstaton se nuk ka vend pr
procedim, vendos pr heqjen e mass.
4. Pr rastet e parashikuara n paragraft 2 dhe 3 t ktij neni, Kuvendi vendos me
votim t fsheht.
______________

VGJK 39/2000: Pr shtjet e parashikuara nga neni 59 i Kodit t Procedurs Penale, krkesa pr marrjen n
autorizim pr ndjekjen penale t personave q gzojn imunitet, i drejtohet Kuvendit t Republiks s Shqipris, nga vet gjykata
pran s cils sht depozituar krkesa e t dmtuarit akuzues.... kur subjekt i ktyre veprave jan persona q n baz t Kushtetuts t
Republiks s Shqipris, gzojn imunitet penal. Ndjekja penale kundr tyre nuk mund t filloj pa autorizimin e organeve shtetrore
kompetente, si mund t jet Kuvendi, pr deputett, ministrat dhe gjyqtart e Gjykats s Lart, Gjykata Kushtetuese, pr antart e
saj dhe Kshilli i Lart i Drejtsis, pr gjyqtart e rretheve dhe t apeleve. N kto raste, krkesn pran ktyre organeve pr marrjen
e autorizimit ka t drejt ta bj vetm gjykata, pa pasur nevoj pr ndihmn ose ndrhyrjen e prokurorit. Sipas dispozitave prkatse
t Kodit t Procedurs Penale, prokurori sht i prjashtuar nga pjesmarrja e fazs s hetimit paraprak t ktyre shtjeve. Kto vihen
n lvizje vetm mbi krkesn e t dmtuarit akuzues dhe do veprim procedurial q ka lidhje me kt faz, kryhet nga vet gjykata.
Ve ksaj, edhe gjat gjykimit t ktyre shtjeve, pozita proceduriale e prokurorit sht e nj lloji t veant. Ai nuk sht pal n
debatin gjyqsor, q zhvillohet vetm midis t pandehurit dhe t dmtuarit akuzues. Pra, pr kt kategori veprash penale, ai sht
prjashtuar me ligj nga roli i tij si prfaqsues i akuzs dhe si autoritet q ushtron ndjekjen penale. Pr interpretimin e nenit 73/2 t
Kushtetuts, del me kt konkluzion: Gjykata e zakonshme, sht i vetmi organ procedues pr veprat penale q ndiqen mbi krkesn e
t dmtuarit akuzues. Pr kt shkak, ajo ka t drejt dhe sht e detyruar me ligj ti drejtohet drejtprsdrejti, pa ndrmjetsin e
prokurorit, t gjitha organeve kompetente, duke prfshir edhe Kuvendin dhe tiu krkoj atyre sipas prkatsis, autorizimin pr
ndjekjen penale t personave q gzojn imunitet, vetm n rastet kur i dmtuari akuzues, n baz t neneve 59 e 284/5 t Kodit t
Procedurs Penale, ushtron krkes pr procedim.

KREU III

ORGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI

Neni 74

1. Kuvendi i zhvillon punimet vjetore n dy sesione. Sesioni i par fillon t hnn e

tret t janarit dhe sesioni i dyt t hnn e par t shtatorit.
2. Kuvendi mblidhet n sesion t jashtzakonshm, kur krkohet nga Presidenti i
Republiks, nga Kryeministri ose nga nj e pesta e t gjith deputetve.
3. Sesionet e jashtzakonshme thirren nga Kryetari i Kuvendit n baz t nj rendi
dite t prcaktuar.

Neni 75

1. Kuvendi zgjedh dhe shkarkon Kryetarin e vet.

32
 2. Kuvendi organizohet dhe funksionon sipas rregullores s miratuar nga shumica e
t gjith antarve.
________________

VGJK 35/2007: Nga kjo dispozit rezulton se Rregullorja e Kuvendit sht nj akt juridik q ka si qllim t vendos
rregulla mbi veprimtarin dhe funksionimin e brendshm t Kuvendit. Mosrespektimi i saj e bn ligjin antikushtetues, vetm nse jan
prekur dispozita t nivelit kushtetues, q gjejn pasqyrim n t. Pr shtje t tjera Rregullorja e Kuvendit nuk mund t jet objekt
kontrolli kushtetues.... Rrjedhimisht, vetm mosrespektimi nga Kuvendi i ktyre prcaktimeve kushtetuese i jep t drejt subjektit t
interesuar t parashtroj krkes para Gjykats Kushtetuese pr antikushtetutshmri t ligjit pr shkak t forms. ...

__________________
Neni 76

1. Kryetari kryeson debatin, drejton punimet, siguron respektimin e t drejtave t

Kuvendit dhe t antarve t tij, si dhe prfaqson Kuvendin n marrdhniet me t tjert.
2. Npunsi m i lart civil i Kuvendit sht sekretari i prgjithshm.
3. Shrbimet e tjera t nevojshme pr funksionimin e Kuvendit kryhen nga npuns
t tjer, si prcaktohet n rregulloren e brendshme.

Neni 77

1. Kuvendi zgjedh nga gjiri i tij komisione t prhershme, si dhe mund t caktoj
komisione t posame.
2. Kuvendi ka t drejt dhe, me krkes t nj s katrts s t gjith antarve t tij,
sht i detyruar t caktoj komision hetimi pr t shqyrtuar nj shtje t veant.
Prfundimet e tyre nuk jan detyruese pr gjykatat, por mund ti njoftohen prokuroris, e
cila i vlerson sipas procedurs ligjore.
3. Komisionet e hetimit veprojn sipas procedurs s parashikuar me ligj.

_____________
VGJK 18/2003: ...Interpretimin e nenit 77 pika 2 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris n kt mnyr:
1. Komisionet hetimore jan mjet efektiv kontrolli q veprojn vetm brenda hapsirs kontrolluese t parlamentit, t cilat
ngrihen pr shtje t veantam, t lidhura n mnyr funksionale me pushtetin e ligjvnsit;
2. Ngritja e komisioneve hetimore parlamentare, kur krkohet nga nj e katrta e deputetve, sht e detyrueshme. Objekti
dhe fusha e veprimit t komisioneve hetimore, duhet t respektoj parimet kushtetuese dhe normat e gjithpranuara t s
drejts ndrkombtare, duke mos cnuar pavarsin dhe duke mos penguar veprimtarin e organeve t pushteteve t
tjera;
3. Parimet kushtetuese, veanrisht, parimi i ndarjes e balancimit ndrmjet pushteteve, i t drejts pr nj proces t rregullt
ligjor, i prezumimit t pafajsis, i paanshmris, i respektimit t jets private t individit, prbjn standarte kushtetuese
mbi t cilat ngrihen dhe funksionojn komisionet hetimore parlamentare;
4. shtjet e veanta q prbjn thelbin e objektit t veprimtaris s komisioneve hetimore parlamentare, t cilat e
prmbajn n vetvete interesin publik, jan ato q hetohen n aspektin e kontrollit e t zbatimit t ligjeve, t njohjes e
verifikimit n thellsi t nj fenomeni, ngjarjeje, a veprimtarie dhe q nxisin iniciativat pr propozime, amendime apo
miratime ligjesh, me qllim parandalimin e fenomeneve negative pr shoqrin e shtetin dhe nxjerrjen e prgjegjsive
institucionale.
...Sigurisht q t gjitha parimet kushtetuese jan t rndsishme pr tu patur parasysh dhe pr tu respektuar gjat ngritjes dhe
ushtrimit t veprimtaris s komisioneve hetimore parlamentare, por Gjykata Kushtetuese e mon t nevojshme t evidentoj se nj
ndr parimet kushtetuese thelbsore, q merr rndsi esenciale dhe q lidhet me garantimin e t drejts pr nj proces t rregullt ligjor
sht parimi i prezumimit t pafajsis. Ky parim sht pranuar se mund t cnohet jo vetm nga gjyqtar apo gjykata, por edhe nga
autoritetet publike. Interpretimi i zgjeruar edhe tej procesit penal ofruar nga Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut merr nj
rndsi t veant edhe prsa i prket garantimit t t drejtave t parashikuara n Konvent n mnyr praktike dhe efektive, jasht
konteksit teorik apo iluziv . Ky parim mishrohet edhe n lidhje me zbatimin e nenit 6, paragrafi 2 t Konvents Evropiane.
Gjat aktivitetit hetimor, komisionet parlamentare ushtrojn edhe kompetenca gjyqsore apo quasi gjyqsore. Ato jan t pajisura nga

33
ligji me pushtete t njjta me ato t organeve t hetimit e t gjykimit. N kt kuptim, komisionet hetimore duhet t garantojn
plotsisht kt parim, duke mos e trajtuar a priori t interesuarin pr shtjen n fjal si fajtor.
...Interpretimin e shprehjes shtje e veant, Gjykata Kushtetuese e realizon brenda konceptit t funksionit t kontrollit
parlamentar dhe t s drejts s pakics pr t prdorur kt instrument t rndsishm sipas parimeve kushtetuese. Objekti i hetimit, i
argumentuar qart dhe n mnyr t mjaftueshme n krkes, duhet t prmbaj fakte t prcaktueshme ose kompleks faktesh, t cilat
t tregojn qart se pr far po hetohet. N kt mnyr, objekti i hetimit evidenton dhe shtjen e veant. T gjitha ato shtje q
prfshihen brenda funksionit t kontrollit parlamentar dhe q prmbajn n vetvete nj interes publik e prfshijn kt kuptim.
Dobishmria e ktyre hetimeve sigurisht q shihet n nxjerrjen e prgjegjsive politike e institucionale, q ndihmon evidentimin e
problemeve dhe mosprsritjen e fenomeneve q kan ndikim pr vet shoqrin, por jo do shtje publike mund t sqarohet m s
miri nga parlamenti dhe t prfshihet n objektin e hetimit.
Gjykata Kushtetuese vlerson se dhnia e kuptimit t sakt t shprehjes shtje e veant nuk mund t realizohet n mnyr t plot
n vendimet abstrakte t interpretimit kushtetues. Gjithsesi, lista e shtjeve me interes publik nuk mund t jet kurrsesi shterruese,
pasi interesi publik duhet kuptuar n sensin relativ, n vartsi t situatave t ndryshme q krijohen. shtjet e hetimit t trajtuara n
aspektin e verifikimit t zbatueshmris s legjislacionit, t formulimit t propozimeve apo iniciativave ligjore q kan pr qllim
frenimin dhe parandalimin e fenomeneve negative pr shoqrin e shtetin jan t prfshira n konceptin kushtetues si shtje e
veant.

VGJK 26/2006: Gjykata Kushtetuese, ka theksuar se hetimi parlamentar nuk mund t jet absolutisht i pakufizuar. Ky kufizim
imponon, q objekti i hetimit t respektoj parimet kushtetuese, q hetimi parlamentar t lidhet me veprimtarin e legjislativit dhe q
hetimi t mos prdoret n mnyr abuzive.

Neni 78

1. Kuvendi vendos me shumicn e votave, n prani t m shum se gjysms s t

gjith antarve t tij, prve rasteve kur Kushtetuta parashikon nj shumic t cilsuar.
2. Mbledhjet e deputetve q mbahen pa u thirrur sipas rregullores, nuk sjellin asnj
pasoj.

Neni 79

1. Mbledhjet e Kuvendit bhen t hapura.

2. Me krkesn e Presidentit t Republiks, t Kryeministrit ose t nj s pests s
deputetve mbledhjet e Kuvendit mund t bhen t mbyllura, kur pr kt kan votuar
shumica e t gjith antarve t tij.

Neni 80

1. Kryeministri dhe do antar tjetr i Kshillit t Ministrave sht i detyruar tu

prgjigjet interpelancave dhe pyetjeve t deputetve brenda tri javve.
2. Antari i Kshillit t Ministrave ka t drejt t marr pjes n mbledhjet e
Kuvendit ose t komisioneve t tij; atij i jepet fjala sa her q e krkon.
3. Drejtuesit e institucioneve shtetrore, me krkes t komisioneve parlamentare,
japin shpjegime dhe informojn pr shtje t ndryshme t veprimtaris s tyre pr sa e
lejon ligji.

KREU IV

PROCESI LIGJVNS

34
 Neni 81

1. T drejtn pr t propozuar ligje e ka Kshilli i Ministrave, do deputet, si dhe 20

mij zgjedhs.
2. Miratohen me tri t pestat e t gjith antarve t Kuvendit:
a) ligjet pr organizimin dhe funksionimin e institucioneve, t parashikuara nga
Kushtetuta;
b) ligji pr shtetsin;
c) ligji pr zgjedhjet e prgjithshme dhe vendore;
) ligji pr referendumet;
d) kodet;
dh) ligji pr gjendjen e jashtzakonshme;
e) ligji pr statusin e funksionarve publik;
) ligji pr amnistin;
f) ligji pr ndarjen administrative t Republiks.

Neni 82

1. Propozimi i ligjeve, kur sht rasti, duhet t shoqrohet kurdoher me raportin q

prligj shpenzimet financiare pr zbatimin e tij.
2. Asnj projektligj joqeveritar q bn t nevojshme rritjen e shpenzimeve t
buxhetit t shtetit ose q pakson t ardhurat, nuk mund t miratohet pa marr mendimin
e Kshillit t Ministrave, i cili duhet t shprehet brenda 30 ditve nga data e marrjes s
projektligjit.
3. N qoft se Kshilli i Ministrave nuk shprehet brenda afatit t msiprm,
projektligji kalon pr shqyrtim sipas procedurs s zakonshme.

Neni 83

1. Projektligji votohet tri her: n parim, nen pr nen dhe n trsi.

2. Kuvendi, me krkes t Kshillit t Ministrave ose t nj s pests s t gjith
deputetve, mund t shqyrtoj e t miratoj nj projektligj me procedur t prshpejtuar,
por jo m par se nj jav nga fillimi i procedurs s shqyrtimit.
3. Procedura e prshpejtuar nuk lejohet pr shqyrtimin e projektligjeve t
parashikuara n nenin 81 paragrafi 2, me prjashtim t nnparagrafit dh.

Neni 84

1. Presidenti i Republiks shpall ligjin e miratuar brenda 20 ditve nga paraqitja e tij.
2. Ligji quhet i shpallur, n qoft se Presidenti i Republiks nuk ushtron t drejtat e
parashikuara n paragrafin 1 t ktij neni dhe n paragrafin 1 t nenit 85.
3. Ligji hyn n fuqi me kalimin e jo m pak se 15 ditve nga botimi i tij n Fletoren
Zyrtare.

35
 4. N rastet e masave t jashtzakonshme, si dhe n rast nevoje e urgjence, kur
Kuvendi vendos me shumicn e t gjith antarve dhe Presidenti i Republiks jep
plqimin, ligji hyn n fuqi menjher, vetm pasi t jet njoftuar publikisht. Ligji duhet t
botohet n numrin m t par t Fletores Zyrtare.

Neni 85

1. Presidenti i Republiks ka t drejt ta kthej ligjin pr rishqyrtim vetm nj her.

2. Dekreti i Presidentit pr rishqyrtimin e nj ligji e humbet fuqin, kur kundr tij
votojn shumica e t gjith antarve t Kuvendit.

PJESA E KATRT

PRESIDENTI I REPUBLIKS

Neni 86

1. Presidenti i Republiks sht Kryetar i Shtetit dhe prfaqson unitetin e popullit.

2. President mund t zgjidhet vetm shtetasi shqiptar q nga lindja, me qndrim jo
m pak se 10 vjett e fundit n Shqipri dhe q ka mbushur moshn 40 vje.

Neni 87

1. Kandidati pr President i propozohet Kuvendit nga nj grup prej jo m pak se 20

deputetsh. Nj deputet nuk lejohet t marr pjes n m shum se nj grup propozues.
2. Presidenti i Republiks zgjidhet me votim t fsheht dhe pa debat nga Kuvendi me
nj shumic prej tri t pestave t t gjith antarve t tij.
3. Kur n votimin e par nuk arrihet kjo shumic, brenda 7 ditve nga kryerja e
votimit t par bhet nj votim i dyt.
4. N rast se edhe n votimin e dyt nuk arrihet kjo shumic, brenda 7 ditve bhet
nj votim i tret.
5. Kur ka m shum se dy kandidat dhe asnjri prej tyre nuk ka marr shumicn e
krkuar, brenda 7 ditve bhet nj votim i katrt ndrmjet dy kandidatve q kan marr
numrin m t madh t votave.
6. N rast se edhe n votimin e katrt asnjri prej dy kandidatve nuk ka marr
shumicn e krkuar, bhet nj votim i pest.
7. N rast se edhe pas votimit t pest asnjri prej dy kandidatve nuk ka marr
shumicn e krkuar, Kuvendi shprndahet dhe brenda 60 ditve bhen zgjedhjet e reja t
prgjithshme.
8. Kuvendi i ri zgjedh Presidentin sipas procedurs s parashikuar nga paragraft 1
deri n 7 t ktij neni. N rast se edhe Kuvendi i ri nuk e zgjedh Presidentin, ai
shprndahet dhe brenda 60 ditve bhen zgjedhje t reja t prgjithshme.
9. Kuvendi pasardhs zgjedh Presidentin e Republiks me shumicn e t gjith
antarve t tij.
36
 Neni 88

1. Presidenti i Republiks, n do rast, zgjidhet pr 5 vjet, me t drejt rizgjedhjeje

vetm nj her.
2. Procedura pr zgjedhjen e Presidentit fillon jo m von se 30 dit para mbarimit t
mandatit presidencial paraardhs.
3. Presidenti fillon n detyr pasi bn betimin para Kuvendit, por jo m par se t
ket mbaruar mandati i Presidentit q largohet. Presidenti bn kt betim:
Betohem se do ti bindem Kushtetuts dhe ligjeve t vendit, do t respektoj t
drejtat dhe lirit e shtetasve, do t mbroj pavarsin e Republiks s Shqipris dhe do ti
shrbej interesit t prgjithshm dhe prparimit t Popullit Shqiptar. Presidenti mund t
shtoj edhe: Zoti m ndihmoft!
4. Presidenti q jep dorheqjen para mbarimit t mandatit t vet, nuk mund t
kandidoj n zgjedhjen presidenciale q bhet pas dorheqjes s tij.

Neni 89

Presidenti i Republiks nuk mund t mbaj asnj detyr tjetr publike, nuk mund t
jet antar partie dhe as t kryej veprimtari tjetr private.
Neni 90

1. Presidenti i Republiks nuk ka prgjegjsi pr aktet e kryera n ushtrim t detyrs

s tij.
2. Presidenti i Republiks mund t shkarkohet pr shkelje t rnd t Kushtetuts dhe
pr kryerjen e nj krimi t rnd. Propozimi pr shkarkimin e Presidentit n kto raste
mund t bhet nga jo m pak se nj e katrta e antarve t Kuvendit dhe duhet t
mbshtetet nga jo m pak se dy t tretat e t gjith antarve t tij.
3. Vendimi i Kuvendit i drgohet Gjykats Kushtetuese, e cila, kur vrteton fajsin
e Presidentit t Republiks, deklaron shkarkimin e tij nga detyra.

Neni 91

1. Kur Presidenti i Republiks sht n pamundsi t prkohshme pr t ushtruar

funksionet e tij ose kur vendi i tij mbetet vakant, Kryetari i Kuvendit z vendin dhe
ushtron kompetencat e tij.
2. N rast se Presidenti nuk mund t ushtroj detyrn pr m shum se 60 dit,
Kuvendi, me dy t tretat e t gjith antarve, vendos drgimin e shtjes n Gjykatn
Kushtetuese, e cila vrteton prfundimisht faktin e pamundsis. N rast t vrtetimit t
pamundsis, vendi i Presidentit mbetet vakant dhe zgjedhja e Presidentit t ri fillon
brenda 10 ditve nga dita e vrtetimit t pamundsis.

Neni 92

37
 Presidenti ushtron edhe kto kompetenca:
a) i drejton mesazhe Kuvendit;
b) ushtron t drejtn e faljes sipas ligjit;
c) jep shtetsin shqiptare dhe lejon lnien e saj sipas ligjit;
) jep dekorata e tituj nderi sipas ligjit;
d) jep gradat m t larta ushtarake sipas ligjit;
dh) me propozim t Kryeministrit, emron dhe liron prfaqsuesit e plotfuqishm t
Republiks s Shqipris n shtetet e tjera dhe n organizatat ndrkombtare;
e) pranon letrat kredenciale dhe trheqjen e prfaqsuesve diplomatik t shteteve t
tjera dhe t organizatave ndrkombtare t akredituara n Republikn e Shqipris;
) lidh marrveshje ndrkombtare sipas ligjit;
f) me propozim t Kryeministrit, emron drejtorin e shrbimit informativ t shtetit;
g) emron Kryetarin e Akademis s Shkencave dhe rektort e universiteteve sipas
ligjit;
gj) cakton datn e zgjedhjeve pr Kuvendin, pr organet e pushtetit vendor dhe pr
zhvillimin e referendumeve;
h) krkon mendim dhe t dhna me shkrim nga drejtuesit e institucioneve shtetrore
pr shtje q kan t bjn me detyrat e tyre.

Neni 93

Presidenti i Republiks, n zbatim t kompetencave t tij, nxjerr dekrete.

Neni 94

Presidenti i Republiks nuk mund t ushtroj kompetenca t tjera prve atyre q i

njihen shprehimisht me Kushtetut dhe q i jepen me ligje t nxjerra n pajtim me t.

PJESA E PEST

KSHILLI I MINISTRAVE

Neni 95

1. Kshilli i Ministrave prbhet nga Kryeministri, zvendskryeministri dhe

ministrat.
2. Kshilli i Ministrave ushtron do funksion shtetror, i cili nuk u sht dhn
organeve t pushteteve t tjera shtetrore ose t qeverisjes vendore.

Neni 96

1. Presidenti i Republiks, n fillim t legjislaturs, si dhe kur vendi i Kryeministrit

mbetet vakant, emron Kryeministrin me propozim t partis ose koalicionit t partive, q
ka shumicn e vendeve n Kuvend.
38
 2. N qoft se Kryeministri i emruar nuk miratohet nga Kuvendi, Presidenti emron
nj Kryeministr t ri brenda 10 ditve.
3. N qoft se edhe Kryeministri i emruar rishtas nuk miratohet nga Kuvendi,
brenda 10 ditve Kuvendi zgjedh nj Kryeministr tjetr. N kt rast Presidenti emron
Kryeministrin e ri.
4. Kur Kuvendi nuk arrin t zgjedh Kryeministrin e ri, Presidenti i Republiks
shprndan Kuvendin.
___________

VGJK 28/2002: Neni 96 i Kushtetuts, n pamje t par, krijon prshtypjen sikur ka t bj ekskluzivisht me
Kryeministrin dhe se mosmiratimi i tij, si subjekt i veant nga Kuvendi, shkakton kriz qeveritare apo parlamentare. Ti japsh nj
kuptim t till dispozits kushtetuese do t thot t pranosh se mosmiratimi nga Kuvendi i programit politik dhe i prbrjes s Kshillit
t Ministrave, sipas nenit 97 t Kushtetuts, nuk sjell asnj pasoj juridike kushtetuese, dhe se besimin politik Kuvendi ia jep
Kryeministrit, thjesht pr cilsit e tij personale dhe jo pr alternativn dhe pr programin q propozon apo pr prbrjen e ekipit q
do t prmbush kt program. Natyrisht, nj kuptim i till i nenit 96 t Kushtetuts e ka bazn tek interpretimi jo i sakt q i bhet
ksaj dispozite. Pr interpretimin e sakt dhe prfundimtar t neneve 96 e 97 t Kushtetuts, Gjykata Kushtetuese mon se prmbajtja
e ktyre dispozitave duhet par n kontekstin e t gjith neneve q parashikohen n Pjesn e Pest t Kushtetuts, si dhe t dispozitave
t tjera t saj, t analizuara dhe t vlersuara kto edhe mbi bazn e koncepteve doktrinare t s drejts kushtetuese shqiptare dhe asaj
t huaj. N t njjtn koh, pr t interpretuar drejt dispozitat e prmendura m lart, nuk mund t mos mbahen parasysh edhe shtje t
tjera me rndsi t veant, si jan pozicioni i ekzekutivit n nj Republik Parlamentare, roli i Kryeministrit dhe i Kshillit t
Ministrave e t raporteve midis tyre, rolin e veant t Kuvendit pr formimin e organeve sidomos t Kryeministrit e t Kshillit t
Ministrave, pa mnjanuar natyrisht n kt proces interpretimin, analizn e ktyre dispozitave jo vetm n aspektin gramatikor, por n
t gjith aspektet q bjn t mundur nj shpjegim korrekt e t sakt t prmbajtjes s tyre.

_________________________

Neni 97

Kryeministri i emruar sipas nenit 96, nenit 104 ose 105, i paraqet pr miratim
Kuvendit, brenda 10 ditve, programin politik t Kshillit t Ministrave s bashku me
prbrjen e tij.
_____________
VGJK 28/2002: Kryeministri i emruar nga Presidenti i Republiks miratohet n Kuvend njhersh me programin politik
dhe me prbrjen e Kshillit t Ministrave.... Kryeministri sht pika qendrore e ekzekutivit nga pikpamja e prgjegjsis politike
kundrejt Kuvendit. Nisur nga ky kndvshtrim, Kushtetuta parashikon procedura t prpikta e t shpejta pr emrimin e miratimin e
Kryeministrit e t Kshillit t Ministrave, duke u kushtzuar kjo me shprndarjen e Kuvendit n rast mosmiratimi. Pr Kuvendin q
ushtron detyra t rndsishme pr formimin dhe kontrollin e Kshillit t Ministrave, rndsi primare merr programi politik dhe
prbrja e Kshillit t Ministrave. Prandaj, n kuptim t neneve 96 e 97 t Kushtetuts, Kuvendi i jep votbesimin Kshillit t
Ministrave jo vetm pr shkak t cilsive t Kryeministrit, por, n radh t par, nga programi politik dhe prbrja e Kshillit t
Ministrave, t cilin ai do kryesoj e prfaqsoj. Kshtu q, marrja n shqyrtim dhe miratimi i Kryeministrit si prmend neni 96 i
Kushtetuts, nuk mund t kuptohen t ndar nga programi politik i Kshillit t Ministrave dhe nga prbrja e tij. Ky argument del edhe
nga prmbajtja e neneve 96 e 97 t Kushtetuts dhe t on n konkluzionin se miratimi i Kryeministrit nuk sht i ndar n koh me
miratimin e programit dhe t prbrjes s Kshillit t Ministrave. Nenet 96, 97, 104 e 105 t Kushtetuts prcaktojn q Presidenti
emron Kryeministrin. Kjo do t thot, q, n do rast, prfshir edhe rastin e zgjedhjes s Kryeministrit nga Kuvendi (neni 96
paragrafi 3, neni 104 e 105 paragrafi 1 i Kushtetuts), emrimi i Kryeministrit sht kompetenc e Presidentit. Mirpo, Kryeministri i
emruar nga Presidenti ende nuk fiton si organ cilsit juridike pr t marr prsipr prgjegjsi politike pr veprimtarin e tij dhe t
Kshillit t Ministrave derisa nuk sht miratuar nga Kuvendi. N dallim nga ligji nr.7491, dat 29.4.1991 Pr dispozitat kryesore
kushtetuese, Kushtetuta, edhe pse e koncepton Kryeministrin si subjekt t veant q mbart t drejta e detyrime t rndsishme
kushtetuese e ligjore, prcakton prgjegjsin e tij politike t lidhur ngusht me veprimtarin e Kshillit t Ministrave. Esht kjo
arsyeja q mocioni i mosbesimit, sipas nenit 105/1 t Kushtetuts, paraqitet vetm ndaj Kryeministrit edhe pse objekt mund t jet
vetm veprimtaria e tij si subjekt i Kshillit t Ministrave q ai drejton, pa prjashtuar edhe at t ministrave t veant. Pr pasoj,
pranimi i mocionit shkakton shkarkimin e Kshillit t Ministrave n trsi. Neni 97 i Kushtetuts parashikon detyrimin e Kryeministrit
t emruar nga Presidenti q brenda 10 ditve t paraqes pr miratim programin politik t Kshillit t Ministrave, s bashku me
prbrjen e tij. Qllimi i ksaj dispozite sht q Kryeministri dhe Kshilli i Ministrave q ky do ta drejtoj, tia nnshtrojn kontrollit
parlamentar programin politik dhe prbrjen e Kshillit t Ministrave, prfshir edhe Kryeministrin (neni 95/1 t Kushtetuts), si kusht
39
pr dhnien e besimit politik. Por, ky detyrim i parashikuar n nenin 97 t Kushtetuts, kurrsesi, nuk duhet kuptuar si nj veprim q
realizohet pas miratimit t Kryeministrit t emruar sipas nenit 96 t Kushtetuts. Nse Kushtetuta do t kishte kt qllim, nuk do t
shprehej n nenin 97 t saj se Kryeministri i emruar sipas nenit 96, por do t prdorte termin Kryeministri i miratuar sipas nenit
96, q jan dy gjra krejt t ndryshme. Duke pasur cilsin e nj Kryeministri t emruar por t pamiratuar, ai i drejtohet Kuvendit
me qllim prmbushjen e detyrimit kushtetues q buron nga neni 97 i Kushtetuts. Ky kuptim, q rezulton nga prmbajtja e neneve 96
e 97 t Kushtetuts t on n konkluzionin se Kryeministri i emruar por i pamiratuar i paraqitet Kuvendit pr miratim, s bashku me
programin politik, dhe prbrjen e Kshillit t Ministrave. Nisur nga argumentet e parashtruara m lart, Gjykata Kushtetuese arrin n
konkluzionin prfundimtar se Kryeministri i emruar duhet t paraqitet n Kuvend pr tu miratuar njhersh me programin politik
dhe prbrjen e Kshillit t Ministrave.

_________________________

Neni 98

1. Ministri emrohet dhe shkarkohet nga Presidenti i Republiks, me propozim t

Kryeministrit, brenda 7 ditve.
2. Dekreti shqyrtohet brenda 10 ditve nga Kuvendi.
__________________
VGJK 6/2002: Interpretimin e piks 2 t nenit 98 t Kushtetuts n kt mnyr: -Nse dekreti i Presidentit t Republiks, i nxjerr n
prputhje me nenin 98 t Kushtetuts, nuk shqyrtohet nga Kuvendi brenda afatit 10 ditor, ai nuk konsiderohet i miratuar apo i
shfuqizuar. - Kuvendi duhet ta shqyrtoj dekretin pas ktij afati. - N rastin kur Kuvendi nuk shqyrton brenda afatit 10 ditor dekretin e
Presidentit t Republiks, t nxjerr n prputhje me nenin 98 t Kushtetuts, Presidenti nuk mund t ushtroj kompetenca t tjera, ve
atyre q i njihen shprehimisht me Kushtetut dhe q i jepen me ligje t nxjerra n pajtim me t.... Me fjaln shqyrtim, sipas nenit 98
pika 2 t Kushtetuts, kuptohet e drejta dhe detyrimi i Kuvendit pr t br objekt diskutimi e debati dekretin e Presidentit dhe pr t
marr nj vendim t caktuar pr miratimin ose mosmiratimin e tij. Shqyrtimi i dekretit t Presidentit t Republiks, i nxjerr n
prputhje me pikn 2 t nenit 98 t Kushtetuts, nuk kufizohet vetm n kontrollin formal t tij, por dhe n at substancial, sepse ai
sht akt i nj kontrolli politik t ngjashm me at q ushtrohet n kuadrin e nj mocioni besimi apo mosbesimi. N rrethanat kur
Kuvendi nuk e shqyrton dekretin brenda afatit 10 ditor, mosprmbushja e ksaj detyre nuk mund t konsiderohet as si rrzim e as si
pranim i tij. Heshtja nuk konsiderohet si rrzim, pasi mosshqyrtimi nnkupton sa qndrimin indiferent ndaj tij, aq edhe pamundsin
pr t marr, si numrin e nevojshm t votave pro, ashtu edhe t votave kundr tij. Ve ksaj, mosshqyrtimi, megjithse mund t
mbart n vetvete nj mesazh politik, prap nuk mund t konsiderohet si pranim i tij prsa nuk sht prmbushur njra nga alternativat
q rrjedhin nga shqyrtimi i tij, miratimi ose mosmiratimi i dekretit. Edhe nse ndodhemi para nj mosushtrimi t ksaj t drejte, ky
qndrim nuk mund t anuloj procesin kushtetues pr emrimin e nj ministri, sepse raportet ndrmjet Kuvendit dhe Kshillit t
Ministrave jan raporte kontrolli e besimi, pasi pa besim t Kuvendit nuk mund t formohet as qeveria e as t miratohet emrimi i
ministrave t veant. Pas besimit t marr, mosshqyrtimi i dekretit t Presidentit pr ministra t veant nuk pajtohet me konceptin e
prezumimit t besimit q gzon Kshilli i Ministrave, prsa koh nuk votohet nj mosbesim kundr Kryeministrit. Kuvendi e
kontrollon Qeverin dhe aktin e Presidentit me mjete demokratike. Ka praktika t parlamentarizimit t njohura me qndrime aktive,
por jo me heshtje. Duke mos shqyrtuar dekretetet e Presidentit, pra duke mos ushtruar Kuvendi t drejtn dhe detyrn e tij, krijohet nj
precedent i rrezikshm pr funksionimin e shtetit dhe qeverisjen e vendit.

____________
Neni 99

Para fillimit t detyrs, Kryeministri, zvendskryeministri dhe ministrat betohen

para Presidentit t Republiks.

Neni 100

1. Kshilli i Ministrave prcakton drejtimet kryesore t politiks s prgjithshme

shtetrore.
2. Kshilli i Ministrave merr vendime me propozim t Kryeministrit ose t ministrit
prkats.
3. Mbledhjet e Kshillit t Ministrave bhen t mbyllura.
40
 4. Aktet e Kshillit t Ministrave jan t vlefshme, kur nnshkruhen nga
Kryeministri dhe ministri propozues.
5. Kshilli i Ministrave nxjerr vendime dhe udhzime.

Neni 101

Kshilli i Ministrave, n rast nevoje dhe urgjence, nn prgjegjsin e tij, mund t

nxjerr akte normative q kan fuqin e ligjit, pr marrjen e masave t prkohshme. Kto
akte normative i drgohen menjher Kuvendit, i cili mblidhet brenda 5 ditve nse nuk
sht i mbledhur. Kto akte humbasin fuqin q nga fillimi, n qoft se nuk miratohen
nga Kuvendi brenda 45 ditve.
________________

VGJK 24/2006: Gjykata Kushtetuese vlerson ... kuptimin e elementeve t mposhtm: 1. Nevoja dhe urgjenca si kushte
pr nxjerrjen e aktit normativ me fuqin e ligjit; 2. Prkohshmria e masave q prmban akti normativ me fuqin e ligjit; 3. Fuqia
ligjore e ktyre akteve dhe kufizimet pr nxjerrjen e tyre; 4. Miratimi i aktit normativ me fuqin e ligjit nga Kuvendi.

1. Pr shqyrtimin e ksaj shtjeje, duhet t marrin prgjigje nj sr pyetjesh q lidhen me kuptimin kushtetues t termave
nevoj dhe urgjenc, me domosdoshmrin e pranis s ktyre dy elementeve, me pasojat q mund ti vijn aktit normativ pr shkak t
mosekzistencs s tyre, me organet q kan t drejtn pr t verifikuar nevojn dhe urgjencn konkrete, t cilat kan shrbyer si baz
pr nxjerrjen e aktit normativ me fuqin e ligjit. Gjykata Kushtetuese mon se nevoja dhe urgjenca, jan element me rndsi t
veant n prmbajtjen e nenit 101 t Kushtetuts dhe si t till, jan element prcaktues pr t drejtn q sanksionon kjo dispozit.
Kuptimi i tyre sht autonom, i lidhur me trsin e prmbajtjes s dispozits dhe me parimet baz q prshkojn Kushtetutn e
Republiks s Shqipris. Nevoja dhe urgjenca jan rrethana dhe situata fakti q vlersohen rast pas rasti. Ato mund t
shkaktohen nga faktor t ndryshm jetsor, natyror e shoqror. Si raste t tilla prmendim: fatkeqsit natyrore; boshllku
legjislativ i shkaktuar nga shfuqizimi i akteve; nevoja pr efekte t menjhershme n fusha me ndjeshmri t madhe publike;
parandalimi i menjhershm i spekulimeve. Ajo q i bashkon t gjitha kto situata sht fakti se prfaqsojn nj gjendje jo t
zakonshme n jetn e vendit ku evidentohet dukshm rreziku i ardhjes s pasojave t dmshme pr interesat publik ose pr t drejtat
themelore t shtetasve. Ky rrezik dikton nevojn e masave t menjhershme, por q legjislacioni ekzistues nuk i mundson dot.
Nevoja dhe urgjenca duhen kuptuar si parakushte t domosdoshme me pasoj pavlefshmrin e aktit normativ me fuqin e ligjit.
Mungesa e tyre, shndrrohet n ves t legjitimitetit kushtetues t qeveris pr nxjerrjen e aktit normativ dhe n vijim, n ves t ligjit q
e ka miratuar at. Duke qen kushte paraprake, nevoja dhe urgjenca duhet t jen vrtetuar se ekzistojn prpara momentit t marrjes
t iniciativs nga qeveria pr nxjerrjen e aktit normativ me fuqin e ligjit. Kto dy kushte duhet t jen gjithashtu, prezente, t lidhura
e t ndrvarura e n momentin kur nxirret akti normativ me fuqin e ligjit. Nse ekziston nevoja pr nxjerrjen e nj ligji, por pa ndonj
urgjenc t dukshme, qeveria nuk mund t ndrmarr nismn pr nxjerrjen e aktit normativ me fuqin e ligjit, pasi kjo do t prbnte
nj detyr t pushtetit legjislativ. Vetm kur situata e krijuar vlersohet e pamundur t pres aq koh sa nevojitet pr nxjerrjen e ligjit
t nevojshm nga organi legjislativ, qoft edhe nprmjet procedurave t prshpejtuara, iniciativa ligjvnse mund ti kaloj qeveris.
Nse nuk do t vlersohej ky aspekt, qeveria do t merrte, pa t drejt, funksionet ligjvnse t Kuvendit. Kushtetuta, nprmjet nenit
101 t saj, ka lejuar q pushteti ekzekutiv t mund t miratoj akte q kan t njjtn fuqi si ligjet vetm, kur rasti shfaqet si i
jashtzakonshm dhe nevoja e urgjenca bjn t pamundur ushtrimin e kompetencs ligjvnse nga Kuvendi. Nga ana tjetr, elementi
urgjenc nuk mund t ekzistoj n vetvete pa nevojn, sepse urgjenca tregon vetm nj situat q nuk mund t pres, ndrsa nevoja
tregon substancn e saj, prcakton situatn q krkon zgjidhje, tregon marrdhnien shoqrore q krkon rregullim ligjor. Prania e
domosdoshme e t dy elementve rezulton edhe nga analiza gjuhsore e tekstit t nenit 101 t Kushtetuts. Lidhza dhe si n do
rast, krkon pranin e njkohshme t t dy elementve, n dallim nga rastet e tjera kur n dispozitn ligjore jan prdorur lidhset
ose/ apo. Kuptimin e tyre t vrtet termat nevoj dhe urgjenc e manifestojn n kuadr t situats t rastit konkret, duke i
vlersuar n kohn kur sht vrtetuar prania e tyre. Nga kuptimi i prmbajtjes s nenit 101 t Kushtetuts rezulton se vlersimin e
par faktik dhe substancial t ktyre elementve i prket ta bj, qeveria. Ajo nuk mund t ndrmarr nj nism, pr nxjerrjen e nj
akti normativ me fuqin e ligjit, pa vlersuar m par rrethanat e krijuara q kan shkaktuar nevoj dhe urgjenc. Natyra e vlersimit
q bn ky organ sht faktik dhe juridik. Gjykata Kushtetuese vlerson, se prania e nevojs dhe urgjencs n kushtet e nxjerrjes s nj
akti normativ me fuqin e ligjit, sht e lidhur me ekzistencn e vet norms. Kt opinion ka shprehur dhe jurisprudenca kushtetuese
ndrkombtare duke vlersuar se ekzistenca paraprake e nevojs dhe urgjencs, prbn nj krkes q lidhet me vlefshmrin
kushtetuese t aktit normativ q ka fuqin e ligjit. Nga ana tjetr Gjykata Kushtetuese vlerson se Qeveria sht e detyruar t
shpjegoj dhe argumentoj nevojn dhe urgjencn konkrete q e kan detyruar t nxjerr aktin normativ me fuqin e ligjit. Ky
detyrim ka karakter formal dhe substancial. Shpjegimin, qeveria sht e detyruar ta pasqyroj n prmbajtjen e do akti normativ me
fuqin e ligjit q nxjerr, minimalisht n preambuln e tij.

2. Akti normativ me fuqin e ligjit vepron pr nj periudh kohe maksimalisht 45 dit. Prkohshmria e ksaj norme lidhet me kushtin
41
e domosdoshm t shqyrtimit t tij nga Kuvendi, i cili nse e miraton e kthen at n ligj. Nse akti nuk miratohet nga Kuvendi, apo
nuk merret n shqyrtim prej tij, me kalimin e periudhs 45 ditore, ai jo vetm nuk prodhon m efekte pr t ardhmen por, njkohsisht,
humbet fuqin q nga fillimi. Ligji, si akt normativ, nuk e ka si karakteristik t domosdoshme prkohshmrin. Ai, pasi hyn n fuqi,
bhet pjes konstante e korpusit t legjislacionit, me prjashtim t rasteve kur vet Kuvendi i cakton nj afat kohor fuqis s tij. N
kt mnyr, ligji q miraton aktin normativ me fuqin e ligjit, duke e zvendsuar kt akt pas miratimit, nuk shoqrohet me kufizim
kohor t fuqis s tij. Gjykata Kushtetuese vlerson se shprehja masa t prkohshme, n prmbajtjen e nenit 101 t Kushtetuts,
duhet kuptuar e lidhur vetm me fuqin provizore, maksimumi 45 ditshe, t aktit normativ me fuqin e ligjit q i prmban ato masa
dhe jo me fuqin juridike t ligjit q e ka miratuar at.

3. Akti normativ me fuqin e ligjit sht ligj n kuptimin material t termit, por jo n kuptimin formal t tij. Ai, n thelb, rregullon
marrdhnie shoqrore t rndsishme q meritojn trajtim me ligj nga Kuvendi, por kur vrtetohet prania e nevojs dhe urgjencs,
Kushtetuta lejon q iniciativn ligjvnse, n kt rast, ta kryej Kshilli i Ministrave. Kuvendi ruan t drejtn e vlersimit
prfundimtar t ktij akti dhe, nse e miraton at, e kthen n ligj edhe n kuptimin formal. Gjykata Kushtetuese mon, se fuqia juridike
e aktit normativ me fuqin e ligjit sht e barabart me fuqin e ligjit q nga momenti i nxjerrjes s tij, sepse kjo vler e norms
prcaktohet nga natyra e marrdhnies juridike q gjen rregullim n t dhe jo nga organi q e ka miratuar. Fuqia juridike sht element
i pandashm i prmbajtjes s norms. Hyrja n fuqi e aktit normativ me fuqin e ligjit dallon nga hyrja n fuqi e ligjit, t ciln Gjykata
Kushtetuese e ka interpretuar qart, me vendimin e saj nr.47, dat 07.07.1999. Pr t interpretuar kt aspekt t aktit normativ me
fuqin e ligjit, Gjykata Kushtetuese mon se duhen mbajtur parasysh prmbajtja dhe specifikat e nenit 101 t Kushtetuts. Element t
till, si nevoja dhe urgjenca, tregojn se aktet n fjal, duhet t hyjn n fuqi menjher. Kta element, q qndrojn n baz t
trasferimit kushtetues t s drejts s nxjerrjes s aktit normativ me fuqin e ligjit, nga Kuvendi drejt Kshillit t Ministrave, do t
zhveftsoheshin nse pr hyrjen n fuqi t tyre, do t duhet t respektohen, detyrimisht, t gjitha afatet dhe procedurat e parashikuara
nga neni 117 i Kushtetuts. Nga ana tjetr, prmbajtja e pjess s dyt t dispozits kushtetuese n shqyrtim, ku thuhet: Kto akte
humbasin fuqin q nga fillimi, nqoftse nuk miratohen nga Kuvendi brenda 45 ditve, tregon qart se ato hyjn n fuqi menjher.
Me nj interpretim a contrario t ksaj fjalie, kuptohet se aktet normative me fuqin e ligjit duhet ta disponojn fuqin juridike q nga
krijimi i tyre, me qllim q t ekzistoj mundsia pr ta humbur at, po nga fillimi, kur nuk miratohen prej Kuvendit, si dhe kur kalon
afati 45 ditor pa u marr n shqyrtim prej tij. Pr t gjitha arsyet e msiprme Gjykata Kushtetuese mon gjithashtu, se njoftimi publik
i aktit normativ me fuqin e ligjit sht detyrim kushtetues pr organin q e nxjerr at. Megjithat, brja publike e ktyre akteve nuk
ka si domosdoshmri botimin n Fletoren Zyrtare. Kshilli i Ministrave, pr kt qllim mund t prdor, n funksion t kohs q ka
n dispozicion, krahas botimit n Fletoren Zyrtare dhe komunikimin zyrtar me mjete t tjera t prshtatshme, njoftimin me an t
mediave, apo mjete t tjera si kto. Pavarsisht nga forma e przgjedhur pr komunikimin publik, njoftimi duhet t mbrrij
detyrimisht n adres t subjekteve q lidhen me t drejtat e detyrimet q krijon akti normativ me fuqin e ligjit, me qllim, q ata t
mos cenohen.

4. Lidhur me shtjen e miratimit nga Kuvendi t aktit normativ me fuqin e ligjit, paraqet interes, sqarimi i elementve t till, si
forma juridike me t ciln duhet t shprehet vullneti i Kuvendit pr kt qllim, kompetencat e ktij organi lidhur me vlersimin e aktit
normativ me fuqin e ligjit t nxjerr nga qeveria, si dhe karakteri i shqyrtimit q ky organ i bn aktit normativ t qeveris. Pavarsisht
nga prmbajtja e vullnetit prfundimtar t Kuvendit ndaj nj akti normativ me fuqin e ligjit t nxjerr nga qeveria, Gjykata
Kushtetuese mon, se vlersimin e tij ky organ sht i detyruar ta pasqyroj vetm me an t nj ligji. Miratimi i aktit normativ me
fuqin e ligjit, t nxjerr nga qeveria dhe dhnia fuqi t mtejshme atij nuk mund t bhet vese, me an t nj norme q ka t njjtat
vlera, pra me ligj. Kuvendi i Shqipris sht organi q bn vlersimin dhe kontrollin e nevojs dhe urgjencs, sepse Kushtetuta e ka
ngarkuar n mnyr t drejtprdrejt pr kt qllim. Duke prdorur termin miraton, dokumenti themelor i shtetit ka parasysh
vlersimin n form dhe prmbajtje t norms dhe elementve prbrs t saj, si dhe shprehjen e mendimit prfundimtar nga organi
vlersues lidhur me aktin q shqyrton. Natyra e ktij vlersimi sht juridike, por dhe politike. Kuvendi, nprmjet mazhorancs,
shpreh qndrimin e tij politik ndaj veprimit ligjvns t qeveris, por n t njjtn koh, si nj organ i ngarkuar pr miratimin e ligjeve,
kontrollon dhe kushtetutshmrin e akteve normative t nxjerra dhe prputhjen e tyre me dispozitat e tjera ligjore. Vlersimi dhe
kontrolli i Kuvendit mbi aktin normativ me fuqin e ligjit bazohet n faktin se pushteti ekzekutiv, n kt rast, ushtron prjashtimisht
nj funksion ligjvns. Gjykata Kushtetuese vlerson gjithashtu, se Kuvendi disponon tagra t plota pr t zgjedhur nj nga tre
alternativat e mposhtme: t marr n shqyrtim dhe ta miratoj aktin e nxjerr nga Kshilli i Ministrave; ta marr n shqyrtim dhe t
mos e miratoj at; t hesht, derisa t plotsohet afati 45 ditor, q dispozita kushtetuese i ka ln n dispozicion pr tu shprehur
lidhur me aktin. Alternativa e zgjedhur nga Kuvendi lidhet n mnyr t drejtprdrejt me perspektivn e mtejshme t norms. Akti
normativ me fuqin e ligjit do t vazhdoj t prodhoj efekte, nse miratohet, njsoj si gjith ligjet e tjera, por ai do t humbas fuqin
juridike q nga fillimi dhe do t konsiderohet se nuk ka ekzistuar kurr nse Kuvendi nuk e miraton, ose lejon t kaloj afati 45 ditor
pa u shprehur n mnyr prfundimtare pr t. do lloj ndrhyrje nga ana e Kuvendit pas kalimit t ktij afati sht e pavlefshme, pasi
praktikisht nuk ekziston m objekti ndaj t cilit mund t bhet vlersim. N mnyr t qart Kushtetuta e ka prcaktuar afatin 45 ditor
si nj afat prekluziv q nuk mund t zgjatet pr asnj lloj arsyeje, nga asnj autoritet. Prfundimi i ktij afati sjell pasoja t
menjhershme pr aktin normativ me fuqin e ligjit, duke e ln at pa fuqi q nga fillimi. Prsa i takon natyrs s shqyrtimit nga
Kuvendi t aktit normativ me fuqin e ligjit, Gjykata Kushtetuese vlerson se ai sht dhe i karakterit substancial. Prpara miratimit
ose mosmiratimit t norms s nxjerr nga Kshilli i Ministrave, Kuvendi e shqyrton at pr ta vlersuar si n form, ashtu dhe n
prmbajtje. Ai shqyrton pranin e t gjitha elementve t prcaktuara shprehimisht pr aktin normativ me fuqin e ligjit n Kushtetut,
si dhe pajtueshmrin e prmbajtjes s tij me Kushtetutn dhe ligjet e tjera n fuqi. Gjykata Kushtetuese, prfaqson gjithashtu, nj
autoritetin q ka kompetenc t vlersoj kto akte n prgjithsi dhe nevojn e urgjencn si element t veant t tyre, por vetm
nse nj prej subjekteve t legjitimuar, i sht drejtuar me krkes pr kt qllim.
________________________

42
 Neni 102

1. Kryeministri:
a) prfaqson Kshillin e Ministrave dhe kryeson mbledhjet e tij;
b) koncepton dhe paraqet drejtimet kryesore t politiks s prgjithshme shtetrore
dhe prgjigjet pr to;
c) siguron zbatimin e legjislacionit dhe t politikave t miratuara nga Kshilli i
Ministrave;
) bashkrendon dhe kontrollon punn e antarve t Kshillit t Ministrave dhe t
institucioneve t tjera t administrats qendrore t shtetit;
d) kryen detyra t tjera t parashikuara n Kushtetut e n ligje.
2. Kryeministri zgjidh mosmarrveshjet ndrmjet ministrave.
3. Kryeministri, n zbatim t kompetencave t tij, nxjerr urdhra.
4. Ministri, brenda drejtimeve kryesore t politiks s prgjithshme shtetrore,
drejton nn prgjegjsin e tij veprimtarin q ka n kompetenc. Ministri, n zbatim t
kompetencave t tij, nxjerr urdhra dhe udhzime.

Neni 103

1. Ministr mund t caktohet kushdo q ka cilsit pr deputet.

2. Ministri nuk mund t ushtroj asnj veprimtari tjetr shtetrore dhe as t jet
drejtues ose antar i organeve t shoqrive fitimprurse.
3. Antart e Kshillit t Ministrave gzojn imunitetin e deputetit.
___________

VGJK 38/2000: Pr dhnien e autorizimit pr fillimin e ndjekjes penale ndaj antarit t Kshillit t Ministrave, i cili nuk
sht i zgjedhur deputet, do t zbatohet e njjta procedur q parashikohet edhe pr deputetin. N disa dispozita t Kushtetuts jepet
vetm e drejta e gzimit t imunitetit pr nj pjes t funksionarve t lart t shtetit, por nuk parashikohet procedura q duhet ndjekur
pr heqjen e imunitetit. Jan ligjet prkatse ato q parashikojn dhe rregullojn n mnyr m t hollsishme kt moment juridik.
Rregulli i referimit t gzimit t imunitetit pr nj pjes funksionarsh t lart sht parashikuar n disa dispozita t Kushtetuts si n
nenin 61/3, 154/5 dhe 165/2 t saj. Nga e njjta referenc ligjore nuk bn prjashtim as antari i Kshillit t Ministrave, i cili sipas
nenit 103/3 gzon imunitetin e deputetit. Meqense vet Kushtetuta e Republiks s Shqipris e barazon n aspektin substancial
gzimin e imunitetit t antarit t Kshillit t Ministrave me imunitetin e deputetit, Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin, se edhe
procedura q ndiqet pr heqjen e imunitetit t deputetit, e parashikuar n nenin 73 t saj dhe n nenin 173 e vijues t Rregullores s
Kuvendit do t jet e zbatueshme dhe pr antarin e Kshillit t Ministrave q nuk sht deputet. N kuptim dhe zbatim t dispozitave
t siprcituara Gjykata Kushtetuese konkludon, se dhnia e autorizimit pr fillimin e ndjekjes penale pr antarin e Kshillit t
Ministrave q nuk sht i zgjedhur deputet, do t bhet nga Kuvendi i Republiks s Shqipris sipas procedurs ligjore q
parashikohet edhe pr heqjen e imunitetit t deputetit.

__________________________

Neni 104

1. N rast se mocioni i besimit i paraqitur nga Kryeministri refuzohet nga shumica e

t gjith antarve t Kuvendit, Kuvendi, brenda 15 ditve, zgjedh nj Kryeministr
tjetr. N kt rast Presidenti emron Kryeministrin e ri.
2. Kur Kuvendi nuk arrin t zgjedh Kryeministrin e ri, Presidenti i Republiks
shprndan Kuvendin.
3. Votimi i mocionit nuk mund t bhet pa kaluar 3 dit nga paraqitja e tij.
43
 Neni 105

1. N rast se mocioni i mosbesimit i paraqitur nga nj e pesta e deputteve miratohet

nga shumica e t gjith antarve t Kuvendit, Kuvendi, brenda 15 ditve, zgjedh nj
Kryeministr tjetr. N kt rast Presidenti emron Kryeministrin e ri.
2. Kur Kuvendi nuk arrin t zgjedh Kryeministrin e ri, Presidenti i Republiks
shprndan Kuvendin.
3. Votimi i mocionit nuk mund t bhet pa kaluar 3 dit nga paraqitja e tij.

Neni 106

Kryeministri dhe ministrat jan t detyruar t qndrojn n detyr deri n formimin e

Kshillit t Ministrave pasardhs.

Neni 107

1. Npunsit publik zbatojn ligjin dhe jan n shrbim t popullit.

2. Npunsit n administratn publike caktohen me konkurs, me prjashtim t
rasteve t parashikuara nga ligji.
3.Garancit e qndrimit n detyr dhe trajtimi ligjor i npunsve publik rregullohen
me ligj.

PJESA E GJASHT

QEVERISJA VENDORE

Neni 108

1. Njsit e qeverisjes vendore jan komunat ose bashkit dhe qarqet. Njsi t tjera t
qeverisjes vendore rregullohen me ligj.
2. Ndarjet administrative-territoriale t njsive t qeverisjes vendore caktohen me
ligj mbi bazn e nevojave e t interesave t prbashkt ekonomik dhe t tradits
historike. Kufijt e tyre nuk mund t ndryshohen pa u marr me par mendimi i
popullsis q banon n to.
3. Komuna dhe bashkia jan njsi baz t qeverisjes vendore. Ato kryejn t gjitha
detyrat vetqeverisese, me prjashtim t atyre q me ligj u jepen njsive t tjera t
qeverisjes vendore.
4.Vetqeverisja n njsit vendore ushtrohet nprmjet organeve t tyre prfaqsuese
dhe referendumeve vendore. Parimet dhe procedurat pr zhvillimin e referendumit
vendor parashikohen me ligj n prputhje edhe me nenin 151 paragrafi 2.

Neni 109
44
 1. Organet prfaqsuese t njsive baz t qeverisjes vendore jan kshillat, t cilt
zgjidhen do tre vjet me zgjedhje t prgjithshme, t drejtprdrejta dhe me votim t
fsheht.
2. Organi ekzekutiv i bashkis ose i komuns sht kryetari, i cili zgjidhet
drejtprdrejt nga populli n mnyrn e parashikuar n paragrafin 1 t ktij neni.
3. T drejtn e zgjedhjes n kshillat vendor dhe si kryetar bashkie ose komune e
kan vetm shtetasit q jan me banim t prhershm n territorin e njsis vendore
prkatse.
4. Organet e njsive t qeverisjes vendore kan t drejt t formojn bashkime dhe
institucione t prbashkta me njri-tjetrin pr prfaqsimin e interesave t tyre, t
bashkpunojn me njsit vendore t vendeve t tjera, si dhe t prfaqsohen n
organizatat ndrkombtare t pushteteve vendore.

Neni 110

1. Qarku prbhet nga disa njsi baz t qeverisjes vendore me lidhje tradicionale,
ekonomike e sociale dhe t interesave t prbashkt.
2. Qarku sht njsia ku ndrtohen e zbatohen politikat rajonale dhe ku ato
harmonizohen me politikn shtetrore.
3. Organi prfaqsues i qarkut sht kshilli i qarkut. Bashkit dhe komunat
delegojn antar n kshillin e qarkut n prpjestim me popullsin e tyre, por pr do
rast t paktn nj antar. Kryetart e komunave dhe t bashkive jan kurdoher antar t
kshillit t qarkut. Antart e tjer t tij zgjidhen me lista prpjestimore ndr kshilltart
bashkiak ose komunal nga kshillat prkats.
4. Kshilli i qarkut ka t drejt t nxjerr urdhresa dhe vendime me fuqi detyruese
t prgjithshme pr qarkun.

Neni 111

1. Njsit e qeverisjes vendore jan persona juridik.

2. Njsit e qeverisjes vendore kan buxhet t pavarur, i cili krijohet n mnyrn e
parashikuar me ligj.
Neni 112

1. Njsive t qeverisjes vendore mund tu delegohen me ligj kompetenca t

administrats shtetrore. Shpenzimet q kryhen pr ushtrimin e delegimit, prballohen
nga shteti.
2. Organeve t qeverisjes vendore mund tu vihen detyrime vetm n prputhje me
ligjin ose sipas marrveshjeve q ato lidhin. Shpenzimet q lidhen me detyrimet q u
vihen me ligj organeve t qeverisjes vendore prballohen nga buxheti i shtetit.

Neni 113

45
 1. Kshillat komunal, bashkiak dhe t qarkut:
a) rregullojn dhe administrojn n mnyr t pavarur shtjet vendore brenda
juridiksionit t tyre;
b) ushtrojn t drejtat e prons, administrojn n mnyr t pavarur t ardhurat e
krijuara, si dhe kan t drejt t ushtrojn veprimtari ekonomike;
c) kan t drejt t mbledhin dhe t shpenzojn t ardhurat q jan t domosdoshme
pr ushtrimin e funksioneve t tyre;
) kan t drejt t vendosin, n prputhje me ligjin, taksa vendore, si dhe nivelin e
tyre;
d) caktojn rregullat pr organizimin dhe funksionimin e tyre n pajtim me ligjin;
dh) krijojn simbolet e qeverisjes vendore, si dhe titujt vendor t nderit;
e) ndrmarrin nisma pr shtje vendore prpara organeve t caktuara me ligj.
2. Organet e njsive t qeverisjes vendore nxjerrin urdhresa, vendime dhe urdhra.
3. T drejtat pr vetqeverisje t njsive t qeverisjes vendore mbrohen n gjykat.
Neni 114

Kshilli i Ministrave cakton prefektin si prfaqsues t tij n do qark. Kompetencat

e prefektit caktohen me ligj.

Neni 115

1. Organi i zgjedhur drejtprdrejt i njsis qeverisse vendore mund t shprndahet

ose t shkarkohet nga Kshilli i Ministrave pr shkelje t rnda t Kushtetuts ose t
ligjeve.
2. Organi i shprndar ose i shkarkuar mund t ankohet n Gjykatn Kushtetuese
brenda 15 ditve, dhe n kt rast vendimi i Kshillit t Ministrave pezullohet.
3. N rastin e mosushtrimit t s drejts s ankimit brenda 15 ditve, ose n rastin e
lnies n fuqi t vendimit t Kshillit t Ministrave nga Gjykata Kushtetuese, Presidenti i
Republiks cakton datn e zgjedhjeve n njsin vendore prkatse.

PJESA E SHTAT

AKTET NORMATIVE DHE MARRVESHJET NDRKOMBTARE

KREU I

AKTET NORMATIVE

Neni 116

1. Aktet normative q kan fuqi n t gjith territorin e Republiks s Shqipris

jan:
a) Kushtetuta;
46
 b) marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara;
c) ligjet;
) aktet normative t Kshillit t Ministrave.
2. Aktet q nxirren nga organet e pushtetit vendor kan fuqi vetm brenda
juridiksionit territorial q ushtrojn kto organe.
3. Aktet normative t ministrave dhe t organeve drejtuese t institucioneve t tjera
qendrore kan fuqi n t gjith territorin e Republiks s Shqipris brenda sfers s
juridiksionit t tyre.

__________________
VGJK 6/2006: Sipas nenit 116 t Kushtetuts, Konventa, si nj marrveshje ndrkombtare e ratifikuar me ligj, n hierarkin e
normave juridike renditet menjher pas Kushtetuts. Pr pasoj, ajo z nj vend t rndsishm n t drejtn e brendshme e bhet e
detyrueshme pr tu zbatuar pr do shtet, pr t gjith organet shtetrore prfshir ktu dhe gjykatat e do niveli si dhe organet q
zbatojn vendimet e tyre. Garancit e Konvents ndikojn n interpretimin dhe mbrojtjen e t drejtave e lirive themelore t individit t
shprehura nga Kushtetuta e Republiks s Shqipris. Ve ksaj, Gjykata Kushtetuese mon se teksti i Konvents dhe jurisprudenca e
Gjykats s Strasburgut shrbejn pr t br interpretimin kushtetues dhe pr t prcaktuar, rast pas rasti, kufijt e t drejtave
themelore kushtetuese. Ky pozicion i Konvents, vjen si pasoj e angazhimeve t Shtetit Shqiptar pr ti dhn nj mbrojtje t
garantuar t drejtave dhe lirive themelore t njeriut. Aspekt tjetr me rndsi ka t bj me detyrimet q rrjedhin nga jurisprudenca e
Gjykats s Strasburgut, pr palt q marrin pjes n gjykim, sepse sipas nenit 41 t Konvents, palt kontraktuese, me ratifikimin e
Konvents, jan t detyruara t garantojn prputhshmrin e legjislacionit t brendshm me Konventn. Ve ksaj, praktika e ksaj
Gjykate paraqet rndsi pr vlerat orientuese t jurisprudencs t saj edhe pr gjykatat shqiptare. Pra, ky problem ka mbetur pr tu
vlersuar rast pas rasti nga gjykatat q gjykojn n shkall t par dhe nga ato q gjykojn n shkall t dyt, pa harruar se objekt i
ktij vlersimi, sipas Gjykats s Strasburgut, duhet t jet trsia e procesit, s bashku me fazn e hetimeve dhe me shkalln e apelit,
me procesin eventual para Gjykats Kushtetuese, si dhe me ekzekutimin e vendimit. Prsa u parashtrua, duke u bazuar n kto
standarde kushtetuese, krkesa e krkuesit me objekt konstatimin e cenimit t s drejts kushtetuese, pr nj proces t rregullt ligjor si
rezultat i moszbatimit t vendimit gjyqsor t forms s prer, brenda nj afati t arsyeshm, duhet pranuar edhe pr nj shkak tjetr,
sepse moszbatimi i nj vendimi t till cenon t drejtn e individit pr tiu drejtuar gjykats.
_______________________
Neni 117

1. Ligjet, aktet normative t Kshillit t Ministrave, t ministrave, t institucioneve t

tjera qendrore marrin fuqi juridike vetm pasi botohen n Fletoren Zyrtare.
2. Shpallja dhe botimi i akteve t tjera normative bhet sipas mnyrs s parashikuar
me ligj.
3. Marrveshjet ndrkombtare q ratifikohen me ligj, shpallen dhe botohen sipas
procedurave q parashikohen pr ligjet. Shpallja dhe botimi i marrveshjeve t tjera
ndrkombtare bhet sipas ligjit.

Neni 118

1. Aktet nnligjore nxirren n baz dhe pr zbatim t ligjeve nga organet e

parashikuara n Kushtetut.
2. Ligji duhet t autorizoj nxjerrjen e akteve nnligjore, t prcaktoj organin
kompetent, shtjet q duhen rregulluar, si dhe parimet n baz t t cilave nxirren kto
akte.
3. Organi i autorizuar me ligj pr t nxjerr akte nnligjore, si specifikohet n
paragrafin 2 t ktij neni, nuk mund tia delegoj kompetencn e tij nj organi tjetr.

Neni 119

47
 1. Rregulloret e Kshillit t Ministrave, t ministrive e t institucioneve t tjera
qendrore, si dhe urdhrat e Kryeministrit, t ministrave e t drejtuesve t institucioneve
qendrore kan karakter t brendshm dhe jan t detyrueshme vetm pr njsit
administrative q varen prej tyre.
2. Kto akte nxirren n baz t ligjit dhe nuk mund t shrbejn si baz pr t marr
vendime n lidhje me individt dhe subjektet e tjera.
3. Rregulloret dhe urdhrat nxirren n baz dhe pr zbatim t akteve q kan fuqi
juridike t prgjithshme.

Neni 120

Parimet dhe procedurat pr nxjerrjen e akteve juridike vendore parashikohen me ligj.

KREU II

MARRVESHJET NDRKOMBTARE

Neni 121

1. Ratifikimi dhe denoncimi i marrveshjeve ndrkombtare nga Republika e

Shqipris bhet me ligj n rastet kur ato kan t bjn me:
a) territorin, paqen, aleancat, shtjet politike dhe ushtarake;
b) t drejtat dhe lirit e njeriut, si edhe detyrimet e shtetasve, si parashikohen n
Kushtetut;
c) antarsimin e Republiks s Shqipris n organizatat ndrkombtare;
) marrjen prsipr t detyrimeve financiare nga Republika e Shqipris;
d) miratimin, ndryshimin, plotsimin ose shfuqizimin e ligjeve.
2. Kuvendi, me shumicn e t gjith antarve, mund t ratifikoj edhe marrveshje
t tjera ndrkombtare q nuk parashikohen n paragrafin 1 t ktij neni.
3. Kryeministri e njofton Kuvendin sa her q Kshilli i Ministrave nnshkruan nj
marrveshje ndrkombtare q nuk ratifikohet me ligj.
4. Parimet dhe procedurat pr ratifikimin dhe denoncimin e marrveshjeve
ndrkombtare parashikohen me ligj.

Neni 122

1. do marrveshje ndrkombtare e ratifikuar prbn pjes t sistemit t brendshm

juridik pasi botohet n Fletoren Zyrtare t Republiks s Shqipris. Ajo zbatohet n
mnyr t drejtprdrejt, prve rasteve kur nuk sht e vetzbatueshme dhe zbatimi i saj
krkon nxjerrjen e nj ligji. Ndryshimi, plotsimi dhe shfuqizimi i ligjeve t miratuara
me shumicn e t gjith antarve t Kuvendit pr efekt t ratifikimit t marrveshjeve
ndrkombtare bhet me t njjtn shumic.
2. Nj marrveshje ndrkombtare e ratifikuar me ligj ka eprsi mbi ligjet e vendit
q nuk pajtohen me t.
48
 3. Normat e nxjerra prej nj organizate ndrkombtare kan eprsi, n rast konflikti,
mbi t drejtn e vendit, kur n marrveshjen e ratifikuar nga Republika e Shqipris pr
pjesmarrjen n at organizat, parashikohet shprehimisht zbatimi i drejtprdrejt i
normave t nxjerra prej asaj.

Neni 123

1. Republika e Shqipris, n baz t marrveshjeve ndrkombtare, u delegon

organizatave ndrkombtare kompetenca shtetrore pr shtje t caktuara.
2. Ligji me t cilin ratifikohet nj marrveshje ndrkombtare, si parashikohet n
paragrafin 1 t ktij neni, miratohet me shumicn e t gjith antarve t Kuvendit.
3. Kuvendi mund t vendos q ratifikimi i nj marrveshjeje t till t bhet me
referendum.

PJESA E TET

GJYKATA KUSHTETUESE

Neni 124

1. Gjykata Kushtetuese garanton respektimin e Kushtetuts dhe bn interpretimin

prfundimtar t saj.
2. Gjykata Kushtetuese i nnshtrohet vetm Kushtetuts.

Neni 125

1. Gjykata Kushtetuese prbhet nga 9 antar, t cilt emrohen nga Presidenti i

Republiks me plqimin e Kuvendit.
2. Gjyqtart emrohen pr 9 vjet, pa t drejt riemrimi, nga radht e juristve me
kualifikim t lart dhe me prvoj pune jo m pak se 15 vjet n profesion.
3. Prbrja e Gjykats Kushtetuese prtrihet do tre vjet n nj t tretn e saj sipas
procedurs s caktuar me ligj.
4. Kryetari i Gjykats Kushtetuese emrohet nga radht e antarve t saj nga
Presidenti i Republiks, me plqimin e Kuvendit, pr nj periudh prej 3 vjetsh.
5. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese vazhdon n detyr deri n emrimin e pasardhsit
t tij.
_______________
VGJK 2/2005: Kuvendi i Shqipris n rastet e shqyrtimit t dekreteve t Presidentit t Republiks pr emrimin e gjyqtarve
t Gjykats Kushtetuese dhe t gjyqtarve t Gjykats s Lart, ka kompetenc t shqyrtoj jo vetm prmbushjen e kritereve formale,
por t shqyrtoj edhe meritn e emrimit t tyre. Pr rrjedhoj, Kuvendi i Shqipris ka kompetenc t jap ose jo plqimin pr
emrimet e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese dhe t gjyqtarve t Gjykats s Lart.
____________________________
Neni 126

49
 Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese nuk mund t ndiqet penalisht pa plqimin e
Gjykats Kushtetuese. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese mund t ndalohet ose t arrestohet
vetm n qoft se kapet n kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij.
Organi kompetent njofton menjher Gjykatn Kushtetuese. Kur Gjykata Kushtetuese
nuk jep plqimin brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi
kompetent sht i detyruar ta liroj at.

Neni 127

1. Mandati i gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese mbaron kur:

a) dnohet me vendim t forms s prer pr kryerjen e nj krimi;
b) nuk paraqitet pa arsye n detyr pr m shum se 6 muaj;
c) mbush moshn 70 vje;
) jep dorheqjen;
d) me vendim gjyqsor t forms s prer deklarohet i paaft pr t vepruar.
2. Mbarimi i mandatit t gjyqtarit deklarohet me vendim t Gjykats Kushtetuese.
3. N rast se vendi i gjyqtarit mbetet vakant, Presidenti i Republiks emron, me
plqimin e Kuvendit, nj gjyqtar t ri, i cili qndron n detyr deri n prfundimin e
mandatit t gjyqtarit t larguar.
Neni 128

Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese mund t shkarkohet nga Kuvendi me dy t tretat e

t gjith antarve t tij pr shkelje t Kushtetuts, pr kryerjen e nj krimi, pr paaftsi
mendore a fizike, pr akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e gjyqtarit.
Vendimi i Kuvendit shqyrtohet nga Gjykata Kushtetuese, e cila, kur vrteton se ekziston
nj nga shkaqet e msiprme, deklaron shkarkimin nga detyra t antarit t Gjykats
Kushtetuese.
______________

VGJK 3/2006: ... pr interpretimin... konkretisht i shprehjes akte e sjellje q diskreditojn rnd figurn. Gjykata
Kushtetuese ka mbajtur qndrimin se kjo shprehje, prmbledh n vetvete nj sr elementsh, t cilt mund t identifikohen rast pas
rasti nga organi prkats q merr vendimin pr shkarkimin e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese, t Gjykats s Lart dhe t
Prokurorit t Prgjithshm. M tej, Gjykata Kushtetuese vazhdon me arsyetimin se ato jan t lidhura me akte e sjellje t parregullta e
t padenja q kta funksionar t lart kryejn gjat ushtrimit t detyrs, pr shkak t saj si dhe jasht detyrs. Kto veprime apo
mosveprime q analizohen n baz t rrethanave t kryerjes s tyre, momenti subjektiv si dhe dmet q i sjellin shoqris dhe shtetit
duhet t jen t asaj natyre q e bjn t pamundur kryerjen e mtejshme t funksioneve kushtetuese nga kto subjekte.

VGJK 75/2002 Shprehja akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn, parashikuar nga nenet 128, 140 dhe
149, pika 2 t Kushtetuts, prmbledh n vetvete nj sr elementesh, t cilt mund dhe duhet t identifikohen rast pas rasti nga organi
prkats q merr vendimin pr shkarkimin e gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese, t gjyqtarit t Gjykats s Lart dhe Prokurorit t
Prgjithshm. Ato jan t lidhura me aktet dhe sjelljet e parregullta e t padenja q kta funksionar t lart kryejn gjat ushtrimit t
detyrs, pr shkak t saj, por edhe jasht detyrs. Kto veprime apo mosveprime q analizohen n baz t rrethanave t kryerjes s
tyre, momentit subjektiv si dhe nga dmet q ato i sjellin shoqris e shtetit, jan t asaj natyre q e bjn t pamundur kryerjen e
mtejshme t funksioneve kushtetuese nga kto subjekte.... Nse gjyqtari i Gjykats Kushtetuese, i Gjykats s Lart, apo Prokurori i
Prgjithshm rezulton se ka shkelur Kushtetutn, ka kryer akte q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e tij, apo ka shkelur rnd
ligjin, marrja e mass s shkarkimit nga Kuvendi sht e lidhur domosdoshmrisht me kryerjen e procedurave prkatse. Funksioni q
kryen Kuvendi n kt rast sht i nj natyre t veant. Procesi i realizuar prej Kuvendit ndryshon nga gjith veprimtaria e tij e
zakonshme si nj organ q miraton ligje. Ky proces ligjor q sht nj proces gjykimi disiplinor dhe i ngjashm me procedurat
hetimore administrative ka parimet e veta, t cilat lidhen me verifikimin, analizn dhe vrtetimin e atyre shkaqeve konkret q kan
shrbyer pr organin kompetent pr t marr masn e shkarkimit nga detyra t gjyqtarit apo prokurorit. ... Ekzistenca e ktyre
shkaqeve kushtetuese pr shkarkim prbn nj garanci m shum pr funksionet q ata kryejn, por edhe pr vet institucionet
50
kushtetuese q ato prfaqsojn. Kto nene kushtetuese kan ln n vlersimin e Kuvendit, si karakterin dhe rndsin e
shkeljes s kryer, ashtu edhe faktin nse akti apo veprimi, sht i asaj natyre q mund t diskreditoj figurn e gjyqtarit apo t
prokurorit. Ajo q nnkupton dispozita kushtetuese sht q rasti konkret pr shkarkim duhet t ket ndodhur dhe t jet i
vrtetuar si i till. Pikrisht ky konkluzion del nga interpretimi q i bhet fjalis s dyt n nenet 128 e 140. Gjykata Kushtetuese
duke shqyrtuar vendimin e Kuvendit q ka shkarkuar gjyqtarin, vrteton nse ekziston shkaku i shkarkimit. Pra, ajo vrteton nse
Kuvendi ka vepruar n prputhje me Kushtetutn, rregulloren dhe me ligjet prkatse dhe nse ai i ka respektuar t gjitha procedurat
pr ta motivuar, argumentuar dhe arsyetuar plotsisht vendimin e shkarkimit. Nprmjet ktij kontrolli konstitucional q kryhet mbi
vendimin e Kuvendit, Gjykata Kushtetuese shqyrton jo vetm procedurn e shkarkimit, por edhe thelbin e shtjes. Prandaj, me qllim
q vendimi i Kuvendit t jet sa m i bazuar dhe t mos rrzohet si antikushtetues, ai duhet t ket plotsuar t gjitha elementet e
domosdoshm t nj procedure korrekte, sepse mjafton mosrespektimi i procedurs dhe i forms s nxjerrjes s nj akti, q ai t
konsiderohet i pavlefshm. Prsa i prket nenit 149 pika 2 t Kushtetuts, Gjykata Kushtetuese mon se sht Presidenti i Republiks
organi kompetent i ngarkuar nga Kushtetuta pr t kryer nj verifikim nga pikpamja kushtetuese t shkaqeve si dhe t procedurave t
ndjekura nga Kuvendi pr shkarkimin e Prokurorit t Prgjithshm. Ky konkluzion del nga mnyra e formulimit t ktij neni
kushtetues n t cilin, prdorimi i shprehjes mund t shkarkohet, do t thot se vendimi i Kuvendit pr propozimin e shkarkimit t
Prokurorit t Prgjithshm nuk sht prfundimtar, por sht vetm inicimi i nj procedure shkarkimi, bazueshmria n ligj dhe n
Kushtetut e t cils vlersohet n kt rast nga Presidenti i Republiks. Nisur nga sa u parashtrua m lart, Gjykata Kushtetuese e
sheh t nevojshme t ver n dukje se elementet baz t nj procedure ligjore, q lidhen me mnyrn e inicimit t procedurs pr
shkarkim, quourum-in e nevojshm pr vendimmarrjen, shkaqet ligjore pr shkarkim, si dhe organin q vendos prfundimisht pr to,
jan t parashikuara prgjithsisht n Kushtetut. Megjithat nj rregullim t mtejshm ato e gjejn n ligjet baz, si sht rasti i
cuourumit t domosdoshm q nevojitet pr inicimin e procedurave pr shkarkim t gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese.

__________________________

Neni 129

Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese fillon detyrn pasi bn betimin para Presidentit t

Republiks.

Neni 130

Qenia gjyqtar i Gjykats Kushtetuese nuk pajtohet me asnj veprimtari tjetr

shtetrore, politike ose private.

Neni 131 3

Gjykata Kushtetuese vendos pr:

a)4; 5 pajtueshmrin e ligjit me Kushtetutn ose me marrveshjet ndrkombtare, si
parashikohet n nenin 122;

3
VGJK 35/2007: ... Gjykata Kushtetuese vlerson se nuk sht detyr e ksaj Gjykate shqyrtimi i prplasjeve dhe
papajtueshmrive mes dy ligjeve t ndryshme apo ligjeve dhe kodeve. N juridiksionin e Gjykats Kushtetuese hyjn papajtueshmria
e ligjeve apo kodeve me Kushtetutn, sikundr sht shprehur dhe n disa vendime t saj t mparshme kjo Gjykat. Mnyra e t
kuptuarit, e t zbatuarit t ligjit dhe harmonizimit ndrmjet dispozitave t tij me ligje t tjera, nuk jan shtje q i prkasin kontrollit
kushtetues dhe pr rrjedhoj nuk jan objekt shqyrtimi nga Gjykata Kushtetuese[1].

4
VGJK 36/2007: Me qllim t realizimit t kontrollit t kushtetutshmris t dispozits ligjore t
kundrshtuar, Gjykata Kushtetuese vlerson si t domosdoshme t sqaroj, pikspari, kuptimin e sakt dhe
t qart q i duhet dhn asaj dispozite. Aspekt i rndsishm i respektimit t kushtetutshmris s normave
juridike sht qartsia, rrjedhshmria, koherenca dhe mungesa e kontradiksionit logjik ndrmjet tyre.
Ekzistenca e paqartsis, e pasaktsis, e kontradiksionit logjik ose e pazbatueshmris t normave ligjore,
q mbartin drejtprsdrejti rrezikun e mosrespektimit t parimit t shtetit t s drejts, shrben si argument i
51
 b) pajtueshmrin e marrveshjeve ndrkombtare me Kushtetutn para ratifikimit t
tyre;
c) pajtueshmrin e akteve normative t organeve qendrore dhe vendore me
Kushtetutn dhe me marrveshjet ndrkombtare;
)6;7 mosmarrveshjet e kompetencs ndrmjet pushteteve, si dhe ndrmjet pushtetit
qendror dhe qeverisjes vendore;

mjaftueshm, n fushn e kontrollit kushtetues, pr ti konsideruar ato si t papajtueshme me Kushtetutn.

Nj rregullim i pasakt i norms ligjore q i l shteg zbatuesit ti jap asaj kuptime t ndryshme dhe q sjell
pasoja, nuk shkon n prputhje me qllimin, stabilitetin, besueshmrin dhe efektivitetin q synon vet
norma.
5
VGJK 29/2006: Sidoqoft, Gjykata Kushtetuese duke qen e orientuar n kuptimin doktrinar q i jepet parimit res
judicata mban n vmendje t veant edhe arsyet dhe shkaqet e prligjura dhe objektive t cilat diktojn domosdoshmrin e
evoluimit t jurisprudencs kushtetuese dhe prshtatjen e saj me standardet demokratike bashkkohore. N kt drejtim, sht pr tu
theksuar se Gjykata Kushtetuese, sipas nenit 131, shkronja a t Kushtetuts, ka jo vetm t drejtn, por edhe detyrimin q, pr arsye
t ratifikimit t nj marrveshje ndrkombtare, t jet e lir dhe t mos pengohet n ushtrimin e kompetencs s saj pr t vendosur
pr pajtueshmrin e ligjit me kt marrveshje ndrkombtare.

N rastin n shqyrtim, Gjykata Kushtetuese pasi analizoi paralelisht t dy krkesat dhe veanrisht qndrimin q ajo ka
shprehur n arsyetimin e vendimit nr.2, dat 25.01.1999 konkludon se qoft n aspektin formal, ashtu dhe n at substancial nuk
ndodhemi prpara gjs s gjykuar. Ndonse t dy shtjet kan ngjashmri, kndvshtrimi aktual i Gjykats Kushtetuese sht
drejtuar nga shkaku i ndryshm ligjor dhe krkimet prfundimtare t krkuesit q kan t bjn me zgjidhjen e mosmarrveshjes s
kompetencave ndrmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore dhe papajtueshmrin e dispozitave ligjore me Kartn Europiane t
Autonomis Vendore.

6
VGJK 26/2006: ...duke prfshir n objektin e hetimit nj numr shtjes q nuk prfshihen n sfern kontrolluese t tij,
organi ligjvns, ka cenuar kompetencat e organit t prokuroris dhe pr rrjedhoj, ka krijuar nj mosmarrveshje kompetencash, q
n kuptim t nenit 131 shkronja t Kushtetuts i prket pr zgjidhje Gjykats Kushtetuese. Kjo Gjykat, pr kto arsye e
konsideron konfliktin e kompetencave rrjedhoj e ndrhyrjes s pushtetit legjislativ (nprmjet komisionit hetimor) ndaj
kompetencave kushtetuese e ligjore t organit t prokuroris. Gjykata Kushtetuese ka juridiksion t vendos pr mosmarrveshjet e
kompetencs ndrmjet pushteteve (neni 131/ i Kushtetuts), me kusht q, mosmarrveshja t ket lidhje me ushtrimin e veprimtaris
s tyre (neni 54/1 i ligjit nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s
Shqipris). Gjykata Kushtetuese merr n shqyrtim kto mosmarrveshje kur subjektet prkatse e kan konsideruar veten
kompetente pr t vendosur pr shtje konkrete (neni 54/2 i ligjit t siprcituar), dhe si baz pr fillimin e shqyrtimit t ktyre
shtjeve mund t shrbej do lloj akti ligjor e nnligjor, veprim ose mosveprim i organeve t pushteteve, q kan uar n
mosmarrveshje kompetencash midis tyre (neni 54/4 i ligjit). Edhe sipas jurisprudencs kushtetuese q ka t bj me kt lloj
konflikti, q t lind nj mosmarrveshje kompetence ndrmjet pushteteve, duhet t ekzistojn n t njjtn koh kto kushte t
nevojshme: mosmarrveshja, si rregull, t lind ndrmjet organeve q u prkasin pushteteve t ndryshme; mosmarrveshja t lind
ndrmjet organeve kompetente q deklarojn prfundimisht vullnetin e pushtetin e pushtetit, t cilit i prkasin; si dhe mosmarrveshja
t lind pr prcaktimin e sfers s kompetencave t prcaktuara nga normat kushtetuese pr pushtete t ndryshme. Edhe n rastin n
shqyrtim jan prezent t gjith elementt e nj mosmarrveshje t till. Konkretisht, Kuvendi, si pushtet legjislativ, ka marr vendimin
nr.31, dat 02.05.2006 me t cilin ka konsideruar veten kompetent pr t kontrolluar e vlersuar vendimet e organit t Prokuroris, t
marra pr shtje konkrete. Organi i Prokuroris ka pretenduar se kjo sht sfer e kompetencave t tij, duke krkuar zgjidhjen e ksaj
mosmarrveshje n Gjykatn Kushtetuese.

7
VGJK 29/2006: N baz t nenit 131, shkronja t Kushtetuts, Gjykata Kushtetuese vendos pr mosmarrveshjet e
kompetencs ndrmjet pushteteve, si dhe ndrmjet pushtetit qendror e qeverisjes vendore. shtje t ksaj natyre ngrihen nga organi
kushtetues kompetent duke i krkuar Gjykats Kushtetuese t deklaroj prfundimisht organin, t cilit i takon t ushtroj vullnetin e
vet n sfern e caktuar t veprimtaris shtetrore, dhe t prcaktoj gamn e kompetencave t tij . Dispozita e shkronjs t nenit
131 t Kushtetuts prfshin mosmarrveshjet q lindin n sfern e ndarjes s pushteteve n rrafsh horizontal (ligjvns, ekzekutiv dhe
gjyqsor) si dhe n rrafsh vertikal (pushtet qendror-qeverisje vendore). Ve ktyre, mbshtetur n jurisprudencn kushtetues, kjo
dispozit prfshin edhe nj gam tjetr mosmarrveshjesh, si jan ato q mund t lindin midis organesh a subjektesh q nuk bjn
pjes, n mnyr t prcaktuar e kategorike, n kt ose at pushtet, si jan Presidenti, Gjykata Kushtetuese, Prokuroria dhe organe
t tjera kushtetuese. Ndarja e pushteteve n thelb nuk sht gj tjetr vese ndarje kompetencash. Kompetenca sht tagra q i jepet
juridikisht nj organi ose nj pushteti pr t vendosur mbi shtje t caktuara. Q nj mosmarrveshje kompetence t prfshihet n
52
 d) kushtetutshmrin e partive dhe t organizatave t tjera politike, si dhe t
veprimtaris s tyre, sipas nenit 9 t ksaj Kushtetute;
dh) shkarkimin nga detyra t Presidentit t Republiks dhe vrtetimin e pamundsis
s ushtrimit t funksioneve t tij;
e) shtjet q lidhen me zgjedhshmrin dhe papajtueshmrit n ushtrimin e
funksioneve t Presidentit t Republiks dhe t deputetve, si dhe me verifikimin e
zgjedhjes s tyre;
) kushtetutshmerin e referendumit dhe verifikimin e rezultateve t tij;
f)8 gjykimin prfundimtar t ankesave t individve pr shkeljen e t drejtave t tyre
kushtetuese pr nj proces t rregullt ligjor, pasi t jen shteruar t gjitha mjetet juridike
pr mbrojtjen e ktyre t drejtave.9;10

juridiksionin kushtetues duhet q ajo t lind ndrmjet organeve q u prkasin pushteteve t ndryshme dhe q secili prej tyre t
krkoj vemas tjetrit t materializoj vullnetin e pushtetit, t cilit i prket, duke nxjerr akte q ai mon se i takojn sfers s vet t
kompetencave. Duke iu referuar doktrins dhe jurisprudencs kushtetuese, Gjykata Kushtetuese vlerson se mosmarrveshja e
kompetencs mund t paraqitet n formn e konfliktit "normativ" kur kompetenca q prbn objektin e mosmarrveshjes parashikohet
n ligje, ashtu si edhe n formn e konfliktit "individual", kur institucionet n konflikt nxjerrin aktet prkatse t zbatimit t ligjit
konkret. Mosmarrveshjet e kompetencs mund t shkaktohen kur nj ligj u atribuon t njjtn kompetenc dy a m shum
institucioneve, kur e njjta kompetenc u atribuohet sipas ligjesh t ndryshm dy institucioneve, si edhe kur ligji parashikon
kompetencn, por nuk ka saktsuar organin q duhet ta ushtroj. Zgjidhja e shtjeve t ksaj natyre nuk mund t bhet me kontroll
kushtetues in abstracto dhe duke abstraguar nga rasti konkret. Prandaj, fakti se cilit organ i takon nj kompetenc e debatuar
prcaktohet duke u nisur nga nj shtje konkrete, kur organi e ka zbatuar ligjin konfliktual dhe, mbi kt baz, ka nxjerr aktin
individual t zbatimit. N praktik, nj konflikt i till mund t lind si pasoj e nxjerrjes s nj akti juridik, por q prmban nj
shprehje t qart t vullnetit, me t ciln pohohet e drejta e ushtrimit t pushtetit. Pavarsisht nga shprehja ose jo e kundrshtimeve pr
prkatsin e pushtetit, mund t konsiderohet se konflikti sht i pranueshm pr tu gjykuar edhe n rast se, nga ushtrimi abuziv i
pushtetit paksohen ose pengohen ushtrimi i kompetencave q Kushtetuta ia atribuon subjektit ankues. Konflikti ndrmjet ligjeve q
ka lindur pr shtje prkatsie kompetencash midis organesh kushtetues prbn shtje kushtetuese, ndryshe nga rastet e tjera t
kolizionit ligjor, pr t cilt gjykata e zakonshme sht kompetente t vendos se cili nga ligjet sht i zbatueshm pr shtjen n
shqyrtim para saj. Ky sht aspekti dallues q paraqet shtja e mosmarrveshjeve t kompetencs si prerogativ e Gjykats
Kushtetuese, pavarsisht nse mosmarrveshja prkatse ka lindur n baz t ligjit si akt normativ apo t aktit t zbatimit t tij si akt
individual i organit prkats. Duke shtjelluar dispozitn e nenit 131, shkronja t Kushtetuts, ligjvnsi n nenin 54 t ligjit
nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris specifikon se
Gjykata Kushtetuese merr n shqyrtim kto konflikte kur subjektet prkatse e kan konsideruar veten kompetente pr t vendosur
pr shtje konkrete dhe, sipas rastit, kan nxjerr aktet pr rregullimin e saj, ose kur subjektet nuk e kan konsideruar veten
kompetente t vendosin n raste t veanta. Para s gjithash, kjo dispozit bn fjal pr mosmarrveshje ndrmjet organeve q u
prkasin pushteteve t ndryshme, objekt i s cils sht prkatsia e nj kompetence si edhe pr organin q ankohet se i sht cenuar
sfera e kompetencs dhe q, pr kt arsye, i drejtohet Gjykats Kushtetuese t deklaroj organin t cilit i prket kompetenca n fjal.

8
VGJK 27/2007: ...Shterimi i mjeteve juridike nnkupton q ankuesi duhet t shfrytzoj n rrug normale mjetet juridike,
t cilat jan t prshtatshme, t disponueshme dhe efikase pr nj shtje konkrete. Gjykata Kushtetuese konstaton se pr rastin n
shqyrtim, krkuesi megjithse i ka patur n dispozicion, nuk ka shterur mjetet ligjore pr mbrojtjen e t drejtave t tij ligjore. Sipas
nenit 617 t Kodit t Procedurs Civile kundr vendimit t pushimit t prmbaruesit gjyqsor mund t bhet ankim n gjykatn e
shkalls s par. N kto kushte, prderisa nuk sht shfrytzuar ky instrument juridik q ligji i ka ln n dispozicion krkuesit pr
mbrojtjen e t drejtave t tij kushtetuese e ligjore, shtja nuk mund t prfshihet n juridiksionin kushtetues dhe pr rrjedhoj krkesa
duhet rrzuar.

9
VGJK 9/2005: Gjykata Kushtetuese konfirmon edhe nj her qndrimin e saj t shprehur n vendimin nr.10, dat
02.04.2003 se sipas kuptimit t nenit 131/f t Kushtetuts, Mbrojtja kushtetuese ka nj funksion prfundimtar q do t thot se mund
t aplikohet vetm n lidhje me vendime pr t cilat kan marr fund procedurat gjyqsore. Prandaj, shkelja e t drejtave kushtetuese
pr nj proces t rregullt ligjor mund t pretendohet n kt gjykat vetm pas ezaurimit t t gjitha mundsive q ofron sistemi i
padive dhe i apelimeve.

VGJK 10/2003: Krkuesi nuk i ka shteruar t gjitha mjetet juridike pr mbrojtjen e t drejtave t tij pr nj proces t
rregullt ligjor, n kuptimin kushtetues. Nga vendimi i gjykats s rrethit dhe nga ai i Kolegjit Civil t Gjykats s Lart, del se
krkuesi nuk ka qen pal n gjykimin n gjykatn e rrethit n t ciln pretendon se i sht mohuar bashkpronsia dhe sipas parimeve
53
 Neni 13211

1. Vendimet e Gjykats Kushtetuese kan fuqi detyruese t prgjithshme dhe jan

prfundimtare. Gjykata Kushtetuese ka vetm t drejtn e shfuqizimit t akteve q
shqyrton.
2. Vendimet e Gjykats Kushtetuese hyjn n fuqi ditn e botimit n Fletoren
Zyrtare. Gjykata Kushtetuese mund t vendos q ligji ose akti tjetr normativ t
shfuqizohet n nj dat tjetr. Mendimi i pakics botohet bashk me vendimin.

____________________________

procedurale, ai vendim nuk mund t ket efekte juridike pr krkuesin. Si rrjedhoj, ktij t fundit nuk i sht mohuar e drejta t ngrej
padi themeli n gjykat pr do mohim t s drejts s tij t bashkpronsis. Sipas kuptimit t nenit 131/f t Kushtetuts, mbrojtja
kushtetuese ka nj funksion prfundimtar q do t thot se mund t aplikohet vetm n lidhje me vendime pr t cilat kan marr fund
procedurat gjyqsore. Prandaj, shkelja e t drejtave kushtetuese pr nj proces t rregullt ligjor, mund t pretendohet n kt Gjykat,
vetm pas ezaurimit t t gjitha mundsive q ofron sistemi i padive dhe i apelimeve. Ve sa sipr, Gjykata Kushtetuese, nuk mund t
mos vej n dukje q procesi ligjor i zhvilluar nga gjykatat sht i rregullt nga pikpamja kushtetuese. Fakti q provat e reja t
paraqitura pas gjykimit dshmojn se krkuesi sht bashkpronar n pasurin trashgimore nuk mund ta bjn procesin t parregullt
prderisa nuk del q gjykatat t ken neglizhuar si pr marrjen e provave ashtu edhe pr thirrjen n gjyq t personave q pretendojn
pr bashkpronsi.

10
VGJK 17/2005: Sipas kriterit kushtetues t vlersimit t shtjes lidhur me shterimin e mjeteve ligjore, Gjykata
Kushtetuese mon se prgjithsisht, nuk konsiderohen t shteruara mjetet ligjore kur pr shkelje gjat procedimeve t mparshme,
shtja sht kthyer pr rigjykim nga instanca m e lart gjyqsore. N kto raste, mungesa e legjitimimit pr t ushtruar ankim
kushtetues lidhet dhe prcaktohet nga fakti se procesi vazhdon dhe ka ende mjete t tjera ankimi pr t rivendosur t drejtn gjat
shqyrtimit t shtjes n gjykatat e sistemit gjyqsor. Nj situat e ndryshme krijohet kur krkuesi pretendon se nuk jan
respektuar kriteret e procesit t rregullt ligjor n instancn e fundit t gjykimit dhe nuk sht parashikuar asnj mjet ankimi
ndaj vendimit t ksaj shkalle gjykimi. N kto raste edhe pse shtja kthehet pr rigjykim dhe procesi gjyqsor vazhdon, n
aspektin e shterimit t mjeteve ka rndsi fakti, se krkuesi, nuk ka mjet tjetr ankimi ndaj shkeljeve t pretenduara n instancn e
fundit t gjykimit dhe se shqyrtimi gjyqsor rishtazi, nuk pretendon t ndreq kto shkaqe, por t gjykoj shtjen n themel. N
rrethana t tilla, sht n kompetenc t Gjykats Kushtetuese, t vlersoj sipas karakterit t shtjes konkrete dhe llojit t shkeljeve
t pretenduara, nse krkuesi i ka shterur ose jo t gjitha mjetet ligjore pr mbrojtjen e t drejtave t pretenduara. Nj qndrim t till
lidhur me kriteret vlersuese pr shterimin e mjeteve ka mbajtur edhe Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut n praktikn e saj. N
nj vendim t saj kjo Gjykat, n radh t par vuri n bisedim faktin e shterimit t mjeteve, duke prcaktuar se ky rregull nnkupton
q krkuesi tu drejtohet mjeteve q jan efektive dhe t mjaftueshme pr t realizuar ndreqjen e shkeljeve t lejuara.[2] Ajo, nnvizon
se ekzistenca e mjeteve n fjal duhet t jet me siguri e realizueshme, jo vetm n teori por edhe n praktik, pa cnuar efektivitetin e
domosdoshm. Nisur nga kto kritere kushtetuese dhe qllimi q ato synojn t arrijn, Gjykata Kushtetuese vlerson se n
lidhje me shtjen objekt shqyrtimi, pr vet rrethanat specifike t paraqitura, kur rishikimi sht mjet i jashtzakonshm dhe vendimi
i Gjykats s Lart sht prfundimtar, krkuesit nuk kan mjet tjetr pr t goditur vendimin q ka pranuar krkesn pr rishikim. N
kto rrethana, krkuesit i kan shterur t gjitha mjetet ligjore pr mbrojtjen e t drejtave t tyre, prandaj pretendimet e ngritura n
krkes duhet ti nnshtrohen shqyrtimit kushtetues.

11
VGJK 7/2006: Esht e vrtet se natyra e vendimit t Gjykats Kushtetuese sipas nenit 132 t Kushtetutes, si rregull,
lidhet me t drejtn pr t shfuqizuar aktet q shqyrton. N t vrtet Gjykata Kushtetuese, duke patur edhe shum kompetenca t
tjera ve atyre t parashikuara n nenin 131 t Kushtetuts, sht e detyruar t jap dhe vendime t llojeve t tjera, t ndryshme, pra
dhe vendime konstatuese apo deklarative q n t vrtet kan efekte, pavarsisht se nuk jan t natyrs q shfuqizojn nj akt
konkret. Kshtu psh., Gjykata Kushtetuese vendos dhe pr vrtetimin e pamundsis s Presidentit t Republiks pr t ushtruar
funksionet e tij ose pr zgjedhshmrin dhe papajtueshmrin n ushtrimin e funksioneve t tij dhe t deputetve, si dhe verifikimin e
zgjedhjes se tyre. N raste t ksaj natyre dhe pr t tjera si kto, Gjykata Kushtetuese merr vendime q kan nj natyr tjetr nga ato
pr t cilat bhet fjal n nenin 132 t Kushtetuts. Pra, Gjykata Kushtetuese vendos nse konstaton prekjen e nj t drejte themelore
nga organet q merren me ekzekutimin e vendimeve gjyqsore t forms s prer. Pas ksaj, do organ q ka detyrime nga vendimi
prkats, detyrohet t marr masat e nevojshme pr t ekzekutuar vendimin n mnyr t plot e t prpikt me dispozitat e Kodit t
Procedurs Civile.

54
VGJK 2/2003: N nenin 132 pika 1 t Kushtetuts sht parashikuar, se Gjykata Kushtetuese ka vetm t drejtn e shfuqizimit t
akteve q shqyrton. Prve ksaj, kontrolli kushtetues i ligjeve ose akteve t tjera normative shtrihet vetm mbi ato burime t t drejts
q aktualisht jan n fuqi. Megjithat, n disa raste, ktij kontrolli i nnshtrohen edhe norma juridike t shfuqizuara kur kto, si pjes e
t drejts pozitive, duhet t zbatohen pr rregullimin e pasojave juridike q zgjasin n koh dhe jan t lidhura m ekzekutimin
periodik ose me afat t detyrimeve juridike civile q rrjedhin nga marrdhnie juridike t krijuara n kohn e ligjit t shfuqizuar.
Duke iu referuar shtjes objekt gjykimi ... Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin, se krkesa e Gjykats s Rrethit Gjyqsor
Durrs sht pa objekt pasi ligji i kundrshtuar prej ksaj gjykate pr papajtueshmri me Kushtetutn ka rn nga fuqia.... Me
plotsimin e ktij qllimi ky ligj ka rn nga fuqia. Prve ksaj, ky ligj, hyn n kategorin e ligjeve t posame. Pr pasoj, duke qen
i till, n rastet kur ligji pasardhs sht i prgjithshm, nuk aplikohet rregulli i abrogimit (i shfuqizimit nga ligjvnsi). Ktu bn
prjashtim vetm rasti kur ligjvnsi shpreh nj vullnet t kundrt, dmth., n rastet kur me ligjin e prgjithshm q nxjerr pas ligjit t
posam, ligjvnsi ka pr qllim t eleminoj ose t rregulloj pasojat q ka sjell ligji i posam, gj q n rastin n shqyrtim nuk ka
ndodhur.
VGJK 8/2003: Shkeljet e ndryshme ligjore q mund t evidentohen nga palt gjat proceseve gjyqsore nuk lidhen
pazgjidhshmrisht me konceptin kushtetues dhe t jurisprudencs evropiane t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor. Kompetenca
e Gjykats Kushtetuese pr t shqyrtuar ankesat e individve pr shkelje t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor nuk ka pr qllim
t dubloj dhe t spostoj t drejtn e gjykatave t sistemit t zakonshm gjyqsor pr t zgjidhur vet shtjet. E drejta pr nj proces
t rregullt ligjor prbn nj nga t drejtat e parashikuara n Kushtetutn ton dhe n Konventn Evropiane dhe lidhet me garancit q u
ofrohen palve gjat nj gjykimi, n drejtim t respektimit t atyre parimeve esenciale q prbjn thelbin e procesit. Standarte t tilla
kushtetuese si e drejta pr tiu drejtuar gjykats, e drejta e mbrojtjes, paansia n gjykim, gjykimi publik, prezumimi i pafajsis etj.,
prbjn elementet kryesore q Gjykata Kushtetuese ka konsoliduar n jurisprudencn e saj pr kuptimin sa m t plot t s drejts
pr nj proces t rregullt ligjor.

__________________

Neni 133

1. Pranimi i ankesave pr gjykim vendoset nga nj numr gjyqtarsh, si prcaktohet

me ligj.
2. Gjykata Kushtetuese vendos me shumicn e t gjith antarve t saj.

Neni 134

1. Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje vetm me krkes t:

a) Presidentit t Republiks;
b) Kryeministrit;
c) jo m pak se nj s pests s deputetve;
) Kryetarit t Kontrollit t Lart t Shtetit;
d) do gjykate sipas rastit t nenit 145 pika 2 t ksaj Kushtetute;
dh) Avokatit t Popullit;
e) organeve t qeverisjes vendore;
) organeve t bashksive fetare;
f) partive politike dhe organizatave t tjera;
g) individve.

55
 2. Subjektet e parashikuara nga nnparagraft dh, e, , f dhe g t paragrafit 1 t ktij
neni mund t bjn krkes vetm pr shtje q lidhen me interesat e tyre.

______________

VGJK 40/2007: Gjykata Kushtetutese vlerson si t nevojshme q s pari t shprehet mbi legjitimimin e krkuesit. Lidhur me kt
Gjykata mon se Avokati i Popullit legjitimohet n paraqitjen e krkess s tij para ksaj Gjykate. Si sht theksuar edhe n praktikn
e mparshme t ksaj Gjykate, Avokati i Popullit, si nj nga subjektet q mund ta vr n lvizje Gjykatn Kushtetuese n baz t
nenit 134/2 t Kushtetuts, duhet t justifikoj interesin e tij n shtjen konkrete. Interesi i tij duhet t lidhet me funksionin kushtetues
q ushtron kur si rrjedhoj e zbatimit t ligjit, aktit normativ nnligjor, nga veprimet ose mosveprimet e administrats publike, jan
cenuar t drejtat dhe lirit themelore t individve. Kto shkelje duhet t evidentohen n procesin e veprimtaris s Avokatit t
Popullit, gjat shqyrtimit t ankesave, krkesave dhe njoftimeve q i paraqiten atij. Gjykata Kushtetuese e sheh me vend t ndalet edhe
nj her n prcaktimin e konceptit interes n shtjen me krkues Avokatin e Popullit, sipas nenit 134/2 t Kushtetuts, ku
parashikohet se ky organ mund t bj krkes para ksaj Gjykate vetm pr shtjet q lidhen me interesat e tij. Sipas nenit 60 t
Kushtetuts, Avokati i Popullit sht organ kushtetues i krijuar pr t mbrojtur t drejtat dhe interesat e ligjshme t individit nga
veprimet ose mosveprimet e paligjshme e t parregullta t administrats publike. Nj nga mnyrat me t cilat ky organ realizon
funksionin e tij sht edhe vnia n lvizje e Gjykats Kushtetuese pr shfuqizimin e akteve normative t nxjerra nga administrata
publike dhe q nga evidentimi i Avokatit t Popullit rezultojn t jen n papajtueshmri me Kushtetutn. Avokati i Popullit mund t
arrij n kt prfundim prmes hetimeve, vzhgimeve apo informacioneve q ai mbledh, kur individt i drejtohen atij me an t
ankess ose krkess. Nse ky organ vlerson se si rrjedhim i veprimtaris s administrats publike jan shkelur t drejtat dhe lirit
themelore t individit, ather ai ndrmerr hapa konkret pr verifikimin e mtejshm t shkaqeve q kan uar n kt shkelje dhe
rast pas rasti rekomandon marrjen e masave t karakterit normativ, nse sht e nevojshme. Gjykata Kushtetuese konstaton se
kompetenca e Avokatit t Popullit pr tiu drejtuar ksaj Gjykate konsiderohet si nj garanci shtes q i sht dhn n mnyr
indirekte individit pr t vn n vend t drejtn e cenuar nga aktet e administrats publike. Nuk sht detyra kryesore e Avokatit t
Popullit ti drejtohet gjykatave n trsi dhe Gjykats Kushtetuese n veanti. Megjithat n legjislacionet e vendeve ku nuk sht
parashikuar ekzistenca e mjeteve t tilla si kundrshtimi i drejtprdrejt i akteve normative para Gjykats Kushtetuese, Avokati i
Popullit mund t luaj nj rol t rndsishm n verifikimin e shkeljeve t t drejtave themelore t individit deri n investimin e
Gjykats Kushtetuese. N raste t tilla, Avokati i Popullit duhet t argumentoj shkeljen konkrete dhe interesin n shtjen q krkon
t shqyrtohet nga Gjykata Kushtetuese. Kur Avokati i Popullit krijon bindjen se shkelja ka ardhur si pasoj e prmbajtjes s nj ligji
ose akti tjetr normativ, pra nga vet formulimi i vullnetit t organit q e ka nxjerr at, ather ai mund t investoj Gjykatn
Kushtetuese duke krkuar shfuqizimin e aktit si antikushtetues. N nj rast t till mund t thuhet se shtja konkrete lidhet me
interesin e ktij organi kushtetues pr t mbrojtur t drejtat dhe lirit e individit. N kt kndvshtrim, interesi i Avokatit t Popullit
pr t vn n lvizje Gjykatn Kushtetuese me qllim shfuqizimin si antikushtetues t aktit t ligjvnsit duhet t shqyrtohet rast pas
rasti, pasi ky sht edhe kuptimi i nenit 134/2 t Kushtetuts, i cili e ka renditur kt organ n grupin e subjekteve q i drejtohen
Gjykats Kushtetuese vetm nse justifikojn interesin e tyre n shtjen konkrete. Ashtu si sht shprehur edhe n praktikn e
mparshme t ksaj Gjykate, interesi i nj subjekti n nj shtje n kuptim t shkronja dh, e , f t nenit 134 t Kushtetuts
do t quhet i justifikuar nse ai arrin t provohet nga vet krkuesi se pasoja sht e drejtprdrejt pra rrjedh direkt nga akti objekt
shqyrtimi, sht aktuale dhe sipas rastit, sht e lidhur ngusht me detyrat dhe funksionet e institucionit ose organizats respektive.
Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se krkuesi i plotson t tre kto kritere, pasi krkesa lidhet me prmbajtjen e aktit
normativ, i cili, sipas tij, sjell pasoja direkte n nj t drejt kushtetuese themelore si sht e drejta e vots. Gjithashtu, cenimi sht
aktual dhe jo potencial, pasi, sipas krkuesit, t burgosurit jan penguar realisht t ushtrojn t drejtn e vots si rrjedhim i prmbajtjes
s dispozits s nenit 63/3 t Kodit Zgjedhor. Edhe elementi i tret, pra lidhja e drejtprdrejt me subjektin, ekziston, pasi, si u shpreh
m lart, sht n funksionin e Avokatit t Popullit t mbroj interesat e ligjshm t individit nga veprimet ose mosveprimet e
administrats publike. N krkesn para ksaj Gjykate krkuesi ka parashtruar se ai sht vn n lvizje pr kt shkelje nga vet t
burgosurit, t cilt nuk kan pasur mundsi t ushtrojn t drejtn e tyre t vots. Avokati i Popullit, n ushtrim t kompetencave t
veta, ka krijuar mendimin se shkak pr mosushtrimin e ksaj t drejte sht prmbajtja e dispozits s Kodit Zgjedhor, eleminimi i s
cils mund t sjell si pasoj vendosjen n vend t s drejts s shkelur. Gjykata Kushtetuese mon se vnia n lvizje nga Avokati i
Popullit sht n prputhje me funksionin e tij kushtetues dhe me filozofin e krijimit t ktij institucioni, si nj mekanizm efektiv n
mbrojtje t t drejtave kushtetuese t shtetasve, t drejta t cilat prbjn bazn e rendit ton juridik.

VGJK 29/2006: Ligji organik pr Gjykatn Kushtetuese formulon orientime t prgjithshme pr organin q ka t drejtn t inicioj
gjykime t ktij lloji, por ai nuk specifikon konkretisht se cilt jan kto organe. Sipas nenit 54, pika 3 t ktij ligji, krkesa para
Gjykats Kushtetuese ngrihet nga subjektet n konflikt ose nga subjektet e cenuara drejtprdrejt nga konflikti. Pavarsisht nga
karakteri objektiv apo subjektiv i shkakut q lind mosmarrveshjen, Gjykata Kushtetuese vendos, sipas nenit 56 t ligjit t
siprprmendur, se cili organi i pushtetit ka n kompetenc zgjidhjen e shtjes konkrete, pr t ciln ka lindur mosmarrveshja. Ve
ksaj kur zgjidhja e mosmarrveshjes s kompetencs ka t bj me akte ligjore ose nnligjore t nxjerra nga organet pal n konflikt,
ajo shqyrton gjithashtu edhe kushtetutshmrin apo ligjshmrin e aktit. N kt mnyr, gjykimi n Gjykatn Kushtetuese
prqendrohet pikspari n zgjidhjen e mosmarrveshjeve t kompetencs pr sa i takon funksioneve t nivelit kushtetues, duke gjetur
dhe eliminuar dhe shkakun vendimtar q e ka sjell lindjen e mosmarrveshjes. Nisur nga sa u parashtrua m sipr, nxirret konkluzioni
se do organ pushteti legjitimohet t bj krkes para Gjykats Kushtetuese kur ai pretendon se ndodhet para nj konflikti
kompetence, i cili mund t ket lindur pr shkak t ligjit ose t nj veprimtarie faktike. Prcaktuese sht q sfera e kompetencave e
organeve apo subjekteve t konfliktuara duhet t jet e prkufizuar nga norma kushtetuese. Nga kjo analiz, Gjykata Kushtetuese
56
konkludon se Bashkia e Tiranes, nprmjet Kryetarit t saj, si organ ekzekutiv i qeverisjes vendore dhe nj ndr subjektet e
parashikuar nga neni 134/1, shkronja e t Kushtetuts, por, pr m tepr si subjekt n konflikt, q pretendon pr ekzistencn e
mosmarrveshjes s kompetencs ndrmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore, duke iu referuar parimit t decentralizmit t
pushtetit dhe t autonomis vendore, legjitimohet n aspektin kushtetues pr t ngritur nj shtje t ksaj natyre. Edhe n aspektin e
legjitimimit formal e procedural sht Kryetari i Bashkis, i cili mban edhe pozicionin e Kryetarit t KRRT-s, q sipas ligjit nr.8652,
dat 31.07.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore, ushtron t gjitha kompetencat q ligji i ka njohur komuns
ose bashkis n fushn e planifikimit urban.

VGJK 35/2007: shtjen e legjitimimit t krkuesit, (locus standi) Gjykata Kushtetuese e vlerson si nj ndr aspektet kryesore q
lidhen me inicimin e nj procesi kushtetues. N gjykime t kontrollit t kushtetutshmris s norms, subjektet inicuese q
parashikohen n nenin 134, pika 2 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris kan detyrimin pr t provuar lidhjen e domosdoshme
q duhet t ekzistoj ndrmjet veprimtaris ligjore q ato kryejn dhe shtjes kushtetuese t ngritur. Shoqatat (organizatat e tjera)
jan t specifikuara n nenin 134, pika 1, shkronja g t Kushtetuts, si nj ndr subjektet q ushtrojn n mnyr t kushtzuar t
drejtn pr tiu drejtuar Gjykats Kushtetuese, duke patur legjitimitet kushtetues vetm pr shtjet q lidhen me interesat e tyre. N
kuptimin kushtetues dhe ligjor, shoqatat paraqiten si bashkime vullnetare t shtetasve mbi bazn e ideve, bindjeve, pikpamjeve e
interesave t prbashkta. N rastin konkret, Shoqata Pronsi me Drejtsi, sipas statutit, n fokus t veprimtaris s saj ka mbrojtjen
e interesave t ish-pronarve, q jan zhveshur nga pronsia nprmjet shtetzimeve, konfiskimeve dhe me do mnyr tjetr nga
regjimi totalitar si dhe mbrojtjen e interesave ekonomike t pronarve nga do cenim i t drejts s pronsis. Gjat shqyrtimit t
shtjes sht konstatuar, se ligji objekt shqyrtimi, trajton probleme q lidhen me legalizime n vendbanime formale, zona informale,
territore t tjera si dhe t shtesave pa leje n ndrtime me leje; kalimin e pronsis s parcels ndrtimore ku sht ngritur ndrtimi pa
leje; urbanizim t zonave t blloqeve informale, t ndrtimeve informale dhe integrimin e tyre n zhvillimin territorial; procedurat e
legalizimeve dhe ngritjen e strukturave prgjegjse pr realizimin e tyre. Ky ligj rregullon jo vetm problemin e legalizimit t
ndrtimeve pa leje t ngritura mbi toka apo troje t pronarve privat, por dhe mbi toka e troje pron publike.Nga shqyrtimi i
problematiks konstatohet se me interesat e krkuesit kan t bjn vetm problemet e kalimit t prons private tek ndrtuesit e
paligjshm dhe ajo pjes e ligjit q trajton aspekte t urbanizimit t zonave t ndryshme q prfshihen n t, por q prekin pronn
private.N kto rrethana, Gjykata Kushtetuese mon se pretendimi i krkuesit pr antikushtetutshmrin e ligjit nr. 9482, dat
03.04.2006 Pr legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndrtimeve pa leje, nuk mbart n vetvete interesin pr tu konsideruar n
kuptim t nenit 134, pika 2 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris si subjekt inicues i gjykimit abstrakt t kushtetutshmris s
norms juridike lidhur me shtje q nuk kan t bjn me veprimtarin e tyre. Krkuesi legjitimohet vetm pr at pjes t ligjit q ka
t bj me cenimin e interesave t pronarit t ligjshm privat. Pretendimi i prfaqsuesit t Kshillit t Ministrave lidhur me
moslegjitimimin e krkuesit pr pjesn e dispozitave t ligjit q kan t bjn me pronn publike sht i drejt.

VGJK 1/2005: N gjykime t kontrollit t kushtetutshmris s norms, subjektet inicuese q parashikohen n nenin 134, pika 2 t
Kushtetuts s Republiks s Shqipris kan detyrimin pr t provuar lidhjen e domosdoshme q duhet t ekzistoj ndrmjet
funksionit e veprimtaris ligjore q ato kryejn dhe shtjes kushtetuese t ngritur. Partit politike jan t specifikuara n nenin 134,
pika 1, shkronja f t Kushtetuts, si nj ndr subjektet q ushtrojn n mnyr t kushtzuar t drejtn pr tiu drejtuar Gjykats
Kushtetuese. Ato kan legjitimitet kushtetues vetm pr ato shtje q lidhen me interesat e tyre. N kuptimin kushtetues dhe ligjor,
partit politike paraqiten si bashkime vullnetare t shtetasve mbi bazn e ideve, bindjeve e pikpamjeve politike t prbashkta, q
synojn t ndikojn n jetn e vendit nprmjet pjesmarrjes n zgjedhje dhe prfaqsimit t popullit n organet e zgjedhura t
pushtetit. Partit politike n sistemin e zgjedhjeve e veanrisht n procesin zgjedhor, q nga fushata parazgjedhore, paraqitja e
kandidatve, formimi i trupave zgjedhore, ndjekja e zgjedhjeve e deri tek ndarja e mandateve, paraqiten si nj faktor prcaktues shum
i rndsishm. Prandaj, demokracia prfaqsuese, ashtu si dhe sistemi i zgjedhjeve, nuk mund t paramendohen pa ekzistencn dhe
funksionimin e partive politike. Ky pozicion specifik q partit politike kan n raport me zgjedhjet prcakton njkohsisht dhe
interesin e tyre pr t patur nj legjislacion dhe rregulla sa m t qarta e t drejta.
________________

PJESA E NNT

GJYKATAT

Neni 135

1. Pushteti gjyqsor ushtrohet nga Gjykata e Lart, si dhe nga gjykatat e apelit e
gjykatat e shkalls s par, t cilat krijohen me ligj.
2. Kuvendi mund t krijoj me ligj gjykata pr fusha t veanta, por n asnj rast
gjykata t jashtzakonshme.
____________________
VGJK 12/2003: U vrtetua se Gjykata e Apelit Kor, gjat zhvillimit t procesit gjyqsor ka lejuar disa shkelje t rndsishme
proceduriale. Ajo ka marr prsipr rolin e ekspertit duke vlersuar si t zn truallin e paditsave n kushtet, kur sipas nenit 135 t
57
Kushtetuts, gjykatat jan organe t pushtetit gjyqsor dhe si t tilla nuk mund t kryejn detyra jasht veprimtaris gjyqsore.
Proceduralisht, ekspertt, thirren nga gjykata pr sqarimin e fakteve pr t cilat krkohen njohuri t posame. shtja e prcaktimit t
llojit t truallit objekt konflikti,sht e till q gjykata e apelit zgjidhjen e saj nuk duhet ta bnte vet, por t urdhronte kryerjen e nj
ekspertimi t ri.
_____________________

Neni 136

1. Antart e Gjykats s Lart emrohen nga Presidenti i Republiks me plqimin e

Kuvendit.
2. Njri nga antart emrohet Kryetar sipas procedurs s parashikuar n paragrafin
1 t ktij neni.
3. Kryetari dhe antart e Gjykats s Lart qndrojn n detyr pr 9 vjet pa t
drejt riemrimi.
4. Gjyqtart e tjer emrohen nga Presidenti i Republiks me propozim t Kshillit t
Lart t Drejtsis.
5. Gjyqtar mund t jen vetm shtetasit me arsim t lart juridik. Kushtet dhe
procedura e zgjedhjes caktohen me ligj.
_________________

VGJK 2/2005: Kuvendi i Shqipris n rastet e shqyrtimit t dekreteve t Presidentit t Republiks pr emrimin e gjyqtarve t
Gjykats Kushtetuese dhe t gjyqtarve t Gjykats s Lart, ka kompetenc t shqyrtoj jo vetm prmbushjen e kritereve formale,
por t shqyrtoj edhe meritn e emrimit t tyre. Pr rrjedhoj, Kuvendi i Shqipris ka kompetenc t jap ose jo plqimin pr
emrimet e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese dhe t gjyqtarve t Gjykats s Lart.

a) Gjykata Kushtetuese vlerson se, s pari, termi plqim, q gjendet n tekstin e neneve 125/1 e 136/1 t Kushtetuts, duhet t
analizohet n kuptimin literal. N kt aspekt, ky term, sipas kuptimit t zakonshm t tij, nnkupton t qent n nj mendje pr dika,
miratimin, pranimin.[1] Pra, plqimi i Kuvendit, sipas kuptimit t msiprm, nnkupton pranimin e kandidaturs prkatse. Thn
ndryshe, plqimi q krkojn dispozitat e msiprme, nnkupton nj lloj konsensusi midis ktyre organeve kushtetuese q prfshihen
n procesin e emrimit t gjyqtarve t gjykatave m t larta;

b) Krahas kuptimit gjuhsor t termit t msiprm, edhe n baz t interpretimit teleologjik t dispozitave objekt interpretimi,
konstatohet se qllimi i hartuesve t Kushtetuts, ka qen q emrimi i gjyqtarve t mos mbetej vetm n kompetencn e nj organi,
gj q siguron n mnyr m t prshtatshme pavarsin dhe autoritetin e ktyre gjykatave. Pr pasoj, pjesmarrja e Kuvendit t
Shqipris n kt proces ka pr qllim balancimin e kompetencs s Presidentit t Republiks n emrimin e gjyqtarve, dhe kjo
vjen n harmoni edhe me parimin e ndarjes dhe balancimit ndrmjet pushteteve, t parashikuar n nenin 7 t Kushtetuts. Interpretimi,
sipas t cilit, emrimi i prket, n mnyr ekskluzive, nj organi politik me natyr individuale (Kryetarit t Shtetit), nuk do t ishte n
pajtim me standardin prkats n kt fush. Ky prfundim mund t konfirmohet edhe nga pikpamja e t drejts kushtetuese t
krahasuar. Kshtu, n Kushtetutat dhe ligjet q prcaktojn regjimin e nj shteti demokratik t s drejts, standardi prkats n kt
drejtim synon nj procedur pr emrimin e gjyqtarve t gjykatave m t larta, q nga pikpamja e organeve kushtetuese q marrin
pjes n kt proces, mund t quhet plurale. N esenc, kjo procedur emrimi karakterizohet ose nga ndarja e kompetencs s
zgjedhjes s gjyqtarve midis shum organeve ose institucioneve t shtetit; - ose, n raste t tjera, nga kooperimi i institucional i dy
ose m shum organeve n caktimin e gjyqtarve; ose si nj procedure ekskluzivisht (ose pothuajse) parlamentare pr zgjedhjen e
gjyqtarve, ku hyn n loj pluralizmi konkurencial i partive politike q marrin pjes dhe nevoja pr krkimin e nj konsensusi midis
tyre. N rastin n shqyrtim, sistemi i emrimit i pranuar nga Kushtetuta e Shqipris ka n esenc kooperimin institucional t
Presidentit t Republiks dhe t Kuvendit t Shqipris;

c) Gjykata vlerson gjithashtu se, kompetenca e Kuvendit t Shqipris pr nj shqyrtim t plot, pra edhe n kndvshtrimin e
merits, t zgjedhjes s br nga ana e Presidentit t Republiks, sht n pajtim edhe me formn e regjimit politik t prcaktuar n
Kushtetut (neni 1) - si Republik Parlamentare. N kt vshtrim, pjesmarrja e Kuvendit t Shqipris n procesin e emrimit t
gjyqtarve, q shkon tej nj kontrolli juridik t procesit, sht n harmoni t plot me natyrn politike t ktij organi;

d) Konstatimet e msiprme gjejn konfirmim duke patur parasysh edhe evoluimin e kuadrit kushtetues n vendin ton lidhur me
procesin e caktimit t gjyqtarve t gjykatave m t larta, proces n t cilin, Kuvendi i Shqipris ka patur dhe ka nj rol substancial.
____________________
58
 Neni 137

1. Gjyqtari i Gjykats s Lart mund t ndiqet penalisht vetm me miratimin e

Kuvendit.
2. Gjyqtari i Gjykats s Lart mund t ndalohet ose t arrestohet vetm n qoft se
kapet n kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij. Organi kompetent
njofton menjher Gjykatn Kushtetuese. Kur Gjykata Kushtetuese nuk jep plqimin
brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi kompetent sht i
detyruar ta liroj at.
3. Gjyqtart e tjer mund t ndiqen penalisht vetm me miratim t Kshillit t Lart
t Drejtsis.
4. Gjyqtari mund t ndalohet ose t arrestohet vetm n qoft se kapet n kryerje e
sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s tij. Organi kompetent njofton menjher
Kshillin e Lart t Drejtsis. N qoft se Kshilli i Lart i Drejtsis nuk jep plqimin
brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi kompetent sht i
detyruar ta liroj at.

Neni 138

Koha e qndrimit t gjyqtarve n detyr nuk mund t kufizohet; paga dhe prfitimet
e tjera t tyre nuk mund t ulen.

Neni 139

1. Mandati i gjyqtarit t Gjykats s Lart mbaron kur:

a) dnohet me vendim gjyqsor t forms s prer pr kryerjen e nj krimi;
b) nuk paraqitet n detyr pa arsye pr m shum se 6 muaj;
c) mbush moshn 65 vje;
) jep dorheqjen;
d) deklarohet i paaft pr t vepruar me vendim gjyqsor t forms s prer.
2. Mbarimi i mandatit t gjyqtarit deklarohet me vendim t Gjykats s Lart.

Neni 140

Gjyqtari i Gjykats s Lart mund t shkarkohet nga Kuvendi me dy t tretat e t

gjith antarve t tij pr shkelje t Kushtetuts, pr kryerjen e nj krimi, pr paaftsi
mendore a fizike dhe pr akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e
gjyqtarit. Vendimi i Kuvendit shqyrtohet nga Gjykata Kushtetuese, e cila, kur vrteton se
ekziston nj nga shkaqet e msiprme, deklaron shkarkimin e tij nga detyra.

Neni 141

1. Gjykata e Lart ka juridiksion fillestar dhe rishikues. Ajo ka juridiksion fillestar

kur gjykon akuzat penale kundr Presidentit t Republiks, Kryetarit dhe antarve t
59
Kshillit t Ministrave, deputetve, gjyqtarve t Gjykats s Lart dhe gjyqtarve t
Gjykats Kushtetuese.
2. Pr njsimin ose ndryshimin e praktiks gjyqsore, Gjykata e Lart ka t drejt t
trheq pr shqyrtim n kolegjet e bashkuara shtje t caktuara gjyqsore.

_________________________________
VGJK 31/2005: Funksioni rishikues i Gjykats s Lart, i sanksionuar n nenin 141 t Kushtetuts, krkon q Gjykata e Lart,
s pari, t aplikoj t drejtn mbi faktet e konstatuara e t vlersuara n mnyr t pavarur nga gjykatat e rrethit dhe apelit dhe, s dyti,
t njsoj praktikn gjyqsore, n baz t interpretimit q u jep problemeve juridike, pra, t interpretoj ligjin pr tu zbatuar n
mnyr t njjt n t gjith territorin. Vendimet pr zgjidhjen e shtjeve konkrete, ndonse nuk kan efekte jasht kufijve objektiv
t shtjes n gjykim, ndihmojn pr nj funksionim harmonik t s drejts dhe marrin vlera t veanta prsa i prket koherencs dhe
vazhdueshmris s orientimeve jurisprudenciale.

__________________________________________________

Neni 142

1. Vendimet gjyqsore duhet t jen t arsyetuara.

2. Gjykata e Lart duhet ti botoj vendimet e saj, si dhe mendimet e pakics.
3. Organet e shtetit jan t detyruara t ekzekutojn vendimet gjyqsore.
_________________

VGJK 6/2006: Kto dispozita kushtetuese, lidhur me procesin e rregullt ligjor, n praktikn e Gjykats Kushtetuese, jan
trajtuar t lidhura ngusht me paragrafin e par t nenit 6 t Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, ku prcaktohet se: do
person ka t drejt q shtja e tij t dgjohet detyrimisht dhe publikisht, brenda nj afati t arsyeshm, nga nj gjykat e pavarur dhe
e paanshme e krijuar ligjrisht, e cila vendos qoft pr konfliktet mbi t drejtat dhe detyrimet e tij me karakter civil, qoft pr
bazueshmrin e do akuze t natyrs penale t drejtuar kundr tij2. Kto parime t rndsishme t Kushtetuts t Republiks s
Shqipris dhe t Konvents Evropiane, t vshtruara n kuadrin e t drejtave t njeriut, nnvizojn edhe faktin se do qytetar q i
drejtohet nj gjykate kompetente pr realizimin e nj t drejte, nuk mund t pres pakufi pr realizimin e saj, prandaj jan t lidhura
me domosdoshmrin e respektimit t nj afati t arsyeshm. Pr shqyrtimin e krkess s krkuesit, kjo lidhje mohet si e
domosdoshme. Organet e shtetit jan t detyruara t zbatojn vendimet gjyqsore, t cilat jan t detyrueshme jo vetm pr palt, por
dhe pr trashgimtart e tyre, pr personat q heqin t drejta nga palt, pr gjykatn q ka dhn vendimin dhe pr t gjitha gjykatat
dhe institucionet e tjera. Sipas nenit 146 t Kushtetuts Gjykatat i japin vendimet N Emr t Republiks. Ky deklarim kushtetues
dshmon faktin se vendimet e gjykatave jan vlersuar nga Kushtetuta, si prsa i prket karakterit t tyre ashtu dhe pr pasojat q ato
sjellin pr shtetasit dhe pr shoqrin n trsi. I gjith procesi gjyqsor shpesh her i vshtir e problematik nuk do t kishte
vler nqoftse nuk do t pasohej nga nj proces q lidhet drejtprsdrejti me veprimtarin e organeve t prmbarimit, me
ekzekutimin e vendimit ose t realizimit t s drejts s fituar.

Faza e dyt, kur lipset dhe ndrhyrja, qoft dhe me masa shtrnguese pr zbatimin e tij, realizohet ajo q quajm qllimi i drejtsis.
N kt faz, e drejta sht e sigurt, por krkohet q ajo t vihet n jet qoft dhe me masa shtrnguese nse zbatimi vullnetar nuk jep
rezultatet e duhura. Duke qen kshtu, gjykimi nuk duhet konceptuar ngusht vetm me sigurimin e nj vendimi gjyqsor, por me
prfundimin e gjith ktij procesi, sepse nj e drejt e fituar, nse ajo nuk realizohet nprmjet ekzekutimit t vendimit, mbetet pa
asnj vler. Gjykata Kushtetuese, mon se e drejta pr t krkuar ekzekutimin brenda nj afati t arsyeshm t nj vendimi t forms
s prer t gjykats duhet konsideruar si pjes prbrse e t drejts pr nj proces t rregullt ligjor n kuptim t Kushtetuts s
Republiks s Shqipris dhe t Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut. Por kjo shtje paraqet veorit e veta n nj aspekt
tjetr, sepse n kt rast, kjo gjykat vetm se konstaton shkeljen e br nga organet prkatse, t cilat, nuk kan zbatuar pa shkaqe t
prligjura ligjore, nj vendim t forms s prer t gjykats.

Neni 143

Qenia gjyqtar nuk pajtohet me asnj veprimtari tjetr shtetrore, politike ose private.

Neni 144
60
 Gjykatat kan buxhet t veant, t cilin e administrojn vet. Ato e propozojn
buxhetin e tyre sipas ligjit.

Neni 145

1. Gjyqtart jan t pavarur dhe u nnshtrohen vetm Kushtetuts dhe ligjeve.

2. Kur gjyqtart mojn se ligjet vijn n kundrshtim me Kushtetutn, nuk i
zbatojn ato. N kt rast, ata pezullojn gjykimin dhe ia drgojn shtjen Gjykats
Kushtetuese. Vendimet e Gjykats Kushtetuese jan t detyrueshme pr t gjitha
gjykatat.
3. Ndrhyrja n veprimtarin e gjykatave ose t gjyqtarve passjell prgjegjsi sipas
ligjit.
________________

VGJK 11/2004: N nenin 145 t Kushtetuts sanksionohet, se gjyqtart jan t pavarur dhe i nnshtrohen vetm Kushtetuts dhe
ligjeve. Me kt kuptohet pavarsia, prgjegjsia dhe kompetenca e veant e gjyqtarve n dhnien e drejtsis, nprmjet zgjidhjes
s shtjeve konkrete. Asnj pushtet tjetr nuk mund t funksionoj si gjykat dhe t ushtroj detyrn e gjyqtarit. Askush nuk mund t
ndrhyj n dhnien e drejtsis apo n dhnien e vendimit pr shtje t caktuara. Askujt nuk i lejohet t vr n diskutim njohjen
dhe vlern e vendimeve apo t refuzoj zbatimin e tyre, pasi ato kan marr form t prer. Kto koncepte, mbi pavarsin e
gjyqsorit dhe e gjyqtarve gjejn pasqyrim dhe n deklaratn e Kshillit konsultativ t gjyqtarve Europian, sipas t cils
principet themelore t statusit t gjyqtarit t jen t prcaktuara n normat e brendshme t nivelit m t lart dhe n rregulla t nivelit
legjislativ. Gjyqtart kan detyrim t japin vendime n prputhje me Kushtetutn dhe ligjet, prandaj jan vendosur mekanizma apo
rregulla q sigurojn shmangien nga presionet, q mund t vijn edhe nga funksionar apo struktura t tjera, apo edhe nga brenda
gjyqsorit nprmjet gjyqtarve t niveleve m t larta ose q bjn pjes n organizma vendimmarrse pr karriern dhe statusin e
gjyqtarit.

__________________________

Neni 146

1. Gjykatat i japin vendimet n emr t Republiks.

2. Vendimet gjyqsore shpallen publikisht n do rast.

Neni 147

1. Kshilli i Lart i Drejtsis prbhet nga Presidenti i Republiks, Kryetari i

Gjykats s Lart, ministri i Drejtsis, 3 antar t zgjedhur nga Kuvendi, si dhe 9
gjyqtar t t gjitha niveleve, t cilt zgjidhen nga Konferenca Gjyqsore Kombtare.
Antart e zgjedhur qndrojn n detyr pr 5 vjet pa t drejt rizgjedhjeje t
menjhershme.
2. Presidenti i Republiks sht Kryetar i Kshillit t Lart t Drejtsis.
3. Kshilli i Lart i Drejtsis, me propozim t Presidentit, zgjedh nga radht e tij nj
zvendskryetar. Zvendskryetari organizon veprimtarin e Kshillit t Lart t
Drejtsis, si dhe kryeson mbledhjet e tij n munges t Presidentit t Republiks.
4. Kshilli i Lart i Drejtsis vendos pr transferimin e gjyqtarve, si dhe pr
prgjegjsin e tyre disiplinore sipas ligjit.

61
 5. Transferimi i gjyqtarve nuk mund t bhet pa plqimin e tyre, prvese kur kt e
diktojn nevojat e riorganizimit t sistemit gjyqsor.
6. Gjyqtari mund t shkarkohet nga Kshilli i Lart i Drejtsis pr kryerjen e nj
krimi, pr paaftsi mendore a fizike, pr akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe
figurn e gjyqtarit ose pr pamjaftueshmri profesionale. Kundr ktij vendimi gjyqtari
ka t drejt t ankohet n Gjykatn e Lart, e cila n kt rast, vendos me kolegje t
bashkuara.
_____________

VGJK 38/2003: Ndonse n nenin 147/6 t Kushtetuts n fuqi, prcaktohet se gjyqtart kan t drejt t ankohen n Gjykatn e Lart
kundr vendimit t Kshillit t Lart t Drejtsis pr largimin e tyre nga puna, ndrsa pr prokurort nuk parashikohet ndonj e drejt
e till, kjo nuk do t thot se prokurort nuk kan t drejtn t krkojn n gjykat t drejtat e tyre juridiko-civile. Kushtetuta nuk
prcakton pr prokurort ndonj procedur t veant gjykimi si bn pr gjyqtart, por nuk i prjashton ata nga e drejta pr tu
drejtuar n gjykat, ndaj akteve administrative, sipas dispozitave t Kodit t Procedurs Civile, ashtu si e kan kt t drejt t gjith
personat e tjer fizik e juridik... Gjykata e Lart i referohet vendimit t Gjykats Evropiane t t Drejtave t Njeriut t dats
08.12.1999 n shtjen Pellegrini kundr Francs, n t cilin prjashtohen nga veprimi i nenit 6/1 t Konvents, E drejta pr nj
proces t rregullt, krkesat e ngritura nga funksionart, (duke prmendur forcat e armatosura e policin) detyrimet e t cilave jan
karakteristike pr administratn q funksionon si depozituese e pushtetit publik dhe q sht prgjegjse pr mbrojtjen e interesave t
prgjithshme t shtetit. Arsyetimi i msiprm nuk mund t merret si baz pr tu mohuar prokurorve t drejtn pr tiu drejtuar
gjykats. Konventa si instrument i mbrojtjes s t drejtave t njeriut, ofron vetm nj standart minimum t mbrojtjes s t drejtave dhe
shtetet nuk pengohen t shkojn prtej ktij kufiri duke i njohur funksionarve t drejtn pr tu ankuar. Gjykata Evropiane e t
Drejtave t Njeriut e njeh t drejtn pr tiu drejtuar gjykats kur shprehet se neni 6/1 i siguron dokujt t drejtn t paraqes ankesa
n lidhje me t drejtat dhe detyrimet e tij civile prpara nj gjykate ose arbitrazhi; n kt mnyr, ai ushtron t drejtn pr gjykim,
nga e cila e drejta pr tiu drejtuar gjykats q sht e drejta pr t filluar nj proces prpara nj gjykate pr shtje civile, prbn nj
aspekt. (Philis kundr Greqis nr.1, vendimi i 27 gushtit 1991). Gjykata Kushtetuese me vendimin nr.28 , dat 21.02.2002 ka
shfuqizuar pikn 2 t nenit 34 t ligjit Pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris n Republikn e Shqipris q mohonte t
drejtn e ankimit t prokurorit ndaj dekretit t Presidentit pr shkarkimin e tij nga detyra. Ky shfuqizim sht br si n do rast tjetr,
nprmjet interpretimit t Kushtetuts, i cili ka fuqi erga omnes dhe sht prfundimtar n kuptim t nenit 124 t Kushtetuts.
Prandaj, zbatimi i ktyre vendimeve sht nj detyrim kushtetues, t cilin asnj organ, nuk ka t drejt ta ver n diskutim.

VGJK 11/2004: N kuptim t nenit 147, pika 4 t Kushtetuts dhe ligjeve t lartprmendura, KLD-ja sht i vetmi organ q ka
kompetenc t marr masn disiplinore t shkarkimit nga detyra t gjyqtarve t shkalls s par dhe t apelit, pavarsisht se kush ka
br verifikimin e shkeljes dhe kush bn propozimin pr masn disiplinore. Kt kompetenc KLD-ja e zbaton duke vepruar si organ
q dgjon palt dhe administron provat e nevojshme rreth pretendimeve t parashtruara. KLD-ja sht e lir q t mos pranoj asnj
krkes apo propozim q vjen pr masa disiplinore, kur nuk krijon bindjen se shkelja ekziston dhe nse sht i till q justifikon
masn. KLD-ja vepron si nj organizm demokratik sepse gjyqtari jo vetm q njihet paraprakisht me gjith materialet n ngarkim t
tij, por merr pjes n mbledhje t KLD-s, mund t prfaqsohet edhe nga avokati, ka t drejt t bj do sqarim apo t kundrtshtoj
do akuz, duke paraqitur edhe prova q i mon t nevojshme. Nga njra an prbrja e KLD-s, ku 2/3 jan prfaqsues t gjyqsorit,
dhe nga ana tjetr, funksionimi i tij mbi baza demokratike, e bjn kt organ q t jet objektiv dhe t marr masa t drejta kur
vrtetohen shkelje, si dhe t vihet n mbrojtje t gjyqtarve ndaj akuzave t padrejta. Kshtu q, pr kt organ pak rndsi ka se kush
bn propozimin. Jo vetm kaq. Sipas nenit 16 shkronjs t ligjit pr KLD-n, ky organ ka t drejt dhe detyr q t kryej
verifikime pr procedimin disiplinor t propozuar nga Ministri i Drejtsis, n rastet kur mohet dhe krkohet nga KLD-ja. N kto
kushte KLD-ja ka dhe instrumentat e duhura, Inspektoriatin e tij, q t verifikoj do propozim q i vjen pr procedimin disiplinor.
Duke qen kshtu, fakti q sipas ligjit, Ministri ka t drejt t kryej inspektime dhe n prfundim, kur vrteton shkelje q passjellin
prgjegjsi disiplinore, t nis procedimin disiplinor, nuk prbn ndonj zgjidhje me karakter antikushtetues, sepse nuk vjen n
kundrshtim me nenet 7 e 145 t Kushtetuts.

VGJK 24/2007: Neni 147 i Kushtetuts ka parashikuar kompetencn e Kshillit t Lart t Drejtsis q t ndrhyj e t marr masa
pr disiplinimin e gjyqtarve n ato aspekte q lidhen me ushtrimin e funksioneve e ruajtjen e figurs s gjyqtarit. Por, ndrsa pr
largimin nga detyra Kushtetuta u ka dhn t drejt gjyqtarve t ankohen n Gjykatn e Lart, pr masat e tjera disiplinore nuk
prcakton organin ku ata mund t ankohen dhe as mnyrn e shqyrtimit t ktyre ankesave. Llojin dhe natyrn e masave disiplinore si
dhe procedurn e marrjes s tyre Kushtetuta e ka ln n vlersim t ligjvnsit. Gjykata Kushtetuese, duke pranuar se Kushtetuta
nuk i ka ln ndonj hapsir ligjvnsit q n kuptim t fuqizimit t standardit t mbrojtjes s gjyqtarve, t prfshij n juridiksionin
kushtetues t Gjykats s Lart shqyrtimin e ankimit ndaj masave t tjera disiplinore , nuk ka konsideruar si t papajtueshm me
Kushtetutn shqyrtimin nga organe gjyqsore t ankesave t gjyqtarve pr masat disiplinore t dhna nga Kshilli i Lart i Drejtsis.

VGJK 26/2007: Gjykata Kushtetuese mon t domosdoshme t nnvizoj faktin, se qndrimi i mbajtur prej saj, pr evidentimin e
zgjerimit n mnyr antikushtetuese dhe tej kuptimit t nenit 141 q ligjvnsi i kishte dhn juridiksionit t Gjykats s Lart, nuk ka
patur pr qllim mohimin e t drejts s gjyqtarve pr tiu drejtuar gjykats pr masat e tjera disiplinore. Ajo sht konsekuente n
qndrimin e saj lidhur me mos lejimin e tejkalimit t juridiksionit kushtetues t Gjykats s Lart, n funksion t standardit t
62
mbrojtjes s gjyqtarit. Pr rastin konkret, Kushtetuta nuk jep hapsir pr t interpretuar n mnyr t zgjeruar juridiksionin e Gjykats
s Lart, por njkohsisht as nuk e ndalon ligjvnsin, q nprmjet nxjerrjes s normave ligjore, t parashikoj hollsisht t gjitha
elementet e domosdoshm q lidhen me rastet e prgjegjsis disiplinore, si dhe t procedurave q duhen ndjekur. N nenin 147 t
Kushtetuts parashikohen dy rregullime pr prgjegjsin disiplinore t gjyqtarit, nga t cilat, n kuptim dhe t nenit 4 t saj, njri
zbatohet drejtprsdrejti, ndrsa tjetri t referon te zgjidhja diskrecionare e ligjvnsit. Nga mnyra e formulimit t nenit 147, pika 6
konkludohet se vet Kushtetuta ka rregulluar shtjet q lidhen me largimin nga detyra t gjyqtarit si dhe ka njohur Kolegjet e
Bashkuara t Gjykats s Lart si organin kompetent q merret me shqyrtimin e ktij ankimi. Nj formulimi i ndryshm jepet n
pikn 4 t ktij neni, sipas t cilit, Kshilli i Lart i Drejtsis vendos pr transferimin si dhe pr prgjegjsin e tyre disiplinore sipas
ligjit. Kushtetuta, nprmjet ksaj dispozite referuese e ka autorizuar ligjvnsin q mbi bazn e koncepteve dhe parimeve
kushtetuese t caktoj kufijt e hapsirs rregulluese pr transferimin dhe prgjegjsin disiplinore t gjyqtarve nprmjet nxjerrjes s
normave prkatse juridike. Pikrisht mbi bazn e ktij interpretimi t dispozits s siprcituar, Gjykata Kushtetuese ka konkluduar se
lloji dhe natyra e masave disiplinore si dhe procedura e marrjes s tyre jan brenda vullnetit t ligjvnsit, prjashtimisht mass s
shkarkimit nga detyra pr t ciln Kushtetuta ka parashikuar nj rregullim t veant. Gjykata Kushtetuese i prmbahet konceptit se
kushtetuta duhet interpretuar si nj instrument i gjalldhe, n mnyr q t ket kuptimin m t arsyeshm dhe m efikas t
mundshm. Gjithashtu, Gjykata Europiane pr t Drejtat e Njeriut, prmes jurisprudencs s saj, mse njher ka vn n dukje se
neni 6/1 i Konventn Evropiane pr t Drejtat e Njeriut vendos mbi palt kontraktuese detyrimin pr t organizuar sistemin gjyqsor
n nj mnyr t till, q gjykatat e tyre t realizojn parametrat e sanksionuar nga kjo dispozit. Parimet q kan t bjn me
mbrojtjen e gjyqsorit krkojn gjithashtu ekzistencn edhe t mekanizmave q garantojn realizimin efektiv t tyre. Kriteri i akcesit
n gjykat sht i prmbushur n qoft se vendimet e autoriteteve administrative i nnshtrohen kontrollit t organit gjyqsor t pajisur
me juridiksion t plot. E drejta e gjyqtarit pr tiu drejtuar nj autoriteti t pavarur, i cili ka n dispozicion mjetet pr t rivendosur n
vend t drejtat e procesit ligjor, ose pavarsin e vet gjyqsorit, prbn nj standard pr funksionimin normal t shtetit t s drejts.

VGJK 29/2005: Formulimi i ksaj dispozite prfshihet n ato raste prjashtimore kur normat kushtetuese nuk mund t zbatohen n
mnyr t drejtprdrejt, pasi n to sht parashikuar mundsia e rregullimit t marrdhnies prkatse me an t ligjit. Kjo dispozit e
Kushtetuts prmban elementet e nj norme referuese, pr shkak se mnyrn e transferimit t gjyqtarve dhe prgjegjsin e tyre
disiplinore, ia ka deleguar ligjvnsit. Sipas dispozits s siprcituar, ligjvnsit i sht dhn e drejta q nprmjet ligjeve t
rregulloj n mnyr t hollsishme shtjet q prfshihen vetm n kto dy drejtime t specifikuara. sht i ndryshm formulimi i
nenit 147, pika 6, n t cilin rezulton se Kushtetuta nuk e ka autorizuar ligjvnsin, por ka marr prsipr ta rregulloj vet si shtjen
e objektit t ankimit ashtu edhe at t organit kompetent q do t merret me shqyrtimin e tij. N kt mnyr, kjo norm kushtetuese
paraqitet si nj dispozit prjashtimore e kufizuese, dhe si e till, duhet interpretuar n mnyr strikte. Kushtetuta, pa ln shteg pr
mdyshje, ka parashikuar se vetm ankimi pr masn e shkarkimit nga detyra t Kshillit t Lart t Drejtsis shqyrtohet nga
Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart. Mbshtetur n kuptimin q del nga kjo analiz, Gjykata Kushtetuese mon se neni 34, pika
1 e ligjit nr. 8811, dat 17.05.2001 Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis, q parashikon t drejtn e
ankimit n Gjykatn e Lart ndaj do mase tjetr me karakter disiplinor, prbn tejkalim t prmbajtjes s dispozits kushtetuese n dy
drejtime, n aspektin e zgjerimit t masave t tjera disiplinore dhe n at t tejkalimit t juridiksionit t Gjykats s Lart. ... Ndrsa,
sa i prket dhnies s masave t tjera disiplinore, neni 147/4 i Kushtetuts ia ka deleguar kompetencat ligjvnsit t zakonshm, pr t
parashikuar rastet dhe kriteret e zbatimit konkret t tyre. N favor t ktij prfundimi flet edhe dispozita e nenit 46 t ligjit pr
pushtetin gjyqsor, e cila parashikon rastin e ankimimit n Gjykatn e Lart kundr vendimit t shkarkimit nga detyra pr nj nga
arsyet e parashikuara n Kushtetut.... Mbshtetur n kto argumente, neni 34/1 i ligjit Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit
t Lart t Drejtsis, q zgjeron objektin e ankimit t gjyqtarve pr masat e tjera disiplinore si dhe juridiksionin e Gjykats s Lart,
i ka kaprcyer caqet e vendosura nga Kushtetuta. Prderisa ndodhemi prpara nj norme ligjore q nuk mbshtetet n parimet dhe
rregullimet e specifikuara kushtetuese, por n tejkalime jashtkushtetuese, si n form ashtu edhe n prmbajtje, Gjykata Kushtetuese
mon se sht prekur parimi i hierarkis s normave. Ky sht nj qndrim i konsoliduar i Gjykats Kushtetuese n disa shtje t
tjera analoge, n t cilat ka theksuar se at q nuk ka dashur ta bj Kushtetuta nuk mund ta bj ligji. Prandaj nuk mund t
pranohet se ajo ka ometuar pa prmendur raste t tilla ...

VGJK 25/2007: Gjykata Kushtetuese, n kt vendim, ka arritur n prfundimin se Gjykata e Lart ka juridiksion t shqyrtoj vetm
vendimet q Kshilli i Lart i Drejtsis merr ndaj gjyqtarit pr shkarkimin nga detyra (duke prjashtuar kshtu juridiksionin e saj pr
masat e tjera disiplinore), duke u shprehur se: Kushtetuta nuk i ka ln ndonj hapsir ligjvnsit, q n kuptim t fuqizimit t
standardit t mbrojtjes s gjyqtarve, t prfshij n juridiksionin kushtetues t Gjykats s Lart edhe shqyrtimin e ankimit ndaj
masave t tjera disiplinore. Cshtja: nse gjyqtart duhet t gzojn t drejtn t ankohen kundr vendimeve q kan pr objekt masat
e tjera disiplinore ndaj tyre. Pergjigje: kjo gjykat n jurisprudencn e saj, sht shprehur se e drejta e prokurorve pr tu ankuar
buron nga Kushtetuta. Kushtetuta nuk prcakton pr prokurort ndonj procedur t veant gjykimi si bn pr gjyqtart, por nuk i
prjashton ata nga e drejta pr tiu drejtuar gjykats dhe pr t kundrshtuar aktet administrative sipas dispozitave t Kodit t
Procedurs Civile, ashtu si e kan kt t drejt t gjith personat e tjer fizik e juridik. Duke mbajtur kt qndrim, Gjykata
Kushtetuese ka br interpretimin e fryms s nenit 147/7 t saj dhe ka konkluduar se edhe gjyqtart duhet ta gzojn patjetr t
drejtn e ankimit kundr vendimeve t Kshillit t Lart t Drejtsis.

VGJK 3/2006: Gjykata Kushtetuese vlerson se gjyqtari, pr shkak t funksionit q ka, trajtohet nga Kushtetuta si funksion
kushtetues. Si i till, ai gzon prve t tjerave, mbrojtje t posame nga Kushtetuta. Kjo del qart nga prmbajtja e dispozits q
parashikon shkarkimin e gjyqtarit, e cila sht e ngjashme me at t shkarkimit t zyrtarve q ushtrojn funksione t rndsishme,
duke prdorur t njjtat standarte pr kt kategori funksionarsh shtetror. Megjithse Kushtetuta ka parashikuar t njjtin trajtim
pr kta funksionar, nj gj t till nuk e kan br ligjet pr organizimin dhe funksionimin e institucioneve prkatse. Konkretisht,
pr zyrtart e parashikuar nga nenet 128 (gjyqtart e Gjykats Kushtetuese), 140 (gjyqtart e Gjykats s Lart) dhe 149 (Prokurori i
Prgjithshm) t Kushtetuts, nuk sht br asnj formulim tjetr n ligjet organike t tyre. E kundrta ka ndodhur pr gjyqtart e
63
nivelit t par dhe t dyt n ligjin Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis. Nisur nga kto arsye, Gjykata
Kushtetuese konstaton se Kushtetuta, nuk ka pasur pr qllim q t autorizoj ligjvnsin t parashikoj rastet e shkarkimit, pasi kt
ajo e ka br nprmjet nenit 147/6 t saj, sipas t cilit gjyqtari mund t shkarkohet nga Kshilli i Lart i Drejtsis pr kryerjen e nj
krimi, pr paaftsi mendore a fizike, pr akte a sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e gjyqtarit ose pr pamjaftueshmri
profesionale. Ky togfjalsh i prdorur nga ligjvnsi, prforcon edhe m shum qndrimin e mbajtur nga kjo Gjykat. Nga ky
kndvshtrim, Gjykata Kushtetuese mon se pika 6 e nenit 42 t ligjit pr pushtetin gjyqsor q parashikon shkarkimin e gjyqtarit pr
shkelje t disiplins sht e papajtueshme me pikn 6 t nenit 147 t Kushtetuts dhe pr kt arsye, ajo duhet t shfuqizohet.
Shkarkimi nga detyra i gjyqtarit, e drejta e ankimit ndaj ktij vendimi si dhe organi q duhet ta marr at n shqyrtim, rregullohen
drejtprdrejt nga Kushtetuta. Kjo prbn nj garanci m shum pr gjyqtart pr shkak t funksionit q ata kryejn dhe misionin q u
ka ngarkuar shteti dhe shoqria. Shkarkimi i gjyqtarit nga detyra sipas nenit 46/6 t ligjit, n referim t nenit 41, nuk prputhet me
rastet konkrete t parashikuara nga neni 147/6. Parashikimi i shkarkimit nga detyra n t njjtn dispozit ligjore ku listohen edhe
masat e tjera disiplinore, mnjanon aplikimin e nenit 147/6 t Kushtetuts si dhe shkakton antikushtetutshmri n procedimin e
gjyqtarve. Shfuqizimi i ksaj dispozite nuk krijon boshllk ligjor, sepse mund t zbatohet direkt rregullimi i nenit 147/6 t
Kushtetuts. N ndihm t interpretimit t ksaj dispozite vjen edhe vendimi i Gjykats Kushtetuese pr interpretimin e neneve 128,
140 e 149/2 t Kushtetuts, konkretisht i shprehjes akte e sjellje q diskreditojn rnd figurn. Gjykata Kushtetuese ka mbajtur
qndrimin se kjo shprehje, prmbledh n vetvete nj sr elementsh, t cilt mund t identifikohen rast pas rasti nga organi prkats
q merr vendimin pr shkarkimin e gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese, t Gjykats s Lart dhe t Prokurorit t Prgjithshm. M tej,
Gjykata Kushtetuese vazhdon me arsyetimin se ato jan t lidhura me akte e sjellje t parregullta e t padenja q kta funksionar t
lart kryejn gjat ushtrimit t detyrs, pr shkak t saj si dhe jasht detyrs. Kto veprime apo mosveprime q analizohen n baz t
rrethanave t kryerjes s tyre, momenti subjektiv si dhe dmet q i sjellin shoqris dhe shtetit duhet t jen t asaj natyre q e bjn t
pamundur kryerjen e mtejshme t funksioneve kushtetuese nga kto subjekte.

_________________________________________

PJESA E DHJET

PROKURORIA

Neni 148

1. Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe prfaqson akuzn n gjyq n emr t

shtetit. Prokuroria kryen edhe detyra t tjera t caktuara me ligj.
2. Prokurort jan t organizuar dhe funksionojn pran sistemit gjyqsor si nj
organ i centralizuar.
3. N ushtrimin e kompetencave t tyre prokurort u nnshtrohen Kushtetuts dhe
ligjeve.

Neni 149

1. Prokurori i Prgjithshm emrohet nga Presidenti i Republiks me plqimin e

Kuvendit.
2. Prokurori i Prgjithshm mund t shkarkohet nga Presidenti i Republiks, me
propozim t Kuvendit, pr shkelje t Kushtetuts ose pr shkelje t rnda t ligjit gjat
ushtrimit t funksioneve t tij, pr paaftsi mendore a fizike, pr akte e sjellje q
diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e Prokurorit.
3. Prokurort e tjer emrohen dhe shkarkohen nga Presidenti i Republiks me
propozim t Prokurorit t Prgjithshm.
4. Prokurori i Prgjithshm informon her pas here Kuvendin pr gjendjen e
kriminalitetit.

64
 ___________________

VGJK 75/2002: Shprehja shkelje e rnd e ligjit gjat ushtrimit t funksioneve nga Prokurori i Prgjithshm, parashikuar nga
neni 149, pika 2 t Kushtetus lidhet me nj sr elementesh q kan t bjn me ato shkelje t dispozitave ligjore t kryera gjat
ushtrimit t detyrs dhe pr shkak t saj. Kto shkelje marrin karakterin e rnd t tyre lidhur ngusht me rndsin e ligjit t
shkelur, me pasojat e ardhura, apo q mund t vinin nga shkelja, me frekuencn e shkeljes, kohvazhdimin e pasojave dhe t
vshtirsive pr riparimin e tyre, si dhe me qndrimin subjektiv q mban autori i shkeljes kundrejt saj dhe pasojs s ardhur.

VGJK 38/2003: Natyra juridike e aktit prcaktohet n radh t par nga marrdhnia q rregullon dhe nga lloji i veprimtaris q
ushtron organi q e nxjerr. Nga prmbajtja dhe fryma e Kushtetuts s Republiks s Shqipris, del se veprimtaria e Presidentit
t Republiks si kryetar shteti, ka element t tre pushteteve; legjislativ, ekzekutiv e gjyqsor. Pr kt arsye Ai ka kompetenc
t nxjerr si akte q jan shprehje e drejtimit politik, ashtu edhe akte (dekrete) individuale q pr nga natyra e tyre, afrojn m
shum me veprimtarin ekzekutive urdhrdhnse t administrats shtetrore. N aktet me karakter administrativ prfshihen
edhe dekretet pr emrimin dhe shkarkimin nga detyra t prokurorve, q mund t cnojn t drejtat juridiko-civile t prokurorit.
Duke pasur t tilla cilsi dekreti, ashtu si sht shprehur Gjykata Kushtetuese n vendimin nr.25, dat 13.02.2002, duhet t jet
objekt i ankimit dhe i shqyrtimit gjyqsor. Gjykata Kushtetuese mon gjithashtu se e drejta e prokurorve pr tu ankuar buron
nga Kushtetuta. Kufizimi q i bhet ksaj t drejte pr shkak t prgjegjsis s veant q ata kan n mbrojtje t interesave
publik, nuk gjen mbshtetje tek neni 17 i Kushtetuts. Edhe nga prmbajtja e nenit 148 t Kushtetuts, ku prcaktohen detyrat e
prokuroris pr ushtrimin e ndjekjes penale dhe prfaqsimin e akuzave n gjyq, etj., si dhe nga vet kuptimi si organ i pavarur,
del q prokurorve duhet tu jepen t drejta e garanci si sht edhe e drejta e ankimit ndaj masave q ata i konsiderojn t
padrejta.

___________________________________

PJESA E NJMBDHJET

REFERENDUMI

Neni 150

1. Populli, nprmjet 50 mij shtetasve me t drejt vote, ka t drejtn e referendumit

pr shfuqizimin e nj ligji, si dhe ti krkoj Presidentit t Republiks zhvillimin e
referendumit pr shtje t nj rndsie t veant.
2. Kuvendi, me propozimin e jo m pak se nj s pests s deputetve ose me
propozimin e Kshillit t Ministrave, mund t vendos q nj shtje ose nj projektligj i
nj rndsie t veant t shtrohet n referendum.
3. Parimet dhe procedurat pr zhvillimin e referendumit, si dhe vlefshmria e tij
parashikohen me ligj.

Neni 151

1. Ligji i miratuar me referendum shpallet nga Presidenti i Republiks.

2. shtjet q lidhen me trsin territoriale t Republiks s Shqipris, me
kufizimin e lirive dhe t drejtave themelore t njeriut, me buxhetin, taksat e detyrimet
financiare t shtetit, me vendosjen dhe heqjen e gjendjes s jashtzakonshme, me
deklarimin e lufts dhe t paqes dhe me amnistin nuk mund t shtrohen n asnj
referendum.
3. Referendumi pr t njjtn shtje nuk mund t prsritet prpara se t ken
kaluar tre vjet nga zhvillimi i tij.
65
 _________________

VGJK 31/2003: 1. Gjykata Kushtetuese vlerson se shqyrtimi i kushtetutshmris s krkess pr referendum, dikton nevojn e
sqarimit t kushteve t prgjithshme q lidhen me institutin e referendumit n prgjithsi dhe atij shfuqizues n veanti, n vshtrim t
nenit 151 t Kushtetuts. N nj vshtrim t prgjithshm, pozicioni i referendumit si mjet kushtetues sht i lidhur me nocionin e
sovranitetit t popullit (neni 2/1 i Kushtetuts), q ushtrohet nprmjet prfaqsuesve t zgjedhur prej tij ose n mnyr t
drejtprdrejt (neni 2/2). N kt drejtim nj rndsi themelore merr shtja e prcaktimit t kushteve dhe rasteve, n t cilat, populli
mund ta ushtroj sovranitetin n mnyr t drejtprdrejt. Sipas doktrins, parimi i ushtrimit t sovranitetit nga populli, nnkupton nj
koncept demokratik sipas kritereve t nj demokracie prfaqsuese q prmban edhe element q mundsojn ushtrimin direkt t
demokracis kushtetuese. Me kt kuptohet q populli, t drejtn pr t ushtruar funksion ligjvns, normalisht, nuk e ushtron vet n
mnyr t drejtprdrejt, por nprmjet prfaqsuesve t zgjedhur prej tij. Demokracia prfaqsuese, historikisht, sht konceptuar si
form e zakonshme e qeverisjes. Ajo sht shprehje e demokracis q mundson shfaqjen e vullnetit t shumics n formn e nj akti
q do ti shrbej interesit t prgjithshm. Instrumentet e demokracis direkte zen vend n kt vshtrim, jo si pushtet konkurrues i
organeve prfaqsuese, por si instrumente q mundsojn mnjanimin e mungess s veprimit nga ana e prfaqsuesve ose balancimin
e ksaj mungese. Dispozitat e Kushtetuts lejojn ushtrimin e sovranitetit t popullit nprmjet referendumeve, prderisa kjo nuk bie
n kundrshtim me sistemin e procesit ligjvns. Pra, edhe referendumi, si nj nga instrumentet e demokracis direkte, nuk prbn
alternativ ndaj procesit ligjvns t parlamentit. Ai nuk mundson brjen e ligjeve, funksion i cili u sht ngarkuar ekskluzivisht
ligjvnsve. N kt mnyr, referendumi paraqitet si mjet pr integrimin dhe stimulimin e procesit ligjvns n parlament, n rastet
kur nuk gjen zbatim parimi i prputhjes s vullnetit t shumics parlamentare me shumicn e popullit n nj shtje konkrete. Pra,
bhet fjal pr nj instrument q mundson transmetimin e mendimit t zgjedhsve n drejtim t instancave politike.Gjykata
Kushtetuese, n baz nenit 152 t Kushtetuts, duhet t shqyrtoj kushtetutshmrin e ksaj krkese n linjat q u parashtruan m
sipr.

2. Lidhur me kushtetutshmrin e referendumit, Gjykata duhet t verifikoj nse, n rastin n shqyrtim, jan t pranishm ndalime t
atij lloji q parashikon neni 151 paragrafi 2 i Kushtetuts, gj q bn t nevojshme interpretimin e ksaj dispozite. M konkretisht,
Gjykata duhet t verifikoj, nse ligji i krkuar pr tu hedhur n referendum me qllim shfuqizimi, sht nga ajo kategori ligjesh, pr
t cilat Kushtetuta nuk lejon ndrmarrjen e nj procedure t till referendare. Dispozita kushtetuese e msiprme prmend shtjet q
lidhen me ... buxhetin, taksat e detyrimet financiare t shtetit, ..., por nuk specifikon ligjet konkrete, q rregullojn kto shtje.
Gjykata Kushtetuese vlerson se kuadri ligjor i financave publike, sht kompleks dhe prfshin ligjet e buxhetit, t taksave e t
detyrimeve financiare t shtetit. Kto ligje, pr karakterin e fushave q mbulojn dhe efektet q prodhojn kan nj lidhje t ngusht
midis tyre. Prve ktyre ligjeve, pr t cilt parashikohet ndalim i shprehur kushtetues pr tu paraqitur n referendum, jurisprudenca
ka identifikuar edhe ligje t tjera t cilt, nisur nga natyra dhe efektet q prodhojn, kan nj lidhje t ngusht dhe t drejtprdrejt
me shtjet e buxhetit, t taksave dhe t detyrimeve financiare t shtetit, pr shkak t pasojave t ngjashme me ato q prodhojn kto
t fundit ( ndalime t nnkuptuara). Gjykata Kushtetuese vlerson, se ktij prjashtimi kushtetues i nnshtrohet edhe ligji pr sigurimet
shoqrore. Pr natyrn e tij, sistemi i sigurimeve shoqrore sht nj sistem i hapur, gj q nnkupton se ndryshimet n t jan jo
vetm t pranueshme por edhe te pashmangshme. Pr pasoj, iniciativa e ligjvnsit n kt fush mbetet veanrisht e gjr. Faktort
q i nxisin kto ndryshime mund t jen shtje me interes publik, si: prpjekja pr ta br sa m t drejt sistemin pr t dy palt,
prfitues dhe kontribues, situata financiare e buxhetit si dhe faktor social. Pra, ndrhyrja n sistemin e sigurimeve shoqrore sht
kompetenc ekskluzive e ligjvnsit, por duke iu prmbajtur kufijve t Kushtetuts pr respektimin e t drejtave themelore t
shtetasve. Gjykata Kushtetuese vlerson se krkesa pr referendum, pr shfuqizimin e rregullimeve t reja t sigurimeve shoqrore,
duhet t vlersohet jokushtetuese.

Duke shqyrtuar dispozitat e ligjit t 1993 Pr sigurimet shoqrore si dhe t ligjit Pr hartimin dhe zbatimin e buxhetit t shtetit,
Gjykata Kushtetues konkludon se ligji Pr sigurimet shoqrore ka lidhje t ngusht dhe t drejtprdrejt me ligjin Pr buxhetin e
shtetit sa q shfuqizimi i dispozitave t kundrshtuara do t prishte ekuilibret financiare t sistemit t prgjithshm t sigurimeve
shoqrore dhe do t prekte drejtprdrejt buxhetin e shtetit....

___________________
Neni 152

1. Gjykata Kushtetuese shqyrton paraprakisht kushtetutshmrin e shtjeve t

shtruara pr referendum sipas nenit 150 paragraft 1 e 2, nenit 151 paragraft 2 e 3 edhe
sipas nenit 177 paragraft 4 e 5 brenda 60 ditve.
2. Rndsia e shtjeve t veanta, t parashikuara n nenin 150 paragraft 1 e 2 nuk
sht objekt gjykimi n Gjykatn Kushtetuese.
3. Data e referendumit caktohet nga Presidenti i Republiks brenda 45 ditve pas
shpalljes s vendimit pozitiv t Gjykats Kushtetuese ose pas kalimit t afatit brenda t

66
cilit Gjykata Kushtetuese duhet t shprehej. Gjat vitit referendumet zhvillohen vetm n
nj dit.

PJESA E DYMBDHJET

KOMISIONI QENDROR I ZGJEDHJEVE

Neni 153

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve sht nj organ i prhershm q prgatit, mbikqyr,

drejton dhe verifikon t gjitha aspektet q kan t bjn me zgjedhjet dhe me
referendumet dhe shpall rezultatet e tyre.

Neni 154

1. Komisioni prbhet nga 7 antar, t cilt zgjidhen pr nj mandat 7-vjear. Dy

antar zgjidhen nga Kuvendi, 2 nga Presidenti i Republiks dhe 3 antar t tjer nga
Kshilli i Lart i Drejtsis.
2. Prbrja e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve prtrihet do tre vjet sipas
procedurs s prcaktuar me ligj.
3. Antarsia n Komision nuk pajtohet me asnj veprimtari tjetr shtetrore dhe
politike.
4. Subjektet elektorale caktojn prfaqsuesit e tyre pran Komisionit. Ata nuk kan
t drejt vote.
5. Antari i Komisionit gzon imunitetin e antarit t Gjykats s Lart.
6. Komisioni ka buxhetin e vet.

PJESA E TREMBDHJET

FINANCAT PUBLIKE

Neni 155

Taksat, tatimet dhe detyrimet financiare kombtare e vendore, lehtsimi ose

prjashtimi prej tyre i kategorive t caktuara t paguesve, si dhe mnyra e mbledhjes s
tyre caktohen me ligj. N kto raste ligjit nuk mund ti jepet fuqi prapavepruese.

Neni 156

Shteti mund t marr e t garantoj hua dhe kredi financiare, kur autorizohet me ligj.

Neni 157
67
 1. Sistemi buxhetor prbhet nga buxheti i shtetit dhe nga buxhetet vendore.
2. Buxheti i shtetit krijohet nga t ardhurat e mbledhura prej taksave, tatimeve dhe
detyrimeve t tjera financiare, si dhe nga t ardhura t tjera t ligjshme. Ai prfshin t
gjitha shpenzimet e shtetit.
3. Organet vendore caktojn dhe mbledhin taksa dhe detyrime t tjera si
prcaktohet me ligj.
4. Organet e pushtetit qendror dhe atij vendor jan t detyruara ti bjn publike t
ardhurat dhe shpenzimet.

Neni 158

1. Kryeministri, n emr t Kshillit t Ministrave, i paraqet Kuvendit projektligjin

pr buxhetin e shtetit gjat sesionit t vjeshts, i cili nuk mund t mbyllet pa e miratuar
at.
2. N qoft se projektligji nuk arrin t miratohet deri n fillim t vitit t ardhshm
financiar, Kshilli i Ministrave zbaton do muaj nj t dymbdhjetn e buxhetit t vitit
paraardhs, derisa t miratohet buxheti i ri.
3. Kuvendi miraton buxhetin e ri brenda 3 muajve nga dita e mbarimit t vitit t
kaluar financiar, prvese n rastet e vendosjes s masave t jashtzakonshme.
4. Kshilli i Ministrave sht i detyruar ti paraqes raport Kuvendit lidhur me
zbatimin e buxhetit dhe me borxhin shtetror pr vitin e kaluar.
5. Kuvendi vendos prfundimisht pasi dgjon edhe raportin e Kontrollit t Lart t
Shtetit.

Neni 159

Parimet dhe procedurat pr hartimin e projektbuxhetit, si dhe pr zbatimin e buxhetit

prcaktohen me ligj.

Neni 160

1. Gjat vitit financiar Kuvendi mund t bj ndryshime n buxhet.

2. Ndryshimet n buxhet bhen sipas procedurs s parashikuar pr hartimin dhe
miratimin e vet buxhetit.
3. Shpenzimet e parashikuara me ligje t tjera nuk mund t ulen sa koh q kto ligje
jan n fuqi.

Neni 161

1. Banka Qendrore e shtetit sht Banka e Shqipris. Ajo ka t drejtn ekskluzive t

nxjerrjes e t qarkullimit t monedhs shqiptare, t zbatimit t pavarur t politiks
monetare dhe t mbajtjes e t administrimit t rezervave valutore t Republiks s
Shqipris.
68
 2. Banka e Shqipris drejtohet nga nj kshill, i cili kryesohet nga Guvernatori.
Guvernatori zgjidhet nga Kuvendi me propozim t Presidentit t Republiks pr 7 vjet,
me t drejt rizgjedhjeje.

PJESA E KATRMBDHJET

KONTROLLI I LART I SHTETIT

Neni 162

1. Kontrolli i Lart i Shtetit sht institucioni m i lart i kontrollit ekonomik e

financiar. Ai u nnshtrohet vetm Kushtetuts dhe ligjeve.
2. Kryetari i Kontrollit t Lart t Shtetit zgjidhet dhe shkarkohet nga Kuvendi me
propozim t Presidentit t Republiks. Ai qndron n detyr pr 7 vjet, me t drejt
rizgjedhjeje.

Neni 163

Kontrolli i Lart i Shtetit kontrollon:

a) veprimtarin ekonomike t institucioneve shtetrore e t personave t tjer
juridik shtetror;
b) prdorimin dhe mbrojtjen e fondeve shtetrore nga organet e pushtetit qendror dhe
atij vendor;
c) veprimtarin ekonomike t personave juridik, n t cilt shteti ka m shum se
gjysmn e pjesve ose t aksioneve, ose kur huat, kredit dhe detyrimet e tyre garantohen
nga shteti.

Neni 164

1. Kontrolli i Lart i Shtetit i paraqet Kuvendit:

a) raport pr zbatimin e buxhetit t shtetit;
b) mendim pr raportin e Kshillit t Ministrave pr shpenzimet e vitit t kaluar
financiar para se t miratohet nga Kuvendi;
c) informacion pr rezultatet e kontrolleve sa her q krkohet nga Kuvendi.
2. Kontrolli i Lart i Shtetit i paraqet Kuvendit raportin vjetor t veprimtaris s tij.

Neni 165

1. Kryetari i Kontrollit t Lart t Shtetit mund t ftohet t marr pjes dhe t flas
n mbledhjet e Kshillit t Ministrave, kur shqyrtohen shtje q lidhen me funksionet e
tij.
2. Kryetari i Kontrollit t Lart t Shtetit ka imunitetin e gjyqtarit t Gjykats s
Lart.
69
 PJESA E PESMBDHJET

FORCAT E ARMATOSURA

Neni 166

1. Shtetasit shqiptar kan pr detyr t marrin pjes n mbrojtjen e Republiks s

Shqipris, si parashikohet n ligj.
2. Shtetasi q, pr arsye ndrgjegjeje, nuk pranon shrbimin me arm n forcat e
armatosura, sht i detyruar t kryej nj shrbim alternativ, si parashikohet n ligj.

Neni 167

1. Ushtarakt e shrbimit aktiv nuk mund t zgjidhen ose t emrohen n detyra t

tjera shtetrore dhe as t marrin pjes n parti ose n veprimtari politike.
2. Pjestart e forcave t armatosura ose personat q kryejn shrbim alternativ,
gzojn t gjitha t drejtat dhe lirit kushtetuese, prve rasteve kur ligji parashikon
ndryshe.

Neni 168

1. Forcat e Armatosura t Republiks s Shqipris prbhen nga forcat toksore,

detare dhe ajrore.
2. Presidenti i Republiks sht Komandant i Prgjithshm i Forcave t Armatosura.
3. Kshilli i Sigurimit Kombtar sht organ kshillimor i Presidentit t Republiks.

Neni 169

1. Presidenti i Republiks, n koh paqeje, ushtron drejtimin e Forcave t

Armatosura nprmjet Kryeministrit dhe ministrit t Mbrojtjes.
2. Presidenti i Republiks, n kohe lufte, emron dhe shkarkon Komandantin e
Forcave t Armatosura me propozim t Kryeministrit.
3. Presidenti i Republiks, me propozim t Kryeministrit, emron dhe shkarkon
Shefin e Shtabit t Prgjithshm, si dhe, me propozim t ministrit t Mbrojtjes, emron
dhe shkarkon komandantt e forcave toksore, detare dhe ajrore.
4. Kompetencat e Presidentit t Republiks si Komandant i Prgjithshm i Forcave
t Armatosura dhe ato t Komandantit t Forcave t Armatosura dhe varsia e tyre nga
organet kushtetuese, caktohen me ligj.

PJESA E GJASHTMBDHJET

70
 MASAT E JASHTZAKONSHME

Neni 170

1. Masat e jashtzakonshme mund t vendosen pr shkak t gjendjes s lufts,

gjendjes s jashtzakonshme ose gjendjes s fatkeqsis natyrore dhe zgjatin pr aq koh
sa vazhdojn kto gjendje.
2. Parimet e veprimtaris s organeve publike dhe shkalla e kufizimit t t drejtave
dhe lirive t njeriut gjat gjith periudhs s ekzistencs s gjendjeve q krkojn marrjen
e masave t jashtzakonshme, prcaktohen me ligj.
3. Ligji duhet t prcaktoj parimet, fushat dhe mnyrn e kompensimit t humbjeve
q vijn si rezultat i kufizimit t t drejtave dhe lirive gjat marrjes s masave t
jashtzakonshme.
4. Aktet q ndrmerren si pasoj e marrjes s masave t jashtzakonshme, duhet t
jen n prpjestim me shkalln e rrezikut dhe duhet t synojn rivendosjen sa m t
shpejt t kushteve pr funksionimin normal t shtetit.
5. Gjat gjendjeve q krkojn marrjen e masave t jashtzakonshme, nuk mund t
ndryshohet asnj prej ktyre akteve: Kushtetuta, ligjet pr zgjedhjet pr Kuvendin dhe pr
organet e pushtetit vendor, si dhe ligjet pr masat e jashtzakonshme.
6. Gjat periudhs s zbatimit t masave t jashtzakonshme nuk mund t zhvillohen
zgjedhje vendore, nuk mund t zhvillohet referendum, si dhe nuk mund t zgjidhet nj
President i ri i Republiks. Zgjedhjet vendore mund t bhen vetm aty ku nuk zbatohen
masat e jashtzakonshme.

Neni 171

1. N rast agresioni t armatosur kundr Republiks s Shqipris, Presidenti i

Republiks, me krkes t Kshillit t Ministrave, shpall gjendjen e lufts.
2. N rast krcnimesh t jashtme ose kur detyrimi pr mbrojtje t prbashkt buron
nga nj marrveshje ndrkombtare, Kuvendi, me propozim t Presidentit t Republiks,
shpall gjendjen e lufts, vendos gjendjen e mobilizimit dhe t mobilizimit t
prgjithshm ose t pjesshm.

Neni 172

1. N rastin e nenit 171 paragrafi 1, Presidenti i Republiks i paraqet Kuvendit

dekretin pr vendosjen e gjendjes s lufts brenda 48 orve nga nnshkrimi i tij, duke
specifikuar t drejtat q kufizohen.
2. Kuvendi merr n shqyrtim menjher dhe vendos me shumicn e t gjith
antarve pr dekretin e Presidentit.

Neni 173

71
 1. N rast rreziku pr rendin kushtetues dhe pr sigurin publike, Kuvendi, me
krkes t Kshillit t Ministrave, mund t vendos n nj pjes ose n t gjith territorin
e shtetit gjendjen e jashtzakonshme, e cila zgjat pr aq koh sa vazhdon rreziku, por jo
m shum se 60 dit.
2. Me vendosjen e gjendjes s jashtzakonshme ndrhyrja e forcave t armatosura
bhet me vendim t Kuvendit dhe vetm kur forcat e policis nuk jan n gjendje t
rivendosin rendin.
3. Zgjatja e afatit t gjendjes s jashtzakonshme mund t bhet vetm me plqim t
Kuvendit do 30 dit, pr nj periudh jo m shum se 90 dit.
Neni 174

1. Pr parandalimin ose mnjanimin e pasojave t nj fatkeqsie natyrore ose

aksidenti teknologjik, Kshilli i Ministrave mund t vendos, pr nj periudh jo m t
gjat se 30 dit, gjendjen e fatkeqsis natyrore n nj pjes ose n t gjith territorin e
shtetit.
2. Zgjatja e gjendjes s fatkeqsis natyrore mund t bhet vetm me plqimin e
Kuvendit.

Neni 175

1. Gjat gjendjes s lufts ose gjendjes s jashtzakonshme nuk mund t kufizohen t

drejtat dhe lirit e parashikuara nga nenet: 15, 18, 19, 20, 21, 24, 25, 29, 30, 31, 32, 34,
39 paragrafi 1, 41 paragraft 1, 2, 3 dhe 5, 42, 43, 48, 54, 55.
2. Gjat gjendjes s fatkeqsis natyrore mund t kufizohen t drejtat dhe lirit e
parashikuara nga nenet: 37, 38, 41 paragrafi 4, 49, 51.
3. Aktet pr shpalljen e gjendjes s lufts, gjendjes s jashtzakonshme ose t
gjendjes s fatkeqsis natyrore duhet t cilsojn t drejtat dhe lirit q kufizohen sipas
paragrafve 1 dhe 2 t ktij neni.

Neni 176

Kur Kuvendi nuk mund t mblidhet gjat gjendjes s lufts, Presidenti i Republiks,
me propozim t Kshillit t Ministrave, ka t drejt t nxjerr akte q kan fuqin e ligjit,
t cilat duhet t miratohen nga Kuvendi n mbledhjen e tij m t par.

PJESA E SHTATMBDHJET

RISHIKIMI I KUSHTETUTS

Neni 177

1. Nisma pr rishikimin e Kushtetuts mund t ndrmerret nga jo m pak se nj e

pesta e antarve t Kuvendit.

72
 2. Asnj rishikim i Kushtetuts nuk mund t ndrmerret gjat kohs kur jan
vendosur masat e jashtzakonshme.
3. Projekti miratohet nga jo m pak se dy t tretat e t gjith antarve t Kuvendit.
4. Kuvendi mund t vendos, me dy t tretat e t gjith antarve t tij, q
projektamendamentet kushtetuese t votohen me referendum. Projektligji pr rishikimin e
Kushtetuts hyn n fuqi pas ratifikimit me referendum, i cili bhet jo m von se 60 dit
nga miratimi i tij n Kuvend.
5. Amendamenti kushtetues i miratuar i nnshtrohet referendumit, kur kt e krkon
nj e pesta e t gjith antarve t Kuvendit.
6. Presidenti i Republiks nuk ka t drejt ta kthej pr rishqyrtim ligjin e miratuar
nga Kuvendi pr rishikimin e Kushtetuts.
7. Ligji i miratuar n referendum shpallet nga Presidenti i Republiks dhe hyn n
fuqi n datn e parashikuar n kt ligj.
8. Rishikimi i Kushtetuts pr t njjtn shtje nuk mund t bhet prpara se t ket
kaluar nj vit nga dita e rrzimit t projektligjit n Kuvend dhe jo m prpara se t ken
kaluar 3 vjet nga dita e rrzimit t tij n referendum.

PJESA E TETMBDHJET

DISPOZITA KALIMTARE DHE T FUNDIT

Neni 178

1. Ligjet dhe aktet e tjera normative t miratuara para dats s hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute do t zbatohen derisa nuk jan shfuqizuar.
2. Kshilli i Ministrave i paraqet Kuvendit projektligjet e nevojshme pr vnien n
zbatim t ksaj Kushtetute.

Neni 179

1. Mandati i organeve kushtetuese q do t ekzistojn me hyrjen n fuqi t ksaj

Kushtetute mbaron me afatet e parashikuara n ligjin nr.7491, dat 29.4.1991 Pr
dispozitat kryesore kushtetuese, me ndryshimet dhe plotsimet prkatse.
2. Antart e Gjykats s Kasacionit vazhdojn veprimtarin e tyre si antar t
Gjykats s Lart, sipas mandatit t mparshm.
3. Antart e Kshillit t Lart t Drejtsis t zgjedhur nga radht e prokurorve
zvendsohen me antar t rinj t zgjedhur nga mbledhja e prgjithshme e gjyqtarve.
4. Organet e pushtetit vendor vazhdojn veprimtarin deri n mbarim t mandatit t
tyre.

Neni 180

1. Marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara nga Republika e Shqipris para hyrjes

n fuqi t ksaj Kushtetute konsiderohen t ratifikuara sipas ksaj Kushtetute.
73
 2. Kshilli i Ministrave i paraqet Gjykats Kushtetuese marrveshjet ndrkombtare,
t cilat prmbajn dispozita q vijn n kundrshtim me kt Kushtetut.

Neni 181

1. Kuvendi, brenda dy deri tre vjetve nga hyrja n fuqi e ksaj Kushtetute, nxjerr
ligje pr rregullimin e drejt t shtjeve t ndryshme q lidhen me shpronsimet dhe
konfiskimet e kryera para miratimit t ksaj Kushtetute, duke u udhhequr nga kriteret e
nenit 41.
2. Ligjet dhe aktet e tjera normative t miratuara para dats s hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute dhe q kan t bjn me shpronsimet dhe konfiskimet, do t zbatohen kur
nuk vijn n kundrshtim me t.

____________________

VGJK 30/2005: Gjykata Kushtetuese thekson se neni 181 i Kushtetuts s Republiks s Shqipris prbn nj dispozit kalimtare, q
prcakton detyrimin e Kuvendit pr t normuar rregullimin e drejt t shtjeve q kan t bjn me shpronsimet dhe konfiskimet e
kryera prpara miratimit t ksaj Kushtetute. Kjo dispozit kushtetuese ka pr qllim ti hap rrugn ligjvnsit pr t ndrequr n afate
t arsyeshme kohor dhe brenda t gjitha mundsive q ka shteti, nj padrejtsi q i sht br shtress s ish-pronarve. Nga kjo
pikpamje, norma kushtetuese e siprcituar, e cila nuk mund t ket fuqi prapavepruese, prbn nj orientim pr ligjvnsin q shtjet
e shpronsimeve dhe t konfiskimeve, ti rregulloj pa tejkaluar kufizimet e lejueshme dhe duke respektuar standardet kushtetuese.
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris, n disa vendime t saj, si para, ashtu dhe pas miratimit t Kushtetuts, problemin e t
drejts s prons si edhe at t kthimit e kompensimit t saj i ka trajtuar si shtje t rndsishme t jurisprudencs kushtetuese.
shtjeve t tilla u sht kushtuar nj vemendje e posame edhe nga jurisprudenca evropiane. Duke iu referuar ksaj jurisprudence
konstatohet se ajo, n do rast, ka mbshtetur qndrimin se e drejta pr pron, n kuptimin kushtetues dhe t rregullave t s drejts
ndrkombtare, nuk identifikohet me rikthimin e prons t marr nga ana e regjimeve totalitare. Procesi i kthimit dhe kompensimit t
pronave n vendet e tranzicionit paskomunist nuk bazohet n t drejtn e prons, por n parimin e ndershmris dhe t drejtsis dhe,
pr m tepr, n parimin e shtetit social.1 Ktij qndrimi i sht prmbajtur prgjithsisht praktika e t gjith vendeve q jan ndeshur
me t njjtin fenomen.Parimi i drejtsis krkon q t merren n konsiderat jo vetm interesat e ish-pronarve dhe t
trashgimtarve t tyre, por gjithashtu edhe ato t antarve t tjer t shoqris, si edhe interesi publik n trsi. Kshtu, parimi i
drejtsis dhe ai i proporcionalitetit, nuk krkojn ... t kthejn t drejtat e pronsis pr t gjith ish-pronart a trashgimtart e tyre
apo ti kompensoj ata me vlern e plot.2 Objektivi i kthimit t t drejtave t prons nuk sht fshirja e t gjitha padrejtsive, por
zvoglimi i tyre. Kthimi i t drejtave t prons nuk duhet t shkaktoj padrejtsi t tjera.3 Nga kjo pikpamje, rregullimi i kthimit dhe
kompensimit t prons n origjinn e vet, synon t korrigjoj, pr aq sa sht e mundur brenda mundsive dhe kushteve ekonomiko-
sociale t vendit, padrejtsit e regjimit t kaluar, t kryera n dm t prons private nprmjet shtetzimeve, shpronsimeve,
konfiskimeve ose me do mnyr tjetr t padrejt.4 N t gjitha qndrimet e mbajtura n jurisprudencn kushtetuese evropiane, duke
prfshir ktu edhe at shqiptare, konstatohet se, n respektim t parimit t drejtsis dhe t shtetit social, nuk mund t vendosen
detyrime pr kompensimin trsor t prons s shpronsuar apo t shtetzuar nga regjimet q nuk kan respektuar standardet minimale
t t drejtave t njeriut dhe se rivendosja e plot e t drejtave t mparshme t pronsis do t ishte n kundrshtim me vet parimin e
barazis.5 ... Mbshtetur te referimi n jurisprudencn kushtetuese shqiptare, n kuptimin e nenit 181 t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris si dhe n kuptimin e prmbajtjes s legjislacionit t nxjerr nga ligjvnsi, pavarsisht nga veprimet e padrejta ose arbitrare
q i jan br t drejts s prons nprmjet akteve ligjore e nnligjore ose vendimeve gjyqsore, nxirret konkluzioni se pronarve u
humbi e drejta e pronsis. Ky konkluzion prbn arsyen q kta persona, duke mos gzuar n vijimsi pronat e tyre n cilsin e
pronarit krkojn q, nprmjet procedurs s kthimit dhe kompensimit t prons, t rifitojn kt cilsi. Gjykata Kushtetuese vren se
mbajtja e nj qndrimi t kundrt, q parakupton njohjen e t drejts s prons, si nj njohje e vazhdueshme dhe e pandrprer e
ekzistencs s saj, megjith ligjet q e kan ndryshuar regjimin e ksaj pronsie, v n dyshim si qllimin ashtu edhe vet
vlefshmrin e ligjeve q jan nxjerr pr shtjen e kthimit dhe t kompensimit t pronave.

_______________
Neni 182

Ligji nr.7491, dat 29.4.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese, si dhe ligjet e

tjera kushtetuese shfuqizohen ditn e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute.

74
 Neni 183

Kjo Kushtetut hyn n fuqi me shpalljen nga Presidenti i Republiks.

Nr. 8417, Dat: 21.10.1998

Shpallur me Dekretin nr. 2260, datw 28.11.1998, tw Presidentit tw Republikws sw

Shqipwrisw, miratuar nga populli me referendumin e datws 22 Nwntor 1998.

Ndryshuar me ligjin nr.9094, dat 21.4.2008 Pr disa ndryshime n ligjin nr.8417, dat
21.10.1998 Kushtetuta e Republiks s Shqipris, t ndryshuar

75
 LIGJ

Nr.8577, dat 10.2.2000

PR ORGANIZIMIN DHE FUNKSIONIMIN E GJYKATS KUSHTETUESE T REPUBLIKS S SHQIPRIS

N mbshtetje t neneve 6, 81, 83 pika 1 t Kushtetuts, me propozimin e nj grupi deputetsh,

KUVENDI

I REPUBLIKS S SHQIPRIS

VENDOSI:

KREU I

DISPOZITA T PRGJITHSHME

Neni 1

Qllimi i ligjit

1. Ky ligj prcakton rregullat e organizimit dhe t funksionimit t Gjykats Kushtetuese, statusin e gjyqtarit, paraqitjen e
krkesave dhe shqyrtimin e tyre, parimet dhe rregullat e gjykimit kushtetues, marrjen e vendimeve dhe ekzekutimin e tyre.

2. Pr shtje q lidhen me procedura q nuk rregullohen nga ky ligj, Gjykata Kushtetuese merr parasysh edhe dispozitat
ligjore q rregullojn procedurat e tjera, duke marr n konsiderat natyrn ligjore t shtjes.

Neni 2

Funksioni i Gjykats Kushtetuese

Gjykata Kushtetuese sht autoriteti m i lart q garanton respektimin e Kushtetuts dhe bn interpretimin prfundimtar t
saj.

76
 Neni 3

Pavarsia e Gjykats Kushtetuese

1. Gjykata Kushtetuese i nnshtrohet vetm Kushtetuts.

2. Gjykata Kushtetuese gzon pavarsi t plot organizative, administrative e financiare pr realizimin e detyrave t
caktuara n Kushtetut dhe n kt ligj.

Neni 4

Selia e Gjykats Kushtetuese

Selia e Gjykats Kushtetuese sht n kryeqytetin e Republiks s Shqipris, Tiran.

Neni 5

Simbolet q vendosen n Gjykatn Kushtetuese

1. N salln e Gjykats Kushtetuese vendoset Stema e Republiks s Shqipris, Flamuri Kombtar dhe nj pamje e
Kushtetuts s Republiks t Shqipris.

2. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese, gjat zhvillimit t seancs plenare, mban nj veshje t veant; prshkrimi dhe forma e
s cils prcaktohet nga Gjykata Kushtetuese.

Neni 6

Mjetet financiare

1. Gjykata Kushtetuese administron buxhetin e saj, i cili si pjes e buxhetit t shtetit, hartohet prej saj dhe i paraqitet pr
miratim Kuvendit t Republiks s Shqipris.

2. N mjetet financiare prfshihet edhe do e ardhur tjetr q nuk sht e ndaluar me ligj.

3. Llogarit financiare t Gjykats Kushtetuese kontrollohen nga Kontrolli i Lart i Shtetit.

77
 KREU II

ORGANIZIMI I GJYKATS KUSHTETUESE

Neni 7

Prbrja e Gjykats Kushtetuese

1. Gjykata Kushtetuese prbhet nga 9 antar, t cilt emrohen nga Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit.

2. Gjyqtart emrohen pr 9 vjet, pa t drejt riemrimi, nga radht e juristve me kualifikim t lart dhe me prvoj pune
jo m pak se 15 vjet n profesion.

3. Prbrja e Gjykats Kushtetuese prtrihet do 3 vjet n nj t tretn e saj, sipas procedurs s caktuar n kt ligj.

4. Kryetari i Gjykats Kushtetuese emrohet nga radht e antarve t saj nga Presidenti i Republiks, me plqimin e
Kuvendit, pr nj periudh prej 3 vjetsh, me t drejt riemrimi brenda mandatit t gjyqtarit.

Neni 8

Fillimi i detyrs

1. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese fillon detyrn pasi bn betimin para Presidentit t Republiks s Shqipris.

2. Formula e betimit sht: Betohem se gjat kryerjes s detyrave t mia do ti qndroj kurdoher besnik Kushtetuts s
Republiks t Shqipris.

3. Mandati i gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese fillon nga data e betimit dhe mbaron n datn e njjt t atij muaji, prve
rasteve kur Kushtetuta parashikon ndryshe.

4. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese vazhdon n detyr deri n emrimin e pasardhsit t tij.

Neni 9

Mbarimi i mandatit

1. Mandati i gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese mbaron kur:

a) dnohet me vendim t forms s prer pr kryerjen e nj krimi;

78
 b) nuk paraqitet pa arsye n detyr pr m shum se 6 muaj;

c) mbush moshn 70 vje;

) jep dorheqjen;

d) me vendim gjyqsor t forms s prer deklarohet i paaft pr t vepruar.

2. Mbarimi i mandatit t gjyqtarit deklarohet me vendim t Gjykats Kushtetuese. Krkesa pr deklarimin e mbarimit t
mandatit t gjyqtarit bhet nga Kryetari i Gjykats Kushtetuese.

3. N rast se vendi i gjyqtarit mbetet vakant, Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit emron nj gjyqtar t ri
brenda 1 muaji, i cili qndron n detyr deri n prfundimin e mandatit t gjyqtarit t larguar.

Neni 10

Shkarkimi i gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese

1. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese mund t shkarkohet nga Kuvendi me dy t tretat e t gjith antarve t tij pr shkelje t
Kushtetuts, pr kryerjen e nj krimi, pr paaftsi mendore apo fizike, pr akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e
gjyqtarit. Vendimi i Kuvendit shqyrtohet nga Gjykata Kushtetuese, e cila kur vrteton se ekziston nj nga shkaqet e msiprme,
deklaron shkarkimin nga detyra t antarit t Gjykats Kushtetuese.

2. Procedura e shqyrtimit t Kuvendit pr shkarkimin e gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese, pr nj nga shkaqet e

parashikuara n pikn 1 t ktij neni, fillon me krkes t motivuar t jo m pak se gjysms s t gjith antarve t Kuvendit.

Neni 11

Drejtimi i Gjykats Kushtetuese

Veprimtaria e Gjykats Kushtetuese drejtohet dhe organizohet nga Kryetari i saj dhe, n munges t tij, nga njri prej
gjyqtarve t caktuar prej tij, me prjashtim t rasteve kur n kt ligj sht prcaktuar n kompetenc t Mbledhjes s Gjyqtarve.

Neni 12

Kompetencat e Kryetarit

Kryetari i Gjykats Kushtetuese ka kto kompetenca:

a) Prgatit, thrret e drejton seancat plenare t Gjykats Kushtetuese.

b) Prfaqson Gjykatn Kushtetuese n marrdhnie me t trett.

79
 c) Bashkrendon punn midis gjyqtarve.

) Nnshkruan aktet e Gjykats Kushtetuese, me prjashtim t vendimeve q nnshkruhen nga t gjith gjyqtart.

d) Emron dhe largon nga detyra personelin administrativ, si dhe merr masa disiplinore ndaj tij.

Neni 13

Kompetencat e Mbledhjes s Gjyqtarve

Mbledhja e Gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese ka kto kompetenca:

a) Prcakton drejtimet kryesore t shpenzimeve t mjeteve buxhetore.

b) Informohet do 6 muaj me raporte pr shpenzimet buxhetore.

c) Vendos pr strukturn organizative t Gjykats Kushtetuese.

) Vendos pr numrin e personelit dhe pagat e tyre.

d) Miraton rregulloren e brendshme pr veprimtarin e administrats s Gjykats Kushtetuese.

Neni 14

Npunsit civil

1. Npunsi m i lart civil n Gjykatn Kushtetuese sht Sekretari i Prgjithshm.

2. Shrbimet e tjera t nevojshme pr funksionimin e Gjykats Kushtetuese kryhen nga npuns dhe punonjs t tjer.

3. Sekretari i Prgjithshm emrohet nga Mbledhja e Gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese nga radht e juristve me prvoj
profesionale.

4. Sekretari i Prgjithshm drejton veprimtarin administrative t Gjykats Kushtetuese, nn autoritetin e Kryetarit t saj.

5. T drejtat dhe detyrat e Sekretarit t Prgjithshm dhe t npunsve e punonjsve t tjer t shrbimeve prcaktohen nga
ky ligj dhe Rregullorja e Brendshme.

6. Punonjsit e administrats s Gjykats Kushtetuese i nnshtrohen rregullave t shrbimit civil dhe trajtohen financiarisht
njlloj si punonjsit e administrats s Kuvendit t Republiks s Shqipris.

Neni 15

80
 Garantimi i rendit

1. Pr mbajtjen e rendit dhe ruajtjen e saj, Gjykata Kushtetuese ka t drejtn e disponimit t forcave policore q vihen n
shrbim t saj.

2. Numri dhe detyrat e ktyre forcave policore miratohen nga Ministri i Rendit Publik me propozimin e Kryetarit t
Gjykats Kushtetuese.

KREU III

STATUSI I GJYQTARIT T GJYKATS KUSHTETUESE

Neni 16

Imuniteti

1. Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese gzojn paprekshmri pr gjat ushtrimit t veprimtaris s tyre. Gjyqtart e Gjykats
Kushtetuese nuk mbajn prgjegjsi ligjore pr mendimet ose votn e shprehur pr shtje n shqyrtim.

2. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese nuk mund t ndiqet penalisht pa plqimin e Gjykats Kushtetuese. Gjyqtari i Gjykats
Kushtetuese mund t ndalohet ose t arrestohet vetm n qoft se kapet n kryerje e sipr t nj krimi ose menjher pas kryerjes s
tij. Organi kompetent njofton menjher Gjykatn Kushtetuese. Kur Gjykata Kushtetuese nuk jep plqimin brenda 24 orve pr
drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi kompetent sht i detyruar ta liroj at.

3. Vendimi i Gjykats Kushtetuese, q merret me shumicn e votave, duhet t jet i arsyetuar. Gjyqtari, pr t cilin
krkohet plqimi, pasi dgjohet, nuk merr pjes n votim.

Neni 17

Paga

1. Paga e gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese sht e barabart me pagn e Kryetarit t Gjykats s Lart.

2. Paga e Kryetarit t Gjykats Kushtetuese sht 20 pr qind m e lart se paga e gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese.

3. Paga dhe prfitimet e tjera t gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese nuk mund t ulen dhe as t preken.

Neni 18

T drejta t tjera t gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese

81
 1. Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese duhet:

a) t ken nj mbrojtje t veant t vetes, familjes dhe prons, kur nj gj t till e krkojn vet pr rrethana serioze ose
mohet se sht e domosdoshme. Organet prkatse, t ngarkuara me ruajtjen e personaliteteve t larta, jan t detyruara ti prgjigjen
do krkese t br n kt drejtim;

b) t prfitojn leje t pagueshme vjetore 40 dit. Leja vjetore bhet gjat muajit gusht-shtator;

c) t prfitojn falas Fletoren Zyrtare, gazeta dhe revista juridike;

) t prfitojn n mnyr t barabart po ato t drejta q gzojn deputett, sipas neneve 16 pika 1, 19, 20, 23, 25 dhe 26 t
ligjit nr.8550, dat 18.11.1999 Statusi i deputetit.

2. Koha e qndrimit n detyr e gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese nuk mund t kufizohet, prvese n rastet e prmendura
n Kushtetut dhe n kt ligj.

3. N prfundim t mandatit, me prjashtim t rastit kur shkarkohet nga detyra sipas procedurave t prcaktuara n ligj,
gjyqtari i Gjykats Kushtetuese caktohet n nj detyr tjetr t barabart ose t prafrt, si dhe prfiton pages kalimtare dhe/ose
pension suplementar, sipas legjislacionit n fuqi.

Neni 19

Marrdhniet protokollare

1. Kryetari i Gjykats Kushtetuese dhe gjyqtart e saj kan status t veant protokollar.

2. N marrdhniet protokollare Kryetari i Gjykats Kushtetuese vjen menjher pas Kryeministrit, ndrsa gjyqtart e saj
barazohen n trajtimin protokollar me ministrin.

3. Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese ftohen t marrin pjes n delegacionet zyrtare, ceremonit, pritjet dhe veprimtarit e
ndryshme t karakterit kulturor, shoqror dhe sportiv, sipas protokollit t prcaktuar n kt nen.

KREU IV

PARIME T GJYKIMIT KUSHTETUES

Neni 20

Shqyrtimi kolegjial

Shqyrtimi i shtjeve nga Gjykata Kushtetuese bhet kolegjialisht. Vendimi merret vetm nga ata gjyqtar q kan marr
pjes n shqyrtimin e shtjes.

82
 Neni 21

Procesi publik

1. Shqyrtimi i shtjeve n seanc plenare nga Gjykata Kushtetuese bhet i hapur.

2. Gjykata Kushtetuese mund ta prjashtoj publikun nga seanca plenare ose nj pjes t tij, me arsyetimin e mbrojtjes s
moralit publik, t rendit publik, t siguris kombtare, t s drejts s jets private ose t s drejtave vetjake.

Neni 22

Prdorimi i gjuhs shqipe

1. N shqyrtimin e shtjeve prdoret gjuha shqipe.

2. Pjesmarrsit n gjykim, q nuk din gjuhn shqipe, prdorin gjuhn e tyre. Ata marrin dijeni pr t gjith zhvillimin e
procesit me an t prkthyesit, q si rregull sigurohet nga Gjykata Kushtetuese.

Neni 23

Procesi gojor

Shqyrtimi i shtjes n seanc plenare bhet gojarisht ose mbi baz dokumentash, sipas natyrs s shtjes.

Neni 24

Mbrojtja n gjykimin kushtetues

Pjesmarrsit n gjykimin kushtetues mbrohen vet ose nprmjet prfaqsuesit, n mnyrn e parashikuar n kt ligj.

Neni 25

Paansia n gjykimin kushtetues

83
 1. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese n shqyrtimin e shtjeve sht i paanshm dhe bazohet n kryerjen e detyrave t tij
vetm n Kushtetut dhe n ligj.

2. N veprimtarin e tij, gjyqtari i Gjykats Kushtetuese merr pjes me cilsin e tij vetjake dhe nuk prfaqson asnj organ
shtetror, organizat shoqrore, parti ose shoqat politike, grup etnik ose social.

Neni 26

Publikimi i vendimit prfundimtar

1. Vendimet e Gjykats Kushtetuese jan prfundimtare. Ato botohen n Fletoren Zyrtare dhe hyjn n fuqi ditn e botimit
t saj. Kur vendimi ka t bj me mbrojtjen e t drejtave kushtetuese t individit, Gjykata mund t vendos q ai t hyj n fuqi me
shpalljen e tij.

2. Organi q boton Fletoren Zyrtare detyrohet t bj botimin e vendimeve t Gjykats Kushtetuese, jo m von se 15 dit
nga ardhja pr botim e tyre pran atij organi.

3. Gjykata Kushtetuese do vit prgatit nj prmbledhje t vendimeve t saj.

KREU V

PARAQITJA DHE SHQYRTIMI PARAPRAK I KRKESS

Neni 27

Regjistrimi i krkess

1. Krkesa q drejtohet n Gjykatn Kushtetuese regjistrohet menjher n regjistrin e posam q mban kryesekretaria e
Gjykats Kushtetuese.

2. Krkesa i dorzohet Kryetarit t Gjykats Kushtetuese, i cili cakton nj relator q prgatit shtjen pr shqyrtimin
paraprak t saj.

Neni 28

Prmbajtja e krkess

1. Krkesa n Gjykatn Kushtetuese paraqitet n form t shkruar n gjuhn shqipe, qart e kuptueshm, n aq kopje sa

84
jan pjesmarrsit dhe duhet t prmbaj:

a) emrin e gjykats prpara t cils paraqitet;

b) emrin, mbiemrin (emrtimin), vendbanimin ose vendqndrimin e krkuesit;

c) emrin, mbiemrin (emrtimin), vendbanimin ose vendqndrimin e subjekteve t interesuara;

) objektin e krkess;

d) prmbajtjen e krkess dhe parashtrimin e shkaqeve;

dh) treguesin e dokumenteve dhe mjeteve t tjera provuese q shoqrojn krkesn;

e) nnshkrimin e krkuesit ose t prfaqsuesit t tij.

2. Krkesa u njoftohet palve n gjykim.

Neni 29

Dokumente q i bashklidhen krkess

1. Sipas rastit, krkess i bashklidhen kto dokumente:

a) Akti i prfaqsimit, kur krkesa paraqitet nga prfaqsuesi.

b) Kopje t aktit q sht objekt i krkess.

c) Dokumente origjinale ose t noterizuara, ose prova shkresore q kan lidhje me shtjen n shqyrtim.

2. Kopje t aktit, t dokumentit ose t provave shkresore paraqiten n numr sa jan pjesmarrsit n gjykim, q tu
njoftohen atyre.

Neni 30

Afati i paraqitjes s krkess

1. Pr paraqitjen e krkess para Gjykats Kushtetuese zbatohen afatet e prcaktuara n kt ligj.

2. Krkesat e individit pr shkeljen e t drejtave kushtetuese paraqiten jo m von se 2 vjet nga konstatimi i shkeljes. Kur
n baz t ligjit individi mund ti drejtohet nj organi tjetr, ai mund t paraqes krkes n Gjykatn Kushtetuese, pasi t jen shterur
t gjitha mjetet juridike pr mbrojtjen e ktyre t drejtave. N kt rast, afati i paraqitjes s krkess sht 2 vjet nga data e njoftimit t
vendimit t organit prkats shtetror.

85
 Neni 31

Shqyrtimi paraprak i krkess

1. Krkesa shqyrtohet paraprakisht nga kolegji i prbr nga 3 gjyqtar t Gjykats Kushtetuese, ku bn pjes dhe relatori.

2. Kur krkesa, megjithse sht n kompetenc t Gjykats Kushtetuese dhe sht paraqitur nga subjekti q legjitimohet,
nuk sht e plot, kolegji ia kthen krkuesit pr plotsim, duke treguar shkaqet e kthimit dhe afatin e plotsimit t saj. Pas ksaj, kur
krkesa paraqitet e plotsuar, kalon prsri pr shqyrtim paraprak n kolegj. Krkesa e paplotsuar nuk merret n shqyrtim.

3. Kur krkesa sht paraqitur nga subjekti q legjitimohet dhe shtja sht n kompetenc t Gjykats Kushtetuese,
kolegji vendos kalimin e shtjes n seanc plenare, ndrsa kur ajo nuk sht paraqitur nga subjekti q legjitimohet ose shtja nuk
sht n kompetenc t Gjykats Kushtetuese, kolegji vendos moskalimin e shtjes n seanc plenare. N t gjitha rastet, kur ndonj
nga gjyqtart e kolegjit nuk sht i nj mendimi me t tjert, krkesa i kalon pr shqyrtim paraprak Mbledhjes s Gjyqtarve, e cila
vendos me shumic votash pr kalimin ose jo t shtjes n seanc plenare.

4. N t gjitha rastet e msiprme, kolegji ose Mbledhja e Gjyqtarve nuk shqyrton zgjidhjen n themel t shtjes.

5. Pr ankesat, lutjet dhe do korrespondenc tjetr q nuk prmban elementet e krkess, n kuptim t nenit 28 t ktij
ligji, veprohet administrativisht.

KREU VI

FUNKSIONIMI I GJYKATS KUSHTETUESE

Neni 32

Shqyrtimi n seanc plenare

1. Gjykata Kushtetuese shqyrton shtjen n seanc plenare.

2. N seanc plenare marrin pjes t gjith gjyqtart e Gjykats Kushtetuese, por n asnj rast jo m pak se dy t tretat e
tyre.

Neni 33

Thirrja dhe drejtimi i seancs plenare

1. Seancn plenare t Gjykats Kushtetuese e thrret dhe e drejton Kryetari i Gjykats Kushtetuese.

2. Me miratimin e Kryetarit t Gjykats Kushtetuese, seancn plenare mund ta thrras dhe ta drejtoj nj gjyqtar i saj.

86
 Neni 34

T drejtat e gjyqtarit n gjykimin kushtetues

Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese ka t drejt:

a) t marr pjes n shqyrtimin e do shtjeje, me prjashtim t rasteve kur ndalohet nga ligji;

b) t njihet me prmbajtjen dhe gjith materialet e shtjes n shqyrtim;

c) gjat shqyrtimit, tu drejtoj pyetje e t krkoj shpjegime nga pjesmarrsit n gjykim, si dhe nga personat e thirrur si
dshmitar ose ekspert;

) t marr pjes n bisedimet prfundimtare dhe t shfaq lirisht mendimin e tij pr mnyrn e prfundimit t shtjes q
shqyrtohet.

Neni 35

Detyrat e gjyqtarit n gjykimin kushtetues

Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese duhet:

a) t prgatis shtjen pr gjykim, si dhe t marr masat e duhura pr zhvillimin e seancs plenare;

b) t votoj pr mnyrn e zgjidhjes s shtjes;

c) t ruaj sekretin e diskutimeve dhe t votimit.

Neni 36

Heqja dor nga shqyrtimi i shtjes

1. Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese sht i detyruar t heq dor nga shqyrtimi i nj shtjeje konkrete kur:

a) ka marr pjes n hartimin e aktit objekt shqyrtimi;

b) pr shkak t lidhjeve fisnore apo lidhjeve t tjera me pjesmarrsit n gjykim vihet n dyshim objektiviteti i tij;

c) n do rast tjetr kur vrtetohen arsye serioze njanshmrie.

2. Heqja dor miratohet nga Kryetari i Gjykats Kushtetuese, derisa shtja nuk ka kaluar n seanc plenare. M pas, heqja

87
dor vendoset me shumicn e votave t gjyqtarve pjesmarrs n proces.

Neni 37

Prjashtimi i gjyqtarit

1. Pjesmarrsit n gjykim kan t drejt t krkojn prjashtimin e gjyqtarit n do faz t zhvillimit t gjykimit kur
ekziston nj nga rastet e parashikuara n nenin 36 t ktij ligji dhe gjyqtari nuk heq dor nga shqyrtimi i shtjes.

2. Pr prjashtimin e gjyqtarit vendos shumica e gjyqtarve q marrin pjes n shqyrtimin e shtjes. Gjyqtari, pr t cilin
krkohet prjashtimi, pasi dgjohet nuk merr pjes n votim. Kur votat ndahen n mnyr t barabart, gjyqtari quhet i prjashtuar.

Neni 38

Njoftimi dhe pjesmarrja n seanc plenare

1. Pr orn dhe datn e zhvillimit t seancs plenare duhet t njoftohet krkuesi, subjekti i interesuar ose prfaqsuesit e
tyre.

2. Njoftimi bhet nga kryesekretaria e Gjykats Kushtetuese t paktn 10 dit para dats s caktuar pr zhvillimin e seancs
plenare.

3. Njoftimi bhet me shkres zyrtare, me flet-thirrje postare dhe n raste t ngutshme me telegram ose me faks, q i
dorzohen palve ose antarve madhor t familjes. Kur ndonj nga pjesmarrsit n gjykimin kushtetues nuk i dihet vendqndrimi
ose ndodhet me qndrim t prhershm jasht shtetit, njoftimi bhet me shpallje n selin e Gjykats Kushtetuese, t paktn 1 muaj
prpara dats s caktuar pr zhvillimin e seancs plenare.

4. N seanc plenare marrin pjes krkuesi, subjekti i interesuar, prfaqsuesit e tyre dhe dshmitart ose ekspertt kur ka
t till.

5. Mungesa e njoftimit shkakton shtyrjen e seancs plenare, duke caktuar nj dat tjetr pr zhvillimin e saj, si dhe duke
br njoftimet prkatse.

6. Kur krkuesi, subjekti i interesuar ose prfaqsuesit e tyre, megjithse jan njoftuar, nuk paraqiten n seanc plenare dhe
pr kt nuk kan paraqitur shkaqe t prligjura, seanca plenare zhvillohet n munges.

Neni 39

Pjesmarrsit n gjykimin kushtetues

1. Pjesmarrs n gjykimin kushtetues jan:

a) Subjekti q ka paraqitur krkesn ose prfaqsuesi i tij.

88
 b) Subjektet kundr t cilve sht paraqitur krkesa ose q kan interes t drejtprdrejt pr shtjen q shqyrtohet.

c) Organi q ka nxjerr aktin.

) Organet shtetrore q jan n mosmarrveshje pr kompetenc.

2. N rastet kur pjesmarrs n gjykimin kushtetues jan organe shtetrore, ato prfaqsohen nga drejtuesit e tyre dhe n
munges nga persona t autorizuar me shkrim.

3. Prfaqsues t pjesmarrsve n gjykimin kushtetues mund t jen avokatt, t cilt pajisen me prokur ose caktohen si
t till me deklarim n seanc plenare.

4. Dhoma Kombtare e Avokatis cakton listn e avokatve q mund t marrin pjes n shqyrtimin e shtjeve n Gjykatn
Kushtetuese.

Neni 40

Thirrja e ekspertit

1. Me krkesn e pjesmarrsve n gjykim ose kryesisht, Gjykata Kushtetuese mund t thrras me cilsin e ekspertit
persona q kan njohuri t posame n fushn e shkencs, tekniks ose artit pr konstatimin dhe sqarimin e fakteve q kan lidhje me
shtjen n shqyrtim.

2. Eksperti e jep mendimin e tij me shkrim, por mund t dgjohet edhe n seanc plenare.

Neni 41

Thirrja e dshmitarit

Kur shihet e domosdoshme pr sqarimin e fakteve q lidhen me shtjen n shqyrtim, me krkesn e pjesmarrsve n
gjykim ose kryesisht, Gjykata Kushtetuese mund t thrras e t pyes n seanc plenare persona me cilsin e dshmitarit.

Neni 42

Krkimi i dokumenteve

1. Kur shihet e domosdoshme, me krkesn e pjesmarrsve n gjykim ose kryesisht, Gjykata Kushtetuese mund t krkoj
dokumente t cilat kan lidhje me shtjen n shqyrtim.

2. Dokumentet e krkuara administrohen n seanc plenare.

89
 Neni 43

Zhvillimi i seancs plenare

Shqyrtimi i shtjes n seanc plenare ndjek kto rregulla:

a) Deklarohet elja e seancs plenare nga kryesuesi i saj.

b) Verifikohet paraqitja e pjesmarrsve.

c) Verifikohet legjitimiteti i pjesmarrsve ose i prfaqsuesve t tyre.

) Pyeten pjesmarrsit nse kan krkesa paraprake dhe vendoset pr to.

d) Lexohet krkesa nga gjyqtari relator.

dh) Ftohen pjesmarrsit t parashtrojn krkesat dhe kundrshtimet, duke filluar nga subjekti q ka paraqitur krkesn.

e) Pjesmarrsit n proces japin shpjegime ose bjn sqarime pr pyetjet e gjyqtarve.

) Administrohen provat dhe ftohen pjesmarrsit t japin mendime pr prmbajtjen e tyre.

f) Ftohen pjesmarrsit t bjn krkesat prfundimtare.

g) Deklarohet nga kryesuesi mbyllja e seancs plenare dhe trheqja pr vendim.

Neni 44

Rielja e seancs plenare

1. Nse pas mbylljes t seancs plenare mohet e domosdoshme sqarimi i rrethanave plotsuese, t cilat kan rndsi t
veant pr shtjen n shqyrtim, vendoset rielja e saj.

2. Vendimi pr rieljen e seancs plenare merret me shumic votash nga gjyqtart q kan qen t pranishm n seancn
plenare.

3. Vendimi pr rieljen e seancs plenare u njoftohet pjesmarrsve n gjykimin kushtetues, t cilt kan t drejt t marrin
pjes n t dhe tu jepet fjala nse e krkojn, pr t br shpjegime q i mojn n interes t tyre.

Neni 45

E drejta pr pezullim

90
 1. Gjykata Kushtetuese, kryesisht ose me krkes t pals, kur vlerson se zbatimi i ligjit ose i aktit mund t sjell pasoja
q prekin interesa shtetror, shoqror ose t individve sipas rastit, me vendim t Mbledhjes s Gjyqtarve ose n seancn plenare,
urdhron pezullimin e ligjit ose t aktit. Pezullimi vazhdon derisa vendimi prfundimtar i Gjykats Kushtetuese t hyj n fuqi.

2. Vendimi pr masn e pezullimit i njoftohet organit prkats q ka nxjerr ligjin ose aktin, si dhe bhet publikimi i tij.

3. Gjykata Kushtetuese n do faz t shqyrtimit t shtjes, me vendim n seancn plenare, mund t heq masn e
pezullimit.

4. Gjykata Kushtetuese duhet t shprehet n vendimin prfundimtar pr vazhdimsin ose jo t mass s pezullimit.

Neni 46

Procesverbali i seancs plenare

N seancn plenare t Gjykats Kushtetuese mbahet procesverbal, i cili, n prfundim t saj, nnshkruhet nga kryesuesi i
seancs plenare dhe sekretari q e mban at.

Neni 47

Afati i fillimit t shqyrtimit t shtjes

Shqyrtimi i shtjeve n Gjykatn Kushtetuese duhet t filloj jo m von se 2 muaj nga paraqitja e krkess.

Neni 48

Kufijt e shqyrtimit t shtjes

1. Kufijt e shqyrtimit t shtjes jan brenda objektit t krkess dhe shkaqeve t parashtruara n t.

2. Prjashtimisht, kur ka lidhje midis objektit t krkess dhe akteve t tjera normative, vendos pr do rast Gjykata
Kushtetuese.

KREU VII

PROCEDURAT E VEANTA

Procedura pr shqyrtimin e pajtueshmris s ligjeve

91
 ose t akteve t tjera normative me Kushtetutn dhe

me marrveshjet ndrkombtare

Neni 49

1. Pr shqyrtimin e pajtueshmris s ligjit ose t akteve t tjera normative me Kushtetutn ose me marrveshjet
ndrkombtare, Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje me krkes t Presidentit t Republiks, t Kryeministrit, t jo m pak se nj t
pests t deputetve dhe t Kryetarit t Kontrollit t Lart t Shtetit.

2. Kt t drejt e kan edhe Avokati i Popullit, organet e qeverisjes vendore, organet e bashksive fetare, partit politike,
si dhe organizatat e tjera, vetm kur argumentojn se shtja lidhet me interesat e tyre.

12
Neni 50

12
VGJK 29/2006: Afati tre vjear i parashkrimit pr t krkuar kontrollin kushtetues t nj ligji, q parashikohet n nenin

50 t ligjit nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e Gjykats Kushtetuese t RSH, zbatohet n rastet kur

subjektet prkatse kan krkuar kontrollin e kushtetutshmris s ligjit n kuptimin abstrakt. shtja ndryshon kur dy organe kan

mosmarrveshje pr nj kompetenc konkrete, e cila mund t lind n do koh. Me fjal t tjera, nse mosmarrveshja e

kompetencs buron nga ligji, kjo nuk do t thot se vepron n mnyr t vetvetishme parashkrimi tre vjear. N mosmarrveshjen me

pal kundrshtare q pretendojn t njjtn kompetenc nuk mund t ket parashkrim n raport me ligjin. N t kundrt, do t

pranohej se shteti sht i pafuqishm t zgjidh konfliktet e brendshme dhe se ai nuk ka asnj mundsi t shptoj nga funksionimi

antikushtetues i tij. Ky lloj qndrimi brenda shtetit, pr shkak t kalimit t afatit, nuk mund t gjej mbshtetje kushtetuese. Arsyeja

sht sepse veprimtaria shtetrore nuk mund t lihet t devijoj n mnyr antikushtetuese. Prndryshe, do t ndodheshim para

situatave kur mosmarrveshja e lindur pr shkak t ligjit de jure do t parashkruhej brenda tre vjetve nga miratimi i tij, ndrkoh q

mosmarrveshja e lindur de facto jo. Pikrisht pr kt arsye, n ligjin nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e

Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris, procedurat q parashikojn zgjidhjen e mosmarrveshjeve t kompetencs jan

formuluar ndryshe nga procedurat e kontrollit t kushtetutshmris s ligjeve. Afati gjasht mujor q parashikon neni 55 i ktij ligji

lidhet me astin e lindjes s konfliktit dhe jo me kohn e hyrjes n fuqi t ligjit burim konflikti. Prandaj, argumenti i subjektit t

interesuar nuk mund t prbj kurrsesi zgjidhje kushtetuese t shtjes.

92
 Krkesat n Gjykatn Kushtetuese pr shqyrtimin e pajtueshmris s ligjit ose t akteve t tjera normative me Kushtetutn
ose me marrveshjet ndrkombtare, mund t paraqiten brenda 3 vjetve nga hyrja n fuqi e tyre.

Neni 51

Gjat shqyrtimit t krkesave t parashikuara nga nenet 49 e 50 t ktij ligji, Gjykata Kushtetuese vlerson:

prmbajtjen e ligjeve dhe t akteve normative;

formn e ligjeve dhe t akteve normative;

c) procedurn pr miratimin, shpalljen dhe hyrjen n fuqi t tyre.

Procedurat mbi pajtueshmrin e marrveshjeve

ndrkombtare me Kushtetutn

Neni 52

1. Gjykata Kushtetuese shqyrton pajtueshmrin me Kushtetutn t marrveshjeve ndrkombtare para ratifikimit.

2. Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje pr shqyrtimin e ktyre shtjeve vetm pasi bhet krkes nga subjektet e
parashikuara n nenin 134 shkronjat a, b, c e t Kushtetuts, si dhe nga subjektet e parashikuara n shkronjat dh, e,
e f t Kushtetuts, pr shtje q lidhen me interesat e tyre.

3. N rast se shtja ka kaluar n seanc plenare, pezullohen procedurat pr ratifikimin e marrveshjes. Shqyrtimi i
krkess prfundon brenda 1 muaji nga data e paraqitjes s saj.

4. N rast se Gjykata Kushtetuese vendos papajtueshmrin e marrveshjes ndrkombtare me Kushtetutn, ajo nuk mund
t ratifikohet.

Neni 53

1. Marrveshjet ndrkombtare, t cilat jan ratifikuar para hyrjes n fuqi t Kushtetuts dhe q jan t papajtueshme me t,
mund t paraqiten n Gjykatn Kushtetuese vetm nga Kshilli i Ministrave.

2. N rast se Gjykata Kushtetuese konstaton se marrveshja ndrkombtare e ratifikuar me ligj prmban dispozita q bien
n kundrshtim me Kushtetutn, ajo vendos shfuqizimin e aktit t ratifikimit t saj.

Procedurat lidhur me mosmarrveshjet e kompetencave

93
 Neni 54

1. N mbshtetje t nenit 131 shkronja t Kushtetuts, Gjykata Kushtetuese shqyrton konfliktet e kompetencs
ndrmjet pushteteve, si dhe ndrmjet pushtetit qendror dhe qeverisjes vendore dhe kur mosmarrveshja ka lidhje t drejtprdrejt me
ushtrimin e veprimtaris s tyre.

2. Gjykata Kushtetuese merr n shqyrtim kto konflikte kur subjektet prkatse e kan konsideruar veten kompetente pr t
vendosur pr shtje konkrete dhe sipas rastit kan nxjerr aktet pr rregullimin e saj ose kur subjektet nuk e kan konsideruar veten
kompetente t vendosin n raste t veanta.

3. Krkesa para Gjykats Kushtetuese ngrihet nga subjektet n konflikt ose nga subjektet e cnuara drejtprdrejt nga
konflikti.

4. do lloj akti me karakter ligjor e nnligjor, veprim ose mosveprim i organeve t pushteteve ose i organeve t qeverisjes
vendore, q kan uar n mosmarrveshje kompetencash midis tyre, prbjn bazat pr fillimin e shqyrtimit t ktyre shtjeve.

Neni 55

Krkesa pr shqyrtimin e ktyre mosmarrveshjeve paraqitet brenda 6 muajve nga asti i lindjes s konfliktit.

Neni 56

1. Gjykata Kushtetuese vendos se cili organ i pushtetit ka n kompetenc t tij zgjidhjen e shtjes konkrete, pr t ciln ka
lindur mosmarrveshja .

2. Kur zgjidhja e mosmarrveshjes s kompetencs sht e lidhur me akte ligjore ose nnligjore t nxjerra nga organet pal
n konflikt, Gjykata Kushtetuese pr zgjidhjen e mosmarrveshjes shqyrton edhe kushtetutshmrin apo ligjshmrin e aktit.

Procedura pr shqyrtimin e kushtetutshmris s partive

dhe t organizatave t tjera politike

Neni 57

1. Pr shqyrtimin e kushtetutshmris s partive dhe t organizatave t tjera politike, si dhe t veprimtaris s tyre, Gjykata
Kushtetuese vihet n lvizje me krkes t Presidentit t Republiks, t Kryeministrit dhe t jo m pak se nj t pests s deputetve.

2. Krkesa mund t paraqitet n do koh n Gjykatn Kushtetuese.

94
 Neni 58

Gjykata Kushtetuese shqyrton dhe vendos:

a) nse partia ose organizata politike sht krijuar n prputhje me dispozitat kushtetuese;

b) nse veprimtaria e partis ose e organizats politike prputhet me Kushtetutn.

Neni 59

Kur Gjykata Kushtetuese mon se ka t dhna q veprimtaria e mtejshme e nj partie ose organizate politike cenon rendin
kushtetues ose interesat shtetror apo publik, sipas rastit, me vendim t veant t Mbledhjes s Gjyqtarve ose n seanc plenare,
mund t vendos pezullimin e veprimtaris s partis ose t organizats politike deri n dhnien e vendimit prfundimtar.

Neni 60

1. Kur Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se krijimi i nj partie ose organizate politike vjen n kundrshtim me
Kushtetutn, ajo shfuqizon aktin e krijimit.

2. Kur Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se veprimtaria e nj partie ose organizate politike vjen n kundrshtim me
Kushtetutn, ajo vendos sipas rastit ndalimin e ksaj veprimtarie ose urdhron regjistrimin e saj.

Procedurat pr shkarkimin nga detyra t Presidentit t Republiks

dhe vrtetimin e pamundsis s ushtrimit t funksioneve t tij

Neni 61

1. Gjykata Kushtetuese pr deklarimin e shkarkimit t Presidentit t Republiks vihet n lvizje me vendimin e Kuvendit
q ka vendosur shkarkimin e tij nga detyra.

2. Vendimi i Kuvendit duhet t prmbaj nj prshkrim t argumentuar t shkeljes s rnd t Kushtetuts ose t krimit t
rnd, si dhe t shoqrohet me provat prkatse.

3. Gjykata Kushtetuese, nj kopje t vendimit t Kuvendit dhe t provave prkatse, ia drgon Presidentit t Republiks, i
cili ka t drejt t jap me shkrim sqarimet q i mon t nevojshme.

Neni 62

95
 1. Gjykata Kushtetuese pr kalimin e shtjes n seanc plenare vendos me shumicn e antarve t saj.

2. N seancn plenare ka t drejt t jet i pranishm Presidenti i Republiks ose nj prfaqsues i tij.

Neni 63

1. Kur Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se Presidenti i Republiks ka shkelur rnd Kushtetutn ose ka kryer nj
krim t rnd, deklaron shkarkimin e tij nga detyra. N t kundrt, Gjykata Kushtetuese shfuqizon vendimin e Kuvendit t Republiks
s Shqipris.

2. Rregullat e prcaktuar n nenin 61 pikat 1, 2 dhe 3 zbatohen edhe n rastin e vrtetimit prfundimisht t faktit t
pamundsis s ushtrimit t detyrs nga Presidenti i Republiks. N kt rast, Gjykata Kushtetuese vendos vrtetimin e faktit t
pamundsis pr ushtrimin e detyrs ose rrzon krkesn e Kuvendit t Republiks s Shqipris, kur ajo nuk gjendet e bazuar.

Zgjedhshmria dhe papajtueshmria me ushtrimin

e funksioneve t Presidentit t Republiks

Neni 64

1. Pr shtjet q lidhen me zgjedhshmrin e Presidentit t Republiks dhe pr papajtueshmrit n ushtrimin e

funksioneve t tij, Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje me krkes t jo m pak se nj t pests s deputetve ose t partive politike.

2. N rastin e zgjedhshmris, Gjykata Kushtetuese vendos shfuqizimin e vendimit t Kuvendit t Republiks s Shqipris
ose rrzimin e krkess.

3. N rastin e papajtueshmris pr ushtrimin e detyrs, Gjykata Kushtetuese vendos deklarimin e papajtueshmris me

ushtrimin e funksioneve t Presidentit t Republiks ose rrzimin e krkess.

Neni 65

Kur Presidenti i Republiks jep dorheqjen gjat kohs q shtja pr shkarkimin e tij sht n shqyrtim n Gjykatn
Kushtetuese ose mandati i tij prfundon, Gjykata Kushtetuese pushon procedimin e mtejshm. Gjykata Kushtetuese i rifillon
procedurat kur kjo krkohet nga Kuvendi ose nga ai vet.

Procedura pr shqyrtimin e zgjedhshmris

dhe papajtueshmris n ushtrimin e funksionit t deputetit

96
 Neni 66

1. Pr shqyrtimin e zgjedhshmris s deputetve, Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje me krkes t Presidentit t

Republiks ose t Kuvendit t Republiks s Shqipris.

2. Gjykata Kushtetuese verifikon zgjedhjen e deputetve me krkes t partis politike ose t kandidatit pr deputet t
pavarur, duke zbatuar n kt rast edhe dispozitat ligjore pr zgjedhjet e prgjithshme.

3. Krkesa pr papajtueshmri mund t paraqitet n Gjykatn Kushtetuese nga Kuvendi, prsa koh vazhdon mandati i
deputetit, ndrsa krkesa pr shqyrtimin e zgjedhshmris s deputetve mund t paraqitet brenda 6 muajve nga konstatimi i faktit t
pazgjedhshmris.

Neni 67

1. N rastet kur Gjykata Kushtetuese verifikon zgjedhshmrin e deputetve, ajo vendos, sipas rastit, rrzimin e krkess
ose shfuqizimin e aktit t Komisionit Qendror t Zgjedhjeve.

2. N prfundim t shqyrtimit t krkess pr zgjedhshmrin ose papajtueshmrin e deputetit, Gjykata Kushtetuese,

vendimin e saj ia drgon Kuvendit.

Procedurat e shqyrtimit t kushtetutshmris s ligjeve

t krkuara nga gjykatat

Neni 68

1. Kur gjykata ose gjyqtari gjat nj procesi gjyqsor dhe n do koh, kryesisht ose me krkes t palve, mon se ligji
sht antikushtetues dhe kur ka lidhje t drejtprdrejt midis ligjit dhe zgjidhjes s shtjes konkrete, nuk e zbaton at, duke vendosur
pezullimin e shqyrtimit t mtejshm t shtjes dhe drgimin e materialeve t saj Gjykats Kushtetuese, pr tu shprehur pr
kushtetutshmrin e ligjit.

2. N vendimin e saj gjykata apo gjyqtari duhet t prcaktojn dispozitat e ligjit q ata mojn se jan t papajtueshme me
normat konkrete ose parimet e tjera t Kushtetuts, t cilat ligji nuk i ka respektuar ose i ka cnuar, si dhe shkaqet pr t cilat krkohet
shfuqizimi i tij.

Neni 69

1. Gjykata Kushtetuese, kur konstaton se shtja nuk sht e plot dhe n prputhje me nenin 68 t ktij ligji, ia kthen at
gjykats q e ka drguar. Kjo e fundit detyrohet t plotsoj materialet brenda 1 muaji nga data e mbrritjes.

2. Kur materialet e dosjes jan t plota dhe n prputhje me nenin 68, Gjykata Kushtetuese cakton datn e seancs pr

97
shqyrtimin e shtjes, duke njoftuar gjykatn dhe thirrur subjektet e interesuara.

Neni 70

1. Gjykata Kushtetuese, gjat shqyrtimit t shtjeve t parashikuara n nenet 68 e 69 t ktij ligji dhe pr arsye q kan t
bjn me kushtetutshmrin e nj ligji konkret, publikon faktin se shtja sht nn shqyrtimin e saj.

2. N prfundim t shqyrtimit t shtjes materialet, s bashku me vendimin e Gjykats Kushtetuese, i drgohen gjykats
konkrete.

3. N rastet kur Gjykata Kushtetuese e shfuqizon ligjin si antikushtetues, vendimin e saj ia njofton Kuvendit dhe Kshillit
t Ministrave.

Interpretimi i Kushtetuts

Neni 71

1. Gjykata Kushtetuese, n mbshtetje t paragrafit 1 t nenit 124 t Kushtetuts bn interpretimin prfundimtar t saj.

2. Krkesn pr interpretim t Kushtetuts kan t drejt ta paraqesin subjektet e prmendura n shkronjat a, b, c dhe
t paragrafit 1 t nenit 134 t Kushtetuts, ndrsa subjektet e tjera q prmenden n shkronjat dh, e, dhe f, vetm pr
shtje q lidhen me interesat e tyre.

3. N krkesn e paraqitur duhet t saktsohet se cila dispozit apo pjes e saj krkohet t interpretohet.

4. Subjekti, q pretendohet se e ka interpretuar gabim Kushtetutn, sht gjithashtu pal n gjykim.

5. Shqyrtimi i krkesave t tilla mund t bhet n seanc plenare edhe mbi shqyrtimin e dokumenteve.

KREU VIII

VENDIMET E GJYKATES KUSHTETUESE

Neni 72

Marrja e vendimit dhe shpallja e tij

1. Bisedimet si dhe votimi i vendimit bhen pa pranin e personave t tjer.

2. Vendimet e Gjykats Kushtetuese merren me shumicn e votave t t gjith gjyqtarve t saj. Abstenimi nuk lejohet.
98
 3. Vendimi nnshkruhet nga t gjith gjyqtart e pranishm n shqyrtimin e shtjes.

4. Pr shpalljen e vendimit njoftohen pjesmarrsit n proces. Mungesa e tyre nuk pengon shpalljen e tij.

5. Vendimi jepet N Emr t Republiks s Shqipris.

6. Vendimi i Gjykats Kushtetuese shpallet i arsyetuar dhe lexohet nga kryesuesi i seancs ose nga nj gjyqtar i caktuar
prej tij.

7. Vendimi i Gjykats Kushtetuese ka fuqi detyruese t prgjithshme dhe sht prfundimtar.

8. Gjyqtari q mbetet n pakic ka t drejt t arsyetoj mendimin e tij q i bashkohet vendimit dhe botohet bashk me t.

9. Kopje t vendimit mund tu jepen pjesmarrsve n proces me krkesn e tyre, kundrejt tarifs s caktuar.

Neni 73

Shtyrja e bisedimit dhe votimit

1. Kur ndonjri prej gjyqtarve q ka marr pjes n shqyrtimin e shtjes mungon n bisedime ose n votim, Mbledhja e
Gjyqtarve nuk zhvillohet dhe shtyhet pr nj dat tjetr.

2. N qoft se edhe pas ksaj, pjesmarrja e gjyqtarit nuk mund t sigurohet brenda nj afati t arsyeshm, Gjykata vendos
prfundimisht pr shtjen, kur formohet shumica absolute e antarve t saj.

3. N rast se kjo shumic nuk formohet dhe ekziston mundsia pr prfshirjen n kt gjykim t gjyqtarve t tjer, q m
par nuk kan marr pjes n t, seanca rielet dhe shqyrtimi i shtjes fillon nga e para.

Neni 74

Refuzimi i krkess

Kur gjat votimit votat ndahen n mnyr t barabart ose n at mnyr q asnj prfundim i shtjes nuk votohet nga
shumica e krkuar, Gjykata Kushtetuese vendos refuzimin e krkess. Refuzimi nuk prbn penges q krkuesi t riparaqes
krkesn n rast se krijohen kushte pr formimin e shumics s krkuar.

Neni 75

Mosndryshimi i vendimit

Vendimi i Gjykats Kushtetuese, pas votimit, konsiderohet i marr dhe nuk mund t ndryshohet.

99
 Neni 76

Efektet juridike t vendimeve t Gjykats Kushtetuese

1. Vendimi i Gjykats Kushtetuese q ka shfuqizuar nj ligj apo akt normativ si t papajtueshm me Kushtetutn ose me
marrveshjet ndrkombtare, si rregull sjell efekte juridike nga data e hyrjes s tij n fuqi.

2. Vendimi ka fuqi prapavepruese vetm:

a) ndaj nj dnimi penal edhe gjat kohs q sht n ekzekutim, nse ai lidhet drejtprdrejt me zbatimin e ligjit ose t aktit
normativ t shfuqizuar;

b) ndaj shtjeve q shqyrtohen nga gjykatat, derisa vendimet e tyre nuk kan marr form t prer;

) ndaj pasojave ende t paezauruara t ligjit apo aktit normativ t shfuqizuar.

Neni 77

Efektet juridike t vendimeve gjyqsore

Vendimet e gjykatave t do shkalle, t cilat shfuqizohen nga Gjykata Kushtetuese, nuk kan fuqi juridike nga asti i
marrjes s tyre. shtja i drgohet pr shqyrtim gjykats, vendimi i t cils sht shfuqizuar.

Neni 78

Njoftimi i vendimit

Kur vendoset shfuqizimi i ligjit ose aktit dhe marrdhniet e lindura krkojn rregullim juridik, vendimi i Gjykats
Kushtetuese i njoftohet organeve prkatse q t marrin masat e parashikuara n vendimin e saj.

Neni 79

Vendimi interpretues

Vendimi i Gjykats Kushtetuese q bn interpretimin e Kushtetuts ka fuqi prapavepruese.

100
 Neni 80

Interpretimi dhe plotsimi i vendimit

1. Gjykata Kushtetuese nuk mund t anulloj ose t ndryshoj vendimin e saj, por ajo ka t drejt:

a) t interpretoj vendimin n rast dyshimi ose mosmarrveshje pr kuptimin e tij, pa ndryshuar n asnj rast prmbajtjen;

b) t plotsoj vendimin ose t ndreq gabimet n shkrim, n llogari ose ndonj pasaktsi t dukshme t lejuar n t, brenda
2 muajve nga shpallja e vendimit.

2. Shqyrtimi i shtjeve t msiprme bhet n seanc plenare, me pjesmarrje t palve.

Neni 81

Ekzekutimi i vendimeve

1. Vendimet e Gjykats Kushtetuese jan t detyrueshme pr zbatim.

2. Ekzekutimi i vendimeve t Gjykats Kushtetuese sigurohet nga Kshilli i Ministrave me ann e organeve prkatse t
administrats shtetrore.

3. Gjykata Kushtetuese mund t caktoj vet nj organ tjetr q ngarkohet me zbatimin e vendimit t saj dhe, kur sht e
nevojshme, edhe mnyrn e ekzekutimit t tij.

4. Personat q nuk zbatojn vendimet e Gjykats Kushtetuese ose pengojn zbatimin e tyre, kur veprimi nuk prbn vepr
penale, dnohen me gjob deri n 100 mij lek nga kryetari i Gjykats Kushtetuese, vendimi i t cilit sht i forms s prer dhe
prbn titull ekzekutiv.

KREU IX

DISPOZITA KALIMTARE DHE TE FUNDIT

Neni 82

Mbarimi i mandatit dhe prtritja

1. Mandati i gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese t zgjedhur n vitin 1992, mbaron n vitin 2001.

2. Gjyqtart e tjer zvndsues, t zgjedhur sipas ligjit nr.7491, dat 29.4.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese, me
ndryshimet dhe plotsimet e mvonshme, do t qndrojn n detyr 12 vjet nga data e zgjedhjes.

101
 3. Prtritja e Gjykats Kushtetuese pas vitit 2001 do t bhet sipas mbarimit t mandatit t secilit gjyqtar.

Neni 83

Prjashtimi nga taksat dhe rregullimi i shrbimeve e shpenzimeve

1. Procedurat n Gjykatn Kushtetuese prjashtohen nga taksat.

2. Pr shrbimet q kryhen, si dhe pr shpenzimet e bra gjat gjykimit t shtjes, vendos Gjykata Kushtetuese.

Neni 84

Detyrimi pr t dhn dokumente

do organ shtetror, person fizik ose juridik, detyrohet ti jap Gjykats Kushtetuese dokumente, t dhna e njoftime kur
kto krkohen e mohen t nevojshme pr shqyrtimin e shtjes.

Neni 85

Detyrimi pr publikim i njoftimeve

Mjetet shtetrore t informimit jan t detyruara q t bjn publike njoftimet e drguara nga Gjykata Kushtetuese pr
shtje q lidhen me veprimtarin e saj.

Neni 86

Zbatimi i ligjit t ri

Pr krkesat dhe shtjet q jan n shqyrtim datn e hyrjes n fuqi t ktij ligji, do t zbatohen dispozitat e ktij ligji.

Neni 87

Shfuqizimi i ligjit

102
 Me hyrjen n fuqi t ktij ligji shfuqizohet ligji nr.8373, dat 15.7.1998 Pr organizimin dhe funksionimin e Gjykats
Kushtetuese t Republiks s Shqipris.

Neni 88

Ky ligj hyn n fuqi 15 dit pas botimit n Fletoren Zyrtare.

Shpallur me dekretin nr.2561, dat 22.2.2000 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Rexhep Meidani

103